In welk land is de rechtbank bevoegd?

Kroatië
Inhoud aangereikt door
European Judicial Network
Europees justitieel netwerk (in burgerlijke en handelszaken)

1 Moet ik mij wenden tot een gewone rechtbank of tot een gespecialiseerde rechtbank (bijvoorbeeld een arbeidsrechtbank)?

Een verzoek tot behandeling van de betrokken zaak wordt ingediend bij de rechtbank met territoriale of materiële bevoegdheid of, in geval van een specifiek geschil, bij een gespecialiseerde rechtbank. Alleen de stad Zagreb (Grad Zagreb) heeft echter een stedelijke burgerlijke rechtbank (Općinski građanski sud) en een stedelijke arbeidsrechtbank (Općinski radni sud) als gespecialiseerde rechtbanken voor deze zaken, terwijl stedelijke rechtbanken elders (Općinski sudovi) algemeen bevoegd zijn.

2 Als de gewone rechtbanken bevoegd zijn (dus als dit de rechtbanken zijn die bevoegd zijn voor dergelijke zaken), hoe kan ik dan te weten komen welke van die rechtbanken bevoegd is voor mijn zaak?

De regels die bepalen welke rechtbank bevoegd is, zijn opgenomen in de wet op de burgerlijke rechtsvordering.

Om precies te zijn: een verzoek wordt ingediend bij de rechtbank met algemene territoriale bevoegdheid voor de verweerder, d.w.z. met algemene territoriale bevoegdheid op basis van de tijdelijke of vaste woonplaats van de verweerder of, indien de verweerder een rechtspersoon is, op basis van zijn statutaire zetel. Als een geschil aanhangig wordt gemaakt tegen een district, de stad Zagreb, steden en gemeenten, wordt de rechtbank met algemene territoriale bevoegdheid bepaald op basis van de plaats waar hun vertegenwoordigingsorgaan is gevestigd.

Voor geschillen tegen de Republiek Kroatië wordt de rechtbank met algemene territoriale bevoegdheid echter bepaald op basis van de vaste woonplaats of statutaire zetel van de verzoeker in Kroatië. Als de verzoeker geen vaste woonplaats of statutaire zetel in Kroatië heeft, is de rechtbank met algemene territoriale bevoegdheid voor geschillen tegen de Republiek Kroatië de rechtbank die bevoegd is voor het gebied waar het Kroatische parlement gelegen is (Hrvatski Sabor).

2.1 Is er een onderscheid tussen lagere en hogere gewone burgerlijke rechtbanken (bijvoorbeeld districtsrechtbanken als lagere rechtbanken en regionale rechtbanken als hogere rechtbanken), en zo ja, welke is dan bevoegd voor mijn zaak?

Er is een onderscheid tussen lagere en hogere rechtbanken. Stedelijke rechtbanken (Općinski sudovi) en handelsrechtbanken (Trgovački sudovi) zijn rechtbanken van eerste aanleg. Districtsrechtbanken (Županijski sudovi) en de Hoge handelsrechtbank van de Republiek Kroatië (Visoki trgovački sud RH) zijn hoven van beroep. Om precies te zijn: districtsrechtbanken beslissen in beroepszaken tegen beslissingen van stedelijke rechtbanken, en de Hoge handelsrechtbank van de Republiek Kroatië beslist in beroepszaken tegen beslissingen van handelsrechtbanken.

Alleen in gevallen waarin speciaal is voorzien, kunnen districtsrechtbanken en de Hoge handelsrechtbank van de Republiek Kroatië rechtbanken van eerste aanleg zijn, in welk geval hun beslissingen bij het Hooggerechtshof van de Republiek Kroatië (Vrhovni sud RH) kunnen worden aangevochten.

Daarom zijn de hogere rechtbanken alleen in uitzonderlijke gevallen bevoegd voor beroepszaken, wanneer de lagere rechtbanken zich onbevoegd verklaren en de zaak voor verdere behandeling verwijzen.

