Full text

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

Απόφαση της Υπηρεσίας Ανταγωνισμού και Προστασίας Καταναλωτών δυνάμει του περί των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών των Επιχειρήσεων προς τους Καταναλωτές Νόμου του 2007 Ν.103(Ι)/2007, 81(I)/2013, 135(I)/2013 για την εταιρεία Camelot International Health Organization (Cyprus) Ltd.

Αριθμός Απόφασης: 55/2015
Αριθμός Φακέλου: 8.13.10.32/27

Έρευνα της Υπηρεσίας Ανταγωνισμού και Προστασίας Καταναλωτών του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού αναφορικά με εμπορική πρακτική της εταιρείας Camelot International Health Organization (Cyprus) Ltd.

Απόφαση

Η Υπηρεσία Ανταγωνισμού και Προστασίας Καταναλωτών (στο εξής «η Εντεταλμένη Υπηρεσία») του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, είναι η Εντεταλμένη Υπηρεσία στην εφαρμογή του περί των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών των Επιχειρήσεων προς τους Καταναλωτές Νόμου του 2007, Ν.103(Ι)/2007 (στο εξής «ο Νόμος»).

Τα καθήκοντα, αρμοδιότητες και εξουσίες της Εντεταλμένης Υπηρεσίας καθορίζονται στο Μέρος V, άρθρα 9 μέχρι και 14 του περί των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών των Επιχειρήσεων προς τους Καταναλωτές Νόμου του 2007, Ν.103(Ι)/2007.

Αντικείμενο εξέτασης της παρούσας υπόθεσης αποτελεί η διεξαγωγή έρευνας από την Εντεταλμένη Υπηρεσία, αναφορικά με εμπορική πρακτική της εταιρείας Camelot International Health Organization (Cyprus) Ltd (στο εξής «η εταιρεία»).

Η αξιολόγηση των γεγονότων που συνθέτουν την παρούσα υπόθεση αποτελεί το ουσιαστικό υπόβαθρο της εξέτασης. Ως εκ τούτου, η παράθεση των σχετικών με την υπόθεση γεγονότων και δεδομένων καθίσταται αναγκαία και επιτακτική και προς τούτο παρατίθενται συνοπτικά τα ουσιώδη γεγονότα που αφορούν την υπό εξέταση καταγγελία.

Συγκεκριμένα, η Εντεταλμένη Υπηρεσία έλαβε επιστολή από τον Φορέα Ελέγχου Διαφήμισης (ΦΕΔ) στην οποία επισυναπτόταν Απόφαση της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Ελέγχου Επικοινωνίας, μετά από αίτηση ελέγχου του Κυπριακού Συνδέσμου Εμφιαλωτών Νερού, η οποία αφορούσε διαφημιστική εκστρατεία της εταιρείας για φίλτρα νερού τα οποία προωθεί στην Κυπριακή αγορά.

Σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση, η διαφημιστική εκστρατεία της εταιρείας για φίλτρα νερού, προβάλλεται μέσω διαδικτύου στην ιστοσελίδα www.camelot.gr και αναφέρεται μεταξύ άλλων στην ποιότητα του πόσιμου νερού που διατίθεται στους καταναλωτές, τόσο του τρεχούμενου πόσιμου νερού της βρύσης όσο και του εμφιαλωμένου πόσιμου νερού.

Στην πιο πάνω απόφαση γίνεται αναφορά σε τέσσερις διαφημιστικές εκπομπές οι οποίες υπάρχουν στην ιστοσελίδα www.camelot.gr στους εξής συνδέσμους:
1. https://youtube/6btdAtCww-Y
2. https://youtube/HbJ78oY72cc
3. https://youtube/e3RzZr27weg
4. https://youtube/4Utud3yhqpM

Όπως αναφέρεται στην απόφαση, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Κυπριακού Συνδέσμου Εμφιαλωτών Νερού:
1. Οι αναφορές στην ποιότητα του νερού που καταναλώνουν οι πολίτες –είτε αυτό είναι νερό από τη βρύση, είτε είναι εμφιαλωμένο - είναι αντιδεοντολογικές, σαφώς ισοπεδωτικές και παρουσιάζονται με τρόπο που δημιουργούν φόβο στον καταναλωτή για το νερό το οποίο αποτελεί ένα από τα βασικότερα αγαθά. Σύμφωνα με τα λεγόμενα στις εκπομπές, ο υδροφόρος ορίζοντας - επίγειος και υπόγειος – είναι μολυσμένος, περιέχει μέχρι και στραγγίσματα νεκροταφείων, ίνες αμιάντου, ναρκωτικά ή/και αρσενικό, πάνω από 77000 επικίνδυνες χημικές ενώσεις κ.ο.κ.
2. Για τα εμφιαλωμένα νερά, γίνονται αναφορές οι οποίες δεν είναι αληθείς, π.χ. γίνεται αναφορά σε παθογόνους οργανισμούς ενώ το όριο στο εμφιαλωμένο νερό είναι μηδέν παθογόνοι οργανισμοί.
3. Οι εκπομπές με τους υπερβολικούς, παραπλανητικούς και δυσφημιστικούς ισχυρισμούς που περιέχουν παραβιάζουν βάναυσα πολλές διατάξεις του Κυπριακού Κώδικα Δεοντολογίας επικοινωνίας όπως Άρθρο 1 - Βασικές Αρχές, Άρθρο 3 (α) -Τιμιότητα, Άρθρο 4 (β) - Κοινωνική Ευθύνη, Άρθρο 5 - Αλήθεια, Άρθρο 6 - Χρήση Τεχνικών Επιστημονικών Στοιχείων & Ορολογίας, Άρθρο 8 – Τεκμηρίωση, Άρθρο 11 – Συγκρίσεις, Άρθρο 12 – Δυσφήμιση.
4. Ο Σύνδεσμος δεν προτίθεται να θέσει υπό αμφισβήτηση τα προτεινόμενα φίλτρα και τις ιδιότητες που αυτά φέρονται να έχουν στην παρούσα
διαδικασία. Θεωρεί όμως ότι το δικαίωμα της εταιρείας να διαφημίζει τα φίλτρα νερού που διαθέτει δεν μπορεί να στηρίζεται στην ισοπεδωτική
δυσφήμιση όλου του συστήματος υδατοπρομήθειας της Κύπρου και όλων των εργοστασίων παραγωγής εμφιαλωμένου νερού.

