Ofiara przestępstwa może również uzyskać dostęp do informacji dotyczących przestępstwa, nawiązując kontakt z odpowiednimi organizacjami (szkocką policją, Urzędem Korony i Biurem Prokuratury (Crown Office and Procurator Fiscal Service), Szkocką Służbą Sądów i Trybunałów (Scottish Courts and Tribunals Service), Szkocką Służbą Więzienną (Sottish Prison Service) i Szkocką Komisją Przedterminowych Zwolnień Warunkowych (Parole Board for Scotland). Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej rządu szkockiego, w sekcji dotyczącej przestępstw, wymiaru sprawiedliwości i prawa.
Jeżeli ofiara przestępstwa zdecyduje się złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na policji, otrzyma kartę opieki nad ofiarą przestępstwa. Karta ta stanowi potwierdzenie złożenia zawiadomienia i zawiera dalsze istotne informacje.
W szkockim kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw przedstawiono również szereg praw, z których ofiara przestępstwa może skorzystać w zależności od etapu postępowania karnego.
Nawet jeżeli przestępstwo nie zostało popełnione w Szkocji, ofiara może podczas pobytu w Szkocji nadal podlegać ochronie oraz korzystać z takich środków jak
europejski nakaz ochrony. Europejski nakaz ochrony zapewnia możliwość uznania i wykonania w Szkocji nakazu wydanego przez dowolny sąd w UE (np. zakazu zbliżania się przez daną osobę do ofiary przestępstwa). Alternatywnie, jeżeli nakaz został wydany w Szkocji, można go przekazać do wykonania w kraju, w którym zamieszkuje ofiara przestępstwa.
Dodatkowe informacje na temat europejskiego nakazu ochrony można uzyskać na stronie internetowej Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów.
Zgodnie z przepisami ustawy z 2014 r. o ofiarach przestępstw i świadkach ofiara przestępstwa może złożyć zawiadomienie dotyczące podejrzenia popełnienia przestępstwa w innym państwie członkowskim UE na policji w Szkocji; w takim przypadku szkoccy funkcjonariusze policji są zobowiązani do niezwłocznego przekazania zawiadomienia odpowiedniemu organowi państwa członkowskiego, w którym doszło do popełnienia (domniemanego) przestępstwa.
Jeżeli ofiara przestępstwa zdecyduje się złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, otrzyma kartę opieki nad ofiarą przestępstwa. Ofiara przestępstwa będzie mogła również zwrócić się do wymienionych poniżej organów o udzielenie jej informacji dotyczących jej sprawy:
W toku postępowania karnego ofiara przestępstwa ma prawo do rozumienia przebiegu postępowania i bycia zrozumianą. Jeżeli ofiara przestępstwa nie rozumienie języka angielskiego lub nie posługuje się tym językiem, może zwrócić się do tłumacza ustnego o pomoc w:
Ofiara przestępstwa może również zwrócić się o przetłumaczenie dokumentu, jeżeli otrzymuje taki dokument z mocy prawa lub jeżeli jest to konieczne do jej udziału w postępowaniu przygotowawczym lub sądowym.
Informacje są dostępne na żądanie w różnych formatach. Wkrótce zostanie udostępniona łatwa do czytania i zrozumienia wersja kodeksu dotyczącego ofiar przestępstw.
Organizacja Appropriate Adults pomaga w ułatwianiu komunikacji między funkcjonariuszami policji a ofiarami przestępstw, które ukończyły 16. rok życia i które borykają się z trudnościami komunikacyjnymi z uwagi na zaburzenie psychiczne, w tym niepełnosprawność intelektualną. Dotyczy to głównie przesłuchań prowadzonych przez policję, ale może obejmować również badania kryminalistyczne i procedury identyfikacyjne.
W zależności od charakteru przestępstwa można zwrócić się do jednej z kilku organizacji udzielających wsparcia ofiarom przestępstw.
Funkcjonariusze policji zapytają ofiarę przestępstwa, czy życzy sobie, by skierowano ją do służb udzielających wsparcia ofiarom przestępstw, oraz przekażą informacje na jej temat tym służbom wyłącznie wówczas, gdy ofiara przestępstwa wyrazi na to zgodę.
Gdy ofiara złoży zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, policja podejmie działania mające na celu wsparcie ofiary przestępstwa i objęcie jej ochroną przed powtórną wiktymizacją, zastraszaniem i odwetem. Jeżeli chodzi o wsparcie, działania te mogą obejmować m.in.:
Nie, ofiara przestępstwa jest uprawniona do korzystania z usług wsparcia dla ofiar przestępstw nawet wówczas, gdy nie złożyła zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na policji.
Gdy ofiara złoży zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, policja podejmie działania mające na celu objęcie ofiary przestępstwa ochroną przed powtórną wiktymizacją, zastraszaniem i odwetem.
Jeżeli chodzi o wsparcie, działania te mogą obejmować m.in.:
W określonych przypadkach sąd może ograniczyć dostęp mediów do informacji na temat przebiegu sprawy. W stosownych przypadkach sąd może również ustanowić szczególne warunki zwolnienia oskarżonych za poręczeniem majątkowym.
Dodatkowych informacji na temat środków ochrony udzielają szkocka policja lub Urząd Korony i Biuro Prokuratury.
Jak wyżej.
