Den sprogudgave, du kigger på nu, er i øjeblikket ved at blive oversat af vores oversættere.

1 - Id-drittijiet tiegħi bħala vittma ta’ reat

X’informazzjoni nirċievi mingħand l-awtorità wara li jkun seħħ ir-reat (eż. il-pulizija, il-prosekutur pubbliku) iżda anki saħansitra qabel ma nirrapporta r-reat?

Il-korpi ġudizzjarji u kwalunkwe istituzzjoni Statali oħra li tinteraġixxi magħhom jipprovdulek informazzjoni dwar is-servizzi ta’ appoġġ għall-vittmi fi ħdan id-Direttorati Ġenerali għall-Ħidma Soċjali u l-Protezzjoni tat-Tfal (Direcții Generale de Asistență Socială și Protecție a opilului – DGASPCs) u l-NGOs li jipprovdu tali servizzi li tista’ tikkuntattja.

Int tirċievi dik l-informazzjoni kemm bil-fomm kif ukoll bil-miktub, permezz ta’ formola li trid tiffirma u li tinkludi mill-inqas l-indirizz tas-servizz ta’ appoġġ għall-vittmi fil-ġurisdizzjoni tal-istituzzjoni li tipprovdi l-informazzjoni u lista tar-responsabbiltajiet tagħha.

L-ewwel korp ġudizzjarju (pulizija/prosekutur pubbliku) fejn tmur jew, fejn xieraq, is-servizzi ta’ appoġġ għall-vittmi, meta jsir l-ewwel kuntatt, jinfurmawk dwar id-drittijiet tiegħek u s-servizzi ta’ appoġġ u protezzjoni li tista’ tirċievi.

Int tirċievi informazzjoni dwar:

  • it-tip ta’ appoġġ li tista' tirċievi u min jista’ jipprovdih, inkluża informazzjoni bażika dwar aċċess għal assistenza medika, konsulenza psikoloġika u akkomodazzjoni alternattiva;
  • il-korp ta’ investigazzjoni kriminali fejn tista' tressaq ilment;
  • id-dritt għall-assistenza legali u l-istituzzjoni li tista’ tikkuntattja għal dak il-għan;
  • il-kundizzjonijiet u l-proċedura biex tirċievi assistenza legali mingħajr ħlas;
  • id-drittijiet tiegħek waqt il-proċedimenti kriminali (inklużi miżuri protettivi bħala xhud mhedded);
  • il-kundizzjonijiet u l-proċedura biex tirċievi kumpens finanzjarju mingħand l-Istat;
  • id-dritt li tuża s-servizzi ta’ medjatur;
  • jekk tgħix fi Stat Membru ieħor tal-UE, informazzjoni dwar kif tippreżenta lment kriminali jew tapplika għal kumpens finanzjarju mill-Istat f'dak l-Istat Membru, u informazzjoni dwar kif tista’ tinstema' mill-awtoritajiet ġudizzjarji Rumeni mingħajr ma tkun preżenti fir-Rumanija.

L-informazzjoni tiġi pprovduta lilek f’lingwa li int tista’ tifhem. Int tirċievi wkoll formola b’din l-informazzjoni kollha, li trid tiffirma. Tista’ tkun akkumpanjat(a) minn persuna tal-għażla tiegħek meta tikkuntattja lill-awtoritajiet għall-ewwel darba.

Jekk tippreżenta kwerela lill-korp ġudizzjarju, tirċievi rikonoxximent bil-miktub tar-rapport tiegħek. Il-kwerela tista’ tiġi ppreżentata bil-miktub jew bil-fomm. Int tista’ wkoll titlob lil persuna oħra biex tirrapporta r-reat għalik, iżda trid tipprovdi lil dik il-persuna bi prokura bil-miktub. Il-prokura bil-miktub, li trid tkun iffirmata minnek, tkun mehmuża mal-fajl tal-każ.

Jien ma ngħixx fil-pajjiż tal-UE fejn seħħ ir-reat (ċittadini tal-UE u dawk li mhumiex). Kif inhuma protetti d-drittijiet tiegħi?

Jekk int ċittadin barrani u sfajt vittma ta’ reat fir-Rumanija, int intitolat(a) għad-drittijiet kollha taċ-ċittadini Rumeni li sfaw vittmi ta’ reati.

Jekk ma titkellimx bir-Rumen, int intitolat għal interpretu mingħajr ħlas, li jgħinek waqt l-interazzjoni tiegħek mal-awtoritajiet. Dan ifisser li, meta tirrapporta r-reat, tkun tista’ tippreżenta l-kwerela tiegħek u tirċievi l-informazzjoni li intitolat għaliha f'lingwa li tifhem.

Jekk tgħix fi Stat Membru ieħor, tista’ tippreżenta l-ilment kriminali jew tapplika għal kumpens finanzjarju f'dak l-Istat Membru. Barra minn hekk, tista’ tinstema' mill-awtoritajiet ġudizzjarji Rumeni mingħajr ma tkun preżenti fir-Rumanija.

Jekk int vittma tat-traffikar tal-bnedmin, int tista’ tirċievi akkomodazzjoni f’ċentri speċjali ta’ kenn, fejn int tkun protett(a). Matul il-proċedimenti kriminali, tirċievi informazzjoni dwar il-proċedimenti f'lingwa li tifhem; tista’ tirċievi wkoll konsulenza psikoloġika u assistenza medika. L-awtoritajiet Rumeni jagħmlu ħilithom kollha biex jgħinuk tirritorna lura fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħek mill-aktar fis possibbli u jipprovdulek trasport sigur sal-fruntiera Rumena.

Jekk inti barrani, tista’ titlob kumpens finanzjarju mill-Istat jekk sfajt vittma ta' xi wieħed mir-reati li ġejjin: tentattiv ta' omiċidju u tentattiv ta' omiċidju aggravat, kif stabbilit fl-Artikoli 188 u 189 tal-Kodiċi Kriminali; offiża fuq il-persuna, kif stabbilit fl-Artikolu 194 tal-Kodiċi Kriminali; reati intenzjonati li jirriżultaw f’offiża fuq il-persuna tal-vittma, u vjolenza domestika, kif stabbilit fl-Artikolu 199 tal-Kodiċi Kriminali; stupru, konġunġiment karnali ma’ minuri jew attakk sesswali, kif stipulat fl-Artikoli 218 sa 220 tal-Kodiċi Kriminali; traffikar tal-bnedmin jew traffikar tat-tfal, kif stabbilit fl-Artikoli 210 u 211 tal-Kodiċi Kriminali, terroriżmu jew kwalunkwe reat vjolenti intenzjonat ieħor.

Int intitolat ukoll għal assistenza legali bla ħlas jekk sfajt vittma ta’ tentattiv ta' omiċidju, tentattiv ta' omiċidju aggravat, offiża fuq il-persuna, reat intenzjonat li jirriżulta f'offiża fuq il-persuna, stupru, attakk sesswali, konġunġiment karnali ma' minuri jew korruzzjoni sesswali ta’ minuri. Il-konjuġi, it-tfal u d-dipendenti ta’ persuni deċeduti bħala riżultat ta' omiċidju, omiċidju aggravat u reati intenzjonati li jirriżultaw fil-mewt tal-vittma huma intitolati wkoll għal assistenza legali b'xejn.

Jekk nirrapporta reat, x’informazzjoni nirċievi?

Meta tirrapporta reat, l-uffiċjal tal-pulizija li jieħu r-rapport tiegħek jispjegalek x'se jiġri wara. Tkun infurmat bid-drittijiet tiegħek u s-servizzi li tista’ tirċievi. Il-pulizija hi obbligata tfassal rapport bil-miktub li jindika l-informazzjoni li pprovdietlek.

Int tirċievi informazzjoni dwar:

  • id-drittijiet tiegħek matul il-proċedimenti kriminali;
  • l-organizzazzjonijiet li tista’ tikkuntattja għall-assistenza u s-servizzi li jipprovdu;
  • kif int tista’ tirċievi protezzjoni;
  • il-kundizzjonijiet u l-proċedura biex tirċievi kumpens finanzjarju mingħand l-Istat;
  • il-kundizzjonijiet u l-proċedura biex tirċievi rappreżentanza legali mingħajr ħlas;
  • il-kundizzjonijiet u l-proċedura biex tirċievi rappreżentanza legali mingħajr ħlas;
  • id-dritt li tuża s-servizzi ta’ medjatur;
  • jekk l-imputat ikun imċaħħad mil-libertà tiegħu/tagħha jew jingħata sentenza ta' priġunerija, id-dritt tiegħek li tkun infurmat dwar il-ħelsien tiegħu/tagħha;
  • jekk tgħix fi Stat Membru ieħor, informazzjoni dwar kif tista’ tapplika għal kumpens finanzjarju mill-Istat f'dak l-Istat Membru, u informazzjoni dwar kif tista’ tinstema' mill-awtoritajiet ġudizzjarji Rumeni mingħajr ma tkun preżenti fir-Rumanija.

Wara, matul il-proċedimenti, int tkun tista’ tirċievi informazzjoni dwar il-progress tal-investigazzjoni u, jekk il-prosekutur jiddeċiedi li ma jirrinvjaw il-każ lill-qorti, kopja ta’ dik id-deċiżjoni. Sabiex tirċievi dik l-informazzjoni, int trid tippreżenta talba lill-uffiċjal tal-pulizija jew lill-prosekutur li jkun qed imexxi l-każ tiegħek u tindika indirizz postali fir-Rumanija, jew indirizz tal-posta elettronika jew ta’ messaġġier elettroniku fejn tista’ tiġi kkuntattjat.

Jekk il-prosekutur jiddeċiedi li jirrinvija l-każ lill-qorti għal proċess, int tiġi mħarrek/imħarrka biex tidher quddiem il-qorti.

Jekk tkun se tinstema’ fil-qorti, int tiġi informat(a) ukoll dwar id-drittijiet u l-obbligi tiegħek, kif ġej:

  • id-dritt li tkun assistit(a) minn avukat jew, jekk applikabbli, li tirċievi rappreżentanza legali mingħajr ħlas;
  • id-dritt li tuża s-servizzi ta’ medjatur f’tali każijiet kif permessi bil-liġi;
  • id-dritt li tipproponi l-produzzjoni ta’ provi, li tqajjem oġġezzjonijiet u li tagħmel sottomissjonijiet skont il-liġi;
  • id-dritt li tiġi informat(a) dwar il-progress tal-proċedimenti;
  • id-dritt li tippreżenta kwerela preliminari, fejn dan ikun meħtieġ (għal ċerti tipi ta’ reati, ikollok bżonn tippreżenta rikors fil-forma ta’ kwerela preliminari sabiex jipproċedi l-każ kontra t-trażgressur). Il-korpi ġudizzjarji jipprovdu kjarifiki dwar din il-kwistjoni fejn ikun hemm bżonn. Billi tissottometti kwerela preliminari, tkun qed titlob li jitkomplew il-proċeduri kriminali kontra t-trażgressur. Kwerela preliminari hija differenti minn kwerela li inti tippreżenta lill-pulizija jew lill-prosekutur pubbliku biex tirrapporta li seħħ reat kontrik.
  • id-dritt li ssir parti ċivili fil-proċedimenti;
  • l-obbligu li tirrapporta lill-korpi ġudizzjarji kull meta tiġi mħarrek;
  • l-obbligu li tinnotifika kull tibdil fl-indirizz;
  • id-dritt li tiġi informat(a) dwar kull rilaxx tat-trażgressur, meta t-trażgressur jingħata sentenza ta’ priġunerija jew jitqiegħed taħt kustodja.