Ο Φορέας Ελέγχου Διαφήμισης της Κύπρου αποφάσισε μεταξύ άλλων, με δεδομένη τη σοβαρότητα του θέματος αλλά και τη μη συνεργασία, όπως αναφέρει, από την εταιρεία, να παραπέμψει το θέμα για εξέταση στην Εντεταλμένη Υπηρεσία η οποία είναι η αρμόδια για την εφαρμογή του περί των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών των Επιχειρήσεων προς τους Καταναλωτές Νόμου, Ν. 103(Ι)/2007 καθ΄ότι στο Παράρτημα Ι «Εμπορικές Πρακτικές οι οποίες κρίνονται αθέμιτες υπό οποιεσδήποτε συνθήκες» υπάρχει η ακόλουθη αναφορά στο σημείο (12): «Διατύπωση ουσιωδώς ανακριβούς ισχυρισμού όσον αφορά τη φύση ή την έκταση του κινδύνου για την προσωπική ασφάλεια του καταναλωτή ή της οικογένειάς του αν ο καταναλωτής δεν αγοράσει το προϊόν», κάτι που η Επιτροπή εκτίμησε ότι θα ήταν σκόπιμο να εξεταστεί στην παρούσα περίπτωση.

Η Εντεταλμένη Υπηρεσία μελέτησε το περιεχόμενο της ιστοσελίδας www.camelot.gr και τις εν λόγω διαφημιστικές εκπομπές οι οποίες είναι αναρτημένες σε αυτή, κάτω από τον σύνδεσμο «videos», και διαπίστωσε ότι αυτές όντως απευθύνονται και στο καταναλωτικό κοινό της Κύπρου.
Η πιο πάνω διαπίστωση προκύπτει από το ότι σε κάποιες από τις εκπομπές αυτές, καθ’ όλη την παρουσίασή τους υπάρχει η εξής επιγραφή στο κάτω μέρος της οθόνης: «www.camelot.gr Αθήνα 210-9574709 Θεσ/νικη 2310-536915 Κύπρος 25-350716».

Επίσης η πιο πάνω διαπίστωση προκύπτει από το ότι, στο πάνω μέρος της ιστοσελίδας www.camelot.gr, υπάρχει η επιγραφή «Camelot International Health Organization (Greece - Cyprus) Best name for your health» ενώ επίσης κάτω από τον σύνδεσμο «επικοινωνία» στην ίδια ιστοσελίδα υπάρχουν οι εξής αναφορές στην Κυπριακή εταιρεία Camelot International Health Organization (Cyprus LTD):
1. Camelot International Health Organization (Cyprus LTD) Κεντρικά Γραφεία
Κύπρου
Ψηλορείτη 16
Τ.Κ. 3048
Tel: (00357)25-350716
Fax: (00357)25-346953
Αγ. Σπυρίδωνας
Λεμεσός, Κύπρος

2. Γραφείο Λευκωσίας Camelot
Σουλίου 16 Δ
TK 2018
Λευκωσία, Κύπρος.