Jak wyżej.
Jak wyżej.
Jak wyżej.
Niektóre osoby mogą należeć do grup wymagających szczególnego traktowania lub być szczególnie narażone na ryzyko z uwagi na swoją sytuację lub charakter zeznań, o których złożenie mogą zostać poproszone przez sąd. Świadek będący osobą należącą do grupy wymagającej szczególnego traktowania może skorzystać z różnych możliwości w zakresie składania zeznań przed sądem - może np. składać zeznania za pośrednictwem prowadzonej w czasie rzeczywistym transmisji wideo lub zza ekranu uniemożliwiającego nawiązanie kontaktu wzrokowego między świadkiem a oskarżonym. Tego rodzaju środki określa się jako „środki szczególne”.
Dodatkowych informacji na temat środków szczególnych udzielają Urząd Korony i Biuro Prokuratury oraz Szkocka Służba Sądów i Trybunałów. Właściwe organy powinny również zapytać ofiary przestępstwa, czy ma jakiekolwiek obawy związane ze składaniem zeznań, oraz przedstawić jej dostępne możliwości składania zeznań.
Wszystkich małoletnich (tj. osoby, które nie ukończyły 18. roku życia) uznaje się z mocy prawa za osoby wymagające szczególnego traktowania - podobnie jak domniemane ofiary przemocy domowej, przestępstw przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności, handlu ludźmi i uporczywego nękania - które są automatycznie uprawnione do korzystania z określonych standardowych środków szczególnych. Świadek cierpiący na zaburzenie psychiczne lub niepełnosprawność intelektualną bądź doświadczający strachu i lęku na myśl o składaniu zeznań może również zostać uznany za osobę należącą do grupy wymagającej szczególnego traktowania. Ocenę służącą ustaleniu, czy dana osoba jest osobą wymagającą szczególnego traktowania, przeprowadza Urząd Korony i Biuro Prokuratury.
Szkocka Służba Sądów i Trybunałów zapewni również ofiarom przestępstw możliwość oczekiwania na złożenie zeznań przed sądem w innych pomieszczeniach niż pomieszczenia, w których oczekują świadkowie obrony.
Osoby należące do rodziny ofiary przestępstwa mogą również korzystać z pomocy organizacji zapewniających wsparcie na rzecz ofiar przestępstw, w tym pomocy Victim Support Scotland.
Osobie, która wskutek przestępstwa straciła bliskiego członka rodziny, mogą przysługiwać takie same prawa co ofierze przestępstwa (np. prawo do uzyskiwania informacji na temat sprawy). Na przykład osoba, której krewny zmarł w rezultacie popełnienia przestępstwa, będzie uprawniona do uzyskiwania informacji od policji.
Dodatkowe informacje można znaleźć w kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw oraz w standardach obsługi opracowanych wspólnie przez szkocką policję, Urząd Korony i Biuro Prokuratury, Szkocką Służbę Sądów i Trybunałów, Szkocką Służbę Więzienną i Szkocką Komisję ds. Przedterminowych Zwolnień Warunkowych (zob. link zamieszczony poniżej).
Osoby należące do rodziny ofiary przestępstwa mogą również korzystać z pomocy organizacji zapewniających wsparcie na rzecz ofiar przestępstw, w tym pomocy Victim Support Scotland.
W niektórych przypadkach (np. jeżeli ofiara przestępstwa zmarła) członkowi rodziny ofiary przestępstwa mogą przysługiwać takie same prawa jak ofierze przestępstwa (np. prawo do uzyskiwania informacji na temat sprawy).
Na przykład osoba, której krewny zmarł w rezultacie popełnienia przestępstwa, będzie uprawniona do uzyskiwania informacji od policji. Dodatkowe informacje można znaleźć w kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw oraz standardach obsługi opracowanych przez Szkocką Służbę Sądów i Trybunałów.
Sacro oznacza Scottish Community Justice Organisation, tj. organizację działająca na rzecz tworzenia bardziej bezpiecznych i zintegrowanych społeczności w Szkocji. Organizacja ta świadczy usługi w obszarze mediacji. Dodatkowe szczegółowe informacje są dostępne na stronie internetowej tej organizacji.
Najbardziej aktualne informacje na temat praw ofiar przestępstw znajdują się w szkockim kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw, z którym można zapoznać się tutaj.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W nagłych przypadkach należy zadzwonić pod numer 999. Aby złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, należy zadzwonić pod numer 101.
Dla osób głuchych, ogłuchłych, słabo słyszących lub cierpiących na zaburzenia mowy udostępniono telefon tekstowy pod numerem 18000.
Jeżeli ofiara korzysta z usługi SMS ratunkowy - i nie ma możliwości skorzystania z żadnego innego rozwiązania - może wysłać wiadomość tekstową pod numer 999.
W nagłych przypadkach należy dzwonić pod numer 999, jeżeli:
Jeżeli przestępstwo nie ma nagłego charakteru, należy skontaktować się z policją, dzwoniąc pod numer 101.
Dla osób głuchych, ogłuchłych, słabo słyszących lub cierpiących na zaburzenia mowy udostępniono telefon tekstowy pod numerem 18001 101.