Jien intitolat(a) għal servizzi ta’ interpretazzjoni jew traduzzjoni mingħajr ħlas (meta nikkuntattja lill-pulizija jew lil awtoritajiet oħrajn, jew matul l-investigazzjoni u l-proċess)?

Iva. Int intitolat(a) għal servizzi ta’ traduzzjoni u ta’ interpretazzjoni matul il-proċedimenti kriminali.

Kif tista’ l-awtorità tiżgura li qed nifhem u li qed ninftiehem (jekk jien minuri; jekk għandi diżabilità)?

Il-korp ġudizzjarju jista’ jordna li l-interrogazzjoni ta' vittmi li jeħtieġu protezzjoni taħt il-liġi jsiru permezz jew fil-preżenza ta' psikologu jew persuna oħra li tispeċjalizza fil-konsulenza għall-vittmi.

Il-vittmi b'nuqqas ta’ taħdit jew smigħ jiġu interrogati fil-preżenza ta' persuni li jistgħu jikkomunikaw bl-użu tal-lingwa tas-sinjali. F'tali każijiet, tista’ wkoll tikkomunika bil-miktub.

Servizzi ta’ appoġġ għall-vittmi

Sabiex jirċievu appoġġ u protezzjoni xierqa, il-vittmi jiġu vvalutati individwalment. Il-vittmi jiġu vvalutati minn servizzi ta’ appoġġ għall-vittmi jew minn fornituri privati ​​ta' servizzi soċjali. Fejn xieraq, dawk is-servizzi jikkooperaw ma’ fornituri tal-kura tas-saħħa pubbliċi jew privati, bil-kunsens tal-vittma.

Servizzi ta’ appoġġ u protezzjoni pprovduti kemm lill-vittmi ta’ reati kif ukoll lill-membri tal-familja tagħhom jistgħu jikkonsistu f':

  • informazzjoni dwar id-drittijiet tal-vittma;
  • konsulenza psikoloġika, konsulenza dwar ir-riskji ta’ vittimizzazzjoni sekondarja u ripetuta jew ta' intimidazzjoni u ritaljazzjoni;
  • konsulenza relatata ma’ kwistjonijiet finanzjarji u prattiċi li jirriżultaw mir-reat;
  • servizzi ta’ inseriment/inseriment mill-ġdid soċjali;
  • appoġġ emozzjonali u soċjali għar-reintegrazzjoni soċjali;
  • informazzjoni u konsulenza relatati mar-rwol tal-vittma matul il-proċedimenti kriminali, inkluża tħejjija għal parteċipazzjoni fil-proċess;
  • riferiment tal-vittma lil servizzi speċjalizzati oħra, fejn xieraq: servizzi soċjali, servizzi tal-kura tas-saħħa, servizzi ta’ impjieg, servizzi ta' edukazzjoni jew servizzi oħra ta’ interess ġenerali pprovduti taħt il-liġi.

Servizzi ta’ appoġġ u protezzjoni jistgħu jiġu pprovduti:

  1. f’ċentri ta’ matul il-jum, li prinċipalment jipprovdu informazzjoni, konsulenza, appoġġ emozzjonali u soċjali għar-reintegrazzjoni soċjali, konsulenza psikoloġika, konsulenza legali, konsulenza finanzjarja, servizzi ta' inseriment/inseriment soċjali mill-ġdid, eċċ.;
  2. ċentri residenzjali, li jipprovdu akkomodazzjoni interim xierqa għal vittmi li jeħtieġu post sikur minħabba riskju imminenti ta’ vittimizzazzjoni, intimidazzjoni jew ritaljazzjoni sekondarja u ripetuta.

Il-vittmi tal-vjolenza domestika jew tat-traffikar tal-bnedmin jistgħu jiġu akkomodati f'ċentri ta’ akkoljenza residenzjali fejn, għal perjodu limitat ta' żmien, huma u l-minuri taħt il-ħarsien tagħhom jirċievu assistenza tal-familja, protezzjoni kontra t-trażgressur, kura medika u servizzi ta’ ħarsien, ikel, akkomodazzjoni, konsulenza u assistenza legali mingħajr ħlas.

Min jipprovdi l-appoġġ lill-vittmi?

Hemm servizz ta’ appoġġ għall-vittmi fi ħdan kull Direttorat Ġenerali għall-Ħidma Soċjali u l-Protezzjoni tat-Tfal (DGASPC).

L-appoġġ għall-vittmi jista’ jingħata wkoll minn fornituri privati ta' servizzi soċjali.

Jekk int vittma ta’ vjolenza domestika, int tista’ tikkuntattja lill-Aġenzija Nazzjonali għall-Opportunitajiet Indaqs bejn in-Nisa u l-Irġiel (Agenția Națională pentru Egalitate de Șanse între Bărbați și Femei) u lid-Direttorati Ġenerali għall-Ħidma Soċjali u għall-Protezzjoni tat-Tfal (DGASPCs).

Jekk int għandek anqas minn 18-il sena u sfajt vittma ta’ reat, tista’ tikkuntattja lill-Awtorità Nazzjonali għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tat-Tfal u għall-Adozzjoni (Autoritatea Națională pentru Protecția Drepturilor Copilului și Adopție - ANPDCA) u lid-Direttorati Ġenerali għall-Ħidma Soċjali u għall-Protezzjoni tat-Tfal (DGASPCs).

Jekk int kont vittma tat-traffikar tal-bnedmin, tista’ tikkuntattja lill-Aġenzija Nazzjonali Kontra t-Traffikar tal-Bnedmin (Agenția Națională împotriva Traficului de Persoane - ANITP) fil-Ministeru tal-Affarijiet Interni (Ministerul Afacerilor Interne - MAI).

Il-Ministeru tal-Ġustizzja huwa l-awtorità ta’ għajnuna Rumena responsabbli għall-proċedura ta’ kumpens finanzjarju għall-vittmi ta’ reati vjolenti intenzjonati mwettqa fit-territorju ta’ Stat Membru, għajr dak fejn il-vittma tirrisjedi legalment.

Hemm ukoll numru ta’ organizzazzjonijiet nongovernattivi (NGOs) li jipprovdu diversi tipi ta’ appoġġ għall-vittmi. L-istituzzjoni li tikkuntattja tidderiġik għall-NGO rilevanti.

Il-pulizija tirreferini awtomatikament għas-servizzi ta’ appoġġ għall-vittmi?

Iva, il-korpi ġudizzjarji jridu jirreferuk għat-tali servizzi.

Kif tiġi protetta l-privatezza tiegħi?

Informazzjoni, appoġġ u protezzjoni huma pprovduti lill-vittmi tal-kriminalità b’mod li tiżgura l-kunfidenzjalità tad-data personali tagħhom u ta’ kwalunkwe informazzjoni dwar il-ħajja privata tal-vittma u d-diffikultà li qed tiffaċċja l-vittma. Is-servizzi ta’ appoġġ huma pprovduti fuq bażi anonima u ma jeħtiġux il-konklużjoni ta' kuntratt mal-benefiċjarji.

Id-data dwar vittmi ta’ reati jinżammu għal sena. Jistgħu jintużaw għal attivitajiet ta’ appoġġ u protezzjoni tal-vittmi jew jiġu pprovduti lil korpi ġudizzjarji fuq talba tagħhom. Id-data maħżuna titħassar meta jkun skada l-perjodu ta’ sena.

Jekk tirċievi servizzi ta’ appoġġ u protezzjoni għall-vittma, id-data ta’ identifikazzjoni tiegħek tinżamm matul il-perjodu li matulu japplikaw dawn il-miżuri u għal tliet xhur wara li jintemm dak il-perjodu.

Il-post taċ-ċentri ta’ akkomodazzjoni għall-vittmi tal-vjolenza domestika u t-traffikar tal-bnedmin jinżamm sigriet.

Kemm matul l-investigazzjoni kriminali kif ukoll matul il-proċedimenti tal-qorti, jekk il-korpi ġudizzjarji jqisu li l-privatezza jew id-dinjità tiegħek jistgħu jkunu affettwati minħabba l-informazzjoni li tipprovdi jew minħabba kawżi oħra, dawn jistgħu jieħdu għadd ta’ miżuri, fuq inizjattiva tagħhom stess jew fuq talba tiegħek, biex jipproteġu l-kunfidenzjalità u l-privatezza tiegħek, bħal pereżempju:

  • il-protezzjoni tad-dettalji dwar l-identità tiegħek;
  • l-interrogazzjoni/is-smigħ tiegħek isiru b’mezzi awdjoviżivi, bil-leħen u d-dehra tiegħek li jiġu distorti, mingħajr ma jkun hemm bżonn li int tkun preżenti, fejn il-miżuri l-oħra ma jkunux biżżejjed;
  • is-seduta tal-qorti tinżamm privata matul l-interrogazzjoni tiegħek.

Barra minn hekk, matul il-proċedimenti tal-qorti, il-qorti tista’ tipprojbixxi l-pubblikazzjoni ta’ kwalunkwe testi, tpinġijiet, ritratti jew stampi li jistgħu jikxfu l-identità tiegħek.

Il-qorti tista’ tiddikjara wkoll is-sessjoni tal-qorti bħala waħda privata jekk seduta pubblika tista’ taffettwa d-dinjità jew il-privatezza tiegħek.

Għandi nirrapporta reat qabel ma nkun nista’ nikseb aċċess għas-servizzi ta’ appoġġ għall-vittmi?

M'għandekx għalfejn tressaq ilment mal-korpi ta’ investigazzjoni kriminali sabiex ikollok aċċess għal informazzjoni, appoġġ u protezzjoni mogħtija lill-vittmi ta' reati.

Protezzjoni personali jekk inkun fil-periklu

X’tipi ta’ protezzjoni huma disponibbli?

Kemm matul l-investigazzjoni kriminali kif ukoll matul il-proċedimenti tal-qorti, int tkun intitolat(a) għal miżuri protettivi, meta l-korpi ġudizzjarji jqisu li int tista’ tkun f’periklu.

Hu ferm importanti li int tkun taf li, jekk il-korpi ġudizzjarji jqisu li int tista’ tkun fil-periklu minħabba xi informazzjoni li tipprovdi jew minħabba kwalunkwe raġuni oħra, dawn jistgħu jieħdu ċerti miżuri, fuq talba tiegħek jew minn jeddhom, biex jiżguraw il-protezzjoni tiegħek, bħal:

  • il-provvista ta’ sorveljanza jew ta’ sigurtà madwar id-dar jew l-akkomodazzjoni temporanja tiegħek;
  • il-provvista ta’ skorta u ta’ protezzjoni lilek jew lill-membri tal-familja tiegħek matul il-vjaġġi;
  • il-protezzjoni tad-dettalji dwar l-identità tiegħek (data personali tista’ titneħħa mill-fajl biex tiġi protetta l-identità tiegħek billi din tinżamm sigrieta);
  • l-interrogazzjoni/is-smigħ tiegħek isiru b’mezzi awdjoviżivi, bil-leħen u bid-dehra tiegħek distorti, mingħajr ma jkun hemm bżonn li int tkun preżenti, meta l-miżuri l-oħra ma jkunux biżżejjed (b’dan il-mod, int ma jkollokx bżonn tidher quddiem l-uffiċjal tal-pulizija, il-prosekutur jew l-imħallef u ma tkunx fl-istess post bħat-trażgressur);
  • is-sessjoni tal-qorti tinżamm privata matul l-interrogazzjoni tiegħek.

