Αριθμός απόφασης 7549/2013
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
(Τμήμα 16ο)
Συγκροτήθηκε από τον προεδρεύοντα δικαστή Αθανάσιο Δαββέτα, Εφέτη, τον οποίο όρισε ο Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοικήσεως του Εφετείου Αθηνών και από την Γραμματέα Ιωάννα Ξανθάκη.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 17 Ιανουαρίου 2013, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Της ΕΚΚΑΛΟΥΣΑΣ - ΕΝΑΓΟΜΕΝΗΣ, ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «.............», που εδρεύει στο Δημοτικό Διαμέρισμα Δουνέικων του πρώην Δήμου Αμαλιάδας και ήδη Ηλιδας του νομού Ηλείας, στο ...ο χλμ. της Εθνικής Οδού Πύργου - Πατρών, όπως νόμιμα εκπροσωπείται, την οποία εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος της Αντώνιος Πατρινός.
Του ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΟΥ - ΕΝΑΓΟΝΤΟΣ, ............., κατοίκου Αθηνών, επί της ............. αριθ. ... στη συμβολή της με την οδό ............. αριθ. ... και επί της οδού ............. αριθ. ..., τον οποίο εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Ευθύμιος Πατσούρης βάσει δηλώσεως.
Ο ήδη εφεσίβλητος και πρωτοδίκως ενάγων, με την από 16-2-2007 και με αριθμό καταθέσεως 2148/28-2-2007 αγωγή, την οποία άσκησε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών κατά της εναγομένης και ήδη εκκαλούσας ανώνυμης εταιρείας, ζήτησε να γίνει αυτή δεκτή.
Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την υπ’ αριθ. 4116/2011 οριστική απόφασή του, τακτικής
διαδικασίας, έκανε δεκτή εν μέρει την αγωγή.
Ηδη η εκκαλούσα, με την από 27-12-2011 ένδικη έφεσή της, (αριθ. καταθέσεως 9209/29-12-2011), η οποία προσδιορίστηκε για την προκειμένη δικάσιμο και γράφτηκε στο πινάκιο, προσβάλλει την απόφαση αυτή.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης και κατά την εκφώνησή της από το πινάκιο, ο πληρεξούσιος δικηγόρος της εκκαλούσας ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στις προτάσεις της. Αντίθετα ο πληρεξούσιος δικηγόρος του εφεσιβλήτου δεν εμφανίσθηκε στο ακροατήριο, αλλά παραστάθηκε δυνάμει έγγραφης δηλώσεώς του, που έγινε σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 242 παρ. 2 του ΚΠολΔ., όπως τροποποιήθηκε διαδοχικά με τα άρθρα 7 του ν. 1478/84 και 3 του ν. 1649/86, αφού προκατέθεσε προτάσεις.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά την προκειμένη δικάσιμο του Δικαστηρίου τούτου φέρεται προς συζήτηση η από 27-12-2011 και με αριθμό καταθέσεως 9209/29-12-2011 έφεση της εκκαλούσας - εναγομένης ανώνυμης εταιρείας κατά του εφεσιβλήτου - ενάγοντος και κατά της υπ’ αριθ. 4116/2011 οριστικής αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, τακτικής διαδικασίας, που έκανε δεκτή εν μέρει την από 16-2-2007 και με αριθμό καταθέσεως 2148/28-2-2007 αγωγή του τελευταίου κατά της πρώτης. Σημειώνεται ότι, αν και στο δικόγραφο των προτάσεων που έχει καταθέσει ο εφεσίβλητος - ενάγων αναφέρεται στην επικεφαλίδα του ότι μαζί με αυτές ασκείται και «αντέφεση», εντούτοις στο εν λόγω δικόγραφο δεν περιέχεται αίτημα του εφεσιβλήτου να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη ως προς κάποιο κεφάλαιό της για οποιοδήποτε λόγο, έτσι ώστε δεν έχει ασκηθεί πράγματι αντέφεση από τον τελευταίο διάδικο και δεν εισάγεται προς διάγνωση στο παρόν Δικαστήριο τέτοιο ένδικο μέσο.
Από τα προσκομιζόμενα έγγραφα δεν προκύπτει επίδοση της εκκαλουμένης αποφάσεως, από την οποία να αφετηριάζεται η γνήσια 30ήμερη προθεσμία για την άσκηση της εφέσεως εκ του άρθρου 518 παρ. 1 του ΚΠολΔ., η έφεση, όμως, έχει ασκηθεί με κατάθεση στην Γραμματεία του εκδόντος την εκκαλουμένη απόφαση πρωτοβαθμίου δικαστηρίου εντός της κατά την παρ. 2 του ίδιου άρθρου του ίδιου Κώδικα καταχρηστικής 3ετούς προθεσμίας από την δημοσίευση της προσβαλλομένης αποφάσεως, προ πάσης επιδόσεως. Επομένως, συνάγεται ότι η έφεση είναι εμπρόθεσμη, επειδή δε έχει ασκηθεί και γενικά νομότυπα, κατά τις διατάξεις των άρθρων 495 επ., 511 επ. του ΚΠολΔ., πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω από ουσιαστική άποψη ως προς το παραδεκτό και την βασιμότητα των λόγων της, (άρθρα 532 και 533 παρ. 1 του ΚΠολΔ.), με την ίδια τακτική διαδικασία, κατά την οποία εκδόθηκε και η εκκαλουμένη απόφαση.