Από την μελέτη των εν λόγω διαφημιστικών εκπομπών, διαπιστώθηκε επίσης ότι σε αυτές, μεταξύ άλλων, ακούγονται εκφράσεις όπως:
- … όλοι γνωρίζουμε το πόσο μολυσμένο είναι σήμερα το νερό…
- … ό,τι παράγεται από τον άνθρωπο καταλήγει στο νερό… και είναι στις βρύσες μας…
- …όλος ο υδροφόρος ορίζοντας είναι μολυσμένος, και επίγειος και υπόγειος…
- … το νερό της βρύσης πρέπει να το καθαρίσουμε / αν δεν το καθαρίσουμε μακροπρόθεσμα θα μας δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην υγεία μας, πρέπει να το φιλτράρουμε…
- … το εμφιαλωμένο νερό έχει μέσα ότι έχει και το νερό της βρύσης αλλά έχει και άλλα τόσα …
- … σε όλη την Αμερική, Καναδά, .. υπάρχει μεγάλη επίθεση πλέον κατά των εμφιαλωμένων νερών. Πλέον τα εγκαταλείπουν οι πάντες…
- … το νερό της βρύσης έχει πάνω από 77000 επικίνδυνες χημικές ενώσεις.. ένα από αυτά είναι το χλώριο…
- … τόσα δηλητήρια μες στο νερό…
- … το εμφιαλωμένο νερό είναι χειρότερο από το νερό της βρύσης γιατί ακριβώς το νερό της βρύσης έχει χλώριο που δεν αναπτύσσονται παθογόνοι οργανισμοί…
- … το νερό της βρύσης είναι πολύ ανώτερο από το εμφιαλωμένο νερό…
- … το εμφιαλωμένο νερό δεν είναι καθαρό…
- … δεν υπάρχει κανένα νερό πάνω στη γη που να μην είναι επιβαρυμένο με χημικούς ρύπους σε καμία πόλη στον κόσμο…
- … το εμφιαλωμένο νερό όπως έχουν δείξει όλες οι έρευνες που έχουν δημοσιευτεί δεν είναι κατάλληλο… Είναι πολύ πιο επιβαρυμένο από το νερό της βρύσης… Αυτό είναι αποδεδειγμένο…
- … αν δεν το φιλτράρουμε (το νερό) δεν θα έχουμε καμία μα καμία ασφάλεια όταν το πίνουμε…
- … ίνες αμιάντου που είναι 100% μέσα στο νερό…
- … μόνο με ένα σύγχρονο φίλτρο ... Columbia II Plus…
- … το χλώριο διεισδύει εσωτερικά πάει στο αίμα και εν συνεχεία πηγαίνει σε όλο το σώμα, πηγαίνει στον εγκέφαλο δεν αποβάλλεται ... ασφαλώς είναι πολύ βλαβερό για τον οργανισμό…
- … όλες οι ασθένειες ξεκινούν από το χλώριο καταστρέφει τα νεφρά, τον εγκέφαλο ... και τι δεν καταστρέφει ...
- … πάνω από 80000 χημικές επικίνδυνες ενώσεις που υπάρχουν στο νερό αποδεδειγμένα ... έχουν εξεταστεί στην Αμερική σε κρατικά εργαστήρια .. από εκεί ξεκινάνε οι περισσότερες μεγάλες ασθένειες η ψηλή πίεση .. ακόμη κι η καρδιά και η επάρατος θα δούμε ότι έχει βάση κατά 80% στην κακή ποιότητα του νερού…
- … ό,τι παράγει ο άνθρωπος θα καταλήξει στο νερό όπως και όλα τα φάρμακα που παίρνει ο άνθρωπος θα καταλήξουν στο νερό όπως όλα τα κτηνιατρικά φάρμακα κοκτέιλ δηλητηρίου στο νερό... σε όλα τα κράτη το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το νερό που έρχεται στη βρύση…

Επίσης διαπιστώθηκε ότι σε αυτές τις διαφημίσεις γίνονται, μεταξύ άλλων, αναφορές:
- σε δηλητήρια στο νερό
- σε 80000 επικίνδυνες χημικές ενώσεις μέσα στο νερό
- σε στραγγίσματα νεκροταφείων που καταλήγουν στο νερό που πίνουμε
- σε ναρκωτικά ή/και αρσενικό μέσα στο νερό
- ότι αναπτύσσονται οι παθογόνοι μικροοργανισμοί στο εμφιαλωμένο νερό όταν αποθηκεύεται
- ότι το εμφιαλωμένο νερό είναι νερό της βρύσης
- ότι το εμφιαλωμένο νερό είναι ακόμη χειρότερο καθώς δεν έχει την προστασία του χλωρίου
- σε έρευνα η οποία λέει ότι «χίλιες φορές πιο ακριβά σας το πουλάνε (το εμφιαλωμένο νερό) ενώ είναι νερό της βρύσης»
- σε απόβλητα εργοστασίων, στραγγίσματα από νεκροταφεία, χωματερές
- ότι σε μία εβδομάδα στο ψυγείο μετά την εμφιάλωση έχουν αναπτυχθεί παθογόνοι μικροοργανισμοί πάνω από 1000 φορές κι έχουν φύγει και
πλαστικοποιητές και έχουν ενωθεί με το νερό
- σε παθογόνους μικροοργανισμούς που αναπτύσσονται στο νερό γιατί δεν υπάρχει προστατευτικό.
- σε χημικούς ρύπους οι οποίοι υπάρχουν στο νερό της βρύσης αλλά και επιπρόσθετα από τους πλαστικοποιητές καρκινογόνες επικίνδυνες χημικές ενώσεις που ενώνονται με το νερό.

Οι πιο πάνω εκφράσεις ακούγονται κυρίως στις τέσσερις διαφημιστικές εκπομπές για τις οποίες γίνεται αναφορά την απόφαση του Φορέα Ελέγχου Διαφήμισης στους εξής συνδέσμους:
1. https://youtu.be/6btdAtCww-Y (διάρκειας 29:48)
2. https://youtu.be/HbJ78oY72cc (διάρκειας 12:27)
3. https://youtu.be/e3RzZr27weg (διάρκειας 12:14)
4. https://youtu.be/4Utud3yhqpM (διάρκειας 07:56)

Με βάση τα πιο πάνω, στάλθηκε επιστολή προς την εταιρεία, από την Εντεταλμένη Υπηρεσία με ημερομηνία 3 Οκτωβρίου 2014 με την οποία η εταιρεία κλήθηκε να δώσει τις απόψεις της σε σχέση με το πιο πάνω θέμα.