Przykładowe przestępstwa, w przypadku których nie należy składać zawiadomień za pośrednictwem numeru telefonu przeznaczonego do zgłaszania nagłych przypadków:
Jeżeli dane przestępstwo nie ma nagłego charakteru, zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa można złożyć za pośrednictwem strony internetowej szkockiej policji:
Jeżeli osoba składająca zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa pragnie zachować anonimowość, może również wypełnić internetowy formularz Crimestoppers.
Ofiara przestępstwa może również zwrócić się o udzielenie jej informacji dotyczących przestępstwa. Jeżeli ofiara przestępstwa nie uzyskała takich informacji, może złożyć w tej sprawie wniosek formalny do szeregu różnych podmiotów:
W Szkocji ofiary przestępstw nie są stronami postępowania karnego. Jeżeli ofiara przestępstwa potrzebuje pomocy i porady prawnej, może skontaktować się z prawnikiem. Ofiara przestępstwa może być uprawniona do otrzymania wsparcia na pokrycie części kosztów takiej pomocy i porady w ramach systemu pomocy prawnej.
Organem odpowiedzialnym za zarządzanie systemem pomocy prawnej w Szkocji jestSzkocki Urząd ds. Finansowej Pomocy Prawnej (Scottish Legal Aid Board).
Osoba, która została wezwana do stawienia się przed sądem w charakterze świadka, może być uprawniona do otrzymania zwrotu części poniesionych kosztów.
„Wezwanie” do stawienia się przed sądem oznacza otrzymanie pisma urzędowego, tj. wezwania, nakazującego stawienie się przed sądem i złożenie zeznań w charakterze świadka.
Na odwrocie wezwania znajduje się pouczenie dotyczące tego, w jaki sposób można dochodzić zwrotu kosztów, a także formularz wniosku o zwrot kosztów.
Należy dokładnie zapoznać się z treścią wezwania i wziąć je ze sobą, udając się do sądu. Aby ubiegać się o zwrot kosztów od osoby, która wskazała nas jako świadka w postępowaniu, należy wypełnić formularz wniosku o zwrot kosztów znajdujący się na odwrocie otrzymanego wezwania.
Płatności gotówkowe są realizowane wyłącznie w przypadku faktycznego niedostatku lub w nagłych przypadkach. Koszty nadzwyczajne, takie jak opłaty za przejazdy taksówką, opłaty za przeloty oraz koszty zakwaterowania, muszą zostać zatwierdzone przez prokuratora (procurator fiscal) z wyprzedzeniem.
Świadkowie będący pracownikami najemnymi lub osobami samozatrudnionymi mogą również wystąpić o zwrot utraconych zarobków. W budynkach sądu nie istnieją żadne pomieszczenia przeznaczone do opieki nad dziećmi, dlatego też świadek oskarżenia może ubiegać się o zwrot kosztów opieki nad dziećmi według stawek zryczałtowanych. W razie konieczności zorganizowania zastępczej opieki nad dzieckiem pod swoją nieobecność świadek otrzyma zwrot kosztów według stawki zryczałtowanej.
Ofierze przestępstwa popełnionego w Szkocji przysługuje prawo do wniesienia zażalenia na wydane przez Urząd Korony i Biuro Prokuratury postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego, jeżeli takie postanowienie zostało wydane w dniu 1 lipca 2015 r. lub po tej dacie. W miarę możliwości ofiara przestępstwa powinna wnieść takie zażalenie w terminie miesiąca od dnia otrzymania informacji o postanowieniu o odmowie wszczęcia postępowania. Co do zasady ofiara przestępstwa zostanie poinformowana o wydanym postanowieniu w sprawie zażalenia w terminie 20 dni roboczych. Lord Advocate (Prokurator Generalny Szkocji) opublikował regulamin dotyczący tej procedury.
Zależy to od tego, czy ofiara została wezwana do stawienia się przed sądem w charakterze świadka. Jeżeli nie została wezwana w charakterze świadka, może zwrócić się do Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów z następującymi pytaniami:
Na stronie internetowej Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów przedstawiono dalsze szczegóły dotyczące sposobu pozyskiwania informacji na temat sprawy oraz informacji o wezwaniach do stawienia się przed sądem w związku ze sprawą, w tym o rozprawach, których terminy mają zostać wyznaczone w niedalekiej przyszłości. Dotyczy to rozpraw prowadzonych przed:
Osobie wezwanej w charakterze świadka Szkocka Służba Sądów i Trybunałów:
W Szkocji ofiary przestępstw nie są stronami postępowania karnego. Prokurator podejmuje decyzję o tym, czy ofiary zostaną poproszone o złożenie zeznań przed sądem.
Informacje na temat praw ofiar przestępstw można znaleźć w kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw.
Osoba, która ma zeznawać w charakterze świadka, otrzyma wezwanie do stawienia się przed sądem. Wezwanie do stawienia się przed sądem jest pismem urzędowym nakazującym stawienie się przed sądem i złożenie zeznań w charakterze świadka.
Nie należy ignorować otrzymanego wezwania. Jeżeli istnieje istotna przyczyna uniemożliwiająca stawienie się na rozprawie w wyznaczonym terminie, osoba wezwana na świadka powinna jak najszybciej powiadomić o tym wzywającego. W razie niestawiennictwa w wyznaczonym terminie i miejscu sąd może wydać nakaz aresztowania takiej osoby.
