Sąd którego kraju jest właściwy w danej sprawie?

1 Do jakiego sądu należy się zwrócić: do sądu powszechnego orzekającego w sprawach cywilnych czy do sądu szczególnego (na przykład sądu orzekającego w sprawach z zakresu prawa pracy)?

Wybór sądu lub trybunału zależy od charakteru danej sprawy. Zdecydowana większość spraw cywilnych i handlowych należy do właściwości powszechnych sądów cywilnych, ponieważ na Malcie nie istnieje sąd gospodarczy. Istnieje tylko kilka sądów szczególnych, do których należą sądy opisane poniżej.

Sąd Pracy (Tribunal Industrijali) – rozpoznaje sprawy związane z niezgodnym z prawem rozwiązaniem stosunku pracy oraz dyskryminacyjnym lub niezgodnym z prawem traktowaniem w miejscu pracy.

Izba ds. Regulacji Czynszów (Bord tal-Kera) – rozpoznaje sprawy związane ze zmianą warunków najmu, w tym podwyższeniem czynszu oraz rozwiązaniem umowy najmu. Sprawy te muszą dotyczyć umów najmu zawartych przed dniem 1 czerwca 1995 r.

Izba Arbitrażowa ds. Nieruchomości (Bord tal-Arbitraġġ dwar Artijiet) – rozpoznaje sprawy związane z klasyfikacją wywłaszczonych nieruchomości oraz kwotą odszkodowania należnego właścicielowi.

Wszystkie te sądy odbywają swoje posiedzenia w Valletcie w tym samym budynku, w którym mieszczą się sądy powszechne.

Zob. także odpowiedź na pytanie nr 4 w sekcji „Wszczęcie postępowania”.

2 W przypadku gdy właściwość mają sądy powszechne orzekające w sprawach cywilnych (tj. sądy, które odpowiadają za rozpoznawanie takich spraw), w jaki sposób mogę się dowiedzieć, do którego z nich należy się zwrócić?

W celu ustalenia, przed który sąd należy wytoczyć powództwo, należy zapoznać się z rozdziałem 12 zbioru praw Malty, zwanym kodeksem organizacji i postępowania cywilnego.

2.1 Czy istnieje rozróżnienie w hierarchii sądów powszechnych orzekających w sprawach cywilnych (na przykład sądy rejonowe są sądami niższej instancji, a sądy okręgowe są sądami wyższej instancji), a jeżeli tak, który z nich jest właściwy w mojej sprawie?

Tak, istnieje rozróżnienie między sądami wyższego rzędu a sądami niższego rzędu. Różnica jest taka, że sądy niższego rzędu rozpoznają i rozstrzygają sprawy o charakterze czysto cywilnym, które dotyczą wszystkich roszczeń, których wartość nie przekracza 15 000 EUR. Z drugiej strony sądy wyższego rzędu rozpatrują i rozstrzygają sprawy o charakterze czysto cywilnym, które dotyczą wszystkich roszczeń, których wartość przekracza 15 000 EUR, jak również sprawy (niezależnie od wartości przedmiotu sporu), które dotyczą nieruchomości lub służebności, obciążeń lub innych praw związanych z nieruchomościami, w tym wszelkich roszczeń dotyczących eksmisji lub wykwaterowania z nieruchomości, zarówno miejskiej, jak i wiejskiej, wynajmowanej lub zajmowanej przez osoby posiadające tam miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu. Zob. także odpowiedź na odpowiedź nr 4 w sekcji pt. „Wszczęcie postępowania”.

2.2 Właściwość miejscowa (który sąd jest właściwy do rozpoznania mojej sprawy: sąd w mieście A czy w mieście B?).

Zgodnie z podstawową zasadą właściwość miejscową ustala się na podstawie miejsca zamieszkania pozwanego. Na Malcie właściwość sądów dzieli się na Maltę i Gozo. Nie ma sądów związanych z poszczególnymi miastami. W przypadku osób, które mają miejsce zamieszkania lub pobytu na Malcie, powództwo należy wnieść do sądu na Malcie i odwrotnie – w przypadku osób, które mają miejsce zamieszkania lub pobytu na wyspie Gozo, powództwo należy wnieść na wyspie Gozo.

2.2.1 Podstawowa zasada ustalania właściwości miejscowej

Zob. odpowiedź na pytanie nr 2.2.

2.2.2 Wyjątki od podstawowej zasady

Wyjątek od podstawowej zasady występuje w przypadku, gdy zobowiązanie należy wykonać na konkretnej wyspie. Na przykład jeżeli pozwany zamieszkuje na Gozo, ale zobowiązanie podlegające roszczeniu ma zostać wykonane na Malcie, wówczas właściwe są sądy maltańskie i wszelkie powództwa wytacza się przed sądami na Malcie bez względu na fakt, że pozwany zamieszkuje na Gozo.

2.2.2.1 W jakim przypadku mam możliwość wyboru pomiędzy sądem w miejscu zamieszkania pozwanego (sąd wyznaczony przez zastosowanie podstawowej zasady) a innym sądem?

Zasady właściwości miejscowej zgodnie z prawem maltańskim nie przewidują możliwości wyboru sądu przez strony postępowania.

2.2.2.2 W jakim przypadku muszę wybrać sąd inny niż ten właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanego (sąd wyznaczony przez zastosowanie podstawowej zasady)?

Jeżeli zobowiązanie podlega wykonaniu na konkretnej wyspie.

2.2.2.3 Czy strony mogą samodzielnie określić jako właściwy sąd, który w innym wypadku nie byłby właściwy?

Nie ma przepisów prawnych, które by to dopuszczały. Zgodnie z prawem maltańskim strony nie mogą samodzielnie wskazać jako właściwy sądu, który w innym wypadku nie byłby właściwy, nawet za zgodą każdej ze stron. Kwestię braku właściwości sądu może podnieść sam sąd, ponieważ jest to kwestia/zasada porządku publicznego.

3 W przypadku gdy właściwość mają sądy szczególne, w jaki sposób mogę dowiedzieć się, do którego z nich należy się zwrócić?

Na stronie https://judiciary.mt/il-qrati/ można znaleźć informacje na temat sądu, do którego należy się zwrócić. Ponadto można skorzystać ze strony https://legislation.mt/, na której można uzyskać dostęp do maltańskiego ustawodawstwa i dowiedzieć się, do którego sądu należy wnieść powództwo. Porady zasięga się u adwokata lub reprezentanta prawnego, który podpisuje dokumenty. Właściwość i kompetencje sądów szczególnych są wyjaśnione w ustanawiających je przepisach.

Links relatati

http://www.justice.gov.mt w języku angielskim