Στις 17 Οκτωβρίου 2014, λήφθηκε επιστολή από την εταιρεία με ημερομηνία 10 Οκτωβρίου 2014 στην οποία συνοπτικά και μεταξύ άλλων:
1. Παραπέμπει σε συνδέσμους (links) στους οποίους περιλαμβάνονται διάφορες μελέτες και δημοσιεύσεις σχετικά με το νερό της βρύσης καθώς
και για τα εμφιαλωμένα νερά. Παράλληλα, παραπέμπει σε ορισμένα φιλμάκια (videos) με δημοσιεύσεις από μεγάλα κανάλια και πανεπιστήμια σχετικά με το νερό της βρύσης, τις φαρμακευτικές ουσίες στο νερό καθώς και για τα εμφιαλωμένα νερά.
2. Αναφέρει ότι, όσον αφορά τα εμφιαλωμένα νερά, διαπιστώνεται ότι τις περισσότερες φορές δεν τηρούνται οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τη φύλαξη και μεταφορά τους με αποτέλεσμα να επέρχεται κίνδυνος αλλοίωσης τους.
3. Καταγγέλλει ότι, τα περισσότερα εμφιαλωμένα νερά δεν αναγράφουν ημερομηνία εμφιάλωσης με αποτέλεσμα ο αγοραστής να μην γνωρίζει το
χρονικό διάστημα που είναι στάσιμο-κονσερβοποιημένο το νερό.
4. Αναφέρει ότι, το νερό της βρύσης είναι ασφαλέστερο από το εμφιαλωμένο γιατί είναι τρεχούμενο νερό αλλά το χλώριο που περιέχει, παρά το ότι είναι αναγκαίο, όπως έχει αποδειχθεί από πολλές επιστημονικές μελέτες, είναι πολύ επικίνδυνο για την υγεία μας και
5. Αναφέρεται σε έρευνες δύο πανεπιστημίων:
- του Γκαίτε της Γερμανίας στην οποία αναφέρεται κατά λέξη «το εμφιαλωμένο νερό σε μεγάλο βαθμό επιφέρει τον όλεθρο στο ανθρώπινο σώμα ανιχνεύθηκαν δε σε αυτό πάνω από 24.520 διαφορετικές χημικές ουσίες με αποτέλεσμα την πρόκληση σοβαρών ορμονικών διαταραχών και
- του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στην οποία αναφέρεται ότι «το εμφιαλωμένο νερό δεν είναι τελικά τόσο αθώο» και αναλύει και εξηγεί το πόσο επιβλαβές μπορεί να αποβεί για τον άνθρωπο.
Τέλος, στην επιστολή σημειώνονται από την εταιρεία σας τα εξής: «ουδέποτε μιλήσαμε συγκεκριμένα για το νερό της βρύσης της Κύπρου ούτε για τα εμφιαλωμένα της Κύπρου αλλά αναφέρομαι πάντα γενικά και διαβάζω δημοσιεύματα σχετικά με το νερό στην Αμερική».

Στις 25 Οκτωβρίου 2014, στάλθηκε επιστολή από την Εντεταλμένη Υπηρεσία προς το Υπουργείο Υγείας, με την οποία ζητήθηκαν οι απόψεις του Υπουργείου Υγείας επί του περιεχομένου των υπό διερεύνηση διαφημιστικών εκπομπών της υπό αναφορά εταιρείας.

Στις 11 Δεκεμβρίου 2014, λήφθηκε απάντηση από την Υγειονομική Υπηρεσία του Τμήματος Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας, στην οποία αναφέρεται ότι, η άποψη της Υγειονομικής Υπηρεσίας για το εν λόγω θέμα παραμένει η ίδια όπως διατυπώνεται στην Απόφαση της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Ελέγχου Επικοινωνίας από τον Φορέα Ελέγχου Διαφήμισης.

Επίσης η Υγειονομική Υπηρεσία, στην επιστολή της αναφέρει ότι συμφωνεί επίσης με την εν λόγω Απόφαση, καθώς επίσης και με την Απόφαση του αντίστοιχου Ελληνικού Συμβουλίου Ελέγχου Επικοινωνίας, ότι δηλαδή οι υπό διερεύνηση διαφημιστικές εκπομπές παρουσιάζονται με τρόπο που δημιουργούν φόβο στον καταναλωτή για το νερό της βρύσης ή το εμφιαλωμένο.

