∆ελτίο Τύπου – Αυτεπάγγελτη έρευνα και Σύσταση Συνηγόρου του Καταναλωτή
Θέµα: Αθέµιτη, δηµόσια πρόσκληση της εδρεύουσας στην Κύπρο εταιρείας «Avensia Investments LTD» σε καταναλωτές για τη συµµετοχή σε διαγωνισµό.
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή εντόπισε φυλλάδιο, εσώκλειστο σε καθηµερινήεφηµερίδα µεγάλης κυκλοφορίας, το οποίο προτρέπει τους καταναλωτές να συµµετάσχουν σε διαγωνισµό µετά κλήρωσης, κάνοντας χρήση της εύηχης φράσης: «Ξύσε και κέρδισε €1000 σε µετρητά άµεσα!!!». Στη δεξιά εµπρόσθια όψη του φυλλαδίου υπάρχει η ειδική περιοχή γκρι χρώµατος, την οποία καλούνται να ξύσουν οι καταναλωτές προκειµένου να κερδίσουν τα χρήµατα.
Σύµφωνα µε τις οδηγίες για τη συµµετοχή στον διαγωνισµό που αναγράφονται στην οπίσθια όψη του εν λόγω φυλλαδίου, ξύνοντας την ειδική περιοχή, οι καταναλωτές καλούνται να βρουν τρία (3) όµοια σύµβολα προκειµένου να ανήκουν στην οµάδα των έξι (6) νικητών που µπορούν να κερδίσουν µέχρι €1000 σε µετρητά.
Ασκώντας την αρµοδιότητα που του δίνει ο ιδρυτικός του νόµος να προβαίνει σε συστάσεις και υποδείξεις ύστερα και από αυτεπάγγελτη έρευνα, ιδίως όταν από την επιχειρηµατική συµπεριφορά προµηθευτών θίγεται µεγάλος αριθµός καταναλωτών, και κατόπιν σχετικής έρευνας που διενήργησε επί του συγκεκριµένου διαγωνισµού, ο Συνήγορος του Καταναλωτή κατέληξε στις ακόλουθες διαπιστώσεις:
o Ο τρόπος δηµόσιας προβολής του ερευνώµενου διαγωνισµού δηµιουργεί ψευδώς την εντύπωση ότι για τη συµµετοχή σε αυτόν δεν προϋποτίθεται καµία άλλη ενέργεια πέραν του ξυσίµατος της ειδικής περιοχής και ότι το όποιο τυχόν κέρδος δύναται να προκύψει είναι στιγµιαίο, ενώ στην πραγµατικότητα για τη συµµετοχή των καταναλωτών απαιτείται περαιτέρω η χρήση του σταθερού ή του κινητού τηλεφώνου τους, αντί µάλιστα σηµαντικής οικονοµικής επιβάρυνσής τους
o Στο πλαίσιο αυτής της συµµετοχής, οι καταναλωτές καλούνται να απαντήσουν στην ερώτηση: «Πόσοι ήταν οι θεοί του Ολύµπου στην Αρχαία Ελλάδα», ο υπερβολικά υψηλός βαθµός ευκολίας της οποίας προσβάλλει τη νοηµοσύνη του µέσου ανθρώπου και προφανή σκοπό έχει την ενθάρρυνση της συµµετοχής στον διαγωνισµό του µεγαλύτερου δυνατού αριθµού καταναλωτών
o Έπειτα από τυχαία δοκιµαστική χρήση που έκανε ο Συνήγορος του Καταναλωτή σε πέντε (5) εκ των φυλλαδίων στο πλαίσιο της αυτεπάγγελτης έρευνάς του, διαπιστώθηκε ότι µετά το ξύσιµο προκύπτουν σε όλα τρία όµοια σύµβολα, γεγονός που -σύµφωνα µε τον προτεινόµενο τρόπο συµµετοχής- εξασφαλίζει δικαίωµα για τη συµµετοχή στον διαγωνισµό. Η απόλυτη επιτυχία στην εύρεση τριών όµοιων συµβόλων στο 100% των φυλλαδίων των οποίων έκανε τη δοκιµαστική χρήση η Αρχή επιτρέπει έτι περισσότερο την επιβεβαίωση της ανωτέρω διαπίστωσης, ότι δηλαδή προφανής απώτερος σκοπός της διοργανώτριας εταιρείας είναι η προσέλκυση του µεγαλύτερου δυνατού αριθµού καταναλωτών και ο δελεασµός της συµµετοχής τους στον διαγωνισµό, που συνεπάγεται αντίστοιχα και µεγαλύτερο οικονοµικό όφελος (κέρδος) γι’ αυτήν.