Με την ένδικη αγωγή ο εφεσίβλητος - ενάγων ισχυρίσθηκε, κατ’ ορθή εκτίμηση των εκτιθεμένων στο δικόγραφο της ίδιας: (α) ότι το καλοκαίρι του 2002 στην Αθήνα αγόρασε από την εκκαλούσα - εναγομένη ανώνυμη εταιρεία, που κατασκευάζει και πωλεί κεραμικά οικοδομικά υλικά και συγκεκριμένα κεραμίδια και τούβλα, 4.400 κεραμίδια, τύπου «ρωμαϊκά ώχρα - μπεζ» διαστάσεων 42 Χ 28 εκ., για να τα τοποθετήσει στη στέγη μιας ισόγειας κατοικίας στην Ανάβυσσο Αττικής, εμβαδού 300 τμ., καθώς και στη στέγη ενός παρακείμενου αυτής βοηθητικού κτίσματος, εμβαδού 70 τμ., που βρίσκονται μέσα σε οικόπεδο ιδιοκτησίας του, (β) ότι η τοποθέτηση των κεραμιδιών στις στέγες των τελευταίων κτισμάτων έγινε το ίδιο καλοκαίρι από εργολάβο της επιλογής του ενάγοντος, (.............), με ιδιαίτερη σύμβαση έργου που συνήψε ο ίδιος με αυτόν, (γ) ότι τον χειμώνα 2002 - 2003 επικράτησαν στην ανωτέρω περιοχή του επιδίκου ακινήτου συνθήκες παγετού, για αρκετές ημέρες ως συνήθως, με τη λήξη των οποίων διαπιστώθηκε ότι τα προσφάτως τοποθετηθέντα στις στέγες των δύο κτισμάτων κεραμίδια είχαν παρουσιάσει σε ποσοστό 20% ρηγματώσεις, αποφλοιώσεις και αποκολλήσεις σε διάφορα σημεία τους, (δ) ότι κατόπιν τούτου ο ενάγων διαμαρτυρήθηκε άμεσα στην εναγομένη, θεωρώντας ότι οι ανωτέρω φθορές οφείλονται σε κατασκευαστικό ελάττωμα των πωληθέντων κεραμιδιών, που τα καθιστά μειωμένης αντοχής σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες, (ε) ότι η εναγομένη αποδέχθηκε την ευθύνη της και, με νέα σύμβαση, που έλαβε χώρα μεταξύ των διαδίκων στις 20-8-2004, ανέλαβε την υποχρέωση, αφενός μεν, να αντικαταστήσει όλα τα φθαρμένα κεραμίδια με καινούργια του ιδίου τύπου, (σχήματος - χρώματος - διαστάσεων), χωρίς επιπλέον τίμημα, αφετέρου δε, να καταβάλει και την δαπάνη της καθαιρέσεως των παλιών και της τοποθετήσεως των νέων κεραμιδιών από υπεργολάβο της επιλογής αμφοτέρων των διαδίκων από κοινού (τον ............. και πάλι), (στ) ότι τα νέα κεραμίδια, (20% των
παλαιών), πράγματι παραδόθηκαν και οι εργασίες τοποθετήσεώς τους εκτελέστηκαν με δαπάνη της εναγομένης τον Οκτώβριο του 2004, πλην όμως τα νέα παρουσίαζαν αισθητή χρωματική διαφορά με τα παλαιά, η οποία δημιουργούσε αντιαισθητικό αποτέλεσμα, (ζ) ότι κατά το χειμώνα 2004 - 2005 επικράτησαν και πάλι στην περιοχή του επιδίκου ακινήτου του ενάγοντος συνθήκες παγετού, με αποτέλεσμα και πάλι να εμφανιστούν παρόμοιες φθορές στα κεραμίδια των στεγών των κτισμάτων, όπως και οι προηγούμενες, σε ποσοστό πάλι 20%, τόσο επί των αρχικά τοποθετηθέντων (2002), όσο και επί των πρόσφατα αντικατασταθέντων (2004) τεμαχίων, (η) ότι κατόπιν τούτου ο ενάγων διαμαρτυρήθηκε πάλι στην εναγομένη και την κάλεσε να του αποκαταστήσει την ζημία του, πλην όμως αυτή αδράνησε, (θ) ότι εν συνεχεία ο ενάγων ανέθεσε σε ιδιώτη εμπειρογνώμονα να αποφανθεί για την έκταση της ζημίας του και την αιτία του εμφανισθέντος ελαττώματος χαμηλής αντοχής σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες στα επίδικα κεραμικά προϊόντα, ο δε τελευταίος διαπίστωσε ότι οι φθορές που παρουσίασαν αυτά τις προαναφερθείσες δύο φορές, σε ποσοστό 20% του συνόλου τους, οφείλονται στο ελαττωματικό υλικό κατασκευής όλων τους, το οποίο επιτρέπει στο νερό από το λιωμένο χιόνι να διαπερνά την επιφάνειά τους και να συσσωρεύεται με μορφή υγρασίας στο εσωτερικό της μάζας τους, οπότε, εάν
επακολουθήσει και παγετός, η συσσωρευμένη εσωτερικά υγρασία στερεοποιείται και διογκώνεται με τελικό αποτέλεσμα να αναπτύσσονται εσωτερικές μηχανικές τάσεις, (πιέσεις), που ρηγματώνουν και αποφλοιώνουν εξωτερικά τα κεραμίδια, (ι) ότι ενόψει της διαπιστώσεως αυτής, σε συνδυασμό με την εμφανιζόμενη πλέον ανομοιοχρωμία των επιδίκων κεραμοσκεπών, η ζημία του ενάγοντος ισοδυναμεί με το κόστος ολικήςαντικαταστάσεως των κεραμιδιών τόσο της αρχικής όσο και της νεότερης τοποθετήσεως, το οποίο ανέρχεται, μαζί με τη δαπάνη μεταφοράς και τον ανάλογο ΦΠΑ των τιμολογίων, που πρόκειται να εκδοθούν, σε 12.542,60 ευρώ, (ια) ότι σε κάθε περίπτωση η εναγομένη - προμηθεύτρια είχε διαβεβαιώσει τον ενάγοντα - καταναλωτή για την αντοχή των προϊόντων της στον παγετό και είχε παράσχει έγγραφη εγγύηση για την διάρκεια ζωής αυτών επί 100 έτη, ενώ ακόμη είχε προβεί σε εκτεταμένη παραπλανητική διαφήμιση μέσω έντυπων φυλλαδίων και του διαδικτύου για την δήθεν καλή ποιότητα των προϊόντων της και την συμμόρφωσή της με διεθνή πρότυπα παραγωγής, βάσει πιστοποιητικών, με ισχύ από το 2000 μέχρι και την 18-12-2006, (ιβ) ότι, εκτός από τη ζημία, που αφορά την αντικατάσταση όλων των ελαττωματικών κεραμιδιών, έχει δημιουργηθεί κίνδυνος για την στεγανότητα των κτισμάτων του ενάγοντος από την διείσδυση σε αυτά υγρασίας, -και (ιγ) ότι η ανωτέρω ζημία του ενάγοντος οφείλεται, όχι μόνο σε παράβαση συμβατικής υποχρεώσεως της εναγομένης, αλλά επιπλέον και σε
παράνομη, λόγω αντιθέσεως με την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη, και υπαίτια συμπεριφορά της, με περαιτέρω συνέπεια και την ηθική βλάβη του ενάγοντος, για την οποία του οφείλεται προσθέτως ανάλογη χρηματική ικανοποίηση, ποσού, κατ’ εύλογη εκτίμηση, 10.000 ευρώ. -Με τα περιστατικά αυτά ο ενάγων ζήτησε να υποχρεωθεί η εναγομένη να του καταβάλει, συνολικά, το ποσό των 22.542,60 ευρώ, ως αποζημίωση για την περιουσιακή του ζημία, (12.542,60 ευρώ) και ως χρηματική ικανοποίηση για τη συναφή ηθική του βλάβη, (10.000 ευρώ), με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής.
Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την υπ’ αριθ. 4116/2011 οριστική απόφασή του, τακτικής
διαδικασίας, έκανε δεκτή εν μέρει την αγωγή, ως προς το κεφάλαιο της περιουσιακής ζημίας και υποχρέωσε την εναγομένη να καταβάλει ως αποζημίωση στον ενάγοντα το ποσό των 12.542,60 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής.
Κατά της αποφάσεως αυτής παραπονείται ήδη η εκκαλούσα - εναγομένη, με την κρινόμενη έφεση, για εσφαλμένη εφαρμογή και ερμηνεία του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί την εξαφάνισή της, προκειμένου ακολούθως να απορριφθεί εν όλω η αγωγή.
(Α`) Κατά γενική αρχή του διαχρονικού δικαίου, που καθιερώνεται με τις διατάξεις των άρθρων 2 του ΑΚ και 24 του ΕισΝΑΚ, οι ενοχές από οποιοδήποτε λόγο, των οποίων τα παραγωγικά γεγονότα συντελέσθηκαν κατά τη διάρκεια ισχύος κάποιου νόμου, διέπονται από το νόμο αυτό, έστω και αν αυτός αργότερα καταργήθηκε ή τροποποιήθηκε, (ΑΠ 223/2002 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1/2001 ΕλΔ. 42.680, ΕΑ 1060/2008 ΔΕΕ 2000.1284 και ΝΟΜΟΣ). Στην προκειμένη περίπτωση η πρώτη από τις επίδικες συμβάσεις, που επικαλείται ο εφεσίβλητος - ενάγων ότι κατήρτισε με την εκκαλούσα - εναγομένη, φέρεται, κατά τους ισχυρισμούς του, ότι έλαβε χώρα, το καλοκαίρι, αορίστως,του 2002, ενώ η δεύτερη στις 20-8-2004. Στην τελευταία, που προσκομίζεται σε αντίγραφο και στο πρωτότυπο από
καθένα από τους διαδίκους αντίστοιχα, χωρίς αμφισβήτηση του περιεχομένου της, γίνεται μνεία ότι από την τοποθέτηση των κεραμιδιών της πρώτης σύμβασης είχαν παρέλθει τότε δύο (2) έτη. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η πρώτη επίδικη σύμβαση έλαβε χώρα το τελευταίο 10ήμερο του Αυγούστου 2002 και καταλαμβάνεται, όπως και η δεύτερη, από την ισχύ του νόμου 3043/2002, που τροποποίησε τις διατάξεις των άρθρων 534 επ. του ΑΚ για την ευθύνη του πωλητή και τέθηκε σε ισχύ από την δημοσίευσή του στο ΦΕΚ στις 21-8-2002, (βλ. ΦΕΚ Α` 192/2002).
