Liema kompetenza għal liema tribunal?

Jeżistu tliet tipi ta’ reati, fejn kull wieħed huwa ġġudikat minn tribunal/qorti differenti:

• Kontravenzjoni = quddiem it-tribunal tal-pulizija (tribunal de police) (imħallef wieħed)
• Delitt = quddiem l-Awla Korrettiva tal-Qorti Distrettwali (tribunal d’arrondissement) (tliet imħallfin ħlief f’każijiet tat-traffiku : imħallef wieħed)
• Reat = quddiem l-Awla Kriminali tal-Qorti Distrettwali (tribunal d’arrondissement) (tliet imħallfin)

It-tribunal jista’ jordna li dan isir in camera, pereżempju jekk il-vittma tkun tifel jew tifla.

Sa liema punt il-kapi tal-akkuża/tal-ħtija jistgħu jiġu emendati waqt il-proċess?

Il-prinċipju huwa li l-kwalifikazzjoni ġuridika mogħtija hija proviżorja u tista’ tiġi mibdula mit-tribunal li quddiemu tkun tinsab il-kawża.

Sabiex issir emenda fil-kapi tal-akkuża, jeħtieġ li l-fatt fil-qofol tal-proċedura jkun l-istess.

X’jiġri jekk niddikjara li jiena ħati tal-kapi tal-akkuża/tal-ħtija kollha jew xi wħud minnhom matul il-proċess?

Wieħed ma jistax jiddikjara ruħu ħati imma jista’ jammetti reat. L-imħallef jista’ xorta waħda ma jagħtix kas ammissjoni li jkun iqisha suspettuża. L-ammissjoni, għaldaqstant, tista’ tintuża bħala ċirkostanza mitiganti.

X’inhuma d-drittijiet tiegħek waqt il-proċess?

Irrid inkun preżenti waqt il-proċess? Jista’ jsir mingħajri?

Inti trid tidher quddiem il-qorti, sakemm ma tressaqx raġuni, bħal pereżempju ċertifikat mediku. Il-proċess b’hekk ikun jista’ jiġi differit. Tista’ tinkariga lill-avukat tiegħek sabiex jirrappreżentak, ħlief jekk il-qorti titlob li tkun preżenti. Għar-reati, inti trid tidher personalment.

Jekk ngħix fi Stat Membru ieħor, nista’ nieħu sehem permezz tal-vidjo? Jiena obbligat naċċetta?

Il-possibilità ta’ parteċipazzjonji permezz tal-vidjo minn persuna residenti fi Stat ieħor mhijiex prevista mil-liġi.

Irrid bilfors inkun preżenti matul il-proċess kollu?

Iva, għax l-imħallef jista’ jkun irid jisimgħek fi kwalunkwe ħin.

Niġi pprovdut b’interpretu jekk ma nifhimx il-lingwa tat-tribunal/tal-qorti?

Id-dritt li tiġi assisstit b’xejn minn interpretu jekk ma tifhimx jew ma titkellimx il-lingwa użata fis-seduta huwa dritt fundamentali ggarantit mill-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem. Madanakollu, l-atti tal-proċess ma jiġux tradotti.

Bilfors għandi bżonn avukat? Ningħata avukat? Nista’ nbiddel l-avukat?

Għandek id-dritt illi tiddefendi lilek innifsek jew li jkollok l-assistenza ta’ avukat tal-għażla tiegħek, u jekk inti m’għandekx il-mezzi sabiex tħallas avukat, tiġi assistit minn avukat (tal-għajnuna legali). Dejjem tista’ tbiddel l-avukat.

Nista’ nitkellem waqt il-proċess? Hemm bżonn nitkellem fil-proċess? Pereżempju, għandi d-dritt li ma nitkellimx, li ma ninkriminax ruħi?

Inti għandek id-dritt illi tesprimi ruħek dwar il-punti kollha tal-akkuża. Inti għandek ukoll id-dritt li ma tweġibx għall-akkużi miġjuba kontrik.

X’inhuma l-konsegwenzi jekk jiena ma ngħidx il-verità waqt il-proċess?

Jekk inti ma tgħidx il-verità matul il-proċess tkun qed tirriskja li teħel piena aktar ħarxa.

Nista’ nikkontesta l-provi mressqa kontrija? Kif? Għaliex?

Il-kontestazzjoni tal-provi mressqa kontrik hija possibbli u dan b’kull mezz, bħal pereżempju permezz ta’ xhieda, ta' xi dokumenti, ta' argumenti u ta' esperti.

X’tip ta’ provi nista’ nressaq favurija?

Il-qorti trid jieħu f’konsiderazzjoni kull tip ta’ prova.

F’liema ċirkostanzi nista’ nressaq tali provi?

Dawn il-provi jistgħu jiġu mressqa taħt żewġ kundizzjonijiet, l-ewwelnett li jkunu ġew regolarment inklużi fil-proċess u t-tieni nett li jkunu ġew diskussi liberament mill-partijiet matul il-proċeduri fil-miftuħ.

Nista’ nuża investigatur privat sabiex inġib provi favur tiegħi? Provi bħal dawn huma ammissibbli?

L-użu ta’ investigatur sabiex iġġib provi huwa permess, imma dan l-investigatur irid ikun għamel dan għal kollox skont il-liġi.

Jien jew l-avukat tiegħi, nistgħu nsaqsu mistoqsijiet waqt il-kawża lix-xhieda l-oħra? Jien jew l-avukat tiegħi, nistgħu nikkontestaw dak li jgħidu?

Id-dritt għas-smigħ ta’ xhud joħroġ mid-dritt tad-difiża stipulat fil-punt 3 tal-Artikolu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem. Id-difiża tista’ tressaq u tinterroga xhieda biex tiskolpa lilha nnifisha bħalma jistgħu jagħmlu x-xhieda kontrik.

Informazzjoni dwar il-fedina penali tiegħek tittieħed f’konsiderazzjoni?

Kull kundanna li tkun imniżżla fil-fedina penali tiegħek tiġi trażmessa lill-qorti, matul il-proċess.

Jittieħdu f’konsiderazzjoni kundanni preċedenti fil-konfront tiegħek li jkunu ngħataw fi Stat Membru ieħor?

Le, għal dak li għandu x’jaqsam mar-reċidiva. Iva, għall-kundizzjonijiet tas-sentenza sospiża.

X’inhuma t-tipi ta' eżitu possibbli tal-proċess?

Inti tista’ tiġi lliberat totalment jew parzjalment. Inti tista’ wkoll tinstab ħati. Il-piena tiddependi mir-reat li tiegħu tiġi misjub ħati.

Il-pieni kriminali huma:

• Għomrok il-ħabs jew għal żmien minn 5 sa 30 sena
• Multa ta’ mill-inqas EUR 251
• Konfiska speċjali
• It-tneħħijja ta’ titli, gradi, funzjonijiet, impiegi u karigi pubbliċi
• L-interdizzjoni ta’ xi drittijiet ċivili u politiċi
• L-għeluq ta’ intrapriżi u stabbilimenti
• Il-pubblikazzjoni jew it-tpoġġija fil-pubbliku, bl-ispejjeż kontra l-ħati, tas-sentenza jew ta' estratt tas-sentenza li tkun ikkundannatek
• Interdizzjoni milli tipprattika ċerti attivitajiet professjonali

Il-pieni korrettivi huma:

• Priġunerija (8 ijiem sa 5 snin)
• Multa ta’ mill-inqas EUR 251
• Konfiska speċjali
• L-interdizzjoni ta’ xi drittijiet ċivili u politiċi
• L-għeluq ta’ intrapriżi u stabbilimenti
• Il-pubblikazzjoni jew it-tpoġġija fil-pubbliku tal-kundanna
• Interdizzjoni milli tipprattika ċerti attivitajiet professjonali
• Interdizzjoni milli ssuq ċerti vetturi
• Jekk il-kundanna ta’ priġunerija tkun ta' inqas minn sitt xhur, l-imħallef għandu l-fakultà li jbiddel il-piena għal servizz komunitarju ġenerali ta’ bejn 40 u 240 siegħa.

Il-pieni tal-pulizija huma:

• Multa ta’ bejn EUR 25 u EUR 250 ħlief jekk il-liġi tiddisponi mod ieħor
• Konfiska speċjali
• Interdizzjoni milli ssuq ċerti vetturi

Jekk tiġi kkundannat għal piena ta’ priġunerija, x’inhuma l-modi differenti ta’ eżekuzzjoni ta’ din il-piena?

Fil-Lussemburgu, huwa il-Prosekutur Pubbliku tal-Istat li jiddeċiedi l-metodi tal-eżekuzzjoni tal-pieni tat-tneħħija tal-libertà, mingħajr l-intervent ta’ imħallef.

Hemm numru ta’ possibbiltajiet li jistgħu jseħħu:

L-eżekuzzjoni maqsuma

Il-qsim jippermetti lid-detenut li mhuwiex ta’ periklu, li jiskonta żmienu f’perjodi li jixtieq.

Is-semilibertà

Dan ir-reġim jagħti l-possibbiltà lid-detenut li jeżerċita attività professjonali jew li jsegwi tagħlim jew taħriġ minn barra.

Il-libertà kondizzjonata

Tippermetti tnaqqis ta’ nofs il-piena.

Lif mill-ħabs

Tali piena sseħħ meta tingħata permess li tħalli l-bini tal-ħabs, matul parti tal-ġurnata jew matul perjodu ta’ erbgħa u għoxrin siegħa, u dan il-perjodu jitqies meta jiġi kkalkulat iż-żmien tal-piena.

Is-sospensjoni tal-piena

Għal dak li għandu x’jaqsam mal-libertà kkundizzjonata jew il-ħelsien effettiv, tista’ tingħata sospensjoni tal-piena lill-persuni kkundannati jekk waqt il-lif li jkunu ħadu jkunu ġiebu ruħhom tajjeb.

Il-brazzuletta elettronika

L-ebda liġi għadha ma ppreċiżat l-użu tagħha.

X’inhu r-rwol tal-vittma matul il-proċess?

Il-vittma tista’ tinstema' bħala xhud. Hi tkun tista’ wkoll tikkostitwixxi ruħha bħala parte civile, jiġifieri tkun tista’ titlob danni u interessi. Tkun tista’ tippreżenta l-osservazzjonijiet tagħha dwar ir-reat inkwistjoni u l-konsegwenzi tiegħu. Hija tista’ tappella kontra s-sentenza, imma biss għal dak li għandu x’jaqsam mal-interessi ċivili tagħha.

Links relatati

Organizzazzjoni tal-qrati

Kodiċi kriminali

Kodiċi ta’ proċedura kriminali