Λαµβανοµένων υπόψη του τρόπου δηµόσιας προβολής του ερευνώµενου διαγωνισµού και των χρησιµοποιούµενων µεθόδων προσέλκυσης των καταναλωτών για τη συµµετοχή τους σε αυτόν, ο Συνήγορος του Καταναλωτή εκτιµά ότι συντρέχει και στοιχειοθετείται σαφής περίπτωση αθέµιτης εµπορικής πρακτικής, καθόσον ο τρόπος αυτός:
(α) στηριζόµενος στον υπερβολικό δελεασµό των καταναλωτών και την υπόθαλψη της επιθυµίας του εύκολου και στιγµιαίου κέρδους, προκαλεί ουσιώδη στρέβλωση της συναλλακτικής συµπεριφοράς τους, οδηγώντας σε σηµαντική αλλοίωση της ικανότητάς τους να λάβουν τεκµηριωµένη απόφαση, µε πιθανό επακόλουθο να προβούν σε συναλλαγή που ίσως διαφορετικά να µην επιθυµούσαν
(β) δηµιουργεί την εντύπωση ότι οι καταναλωτές πρόκειται να κερδίσουν µε αποκλειστικό κριτήριο την τύχη, τη στιγµή που η δυνατότητα διεκδίκησης του διαφηµιζόµενου οικονοµικού οφέλους προϋποθέτει την καταβολή, µε έµµεσο τρόπο,
χρηµάτων από αυτούς.
Επιπλέον, µετερχόµενη των ανωτέρω µνηµονευόµενων µεθόδων, η διοργανώτρια εταιρεία του διαγωνισµού φαίνεται να στερείται στην προκειµένη περίπτωση της απαιτούµενης επαγγελµατικής ευσυνειδησίας, δηλαδή του µέτρου εκείνου της ειδικής τεχνικής ικανότητας και µέριµνας που ευλόγως αναµένεται να επιδεικνύει ένας προµηθευτής προς τους καταναλωτές, κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στην έντιµη πρακτική της αγοράς και στη γενική αρχή της καλής πίστης.
Κατόπιν τούτων, ο Συνήγορος του Καταναλωτή:
1. εφιστά την προσοχή των καταναλωτών, τους οποίους καλεί να αντιµετωπίζουν µε κριτική σκέψη το ενδεχόµενο συµµετοχής τους στον συγκεκριµένο ή σε άλλους ανάλογους διαγωνισµούς, όντας παράλληλα πλήρως συνειδητοποιηµένοι για τις οικονοµικές υποχρεώσεις που πρόκειται στην ουσία να αναλάβουν µέσα από µια τέτοια συµµετοχή
2. καλεί τη διοργανώτρια εταιρεία να αποσύρει τον συγκεκριµένο διαγωνισµό για όλους τους λόγους που µνηµονεύονται αναλυτικά στην παρούσα και να απευθύνεται εφεξής στους καταναλωτές µε την εντιµότητα και την επαγγελµατική ευσυνειδησία που προστάζουν τα χρηστά συναλλακτικά ήθη, η καλή πίστη και η κείµενη νοµοθεσία που ισχύει στην Ελλάδα για την προστασία των καταναλωτών
3. συστήνει στους ιδιοκτήτες ηµερήσιων εφηµερίδων Αθηνών και Περιφέρειας να συµβάλλουν καταλυτικά στην προστασία των οικονοµικών συµφερόντων των αναγνωστών-καταναλωτών τους, αποφεύγοντας να φιλοξενούν µέσα από τα φύλλα τους παρόµοιους διαγωνισµούς που αποσκοπούν κατά κύριο και πρώτο λόγο στον προσπορισµό, µε αθέµιτο τρόπο, κέρδους για τους εµπνευστές-διοργανωτές τους
Ο ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
Ευάγγελος Ζερβέας