- Jak złożyć zawiadomienie o przestępstwie?
- W jaki sposób mogę uzyskać informacje o przebiegu sprawy?
- Czy przysługuje mi pomoc prawna (w toku dochodzenia/śledztwa lub w czasie procesu)? Na jakich warunkach?
- Czy mogę ubiegać się o zwrot kosztów (z tytułu uczestnictwa w dochodzeniu/śledztwie/procesie)? Na jakich warunkach?
- Moja sprawa została umorzona, zanim trafiła do sądu. Czy mogę się odwołać?
- Czy mogę uczestniczyć w procesie?
- Jaka jest moja rola w systemie wymiaru sprawiedliwości? Czy jestem na przykład: ofiarą przestępstwa, świadkiem, powodem cywilnym, oskarżycielem prywatnym? Czy mogę wybrać swoją rolę?
- Jakie są moje prawa i obowiązki wynikające z tej roli?
- Czy mogę składać oświadczenia przed sądem lub przedstawiać dowody? Na jakich warunkach?
- Jakie informacje uzyskam w czasie procesu?
- Czy będę mieć dostęp do akt sądowych?
Jak złożyć zawiadomienie o przestępstwie?
Ofiara może złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa na każdym posterunku policji lub w każdej prokuraturze na piśmie, ustnie do protokołu lub w formie elektronicznej. W zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa ofiara powinna wskazać dowody, które jej zdaniem potwierdzają popełnienie przestępstwa.
W jaki sposób mogę uzyskać informacje o przebiegu sprawy?
Jeżeli ofiara zwróci się o to w zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa, właściwy organ powinien ją poinformować o podjętych działaniach w terminie jednego miesiąca od dnia złożenia zawiadomienia. Co do zasady ofiara występuje w postępowaniu w charakterze pokrzywdzonego, a zatem przysługuje jej prawo do wglądu do akt sprawy. Ofiara może się również zwrócić o informacje na temat etapu, na jakim znajduje się postępowanie. Właściwy organ ma obowiązek udzielić takich informacji; zasada ta nie ma zastosowania wówczas, gdy takie informacje mogą zaszkodzić osiągnięciu celu postępowania karnego.
Czy przysługuje mi pomoc prawna (w toku dochodzenia/śledztwa lub w czasie procesu)? Na jakich warunkach?
Tak. Ofiara może uzyskać pomoc prawną nawet przed wszczęciem postępowania karnego, przez cały czas trwania postępowania, jak również po jego zakończeniu. Pomoc prawna jest świadczona przez adwokatów. Ofiary wymagające szczególnego traktowania mogą otrzymać pomoc prawną w postępowaniu karnym nieodpłatnie. Ponadto pomocy prawnej można udzielić nieodpłatnie lub za niższą opłatą ofierze, która doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w wyniku umyślnego przestępstwa, lub osobie pozostałej przy życiu po śmierci ofiary, która zginęła w wyniku przestępstwa. Osoby te muszą wykazać, że nie dysponują wystarczającymi środkami pieniężnymi. Pozostałym ofiarom przysługuje prawo do odpłatnej pomocy prawnej.
Czy mogę ubiegać się o zwrot kosztów (z tytułu uczestnictwa w dochodzeniu/śledztwie/procesie)? Na jakich warunkach?
Jeżeli ofiara występuje w postępowaniu karnym w charakterze pokrzywdzonego i wniesie o zasądzenie odszkodowania za poniesioną szkodę lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub o orzeczenie obowiązku wydania korzyści uzyskanych z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, a jej powództwo zostanie przynajmniej w części uwzględnione, skazany ma obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez ofiarę w celu skutecznego wytoczenia odnośnego powództwa. Jeżeli ofiara złoży wniosek o zwrot tego rodzaju kosztów, sąd może go uwzględnić nawet w przypadku oddalenia powództwa.
Jeżeli ofiara występuje w postępowaniu w charakterze świadka, jest również uprawniona do otrzymania zwrotu kosztów poniesionych w związku ze stawiennictwem. Świadek musi wnieść o zwrot tych kosztów w terminie 3 dni od dnia przesłuchania.
Moja sprawa została umorzona, zanim trafiła do sądu. Czy mogę się odwołać?