(Β`) Κατά το άρθρο 534 του ΑΚ, όπως αυτός ισχύει μετά την ανωτέρω τροποποίησή του με το άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 3043/2002, ο πωλητής υποχρεούται να παραδώσει το πράγμα με τις συνομολογημένες ιδιότητες και χωρίς πραγματικά ελαττώματα. Ως ιδιότητα του πράγματος, που μπορεί να έχει συνομολογηθεί στη σύμβαση πωλήσεως, θεωρείται οποιοδήποτε συγκεκριμένο φυσικό γνώρισμα ή πλεονέκτημα ή ακόμη και σχέση, που επηρεάζει θετικά στις συναλλαγές την αξία ή την χρησιμότητά του, ενώ ως πραγματικό ελάττωμα νοείται οποιαδήποτε ατέλεια αυτού, που αφορά την ιδιοσυστασία ή την κατάστασή του κατά το χρόνο της παραδόσεως και η οποία έχει αρνητική επίδραση στην αξία ή την χρησιμότητά του, (βλ. ΟλΑΠ 29/1990 ΕΕΝ 1990.445, ΑΠ 1191/2006 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 166/2005 ΕλΔ. 47. 517, ΑΠ 312/1999 ΕλΔ. 40. 1364, ΕΑ 1060/2008 ό.π.). Κατά το άρθρο 535 εδ. 1 - περ. 4 του ΑΚ, όπως αντικ. από το άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 3043/2002,
«ο πωλητής δεν εκπληρώνει την κατά το προηγούμενο άρθρο υποχρέωσή του, αν το πράγμα που παραδίδει στον αγοραστή δεν ανταποκρίνεται στη σύμβαση και ιδίως: 1)… 2)… 3)… 4) δεν έχει την ποιότητα ή την απόδοση που ο αγοραστής ευλόγως προσδοκά από πράγματα της ίδιας κατηγορίας, λαμβάνοντας υπόψη και τις δημόσιες δηλώσεις του πωλητή, του παραγωγού ή του αντιπροσώπου του, στο πλαίσιο ιδίως της σχετικής διαφήμισης ή της επισήμανσης…». Κατά το άρθρο 537 παρ. 1 του ΑΚ, όπως αντικ. από την ίδια διάταξη του ν. 3043/2002, ο πωλητής ευθύνεται, ανεξάρτητα από υπαιτιότητά του, (αντικειμενικά), αν το πράγμα, κατά το χρόνο που ο κίνδυνος μεταβαίνει στον αγοραστή, έχει πραγματικά ελαττώματα ή στερείται τις συνομολογημένες ιδιότητες. Κατά το άρθρο 540 ΑΚ, όπως επίσης αντικ. από το ίδιο άρθρο του ν. 3043/2002, στις περιπτώσεις της προηγούμενης ευθύνης του πωλητή, ο αγοραστής δικαιούται, κατ’ επιλογή του,
(ήτοι διαζευκτικά), (α) είτε να απαιτήσει την, χωρίς επιβάρυνσή του, διόρθωση ή αντικατάσταση του πωληθέντος πράγματος, (β) είτε να αξιώσει μείωση του τιμήματος, (γ) είτε να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση. Τέλος, κατά το άρθρο 543 του ΑΚ, όπως επίσης αντικ. από το ίδιο άρθρο του ν. 3043/2002, αν κατά το χρόνο που ο κίνδυνος μεταβαίνει στον αγοραστή, (δηλ. κατά το χρόνο της παράδοσης, κατ’ άρθρο 522 ΑΚ), λείπει συνομολογημένη ιδιότητα του πράγματος, ή ενυπάρχει πραγματικό ελάττωμα σε αυτό,εξαιτίας πταίσματος του πωλητή, ο αγοραστής δικαιούται, αα) να απαιτήσει αποζημίωση για μη εκτέλεση της σύμβασης στη θέση των δικαιωμάτων του
προηγούμενου άρθρου 540, ή ββ) σωρευτικά με τα δικαιώματα αυτά, να απαιτήσει περαιτέρω αποζημίωση για την ζημία του που δεν καλύπτεται από την άσκησή τους.
(Γ`) Περαιτέρω, κατά το άρθρο 5 παρ.παρ. 3-4-5 του ν. 2251/1994 για την προστασία των
καταναλωτών, σε περίπτωση προμήθειας καινούργιων προϊόντων με μακριά διάρκεια ζωής, ο προμηθευτής υποχρεούται να παρέχει στον καταναλωτή γραπτή εγγύηση στην ελληνική γλώσσα εύλογης διάρκειας, κατά την ισχύ της οποίας, αν εμφανισθεί στο προϊόν ελάττωμα και ο προμηθευτής αρνείται ή βραδύνει υπερβολικά να το επισκευάσει, ο καταναλωτής δικαιούται να ζητήσει την αντικατάσταση του πωληθέντος με νέο ή την αναστροφή της πώλησης και σε κάθε περίπτωση έχει τα δικαιώματα του αγοραστή κατά τον ΑΚ επί πραγματικών ελαττωμάτων. Η παραπομπή αυτή στις ανωτέρω διατάξεις του ΑΚ έχει νόημα, όταν έχει δοθεί εγγύηση από τον προμηθευτή και ο καταναλωτής δεν συνδέεται άμεσα συμβατικά με αυτόν, αλλά έχει αγοράσει το πράγμα από τρίτο ενδιάμεσο έμπορο, καθόσον, εάν πρόκειται για αγοραστή που έχει άμεσα συμβληθεί με τον προμηθευτή, αυτός ούτως ή άλλως απολαμβάνει τα ανωτέρω κατά τον ΑΚ δικαιώματα και χωρίς να του έχει παρασχεθεί σχετική εγγύηση.
(Δ`) Εξάλλου, κατά το άρθρο 6 παρ.παρ. 1 και 6 του ιδίου νόμου 2251/1994, όπως αυτό ίσχυσε αρχικά μέχρι και την πρώτη τροποποίησή του, στις 25-10-2002, με την Υ.Α. ΖΙ-659/2002, (ΦΕΚ Β` 1373/2002), καθώς και μετά την τροποποίηση αυτή, μέχρι την τελευταία, στις 10-7-2007, με το άρθρο 7 του ν. 3587/2007, (ΦΕΚ Α` 152/2007), ο παραγωγός ενός προϊόντος ευθύνεται για κάθε ζημία, που προκαλείται από το ελαττωματικό αυτό προϊόν, και η οποία συνίσταται, είτε στην πρόκληση θανάτου ή σωματικών βλαβών στα πρόσωπα που αναφέρονται στα άρθρα 928-930 του ΑΚ, είτε στη βλάβη κάθε περιουσιακού στοιχείου του καταναλωτή, εκτός από το ίδιο το ελαττωματικό προϊόν, εφόσον το στοιχείο αυτό, κατά τη φύση του, προοριζόταν και πραγματικά
χρησιμοποιήθηκε από τον ζημιωθέντα καταναλωτή για προσωπική χρήση ή κατανάλωση. Επίσης, κατά την παρ. 7 του ίδιου άρθρου, η ηθική βλάβη του καταναλωτή, καθώς και η ψυχική του οδύνη από το θάνατο μέλους της οικογένειάς του, που προκλήθηκαν από την ίδια αιτία,διέπονται από τις διατάξεις του ΑΚ περί αδικοπραξιών. Από τις εν λόγω διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 2551/94 συνάγεται ότι ο καταναλωτής - αγοραστής του ελαττωματικού προϊόντος δικαιούται, με βάση αυτές, αποζημίωση μόνο για την ζημία του που προκλήθηκε από το προϊόν, εξαιτίας του ελαττώματος του, σε άλλα έννομα αγαθά του, όχι δε και για τη ζημία που προκλήθηκε στο προϊόν αυτό καθεαυτό, εξαιτίας του ίδιου ελαττώματος, ούτε και χρηματική ικανοποίηση για την αντίστοιχη με την τελευταία ζημία ηθική του βλάβη, ( βλ. ΑΠ 989/04 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1337/97 ΕΕμπΔ. 1998.281, ΕΑ 1060/08 ό.π., ΕΑ 47/06 ΕλΔ. 47. 910, ΕΑ 9671/98 ΕλΔ. 41.535).
