Il-qorti ta' liema pajjiż hija responsabbli?

1 Fejn għandi nippreżenta rikors: quddiem qorti ċivili ordinarja jew quddiem qorti speċjalizzata (pereżempju qorti industrijali)?

Fir-Rumanija, minbarra l-qrati ordinarji, hemm sezzjonijiet jew bordijiet speċjalizzati għas-soluzzjoni ta’ tilwim fir-rigward ta’ ċerti materji.

Skont id-dispożizzjonijiet tal-Liġi Nru 304/2004 dwar l-organizzazzjoni tal-ġustizzja, il-Qorti Superjuri tal-Kassazzjoni u l-Ġustizzja (Înalta Curte de Casaţie şi Justiţie) għandha 4 sezzjonijiet – is-Sezzjoni Ċivili I, is-Sezzjoni Ċivili II, is-Sezzjoni Kriminali, is-Sezzjoni Amministrattiva u s-Sezzjoni għat-Tilwim dwar it-Taxxa – il-Bord ta’ Disa’ Mħallfin u s-Sezzjonijiet Konġunti, kull wieħed minnhom għandu l-ġuriżdizzjoni proprja tiegħu. Il-qrati tal-appell, it-tribunali jew, kif ikun xieraq, il-qrati distrettwali għandhom sezzjonijiet jew bordijiet speċjalizzati għal kawżi ċivili, kawżi kriminali, kawżi li jinvolvu t-tfal u kwistjonijiet tal-familja, kawżi li jinvolvu tilwim amministrattiv u dwar it-taxxa, kawżi relatati ma’ tilwim industrijali u s-sigurtà soċjali, il-kumpaniji, ir-Reġistru tal-Kummerċ, l-insolvenza, il-kompetizzjoni inġusta, kawżi marittimi u tax-xmajjar. Jistgħu jiġu stabbiliti tribunali speċjalizzati sabiex jiddeċiedu dwar il-kwistjonijiet ta’ hawn fuq, kif ikun xieraq.

2 Meta l-qrati ċivili ordinarji jkollhom il-ġuriżdizzjoni (jiġifieri jkunu l-qrati responsabbli għal każijiet bħal dawn) kif nista’ nkun naf f’liema qorti għandi nagħmel ir-rikors?

Il-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jistabbilixxi l-proċedura normali għall-kawżi ċivili. Id-dispożizzjonijiet tiegħu japplikaw ukoll għal kwistjonijiet oħra, sakemm il-liġijiet li jirregolawhom ma jipprovdux mod ieħor.

L-Artikoli 94 sa 97 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jirregolaw il-ġuriżdizzjoni relatata mas-suġġett għall-qrati ċivili.

Bħala qrati tal-prim’istanza, il-qrati distrettwali jisimgħu l-kawżi li ġejjin li jinvolvu rikorsi li (ma jistgħux) jitkejlu f’termini ta’ flus:

• rikorsi li, skont il-Kodiċi Ċivili, jaqgħu taħt il-ġuriżdizzjoni tal-qorti tal-kustodja u l-familja;
• rikorsi relatati mar-reġistrazzjoni fir-rekords tal-istat ċivili;
• rikorsi relatati mal-amministrazzjoni ta’ bini b’ħafna sulari/appartamenti/spazji bi sjieda esklużiva minn persuna differenti u r-relazzjonijiet legali stabbiliti mill-assoċjazzjonijiet tas-sidien tad-djar ma’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi oħra;
• rikorsi għall-evizzjoni;
• rikorsi relatati ma’ ħitan u fosos kondiviżi, id-distanza bejn il-bini u l-pjantaġġuni, il-jeddijiet ta' mogħdija, il-gravami, limitazzonijiet oħra li jaffettwaw id-drittijiet tas-sjieda;
• rikorsi relatati ma’ bidliet fil-konfini u mal-immarkar tal-konfini;
• rikorsi għall-protezzjoni tal-pussessi;
• rikorsi relatati ma’ obbligi pożittivi jew negattivi li ma jistgħux jitkejlu f’termini monetarji;
• rikorsi relatati ma’ qsim ġudizzjarju, irrispettivament mill-valur involut;
• rikorsi oħra li jistgħu jitkejlu f’termini monetarji, sa u inkluż RON 200 000, irrispettivament mill-kapaċità tal-partijiet;

Il-qrati distrettwali jisimgħu l-appelli kontra d-deċiżjonijiet tal-awtoritajiet pubbliċi b’ġuriżdizzjoni u korpi oħra b’ġuriżdizzjoni. Il-qrati distrettwali jisimgħu wkoll kwalunkwe rikors ieħor li bil-liġi jaqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni tagħhom.

It-tribunali jisimgħu:

• bħala qrati tal-prim’istanza, ir-rikorsi l-oħra kollha li bil-liġi ma jaqgħux taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ qrati oħra;
• bħala qrati tal-appell, l-appelli kontra sentenzi mogħtija minn imħallfin fil-prim’istanza;
• bħala qrati ta’ rieżami, il-każijiet speċifikament previsti mil-liġi;
• kwalunkwe rikors ieħor li bil-liġi jaqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni tagħhom.

Il-qrati tal-appell jisimgħu:

• bħala qrati tal-prim’istanza, rikorsi relatati ma’ tilwim amministrattiv u dwar taxxa;
• bħala qrati tal-appell, l-appelli kontra sentenzi mogħtija minn tribunali fil-prim’istanza;
• bħala qrati ta’ rieżami, il-każijiet speċifikament previsti mil-liġi;
• kwalunkwe rikors ieħor li bil-liġi jaqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni tagħhom.

Il-Qorti Superjuri tal-Kassazzjoni u l-Ġustizzja tisma’:

• appelli kontra sentenzi tal-qrati tal-appell u sentenzi oħra, fil-każijiet previsti mil-liġi;
• rieżamijiet fl-interess tal-liġi;
• rikorsi fir-rigward ta’ deċiżjoni minn qabel biex jiġu ċċarati ċerti kwistjonijiet legali;
• kwalunkwe rikors ieħor li bil-liġi jaqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni tagħha.

2.1 Issir distinzjoni bejn il-qrati ċivili ordinarji inferjuri u superjuri (pereżempju qrati distrettwali bħala qrati inferjuri u qrati reġjonali bħala qrati superjuri) u jekk issir, liema qorti tkun kompetenti biex tisma’ l-każ tiegħi?

Is-sistema ġudizzjarja ċivili Rumena tiddistingwi bejn qrati inferjuri u qrati superjuri, bil-ġuriżdizzjoni relatata mas-suġġett tiġi stabbilita bejn il-qrati differenti skont kriterji funzjonali (it-tip ta’ dmir) u proċedurali (il-valur, is-suġġett jew in-natura tat-tilwima).

Il-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili ġab bidliet f’termini ta’ ġuriżdizzjoni u t-tribunali saru qrati b’ġuriżdizzjoni sħiħa sabiex jisimgħu s-sustanza tal-każijiet fil-prim’istanza. Il-ġuriżdizzjoni tal-qrati distrettwali tinkludi s-smigħ ta’ talbiet żgħar u/jew anqas kumplessi, li huma frekwenti ħafna fil-prattika.

Il-qrati tal-appell għandhom ġuriżdizzjoni sabiex jisimgħu prinċipalment appelli, filwaqt li l-Qorti Superjuri tal-Kassazzjoni u l-Ġustizzja hija l-qorti ta’ ġudikatura ordinarja li tassigura l-interpretazzjoni u l-applikazzjoni uniformi tal-liġi fil-livell nazzjonali.

2.2 Ġuriżdizzjoni territorjali (liema qorti tkun kompetenti biex tisma' l-każ tiegħi, il-qorti tal-belt A jew dik tal-belt B?)

2.2.1 Ir-regola bażika tal-ġuriżdizzjoni territorjali

Ir-regoli dwar il-ġuriżdizzjoni territorjali tas-sistema ġudizzjarja ċivili Rumena huma stabbiliti fl-Artikolu 107 u s-segwenti tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili.

Skont ir-regola ġenerali, ir-rikors jiġi ppreżentat fil-qorti fejn il-konvenut ikollu d-domiċilju tiegħu jew l-uffiċċju tiegħu.

2.2.2 Eċċezzjonijiet għar-regola bażika

Hemm regoli speċifiċi dwar il-ġuriżdizzjoni territorjali, bħal:

• jekk id-domiċilju/l-uffiċċju tal-konvenut ma jkunux magħrufa, ir-rikors għandu jiġi ppreżentat fil-qorti fejn il-konvenut ikollu r-residenza/l-uffiċċju ta’ rappreżentanza tiegħu, u, jekk dawn ma jkunux magħrufa, fil-qorti fejn ir-rikorrent ikollu d-domiċilju/l-uffiċċju/ir-residenza/l-uffiċċju ta’ rappreżentanza tiegħu;
• ir-rikors kontra persuna ġuridika rregolata mid-dritt privat jista’ jiġi ppreżentat ukoll fil-qorti fil-post fejn ikun jinsab wieħed mis-sussidjarji tagħha mingħajr personalità ġuridika;
• ir-rikors kontra assoċjazzjoni, kumpanija jew entità oħra mingħajr personalità ġuridika jista’ jiġi ppreżentat fil-qorti li jkollha l-ġuriżdizzjoni fuq il-persuna li, kif maqbul mill-membri tagħha, tkun ġiet fdata bil-ġestjoni jew l-amministrazzjoni tagħha; fin-nuqqas ta’ persuna bħal din, ir-rikors jista’ jiġi ppreżentat fil-qorti li jkollha l-ġuriżdizzjoni fuq kwalunkwe wieħed mill-membri tal-entità inkwistjoni;
• ir-rikorsi kontra l-Istat, awtoritajiet u istituzzjonijiet ċentrali jew lokali u persuni ġuridiċi oħra rregolati mid-dritt pubbliku jistgħu jiġu ppreżentati fil-qorti fil-post fejn ir-rikorrent ikollu d-domiċilju/l-uffiċċju tiegħu jew fil-qorti fil-post fejn il-konvenut ikollu l-uffiċċju tiegħu.

2.2.2.1 Meta nkun nista’ nagħżel bejn il-qorti fil-post fejn jgħix l-intimat (il-qorti li tiġi ddeterminata skont l-applikazzjoni tar-regola bażika) u qorti oħra?

Il-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili Rumen jipprovdi regoli ta’ ġuriżdizzjoni alternattiva (l-Artikoli minn 113 sa 115). Għalhekk, il-qrati li ġejjin ukoll għandhom ġuriżdizzjoni territorjali:

• il-qorti fil-post fejn ir-rikorrent ikollu d-domiċilju (rikorsi għall-istabbiliment tal-filjazzjoni);
• il-qorti fil-post fejn ir-rikorrent-kreditur ikollhom id-domiċilju (l-obbligu ta’ manteniment);
• il-qorti fil-post fejn jitwettaq l-obbligu kuntrattwali, kif previst mill-ftehim;
• il-qorti fil-post fejn tkun tinsab il-proprjetà (lokazzjonijiet, reġistrazzjoni, ġustifikazzjoni/korrezzjoni tal-art);
• il-qorti fil-post fejn iseħħu t-tluq/wasla (ftehimiet tat-trasport);
• il-qorti fil-post fejn isir il-pagament (kambjali, ċekk, nota promettenti jew titoli oħra);
• il-qorti fil-post fejn il-konsumatur ikollu d-domiċilju tiegħu (kumpens għad-danni lill-konsumaturi għal ftehimiet konklużi ma’ professjonisti);
• il-qorti fil-post fejn ikun twettaq id-delitt jew fejn ikun seħħ id-dannu, għal rikorsi li jirrigwardaw obbligi li jirriżultaw minn tali atti.

Meta, barra mid-domiċilju tiegħu, il-konvenut iwettaq regolarment attivitajiet professjonali/ attivitajiet agrikoli, kummerċjali, industrijali jew attivitajiet simili, ir-rikors jista’ jiġi ppreżentat ukoll fil-qorti fil-post fejn jitwettqu l-attivitajiet fir-rigward tal-obbligi pekunarji li jirriżultaw jew li jkunu jridu jitwettqu f’dak il-post.

Fir-rigward ta’ kwistjonijiet relatati mal-assigurazzjoni, ir-rikors għad-danni jista’ jiġi ppreżentat ukoll fil-qorti fil-post fejn l-assigurat ikollu d-domiċilju jew l-uffiċċju tiegħu, fejn ikunu jinsabu l-assi assigurati jew fejn ikun seħħ ir-riskju assigurat.

L-għażla tal-ġuriżdizzjoni taħt ftehim titqies nulla u bla effett jekk titwettaq qabel ma jinħoloq id-dritt għall-kumpens, filwaqt li, fir-rigward ta’ kwistjonijiet li jirrigwardaw l-assigurazzjoni obbligatorja għar-responsabbiltà ċivili, il-parti terza danneġġjata tista’ tibda proċeduri diretti wkoll quddiem il-qorti fil-post fejn ikollha d-domiċilju/l-uffiċċju tagħha.

Il-qorti fil-post fejn il-persuna protetta jkollha d-domiċilju/ir-residenza tagħha tiddeċiedi dwar il-ġuriżdizzjoni territorjali fir-rigward ta’ rikorsi għall-protezzjoni ta’ persuni fiżiċi, li għalihom, skont il-Kodiċi Ċivili, ikollha l-ġuriżdizzjoni l-qorti tal-kustodja u l-familja. Fil-każ ta’ rikorsi għall-awtorizzazzjoni, mill-qorti tal-kustodja u l-familja, tal-konklużjoni ta’ atti legali (fir-rigward ta’ proprjetà), ikollha l-ġuriżdizzjoni l-qorti fil-post fejn tkun tinsab il-proprjetà. F’dan il-każ, il-qorti tal-kustodja u l-familja li tkun tat is-sentenza tibgħat kopja tas-sentenza lill-qorti tal-kustodja u l-familja fil-post fejn il-persuna protetta jkollha d-domiċilju/ir-residenza tagħha.

Ir-rikors għal divorzju jaqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni tal-qorti distrettwali fil-post fejn tkun tinsab l-aħħar dar konġunta tal-konjuġi. Jekk il-konjuġi ma jkollhomx dar konġunta jew jekk l-ebda wieħed minnhom ma jkun għadu jgħix fil-post li l-qorti distrettwali jkollha l-ġuriżdizzjoni tiegħu u fejn tkun tinsab id-dar konġunta, il-qorti distrettwali li jkollha ġuriżdizzjoni tkun dik tal-post fejn tkun tinsab id-dar tal-konvenut. Jekk il-konvenut ma jkunx jgħix fir-Rumanija u l-qrati Rumeni jkollhom ġuriżdizzjoni internazzjonali, ikollha ġuriżdizzjoni l-qorti fil-post fejn tkun tinsab id-dar tar-rikorrent. Jekk la r-rikorrent u lanqas il-konvenut ma jkunu jgħixu fir-Rumanija, il-partijiet jistgħu jaqblu li jippreżentaw ir-rikors għad-divorzju fi kwalunkwe qorti distrettwali fir-Rumanija. Fin-nuqqas ta’ ftehim bħal dan, ir-rikors għad-divorzju għandu jiġi ppreżentat fil-Qorti Distrettwali ta’ Bukarest tal-Ħames Distrett (l-Artikolu 914 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

Ir-rikorsi għas-soluzzjoni ta’ tilwim industrijali individwali għandhom jiġu ppreżentati fit-tribunal fil-post fejn ikun jinsab id-domiċilju/il-post tax-xogħol tar-rikorrent (l-Artikolu 269 tal-Liġi Nru 53/2003 – Kodiċi Industrijali).

2.2.2.2 Meta jkun meħtieġ li nagħżel qorti differenti minn dik fil-post fejn jgħix l-intimat (il-qorti ddeterminata skont l-applikazzjoni tar-regola bażika)?

Ir-regoli li jistabbilixxu l-ġuriżdizzjoni territorjali esklużiva huma previsti mill-Artikolu 117 sa 121 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili. Għalhekk:

• rikorsi li jirrigwardaw drittijiet ta’ proprjetà immobbli għandhom jiġu ppreżentati biss fil-qorti fil-post fejn tkun tinstab il-proprjetà. Jekk il-proprjetà tkun tinsab fiż-żoni ta’ ġuriżdizzjoni ta’ diversi qrati, ir-rikors għandu jiġi ppreżentat fil-qorti fil-post fejn il-konvenut ikollu d-domiċilju/ir-residenza tiegħu, jekk dawn ikunu jinsabu f’xi waħda minn dawn iż-żoni ta’ ġuriżdizzjoni, jew, jekk ma jkunux, fi kwalunkwe waħda mill-qrati fil-postijiet fejn tkun tinsab il-proprjetà. Id-dispożizzjonijiet japplikaw ukoll għar-rikorsi għall-protezzjoni tal-pussessi, ir-rikorsi għall-immarkar tal-konfini, ir-rikorsi li jirrigwardaw ir-restrizzjonijiet tad-dritt ta’ proprjetà immobbli u r-rikorsi għall-qsim ġudizzjarju ta’ proprjetà, fejn il-koproprjetà indiviża ma tirriżultax minn suċċessjoni;
• f’materji ta’ wirt, sad-diviżjoni tal-koproprjetà indiviża, il-qorti fil-post fejn kien jinsab l-aħħar domiċilju tal-mejjet ikollha ġuriżdizzjoni esklużiva fuq rikorsi li jirrigwardaw:
  • il-validità jew l-eżekuzzjoni ta’ dispożizzjonijiet testamentarji;
  • il-wirt, l-imposti tiegħu u l-imposti relatati mat-talbiet possibbli tal-werrieta kontra xulxin;
  • ir-rikorsi ta’ legatarji/kredituri tal-mejjet kontra xi wieħed mill-werrieta/l-eżekutur testamentarju;
• fir-rigward ta’ rikorsi relatati ma’ kumpaniji, sat-tlestija tal-proċeduri ta’ likwidazzjoni/dereġistrazzjoni, il-qorti tal-post fejn il-kumpanija jkollha l-uffiċċju prinċipali tagħha għandha ġuriżdizzjoni esklużiva;
• it-tribunal tal-post fejn id-debitur ikollu l-uffiċċju tiegħu għandu ġuriżdizzjoni esklużiva fuq ir-rikorsi relatati ma’ insolvenza/ arranġamenti mal-kredituri;
• ir-rikorsi ppreżentati minn professjonist kontra konsumatur jistgħu jiġu ppreżentati biss fil-qorti tal-post fejn il-konsumatur ikollu d-domiċilju tiegħu.

2.2.2.3 Il-partijiet jistgħu jagħtu l-ġuriżdizzjoni lil qorti li altrimenti ma tkunx kompetenti?

Il-partijiet jistgħu jaqblu bil-miktub jew, fir-rigward ta’ tilwim li jkun għaddej, permezz ta’ dikjarazzjoni verbali quddiem il-qorti, li l-kawżi relatati ma’ assi u drittijiet oħra li jista’ jkollhom, għandhom jinstemgħu minn qrati oħra għajr dawk li jkollhom il-ġuriżdizzjoni territorjali, sakemm ma jkollhomx ġuriżdizzjoni esklużiva. F’tilwim li jirrigwarda l-protezzjoni tad-drittijiet tal-konsumaturi u każijiet oħra previsti mil-liġi, il-partijiet jistgħu jaqblu dwar l-għażla tal-ġuriżdizzjoni biss wara li jinħoloq id-dritt għall-kumpens, kwalunkwe ftehim kuntrarju huwa null u bla effett (l-Artikolu 126 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

Jistgħu jiġu ppreżentati rikorsi anċillari, addizzjonali u inċidentali fil-qorti li jkollha ġuriżdizzjoni fuq ir-rikors prinċipali, anki jekk jaqgħu taħt il-ġuriżdizzjoni relatata mas-suġġett jew il-ġuriżdizzjoni territorjali ta’ qorti oħra, ħlief għar-rikorsi li jirrigwardaw l-insolvenza jew l-arranġamenti mal-kredituri. Dawn id-dispożizzjonijiet japplikaw ukoll fejn il-ġuriżdizzjoni fuq ir-rikors prinċipali tkun ġiet stabbilita bil-liġi favur sezzjoni jew bord speċjalizzat. Jekk il-qorti jkollha ġuriżdizzjoni esklużiva fuq waħda mill-partijiet, din il-parti għandu jkollha ġuriżdizzjoni esklużiva fuq il-partijiet kollha (l-Artikolu 123 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

Barra minn hekk, skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 124 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, il-qorti li jkollha l-ġuriżdizzjoni biex tiddeċiedi dwar ir-rikors prinċipali għandha tiddeċiedi wkoll dwar id-difiżi u l-eċċezzjonijiet, ħlief għal dawk li jkunu materji preliminari u jaqgħu taħt il-ġuriżdizzjoni esklużiva ta’ qorti oħra, filwaqt li l-inċidenti proċedurali għandhom jinstemgħu mill-qorti li jkunu tqajmu quddiemha.

Il-kwistjoni tan-nuqqas ġenerali ta’ ġuriżdizzjoni tal-qrati tista’ titqajjem mill-partijiet jew mill-imħallef fi kwalunkwe stadju tal-kawża. Il-kwistjoni tan-nuqqas ta’ ġuriżdizzjoni relatat mas-suġġett u n-nuqqas ta’ ġuriżdizzjoni territorjali relatat mal-ordni pubbliku trid titqajjem fl-ewwel seduta ta’ smigħ li l-partijiet ikunu msejħa għaliha quddiem l-ewwel qorti, filwaqt li n-nuqqas ta’ ġuriżdizzjoni relatat mal-ordni privat jista’ jitqajjem biss mill-konvenut permezz tad-difiża jew, jekk id-difiża ma tkunx obbligatorja, mhux aktar tard mill-ewwel seduta ta’ smigħ li l-partijiet ikunu msejħin għaliha quddiem l-ewwel qorti. Jekk in-nuqqas ta’ ġuriżdizzjoni ma jkunx relatat mal-ordni pubbliku, il-parti li tkun ippreżentat ir-rikors f’qorti li ma jkollhiex ġuriżdizzjoni ma tkunx tista’ titlob id-dikjarazzjoni tan-nuqqas ta’ ġuriżdizzjoni (l-Artikolu 130 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili l-Ġdid).

F’tilwim ċivili b’implikazzjonijiet transfruntiera, f’materji li jirrigwardaw drittijiet liberament disponibbli għall-partijiet skont il-liġi Rumena, jekk il-partijiet ikunu qablu b’mod validu li l-qrati Rumeni għandhom il-ġuriżdizzjoni biex jiddeċiedu dwar it-tilwim attwali jew possibbli fir-rigward ta’ dawn id-drittijiet, il-qrati Rumeni għandhom ikunu l-uniċi qrati b’ġuriżdizzjoni biex jiddeċiedu dwar dawn il-materji. Sakemm il-liġi ma tipprovdix mod ieħor, il-qorti Rumena li il-konvenut jissejjaħ quddiemha għandu jkollha l-ġuriżdizzjoni biex tiddeċiedi dwar ir-rikors, jekk il-konvenut jidher quddiem il-qorti u jissottometti difiżi dwar is-sustanza tal-kawża, mingħajr ma jqajjem ukoll eċċezzjoni relatata man-nuqqas ta’ ġuriżdizzjoni sa mhux aktar tard mit-tmiem tal-istadju ta’ inkjesta fil-kawża quddiem l-ewwel qorti. Fiż-żewġ każijiet hawn fuq imsemmija, il-qorti Rumena tista’ tiċħad ir-rikors meta jkun ċar, miċ-ċirkustanzi kollha tal-każ, li t-tilwima ma jkollhiex rabta sinifikanti mar-Rumanija (l-Artikolu 1066 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili l-Ġdid).

3 Meta l-ġuriżdizzjoni tkun tal-qrati speċjalizzati, kif nagħmel biex inkun naf quddiem liema qorti għandi nippreżenta r-rikors?

Ara t-tweġibiet għall-mistoqsijiet 1, 2, 2.1., 2.2., 2.2.2.1., 2.2.2.2.