Ποιες πληροφορίες θα μου παράσχει η αρμόδια αρχή (π.χ. αστυνομία, εισαγγελέας) ύστερα από τη διάπραξη της αξιόποινης πράξης αλλά πριν από την καταγγελία της;

Από την πρώτη επαφή σας με την αστυνομία θα λάβετε πληροφορίες που θα σας επιτρέπουν να ασκήσετε σωστά τα δικαιώματά σας. Συγκεκριμένα, θα ενημερωθείτε σχετικά με τα εξής:

• την αρχή στην οποία μπορείτε να υποβάλετε μήνυση ή έγκληση, καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας της αρχής αυτής
• τον φορέα με τον οποίο μπορείτε να επικοινωνήσετε για να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η επαγγελματική βοήθεια παρέχεται δωρεάν θα λάβετε επίσης τα στοιχεία επικοινωνίας των επαγγελματιών που παρέχουν βοήθεια
• τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες δικαιούστε να λάβετε μέτρα για τη διασφάλιση της ασφάλειάς σας
• τις πηγές όπου μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση στην οποία είστε θύμα
• τα στάδια της ποινικής διαδικασίας και τον ρόλο σας σ’ αυτά
• την αρχή από την οποία μπορείτε να ζητήσετε περισσότερες πληροφορίες θα λάβετε επίσης τα στοιχεία επικοινωνίας της αρχής αυτής
• τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες δικαιούστε χρηματοδοτική συνδρομή
• τα πλησιέστερα κέντρα υποδοχής, κέντρα παρέμβασης ή άλλες παρόμοιες εγκαταστάσεις με τις οποίες μπορείτε να επικοινωνήσετε
• τον πλησιέστερο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης με τον οποίο μπορείτε να επικοινωνήσετε
• τον τόπο με τον οποίο μπορείτε να ζητήσετε έννομη προστασία αν τα δικαιώματά σας έχουν παραβιαστεί από δημόσια αρχή
• τα μέτρα που μπορείτε να ζητήσετε για την προστασία των συμφερόντων σας, αν κατοικείτε σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ
• τα υπόλοιπα δικαιώματα που έχετε βάσει του νόμου για τα θύματα αξιόποινων πράξεων.

Δεν διαμένω στη χώρα της ΕΕ όπου διαπράχθηκε η αξιόποινη πράξη (πολίτες της ΕΕ και πολίτες τρίτων χωρών). Πώς προστατεύονται τα δικαιώματά μου;

Έχετε τα ίδια δικαιώματα με τους πολίτες της Τσεχικής Δημοκρατίας και των κατοίκων της Τσεχικής Δημοκρατίας. Αν δηλώσετε ότι δεν μιλάτε τσεχικά, θα σας δοθούν πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά σας σε γλώσσα που κατανοείτε ή στην επίσημη γλώσσα του κράτους του οποίου είστε πολίτης.

Εάν καταγγείλω μια αξιόποινη πράξη, τι πληροφορίες θα μου παρασχεθούν;

Αν υποβάλετε καταγγελία στην αστυνομία, πρέπει να δώσετε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες κατά την πρώτη σας επαφή με την αστυνομία, όπως ορίζεται ανωτέρω.

Αν υποβάλετε μήνυση ή έγκληση ενώπιον του εισαγγελέα, πρέπει πάντοτε να λαμβάνετε πληροφορίες σχετικά με τα ακόλουθα:

• τον φορέα με τον οποίο μπορείτε να επικοινωνήσετε για να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η επαγγελματική βοήθεια παρέχεται δωρεάν θα λάβετε επίσης τα στοιχεία επικοινωνίας των επαγγελματιών που παρέχουν βοήθεια
• τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες δικαιούστε να λάβετε μέτρα για τη διασφάλιση της ασφάλειάς σας
• τις πηγές όπου μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση στην οποία είστε θύμα

Δικαιούμαι δωρεάν υπηρεσίες διερμηνείας ή μετάφρασης (όταν έρχομαι σε επαφή με την αστυνομία ή άλλες αρχές, ή στη διάρκεια της έρευνας και της δίκης);

Όταν επικοινωνείτε με τις αρχές επιβολής του νόμου και αν δεν μιλάτε τσεχικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη μητρική σας γλώσσα ή μια γλώσσα που έχετε δηλώσει ότι μιλάτε.