Barra minn hekk, matul il-proċedimenti tal-qorti, il-qorti tista’ tipprojbixxi l-pubblikazzjoni ta’ kwalunkwe testi, tpinġijiet, ritratti jew stampi li jistgħu jikxfu l-identità tiegħek.

Barra minn hekk, jekk int xhud fil-proċedimenti kriminali jew, anki meta ma tkunx involut fil-każ, int tipprovdi informazzjoni li tgħin lill-korpi ġudizzjarji jsolvu l-każijiet relatati ma’ reati serji jew jipprevjenu milli jseħħu danni sinifikanti, int tista’ titlob lill-uffiċjal tal-pulizija jew lill-prosekutur li jmexxi l-investigazzjoni biex iqiegħdek taħt il-programm tal-protezzjoni tax-xhieda. Dan il-programm jinkludi numru ta’ miżuri bħal:

  • identità sigrieta, inkluża parteċipazzjoni fis-seduti bil-leħen jew bid-dehra tiegħek distorti;
  • protezzjoni mill-pulizija ta’ darek u skorta tal-pulizija meta tissejjaħ biex tirrapporta għand il-korpi ta’ investigazzjoni kriminali;
  • rilokazzjoni;
  • tibdil fl-identità, inkluż it-tibdil tad-dehra tiegħek, jekk ikun hemm bżonn.

Jekk int tidħol fil-programm tal-protezzjoni tax-xhieda, int tkun tista’ tirċievi assistenza addizzjonali bħal:

  • dħul mill-ġdid f’ambjent soċjali differenti;
  • kisba ta’ kwalifiki professjonali ġodda;
  • impjieg ġdid;
  • appoġġ finanzjarju sakemm issib impjieg ġdid.

Jekk ikun hemm bżonn, il-qraba tal-ewwel grad tiegħek (bħat-tfal jew il-ġenituri tiegħek) u l-konjuġi tiegħek jistgħu jidħlu fil-programm tal-protezzjoni tax-xhieda wkoll.

Jekk int ma tidħolx fil-programm tal-protezzjoni tax-xhieda matul l-investigazzjoni kriminali, tista’ tapplika lill-qorti biex tiġi inkluż/a.

Protezzjoni addizzjonali hi disponibbli, skont it-tip ta’ reat:

  • Jekk int vittma ta’ vjolenza domestika, tista' titlob lill-pulizija biex tneħħi lit-trażgressur immedjatament mid-dar kondiviża tagħkom permezz ta’ ordni ta' protezzjoni temporanja, li tibqa’ fis-seħħ sakemm il-qorti tkun ħarġet ordni ta' protezzjoni. Inkella int, bħala vittma, tista’ tkun akkomodat(a) f'ċentru għal vittmi ta' vjolenza domestika. Akkomodazzjoni bħal din hija disponibbli biss f'każijiet urġenti jew bl-approvazzjoni tal-maniġment taċ-ċentru. Ladarba tkun fiċ-ċentru, int tista’ tirċievi akkomodazzjoni, ikel, kura medika, konsulenza psikoloġika u assistenza legali mingħajr ħlas.
  • Jekk int vittma ta’ traffikar tal-bnedmin, int tista’ tkun akkomodat(a) f’ċentru għall-protezzjoni tal-vittmi. Skont il-liġi, l-akkomodazzjoni hija disponibbli għal perjodu massimu ta' 90 jum, iżda l-qorti tista’ testendi s-soġġorn tiegħek sakemm jintemmu l-proċedimenti. Is-sessjonijiet tal-qorti f'każijiet li jikkonċernaw it-traffikar tat-tfal huma privati. Barra minn hekk, f'każijiet bħal dawn, minuri taħt l-14-il sena jinstemgħu fil-preżenza ta’ psikologu u rappreżentant tad-Direttorat Ġenerali għall-Ħidma Soċjali u l-Protezzjoni tat-Tfal.

Jekk int temmen li tinsab fil-periklu, għandek tinforma lill-uffiċjal tal-pulizija, lill-prosekutur jew lill-imħallef u tipprovdi l-akbar ammont ta’ informazzjoni possibbli.

Il-miżuri stipulati hawn fuq huma disponibbli kemm għall-istadju tal-investigazzjoni kriminali kif ukoll matul il-proċedimenti tal-qorti.

Min jista’ joffrili protezzjoni?

Int tirċievi l-protezzjoni tal-Pulizija Rumena.

Hemm xi ħadd li jivvaluta l-każ tiegħi sabiex jara jekk ninsabx f’riskju ta’ aktar dannu mit-trażgressur?

Sabiex tiġi evitata vittimizzazzjoni sekondarja, inti tkun valutat(a) malajr kemm jista’ jkun wara l-identifikazzjoni tiegħek, sabiex in-numru ta' dikjarazzjonijiet u valutazzjonijiet mediċi/psikoloġiċi/soċjali jinżamm għal minimu.

Id-dipartimenti ta’ appoġġ għall-vittmi/il-fornituri ta’ servizzi ta’ appoġġ għall-vittmi joffrulek konsulenza dwar ir-riskji ta’ intimidazzjoni u ritaljazzjoni. Sabiex tevita r-riskju ta’ intimidazzjoni u ritaljazzjoni, tista' tkun akkomodat(a) temporanjament f'ċentri residenzjali.

Jekk tkun għadek fil-periklu wara li jintemm il-proċess kriminali, il-korpi ġudizzjarji jikkunsidraw jekk għandekx tiġi inkluż(a) fi programm ta’ protezzjoni tax-xhieda, sakemm ma tkunx diġà parti minn programm bħal dan.

Jekk int sfajt vittma ta’ traffikar tal-bnedmin, vjolenza f’relazzjonijiet mill-qrib, kriminalità organizzata, terroriżmu jew kategoriji oħra ta’ kriminalità, int tkun meqjus(a) bħala vittma vulnerabbli u tirċievi l-protezzjoni prevista mil-liġi għal xhieda mhedda jew vulnerabbli.

Ikun hemm xi ħadd li jivvaluta l-każ tiegħi biex jara jekk ninsabx f’riskju ta’ aktar dannu mis-sistema tal-ġustizzja kriminali (matul l-investigazzjoni u l-proċess)?

Iva, il-każ tiegħek jista’ jiġi vvalutat. Pereżempju, jekk sfajt vittma ta’ ċerti kategoriji ta' reati (vjolenza domestika, stupru, attakk sesswali eċċ.), int tinstema’ biss minn persuna tal-istess sess, jekk int titlob hekk.

It-tieni interrogazzjoni tal-vittma ssir biss jekk tkun strettament neċessarja għall-fini tal-proċedimenti kriminali biex tiġi evitata ħsara ulterjuri.

Biex tiġi evitata vittimizzazzjoni sekondarja kkawżata minn interrogazzjoni ripetuta tal-vittma mill-korpi ġudizzjarji, il-liġijiet dwar il-proċedura kriminali jeħtieġu wkoll li parti li tkun sofriet id-dannu li tkun irrappurtat reat għandha tinstema’ immedjatament jew, meta dan ma jkunx possibbli, wara li tippreżenta l-ilment, mingħajr dewmien żejjed.

Il-vittmi ta’ reati jiġu offruti kmamar ta’ stennija separati fil-qorti.

X’tip ta’ protezzjoni hija disponibbli għall-vittmi vulnerabbli ħafna?

Jekk int vittma vulnerabbli, int tista’ tibbenefika mill-miżuri protettivi spjegati fit-tweġibiet mogħtija aktar ’il fuq dwar il-protezzjoni tax-xhieda.

Jien minuri - għandi xi drittijiet speċjali?

Jekk int minuri u sfajt vittma ta’ sfruttament, vjolenza, abbuż, negliġenza jew trattament ħażin jew ta’ kwalunkwe reat ieħor, kull persuna, inkluż(a) int, tista’ tirrapporta r-reat lill-pulizija.

Il-minuri jitqiesu sa mill-bidu nett vittmi vulnerabbli u l-awtoritajiet għandhom jinformawk dwar il-miżuri protettivi li tista’ tirċievi.

Vittmi minuri ta’ vjolenza jiġu vvalutati u pprovduti b’appoġġ u protezzjoni taħt il-liġi mid-dipartimenti speċjalizzati tad-Direttorati Ġenerali għall-Ħidma Soċjali u l-Protezzjoni tat-Tfal li huma responsabbli għall-intervent f'każijiet ta’ abbuż, negliġenza, traffikar, migrazzjoni u ripatrijazzjoni.

Il-minuri jistgħu jirċievu assistenza mingħand l-Awtorità Nazzjonali għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tat-Tfal u għall-Adozzjoni.

Minuri abbużat jew ittraskurat jew minuri li esperjenza xi forma ta’ vjolenza jista' jitqiegħed temporanjament ma’ familja oħra, ma' ġenitur surrogat jew f'ċentru speċjali, bħala miżura ta’ emerġenza.

Jekk int tintalab tidher quddiem il-korpi tal-investigazzjoni kriminali u jkollok anqas minn 14-il sena, int trid tkun akkumpanjat(a) mill-ġenituri jew mit-tutur tiegħek. Jekk il-ġenituri jew it-tuturi tiegħek huma involuti wkoll fil-proċedimenti kriminali jew jista’ jkollhom interess li jinfluwenzaw id-dikjarazzjoni tiegħek, inti tkun intervistat fil-preżenza ta' qarib jew persuna oħra maħtura mill-uffiċjal tal-pulizija/prosekutur/imħallef.

Barra minn hekk, il-korpi ġudizzjarji jistgħu jiddeċiedu li psikologu għandu jattendi biex jgħinek matul l-interrogazzjonijiet. Tista’ titlob lill-korpi ġudizzjarji biex jgħinuk f'dan.

L-interrogazzjoni għandha tkun irreġistrata. Jekk dan ma jkunx possibbli, għandu jkun speċifikat fid-dikjarazzjoni tiegħek, waqt li tagħti r-raġunijiet.

Tista’ tinstema' mill-istess persuna fi kmamar iddeżinjati/adattati apposta, jekk possibbli.

Fl-investigazzjoni ta’ ċerti kategoriji ta’ reati, l-interrogazzjonijiet jistgħu jsiru minn persuna tal-istess sess bħall-vittma. Int tista’ tkun akkumpanjat(a) ukoll minn persuna tal-għażla tiegħek.

Int intitolat(a) għal rappreżentant legali matul il-proċedimenti. Jekk m’għandekx konsulent legali, il-qorti tgħinek issib wieħed. Jekk il-familja tiegħek ma taffordjax tħallas għas-servizzi tal-konsulent, int tkun intitolat(a) għal assistenza legali mingħajr ħlas.

F'każijiet li jikkonċernaw reati ta’ traffikar tal-bnedmin, minuri taħt l-14-il sena jinstemgħu fil-preżenza ta' mill-inqas wieħed mill-ġenituri tagħhom jew rappreżentant legali ieħor. Barra minn hekk, għandhom jiġu msejħa wkoll psikologu u rappreżentant tad-Direttorat Ġenerali għax-Xogħol Soċjali u l-Protezzjoni tat-Tfal.