Dla niektórych świadków składanie zeznań może być trudne. Mogą oni należeć do grupy osób wymagających szczególnego traktowania z uwagi na swoją sytuację lub charakter składanych przez siebie zeznań. Sąd może podjąć dodatkowe działania (tzw. „środki szczególne”), aby ułatwić świadkom, którzy są osobami wymagającymi szczególnego traktowania, składanie zeznań w jak najkorzystniejszych warunkach, np. przy zastosowaniu ekranu, dzięki któremu nie widać oskarżonego. Świadek powinien omówić wszelkie swoje wątpliwości z osobą, która wskazała go jako świadka, ponieważ osoba ta może wystąpić do sądu o zastosowanie środków szczególnych w imieniu świadka.
Dodatkowe informacje na temat roli świadka można znaleźć na stronie internetowej Urzędu Korony i Biura Prokuratury oraz w sekcji pt. „Składanie zeznań przed sądem” na stronie mygov.scot.
Prokurator podejmuje decyzję o tym, czy ofiary zostaną poproszone o złożenie zeznań przed sądem. Szkockie przepisy ogólne dotyczące składania zeznań mają zastosowanie do ofiar przestępstw, które wezwano do złożenia zeznań.
W przypadku ofiar, które mają zeznawać i które są uznawane za osoby wymagające szczególnego traktowania lub szczególnej ochrony, dopuszcza się możliwość zastosowania środków szczególnych przewidzianych w art. 271-271M szkockiej ustawy z 1995 r., kodeks postępowania karnego, w celu udzielenia im wsparcia przy składaniu zeznań. Środki te stosuje się automatycznie w przypadku małoletnich i ofiar określonych rodzajów przestępstw, takich jak przestępstwa przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności, handel ludźmi i uporczywe nękanie.
Ponadto ofiary przestępstw mogą również złożyć oświadczenie ofiary przestępstwa zgodnie z art. 14 ustawy z 2003 r. o wymiarze sprawiedliwości w sprawach karnych w Szkocji. Dodatkowe informacje na temat oświadczeń ofiar przestępstw można znaleźć tutaj.
Szkocka Służba Sądów i Trybunałów udziela informacji o terminach rozpraw, wydaniu prawomocnego wyroku przez sąd rozpatrujący daną sprawę lub wszelkich środkach zaskarżenia wniesionych w trakcie postępowania wraz z uzasadnieniem. Ponadto osobie udającej się do sądu w celu złożenia zeznań urzędnicy sądowi zatrudnieni w Szkockiej Służbie Sądów i Trybunałów będą udzielali aktualnych informacji na temat przebiegu postępowania sadowego co najmniej raz na godzinę i poinformują ją o możliwości opuszczenia gmachu sądu.
Powyżej przedstawiono szczegółowo informacje, do których można uzyskać dostęp.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Apelację od wyroku może wnieść wyłącznie skazany lub prokurator.
Prokurator może wnieść apelację wyłącznie w określonych przypadkach. Prokurator może:
Dodatkowe informacje można uzyskać pod adresem https://www.mygov.scot/after-the-verdict/the-appeals-process/
Po wydaniu wyroku skazującego sędzia może uwzględnić oświadczenie ofiary przestępstwa przy ustalaniu wymiaru kary.
Jeżeli rozstrzygnięcie sprawy (inaczej wyrok) nie będzie zgodny z oczekiwaniami ofiary przestępstwa lub jeżeli ofiara przestępstwa uzna, że potrzebuje wsparcia po wydaniu wyroku, może skorzystać z pomocy oferowanej przez szereg organizacji. Victim Support Scotland prowadzi gorącą linię działającą od poniedziałku do piątku w godz. 08:00-20:00. Victim Support Scotland to działająca na szczeblu krajowym organizacja charytatywna udzielająca wsparcia na rzecz osób, które ucierpiały wskutek przestępstwa popełnionego w Szkocji, niezależnie od rodzaju tego przestępstwa. Z organizacją można skontaktować się pod nr tel. 0345 603 9213. Organizacja udziela pomocy nieodpłatnie.
Istnieje również szereg innych organizacji, w tym wyspecjalizowanych służb, które mogą udzielić nieodpłatnego wsparcia emocjonalnego i praktycznego oraz kluczowych informacji przy zachowaniu poufności ofiarom przestępstw, świadkom i innym osobom, które ucierpiały wskutek przestępstwa. Informacje na temat tych służb można znaleźć tutaj.
Tak, istnieje szereg organizacji udzielających nieodpłatnego wsparcia ofiarom przestępstw przed wszczęciem postępowania sądowego, w trakcie postępowania oraz po jego zakończeniu. Victim Support Scotland będąca organizacją charytatywną działającą na szczeblu krajowym udziela ofiarom przestępstw wsparcia emocjonalnego i praktycznego oraz kluczowych informacji. Organizacja świadczy swoje usługi nieodpłatnie i przy zachowaniu poufności.
Jeżeli ofiara przestępstwa złożyła oświadczenie, sędzia może je wziąć pod uwagę przy wydawaniu wyroku. Po wydaniu wyroku skazującego sędzia musi rozstrzygnąć o wymiarze kary, jaką nałoży na oskarżonego. Rozstrzygnięcie co do kary znajduje się w sentencji wyroku. Sędzia wymierza karę po wysłuchaniu wszystkich zeznań i uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy. Do takich okoliczności zalicza się m.in. wiek sprawcy, ewentualne schorzenia oraz to, czy sprawca był wcześniej karany. Sędzia wymierza karę w granicach przewidzianych przez ustawę.