Αν είναι δυνατόν και εφόσον το ζητήσετε, θα σας δοθεί μετάφραση της οριστικής απόφασης με την οποία περατώνεται η διαδικασία. Στον βαθμό που απαιτείται για την άσκηση των δικαιωμάτων σας στο πλαίσιο της διαδικασίας, μπορεί επίσης να σας δοθεί επίσης μετάφραση άλλων εγγράφων, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματός σας.

Πώς προτίθεται να εξασφαλίσει η αρμόδια αρχή ότι κατανοώ και γίνομαι κατανοητός (σε περίπτωση παιδιού ή ατόμου με αναπηρία);

Οι αρχές έχουν υποχρέωση να ενημερώνουν τα θύματα με κατανοητό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία τους, την πνευματική και βουλητική τους ωριμότητα, το μορφωτικό τους επίπεδο και την κατάσταση της υγείας τους, συμπεριλαμβανομένης της ψυχολογικής τους κατάστασης. Κατά το δυνατόν, οι συνεντεύξεις με παιδιά και άτομα με αναπηρία πρέπει να πραγματοποιούνται από ειδικά εκπαιδευμένο άτομο.

Υπηρεσίες στήριξης των θυμάτων

Ποιος φορέας παρέχει στήριξη στα θύματα;

Η στήριξη των θυμάτων παρέχεται από διάφορες ομάδες οντοτήτων. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται τα κρατικά κέντρα της υπηρεσίας μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης, καθώς και ιδιωτικοί φορείς που είναι διαπιστευμένοι από το Υπουργείο Δικαιοσύνης για την παροχή νομικών πληροφοριών και/ή προγραμμάτων αποκατάστασης, καθώς και οι οντότητες που έχουν εγκριθεί από τον νόμο περί κοινωνικών υπηρεσιών για την παροχή υπηρεσιών ψυχολογικής και κοινωνικής συμβουλευτικής. Ορισμένοι δικηγόροι παρέχουν νομική συνδρομή προς τα θύματα. Οι εν λόγω οντότητες είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο παρόχων συνδρομής σε θύματα, το οποίο τηρείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το οποίο είναι προσβάσιμο από τον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης στη διεύθυνση https://www.justice.cz/.

Θα παραπεμφθώ αυτόματα από την αστυνομία στις υπηρεσίες στήριξης των θυμάτων;

Ναι, θα ενημερωθείτε αυτόματα για τη στήριξη των θυμάτων κατά τη διάρκεια της πρώτης επικοινωνίας σας με την αστυνομία. Θα λάβετε τα στοιχεία επικοινωνίας των αρχών που παρέχουν βοήθεια.

Με ποιον τρόπο προστατεύεται το ιδιωτικό μου απόρρητο;

Σε γενικές γραμμές οι αρχές επιβολής του νόμου δεν επιτρέπεται να δημοσιεύουν πληροφορίες που δεν σχετίζονται άμεσα με εγκληματική δραστηριότητα. Στις προδικαστικές διαδικασίες δεν πρέπει να δημοσιοποιούνται τυχόν πληροφορίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αποκάλυψη της ταυτότητάς σας. Παρέχεται ειδική προστασία για το ιδιωτικό απόρρητο των ατόμων ηλικίας κάτω των 18 ετών. Αν το ζητήσετε, οι πληροφορίες σχετικά με την ιδιωτική σας ζωή (κατοικία και διεύθυνση αλληλογραφίας, ο τόπος της εργασίας ή της επιχείρησής σας, η προσωπική, οικογενειακή και περιουσιακή σας κατάσταση) θα τηρηθούν κατά τρόπο ώστε να μπορούν να έχουν πρόσβαση σ’ αυτές μόνο οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου, οι αστυνομικοί και οι υπάλληλοι της υπηρεσίας μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης που εμπλέκονται στην υπόθεση. Μπορεί να καταστούν προσβάσιμες μόνο αν αυτό είναι αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού της ποινικής διαδικασίας ή προκειμένου το πρόσωπο κατά του οποίου διεξάγεται η ποινική διαδικασία να μπορέσει να προβεί στην ορθή άσκηση του δικαιώματος υπεράσπισής του.