Il-membru tal-familja tiegħi miet kaġun tar-reat – x’inhuma d-drittijiet tiegħi?

F'dan il-każ, int vittma ta’ reat u intitolat(a) għas-servizzi kollha ta' appoġġ u protezzjoni stabbiliti hawn fuq, inklużi informazzjoni, konsulenza psikoloġika, assistenza legali, riferiment għal servizzi tal-kura tas-saħħa, servizzi ta’ inseriment soċjali/inseriment soċjali mill-ġdid eċċ.

Il-konjuġi, il-minuri jew id-dipendenti ta’ persuna deċeduta kaġun ta’ omiċidju u ta’ omiċidju aggravat kif stipulati fl-Artikoli 188 u 189 tal-Kodiċi Kriminali, kif ukoll ta’ reati intenzjonati li jwasslu għall-mewt tal-vittma, ikunu intitolati għal assistenza legali mingħajr ħlas u għal kumpens finanzjarju mingħand l-Istat.

Assistenza legali b'xejn hija disponibbli wkoll għal kategoriji oħra ta’ reati, jekk id-dħul ta' kull xahar tal-vittma għal kull membru tal-familja ma jkunx ogħla mis-salarju bażiku minimu nazzjonali stabbilit għas-sena meta jiġi ppreżentat ir-rikors għal assistenza legali b'xejn.

Membru tal-familja tiegħi kien vittma ta’ reat - x’inhuma d-drittijiet tiegħi?

Jekk jogħġbok ara hawn fuq.

Jista’ jkolli aċċess għas-servizzi ta’ medjazzjoni? X’inhuma l-kundizzjonijiet? Inkun sikur(a) waqt il-medjazzjoni?

Il-medjazzjoni hija possibbli fil-każ ta’ reati li huma kkunsidrati inqas serji taħt il-liġi kriminali. Il-proċedura tista’ tiġi applikata biss jekk kemm int kif ukoll it-trażgressur taqblu li tieħdu sehem. Matul il-proċedura ta’ medjazzjoni, inti tiġi mistieden/mistiedna għal sensiela ta’ laqgħat mat-trażgressur biex taraw jekk hijiex possibbli rikonċiljazzjoni . Persuna msejħa medjatur tiffaċilita l-laqgħat. Jekk fi tmiem il-proċedura tkun wasalt għal ftehim mat-trażgressur, tista’ tirtira l-ilment tiegħek u l-każ jingħalaq. Jekk il-proċedura ma tirnexxix, il-proċedimenti kriminali jkomplu bħallikieku ma seħħet ebda medjazzjoni.

Fejn nista’ nsib il-liġi li tgħid x'inhuma d-drittijiet tiegħi?

  • Il-Liġi Nru 135/2010 rigward il-Kodiċi tal-Proċedura Kriminali, kif emendata (Legea nr. 135/2010 privind Codul de procedură penală)
  • Il-Liġi Nru 678/2001 rigward il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin, kif emendata (Legea nr. 678/2001 privind prevenirea și combaterea traficului de persoane)
  • Id-Deċiżjoni tal-Gvern Nru 1216/2001 li tapprova l-Pjan ta’ Azzjoni Nazzjonali għall-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin (Hotărârea de Guvern nr. 1216/2001 privind aprobarea Planului național de acțiune pentru combaterea traficului de ființe umane)
  • Il-Liġi Nru 211/2004 dwar ċerti miżuri biex tiġi żgurata l-protezzjoni tal-vittmi tal-kriminalità, kif emendata (Legea 211/2004 privind unele măsuri pentru asigurarea protecției victimelor infracțiunilor)
  • Id-Deċiżjoni tal-Gvern Nru 1238/10 ta’ Ottubru 2007 li tapprova l-istandards nazzjonali speċifiċi għal servizzi speċjalizzati ta’ assistenza lil vittmi ta’ traffikar tal-bnedmin (Hotărârea Guvernului nr. 1238 din 10 octombrie 2007 pentru aprobarea Standardelor naționale specifice pentru serviciile specializate de asistență a victimelor traficului de persoane)
  • Il-Liġi Nru 217/2003 dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza domestika, kif emendata (Legea 217/2003 pentru prevenirea și combaterea violenței în familie)
  • Il-Liġi Nru 272/2004 għall-protezzjoni u l-promozzjoni tad-drittijiet tat-tfal, kif emendata (Legea 272/2004 privind protecția și promovarea drepturilor copilului)
  • Il-Liġi Nru 682/2002 dwar il-protezzjoni tax-xhieda, kif emendata (Legea 682/2002 privind protecția martorilor)
  • Il-Liġi Nru 192/2006 dwar il-medjazzjoni u l-organizzazzjoni tal-professjoni ta’ medjatur, kif emendata (Legea 192/2006 privind medierea și organizarea profesiei de mediator)
L-aħħar aġġornament: 18/10/2018

Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali hija ġestita mill-Istat Membru rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. Il-Kummissjoni Ewropea ma taċċettax responsabbilta jew kwalunkwe tip ta' tort fir-rigward ta' kull informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.

2 - Ir-rappurtar ta’ reat u d-drittijiet tiegħi waqt l-investigazzjoni jew il-proċess

Kif nirrapporta reat?

Jekk int sfajt vittma ta’ reat, tista’ tirrapportah lill-pulizija (jew lill-prosekutur pubbliku) b’mod orali jew bil-miktub. Int tista' titlob ukoll lil persuna oħra biex tirrapporta r-reat għalik, iżda int trid tipprovdi lil dik il-persuna bi prokura bil-miktub. Il-prokura miktuba u ffirmata tiġi mehmuża mal-fajl tal-każ.

Ir-reat jista’ jiġi rrappurtat minn konjuġi f'isem il-konjuġi l-ieħor jew minn wild adult f'isem il-ġenituri. Jekk wild minuri jirrapporta reat, ir-rapport jista’ jsir minn rappreżentant tal-minuri jew bil-kunsens ta' tali rappreżentant.

Jekk int tagħżel li tirrapporta r-reat b’mod orali, trid tmur fl-għassa tal-pulizija. L-uffiċjal tal-pulizija li jaċċetta r-rapport tiegħek iniżżlu f’rekord u jitolbok tiffirmah. Ir-rapporti bil-miktub iridu jiġu ffirmati wkoll.

Ir-rapport tiegħek irid jinkludi l-isem tiegħek, l-okkupazzjoni, l-indirizz tad-dar u deskrizzjoni dettaljata ta’ dak li seħħ. Jekk int taf min hu t-trażgressur, trid tipprovdi l-informazzjoni kollha dwaru/ha, kif ukoll kull evidenza relatata mal-inċident. Matul l-investigazzjoni tar-reat, int tista’ tagħti wkoll informazzjoni addizzjonali fil-każ.

Jekk ma tafx titkellem bir-Rumen jew ma tifhimx bir-Rumen, int tista’ tippreżenta r-rapport f’lingwa li tifhem u l-korp ġudizzjarju jara li jiġi tradott. F’dan il-każ, int tista’ titlob li kull taħrika li tirċievi tinħareġ f’lingwa li tifhem.

Jekk int vittma ta’ vjolenza domestika, tista' titlob li tinħareġ ordni ta’ protezzjoni proviżorja mill-pulizija jew titlob lill-qorti kompetenti biex toħroġ ordni ta' protezzjoni. Dan ifisser li għandek timla rikors standard, li titressaq quddiem il-qorti distrettwali (judecătoria) b'ġurisdizzjoni fuq il-post tar-residenza tiegħek. Ir-rikors jista’ jiġi ppreżentat personalment jew, jekk taqbel, minn persuna mis-servizzi soċjali li tittratta l-vjolenza fil-familja, jew minn prosekutur pubbliku jew uffiċjal tal-pulizija.

Kif nista’ nsir naf x’qed jiġri dwar il-każ?

Wara r-rapport tiegħek, il-korpi tal-pulizija jgħaddu l-każ lill-prosekutur pubbliku, fejn dan jiġi assenjat numru uniku.

Ladarba tirrapporta r-reat, tkun tista’ tivverifika kif miexi l-każ tiegħek billi tagħmel talba bil-miktub dwar dan, filwaqt li tindika indirizz fir-Rumanija jew indirizz tal-posta elettronika jew ta’ messaġġier elettroniku fejn l-awtoritajiet għandhom jibagħtu l-informazzjoni.

Jekk il-prosekutur jiddeċiedi li jressaq il-każ il-qorti, int tkun intitolat(a) li tikkonsulta l-fajl fil-bini tal-qorti matul il-proċedimenti tal-qorti. Barra minn hekk, int tissejjaħ biex tidher quddiem il-qorti.

Jien intitolat(a) għal għajnuna legali (matul l-investigazzjoni jew il-proċess)? X’inhuma l-kundizzjonijiet?

Jekk int parti leża, int intitolat(a) li tirċievi assistenza legali jew li tkun rappreżentat(a).

a) Matul il-proċedimenti kriminali, int intitolat(a) li tkun assistit(a) minn avukat tal-għażla tiegħek imħallas minnek. Jekk it-trażgressur jiġi kkundannat, int tkun tista’ tirkupra l-ispejjeż imġarrba għall-avukat tiegħek mingħand it-trażgressur.

b) Jekk tixtieq hekk, int tista’ tkun rappreżentat(a) matul il-proċedimenti kriminali, sakemm il-preżenza tiegħek ma tkunx obbligatorja jew il-prosekutur, l-imħallef jew il-qorti ma jqisux li dan ikun neċessarju, skont kif ikun applikabbli (eż. għall-finijiet tas-smigħ).

c) F’ċerti każijiet, l-assistenza legali matul il-proċedimenti kriminali tista’ tiġi pprovduta mingħajr ħlas:

  • jekk il-prosekutur jew l-imħallef iqis li int ma tistax tieħu ħsieb id-difiża tiegħek stess u m’għandek ebda avukat imħallas;
  • jekk int minuri u għadek ma ksibtx kapaċità legali sħiħa (permezz ta’ żwieġ jew ta’ deċiżjoni ġudizzjarja);
  • fuq talba, jekk sfajt vittma ta’ xi wieħed mir-reati li ġejjin: tentattiv ta' omiċidju u tentattiv ta' omiċidju aggravat, offiża fuq il-persuna, reati intenzjonati li jirriżultaw f’offiża fuq il-persuna tal-vittma (il-Kodiċi Kriminali jiddefinixxi t-tifsira ta’ offiża fuq il-persuna), stupru, attakk sesswali, konġunġiment karnali ma’ minuri u korruzzjoni sesswali ta’ minuri;
  • fuq talba, jekk int il-konjuġi, il-ġenitur jew persuna oħra dipendenti fuq il-vittma li mietet kaġun ta’ omiċidju, ta’ omiċidju aggravat jew ta’ reat intenzjonat ieħor;
  • fuq talba, jekk int il-vittma ta’ reati oħra minbarra dawn imsemmija hawn fuq u jekk l-introjtu fix-xahar tiegħek determinat għal kull membru tal-familja ma jkunx ogħla mill-paga nazzjonali minima gross. Ir-rikors għall-assistenza legali mingħajr ħlas għandu jiġi ppreżentat lit-tribunal li int tkun qed tirresjedi taħt il-ġurisdizzjoni tiegħu.