Η άποψη της Υγειονομικής Υπηρεσίας όπως διατυπώνεται στην Απόφαση της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Ελέγχου Επικοινωνίας από τον Φορέα Ελέγχου Διαφήμισης, είναι η εξής:
- Στις προδιαγραφές που θέτει η ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία καθορίζονται όρια για το τι μπορεί να περιέχει το νερό, τόσο μικροβιολογικώς όσο και χημικώς.
- Σε ετήσια βάση το Υπουργείο Υγείας πραγματοποιεί πάνω από 5000 αναλύσεις νερού. Από 295 δείγματα που λήφθηκαν το 2013 και αφορούσαν αποκλειστικά τον έλεγχο ρυπαντών στο νερό της βρύσης, όνο 2 δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις που θέτει η εθνική και
ευρωπαϊκή νομοθεσία. Επίσης ανέφερε ότι το 2013 δεν βρέθηκαν ρυπαντές στα εμφιαλωμένα νερά.
- Συνεπώς, οι ισχυρισμοί που αναφέρονται στα βίντεο της διαφημιστικής εκστρατείας – που παραπέμπουν πολλές φορές σε στοιχεία
παλαιότερων ετών, που αναφέρονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία στην Ελλάδα και όχι στην Κύπρο και που παρουσιάζονται με σαφή
υπερβολή- δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ισχύουν για την Κύπρο.
- Όσον αφορά στο χλώριο στο οποίο γίνεται αναφορά στα βίντεο, το χλώριο χρησιμοποιείται για απολύμανση του πόσιμου νερού της
βρύσης εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε μια αναλογία που δεν υπερβαίνει τα 0,5mg/l ελεύθερου υπολειμματικού χλωρίου στην εισαγωγή και 0.2mg/l ελεύθερου υπολειμματικού χλωρίου σε πιο μακρινό σημείο του δικτύου. Η αναλογία αυτή δεν έχει καμία σχέση με τον τρόπο που παρουσιάζεται η περιεκτικότητα χλωρίου στα βίντεο. Επίσης ανέφερε ότι το εμφιαλωμένο νερό δεν πρέπει να περιέχει
χλώριο σε καμία περίπτωση.
- Οι έλεγχοι από το Υπουργείο Υγείας γίνονται και στο ράφι και στην πηγή και στις εταιρείες παραγωγής. Ελέγχεται οποιοδήποτε νερό εισάγεται από τρίτες χώρες στο στάδιο της εισαγωγής, ενώ τα εμφιαλωμένα νερά που διακινούνται μέσω ενδοκοινοτικού εμπορίου, ελέγχονται στην αγορά. Γίνονται επίσης έλεγχοι και στα βυτιοφόρα οχήματα μεταφοράς πόσιμου νερού και στους κερματοδέκτες πώλησης πόσιμου νερού.
- Όταν μια εταιρεία υποδείξει πηγή, επιβεβαιώνεται ότι δεν υπάρχουν κοντά ρυπαντές και οριοθετούνται ζώνες προστασίας γύρω από την
πηγή αυτή, με βάση γεωλογική μελέτη.
- Ειδικά για το εμφιαλωμένο νερό υπάρχουν οι εξής έλεγχοι:
- Από το Υπουργείο Υγείας γίνονται τυχαίοι έλεγχοι των παρτίδων εμφιάλωσης στο χώρο παραγωγής τουλάχιστον 4 φορές το χρόνο. Επιπρόσθετα γίνονται έλεγχοι και στο ράφι.
- Οι αυτοέλεγχοι που είναι υποχρεωμένοι βάση νομοθεσίας να διεξάγουν οι Υπεύθυνοι των Επιχειρήσεων Τροφίμων γίνονται κατά προτίμηση σε διαπιστευμένα εργαστήρια.
- Επιπρόσθετα, οι ίδιες οι εταιρείες πραγματοποιούν ελέγχους σε κάθε ώρα της κάθε παρτίδας της ημερήσιας παραγωγής.
- Όσον αφορά στους πλαστικοποιητές, που σύμφωνα με τα βίντεο εμπεριέχονται στο εμφιαλωμένο νερό, υπάρχουν κοινοτικές προδιαγραφές και για το πλαστικό καθώς και έλεγχοι αυτού. Με βάση τη νομοθεσία της σήμανσης των τροφίμων, ανάμεσα στις υποχρεωτικές ενδείξεις που πρέπει να αναγράφονται στη σήμανση του τροφίμου είναι τυχόν ιδιαίτερες συνθήκες αποθήκευσης και/ή συνθήκες χρήσης.
- Πρόσθετα με τα πιο πάνω, στο σημείωμα του Φορέα αναφέρεται ότι, οι βιομηχανίες ζητούν όπως τα προϊόντα τους τοποθετούνται σε δροσερά και σκιερά μέρη.
- Οι ετικέτες των εμφιαλωμένων νερών ενημερώνουν τον καταναλωτή ότι το προϊόν πρέπει να διατηρείται σε δροσερό και σκιερό μέρος μακριά από ηλιακή ακτινοβολία.
- Στα νερά η ημερομηνία που αναγράφεται είναι ημερομηνία ανάλωσης κατά προτίμηση (και όχι ημερομηνία λήξης) και στην Κύπρο η ημερομηνία αυτή είναι ένα έτος από την ημερομηνία παραγωγής.