(Ε`) Αφετέρου, γίνεται δεκτό ότι μόνο η αθέτηση προϋφισταμένης ενοχής είναι μεν πράξη
παράνομη, αλλά δεν συνιστά και αδικοπραξία κατά την έννοια των άρθρων 914 επ. του ΑΚ. Είναι, όμως, δυνατόν μία παραβίαση συμβάσεως, που προκαλεί ζημία, να θεμελιώνει συγχρόνως και ευθύνη από αδικοπραξία, ώστε να οφείλεται και χρηματική ικανοποίηση για την αντίστοιχη ηθική βλάβη κατ’ άρθρο 932 ΑΚ, όταν η παραβίαση αυτή θα ήταν παράνομη και χωρίς την προϋπάρχουσα συμβατική σχέση, ως αντίθετη στο γενικό καθήκον, που επιβάλλει η διάταξη του άρθρου 914 ΑΚ να μην ζημιώνει κάποιος τον άλλο υπαίτια, (βλ. ΟλΑΠ 967/1973 ΝοΒ 22.505, ΑΠ 1120/2005 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 555/1999 ΕλΔ. 41.87, ΕΑ 1060/2008 ό.π.). Τέτοια περίπτωση αποτελεί και εκείνη κατά την οποία ένας συναλλασσόμενος ζημιώνει τον αντισυμβαλλόμενό του με συμβατική παράβαση, που είναι αντίθετη με τα χρηστά ήθη, όπως λ.χ. με απόκρυψη δυσμενών στοιχείων που
θα απέτρεπαν τον αντισυμβαλλόμενο από το να συνάψει τη σύμβαση, οπότε έχει εφαρμογή το άρθρο 919 ΑΚ. Για την εφαρμογή, όμως, του τελευταίου, απαιτείται επίκληση προθέσεως του ζημιώσαντος, δηλαδή δόλου με τη μορφή γνώσεως της πραγματικής καταστάσεως και επιδιώξεως προκλήσεως της ζημίας.
Στην προκειμένη περίπτωση η κρινόμενη αγωγή είναι νόμιμη, στηριζόμενη, κυρίως, στις
προαναφερθείσες διατάξεις του ΑΚ, για την ευθύνη του πωλητή από την πώληση ελαττωματικού πράγματος και, επικουρικά, στις ίδιες διατάξεις, σε συνδυασμό με εκείνες του άρθρου 5 παρ.παρ. 3- 4-5 του ν. 2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών, όσον αφορά το κεφάλαιο της αιτουμένης χρηματικής αποζημιώσεως για την περιουσιακή ζημία του ενάγοντος, (α) από την επελθούσα ήδη ή την επαπειλούμενη καταστροφή όλων των επίδικων κεραμιδιών, από το ίδιο το αποδιδόμενο σε αυτά πραγματικό ελάττωμα, της μειωμένης αντοχής στον παγετό, καθώς και (β) από την έλλειψη της συμφωνηθείσας ιδιότητας της ομοιοχρωμίας ως προς τα τοποθετηθέντα με τη δεύτερη από τις επίδικες συμβάσεις κεραμίδια, (βλ. στις προηγούμενες νομικές σκέψεις υπό στοιχεία Α` Β` και Γ`).
Η βάση της αγωγής εκ του άρθρου 6 του νόμου 2251/94, για το ίδιο κεφάλαιο αυτής, είναι μη νόμιμη και πρέπει ν’ απορριφθεί, διότι η αιτουμένη αποζημίωση αφορά την ζημία των ίδιων των πωληθέντων από το εγγενές σε αυτά ελάττωμα και όχι ζημία σε άλλα περιουσιακά στοιχεία του ενάγοντος, που προκλήθηκε από τη χρήση των ελαττωματικών προϊόντων, η οποία μόνο αυτή καλύπτεται από την υπόψη διάταξη, (βλ. στην προηγούμενη νομική σκέψη υπό στοιχείο Δ`). Σημειώνεται δε σχετικά ότι, κατά την αγωγή, δημιουργήθηκε μεν κίνδυνος για τη στεγανότητα των οικοδομών του ενάγοντος από τη χρήση των ελαττωματικών κεραμιδιών, αλλά όχι και ότι ο κίνδυνος πράγματι επήλθε και προκλήθηκε σχετική ζημία στις ίδιες τις οικοδομές από διείσδυση υγρασίας.
Επίσης, η τελευταία νομική βάση της αγωγής, που στηρίζεται απευθείας στην αδικοπρακτική ευθύνη της εναγομένης, κατά τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 914 επ., 919 και 932 του ΑΚ, λόγω παραβάσεως των χρηστών ηθών και αφορά, σωρευτικά μεν με τις λοιπές προηγούμενες βάσεις, το κεφάλαιο της περιουσιακής ζημίας, από μόνη της δε, το κεφάλαιο της χρηματικής ικανοποιήσεως του ενάγοντος, εξαιτίας της συναφούς ηθικής του βλάβης, είναι μη νόμιμη και πρέπει ν’ απορριφθεί υπό τα εκτιθέμενα, καθόσον ο ενάγων αποδίδει γενικά υπαιτιότητα στην εναγομένη για την ύπαρξη του επίμαχου ελαττώματος, αλλά όχι και πρόθεση αυτής με την προεκτεθείσα στην προηγούμενη νομική σκέψη υπό στοιχείο Ε` έννοια.