F’każijiet bħal dawn, l-assistenza legali mingħajr ħlas tkun disponibbli biss jekk int tkun irrapportajt ir-reat lill-pulizija jew lill-prosekutur pubbliku fi żmien 60 jum minn meta seħħ ir-reat jew, jekk applikabbli, fi żmien 60 jum mid-data meta sirt taf bir-reat. Jekk ma stajtx tirrapporta r-reat, is-60 jum jibdew jiddekorru mid-data li timmarka t-tmiem taċ-ċirkostanzi li ma ħallewkx tirrapportah.

Jekk tixtieq tirċievi assistenza legali mingħajr ħlas, int trid tippreżenta rikors lill-prosekutur jew lill-qorti, skont kif ikun applikabbli, li mbagħad jieħdu l-azzjonijiet meħtieġa. L-assistenza legali mingħajr ħlas tkun disponibbli għalik sakemm jintemmu l-proċedimenti kriminali.

Nista’ nitlob l-ispejjeż (għall-parteċipazzjoni fl-investigazzjoni jew fil-proċess)? X’inhuma l-kundizzjonijiet?

Int tista’ titlob rimborż tal-ispejjeż legali tiegħek. Il-qorti tiddeċiedi liema parti mill-ispejjeż tiegħek trid tiġi rimborżata u minn min.

Jekk int tieħu sehem bħala parti leża jew bħala parti ċivili fil-proċedimenti (jekk il-kawża ċivili tkun awtorizzata) u l-imputat jinstab li hu ħati (anki jekk, għal ċerti raġunijiet, dan ma jiġix ikkundannat biex jiskonta sentenza), dan jiġi ordnat iħallas l-ispejjeż legali tiegħek.

Nista’ nappella jekk il-każ tiegħi jingħalaq qabel immur il-qorti?

Jekk il-prosekutur pubbliku jiddeċiedi li jagħlaq il-każ mingħajr ma jressqu l-qorti, int tista’ tappella kontra d-deċiżjoni tiegħu/tagħha fi żmien 20 jum mindu tirċievi kopja tat-tali deċiżjoni. L-appell tiegħek irid jiġi ppreżentat lill-prosekutur superjuri.

Jekk il-prosekutur superjuri jiċħad l-appell tiegħek, int tista’ tappella kontra d-deċiżjoni tal-prosekutur superjuri quddiem l-imħallef tal-awla preliminari tal-qorti tal-ġurisdizzjoni

Nista’ nkun involut(a) fil-proċess?

Int tista’ tkun involut(a) fil-proċedimenti kriminali kif ġej:

bħala vittma (parti leża)

Jekk int ġarrabt dannu kkawżat minn reat, int tista’ tieħu sehem fil-proċedimenti bħala vittma u int intitolat(a) għal għadd ta’ drittijiet proċedurali, kif spjegati hawn taħt.

bħala xhud

Jekk ma tixtieqx tieħu sehem fil-proċedimenti kriminali bħala parti leża, int għandek tinforma lill-korp ġudizzjarju li jieħu ħsieb il-każ tiegħek, li, jekk iqis li jkun hemm bżonn, xorta waħda jista’ jitolbok titla’ tixhed. Jekk tintalab titla’ tixhed, int trid tkun preżenti u tiddikjara dak kollu li taf dwar l-inċident.

bħala parti ċivili

Jekk tixtieq titlob kumpens għad-danni kkawżati mir-reat, int trid tippreżenta talba ċivili, u b'hekk issir parti ċivili fil-proċedimenti kriminali.

B’mod ġenerali, is-seduti tal-qorti jkunu miftuħa għall-pubbliku u int tkun tista’ tattendi għas-seduti irrispettivament mir-rwol tiegħek fil-proċedimenti. Madankollu, il-qorti tista’ tiddeċiedi li torganizza seduti privati meta jkun hemm raġunijiet suffiċjenti għal din id-deċiżjoni. F’dan il-każ, int tkun tista’ tattendi biss jekk tkun parti leża jew parti ċivili.

Il-preżenza tiegħek fl-awla tal-qorti tkun obbligatorja biss meta tissejjaħ għal interrogazzjoni (eż. bħala xhud).

X’inhu r-rwol uffiċjali tiegħi fis-sistema ġudizzjarja? Pereżempju, jiena jien jew nista’ nagħżel li nkun: vittma, xhud, parti ċivili jew prosekutur privat?

Jekk int sfajt vittma ta’ reat, int jista’ jkollok wieħed mir-rwoli li ġejjin fis-sistema ġudizzjarja:

Vittma (parti leża)

Jekk int ġarrabt dannu kkawżat minn reat, int tista’ tieħu sehem fil-proċedimenti bħala vittma u int intitolat(a) għal numru ta’ drittijiet proċedurali, kif spjegati hawn taħt.

Parti ċivili

Jekk tixtieq titlob kumpens għad-danni kkawżati mir-reat, int tista’ tippreżenta talba ċivili, u b'hekk issir parti ċivili fil-proċedimenti kriminali.

Xhud

Jekk ma tixtieqx tieħu sehem fil-proċedimenti kriminali bħala parti leża, int għandek tinforma lill-korp ġudizzjarju li jieħu ħsieb il-każ tiegħek, li, jekk iqis li jkun hemm bżonn, xorta waħda jista’ jitolbok titla’ tixhed. F’dan il-każ, inti tissejjaħ għal interrogazzjoni u tintalab tipprovdi informazzjoni dettaljata dwar l-inċident. Il-preżenza tiegħek matul l-interrogazzjoni tkun obbligatorja kull meta tiġi mistieden għal dan l-għan.

X’inhuma d-drittijiet u l-obbligi tiegħi f’dan ir-rwol?

Jekk tieħu sehem fil-proċedimenti kriminali bħala parti leża/parti ċivili, int ikollok numru ta’ drittijiet proċedurali:

Matul l-investigazzjoni kriminali:

  • int intitolat(a) li titlob kumpens għad-danni kkawżati mir-reat. Għal dan l-għan, int trid issir parti ċivili fil-proċedimenti kriminali jew tippreżenta kawża ċivili separata. Int tista’ ssir parti ċivili fi kwalunkwe ħin tal-investigazzjoni kriminali.
    Biex issir parti ċivili fil-proċedimenti, trid jew titlob dan b’mod orali quddiem l-uffiċjal tal-pulizija jew il-prosekutur jew tippreżenta rikors bil-miktub lill-uffiċjal tal-pulizija jew lill-prosekutur li jieħu ħsieb il-każ. Ir-rikors għandu jispeċifika liema kumpens qiegħed titlob, ir-raġunijiet u l-provi relatati.
    Matul l-ewwel interrogazzjoni, il-prosekutur jew l-uffiċjal tal-pulizija jinfurmawk li tista’ ssir parti ċivili fil-proċedimenti..
  • int intitolat(a) titlob rimborż tal-ispejjeż legali. Il-qorti tiddeċiedi liema parti mill-ispejjeż tiegħek trid tiġi rimborżata u minn min.
    Jekk int tieħu sehem bħala parti leża jew bħala parti ċivili fil-proċedimenti (jekk il-kawża ċivili tkun awtorizzata) u l-imputat jinstab li hu ħati (anki jekk, għal ċerti raġunijiet, dan ma jiġix ikkundannat biex jiskonta sentenza), dan jiġi ordnat iħallas għall-ispejjeż legali tiegħek.
  • int intitolat(a) tirċievi informazzjoni dwar il-progress tal-investigazzjoni kif ukoll kopja tat-tali deċiżjoni, jekk il-prosekutur jiddeċiedi li ma jirrinvjax il-każ lill-qorti. Biex dan isir, int trid tippreżenta talba lill-uffiċjal tal-pulizija jew lill-prosekutur li jmexxi l-każ u tindika indirizz fir-Rumanija, indirizz tal-posta elettronika jew ta’ messaġġier elettroniku biex tirċievi l-informazzjoni. Jekk il-prosekutur jiddeċiedi li jirrinvija l-każ lill-qorti għal proċess, int tiġi mħarrek/imħarrka biex tidher quddiem il-qorti.
  • int intitolat(a) għal servizzi ta’ interpretazzjoni u ta’ traduzzjoni, jekk ma titkellimx jew ma tifhimx bir-Rumen. Matul il-proċedimenti kriminali, int tiġi pprovdut(a) b’interpretu mingħajr ħlas jekk ma tafx titkellem bir-Rumen.
  • matul il-proċedimenti kriminali, int intitolat(a) li tkun assistit(a) minn avukat. F’każijiet speċifiċi, (eż. meta l-prosekutur iqis li int mhux se tkun kapaċi tieħu ħsieb id-difiża tiegħek stess jew tkun minuri u ma tkunx għadek ksibt il-kapaċità legali sħiħa, meta tkun vittma ta’ ċerti reati, meta l-introjtu tiegħek ikun anqas minn ċertu limitu eċċ. - jekk jogħġbok ara t-tweġiba għall-mistoqsija ta’ qabel), int tkun intitolat(a) għal assistenza legali mingħajr ħlas.
  • int intitolat(a) li tkun rappreżentat(a) matul il-proċedimenti kriminali, sakemm il-preżenza tiegħek ma tkunx obbligatorja jew il-prosekutur, l-imħallef jew il-qorti jqisu li din tkun neċessarja, skont kif ikun applikabbli (eż. għall-finijiet tas-seduta).
  • int jew l-avukat tiegħek tistgħu tikkonsultaw il-fajl. Madankollu, il-konsultazzjoni tal-fajl tiegħek se tkun soġġetta għal regoli speċifiċi, li jiġu komunikati mir-reġistru tal-uffiċċju tal-prosekutur.
  • int intitolat(a) li tissejjaħ għal interrogazzjoni mill-uffiċjal tal-pulizija jew mill-prosekutur li jieħu ħsieb il-każ. Matul l-interrogazzjoni, int tista’ titlob li tkun akkumpanjat(a) kemm mir-rappreżentant legali tiegħek, jekk ikollok wieħed, kif ukoll minn persuna tal-għażla tiegħek li l-preżenza tagħha matul l-interrogazzjoni int tqis li tkun ta’ għajnuna. Il-korp ġudizzjarju jista’ jiċħad it-talba tiegħek biss għal raġunijiet raġonevoli.
    Meta tirrapporta reat li twettaq kontrik, il-korp ġudizzjarju għandu jisimgħek minnufih. Jekk dan mhux possibbli, għandek tinstema’ mill-aktar fis possibbli wara li tirrapporta r-reat.
    Jekk int vittma ta’ vjolenza domestika, ta’ stupru jew ta’ tipi oħra ta’ attakk sesswali, ta’ maltrattament ta’ minuri, ta’ fastidju, ta’ fastidju sesswali, kif ukoll fi kwalunkwe każ ieħor fejn tħoss il-ħtieġa li tipproteġi l-privatezza tiegħek, int tista’ titlob li tinstema’ minn persuna tal-istess sess tiegħek. Il-korp ġudizzjarju jista’ jiċħad it-talba tiegħek biss fuq il-bażi ta’ motivazzjonijiet raġonevoli.
  • int intitolat(a) tippreżenta provi u kwalunkwe talba oħra relatata mas-soluzzjoni tal-każ. Int tista’ tagħmel dan matul l-interrogazzjoni tiegħek jew f’rikors separata ppreżentat lill-korp ġudizzjarju li jittratta l-każ tiegħek.
  • Jekk it-trażgressur jitqiegħed taħt kustodja u mbagħad jinħeles, int intitolat(a) li tiġi informat(a) dwar ir-rilaxx tiegħu. Matul l-ewwel interrogazzjoni tiegħek, int tiġi informat(a) dwar dan id-dritt u ssirlek mistoqsija dwar jekk tixtieqx tiġi informat(a) dwar ir-rilaxx tat-trażgressur.
  • Int tista’ tappella kontra l-atti mwettqa b’rabta mal-każ tiegħek. L-appell għandu jiġi ppreżentat lill-prosekutur tal-każ, fejn l-att ikun sar minn uffiċjal tal-pulizija, jew lill-prosekutur superjuri, fejn l-att ikun sar mill-prosekutur tal-każ tiegħek.
    Jekk tappella d-deċiżjoni tal-prosekutur li l-każ kriminali jingħalaq u l-appell jiġi miċħud, tista’ tappella kontra din id-deċiżjoni quddiem l-imħallef tal-kamra preliminari.