Με βάση τα πιο πάνω διαπιστώθηκε παράβαση από την εταιρεία Camelot International Health Organization (Cyprus) Ltd, του άρθρου 4(4) {Παράρτημα I, σημείο (12)} του περί των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών των Επιχειρήσεων προς τους Καταναλωτές Νόμου Ν. 103(Ι)/2007, σύμφωνα με το οποίο θεωρείται αθέμιτη εμπορική πρακτική κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις η διατύπωση ουσιωδώς ανακριβούς ισχυρισμού όσον αφορά τη φύση ή την έκταση του κινδύνου για την προσωπική ασφάλεια του καταναλωτή ή της οικογένειας του, αν ο καταναλωτής δεν αγοράσει το προϊόν. Στην παρούσα περίπτωση οι αναφερόμενοι ισχυρισμοί της εταιρείας στις συγκεκριμένες εκπομπές και οι οποίοι αναφέρονταν στην ύπαρξη μόλυνσης στο τρεχούμενο και εμφιαλωμένο πόσιμο νερό και στους κινδύνους που συνεπάγεται η
κατανάλωσή τους, κρίνονται ως ανακριβείς ή/και παραπλανητικοί και ως εκ τούτου συνιστούν αθέμιτη εμπορική πρακτική.

Επίσης, διαπιστώθηκε παράβαση του άρθρου 5(1) του περί των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών των Επιχειρήσεων προς τους Καταναλωτές Νόμου Ν. 103(Ι)/2007 καθώς, η υπό αναφορά εμπορική πρακτική είναι παραπλανητική αφού ο μέσος καταναλωτής με τα όσα ακούει στις υπό διερεύνηση διαφημίσεις, οδηγείται ή ενδέχεται να οδηγηθεί να λάβει απόφαση συναλλαγής την οποία διαφορετικά δεν θα ελάμβανε, προχωρώντας
σε αγορά των φίλτρων της εταιρείας, προκειμένου να προστατέψει την δική του υγεία ή/και της οικογένειάς του.

Με βάση τις πιο πάνω διαπιστώσεις για παράβαση του Νόμου, η Εντεταλμένη Υπηρεσία κάλεσε την εταιρεία, με την επιστολή της ημερομηνίας 06 Μαΐου 2015, όπως σταματήσει αμέσως την υπό αναφορά εμπορική πρακτική και όπως φροντίσει αυτή να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Επίσης η εταιρεία με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 12 του Νόμου κλήθηκε να εκφράσει τις απόψεις της (γραπτώς, προφορικώς ή με εκπρόσωπό σας) προς την Εντεταλμένη Υπηρεσία.

Επίσης η εταιρεία κλήθηκε όπως ενημερώσει την Εντεταλμένη Υπηρεσία τα ακόλουθα:
1. Ποιος ήταν ο κύκλος εργασιών της για το έτος 2013.
2. Πόσο καιρό διήρκησε η υπό διερεύνηση διαφημιστική εκστρατεία και με ποια συχνότητα.
3. Πόσα φίλτρα νερού πώλησε από την ημέρα έναρξης της υπό διερεύνησης διαφημιστικής εκστρατείας και ποια είναι η τιμή πώλησης των εν λόγω προϊόντων.

Η εταιρεία απάντησε με την επιστολή της ημερομηνίας 22 Ιουνίου 2015 στην οποία μεταξύ άλλων παρατίθενται οι πιο κάτω απόψεις:
1. Η εταιρεία αναφέρει ότι στις διαφημίσεις της ουδέποτε μίλησε για το νερό της βρύσης της Κύπρου ή για τα εμφιαλωμένα νερά της Κύπρου αλλά αναφερόταν πάντοτε γενικά σε νερό της βρύσης και εμφιαλωμένο νερό.
2. Η εταιρεία θεωρεί ότι το γεγονός ότι το Υπουργείο Υγείας προβαίνει σε δειγματοληπτικούς ελέγχους, που κατά την στιγμή του ελέγχου μπορεί να
διαπιστώνεται καταλληλότητα του νερού, δεν σημαίνει ότι το νερό αυτό είναι κατάλληλο για ανθρώπινη χρήση ανά πάσα στιγμή.
3. Η εταιρεία επισύναψε στην επιστολή της αρκετές επιστημονικές μελέτες και δημοσιεύματα σε μέσα μαζικής ενημέρωσης ως Παράρτημα, στις οποίες αναφέρονται στοιχεία τα οποία δείχνουν σύμφωνα με την εταιρεία την ακαταλληλότητα του πόσιμου και του εμφιαλωμένου νερού.

Σε σχέση με τα πιο πάνω οι αντίστοιχες θέσεις της Εντεταλμένης Υπηρεσίας είναι οι εξής:
1. Από την έρευνα της Εντεταλμένης Υπηρεσίας δεν διαπιστώθηκε να διευκρινίζεται ότι οι αναφορές σε μολυσμένο νερό δεν αφορούν το νερό της
Κύπρου. Από την στιγμή που οι εν λόγω διαφημίσεις προβάλλονται σε μέσα μαζικής ενημέρωσης μια χώρας και απευθύνονται στο καταναλωτικό κοινό της χώρας εκείνης, είναι η θέση της Εντεταλμένης Υπηρεσίας ότι ο μέσος καταναλωτής θεωρεί ότι τα όσα αναφέρονται στις εν λόγω διαφημίσεις αφορούν, στην προκειμένη περίπτωση, το νερό που καταναλώνει ο ίδιος στον τόπο που διαμένει, στην προκειμένη περίπτωση στην Κύπρο.
2. Η Εντεταλμένη Υπηρεσία βασίζεται στους ελέγχους του Υπουργείου Υγείας για το νερό και δεν έχει λόγους να αμφισβητεί τα αποτελέσματά τους.
3. Οι πλείστες μελέτες και δημοσιεύματα τα οποία έχει επισυνάψει η εταιρεία αφορούν το νερό στην Ελλάδα και το εξωτερικό και επομένως δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη στην αξιολόγηση της εμπορικής πρακτικής εδώ στην Κύπρο.