Από την εκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων, που εξετάσθηκαν στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο και οι οποίες περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά δημοσίας συνεδριάσεως, καθώς και από το σύνολο των προσκομιζομένων και επικαλουμένων από τους διαδίκους εγγράφων, μεταξύ των οποίων και οι αντίστοιχες ιδιωτικές πραγματογνωμοσύνες, που έχουν ενεργηθεί με επιμέλεια καθενός εξ αυτών, χωρίς να απαιτείται για την πληρέστερη διαφώτιση της υποθέσεως να διεξαχθεί και δικαστική πραγματογνωμοσύνη, όπως αβάσιμα ζητεί η εναγομένη, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: -
Από την προσκομιζόμενη και επικαλούμενη και από τα δύο διάδικα μέρη μοναδική μεταξύ τους έγγραφη σύμβαση, που έχει καταρτισθείστις 20-8-2004, σε συνδυασμό με την μη προσκόμιση από τον ενάγοντα εγγράφου για την πρώτη επικαλούμενη στην αγωγή σύμβαση του έτους 2002, ούτε και αντίστοιχου με αυτήν τιμολογίου της εναγομένης, προκύπτει ότι, κατά το τελευταίο 10ήμερο του Αυγούστου 2002, ο εφεσίβλητος - ενάγων είχε προμηθευτεί μία ποσότητα κεραμιδιών, παραγωγής του εργοστασίου της εκκαλούσας - εναγομένης ανώνυμης εταιρείας, τύπου «ρωμαϊκά λευκά - ροζ», όχι απευθείας από την ίδια αλλά από τρίτο έμπορο της περιοχής του, προκειμένου να τα χρησιμοποιήσει προς επικάλυψη των σκεπών της οικίας του και του βοηθητικού αυτής κτίσματος στην Ανάβυσσο Αττικής, τα οποία και πράγματι τοποθέτησε στις στέγες των εν λόγω κτισμάτων του, (300 και 70 τμ. αντίστοιχα). Συνολικά αγοράσθηκαν και τοποθετήθηκαν 4.400 κεραμίδια, ενόψει των διαστάσεων καθενός εξ αυτών, (42 Χ 28 εκ.),και του ανωτέρω εμβαδού των στεγών. Κατά την διαρρεύσασα, όμως, έκτοτε 2ετία, τα κεραμίδια αυτά εμφάνισαν σε ποσοστό
20% φθορές, (ρηγματώσεις - αποφλοιώσεις - αποκολλήσεις),εξαιτίας δυσμενών καιρικών
συνθηκών και συγκεκριμένα παγετού μετά από χιονόπτωση, που είναι συχνός στην περιοχή του ακινήτου, ενώ από τη φύση και τον προορισμό τους έπρεπε να είχαν επιδείξει αντοχή ακόμη και σε τέτοιες συνθήκες. Ο εμπειρογνώμονας ............., στην εταιρεία του οποίου «.............» απευθύνθηκε ο ενάγων για να διαγνώσει την αιτία της προβληματικής συμπεριφοράς των επίδικων προϊόντων, αποφάνθηκε ότι υπάρχει κατασκευαστικό ελάττωμα σε αυτά, που συνίσταται στο ότι το υλικό κατασκευής τους επιτρέπει στο νερό από το λιωμένο χιόνι να διαπερνά την επιφάνειά τους και να συσσωρεύεται με μορφή υγρασίας στο εσωτερικό της μάζας τους, οπότε, εάν επακολουθήσει και παγετός, η συσσωρευμένη εσωτερικά υγρασία στερεοποιείται και διογκώνεται με τελικό αποτέλεσμα να αναπτύσσονται εσωτερικές μηχανικές τάσεις, (πιέσεις), που ρηγματώνουν και αποφλοιώνουν εξωτερικά τα κεραμίδια. Το συμπέρασμα αυτό στην συγκεκριμένη περίπτωση συμφωνεί με τα διδάγματα της κοινής πείρας και δεν αναιρείται από το γεγονός ότι γενικά τα προϊόντα της εναγομένης είχαν πιστοποίηση συμμορφώσεως με τα ευρωπαϊκά πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ - 1304 και ΕΝ ISO -9001, όπως αυτή ισχυρίζεται. Πράγματι,τα επίδικα προϊόντα είχαν υποτίθεται κατασκευασθεί με προδιαγραφές να αντέχουν και σε σκληρές καιρικές συνθήκες, σύμφωνα με τα ανωτέρω πρότυπα. Από το αποτέλεσμα, όμως, συνάγεται ότι οι προδιαγραφές αυτές δεν είχαν τηρηθεί στο ακέραιο στην επίδικη περίπτωση και αυτό οφείλεται αποκλειστικά σε πταίσμα και μάλιστα αμέλεια των προστηθέντων από την εναγομένη υπαλλήλων της στη διαδικασία παραγωγής των προϊόντων αυτών. Η εναγομένη, μάλιστα, αποδέχθηκε την ύπαρξη ελαττώματος
στα προϊόντα της, καθόσον, με την ως άνω από 20-8-2004 έγγραφη σύμβαση, ανέλαβε να
αντικαταστήσει τα φθαρμένα κεραμίδια με καινούργια του ιδίου τύπου, δηλαδή όμοια με τα
αρχικώςτοποθετηθέντα, ως προς το σχήμα, τη σύσταση, το μέγεθος και το χρώμα, χωρίς
επιβάρυνση του ενάγοντος, τόσο για το τίμημα αυτών, (4.400 τεμάχια Χ 20% = 880 Χ 0,50 ευρώ/τεμ. = 440 ευρώ), όσο και για το κόστος των εργασιών αποξηλώσεως των φθαρμένων και τοποθετήσεως των νέων κεραμιδιών, το οποίο ανερχόταν σε 826 ευρώ με ΦΠΑ, πράγμα το οποίο και έπραξε η ίδια, τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, (2004), επιβαρυνθείσα τελικά αυτή με τα ανωτέρω ποσά, (βλ. το τιμολόγιο υπ’ αριθ. 31/23-10-2004 του υπεργολάβου κεραμοσκεπών ............). Ομως, τα νέα κεραμίδια δεν ήταν ακριβώς του ίδιου τύπου με τα προηγούμενα, αλλά είχαν μία χρωματική διαφορά, η οποία δημιουργούσε αντιαισθητική ανομοιοχρωμία στις στέγες των κτισμάτων του ενάγοντος. Περαιτέρω, και τον χειμώνα του 2004-2005, οπότε και πάλι επικράτησαν δυσμενείς, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, καιρικές συνθήκες, (παγετός), παρατηρήθηκαν ίδιες με τις προαναφερθείσες φθορές στα επίδικα κεραμίδια, τόσο στα αρχικά όσο και στα καινούργια, σε ποσοστό επίσης 20% και στις δύο κατηγορίες. Κατόπιν τούτου, ο ενάγων
διαμαρτυρήθηκε εγγράφως προς την εναγομένη με την από 31-10-2006 εξώδικη δήλωσή του, που κοινοποιήθηκε σε αυτήν στις 7-11-2006, (βλ. την υπ’ αριθ. 3340/7-11-2006 έκθεση επιδόσεως του Δικαστικού Επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αμαλιάδας Γεωργίου Κόκκωνα). Αυτή τη φορά την προσκάλεσε να προβεί σε ολική αντικατάσταση των κεραμιδιών, αλλά η εναγομένη δεν έστερξε να τον ικανοποιήσει, με αποτέλεσμα την άσκηση της ένδικης αγωγής.
Με τα ανωτέρω περιστατικά αποδεικνύεται ότι ο ενάγων δεν συνδέεται συμβατικά με την
εναγομένη, λόγω πωλήσεως, ως προς τα κεραμίδια που είχαν αρχικά τοποθετηθεί, καθόσον αυτός αγόρασε τα επίδικα προϊόντα, όχι από την αντίδικό του, αλλά από τρίτο έμπορο της περιοχής του ακινήτου του, έτσι ώστε αυτή δεν μπορεί να ενέχεται απέναντί του, για το προαναφερθέν ελάττωμα των πωληθέντων, απευθείας με βάση τις διατάξεις του ΑΚ περί πωλήσεως, στις οποίες στηρίζεται, όπως προαναφέρθηκε η ένδικη αγωγή κατά την κυρία βάση της. Αποδεικνύεται, όμως, ότι στον ενάγοντα, ως καταναλωτή, χορηγήθηκε από τον άγνωστο λιανοπωλητή έμπορο, με τον οποίο αυτός συμβλήθηκε, κατά την αρχική προμήθεια των επίδικων κεραμιδιών, εγγύηση της εναγομένης - παραγωγού, για την αντοχή τους στον παγετό και για την έλλειψη υδατοπερατότητας για 100 έτη, με την προσθήκη προσφοράς για αντικατάσταση των προϊόντων σε κάθε περίπτωση βλάβης, (βλ. αυτή προσκομιζόμενη με επίκληση), όπως ακριβώς διαφήμιζε η ίδια μέσω των εντύπων ενημερωτικών φυλλαδίων της και του διαδικτύου. Επομένως, στην προκειμένη
περίπτωση, αποδεικνύεται η βασιμότητα της επικουρικής βάσης της αγωγής, για την ύπαρξη ευθύνης της εναγομένης έναντι του ενάγοντος, λόγω του προαναφερθέντος ελαττώματος των επίδικων προϊόντων της, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5 του ν. 2251/94 για την προστασία του καταναλωτή και μέσω αυτού εμμέσως και των προηγουμένων διατάξεων του ΑΚ για την ευθύνη του πωλητή, ενόψει της υπάρξεως της ανωτέρω εγγυήσεως. Από τις διατάξεις αυτές του ΑΚ κρίσιμη εν προκειμένω είναι εκείνη του άρθρου 543, που παρέχει δικαίωμα πλήρους αποζημιώσεως στον αγοραστή, για τη ζημία του από τη μη εκτέλεση της σύμβασης, όταν το πωληθέν πράγμα φέρει πραγματικό ελάττωμα κατά το χρόνο της παραδόσεώς του και η ελαττωματικότητά του οφείλεται σε πταίσμα του πωλητή ή των προσώπων, για τα οποία ευθύνεται ο ίδιος, (ήτοι των προστηθέντων του, κατ’ άρθρο 334 παρ. 1 του ΑΚ).
Η ζημία, την οποία έχει υποστεί ο ενάγων, αφορά όλα τα επίδικα κεραμίδια, ανεξάρτητα αν
παρουσίασαν φθορές ή όχι μετά την ανωτέρω μερική αντικατάσταση, καθόσον το προαναφερθέν ελάττωμα εκτείνεται σε όλα αυτά ανεξαιρέτως, με αποτέλεσμα παρόμοιες με τις προαναφερθείσες βλάβες να αναμένεται με βεβαιότητα ότι θα επισυμβούν μελλοντικά και στα μη ακόμη θιγέντα τεμάχια, εφόσον επαναληφθούν οι καιρικές συνθήκες, που προκάλεσαν τις ήδη συντελεσθείσες φθορές. Ενόψει του συμπεράσματος αυτού, η έλλειψη της συμφωνηθείσας ιδιότητας της ομοιοχρωμίας στα καινούργια κεραμίδια, σε σχέση με τα παλαιά, στερείται πλέον έννομης σημασίας.