Dodatkowe informacje na temat wymierzania kary można znaleźć tutaj.
Ofiara przestępstwa ma prawo zwrócić się o udzielenie jej informacji na temat wydanego przez sąd wyroku kończącego postępowanie w sprawie oraz jego uzasadnienia. Dodatkowych informacji udziela Szkocka Służba Sądów i Trybunałów.
Ofiarom przestępstw we wszystkich sprawach karnych przysługuje prawo do uzyskania informacji o zwolnieniu osoby osadzonej w zakładzie karnym. Ofiary mają również prawo do otrzymania informacji o możliwości przedterminowego zwolnienia warunkowego osoby osadzonej w zakładzie karnym oraz do wnoszenia pisemnych oświadczeń (uwag) dotyczących takiego przedterminowego zwolnienia do Szkockiej Komisji ds. Przedterminowych Zwolnień Warunkowych. Mechanizm ten określa się mianem systemu powiadamiania ofiar przestępstw.
Ofiary przestępstw popełnionych przez sprawców, którzy zostali skazani na karę pozbawienia wolności na okres krótszy niż 18 miesięcy, są uprawnione wyłącznie do otrzymania informacji o zwolnieniu sprawcy lub jego ucieczce z zakładu karnego. Jeżeli ofiara przestępstwa chciałby uzyskać takie informacje, nie musi rejestrować się w systemie - wystarczy, że skontaktuje się ze Szkocką Służbą Więzienną.
Ofiara przestępstwa może kierować oświadczenia do Szkockiej Komisji ds. Przedterminowych Zwolnień Warunkowych. Oświadczenia te mogą zostać następnie uwzględnione przy podejmowaniu decyzji o warunkowym przedterminowym zwolnieniu sprawcy. Ofiary przestępstw, które są objęte drugim komponentem wspomnianego systemu, mogą zarejestrować się w celu uzyskania możliwości kierowania pisemnych oświadczeń do Szkockiej Służby Więziennej, w przypadku gdy sprawca po raz pierwszy będzie mógł ubiegać się o tymczasowe zwolnienie z zakładu karnego na podstawie przepustki oraz zwolnienie z zakładu karnego przy jednoczesnym zastosowaniu częściowego aresztu domowego (home detention curfew); a także do Szkockiej Komisji ds. Przedterminowych Zwolnień Warunkowych, w przypadku gdy rozważana jest możliwość warunkowego przedterminowego zwolnienia sprawcy. Victim Support Scotland może udzielić ofierze przestępstwa wsparcia przy sporządzaniu tego rodzaju oświadczeń.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zgodnie z przepisami art. 249-253 ustawy z 1995 r., szkocki kodeks postępowania karnego, każdy sąd karny w Szkocji ma, w stosownych przypadkach, prawo do nakazania sprawcy wypłacenia ofierze przestępstwa odszkodowania/zadośćuczynienia w określonej wysokości z tytułu szkody, straty lub krzywdy, których ofiara przestępstwa doznała wskutek popełnienia przestępstwa, bez konieczności wytaczania odrębnego powództwa cywilnego.
W ustawie z 1995 r. nie przewidziano możliwości samodzielnego zwrócenia się do sądu z wnioskiem o wydanie „nakazu wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia” przez ofiarę przestępstwa; w stosownych przypadkach do sądu może jednak zwrócić się w tej sprawie prokurator - w takim przypadku powinien każdorazowo przekazać sądowi wszystkie dostępne informacje na temat rozmiaru i wartości pieniężnej poniesionej szkody, straty lub krzywdy.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami ofiara przestępstwa ma prawo wnieść pozew o odszkodowanie przeciwko sprawcy przestępstwa do sądu cywilnego lub (jeżeli doznała krzywdy fizycznej lub psychicznej) może zwrócić się o wypłacenie kompensaty do Urzędu ds. Kompensaty z Tytułu Krzywd Wyrządzonych Przestępstwem (Criminal Injuries Compensation Authority) (CICA). Chociaż wydanie nakazu wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia przez sądy karne pozostaje bez uszczerbku dla tych uprawnień, kwota ewentualnego odszkodowania/zadośćuczynienia zasądzonego na rzecz ofiary przestępstwa przez sądy cywilne lub kwota ewentualnej kompensaty przyznanej przez CICA zostanie pomniejszona o kwotę wypłaconą na podstawie „nakazu wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia”.
W postępowaniach dotyczących ciężkich przestępstw nie ma limitu kwoty, jaką sąd może zasądzić w ramach „nakazu wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia”.
Ogólnie rzecz biorąc, w postępowaniu karnym obowiązują następujące maksymalne kwoty odszkodowania/zadośćuczynienia:
Wszelkie kwoty należne w ramach nakazu wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia przekazuje się urzędnikowi sądowemu, który następnie wypłaca je uprawnionemu.
Jeżeli oskarżony został skazany z tytułu popełnienia przestępstwa, sąd może - w określonych przypadkach - wydać nakaz zadośćuczynienia na rzecz społeczności lokalnej. Zgodnie z art. 227H ustawy z 1995 r., szkocki kodeks postępowania karnego, wypłacenie odszkodowania/zadośćuczynienia (wraz z wymogiem objęcia sprawcy nadzorem) może być jednym z wymogów określonych w nakazie zadośćuczynienia na rzecz społeczności lokalnej.