Πέραν του πιο πάνω, στα επισυναπτόμενα της εταιρείας περιλαμβάνονται δημοσιεύματα για ύπαρξη ακατάλληλου πόσιμου νερού και εδώ στην Κύπρο, είτε της βρύσης είτε εμφιαλωμένο. Στα εν λόγω δημοσιεύματα όμως φαίνεται ότι πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις οι οποίες εντοπίστηκαν από το Υπουργείο Υγείας. Αυτό ενισχύει τον ισχυρισμό του Υπουργείου Υγείας για ενδελεχείς ελέγχους στο πόσιμο νερό της Κύπρου, κατά τους οποίους φαίνεται ότι εντοπίστηκαν και αντιμετωπίστηκαν μεμονωμένα περιστατικά ακατάλληλου πόσιμου νερού. Η θέση της Εντεταλμένης Υπηρεσίας είναι ότι τα εν λόγω δημοσιεύματα σε καμιά περίπτωση δεν αντιστοιχούν στο μέγεθος του προβλήματος όπως αυτό παρουσιάζεται στις διαφημίσεις της εταιρείας.

Στις 16 Σεπτεμβρίου, 2015, πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ του Αναπληρωτή Διευθυντή της Υπηρεσίας Ανταγωνισμού και Προστασίας Καταναλωτών και του κυρίου Χ. Σ., νομικού συμβούλου της εταιρείας, κατόπιν αιτήματος της εταιρείας.

Στην εν λόγω συνάντηση ο κύριος Σ. παρέθεσε, ενώπιον του Αν. Διευθυντή, επιστολή με ημερομηνία 18 Σεπτεμβρίου 2015, με την οποία κοινοποιείτο στην Εντεταλμένη Υπηρεσία η απόφαση της εταιρείας να αναθεωρήσει το περιεχόμενο της υπό διερεύνηση διαφήμισης προκειμένου αυτή να μην παραβαίνει το Νόμο. Ως προς αυτό, ο κύριος Σ. παρέθεσε επίσης το νέο σενάριο της διαφήμισης της εταιρείας.

Στις 28 Σεπτεμβρίου 2015 η εταιρεία απέστειλε επιστολή προς την Εντεταλμένη Υπηρεσία μέσω του νομικού της συμβούλου, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρονταν τα ακόλουθα:
1. Ο συνολικός κύκλος εργασιών της εταιρείας για το έτος 2013 ήταν xxxx ευρώ.
2. Η διαφημιστική εκστρατεία για το εν λόγω προϊόν σε Κυπριακά κανάλια ξεκίνησε το έτος 2013 με ένα φιλμάκι διάρκειας 90 δευτερολέπτων το οποίο προβαλλόταν καθημερινά εκτός Κυριακής στους τηλεοπτικούς σταθμούς New Extra και Capital. Στο εν λόγω φιλμάκι όμως, σύμφωνα με την εταιρεία, δεν υπήρχαν οι αναφορές οι οποίες εντοπίστηκαν από την Εντεταλμένη Υπηρεσία και θεωρήθηκαν ως αθέμιτη εμπορική πρακτική, καθώς οι εν λόγω αναφορές υπήρχαν μόνο στις εκπομπές οι οποίες ήταν αναρτημένες στο διαδίκτυο για κάποιο διάστημα.
3. Τα φίλτρα παραχωρούνται στους καταναλωτές στην τιμή των xxxx ευρώ ετησίως, ως κόστος συντήρησης και αλλαγής φίλτρου. Από το 2013 μέχρι σήμερα, η εταιρεία έχει διαθέσει στην Κυπριακή αγορά περίπου xxxx φίλτρα νερού ετησίως.

Σε νέα επικοινωνία που υπήρξε με την εταιρεία, η Εντεταλμένη Υπηρεσία ζήτησε, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, στις 27 Οκτωβρίου 2015, από την εταιρεία να την ενημερώσει πότε αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο οι υπό διερεύνηση διαφημιστικές εκπομπές και πότε αυτές αφαιρέθηκαν από το διαδίκτυο, αφού στην επιστολή της με ημερομηνία 28 Σεπτεμβρίου 2015 η εταιρεία αναφέρει ότι οι εν λόγω διαφημιστικές εκπομπές παρέμειναν αναρτημένες στο διαδίκτυο για κάποιο διάστημα, υπονοώντας ότι πλέον έχουν αφαιρεθεί.

Η εταιρεία δεν έχει απαντήσει στο πιο πάνω ηλεκτρονικό μήνυμα. Σε νέο έλεγχο που πραγματοποιήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2015 στην ιστοσελίδα www.camelot.gr διαπιστώθηκε ότι οι υπό διερεύνηση διαφημιστικές εκπομπές ήταν ακόμη αναρτημένες, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων διαφημιστικών εκπομπών στις οποίες γίνεται ειδική αναφορά στην απόφαση του Φορέα Ελέγχου Διαφήμισης και οι οποίες ερευνήθηκαν και από την Εντεταλμένη Υπηρεσία.

Λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του Άρθρου 11 και ιδιαίτερα της παραγράφου (2) εδάφιο (δ) του περί των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών των Επιχειρήσεων προς τους Καταναλωτές Νόμου του 2007, Ν.103(Ι)/2007, επιβάλλεται στην εταιρεία Camelot International Health Organization (Cyprus) Ltd Διοικητικό Πρόστιμο ύψους €30.000,00 (τριάντα χιλιάδες ευρώ.)

Στον καθορισμό του ύψους του Διοικητικού Προστίμου λήφθηκαν υπόψη:
1. Τα όσα διατύπωσε η εταιρεία στις επιστολές της με ημερομηνία 10 Οκτωβρίου 2014, 22 Ιουνίου 2015, 18 Σεπτεμβρίου 2015 και 28 Σεπτεμβρίου 2015.
2. Τα όσα λέχθηκαν στη συνάντηση μεταξύ της Εντεταλμένης Υπηρεσίας και του νομικού συμβούλου της εταιρείας στις 16 Σεπτεμβρίου 2015.
3. Ότι η εταιρεία δεν απασχόλησε στο παρελθόν την Εντεταλμένη Υπηρεσία για παρόμοιες παραβάσεις του Νόμου.
4. Η πρόθεση της εταιρείας να αναθεωρήσει το σενάριο των διαφημιστικών εκπομπών της, σε σχέση με την υπό διερεύνηση εμπορική πρακτική, προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με το Νόμο.
5. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας κατά το προηγούμενο έτος της παράβασης.
6. Η φύση της παράβασης, και το ότι το προϊόν αφορούσε το νερό, αγαθό το οποίο είναι απαραίτητο για το καταναλωτικό κοινό.
7. Η βαρύτητα της παράβασης και το ότι:
- ευάλωτες ομάδες του καταναλωτικού κοινού, όπως ηλικιωμένοι ή άτομα με προβλήματα υγείας, πιθανό να παραπλανήθηκαν ή υπάρχει
ενδεχόμενο να παραπλανήθηκαν από τη διατύπωση των ουσιωδών ανακριβών ισχυρισμών όσον αφορά τη φύση ή την έκταση του κινδύνου
για την προσωπική ασφάλειά τους ή της οικογένειάς του, αν δεν αγοράσουν το προϊόν.
- μια εκ των δύο παραβάσεων του Νόμου, η οποία έχει διαπιστωθεί, συμπεριλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι του Νόμου («μαύρη λίστα»).
- το μέσο που χρησιμοποιήθηκε για την προώθηση των υπό διερεύνηση εκπομπών ήταν το διαδίκτυο, με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη εμπορική
πρακτική να είχε απήχηση ή υπάρχει ενδεχόμενο να είχε απήχηση στο ευρύ καταναλωτικό κοινό.
- η εταιρεία πωλούσε στην κυπριακή αγορά τα τελευταία 3 χρόνια περίπου xxxx προϊόντα ετησίως, τα οποία αφορούσε η υπό διερεύνηση εμπορική πρακτική, με κόστος xxxx ευρώ ετησίως ανά προϊόν.
8. Η διάρκεια της παράβασης και το ότι οι υπό διερεύνηση διαφημιστικές εκπομπές ήταν αναρτημένες στο διαδίκτυο για μια περίοδο τουλάχιστο 14 μηνών, από την ημέρα έκδοσης της απόφασης του Φορέα Ελέγχου Διαφήμισης, στις 20 Αυγούστου 2014, μέχρι τον τελευταίο έλεγχο της Εντεταλμένης Υπηρεσία στις 30 Οκτωβρίου 2015.
9. Ότι, παρά την υπόδειξη της Εντεταλμένης Υπηρεσίας, στις 06 Μαΐου 2015, όπως σταματήσει αμέσως την υπό αναφορά εμπορική πρακτική, η εταιρεία δεν έχει συμμορφωθεί με την υπόδειξη αυτή.
10. Ότι σε περίπτωση συνέχισης της παράβασης η Εντεταλμένη Υπηρεσία δύναται να επιβάλλει διοικητικό πρόστιμο μέχρι και πέντε χιλιάδες ευρώ (€5,000), για κάθε μέρα συνέχισης της παράβασης, ανάλογα με τη βαρύτητα αυτής.
11. Το ανώτατο ύψος του διοικητικού προστίμου που είναι €500.000.
12. Ότι το ύψος του διοικητικού προστίμου πρέπει να είναι αποτελεσματικό, να έχει ένα επαρκώς αποτρεπτικό αποτέλεσμα και να είναι ανάλογο με τη φύση, τη βαρύτητα και τη διάρκεια της παράβασης.

Ημερομηνία σύνταξης της Απόφασης 10 Νοεμβρίου 2015.


………………………………….
Χαράλαμπος Ρούσος
Αναπληρωτής Διευθυντής Υπηρεσίας
Ανταγωνισμού και Προστασίας Καταναλωτών.