Η εναγομένη πρότεινε, κατ’ ένσταση, ότι οι φθορές δεν οφείλονταν τόσο στο προαναφερθέν ελάττωμα των κεραμιδιών, όσο, κυρίως, στην κλίση της στέγης των κτισμάτων του ενάγοντος, που ήταν μικρότερη από την ενδεδειγμένη των 30 μοιρών, γεγονός που διευκόλυνε την συσσώρευση και παραμονή πάγου στις επίδικες κεραμοσκεπές, έτσι ώστε ο αντίδικός της καθίσταται, κατά τους ισχυρισμούς της, συνυπαίτιος της ζημίας του σε ποσοστό 95%, (άρθρο 300 ΑΚ). Η εν λόγω ένσταση δεν αποδείχθηκε και πρέπει ν’ απορριφθεί, ως αβάσιμη. Ειδικότερα, δεν αποδείχθηκε η δήθεν εσφαλμένη κλίση της στέγης των κτισμάτων του ενάγοντος, ακόμη, όμως, και αν υπάρχει τέτοια κλίση, στην επίδικη περίπτωση, δεν προκύπτει ότι επηρέασε αιτιωδώς για το ζημιογόνο αποτέλεσμα, καθόσον από τις προσκομιζόμενες φωτογραφίες προκύπτει ότι η μερική αντικατάσταση των επίδικων κεραμιδιών, λόγω φθοράς, έλαβε χώρα στα ανώτερα σημεία κάθε στέγης, (βλ. διαφορετικό χρωματισμό των κεραμιδιών στα υψηλότερα σημεία των στεγών), τα
οποία, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, πρώτα μαζεύουν χιόνι, αλλά και στεγνώνουν
ταχύτερα, έτσι ώστε η οποιαδήποτε κλίση στα σημεία αυτά δεν μπορούσε να επηρεάσει για τη συσσώρευση πρόσθετης υγρασίας.
Η αποζημίωση για μη εκτέλεση της σύμβασης, την οποία δικαιούται, σύμφωνα με τις ως άνω εφαρμοστέες διατάξεις, και ζητεί ο ενάγων, συνίσταται στη δαπάνη για την ολική αντικατάσταση των κεραμιδιών των στεγών των κτισμάτων του και υπολογίζεται ως εξής: (Ι) Για αποξήλωση όλων των τοποθετημένων στις στέγες των οικημάτων του ενάγοντος ελαττωματικών κεραμιδιών και αποκομιδή αυτών, απαιτείται δαπάνη ποσού 1.850 ευρώ, ήτοι 370 τμ. στεγών Χ 5 ευρώ ανά τμ. - (ΙΙ) Για την τοποθέτηση νέων, ιδίου τύπου με τα προηγούμενα αλλά μη ελαττωματικών, κεραμιδιών, με σύγχρονη αποκατάσταση όσων μερεμετιών πρόκειται αναγκαίως να προκύψουν, απαιτείται εργασία με δαπάνη ποσού 6.290 ευρώ, ήτοι 370 τμ. στεγών Χ 17 ευρώ ανά τμ. - (ΙΙΙ) Για την προμήθεια νέων, ιδίου τύπου με τα προηγούμενα αλλά μη ελαττωματικών, κεραμιδιών, στην ίδια με τα παλαιά ποσότητα των 4.400 τεμαχίων με καβαλάρηδες, απαιτείται δαπάνη 2.200 ευρώ, ήτοι 4.400 Χ 0,50 ευρώ αξία ανά τεμάχιο. - (IV) Για τη μεταφορά των νέων υλικών επί τόπου
απαιτείται καταβολή κομίστρου ύψους 200 ευρώ εφάπαξ. Και - (V) Για το ΦΠΑ των τιμολογίων, που αναγκαστικά πρόκειται να εκδοθούν για όλα τα ανωτέρω κονδύλια, προς 19%, απαιτείται ποσό 2.002,60 ευρώ. Επομένως, η απαιτούμενη συνολική δαπάνη για την αποκατάσταση της ζημίας του ενάγοντος από την επίδικη αιτία ανέρχεται σε 12.542,60 ευρώ, (= 1.850 + 6.290 + 2.200 + 200 + 2.002,60 ευρώ). Το ποσό αυτό οφείλει να του καταβάλει ως αποζημίωση η εναγομένη, με το νόμιμο τόκο από την επόμενη ημέρα της επίδοσης της αγωγής του.
Η ένδικη αγωγή, συνεπώς, αποβαίνει εν μέρει βάσιμη και κατ’ ουσία για το τελευταίο ποσό και έπρεπε να γίνει αντίστοιχα εν μέρει δεκτή, απορριπτομένης της ανωτέρω ενστάσεως της
εναγομένης.
Κατ` ακολουθία η εκκαλουμένη απόφαση, η οποία ομοίως έκρινε, με την ίδια, αν και
συνοπτικότερη αιτιολογία, η οποία παραδεκτά συμπληρώνεται από την παρούσα, (άρθρο 534 του ΚΠολΔ.), δεν έσφαλε περί την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου, ούτε εκτίμησε κακώς τις αποδείξεις, η δε τα αντίθετα υποστηρίζουσα έφεση αποβαίνει αβάσιμη κατ’ ουσία και πρέπει ν’ απορριφθεί.
Τα δικαστικά έξοδα του εφεσιβλήτου - ενάγοντος, για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, πρέπει να επιβληθούν σε βάρος της εκκαλούσας - εναγομένης, λόγω της ήττας της, (άρθρα 176 και 183 του ΚΠολΔ.), όπως ορίζεται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται τυπικά και
Απορρίπτει κατ’ ουσία την έφεση.
Επιβάλλει τα δικαστικά έξοδα του εφεσιβλήτου - ενάγοντος, για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, σε βάρος της εκκαλούσας - εναγομένης και ορίζει αυτά στο ποσό των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, απόντων των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους, στις 23 Δεκεμβρίου 2013.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