Πρέπει να καταγγείλω πρώτα μια αξιόποινη πράξη προτού αποκτήσω πρόσβαση στις υπηρεσίες στήριξης θυμάτων;

Όχι, η επαγγελματική βοήθεια είναι διαθέσιμη πριν από την έναρξη της ποινικής διαδικασίας. Ακόμη και πριν καταγγελθεί η αξιόποινη πράξη, μπορείτε να λάβετε επαγγελματική βοήθεια, αν είναι αναγκαία και σκόπιμη.

Ατομική προστασία σε περίπτωση κινδύνου

Τι είδη προστασίας είναι διαθέσιμα;

Υπάρχουν διάφορες επιλογές για την προστασία των θυμάτων.

Η αστυνομία μπορεί να σας παράσχει «βραχυπρόθεσμη προστασία», αν είναι πιθανό να κινδυνεύετε από σωματική βλάβη ή αν διατρέχετε άλλο σοβαρό κίνδυνο. Η προστασία αυτή μπορεί να περιλαμβάνει σωματική προστασία, αλλαγή κατοικίας ή δραστηριότητες παροχής συμβουλών και πρόληψης. Η αστυνομία μπορεί επίσης να διατάξει τον κατηγορούμενο να εγκαταλείψει την οικία στην οποία κατοικείτε από κοινού και την γειτονική της περιοχή επί 10 ημέρες, αν υπάρχει κίνδυνος επίθεσης κατά της ζωής ή της υγείας σας.

Αν διακυβεύεται η ασφάλεια του θύματος, ο αστυνομικός προβαίνει σε ενέργειες ή λαμβάνει μέτρα για τη διασφάλιση της ασφάλειας του θύματος. Οι υπάλληλοι των σωφρονιστικών ιδρυμάτων, οι αξιωματικοί της στρατιωτικής αστυνομίας και οι δημοτικοί αστυνομικοί έχουν την ίδια υποχρέωση.

Σε σοβαρότερες καταστάσεις, είστε επιλέξιμος/-η, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, για την ειδική προστασία που παρέχεται σε μάρτυρες και σε άλλα πρόσωπα που ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο σωματικής βλάβης ή άλλον σοβαρό κίνδυνο σε σχέση με ποινικές διαδικασίες. Η προστασία αυτή περιλαμβάνει ατομική προστασία, αλλαγή κατοικίας και παροχή βοήθειας με κοινωνική ένταξη σε νέο περιβάλλον, απόκρυψη πραγματικής ταυτότητας κ.λπ. Πρόκειται για πολύ σοβαρό μέτρο, το οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν είναι απαραίτητο.

Η προστασία που παρέχεται από τα δικαστήρια ή τους εισαγγελείς λαμβάνει τη μορφή ασφαλιστικών μέτρων που χρησιμοποιούνται στην ποινική διαδικασία, για παράδειγμα απαγόρευση της επικοινωνίας του κατηγορουμένου με το θύμα ή της εισόδου του στην κοινή οικία στην οποία κατοικεί το θύμα. Παρόμοια μέτρα προφύλαξης μπορούν επίσης να ληφθούν από το δικαστήριο σε πολιτικές διαδικασίες. Αν για την προστασία σας, ως θύματος ή ζημιωθέντος, απαιτείται η κράτηση του κατηγορούμενου, ο κατηγορούμενος μπορεί να τεθεί υπό κράτηση εφόσον υπάρχουν λόγοι να πιστεύεται ότι θα επαναλάβει την αξιόποινη πράξη, θα ολοκληρώσει την αξιόποινη πράξη ή θα διαπράξει αξιόποινη πράξη που προετοίμαζε ή απείλησε ότι θα διαπράξει.