W przypadku „wymogów wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia” stosuje się same ograniczenia w zakresie zasądzanych kwot co w przypadku „nakazów wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia” (jak wskazano powyżej).
Odszkodowanie/zadośćuczynienie można przekazać w formie płatności jednorazowej albo w ratach urzędnikowi sądowemu, który następnie wypłaci ją uprawnionemu. Odszkodowanie/zadośćuczynienie musi zostać wpłacone w całości najpóźniej 18 miesięcy po wydaniu nakazu zadośćuczynienia na rzecz społeczności lokalnej lub najpóźniej na 2 miesiące przed upływem okresu, w którym sprawca jest objęty nadzorem, w zależności od tego, który z tych terminów upływa wcześniej. Niewywiązanie się z obowiązku wpłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia przez sprawcę może stanowić naruszenie nakazu zadośćuczynienia na rzecz społeczności lokalnej.
W świetle przepisów art. 302A ustawy z 1995 r., szkocki kodeks postępowania karnego, prokurator może złożyć domniemanemu sprawcy „propozycję wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia”, jeżeli okoliczności sprawy będą wskazywały na to, że mogło dojść do popełnienia przestępstwa. „Propozycja wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia” to skuteczny środek bezpośredni stosowany w przypadku przestępstw, wskutek popełniania których osoba fizyczna poniosła stratę pieniężną, szkodę osobistą lub została narażona na stres lub niebezpieczeństwo.
Jeżeli „propozycja wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia” zostanie przyjęta lub zostanie uznana za przyjętą (w przypadku gdy domniemany sprawca formalnie nie odrzuci oferty), sprawca nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a wyrok skazujący nie zostanie wpisany do krajowego rejestru karnego.
Zgodnie z zarządzeniem z 2008 r. dotyczącym nakazu wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia wydanym na mocy ustawy z 1995 r., szkocki kodeks postępowania karnego, maksymalna kwota, jaka może zostać zaproponowana, to 5 000 GBP.
Wszelkie kwoty należne z tytułu złożenia propozycji wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia przekazuje się urzędnikowi sądowemu, który następnie wypłaca je uprawnionemu.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami ofiara przestępstwa ma prawo wnieść do sądu cywilnego pozew o wypłatę odszkodowania przez sprawcę czynu. Jeżeli ofiara przestępstwa zdecyduje się wytoczyć powództwo w sądzie cywilnym, poszczególne rodzaje postępowań regulują różne zbiory przepisów dotyczących postępowań sądowych, a to, który zbiór przepisów będzie miał zastosowanie w danym przypadku, zależy również od tego, czy pozew został wniesiony do sheriff court czy też do sądu cywilnego najwyższej instancji (Court of Session). Z odpowiednimi przepisami w tym zakresie można zapoznać się na stronie internetowej Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów w części poświęconej przepisom i praktykom.
Kwestie związane ze sporządzaniem wszelkich pism procesowych kierowanych do sądu, a także różnego rodzaju procedury sądowe, są dość złożone, dlatego też zaleca się korzystanie z doradztwa prawnego.
W tym postępowaniu sąd może przyznać odszkodowanie ofierze przestępstwa. Zamiast dochodzić odszkodowania w odrębnym powództwie cywilnym ofiara przestępstwa występuje z roszczeniem cywilnym przeciwko sprawcy w toku postępowania karnego. Należy podkreślić, że choć taka możliwość istnieje w niektórych systemach prawa cywilnego, nie jest ona dostępna w Szkocji.
Wszelkie kwoty uiszczane z tytułu:
przekazuje się urzędnikowi sądowemu, który następnie wypłaca je uprawnionemu.
Egzekucję należnych kwot może przeprowadzić wyłącznie sąd; uprawniony w żadnym wypadku nie może bezpośrednio kontaktować się ani podejmować prób bezpośredniego kontaktu ze sprawcą, ani też osobiście przyjmować jakichkolwiek płatności od sprawcy.
W przypadku niezrealizowania płatności przewidzianej w „nakazie wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia” lub w „propozycji wypłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia” sąd może podjąć dalsze działania mające na celu odzyskanie środków pieniężnych w drodze szeregu sankcji. Są to:
Niewywiązanie się z obowiązku wpłacenia odszkodowania/zadośćuczynienia przez sprawcę na podstawie nakazu zadośćuczynienia na rzecz społeczności lokalnej może stanowić naruszenie tego nakazu i skutkować ponownym postawieniem sprawcy przed sądem. Art. 227ZC ustawy z 1995 r., szkocki kodeks postępowania karnego, zawiera przepisy regulujące naruszenia nakazu zadośćuczynienia na rzecz społeczności lokalnej i określające działania, jakie sąd może podjąć w tym zakresie.
Jeżeli powództwo wytoczone przez ofiarę przestępstwa w sądzie cywilnym zostanie rozstrzygnięte na jej korzyść, sąd zasądzi wypłatę określonej sumy pieniężnej na jej rzecz. W takim przypadku ofiara przestępstwa powinna skontaktować się z komornikiem (sheriff officer), który udzieli jej porad w kwestii dalszych kroków, jakie należy poczynić, by odzyskać należną kwotę. Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej Stowarzyszenia Komorników przy Court of Session i Sheriff Court (Society of Messengers-at-Arms and Sheriff Officers).
Państwo nie wypłaci ofierze przestępstwa żadnej płatności zaliczkowej, jeżeli sprawca został zobowiązany do wypłaty odszkodowania przez sąd, ale nie wywiązał się z tego obowiązku. Zob. również sekcja Egzekucja odszkodowania/zadośćuczynienia powyżej.
Urząd ds. Kompensaty z Tytułu Krzywd Wyrządzonych Przestępstwem (Criminal Injuries Compensation Authority; CICA) rozpatruje roszczenia o wypłatę kompensaty wnoszone przez osoby, które doznały poważnej krzywdy fizycznej lub psychicznej bezpośrednio ze względu na fakt, że były niewinnymi ofiarami przestępstwa z użyciem przemocy w Anglii, Szkocji lub Walii. W rządowym programie na rzecz kompensaty z tytułu krzywd wyrządzonych przestępstwem określono kwoty kompensat i kryteria ich przyznawania.
Program na rzecz kompensaty z tytułu krzywd wyrządzonych przestępstwem z 2012 r. to finansowany przez rząd program ustanowiony w celu wypłacania kompensat niewinnym ofiarom przestępstw z użyciem przemocy, które doznały poważnej krzywdy fizycznej lub psychicznej bezpośrednio ze względu na fakt, że były bezpośrednimi ofiarami przemocy. Parlament Zjednoczonego Królestwa określa zasady regulujące funkcjonowanie tego programu oraz wysokość wypłacanych w jego ramach kompensat, przy czym odpowiedzialność za zarządzanie programem i podejmowanie wszelkich decyzji w związku z wnioskami składanymi przez poszczególne osoby spoczywa na CICA. W programie wyszczególniono wykaz szkód, do których przyporządkowano kwoty kompensaty należnej w przypadku ich poniesienia.
Wyróżnia się dwa rodzaje kompensat - kompensatę z tytułu szkody na osobie i kompensatę z tytułu obrażeń śmiertelnych - przy czym w przypadku utraty możliwości zarobkowania, utraty zdolności samodzielnego funkcjonowania lub, w stosownych przypadkach, konieczności poniesienia szczególnych wydatków przewidziano również możliwość wypłaty dodatkowej kompensaty.
Płatności takie mogą zostać przyznane ofiarom przestępstw, które poniosły największy uszczerbek, ofiarom przestępstwa zgwałcenia lub innych przestępstw polegających na niegodziwym traktowaniu w celach seksualnych, ofiarom przestępstwa znęcania się nad dzieckiem oraz osobom, które straciły bliskich. W programie nie przewidziano możliwości wypłacania kompensat ofiarom przestępstw, które poniosły nieznaczne szkody.
Nie wszystkie wnioski o wypłatę kompensaty zostaną uwzględnione. Wnioskodawca musi kwalifikować się do otrzymania kompensaty zgodnie z regulaminem programu. W tym celu wnioskodawca musi spełnić kryteria związane z obywatelstwem i miejscem zamieszkania (pkt 10-16 programu). Wnioski należy składać jak najwcześniej, maksymalnie w terminie dwóch lat od daty zdarzenia, w następstwie którego dana osoba doznała krzywdy dającej podstawę do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej (przy czym w wyjątkowych okolicznościach dopuszcza się możliwość wydłużenia tego terminu, zob. pkt 87-89). Wprowadzono również przepisy zobowiązujące wnioskodawcę do jak najszybszego złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, w rezultacie którego doznał on krzywdy dającej podstawę do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej, oraz do jak najdalej idącej współpracy przy dążeniu do postawienia sprawcy przed sądem (pkt 22 i 23). W niektórych innych okolicznościach wypłatę kompensaty można wstrzymać lub kwota kompensaty może zostać obniżona - dotyczy to np. sytuacji, w których zachowanie wnioskodawcy sprawia, że wypłacenie mu kompensaty byłoby niewłaściwe (pkt 25), oraz sytuacji, w której w momencie występowania z wnioskiem do CICA na wnioskodawcy ciążyły niezatarte wyroki w sprawach karnych (pkt 26 i załącznik D). Dodatkowe informacje na temat programu można uzyskać tutaj.
Ustanowiony w 2012 r. program na rzecz kompensaty z tytułu krzywd wyrządzonych przestępstwem został pomyślany jako środek ostateczny. Kompensaty wypłacane w ramach programu nie służą zaspokojeniu doraźnych potrzeb ofiar przestępstw; w większości przypadków roszczenie wnioskodawcy zostanie uwzględnione dopiero po upływie określonego czasu od zdarzenia. Środki zostaną wypłacone dopiero wówczas, gdy Urząd ds. Kompensaty z Tytułu Krzywd Wyrządzonych Przestępstwem upewni się, że wnioskodawca jest uprawniony do otrzymania kompensaty w ramach programu; w tym celu pracownicy urzędu będą kontaktowali się z funkcjonariuszami policji, aby uzyskać informacje o zdarzeniu i o wnioskodawcy i upewnić się, że wniosek spełnia kryteria kwalifikowalności. Jeżeli CICA potwierdzi, że wnioskodawca kwalifikuje się do otrzymania kompensaty, ale nie będzie w stanie podjąć ostatecznej decyzji w tej kwestii, może rozważyć wypłacenie środków. Do takiej sytuacji może dojść w przypadku, gdy CICA oczekuje na uzyskanie pełnych informacji o długoterminowych skutkach krzywdy, jakiej doznał wnioskodawca.