Matul il-proċess:

  • int intitolat(a) li titlob kumpens għad-danni kkawżati mir-reat. Għal dan il-għan, għandek bżonn issir parti ċivili fil-proċeduri kriminali jew tippreżenta azzjoni ċivili separata.
    Jekk ipparteċipajt fl-investigazzjoni kriminali bħala parti ċivili, tista’ żżomm l-istess status waqt il-proċess.
    Jekk ma pparteċipajtx fl-investigazzjoni kriminali bħala parti ċivili, tista’ xorta ssir parti ċivili fil-proċess qabel il-bidu tal-inkjesta. Meta tissejjaħ għall-ewwel seduta tal-qorti, tkun infurmat b’dan.
    Tista’ titlob li ssir parti ċivili fil-proċess oralment quddiem il-qorti jew tippreżenta rikors bil-miktub għal dan il-għan. Ir-rikors għandu jispeċifika x’kumpens qed titlob, ir-raġunijiet u l-provi relatati.
  • int intitolat(a) titlob rimborż tal-ispejjeż legali. Il-qorti tiddeċiedi liema parti mill-ispejjeż tiegħek trid tiġi rimborżata u minn min.
    Jekk int tieħu sehem bħala parti leża jew bħala parti ċivili fil-proċedimenti (jekk il-kawża ċivili tkun awtorizzata) u l-imputat jinstab li hu ħati (anki jekk, għal ċerti raġunijiet, dan ma jiġix ikkundannat biex jiskonta sentenza), dan jiġi ordnat iħallas għall-ispejjeż legali tiegħek.
  • int intitolat(a) għal servizzi ta’ interpretazzjoni u ta’ traduzzjoni, jekk ma titkellimx jew ma tifhimx bir-Rumen. Matul il-proċedimenti kriminali, int tiġi pprovdut(a) b’interpretu mingħajr ħlas jekk ma tafx titkellem bir-Rumen.
  • matul il-proċedimenti kriminali, int intitolat(a) li tkun assistit(a) minn avukat. F’każijiet speċifiċi, (eż. meta l-prosekutur iqis li int mhux se tkun kapaċi tieħu ħsieb id-difiża tiegħek stess jew tkun minuri u ma tkunx għadek ksibt il-kapaċità legali sħiħa, meta tkun vittma ta’ ċerti reati, meta l-introjtu tiegħek ikun anqas minn ċertu limitu eċċ. - jekk jogħġbok ara t-tweġiba għall-mistoqsija ta’ qabel), int tkun intitolat(a) għal assistenza legali mingħajr ħlas.
  • int intitolat(a) li tkun rappreżentat(a) matul il-proċedimenti kriminali, sakemm il-preżenza tiegħek ma tkunx obbligatorja jew il-prosekutur, l-imħallef jew il-qorti jqisu li din tkun neċessarja, skont kif ikun applikabbli (eż. għall-finijiet tas-smigħ).
  • int jew l-avukat tiegħek tistgħu tikkonsultaw il-fajl. Madankollu, il-konsultazzjoni tal-fajl tiegħek se tkun soġġetta għal regoli speċifiċi, li jiġu kkomunikati mir-registru tal-qorti.
  • int intitolat(a) li tinstema’ matul il-proċedimenti tal-qorti. Il-qorti tħarrkek biex tidher matul is-seduta u jsirulek mistoqsijiet dwar ir-reat. Int tintalab ukoll tirrakkonta dak kollu li tiftakar dwar l-inċident.
  • int intitolat(a) li tagħmel mistoqsijiet lill-imputat, lix-xhieda u lill-esperti meta jinstemgħu.
  • int intitolat(a) li tagħmel oġġezzjonijiet u li toħroġ konklużjonijiet dwar materji kriminali fil-każ.
  • int intitolat(a) tippreżenta evidenza u kwalunkwe talba oħra relatata mas-soluzzjoni tal-każ.
  • Jekk it-trażgressur jitqiegħed taħt kustodja jew jiġi kkundannat biex jiskonta piena, int intitolat(a) li tiġi informat(a) dwar ir-rilaxx tiegħu. Jekk int ma tlabtx li tiġi informat(a) dwar ir-rilaxx tat-trażgressur fl-ewwel interrogazzjoni tiegħek matul l-investigazzjoni kriminali meta ġejt informat(a) b’dan id-dritt, int xorta waħda tista’ titlob li jsir hekk matul il-proċess b’mod orali quddiem il-qorti jew inkella bil-miktub.
  • Meta deċiżjoni tkun disponibbli, din tiġi notifikata lilek u int tkun intitolat(a) li tappellaha.
Parti leża jew parti ċivili jew xhud fil-proċedimenti kriminali għandhom ukoll għadd ta’ obbligi li jirriżultaw mill-ħtieġa li l-korpi ġudizzjarji jsibu l-verità fil-każ u biex it-trażgressur jinżamm responsabbli:
  • l-obbligu li int tidher quddiem l-uffiċjal tal-pulizija, il-prosekutur jew l-imħallef kull meta tintalab tagħmel dikjarazzjonijiet.
  • l-obbligu li tiddikjara dak kollu li taf dwar l-inċident; int għandek tkun taf li jekk tagħti xhieda falza quddiem il-korpi ġudizzjarji, int tista’ tiġi imputat(a) bi sperġur u tiġi kkundannat(a) għal dan. Bħala l-konjuġi jew il-qarib mill-viċin tas-suspettat/imputat, int tista’ tirrifjuta li tagħmel dikjarazzjonijiet. Tista’ wkoll tirrifjuta li twieġeb jekk il-mistoqsijiet huma relatati mas-segretezza professjonali li inti mitlub iżżomm, fejn dak ikun legalment vinkolanti għall-korpi ġudizzjarji
  • l-obbligu li tinforma lill-korpi ġudizzjarji dwar kull tibdil fl-indirizz biex tkun tista' tiġi kkuntattjat u tirċievi kwalunkwe notifika dwar il-proċedimenti fil-futur.
  • int trid iġġib ruħek b’mod ċivili u turi rispett għas-solennità tas-seduta. Inkella, il-qorti tista’ tordna li titneħħa mill-awla tal-qorti.
Kemm matul l-investigazzjoni kriminali kif ukoll matul il-proċedimenti tal-qorti, int intitolat(a) għal miżuri protettivi jekk il-korpi ġudizzjarji jqisu li int tista’ tkun fil-periklu jew jekk int il-vittma ta’ ċerti reati li jistgħu jaffettwaw il-privatezza jew id-dinjità tiegħek.

Hu ferm importanti li int tkun taf li, jekk il-korpi ġudizzjarji jqisu li int tista’ tkun fil-periklu jew li l-privatezza jew id-dinjità tiegħek jistgħu jkunu affettwati minħabba l-informazzjoni li tipprovdi, jew minħabba kawżi oħra, dawn jistgħu, fuq l-inizjattiva tiegħek jew minn jeddhom (ex officio), jieħdu ċerti miżuri biex jiżguraw il-protezzjoni tiegħek, bħal:

  • il-provvista ta’ sorveljanza jew ta’ sigurtà madwar id-dar jew l-akkomodazzjoni temporanja tiegħek;
  • il-provvista ta’ skorta u ta’ protezzjoni lilek jew lill-membri tal-familja tiegħek matul il-vjaġġi;
  • il-protezzjoni tad-dettalji dwar l-identità tiegħek;
  • is-smigħ tiegħek isir b’mezzi awdjoviżivi, bil-leħen u d-dehra tiegħek li jiġu distorti, mingħajr ma jkun hemm rekwiżit li int tkun preżenti, fejn il-miżuri l-oħra ma jkunux biżżejjed;
  • is-sessjoni tal-qorti għandha tinżamm privata matul l-interrogazzjoni tiegħek;

Meta jitqies meħtieġ għall-protezzjoni tiegħek matul il-proċedimenti tal-qorti, l-imħallef jista’ jiddeċiedi li s-seduta tkun privata. Int tista’ titlob lill-imħallef jiddikjara s-seduta bħala waħda privata.

Barra minn hekk, matul il-proċedimenti tal-qorti, il-qorti tista’ tipprojbixxi kull pubblikazzjoni ta’ testi, tpinġijiet, ritratti jew stampi li jistgħu jikxfu l-identità tiegħek.

Jekk int xhud, int tkun intitolat(a) ukoll għal mezzi speċjali oħra ta’ protezzjoni tax-xhieda. Jekk int tqis li int stess tinsab fil-periklu, għandek tinforma lill-uffiċjal tal-pulizija, lill-prosekutur jew lill-imħallef u tipprovdi l-akbar ammont ta’ informazzjoni possibbli.

Nista’ nagħmel stqarrija jew nixhed matul il-proċess? X’inhuma l-kundizzjonijiet?

Iva. Jekk int għażlit li tieħu sehem fil-proċess, kemm il-prosekutur/ l-uffiċjal tal-pulizija kif ukoll l-imħallef jistgħu jisimgħuk bħala parti leża/ bħala parti ċivili.

Il-prosekutur jew l-uffiċjal tal-pulizija jsejħulek biex tkun preżenti fil-bini tal-pulizija/ fl-uffiċċju tal-prosekutur biex tiġi interrogat(a) u, matul il-proċess, tiġi mħarrek/imħarrka biex tixhed fil-proċedimenti.

X’informazzjoni nirċievi matul il-proċess?

Matul l-investigazzjoni kriminali, int tista’ tirċievi informazzjoni dwar il-progress tal-każ u kopja li tispjega d-deċiżjoni tal-prosekutur b’rabta ma’ kemm hu rakkomandabbli li l-każ jiġi rrinvjat lill-qorti. Biex dan isir, int trid tippreżenta talba lill-uffiċjal tal-pulizija jew lill-prosekutur li jmexxi l-każ u tindika indirizz fir-Rumanija, indirizz tal-posta elettronika jew ta’ messaġġier elettroniku biex tirċievi l-informazzjoni.

Matul il-proċess, int tiġi mħarrek/imħarrka biex tidher fl-ewwel seduta u tiġi informat(a) li tista’ ssir parti ċivili fil-proċedimenti. Int ma tirċievi ebda sejħa oħra għas-seduti li jmiss. Billi tattendi s-seduti tal-qorti jew tikkonsulta l-fajl, int tiġi informat(a) dwar il-progress tal-każ u dwar id-dati tas-seduti li jmiss. Madankollu, tiġi mħarrek/imħarrka kull meta tkun se tiġi interrogat(a).

Ladarba tkun disponibbli, tintbagħatlek kopja tad-deċiżjoni.

Jekk ma tifhimx bir-Rumen, il-minuti tad-deċiżjoni (rapport tas-sentenza tal-qorti mingħajr raġunamenti estensivi) jintbagħtu lilek f’lingwa li tifhem. Ir-raġunamenti jiġu pprovduti lilek bir-Rumen u int tista’ tirrikorri għas-servizzi ta’ interpretazzjoni disponibbli biex jiġu tradotti għalik.

Inkun nista’ nikseb aċċess għall-fajls tal-qorti?

Iva, int jew l-avukat tiegħek tistgħu tikkonsultaw il-fajl. Biex tagħmel dan, trid tmur għand ir-reġistru tal-uffiċċju tal-prosekutur jew tal-qorti li jżomm il-fajl tiegħek u tippreżenta rikors f’dan ir-rigward.

Madankollu, il-konsultazzjoni tal-fajl tiegħek se tkun soġġetta għal regoli speċifiċi, li jiġu kkomunikati mir-reġistru.

Int intitolat(a) li tirċievi informazzjoni dwar il-kundizzjonijiet u l-proċedura li jirregolaw l-ammissjoni għall-programm tal-protezzjoni tax-xhieda.

L-aħħar aġġornament: 18/10/2018

Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali hija ġestita mill-Istat Membru rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. Il-Kummissjoni Ewropea ma taċċettax responsabbilta jew kwalunkwe tip ta' tort fir-rigward ta' kull informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.

Den sprogudgave, du kigger på nu, er i øjeblikket ved at blive oversat af vores oversættere.

3 - Id-drittijiet tiegħi wara l-proċess

Nista’ nappella kontra d-deċiżjoni?

Il-proċess jikkonkludi b’deċiżjoni tal-qorti (sentenza), li tista’ tirriżulta fi: il-kundanna jew il-liberazzjoni tal-imputat, ir-rinunzja jew id-differiment tal-għoti ta’ sentenza jew it-tmiem tal-proċeduri kriminali. Id-deċiżjoni titħabbar matul seduta pubblika tal-qorti. Jekk int ħadt sehem fil-proċess bħala vittma u/jew parti ċivili, tirċievi kopja tad-deċiżjoni tal-qorti bil-posta.

Jekk ma tkunx sodisfatt(a) bid-deċiżjoni tal-qorti, int tista’ tappellaha. Tista’ tippreżenta appell biss jekk int tkun ħadt sehem fil-proċess bħala vittma jew parti ċivili.

Int tista’ tappella wkoll bħala xhud, iżda biss b’rabta mar-rimborż tal-ispejjeż legali u tal-indennizzi li int intitolat(a) għalihom.

Jekk int vittma jew parti ċivili, l-iskadenza għall-preżentata tal-appell hi 10 ijiem wara li tirċievi kopja tal-minuti tad-deċiżjoni.

Jekk aġixxejt bħala xhud, int tista’ tippreżenta appell eżatt wara li tittieħed deċiżjoni dwar l-ispejjeż legali u l-indennizzi, iżda mhux aktar tard minn 10 ijiem mis-sentenza li ddeċidiet il-każ jew min-notifika tad-deċiżjoni dwar l-ispejjeż legali jew l-indennizzi, kif applikabbli.

L-appell irid isir bil-miktub u jkun iffirmat. L-appelli jiġu ppreżentati lill-istess qorti li int qed tappella kontra d-deċiżjoni tagħha.

Wara li tirċievi l-appell, il-qorti tgħaddih lill-qorti superjuri kompetenti biex tisimgħu. Il-kopja tad-deċiżjoni tal-qorti tinkludi informazzjoni dwar meta u fejn tista’ tippreżenta l-appell tiegħek.

X’inhuma d-drittijiet tiegħi wara li tinqata' s-sentenza?

Is-sentenza tidħol fis-seħħ wara li jiġu eżawriti l-opportunitajiet kollha għall-appell. Wara li s-sentenza tidħol fis-seħħ, ir-rwol tiegħek fil-proċedimenti jasal fi tmiemu. Jekk tpoġġejt taħt programm speċjali ta’ protezzjoni tax-xhieda matul il-proċedimenti, int tista’ tkompli tibbenefika minnu sakemm il-qorti tiddeċiedi li m’għadekx fil-periklu.

Inkun intitolat(a) għal appoġġ jew għal protezzjoni wara l-proċess? Għal kemm żmien?

Xi miżuri ta ’appoġġ jingħataw matul il-proċess jew għal perjodu ta’ żmien fiss, filwaqt li oħrajn jingħataw fuq il-bażi tal-ħtiġijiet speċifiċi tal-vittma.

L-assistenza legali bla ħlas għall-vittmi ta’ reat tingħata għat-tul kollu tal-proċess.

Jekk int vittma ta’ traffikar tal-bnedmin tista' tibbenefika minn perjodu ta’ rkupru u riflessjoni sa 90 jum, li matulu għandek id-dritt għal konsulenza psikoloġika, assistenza medika u soċjali, mediċina, ikel u, fuq talba, akkomodazzjoni f'ċentri protetti jew djar u tkun infurmat(a) bil-proċeduri ġudizzjarji u amministrattivi applikabbli.

Jekk inti barrani(ja) u jkun hemm raġunijiet serji biex wieħed jemmen li kont vittma ta’ traffikar tal-bnedmin, int ukoll tibbenefika minn perjodu ta’ rkupru u riflessjoni sa 90 jum, li matulu tingħata, fuq talba tal-korp ġudizzjarju, permess biex tibqa’ fit-territorju tar-Rumanija u tista’ tkun akkomodat(a) f’faċilitajiet apposta. Tista’ wkoll tingħata permess temporanju biex tgħix fit-territorju Rumen matul jew wara l-perjodu ta' rkupru.

Fil-każ ta’ vittmi ta' vjolenza domestika, l-ordni ta’ protezzjoni tinħareġ għal tul massimu ta' 6 xhur.

Fil-każ ta’ xhud inkluż fi programm tal-protezzjoni tax-xhieda, il-miżura ta’ protezzjoni tista’ tkompli wkoll wara li tintemm il-kawża, iżda meta din tispiċċa l-iskema tiġi riveduta sabiex tiġi adattata għas-sitwazzjoni l-ġdida. It-terminu tat-tali protezzjoni jiġi deċiż mill-qorti.

X’informazzjoni ningħata jekk it-trażgressur jiġi kkundannat?

Jekk it-trażgressur jiġi kkundannat, jista’ jkollok aċċess għall-kategoriji ta' informazzjoni li ġejjin: it-tip u t-tul tal-piena (is-sentenza tinqata’ f’sessjoni pubblika u tintbagħat lilek wara), informazzjoni fil-każ ta’ ħarba, ta’ rilaxx taħt kwalunkwe kundizzjoni, sakemm int tkun tlabt dik l-informazzjoni.

Niġi informat(a) jekk it-trażgressur jinħeles (inkluż ħelsien kmieni jew kundizzjonali) jew jaħrab mill-ħabs?

Iva, int tiġi informat(a) dwar ir-rilaxx jew il-ħarba tat-trażgressur mill-ħabs, jekk int tkun tlabt li dan isir meta mistoqsi mill-korpi ġudizzjarji. Jekk jogħġbok ara t-tweġiba aktar ’il fuq.

Inkun involut(a) f’deċiżjonijiet dwar ħelsien jew parole? Pereżempju, nista’ nagħmel stqarrija jew inressaq appell?

Ir-rwol tiegħek fil-proċedimenti kriminali jintemm meta d-deċiżjoni tal-qorti (li tikkundanna jew teħles lill-intimat, tirrinunzja jew tipposponi l-eżekuzzjoni tal-piena jew ittemm il-proċedimenti kriminali) issir finali.

Int ma tkunx involut(a) fil-proċedura tar-rilaxx jew tal-libertà kondizzjonali tat-trażgressur.

L-aħħar aġġornament: 18/10/2018

Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali hija ġestita mill-Istat Membru rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. Il-Kummissjoni Ewropea ma taċċettax responsabbilta jew kwalunkwe tip ta' tort fir-rigward ta' kull informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.

Den sprogudgave, du kigger på nu, er i øjeblikket ved at blive oversat af vores oversættere.

4 - Kumpens

X’inhi l-proċedura biex nitlob kumpens għad-danni mwettqa mit-trasgressur? (eż. kawża l-qorti, talba ċivili, proċedura ta’ adeżjoni)

Inti tista’ titlob kumpens għad-danni mwettqa mit-trasgressur billi ssir parti ċivili fil-proċedimenti kriminali. Għandek tieħu din l-azzjoni qabel ma tibda l-inkjesta preparatorja. Il-korpi ġudizzjarji jridu jinformawk b'dan id-dritt. Int tista’ tiftaħ kawża ċivili fil-proċedimenti kriminali b’mod orali jew bil-miktub. Madankollu, int trid tispeċifika d-danni rrappurtati, ir-raġunijiet u l-evidenza li fuqhom hi msejsa t-talba tiegħek.

Din it-talba tista’ tiġi ppreżentata fl-uffiċċju tal-prosekutur jew quddiem il-qorti kkonċernata mis-suġġett tal-każ.

Is-sentenza tal-qorti tinkludi wkoll id-danni ordnati mill-qorti kontra t-trasgressur.

Jekk m’intix parti ċivili fil-proċedimenti kriminali, xorta waħda tista’ tippreżenta kawża separata quddiem il-qorti ċivili biex titlob kumpens għad-danni.

Il-qorti ordnat lit-trasgressur biex iħallasni id-danni/kumpens. Kif nista’ niżgura li t-trasgressur iħallas?

Dment li jkun hemm sentenza fis-seħħ li tordna li t-trasgressur irid iħallas għad-danni, dan irid jagħmel hekk mingħajr il-bżonn li int tieħu xi azzjoni ulterjuri. Jekk it-trasgressur jonqos milli jħallas, int tista’ tfittex l-eżekuzzjoni tas-sentenza.

Biex tagħmel dan, int trid tippreżenta s-sentenza li tagħtik kumpens lil bailiff. Il-bailiff jaġixxi għall-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni tal-qorti u jgħidlek xi jmiss li tagħmel.

Jekk it-trasgressur ma jħallasx, jista’ l-Istat iħallasni avvanz? Taħt liema kundizzjonijiet?

L-istat jista’ jħallsek kumpens taħt ċerti kundizzjonijiet.

Jekk it-trasgressur ikun insolventi jew nieqes, l-istat jista’ jħallsek kumpens, dment li int tippreżenta applikazzjoni għal kumpens finanzjarju. Int għandek tippreżenta l-applikazzjoni fi żmien sena. Id-data li fiha jibda t-terminu tiddependi mis-soluzzjoni ordnata mill-korpi ġudizzjarji.

Jekk it-trasgressur ma jkunx magħruf, int għandek tippreżenta l-applikazzjoni għal kumpens finanzjarju fi żmien 3 snin mit-twettiq tar-reat, sakemm int ma tkunx ksibt kumpens sħiħ mingħand assiguratur.

Int tista’ tippreżenta applikazzjoni għal pagament bil-quddiem tal-kumpens finanzjarju. Biex tagħmel dan, l-ewwel int trid tippreżenta l-applikazzjoni għal kumpens finanzjarju kif imsemmi hawn fuq. Il-pagament bil-quddiem jista’ jintalab fl-applikazzjoni għal kumpens finanzjarju jew wara, fi żmien 30 jum. Int intitolat(a) għal pagament bil-quddiem dment li tkun f’pożizzjoni finanzjarja prekarja.

Jekk l-applikazzjoni għad-danni/għall-kumpens tiġi miċħuda, int trid trodd lura l-flus li tkun irċivejt bil-quddiem. L-applikazzjoni għal kumpens finanzjarju għandha tiġi ppreżentata lit-tribunal li int tkun qed tirresjedi taħt il-ġurisdizzjoni tiegħu.

Jien intitolat(a) għal kumpens mill-Istat?

Iva. Jekk jogħġbok ara t-tweġiba aktar ’il fuq.

Jien inkun intitolat(a) għal kumpens jekk it-trasgressur ma jiġix ikkundannat?

Jekk il-qorti kriminali ma tagħtix kumpens fir-rigward tat-talba ċivili, int tista’ tippreżenta kawża separata quddiem il-qorti ċivili biex titlob id-danni.

Jekk il-qorti kriminali tiddeċiedi li ma hemm ebda reat jew li ma twettaq ebda reat mill-persuna li kontriha int ippreżentajt l-ilment, int mhux se tkun intitolat(a) għad-danni/għall-kumpens la f'qorti kriminali u lanqas f’kawża ċivili separata, peress li d-deċiżjoni tal-qorti kriminali tikseb il-forza ta’ res judicata quddiem il-qorti ċivili.

Jekk m’intix parti ċivili fil-proċedimenti kriminali, int tista’ tippreżenta kawża separata f’qorti ċivili matul il-proċess kriminali jew anki meta dan jintemm, soġġett għall-perjodi ta’ preskrizzjoni ġenerali.

Jien inkun intitolat(a) għal ħlas ta’ emerġenza waqt li nkun qed nistenna d-deċiżjoni dwar it-talba tiegħi għall-kumpens?

Iva, taħt ċerti kundizzjonijiet, int tista’ tippreżenta applikazzjoni għal pagament bil-quddiem tal-kumpens finanzjarju. Jekk jogħġbok ara t-tweġiba għall-mistoqsija dwar il-pagamenti bil-quddiem.

L-aħħar aġġornament: 18/10/2018

Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali hija ġestita mill-Istat Membru rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. Il-Kummissjoni Ewropea ma taċċettax responsabbilta jew kwalunkwe tip ta' tort fir-rigward ta' kull informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.

5 - Id-drittijiet tiegħi għall-appoġġ u għall-assistenza

Jiena vittma ta’ reat; lil min għandi nikkuntattja għall-appoġġ u għall-assistenza?

Tista’ tapplika għand id-Direttorat Ġenerali għall-Assistenza Soċjali u l-Ħarsien tat-Tfal (DGASPC – Direcţia generale de asistență socială și protecția copilului) li taħt il-ġurisdizzjoni tiegħu għandek domiċilju jew residenza (jiġifieri fejn tgħix bħalissa), u direttament lil fornitur ta’ servizz soċjali privat jew pubbliku, f’liema każ il-fornitur huwa meħtieġ jinforma lid-Direttorat Ġenerali relevanti bil-miktub.

Int tista’ tikkuntattja lil diversi istituzzjonijiet, skont il-kategorija tal-każ tiegħek:

L-Aġenzija Nazzjonali għall-Opportunitajiet Indaqs bejn in-Nisa u l-Irġiel (ANES – Agenția Națională pentru Egalitatea între Femei și Bărbați)

Din toffri diversi tipi ta’ servizzi, bħal:

  • linja għall-għajnuna mingħajr ħlas u anonima għall-vittmi ta’ vjolenza domestika - Ċentru tal-Assistenza 24 siegħa kuljum - 0800 500 333
  • servizzi soċjali speċjalizzati fiċ-Ċentri ta’ Akkoljenza ta’ Emerġenza għall-Vittmi ta’ Vjolenza Domestika
  • konsulenza, informazzjoni u gwida għall-vittmi tal-vjolenza domestika

Kuntatt:

Indirizz: 5 Intrarea Camil Petrescu, Sector 1, Bukarest

Telefon: +40 21 313 0059
E-mail: Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidasecretariat@anes.gov.ro

Sit web:

Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidahttps://anes.gov.ro

Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidahttps://anes.gov.ro/informatii-utile-pentru-victime/

L-Aġenzija Nazzjonali Kontra t-Traffikar tal-Bnedmin (ANITP – Agenția Națională împotriva Traficului de Persoane) fil-Ministeru tal-Affarijiet Interni

In-network ta’ qrati tal-appell jinkludi 15-il ċentru reġjonali. Kull ċentru hu marbut ma’ qorti tal-appell.

Dawn joffru diversi tipi ta’ servizzi, bħal:

  • Linja għall-għajnuna għaċ-ċittadini, li hija disponibbli f’kull ħin għal informazzjoni u għan-notifika ta’ kwalunkwe każ potenzjali ta’ traffikar tal-bnedmin: Linja għall-għajnuna 0800 800 678 (numru nazzjonali bla ħlas) jew +40 21 313 3100 (għal telefonati minn barra l-pajjiż). Ħinijiet tal-ftuħ: Tne sal-Ġim, bejn it-08:00 -16:00
  • jinformaw lill-awtoritajiet rilevanti dwar kwalunkwe każ potenzjali ta’ traffikar tal-bnedmin
  • jipprovdu assistenza lill-vittmi permezz tal-15-il ċentru reġjonali

Kuntatt:

Indirizz: Str. Ion Câmpineanu 20, 5th floor, Sector 1, Bukarest

Tel.: +40 21 311 89 82 / 021 313 31 00
Fax: +40 21 319 01 83

E-mail: Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidaanitp@mai.gov.ro
Sit web: Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidahttps://anitp.mai.gov.ro/english/

L-Aġenzija Nazzjonali tax-Xogħol (ANOFM – Agenția Națională pentru Ocuparea Forței de Muncă) fil-Ministeru tax-Xogħol u l-Ġustizzja Soċjali.

L-ANOFM tipprovdi servizzi professjonali tal-impjiegi u tat-taħriġ permezz tal-istrutturi territorjali tagħha għal persuni reġistrati li jkunu qed ifittxu x-xogħol, inklużi dawk li kienu vittmi ta’ reati, b’mod partikolari lil vittmi ta’ traffikar tal-bnedmin.

Kuntatt:

Str. Avalanșei 20-22, Sector 4, Bukarest, kodiċi postali: 040305

Tel.: +40 21 303 98 31
Fax: +40 21 303 98 38

E-mail: Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidaanofm@anofm.ro
Sit web: Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidahttps://www.anofm.ro

L-Ispettorat Ġenerali tal-Pulizija Rumena (IGPR – Inspectoratul General al Poliției Române)

Dan għandu strutturi territorjali esklużivi għall-kontej tal-fruntiera li jistgħu jipprovdu appoġġ fuq talba tal-ANITP biex jgħinu lill-vittmi jieħdu sehem fi stadji speċifiċi ta’ proċess kriminali.

Il-pulizija tista’ tinformak dwar id-drittijiet tiegħek bħala vittma.

L-istrutturi speċjalizzati tal-IGPR jistgħu jipprovdu wkoll protezzjoni fiżika waqt proċess.

L-Awtorità Nazzjonali għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tat-Tfal u għall-Adozzjoni (ANPDCA – Autoritatea Națională pentru Protecția Drepturilor Copilului și Adopție) fil-Ministeru tax-Xogħol u tal-Ġustizzja Soċjali

ANPDCA hija l-istituzzjoni responsabbli għall-monitoraġġ tal-applikazzjoni u l-infurzar tar-regolamenti għall-protezzjoni tad-drittijiet tat-tfal u tad-drittijiet adottivi, kif ukoll tikkoordina x-xogħol imwettaq minn fornituri pubbliċi jew privati f'dan il-qasam.

Is-sistema ta’ protezzjoni tat-tfal hija deċentralizzata, peress li d-DGASPCs jew id-Direttorati Ġenerali għall-Ħidma Soċjali u l-Protezzjoni tat-Tfal (Direcțiile Generale de Asistență Socială și Protecția Copilului) jirrapportaw lill-kunsilli tal-kontea jew lill-muniċipalitajiet lokali f'Bukarest.

Id-DGASPCs jipprovdu servizzi varji, bħal: evalwazzjoni ta’ każijiet ta’ vjolenza fuq it-tfal u l-għoti/iffaċilitar ta’ servizzi ta’ rispons ibbażati fuq pjan, evalwazzjoni kumplessa għal tfal b’diżabilità, evalwazzjoni kumplessa għal persuni oħra b’diżabilità, l-ambulanza tal-kura soċjali mhux ta’ emerġenza, linja għall-għajnuna, servizzi soċjali għall-prevenzjoni tal-vjolenza domestika u t-traffikar tal-bnedmin, servizzi soċjali speċjalizzati f'firxa ta’ istituzzjonijiet.

Kuntatt: Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidahttp://www.copii.ro

Organizzazzjonijiet Nongovernattivi (NGOs)

Fil-qasam tat-traffikar tal-bnedmin, aċċessibbli billi tikklikkja fuq:

Fil-qasam tal-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza domestika, aċċessibbli billi tagħfas fuq:

Fil-qasam tal-protezzjoni tad-drittijiet tat-tfal:

Save the Children (Salvați copiii)

Indirizz: Intr. Ștefan Furtună 3, Sector 1, Bukarest, kodiċi postali: 010899, Romania

Tel.: +40 21 316 61 76

Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidahttps://www.salvaticopiii.ro/;

Alternattivi Soċjali (Alternative Sociale)

Șoseaua Nicolina 24, Bl. 949, parter, kodiċi postali 700722, Iași

Telefon: +40 332 407 178

Il-link jinfetaħ f'tieqa ġdidahttps://www.alternativesociale.ro/

Hotline ta’ appoġġ għall-vittmi

Il-persuni li ġarrbu ġrieħi bħala riżultat ta’ reat jistgħu jikkuntattjaw ukoll lill-pulizija billi jċemplu fuq in-numru uniku nazzjonali ta’ emerġenza - 112.

Linja għall-għajnuna mingħajr ħlas u anonima għall-vittmi ta’ vjolenza domestika - Ċentru tal-Assistenza 24 siegħa kuljum - 0800 500 333

Telverde tal-Aġenzija Nazzjonali Kontra t-Traffikar tal-Bnedmin: 0800 800 678 - numru nazzjonali bla ħlas u 0040213133100 - għal telefonati minn barra l-pajjiż. Ħinijiet tal-ftuħ: It-Tnejn sal-Ġimgħa, bejn it-08:00-16:00

Linja għall-għajnuna għat-tfal: 116111 (numru mingħajr ħlas). Ħinijiet tal-ftuħ: It-Tnejn sal-Ħadd: 08.00 – 00.00.

L-appoġġ għall-vittmi huwa mingħajr ħlas?

Skont il-liġi applikabbli Rumena, il-vittmi ta’ reat huma intitolati għal protezzjoni u għal assistenza mingħajr ħlas.

X’tipi ta’ appoġġ nista’ nirċievi mingħand is-servizzi jew l-awtoritajiet tal-Istat?

Ara t-tweġibiet hawn fuq.

L-aħħar aġġornament: 18/10/2018

Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali hija ġestita mill-Istat Membru rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. Il-Kummissjoni Ewropea ma taċċettax responsabbilta jew kwalunkwe tip ta' tort fir-rigward ta' kull informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.