2.2 Territoriale bevoegdheid (is de rechtbank van stad A of van stad B bevoegd voor mijn zaak?)

Welke rechtbank voor een specifieke zaak bevoegd is, hangt af van verschillende omstandigheden, maar in de regel is de bevoegde rechtbank de rechtbank met algemene territoriale bevoegdheid voor de verweerder.

2.2.1 De basisregel voor de territoriale bevoegdheid

Het basiscriterium voor de territoriale bevoegdheid is de vaste of tijdelijke woonplaats van de verweerder of, in geval van een rechtspersoon, zijn statutaire zetel.

2.2.2 Uitzonderingen op de basisregel

2.2.2.1 Wanneer mag ik kiezen tussen de rechtbank van de woonplaats van de verweerder (aangewezen door de basisregel) en een andere rechtbank?
2.2.2.2 Wanneer moet ik kiezen voor een andere rechtbank dan die van de woonplaats van de verweerder (aangewezen door de basisregel)?
2.2.2.3 Mogen de partijen zelf een rechtbank aanwijzen die normaal gezien niet bevoegd zou zijn?

In afwijking van de basisregel van algemene territoriale bevoegdheid voorziet de wet inzake burgerlijke rechtsvordering (in de artikelen 50 tot en met 66) in gevallen van bijzondere territoriale bevoegdheid die van toepassing zijn op medejustitiabelen, geschillen over wettelijke alimentatie, geschillen over schadevergoedingen, geschillen over uit fabrieksgaranties voortvloeiende rechten, huwelijksgeschillen, geschillen over de vaststelling of ontzegging van het vaderschap of moederschap, geschillen over onroerend goed en schendingen van het eigendomsrecht, geschillen over vliegtuigen en schepen, met bepaling van de bevoegdheid voor personen voor wie in de Republiek Kroatië geen algemene territoriale bevoegdheid bestaat, de bevoegdheid naargelang van de plaats waar de vestiging of het filiaal van een rechtspersoon is gelegen, de bevoegdheid naargelang van de plaats waar het vertegenwoordigingskantoor van een buitenlandse persoon is gelegen in de Republiek Kroatië, de bevoegdheid voor geschillen die voortvloeien uit relaties met organisatorische eenheden van de strijdkrachten van de Republiek Kroatië, de bevoegdheid voor geschillen die voortvloeien uit erfrechtelijke relaties, de bevoegdheid voor geschillen in executoriale en faillissementsprocedures, de bevoegdheid naargelang van de plaats van betaling, de bevoegdheid voor arbeidsgerelateerde geschillen en de wederzijdse bevoegdheid voor klachten tegen buitenlandse burgers.

In bovengenoemde gevallen is het de verzoeker altijd toegestaan, maar is hij nooit verplicht, een andere rechtbank te kiezen dan die van de woonplaats van de verweerder die door toepassing van de basisregel is bepaald.

Ten slotte kunnen de partijen overeenkomstig artikel 70 van de wet op de burgerlijke rechtsvordering tot een overeenkomst komen over de territoriale bevoegdheid van een andere rechtbank met materiële bevoegdheid, maar alleen als het niet om een exclusief bevoegde rechtbank gaat.

3 Als een gespecialiseerde rechtbank bevoegd is, hoe kan ik dan te weten komen tot welke rechtbank ik mij moet wenden?

Afhankelijk van de vraag of het om een burgerlijk geschil dan wel een handelsgeschil gaat, kan een verzoek worden ingediend bij een stedelijke rechtbank (Općinski sud) of een handelsrechtbank (Trgovački sud), en in de stad Zagreb kan het verzoek ook worden ingediend bij de stedelijke arbeidsrechtbank (Općinski radni sud) in geval van arbeidsgeschillen.

Laatste update: 06/02/2023

De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken EJN-contactpunten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. Het EJN en de Commissie aanvaarden geen enkele verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid voor informatie of gegevens in dit document of waarnaar in dit document wordt verwezen. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.