Ofiara może zaskarżyć postanowienie o umorzeniu postępowania w drodze zażalenia. Zażalenie jest środkiem zaskarżenia decyzji policji i niektórych decyzji prokuratora w postępowaniu przygotowawczym, które mają formę postanowienia. W ten sposób pokrzywdzony może zaskarżyć na przykład postanowienie o umorzeniu lub zawieszeniu postępowania.
Czy mogę uczestniczyć w procesie?
Tak. Ofiara (jako pokrzywdzony) zostanie poinformowana o terminach rozpraw sądowych w postępowaniu głównym.
Jaka jest moja rola w systemie wymiaru sprawiedliwości? Czy jestem na przykład: ofiarą przestępstwa, świadkiem, powodem cywilnym, oskarżycielem prywatnym? Czy mogę wybrać swoją rolę?
W czeskim porządku prawnym rozróżnia się terminy „ofiara” i „pokrzywdzony”. Pokrzywdzony jest jedną ze stron postępowania karnego. Co do zasady pojęcie to obejmuje wszystkie ofiary z wyjątkiem osób uznawanych za ofiary z uwagi na relacje rodzinne łączące je z osobą, która zginęła w wyniku przestępstwa.
W czeskim systemie sądowym ofiara będzie zatem pokrzywdzonym (a więc stroną postępowania karnego, z wyjątkiem sytuacji, o której mowa powyżej). Ofierze przysługuje prawo do wniesienia o zasądzenie odszkodowania lub zadośćuczynienia bądź o orzeczenie obowiązku wydania korzyści uzyskanych z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Co do zasady ofiara uczestniczy w postępowaniu również w charakterze świadka. W czeskim porządku prawnym nie istnieje postępowanie prywatnoskargowe; ofiara nie może zatem występować w postępowaniu w charakterze oskarżyciela prywatnego.
Jakie są moje prawa i obowiązki wynikające z tej roli?
Prawa ofiar są uregulowane przede wszystkim w ustawie o ofiarach przestępstw. Opisano je w odpowiedziach na inne pytania.
Pokrzywdzonemu przysługuje szereg praw zgodnie z ustawą nr 141/1961, kodeks postępowania karnego, w tym prawo do wniesienia o odszkodowanie za szkodę oraz o zadośćuczynienie za krzywdę wyrządzoną przestępstwem lub o orzeczenie obowiązku wydania korzyści uzyskanych z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, jak również prawo do zaskarżenia sentencji orzeczenia w przedmiocie odszkodowania, zadośćuczynienia lub obowiązku wydania korzyści uzyskanych z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Pokrzywdzonemu przysługuje również prawo do składania wniosków o przeprowadzenie dodatkowych dowodów, wglądu do akt sprawy, uczestnictwa w rozprawach w postępowaniu pierwszo- i drugoinstancyjnym, wyrażenia opinii na temat sprawy przed zakończeniem postępowania, uczestnictwa w negocjowaniu z oskarżonym ugody sądowej w sprawie winy i wymiaru kary oraz w rozprawie w celu jej zatwierdzenia, prawo do reprezentacji przez pełnomocnika oraz prawo do wnoszenia środków zaskarżenia i składania wniosków w określonych przypadkach.
Czy mogę składać oświadczenia przed sądem lub przedstawiać dowody? Na jakich warunkach?
Tak, ofiara może złożyć oświadczenie dotyczące wpływu przestępstwa na jej życie na każdym etapie postępowania karnego – zarówno ustnie, jak i pisemnie. Ofiara jako jedna ze stron postępowania może pozyskiwać dowody, przedstawiać je oraz składać wnioski dowodowe.
Jakie informacje uzyskam w czasie procesu?
Na wniosek ofiara otrzyma informacje o:
- odmowie wszczęcia postępowania karnego;
- etapie, na jakim znajduje się postępowanie karne;
- klasyfikacji czynu, którego popełnienie zarzuca się oskarżonemu;
- terminie i miejscu rozprawy sądowej;
ofiara otrzyma również odpis prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie.
Czy będę mieć dostęp do akt sądowych?
Tak, ofierze jako pokrzywdzonemu przysługuje prawo do wglądu do akt sprawy. Z uzasadnionych powodów prokuratura lub policja mogą jednak odmówić ofierze tego prawa w postępowaniu przygotowawczym.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.