Επιπλέον, έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε τη λήψη μέτρων στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας για να αποφύγετε την επαφή σας με τον φερόμενο ως δράστη.

Κατόπιν αιτήματός σας, έχετε το δικαίωμα να λαμβάνετε πληροφορίες σχετικά με την απελευθέρωση ή την απόδραση του κατηγορουμένου από την κράτηση, τη φυλακή ή κέντρο κράτησης υψηλής ασφαλείας, και άλλες παρόμοιες πληροφορίες.

Αν είστε μάρτυρας, μπορείτε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να καταθέσετε χωρίς να αποκαλυφθεί η ταυτότητά σας.

Οι δικαστικές αρχές μπορούν επίσης να εκδώσουν ευρωπαϊκή εντολή προστασίας για την προστασία σας.

Ποιος φορέας μπορεί να μου προσφέρει προστασία;

Η προστασία προσφέρεται από τις προαναφερόμενες αρχές, ιδίως από την αστυνομία και τα δικαστήρια μέσω των αποφάσεών τους.

Θα αξιολογηθεί η υπόθεσή μου για να διαπιστωθεί αν βρίσκομαι σε κίνδυνο περαιτέρω ζημίας από τον δράστη;

Η κατάσταση αξιολογείται πάντοτε από τις αρχές επιβολής του νόμου. Αν οι εν λόγω αρχές διαπιστώσουν κίνδυνο, θα λάβουν τα αναγκαία μέτρα.

Θα αξιολογηθεί η υπόθεσή μου για να διαπιστωθεί αν βρίσκομαι σε κίνδυνο περαιτέρω ζημίας από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης (κατά την έρευνα και τη δίκη);

Οι αρχές επιβολής του νόμου πρέπει πάντοτε να ενεργούν κατά τρόπον ώστε να αποφεύγεται η πρόκληση περαιτέρω ζημίας στο θύμα ως συνέπεια της αξιόποινης πράξης ή δευτερογενούς ζημίας.

Αν μια αρχή επιβολής του νόμου παραβίασε τα δικαιώματά σας ή αν δεν μπορέσατε να τα ασκήσετε πλήρως, έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε έννομη προστασία. Κυρίως, έχετε το δικαίωμα να υποβάλετε αίτηση ελέγχου της συμπεριφοράς της αστυνομικής αρχής ή να προσφύγετε στο δικαστήριο ζητώντας την αποζημίωση ή την εύλογη ικανοποίησή σας για ηθική βλάβη που προκλήθηκε από δημόσια αρχή κατά την άσκηση των εξουσιών της.

Ποια προστασία παρέχεται για πολύ ευάλωτα θύματα;

Ιδιαιτέρως ευάλωτα θύματα είναι τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι ή τα άτομα με αναπηρία και τα θύματα ορισμένων αξιόποινων πράξεων όπως η εμπορία ανθρώπων, οι τρομοκρατικές επιθέσεις, τα σεξουαλικά εγκλήματα κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή ορισμένα βίαια εγκλήματα. Τα ιδιαιτέρως ευάλωτα θύματα μπορούν φυσικά να επωφεληθούν από όλες τις δυνατότητες προστασίας που αναφέρονται ανωτέρω, και συχνά η αρμόδια αρχή είναι, καταρχήν, υποχρεωμένη να δεχθεί την αίτηση ενός ιδιαιτέρως ευάλωτου θύματος. Τα δικαιώματα των ιδιαιτέρως ευάλωτων θυμάτων είναι γενικά ευρεία ωστόσο, αυτό δεν ισχύει άμεσα για την προστασία των θυμάτων, η οποία εξαρτάται περισσότερο από το κατά πόσον το θύμα διατρέχει κίνδυνο σωματικής βλάβης ή άλλον σοβαρό κίνδυνο.