Uznanie ofiary przestępstwa z użyciem przemocy za kwalifikującą się do otrzymania kompensaty nie jest uzależnione od zidentyfikowania sprawcy tego przestępstwa ani jego skazania (pkt 9 programu kompensat z tytułu krzywd wyrządzonych przestępstwem). Zgodnie z zasadami funkcjonowania programu wnioskodawca jest jednak zobowiązany do możliwie jak najszybszego złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na policji oraz do jak najdalej idącej współpracy przy dążeniu do postawienia sprawcy przed sądem (pkt 22 i 23). Dlatego też wnioskodawcy nie będą kwalifikowali się do otrzymania kompensaty, jeżeli nie współpracowali w pełni z właściwymi organami w toku postępowania przygotowawczego oraz w ramach wszelkich późniejszych działań służących pociągnięciu sprawcy do odpowiedzialności karnej.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Ofiara przestępstwa jest uprawniona do korzystania z usług wsparcia dla ofiar przestępstw nawet wówczas, gdy nie złożyła zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na policji.
Niezależnie od tego, czy ofiara przestępstwa zdecyduje się złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, lub jeśli nie podjęła jeszcze decyzji w tej kwestii, Victim Support Scotland udzieli jej wsparcia emocjonalnego oraz praktycznej pomocy.
Jeżeli ofiara przestępstwa złoży zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, policja - za jego zgodą - przekaże szczegółowe dane ofiary organizacji Victim Support Scotland.
Ofiara przestępstwa może również otrzymać pomoc ze strony organizacji Victim Information and Advice (VIA), jeżeli jej sprawa dotyczy:
VIA udzieli ofierze przestępstwa informacji na temat systemu sądownictwa karnego, będzie przekazywała jej aktualne informacje na temat przebiegu sprawy oraz skontaktuje ją z innymi organizacjami oferującymi pomoc.
Victim Support Scotland prowadzi gorącą linię działającą od poniedziałku do piątku w godz. 08:00-20:00. Victim Support Scotland to działająca na szczeblu krajowym organizacja charytatywna udzielająca wsparcia na rzecz osób, które ucierpiały wskutek przestępstwa popełnionego w Szkocji, niezależnie od rodzaju tego przestępstwa. Z organizacją można skontaktować się pod nr tel. 0800 160 1985. Organizacja udziela pomocy nieodpłatnie. Istnieje również szereg innych organizacji, w tym wyspecjalizowanych służb, które mogą udzielić nieodpłatnego wsparcia emocjonalnego i praktycznego oraz kluczowych informacji przy zachowaniu poufności ofiarom przestępstw, świadkom i innym osobom, które ucierpiały wskutek przestępstwa. Informacje na temat tych służb można znaleźć tutaj.
Victim Support Scotland udziela nieodpłatnego wsparcia, przy zachowaniu poufności, ofiarom przestępstw, świadkom i innym osobom, które ucierpiały wskutek przestępstwa.
Wsparcie w sądzie
Osoba wezwana do sądu w charakterze świadka otrzyma wsparcie ze strony odpowiednio przeszkolonych pracowników i wolontariuszy organizacji Victim Support Scotland w sądzie karnym najwyższej instancji (High Courts) i sheriff courts. Wspomniani pracownicy i wolontariusze mogą:
Niektórzy świadkowie - z uwagi na swoją sytuację lub charakter przestępstwa - mogą otrzymać dodatkowe wsparcie przy składaniu zeznań. Dodatkowe informacje na temat składania zeznań przed sądem, w tym „środków szczególnych” dostępnych dla świadków należących do grup wymagających szczególnego traktowania, można uzyskać tutaj. Ofiara przestępstwa, której nie wezwano w charakterze świadka, nie może otrzymywać informacji o rozprawie. Może ona jednak zwrócić się o udzielenie informacji na temat przebiegu postępowania przed sądem.
Poszczególne organizacje udzielają różnego rodzaju wsparcia. Victim Support Scotland świadczy usługi na rzecz ofiar przestępstw w ramach danej społeczności. Takie usługi są dostępne na obszarze każdego samorządu terytorialnego w Szkocji, a służby wsparcia świadków koordynowane przez Victim Support Scotland działają w każdym szkockim sądzie orzekającym w sprawach karnych.
W zależności od charakteru przestępstwa istnieje możliwość zwrócenia się do jednej z kilku organizacji charytatywnych, które mogą udzielić pomocy. Są to: organizacja Rape Crisis Scotland, TARA (Trafficking Awareness Raising Alliance), organizacja udzielająca wsparcia kobietom, które padły ofiarą handlu ludźmi, a także Migrant Help, która również pomaga ofiarom handlu ludźmi. Wśród organizacji charytatywnych wspierających ofiary przestępstw należy również wymienić Children 1st, Scottish Women's Aid i PETAL. Dodatkowe informacje na temat tych służb można znaleźć tutaj.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.