Είμαι ανήλικος —έχω ειδικά δικαιώματα;

Ναι, ως παιδί (άτομο ηλικίας κάτω των 18 ετών), είστε ιδιαιτέρως ευάλωτο θύμα και έχετε ειδικά δικαιώματα. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται το δικαίωμα δωρεάν νομικής συνδρομής σε ποινικές διαδικασίες, το δικαίωμα διεξαγωγής συνεντεύξεων με ιδιαίτερα ευαίσθητο τρόπο από εκπαιδευμένο άτομο, το δικαίωμα περιορισμού των επανειλημμένων συνεντεύξεων ή το δικαίωμα της αποφυγής της άμεσης οπτικής επαφής με τον δράστη, καθώς και ο περιορισμός των εξαιρέσεων από ορισμένα άλλα δικαιώματα που αφορούν όλα τα θύματα.

Μέλος της οικογένειάς μου απεβίωσε λόγω της αξιόποινης πράξης —ποια είναι τα δικαιώματά μου;

Αν υποστείτε ζημία λόγω θανάτου μέλους της οικογένειάς σας λόγω αξιόποινης πράξης, θεωρείστε θύμα και έχετε τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιδιότητα του θύματος.

Μέλος της οικογένειάς μου ήταν θύμα της αξιόποινης πράξης —ποια είναι τα δικαιώματά μου;

Στην περίπτωση αυτή δεν θεωρείστε θύμα. Ωστόσο, μπορείτε να γίνετε πρόσωπο εμπιστοσύνης του θύματος, αν το θύμα σας επιλέξει. Το θύμα έχει το δικαίωμα να συνοδεύεται από πρόσωπο εμπιστοσύνης κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας και κατά την κατάθεση. Πρόσωπο εμπιστοσύνης μπορεί να εξαιρεθεί μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Μπορώ να έχω πρόσβαση σε υπηρεσίες διαμεσολάβησης; Υπό ποιες προϋποθέσεις; Διασφαλίζεται η ασφάλειά μου κατά τη διαμεσολάβηση;

Ναι. Η υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης, η οποία είναι ένας από τους παρόχους βοήθειας στα θύματα, παρέχει υπηρεσίες διαμεσολάβησης. Η διαμεσολάβηση παρέχεται δωρεάν και βασίζεται στη συγκατάθεση αμφοτέρων των μερών, δηλαδή του θύματος και του δράστη. Η διαμεσολάβηση διενεργείται από διαμεσολαβητή ειδικό για την επίλυση διαφορών, ο οποίος εφαρμόζει φιλική και ισορροπημένη προσέγγιση και για τα δύο μέρη και βοηθά στην εξεύρεση λύσης. Η υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης είναι μια κρατική οργανωτική μονάδα, η αποστολή της οποίας είναι, μεταξύ άλλων, να μεσολαβεί με σκοπό την αποτελεσματική και κοινωνικά επωφελή επίλυση διαφορών οι οποίες απορρέουν από αξιόποινες πράξεις, και η οποία, ως τέτοια, είναι σε θέση να εγγυηθεί την ασφάλεια του θύματος κατά τις διαπραγματεύσεις διαμεσολάβησης.

Πού μπορώ να βρω τη νομοθεσία σχετικά με τα δικαιώματά μου;

Οι κύριες διατάξεις είναι εκείνες του νόμου αριθ. 45/2013 για τα θύματα αξιόποινων πράξεων. Στο σύνολο της σχετικής νομοθεσίας μπορούν να έχουν πρόσβαση οι ενδιαφερόμενοι κατά τις εργάσιμες ημέρες στο κτίριο κάθε δημοτικής και περιφερειακής αρχής (συμπεριλαμβανομένου του Δημαρχείου της Πράγας). Όπως και η λοιπή νομοθεσία, ο νόμος αυτός είναι επίσης διαθέσιμος στο διαδίκτυο, για παράδειγμα στη δικτυακή πύλη της δημόσιας διοίκησης ή στον ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικών