Which country's court is responsible?

European Union law can determine which court handles a case when both parties to a dispute initiate proceedings in different EU countries.

For example, after a traffic accident between two persons living in Germany and France, respectively, it could be that they sue one another for damages in the Member State of their own domicile.

European Union (EU) law determines which courts of which Member States should hear the case, to avoid conflicting decisions. The general rule is that a person should be sued in the State where s/he is domiciled. Furthermore, other jurisdictional rules may be invoked as alternative in specific cases, for example, the person failing in performance of the contract can be sued at the place of performance of the obligation in question (e.g., in the place where the purchased goods should have been delivered). Special rules exist to protect groups such as consumers, workers and insured persons.

In family law, EU rules exist to determine where a dispute relating to divorce, parental responsibility or maintenance should be heard.

Please select the relevant country's flag to obtain detailed national information.

When you have determined the right Member State on the basis of the jurisdiction rules, then you need to find the competent court in practice.

The European Judicial Atlas in civil matters contains the names and addresses of all courts in the Member States competent in civil and commercial matters (courts of first instance, court of appeals, etc.) and geographical areas in which they have jurisdiction.

Last update: 30/05/2023

This page is maintained by the European Commission. The information on this page does not necessarily reflect the official position of the European Commission. The Commission accepts no responsibility or liability whatsoever with regard to any information or data contained or referred to in this document. Please refer to the legal notice with regard to copyright rules for European pages.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Βέλγιο

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Άνευ αντικειμένου.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Εισαγωγή

Λόγω των ιδιαιτεροτήτων του βελγικού νομικού συστήματος, τα ερωτήματα 1 και 2.1. πρέπει να συνεξεταστούν για λόγους σαφήνειας.

Καταρχάς πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της καθ' ύλην αρμοδιότητας και της κατά τόπον αρμοδιότητας.

Κάθε αγωγή έχει ένα αντικείμενο και αφορά συχνά και κάποιο χρηματικό ποσό. Ο νομοθέτης οριοθετεί την καθ’ ύλην αρμοδιότητα προσδιορίζοντας τη φύση και την αξία της αγωγής που μπορεί να εκδικάσει το δικαστήριο.

Στο παρόν ενημερωτικό δελτίο η καθ’ ύλην αρμοδιότητα περιγράφεται στην απάντηση στα ερωτήματα 1 και 2.1.

Τα δικαστήρια δεν είναι αρμόδια για το σύνολο της βελγικής επικράτειας. Η νομοθεσία έχει διαιρέσει τη χώρα μας σε δικαστικές περιφέρειες (καντόνια, διαμερίσματα κ.λπ.). Κάθε δικαστήριο είναι αρμόδιο μόνο για τη δικαστική του περιφέρεια. Αυτό ονομάζεται κατά τόπον αρμοδιότητα και περιγράφεται στην απάντηση στο ερώτημα 2.2.

Πλήρης αρμοδιότητα: το πρωτοδικείο (tribunal de première instance).

Το πρωτοδικείο έχει «πλήρη αρμοδιότητα». Αυτό σημαίνει ότι, σε αντίθεση με τα άλλα δικαστήρια, το πρωτοδικείο μπορεί να εκδικάζει όλες τις υποθέσεις, περιλαμβανομένων και των υποθέσεων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα άλλων δικαστηρίων.

Το άρθρο 568 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Code judiciaire) ορίζει ότι το πρωτοδικείο επιλαμβάνεται όλων των ένδικων βοηθημάτων, εξαιρουμένων εκείνων που υποβάλλονται απευθείας στο εφετείο και στο Ακυρωτικό Δικαστήριο. Κατά συνέπεια, το πρωτοδικείο διαθέτει πλήρη αρμοδιότητα υπό όρους, στον βαθμό που ο εναγόμενος μπορεί να επικαλεσθεί την αναρμοδιότητα του πρωτοδικείου βάσει της ειδικής αρμοδιότητας άλλου δικαστηρίου. Εξάλλου, το πρωτοδικείο διαθέτει επίσης ορισμένες αποκλειστικές αρμοδιότητες. Ορισμένα είδη διαφορών πρέπει να υποβάλλονται στο πρωτοδικείο ακόμη και αν το ποσό της διαφοράς είναι κατώτερο των 2.500 ευρώ, όπως οι υποθέσεις που αφορούν τη νομική κατάσταση των προσώπων.

Τα λοιπά δικαστήρια

Στη συνέχεια παρατίθεται κατάλογος των λοιπών δικαστηρίων, καθώς και σύντομη περιγραφή της καθ’ ύλην αρμοδιότητάς τους:

α) Ο ειρηνοδίκης (le juge de paix)

Σύμφωνα με το άρθρο 590 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, στη γενική αρμοδιότητα του ειρηνοδίκη εμπίπτουν όλες οι απαιτήσεις με αντικείμενο κατώτερο των 2.500 ευρώ, εξαιρουμένων εκείνων που υπάγονται ρητά από τον νόμο στην αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου. Εκτός από αυτή τη γενική αρμοδιότητα, ο ειρηνοδίκης διαθέτει επίσης ορισμένες ειδικές αρμοδιότητες (βλέπε άρθρα 591, 593 και 594 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) και αποκλειστικές αρμοδιότητες (άρθρα 595 και 597 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) ανεξάρτητα από το ποσό της απαίτησης. Οι εν λόγω ειδικές αρμοδιότητες αφορούν, για παράδειγμα, υποθέσεις μίσθωσης, συνιδιοκτησίας, δουλείας και διατροφής. Ο ειρηνοδίκης είναι επίσης αρμόδιος για πράξεις υιοθεσίας και δικαστικής αναγνώρισης. Οι επείγουσες απαλλοτριώσεις και επιθέσεις σφραγίδων υπάγονται επίσης στην αποκλειστική αρμοδιότητα του ειρηνοδίκη.

β) Tο πταισματοδικείο (tribunal de police)

Σύμφωνα με το άρθρο 601 bis του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, το πταισματοδικείο εκδικάζει κάθε ένδικο βοήθημα που αφορά ζημία η οποία προέκυψε από τροχαίο ατύχημα, ανεξαρτήτως ποσού. Πρόκειται για αποκλειστική αρμοδιότητα.

γ) Το εμποροδικείο (tribunal de commerce)

Σύμφωνα με το άρθρο 573 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, το εμποροδικείο κρίνει σε πρώτο βαθμό τις διαφορές μεταξύ επιχειρήσεων, ήτοι μεταξύ όλων εκείνων των προσώπων που επιδιώκουν κατά τρόπο διαρκή οικονομικό σκοπό, οι οποίες (διαφορές) αφορούν πράξεις που τελέστηκαν κατά την επιδίωξη του εν λόγω σκοπού και οι οποίες δεν εμπίπτουν στην ειδική αρμοδιότητα άλλων δικαστηρίων.

Επίσης είναι δυνατόν για κάποιον που δεν αποτελεί επιχείρηση και ασκεί αγωγή κατά επιχείρησης να επιλέξει την εκδίκαση της υπόθεσης ενώπιον του εμποροδικείου. Επιπλέον, το εμποροδικείο εκδικάζει διαφορές που αφορούν συναλλαγματικές και γραμμάτια σε διαταγή.

Πέραν αυτών των γενικών αρμοδιοτήτων, το εμποροδικείο διαθέτει επίσης ορισμένες ειδικές και αποκλειστικές αρμοδιότητες. Οι ειδικές αρμοδιότητες προβλέπονται στο άρθρο 574 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Περιλαμβάνουν, ιδίως, διαφορές σχετικές με εμπορικές εταιρείες και αγωγές σχετικά με τη θαλάσσια και εσωτερική ναυσιπλοΐα. Το άρθρο 574 σημείο 2 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας περιγράφει την αποκλειστική αρμοδιότητα του εμποροδικείου: αγωγές και διαφορές που απορρέουν ευθέως από πτωχεύσεις και διαδικασίες δικαστικής αναδιοργάνωσης σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου της 8ης Αυγούστου 1997 περί πτωχεύσεων και του νόμου της 31ης Ιανουαρίου 2009 περί της συνέχειας των επιχειρήσεων, και των οποίων τα στοιχεία επίλυσης περιλαμβάνονται στο ειδικό δίκαιο που διέπει το καθεστώς των πτωχεύσεων και των διαδικασιών δικαστικής αναδιοργάνωσης.

δ) Το εργατοδικείο (tribunal du travail)

Το εργατοδικείο είναι το κύριο έκτακτο δικαστήριο και διαθέτει κατεξοχήν ειδικές αρμοδιότητες. Οι αρμοδιότητες αυτές, οι οποίες περιγράφονται στα άρθρα  578 και επόμενα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, αφορούν:

  • εργατικές διαφορές,
  • διαφορές σχετικές με εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες,
  • διαφορές σχετικές με την κοινωνική ασφάλιση.

Το εργατοδικείο διαθέτει αποκλειστική αρμοδιότητα όσον αφορά την επιβολή διοικητικών κυρώσεων που καθορίζονται από τους νόμους και κανονισμούς των άρθρων 578 έως 582, καθώς και από τον νόμο σχετικά με τα διοικητικά πρόστιμα σε περίπτωση παράβασης ορισμένων κοινωνικών νόμων, και όσον αφορά απαιτήσεις σχετικές με τη συλλογική διαχείριση χρεών.

ε) Οι πρόεδροι των δικαστηρίων – διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων

Τα άρθρα 584 έως και 589 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ορίζουν ότι οι πρόεδροι των δικαστηρίων (πρωτοδικείο, εμποροδικείο και εργατοδικείο) είναι αρμόδιοι, σε όλες τις επείγουσες υποθέσεις, να λαμβάνουν προσωρινές αποφάσεις σε υποθέσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου τους. Αυτό τελεί υπό την προϋπόθεση ότι οι υποθέσεις είναι επείγουσες και οι αποφάσεις είναι αποκλειστικά προσωρινού χαρακτήρα και δεν θίγουν την τελική απόφαση επί της υπόθεσης καθ' εαυτήν. Ορισμένα παραδείγματα: διαταγή πραγματογνωμοσύνης, αίτηση εξέτασης μάρτυρα κ.λπ.

στ) Ο δικαστής κατασχέσεων (juge des saisies) (βλέπε άρθρο 1395 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας)

Όλες οι απαιτήσεις που σχετίζονται με μέτρα συντηρητικής κατάσχεσης, με μέσα εκτέλεσης, καθώς και με παρεμβάσεις της αρμόδιας υπηρεσίας υποχρεώσεων διατροφής, κατά την έννοια του νόμου της 21ης Φεβρουαρίου 2003 για την ίδρυση υπηρεσίας υποχρεώσεων διατροφής στο πλαίσιο της Ομοσπονδιακής Δημόσιας Υπηρεσίας Οικονομικών (SPF Finances), εκδικάζονται από τον δικαστή κατασχέσεων.

ζ) Το δικαστήριο ανηλίκων (tribunal de la jeunesse)

Παρότι οι κοινότητες (δηλαδή τα ομόσπονδα κράτη του βελγικού ομοσπονδιακού κράτους) είναι αρμόδιες για την προστασία των ανηλίκων, η οργάνωση των δικαστηρίων ανηλίκων αποτελεί ακόμη ομοσπονδιακή αρμοδιότητα που διέπεται από τον ομοσπονδιακό νόμο για την προστασία των ανηλίκων της 8ης Απριλίου 1965. Το δικαστήριο ανηλίκων αποτελεί τμήμα του πρωτοδικείου αρμόδιο για τη λήψη μέτρων προστασίας των ανηλίκων.

ζ) Το δικαστήριο οικογενειακών υποθέσεων (tribunal de la famille)

Το δικαστήριο αυτό είναι αρμόδιο για όλες τις οικογενειακές διαφορές. Είναι κατεξοχήν αρμόδιο για (άρθρο 572/bis του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας):

  • τις απαιτήσεις μεταξύ συζύγων και νομίμως συμβιούντων,
  • τις απαιτήσεις που αφορούν την άσκηση της γονικής μέριμνας,
  • τις απαιτήσεις που αφορούν τις υποχρεώσεις διατροφής,
  • τις απαιτήσεις σχετικά με τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Το βελγικό νομικό σύστημα βασίζεται στην αρχή της ελεύθερης επιλογής του ενάγοντος. Ο γενικός κανόνας προβλέπεται στο άρθρο 624 σημείο 1 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Κατά κανόνα, ο ενάγων ασκεί την αγωγή ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του εναγομένου ή ενός εκ των εναγομένων.

Τι συμβαίνει εάν ο εναγόμενος είναι νομικό πρόσωπο; Ο τόπος κατοικίας νομικού προσώπου είναι ο τόπος της έδρας του, δηλαδή της διοικητικής έδρας της επιχείρησης.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Σε ορισμένες περιπτώσεις ο ενάγων έχει το δικαίωμα να ασκήσει αγωγή σε άλλο δικαστήριο. Αυτή η δυνατότητα περιγράφεται, ιδίως, στο άρθρο 624 σημεία 2 έως 4 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Πέραν του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του εναγομένου ή ενός εκ των εναγομένων, ο ενάγων μπορεί να επιλέξει:

  • το δικαστήριο του τόπου στον οποίο γεννώνται οι επίδικες ενοχές ή μία από αυτές, ή του τόπου στον οποίο εκτελούνται, εκτελέστηκαν ή πρέπει να εκτελεστούν,
  • το δικαστήριο του τόπου κατοικίας που επιλέχθηκε για την εκτέλεση της πράξης,
  • το δικαστήριο του τόπου στον οποίο ο δικαστικός επιμελητής ομίλησε στον ίδιο τον εναγόμενο, εάν ούτε ο εναγόμενος ούτε, κατά περίπτωση, κάποιος από τους εναγομένους έχει κατοικία στο Βέλγιο ή στο εξωτερικό.

Επιπλέον, η νομολογία δέχεται ότι, σε περίπτωση ασφαλιστικών μέτρων, κατά τόπον αρμόδιος είναι ο πρόεδρος του δικαστηρίου του τόπου στον οποίο είναι εκτελεστή η απόφαση.

Όσον αφορά τις διατροφές, το άρθρο 626 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ορίζει ότι οι αγωγές διατροφής που συνδέονται με το δίκαιο κοινωνικής ενσωμάτωσης μπορούν να ασκούνται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του ενάγοντος (ήτοι του γονέα που δικαιούται διατροφή).

Ωστόσο, οι διατάξεις των άρθρων 624 και 626 είναι ενδοτικού δικαίου και οι διάδικοι μπορούν να παρεκκλίνουν από αυτές. Ως εκ τούτου, σε κάθε διαφορά οι διάδικοι μπορούν να συνάπτουν συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας, δυνάμει της οποίας ενδεχόμενη διαφορά μπορεί να εκδικασθεί μόνο από συγκεκριμένα πρωτοβάθμια δικαστήρια.

Υπάρχουν, εντούτοις, ορισμένες εξαιρέσεις από τη γενική αρχή της ελεύθερης επιλογής.

Ο νομοθέτης προβλέπει ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες ο ενάγων δεν έχει επιλογή. Αυτές οι περιπτώσεις απαριθμούνται ιδίως στα άρθρα 627 έως 629 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Ορισμένα παραδείγματα:

  • Σε περίπτωση διαφοράς σχετικής με σύμβαση εργασίας (άρθρο 627 σημείο 9): αρμόδιο είναι το δικαστήριο της τοποθεσίας του ορυχείου, του εργοστασίου, του εργαστηρίου, του καταστήματος, του γραφείου και, γενικά, του τόπου λειτουργίας της επιχείρησης, άσκησης του επαγγέλματος ή της δραστηριότητας της εταιρείας, της ένωσης ή του ομίλου.
  • Όταν πρόκειται για αίτηση διαζυγίου ή δικαστικού χωρισμού λόγω ισχυρού κλονισμού (άρθρο 628 σημείο 1), αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της τελευταίας συζυγικής κατοικίας ή της κατοικίας του εναγομένου.

Ωστόσο, ακόμη και στις περιπτώσεις αυτές, η ελευθερία επιλογής δεν είναι απολύτως περιορισμένη. Το άρθρο 630 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ορίζει άλλωστε ότι, μετά τη γένεση της διαφοράς, οι διάδικοι μπορούν να παρεκκλίνουν από τα νομικά μέτρα βάσει συμφωνίας. Ωστόσο, τυχόν συμφωνίες οι οποίες έχουν συναφθεί πριν από τη γένεση της διαφοράς είναι αυτοδικαίως άκυρες.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι οποίες προσδιορίζονται επακριβώς στα άρθρα 631 έως 633 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ένα μόνο δικαστήριο είναι αποκλειστικά κατά τόπον αρμόδιο. Επομένως, ο ενάγων δεν έχει καμία επιλογή και δεν μπορεί να συναφθεί καμία συμφωνία περί παρέκτασης της αρμοδιότητας ούτε πριν ούτε μετά τη γένεση της διαφοράς. Οι περιπτώσεις αυτές είναι, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες:

  • πτώχευση (άρθρο 631, παράγραφος 1, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας): αρμόδιο για την κήρυξη της πτώχευσης είναι το εμποροδικείο στην περιφέρεια του οποίου ο έμπορος έχει την κύρια εγκατάστασή του ή, εάν πρόκειται για νομικό πρόσωπο, την έδρα του κατά την ημέρα της παύσης πληρωμών ή της κατάθεσης της αίτησης στο δικαστήριο. Δευτερεύουσα πτώχευση: αρμόδιο είναι το εμποροδικείο στην περιφέρεια του οποίου ο πτωχεύσας έχει την εν λόγω εγκατάσταση. Εάν υπάρχουν περισσότερες εγκαταστάσεις, αρμόδιο είναι το πρώτο επιληφθέν δικαστήριο
  • δικαστική αναδιοργάνωση (άρθρο 631 παράγραφος 2 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας): αρμόδιο είναι το εμποροδικείο στην περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει την κύρια εγκατάστασή του ή, εάν πρόκειται για νομικό πρόσωπο, την έδρα του κατά την ημέρα της υποβολής αίτησης δικαστικής αναδιοργάνωσης
  • διαφορές σχετικές με την εφαρμογή του φορολογικού νόμου (άρθρο 632): αρμόδιος είναι ο δικαστής της έδρας του Εφετείου στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το γραφείο όπου έγινε ή πρέπει να γίνει η είσπραξη του φόρου ή, εάν η διαφορά δεν σχετίζεται με την είσπραξη φόρου, στην περιφέρεια του οποίου είναι εγκατεστημένη η αρχή επιβολής που εξέδωσε την επίδικη διάταξη. Ωστόσο, σε περίπτωση που η διαδικασία διεξάγεται στη γερμανική γλώσσα, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το πρωτοδικείο του Eupen
  • αγωγές σχετικές με μέτρα συντηρητικής κατάσχεσης και μέσα εκτέλεσης (άρθρο 633): αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της κατάσχεσης, εκτός εάν ο νόμος ορίζει διαφορετικά. Σε περίπτωση κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του οφειλέτη εις χείρας του οποίου επιβλήθηκε η κατάσχεση. Εάν η κατοικία του εν λόγω οφειλέτη βρίσκεται στο εξωτερικό ή είναι άγνωστη, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου εκτέλεσης της κατάσχεσης (βλέπε επίσης το άρθρο 22 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 44/2001 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις).
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Όπως διευκρινίστηκε πιο πάνω, οι κανόνες των άρθρων 624 και 626 είναι ενδοτικού δικαίου και οι διάδικοι μπορούν να παρεκκλίνουν από αυτούς. Για κάθε διαφορά, οι διάδικοι μπορούν να συνάπτουν συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας, δυνάμει της οποίας ενδεχόμενη διαφορά μπορεί να εκδικασθεί μόνο από συγκεκριμένα πρωτοβάθμια δικαστήρια.

Στις περιπτώσεις που αναφέρονται στα άρθρα 627 έως 629 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, καμία συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας δεν μπορεί να συναφθεί πριν από τη γένεση της διαφοράς. Σύμφωνα με το άρθρο 630 η σύναψη των εν λόγω συμφωνιών επιτρέπεται μετά τη γένεση της διαφοράς.

Στις περιπτώσεις που περιγράφονται στα άρθρα 631 έως 633 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, δεν επιτρέπεται η σύναψη συμφωνιών παρέκτασης της αρμοδιότητας.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Η απάντηση στο παρόν ερώτημα περιλαμβάνεται στην απάντηση στα ερωτήματα 1 και 2.

Σύνδεσμοι

Σχετικά άρθρα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας: Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροService public fédéral Justice (Ομοσπονδιακή Δημόσια Υπηρεσία Δικαιοσύνης)

  • Πατήστε στην επιλογή «Législation consolidée» (Ενοποιημένη νομοθεσία).
  • Από τον σύνδεσμο «Nature juridique» (Νομική φύση) επιλέξτε «Code judiciaire» (Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας).
  • Στο πεδίο «Mot(s)» (Λέξη/-εις) πληκτρολογήστε «624».
  • Επιλέξτε «Recherche» (Αναζήτηση).
  • Επιλέξτε «Liste» (Κατάλογος).

*Πατήστε στην επιλογή «Justice de A à Z» (Αλφαβητικό ευρετήριο θεμάτων δικαιοσύνης)

* Επιλέξτε: «Cours: (Δικαστήρια) compétence» (αρμοδιότητα).

Βοήθεια για την αναζήτηση του κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου: Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροService public fédéral Justice (Ομοσπονδιακή Δημόσια Υπηρεσία Δικαιοσύνης)

  • Πατήστε στον σύνδεσμο «Compétence territoriale» (Κατά τόπον αρμοδιότητα).
Τελευταία επικαιροποίηση: 25/09/2019

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Βουλγαρία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Στις διαδικασίες ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων, τα τακτικά δικαστήρια εξετάζουν και λαμβάνουν αποφάσεις επί διαφορών και άλλων νομικών ζητημάτων που προκύπτουν από σχέσεις μεταξύ ιδιωτών που διέπονται από το αστικό δίκαιο (άρθρο 14 παράγραφος 1 του κώδικα πολιτικής δικονομίας). Ορισμένα μεγάλα επαρχιακά δικαστήρια έχουν αυτοτελή εμπορικά τμήματα, ξεχωριστά από τα ποινικά και πολιτικά τμήματα.

Οι αγωγές αποζημίωσης για βλάβη που προκλήθηκε σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα από παράνομες ενέργειες, πράξεις ή παραλείψεις εκτελεστικών αρχών και των υπαλλήλων τους κατά τη διάρκεια της άσκησης διοικητικών δραστηριοτήτων ή σε σχέση μ’ αυτή αποτελούν εξαίρεση σ’ αυτόν τον κανόνα. Οι υποθέσεις αυτές υπάγονται καταρχήν στη δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων, τα οποία εκδικάζουν όλες τις διοικητικές υποθέσεις που αφορούν την έκδοση, την τροποποίηση, την ανάκληση ή την ακύρωση διοικητικών πράξεων και διοικητικών συμβάσεων και την προστασία από παράνομες πράξεις και παραλείψεις της διοίκησης, με εξαίρεση τις υποθέσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου. Δεν υπάρχουν άλλα ειδικά δικαστήρια αρμόδια για ζητήματα που προκύπτουν από τις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών.

Σύμφωνα με το βουλγαρικό δίκαιο, το θύμα αξιόποινης πράξης μπορεί να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης για τη βλάβη που υπέστη τόσο στο πλαίσιο της πολιτικής διαδικασίας όσο και στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας που έχει κινηθεί κατά του κατηγορουμένου. Η αγωγή στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας μπορεί να ασκηθεί τόσο κατά του κατηγορούμενου όσο και κατά άλλων προσώπων που ευθύνονται για τη βλάβη που προκλήθηκε από την αξιόποινη πράξη. Υπενθυμίζεται ότι το δικαστήριο μπορεί να αρνηθεί να συζητήσει την αγωγή στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας. Σ’ αυτήν την περίπτωση, το θύμα της αξιόποινης πράξης μπορεί να ασκήσει αγωγή και να ασκήσει τα δικαιώματά του με τη συνήθη διαδικασία ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Το περιφερειακό δικαστήριο είναι το κύριο δικαστήριο που επιλαμβάνεται καταρχήν διαφορών μεταξύ ιδιωτών άλλων από εκείνες που υπάγονται καταρχήν στην αρμοδιότητα ενός επαρχιακού δικαστηρίου (άρθρο 103 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Σύμφωνα με το άρθρο 104 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, στην αρμοδιότητα των επαρχιακών δικαστηρίων υπάγονται καταρχήν οι ακόλουθες υποθέσεις:

η αναγνώριση ή η αμφισβήτηση της σχέσης γονέα και τέκνου, η λύση υιοθεσίας, η θέση ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση ή η άρση αυτής·

η κυριότητα ή τα εμπράγματα δικαιώματα επί περιουσιακού στοιχείου, εφόσον το ύψος της αξίωσής σας υπερβαίνει τα 50 000 BGN·

αστικές ή εμπορικές διαφορές η αξία του αντικειμένου των οποίων υπερβαίνει τα 25 000 BGN (εκτός αν η διαφορά αφορά καταβολές διατροφής, εργατικές διαφορές ή την ανάκτηση μη εγκεκριμένων δαπανών)·

μη παραδεκτή, άκυρη ή εσφαλμένη καταχώριση εταιρείας για την οποία ο νόμος προβλέπει ότι υπάγονται καταρχήν στην αρμοδιότητα των επαρχιακών δικαστηρίων·

οι αγωγές, ανεξάρτητα από την αξία του αντικειμένου τους, που σωρεύονται σε μία αγωγή, η εκδίκαση της οποίας εμπίπτει στην αρμοδιότητα ενός περιφερειακού δικαστηρίου, εφόσον οι αγωγές πρέπει να συνεκδικαστούν·

οι διαφορές που υπάγονται στην αρμοδιότητα του περιφερειακού δικαστηρίου βάσει άλλης νομοθεσίας.

Σύμφωνα με τον εμπορικό νόμο, αρμόδιο για τις αγωγές που κινούνται βάσει αυτού για την υπεράσπιση δικαιωμάτων εταίρου, για την προσβολή απόφασης των μετόχων μιας εταιρείας, την ακύρωση της σύστασης εταιρείας, τη λύση εταιρείας ή την έναρξη της διαδικασίας αφερεγγυότητας, είναι το περιφερειακό δικαστήριο του τόπου της έδρας της εταιρείας. Αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο είναι το περιφερειακό δικαστήριο του τόπου όπου έχει την έδρα του ο έμπορος κατά τον χρόνο κατάθεσης της αίτησης για την έναρξη της διαδικασίας αφερεγγυότητας.

Υποθέσεις για βλάβη που προκλήθηκε από παράνομες ενέργειες, πράξεις ή παραλείψεις διοικητικών αρχών και υπαλλήλων υπάγονται καταρχήν στην δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων.

Η αγωγή που ασκείται στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας εξετάζεται από το δικαστήριο που έχει επιληφθεί του διαπραχθέντος εγκλήματος.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Οι αγωγές κινούνται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου διαμονής του εναγομένου ή της έδρας της επιχείρησης ή των κεντρικών γραφείων της.

Οι αγωγές κατά νομικών προσώπων ασκούνται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου όπου βρίσκεται η έδρα τους. Στις διαφορές που προκύπτουν από τις άμεσες συναλλαγές με θυγατρικές ή υποκαταστήματα νομικών προσώπων, οι αγωγές μπορούν να ασκούνται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου της θυγατρικής ή του υποκαταστήματος.

Αγωγές κατά του Δημοσίου και κρατικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων των τμημάτων και των υποκαταστημάτων τους, ασκούνται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου όπου γεννήθηκε η επίδικη έννομη σχέση. Όταν αυτή η εν λόγω έννομη σχέση γεννήθηκε στο εξωτερικό, η αγωγή ασκείται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου της Σόφιας.

Αγωγή κατά προσώπου χωρίς γνωστή διεύθυνση πρέπει να ασκείται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου διαμονής του πληρεξουσίου ή του νόμιμου εκπροσώπου του ή, εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, του τόπου διαμονής του ενάγοντος. Αυτό ισχύει επίσης σε περίπτωση που ο εναγόμενος διαμένει εκτός Βουλγαρίας. Εάν ο ενάγων διαμένει επίσης εκτός Βουλγαρίας, η αγωγή πρέπει να ασκηθεί ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου της Σόφιας.

Οι αγωγές κατά ανηλίκου ή προσώπου χωρίς δικαιοπρακτική ικανότητα πρέπει να ασκούνται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου διαμονής του νόμιμου εκπροσώπου του.

Αγωγές που αφορούν κληρονομικές διαφορές, την ολική ή εν μέρει ανάκληση διαθήκης, τη διανομή της κληρονομίας ή την ακύρωση της εκούσιας διανομής, πρέπει να ασκούνται ενώπιον του δικαστήριού του τόπου επαγωγής της κληρονομιάς. Εάν ο θανών ήταν βουλγαρικής ιθαγένειας αλλά η κληρονομιά επάγεται εκτός Βουλγαρίας, η αγωγή ασκείται είτε ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου της τελευταίας κατοικίας του θανόντος στη Βουλγαρία ή του τόπου της κληρονομιαίας περιουσίας.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Αγωγή για την ικανοποίηση χρηματικής απαίτησης που απορρέει από σύμβαση μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του εναγόμενου.

Οι αγωγές για αξιώσεις διατροφής μπορούν επίσης να ασκηθούν ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του ενάγοντος.

Οι εργαζόμενοι μπορούν επίσης να ασκήσουν αγωγή κατά του εργοδότη στον συνήθη τόπο εργασίας τους.

Οι εργατικές διαφορές μεταξύ αλλοδαπών, εταιρειών ή κοινοπραξιών με έδρα στη Βουλγαρία από τη μία και αλλοδαπών εργαζόμενων που εργάζονται για λογαριασμό τους στο εσωτερικό της Βουλγαρίας από την άλλη, υπάγονται στα δικαστήρια του τόπου της έδρας του εργοδότη, εκτός αν τα μέρη άλλως έχουν συμφωνήσει.

Οι εργατικές διαφορές μεταξύ εργαζόμενων με βουλγαρική ιθαγένεια που εργάζονται στο εξωτερικό για λογαριασμό Βουλγάρων εργοδοτών υπάγονται στα δικαστήρια της Σόφιας σε περίπτωση διαδικασίας στρεφόμενης κατά του εργοδότη, και των δικαστηρίων του τόπου κατοικίας του εργαζόμενου στη Βουλγαρία σε περίπτωση διαδικασίας στρεφόμενης κατά εργαζομένου.

Η αγωγή αποζημίωσης μπορεί να ασκηθεί ενώπιον των δικαστηρίων του τόπου επέλευσης της ζημίας.

Αγωγή που ασκείται κατά προσώπων από διαφορετικές δικαστικές περιφέρειες ή που αφορά ακίνητα που βρίσκονται σε περισσότερες από μία δικαστικές περιφέρειες μπορεί να ασκηθεί ενώπιον δικαστηρίου μιας από τις εν λόγω περιφέρειες, κατ’ επιλογή του ενάγοντος.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Οι αγωγές που αφορούν εμπράγματα δικαιώματα, τη διαίρεση της συγκυριότητας, τον καθορισμό των ορίων ή την επανασύσταση των δικαιωμάτων κυριότητας επί ακινήτου ασκούνται ενώπιον των δικαστηρίων του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο. Οι αγωγές που αφορούν πράξη που αποδεικνύει εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτου ή έχουν ως στόχο τη λύση, τη διάρρηξη ή την ακύρωση συμβολαιογραφικής πράξης που αφορά ακίνητο πρέπει επίσης να ασκούνται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο.

Οι αγωγές που ασκούνται από καταναλωτές και στρέφονται κατά αυτών πρέπει να κατατίθενται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του καταναλωτή και, ελλείψει αυτής, του τόπου διαμονής του καταναλωτή.

Οι αγωγές αποζημίωσης βάσει του ασφαλιστικού κώδικα που ασκούνται από τον ζημιωθέντα κατά του ασφαλιστή, του ταμείου εγγυήσεων και του εθνικού γραφείου ασφαλιστών οχημάτων της Βουλγαρίας κατατίθενται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου διαμονής ή έδρας του ενάγοντος όταν επήλθε το ασφαλιστικό συμβάν, ή του τόπου όπου σημειώθηκε το ασφαλιστικό συμβάν.

Η αγωγή αποζημίωσης για ζημία που προκλήθηκε από αξιόποινη πράξη ασκείται ταυτόχρονα στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας ενώπιον του δικαστηρίου που έχει επιληφθεί αυτής.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Καταρχήν, όταν η αρμοδιότητα καθορίζεται από τον νόμο δεν χωρεί παρέκτασή της με συμφωνία των διαδίκων.

Οι διάδικοι σε μια περιουσιακή διαφορά μπορούν να απόσχουν από τους κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας με την υπογραφή συμφωνίας παρέκτασης της αρμοδιότητας συγκεκριμένου δικαστηρίου. Ωστόσο, αυτό δεν είναι εφικτό όταν η αγωγή αφορά εμπράγματα δικαιώματα, τη διαίρεση της συγκυριότητας, την καθιέρωση των ορίων ή την εκ νέου σύσταση των δικαιωμάτων κυριότητας επί ακινήτου, συμβολαιογραφική πράξη που επιβεβαιώνει τα εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτου ή τη λύση, τη διάρρηξη ή την ακύρωση συμβολαιογραφικής πράξης που αφορά ακίνητο, οπότε το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο καθορίζεται από τον νόμο.

Σε αγωγές που αφορούν την προστασία των καταναλωτών ή το εργατικό δίκαιο, οι συμφωνίες μεταξύ των μερών ως προς την παρέκταση της αρμοδιότητας ισχύουν μόνον εφόσον υπογραφούν μετά τη γένεση της διαφοράς.

Οι διάδικοι σε διαφορά που αφορά ακίνητο μπορούν να συμφωνήσουν τη διευθέτηση της υπόθεσης με υπαγωγή στη διαιτησία, εκτός αν η υπόθεση αφορά εμπράγματα δικαιώματα ή την κυριότητα ακινήτου, πληρωμές διατροφής ή το εργατικό δίκαιο. Για την κίνηση της διαδικασίας διαιτησίας, όλα τα μέρη που μετέχουν σ’ αυτή πρέπει να συνάψουν ειδική δικονομική συμφωνία (συμφωνία διαιτησίας). Το διαιτητικό δικαστήριο μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε σχετική πηγή διεθνούς δικαίου, καθώς και μια ειδική πηγή εθνικού δικαίου: τον νόμο για τη διαιτησία στις διεθνείς εμπορικές διαφορές.

Βάσει του νόμου για τη διαιτησία στις διεθνείς εμπορικές διαφορές, η σύναψη συμφωνίας διαιτησίας σημαίνει ότι τα μέρη της ζητούν από το διαιτητικό δικαστήριο τη διευθέτηση του συνόλου ή μέρους των μεταξύ τους διαφορών που μπορεί να προκύψουν ή έχουν προκύψει στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης συμβατικής ή εξωσυμβατικής σχέσης. Η συμφωνία διαιτησίας μπορεί να είναι ρήτρα σύμβασης ή να αποτελεί χωριστή συμφωνία. Η συμφωνία διαιτησίας πρέπει να είναι γραπτή. Το διαιτητικό δικαστήριο μπορεί να είναι μόνιμος φορέας ή να συσταθεί για τη διευθέτηση συγκεκριμένης διαφοράς. Το διαιτητικό δικαστήριο μπορεί να συνέλθει εκτός Βουλγαρίας εάν ένας από τους διαδίκους έχει εκεί τη συνήθη κατοικία του, τον τόπο άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητάς του ή την κεντρική του διοίκηση.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Τα μόνα ειδικά δικαστήρια στη Βουλγαρία που επιλαμβάνονται διαφορών μεταξύ ιδιωτών είναι τα διοικητικά δικαστήρια.

Οι αγωγές κατά των εκτελεστικών αρχών για αποζημίωση μπορούν να ασκούνται ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου του τόπου όπου επήλθε η ζημιά ή του τόπου κατοικίας ή του τόπου της έδρας του ζημιωθέντος, και εφόσον οι αγωγές αυτές συνεκδικάζονται με προσφυγή κατά της ίδιας της διοικητικής πράξης, πρέπει να παραπέμπονται στο δικαστήριο του τόπου διαμονής ή του τόπου της έδρας του προσφεύγοντος (άρθρο 133 παράγραφος 5 του κώδικα διοικητικής δικονομίας).

Όλες οι διοικητικές υποθέσεις υπάγονται στα διοικητικά δικαστήρια εκτός από όσες υπάγονται στο Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο. Στην αρμοδιότητα του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου υπάγονται καταρχήν οι προσφυγές κατά κανονισμού που έχει εκδοθεί από δημόσια αρχή άλλη από δημοτικό συμβούλιο, κανονισμό που έχει εκδοθεί από το συμβούλιο των υπουργών, τον πρωθυπουργό, τον αναπληρωτή πρωθυπουργό ή υπουργό, απόφαση που έχει εκδώσει το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, κανονισμό που έχει εκδώσει η Εθνική Τράπεζα της Βουλγαρίας και κάθε άλλο κανονισμό για τον οποίο ο νόμος ορίζει ότι υπάγεται καταρχήν στην αρμοδιότητα του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστήριο.

Τελευταία επικαιροποίηση: 10/09/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Τσεχία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Το αστικό δίκαιο της Τσεχίας δεν περιλαμβάνει δικονομικούς κανόνες που να ορίζουν ειδικά δικαστήρια για τον χειρισμό υποθέσεων συγκεκριμένου είδους. Στις αστικές υποθέσεις, καταρχήν αρμόδιο να επιλύει τις διαφορές ιδιωτικής φύσης είναι το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας. Επομένως, στο πλαίσιο της πολιτικής δικονομίας, τα δικαστήρια αποφασίζουν επί διαφορών και άλλων νομικών ζητημάτων που απορρέουν από σχέσεις ιδιωτικού δικαίου (άρθρο 7 παράγραφος 1 του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή «κώδικας πολιτικής δικονομίας», όπως έχει τροποποιηθεί). Περαιτέρω, ένας νέος νόμος έχει τεθεί σε ισχύ στην Τσεχική Δημοκρατία από την 1.1. 2014, ο νόμος αριθ. 292/2013, Συλλογή, περί ειδικών δικαστικών διαδικασιών. Βάσει του εν λόγω νόμου, τα δικαστήρια χειρίζονται και αποφασίζουν επί των νομικών ζητημάτων που αυτός προβλέπει.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδική νομοθεσία απονέμει στις διοικητικές αρχές την εξουσία έκδοσης αποφάσεων σε υποθέσεις αστικού δικαίου. Ωστόσο, στην εν λόγω περίπτωση, η απόφαση της διοικητικής αρχής πρέπει να ελέγχεται πάντοτε στη συνέχεια από πολιτικό δικαστήριο στο πλαίσιο διαδικασίας που κινείται δυνάμει του Πέμπτου Μέρους του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή, «κώδικας πολιτικής δικονομίας», όπως έχει τροποποιηθεί (άρθρο 244 και επ.).

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Στην Τσεχική Δημοκρατία, πολιτικά δικαστήρια πρώτου βαθμού είναι τα τοπικά (okresní soud) και τα περιφερειακά δικαστήρια (krajský soud) και σε σπάνιες περιπτώσεις το Ανώτατο Δικαστήριο της Τσεχικής Δημοκρατίας.

1. Τα τοπικά δικαστήρια είναι αρμόδια να εκδικάζουν υποθέσεις στον πρώτο βαθμό, εκτός αν ο νόμος ορίζει ρητά ότι αρμόδια είναι τα περιφερειακά δικαστήρια ή το Ανώτατο Δικαστήριο της Τσεχικής Δημοκρατίας.

2.

α) Σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 99/1963, Συλλογή, τα περιφερειακά δικαστήρια είναι αρμόδια σε πρώτο βαθμό για τις παρακάτω υποθέσεις που αφορούν:

  • διαφορές μεταξύ του εργοδότη και του λήπτη της παροχής που αφορούν τον αμοιβαίο συμβιβασμό σε αχρεωστήτως καταβληθείσες παροχές συνταξιοδοτικής ασφάλισης, ασφάλισης ασθενείας, κρατικής κοινωνικής πρόνοιας και συνδρομής λόγω ουσιώδους ανάγκης και σε διαφορές που αφορούν τον αμοιβαίο συμβιβασμό σε αντισταθμιστική αποζημίωση που καταβάλλεται λόγω του δικαιώματος χορήγησης παροχών ασφάλισης ασθενείας,
  • διαφορές που αφορούν τη νομιμότητα απεργίας ή ανταπεργίας,
  • διαφορές που αφορούν αλλοδαπό κράτος ή πρόσωπα που χαίρουν διπλωματικής ασυλίας και προνομίων, εφόσον οι εν λόγω διαφορές εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των δικαστηρίων της Τσεχίας,
  • διαφορές που αφορούν την ακύρωση διαιτητικής απόφασης αναφορικά με την εκτέλεση υποχρεώσεων που απορρέουν από συλλογική σύμβαση,
  • υποθέσεις που απορρέουν από έννομες σχέσεις που συναρτώνται με τη σύσταση εμπορικών εταιρειών, ιδρυμάτων, κληροδοτημάτων και κεφαλαίων από δωρεές και σε διαφορές μεταξύ εμπορικών εταιρειών, των εταίρων ή των μελών τους καθώς και σε διαφορές μεταξύ εταίρων ή μεταξύ μελών που απορρέουν από τη συμμετοχή τους στην εμπορική εταιρεία,
  • διαφορές μεταξύ εμπορικών εταιρειών, των εταίρων ή των μελών τους και των μελών των οργάνων τους ή των εκκαθαριστών, εφόσον οι διαφορές αφορούν την άσκηση της εξουσίας των μελών των οργάνων ή την εκκαθάριση,
  • διαφορές που απορρέουν από το δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας,
  • διαφορές που αφορούν την προστασία των δικαιωμάτων που έχουν παραβιαστεί ή απειληθεί λόγω αθέμιτου ανταγωνισμού ή παράνομων περιορισμών του ανταγωνισμού,
  • υποθέσεις που αφορούν την προστασία του ονόματος και της φήμης ενός νομικού προσώπου,
  • διαφορές που αφορούν την οικονομική εξασφάλιση και διαφορές που αφορούν συναλλαγματικές, επιταγές και επενδυτικά μέσα,
  • διαφορές που απορρέουν από συναλλαγές στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων,
  • υποθέσεις που αφορούν τις γενικές συνελεύσεις της ένωσης ιδιοκτητών και τις διαφορές που απορρέουν από αυτές,
  • υποθέσεις που αφορούν τη μετατροπή εταιρειών και συνεταιρισμών, περιλαμβανομένης κάθε τυχόν διαδικασίας αποζημίωσης, σύμφωνα με ειδικό κανονισμό,
  • διαφορές που αφορούν την αγορά ή τη μίσθωση εγκατάστασης ή μέρους αυτής,
  • διαφορές που αφορούν συμβάσεις κατασκευής έργου, που υπερβαίνουν το όριο που έχει τεθεί για τις δημόσιες συμβάσεις, περιλαμβανομένων των αναγκαίων προμηθειών για την εκτέλεση των εν λόγω συμβάσεων.

β) Σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 292/2013, Συλλογή, τα περιφερειακά δικαστήρια είναι αρμόδια να αποφασίζουν σε πρώτο βαθμό για τις παρακάτω υποθέσεις που αφορούν:

  • το καθεστώς των νομικών προσώπων, περιλαμβανομένης της λύσης και της εκκαθάρισής τους, του διορισμού και της απομάκρυνσης μελών από τα όργανά τους ή του εκκαθαριστή, της μετατροπής τους και ζητήματα που αφορούν γενικά το επωφελές τους καθεστώς,
  • υποθέσεις αναγκαστικής διαχείρισης νομικών προσώπων,
  • καταθέσεις για την εκπλήρωση της υποχρέωσης παροχής ανταλλάγματος ή αποζημίωσης σε περισσότερα του ενός πρόσωπα βάσει δικαστικής απόφασης που εκδίδεται σύμφωνα με τον νόμο περί εμπορικών εταιρειών ή τον νόμο περί μετατροπής εταιρειών και συνεταιρισμών (στο εξής αναφέρεται ως «υποχρεωτική κατάθεση»),
  • υποθέσεις που σχετίζονται με την κεφαλαιαγορά,
  • τη συναίνεση για τη διεξαγωγή ερευνών σε υποθέσεις προστασίας του ανταγωνισμού,
  • αναφορικά με την αντικατάσταση της συναίνεσης ενός εκπροσώπου του δικηγορικού συλλόγου της Τσεχίας ή του επιμελητηρίου των φοροτεχνικών συμβούλων για την πρόσβαση στο περιεχόμενο εγγράφων.

3. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Τσεχικής Δημοκρατίας είναι αρμόδιο στον πρώτο και μόνο βαθμό στις διαδικασίες αναγνώρισης αλλοδαπών αποφάσεων διαζυγίου, δικαστικού χωρισμού, ακύρωσης γάμου και προσδιορισμού του υποστατού του γάμου, αν τουλάχιστον ένας από τους διαδίκους είναι πολίτης της Τσεχικής Δημοκρατίας, δυνάμει του άρθρου 51 του νόμου αριθ. 91/2012, Συλλογή, περί ιδιωτικού διεθνούς δικαίου. Ωστόσο, η εν λόγω διαδικασία δεν τηρείται κατά την αναγνώριση των αποφάσεων άλλου κράτους μέλους της ΕΕ σε υποθέσεις στις οποίες εφαρμόζεται ο κανονισμός (EΚ) αριθ. 2201/2003 για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας, ο οποίος καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1347/2000, ή όταν εφαρμόζεται διμερής ή πολυμερής Συνθήκη στην οποία προβλέπεται διαδικασία που δεν υπάγεται στο τσεχικό δίκαιο.

Το Ανώτατο Δικαστήριο είναι επίσης αρμόδιο σε υποθέσεις που αφορούν την αναγνώριση αλλοδαπής απόφασης που καθορίζει και αρνείται τη γονική ιδιότητα, δυνάμει του άρθρου 55 του νόμου αριθ. 91/2012, Συλλογή, περί ιδιωτικού διεθνούς δικαίου.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Οι περιστάσεις που επικρατούν κατά τον χρόνο κίνησης της διαδικασίας έχουν αποφασιστική σημασία για τον καθορισμό της αρμοδιότητας (βλέπε ερώτηση 2.1) και της κατά τόπον αρμοδιότητας. Κάθε τυχόν μεταγενέστερη μεταβολή των εν λόγω περιστάσεων (π.χ. μεταβολή του τόπου κατοικίας του εναγομένου) με ελάχιστες εξαιρέσεις (μεταβίβαση αρμοδιότητας σε υποθέσεις που αφορούν επιμέλεια ανηλίκων, κηδεμονία και δικαιοπρακτική ικανότητα) δεν ασκεί καμία επιρροή.

Σύμφωνα με το άρθρο 105 παράγραφος 1 του νόμου αριθ. 99/1963, «κώδικας πολιτικής δικονομίας», το δικαστήριο έχει κατά βάση μόνον την εξουσία να εξετάσει την κατά τόπον αρμοδιότητα κατά την έναρξη της διαδικασίας – έως το πέρας της προπαρασκευαστικής διαδικασίας, πριν από την έναρξη της εκδίκασης της ουσίας της υπόθεσης, δηλαδή έως ότου καλέσει τον ενάγοντα να ασκήσει αγωγή κατά τη διάρκεια της αρχικής διαδικασίας ή έως ότου εκδώσει απόφαση εφόσον αποφασίζει χωρίς ακρόαση. Συνεπώς, η κατά τόπον αρμοδιότητα μπορεί να εξεταστεί μόνον αν δεν έχει λάβει χώρα η προπαρασκευαστική διαδικασία και ένας διάδικος πρόβαλε ένσταση τοπικής αναρμοδιότητας μόλις απέκτησε το σχετικό δικαίωμα. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να είναι κατά τόπον αρμόδια περισσότερα δικαστήρια. Ο ενάγων μπορεί να επιλέξει μεταξύ του δικαστηρίου γενικής αρμοδιότητας και των δικαστηρίων που ορίζονται στο άρθρο 87 του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή, «κώδικας πολιτικής δικονομίας» (π.χ. σύμφωνα με τον τόπο εργασίας ή, σε υποθέσεις αποζημίωσης, σύμφωνα με τον τόπο επέλευσης της ζημίας). Ο ενάγων πρέπει να επιλέξει το αργότερο κατά την άσκηση της αγωγής – αρμόδιο θα είναι το δικαστήριο ενώπιον του οποίου κινήθηκε αρχικά η διαδικασία.

Για συγκεκριμένα νομικά ζητήματα, η κατά τόπον αρμοδιότητα καθορίζεται σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 292/2013, Συλλογή, περί ειδικών δικαστικών διαδικασιών.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Οι βασικοί κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας ορίζονται στα άρθρα 84 ως 86 του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή, «κώδικας πολιτικής δικονομίας» και στο άρθρο 4 του νόμου αριθ. 292/2013, Συλλογή. Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι σε συγκεκριμένες περιπτώσεις η κατά τόπον αρμοδιότητα μπορεί να ρυθμίζεται με ενωσιακή νομοθεσία που ισχύει άμεσα στα κράτη μέλη και υπερισχύει του εθνικού δικαίου (βλέπε συγκεκριμένες διατάξεις του κανονισμού αριθ. 44/2001, που ρυθμίζει όχι μόνον τη διεθνή αλλά και την κατά τόπον αρμοδιότητα), πράγμα που σημαίνει ότι οι κανόνες για την κατά τόπον αρμοδιότητα βάσει του τσεχικού δικαίου δεν εφαρμόζονται πάντοτε.

Ο βασικός κανόνας του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή, «κώδικας πολιτικής δικονομίας», είναι ότι κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας του τόπου του εναγομένου. Δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας είναι πάντοτε το τοπικό δικαστήριο. Όταν ένα περιφερειακό δικαστήριο είναι αρμόδιο στον πρώτο βαθμό (βλέπε ερώτηση 2.1), κατά τόπον αρμόδιο είναι το περιφερειακό δικαστήριο του τόπου του δικαστηρίου γενικής αρμοδιότητας (τοπικού δικαστηρίου) του διαδίκου. Σε αγωγή που στρέφεται κατά περισσότερων εναγομένων, κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας οποιουδήποτε εναγομένου.

Δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας ενός φυσικού προσώπου είναι το τοπικό δικαστήριο του τόπου κατοικίας του και εάν ο/η διάδικος δεν έχει κατοικία, τότε το δικαστήριο του τόπου διαμονής του/της. Ως κατοικία νοείται ο τόπος όπου ζει το πρόσωπο με πρόθεση μόνιμης εγκατάστασης (ενδέχεται να υπάρχουν περισσότεροι τέτοιοι τόποι, οπότε όλα τα οικεία δικαστήρια θεωρούνται δικαστήρια γενικής αρμοδιότητας).

Δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας ενός φυσικού προσώπου που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, σε υποθέσεις που απορρέουν από επιχειρηματικές δραστηριότητες, είναι το τοπικό δικαστήριο του τόπου άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας του εν λόγω φυσικού προσώπου (ως τόπος άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας νοείται η διεύθυνση που είναι καταχωρισμένη στο δημόσιο μητρώο) αν το πρόσωπο δεν έχει τόπο άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας, γενικό δικαστήριο είναι το τοπικό δικαστήριο του τόπου της κατοικίας του και αν το πρόσωπο δεν έχει κατοικία, το τοπικό δικαστήριο του τόπου διαμονής του.

Το κριτήριο για τον καθορισμό του δικαστηρίου γενικής αρμοδιότητας ενός νομικού προσώπου είναι η έδρα του νομικού προσώπου (βλέπε άρθρα 136 – 137 του νόμου αριθ. 89/2012, Συλλογή, «αστικός κώδικας»).

Το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας διαχειριστή/-ίστριας αφερεγγυότητας κατά την εκτέλεση του έργου του/της είναι το τοπικό δικαστήριο του τόπου της έδρας του/της.

Ειδικοί κανόνες ισχύουν για το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας του δημοσίου (το δικαστήριο του τόπου της έδρας της κρατικής οργανωτικής μονάδας που είναι αρμόδια βάσει ειδικού κανονισμού, και αν το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο δεν μπορεί να καθοριστεί με αυτό τον τρόπο, το δικαστήριο του τόπου όπου επήλθαν οι περιστάσεις που αποτέλεσαν τη γενεσιουργό αιτία του αξιούμενου δικαιώματος), ενός δήμου (το δικαστήριο της περιφέρειας του δήμου) και ενός ιεραρχικά ανώτερου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης (το δικαστήριο του τόπου της έδρας των διοικητικών οργάνων).

Αν εναγόμενος/-ομένη τσεχικής ιθαγένειας δεν έχει δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας ή δεν έχει δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας στην Τσεχική Δημοκρατία, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της τελευταίας γνωστής κατοικίας του/της στην Τσεχική Δημοκρατία. Περιουσιακά δικαιώματα κατά προσώπου για το οποίο δεν υπάρχει άλλο αρμόδιο δικαστήριο στην Τσεχική Δημοκρατία μπορούν να ασκούνται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου όπου βρίσκονται τα περιουσιακά στοιχεία του εν λόγω προσώπου.

Αγωγή (αίτηση κίνησης της διαδικασίας) κατά αλλοδαπού προσώπου μπορεί επίσης να ασκηθεί ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου όπου βρίσκεται η εγκατάστασή του αλλοδαπού προσώπου στην Τσεχική Δημοκρατία ή μια οργανωτική μονάδα της εγκατάστασής του.

Οι διατάξεις του άρθρου 4 του νόμου αριθ. 292/2013, Συλλογή, περί ειδικών δικαστικών διαδικασιών, ορίζουν ότι αρμόδιο για τη διαδικασία είναι το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας του προσώπου υπέρ του οποίου διενεργείται η διαδικασία, εκτός αν άλλως ορίζει ο εν λόγω νόμος. Το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητα ανηλίκου που δεν έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ανηλίκου, όπως καθορίζεται με συμφωνία των γονέων ή δικαστική απόφαση ή άλλες αποφασιστικής ισχύος περιστάσεις.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Εκτός από την κατά τόπον αρμοδιότητα του δικαστηρίου γενικής αρμοδιότητας του εναγομένου, υπάρχει και άλλη ειδική κατά τόπον αρμοδιότητα, που είναι (α) η προαιρετική ειδική κατά τόπον αρμοδιότητα (βλέπε ερώτηση 2.2.2.1 παρακάτω) και (β) η αποκλειστική ειδική κατά τόπον αρμοδιότητα (βλέπε ερώτηση 2.2.2.2 παρακάτω). Στις εμπορικές υποθέσεις επιτρέπεται επίσης η συμφωνία παρέκτασης αρμοδιότητας (βλέπε ερώτηση 2.2.2.3 παρακάτω).

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 5 του νόμου αριθ. 292/2013, Συλλογή, περί ειδικών δικαστικών διαδικασιών, αν μεταβληθούν οι περιστάσεις που καθορίζουν την αρμοδιότητα, σε διαδικασία δικαστικής συμπαράστασης ανηλίκου, σε υποθέσεις επιμέλειας και σε διαδικασία που αφορά δικαιοπρακτική ικανότητα, το δικαστήριο δικαιούται να μεταβιβάσει την αρμοδιότητά του σε άλλο δικαστήριο, αν τούτο εξυπηρετεί το συμφέρον του ανηλίκου, του επιτρόπου ή του προσώπου του οποίου η δικαιοπρακτική ικανότητα τίθεται υπό κρίση. Ωστόσο, η μεταβίβαση της αρμοδιότητας δυνάμει της παρούσας παραγράφου τίθεται πάντοτε υπό την αίρεση της κρίσης του δικαστηρίου.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Πρόκειται για τη λεγόμενη «προαιρετική ειδική κατά τόπον αρμοδιότητα», που ρυθμίζεται από το άρθρο 87 του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή «κώδικας πολιτικής δικονομίας». Ο ενάγων μπορεί να επιλέξει αν θα ασκήσει αγωγή είτε ενώπιον του δικαστηρίου γενικής αρμοδιότητας του εναγομένου ή ενώπιον άλλου κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου. Ωστόσο, πρέπει να τηρούνται οι κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας – αν ένα περιφερειακό δικαστήριο είναι αρμόδιο στον πρώτο βαθμό, ο ενάγων πρέπει να ασκήσει την αγωγή του ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου. Μετά την κατάθεση της αγωγής ενώπιον του δικαστηρίου, ο/η ενάγων/-ουσα δεν μπορεί να μεταβάλει την επιλογή του/της. Αν η κατά τόπον αρμοδιότητα ρυθμίζεται με ενωσιακό κανονισμό που ισχύει άμεσα στα κράτη μέλη και υπερισχύει του εθνικού δικαίου (βλέπε συγκεκριμένες διατάξεις του κανονισμού αριθ. 44/2001, που ρυθμίζει όχι μόνον τη διεθνή αλλά και την κατά τόπον αρμοδιότητα), οι κανόνες για την προαιρετική κατά τόπον αρμοδιότητα βάσει του δικαίου της Τσεχίας μπορεί να μην εφαρμόζονται.

Αντί του δικαστηρίου γενικής αρμοδιότητας του εναγομένου, ο ενάγων μπορεί να επιλέξει ένα δικαστήριο του τόπου:

  • της μόνιμης εργασίας του/της εναγομένου/-ης
  • επέλευσης των περιστάσεων που αποτέλεσαν τη γενεσιουργό αιτία του δικαιώματος αποζημίωσης
  • της οργανωτικής μονάδας της εγκατάστασης του εναγόμενου φυσικού ή νομικού προσώπου, σε περίπτωση που η διαφορά αφορά την εν λόγω μονάδα
  • της έδρας ενός προσώπου που οργανώνει μια οργανωμένη αγορά ή χειρίζεται πολυμερές σύστημα ανταλλαγών, σε περίπτωση εμπορικής διαφοράς
  1. που αφορά μια οργανωμένη αγορά που οργανώνεται από το εν λόγω πρόσωπο, ή τη διευθέτηση της εν λόγω διαδικασία ή
  2. ένα πολυμερές σύστημα ανταλλαγών που τελεί υπό τη διαχείριση του εν λόγω προσώπου, ή τη διευθέτηση της εν λόγω συναλλαγής,
  • πληρωμής, αν ασκείται ένα δικαίωμα που απορρέει από συναλλαγματική, γραμμάτιο εις διαταγή ή άλλον τίτλο
  • της έδρας του χρηματιστηρίου εμπορευμάτων, σε περίπτωση διαφοράς που αφορά συναλλαγή του χρηματιστηρίου εμπορευμάτων.
2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Πρόκειται για τη λεγόμενη «αποκλειστική ειδική κατά τόπον αρμοδιότητα», που ρυθμίζεται από το άρθρο 88 του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή, «κώδικας πολιτικής δικονομίας», και συγκεκριμένες διατάξεις του νόμου αριθ. 292/2013, Συλλογή, περί ειδικών δικαστικών διαδικασιών. Αν για ορισμένες υποθέσεις έχει καθιερωθεί αποκλειστική κατά τόπον αρμοδιότητα, η κατά τόπον αρμοδιότητα δεν καθορίζεται σύμφωνα με το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας ή με το δικαστήριο που έχει επιλέξει ο διάδικος.

Αν η κατά τόπον αρμοδιότητα ρυθμίζεται από ενωσιακό κανονισμό που ισχύει άμεσα στα κράτη μέλη και υπερισχύει του εθνικού δικαίου [βλέπε συγκεκριμένες διατάξεις του κανονισμού (EΚ) αριθ. 44/2001 για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, ο οποίος ρυθμίζει όχι μόνον τη διεθνή, αλλά και την κατά τόπον αρμοδιότητα], ενδέχεται να μην εφαρμόζονται οι κανόνες της αποκλειστικής κατά τόπον αρμοδιότητας βάσει του δικαίου της Τσεχίας.

Σύμφωνα με τον άρθρο 88 του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή, «κώδικας πολιτικής δικονομίας», η αποκλειστική κατά τόπον αρμοδιότητα επιβάλλεται πρωτίστως στις παρακάτω διαδικασίες:

  • στη διαδικασία διευθέτησης της κοινής περιουσίας των συζύγων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων ή την ακύρωση κοινής μίσθωσης ακινήτου μετά το διαζύγιο – κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση διαζυγίου
  • στη διαδικασία για το δικαίωμα επί ακινήτων (η διαδικασία πρέπει να αφορά απευθείας το δικαίωμα επί του ακινήτου – πρόκειται κυρίως για εμπράγματα δικαιώματα ή δικαιώματα μίσθωσης), κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο, με τον όρο ότι δεν πρόκειται για διαδικασία που αφορά τη διευθέτηση των κοινών περιουσιακών στοιχείων των συζύγων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων ή την ακύρωση κοινής μίσθωσης ακινήτου μετά το διαζύγιο (στις εν λόγω υποθέσεις, κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση διαζυγίου – βλέπε παραπάνω)
  • στη διαδικασία έκδοσης απόφασης επί κληρονομικής διαφοράς, κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο διεξάγεται η κληρονομική διαδικασία

O νόμος αριθ. 292/2013, Συλλογή, περί ειδικών δικαστικών διαδικασιών, ορίζει την ειδική κατά τόπον αρμοδιότητα για τις παρακάτω διαδικασίες:

  • για διαδικασία διαζυγίου, καθορισμού του υποστατού του γάμου και ακυρότητας του γάμου – σύμφωνα με τα άρθρα 373 και 383 πρόκειται για το δικαστήριο του τόπου της τελευταίας κοινής κατοικίας των συζύγων στην Τσεχική Δημοκρατία, με τον όρο ότι τουλάχιστον ένας από τους συζύγους διαμένει στον εν λόγω τόπο εάν δεν υπάρχει τέτοιο δικαστήριο, αρμόδιο είναι το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας του συζύγου που δεν κίνησε τη διαδικασία και αν δεν υπάρχει και τέτοιο δικαστήριο, το δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας του συζύγου που κίνησε τη διαδικασία
  • για την κληρονομική διαδικασία – σύμφωνα με το άρθρο 98 πρόκειται για τον τόπο της καταχωρισμένης μόνιμης κατοικίας του θανόντος, του τόπου της τελευταίας μόνιμης κατοικίας του ή του τόπου διαμονής του, του τόπου όπου βρίσκονται τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία του θανόντος ή του τόπου θανάτου του (ιεραρχικά κριτήρια)
  • για τη διαδικασία σε υποθέσεις διεθνούς απαγωγής παιδιών (επιστροφή παιδιού) σύμφωνα με το άρθρο 479, κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της έδρας του γραφείου για τη διεθνή νομική προστασία των παιδιών – δηλαδή το επαρχιακό δικαστήριο του Μπρνο.
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Οι διάδικοι έχουν μόνο τη δυνατότητα να συμφωνήσουν σχετικά με κατά τόπον αρμοδιότητα διαφορετική από αυτή που ορίζει ο νόμος (με τη λεγόμενη συμφωνία παρέκτασης αρμοδιότητας) βάσει του άρθρου 89α του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή, «κώδικας πολιτικής δικονομίας», μόνον σε υποθέσεις που αφορούν τις σχέσεις επιχειρήσεων που απορρέουν από επιχειρηματικές δραστηριότητες και μόνον με τον όρο ότι δεν έχει καθιερωθεί αποκλειστική αρμοδιότητα δυνάμει του άρθρου 88 του νόμου αριθ. 99/1963, Συλλογή, «κώδικας πολιτικής δικονομίας», για την οικεία υπόθεση (βλέπε ανωτέρω). Η συμφωνία παρέκτασης αρμοδιότητας πρέπει να είναι γραπτή. Αν ο ενάγων προσφύγει ενώπιον του δικαστηρίου που έχει επιλεγεί με επίκληση της συμφωνίας παρέκτασης, η συμφωνία (σε αξιόπιστη μορφή – κατά προτίμηση η πρωτότυπη συμφωνία ή γνήσιο αντίγραφο αυτής) θα πρέπει να επισυναφθεί στην αγωγή, παρότι η υφιστάμενη νομοθεσία δεν θέτει τέτοια προϋπόθεση.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Δεν υπάρχουν ειδικά δικαστήρια στην Τσεχική Δημοκρατία (βλέπε απάντηση στην ερώτηση 1).

Τελευταία επικαιροποίηση: 16/09/2020

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Γερµανία

Η διεθνής δικαιοδοσία των γερμανικών δικαστηρίων καθορίζεται είτε από σχετικές νομικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε από αυτόνομο διεθνές αστικό δικονομικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων διεθνών συμφωνιών δημοσίου διεθνούς δικαίου. Το έντυπο απαντά μόνο σε ερωτήσεις σχετικά με την αρμοδιότητα των εθνικών δικαστηρίων.

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Για τις αστικές διαφορές, υπάρχουν στη Γερμανία δύο κατηγορίες αρμόδιων δικαστηρίων: τα πολιτικά δικαστήρια (Zivilgerichte) και τα δικαστήρια εργατικών διαφορών (Arbeitsgerichte).

Τα δικαστήρια εργατικών διαφορών είναι αρμόδια για όλες τις αστικές διαφορές μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, καθώς και για τις διαφορές μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Οι λοιπές αρμοδιότητες των δικαστηρίων εργατικών διαφορών απορρέουν από τα άρθρα 2 και 2a του νόμου περί της οργανώσεως των δικαστηρίων εργατικών διαφορών (ArbGG). Τα εν λόγω δικαστήρια, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο του ArbGG, είναι επίσης αρμόδια για διαφορές μεταξύ προσώπων που προσομοιάζουν σε εργαζομένους και των εντολέων τους. Όλες οι λοιπές διαφορές αστικού δικαίου εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων. Τα πολιτικά δικαστήρια είναι τακτικά δικαστήρια.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Πρωτοβάθμια πολιτικά δικαστήρια είναι τα ειρηνοδικεία (Amtsgerichte) και τα πρωτοδικεία (Landgerichte).

1. Τα ειρηνοδικεία είναι κατά κανόνα αρμόδια για αστικές διαφορές των οποίων το αντικείμενο είναι αξίας έως 5 000 ευρώ και εφόσον δεν προβλέπεται αποκλειστική αρμοδιότητα του πρωτοδικείου [άρθρο 23 παράγραφος 1 του νόμου περί οργανισμού των δικαστηρίων (Gerichtsverfassungsgesetz—GVG)].

Ανεξάρτητα από την αξία του αντικειμένου της διαφοράς, προβλέπεται επίσης αποκλειστική αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων και στις ακόλουθες περιπτώσεις (πρβλ. άρθρα 23 και 23a του GVG).

Τα ειρηνοδικεία είναι αρμόδια για την εκδίκαση διαφορών που αφορούν απαιτήσεις οι οποίες πηγάζουν από μίσθωση κατοικίας ή την ύπαρξη τέτοιας μίσθωσης [άρθρο 23 σημείο 2 στοιχείο a) του GVG].

Ακόμη, τα ειρηνοδικεία είναι αποκλειστικά αρμόδια για την εκδίκαση οικογενειακών υποθέσεων σε πρώτο βαθμό και εν γένει για υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρο 23a παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο σημεία 1 και 2 του GVG).

Τα ειρηνοδικεία έχουν επίσης αποκλειστική αρμοδιότητα και σε άλλες υποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 23 σημείο 2 στοιχεία b) έως d) και g) του GVG.

2. Τα πρωτοδικεία είναι αρμόδια για την εκδίκαση σε πρώτο βαθμό κάθε αστικής διαφοράς η οποία δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων. Πρόκειται ιδίως για τις διαφορές των οποίων το αντικείμενο είναι αξίας άνω των 5 000 ευρώ.

Σύμφωνα με το άρθρο 71 παράγραφος 2 του GVG, το πρωτοδικείο είναι αποκλειστικά αρμόδιο ανεξαρτήτως του ύψους της αξίας της διαφοράς

-          για αξιώσεις που απορρέουν από τη δημοσιοϋπαλληλική νομοθεσία κατά των φορολογικών αρχών,

-          για αξιώσεις που απορρέουν από ψευδείς, παραπλανητικές ή παραλειφθείσες πληροφορίες σχετικά με τη δημόσια κεφαλαιαγορά, από τη χρήση ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών σχετικά με τη δημόσια κεφαλαιαγορά ή από την παράλειψη της δέουσας ενημέρωσης ότι οι πληροφορίες για τη δημόσια κεφαλαιαγορά είναι ψευδείς ή παραπλανητικές,

-          για διαφορές σχετικά με την εξουσία του εργοδότη και την εξ αυτής απορρέουσα αξίωση του εργολάβου για αναπροσαρμογή της αμοιβής του επί συμβάσεων κατασκευής ακινήτων κατά την έννοια του άρθρου 650a του γερμανικού αστικού κώδικα (Bürgerliches Gesetzbuch—BGB)

-          και για αξιώσεις αποζημίωσης λόγω αστικής ευθύνης του Δημοσίου.

Στα πρωτοδικεία μπορούν να συγκροτούνται τμήματα για την εκδίκαση εμπορικών υποθέσεων (άρθρο 93 του GVG). Τα εν λόγω τμήματα είναι αρμόδια, μεταξύ άλλων, για αστικές αξιώσεις κατά εμπόρων, καθώς και για διαφορές στο πλαίσιο της νομοθεσίας περί συναλλαγματικών και επιταγών. Εξαντλητική απαρίθμηση των αρμοδιοτήτων των τμημάτων εμπορικών υποθέσεων παρατίθεται στο άρθρο 95 του GVG. Εναπόκειται στον ενάγοντα να ζητήσει στο δικόγραφο της αγωγής την εξέταση της υπόθεσης από το τμήμα εμπορικών υποθέσεων (άρθρο 96 παράγραφος 1 του GVG).

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Η βασική αρχή για τη γενική δωσιδικία στη Γερμανία, βάσει των διατάξεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (άρθρα 12 έως 18 του ZPO), είναι ότι η κατά τόπον αρμοδιότητα καθορίζεται με βάση τον τόπο κατοικίας του εναγομένου. Εάν ένα πρόσωπο δεν διαθέτει τόπο κατοικίας, τότε λαμβάνεται υπόψη ο τόπος διαμονής του εν λόγω προσώπου στη Γερμανία και, εάν δεν είναι γνωστός ο τόπος αυτός, ο τελευταίος γνωστός τόπος κατοικίας (άρθρο 16 του ZPO). Για τα νομικά πρόσωπα η κατά τόπον αρμοδιότητα καθορίζεται από την καταστατική τους έδρα (άρθρο 17 του ZPO).

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Για ορισμένα είδη αγωγών, ο ενάγων μπορεί εναλλακτικά να επιλέξει άλλη (ειδική — μη αποκλειστική) δωσιδικία από τον τόπο κατοικίας του εναγομένου. Παραδείγματα:

* Οι διαφορές που απορρέουν από συμβατική σχέση ή αφορούν την ύπαρξη συμβατικής σχέσης μπορούν επίσης να υποβληθούν στο δικαστήριο του τόπου στον οποίον πρέπει να εκπληρωθεί η επίδικη παροχή (η λεγόμενη «ειδική δωσιδικία του τόπου εκπλήρωσης της παροχής», άρθρο 29 παράγραφος 1 του ZPO). Τυχόν συμφωνία μεταξύ των συμβαλλομένων για τον τόπο εκπλήρωσης της παροχής λαμβάνεται διαδικαστικώς υπόψη μόνον εφόσον οι συμβαλλόμενοι εμπίπτουν στις κατηγορίες προσώπων που νομιμοποιούνται να συνάπτουν συμφωνίες παρέκτασης της αρμοδιότητας, σύμφωνα με το άρθρο 38 παράγραφος 1 του ZPO, πρβλ. 2.2.2.3.

Ο όρος «συμβατική σχέση» καλύπτει κάθε ενοχική σύμβαση, ανεξαρτήτως του είδους της παροχής. Η διάταξη αυτή ισχύει κατ’ αναλογία και στις περιπτώσεις που είναι αρμόδια τα δικαστήρια εργατικών διαφορών.

* Για τις αγωγές που αφορούν αδικοπραξίες είναι επίσης αρμόδιο το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου τελείται η αδικοπραξία (άρθρο 32 του ZPO).

* Για αγωγές με βάση τον νόμο περί οδικής κυκλοφορίας (StVG) αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο, στην περιφέρεια του οποίου συνέβη το ζημιογόνο γεγονός, δηλαδή το τροχαίο ατύχημα (άρθρο 20 του StVG).

* Τα θύματα αξιόποινων πράξεων μπορούν, στο πλαίσιο ποινικής δίκης, να ασκήσουν πολιτική αγωγή για τυχόν περιουσιακής φύσεως αξιώσεις τους εξαιτίας της αξιόποινης πράξης ενώπιον του δικαστηρίου στο οποίο έχει απαγγελθεί η σχετική κατηγορία [συνεκδίκαση με την ποινική δίκη, σύμφωνα με τα άρθρα 403 και 404 του γερμανικού Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (Strafprozessordnung—StPO)].

* Η κατά τόπον αρμοδιότητα για τις δίκες διαζυγίου ρυθμίζεται από το άρθρο 122 του νόμου περί της διαδικασίας σε οικογενειακές υποθέσεις και σε υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας (FamFG). Σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο, αποκλειστικά αρμόδιο κατά τόπον είναι το δικαστήριο οικογενειακών διαφορών (τμήμα που έχει συγκροτηθεί στα ειρηνοδικεία) στην περιφέρεια του οποίου έχει τη συνήθη διαμονή του (δηλαδή το πραγματικό βιοτικό του κέντρο) ο ένας εκ των συζύγων με όλα τα κοινά ανήλικα τέκνα. Αν κατά την επέλευση της εκκρεμοδικίας (δηλαδή κατά την επίδοση ή κοινοποίηση του εισαγωγικού δικογράφου) δεν υφίσταται τέτοια συνήθης διαμονή με όλα τα κοινά ανήλικα τέκνα, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το δικαστήριο οικογενειακών διαφορών στην περιφέρεια του οποίου έχει τη συνήθη διαμονή του ένας εκ των συζύγων με μέρος των κοινών ανήλικων τέκνων, υπό την προϋπόθεση ότι κανένα κοινό ανήλικο τέκνο δεν έχει τη συνήθη διαμονή του με τον άλλο σύζυγο.

Εάν δεν μπορεί να θεμελιωθεί αρμοδιότητα με βάση τους ανωτέρω κανόνες, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το δικαστήριο οικογενειακών διαφορών στην περιφέρεια του οποίου οι σύζυγοι είχαν την τελευταία κοινή συνήθη διαμονή τους, εφόσον ένας εκ των συζύγων εξακολουθεί κατά την επέλευση της εκκρεμοδικίας (βλ. ανωτέρω) να έχει εκεί τη συνήθη διαμονή του. Εάν δεν συντρέχει η εν λόγω προϋπόθεση, τότε λαμβάνεται υπόψη ο τόπος της συνήθους διαμονής του καθ’ ου, εκτός εάν δεν υπάρχει τέτοιος στη Γερμανία. Στην τελευταία αυτή περίπτωση λαμβάνεται υπόψη ο τόπος συνήθους διαμονής του αιτούντος.

Εάν δεν μπορεί να θεμελιωθεί αρμοδιότητα ούτε με βάση αυτούς τους κανόνες, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το δικαστήριο οικογενειακών διαφορών του ειρηνοδικείου του Βερολίνου–Schöneberg.

* Η κατά τόπον αρμοδιότητα για υποθέσεις διατροφής ρυθμίζεται από το άρθρο 232 του FamFG. Όσον αφορά τη διατροφή συζύγου ή τέκνων, αποκλειστικά αρμόδιο κατά τη διάρκεια της εκκρεμοδικίας μιας γαμικής διαφοράς είναι το δικαστήριο ενώπιον του οποίου εκκρεμεί ή εκκρεμούσε σε πρώτο βαθμό η γαμική διαφορά.

Σε περίπτωση που δεν εκκρεμεί πλέον γαμική διαφορά, αποκλειστικά αρμόδιο για υπόθεση διατροφής ανήλικου ή εξομοιούμενου με ανήλικο τέκνου είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου έχει τη συνήθη διαμονή του το τέκνο ή ο γονέας που είναι εξουσιοδοτημένος να ενεργεί εξ ονόματος του ανηλίκου. Αυτό δεν ισχύει αν η συνήθης διαμονή του τέκνου ή του γονέα βρίσκεται στο εξωτερικό.

Για όλες τις λοιπές υποθέσεις διατροφής (διατροφή συζύγων ή τέκνων που δεν εμπίπτει στις προαναφερθείσες διατάξεις, όπως επίσης, για παράδειγμα, διατροφή εγγονών, γονέων ή μητέρων άγαμων τέκνων) εξακολουθούν να ισχύουν οι γενικές διατάξεις, δηλαδή δίνεται προτεραιότητα στη συνήθη διαμονή του καθ’ ου. Για ορισμένες ειδικές περιπτώσεις, υπάρχουν ακόμη οι συντρέχουσες δωσιδικίες του άρθρου 232 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο του FamFG.

* Αντίστοιχα ισχύουν σε δίκες σχετικές με τη γονική μέριμνα ή το δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας, σύμφωνα με το άρθρο 152 του FamFG, δηλαδή εάν εκκρεμεί η δίκη διαζυγίου, το επιληφθέν δικαστήριο παραμένει αρμόδιο και για τις υποθέσεις αυτές. Εάν δεν εκκρεμεί γαμική διαφορά, καθοριστική είναι η συνήθης διαμονή του τέκνου. Κρίσιμο χρονικό σημείο για τον καθορισμό της αρμοδιότητας είναι ο χρόνος κατά τον οποίο το δικαστήριο επιλαμβάνεται της υπόθεσης.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Όταν ένας νόμος ορίζει ρητά ορισμένη δωσιδικία ως αποκλειστική, η εν λόγω δωσιδικία υπερισχύει κάθε άλλης, υπό την έννοια ότι η αγωγή ασκείται παραδεκτά μόνον ενώπιον του αποκλειστικά αρμόδιου δικαστηρίου. Αποκλειστικές δωσιδικίες απορρέουν από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, αλλά και από ειδικούς νόμους (π.χ. άρθρο 122 του FamFG):

Όταν η αγωγή αφορά ακίνητο ή δικαίωμα που εξομοιούται με δικαίωμα επί ακινήτου (π.χ. κληρονομητό εμπράγματο δικαίωμα για οικοδόμηση κτίσματος—Erbbaurecht), τότε αποκλειστικά αρμόδιο σε ορισμένες περιπτώσεις είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο. Η ρύθμιση αυτή ισχύει για αγωγές που αφορούν κυριότητα ή εμπράγματα βάρη, για διαφορές που αφορούν την ανυπαρξία εμπράγματου βάρους, για αγωγές νομής, αγωγές περί ορίων και αγωγές διανομής (άρθρο 24 του ZPO).

Για τις διαφορές που απορρέουν από μισθώσεις και μισθώσεις προσοδοφόρων πραγμάτων με αντικείμενο ακίνητα ή την ύπαρξη τέτοιας συμβατικής σχέσης, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το μίσθιο (άρθρο 29a παράγραφος 1 του ZPO). Η ρύθμιση αυτή δεν ισχύει, ωστόσο, για τις μισθώσεις χώρων που χρησιμοποιούνται για προσωρινή διαμονή (π.χ. παραθεριστικές κατοικίες, δωμάτια ξενοδοχείων κ.λπ.), επιπλωμένων χώρων που εκμισθώνονται σε μεμονωμένους μισθωτές, καθώς και οικιών και χώρων που χρησιμοποιούνται για δημόσιους σκοπούς (άρθρο 29a παράγραφος 2 του ZPO).

Για τις αγωγές οι οποίες στρέφονται κατά του ιδιοκτήτη εργοστασίου που βρίσκεται στη Γερμανία με τις οποίες ζητείται αποζημίωση για βλάβη προκληθείσα από επενέργεια στο περιβάλλον, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου εκδηλώθηκε η εκ του εργοστασίου επενέργεια στο περιβάλλον (άρθρο 32a του ZPO).

Για αγωγές αποζημίωσης εξαιτίας ψευδών, παραπλανητικών ή παραλειφθεισών πληροφοριών σχετικά με τη δημόσια κεφαλαιαγορά ή για αγωγές που αφορούν την εκτέλεση συμβάσεως που βασίζεται σε προσφορά βάσει του νόμου περί απόκτησης αξιογράφων και εξαγορών, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το δικαστήριο της έδρας του εν λόγω εκδότη, του εν λόγω προσφέροντος άλλων περιουσιακών επενδύσεων ή της υπό εξαγορά εταιρείας, εφόσον η εν λόγω έδρα βρίσκεται στη Γερμανία και η αγωγή απευθύνεται τουλάχιστον και κατά του εκδότη, του προσφέροντος ή της υπό εξαγορά εταιρείας (άρθρο 32β του ZPO).

Για τις διαδικασίες έκδοσης διαταγής πληρωμής (Mahnverfahren), αποκλειστικά αρμόδιο είναι το ειρηνοδικείο της γενικής δωσιδικίας του αιτούντος, δηλαδή το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται η συνήθης κατοικία ή, στην περίπτωση των νομικών προσώπων, η καταστατική έδρα του αιτούντος (άρθρο 689 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο του ZPO). Αν ο αιτών δεν έχει γενική δωσιδικία στη Γερμανία, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το ειρηνοδικείο του Wedding στο Βερολίνο. Αυτό ισχύει επίσης στον βαθμό που άλλες διατάξεις προβλέπουν διαφορετική αποκλειστική αρμοδιότητα.

Για τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, αποκλειστικά αρμόδιο ως δικαστήριο της εκτέλεσης είναι το ειρηνοδικείο στην περιφέρεια του οποίου προβλέπεται να πραγματοποιηθούν ή έχουν ήδη πραγματοποιηθεί πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης (άρθρο 764 παράγραφος 2 και άρθρο 802 του ZPO). Σε διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης που αφορούν απαιτήσεις και άλλα περιουσιακά δικαιώματα, αρμόδιο είναι το ειρηνοδικείο στην περιφέρεια του οποίου έχει την κατοικία του ο οφειλέτης, άρθρο 828 παράγραφος 2 του ZPO. Σε περιπτώσεις αναγκαστικού πλειστηριασμού ή αναγκαστικής διαχείρισης ακινήτων, αποκλειστικά αρμόδιο κατά τόπον για την αναγκαστική εκτέλεση είναι το ειρηνοδικείο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο [άρθρο 1 παράγραφος 1 και άρθρο 146 του νόμου περί αναγκαστικού πλειστηριασμού και αναγκαστικής διαχείρισης (Gesetz über die Zwangsversteigerung und die Zwangsverwaltung—ZVG) και άρθρα 802 και 869 του ZPO].

Αν επί αντικειμένου της αναγκαστικής εκτέλεσης αντιταχθεί δικαίωμα τρίτου το οποίο παρεμποδίζει την εκποίηση, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου πραγματοποιείται επιτυχώς η αναγκαστική εκτέλεση (άρθρο 771 του ZPO).

Ο εξαναγκασμός σε πράξη, ανοχή ή παράλειψη πραγματοποιείται επί αναντικατάστατων πράξεων από το δικάζον δικαστήριο ενώπιον του οποίου εκκρεμεί η υπόθεση σε πρώτο βαθμό (άρθρα 894, 895, 888 και 890 του ZPO). Το δικάζον δικαστήριο ενώπιον του οποίου εκκρεμεί η υπόθεση σε πρώτο βαθμό είναι επίσης αρμόδιο για την εκδίκαση ενστάσεων που αφορούν την ίδια την απαίτηση που έχει αναγνωριστεί με την απόφαση (άρθρο 767 του ZPO).

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

α) Συμφωνίες

Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας προβλέπει τη δυνατότητα σύναψης συμφωνιών παρέκτασης της αρμοδιότητας. Σύμφωνα με το άρθρο 38 παράγραφος 1 του ZPO, ένα καταρχήν αναρμόδιο πρωτοβάθμιο δικαστήριο μπορεί να καταστεί αρμόδιο με ρητή ή σιωπηρή συμφωνία των μερών, εφόσον οι διάδικοι είναι έμποροι, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή χωριστή ομάδα περιουσίας δημοσίου δικαίου. Ακόμη, ως αρμόδιο επιτρέπεται να ορισθεί με συμφωνία πρωτοβάθμιο δικαστήριο όταν ο ένας τουλάχιστον από τους συμβαλλομένους δεν έχει τη γενική του δωσιδικία στη Γερμανία (άρθρο 38 παράγραφος 2 του ZPO). Στην τελευταία αυτή περίπτωση, η συμφωνία πρέπει να είναι γραπτή ή, εάν είναι προφορική, να πιστοποιείται εγγράφως. Εάν το ένα από τα μέρη έχει τη γενική δωσιδικία του στη Γερμανία, μπορεί να επιλεγεί μόνον ένα δικαστήριο όσον αφορά τη Γερμανία, στο οποίο το εν λόγω μέρος θα έχει είτε τη γενική δωσιδικία του είτε θα θεμελιώνεται ειδική δωσιδικία.

Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 38 παράγραφος 3 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, η συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας επιτρέπεται μόνον εφόσον είναι ρητή και γραπτή και συνάπτεται μετά τη γένεση της διαφοράς ή προς κάλυψη της περίπτωσης να μεταφέρει ο μελλοντικός εναγόμενος, μετά τη σύναψη της σύμβασης, την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στην αλλοδαπή, ή της περίπτωσης να μην είναι γνωστός ο τόπος κατοικίας ή συνήθους διαμονής του κατά τον χρόνο άσκησης της αγωγής.

Σε κάθε περίπτωση η συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας πρέπει να σχετίζεται πάντοτε με συγκεκριμένη έννομη σχέση και με τις νομικές διαφορές που απορρέουν από αυτήν. Σε αντίθετη περίπτωση η συμφωνία είναι άκυρη (άρθρο 40 παράγραφος 1 του ZPO). Περαιτέρω, συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας είναι απαράδεκτη εάν αφορά μη περιουσιακές απαιτήσεις οι οποίες υπάγονται στην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου, ανεξαρτήτως της αξίας του αντικειμένου της διαφοράς. Επίσης, δεν επιτρέπεται η σύναψη συμφωνίας παρέκτασης της αρμοδιότητας όταν ο νόμος προβλέπει αποκλειστική αρμοδιότητα (άρθρο 40 παράγραφος 2 του ZPO).

Μια ισχυρή συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας είναι δεσμευτική για τα δικαστήρια. Από το περιεχόμενο της συμφωνίας εξαρτάται αν έχει συμφωνηθεί αποκλειστική αρμοδιότητα.

β) Παράσταση χωρίς ενστάσεις

Η αρμοδιότητα ορισμένου πρωτοβάθμιου δικαστηρίου θεμελιώνεται επίσης όταν ο εναγόμενος, χωρίς να προβάλει ένσταση αναρμοδιότητας, συμμετέχει προφορικά στην κύρια δίκη (άρθρο 39 του ZPO). Όταν η διαδικασία διεξάγεται ενώπιον του ειρηνοδικείου, η νομική αυτή συνέπεια επέρχεται μόνον εφόσον το δικαστήριο έχει προβεί σε σχετική υπόμνηση (άρθρο 504 του ZPO).

Εξάλλου, δεν είναι δυνατή η υπό τις συνθήκες αυτές θεμελίωση της αρμοδιότητας με την άνευ ενστάσεως συμμετοχή στην κύρια δίκη όταν δεν θα ήταν επιτρεπτή στη συγκεκριμένη περίπτωση η σύναψη συμφωνίας παρέκτασης της αρμοδιότητας (βλέπε ανωτέρω, ο κανόνας αφορά τις περιπτώσεις μη περιουσιακών διαφορών και αποκλειστικής δικαιοδοσίας).

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Ιδιαιτερότητες προκύπτουν στην περίπτωση της ειδικής δωσιδικίας των δικαστηρίων εργατικών διαφορών όχι μόνον όσον αφορά την καθ’ ύλην αρμοδιότητα δυνάμει των άρθρων 2 έως 3 του νόμου περί της οργανώσεως των δικαστηρίων εργατικών διαφορών (ArbGG), αλλά και όσον αφορά την κατά τόπον αρμοδιότητα.

Για τις διαδικασίες έκδοσης αποφάσεων κατά την έννοια του άρθρου 2 του ArbGG, γίνεται καταρχήν παραπομπή στους γενικούς κανόνες του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ZPO), σύμφωνα με τα άρθρα 12-40 του ZPO, άρθρο 46 παράγραφος 1 του ZPO. Ωστόσο, το άρθρο 48 παράγραφος 1α του ArbGG ιδρύει ειδική δωσιδικία (βλ. σημείο 2.2.2.1) του τόπου εργασίας, ενώπιον των δικαστηρίων του οποίου μπορεί επίσης να ασκηθεί αγωγή. Οι συμφωνίες παρέκτασης αρμοδιότητας διέπονται από τους γενικούς κανόνες, όπως περιγράφονται υπό 2. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 48 παράγραφος 2 του ArbGG, οι κοινωνικοί εταίροι έχουν την εξουσία να καθορίζουν για ορισμένες διαφορές αρμοδιότητα ενός καταρχήν αναρμόδιου κατά τόπον δικαστηρίου, κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις του άρθρου 38 παράγραφοι 2 και 3 του ZPO.

Κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων κατά την έννοια του άρθρου 2a του ArbGG, το άρθρο 82 παράγραφος 1 του ArbGG προβλέπει αποκλειστική δωσιδικία του τόπου εγκατάστασης της επιχείρησης, δηλ. της καταστατικής έδρας της εταιρείας.

Τελευταία επικαιροποίηση: 31/07/2023

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση εσθονικά αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες: αγγλικά

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Εσθονία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Οι αστικές υποθέσεις υπάγονται στη δικαιοδοσία των κομητειακών δικαστηρίων (maakohus). Τα κομητειακά δικαστήρια, ως πρωτοβάθμια δικαστήρια, εκδικάζουν αστικές υποθέσεις. Οι αστικές υποθέσεις καλύπτουν μεγάλο εύρος τομέων και αφορούν διαφορές που ανακύπτουν από διάφορες συμβάσεις και ενοχικές σχέσεις, οικογενειακές και κληρονομικές υποθέσεις, διαφορές σχετικά με εμπράγματα δικαιώματα, ζητήματα που αφορούν τις δραστηριότητες και τη διοίκηση εταιρειών και μη κερδοσκοπικών ενώσεων, ζητήματα πτώχευσης και ζητήματα εργατικού δικαίου. Για την κίνηση αστικής διαδικασίας, πρέπει να κατατεθεί δικόγραφο αγωγής σε κομητειακό δικαστήριο. Το δικόγραφο της αγωγής που κατατίθεται στο δικαστήριο πρέπει να αναφέρει το πρόσωπο κατά του οποίου στρέφεται η αγωγή (δηλ. τον εναγόμενο), το αντικείμενο της αγωγής, τον λόγο της αγωγής (δηλαδή τη νομική βάση) και τα αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν την αγωγή.

Η διεξαγωγή των διαδικασιών σε αστικές υποθέσεις διέπεται από τον Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΚώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Αν και δεν υπάρχουν ειδικά δικαστήρια στην Εσθονία, ορισμένες διαφορές μπορούν να υποβληθούν σε εξωδικαστικές επιτροπές προτού γίνει χρήση του δικαιώματος προσφυγής στα δικαστήρια.

Για παράδειγμα, οι εργατικές διαφορές επιλύονται από την Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροεπιτροπή εργατικών διαφορών (töövaidluskomisjon). Η επιτροπή εργατικών διαφορών είναι προδικαστικό, ανεξάρτητο όργανο, το οποίο επιλύει μεμονωμένες εργατικές διαφορές. Στην επιτροπή μπορούν να προσφύγουν τόσο εργαζόμενοι όσο και εργοδότες, χωρίς καταβολή παραβόλων. Η επίλυση εργατικών διαφορών από την επιτροπή εργατικών διαφορών διέπεται από τον Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμο περί επιλύσεως εργατικών διαφορών. Οι διαδικασίες της επιτροπής εργατικών διαφορών δεν συνιστούν υποχρεωτική προδικασία. Απόφαση της επιτροπής εργατικών διαφορών που έχει τεθεί σε ισχύ είναι δεσμευτική για τα μέρη. Η επιτροπή εργατικών διαφορών επιλαμβάνεται, κατόπιν σχετικής προσφυγής, των ακόλουθων διαφορών που ανακύπτουν από εργασιακές σχέσεις: 1) εργατική διαφορά που ανακύπτει από την εργασιακή σχέση μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη εγγεγραμμένου στην Εσθονία ή αλλοδαπού εργοδότη που δραστηριοποιείται στην Εσθονία μέσω υποκαταστήματος, καθώς και διαφορά που ανακύπτει από την προετοιμασία τέτοιας εργασιακής σχέσης (ατομική εργατική διαφορά)· 2) εργατική διαφορά που απορρέει από το άρθρο 7 του νόμου περί συνθηκών εργασίας των εργαζομένων που αποσπώνται στην Εσθονία μεταξύ εργαζομένου αποσπασμένου στην Εσθονία και του εργοδότη του (ατομική εργατική διαφορά)· 3) συλλογική εργατική διαφορά που απορρέει από την εκτέλεση συλλογικής σύμβασης (συλλογική εργατική διαφορά). Η επιτροπή εργατικών διαφορών δεν επιλύει διαφορές που αφορούν αποζημίωση για ζημίες που προκαλούνται από βλάβη της υγείας, σωματική βλάβη ή θάνατο λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας. Στην προσφυγή που υποβάλλεται στην επιτροπή εργατικών διαφορών πρέπει να περιγράφονται οι περιστάσεις που αφορούν τη διαφορά. Για παράδειγμα, όταν προσβάλλεται η καταγγελία σύμβασης απασχόλησης, πρέπει να αναφέρονται ο χρόνος και ο λόγος της καταγγελίας. Είναι απαραίτητο να περιγράφεται η φύση της διαφωνίας μεταξύ των μερών, δηλαδή τι δεν έπραξε ή τι έπραξε κατά παράβαση του νόμου ο εργαζόμενος ή ο εργοδότης. Κάθε δήλωση και αξίωση πρέπει να τεκμηριώνεται και, για τον λόγο αυτόν, κάθε περίσταση που υποστηρίζεται από έγγραφες αποδείξεις (σύμβαση απασχόλησης, αμοιβαίες συμφωνίες ή αλληλογραφία μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη κ.λπ.) ή κάθε αναφορά σε άλλα αποδεικτικά στοιχεία και μάρτυρες πρέπει να περιλαμβάνεται στην προσφυγή. Οι έγγραφες αποδείξεις, οι οποίες τεκμηριώνουν την αξίωση του εργαζομένου ή του εργοδότη, πρέπει να συνοδεύουν την προσφυγή κατά την υποβολή της. Αν ο προσφεύγων θεωρεί αναγκαία την πρόσκληση μάρτυρα στη συνεδρίαση, το όνομα και η διεύθυνση του μάρτυρα πρέπει να περιλαμβάνονται στην προσφυγή. Αξιώσεις οι οποίες ανακύπτουν από σύμβαση μεταξύ καταναλωτή και εμπόρου μπορούν να επιλύονται από την Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροεπιτροπή καταναλωτικών διαφορών (tarbijavaidluste komisjon). Η επίλυση καταναλωτικών διαφορών από την εν λόγω επιτροπή διέπεται από τον Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμο περί προστασίας του καταναλωτή. Η επιτροπή καταναλωτικών διαφορών είναι αρμόδια για την επίλυση τόσο των εγχώριων όσο και των διασυνοριακών καταναλωτικών διαφορών που ανακύπτουν από συμβάσεις μεταξύ καταναλωτών και εμπόρων και κινούνται από καταναλωτή, αν ένα από τα μέρη της διαφοράς είναι έμπορος του οποίου ο τόπος εγκατάστασης βρίσκεται στη Δημοκρατία της Εσθονίας. Η επιτροπή καταναλωτικών διαφορών είναι αρμόδια να επιλύει διαφορές οι οποίες αφορούν ζημίες που προκλήθηκαν από ελαττωματικό προϊόν, υπό τον όρο ότι η ζημία μπορεί να προσδιοριστεί. Αν διαπιστωθεί η πρόκληση ζημίας, αλλά δεν είναι εφικτό να προσδιοριστεί ποσοτικά το ακριβές ποσό της (για παράδειγμα, σε περίπτωση μη χρηματικής ζημίας ή ζημιών που προκύπτουν στο μέλλον), το ποσό της αποζημίωσης καθορίζεται από δικαστήριο. Η επιτροπή δεν επιλύει διαφορές που αφορούν την παροχή μη οικονομικών υπηρεσιών γενικού συμφέροντος, εκπαιδευτικές υπηρεσίες που παρέχονται από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης που παρέχονται σε ασθενείς από επαγγελματίες του τομέα της υγείας για την αξιολόγηση, τη διαφύλαξη ή την αποκατάσταση της υγείας τους ή τη συνταγογράφηση, την παροχή ή την προμήθεια φαρμάκων και ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Επίσης, η επιτροπή δεν επιλύει διαφορές στις οποίες η αξίωση απορρέει από γεγονός θανάτου, σωματικής βλάβης ή βλάβης της υγείας ή διαφορές η διαδικασία επίλυσης των οποίων προβλέπεται από άλλες πράξεις. Οι διαφορές αυτές επιλύονται από αρμόδιο όργανο ή από δικαστήριο. Οι διαδικασίες της επιτροπής καταναλωτικών διαφορών δεν συνιστούν υποχρεωτική προδικασία. Κατάλογος των εμπόρων που δεν συμμορφώθηκαν με τις αποφάσεις της επιτροπής δημοσιεύεται στον ιστότοπο της Ρυθμιστικής Αρχής Προστασίας Καταναλωτή και Τεχνικών Θεμάτων. Αν τα μέρη δεν συναινέσουν στην απόφαση της επιτροπής ή δεν συμμορφωθούν μ’ αυτήν, μπορούν να παραπέμψουν την ίδια διαφορά στο κομητειακό δικαστήριο για ακρόαση.

Οι μισθωτικές διαφορές μπορούν να επιλύονται από επιτροπή μισθωτικών διαφορών, οι διαδικασίες της οποίας διέπονται από τον Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμο για την επίλυση μισθωτικών διαφορών (üürivaidluse lahendamise seadus). Μπορεί να συσταθεί επιτροπή μισθωτικών διαφορών ως ανεξάρτητος φορέας τοπικής αρχής που επιλύει μισθωτικές διαφορές. Οι επιτροπές μισθωτικών διαφορών δεν επιλύουν διαφορές που αφορούν χρηματοοικονομικές απαιτήσεις που υπερβαίνουν τα 3.200 ευρώ. Οι διαδικασίες της επιτροπής μισθωτικών διαφορών δεν συνιστούν υποχρεωτική προδικασία. Μετά την έναρξη ισχύος απόφασης της επιτροπής μισθωτικών διαφορών, τα μέρη δεν μπορούν να υποβάλουν την ίδια αξίωση στην ίδια βάση ενώπιον δικαστηρίου και η απόφαση της επιτροπής μισθωτικών διαφορών που έχει τεθεί σε ισχύ είναι δεσμευτική για τα μέρη.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Για να γνωρίζει κάποιος ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο να επιληφθεί μιας υπόθεσης, είναι σημαντικό να γνωρίζει τις αρχές που διέπουν την αρμοδιότητα των δικαστηρίων. Υπάρχουν τρεις τομείς αρμοδιότητας: 1) γενική αρμοδιότητα, η οποία εξαρτάται από τον τόπο κατοικίας του προσώπου 2) συντρέχουσα αρμοδιότητα 3) αποκλειστική αρμοδιότητα (βλ. σημείο 2.2).

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Τα δικαστήρια κατώτερου και ανώτερου βαθμού διαφέρουν, καθώς το εσθονικό δικαστικό σύστημα έχει τρεις βαθμούς δικαιοδοσίας.

Τα κομητειακά δικαστήρια (maakohus), ως πρωτοβάθμια δικαστήρια, εκδικάζουν όλες τις αστικές υποθέσεις. Νόμος μπορεί να ορίζει ότι ορισμένα είδη υποθέσεων εκδικάζονται μόνο από συγκεκριμένα κομητειακά δικαστήρια, αν αυτό επιταχύνει την εκδίκαση των υποθέσεων ή καθιστά τη διαδικασία πιο αποτελεσματική με άλλον τρόπο.

Το περιφερειακό δικαστήριο (ringkonnakohus) επανεξετάζει, κατόπιν σχετικής έφεσης, αποφάσεις που εκδίδονται σε αστικές υποθέσεις από τα κομητειακά δικαστήρια της κατά τόπον αρμοδιότητάς του. Το περιφερειακό δικαστήριο αποφαίνεται επίσης επί άλλων υποθέσεων που υπάγονται στην αρμοδιότητά του εκ του νόμου.

Το Ανώτατο Δικαστήριο (Riigikohus) επανεξετάζει αποφάσεις που εκδίδονται σε αστικές υποθέσεις από τα περιφερειακά δικαστήρια, βάσει αιτήσεων αναίρεσης κατά των αποφάσεων αυτών. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφαίνεται επίσης επί αιτήσεων αναψηλάφησης ισχυουσών δικαστικών αποφάσεων, ορίζει αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση υπόθεσης στις περιπτώσεις που προβλέπει ο νόμος και αποφαίνεται επί άλλων υποθέσεων που υπάγονται στην αρμοδιότητά του εκ του νόμου. Το Ανώτατο Δικαστήριο λειτουργεί επίσης και ως Συνταγματικό Δικαστήριο της Εσθονίας.

Οι υποθέσεις εκδικάζονται πρώτα από κομητειακό δικαστήριο, το οποίο εκδίδει σχετική απόφαση ως πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Αν ένα πρόσωπο κρίνει ότι η απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου βασίζεται σε παράβαση νομικής διάταξης ή ότι, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων και των αποδεικτικών στοιχείων που πρέπει να ληφθούν υπόψη στην κατ’ έφεση διαδικασία, θα πρέπει, στην κατ’ έφεση διαδικασία, να εκδοθεί απόφαση διαφορετική από την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, έχει έννομο δικαίωμα να ασκήσει έφεση σε ανώτερο δικαστήριο, δηλαδή στο περιφερειακό δικαστήριο. Τα περιφερειακά δικαστήρια είναι δευτεροβάθμια δικαστήρια και, επομένως, επανεξετάζουν τις αποφάσεις των κομητειακών και των διοικητικών δικαστηρίων βάσει εφέσεων και προσφυγών κατά αποφάσεων. Το περιφερειακό δικαστήριο αποφαίνεται επί των αστικών υποθέσεων ως σώμα – η έφεση εκδικάζεται από τμήμα τριμελούς σύνθεσης.

Το Ανώτατο Δικαστήριο είναι ο ανώτατος βαθμός δικαιοδοσίας. Το Ανώτατο Δικαστήριο επανεξετάζει αποφάσεις που εκδίδονται σε αστικές υποθέσεις από τα περιφερειακά δικαστήρια, βάσει αιτήσεων αναίρεσης κατά των αποφάσεων αυτών. Το Ανώτατο Δικαστήριο εκδικάζει επίσης αιτήσεις αναψηλάφησης δικαστικών αποφάσεων που έχουν αποκτήσει ισχύ δεδικασμένου· στις περιπτώσεις που προβλέπονται από τον νόμο, διορίζει δικαστήριο με την προσήκουσα αρμοδιότητα για την εκδίκαση της υπόθεσης· και αποφαίνεται επί άλλων υποθέσεων που υπάγονται στην αρμοδιότητά του εκ του νόμου. Η αναίρεση αφορά την κατάθεση προσφυγής για νομικούς λόγους κατά δικαστικής απόφασης η οποία δεν έχει αποκτήσει ακόμη ισχύ δεδικασμένου και την επανεξέταση της συγκεκριμένης απόφασης από ανώτερο δικαστήριο χωρίς επαναξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών. Η αναψηλάφηση δικαστικών αποφάσεων αφορά την επανεξέταση αποφάσεων οι οποίες έχουν ήδη αποκτήσει ισχύ δεδικασμένου, σε περιπτώσεις στις οποίες έχουν ανακύψει νέα στοιχεία, κατόπιν σχετικής αίτησης διαδίκου.

Ο συμμετέχων στην κατ’ έφεση διαδικασία μπορεί να ασκήσει αναίρεση κατά απόφασης του περιφερειακού δικαστηρίου ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου, αν το περιφερειακό δικαστήριο παραβιάσει ουσιωδώς διάταξη δικονομικού δικαίου ή εφαρμόσει εσφαλμένα διάταξη ουσιαστικού δικαίου. Σε διαδικασίες αναίρεσης στο Ανώτατο Δικαστήριο, ο συμμετέχων στη διαδικασία μπορεί να προβεί σε διαδικαστικές πράξεις και να υποβάλει αιτήματα και αιτήσεις μόνο μέσω δικηγόρου. Σε διαδικασίες εκούσιας δικαιοδοσίας στο Ανώτατο Δικαστήριο, ο συμμετέχων στη διαδικασία μπορεί να προβεί σε διαδικαστικές πράξεις και να υποβάλει αιτήματα και αιτήσεις αυτοπροσώπως ή μέσω δικηγόρου. Το Ανώτατο Δικαστήριο δέχεται την αίτηση αναίρεσης αν αυτή πληροί τις απαιτήσεις του νόμου, υποβληθεί εμπρόθεσμα και αν:
1) το περιφερειακό δικαστήριο προδήλως εφάρμοσε εσφαλμένα διάταξη ουσιαστικού δικαίου στην απόφασή του και η εσφαλμένη εφαρμογή της εν λόγω διάταξης θα μπορούσε να έχει οδηγήσει σε εσφαλμένη απόφαση·
2) το περιφερειακό δικαστήριο, κατά τη λήψη της απόφασής του, παραβίασε ουσιωδώς διάταξη δικονομικού δικαίου, γεγονός που θα μπορούσε να έχει οδηγήσει σε εσφαλμένη απόφαση.
Επιπλέον, το Ανώτατο Δικαστήριο δέχεται την αίτηση αναίρεσης, αν η εκδίκαση της υπόθεσης στο συγκεκριμένο επίπεδο είναι θεμελιώδους σημασίας για τη διασφάλιση ασφάλειας δικαίου και τη διαμόρφωση ομοιόμορφης δικαιοδοτικής πρακτικής ή για την περαιτέρω διάπλαση του δικαίου.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Αρμοδιότητα είναι το δικαίωμα και η υποχρέωση ενός προσώπου να ασκεί τα δικονομικά του δικαιώματα ενώπιον συγκεκριμένου δικαστηρίου. Η αρμοδιότητα διακρίνεται σε γενική, συντρέχουσα ή αποκλειστική.

Η γενική αρμοδιότητα καθορίζει το δικαστήριο στο οποίο μπορούν να κατατεθούν αγωγές κατά ενός προσώπου και στο οποίο μπορούν να ασκηθούν άλλες διαδικαστικές πράξεις σε σχέση με ένα πρόσωπο, εκτός αν ο νόμος ορίζει ότι η αγωγή μπορεί να κατατεθεί ή ότι η πράξη μπορεί να ασκηθεί σε άλλο δικαστήριο.

Η συντρέχουσα αρμοδιότητα καθορίζει το δικαστήριο στο οποίο μπορούν να κατατεθούν αγωγές κατά ενός προσώπου και να ασκηθούν άλλες διαδικαστικές πράξεις σε σχέση με ένα πρόσωπο, επιπλέον της γενικής αρμοδιότητας. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι αγωγή η οποία αφορά περιουσιακή αξίωση και ασκείται κατά φυσικού προσώπου μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος μακροχρόνιας διαμονής του προσώπου. Αν ένα πρόσωπο διαμένει σε άλλο κράτος, αγωγή η οποία αφορά περιουσιακή αξίωση μπορεί να κατατεθεί επίσης κατά του εν λόγω προσώπου στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η τοποθεσία του περιουσιακού στοιχείου για το οποίο κατατίθεται η αξίωση ή στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η τοποθεσία άλλου περιουσιακού στοιχείου που ανήκει στο εν λόγω πρόσωπο.

Η αποκλειστική αρμοδιότητα καθορίζει το μοναδικό δικαστήριο το οποίο μπορεί να επιληφθεί αστικής υπόθεσης. Η αρμοδιότητα σε περιπτώσεις εκούσιας δικαιοδοσίας είναι αποκλειστική, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τον νόμο. Η αποκλειστική αρμοδιότητα μπορεί να καθοριστεί, για παράδειγμα, από τον τόπο στον οποίο βρίσκεται ένα ακίνητο, τον τόπο άσκησης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων νομικού προσώπου κ.λπ.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Αγωγή κατά φυσικού προσώπου μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας του εν λόγω προσώπου, ενώ αγωγή κατά νομικού προσώπου μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η έδρα του νομικού προσώπου. Αν ο τόπος κατοικίας φυσικού προσώπου δεν είναι γνωστός, αγωγή κατά του εν λόγω προσώπου μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τελευταίος γνωστός τόπος κατοικίας του προσώπου.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Αγωγή κατά πολίτη της Δημοκρατίας της Εσθονίας ο οποίος διαμένει στο εξωτερικό και απολαμβάνει ετεροδικίας ή κατά πολίτη της Δημοκρατίας της Εσθονίας ο οποίος εργάζεται στο εξωτερικό και είναι δημόσιος υπάλληλος μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τελευταίος τόπος κατοικίας του εν λόγω προσώπου στην Εσθονία. Αν το πρόσωπο δεν είχε κατοικία στην Εσθονία, αγωγή κατά του εν λόγω προσώπου μπορεί να κατατεθεί στο κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju (Harju Maakohus). Αγωγή κατά κρατικού φορέα της Δημοκρατίας της Εσθονίας ή κατά αρχής τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η έδρα του σχετικού κρατικού φορέα ή της αρχής τοπικής αυτοδιοίκησης. Αν ο κρατικός φορέας δεν μπορεί να καθοριστεί, η αγωγή κατατίθεται στο κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju. Αν η αρχή τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να καθοριστεί, η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η έδρα του δήμου ή της κοινότητας.

Ο ενάγων μπορεί επίσης να ασκήσει αγωγή κατά της Δημοκρατίας της Εσθονίας και κατά τοπικής αρχής ενώπιον του δικαστηρίου στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κατοικία ή η έδρα του.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Στις περιπτώσεις που προβλέπονται στον νόμο, είναι δυνατή, επιπλέον της γενικής αρμοδιότητας, η επιλογή δικαστηρίου στο οποίο μπορούν να κατατεθούν αγωγές κατά ενός προσώπου και να γίνουν άλλες διαδικαστικές πράξεις σε σχέση με ένα πρόσωπο.

  • Αρμοδιότητα με βάση τον τόπο διαμονής - Αγωγή η οποία αφορά περιουσιακή αξίωση μπορεί επίσης να κατατεθεί κατά φυσικού προσώπου στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος διαμονής του εν λόγω προσώπου, αν το πρόσωπο αυτό διέμεινε εκεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα λόγω εργασίας ή υπηρεσίας, σπουδών ή για άλλο λόγο.
  • Αρμοδιότητα βάσει του τόπου επαγγελματικής δραστηριότητας – Αγωγή η οποία αφορά τις οικονομικές ή επαγγελματικές δραστηριότητες του εναγομένου μπορεί επίσης να κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος επαγγελματικής δραστηριότητας του εναγομένου.
  • Αρμοδιότητα βάσει της έδρας νομικού προσώπου – Νομικό πρόσωπο βασιζόμενο σε συμμετοχή, συμπεριλαμβανομένης της εταιρείας, ή μέλος, εταίρος ή μέτοχος νομικού προσώπου μπορεί επίσης να καταθέσει αγωγή απορρέουσα από τη συμμετοχή ή την ιδιότητα του μέλους κατά μέλους, εταίρου ή μετόχου του νομικού προσώπου στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η έδρα του νομικού προσώπου.
  • Αρμοδιότητα βάσει του τόπου στον οποίο βρίσκεται περιουσιακό στοιχείο – Αν ένα πρόσωπο έχει τόπο κατοικίας ή έδρα σε άλλο κράτος, αγωγή η οποία αφορά περιουσιακή αξίωση μπορεί να κατατεθεί κατά του εν λόγω προσώπου στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος όπου βρίσκεται το περιουσιακό στοιχείο σε σχέση με το οποίο κατατίθεται η αγωγή ή στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος όπου βρίσκεται άλλο περιουσιακό στοιχείο που ανήκει στο εν λόγω πρόσωπο. Αν το περιουσιακό στοιχείο είναι καταχωρισμένο σε δημόσιο μητρώο, η αγωγή μπορεί να ασκηθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος όπου βρίσκεται το μητρώο στο οποίο είναι καταχωρισμένο το περιουσιακό στοιχείο. Αν το περιουσιακό στοιχείο συνιστά ενοχική αξίωση, η αγωγή μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας ή η έδρα του οφειλέτη. Αν η αξίωση είναι εξασφαλισμένη με περιουσιακό στοιχείο, η αγωγή μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος όπου βρίσκεται το εν λόγω περιουσιακό στοιχείο.
  • Αγωγή για την είσπραξη αξίωσης εξασφαλισμένης με υποθήκη ή βεβαρημένης με εμπράγματη ασφάλεια ή άλλη αγωγή η οποία αφορά παρόμοια αξίωση μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος όπου βρίσκεται το ακίνητο, υπό τον όρο ότι ο οφειλέτης είναι κύριος του καταχωρισμένου ακινήτου που εξασφαλίζεται με υποθήκη ή βαρύνεται με εμπράγματη ασφάλεια.
  • Αρμοδιότητα για αγωγή που απορρέει από κυριότητα διαμερίσματος - Αγωγή κατά ιδιοκτήτη διαμερίσματος που απορρέει από έννομη σχέση η οποία αφορά την κυριότητα διαμερίσματος μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο που αποτελεί αντικείμενο του δικαιώματος κυριότητας.
  • Αρμοδιότητα βάσει του τόπου εκτέλεσης σύμβασης – Αγωγή η οποία ανακύπτει από σύμβαση ή αγωγή για την αναγνώριση της ακυρότητας σύμβασης μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος εκτέλεσης της αμφισβητούμενης συμβατικής υποχρέωσης. Σε περίπτωση σύμβασης πώλησης κινητής περιουσίας, τόπος εκτέλεσης της υποχρέωσης είναι ο τόπος στον οποίο παραδόθηκε ή έπρεπε να παραδοθεί η κινητή περιουσία στον αγοραστή και, σε περίπτωση σύμβασης παροχής υπηρεσιών, ο τόπος στον οποίο παρασχέθηκε ή έπρεπε να παρασχεθεί η υπηρεσία. Σε άλλες περιπτώσεις, ως τόπος εκτέλεσης της υποχρέωσης νοείται ο τόπος επαγγελματικής δραστηριότητας ή, απουσία αυτού, η κατοικία ή η έδρα του οφειλέτη. Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται εφόσον τα μέρη δεν έχουν συμφωνήσει διαφορετικά.
  • Αρμοδιότητα βάσει της κατοικίας καταναλωτή – Αγωγή η οποία ανακύπτει από σύμβαση ή σχέση που προσδιορίζεται στα άρθρα 35, 46, 52, 208 παράγραφος 4, 379, 402, 635 παράγραφος 4, 709, 734 ή 866 του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμου για τις συμβατικές ενοχές (võlaõigusseadus) ή αγωγή η οποία ανακύπτει από άλλη σύμβαση που συνάπτεται με επιχείρηση η οποία έχει έδρα ή τόπο επαγγελματικής δραστηριότητας στην Εσθονία μπορεί να κατατεθεί επίσης από καταναλωτή στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας του καταναλωτή. Τα προαναφερθέντα δεν ισχύουν για αγωγές οι οποίες ανακύπτουν από συμβάσεις μεταφοράς.
  • Αρμοδιότητα για αγωγή η οποία ανακύπτει από ασφαλιστήριο συμβόλαιο – Ασφαλισμένος, δικαιούχος ή άλλο πρόσωπο το οποίο δικαιούται να απαιτήσει εκτέλεση από τον ασφαλιστή βάσει ασφαλιστηρίου συμβολαίου μπορεί να καταθέσει επίσης κατά του ασφαλιστή αγωγή, η οποία ανακύπτει από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας ή η έδρα του προσώπου. Σε περίπτωση ασφάλισης αστικής ευθύνης ή ασφάλισης κατασκευαστικού έργου, ακινήτου ή κινητής περιουσίας σε συνδυασμό με κατασκευαστικό έργο ή ακίνητο, αγωγή μπορεί να κατατεθεί επίσης κατά του ασφαλιστή στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος στον οποίο τελέστηκε η πράξη ή επήλθε το γεγονός που προκάλεσε τη ζημία ή ο τόπος στον οποίο προκλήθηκε η ζημία.
  • Αρμοδιότητα για αγωγή που απορρέει από συμφωνία για δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας — Αγωγή που απορρέει από συμφωνία για τη μεταβίβαση δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων ή δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας ή σύμβαση παραχώρησης άδειας εκμετάλλευσης ή αγωγή για τη διαπίστωση της ακυρότητας της εν λόγω συμφωνίας μπορεί επίσης να κατατεθεί ενώπιον του κομητειακού δικαστηρίου της κομητείας Harju.
  • Αρμοδιότητα βάσει του τόπου κατοικίας ή του τόπου εργασίας εργαζομένου – Εργαζόμενος μπορεί επίσης να καταθέσει αγωγή η οποία ανακύπτει από τη σύμβαση απασχόλησής του στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας ή ο τόπος εργασίας του.
  • Αρμοδιότητα για αγωγή που ανακύπτει από συναλλαγματική ή επιταγή – Αγωγή η οποία ανακύπτει από συναλλαγματική ή επιταγή μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος πληρωμής της συναλλαγματικής ή της επιταγής.
  • Αρμοδιότητα για αγωγή που ανακύπτει από ζημία οφειλόμενη σε αξιόποινη πράξη – Αγωγή αποζημίωσης για ζημία οφειλόμενη σε αξιόποινη πράξη μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος στον οποίο τελέστηκε η πράξη ή επήλθε το γεγονός που προκάλεσε τη ζημία ή ο τόπος στον οποίο προκλήθηκε η ζημία.
  • Αρμοδιότητα για αγωγή που ανακύπτει από ναυτική απαίτηση, εργασίες διάσωσης ή σύμβαση διάσωσης – Αγωγή η οποία ανακύπτει από μία ή περισσότερες ναυτικές απαιτήσεις που προσδιορίζονται στον Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμο περί ναυτιλιακών αγαθών (laeva asjaõigusseadus) μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η τοποθεσία του σκάφους του εναγομένου ή ο λιμένας βάσης του σκάφους. Αγωγή η οποία προκύπτει από εργασίες διάσωσης ή σύμβαση διάσωσης μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος στον οποίο πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες διάσωσης.
  • Αρμοδιότητα για αγωγή διανομής κληρονομιαίας περιουσίας – Αγωγή με αντικείμενο την αναγνώριση του δικαιώματος κληρονομικής διαδοχής, αγωγή κληρονόμου κατά του κατόχου της κληρονομιαίας περιουσίας, αγωγή η οποία προκύπτει από κληροδότημα ή κληρονομική σύμβαση ή αγωγή νόμιμης μοίρας ή διανομής κληρονομιαίας περιουσίας μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κατοικία του κληροδότη κατά τον χρόνο του θανάτου του. Αν ο κληροδότης ήταν πολίτης της Δημοκρατίας της Εσθονίας, αλλά κατά τον χρόνο του θανάτου του δεν είχε κατοικία στην Εσθονία, η αγωγή μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τελευταίος τόπος κατοικίας του κληροδότη στην Εσθονία. Αν ο κληροδότης δεν είχε κατοικία στην Εσθονία, η αγωγή μπορεί να κατατεθεί στο κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju (Harju Maakohus).
  • Αγωγή κατά συνεναγομένων και περισσότερες αγωγές κατά ενός εναγομένου (υποκειμενική και αντικειμενική σώρευση αγωγών) – Αγωγή κατά περισσότερων εναγομένων μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας ή η έδρα ενός συνεναγομένου κατά τη διακριτική ευχέρεια του ενάγοντος. Αν πρόκειται να κατατεθούν περισσότερες αγωγές κατά ενός εναγομένου βάσει των ίδιων πραγματικών περιστατικών, όλες οι αγωγές μπορούν να κατατεθούν στο δικαστήριο στο οποίο μπορεί να κατατεθεί αγωγή η οποία αφορά μία ή περισσότερες από τις αξιώσεις που ανακύπτουν από τα ίδια πραγματικά περιστατικά.
  • Αρμοδιότητα για ανταγωγή και αγωγή τρίτου με ανεξάρτητη αξίωση – Ανταγωγή μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο στο οποίο κατατέθηκε η αρχική αγωγή, υπό τον όρο ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις κατάθεσης ανταγωγής, ότι η ανταγωγή δεν υπάγεται σε αποκλειστική αρμοδιότητα και ότι δεν αποδεικνύεται ότι θέματα αυτού του είδους μπορούν να εξεταστούν μόνο από συγκεκριμένο κομητειακό δικαστήριο. Αυτό ισχύει επίσης σε περιπτώσεις στις οποίες, βάσει γενικών διατάξεων, η ανταγωγή πρέπει να κατατεθεί σε αλλοδαπό δικαστήριο.
  • Αγωγή τρίτου με ανεξάρτητη αξίωση μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο εκδίκασης της κύριας αγωγής.
  • Αρμοδιότητα σε πτωχευτική διαδικασία – Αγωγή η οποία αφορά πτωχευτική διαδικασία ή πτωχευτική περιουσία κατά πτωχεύσαντος, συνδίκου πτώχευσης ή μέλους της ομάδας πιστωτών, συμπεριλαμβανομένης αγωγής για εξαίρεση περιουσιακών στοιχείων από την πτωχευτική περιουσία, μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο που κήρυξε την πτώχευση. Αγωγή αποδοχής αξίωσης μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο που κήρυξε την πτώχευση. Ο πτωχεύσας μπορεί επίσης να καταθέσει αγωγή σχετικά με την πτωχευτική περιουσία, συμπεριλαμβανομένης αγωγής ανάκτησης, στο δικαστήριο που κήρυξε την πτώχευση.

Αν μια υπόθεση υπάγεται στην αρμοδιότητα περισσότερων εσθονικών δικαστηρίων ταυτόχρονα, ο προσφεύγων δικαιούται να επιλέξει το δικαστήριο στο οποίο θα καταθέσει την αίτησή του. Στις περιπτώσεις αυτές, η υπόθεση εκδικάζεται από το δικαστήριο που παρέλαβε πρώτο την αίτηση.

Αν μια αγωγή κατατεθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας ή η έδρα του εναγομένου ή στο δικαστήριο αποκλειστικής αρμοδιότητας, η υπόθεση εκδικάζεται στο δικαστικό μέγαρο στην κατά τόπον αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας ή η έδρα του εναγομένου ή ο τόπος σύμφωνα με τον οποίο καθορίζεται η αποκλειστική αρμοδιότητα. Αν περισσότεροι τόποι οι οποίοι χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της αρμοδιότητας υπάγονται στην κατά τόπον αρμοδιότητα ενός μόνο κομητειακού δικαστηρίου, αλλά βρίσκονται σε περιοχές που εξυπηρετούνται από διαφορετικά δικαστικά μέγαρα, ο ενάγων επιλέγει το δικαστικό μέγαρο στο οποίο θα εκδικαστεί η υπόθεση. Αν ο ενάγων δεν προβεί στην εν λόγω επιλογή, το δικαστήριο καθορίζει πού θα εκδικαστεί η υπόθεση.

Ακριβέστερες γεωγραφικές περιοχές και περιοχές εξυπηρέτησης των δικαστηρίων ορίζονται στον Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμο περί δικαστηρίων.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Στις περιπτώσεις που προβλέπονται από τον νόμο, η αρμοδιότητα είναι αποκλειστική. Η αποκλειστική αρμοδιότητα καθορίζει το μοναδικό δικαστήριο το οποίο μπορεί να επιληφθεί αστικής υπόθεσης.

1) Αρμοδιότητα βάσει του τόπου στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο – Αγωγή με ένα από τα ακόλουθα αντικείμενα κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η τοποθεσία του ακινήτου:

  • αξιώσεις που αφορούν την αναγνώριση δικαιώματος κυριότητας, περιορισμένου εμπράγματου δικαιώματος ή άλλου εμπράγματου βάρους σε ακίνητο ή την αναγνώριση απουσίας τέτοιων δικαιωμάτων ή βαρών, ή αξιώσεις που αφορούν άλλα δικαιώματα σε ακίνητο
  • οριοθέτηση ή διανομή ακινήτου
  • προστασία της κατοχής ακινήτου
  • αξιώσεις που αφορούν εμπράγματο δικαίωμα το οποίο ανακύπτει από οριζόντια ιδιοκτησία
  • αξιώσεις που αφορούν αναγκαστική εκτέλεση επί ακινήτου
  • αξιώσεις που ανακύπτουν από σύμβαση μίσθωσης ή σύμβαση εμπορικής μίσθωσης ακινήτου ή άλλη σύμβαση χρήσης ακινήτου, βάσει του ενοχικού δικαίου, ή από το κύρος τέτοιων συμβάσεων.

Αγωγή που αφορά δουλεία, εμπράγματο βάρος ή δικαίωμα προτίμησης κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται το ακίνητο που βαρύνεται με δουλεία ή άλλο εμπράγματο βάρος.

2) Αξίωση παύσης εφαρμογής τυποποιημένων όρων – Αγωγή για παύση της εφαρμογής αθέμιτου τυποποιημένου όρου ή για παύση και απόσυρση της σύστασης του όρου από το πρόσωπο που συνιστά την εφαρμογή του όρου (άρθρο 45 του νόμου περί ενοχικού δικαίου) κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος επαγγελματικής δραστηριότητας του εναγομένου ή, αν δεν υπάρχει τέτοιος τόπος, στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας ή η έδρα του εναγομένου. Αν ο εναγόμενος δεν έχει τόπο επαγγελματικής δραστηριότητας, κατοικία ή έδρα στην Εσθονία, η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο στην κατά τόπον αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η εφαρμογή του τυποποιημένου όρου.

3) Αρμοδιότητα σε υπόθεση ανάκλησης απόφασης οργάνου νομικού προσώπου ή αναγνώρισης της ακυρότητάς της – Αγωγή ανάκλησης απόφασης οργάνου νομικού προσώπου ή αναγνώρισης της ακυρότητάς της κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η έδρα του νομικού προσώπου.

4) Αρμοδιότητα σε γαμικές διαφορές

Ως γαμικές διαφορές νοούνται αστικές υποθέσεις στις οποίες εκδικάζονται αγωγές με αντικείμενο:

  • διαζύγιο
  • ακύρωση γάμου
  • αναγνώριση της ύπαρξης ή μη γάμου
  • διανομή κοινής περιουσίας ή άλλες αξιώσεις οι οποίες ανακύπτουν από τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων
  • άλλες αξιώσεις οι οποίες ανακύπτουν από την έγγαμη σχέση και κατατίθενται από έναν σύζυγο κατά του άλλου.

Εσθονικό δικαστήριο είναι αρμόδιο να επιληφθεί γαμικής διαφοράς εφόσον:

  • τουλάχιστον ένας εκ των συζύγων είναι πολίτης της Δημοκρατίας της Εσθονίας ή ήταν πολίτης της Δημοκρατίας της Εσθονίας κατά τη σύναψη του γάμου
  • η κατοικία αμφοτέρων των συζύγων είναι στην Εσθονία
  • η κατοικία ενός συζύγου είναι στην Εσθονία, εκτός αν είναι σαφές ότι η απόφαση που θα εκδοθεί δεν αναγνωρίζεται στη χώρα ιθαγένειας οποιουδήποτε εκ των συζύγων.

Σε γαμική διαφορά η οποία εκδικάζεται από εσθονικό δικαστήριο, η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κοινή κατοικία των συζύγων ή, αν δεν υπάρχει κοινή κατοικία, στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κατοικία του εναγομένου. Αν η κατοικία του εναγομένου δεν βρίσκεται στην Εσθονία, η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κατοικία κοινού ανήλικου τέκνου των διαδίκων και, αν δεν υπάρχει κοινό ανήλικο τέκνο, στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κατοικία του ενάγοντος.

Αν η περιουσία απόντος προσώπου έχει τεθεί υπό επιμέλεια λόγω αφάνειας του εν λόγω προσώπου ή αν έχει οριστεί επίτροπος για πρόσωπο με περιορισμένη δικαιοπρακτική ικανότητα ή αν ένα πρόσωπο εκτίει ποινή φυλάκισης, αγωγή διαζυγίου κατά του εν λόγω προσώπου μπορεί να κατατεθεί επίσης στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κατοικία του ενάγοντος.

5) Αρμοδιότητα σε διαφορές που αφορούν γονικές σχέσεις και διατροφή – Διαφορά που αφορά γονική σχέση συνιστά αστική υπόθεση στην οποία εκδικάζεται αγωγή αναγνώρισης της γονικής σχέσης ή αμφισβήτησης της καταχώρισης γονέα στη ληξιαρχική πράξη γέννησης τέκνου ή στο μητρώο πληθυσμού (δημοτολόγιο). Εσθονικό δικαστήριο μπορεί να επιληφθεί διαφοράς που αφορά γονική σχέση, αν τουλάχιστον ένας εκ των διαδίκων είναι πολίτης της Δημοκρατίας της Εσθονίας ή τουλάχιστον ένας εκ των διαδίκων έχει κατοικία στην Εσθονία. Σε διαφορά που αφορά γονική σχέση και πρόκειται να εκδικαστεί από εσθονικό δικαστήριο, η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κατοικία του τέκνου. Αν η κατοικία του τέκνου δεν βρίσκεται στην Εσθονία, η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κατοικία του εναγομένου. Αν η κατοικία του εναγομένου δεν βρίσκεται στην Εσθονία, η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η κατοικία του ενάγοντος.

Οι ως άνω διατάξεις εφαρμόζονται επίσης σε διαφορές που αφορούν διατροφή. Ως διαφορά που αφορά διατροφή νοείται αστική υπόθεση στην οποία εκδικάζεται αγωγή με αξίωση:

  • την εκτέλεση υποχρέωσης διατροφής από γονέα, η οποία προκύπτει από τον νόμο σε σχέση με ανήλικο τέκνο
  • την εκτέλεση υποχρέωσης διατροφής μεταξύ γονέων
  • την εκτέλεση υποχρέωσης διατροφής μεταξύ συζύγων
  • την εκτέλεση άλλης υποχρέωσης διατροφής η οποία απορρέει από τον νόμο.

6. Αρμοδιότητα σε περιπτώσεις εκούσιας δικαιοδοσίας

Η αρμοδιότητα σε περιπτώσεις εκούσιας δικαιοδοσίας είναι αποκλειστική, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τον νόμο.

Ταχεία διαδικασία για τις διαταγές πληρωμής - Η ταχεία διαδικασία για τις διαταγές πληρωμής διεξάγεται από το τμήμα διαταγών πληρωμής του δικαστικού μεγάρου Haapsalu του κομητειακού δικαστηρίου της κομητείας Pärnu (Pärnu Maakohtu Haapsalu kohtumaja). Για την κίνηση της ταχείας διαδικασίας για τις διαταγές πληρωμής σε σχέση με αξίωση διατροφής ή αξίωση λόγω οφειλής, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο ιστότοπος Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://www.e-toimik.ee/ για επικοινωνία με το τμήμα διαταγών πληρωμής του κομητειακού δικαστηρίου. Η ταχεία διαδικασία για τις διαταγές πληρωμής δεν εφαρμόζεται στις αξιώσεις που υπερβαίνουν τα 6.400 ευρώ (αξιώσεις λόγω οφειλής) το ποσό αυτό καλύπτει αξιώσεις που αφορούν κεφάλαιο και παρεπόμενες απαιτήσεις. Ομοίως, η ταχεία διαδικασία δεν εφαρμόζεται αν η αξίωση διατροφής υπερβαίνει κατά 1,5 φορές το ελάχιστο ποσό διατροφής. Το 2020 το ελάχιστο ποσοστό διατροφής, πολλαπλασιασμένο επί 1,5, ανέρχεται σε 438 ευρώ τον μήνα. Η ταχεία διαδικασία για τις διαταγές πληρωμής δεν εφαρμόζεται αν ο οφειλέτης δεν αναφέρεται στη ληξιαρχική πράξη γέννησης παιδιού ως γονέας του συγκεκριμένου παιδιού.

Δήλωση προσώπου ως θανόντος (αφάντου) και βεβαίωση του χρόνου θανάτου — Εσθονικό δικαστήριο μπορεί να κηρύξει ένα πρόσωπο θανόντα (άφαντο) και να καθορίσει τον χρόνο του θανάτου του αν: 1) ο άφαντος, την τελευταία φορά που έδωσε σημεία ζωής, ήταν πολίτης της Δημοκρατίας της Εσθονίας ή διέμενε στην Εσθονία· 2) υπάρχει άλλο έννομο συμφέρον για το εσθονικό δικαστήριο να κηρύξει το πρόσωπο θανόντα ή να προσδιορίσει τον χρόνο του θανάτου του.

Η αίτηση για την κήρυξη ενός προσώπου ως θανόντος και τον προσδιορισμό του χρόνου θανάτου του κατατίθεται στο δικαστήριο της τελευταίας κατοικίας του αφάντου. Αν ένα πρόσωπο αγνοείται σε σχέση με ναυάγιο καταχωρισμένο στην Εσθονία, η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο του λιμένα βάσης του πλοίου. Σε άλλες περιπτώσεις, η αίτηση για την κήρυξη ενός προσώπου ως θανόντος ή για τον προσδιορισμό του χρόνου θανάτου του κατατίθεται στο δικαστήριο της κατοικίας ή της έδρας του αιτούντος. Αν η κατοικία ή η έδρα του αιτούντος δεν βρίσκεται στην Εσθονία, η αίτηση κατατίθεται στο κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju. Η αίτηση τροποποίησης του χρόνου θανάτου ή ακύρωσης της κήρυξης του προσώπου ως θανόντος υποβάλλεται στο δικαστήριο που προσδιόρισε τον χρόνο του θανάτου ή κήρυξε το πρόσωπο θανόντα.

Θέματα επιτροπείας — Το ζήτημα της επιτροπείας είναι θέμα που σχετίζεται με τον διορισμό επιτρόπου για πρόσωπο ή άλλο θέμα σχετικό με την επιτροπεία. Εσθονικό δικαστήριο είναι αρμόδιο να επιληφθεί διαφοράς για θέμα επιτροπείας αν: 1) το πρόσωπο που χρήζει επιτροπείας ή το υπό επιτροπεία πρόσωπο είναι πολίτης της Δημοκρατίας της Εσθονίας ή κατοικεί στην Εσθονία· 2) το πρόσωπο που χρήζει επιτροπείας ή το υπό επιτροπεία πρόσωπο χρήζει προστασίας από εσθονικό δικαστήριο για άλλο λόγο, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες η περιουσία του προσώπου βρίσκεται στην Εσθονία.

Δεν χρειάζεται να διοριστεί επίτροπος στην Εσθονία αν εσθονικό δικαστήριο και δικαστήριο αλλοδαπού κράτους είναι εξίσου αρμόδια για τον διορισμό επιτρόπου και έχει ήδη διοριστεί επίτροπος σε ξένο κράτος ή αν έχει ήδη κινηθεί σε αλλοδαπό δικαστήριο διαδικασία για τον διορισμό επιτρόπου, υπό την προϋπόθεση ότι η απόφαση του αλλοδαπού δικαστηρίου μπορεί να θεωρηθεί ότι αναγνωρίζεται στην Εσθονία και ότι ο μη διορισμός επιτρόπου στην Εσθονία είναι προς το συμφέρον του προσώπου που χρήζει επιτροπείας.

Οι υποθέσεις επιτροπείας εκδικάζονται από το δικαστήριο της κατοικίας του προσώπου που χρήζει επιτροπείας. Ο διορισμός επιτρόπου ενός παιδιού πριν από τη γέννηση του παιδιού αποφασίζεται από το δικαστήριο της κατοικίας της μητέρας. Αν ζητείται ο διορισμός επιτρόπου για αδελφούς ή αδελφές που κατοικούν ή διαμένουν εντός της κατά τόπον αρμοδιότητας περισσότερων δικαστηρίων, ο επίτροπος διορίζεται από το δικαστήριο της κατοικίας του νεότερου παιδιού. Αν, σε μια τέτοια περίπτωση, εκκρεμεί ήδη διαδικασία επιτροπείας ενώπιον δικαστηρίου, το ζήτημα της επιτροπείας εκδικάζεται από το εν λόγω δικαστήριο. Αν ένα πρόσωπο που χρήζει επιτροπείας δεν έχει κατοικία στην Εσθονία ή αν η κατοικία δεν μπορεί να προσδιοριστεί, το ζήτημα μπορεί να κριθεί από το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου χρήζει προστασίας το πρόσωπο ή η περιουσία του ή από το κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju. Ζήτημα που αφορά πρόσωπο υπό επιτροπεία ή την περιουσία του κρίνεται από το δικαστήριο που διόρισε τον επίτροπο. Αν υπάρχει βάσιμος λόγος, το ζήτημα αυτό μπορεί επίσης να κριθεί από το δικαστήριο της κατοικίας του προσώπου που τελεί υπό επιτροπεία ή από το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται η περιουσία του εν λόγω προσώπου.

Τοποθέτηση προσώπου σε κλειστό ίδρυμα — Το ζήτημα της τοποθέτησης προσώπου σε κλειστό ίδρυμα εκδικάζεται από το δικαστήριο που διόρισε τον επίτροπο για το πρόσωπο ή το δικαστήριο που διεξάγει τη διαδικασία για το ζήτημα της επιτροπείας. Σε άλλες περιπτώσεις, οι υποθέσεις αυτές εκδικάζονται από το δικαστήριο στην περιφέρεια της κατά τόπον αρμοδιότητας του οποίου βρίσκεται το κλειστό ίδρυμα. Το ζήτημα μπορεί επίσης να κριθεί από το δικαστήριο που έδωσε προσωρινή νομική προστασία.

Προσωρινή νομική προστασία μπορεί να δοθεί από οποιοδήποτε δικαστήριο στην περιφέρεια της κατά τόπον αρμοδιότητας του οποίου πρέπει να εφαρμοστεί το σχετικό μέτρο. Άλλα θέματα που σχετίζονται με την τοποθέτηση προσώπου σε κλειστό ίδρυμα, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων αναστολής ή παύσης της τοποθέτησης προσώπου σε κλειστό ίδρυμα και των θεμάτων που αφορούν τροποποιήσεις της περιόδου τοποθέτησης, εκδικάζονται από το δικαστήριο που αποφάσισε την τοποθέτηση του προσώπου σε κλειστό ίδρυμα.

Καθορισμός της επιμέλειας για την περιουσία απόντος προσώπου — Το ζήτημα του καθορισμού της επιμέλειας για την περιουσία απόντος προσώπου εκδικάζεται από το δικαστήριο της κατοικίας του απόντος. Αν ο απών δεν έχει κατοικία στην Εσθονία, το ζήτημα της επιμέλειας της περιουσίας του εκδικάζεται από το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται το περιουσιακό στοιχείο για το οποίο ζητείται η επιμέλεια. Άλλα ζητήματα που σχετίζονται με τον καθορισμό της επιμέλειας για την περιουσία απόντος προσώπου, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων τερματισμού της επιμέλειας και αλλαγής του διαχειριστή και των καθηκόντων του, εκδικάζονται από το δικαστήριο που διόρισε τον διαχειριστή.

Υιοθεσία — Ζήτημα υιοθεσίας μπορεί να κριθεί από εσθονικό δικαστήριο αν ο θετός γονέας, ένας εκ των συζύγων που επιθυμεί να υιοθετήσει ή το τέκνο είναι πολίτης της Δημοκρατίας της Εσθονίας ή η κατοικία του θετού γονέα, ενός εκ των συζύγων που επιθυμεί να υιοθετήσει ή του τέκνου βρίσκεται στην Εσθονία. Η αίτηση υιοθεσίας υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του παιδιού που πρόκειται να υιοθετηθεί. Αν το παιδί που πρόκειται να υιοθετηθεί δεν έχει κατοικία στη Δημοκρατία της Εσθονίας, η αίτηση κατατίθεται στο κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju. Η κήρυξη της υιοθεσίας ως άκυρης κρίνεται από το δικαστήριο που αποφάνθηκε επί της υιοθεσίας.

Παράταση της ενεργού δικαιοπρακτικής ικανότητας ανηλίκου — Το ζήτημα της παράτασης της ενεργού δικαιοπρακτικής ικανότητας ανηλίκου μπορεί να κριθεί από εσθονικό δικαστήριο αν ο ανήλικος είναι πολίτης της Δημοκρατίας της Εσθονίας ή η κατοικία του βρίσκεται στην Εσθονία. Η αίτηση για παράταση της ενεργού δικαιοπρακτικής ικανότητας ανηλίκου ή η αίτηση ακύρωσης απόφασης για παράταση της ενεργού δικαιοπρακτικής ικανότητας ανηλίκου κατατίθεται στο δικαστήριο της κατοικίας του ανηλίκου. Αν ο ανήλικος δεν έχει κατοικία στη Δημοκρατία της Εσθονίας, η αίτηση κατατίθεται στο κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju.

Καθορισμός σχέσης γονέα και τέκνου (γονικής σχέσης) και αμφισβήτηση καταχώρισης που αφορά γονέα μετά τον θάνατο προσώπου — Αν ένα πρόσωπο ζητήσει την αναγνώριση σχέσης γονέα και τέκνου με πρόσωπο που είναι νεκρό ή με πρόσωπο που αμφισβητεί καταχώριση που αφορά γονέα σε ληξιαρχική πράξη γέννησης ή στο μητρώο πληθυσμού (δημοτολόγιο) μετά τον θάνατο του προσώπου που έχει εγγραφεί στη ληξιαρχική πράξη ή στο μητρώο πληθυσμού (δημοτολόγιο) ως γονέας, υποβάλλεται σχετική αίτηση στο δικαστήριο της τελευταίας κατοικίας του προσώπου με το οποίο ζητείται η αναγνώριση σχέσης γονέα και τέκνου ή για το οποίο αμφισβητείται η καταχώριση στη ληξιαρχική πράξη ή στο μητρώο πληθυσμού (δημοτολόγιο). Αν η τελευταία κατοικία του προσώπου δεν βρίσκεται στην Εσθονία ή αν η κατοικία είναι άγνωστη, η αίτηση κατατίθεται στο κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju.

Άλλα οικογενειακά θέματα εκούσιας δικαιοδοσίας — Οι διατάξεις που αφορούν θέματα επιτροπείας εφαρμόζονται και στα άλλα οικογενειακά θέματα εκούσιας δικαιοδοσίας, εκτός αν προβλέπεται ή υπαγορεύεται διαφορετικά από τον νόμο ή από τη φύση του θέματος. Ζήτημα εκούσιας δικαιοδοσίας που αφορά την έννομη σχέση μεταξύ συζύγων ή διαζευγμένων πρώην συζύγων εκδικάζεται από το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο της κοινής κατοικίας των συζύγων ή της τελευταίας κοινής κατοικίας των συζύγων. Αν οι σύζυγοι δεν είχαν κοινή κατοικία στην Εσθονία ή αν κανένας από τους συζύγους δεν έχει επί του παρόντος κατοικία στην περιοχή της κατά τόπον αρμοδιότητας του δικαστηρίου της τελευταίας κοινής κατοικίας τους, το ζήτημα εκδικάζεται από το δικαστήριο της κατοικίας του/της συζύγου του/της οποίου/-ας τα δικαιώματα θα περιορίζονταν από την αιτούμενη απόφαση. Αν η κατοικία του/της εν λόγω συζύγου δεν βρίσκεται στην Εσθονία ή η κατοικία δεν μπορεί να διαπιστωθεί, το ζήτημα εκδικάζεται από το δικαστήριο της κατοικίας του αιτούντος. Αν δεν μπορεί να καθοριστεί η αρμοδιότητα, η υπόθεση εκδικάζεται από το κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju. Προσωρινή νομική προστασία για οικογενειακό θέμα εκούσιας δικαιοδοσίας μπορεί να ζητηθεί από οποιοδήποτε δικαστήριο στην περιφέρεια της κατά τόπον αρμοδιότητας του οποίου πρέπει να εφαρμοστεί το σχετικό μέτρο.

Εφαρμογή μέτρων διαχείρισης κληρονομίας — Εσθονικό δικαστήριο μπορεί να επιβάλει μέτρα διαχείρισης για κληρονομία που βρίσκεται στην Εσθονία, ανεξάρτητα από το κράτος του οποίου το δίκαιο είναι εφαρμοστέο στην κληρονομική διαδοχή και το κράτος του οποίου η εξουσία ή ο δημόσιος λειτουργός είναι αρμόδιος κατά γενική δικαιοδοσία για τη διεξαγωγή της διαδικασίας σχετικά με την κληρονομιαία περιουσία. Τα μέτρα διαχείρισης της περιουσίας επιβάλλονται από το δικαστήριο του τόπου επαγωγής της κληρονομίας. Αν η διαδικασία κληρονομικής διαδοχής εκκρεμεί σε αλλοδαπό κράτος και η περιουσία βρίσκεται στην Εσθονία, το δικαστήριο του τόπου της κληρονομιαίας περιουσίας μπορεί να επιβάλει μέτρα διαχείρισης της κληρονομίας.

Αρμοδιότητα για διαπλαστική αγωγή — Η αίτηση κήρυξης της ακυρότητας τίτλου κατατίθεται στο δικαστήριο του τόπου εξόφλησης του τίτλου και, ελλείψει τόπου εξόφλησης, στο δικαστήριο της γενικής αρμοδιότητας που ισχύει για τον εκδότη του τίτλου. Ο νομέας ακινήτου υποβάλλει διαπλαστική αγωγή για τον αποκλεισμό των δικαιωμάτων του κυρίου του ακινήτου σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 124 του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμου περί εμπραγμάτου δικαίου (asjaõigusseadus) ενώπιον του δικαστηρίου στην κατά τόπον αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται το ακίνητο.Στην περίπτωση που προβλέπεται στο άρθρο 13 του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμου για τα εμπράγματα δικαιώματα επί πλοίων, ο δικαιούχος υποβάλλει διαπλαστική αγωγή για τον αποκλεισμό των δικαιωμάτων του πλοιοκτήτη ενώπιον του κομητειακού δικαστηρίου της κομητείας Harju. Η διαπλαστική αγωγή για τον αποκλεισμό των δικαιωμάτων άγνωστου ενυπόθηκου δανειστή (άρθρο 331 του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμου περί εμπραγμάτου δικαίου) υποβάλλεται από τον κύριο του βεβαρημένου ακινήτου στο δικαστήριο στην κατά τόπον αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται το βεβαρημένο ακίνητο. Η διαπλαστική αγωγή για τον αποκλεισμό των δικαιωμάτων άγνωστου δικαιούχου ναυτικής υποθήκης ή ενεχύρου υποβάλλεται από τον κύριο του βεβαρημένου πλοίου ή τον κύριο του ενεχυριασμένου αντικειμένου που βαρύνεται με καταχωρισμένη εμπράγματη εξασφάλιση επί κινητών, σύμφωνα με το άρθρο 59 του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμου για τα εμπράγματα δικαιώματα επί πλοίων, στο κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Harju.

Αρμοδιότητα σε θέματα εκούσιας δικαιοδοσίας που αφορούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου — Θέματα εκούσιας δικαιοδοσίας, εκτός από θέματα σχετικά με μητρώα, τα οποία σχετίζονται με τις δραστηριότητες εταιρείας, μη κερδοσκοπικού σωματείου και ιδρύματος, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων που αφορούν τον διορισμό αναπληρωματικού μέλους του διοικητικού συμβουλίου ή του εποπτικού συμβουλίου, ελεγκτή, ελεγκτή ειδικού ελέγχου και εκκαθαριστή, καθώς και θέματα που αφορούν τον καθορισμό του ποσού της αποζημίωσης προς τους εταίρους ή τους μετόχους εταιρείας, εκδικάζονται από το δικαστήριο της καταστατικής έδρας του νομικού προσώπου ή του υποκαταστήματος αλλοδαπής εταιρείας.

Θέματα ιδιοκτησίας διαμερισμάτων και συνιδιοκτησίας — Τα θέματα που αφορούν την κυριότητα επί διαμερισμάτων ή την συγκυριότητα εκδικάζονται από το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο.

Θέματα που αφορούν την πρόσβαση σε δημόσιο δρόμο και την ανοχή τεχνητών ταμιευτήρων συστημάτων εγγείων βελτιώσεων και θέματα έργων κοινής ωφελείας — Τα θέματα που αφορούν την πρόσβαση σε δημόσιο δρόμο και την ανοχή τεχνητών ταμιευτήρων συστημάτων εγγείων βελτιώσεων, καθώς και τα θέματα που αφορούν έργα κοινής ωφελείας, εκδικάζονται από το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο από το οποίο ζητείται η πρόσβαση σε δημόσιο δρόμο ή για το οποίο ζητείται η κατασκευή τεχνητού ταμιευτήρα συστήματος εγγείων βελτιώσεων ή επί του οποίου βρίσκονται τα έργα κοινής ωφελείας.

Θέματα αναγνώρισης, κήρυξης της εκτελεστότητας και εκτέλεσης αποφάσεων δικαστηρίων αλλοδαπών κρατών — Αίτηση αναγνώρισης και κήρυξης της εκτελεστότητας απόφασης δικαστηρίου αλλοδαπού κράτους, αίτηση άρνησης αναγνώρισης ή εκτέλεσης ή αναστολής της εκτέλεσης ή άλλη αίτηση στο πλαίσιο διαδικασίας εκτέλεσης υποβάλλεται στο δικαστήριο της κατοικίας ή της έδρας του οφειλέτη ή στο δικαστήριο στην περιφέρεια της κατά τόπον αρμοδιότητας του οποίου ζητείται η διεξαγωγή της διαδικασίας εκτέλεσης, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο ή από διεθνή συμφωνία.

Θέματα κήρυξης εκτελεστής μιας συμφωνίας συμβιβασμού που επιτεύχθηκε ως αποτέλεσμα διαδικασίας συμβιβασμού — Συμφωνία συμβιβασμού που επιτεύχθηκε ως αποτέλεσμα της διαδικασίας συμβιβασμού που ορίζεται στο άρθρο 14 παράγραφος 1 του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμου περί συμβιβασμού (lepitusseadus) κηρύσσεται εκτελεστή από το δικαστήριο στην περιφέρεια της κατά τόπον αρμοδιότητας του οποίου διεξήχθη η διαδικασία συμβιβασμού.

Ζητήματα αναγνώρισης και κήρυξης της εκτελεστότητας αποφάσεων διαιτητικών δικαστηρίων — Οι αιτήσεις για αναγνώριση και κήρυξη της εκτελεστότητας αποφάσεων διαιτητικών δικαστηρίων που εκδίδονται στην Εσθονία ή αποφάσεων διαιτητικών δικαστηρίων αλλοδαπών κρατών και αιτήσεις για άρνηση αναγνώρισης ή εκτέλεσης των αποφάσεων αυτών υποβάλλονται στο κομητειακό δικαστήριο της κομητείας Pärnu (Pärnu Maakohus). Αίτηση αναστολής της εκτέλεσης απόφασης διαιτητικού δικαστηρίου αλλοδαπού κράτους ή άλλη αίτηση στο πλαίσιο διαδικασίας εκτέλεσης υποβάλλεται στο δικαστήριο της κατοικίας ή της έδρας του οφειλέτη ή στο δικαστήριο στην περιφέρεια της κατά τόπον αρμοδιότητας του οποίου ζητείται η διεξαγωγή της διαδικασίας εκτέλεσης, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο ή από διεθνή συμφωνία. Αν ένα από τα μέρη συμφωνίας στο πλαίσιο διαδικασίας διαιτησίας είναι καταναλωτής, η αίτηση αναγνώρισης και κήρυξης της εκτελεστότητας της διαιτητικής απόφασης ή η αίτηση άρνησης αναγνώρισης ή εκτέλεσης της διαιτητικής απόφασης κατατίθεται στο δικαστήριο που είναι κατά τόπον αρμόδιο για τον τόπο διεξαγωγής της διαδικασίας διαιτησίας.

Οι υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας εκδικάζονται στο δικαστικό μέγαρο του οποίου η κατά τόπον αρμοδιότητα περιλαμβάνει τον τόπο που χρησιμοποιήθηκε για τον καθορισμό της αρμοδιότητας. Αν στην κατά τόπον αρμοδιότητα ενός κομητειακού δικαστηρίου υπάγονται διαφορετικοί τόποι οι οποίοι καθορίζουν την αρμοδιότητα, αλλά οι τόποι αυτοί βρίσκονται σε περιοχές που εξυπηρετούνται από διαφορετικά δικαστικά μέγαρα, το δικαστήριο καθορίζει πού θα εκδικαστεί η υπόθεση.

Ακριβέστερες γεωγραφικές περιοχές και περιοχές εξυπηρέτησης των δικαστηρίων ορίζονται στον Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρονόμο περί δικαστηρίων.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Ένα δικαστήριο μπορεί επίσης να εξετάσει ένα ζήτημα σύμφωνα με τους κανόνες περί δικαιοδοσίας/αρμοδιότητας σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η δικαιοδοσία/αρμοδιότητα του δικαστηρίου καθορίζεται από συμφωνία μεταξύ των διαδίκων και η διαφορά σχετίζεται με τις οικονομικές ή επαγγελματικές δραστηριότητες αμφοτέρων των μερών, ή όταν η διαφορά σχετίζεται με τις οικονομικές ή επαγγελματικές δραστηριότητες του ενός μέρους και ο άλλος διάδικος είναι το κράτος, τοπική αρχή ή άλλο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, ή αν αμφότερα τα μέρη είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.

Μπορεί επίσης να συναφθεί συμφωνία παρέκτασης δικαιοδοσίας αν η κατοικία ή η καταστατική έδρα ενός ή αμφοτέρων των μερών δεν βρίσκεται στην Εσθονία.

Παρά τα προαναφερόμενα, συμφωνία για παρέκταση δικαιοδοσίας ισχύει επίσης αν:
1) η συμφωνία αυτή επιτεύχθηκε μετά τη γένεση της διαφοράς·
2) Συνάφθηκε συμφωνία παρέκτασης δικαιοδοσίας σε υπόθεση στην οποία ο εναγόμενος εγκαθίσταται ή μεταφέρει τον τόπο των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων ή την έδρα του σε ξένο κράτος μετά την έναρξη ισχύος της συμφωνίας, ή αν η κατοικία, ο τόπος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ή η έδρα του εναγομένου δεν είναι γνωστή/-ός κατά τον χρόνο κατάθεσης της αγωγής.

Η δικαιοδοσία που καθορίζεται με συμφωνία είναι αποκλειστική, εκτός αν τα μέρη έχουν συμφωνήσει διαφορετικά.

Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο μπορεί, με απόφασή του, να παραπέμψει την υπόθεση σε άλλο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, αν οι διάδικοι υποβάλουν κοινή αίτηση για τον σκοπό αυτόν πριν από την πρώτη συνεδρίαση του δικαστηρίου ή, με γραπτή διαδικασία, πριν από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή των προτάσεων.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Στην Εσθονία δεν υπάρχουν ειδικά δικαστήρια.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΔικαστικό σύστημα

Τελευταία επικαιροποίηση: 02/01/2024

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Ιρλανδία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Στην Ιρλανδία αρμόδια να εξετάζουν υποθέσεις που αφορούν διαφορές μεταξύ προσώπων, οργανισμών ή του κράτους είναι τα πολιτικά δικαστήρια. Αυτές οι διαφορές ενδέχεται να αφορούν οτιδήποτε: από τραυματισμό που προκλήθηκε σε τροχαίο ατύχημα έως αμφισβητούμενη εταιρική εξαγορά. Στις αστικές υποθέσεις ο ενάγων ζητά αποζημίωση από τον εναγόμενο για τη ζημία που υπέστη. Η αποζημίωση έχει συνήθως τη μορφή καταβολής χρηματικού ποσού.

Το District Court (Επαρχιακό Δικαστήριο), το Circuit Court (Περιφερειακό Δικαστήριο) και το High Court (Ανώτερο Δικαστήριο) είναι όλα πρωτοβάθμια δικαστήρια. Το Supreme Court (Ανώτατο Δικαστήριο) έχει μόνο δευτεροβάθμια αρμοδιότητα, εκτός από ορισμένα θέματα που σχετίζονται με το Σύνταγμα. Το Court of Appeal (Εφετείο) έχει μόνο δευτεροβάθμια αρμοδιότητα.

Τα District και τα Circuit Courts είναι δικαστήρια τοπικής και περιορισμένης αρμοδιότητας, δηλαδή μπορούν να εκδικάζουν μόνο υποθέσεις των οποίων η αξία δεν υπερβαίνει ένα ορισμένο όριο και στις οποίες οι διάδικοι διαμένουν ή έχουν την καταστατική επιχειρηματική τους έδρα σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή ή η σύμβαση συνήφθη σε έναν συγκεκριμένο γεωγραφικό τόπο. Οι προσφυγές κατά αποφάσεων του District Court εκδικάζονται από το Circuit Court και οι προσφυγές κατά αποφάσεων του Circuit Court εκδικάζονται από το High Court.

Το Small Claims Court (Δικαστήριο μικροδιαφορών) είναι τμήμα του District Court που ασχολείται με υποθέσεις καταναλωτών, όταν το αιτούμενο ποσό δεν υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ. Αυτή η διαδικασία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και από μια επιχείρηση κατά άλλης.

Το District Court εκδικάζει υποθέσεις που αφορούν απαιτήσεις η αξία των οποίων δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ. Το Circuit Court εκδικάζει απαιτήσεις η αξία των οποίων δεν υπερβαίνει τις 75.000 ευρώ (60.000 ευρώ σε αγωγές αποζημίωσης λόγω σωματικής βλάβης). Έχει επίσης αρμοδιότητα σε διαδικασίες οικογενειακού δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του διαζυγίου, του δικαστικού χωρισμού και των αγωγών ακύρωσης. Το High Court εκδικάζει απαιτήσεις αξίας άνω των 75.000 ευρώ (άνω των 60.000 ευρώ σε αγωγές αποζημίωσης λόγω σωματικής βλάβης).

Οι απαιτήσεις που αφορούν το εργατικό δίκαιο εκδικάζονται από το Employment Appeals Tribunal (Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών), που είναι ανεξάρτητο όργανο. Αυτό το δικαιοδοτικό όργανο εκδικάζει ευρύ φάσμα διαφορών σχετικών με τα δικαιώματα απασχόλησης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τόσο ο ένας όσο και ο άλλος διάδικος μπορούν να ασκήσουν έφεση στο Circuit Court εντός έξι εβδομάδων από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης του Employment Appeals Tribunal. Εάν δεν ασκηθεί έφεση ενώπιον του Circuit Court και ο εργοδότης δεν εφαρμόσει την απόφαση, ο Υπουργός Εργασίας, Επιχειρήσεων και Καινοτομίας μπορεί να προσφύγει στο Circuit Court για λογαριασμό του υπαλλήλου. Η απόφαση του Employment Appeals Tribunal μπορεί να εφεσιβληθεί ενώπιον του High Court από οποιονδήποτε από τους δύο διαδίκους, αλλά μόνο για νομικό ζήτημα.

Το Commercial Court (Εμπορικό Δικαστήριο), το οποίο ιδρύθηκε το 2004, είναι εξειδικευμένο τμήμα του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροHigh Court και διέπεται ειδικότερα από την Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροOrder 63A of the Rules of the Superior Courts (διάταξη 63Α του κανονισμού των Ανωτέρων Δικαστηρίων). Εκδικάζει εμπορικές διαφορές στις οποίες η αξία της απαίτησης είναι τουλάχιστον 1 εκατομμύριο ευρώ, διαφορές επί θεμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και προσφυγές ή αιτήσεις δικαστικού ελέγχου των κανονιστικών αποφάσεων. Εκδικάζει επίσης και άλλες υποθέσεις κατά την κρίση του δικαστή. Δεν υπάρχει αυτόματο δικαίωμα ένταξης μιας υπόθεσης στον εμπορικό κατάλογο/πινάκιο (Commercial List) του High Court. Αυτό απόκειται στη διακριτική ευχέρεια των δικαστών του Commercial Court. Το δικαστήριο χρησιμοποιεί ένα λεπτομερές σύστημα διαχείρισης των υποθέσεων, το οποίο έχει σχεδιαστεί κατά τρόπον ώστε να εξορθολογίζεται η προετοιμασία για τη δίκη, να αποτρέπονται τα περιττά έξοδα και οι παρελκυστικές τακτικές και να διασφαλίζεται πλήρης προδικαστική δημοσιοποίηση.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Το αρμόδιο δικαστήριο για την άσκηση αγωγής σε πρώτο βαθμό καθορίζεται από τη φύση (σύμβαση, αδικοπραξία κ.λπ.) και την αξία της υπόθεσης (βλ. παραπάνω).

Για τους σκοπούς του District Court, η χώρα χωρίζεται σε 24 περιοχές, σε καθεμία από τις οποίες διορίζονται μόνιμα ένας ή περισσότεροι δικαστές. Στην περίπτωση των δύο μεγαλύτερων πόλεων, του Δουβλίνου και του Cork, ο αριθμός των υποθέσεων επιβάλλει τον μόνιμο διορισμό αρκετών δικαστών. Για τους σκοπούς του Circuit Court, η χώρα χωρίζεται σε οκτώ δικαστικές περιφέρειες. Σε κάθε δικαστική περιφέρεια διορίζεται ένας δικαστής του Circuit Court, με εξαίρεση τις δικαστικές περιφέρειες του Δουβλίνου και του Cork, όπου υπάρχει μεγαλύτερος αριθμός δικαστών λόγω του αριθμού των υποθέσεων. Το High Court, όταν λειτουργεί ως πρωτοβάθμιο δικαστήριο, εδρεύει στο Δουβλίνο. Εκδικάζει επίσης και υποθέσεις σωματικής ή θανατηφόρας βλάβης σε διάφορες επαρχιακές πόλεις σε καθορισμένες χρονικές περιόδους κατά τη διάρκεια του έτους. Επιπλέον, το High Court συνεδριάζει και στην επαρχία για να εκδικάσει εφέσεις κατά αποφάσεων του Circuit Court σε θέματα αστικού και οικογενειακού δικαίου.

Το District Court έχει αρμοδιότητα να εξετάζει υποθέσεις που αφορούν συμβάσεις, ορισμένες αδικοπραξίες, υποθέσεις αγοράς ή πώλησης με δόσεις, υποθέσεις μίσθωσης, όπως οι εξώσεις λόγω μη καταβολής μισθώματος, και αγωγές για παράνομη παρακράτηση αγαθών, όταν η αξία της απαίτησης είναι εντός του ορίου των 15.000 ευρώ. Το District Court διαθέτει επίσης μια σειρά εξουσιών που αφορούν την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων οποιουδήποτε δικαστηρίου για χρέη, τη χορήγηση αδειών, όπως οι άδειες πώλησης αλκοολούχων ποτών, και την επιμέλεια και διατροφή παιδιών.

Το Circuit Court είναι αρμόδιο για συμβάσεις και αδικοπραξίες, υποθέσεις κύρωσης διαθηκών και διαχείρισης κληρονομιών, υποθέσεις ευθυδικίας (equity), υποθέσεις έξωσης ή αιτήσεις για νέες μισθώσεις σε αγωγές που βασίζονται σε συμφωνίες αγοράς ή πώλησης με δόσεις, όταν η αξία των σχετικών απαιτήσεων είναι εντός του ορίου των 75.000 ευρώ (60.000 ευρώ σε αγωγές αποζημίωσης λόγω σωματικής βλάβης). Το Circuit Court έχει αρμοδιότητα σε διαδικασίες οικογενειακού δικαίου (συμπεριλαμβανομένου του δικαστικού χωρισμού, της ακυρότητας διαζυγίου και των εφέσεων κατά αποφάσεων του District Court) και έχει δευτεροβάθμια αρμοδιότητα κατά αποφάσεων διαιτητών σε διαφορές σχετικές με τέλη εμφυτευτικής μίσθωσης βάσει της νομοθεσίας του εκμισθωτή και του μισθωτή.

Οι αστικές υποθέσεις στο Circuit Court εκδικάζονται από δικαστή που συνεδριάζει χωρίς ενόρκους. Οι εφέσεις κατά αποφάσεων του District Court λαμβάνουν τη μορφή επανεξέτασης της υπόθεσης και η απόφαση του Circuit Court είναι τελεσίδικη και δεν μπορεί πλέον να εφεσιβληθεί.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα, το High Court έχει πλήρη πρωτοβάθμια αρμοδιότητα για όλα τα πραγματικά ή νομικά ζητήματα. Αυτό σημαίνει ότι έχει αρμοδιότητα να εκδικάζει όλες τις αστικές υποθέσεις όταν ο εναγόμενος έχει την κατοικία του στη χώρα, όταν η εικαζόμενη σύμβαση συνήφθη στη χώρα, όταν η εικαζόμενη αδικοπραξία διαπράχθηκε στη χώρα ή όταν το ακίνητο που αποτελεί αντικείμενο της διαδικασίας βρίσκεται στη χώρα. Το High Court εκδικάζει εφέσεις κατά αποφάσεων του Circuit Court και ασκεί εποπτεία επί του District Court και άλλων κατώτερων δικαστηρίων. Οι εφέσεις κατά αποφάσεων του High Court εκδικάζονται από το Court of Appeal ή από το Supreme Court, αν το Supreme Court κρίνει ότι αυτό είναι προς το γενικό δημόσιο συμφέρον ή προς το συμφέρον της δικαιοσύνης. Κατά των αποφάσεων του Court of Appeal μπορεί να ασκηθεί αναίρεση στο Supreme Court, αν το Supreme Court κρίνει ότι αυτό είναι προς το γενικό δημόσιο συμφέρον ή προς το συμφέρον της δικαιοσύνης. Η αναίρεση δεν συνίσταται σε επανεξέταση της υπόθεσης, αλλά βασίζεται σε αντίγραφα των αποδεικτικών στοιχείων που προσκομίστηκαν και των νομικών επιχειρημάτων που προβλήθηκαν σε πρώτο βαθμό.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Η αρμόδια δικαστική περιοχή ή περιφέρεια στην οποία πρέπει να ασκηθεί ή αστική αγωγή καθορίζεται από τον τόπο όπου ο εναγόμενος ή ένας από τους εναγομένους διαμένει συνήθως ή ασκεί το επάγγελμα ή την επιχείρησή του. Στις περισσότερες συμβατικές υποθέσεις η αρμόδια δικαστική περιοχή ή περιφέρεια είναι εκείνη στην οποία φέρεται να έχει συναφθεί η σύμβαση ή, σε υποθέσεις αδικοπραξίας, εκείνη στην οποία διαπράχθηκε η αδικοπραξία, η, σε οικογενειακές διαδικασίες, εκείνη στην οποία κατοικεί ο ενάγων και, σε υποθέσεις που αφορούν μίσθωση ή τίτλο ακίνητης περιουσίας, εκείνη στην οποία βρίσκονται τα κτίρια ή τα εδάφη που αποτελούν αντικείμενο της σχετικής διαδικασίας.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Άνευ αντικειμένου.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Άνευ αντικειμένου.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Άνευ αντικειμένου.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Ο ιστότοπος της Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροCourts Service of Ireland (Δικαστική Υπηρεσία της Ιρλανδίας) παρέχει γενικές πληροφορίες για τη δομή των δικαστηρίων της χώρας αυτής. Δημοσιεύει επίσης ένα φυλλάδιο με τίτλο Explaining the courts για την ενημέρωση του κοινού. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το δικαστικό σύστημα διατίθενται επίσης από το Citizens Information Board (Οργανισμός Ενημέρωσης των Πολιτών), ένα θεσμικό όργανο που υποστηρίζει την παροχή πληροφοριών και συμβουλών και διεξάγει εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για ευρύ φάσμα δημόσιων και κοινωνικών υπηρεσιών. Ο οργανισμός Citizens Information Board διαθέτει ιστότοπο, τηλεφωνική γραμμή και πολλές υπηρεσίες προσωπικής εξυπηρέτησης σε όλη τη χώρα.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροCourts Service - Ireland

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.citizensinformation.ie/

Τελευταία επικαιροποίηση: 12/04/2023

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Ελλάδα

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Η πλειοψηφία των πολιτικών (αστικών και εμπορικών) υποθέσεων στην Ελλάδα εκδικάζεται από τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια. Κατ’ εξαίρεση, με ειδικό νόμο έχουν δημιουργηθεί στις μεγάλες πόλεις, εντός των πλαισίων των πολιτικών δικαστηρίων, ειδικά τμήματα, τα οποία έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα να δικάσουν συγκεκριμένες υποθέσεις, ανάλογα με τη φύση τους. Τα τμήματα αυτά είναι: Στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, αυτό που αφορά υποθέσεις σχετικά με το Κοινοτικό Σήμα, και στον Πειραιά, αυτό που αφορά υποθέσεις σχετικά με το Ναυτικό Δίκαιο.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η αρμοδιότητα των δικαστηρίων καθορίζεται από την αξία του αντικειμένου της διαφοράς. Για την εκτίμηση του αντικειμένου της διαφοράς λαμβάνεται υπόψη το αίτημα της αγωγής, χωρίς να συνυπολογίζονται οι παρεπόμενες αιτήσεις. Περισσότερες απαιτήσεις που επιδιώκονται με την ίδια αγωγή συνυπολογίζονται.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Για την εκδίκαση των υποθέσεων που υπάγονται στα πολιτικά δικαστήρια είναι αρμόδια, σε πρώτο βαθμό, τα ειρηνοδικεία, τα μονομελή πρωτοδικεία και τα πολυμελή πρωτοδικεία.

Στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων υπάγονται, κυρίως, όλες οι διαφορές που μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήμα και που η αξία του αντικειμένου τους δεν υπερβαίνει το ποσό των είκοσι χιλιάδων ευρώ (20.000 €), β) όλες οι διαφορές, κύριες ή παρεπόμενες, από σύμβαση μίσθωσης, εφόσον, σε όλες τις περιπτώσεις αυτές, το συμφωνημένο μηνιαίο μίσθωμα δεν υπερβαίνει το ποσό των εξακοσίων ευρώ (600 €).

Στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων υπάγονται, επίσης, ανεξάρτητα από την αξία του αντικειμένου της διαφοράς, οι περισσότερες διαφορές που προκύπτουν από την εκμετάλλευση αγρών, την πώληση ζώων, τη γειτνίαση ακινήτων, τις διαφορές από συμβάσεις με ξενοδόχους και μεταφορείς, τις απαιτήσεις σωματείων και συνεταιρισμών έναντι των μελών τους και αντιστρόφως, τις απαιτήσεις δικηγόρων για τις υπηρεσίες τους σε ειρηνοδικεία και πταισματοδικεία και τα δικαιώματα ή τις αποζημιώσεις ή τα έξοδα μαρτύρων, διερμηνέων, μεσεγγυούχων, φυλάκων που κατέθεσαν ενώπιον ή διορίστηκαν από οποιοδήποτε δικαστήριο.

Στην αρμοδιότητα των μονομελών πρωτοδικείων υπάγονται όλες οι διαφορές που μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήματα και που η αξία του αντικειμένου τους είναι πάνω είναι πάνω από είκοσι χιλιάδες ευρώ (20.000 €), δεν υπερβαίνει, όμως, το ποσό των διακοσίων πενήντα χιλιάδων ευρώ (250.000 €).

Στην αρμοδιότητα των μονομελών πρωτοδικείων υπάγονται, ακόμη και αν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς υπερβαίνει τις διακόσιες πενήντα χιλιάδες ευρώ (250.000 €): οι διαφορές από μίσθωση, από παροχή εξαρτημένης εργασίας, από παροχή εργασίας ή ειδών που κατασκεύασαν επαγγελματίες ή βιοτέχνες, οι διαφορές από συλλογική σύμβαση εργασίας, ανάμεσα σε οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης και στους ασφαλισμένους, οι διαφορές που αφορούν τις αμοιβές, τις αποζημιώσεις και τα έξοδα των δικηγόρων, εκτός των παραπάνω αναφερόμενων στα ειρηνοδικεία, των λειτουργών σε νομικά, ιατρικά και παραϊατρικά επαγγέλματα, των μηχανικών, χημικών και μεσιτών, καθώς και των διορισθέντων από δικαστική αρχή, πραγματογνωμόνων, διαιτητών πραγματογνωμόνων, εκτιμητών, διαιτητών, εκτελεστών διαθηκών, διαχειριστών, εκκαθαριστών, οι διαφορές που αφορούν απαιτήσεις αποζημίωσης οποιασδήποτε μορφής για ζημίες από αυτοκίνητο, όπως και οι απαιτήσεις από σύμβαση ασφάλισης αυτοκινήτου, οι διαφορές από προσβολή της νομής ή κατοχής κινητών ή ακινήτων.

Στην αρμοδιότητα των μονομελών πρωτοδικείων υπάγονται, πάντοτε και ανεξάρτητα από την αξία τους, οι διαφορές που αφορούν το διαζύγιο, την ακύρωση του γάμου, την αναγνώριση της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας του γάμου, τις σχέσεις των συζύγων κατά τη διάρκεια του γάμου, οι οποίες πηγάζουν από αυτόν, καθώς και εκείνες που αφορούν την προσβολή της πατρότητας, την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει σχέση γονέα και τέκνου ή γονική μέριμνα, την αναγνώριση της πατρότητας τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του, την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει ή είναι άκυρη η εκούσια αναγνώριση ενός τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του ή η εξομοίωσή του με τέκνο γεννημένο σε γάμο λόγω επιγενόμενου γάμου των γονέων του, καθώς και την προσβολή εκούσιας αναγνώρισης, την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει υιοθεσία ή τη λύση της ή ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει επιτροπεία. Επίσης, οι διαφορές που αφορούν τη διατροφή λόγω γάμου, διαζυγίου ή συγγένειας, την άσκηση της γονικής μέριμνας, τη διαφωνία των γονέων κατά την κοινή άσκηση από αυτούς της γονικής τους μέριμνας, καθώς και την επικοινωνία των γονέων και των υπόλοιπων ανιόντων με το τέκνο, τη ρύθμιση της χρήσης της οικογενειακής στέγης και της κατανομής των κινητών μεταξύ συζύγων, καθώς και εκείνες που αφορούν τη ρύθμιση της οικογενειακής στέγης και την κατανομή των κινητών μεταξύ των συζύγων σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης, οι διαφορές από τη σχέση της οροφοκτησίας και οι διαφορές που αφορούν την ακύρωση αποφάσεων της γενικής συνέλευσης σωματείων ή συνεταιρισμών.

Στην αρμοδιότητα των πολυμελών πρωτοδικείων υπάγονται όλες οι διαφορές, για τις οποίες δεν είναι αρμόδια τα ειρηνοδικεία ή τα μονομελή πρωτοδικεία.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο, στην περιφέρεια του οποίου, έχει την κατοικία του ο εναγόμενος.

Αν ο εναγόμενος δεν έχει κατοικία ούτε στην Ελλάδα ούτε στο εξωτερικό, αρμόδιο δικαστήριο είναι εκείνο στην περιφέρεια του οποίου έχει τη διαμονή του. Αν ο τόπος όπου διαμένει δεν είναι γνωστός, αρμόδιο είναι το δικαστήριο, στην περιφέρεια του οποίου είχε την τελευταία κατοικία του στην Ελλάδα και, αν δεν είχε κατοικία, την τελευταία διαμονή του.

Το Δημόσιο υπάγεται στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου, στην περιφέρεια του οποίου είναι η έδρα της αρχής η οποία, σύμφωνα με το νόμο, το εκπροσωπεί στις δίκες που έχει κάθε φορά.

Τα μη φυσικά πρόσωπα που έχουν ικανότητα να είναι διάδικοι υπάγονται στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η έδρα ή το υποκατάστημά τους, εφόσον πρόκειται για διαφορές που αφορούν την εκμετάλλευσή του.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Ανάμεσα σε περισσότερα αρμόδια δικαστήρια, ο ενάγων έχει το δικαίωμα επιλογής. Η προτεραιότητα μεταξύ τους κανονίζεται από το χρόνο που ασκήθηκε η αγωγή.

Αν το δικαστήριο δεν είναι καθ’ ύλην ή κατά τόπον αρμόδιο, αποφαίνεται για αυτό το ίδιο αυτεπαγγέλτως και προσδιορίζει το αρμόδιο δικαστήριο, στο οποίο παραπέμπει την υπόθεση. Οι συνέπειες που έχει η άσκηση της αγωγής διατηρούνται.

Συμβατικές διαφορές

Διαφορές που αφορούν την ύπαρξη ή το κύρος δικαιοπραξίας εν ζωή και όλα τα δικαιώματα που πηγάζουν από αυτήν, μπορούν να εισαχθούν και στο δικαστήριο, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ο τόπος όπου καταρτίστηκε η δικαιοπραξία ή όπου πρέπει να εκπληρωθεί η παροχή. Στο ίδιο δικαστήριο μπορούν να εισαχθούν και οι διαφορές για αρνητικό διαφέρον, καθώς και για αποζημίωση εξαιτίας πταίσματος κατά τις διαπραγματεύσεις.

Αδικοπραξία

Διαφορές από αξιόποινη πράξη μπορούν να εισαχθούν και στο δικαστήριο του τόπου όπου συνέβη το ζημιογόνο γεγονός ή επίκειται η επέλευσή του.

Πολιτική αγωγή

Η πολιτική αγωγή για την αποζημίωση και την αποκατάσταση από το έγκλημα και για τη χρηματική ικανοποίηση, λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης, μπορεί να ασκηθεί στο ποινικό δικαστήριο που ασχολείται με την υπόθεση.

Θέματα σχετικά με διατροφή, διαζύγιο, γονική μέριμνα

Γαμικές διαφορές [οι διαφορές που αφορούν την άσκηση της γονικής μέριμνας, τη διαφωνία των γονέων κατά την κοινή άσκηση από αυτούς της γονικής τους μέριμνας, καθώς και την επικοινωνία των γονέων και των υπόλοιπων ανιόντων με το τέκνο και τη ρύθμιση της χρήσης της οικογενειακής στέγης και της κατανομής των κινητών μεταξύ συζύγων, καθώς και εκείνες που αφορούν τη ρύθμιση της οικογενειακής στέγης και την κατανομή των κινητών μεταξύ των συζύγων σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης] μπορούν να εισαχθούν και στο δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ο τόπος της τελευταίας κοινής διαμονής των συζύγων.

Διαφορές που αφορούν αξιώσεις διατροφής μπορούν να εισαχθούν και στο δικαστήριο του τόπου όπου έχει την κατοικία του ή τη διαμονή του ο δικαιούχος της διατροφής.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Διαφορές που αφορούν εμπράγματα δικαιώματα επάνω σε ακίνητα, καθώς και διαφορές από μίσθωση ακινήτου υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του δικαστηρίου, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο.

[Αν το ακίνητο βρίσκεται στις περιφέρειες περισσότερων δικαστηρίων, ο ενάγων έχει το δικαίωμα επιλογής].

Διαφορές που αφορούν διαχείριση που διεξάγεται ύστερα από εντολή δικαστηρίου υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του δικαστηρίου που έδωσε την εντολή.

Διαφορές που αφορούν κληρονομικά θέματα υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του δικαστηρίου, στην περιφέρεια του οποίου ο κληρονομούμενος, όταν πέθανε, είχε την κατοικία του και, αν δεν είχε κατοικία, τη διαμονή του.

Δίκες που έχουν μεταξύ τους σχέση κύριου και παρεπόμενου, ιδίως, οι παρεμπίπτουσες αγωγές, οι αγωγές για εγγύηση, οι παρεμβάσεις και άλλες όμοιες υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του δικαστηρίου της κύριας δίκης.

Σε κύριες δίκες που είναι συναφείς έχει αποκλειστική αρμοδιότητα το δικαστήριο που είχε επιληφθεί πρώτο.

Στην αρμοδιότητα του πολυμελούς πρωτοδικείου που δικάζει την κύρια δίκη υπάγονται οι παρεπόμενες υποθέσεις της αρμοδιότητας του μονομελούς και του ειρηνοδικείου και στην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου που δικάζει την κύρια δίκη υπάγονται οι παρεπόμενες υποθέσεις της αρμοδιότητας του ειρηνοδικείου.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Πρωτοβάθμιο τακτικό δικαστήριο που δεν είναι κατά τόπον αρμόδιο μπορεί, με ρητή ή σιωπηρή συμφωνία των διαδίκων, να γίνει αρμόδιο, εκτός αν πρόκειται για διαφορές που δεν έχουν περιουσιακό αντικείμενο. Η συμφωνία πρέπει να είναι ρητή όταν πρόκειται για διαφορές για τις οποίες ισχύει αποκλειστική αρμοδιότητα.

Θεωρείται πως υπάρχει σιωπηρή συμφωνία, αν ο εναγόμενος παρίσταται στο ακροατήριο στη συζήτηση και δεν προτείνει έγκαιρα την ένσταση αναρμοδιότητας.

Η συμφωνία των διαδίκων, με την οποία τακτικό δικαστήριο γίνεται αρμόδιο για μελλοντικές διαφορές είναι έγκυρη, μόνο αν είναι έγγραφη και αναφέρεται σε ορισμένη έννομη σχέση, από την οποία θα προέλθουν οι διαφορές.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Σχετικά με τα ειδικά τμήματα του Κοινοτικού Σήματος και του Ναυτικού Δικαίου: Ως προς την καθ’ ύλην αρμοδιότητα, αυτή ορίζεται σύμφωνα με τους κανόνες των τακτικών πολιτικών δικαστηρίων. Ως προς την κατά τόπο αρμοδιότητα, α) το τμήμα του Κοινοτικού Σήματος στην Αθήνα καλύπτει τις περιφέρειες των Εφετείων Αθηνών, Αιγαίου, Δωδεκανήσου, Κέρκυρας, Κρήτης, Λαμίας, Ναυπλίου, Πατρών και Πειραιώς, β) το τμήμα του Κοινοτικού Σήματος στη Θεσσαλονίκη καλύπτει τις περιφέρειες των Εφετείων Θεσσαλονίκης, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης, Ιωαννίνων και Λάρισας και γ) το τμήμα του Ναυτικού Δικαίου στον Πειραιά καλύπτει ολόκληρο το νομό Αττικής.

Τελευταία επικαιροποίηση: 12/03/2015

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση ισπανικά αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Ισπανία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Θεμέλια αρχή της διάρθρωσης των δικαστηρίων στην Ισπανία είναι η ενιαία δικαιοδοσία. Μόνες εξαιρέσεις είναι η στρατιωτική δικαιοδοσία σε καιρό πολέμου και σε κατάσταση πολιορκίας, και η δικαιοδοσία του Συνταγματικού Δικαστηρίου (Tribunal Constitucional), ως του ύπατου εγγυητή των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δημόσιων ελευθεριών στην περίπτωση προσφυγής λόγω παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών (recurso de amparo).

Ωστόσο, η δικαιοδοσία κατανέμεται σε τέσσερα είδη δικαστηρίων: στα πολιτικά δικαστήρια, τα ποινικά δικαστήρια, τα διοικητικά δικαστήρια αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας και τα κοινωνικά δικαστήρια.

Ακρογωνιαίος λίθος των πολιτικών δικαστηρίων είναι το πρωτοδικείο (Juzgado de Primera Instancia), που εκδικάζει αστικές διαφορές στον πρώτο βαθμό και διαδικασίες που ρητά δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου. Το πρωτοδικείο μπορεί συνεπώς να περιγραφεί ως το τακτικό ή το σύνηθες δικαστήριο.

Στα πολιτικά δικαστήρια περιλαμβάνονται τα οικογενειακά δικαστήρια (Juzgados de Familia), τα οποία είναι πρωτοβάθμια δικαστήρια. Τα οικογενειακά δικαστήρια, όταν υπάρχουν (γενικά στις πολυπληθέστερες περιοχές), είναι αρμόδια για την εκδίκαση διαφορών οικογενειακού δικαίου που αφορούν την ακύρωση του γάμου, τον χωρισμό και το διαζύγιο, τις σχέσεις μεταξύ γονέων και τέκνων και την προστασία των προσώπων με περιορισμένη δικαιοπρακτική ικανότητα. Σε περίπτωση άσκησης ποινικής δίωξης κατά ενός από τους διαδίκους σε δικαστήριο που επιλαμβάνεται υποθέσεων βίας κατά των γυναικών (Juzgado de Violencia sobre la Mujer), το εν λόγω δικαστήριο είναι επίσης αρμόδιο για την οικεία πολιτική διαδικασία.

Τα πολιτικά δικαστήρια περιλαμβάνουν επίσης τα ειδικά εμπορικά δικαστήρια (Juzgados de lo Mercantil) και τα δικαστήρια σημάτων της ΕΕ (Juzgados de Marca Comunitaria).

Τα κοινωνικά δικαστήρια (Juzgados de lo Social) είναι αρμόδια για την εκδίκαση υποθέσεων του εργατικού δικαίου. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι ατομικές διαφορές μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών για τις συμβάσεις εργασίας, οι διαφορές που απορρέουν από συλλογικές συμβάσεις, οι αξιώσεις κοινωνικής ασφάλισης και οι αξιώσεις κατά του δημοσίου στο πλαίσιο των υποχρεώσεών του που απορρέουν από το εργατικό δίκαιο.

Τα ποινικά δικαστήρια είναι αρμόδια για την εκδίκαση των ποινικών υποθέσεων.

Ένα χαρακτηριστικό του ισπανικού δικαίου είναι ότι αγωγή που προκύπτει από ποινικά αδικήματα μπορεί να συνεκδικαστεί στην ποινική διαδικασία. Στις εν λόγω περιπτώσεις, το ποινικό δικαστήριο αποφαίνεται για το ποσό της αποζημίωσης που πρέπει να καταβληθεί αναφορικά με το αδίκημα. Εάν η αγωγή δεν ασκείται από τον παθόντα, ασκείται για λογαριασμό του από τον Εισαγγελέα, εκτός αν ο παθών έχει ρητά παραιτηθεί από το δικαίωμά του να ασκήσει αγωγή στην ποινική υπόθεση.

Τέλος, τα διοικητικά δικαστήρια αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας επιτηρούν τη νομιμότητα των πράξεων των δημόσιων αρχών και εκδικάζουν τις οικονομικές αξιώσεις που στρέφονται κατά αυτών.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Βλέπε τις απαντήσεις που δίνονται παρακάτω.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Στην Ισπανία, δεν γίνεται διάκριση μεταξύ των διάφορων πρωτοδικείων με κριτήριο την αξία του αντικειμένου της δίκης ή τη σοβαρότητα των υποθέσεων που μπορούν να χειριστούν, και κανένα πρωτοδικείο δεν εκδικάζει εφέσεις επί αποφάσεων που έχουν εκδοθεί από άλλα πρωτοδικεία. Οι εφέσεις στην πολιτική διαδικασία εκδικάζονται πάντοτε από τα επαρχιακά δικαστήρια (Audiencias Provinciales).

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Για τους σκοπούς της οργάνωσης των δικαστηρίων, η Ισπανία διαιρείται γεωγραφικά σε δήμους, περιφέρειες, επαρχίες και αυτόνομες κοινότητες. Η περιφέρεια αποτελεί εδαφική ενότητα που απαρτίζεται από έναν ή περισσότερους όμορους δήμους εντός της ίδιας επαρχίας. Πρόκειται για τη σπουδαιότερη εδαφική διαίρεση, διότι συνιστά την περιφέρεια αρμοδιότητας του πρωτοδικείου. Λεπτομέρειες είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης στη διεύθυνση Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροmjusticia.gob.es.

Όπου αυτό είναι αναγκαίο για τη διαχείριση του φόρτου των υποθέσεων, υφίστανται περισσότερα δικαστήρια της ίδιας κατηγορίας. Τούτο ισχύει σήμερα στις περισσότερες πόλεις. Τα δικαστήρια αριθμούνται διαδοχικά ανάλογα με τον χρόνο ίδρυσής τους.

Καταρχήν, όλα τα ομοειδή δικαστήρια έχουν την ίδια αρμοδιότητα και ο φόρτος εργασιών κατανέμεται μεταξύ τους σύμφωνα με τους κανόνες της εσωτερικής διοικητικής κατανομής. Ωστόσο, σε ορισμένες περιστάσεις οι κανόνες κατανομής μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάθεση διαφορετικών ειδών υποθέσεων σε διαφορετικά δικαστήρια της ίδιας περιφέρειας.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Ελλείψει συμφωνίας ή υποχρεωτικών κανόνων, ο βασικός κανόνας είναι ότι αρμόδιο είναι το πρωτοδικείο του τόπου κατοικίας του εναγόμενου και αν δεν υπάρχει κατοικία, του τόπου διαμονής του. Εάν ο εναγόμενος δεν έχει κατοικία ή διαμονή στην Ισπανία, αρμόδιο είναι το πρωτοδικείο του τόπου στον οποίο βρίσκεται ο εναγόμενος ή του τόπου της πιο πρόσφατης κατοικίας του. Εάν δεν πληρούται κανένα από τα εν λόγω κριτήρια, ο ενάγων μπορεί να ασκήσει την αγωγή του ενώπιον του πρωτοδικείου του τόπου της κατοικίας του.

Για τους σκοπούς αυτούς:

  • αγωγές κατά επιχειρηματιών και επιτηδευματιών που ασκούνται σε συνάρτηση με τις επιχειρηματικές ή επαγγελματικές τους δραστηριότητες μπορούν επίσης να ασκούνται σε οποιονδήποτε τόπο όπου τα πρόσωπα αυτά ασκούν τις δραστηριότητές τους, κατ’ επιλογή του ενάγοντα.
  • αγωγές κατά νομικών προσώπων μπορούν επίσης να ασκούνται στον τόπο που επήλθε ή θα αναπτύξει τα έννομα αποτελέσματά της η κατάσταση ή η έννομη σχέση που αποτελεί αντικείμενο της αξίωσης, με τον όρο ότι το νομικό πρόσωπο διαθέτει εγκατάσταση ή έχει αντιπρόσωπο εκεί.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Το ισχύον ισπανικό δικονομικό σύστημα εν γένει δεν καταλείπει στον ενάγοντα τη δυνατότητα επιλογής της κατά τόπον αρμοδιότητας. Αυτό συμβαίνει μόνο στις εξής περιπτώσεις:

-   εμπράγματες αγωγές επί ακινήτων που αφορούν είτε περισσότερα ακίνητα είτε ένα ακίνητο που βρίσκεται σε διάφορες περιφέρειες. Στις εν λόγω περιπτώσεις, οι ενάγοντες μπορούν να επιλέξουν να ασκήσουν την αγωγή τους σε οποιαδήποτε από τις οικείες περιφέρειες·

-   αγωγές για την απαίτηση απόδοσης και έγκρισης λογαριασμών από τους αρμόδιους διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων του άλλου διαδίκου, αν δεν έχει καθοριστεί ο τόπος απόδοσης των λογαριασμών. Στις εν λόγω περιπτώσεις, οι ενάγοντες μπορούν να επιλέξουν μεταξύ της κατοικίας του εναγόμενου και του τόπου διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων·

-   κληρονομικές διαφορές. Οι ενάγοντες μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των δικαστηρίων του τόπου της πιο πρόσφατης κατοικίας του θανόντος στην Ισπανία και των δικαστηρίων του τόπου όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της κληρονομιαίας περιουσίας·

-   αγωγές πνευματικής ιδιοκτησίας. οι ενάγοντες μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των εξής τόπων: του τόπου επέλευσης της προσβολής του τόπου όπου διατίθενται τα εκ πρώτης όψης αποδεικτικά στοιχεία της επέλευσης της προσβολής ή του τόπου όπου υπάρχουν τα παράνομα αντίγραφα·

-   υποθέσεις αθέμιτου ανταγωνισμού, όταν ο εναγόμενος δεν έχει εγκατάσταση, κατοικία ή διαμονή στην Ισπανία. στις εν λόγω περιπτώσεις, οι ενάγοντες μπορούν να επιλέξουν είτε τον τόπο επέλευσης του αθέμιτου ανταγωνισμού είτε τον τόπο εκδήλωσης των αποτελεσμάτων του·

-   αξιώσεις που αφορούν αποκλειστικά την επιμέλεια ανηλίκων ή αξιώσεις διατροφής του ενός γονέα έναντι του άλλου για λογαριασμό ανηλίκων, όταν και οι δύο έχουν την κατοικία τους σε διαφορετικές δικαστικές περιφέρειες. Στις εν λόγω περιπτώσεις, οι ενάγοντες μπορούν να επιλέξουν είτε το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγόμενου ή το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του τέκνου.

-   Γενικά, οι αγωγές που αφορούν την άσκηση ατομικών δικαιωμάτων των καταναλωτών ή των χρηστών μπορούν να εκδικάζονται από το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του καταναλωτή, του χρήστη ή του εναγόμενου, κατ’ επιλογή του καταναλωτή.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Στις παρακάτω περιπτώσεις, ο ενάγων απαιτείται βάσει υποχρεωτικών κανόνων να προσφύγει σε άλλο δικαστήριο από αυτό του τόπου κατοικίας του εναγόμενου. Στις εν λόγω περιπτώσεις, οι διάδικοι δεν μπορούν να επιλέξουν να υπάγουν στην αρμοδιότητα ενός συγκεκριμένου δικαστηρίου, είτε ρητά είτε σιωπηρά:

-   εμπράγματα δικαιώματα ή δικαιώματα είσπραξης μισθωμάτων όσον αφορά ακίνητη περιουσία και υποθέσεις που αφορούν οριζόντια ιδιοκτησία (propiedad horizontal), καθώς αρμόδια είναι τα δικαστήρια της περιφέρειας του τόπου του ακινήτου·

-   κληρονομικές υποθέσεις. Η αρμοδιότητα καθορίζεται είτε από τον τόπο της πιο πρόσφατης κατοικίας του θανόντος στην Ισπανία είτε από τον τόπο στον οποίο βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της κληρονομιαίας περιουσίας, κατ’ επιλογή του ενάγοντα·

-   υποθέσεις που αφορούν τη συνδρομή ή την εκπροσώπηση προσώπων που στερούνται τη δικαιοπρακτική τους ικανότητα. Οι υποθέσεις αυτές εκδικάζονται από το δικαστήριο του τόπου διαμονής του οικείου προσώπου·

-   προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων μέσω των πολιτικών δικαστηρίων. Οι εν λόγω υποθέσεις εκδικάζονται από το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα ή, αν ο ενάγων δεν έχει κατοικία στην Ισπανία, του τόπου επέλευσης της πράξης που παραβίασε το επίδικο δικαίωμα·

-   αξιώσεις αποζημίωσης που προκύπτουν από τη χρήση μηχανοκίνητων οχημάτων. Αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου επέλευσης της ζημίας·

-   προσβολή εταιρικών αποφάσεων. Η κατά τόπον αρμοδιότητα καθορίζεται βάσει του τόπου της έδρας της εταιρίας·

-   αναγνωριστικές αγωγές με αντικείμενο την κήρυξη συγκεκριμένων γενικών όρων και προϋποθέσεων σύμβασης ως μη συμβατικών ή την κήρυξη μιας ρήτρας ως άκυρης. Αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα·

-   αναγνωριστικές αγωγές για την καταγγελία ή την ανάκληση πρότυπων συμβατικών όρων, αν ο εναγόμενος δεν έχει εγκατάσταση ή κατοικία στην Ισπανία. Στις εν λόγω περιπτώσεις αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου σύναψης της πρότυπης σύμβασης·

-   αγωγές για την καταγγελία των πρότυπων συμβατικών όρων προς υπεράσπιση των συλλογικών ή κοινών συμφερόντων των καταναλωτών ή των χρηστών, αν ο εναγόμενος δεν έχει εγκατάσταση ή κατοικία στην Ισπανία. Στις εν λόγω περιπτώσεις αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα·

-   αγωγές με αντικείμενο την απαίτηση τήρησης των υποχρεώσεων που υπέχουν τα εξής πρόσωπα: ασφαλιστική εταιρία, πρόσωπο που έχει πωλήσει κινητή περιουσία σε άλλον με δόσεις ή έχει χρηματοδοτήσει την αγορά της εν λόγω περιουσίας, ή πρόσωπο που έχει κάνει δημόσια προσφορά κινητής περιουσίας ή υπηρεσιών την οποία έχει αποδεχθεί άλλο πρόσωπο. Στις εν λόγω περιπτώσεις, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα·

-   αγωγές τρίτων για την προσβολή της κατάσχεσης περιουσίας. Αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του προσώπου που επέσπευσε την κατάσχεση·

-   αιτήσεις δικαστικού χωρισμού, ακυρότητας ή διαζυγίου. Αρμόδιο είναι το οικογενειακό δικαστήριο – ή αν δεν υπάρχει οικογενειακό δικαστήριο, το πρωτοδικείο του τόπου της συζυγικής εστίας· Όπου δεν υπάρχει συζυγική εστία, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου είτε της πιο πρόσφατης συζυγικής εστίας ή της κατοικίας του άλλου συζύγου. Όταν δεν υπάρχει καμία από τις δύο κατοικίες, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του φυσικού προσώπου. Όταν η αίτηση γίνεται με αμοιβαία συμφωνία, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της πιο πρόσφατης κοινής εστίας ή της κατοικίας οποιουδήποτε συζύγου.

-   Για τις αξιώσεις που αφορούν αποκλειστικά την επιμέλεια ανηλίκων ή τις αξιώσεις διατροφής που ασκούνται από τον έναν γονέα σε βάρος του άλλου για λογαριασμό ανηλίκων, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της πιο πρόσφατης κοινής εστίας των γονέων. Όταν οι γονείς διαμένουν σε διαφορετικές δικαστικές περιφέρειες, ο ενάγων μπορεί να επιλέξει μεταξύ του δικαστηρίου κατοικίας του εναγόμενου και του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του τέκνου.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Κατά κανόνα, η κατά τόπον αρμοδιότητα στην Ισπανία μπορεί να μεταβληθεί, με την έννοια ότι οι αντίδικοι μπορούν να υπάγουν την υπόθεσή τους, ρητά ή σιωπηρά, στα δικαστήρια μιας συγκεκριμένης περιφέρειας, με τον όρο ότι τα οικεία δικαστήρια είναι αρμόδια για το αντικείμενο της υπόθεσης.

Η ρητή υπαγωγή επέρχεται όταν τα ενδιαφερόμενα μέρη καταρτίζουν ρητή συμφωνία που καθορίζει τη συγκεκριμένη περιφέρεια στα δικαστήρια της οποίας μπορούν να προσφύγουν.

Η σιωπηρή υπαγωγή επέρχεται στις εξής περιστάσεις:

-   για τον ενάγοντα, με μόνη την προσφυγή του στα δικαστήρια συγκεκριμένης περιφέρειας και την κατάθεση αγωγής ή την υποβολή αίτησης ή αιτήματος που πρέπει να κατατεθεί στο δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της υπόθεσης.

-   για τον εναγόμενο, αν έχει παραστεί ενώπιον δικαστηρίου και στη συνέχεια πραγματοποίησε κάποιο άλλο δικονομικό βήμα πέραν της κατάθεσης αίτησης σε εύθετο χρόνο και σε κατάλληλη μορφή για την προβολή ένστασης αναρμοδιότητας του δικαστηρίου.

Τυχόν μεταβολή στις κατοικίες των διαδίκων, στον τόπο του αντικειμένου της διαφοράς ή τον σκοπό της διαδικασίας η οποία λαμβάνει χώρα μετά την έναρξη της δίκης δεν επιφέρει μεταβολή της αρμοδιότητας, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με την κατάσταση που επιβεβαιώνεται με την έναρξη της διαδικασίας (Perpetuatio Iurisdictionis).

Ωστόσο:

Η ρητή παρέκταση αρμοδιότητας δεν επιτρέπεται σε πρότυπες συμβάσεις, συμβάσεις με γενικούς όρους και προϋποθέσεις που έχουν επιβληθεί από έναν από τους διαδίκους ή συμβάσεις καταναλωτών/χρηστών. Όμως, στις εν λόγω περιπτώσεις επιτρέπεται η σιωπηρή παρέκταση αρμοδιότητας.

Καμίας μορφής παρέκταση αρμοδιότητας δεν επιτρέπεται όταν η νομοθεσία θέτει υποχρεωτικούς κανόνες για την κατά τόπον αρμοδιότητα.

Καμίας μορφής παρέκταση αρμοδιότητας δεν επιτρέπεται στις ταχείες διαδικασίες, στη διαδικασία έκδοσης διαταγής πληρωμής ή στις διαδικασίες εκτέλεσης οφειλών.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Στα ειδικά δικαστήρια της Ισπανίας περιλαμβάνονται τα παρακάτω.

Τα οικογενειακά δικαστήρια, που είναι πρωτοβάθμια δικαστήρια. Τα οικογενειακά δικαστήρια, όταν υπάρχουν (γενικά στις πολυπληθέστερες περιοχές), είναι τα μόνα και αποκλειστικά αρμόδια για οικογενειακές υποθέσεις. Ειδικότερα, εκδικάζουν υποθέσεις που αφορούν:

  • τον χωρισμό, την ακύρωση και το διαζύγιο και
  • την άσκηση της γονικής μέριμνας ανηλίκων.

Οι κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας είναι οι ίδιοι με τους κανόνες που ισχύουν για τα πρωτοβάθμια δικαστήρια που εκδικάζουν υποθέσεις του οικογενειακού δικαίου ελλείψει ειδικού οικογενειακού δικαστηρίου στην οικεία περιφέρεια.

Τα κοινωνικά δικαστήρια εκδικάζουν εργατικές διαφορές. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι ατομικές διαφορές μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών επί των συμβάσεων απασχόλησης, οι διαφορές που απορρέουν από τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, οι αξιώσεις κοινωνικής ασφάλισης και οι αξιώσεις κατά του δημοσίου στο πλαίσιο των υποχρεώσεών του που απορρέουν από το εργατικό δίκαιο.

Ο γενικός κανόνας είναι ότι κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου όπου ο εργαζόμενος παρέχει τις υπηρεσίες του ή του τόπου κατοικίας του εναγόμενου, κατ’ επιλογή του ενάγοντα.

Τα εμπορικά δικαστήρια λειτουργούν σε περιφερειακό επίπεδο και επιλαμβάνονται των εμπορικών διαφορών.

Τα εν λόγω δικαστήρια εκδικάζουν υποθέσεις που αφορούν τις πάσης φύσης υποθέσεις αφερεγγυότητας, εκτός αν πρόκειται για αφερεγγυότητα φυσικού και όχι νομικού προσώπου: στις εν λόγω περιπτώσεις αρμόδια είναι τα μη ειδικά πρωτοβάθμια δικαστήρια.

Εκδικάζουν επίσης συναφείς υποθέσεις που αφορούν τα παρακάτω ζητήματα:

-   αστικές οικονομικές αξιώσεις κατά των περιουσιακών στοιχείων του αφερέγγυου διαδίκου, εκτός από τις αξιώσεις σε διαδικασίες που αφορούν την ικανότητα, τη γονική ιδιότητα, τον γάμο και τους ανηλίκους·

-   εταιρικές αγωγές για την επίτευξη της συλλογικής καταγγελίας, τροποποίησης ή αναστολής συμβάσεων απασχόλησης, όταν ο εργοδότης είναι ο αφερέγγυος διάδικος ή αγωγές για την αναστολή ή την καταγγελία συμβάσεων με την ανώτατη διοίκηση·

-   κάθε τυχόν πράξη εκτέλεσης ή προσωρινό μέτρο κατά των περιουσιακών στοιχείων και των οικονομικών δικαιωμάτων του αφερέγγυου διαδίκου, ανεξάρτητα από το δικαστήριο που εξέδωσε τη διαταγή·

-   αγωγές αστικής ευθύνης κατά μελών του διοικητικού συμβουλίου εταιρίας, ελεγκτών ή εκκαθαριστών για ζημίες που υπέστη ο αφερέγγυος διάδικος κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αφερεγγυότητας·

-   αξιώσεις που αφορούν:

  • τον αθέμιτο ανταγωνισμό,
  • την πνευματική ιδιοκτησία και τη διαφήμιση,
  • το εταιρικό δίκαιο και το δίκαιο που διέπει τις συνεταιριστικές ενώσεις,
  • τις εθνικές ή διεθνείς μεταφορές,
  • το ναυτικό δίκαιο,
  • τους γενικούς όρους και τις προϋποθέσεις της σύμβασης,
  • την εφαρμογή των κανόνων διαιτησίας στις υποθέσεις που παρατίθενται ανωτέρω.

Αρμόδιο να κινεί και να διενεργεί τη διαδικασία αφερεγγυότητας είναι το εμπορικό δικαστήριο του κέντρου των κύριων συμφερόντων του οφειλέτη. Εάν ο οφειλέτης έχει επίσης την κατοικία του στην Ισπανία και η κατοικία και το κέντρο των κύριων συμφερόντων του βρίσκονται σε διαφορετικούς τόπους, το εμπορικό δικαστήριο του τόπου κατοικίας του οφειλέτη θα είναι επίσης αρμόδιο να εκδικάσει την υπόθεση, κατ’ επιλογή του δανειστή που υποβάλλει την αίτηση.

Αν ο οφειλέτης είναι νομικό πρόσωπο, τεκμαίρεται ότι η έδρα του συνιστά το κέντρο των κύριων συμφερόντων του. Για τους λόγους αυτούς, κάθε τυχόν μεταβολή της έδρας που διενεργείται σε διάστημα έξι μηνών πριν από την αίτηση κίνησης της διαδικασίας αφερεγγυότητας δεν λαμβάνεται υπόψη.

Τα εμπορικά δικαστήρια του Αλικάντε λειτουργούν ως δικαστήρια εμπορικών σημάτων της ΕΕ, όταν ασκούν την αποκλειστική τους αρμοδιότητα να εκδικάζουν στον πρώτο βαθμό κάθε τυχόν αντιδικία που εισάγεται ενώπιόν τους βάσει του κανονισμού αριθ. 40/94 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1993, για το κοινοτικό σήμα και του κανονισμού αριθ. 6/2002, του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2001, για τα κοινοτικά σχέδια και υποδείγματα.

Στις εν λόγω υποθέσεις, τα δικαστήρια εμπορικών σημάτων είναι αρμόδια για ολόκληρη την εθνική επικράτεια.

Εκτός από τα εν λόγω ειδικά δικαστήρια, με νόμο το γενικό συμβούλιο του δικαστικού σώματος (Consejo General del Poder Judicial) μπορεί να αποφασίσει ότι αν υπάρχουν περισσότερα ομοειδή δικαστήρια, ένα ή περισσότερα από αυτά θα έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα να εκδικάζουν συγκεκριμένες κατηγορίες υποθέσεων ή να επιτηρούν την επιβολή στο υπόψη πεδίο δικαίου.

Η εν λόγω εξουσία έχει ήδη ασκηθεί σε διάφορους τόπους, ιδίως αναφορικά με την ανικανότητα και την ακούσια νοσηλεία ψυχικά ασθενούς προσώπου, όταν γενική αρμοδιότητα έχουν τα οικογενειακά δικαστήρια.

Τελευταία επικαιροποίηση: 14/06/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Γαλλία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Η γαλλική δικαστηριακή οργάνωση συνεπάγεται τη συνύπαρξη δύο δικαιοδοτικών τάξεων: της διοικητικής και της δικαστικής.

Κάθε τάξη αποτελείται από μια δομή με τρία επίπεδα.

Στην περίπτωση της πρώτης τάξης, οι αποφάσεις εκδίδονται από τα διοικητικά πρωτοδικεία, που είναι δικαστήρια γενικής αρμοδιότητας, και από διάφορα ειδικά διοικητικά δικαστήρια. Οι αποφάσεις τους μπορούν να προσβληθούν ενώπιον των διοικητικών εφετείων. Οι αποφάσεις των διοικητικών εφετείων υπόκεινται στον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας (Conseil d’État).

Στην περίπτωση της δεύτερης τάξης, οι πρωτοβάθμιες αποφάσεις εκδίδονται από τα πολυμελή πρωτοδικεία (tribunaux de grande instance), που είναι δικαστήρια γενικής αρμοδιότητας, και από ένα σύνολο άλλων δικαστηρίων, οι αρμοδιότητες των οποίων ορίζονται από τον νομοθέτη. Οι αποφάσεις των πρωτοδικείων προσβάλλονται ενώπιον των εφετείων, που διαθέτουν χωριστά τμήματα (πολιτικό, κοινωνικό, εμπορικό, ποινικό). Κατά των αποφάσεων των εφετείων μπορεί να ασκηθεί αναίρεση ενώπιον του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου (Cour de cassation) (το οποίο επίσης διαθέτει χωριστά τμήματα, που είναι διαρθρωμένα όπως και εκείνα των εφετείων).

Η διάρθρωση των δικαστηρίων έχει ως εξής:

Δικαστήρια της διοικητικής τάξης:

  • Συμβούλιο της Επικρατείας (1)
  • Διοικητικά εφετεία (8)
  • Διοικητικά πρωτοδικεία (42)

Δικαστήρια της δικαστικής τάξης:

  • Ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο (1)
  • Εφετεία (36)
  • Ανώτατο εφετείο (Tribunal supérieur d’appel) (1)
  • Πολυμελή πρωτοδικεία (tribunaux de grande instance) (164) (εκ των οποίων 16 με αρμοδιότητα για την εκδίκαση εμπορικών υποθέσεων)
  • Πρωτοβάθμια δικαστήρια (tribunaux de première instance) (4) (εκ των οποίων 2 με αρμοδιότητα για την εκδίκαση εμπορικών υποθέσεων)
  • Δικαστήρια ανηλίκων (Tribunaux pour enfants) (155)
  • Δικαστήρια υποθέσεων κοινωνικής ασφάλισης (Tribunaux des affaires de sécurité sociale) (114)
  • Μονομελή πρωτοδικεία (Tribunaux d’instance) (307)
  • Εργατοδικεία (Conseils de prud’hommes) (210)
  • Εργατικά δικαστήρια (Tribunaux du travail) (6)
  • Εμποροδικεία (Tribunaux de commerce) (134)

Ειδικά δικαστήρια της δικαστικής τάξης:

  • Το μονομελές πρωτοδικείο εκδικάζει τις συνηθέστερες διαφορές. Καταρχήν, εκδικάζει όλες τις αγωγές η αξία του αντικειμένου των οποίων ανέρχεται έως και το ποσό των 10.000 ευρώ. Είναι επίσης αρμόδιο για την εκδίκαση ορισμένων ειδικών διαφορών (μη καταβολή μισθωμάτων, κατάσχεση αποδοχών, εκλογές των εκπροσώπων του προσωπικού, πίστωση στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών).
  • Το εμποροδικείο είναι αρμόδιο να εκδικάζει διαφορές μεταξύ εμπόρων, μεταξύ πιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και μεταξύ εμπόρων και πιστωτικών ιδρυμάτων, όπως και διαφορές που αφορούν εμπορικές εταιρείες, διαφορές που αφορούν εμπορικές πράξεις μεταξύ οποιωνδήποτε προσώπων και υποθέσεις οικονομικής δυσχέρειας εμπορικών εταιρειών (εκκαθάριση και δικαστική εξυγίανση).
  • Το δικαστήριο αγροτικών μισθώσεων (tribunal paritaire des baux ruraux) είναι αρμόδιο για την εκδίκαση διαφορών μεταξύ μισθωτών και εκμισθωτών αγροτικών ακινήτων (αγρομίσθωση, επίμορτη αγροληψία).
  • Το εργατοδικείο (conseil des prud’hommes) επιλαμβάνεται διαφορών μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών στο πλαίσιο ατομικής σύμβασης εργασίας ιδιωτικού δικαίου.
  • Έως συγκεκριμένη ημερομηνία που θα καθοριστεί με διάταγμα και το αργότερο έως την 1η Ιανουαρίου 2019, το δικαστήριο υποθέσεων κοινωνικής ασφάλισης επιλαμβάνεται υποθέσεων που αφορούν την εφαρμογή της νομοθεσίας και των κανονισμών σχετικά με την κοινωνική ασφάλιση και τα γεωργικά ταμεία επικουρικής ασφάλισης· από ημερομηνία που θα καθοριστεί με διάταγμα και το αργότερο έως την 1η Ιανουαρίου 2019, οι εν λόγω διαφορές θα εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των πολυμελών πρωτοδικείων που καθορίζονται ειδικά γιʼ αυτόν τον σκοπό.
  • Έως ημερομηνία που θα καθοριστεί με διάταγμα και το αργότερο έως την 1η Ιανουαρίου 2019, το δικαστήριο υποθέσεων αναπηρίας (tribunal du contentieux de l'incapacité) επιλαμβάνεται υποθέσεων που αφορούν την κατάσταση ή τον βαθμό αναπηρίας, την κατάσταση μόνιμης αναπηρίας και την ανικανότητα προς εργασία από ημερομηνία που θα καθοριστεί με διάταγμα και το αργότερο έως την 1η Ιανουαρίου 2019, οι εν λόγω διαφορές θα εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των πολυμελών πρωτοδικείων που καθορίζονται ειδικά γιʼ αυτόν τον σκοπό.
  • Το δικαστήριο στρατιωτικών συντάξεων (tribunal des pensions militaires) επιλαμβάνεται υποθέσεων που αφορούν στρατιωτικές συντάξεις.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Η κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ των πολυμελών πρωτοδικείων, των μονομελών πρωτοδικείων και των δικαιοδοτικών οργάνων εγγύτητας (juridictions de proximité) προσδιορίστηκε ανωτέρω. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που δεν καθορίζεται ειδικά άλλο δικαστήριο ως αρμόδιο, το πολυμελές πρωτοδικείο αποτελεί δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας.

  • Τα μονομελή πρωτοδικεία είναι αρμόδια να εκδικάζουν διαφορές η αξία του αντικειμένου των οποίων είναι μικρότερη από ή ίση με 10.000 ευρώ, καθώς και διαφορές των οποίων δεν περιορίζεται η αξία του αντικειμένου, όπως διαφορές που αφορούν το καταναλωτικό δίκαιο, την επιτροπεία ενηλίκων και συμβάσεις μίσθωσης κατοικίας.
  • Τα πολυμελή πρωτοδικεία είναι αρμόδια για όλες τις άλλες αστικές διαφορές που δεν υπάγονται σε άλλα δικαστήρια, και ιδίως για τις οικογενειακές υποθέσεις.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Καταρχήν, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγόμενου. Ο κανόνας αυτός αποσκοπεί στην προστασία του τελευταίου, καθώς τεκμαίρεται ότι θα είναι ευκολότερο γι’ αυτόν να αμυνθεί ενώπιον του δικαστηρίου που είναι πλησιέστερο στον τόπο κατοικίας του.

Εάν ο εναγόμενος είναι φυσικό πρόσωπο, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της κατοικίας ή της διαμονής του. Όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα (εταιρεία, ένωση προσώπων), αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου είναι εγκατεστημένο το νομικό πρόσωπο, κατά κανόνα το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η εταιρική έδρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η γνωστή κύρια εγκατάσταση είναι διαφορετική από την εταιρική έδρα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, είναι δυνατό να επιληφθεί το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η κύρια εγκατάσταση. Για τις μεγάλες εταιρείες, που έχουν πολλά υποκαταστήματα, της υπόθεσης μπορεί να επιληφθεί το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ένα εξ αυτών των υποκαταστημάτων.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;
  • Σε υποθέσεις που αφορούν συμβάσεις: ο ενάγων μπορεί να προσφύγει είτε στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγόμενου είτε, αναλόγως του είδους της σύμβασης, στο δικαστήριο του τόπου παράδοσης του πράγματος ή του τόπου παροχής της υπηρεσίας.
  • Όσον αφορά την αδικοπρακτική ευθύνη ή την άσκηση αγωγής κατόπιν δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας: η αγωγή μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του εναγόμενου ή ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου επέλευσης της ζημίας ή του τόπου όπου επήλθε το ζημιογόνο γεγονός.
  • Σε υποθέσεις που αφορούν ακίνητα: ο ενάγων μπορεί να προσφύγει στο δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο.
  • Σε υποθέσεις διατροφής ή συνεισφοράς στα βάρη του γάμου: ο ενάγων μπορεί να επιλέξει μεταξύ του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του εναγόμενου ή του τόπου κατοικίας του δικαιούχου, δηλαδή του δικαστηρίου του ίδιου του ενάγοντος.
  • Σε υποθέσεις καταναλωτικών διαφορών: ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει το δικαστήριο του τόπου όπου διέμενε κατά τον χρόνο σύναψης της σύμβασης ή κατά την ημερομηνία επέλευσης του ζημιογόνου γεγονότος.
2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);
  • Σε περίπτωση διαφοράς σχετικά με υποχρέωση διατροφής ή αντισταθμιστική παροχή: αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του δικαιούχου συζύγου ή του γονέα που αναλαμβάνει κατά κύριο λόγο τη φροντίδα των τέκνων, ακόμα και ενηλίκων.
  • Σε υποθέσεις διαζυγίου: αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας της οικογένειας. Εάν οι σύζυγοι έχουν χωριστές κατοικίες, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας των παιδιών. Εάν οι σύζυγοι δεν έχουν παιδιά, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγόμενου.
  • Σε κληρονομικές υποθέσεις: αρμόδιο είναι το δικαστήριο της τελευταίας κατοικίας του θανόντος.
  • Σε υποθέσεις που αφορούν ακίνητα: αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο.
  • Σε μισθωτικές διαφορές: αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο.
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Το σύνολο των ειδικών δικαστηρίων έχει αποκλειστική αρμοδιότητα και η ένσταση αναρμοδιότητας πρέπει να προταθεί αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο. Η μόνη δυνατότητα να επιληφθεί δικαστήριο το οποίο κανονικά δεν θα ήταν αρμόδιο υπάρχει μεταξύ πολυμελούς και μονομελούς πρωτοδικείου για υποθέσεις σχετικά με τις οποίες δεν έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα.

Καταρχήν, κάθε ρήτρα σύμβασης η οποία παρεκκλίνει από τους κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας είναι άκυρη, εκτός από τις συμβάσεις που συνάπτονται μεταξύ δύο εμπόρων, υπό τον όρο ότι αυτή η ρήτρα διατυπώνεται σαφώς.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

  • Εμποροδικείο: καταρχήν, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου. Όσον αφορά τις αδικοπραξίες, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο έλαβε χώρα το ζημιογόνο γεγονός ή του τόπου επέλευσης της ζημίας.
  • Δικαστήριο αγροτικών μισθώσεων: αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο.
  • Εργατοδικείο: ο εργαζόμενος μπορεί να προσφύγει στο εργατοδικείο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η εγκατάσταση στην οποία εργάζεται, στην περιφέρεια του οποίου συνάφθηκε η σύμβαση ή στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η έδρα της επιχείρησης που τον απασχολεί. Όταν η εργασία λαμβάνει χώρα εκτός οποιασδήποτε εγκατάστασης, η προσφυγή γίνεται στο εργατοδικείο του τόπου κατοικίας του εργαζόμενου.
  • Δικαστήριο υποθέσεων κοινωνικής ασφάλισης (έως την ημερομηνία που ορίζεται με διάταγμα και το αργότερο έως την 1η Ιανουαρίου 2019): καταρχήν, αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η κατοικία του δικαιούχου ή του οικείου εργαζόμενου ή της έδρας του εναγομένου οργανισμού σε περίπτωση διαφοράς μεταξύ οργανισμών που έχουν την έδρα τους στην περιφέρεια διαφορετικών δικαστηρίων.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΔικτυακός τόπος του υπουργείου δικαιοσύνης

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΙστότοπος της Legifrance

Τελευταία επικαιροποίηση: 23/07/2018

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Κροατία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Η αγωγή ασκείται ενώπιον του δικαστηρίου που είναι καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμόδιο για την εκδίκαση της εκάστοτε υπόθεσης, ενώ οι ειδικές υποθέσεις εκδικάζονται από ειδικά δικαστήρια. Εντούτοις, μόνο στην Πόλη του Ζάγκρεμπ (Grad Zagreb) λειτουργούν δημοτικό πολιτικό δικαστήριο (Općinski građanski sud) και δημοτικό εργατοδικείο (Općinski sud radni) ως ειδικά δικαστήρια για τις εν λόγω υποθέσεις, με αποτέλεσμα στις υπόλοιπες περιοχές οι υποθέσεις αυτές να υπάγονται κατά κανόνα στην αρμοδιότητα των τακτικών δημοτικών δικαστηρίων (Općinski sudovi).

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Οι κανόνες που ρυθμίζουν την αρμοδιότητα των δικαστηρίων περιλαμβάνονται στον νόμο περί πολιτικής δικονομίας (Zakon o parničnom postupku).

Ειδικότερα, κατά τόπο αρμόδιο είναι το δικαστήριο της γενικής δωσιδικίας του εναγομένου, δηλαδή το δικαστήριο που διαθέτει γενική δωσιδικία βάσει του τόπου προσωρινής ή μόνιμης διαμονής του εναγομένου ή, αν ο εναγόμενος είναι νομικό πρόσωπο, βάσει του τόπου της έδρας του. Στην περίπτωση αγωγής κατά επαρχίας, της Πόλης του Ζάγκρεμπ, δήμου ή κοινότητας, το αρμόδιο κατά τόπο δικαστήριο καθορίζεται βάσει του τόπου της έδρας του οργάνου εκπροσώπησης του εναγομένου.

Ωστόσο, στην περίπτωση αγωγής κατά της Δημοκρατίας της Κροατίας, το αρμόδιο κατά τόπο δικαστήριο καθορίζεται βάσει του τόπου της μόνιμης διαμονής ή της έδρας του ενάγοντος στην Κροατία. Αν ο ενάγων δεν διατηρεί μόνιμη διαμονή ή έδρα στην Κροατία, αρμόδιο κατά τόπο για την εκδίκαση αγωγής κατά της Δημοκρατίας της Κροατίας είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου υπάγεται ο τόπος όπου εδρεύει το κροατικό κοινοβούλιο (Hrvatski Sabor).

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατώτερων και ανώτερων δικαστηρίων. Τα δημοτικά δικαστήρια (Općinski sudovi) και τα εμποροδικεία (Trgovački sudovi) είναι δικαστήρια πρώτου βαθμού, ενώ τα επαρχιακά δικαστήρια (Županijski sudovi) και το Ανώτερο Εμποροδικείο της Δημοκρατίας της Κροατίας (Visoki trgovački sud RH) είναι δικαστήρια δεύτερου βαθμού. Ειδικότερα, τα επαρχιακά δικαστήρια εκδικάζουν τις εφέσεις κατά αποφάσεων των δημοτικών δικαστηρίων και το Ανώτερο Εμποροδικείο της Δημοκρατίας της Κροατίας εκδικάζει τις εφέσεις κατά αποφάσεων των εμποροδικείων.

Τα επαρχιακά δικαστήρια και το Ανώτερο Εμποροδικείο της Δημοκρατίας της Κροατίας εκδικάζουν υποθέσεις σε πρώτο βαθμό μόνο στις περιπτώσεις που αυτό προβλέπεται ειδικά από τον νόμο, στις οποίες περιπτώσεις οι αποφάσεις τους μπορούν να προσβληθούν ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου της Δημοκρατίας της Κροατίας (Vrhovni sud RH).

Ως εκ τούτου, τα ανώτερα δικαστήρια μόνο κατ’ εξαίρεση είναι αρμόδια να εκδικάζουν υποθέσεις, περιπτώσεις κατά τις οποίες τα κατώτερα δικαστήρια διαπιστώνουν την αναρμοδιότητά τους και παραπέμπουν την υπόθεση για εκδίκαση.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Ο καθορισμός του δικαστηρίου που είναι αρμόδιο στην εκάστοτε υπόθεση εξαρτάται από διάφορες περιστάσεις, πλην όμως, κατά κανόνα, αρμόδιο είναι το δικαστήριο της γενικής δωσιδικίας του εναγομένου.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Ο βασικός κανόνας της κατά τόπο αρμοδιότητας είναι ότι αυτή καθορίζεται βάσει του τόπου προσωρινής ή μόνιμης διαμονής του εναγομένου ή, αν ο εναγόμενος είναι νομικό πρόσωπο, βάσει του τόπου της έδρας του.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;
2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Κατά παρέκκλιση από τον βασικό κανόνα της γενικής δωσιδικίας, ο νόμος περί πολιτικής δικονομίας (στα άρθρα 50-66) προβλέπει ειδική δωσιδικία για τις περιπτώσεις ομοδικίας, τις διαφορές που αφορούν διατροφή από τον νόμο, τις διαφορές που αφορούν αποζημίωση, τις γαμικές διαφορές, τις διαφορές που αφορούν δικαιώματα που απορρέουν από εγγυήσεις του κατασκευαστή, τις διαφορές που αφορούν αναγνώριση ή προσβολή πατρότητας ή μητρότητας, τις διαφορές που αφορούν ακίνητα περιουσιακά στοιχεία και τις διαφορές που αφορούν προσβολή δικαιωμάτων κυριότητας, τις διαφορές που αφορούν αεροσκάφη ή πλοία, τις διαφορές που αφορούν πρόσωπα για τα οποία δεν υπάρχει γενική δωσιδικία στη Δημοκρατία της Κροατίας, τις διαφορές στις οποίες η κατά τόπο αρμοδιότητα θεμελιώνεται βάσει του τόπου στον οποίο είναι εγκατεστημένο το υποκατάστημα νομικού προσώπου, τις διαφορές στις οποίες η κατά τόπο αρμοδιότητα θεμελιώνεται βάσει του τόπου στον οποίο είναι εγκατεστημένο το γραφείο εκπροσώπησης αλλοδαπού προσώπου στη Δημοκρατία της Κροατίας, τις διαφορές που απορρέουν από σχέσεις με οργανωτικές μονάδες των ενόπλων δυνάμεων της Δημοκρατίας της Κροατίας, τις κληρονομικές διαφορές, τις διαφορές που αφορούν διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης ή πτωχευτικές διαδικασίες, τις διαφορές στις οποίες η κατά τόπο αρμοδιότητα θεμελιώνεται βάσει του τόπου πληρωμής, τις εργατικές διαφορές και τις διαφορές στις οποίες η κατά τόπο αρμοδιότητα θεμελιώνεται βάσει της αρχής της αμοιβαιότητας για αγωγές κατά αλλοδαπών πολιτών.

Στις προαναφερθείσες περιπτώσεις, ο ενάγων μπορεί πάντοτε, αλλά δεν υποχρεούται ποτέ, να επιλέξει δικαστήριο διαφορετικό από εκείνο του τόπου διαμονής του εναγομένου, στο οποίο παραπέμπει ο γενικός κανόνας.

Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 70 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας, οι διάδικοι μπορούν με συμφωνία τους να καταστήσουν κατά τόπο αρμόδιο άλλο καθ’ ύλην αρμόδιο δικαστήριο, αλλά μόνο αν δεν πρόκειται για δικαστήριο με αποκλειστική αρμοδιότητα.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Ανάλογα με το αν πρόκειται για αστική ή για εμπορική διαφορά, η αγωγή ασκείται ενώπιον του δημοτικού δικαστηρίου (Općinski sud) ή ενώπιον του εμποροδικείου (Trgovački sud). Στην Πόλη του Ζάγκρεμπ, η αγωγή μπορεί επίσης, στην περίπτωση εργατικής διαφοράς, να ασκηθεί ενώπιον του δημοτικού εργατοδικείου (Općinski radni sud).

Τελευταία επικαιροποίηση: 06/02/2023

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Ιταλία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Στο ιταλικό νομικό σύστημα, κατά κανόνα αρμόδια είναι τα τακτικά δικαστήρια, δεδομένου ότι έχουν ειδική αρμοδιότητα για την εκδίκαση διαφορών που σχετίζονται με απόλυτα και σχετικά δικαιώματα. Τα τακτικά δικαιοδοτικά όργανα είναι το ειρηνοδικείο (Giudice di Pace), το πρωτοδικείο (Tribunale) και το εφετείο (Corte di Appello). Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο (Suprema Corte di Cassazione) είναι το δικαστήριο του τελευταίου βαθμού δικαιοδοσίας, ενώ η συνταγματική δικαιοδοσία ασκείται από το Συνταγματικό Δικαστήριο (Corte Costituzionale). Πέραν του συστήματος των τακτικών δικαστηρίων, προβλέπεται και το σύστημα των διοικητικών δικαστηρίων. Τα διοικητικά δικαστήρια είναι αρμόδια για την εκδίκαση διαφορών που αφορούν ζητήματα εννόμων συμφερόντων και, στους ειδικούς τομείς που καθορίζονται από τον νόμο, των διαφορών που αφορούν ατομικά δικαιώματα, και που σχετίζονται με την άσκηση ή παράλειψη άσκησης διοικητικών εξουσιών όσον αφορά μέτρα, πράξεις, συμβάσεις ή συμπεριφορά στο πλαίσιο της άσκησης των εν λόγω εξουσιών από την πλευρά των δημόσιων αρχών. Οι πράξεις ή τα μέτρα που θεσπίζονται από την κυβέρνηση στο πλαίσιο της άσκησης της πολιτικής εξουσίας δεν μπορούν να προσβληθούν ενώπιον των δικαστηρίων. Η διοικητική δικαιοδοσία ασκείται από τα περιφερειακά διοικητικά δικαστήρια (Tribunali Amministrativi Regionali – TAR) και από το Συμβούλιο της Επικρατείας (Consiglio di Stato), σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Αρμόδιο στον τελευταίο βαθμό δικαιοδοσίας είναι το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, ωστόσο μόνο για ζητήματα αρμοδιότητας. Λειτουργεί επίσης ακόμα ένα ειδικό δικαστήριο – το φορολογικό δικαστήριο (tributario). Η φορολογική δικαιοδοσία ασκείται από τα επαρχιακά φορολογικά δικαστήρια (Commissioni Tributarie Provinciali – CTP) και από τα περιφερειακά φορολογικά δικαστήρια (Commissioni Tributarie Regionali – CTR). Στη δικαιοδοσία των φορολογικών δικαστηρίων υπάγονται όλες οι διαφορές που σχετίζονται με τους φόρους κάθε είδους και ανεξαρτήτως περιγραφής, συμπεριλαμβανομένων των φόρων που επιβάλλονται από περιφερειακές, επαρχιακές και δημοτικές αρχές, καθώς και των εισφορών που καταβάλλονται στο εθνικό σύστημα υγείας της Ιταλίας, των προσαυξήσεων και των πρόσθετων φόρων, των σχετικών κυρώσεων, των τόκων και λοιπών παρεπόμενων τελών. Στο ιταλικό νομικό σύστημα προβλέπονται ειδικά τμήματα που λειτουργούν στο πλαίσιο του συστήματος των τακτικών δικαστηρίων. Μεταξύ των πλέον σημαντικών ειδικών τμημάτων περιλαμβάνονται: α) ειδικά τμήματα για υποθέσεις μετανάστευσης, διεθνούς προστασίας και ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της ΕΕ· β) ειδικά τμήματα εταιρικών υποθέσεων· γ) ειδικά τμήματα γεωργικών υποθέσεων. Υπάρχουν επίσης ειδικά δικαστήρια όπως το δικαστήριο ανηλίκων (Tribunale per i Minorenni) και το αρμόδιο για την επιτήρηση της εκτέλεσης των ποινών δικαστήριο (Tribunale di Sorveglianza). Οι εργατικές διαφορές υπάγονται στη δικαιοδοσία των τακτικών δικαστηρίων, σε ορισμένα εκ των οποίων λειτουργούν ειδικά τμήματα (τμήματα εργατικών διαφορών). Ωστόσο, από τεχνική άποψη, δεν πρόκειται για ειδικά τμήματα αλλά για οργανωτικές μονάδες που λειτουργούν στο πλαίσιο των δικαστηρίων.

Κατά γενικό κανόνα, το πρωτοδικείο είναι αρμόδιο για όλες τις υποθέσεις που δεν υπάγονται στην αρμοδιότητα άλλων δικαστηρίων. Το πρωτοδικείο είναι επίσης αποκλειστικά αρμόδιο για τις υποθέσεις που αφορούν φόρους και δασμούς (και που δεν έχουν υπαχθεί στη δικαιοδοσία των φορολογικών δικαστηρίων), για όλες τις υποθέσεις που αφορούν την προσωπική κατάσταση και τη δικαιοπρακτική ικανότητα, δικαιώματα που αφορούν τιμητικούς τίτλους, αγωγές πλαστογραφίας, αναγκαστική εκτέλεση και, εν γένει, όλες τις διαφορές το αντικείμενο των οποίων είναι απροσδιόριστης αξίας.

Το ειρηνοδικείο είναι αρμόδιο για τις υποθέσεις που αφορούν κινητά περιουσιακά στοιχεία η αξία των οποίων δεν υπερβαίνει τα 50 000 EUR, εφόσον δεν υπάγονται βάσει νόμου στην αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου. Από τις 31 Οκτωβρίου 2021, το ποσό αυτό θα είναι 30 000 EUR. Το ειρηνοδικείο είναι επίσης αρμόδιο για όλες τις διαφορές που προβλέπονται στο άρθρο 7 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Το κριτήριο για τον προσδιορισμό του δικαστηρίου ενώπιον του οποίου πρέπει να εισαχθεί η διαφορά είναι η αρμοδιότητα. Στο ιταλικό νομικό σύστημα, η αρμοδιότητα καταδεικνύει γενικά το σύνολο των εξουσιών και των καθηκόντων που μπορεί να ασκήσει ένα όργανο βάσει νόμου. Υπάρχουν διάφορα είδη αρμοδιότητας που καθορίζονται βάσει των ακόλουθων κριτηρίων: - του αντικειμένου της διαφοράς· - του τόπου· - του βαθμού δικαιοδοσίας· - της αξίας του αντικειμένου της διαφοράς. Όσον αφορά την πολιτική δικονομία, η αρμοδιότητα δείχνει τον βαθμό εξουσίας που έχει αποδοθεί σε κάθε δικαιοδοτικό όργανο και, ως εκ τούτου, το πεδίο εντός του οποίου κάθε όργανο νομιμοποιείται να ασκεί τις δικαιοδοτικές του εξουσίες. Η εν λόγω αρμοδιότητα καθορίζεται από τεχνικής πλευράς, και η νομική της ρύθμιση προβλέπεται στα άρθρα 7 επ. του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Βάσει των εν λόγω κανόνων, η δικονομική φύση της αρμοδιότητας συνιστά προδικαστικό ζήτημα και μπορεί, συνεπώς, να αποτελέσει αντικείμενο απόφασης στο πλαίσιο της διαφοράς. Σε περίπτωση παραβίασης των διατάξεων που αφορούν την αρμοδιότητα, το επιληφθέν δικαστήριο νομιμοποιείται να εκδώσει απόφαση με την οποία κηρύσσεται αναρμοδιότητα (βλ. άρθρο 38 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας). Διάφορη της αρμοδιότητας με την τεχνική έννοια είναι η λεγόμενη «εσωτερική» αρμοδιότητα, δηλαδή η κατανομή των διαφορών εντός του συστήματος του αρμόδιου δικαιοδοτικού οργάνου. Αυτή η μορφή αρμοδιότητας, η οποία καλείται επίσης «οργανωτική», εξαρτάται από τη διάρθρωση του πρωτοδικείου, η οποία διάρθρωση στηρίζεται, για παράδειγμα, στην πρόβλεψη εσωτερικών τμημάτων (1ο πολιτικό τμήμα) ή στη σύσταση οργάνων που επικεντρώνονται στην επίλυση συγκεκριμένων διαφορών (τμήμα εργατικών διαφορών) ή ακόμα και στη σύσταση ανεξάρτητων τμημάτων. Η μη τήρηση των διατάξεων που διέπουν την κατανομή των διαφορών δεν θεμελιώνει δικονομικό ζήτημα αναρμοδιότητας, παρά μόνον απλό οργανωτικό ζήτημα που αφορά την ανάθεση της υπόθεσης στο εσωτερικό του δικαιοδοτικού οργάνου.

Όσον αφορά τον τόπο στον οποίο πρέπει να εκδικαστεί η διαφορά, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής ή κατοικίας του εναγομένου· εάν τα στοιχεία αυτά δεν είναι γνωστά, τότε το δικαστήριο του τόπου προσωρινής διαμονής του εναγομένου. Εάν ο εναγόμενος δεν διαθέτει διαμονή, κατοικία ή οτιδήποτε από τα προαναφερόμενα στην Ιταλία, ή εάν τα προαναφερόμενα είναι άγνωστα, αρμόδιο δικαστήριο είναι εκείνο του τόπου διαμονής του ενάγοντος. Οι κανόνες που διέπουν την κατά τόπον αρμοδιότητα προβλέπονται στα άρθρα 18 επ. του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Το σύστημα των τακτικών δικαστηρίων χωρίζεται σε δύο κλάδους: τον κλάδο των ποινικών δικαστηρίων που είναι αρμόδια να αποφασίζουν επί της βασιμότητας της ποινικής δίωξης που ασκήθηκε από τον εισαγγελέα σε βάρος συγκεκριμένου προσώπου ή οντότητας· και τον κλάδο των πολιτικών δικαστηρίων που αποσκοπούν στην έννομη προστασία των δικαιωμάτων που είναι συμφυή με τις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών ή μεταξύ ιδιώτη και δημόσιας αρχής, σε περίπτωση που, στο πλαίσιο της άσκησης των αρμοδιοτήτων της, η δημόσια αρχή παραβιάζει τα δικαιώματα εξ υποκειμένου άλλων προσώπων. Στον ποινικό κλάδο, το δικαστικό προσωπικό διακρίνεται σε δικαστές, που εκδίδουν αποφάσεις, και εισαγγελείς, που διεξάγουν την ανάκριση (υπό την αιγίδα της εισαγγελίας). Μετά το πέρας των ερευνών, οι εισαγγελικοί λειτουργοί κινούν την ποινική διαδικασία ή ζητούν τη θέση της υπόθεσης στο αρχείο, στηρίζουν το κατηγορητήριο ενώπιον του δικαστηρίου και εκτελούν εισαγγελικά καθήκοντα στους επόμενους βαθμούς δικαιοδοσίας. Σύμφωνα με την τελευταία παράγραφο του άρθρου 107 του ιταλικού Συντάγματος, οι ποινικές δίκες κινούνται από εισαγγελικούς λειτουργούς (που μπορούν να είναι τακτικοί δικαστές). Κατά τη διάρκεια της ποινικής δίκης, ο παθών μπορεί να δηλώσει παράσταση πολιτικής αγωγής για να αξιώσει αποζημίωση για τη ζημία που υπέστη· μπορεί επίσης να ασκήσει αυτοτελή αγωγή ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων. Οι δίκες ενώπιον των πολιτικών και των ποινικών δικαστηρίων διέπονται από δύο χωριστά συστήματα δικονομικών κανόνων: τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Η τακτική δικαιοδοτική λειτουργία ασκείται από «τακτικούς» δικαστές και «επίτιμους» δικαστές, που ανήκουν στο δικαστικό σώμα.

Σε πρώτο βαθμό, η δικαιοδοτική λειτουργία ασκείται από τα κάτωθι όργανα, τόσο στο πλαίσιο αστικών όσο και ποινικών υποθέσεων:

  • το ειρηνοδικείο – το οποίο συγκροτείται από έναν μόνο επίτιμο δικαστή
  • το πρωτοδικείο (Tribunale Ordinario), είτε σε μονομελή είτε σε πολυμελή σύνθεση, ανάλογα με τη φύση της διαφοράς
  • το δικαστήριο ανηλίκων, πολυμελές δικαστήριο που επικουρείται από εμπειρογνώμονες
  • το δικαστήριο επιτήρησης (Tribunale di Sorveglianza), είτε σε μονομελή είτε πολυμελή σύνθεση (επικουρείται από εμπειρογνώμονες).

Στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας, εισαγγελικά καθήκοντα ασκεί:

  • ο εισαγγελέας του πρωτοδικείου (και για τα αδικήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου)
  • ο εισαγγελέας του δικαστηρίου ανηλίκων
  • ο εισαγγελέας εφετών, για διαδικασίες που κινούνται ενώπιον του δικαστηρίου επιτήρησης.

Σε δεύτερο βαθμό, η δικαιοδοτική λειτουργία ασκείται από τα ακόλουθα όργανα:

  • το εφετείο, που εκδικάζει εφέσεις κατά αποφάσεων του πρωτοδικείου και του δικαστηρίου ανηλίκων·
  • το πρωτοδικείο, που εκδικάζει εφέσεις κατά των αποφάσεων του ειρηνοδικείου (καθώς και ανακοπές κατά των διαταγών που επιβάλλουν περιορισμούς της προσωπικής ελευθερίας)·
  • το δικαστήριο επιτήρησης, το οποίο εκδικάζει εφέσεις κατά των αποφάσεων του μονομελούς δικαστηρίου επιτήρησης της εκτέλεσης ποινών.

Καθήκοντα εισαγγελικής αρχής σε δεύτερο βαθμό ασκεί ο εισαγγελέας εφετών. Η δικαιοδοσία επί της νομιμότητας των δικαστικών αποφάσεων ασκείται από το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο: στις δίκες που κινούνται ενώπιον του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, εισαγγελικά καθήκοντα ασκεί ο εισαγγελέας του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου. Τέλος, επισημαίνεται ότι στα όργανα που είναι επιφορτισμένα με τη δίωξη ποινικών αδικημάτων στην Ιταλία συγκαταλέγεται επίσης η Εθνική Διεύθυνση για την Καταπολέμηση της Μαφίας και της Τρομοκρατίας (Direzione Nazionale Antimafia e Antiterrorismo), η οποία σύμφωνα με το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 160/06, ασκεί συντονισμένα εισαγγελικά καθήκοντα σε εθνικό επίπεδο.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής ή κατοικίας του εναγομένου· εάν τα στοιχεία αυτά δεν είναι γνωστά, τότε το δικαστήριο του τόπου προσωρινής διαμονής του εναγομένου. Εάν ο εναγόμενος δεν διαθέτει διαμονή, κατοικία ή οτιδήποτε από τα προαναφερόμενα στην Ιταλία, ή εάν τα προαναφερόμενα είναι άγνωστα, αρμόδιο δικαστήριο είναι εκείνο του τόπου διαμονής του ενάγοντος. Υπάρχουν, ωστόσο, ειδικοί κανόνες προσδιορισμού του τόπου στον οποίο πρέπει να εκδικαστεί η διαφορά: οι γενικοί και ειδικοί κανόνες προβλέπονται στα άρθρα 18 επ. του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Προβλέπονται όμως και περαιτέρω κανόνες στο πλαίσιο ειδικών νόμων οι οποίοι διέπουν, για παράδειγμα, τις οικογενειακές διαφορές και ζητήματα τέκνων, την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων και τα δικαιώματα των καταναλωτών.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Για τα φυσικά πρόσωπα, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής ή κατοικίας του εναγομένου· εάν τα στοιχεία αυτά δεν είναι γνωστά, τότε το δικαστήριο του τόπου προσωρινής διαμονής του εναγομένου. Εάν ο εναγόμενος δεν διαθέτει διαμονή, κατοικία ή οτιδήποτε από τα προαναφερόμενα στην Ιταλία, ή εάν τα προαναφερόμενα είναι άγνωστα, αρμόδιο δικαστήριο είναι εκείνο του τόπου διαμονής του ενάγοντος.

Για τα νομικά πρόσωπα, εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο και εάν ο εναγόμενος είναι νομικό πρόσωπο, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται η έδρα του. Αρμόδιο είναι επίσης και το δικαστήριο του τόπου στον οποίο το νομικό πρόσωπο διατηρεί υποκατάστημα ή εκπρόσωπο που έχει εξουσιοδοτηθεί για να παραστεί ενώπιον του δικαστηρίου για τη συγκεκριμένη αγωγή. Για σκοπούς καθορισμού της αρμοδιότητας, εταιρείες, επιτροπές και ενώσεις χωρίς νομική προσωπικότητα έχουν την έδρα τους στον τόπο όπου ασκούν συνήθως τη δραστηριότητά τους.

Για τις υποθέσεις που αφορούν ενοχικά δικαιώματα που στρέφονται κατά ορισμένων προσώπων (diritti di obbligazione), αρμόδιο είναι και το δικαστήριο του τόπου στον οποίο προέκυψε η σχετική υποχρέωση ή του τόπου στον οποίο αυτή πρέπει να εκτελεστεί.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Δωσιδικία διαφορών που αφορούν τέκνα (Foro per le cause relative a bambini)

Όσον αφορά διαταγές για τη λήψη μέτρων σε υποθέσεις γονικής μέριμνας, βασικό κριτήριο καθορισμού της αρμοδιότητας αποτελεί ο τόπος της συνήθους διαμονής του τέκνου κατά τον χρόνο κατάθεσης της αίτησης. Η συνήθης διαμονή του τέκνου πρέπει να προσδιορίζεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων· σε περίπτωση που το τέκνο έχει αλλάξει τόπο διαμονής, η αρμοδιότητα του δικαστηρίου δεν θα καθοριστεί βάσει του νέου τόπου διαμονής εάν έχει παρέλθει μόνο συγκεκριμένο ελάχιστο αμελητέο χρονικό διάστημα, λαμβανομένης υπόψη και της ηλικίας του τέκνου.

Δωσιδικία γαμικών διαφορών (Foro per le cause relative a matrinonio)

Δικαστικός χωρισμός. Στις υποθέσεις δικαστικού χωρισμού, η αίτηση κατατίθεται στο δικαστήριο του τόπου της τελευταίας κοινής διαμονής των συζύγων ή, σε περίπτωση που οι σύζυγοι δεν είχαν κοινή διαμονή, του τόπου διαμονής ή κατοικίας του καθ’ ου. Εάν ο καθ’ ου διαμένει στο εξωτερικό ή αν η επικοινωνία μαζί του δεν είναι δυνατή, η αίτηση κατατίθεται στο δικαστήριο του τόπου διαμονής ή κατοικίας του αιτούντος· εάν ο αιτών σύζυγος διαμένει επίσης στο εξωτερικό, η αίτηση μπορεί να κατατεθεί σε οποιοδήποτε ιταλικό δικαστήριο.

Διαζύγιο. Αρμόδιο για την εκδίκαση αιτήσεων για τη λύση πολιτικού γάμου ή για την παύση των αστικών συνεπειών θρησκευτικού γάμου (που έχει τελεστεί κατά τον τύπο του δόγματος των Καθολικών) είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής ή κατοικίας του καθ’ ου, με την επιφύλαξη άλλων κριτηρίων καθορισμού της αρμοδιότητας που προβλέπονται επικουρικά από την ίδια νομική διάταξη. Η αίτηση έκδοσης συναινετικού διαζυγίου, ωστόσο, μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο του τόπου διαμονής ή κατοικίας οποιουδήποτε εκ των συζύγων.

Δωσιδικία εργατικών διαφορών (Foro per le cause di lavoro)

Η εκδίκαση σε πρώτο βαθμό των εργατικών διαφορών υπάγεται στην αρμοδιότητα του πρωτοδικείου, το οποίο λειτουργεί, εν προκειμένω, ως εργατικό δικαστήριο. Κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο συνήφθη η σχέση εργασίας ή στον οποίο εδρεύει η εταιρεία ή υποκατάστημα της εταιρείας όπου είχε τοποθετηθεί ο εργαζόμενος, ή του τόπου στον οποίο παρείχε τις υπηρεσίες του ο εργαζόμενος κατά τον χρόνο λύσης της εργασιακής σχέσης. Η τοπική αρμοδιότητα εξακολουθεί να ισχύει ακόμα και μετά τη μεταβίβαση της εταιρείας ή τη διακοπή των εργασιών της εταιρείας ή του υποκαταστήματος αυτής, εφόσον η αίτηση κατατεθεί εντός έξι μηνών από την εν λόγω μεταβίβαση ή τη διακοπή των εργασιών. Κατά τόπον αρμόδιο για την εκδίκαση διαφορών που άπτονται εργασιακών σχέσεων σε τμήματα φορέων της δημόσιας διοίκησης είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο εδρεύει η υπηρεσία στην οποία εργαζόταν ο υπάλληλος ή είχε τοποθετηθεί κατά τον χρόνο λύσης της εργασιακής σχέσης. Σε διαφορές στις οποίες ένας εκ των διαδίκων είναι φορέας της κρατικής διοίκησης, το δικαστήριο δεν ασκεί δικαιοδοτικές αρμοδιότητες δημοσιονομικού δικαστηρίου (foro erariale).

Δωσιδικία διαφορών που αφορούν εμπράγματα δικαιώματα επί ακίνητης περιουσίας, εξώσεις ή την προστασία της κυριότητας (Foro per le cause relative a diritti reali e ad azioni possessorie)

Για υποθέσεις που αφορούν εμπράγματα δικαιώματα επί ακίνητης περιουσίας, υποθέσεις που αφορούν μισθώσεις και δωρεάν παραχώρηση χρήσης ακινήτων και εμπορικές μισθώσεις, καθώς και υποθέσεις που σχετίζονται με την εφαρμογή των όρων και την τήρηση των αποστάσεων που καθορίζονται από νομικές, κανονιστικές διατάξεις ή το εθιμικό δίκαιο σχετικά με τη φύτευση δένδρων και θάμνων, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο ή το ακίνητο της επιχείρησης. Εάν το ακίνητο εκτείνεται σε περισσότερες από μία δικαστικές περιφέρειες, αρμόδιο είναι το δικαστήριο της περιφέρειας στην οποία ο διάδικος καταβάλλει το μεγαλύτερο μέρος των φόρων προς το κράτος· εάν ο διάδικος δεν υποχρεούται στην καταβολή φόρων, αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται μέρος του ακινήτου. Όσον αφορά τις εξώσεις και τις αγωγές προστασίας της κυριότητας, καθώς και την προσφυγή για τη λήψη μέτρων κατά νέων εργασιών επί του ακινήτου και την αποτροπή ενδεχόμενης ζημίας, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου όπου επήλθε το επίδικο γεγονός.

Δωσιδικία κληρονομικών διαφορών (Foro per le cause relative ereditarie)

Αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο κινήθηκε η διαδικασία κληρονομικής διαδοχής, στις κάτωθι περιπτώσεις:

1) υποθέσεις που αφορούν αξιώσεις σε σχέση με την κληρονομία ή τη διανομή της κληρονομιαίας περιουσίας ή οποιαδήποτε άλλη διαφορά μεταξύ συγκληρονόμων για τη διανομή περιουσιακών στοιχείων·

2) υποθέσεις που αφορούν την ακύρωση της διανομής της περιουσίας και τη διασφάλιση των μεριδίων, υπό τον όρο ότι η σχετική διαδικασία κινείται εντός δύο ετών από τη διανομή της περιουσίας·

3) υποθέσεις που αφορούν δάνεια που είχαν χορηγηθεί στον θανόντα ή κληροδοτήματα που οφείλει να αποδώσει ο κληρονόμος, υπό τον όρο ότι η σχετική διαδικασία κινείται πριν από τη διανομή της περιουσίας και σε κάθε περίπτωση εντός δύο ετών από την κίνηση της διαδικασίας κληρονομικής διαδοχής·

4) διαδικασίες κατά του εκτελεστή της διαθήκης, εφόσον κινούνται εντός των προθεσμιών που προβλέπονται στο προηγούμενο σημείο.

Δωσιδικία διαφορών μεταξύ εταίρων και μεταξύ συνιδιοκτητών σε συγκρότημα κατοικιών (Foro per le cause tra soci e tra condomini)

Για την εκδίκαση διαφορών μεταξύ εταίρων, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται η έδρα της εταιρείας· για τις διαφορές που ανακύπτουν μεταξύ συνιδιοκτητών ή μεταξύ των συνιδιοκτητών και του συγκροτήματος κατοικιών, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκονται οι κοινόχρηστοι χώροι (ή η πλειονότητα αυτών).

Δωσιδικία διαφορών στις οποίες εμπλέκονται φορείς της δημόσιας διοίκησης (Foro della pubblica amministrazione)

Για διαφορές στις οποίες ένας εκ των διαδίκων είναι φορέας της κρατικής διοίκησης, αρμόδιο είναι το δικαστήριο – σύμφωνα με τις ειδικές νομοθετικές διατάξεις που διέπουν την εκπροσώπηση και την υπεράσπιση του δημοσίου ενώπιον δικαστηρίων στις περιπτώσεις που προβλέπονται στις εν λόγω διατάξεις – του τόπου στον οποίο βρίσκεται η υπηρεσία του νομικού συμβουλίου του κράτους (Ufficio dell’Avvocatura dello Stato), και στον οποίο εδρεύει το δικαστήριο που θα ήταν αρμόδιο σύμφωνα με τους κανόνες της τακτικής δικαιοδοσίας. Σε περίπτωση προσφυγής που ασκείται κατά του διοικητικού φορέα, ο τόπος αυτός προσδιορίζεται με βάση το δικαστήριο του τόπου στον οποίο προέκυψε ή πρέπει να εκπληρωθεί η υποχρέωση ή στον οποίο βρίσκονται τα κινητά ή ακίνητα περιουσιακά στοιχεία που αποτελούν το αντικείμενο της αίτησης.

Δικαιοδοσία σε υποθέσεις αναγκαστικής εκτέλεσης (Foro dell’Esecuzione Forzata)

Όσον αφορά την αναγκαστική εκτέλεση επί κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκονται τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία. Για την αναγκαστική εκτέλεση επί μηχανοκίνητων οχημάτων και ρυμουλκούμενων, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής, κατοικίας, προσωρινής διαμονής ή έδρας του οφειλέτη. Για την αναγκαστική εκτέλεση στο πλαίσιο της οποίας επιτάσσεται τέλεση ή μη τέλεση συγκεκριμένης πράξης, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο πρέπει να εκπληρωθεί η εν λόγω υποχρέωση.

Δωσιδικία καταναλωτικών διαφορών (Foro del Consumatore)

Για καταναλωτικές διαφορές, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής ή πραγματικής κατοικίας του καταναλωτή. Η δικαιοδοσία του δικαστηρίου αυτού είναι αποκλειστική και υποχρεωτική, εκτός εάν οι διάδικοι είχαν επιλέξει άλλο δικαστήριο κατόπιν διαπραγμάτευσης. Η δικονομική συμπεριφορά του καταναλωτή, εκ των πραγμάτων μετά την κίνηση της ένδικης διαδικασίας, δεν μπορεί να θεωρηθεί ισοδύναμη προς διαπραγμάτευση τέτοιου είδους και δεν μπορεί να δικαιολογήσει παρέκκλιση από τον κανόνα της δωσιδικίας της κατοικίας του καταναλωτή.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια διαφορά μπορεί να εισαχθεί σε πολλά διαφορετικά δικαστήρια, τα οποία καλούνται δικαστήρια εναλλακτικής δωσιδικίας. Αυτό ισχύει ιδίως σε διαφορές που αφορούν ενοχικά δικαιώματα που στρέφονται κατά ορισμένων προσώπων: σ' αυτή την περίπτωση, εκτός από το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου, αρμόδιο είναι και το δικαστήριο του τόπου στον οποίο προέκυψε ή πρέπει να εκπληρωθεί η υποχρέωση.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου δεν είναι αρμόδιο σε περίπτωση που η ιταλική νομοθεσία προβλέπει την αποκλειστική αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου. Για το ζήτημα αυτό, ανατρέξτε στο κεφάλαιο 2.2.2 («Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα»).

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Εξαιρουμένων των περιπτώσεων υποχρεωτικής δικαιοδοσίας (δηλαδή σε περιπτώσεις στις οποίες αποκλείεται η παρέκταση της αρμοδιότητας) τα μέρη μπορούν να συμφωνήσουν από κοινού να αναθέσουν αρμοδιότητα σε άλλο δικαστήριο (άρθρο 20 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Όταν έχει αρμοδιότητα ειδικό δικαστήριο, εφαρμόζονται τα κριτήρια προσδιορισμού της αρμοδιότητας που προβλέπονται στους αντίστοιχους ειδικούς νόμους.

Διοικητικά δικαστήρια. Αρμόδιο για την εκδίκαση διαφορών που αφορούν μέτρα, πράξεις, συμβάσεις ή τη συμπεριφορά φορέων της δημόσιας διοίκησης, είναι σε κάθε περίπτωση το περιφερειακό διοικητικό δικαστήριο που βρίσκεται στην εδαφική περιφέρεια της έδρας των εν λόγω φορέων. Το περιφερειακό διοικητικό δικαστήριο είναι σε κάθε περίπτωση αρμόδιο για την εκδίκαση διαφορών που αφορούν μέτρα, πράξεις, συμβάσεις ή τη συμπεριφορά των φορέων της δημόσιας διοίκησης, οι άμεσες συνέπειες των οποίων περιορίζονται στο έδαφος της περιφέρειας της έδρας του εν λόγω δικαστηρίου. Για διαφορές που αφορούν δημοσίους υπαλλήλους, αρμόδιο είναι το δικαστήριο της εδαφικής περιφέρειας στην οποία βρίσκεται ο τόπος εργασίας. Σε άλλες περιπτώσεις –για διαφορές που αφορούν πράξεις κρατικών οργάνων– αρμόδιο είναι υποχρεωτικά το περιφερειακό διοικητικό δικαστήριο του Lazio με έδρα τη Ρώμη και, για διαφορές που αφορούν πράξεις υπερπεριφερειακών νομικών προσώπων του δημοσίου, αρμόδιο είναι το περιφερειακό διοικητικό δικαστήριο της περιφέρειας στην οποία εδρεύει το οικείο νομικό πρόσωπο.

Φορολογικά δικαστήρια. Τα επαρχιακά φορολογικά δικαστήρια είναι αρμόδια για την εκδίκαση όλων των προσφυγών που ασκούνται κατά των φορολογικών αρχών και των υπαλλήλων που είναι αρμόδιοι για την είσπραξη των φόρων και που εδρεύουν στην περιφέρειά τους. Εάν ασκηθεί προσφυγή κατά οποιουδήποτε τμήματος της Υπηρεσίας Δημοσίων Εσόδων (Agenzia delle Entrate), στη δικαιοδοσία της οποίας υπάγεται το σύνολο ή τμήμα της χώρας, αρμόδιο είναι το επαρχιακό φορολογικό δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου εδρεύει η υπηρεσία η οποία είναι επιφορτισμένη με τις λειτουργίες που αφορούν την επίδικη σχέση.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ιταλικό Σύνταγμα (EN)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://www.senato.it/sites/default/files/media-documents/COST_INGLESE.pdf

Ιταλικοί νόμοι και κώδικες (IT)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://www.normattiva.it/?language=en

Ιταλικός Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας (IT)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.altalex.com/documents/codici-altalex/2015/01/02/codice-di-procedura-civile

Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας (EN)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://www.giustizia-amministrativa.it/documents/20142/93385/The_Code_of_administrative_trial.pdf/2809140d-bb4c-020d-6450-46b8ee58e88e

Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας (FR)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://www.giustizia-amministrativa.it/documents/20142/93385/Code_de_justice_administrative.pdf/cc543dcb-7de9-600f-8db5-7f5f707dd968

Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας (DE)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://www.giustizia-amministrativa.it/documents/20142/93385/VwPO_Sept_2021.pdf/be35d8f4-9476-11c6-a346-5ef2840c41d9?t=1634201175573

Το δικαστικό σύστημα της Ιταλίας (EN)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://www.csm.it/web/csm-international-corner/consiglio-superiore-della-magistratura/sistema-giudiziario-italiano?show=true&title=&show_bcrumb=

Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (IT)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://def.finanze.it/DocTribFrontend/getAttoNormativoDetail.do?id=%7bECD81E71-D37B-4722-AA36-116B5BCB2232%7d

Υπουργείο Δικαιοσύνης (IT)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://www.giustizia.it/giustizia

Τελευταία επικαιροποίηση: 06/12/2023

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Κύπρος

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Τα τακτικά πολιτικά Δικαστήρια (τα οποία στο κυπριακό νομικό σύστημα καλούνται Επαρχιακά Δικαστήρια) έχουν εξουσία να εκδικάζουν τις πλείστες πολιτικές υποθέσεις.

Όταν, όμως, η διαφορά συνιστά ειδική δικαστική διαφορά, θα πρέπει να απευθυνθείτε στο ειδικό δικαστήριο το οποίο έχει δικαιοδοσία να την επιλύσει.

Για παράδειγμα,  οικογενειακές διαφορές (λ.χ. έκδοση διαζυγίου, διεκδίκηση διατροφή, γονική μέριμνα, επικοινωνία με ανήλικα τέκνα, επίλυση περιουσιακών διαφορών κ.τ.λ.) επιλύονται από τα Οικογενειακά Δικαστήρια της Δημοκρατίας.

Αναφορικά με εργατικές διαφορές (σχέση μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου, π.χ. παράνομη απόλυση, πλεονασμός κ.α.) θα πρέπει να απευθυνθείτε στο Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών της επαρχίας της οποίας έχει ανακύψει η διαφορά ή, εάν δεν υπάρχει το στοιχείο αυτό, εντός της οποίας ο αιτητής έχει τη συνήθη διαμονή ή τη μόνιμη κατοικία του. Όταν, όμως, οι αποζημιώσεις που διεκδικούνται ξεπερνούν την αντιμισθία δύο (2) ετών, δικαιοδοσία αναλαμβάνουν τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (Επαρχιακά Δικαστήρια) και θα πρέπει να απευθύνεστε σε αυτά.

Όσο αφορά διαφορές σε σχέση με ενοικιαζόμενο υποστατικό (π.χ. αύξηση ενοικίου, έξωση κ.τ.λ.), θα πρέπει να απευθύνεστε στο Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεως της επαρχίας στην οποία βρίσκεται το υποστατικό.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Παρακαλώ δέστε απάντηση στην ερώτηση 2.2 πιο κάτω.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Δεν υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ των πρωτόδικων τακτικών πολιτικών Δικαστηρίων στο κυπριακό νομικό σύστημα. Υπάρχει όμως διαφοροποίηση μεταξύ Επαρχιακών Δικαστών όσο αφορά τη βαθμίδα την οποία κατέχουν  (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου, Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής, Επαρχιακός Δικαστής), από την οποία εξαρτάται και η αρμοδιότητά τους να εκδικάζουν συγκεκριμένες υποθέσεις.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Επαρχιακό Δικαστήριο (τακτικό πολιτικό Δικαστήριο) έχει αρμοδιότητα να επιλύει οποιαδήποτε διαφορά όταν:

  • η βάση της οποίας προέκυψε εν όλω ή εν μέρει εντός των ορίων της επαρχίας για την οποία το Δικαστήριο καθιδρύθηκε.
  • ο εναγόμενος ή οποιοσδήποτε εκ των εναγομένων, κατά τον χρόνο έγερσης της αγωγής, διέμενε ή εργαζόταν εντός της επαρχίας για την οποία το εν λόγω Δικαστήριο καθιδρύθηκε.
  • όλοι οι διάδικοι είναι Κύπριοι και η βάση της αγωγής προέκυψε εν όλω ή εν μέρει εντός των Κυρίαρχων Περιοχών των Βάσεων ή ο εναγόμενος (ή ένας από αυτούς) διαμένει ή εργάζεται εντός αυτών.
  • η βάση της αγωγής προέκυψε εν όλω ή εν μέρει εντός της Κυρίαρχης Περιοχής των Βάσεων από την χρήση μηχανοκίνητος οχήματος από πρόσωπο το οποίο ήταν ή έπρεπε να είναι ασφαλισμένο δυνάμει του άρθρου 3 του περί μηχανοκίνητων Οχημάτων (Ασφάλεια Υπέρ Τρίτου) Νόμου.
  • η βάση της αγωγής προέκυψε εν όλω ή εν μέρει εντός της Κυρίαρχης Περιοχής των Βάσεων από ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια σε εργοδοτούμενο που προέκυψε από την και κατά τη διάρκεια της απασχόλησής του σε σχέση με ευθύνη εργοδότη για την οποία ήταν ή έπρεπε να ήταν ασφαλισμένος δυνάμει του άρθρου 4 του περί μηχανοκίνητων Οχημάτων (Ασφάλεια Υπέρ Τρίτου) Νόμου.
  • η αγωγή αφορά διανομή ή πώληση οποιασδήποτε ακίνητης ιδιοκτησίας ή οποιοδήποτε άλλο θέμα αναφορικά με ακίνητη ιδιοκτησία η οποία βρίσκεται εντός των ορίων της επαρχίας για την οποία το Δικαστήριο καθιδρύθηκε.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Όταν η  αγωγή αφορά αγαθοεργό ίδρυμα ή οποιονδήποτε προνόμιο ευρεσιτεχνίας ή οποιοδήποτε εμπορικό σήμα για το οποίο αρμόδιο είναι το Επαρχιακό Δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 7 και του Πίνακα του Νόμου 29/1983, η αγωγή εισάγεται ενώπιον οπουδήποτε Επαρχιακού Δικαστηρίου.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Όταν στις περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2.2.1 πιο πάνω υπάρχει ήδη εναλλακτική κατά τόπο αρμοδιότητα ή στις περιπτώσεις του σημείου 2.2.2.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Στην περίπτωση της αποκλειστικής δωσιδικίας του ακινήτου (δέστε τελευταίο σημείο στην απάντηση  2.2.1 ανωτέρω).

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Όχι.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Συνήθως η εκκίνηση της διαδικασίας γίνεται από εξουσιοδοτημένο δικηγόρο, ο οποίος γνωρίζει σε ποιο δικαστήριο να απευθυνθεί. Στην αντίθετη περίπτωση όπου δεν υπάρχει νομικός εκπρόσωπος, μπορείτε να αποτείνεστε στο Πρωτοκολλητείο του Ανωτάτου Δικαστηρίου για σχετικές πληροφορίες.

Ανώτατο Δικαστήριο Κύπρου

Χαράλαμπου Mούσκου,

1404 Λευκωσία, Κύπρος

Tηλ.: +357 22865741

Τηλεομ.: +357 22304500

e-mail: Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροchief.reg@sc.judicial.gov.cy

Τελευταία επικαιροποίηση: 07/12/2023

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Λεττονία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Ο νόμος περί πολιτικής δικονομίας (Civilprocesa likums) διασφαλίζει ότι κάθε πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, δικαιούται δικαστική προστασία των ατομικών του δικαιωμάτων, όταν αυτά τα δικαιώματα προσβάλλονται ή αμφισβητούνται, και δικαστική προστασία οποιουδήποτε συμφέροντος διασφαλίζεται από τον νόμο. Κατά γενικό κανόνα, όλες οι αστικές διαφορές επιλύονται από τα δικαστήρια κατά την τακτική διαδικασία. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και μόνο όπου προβλέπεται από τη νομοθεσία, οι αστικές διαφορές μπορούν να επιλύονται με άλλες εξωδικαστικές διαδικασίες. Όταν προβλέπεται από τη νομοθεσία, το δικαστήριο εκδικάζει επίσης αγωγές που ασκούνται από φυσικά και νομικά πρόσωπα οι οποίες δεν έχουν χαρακτήρα αστικής διαφοράς. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, η ύπαρξη αρμοδιότητας επί διαφοράς κρίνεται από δικαστήριο ή δικαστή. Εάν το δικαστήριο ή ο δικαστής αναγνωρίσει ότι η διαφορά δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου, στη σχετική απόφαση υποδεικνύεται το αρμόδιο όργανο για την επίλυση της διαφοράς.

Ταυτόχρονα, οι συνήθεις κανόνες περί αρμοδιότητας υπόκεινται σε ορισμένες εξαιρέσεις που καθορίζουν το επίπεδο του δικαστηρίου που πρέπει να εκδικάσει την υπόθεση σε πρώτο βαθμό.

Από τις 31 Μαρτίου 2021 λειτουργεί στη Λετονία ειδικό Δικαστήριο Οικονομικών Υποθέσεων, το οποίο είναι αρμόδιο για την εκδίκαση ορισμένων κατηγοριών αστικών και ποινικών υποθέσεων.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Τα επαρχιακά δικαστήρια (rajona tiesa) και τα δημοτικά δικαστήρια (pilsētas tiesa) λειτουργούν ως πρωτοβάθμια δικαστήρια σε αστικές υποθέσεις. Το προαστιακό δικαστήριο Vidzeme της Ρίγα (Rīgas pilsētas Vidzemes priekšpilsētas tiesa) εξετάζει υποθέσεις που αφορούν κρατικά απόρρητα και υποθέσεις που αφορούν την προστασία ευρεσιτεχνιών, τοπογραφίας προϊόντων ημιαγωγών, σχεδίων ή υποδειγμάτων, εμπορικών σημάτων και γεωγραφικών ενδείξεων. Η υπηρεσία κτηματολογίου επαρχιακού (δημοτικού) δικαστηρίου εξετάζει αιτήσεις εκούσιας εκτέλεσης υποχρεώσεων (bezstrīdus piespiedu izpildīšana) και αναγκαστικής εκτέλεσης υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής (saistību piespiedu izpildīšanu brīdinājuma kārtība), καθώς και αιτήσεις για την επικύρωση εκθέσεων πλειστηριασμού (izsoles aktu apstiprināšana), εκτός από την επικύρωση αυτών σε περιπτώσεις διαδικασιών αφερεγγυότητας.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Η ουσία της υπόθεσης δεν μπορεί να εξεταστεί από ανώτερο δικαστήριο πριν εκδικαστεί από κατώτερο δικαστήριο. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο για αστικές υποθέσεις είναι το επαρχιακό ή δημοτικό δικαστήριο ή το περιφερειακό δικαστήριο (apgabaltiesa). Στην πολιτική δίκη οι υποθέσεις εξετάζονται επί της ουσίας από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που είναι αρμόδιο για το είδος, το αντικείμενο και τον τόπο της διαφοράς.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Οι αστικές υποθέσεις ανατίθενται προς εκδίκαση σε πρώτο βαθμό σε δικαστήρια διαφορετικών επιπέδων, με βάση το αντικείμενό τους: οι υποθέσεις κατατάσσονται ανάλογα με την κατηγορία και τη φύση της απαίτησης. Ωστόσο, κάθε δικαστήριο του ιδίου επιπέδου έχει τη δική του κατά τόπον αρμοδιότητα.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Σύμφωνα με τις γενικές διαδικασίες όσον αφορά την κατά τόπον αρμοδιότητα, κάθε αγωγή κατά φυσικού προσώπου πρέπει να εισάγεται στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του εν λόγω προσώπου (άρθρο 26 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας). Κάθε αγωγή κατά νομικού προσώπου πρέπει να εισάγεται στο δικαστήριο της καταστατικής έδρας του εν λόγω προσώπου Συνεπώς, το αρμόδιο πρωτοβάθμιο δικαστήριο καθορίζεται από το αντικείμενο της διαφοράς και από τους κανόνες που διέπουν την κατά τόπον αρμοδιότητα.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Ο νόμος περί πολιτικής δικονομίας προβλέπει επίσης εξαιρέσεις από τους κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας στις αστικές υποθέσεις, βάσει των οποίων ο ενάγων μπορεί να επιλέξει είτε να ασκήσει αγωγή σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις της κατά τόπον αρμοδιότητας, δηλαδή στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής ή της καταστατικής έδρας του εναγομένου, είτε να ασκήσει αγωγή ενώπιον διαφορετικού πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, του ιδίου επιπέδου, το οποίο η νομοθεσία ορίζει ως συντρεχόντως αρμόδιο δικαστήριο.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Κάθε αγωγή κατά εναγομένου που δεν έχει δηλώσει τόπο διαμονής εισάγεται στο δικαστήριο που καθορίζεται από τον πραγματικό τόπο διαμονής του εναγομένου.

Εάν ο πραγματικός τόπος διαμονής του εναγομένου δεν είναι γνωστός ή αν ο εναγόμενος δεν έχει μόνιμη διαμονή στη Λετονία, η αγωγή εισάγεται στο δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται οποιαδήποτε ακίνητη περιουσία του εναγομένου ή του τελευταίου γνωστού τόπου διαμονής του εναγομένου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις που προσδιορίζονται από τη νομοθεσία, ο ενάγων έχει δικαίωμα να επιλέξει να καταθέσει αγωγή είτε στο δικαστήριο που καθορίζεται με βάση τον δηλωθέντα τόπο διαμονής ή την καταστατική έδρα του εναγομένου, είτε σε άλλο δικαστήριο.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Οι κανόνες που αφορούν την επιλογή αρμοδίου δικαστηρίου εκ μέρους του ενάγοντα καθορίζονται στο άρθρο 28 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας, όπου παρατίθεται λεπτομερής κατάλογος των ειδών υποθέσεων και των συντρεχόντως αρμοδίων δικαστηρίων ενώπιον των οποίων μπορεί να εισαχθεί αγωγή:

  • αγωγή που ανακύπτει από τις δραστηριότητες θυγατρικής ή γραφείου αντιπροσωπείας νομικού προσώπου μπορεί επίσης να εισαχθεί στο δικαστήριο της καταστατικής έδρας της θυγατρικής ή του γραφείου αντιπροσωπείας
  • αγωγή που αφορά την καταβολή διατροφής σε τέκνα ή γονείς, ή τον καθορισμό πατρότητας μπορεί επίσης να εισαχθεί στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του ενάγοντα
  • αγωγή που ανακύπτει από σωματική βλάβη [άρθρα 1635 και 2347–2353 του Αστικού Κώδικα(Civillikums)] μπορεί επίσης να εισαχθεί στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του ενάγοντα ή του τόπου όπου προκλήθηκε η βλάβη
  • αγωγή που αφορά ζημία σε περιουσιακά στοιχεία φυσικού ή νομικού προσώπου μπορεί επίσης να εισαχθεί στο δικαστήριο του τόπου όπου προκλήθηκε η ζημία
  • αγωγή που αφορά απόδοση περιουσιακών στοιχείων ή αποζημίωση για την αξία αυτών, μπορεί επίσης να εισαχθεί στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του ενάγοντα
  • αγωγές για ναυτικές απαιτήσεις μπορούν επίσης να εισαχθούν στο δικαστήριο του τόπου όπου κατασχέθηκε το σκάφος που ανήκει στον εναγόμενο
  • αγωγή κατά πλειόνων εναγομένων που διαμένουν ή βρίσκονται σε διάφορους τόπους μπορεί να εισαχθεί στο δικαστήριο του τόπου διαμονής ή καταστατικής έδρας ενός από τους εναγομένους
  • αγωγή που αφορά διαζύγιο ή ακύρωση γάμου μπορεί να εισαχθεί στο δικαστήριο της επιλογής του ενάγοντα ή του δηλωθέντος τόπου διαμονής του ενάγοντα ή, ελλείψει τέτοιου, στο δικαστήριο του πραγματικού τόπου διαμονής του ενάγοντα, εάν:
    • ανήλικοι διαμένουν με τον ενάγοντα
    • ο γάμος του οποίου ζητείται η λύση έχει συναφθεί με πρόσωπο που εκτίει ποινή φυλάκισης
    • ο γάμος του οποίου ζητείται η λύση έχει συναφθεί με πρόσωπο που δεν έχει δηλώσει τόπο διαμονής ή είναι αγνώστου διαμονής ή ζει στο εξωτερικό
  • αγωγή που ανακύπτει από σχέση εργασίας μπορεί επίσης να εισαχθεί στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής ή τόπου εργασίας του ενάγοντα.

Εάν ο ενάγων στις ανωτέρω περιπτώσεις δεν έχει δηλώσει τόπο διαμονής, η αγωγή μπορεί να εισαχθεί στο δικαστήριο του πραγματικού τόπου διαμονής του ενάγοντα.

Υπάρχει επίσης πρόβλεψη για αποκλειστική αρμοδιότητα σε αστικές υποθέσεις, η οποία υπερισχύει όχι μόνο της συνήθους κατά τόπον αρμοδιότητας, αλλά και κάθε άλλης μορφής κατά τόπον αρμοδιότητας. Η αρμοδιότητα καθορίζεται από το είδος της αγωγής στις ακόλουθες περιπτώσεις:

  • αγωγή που αφορά δικαιώματα κυριότητας ή οποιοδήποτε άλλο εμπράγματο δικαίωμα επί ακίνητης περιουσίας ή παραρτημάτων αυτής, ή αγωγή που αφορά την εγγραφή αυτών των δικαιωμάτων στο κτηματολόγιο ή τη διαγραφή αυτών των δικαιωμάτων και την εξαίρεση του ακινήτου από το γενικό βιβλίο εκθέσεων, πρέπει να κατατίθεται στο δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο
  • όταν η αγωγή αφορά την κληρονομία αποβιώσαντος και δεν υπάρχουν γνωστοί κληρονόμοι που έχουν επιβεβαιωθεί ή έχουν αποδεχθεί την κληρονομιά, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του δηλωθέντος ή του πραγματικού τόπου διαμονής του αποβιώσαντος, όμως εάν ο δηλωθείς ή ο πραγματικός τόπος διαμονής του αποβιώσαντος δεν βρίσκεται στη Λετονία ή είναι άγνωστος, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται η κληρονομιαία περιουσία ή μέρος αυτής.

Αποκλειστική αρμοδιότητα μπορεί επίσης να προβλέπεται σε άλλες νομοθετικές πράξεις.

Οι διατάξεις που παρατίθενται κατωτέρω ισχύουν επίσης για τις υποθέσεις που υπάγονται σε ειδικές δικαστικές διαδικασίες:

Αίτηση για την έγκριση υιοθεσίας πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του υιοθετούντος ή, ελλείψει τέτοιου, του πραγματικού τόπου διαμονής του υιοθετούντος∙ αίτηση ακύρωσης υιοθεσίας πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του αιτούντος ή, ελλείψει τέτοιου, του πραγματικού τόπου διαμονής του αιτούντος.

Αίτηση για την έγκριση υιοθεσίας που υποβάλλεται από ξένο υπήκοο ή πρόσωπο που ζει σε ξένο κράτος πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του υιοθετουμένου, εάν όμως ο υιοθετούμενος τελεί υπό εξωοικογενειακή μέριμνα, η αίτηση πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου όπου παρέχεται η εν λόγω μέριμνα. (Άρθρο 259 παράγραφος 2 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας).

Αίτηση για τον περιορισμό της δικαιοπρακτικής ικανότητας προσώπου λόγω διανοητικής διαταραχής ή άλλης διαταραχής της υγείας πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του προσώπου αυτού, ή ελλείψει τέτοιου, του πραγματικού τόπου διαμονής του∙ εάν το εν λόγω πρόσωπο έχει εισαχθεί σε νοσηλευτικό ίδρυμα, η αίτηση πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται το νοσηλευτικό ίδρυμα. (Άρθρο 264 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας).

  • αίτηση για περιορισμό της δικαιοπρακτικής ικανότητας και υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση προσώπου λόγω του έκλυτου ή άσωτου βίου του ή της υπερβολικής χρήσης αλκοόλ ή άλλων ναρκωτικών ουσιών πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του προσώπου αυτού ή, ελλείψει τέτοιου, του πραγματικού τόπου διαμονής του (άρθρο 271 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • οι υποθέσεις που αφορούν την κηδεμονία της περιουσίας απόντος ή αγνοούμενου προσώπου πρέπει να εκδικάζονται από το δικαστήριο του τελευταίου τόπου διαμονής του εν λόγω προσώπου (άρθρο 278 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • αίτηση για την κήρυξη σε αφάνεια αγνοούμενου προσώπου πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του τελευταίου τόπου διαμονής του προσώπου αυτού (άρθρο 282 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • αίτηση αναγνώρισης γεγονότων νομικής σημασίας από δικαστήριο πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του αιτούντος ή, ελλείψει τέτοιου, του πραγματικού τόπου διαμονής του αιτούντος (άρθρο 290 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • αίτηση απόσβεσης δικαιωμάτων επί ακίνητης περιουσίας πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο αίτηση απόσβεσης οποιουδήποτε άλλου δικαιώματος πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του αιτούντος ή, ελλείψει τέτοιου, του πραγματικού τόπου διαμονής του αιτούντος ή, στην περίπτωση νομικού προσώπου, της καταστατικής έδρας του, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο (άρθρο 294 παράγραφος 2 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • αίτηση για την ακύρωση απολεσθέντος, κλαπέντος ή κατεστραμμένου εγγράφου και για την ανανέωση των σχετικών με αυτό δικαιωμάτων πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου πληρωμής που αναγράφεται στο έγγραφο ή, εάν ο τόπος πληρωμής δεν είναι γνωστός, στο δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του οφειλέτη, εάν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο ή, ελλείψει τέτοιου, του πραγματικού τόπου διαμονής του οφειλέτη ή, στην περίπτωση νομικού προσώπου, της καταστατικής του έδρας∙ εάν ο πραγματικός τόπος διαμονής ή η καταστατική έδρα του οφειλέτη είναι επίσης άγνωστα, η αίτηση πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου έκδοσης του εγγράφου (άρθρο 299 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • αίτηση εξαγοράς ακινήτου πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο (άρθρο 336 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • το δικαστήριο εξετάζει υποθέσεις που αφορούν διαδικασίες δικαστικής προστασίας βάσει της νόμιμης διεύθυνσης του οφειλέτη, η οποία καταχωρίστηκε για τον οφειλέτη τρεις μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο (άρθρο 341.1 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • κάθε υπόθεση που αφορά διαδικασία αφερεγγυότητας νομικού προσώπου ανοιγείσα κατόπιν αίτησης του οφειλέτη, του πιστωτή ή της πλειοψηφίας των πιστωτών, όπως εξειδικεύονται στο άρθρο 42 παράγραφος 3 του νόμου περί αφερεγγυότητας (Maksātnespējas likums), πρέπει να εκδικάζεται από το δικαστήριο του τόπου της νόμιμης διεύθυνσης του οφειλέτη, όπως αυτή έχει καταχωριστεί για τον οφειλέτη τρεις μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο. Αρμόδιο για την έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού αριθ. 1346/2000 του Συμβουλίου, είναι το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται το κέντρο των κυρίων συμφερόντων του οφειλέτη. Ωστόσο, σε περίπτωση έναρξης διαδικασίας αφερεγγυότητας σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 του εν λόγω κανονισμού, η υπόθεση εκδικάζεται από το δικαστήριο του τόπου όπου ο οφειλέτης διαθέτει εγκατάσταση, κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχείο η) του κανονισμού αριθ. 1346/2000 του Συμβουλίου (άρθρο 363.1 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • κάθε υπόθεση που αφορά την αφερεγγυότητα φυσικού προσώπου κατόπιν αίτησης του προσώπου αυτού πρέπει να εκδικάζεται από το δικαστήριο του δηλωθέντος τόπου διαμονής του οφειλέτη, όπως έχει καταχωριστεί για τον οφειλέτη τρεις μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο και, ελλείψει τέτοιου, βάσει του πραγματικού τόπου κατοικίας του οφειλέτη. Αρμόδιο για την έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού αριθ. 1346/2000 του Συμβουλίου, είναι το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται το κέντρο των κυρίων συμφερόντων του οφειλέτη. Ωστόσο, σε περίπτωση έναρξης διαδικασίας αφερεγγυότητας σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 του εν λόγω κανονισμού, η υπόθεση εκδικάζεται από το δικαστήριο του τόπου όπου ο οφειλέτης διαθέτει εγκατάσταση, κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχείο η) του κανονισμού αριθ. 1346/2000 του Συμβουλίου (άρθρο 363.22 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • οι υποθέσεις που αφορούν την αφερεγγυότητα ή εκκαθάριση πιστωτικών ιδρυμάτων πρέπει να εκδικάζονται από το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται η καταστατική έδρα του πιστωτικού ιδρύματος (άρθρο 364 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)
  • εργοδότης μπορεί να υποβάλει αίτηση για κήρυξη απεργίας ή γνωστοποίησης απεργίας ως παράνομης, με βάση τους λόγους που αναφέρονται στον νόμο περί απεργιών (Streiku likums) και σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται εκεί. Η αίτηση για την κήρυξη απεργίας ή γνωστοποίησης απεργίας ως παράνομης πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου όπου πρόκειται να πραγματοποιηθεί η απεργία (άρθρο 390 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)∙
  • εκπρόσωποι των εργαζομένων μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για κήρυξη ανταπεργίας ή γνωστοποίησης ανταπεργίας ως παράνομης, με βάση τους λόγους που αναφέρονται στον νόμο περί εργατικών διαφορών (Darba strīdu likums) και σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται εκεί. Η αίτηση για την κήρυξη ανταπεργίας ή γνωστοποίησης ανταπεργίας ως παράνομης πρέπει να υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου όπου πρόκειται να πραγματοποιηθεί η ανταπεργία (άρθρο 394.1 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας).

Υποθέσεις που αφορούν την εκούσια εκτέλεση υποχρεώσεων (saistību bezstrīdus piespiedu izpildīšana):

  • αιτήσεις για την εκούσια εκποίηση ακίνητης περιουσίας σε πλειστηριασμό μέσω του δικαστηρίου πρέπει να υποβάλλονται στο επαρχιακό ή δημοτικό δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται η ακίνητη περιουσία (άρθρο 395 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)∙
  • αιτήσεις για την εκούσια εκτέλεση χρηματικών πληρωμών ή την απόδοση κινητών περιουσιακών στοιχείων ή την εκούσια εκτέλεση συμβατικών υποχρεώσεων που ασφαλίζονται με εμπορικό ενέχυρο πρέπει να υποβάλλονται στην υπηρεσία κτηματολογίου του επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου του δηλωθέντος τόπου διαμονής του οφειλέτη ή, ελλείψει τέτοιου, του πραγματικού τόπου διαμονής του οφειλέτη (άρθρο 403 παράγραφος 1 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)·
  • αιτήσεις για εκούσια εκτέλεση δυνάμει εγγράφων ενεχυρίασης ακίνητης περιουσίας ή για εκούσια εκτέλεση υποχρέωσης εκκένωσης ή απόδοσης εκμισθωμένης, με απλή ή χρηματοδοτική μίσθωση, ακίνητης περιουσίας πρέπει να υποβάλλονται στην υπηρεσία κτηματολογίου του επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου του τόπου όπου βρίσκεται η ακίνητη περιουσία. Εάν μια υποχρέωση ασφαλίζεται με περισσότερα του ενός ακίνητα περιουσιακά στοιχεία και οι αιτήσεις υπάγονται στην αρμοδιότητα των υπηρεσιών κτηματολογίου διαφορετικών επαρχιακών ή δημοτικών δικαστηρίων, η αίτηση πρέπει να εκδικάζεται από την υπηρεσία κτηματολογίου του επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου του τόπου όπου βρίσκεται ένα από τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, κατ᾽ επιλογήν του αιτούντος (άρθρο 403 παράγραφος 2 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας)·
  • αιτήσεις για εκούσια εκτέλεση βάσει υποχρέωσης που πηγάζει από ναυτική υποθήκη πρέπει να υποβάλλονται στην υπηρεσία κτηματολογίου του επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου του τόπου εγγραφής της ναυτικής υποθήκης (άρθρο 403 παράγραφος 3 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας).

Υποθέσεις που αφορούν την αναγκαστική εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής (saistību piespiedu izpildīšana brīdinājuma kārtība):

Αίτηση για την αναγκαστική εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής πρέπει να υποβάλλεται στην υπηρεσία κτηματολογίου του επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου του δηλωθέντος τόπου διαμονής του οφειλέτη ή, ελλείψει τέτοιου, του πραγματικού τόπου διαμονής ή της καταστατικής έδρας του οφειλέτη (άρθρο 406.2 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας).

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Ναι, υπάρχει αυτή η δυνατότητα: Η λετονική νομοθεσία επιτρέπει στους διαδίκους να επιλέξουν το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο για την υπόθεσή τους με μεταξύ τους συμφωνία. Κατά τη σύναψη σύμβασης, οι συμβαλλόμενοι μπορούν να ορίσουν το πρωτοβάθμιο δικαστήριο όπου θα επιλυθούν τυχόν μελλοντικές διαφορές σχετικές με τη σύμβαση ή την εκπλήρωση των όρων της. Οι συμβαλλόμενοι δεν δύνανται να αλλάξουν την αρμοδιότητα με βάση το αντικείμενο της διαφοράς, δηλαδή το επίπεδο του δικαστηρίου που θα εκδικάσει την υπόθεση σε πρώτο βαθμό (άρθρο 25 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας) δεν μπορούν επίσης να μεταβάλουν οποιαδήποτε αποκλειστική αρμοδιότητα (άρθρο 29 του νόμου). Η κατά παρέκταση αρμοδιότητα υπόκειται σε δύο περιορισμούς:

  • η επιλογή αρμοδιότητας είναι δυνατή μόνο για συμβατικές διαφορές
  • η συμφωνία καθορισμού της κατά τόπον αρμοδιότητας πρέπει να έχει επιτευχθεί κατά τον χρόνο σύναψης της σύμβασης και πρέπει να προσδιορίζεται το συγκεκριμένο δικαστήριο που θα εκδικάσει μια πιθανή διαφορά σε πρώτο βαθμό.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Σύμφωνα με τη λετονική νομοθεσία, τα δικαστήρια γενικής αρμοδιότητας εκδικάζουν τόσο αστικές όσο και ποινικές υποθέσεις. Η Λετονία δεν διαθέτει ειδικά δικαστήρια, π.χ. οικογενειακά δικαστήρια, ούτε δικαστές που ειδικεύονται σε συγκεκριμένα νομικά ζητήματα, όπως ισχύει σε άλλες χώρες.

Όπως διευκρινίζεται ανωτέρω, η ουσία μιας αστικής υπόθεσης εξετάζεται από πρωτοβάθμιο δικαστήριο και δεν μπορεί να εξεταστεί από ανώτερο δικαστήριο πριν περατωθεί η εξέταση της υπόθεσης από το κατώτερο δικαστήριο. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο για αστικές υποθέσεις είναι το επαρχιακό (δημοτικό) δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται η υπόθεση. Κατά γενικό κανόνα, όλες οι αστικές διαφορές υπάγονται στην αρμοδιότητα των δικαστηρίων, τα οποία τις επιλύουν κατά την τακτική διαδικασία.

Τελευταία επικαιροποίηση: 27/04/2023

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Λιθουανία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Το άρθρο 12 του νόμου περί δικαστηρίων (Lietuvos Respublikos teismų įstatymas) καθιερώνει ομοιόμορφο σύστημα διάρθρωσης των δικαστηρίων που απαρτίζεται από δικαστήρια γενικής αρμοδιότητας και δικαστήρια ειδικής αρμοδιότητας.

Τα δικαστήρια με γενική αρμοδιότητα (πρωτοβάθμια δικαστήρια: τοπικά και περιφερειακά δικαστήρια) εκδικάζουν το σύνολο των αστικών υποθέσεων με αντικείμενο διαφορές που αφορούν ή απορρέουν από τις αστικές και οικογενειακές σχέσεις, την απασχόληση, τη διανοητική ιδιοκτησία, την πτώχευση, την αναδιάρθρωση ή άλλες σχέσεις του ιδιωτικού δικαίου τα εν λόγω δικαστήρια εκδικάζουν επίσης υποθέσεις που υπάγονται στο πλαίσιο ειδικών διαδικασιών και αποφασίζουν επί αιτήσεων αναγνώρισης και εκτέλεσης αποφάσεων αλλοδαπών δικαστηρίων και διαιτητικών δικαστηρίων στη Δημοκρατία της Λιθουανίας (άρθρο 22 κώδικα πολιτικής δικονομίας (Civilinio proceso kodeksas).

Τα ειδικά δικαστήρια, δηλαδή τα διοικητικά δικαστήρια (περιφερειακά διοικητικά δικαστήρια), εκδικάζουν διοικητικές υποθέσεις που απορρέουν από έννομες σχέσεις διοικητικής φύσης.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Ο/Η ενάγων/-ουσα μπορεί να προσφύγει ενώπιον του δικαστηρίου της επιλογής του/της σύμφωνα με τις εξής προϋποθέσεις:

  • αγωγή κατά εναγομένου/-ης που είναι άγνωστης διαμονής μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο όπου βρίσκονται τα περιουσιακά του/της στοιχεία ή τον τόπο της τελευταίας γνωστής του/της κατοικίας
  • αγωγή κατά εναγομένου/-ης που κατοικεί στη Δημοκρατία της Λιθουανίας μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο όπου βρίσκονται τα περιουσιακά στοιχεία του/της ή τον τόπο της τελευταίας γνωστής του/της κατοικίας στη Δημοκρατία της Λιθουανίας
  • αγωγή για τη χορήγηση διατροφής και την αναγνώριση πατρότητας μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος
  • αγωγή αποζημίωσης για βλάβη της υγείας προσώπου, καθώς και για θάνατο, μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος ή τον τόπο επέλευσης της ζημίας
  • αγωγή αποζημίωσης για περιουσιακή ζημία μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος (έδρα) ή τον τόπο επέλευσης της ζημίας
  • αγωγή αποζημίωσης λόγω παράνομης καταδίκης, παράνομης επιβολής μέτρων κράτησης, παράνομης κράτησης, παράνομης εφαρμογής δικονομικών μέσων καταστολής ή παράνομης διοικητικής τιμωρίας (σύλληψης), καθώς και λόγω ζημίας από παράνομες πράξεις δικαστή ή δικαστηρίου στο πλαίσιο αστικής δίκης, μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος
  • αγωγή που αφορά συμφωνία/σύμβαση που ορίζει τον τόπο εκτέλεσης μπορεί επίσης να κατατεθεί με βάση τον τόπο εκτέλεσης που υποδεικνύει η συμφωνία/σύμβαση
  • αγωγή που αφορά την ιδιότητα του επιτρόπου, του μεσεγγυητή ή του διαχειριστή περιουσίας μπορεί επίσης να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας (έδρα) του επιτρόπου, του μεσεγγυητή ή του διαχειριστή περιουσίας
  • αγωγή που αφορά καταναλωτικές συμβάσεις μπορεί επίσης να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας του καταναλωτή
  • αγωγή που αφορά τις δραστηριότητες παραρτήματος νομικού προσώπου μπορεί επίσης να κατατεθεί σύμφωνα με την έδρα του παραρτήματος
  • αγωγή αποζημίωσης λόγω σύγκρουσης πλοίων και εκτέλεσης της αποζημίωσης για συνδρομή και διάσωση στη θάλασσα, περιλαμβανομένης κάθε άλλης υπόθεσης στην οποία η διαφορά απορρέει από έννομες σχέσεις που αφορούν τη θαλάσσια ναυσιπλοΐα, μπορούν επίσης να κατατεθούν με βάση τον τόπο ή τον λιμένα νηολόγησης του πλοίου του εναγομένου.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Οι αστικές υποθέσεις εκδικάζονται από τα τοπικά και τα περιφερειακά δικαστήρια, που ενεργούν ως πρωτοβάθμια δικαστήρια (άρθρο 25 κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Κατά τον γενικό κανόνα που θεσπίζει ο εν λόγω κώδικας, όλες οι αστικές υποθέσεις εκδικάζονται από τα τοπικά δικαστήρια. Ωστόσο, υπάρχει μια εξαίρεση, σύμφωνα με την οποία ορισμένες υποθέσεις εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των περιφερειακών δικαστηρίων ή στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Περιφερειακού Δικαστηρίου του Βίλνιους.

Τούτο εξαρτάται από το ύψος της επίδικης αξίωσης: οι αστικές υποθέσεις με αντικείμενο αξιώσεις που υπερβαίνουν το ποσό των 150.000 LTL (λίτας), εκτός από τις υποθέσεις που αφορούν τις οικογενειακές σχέσεις και την απασχόληση και τις υποθέσεις που αφορούν την αποζημίωση για μη περιουσιακή ζημία, εκδικάζονται από τα περιφερειακά δικαστήρια.

Η αρμοδιότητα εξαρτάται επίσης και από άλλους παράγοντες πέραν της επίδικης αξίωσης.

Τα περιφερειακά δικαστήρια εκδικάζουν επίσης ως πρωτοβάθμια δικαστήρια τις εξής αστικές υποθέσεις:

υποθέσεις που αφορούν έννομες μη περιουσιακές σχέσεις πνευματικής ιδιοκτησίας

υποθέσεις που αφορούν έννομες σχέσεις σε αστικούς δημόσιους διαγωνισμούς

υποθέσεις πτώχευσης ή αναδιάρθρωσης, εκτός από τις υποθέσεις που σχετίζονται με την πτώχευση φυσικών προσώπων

υποθέσεις με διάδικο αλλοδαπό κράτος

υποθέσεις που βασίζονται σε αξιώσεις από την αναγκαστική εκποίηση μετοχών (μεριδίων, συμμετοχών)

υποθέσεις που βασίζονται σε αξιώσεις που αφορούν τη διερεύνηση των δραστηριοτήτων νομικού προσώπου

υποθέσεις αποζημίωσης για περιουσιακή ή μη περιουσιακή ζημία που απορρέει από την παραβίαση των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των ασθενών

άλλες αστικές υποθέσεις, που πρέπει να εκδικάζονται από περιφερειακά δικαστήρια, τα οποία ενεργούν ως πρωτοβάθμια δικαστήρια βάσει συγκεκριμένων νόμων.

Το Περιφερειακό Δικαστήριο του Βίλνιους είναι αποκλειστικά αρμόδιο να εκδικάζει σε πρώτο βαθμό τις εξής αστικές υποθέσεις:

υποθέσεις που αφορούν τις διαφορές που αναφέρονται στον νόμο περί ευρεσιτεχνιών (Lietuvos Respublikos patentų įstatymas)

υποθέσεις που αφορούν τις διαφορές που αναφέρονται στον νόμο περί εμπορικών σημάτων (Lietuvos Respublikos prekių ženklų įstatymas)

υποθέσεις που αφορούν την αίτηση πολιτών άλλων κρατών για την υιοθεσία πολίτη Λιθουανίας που διαμένει στη Δημοκρατία της Λιθουανίας

άλλες αστικές υποθέσεις, που εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Περιφερειακού Δικαστηρίου του Βίλνιους, το οποίο ενεργεί ως πρωτοβάθμιο δικαστήριο βάσει συγκεκριμένων νόμων.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο με βάση τον τόπο κατοικίας του εναγομένου. Η αγωγή κατά νομικού προσώπου κατατίθεται στον τόπο της έδρας του νομικού προσώπου, όπως αυτή προκύπτει από το μητρώο των νομικών προσώπων. Όταν ο εναγόμενος είναι το κράτος ή δήμος, η αγωγή κατατίθεται με βάση την έδρα του οργάνου που εκπροσωπεί το κράτος ή τον δήμο.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Ο ενάγων δικαιούται να επιλέξει μεταξύ των περισσότερων δικαστηρίων που είναι αρμόδια για την υπόθεση.

Οι διάδικοι μπορούν επίσης να συμφωνήσουν σε ποιο δικαστήριο θα πρέπει να κατατεθεί η αγωγή. Το άρθρο 32 του κώδικα πολιτικής δικονομίας ορίζει ότι οι διάδικοι μπορούν να μεταβάλουν την κατά τόπον αρμοδιότητα για την υπόθεσή τους με αμοιβαία συμφωνία, ωστόσο η εξουσία του δικαστηρίου που εγκαθιδρύεται λόγω της αποκλειστικής του αρμοδιότητας ή του αντικειμένου της διαφοράς δεν μπορεί να μεταβληθεί με συμφωνία των διαδίκων.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Όπως ορίζεται στο άρθρο 30 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, ο ενάγων μπορεί να επιλέξει ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο στις εξής περιπτώσεις:

αγωγή που στρέφεται κατά εναγομένου/-ης άγνωστης διαμονής μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο των περιουσιακών του/της στοιχείων ή τον τόπο της τελευταίας γνωστής κατοικίας του/της

αγωγή που στρέφεται κατά εναγομένου/-ης που δεν έχει κατοικία στη Δημοκρατία της Λιθουανίας μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο στον οποίο βρίσκονται τα περιουσιακά του/της στοιχεία ή τον τόπο της τελευταίας γνωστής του/της κατοικίας στη Δημοκρατία της Λιθουανίας

αγωγή που αφορά τις δραστηριότητες παραρτήματος νομικού προσώπου μπορεί επίσης να κατατεθεί με βάση την έδρα του παραρτήματος

αγωγή για τη χορήγηση διατροφής και την αναγνώριση πατρότητας μπορεί επίσης να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος

αγωγή αποζημίωσης για βλάβη της υγείας του προσώπου, καθώς και για θάνατο, μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος ή τον τόπο επέλευσης της ζημίας

αγωγή αποζημίωσης για περιουσιακή ζημία μπορεί να κατατίθεται με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος (έδρα) ή τον τόπο επέλευσης της ζημίας

αγωγή αποζημίωσης λόγω παράνομης καταδίκης, παράνομης επιβολής μέτρων κράτησης, παράνομης κράτησης, παράνομης εφαρμογής δικονομικών μέσων καταστολής ή παράνομης διοικητικής τιμωρίας (σύλληψης), καθώς και λόγω ζημίας από παράνομες πράξεις δικαστή ή δικαστηρίου στο πλαίσιο αστικής δίκης, μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος

αγωγή αποζημίωσης για ζημίες που απορρέουν από σύγκρουση πλοίων και εκτέλεσης της αποζημίωσης για συνδρομή και διάσωση στη θάλασσα και για κάθε άλλη υπόθεση στην οποία η διαφορά απορρέει από έννομες σχέσεις που αφορούν τη θαλάσσια ναυσιπλοΐα μπορούν να κατατίθενται με βάση τον τόπο ή τον λιμένα νηολόγησης του πλοίου του εναγομένου.

αγωγή που αφορά συμφωνία/σύμβαση που ορίζει τον τόπο εκτέλεσης μπορεί επίσης να κατατεθεί με βάση τον τόπο εκτέλεσης που υποδεικνύει η συμφωνία/σύμβαση

αγωγή που αφορά την ιδιότητα του επιτρόπου, του μεσεγγυητή ή διαχειριστή περιουσίας μπορεί επίσης να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας (έδρα) του επιτρόπου, του μεσεγγυητή ή του διαχειριστή περιουσίας

αγωγή που αφορά καταναλωτικές συμβάσεις μπορεί επίσης να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας του καταναλωτή

Επιπρόσθετα, αγωγή που στρέφεται κατά περισσότερων εναγομένων που κατοικούν ή εδρεύουν σε διαφορετικούς τόπους μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας ή την έδρα ενός από τους εναγομένους, κατ’ επιλογήν του ενάγοντος (άρθρο 33 παράγραφος 1 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Αγωγή που αφορά συμφωνία/σύμβαση που ορίζει τον τόπο εκτέλεσης μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας ή την έδρα του εναγομένου ή τον τόπο εκτέλεσης της συμφωνίας/σύμβασης, κατ’ επιλογήν του ενάγοντος. Αγωγή για καταναλωτικές συμβάσεις μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας ή την έδρα του εναγομένου ή του καταναλωτή.

Αγωγή που αφορά τη χορήγηση διατροφής μπορεί να κατατεθεί με βάση τον τόπο κατοικίας ή την έδρα του εναγομένου ή του ενάγοντος, όπως αυτός επιλέγεται από τον ενάγοντα.

Αστική αξίωση αποζημίωσης σε ποινική υπόθεση μπορεί να κατατεθεί προς εκδίκαση σύμφωνα με τους κανόνες αρμοδιότητας του κώδικα πολιτικής δικονομίας, αν η αγωγή δεν έχει κατατεθεί ή διευθετηθεί στο πλαίσιο ποινικής υπόθεσης.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Το άρθρο 31 παράγραφοι 1 και 2 του κώδικα πολιτικής δικονομίας ορίζει τις εξής εξαιρέσεις από τον γενικό κανόνα της κατά τόπον αρμοδιότητας, που δεσμεύουν τον ενάγοντα που κινεί τη διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου:

αγωγές για εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητη περιουσία, για χρήση ακίνητης περιουσίας (εκτός από τις αιτήσεις εκκαθάρισης των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων σε υποθέσεις διαζυγίου) και για την ακύρωση ή κατάσχεση ακίνητων περιουσιακών στοιχείων εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου του τόπου όπου βρίσκεται η ακίνητη περιουσία ή το κύριο μέρος αυτής.

αγωγές από δανειστές κληρονομίας που κατατίθενται πριν από την αποδοχή της κληρονομίας από τους κληρονόμους εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου του τόπου της κληρονομίας ή του κύριου μέρους της κληρονομίας.

Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 33 παράγραφοι 2–4 του κώδικα πολιτικής δικονομίας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας:

Η ανταγωγή, ανεξαρτήτως του αρμόδιου δικαστηρίου, πρέπει να κατατεθεί στο δικαστήριο της αρχικής αγωγής. Εάν αυξηθεί το ύψος της αξίωσης, μεταβληθεί το αντικείμενό της ή αν η κατάθεση της ανταγωγής καθιστά αναρμόδιο το δικαστήριο που έχει επιληφθεί της υπόθεσης βάσει του αντικειμένου της αγωγής, το δικαστήριο της αρχικής αγωγής πρέπει να αποφασίσει για όλα τα ζητήματα που αφορούν την αξίωση (ανταγωγή) και να διευθετήσει την υπόθεση στο σύνολό της, ως προς την ουσία της.

Αν οποιαδήποτε αξίωση του ενάγοντος υπάγεται στους κανόνες της αποκλειστικής αρμοδιότητας, η αγωγή στο σύνολό της πρέπει να κατατεθεί σύμφωνα με τους εν λόγω κανόνες.

Αν οποιαδήποτε από τις αξιώσεις του ενάγοντος εμπίπτει στην αρμοδιότητα περιφερειακού δικαστηρίου, η αγωγή στο σύνολό της πρέπει να εξεταστεί από το περιφερειακό δικαστήριο.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Οι διάδικοι μπορούν να μεταβάλουν την κατά τόπον αρμοδιότητα μιας υπόθεσης με γραπτή αμοιβαία συμφωνία. Ωστόσο, οι διάδικοι δεν μπορούν να μεταβάλουν με τέτοια συμφωνία την εξουσία του δικαστηρίου που εγκαθιδρύεται λόγω της αποκλειστικής του αρμοδιότητας ή του αντικειμένου της διαφοράς (άρθρο 32 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Η αρμοδιότητα εκδίκασης μιας υπόθεσης μπορεί κατ’ εξαίρεση να δικαιολογηθεί με τη συμμετοχή του εναγομένου.

Το δικαστήριο μπορεί να παραπέμψει μια υπόθεση σε άλλο δικαστήριο αν ο/η εναγόμενος/-η που ήταν προηγουμένως άγνωστης διαμονής ζητά να παραπεμφθεί η υπόθεση στο δικαστήριο του τόπου διαμονής του/της (άρθρο 34 παράγραφος 2 στοιχείο 2 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Τα ειδικά διοικητικά δικαστήρια που λειτουργούν στη Δημοκρατία της Λιθουανίας δεν εκδικάζουν αστικές, εμπορικές ή οικογενειακές υποθέσεις. Εκδικάζουν υποθέσεις που απορρέουν από έννομες διοικητικές σχέσεις.

Τελευταία επικαιροποίηση: 21/10/2019

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Λουξεµβούργο

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, το τακτικό δικαστήριο που είναι αρμόδιο για τις αστικές και τις εμπορικές υποθέσεις είναι το πρωτοδικείο (tribunal d’arrondissement). Υπάρχουν δύο πρωτοδικειακές περιφέρειες: ένα πρωτοδικείο με έδρα την πόλη του Λουξεμβούργου και ένα πρωτοδικείο με έδρα το Diekirch.

Το πρωτοδικείο είναι αρμόδιο για όλες τις αστικές και εμπορικές υποθέσεις τις οποίες ο νόμος δεν υπάγει στην αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου.

Επισημαίνεται ότι, σε αντίθεση με τα ισχύοντα σε άλλες χώρες, δεν υπάρχει ειδικό δικαστήριο για τις εμπορικές υποθέσεις, οι οποίες εκδικάζονται από ειδικά τμήματα του πρωτοδικείου. Ωστόσο, για τις εμπορικές υποθέσεις ακολουθείται απλουστευμένη διαδικασία.

Ειδικά δικαστήρια είναι αρμόδια κατά κύριο λόγο για:

  • τις υποθέσεις ήσσονος σημασίας: αν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ, η αρμοδιότητα ανήκει στο ειρηνοδικείο. Υπάρχουν τρία ειρηνοδικεία στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου: στην πόλη του Λουξεμβούργου, στην Esch-sur-Alzette και στο Diekirch, καθένα δε από αυτά είναι αρμόδιο για μια οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή
  • τις υποθέσεις εργατικού δικαίου: όταν η διαφορά απορρέει από την εκτέλεση σύμβασης εργασίας, αρμόδιο είναι το εργατοδικείο (tribunal du travail). Υπάρχουν τρία εργατοδικεία στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου: στην πόλη του Λουξεμβούργου, στην Esch-sur-Alzette και στο Diekirch, καθένα δε από αυτά είναι αρμόδιο για μια οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή. Στην πράξη, το εργατοδικείο εδρεύει στις εγκαταστάσεις του ειρηνοδικείου
  • τις υποθέσεις συμβάσεων μίσθωσης: ο νόμος υπάγει τις διαφορές που αφορούν την εκτέλεση σύμβασης μίσθωσης στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων, ανεξαρτήτως της αξίας της διαφοράς. Επισημαίνεται ότι, αν η διαφορά σχετίζεται με τον καθορισμό του μισθώματος, ο νόμος ορίζει ότι προϋπόθεση της παραδεκτής προσφυγής στο δικαστήριο αποτελεί η προηγούμενη υποβολή της διαφοράς ενώπιον μιας επιτροπής μισθωμάτων, που λειτουργεί σε κάθε δήμο
  • τις υποθέσεις γειτονικού δικαίου: οι περισσότερες υποθέσεις γειτονικού δικαίου, που αφορούν π.χ. δουλείες ή διαφορές μεταξύ των συγκυρίων μεσοτοιχίας, υπάγονται στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων. Αν, ωστόσο, η υπόθεση εξελιχθεί σε αγωγή αποζημίωσης, κρίσιμο είναι το ύψος του διεκδικούμενου ποσού: για ποσά άνω των 15.000 ευρώ αρμόδιο είναι το πρωτοδικείο
  • τις υποθέσεις κοινωνικής ασφάλισης: οι διαφορές σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης υπάγονται από τον νόμο στην αρμοδιότητα του διαιτητικού συμβουλίου κοινωνικής ασφάλισης. Το συμβούλιο αυτό έχει έδρα την πόλη του Λουξεμβούργου και η αρμοδιότητά του καλύπτει όλη τη χώρα
  • τις υποθέσεις που αφορούν προβλήματα υπερχρέωσης: οι υποθέσεις υπερχρέωσης υπάγονται από τον νόμο στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Τα ειρηνοδικεία είναι αρμόδια να εκδικάζουν τις αστικές και τις εμπορικές υποθέσεις στις οποίες η αξία του αντικειμένου της διαφοράς (χωρίς τόκους και έξοδα) δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ. Για τις διαφορές που αφορούν υψηλότερα ποσά, αρμόδιο είναι το πρωτοδικείο.

Το πρωτοδικείο είναι σε κάθε περίπτωση αρμόδιο για τις υποθέσεις που δεν μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήμα, όπως, για παράδειγμα, τις υποθέσεις οικογενειακού δικαίου.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Κατά γενικό κανόνα, αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου. Ο κανόνας αυτός αποσκοπεί στην προστασία του εναγομένου, καθώς τεκμαίρεται ότι θα είναι ευκολότερο γι’ αυτόν να αμυνθεί ενώπιον του δικαστηρίου που είναι πλησιέστερο στον τόπο κατοικίας του.

Αν ο εναγόμενος είναι φυσικό πρόσωπο, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή διαμονής του.

Όταν ο εναγόμενος είναι αστική ή εμπορική εταιρεία, μπορεί να εναχθεί όχι μόνο ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου στον οποίο βρίσκεται η έδρα της εταιρείας, αλλά και ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου στον οποίο διατηρεί υποκατάστημα ή πρακτορείο, υπό την προϋπόθεση ότι, στις δύο αυτές περιπτώσεις, υπάρχει αντιπρόσωπος εξουσιοδοτημένος να συναλλάσσεται με τους τρίτους και η διαφορά έχει προκύψει στο πλαίσιο της δραστηριότητας του εν λόγω υποκαταστήματος ή πρακτορείου.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;
  • Στην περίπτωση διαφοράς από σύμβαση, ο ενάγων μπορεί να προσφύγει είτε στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου είτε, αναλόγως του είδους της σύμβασης, στο δικαστήριο του τόπου παράδοσης του πράγματος ή παροχής της υπηρεσίας.
  • Στην περίπτωση ευθύνης από αδικοπραξία ή άσκησης πολιτικής αγωγής στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας: η αγωγή μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του εναγομένου ή ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου επέλευσης της ζημίας ή του τόπου όπου συνέβη το ζημιογόνο γεγονός.
2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);
  • Όσον αφορά

1° τις αιτήσεις παροχής άδειας για γάμο ανηλίκου, τις αιτήσεις κήρυξης της ακυρότητας γάμου, τις αιτήσεις άρσης της αναστολής της σύναψης γάμου, ανανέωσης της αναστολής, αντίθεσης στη σύναψη γάμου και άρσης της αναστολής

2° τις αιτήσεις που αφορούν γαμικό σύμφωνο και τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων και τις αιτήσεις χωρισμού των περιουσιών

3° τις αιτήσεις που αφορούν τα εκατέρωθεν δικαιώματα και υποχρεώσεις των συζύγων και τη συμβολή τους στις ανάγκες της οικογένειας ή της σχέσης καταχωρισμένης συμβίωσης

4° τη λήξη της σχέσης καταχωρισμένης συμβίωσης

5° τις αιτήσεις που αφορούν την παροχή διατροφής

6° τις αιτήσεις που αφορούν την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας, τη διαμονή και τη συμβολή στη συντήρηση και στην εκπαίδευση παιδιού

7° τις αιτήσεις που αφορούν την άσκηση της γονικής μέριμνας, εξαιρουμένων αυτών που αφορούν την αφαίρεση της γονικής μέριμνας

8° τις αποφάσεις που αφορούν τη διαχείριση της περιουσίας ανηλίκου και τις αποφάσεις που αφορούν την επιτροπεία ανηλίκου

9° τις αιτήσεις για την απαγόρευση της επιστροφής στην οικία τους προσώπων που έχουν αποβληθεί από την οικία τους βάσει του άρθρου 1 παράγραφος 1 του τροποποιημένου νόμου της 8ης Σεπτεμβρίου 2003 σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία τις αιτήσεις παράτασης των απαγορεύσεων που συνεπάγεται η εν λόγω αποβολή βάσει του άρθρου 1 παράγραφος 2 του ίδιου νόμου καθώς και τα ένδικα μέσα κατά των εν λόγω μέτρων

το πρωτοδικείο που είναι κατά τόπον αρμόδιο είναι, πλην αν ειδικά προβλέπεται άλλως:

1° το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται η οικία της οικογένειας

2° αν οι γονείς ζουν χωριστά, το δικαστήριο του τόπου της κατοικίας του γονέα με τον οποίο διαμένει συνήθως το ανήλικο παιδί αν η γονική μέριμνα ασκείται από κοινού από τους γονείς ή το δικαστήριο του τόπου της κατοικίας του γονέα που ασκεί μόνος την εν λόγω μέριμνα

3° στις λοιπές περιπτώσεις, το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του διαδίκου ο οποίος δεν κίνησε τη διαδικασία.

Σε περίπτωση κοινής αίτησης, αρμόδιο δικαστήριο είναι, κατ’ επιλογή των διαδίκων, το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενός ή του άλλου διαδίκου.

Ωστόσο, όταν η διαφορά αφορά αποκλειστικά τη διατροφή μεταξύ συζύγων, τη συμβολή στη συντήρηση και στην εκπαίδευση του παιδιού, τη συμβολή στις ανάγκες της οικογένειας ή τα επείγοντα και προσωρινά μέτρα σε περίπτωση λήξης της σχέσης καταχωρισμένης συμβίωσης, αρμόδιο δικαστήριο μπορεί να είναι εκείνο του τόπου κατοικίας του δικαιούχου συζύγου ή πρώην συντρόφου ή του γονέα που αναλαμβάνει κατά κύριο λόγο την επιμέλεια του παιδιού, ακόμη και αν αυτό είναι ενήλικο.

Η κατά τόπον αρμοδιότητα καθορίζεται σε συνάρτηση με τον τόπο κατοικίας κατά την ημερομηνία άσκησης του ένδικου βοηθήματος ή, στις υποθέσεις διαζυγίου, κατά την ημερομηνία υποβολής της αρχικής αίτησης.

  • Στην περίπτωση αίτησης δικαστικής συνδρομής σε υπόθεση που αφορά το δικαίωμα επιμέλειας και το δικαίωμα επικοινωνίας με παιδί, αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου κατοικεί ή τεκμαίρεται ότι κατοικεί το παιδί.
  • Στις υποθέσεις που αφορούν διαζύγιο ή δικαστικό χωρισμό και τις συνέπειές τους, αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο του τόπου της κοινής κατοικίας των συζύγων ή, ελλείψει τέτοιας, το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου συζύγου ή, στην περίπτωση συναινετικού διαζυγίου, του τόπου κατοικίας ενός εκ των συζύγων.
  • Στις υποθέσεις κληρονομικής διαδοχής, αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο του τόπου της τελευταίας κατοικίας του θανόντος.
  • Στις μισθωτικές διαφορές, αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο.
  • Στις εργατικές διαφορές, αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο του τόπου εργασίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, όταν ο εργοδότης ασκεί αγωγή κατά μισθωτού ο οποίος κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος, η αρμοδιότητα απονέμεται στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του μισθωτού.
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Το δίκαιο του Λουξεμβούργου δέχεται ως έγκυρες τις «ρήτρες παρέκτασης της αρμοδιότητας», με τις οποίες τα συμβαλλόμενα μέρη σύμβασης επιλέγουν να υπαγάγουν τη διαφορά τους σε συγκεκριμένο δικαστήριο.

Οι ρήτρες αυτού του τύπου έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν πρόκειται για διαφορές με διαδίκους που διαμένουν σε διαφορετικά κράτη. Χαρακτηριστικό τους είναι ότι επιτρέπουν τον εκ των προτέρων καθορισμό του δικαστηρίου που θα εκδικάσει ενδεχόμενη διαφορά. Μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι προϋποθέσεις εγκυρότητας αυτών των ρητρών διέπονται από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2012.

Δυνατότητα των διαδίκων να συμφωνήσουν το αρμόδιο δικαστήριο υπάρχει και στις αμιγώς εσωτερικές ένδικες διαφορές. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι διάδικοι μπορούν να υποβάλουν στο ειρηνοδικείο διαφορά η οποία δεν θα υπαγόταν κανονικά στην αρμοδιότητά του, λόγω της αξίας του αντικειμένου της ή των κανόνων σχετικά με την κατά τόπον αρμοδιότητα. Η συμφωνία των διαδίκων μπορεί να είναι ρητή ή να συνάγεται από το γεγονός ότι ο εναγόμενος παρίσταται στο ακροατήριο και απαντά επί της ουσίας της υπόθεσης χωρίς να προβάλει προηγουμένως, πριν από την προβολή οποιουδήποτε μέσου άμυνας, ένσταση αναρμοδιότητας του δικαστηρίου που έχει επιληφθεί της διαφοράς. Ωστόσο, οι διάδικοι δεν έχουν την ίδια δυνατότητα ενώπιον του πρωτοδικείου, καθώς οι κανόνες περί αρμοδιότητας του πρωτοδικείου που βασίζονται στην αξία του αντικειμένου της διαφοράς είναι κανόνες δημοσίας τάξης.

Ρήτρα παρέκτασης της αρμοδιότητας είναι έγκυρη μόνο αν έχει γίνει πραγματικά δεκτή από αμφότερους τους διαδίκους. Η απόδειξη της συμφωνίας αυτής παρέχεται σύμφωνα με τους κανόνες του κοινού δικαίου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ελευθερία των διαδίκων να ορίσουν αρμόδιο δικαστήριο περιορίζεται από τον νόμο. Για παράδειγμα, ο νόμος για την ένδικη προστασία των καταναλωτών κηρύσσει άκυρες τις ρήτρες που στερούν από τον καταναλωτή το δικαίωμα προσφυγής στα τακτικά δικαστήρια.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Τα ειδικά δικαστήρια που έχουν συγκροτηθεί σύμφωνα με τη νομοθεσία του Λουξεμβούργου (εργατοδικείο, ειρηνοδικείο που εκδικάζει υποθέσεις συμβάσεων μίσθωσης, διοικητικό πρωτοδικείο, διαιτητικό συμβούλιο κοινωνικής ασφάλισης) εκδικάζουν σε πρώτο βαθμό όλες τις υποθέσεις που υπάγονται στην αρμοδιότητά τους, ανεξαρτήτως της αξίας του αντικειμένου της διαφοράς.

Ενδεικτικά, το ειρηνοδικείο, που κανονικά είναι αρμόδιο για υποθέσεις στις οποίες η αξία του αντικειμένου της διαφοράς δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ, δεν υπόκειται στο όριο αυτό όταν εκδικάζει μισθωτικές διαφορές.

Κατά τόπον αρμοδιότητα:

  • Ο γενικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Ενώ, κατ’ αρχήν, αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου, υπάρχουν εξαιρέσεις όσον αφορά τα ειδικά δικαστήρια.

Ενδεικτικά, αρμόδιο εργατοδικείο είναι, κατ’ αρχήν, το εργατοδικείο του τόπου εργασίας και όχι αυτό του τόπου κατοικίας ενός από τους διαδίκους. Παρομοίως, μισθωτική διαφορά πρέπει να εισαχθεί ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο που αποτελεί το αντικείμενο της μίσθωσης.

Όσον αφορά το διοικητικό πρωτοδικείο και το διαιτητικό συμβούλιο κοινωνικής ασφάλισης, το εν λόγω ζήτημα δεν τίθεται, καθώς η αρμοδιότητά τους εκτείνεται σε όλη την επικράτεια του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου.

  • Εξαιρέσεις από τον γενικό κανόνα

Οι αρμοδιότητες των ειδικών δικαστηρίων ορίζονται από τη νομοθεσία και οι διάδικοι δεν είναι δυνατόν να επιλέξουν δικαστήριο άλλο από αυτό που ορίζει ο νόμος.

Γενικά, οι κανόνες περί της καθ’ ύλην αρμοδιότητας θεωρούνται κανόνες δημόσιας τάξης (για παράδειγμα, όσον αφορά τις εργατικές διαφορές), γεγονός που σημαίνει ότι, ακόμη και σε περίπτωση σιωπής των διαδίκων, ο δικαστής υποχρεούται να κηρύξει αυτεπάγγελτα εαυτόν αναρμόδιο. Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, εξαίρεση ισχύει από την αρχή αυτή ενώπιον του ειρηνοδικείου, για τις διαφορές των οποίων το αντικείμενο υπερβαίνει σε αξία το ποσοτικό όριο της καθ’ ύλην αρμοδιότητας του ειρηνοδικείου, αν υπάρχει ρητή ή σιωπηρή συμφωνία των διαδίκων. Στην περίπτωση αυτή, το ειρηνοδικείο δεν μπορεί να κηρύξει αυτεπάγγελτα εαυτόν αναρμόδιο.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.legilux.lu/

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://justice.public.lu/fr.html

Σχετικά έγγραφα

Organisation de la justice PDF(147 Kb)fr

Τελευταία επικαιροποίηση: 22/10/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Ουγγαρία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Σύμφωνα με τον νόμο περί οργάνωσης και διοίκησης των δικαστηρίων, στην Ουγγαρία λειτουργεί ένας μόνο τύπος ειδικών δικαστηρίων: τα διοικητικά και εργατικά δικαστήρια, τα οποία εκδικάζουν εργατικές και διοικητικές υποθέσεις. Οι υποθέσεις που δεν άπτονται εργατικών και διοικητικών ζητημάτων εκδικάζονται από τα τακτικά δικαστήρια.

Εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο, μια διοικητική διαφορά εκδικάζεται κατόπιν άσκησης διοικητικής προσφυγής. Το αντικείμενο μιας διοικητικής διαφοράς είναι η νομιμότητα πράξης ή παράλειψης διοικητικού οργάνου, ο σκοπός ή το αποτέλεσμα της οποίας πρόκειται να μεταβάλει τη νομική κατάσταση νομικού προσώπου που διέπεται ή επηρεάζεται από το διοικητικό δίκαιο. Διοικητικές είναι επίσης οι διαφορές που αφορούν τις υπηρεσιακές σχέσεις δημοσίου δικαίου και τις διοικητικές συμβάσεις.

Οι διοικητικές διαφορές εκδικάζονται σε πρώτο βαθμό από τα διοικητικά και εργατικά δικαστήρια ή, στις περιπτώσεις που ορίζονται από τον νόμο, από τα περιφερειακά δικαστήρια (törvényszék) ή το Ανώτατο Δικαστήριο της Ουγγαρίας (Kúria).

Στη δικαιοδοσία των διοικητικών και εργατικών δικαστηρίων υπάγονται οι διοικητικές προσφυγές καθώς και άλλες διοικητικές δικαστικές διαδικασίες που δεν υπάγονται, βάσει νόμου, στη δικαιοδοσία των περιφερειακών δικαστηρίων ή του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ουγγαρίας (Kúria).

Εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο, τα περιφερειακά δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία επί υποθέσεων που αφορούν τις διοικητικές δραστηριότητες των ανεξάρτητων ρυθμιστικών φορέων, των αυτόνομων οργάνων της κρατικής διοίκησης και των δημόσιων υπηρεσιών δυνάμει του νόμου περί διοικητικών οργάνων της κρατικής διοίκησης, του οργανισμού διοίκησης των σιδηροδρόμων, της αρχής πολιτικής αεροπορίας και της Εθνικής Τράπεζας της Ουγγαρίας, με εξαίρεση τις υποθέσεις που αφορούν τις υπηρεσιακές σχέσεις δημοσίου δικαίου.

Τα περιφερειακά δικαστήρια αποφαίνονται στο πλαίσιο διαδικασιών που αφορούν τον ορισμό των διοικητικών οργάνων, δικαστικών διαδικασιών που αφορούν την άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι, επί αγωγών που αφορούν την πρόσβαση σε διαβαθμισμένα δεδομένα και επί νομικών διαφορών που αφορούν τις εκ του νόμου προβλεπόμενες επαγγελματικές ενώσεις.

Στη δικαιοδοσία του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ουγγαρίας (Kúria) υπάγονται οι διαδικασίες που αφορούν τη σύγκρουση διατάγματος που έχει εκδοθεί από φορέα της τοπικής αυτοδιοίκησης με άλλες διατάξεις της νομοθεσίας, διαδικασίες που αφορούν τη μη συμμόρφωση φορέα της τοπικής διοίκησης με την υποχρέωση του για θέσπιση νομοθεσίας, και διαδικασίες προσδιορισμού των διαδικαστικών μέσων για την εκδίκαση συνταγματικής προσφυγής.

Στις αγωγές εργατικού δικαίου περιλαμβάνονται οι αγωγές που ασκούνται στο πλαίσιο έννομων σχέσεων που συνάπτονται δυνάμει του νόμου για τον Εργατικό Κώδικα, αγωγές που αφορούν την απασχόληση στον δημόσιο τομέα, υπηρεσιακές σχέσεις, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στη νομοθεσία, τη συμμετοχή σε προγράμματα προσωρινής απασχόλησης στον δημόσιο τομέα, συμβάσεις εργασίας που συνάπτονται δυνάμει του νόμου περί αθλητικών δραστηριοτήτων, συμβάσεις μαθητείας που συνάπτονται στο πλαίσιο επαγγελματικής κατάρτισης, συμβάσεις πρακτικής άσκησης σπουδαστών δυνάμει του νόμου περί εθνικής ανώτερης εκπαίδευσης, σχέσεις εργασίας που συνάπτονται με και από τα μέλη κοινωνικών συνεταιρισμών και συνεταιρισμών απασχόλησης και, τέλος, αγωγές που ασκούνται για την ικανοποίηση άλλων αξιώσεων δυνάμει του εργατικού δικαίου, όπως αυτές καθορίζονται στον νόμο για τον Εργατικό Κώδικα. Η αγωγή εργατικού δικαίου δεν μεταβάλλεται ακόμη και αν επέλθει μεταβολή στο πρόσωπο των διαδίκων λόγω εκχώρησης, αναδοχής χρέους, διαδοχής εργοδότη ή μεταβολής στο πρόσωπο του εργοδότη. Εάν ο εργαζόμενος έχει χρηματική απαίτηση κατά αφερέγγυου εργοδότη, η οποία προκύπτει από αξίωση εργατικού δικαίου και σχετίζεται με τα περιουσιακά στοιχεία που συνιστούν την πτωχευτική περιουσία, και η οποία απαίτηση αμφισβητείται από τον σύνδικο της πτώχευσης, ο εργαζόμενος μπορεί να ασκήσει αγωγή εργατικού δικαίου κατά του εργοδότη μετά την έναρξη της διαδικασίας αφερεγγυότητας.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Σύμφωνα με τον νόμο περί οργάνωσης και διοίκησης των δικαστηρίων, οι αποφάσεις σε πρώτο βαθμό εκδίδονται από τα τοπικά δικαστήρια (járásbíróság) και τα περιφερειακά δικαστήρια. Τα περιφερειακά δικαστήρια εκδικάζουν σε πρώτο βαθμό υποθέσεις που δεν υπάγονται εκ του νόμου στην αρμοδιότητα των τοπικών δικαστηρίων. Τα τοπικά δικαστήρια είναι αρμόδια για τα ακόλουθα:

α) αγωγές που αφορούν περιουσιακά δικαιώματα, όταν η αξία του περιουσιακού στοιχείου δεν υπερβαίνει τα 30 εκατομμύρια ουγγρικά φιορίνια (HUF), ή εάν δεν είναι δυνατός ο προσδιορισμός του ύψους της αξίωσης με βάση το περιουσιακό δικαίωμα, πλην

αα) αγωγών που αφορούν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικά δικαιώματα, καθώς και δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας,

αβ) αγωγών αποζημίωσης για ζημία που προκλήθηκε από πρόσωπα που ενεργούν στο πλαίσιο των δημόσιων διοικητικών καθηκόντων τους ή για την απόδοση της ωφέλειας,

αγ) αγωγών που ασκούνται για λόγους δημοσίου συμφέροντος,

αδ) αγωγών που σχετίζονται με τη σύσταση και τη νόμιμη λειτουργία νομικού προσώπου,

αε) διαφορών μεταξύ νομικών προσώπων και των εν ενεργεία ή πρώην μελών τους, και διαφορών μεταξύ των εν ενεργεία και των πρώην μελών, οι οποίες απορρέουν από τις σχέσεις τους που αφορούν τη συμμετοχή τους στο νομικό πρόσωπο,

β) αγωγές που αφορούν την προσωπική κατάσταση,

γ) αγωγές που αφορούν τη διαδικασία εκτέλεσης.

Τα περιφερειακά δικαστήρια εκδικάζουν υποθέσεις όχι μόνο σε πρώτο βαθμό αλλά και σε δεύτερο βαθμό, και ειδικότερα εφέσεις κατά αποφάσεων των τοπικών δικαστηρίων και των διοικητικών και εργατικών δικαστηρίων.

Τα περιφερειακά εφετεία (ítélőtábla) αποφαίνονται επί αιτήσεων ενδίκων μέσων κατά των αποφάσεων των περιφερειακών δικαστηρίων και εκδικάζουν όλες τις λοιπές υποθέσεις που υπάγονται στην αρμοδιότητά τους.

Το ανώτατο δικαστήριο της Ουγγαρίας είναι η επονομαζόμενη Kúria. Στις περιπτώσεις που προβλέπονται στη νομοθεσία, το Ανώτατο Δικαστήριο (Kúria) αποφαίνεται επί αιτήσεων ενδίκων μέσων κατά των αποφάσεων των περιφερειακών δικαστηρίων και των περιφερειακών εφετείων, εκδικάζει αιτήσεις αναίρεσης, αποφαίνεται επί συγκρούσεων μεταξύ διαταγμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης και της λοιπής νομοθεσίας, προβαίνοντας στην κατάργηση των εν λόγω διαταγμάτων όπου κρίνεται αναγκαίο, αποφαίνεται επί της μη συμμόρφωσης των αρχών της τοπικής αυτοδιοίκησης με την εκ του νόμου υποχρέωσή τους για θέσπιση νομοθεσίας και εκδικάζει όλες τις λοιπές υποθέσεις που υπάγονται στην αρμοδιότητά του.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Κατά τόπον αρμόδιο για όλες τις υποθέσεις είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου, εκτός εάν προβλέπεται αποκλειστική αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου.

Αν ο εναγόμενος δεν διατηρεί κατοικία στην Ουγγαρία, η αρμοδιότητα καθορίζεται από τον τόπο διαμονής του στην Ουγγαρία. Αν ο τόπος διαμονής του εναγομένου είναι άγνωστος ή βρίσκεται στην αλλοδαπή, για τον καθορισμό της αρμοδιότητας θα ληφθεί υπόψη ο τόπος όπου ο εναγόμενος είχε την πιο πρόσφατη κατοικία του στην Ουγγαρία. Αν αυτός δεν είναι δυνατό να προσδιοριστεί ή αν ο εναγόμενος δεν διέμενε ποτέ στην Ουγγαρία, η αρμοδιότητα καθορίζεται με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος στην Ουγγαρία ή, ελλείψει αυτού, τον τόπο διαμονής του ενάγοντος στην Ουγγαρία. Εάν ο ενάγων δεν είναι φυσικό πρόσωπο, η αρμοδιότητα καθορίζεται με βάση την έδρα του στην Ουγγαρία.

Εάν ο τόπος εργασίας του εναγομένου δεν συμπίπτει με τον τόπο κατοικίας του, το δικαστήριο, κατόπιν αιτήματος του εναγομένου που υποβάλλεται το αργότερο κατά τον χρόνο υποβολής του γραπτού υπομνήματος αντίκρουσης, παραπέμπει την υπόθεση για να συζητηθεί και να εκδικαστεί από το αρμόδιο δικαστήριο του τόπου άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας.

Εάν η αγωγή ασκείται κατά μη φυσικού προσώπου, η γενική δικαιοδοσία δεν εξαρτάται μόνο από την έδρα του προσώπου αλλά και από τον τόπο άσκησης της δραστηριότητας του οργάνου ή της οργανωτικής μονάδας που έχει το δικαίωμα να εκπροσωπεί το νομικό πρόσωπο και να προσφεύγει στο δικαστήριο σε περίπτωση νομικής διαφοράς. Σε περίπτωση αμφιβολίας, ως έδρα νοείται ο τόπος επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αν η έδρα του μη φυσικού προσώπου βρίσκεται στη Βουδαπέστη, αλλά οι επιχειρήσεις του εκτείνονται στο έδαφος της κομητείας της Πέστης, της υπόθεσης επιλαμβάνεται το δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται η κομητεία της Πέστης.

Εάν ένα μη φυσικό πρόσωπο δεν έχει έδρα στην Ουγγαρία, η αρμοδιότητα για την εκδίκαση αγωγών που ασκούνται από Ούγγρο ενάγοντα που δεν είναι φυσικό πρόσωπο καθορίζεται με βάση την έδρα ή τον τόπο άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας του ενάγοντος. Εάν ο ενάγων είναι φυσικό πρόσωπο ουγγρικής ιθαγένειας, η αρμοδιότητα καθορίζεται είτε με βάση τον τόπο κατοικίας του ενάγοντος είτε, ελλείψει αυτού, με βάση τον τόπο διαμονής του.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Εάν δεν προβλέπεται αποκλειστική αρμοδιότητα συγκεκριμένου δικαστηρίου, ο ενάγων μπορεί να επιλέξει να ασκήσει αγωγή ενώπιον άλλου δικαστηρίου από αυτό της γενικής δωσιδικίας του εναγομένου. Ειδικότερα, η αγωγή με την οποία ζητείται η επιβολή της εκ του νόμου υποχρέωσης παροχής διατροφής μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας του ενάγοντος αγωγή που αφορά την κυριότητα ή την κατοχή ακίνητης περιουσίας ή εμπράγματο δικαίωμα επί ακίνητης περιουσίας μπορεί να ασκηθεί ενώπιον δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο αγωγή για την ικανοποίηση συμβατικής αξίωσης μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος κατάρτισης της δικαιοπραξίας ή εκπλήρωσης της παροχής αγωγή για την ικανοποίηση συμβατικής αξίωσης καταναλωτή η οποία ασκείται σε βάρος επιχείρησης μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας του ενάγοντος στην Ουγγαρία ή, ελλείψει αυτού, ο τόπος διαμονής του στην Ουγγαρία τέλος, αγωγή που αφορά ευθύνη από αδικοπραξία μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται η γεωγραφική περιοχή στην οποία προκλήθηκε ή επήλθε η ζημία.

Εάν κανένα δικαστήριο δεν είναι αποκλειστικά αρμόδιο για την εκδίκαση περιουσιακής διαφοράς, αρμόδιο είναι και το δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος στον οποίο διαμένει ο εναγόμενος για εύλογο χρονικό διάστημα (π.χ. ως εργαζόμενος ή φοιτητής). Το εν λόγω κριτήριο δικαιοδοσίας δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην περίπτωση εναγομένων που δεν διαθέτουν την ικανότητα να παρίστανται ενώπιον δικαστηρίου.

Αγωγή με περιουσιακό αντικείμενο κατά αλλοδαπού που δεν είναι φυσικό πρόσωπο μπορεί να ασκηθεί και ενώπιον του δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας του προσώπου στο οποίο έχει ανατεθεί η διαχείριση των υποθέσεων του αλλοδαπού μη φυσικού προσώπου. Αρμόδιο για την επίλυση περιουσιακών διαφορών είναι ομοίως και το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η έδρα του ουγγρικού υποκαταστήματος ή της εμπορικής αντιπροσωπείας του αλλοδαπού μη φυσικού προσώπου.

Από κοινού αγωγή μπορεί να ασκηθεί σε βάρος του παρεπόμενου και του κύριου οφειλέτη ενώπιον του δικαστηρίου που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση αγωγών κατά του κύριου οφειλέτη βάσει οποιουδήποτε κριτηρίου καθορισμού της αρμοδιότητας.

Αρμόδιο για την εκδίκαση αίτησης για τη θέση προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση είναι και το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ίδρυμα κοινωνικής πρόνοιας στο οποίο διαμένει ο καθ’ ου η αίτηση ή υποβάλλεται σε θεραπεία ως εσωτερικός ασθενής επί μακρό χρονικό διάστημα ή στον τόπο της συνήθους διαμονής του.

Επί γαμικών διαφορών, αρμόδιο είναι το δικαστήριο της τελευταίας κοινής συνήθους κατοικίας των συζύγων.

Οι αγωγές που αφορούν την απόδειξη σχέσης συγγένειας, την άσκηση της γονικής μέριμνας, την ανάθεση της επιμέλειας τέκνου σε τρίτον, την αφαίρεση της γονικής μέριμνας, τη λήξη υιοθεσίας ή τη διατροφή ανηλίκου μπορούν να ασκηθούν και στο δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας ή διαμονής του ανήλικου τέκνου.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Όταν προβλέπεται από τον νόμο ότι ένα συγκεκριμένο δικαστήριο διαθέτει αποκλειστική αρμοδιότητα στην υπόθεση. Αυτό ισχύει για παράδειγμα στις περιπτώσεις που αναφέρονται στη συνέχεια.

Εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά στη νομοθεσία, σε δεσμευτική νομική πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή διεθνή σύμβαση, το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου στην Ουγγαρία είναι αποκλειστικά αρμόδιο για την εκδίκαση αγωγών που ασκούνται από επιχείρηση σε βάρος καταναλωτή για την ικανοποίηση αξίωσης που απορρέει από συμβατική σχέση. Αν ο εναγόμενος δεν διατηρεί κατοικία στην Ουγγαρία, η αποκλειστική αρμοδιότητα καθορίζεται από τον τόπο διαμονής του εναγομένου στην Ουγγαρία. Αν ο τόπος διαμονής του εναγομένου είναι άγνωστος ή βρίσκεται στην αλλοδαπή, για τον καθορισμό της αρμοδιότητας θα ληφθεί υπόψη ο τόπος της τελευταίας κατοικίας του στην Ουγγαρία. Εάν αυτός δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί, η αρμοδιότητα θα καθοριστεί με βάση τους γενικούς κανόνες.

Εάν ένα πρόσωπο που έχει υποστεί ζημία έχει τη δυνατότητα, σύμφωνα με νομική διάταξη που αφορά τα ασφαλιστήρια συμβόλαια αστικής ευθύνης, να απαιτήσει αποζημίωση ή επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση από τρίτο πρόσωπο, άλλο από εκείνο που προκάλεσε τη ζημία, αποκλειστικά αρμόδιο για την εκδίκαση της αγωγής που ασκείται σε βάρος του τρίτου είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντος στην Ουγγαρία, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στη νομοθεσία, σε δεσμευτική νομική πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε διεθνή σύμβαση. Αν ο ενάγων δεν διατηρεί κατοικία στην Ουγγαρία, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής του ενάγοντος στην Ουγγαρία. Εάν ο ενάγων δεν είναι φυσικό πρόσωπο, η αποκλειστική αρμοδιότητα καθορίζεται βάσει της έδρας του στην Ουγγαρία. Εάν ο ενάγων δεν διατηρεί τόπο κατοικίας, τόπο διαμονής ή έδρα στην Ουγγαρία, η αρμοδιότητα καθορίζεται με βάση τους γενικούς κανόνες.

Αγωγές που ασκούνται για την άρση ή τον περιορισμό της αναγκαστικής εκτέλεσης υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του τοπικού δικαστηρίου που διέταξε την αναγκαστική εκτέλεση. Εάν η αναγκαστική εκτέλεση δεν διατάχθηκε από τοπικό δικαστήριο, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής του οφειλέτη.

Η αγωγή που ασκείται για την άρση της κατάσχεσης (για την αποδέσμευση περιουσιακού στοιχείου που κατασχέθηκε παρανόμως) υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του τοπικού δικαστηρίου στην περιφέρεια του οποίου έλαβε χώρα η κατάσχεση.

Αγωγή με την οποία ζητείται η άδεια συμμετοχής στη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του δικαστηρίου που απέρριψε την αίτηση του υπέρ ου η εμπράγματη ασφάλεια κατά τη διάρκεια της διαδικασίας δικαστικής εκτέλεσης.

Αγωγή που ασκείται με αίτημα την τροποποίηση της απόφασης υπαλλήλου της τοπικής αυτοδιοίκησης επί ζητήματος νομής υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του δικαστηρίου της έδρας του υπαλλήλου της τοπικής αυτοδιοίκησης που έλαβε την απόφαση περί νομής.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Σε διαφορές με περιουσιακό αντικείμενο, οι διάδικοι μπορούν να αναθέσουν αρμοδιότητα σε συγκεκριμένο δικαστήριο για την επίλυση της τρέχουσας διαφοράς τους ή τυχόν μέλλουσας διαφοράς που ενδέχεται να προκύψει από συγκεκριμένη έννομη σχέση, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο. Η συμφωνία των διαδίκων για την παρέκταση της αρμοδιότητας μπορεί να γίνει γραπτά, προφορικά, με γραπτή βεβαίωση, κατά τρόπο σύμφωνο προς τις μεταξύ τους συναλλακτικές πρακτικές ή, μεταξύ διαδίκων που προβαίνουν σε διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, κατά τρόπο σύμφωνο προς τις συναλλακτικές πρακτικές που είναι γνωστές ή θα έπρεπε να είναι γνωστές στους διαδίκους και οι οποίες είναι εν γένει γνωστές και χρησιμοποιούνται τακτικά στο δεδομένο πεδίο από τα συμβαλλόμενα μέρη που συνάπτουν σύμβαση η οποία περιέχει σχετική διάταξη περί αρμοδιότητας.

Σε υποθέσεις στις οποίες η νομοθεσία προβλέπει αποκλειστική αρμοδιότητα συγκεκριμένου δικαστηρίου, η αρμοδιότητα δεν δύναται να ανατεθεί σε άλλο δικαστήριο. Το επιλεγέν δικαστήριο έχει αποκλειστική αρμοδιότητα εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο ή αν συμφωνηθεί διαφορετικά από τους διαδίκους. Η συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας ισχύει και για τους νόμιμους διαδόχους των διαδίκων. Η συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας δεν πρέπει να είναι διαμορφωμένη με τρόπο που να εμποδίζει τους καταναλωτές από το να εγείρουν τις συμβατικές τους αξιώσεις σε βάρος επιχείρησης ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του καταναλωτή στην Ουγγαρία ή, ελλείψει αυτού, του τόπου διαμονής του καταναλωτή στην Ουγγαρία.

Σε διαφορές με περιουσιακό αντικείμενο, για την επίλυση των τρεχουσών νομικών διαφορών ή όποιων μελλοντικών διαφορών προκύψουν από συγκεκριμένη έννομη σχέση, οι διάδικοι δεν μπορούν να ορίζουν ως αρμόδιο το περιφερειακό δικαστήριο πρωτευούσης της Βουδαπέστης ούτε το περιφερειακό δικαστήριο της ευρύτερης περιφέρειας της Βουδαπέστης για υποθέσεις που υπάγονται στην αρμοδιότητα των περιφερειακών δικαστηρίων, ούτε να ορίζουν ως αρμόδιο το κεντρικό τοπικό δικαστήριο της Πέστης για υποθέσεις που υπάγονται στην αρμοδιότητα των τοπικών δικαστηρίων.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Τα διοικητικά και εργατικά δικαστήρια αποτελούν τα μοναδικά ειδικά δικαστήρια στην Ουγγαρία.

Οι αγωγές εργατικού δικαίου διέπονται κατά κανόνα από τους γενικούς κανόνες αρμοδιότητας που περιγράφονται στο σημείο 2.2.1. Ένας εργαζόμενος που επιθυμεί να ασκήσει αγωγή, μπορεί να επιλέξει μεταξύ του δικαστηρίου στη γενική δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο εναγόμενος και του διοικητικού και εργατικού δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας του εργαζομένου ή, ελλείψει αυτού, του τόπου διαμονής του στην Ουγγαρία, ή του διοικητικού και εργατικού δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος στον οποίο εργάζεται ή εργαζόταν ο εργαζόμενος για μακρό χρονικό διάστημα. Εάν ένας ομόδικος ή μία αξίωση υπάγεται στη δικαιοδοσία δικαστηρίου που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση αγωγών εργατικού δικαίου, ενώ άλλος ομόδικος ή αξίωση υπάγεται στη δικαιοδοσία τοπικού ή περιφερειακού δικαστηρίου, η αγωγή θα υπαχθεί στη δικαιοδοσία του εργατικού δικαστηρίου, υπό τον όρο ότι η νομοθεσία επιτρέπει την ομοδικία ή τη συνένωση των αξιώσεων.

Οι διοικητικές προσφυγές ασκούνται υποχρεωτικά ενώπιον του δικαστηρίου στην περιφέρεια του οποίου ασκείται η διοικητική δραστηριότητα που αποτελεί το αντικείμενο της διαφοράς, εκτός εάν ο νόμος προβλέπει την αποκλειστική αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου. Εάν η διοικητική πράξη που αποτελεί το αντικείμενο της διαφοράς εκτελέστηκε στο πλαίσιο διαδικασιών που ολοκληρώνονται σε περισσότερους από έναν βαθμούς, κατά τόπον αρμόδιο για την υπόθεση είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο εκτελέστηκε η διοικητική πράξη στον πρώτο βαθμό.

Στις υποθέσεις που αφορούν δικαιώματα, υποχρεώσεις και έννομες σχέσεις που σχετίζονται με ακίνητη περιουσία, ο τόπος άσκησης της διοικητικής δραστηριότητας είναι ο τόπος στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο. Σε περίπτωση κοινοποίησης ή άδειας για την άσκηση μιας δραστηριότητας, είναι ο τόπος στον οποίο ασκείται ή πρόκειται να ασκείται η δραστηριότητα. Εκτός από τις δύο προαναφερόμενες περιπτώσεις, ο τόπος άσκησης της διοικητικής δραστηριότητας του φορέα της περιφερειακής κρατικής αυτοδιοίκησης που έχει εθνική δικαιοδοσία είναι ο τόπος κατοικίας ή διαμονής του ενάγοντος ή, για νομικά πρόσωπα και οντότητες χωρίς νομική προσωπικότητα, η έδρα της οντότητας ή, ελλείψει αυτής, η έδρα του διοικητικού φορέα. Η κομητεία της Πέστης είναι ο τόπος άσκησης των διοικητικών δραστηριοτήτων οι οποίες ασκούνται στην έδρα του φορέα της κρατικής διοίκησης που έχει την έδρα του στη Βουδαπέστη, στη δικαιοδοσία όμως του οποίου υπάγεται η κομητεία της Πέστης ή τμήμα αυτής. Σε περιπτώσεις παράλειψης, ο τόπος άσκησης της διοικητικής δραστηριότητας είναι η έδρα του διοικητικού φορέα, εκτός από τις πρώτες τρεις περιπτώσεις που καθορίζονται ανωτέρω.

Ορισμένα διοικητικά και εργατικά δικαστήρια είναι κατά τόπον αρμόδια για συγκεκριμένες περιφέρειες. Αυτά είναι: το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο πρωτευούσης της Βουδαπέστης, το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο της ευρύτερης περιφέρειας της Βουδαπέστης, το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο του Debrecen, το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο του Győr, το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο του Miskolc, το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο του Pécs, το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο του Szeged, το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο του Veszprém.

Αρμόδιο για την εκδίκαση αγωγών που αφορούν την κοινωνική ασφάλιση, τις κοινωνικές παροχές ή τα επιδόματα προστασίας ανηλίκων και τις παροχές ή το επίδομα που παρέχονται από την κρατική υπηρεσία απασχόλησης είναι το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας ή διαμονής του ενάγοντος ή, εάν ο ενάγων είναι νομικό πρόσωπο ή οντότητα χωρίς νομική προσωπικότητα, η έδρα του ενάγοντος ή, ελλείψει αυτού, η έδρα του διοικητικού φορέα.

Προσφυγές που σχετίζονται με διοικητικές συμβάσεις ασκούνται υποχρεωτικά ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου στην περιφέρεια του οποίου συνήφθη η σύμβαση. Το δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση αγωγών σε βάρος του κύριου οφειλέτη βάσει οποιουδήποτε κριτηρίου καθορισμού της αρμοδιότητας είναι αρμόδιο και για την εκδίκαση της αγωγής σε βάρος του παρεπόμενου οφειλέτη.

Εάν η διοικητική δραστηριότητα έλαβε χώρα στο εξωτερικό, η προσφυγή υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του διοικητικού και εργατικού δικαστηρίου πρωτευούσης της Βουδαπέστης.

Εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο, τα συμβαλλόμενα μέρη διοικητικής σύμβασης μπορούν, έπειτα από ατομική διαπραγμάτευση, να συμπεριλάβουν ρήτρα παρέκτασης αρμοδιότητας, με την οποία αναθέτουν αρμοδιότητα για την εκδίκαση οποιασδήποτε νομικής διαφοράς που ενδέχεται να ανακύψει μεταξύ τους, σε σχέση με τη διοικητική σύμβαση, σε διοικητικό και εργατικό δικαστήριο που είναι κατά τόπον αρμόδιο για συγκεκριμένη περιφέρεια. Εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο και δεν συμφωνηθεί διαφορετικά από τα μέρη, το επιλεγέν δικαστήριο θα είναι αποκλειστικά αρμόδιο για την εκδίκαση όλων των προσφυγών που σχετίζονται με τη διοικητική σύμβαση. Η συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας ισχύει και για τους νόμιμους διαδόχους των διαδίκων.

Σε υποθέσεις στις οποίες η νομοθεσία προβλέπει αποκλειστική αρμοδιότητα συγκεκριμένου δικαστηρίου, η αρμοδιότητα δεν δύναται να ανατεθεί σε άλλο δικαστήριο.

Τα μέρη δεν μπορούν να αναθέσουν αρμοδιότητα για την επίλυση των μελλοντικών διαφορών που θα ανακύψουν από τη διοικητική σύμβαση στο διοικητικό και εργατικό δικαστήριο πρωτευούσης της Βουδαπέστης.

Οι αγωγές που αφορούν τις υπηρεσιακές σχέσεις δημοσίου δικαίου ασκούνται υποχρεωτικά ενώπιον του δικαστηρίου στην δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος στον οποίο εκτελέστηκε η εργασία. Εάν ο ενάγων είναι φυσικό πρόσωπο, έχει επίσης δυνατότητα να ασκήσει την αγωγή ενώπιον του δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο τόπος κατοικίας του ενάγοντος.

Το διοικητικό και εργατικό δικαστήριο πρωτευούσης της Βουδαπέστης είναι αποκλειστικά αρμόδιο για την εκδίκαση εφέσεων κατά των αποφάσεων των διοικητικών και εργατικών δικαστηρίων και για την εκδίκαση αγωγών που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των περιφερειακών δικαστηρίων.

Τελευταία επικαιροποίηση: 15/01/2024

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Μάλτα

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Η επιλογή δικαστηρίου ή δικαιοδοτικού οργάνου εξαρτάται από τη φύση της υπόθεσής σας. Η απόλυτη πλειονότητα των αστικών και εμπορικών υποθέσεων εμπίπτει στη δικαιοδοσία των τακτικών πολιτικών δικαστηρίων, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν εμπορικά δικαστήρια. Υπάρχουν ορισμένα ειδικά δικαστήρια, μεταξύ των οποίων:

Το Εργατοδικείο (Industrial Tribunal - Tribunal Industrijali) – εκδικάζει υποθέσεις που αφορούν παράνομες απολύσεις και διακριτική μεταχείριση

παράνομη μεταχείριση στον χώρο εργασίας.

Το Συμβούλιο ρύθμισης μισθώσεων (Rent Regulation Board - Bord tal-Kera) – εκδικάζει υποθέσεις που αφορούν τη μεταβολή των όρων μίσθωσης, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του μισθώματος και της λύσης της μίσθωσης. Αυτές οι υποθέσεις πρέπει να αφορούν μισθωτήριες συμβάσεις που έχουν συναφθεί πριν από την 1η Ιουνίου 1995.

Το Συμβούλιο έγγειας διαιτησίας (Land Arbitration Board - Bord tal-Arbitraġġ dwar Artijiet) – εκδικάζει υποθέσεις που αφορούν την ταξινόμηση της απαλλοτριωθείσας γης και το ποσό αποζημίωσης που οφείλεται στον ιδιοκτήτη της.

Όλα αυτά τα δικαιοδοτικά όργανα συνεδριάζουν στη Βαλέτα, στο ίδιο κτίριο με τα τακτικά δικαστήρια.

Βλ. επίσης απάντηση στο ερώτημα 4 της ενότητας «Προσφυγή στα δικαστήρια».

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Για να μάθετε ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της υπόθεσής σας, πρέπει να συμβουλευτείτε τον αποκαλούμενο κώδικα οργάνωσης και πολιτικής δικονομίας (κεφάλαιο 12 της Νομοθεσίας της Μάλτας).

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Ναι, υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ ανώτερων και κατώτερων δικαστηρίων. Η διαφοροποίηση έγκειται στο ότι τα κατώτερα δικαστήρια μπορούν να επιλαμβάνονται και να εκδικάζουν υποθέσεις αμιγώς αστικής φύσεως που αφορούν όλες τις απαιτήσεις αξίας έως 15 000 ευρώ. Τα ανώτερα δικαστήρια επιλαμβάνονται και εκδικάζουν υποθέσεις αμιγώς αστικής φύσεως που αφορούν όλες τις απαιτήσεις αξίας άνω των 15 000 ευρώ, καθώς και οποιαδήποτε υπόθεση (ανεξαρτήτως της αξίας της απαίτησης) που αφορά ακίνητη περιουσία ή δουλείες, βάρη ή λοιπά δικαιώματα επί ακίνητης περιουσίας, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε αξίωσης για εκδίωξη ή έξωση από ακίνητη περιουσία σε αστική ή αγροτική περιοχή, είτε μισθωμένη είτε κατοικούμενη από πρόσωπα που διαμένουν ή έχουν τη συνήθη κατοικία τους εκεί. Βλ. επίσης απάντηση στο ερώτημα 4 της ενότητας «Προσφυγή στα δικαστήρια».

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Ο βασικός κανόνας για τον προσδιορισμό της κατά τόπον αρμοδιότητας είναι ο τόπος κατοικίας του εναγομένου. Στη Μάλτα, η δικαιοδοσία διαιρείται μεταξύ της Μάλτας και του Γκόζο. Δεν υπάρχουν δικαστήρια που σχετίζονται με τις διάφορες πόλεις. Για τα άτομα που διαμένουν ή έχουν την κατοικία τους στη Μάλτα, η υπόθεση πρέπει να εκδικάζεται σε δικαστήριο στη Μάλτα. Αντιστρόφως, οι υποθέσεις ατόμων που διαμένουν ή έχουν τη συνήθη κατοικία τους στη νήσο Γκόζο πρέπει να εκδικάζονται στο Γκόζο.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Βλ. απάντηση στο ερώτημα 2.2.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Εξαίρεση από τον προαναφερόμενο βασικό κανόνα υπάρχει όταν η υποχρέωση πρέπει να εκτελεστεί σε συγκεκριμένο νησί. Για παράδειγμα, εάν ο εναγόμενος κατοικεί στο Γκόζο αλλά η υποχρέωση που αποτελεί αντικείμενο της αγωγής πρέπει να εκτελεστεί στη Μάλτα, τότε αρμόδια είναι τα δικαστήρια της Μάλτας και όλες οι διαδικασίες ασκούνται ενώπιον των δικαστηρίων της Μάλτας παρά το γεγονός ότι ο εναγόμενος κατοικεί στο Γκόζο.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Οι κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας σύμφωνα με το δίκαιο της Μάλτας δεν προβλέπουν επιλογή δικαστηρίου από τους διαδίκους.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Αυτό μπορεί να γίνει στην περίπτωση που η υποχρέωση πρέπει να εκτελεστεί σε συγκεκριμένο νησί.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Δεν υπάρχει νομική διάταξη που να παρέχει αυτήν τη δυνατότητα. Σύμφωνα με το δίκαιο της Μάλτας, οι διάδικοι δεν μπορούν να επιλέξουν δικαστήριο που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα ήταν αρμόδιο, ακόμη και αν συμφωνούν μεταξύ τους. Η αναρμοδιότητα του δικαστηρίου μπορεί να αποφασίζεται από το ίδιο το δικαστήριο διότι πρόκειται για ζήτημα/κανόνα δημόσιας τάξης.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Ο ιστότοπος Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://judiciary.mt/il-qrati/ παρέχει ορισμένες πληροφορίες σχετικά με το δικαστήριο στο οποίο θα πρέπει να προσφύγετε για την υπόθεσή σας. Επιπλέον, μπορεί να επισκεφθείτε τον ιστότοπο Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://legislation.mt/ και να συμβουλευτείτε τους νόμους της Μάλτας ώστε να μάθετε σε ποιο δικαστήριο θα πρέπει να απευθυνθείτε για την υπόθεσή σας. Θα πρέπει να ζητήσετε τη συμβουλή του δικηγόρου ή του νομικού πληρεξουσίου που υπογράφει τις πράξεις. Όσον αφορά τα ειδικά δικαστήρια, η δικαιοδοσία τους και οι αρμοδιότητές τους αναλύονται στους νόμους περί της σύστασής τους.

http://www.justice.gov.mt Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΑγγλικά

Τελευταία επικαιροποίηση: 28/11/2019

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Κάτω Χώρες

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Ο ολλανδικός κώδικας πολιτικής δικονομίας δεν προβλέπει ειδικά δικαστήρια, όπως εμπορικά ή εργατικά δικαστήρια. Το πρωτοδικείο είναι καταρχήν αρμόδιο σε όλες τις πολιτικές διαδικασίες.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Τα πρωτοβάθμια δικαστήρια εξετάζουν όλες τις αστικές υποθέσεις, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος. Το πολιτικό δικαστήριο χειρίζεται υποθέσεις μεταξύ δύο διαδίκων (φυσικών ή νομικών προσώπων). Το πολιτικό δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο σε διαφορές που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του διοικητικού δικαστηρίου. Πρόκειται για διαφορές με τη διοίκηση (τις δημόσιες αρχές). Στην ολλανδική έννομη τάξη υπάρχουν τρία είδη δικαστηρίων ιδιωτικού δικαίου: πρωτοδικεία (rechtbanken), εφετεία (gerechtshoven) και το Ανώτατο Δικαστήριο των Κάτω Χωρών (Hoge Raad Nederlanden).

Από την 1η Απριλίου 2013 οι Κάτω Χώρες έχουν κατανεμηθεί σε δέκα δικαστικές περιφέρειες, καθεμιά με το δικό της δικαστήριο: έντεκα δικαστήρια με αρμοδιότητα σε τέσσερις τομείς. Επιπρόσθετα, υπάρχουν τέσσερα εφετεία και ένα Ανώτατο Δικαστήριο των Κάτω Χωρών.

Στα πρωτοδικεία έχουν δημιουργηθεί οργανωτικές μονάδες, οι οποίες ονομάζονται «τμήματα» (sectoren): το περιφερειακό, το διοικητικό, το πολιτικό και το ποινικό. Το δικαστήριο έχει μονομελείς και πολυμελείς συνθέσεις. H μονομελής σύνθεση απαρτίζεται από έναν δικαστή η πολυμελής σύνθεση απαρτίζεται από τρεις δικαστές. Βασική αρχή είναι ότι οι δικαστικές υποθέσεις των περιφερειακών δικαστηρίων (ειρηνοδικείων), οι απλές υποθέσεις και οι επείγουσες υποθέσεις εκδικάζονται από μονομελείς συνθέσεις. Πολλές οικογενειακές υποθέσεις επίσης τελούν υπό τον χειρισμό των μονομελών συνθέσεων. Παράδειγμα μονομελούς σύνθεσης αποτελεί το δικαστήριο ανηλίκων για συγκεκριμένες υποθέσεις που αφορούν παιδιά. Οι νομικά σύνθετες υποθέσεις εκδικάζονται από πολυμελή σύνθεση.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Μια δικαστική υπόθεση συνήθως εισάγεται στο πρωτοδικείο. Τα είδη των πρωτοδικείων είναι τέσσερα:

  • τα πολιτικά (πολίτης κατά πολίτη)
  • τα διοικητικά (πολίτης κατά δημόσιας αρχής)
  • τα ποινικά (παραβάσεις και ποινικά αδικήματα)
  • τα περιφερειακά (ειρηνοδικεία)

Εφετεία

Όποιος δεν συμφωνεί με δικαστική απόφαση μπορεί ν’ ασκήσει έφεση κατ’ αυτής. Οι ποινικές και αστικές υποθέσεις εισάγονται ενώπιον ενός από τα τέσσερα εφετεία. Στις διοικητικές υποθέσεις, η έφεση, ανάλογα με το αντικείμενο μπορεί να εκδικαστεί από:

  • τα εφετεία (gerechtshoven)
  • το ανώτατο δικαστήριο σε υποθέσεις κοινωνικής ασφάλισης (Centrale Raad van Beroep)
  • το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο σε υποθέσεις εμπορίου και βιομηχανίας (College van Beroep voor het Bedrijfsleven)
  • το Συμβούλιο της Επικρατείας (το τμήμα διοικητικής αρμοδιότητας) [Raad van State (afdeling bestuursrechtspraak)]

Ανώτατο Δικαστήριο

Το Ανώτατο Δικαστήριο των Κάτω Χωρών είναι το ύπατο δικαστικό όργανο των Κάτω Χωρών στους τομείς του αστικού, του ποινικού και του φορολογικού δικαίου. Το Ανώτατο Δικαστήριο μπορεί να εξαφανίζει αποφάσεις ιδίως των εφετείων (τούτο είναι γνωστό ως αναίρεση). Το Ανώτατο Δικαστήριο είναι επίσης αρμόδιο να διατηρεί τη νομική ενότητα και να κατευθύνει την ανάπτυξη του ολλανδικού δικαίου.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Στις Κάτω Χώρες, υπάρχουν περιφερειακά πρωτοδικεία (arrondissementsrechtbanken). Έφεση κατά απόφασης πρωτοβάθμιου δικαστηρίου μπορεί να κατατεθεί στο εφετείο. Επιπρόσθετα, η «σχετική αρμοδιότητα» είναι σημαντική για να προσδιοριστεί ποιο από τα δέκα πρωτοδικεία είναι αρμόδιο, για παράδειγμα το Πρωτοδικείο Άμστερνταμ ή το Πρωτοδικείο του Leeuwarden, δηλαδή το δικαστήριο της περιφέρειας στην οποία εκδικάζεται η υπόθεσή σας.

Για διεθνείς υποθέσεις, δηλαδή υποθέσεις διασυνοριακής φύσης, αφότου έχει προσδιοριστεί ότι αρμόδιο είναι το ολλανδικό δικαστήριο, η κατά τόπον αρμοδιότητα καθορίζεται από το ολλανδικό δίκαιο, εκτός αν ο κανόνας σύμφωνα με τον οποίο προσδιορίζεται η διεθνής αρμοδιότητα προσδιορίζει επίσης το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 ή 3 του κανονισμού Βρυξέλλες I [κανονισμός (EΚ) αριθ. 44/2001 του Συμβουλίου για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις].

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Βασικός κανόνας στη διαδικασία που κινείται με κλήτευση στον πρώτο βαθμό είναι ότι αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγόμενου [άρθρο 99 του κώδικα πολιτικής δικονομίας (Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering)]. Εάν δεν υπάρχει γνωστός τόπος κατοικίας στις Κάτω Χώρες, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της πραγματικής διαμονής του εναγόμενου (στις Κάτω Χώρες).

Το δικαστικό μέγαρο εντός μιας δικαστικής περιφέρειας στην οποία πρόκειται να εκδικαστεί μια υπόθεση περιφερειακού δικαστηρίου προσδιορίζεται βάσει του παραρτήματος του διατάγματος περί δευτερευόντων τόπων συνεδριάσεως (δικαστηρίων) (Besluit nevenvestigings- en nevenzittingsplaatsen) της 10ης Δεκεμβρίου 2001 (  Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.overheid.nl/).

Οι κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας των πρωτοδικείων ισχύουν αναλογικά.

Βασικός κανόνας στη διαδικασία που κινείται με αίτηση στον πρώτο βαθμό είναι ότι αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα (ή ενός από τους ενάγοντες ή ενός ενδιαφερόμενου μέρους που κατονομάζεται στην αίτηση) (άρθρο 262 του κώδικα πολιτικής δικονομίας). Εάν δεν υπάρχει γνωστός τόπος κατοικίας στις Κάτω Χώρες, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της πραγματικής διαμονής του ενάγοντος (στις Κάτω Χώρες). Αν η αίτηση συνδυάζεται με διαδικασία που κινείται με κλήτευση, επίσης αρμόδιο είναι το δικαστήριο που εξετάζει την τελευταία.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Οι κανόνες που ορίζονται στα σημεία 2.2.2.1, 2.2.2.2 και 2.2.2.3 παρακάτω αναφέρονται πρωτίστως σε διαδικασίες που κινούνται με κλήτευση.

Σε διαδικασία που κινείται με αίτηση, αν το δικαστήριο του ενάγοντα είναι γενικά αρμόδιο, ισχύουν διαφορετικοί κανόνες για τις αιτήσεις τροποποίησης της διατροφής.

Αίτηση για την τροποποίηση της διατροφής συντρόφου πρέπει να κατατεθεί από τον αιτούντα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του υπόχρεου της διατροφής. Ο υπόχρεος της διατροφής που επιθυμεί να καταθέσει αίτηση τροποποίησης πρέπει να προσφύγει στο πρωτοδικείο του τόπου κατοικίας του δικαιούχου της διατροφής.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Όσον αφορά τη διαδικασία που κινείται με κλήτευση, το ολλανδικό δικονομικό δίκαιο περιλαμβάνει έναν αριθμό διατάξεων στις οποίες ορίζεται αρμόδιο ένα δικαστήριο παράλληλα με το αρμόδιο δικαστήριο που ορίζεται με τον βασικό κανόνα (το δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή της πραγματικής διαμονής του εναγόμενου). Πρόκειται για προαιρετική αρμοδιότητα. Ο ενάγων μπορεί να επιλέξει μεταξύ των δικαστηρίων που είναι αρμόδια βάσει του βασικού και του προαιρετικού κανόνα. Η εναλλακτική αυτή εκφράζεται παρακάτω με τη χρήση της λέξης «επίσης».

Σε περιπτώσεις που κινούνται με κλήτευση, οι παρακάτω κανόνες είναι συναφείς:

  • Εργατικές υποθέσεις / υποθέσεις αντιπροσωπείας

Στις εργατικές υποθέσεις / υποθέσεις αντιπροσωπείας, αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του τόπου συνήθους παροχής της εργασίας (άρθρο 100 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

  • Καταναλωτικές υποθέσεις

Στις καταναλωτικές υποθέσεις, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή ελλείψει αυτού, αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του τόπου της πραγματικής διαμονής του καταναλωτή (άρθρο 101 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

  • Αδικοπραξίες ή οιονεί αδικοπραξίες

Σε υποθέσεις που αφορούν αδικοπραξίες ή οιονεί αδικοπραξίες, αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του τόπου επέλευσης του επιζήμιου γεγονότος (άρθρο 102 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

  • Ακίνητη περιουσία

Σε υποθέσεις που αφορούν ακίνητη περιουσία, αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο ή το μεγαλύτερο μέρος αυτού (άρθρο 103 του κώδικα πολιτικής δικονομίας). Σε υποθέσεις που αφορούν τη μίσθωση κατοικιών ή επιχειρηματικών εγκαταστάσεων, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το περιφερειακό δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται το μισθωμένο ακίνητο ή το μεγαλύτερο μέρος αυτού.

  • Κληρονομίες

Σε υποθέσεις κληρονομικής φύσης, αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του πιο πρόσφατου τόπου κατοικίας του θανόντος (άρθρο 104 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

  • Νομικά πρόσωπα

Σε υποθέσεις που αφορούν νομικά πρόσωπα (για παράδειγμα, υποθέσεις που αφορούν τη λύση των νομικών προσώπων, την ακυρότητα ή εγκυρότητα των αποφάσεων των νομικών προσώπων, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μελών ή των εταίρων), αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του τόπου της έδρας ή του τόπου της εγκατάστασης του νομικού προσώπου ή της εταιρίας.

  • Πτώχευση, αναστολή πληρωμών και αναδιάρθρωση οφειλών

Σε υποθέσεις που αφορούν την εφαρμογή των νομικών διατάξεων που διέπουν την πτώχευση, την παύση πληρωμών και την αναδιάρθρωση των οφειλών των φυσικών προσώπων, αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του έχοντος την εποπτεία δικαστή, ή αν δεν έχει διοριστεί εποπτεύων δικαστής, το δικαστήριο που έχει κηρύξει την παύση των πληρωμών (άρθρο 106 του κώδικα πολιτικής δικονομίας). Ο πτωχευτικός νόμος (Faillissementswet) περιλαμβάνει επίσης ειδικούς κανόνες που αφορούν την αρμοδιότητα και οι οποίοι υπερισχύουν των κανόνων αρμοδιότητας που θεσπίζει ο κώδικας πολιτικής δικονομίας.

  • Παρέκταση αρμοδιότητας

Στη μεταξύ τους σύμβαση, τα μέρη ενίοτε καθορίζουν διαφορετικό δικαστήριο από το κατά νόμον αρμόδιο (άρθρο 108 παράγραφος 1 του κώδικα πολιτικής δικονομίας). Από την εν λόγω ελευθερία παρέκτασης της αρμοδιότητας εξαιρούνται (άρθρο 108 παράγραφος 2 του κώδικα πολιτικής δικονομίας) οι καταναλωτικές υποθέσεις, οι μισθωτικές υποθέσεις και οι συμβάσεις εργασίας. Στις εν λόγω περιπτώσεις, το δικαστήριο εξετάζει το κατά πόσον υφίσταται έγκυρη ρήτρα παρέκτασης αρμοδιότητας (άρθρο 110 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

  • Κατοικία του ενάγοντα

Εάν, κατά τις ανωτέρω αναφερόμενες διατάξεις που αφορούν την κατά τόπον αρμοδιότητα, δεν μπορεί να καθοριστεί κανένα αρμόδιο δικαστήριο στις Κάτω Χώρες, το άρθρο 109 του κώδικα πολιτικής δικονομίας ορίζει ότι, κατ’ εξαίρεση, αρμόδιο θα είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα. Τέτοια περίπτωση μπορεί να προκύψει αν ένας εργαζόμενος επιθυμεί να κλητεύσει τον αλλοδαπό εργοδότη ενώπιον του δικαστηρίου στις Κάτω Χώρες, εφόσον η εργασία δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένο τόπο αλλά διεξάγεται σε ολόκληρη τη χώρα. Εάν ούτε μ’ αυτόν τον τρόπο είναι δυνατό να βρεθεί το αρμόδιο δικαστήριο, η υπόθεση εισάγεται ενώπιον του Πρωτοδικείου της Χάγης.

Όσον αφορά το διαζύγιο επισημαίνονται επίσης τα εξής:

Η κατά τόπον αρμοδιότητα του δικαστηρίου του διαζυγίου ρυθμίζεται στο άρθρο 262 του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Ο βασικός κανόνας είναι: αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα (ή ενός από τους ενάγοντες ή ενός ενδιαφερόμενου μέρους που κατονομάζεται στην αίτηση) και εάν το εν λόγω πρόσωπο δεν έχει γνωστό τόπο κατοικίας στις Κάτω Χώρες, το δικαστήριο του τόπου της πραγματικής διαμονής του εν λόγω προσώπου (στις Κάτω Χώρες).

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Το ολλανδικό δικονομικό δίκαιο περιλαμβάνει ορισμένους ειδικούς κανόνες για την κατά τόπον αρμοδιότητα που δεν εμπίπτουν στον βασικό κανόνα. Ο ειδικός κανόνας πρέπει να εφαρμόζεται. Στις ειδικές περιπτώσεις που περιγράφονται παρακάτω, πρέπει να επιλεγεί άλλο δικαστήριο από αυτό του τόπου κατοικίας του εναγόμενου.

  • Ανήλικοι

Σε υποθέσεις που αφορούν ανηλίκους, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή ελλείψει τόπου κατοικίας στις Κάτω Χώρες το δικαστήριο του τόπου πραγματικής διαμονής του ανηλίκου (άρθρο 265 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Δεν πρόκειται για προαιρετική αρμοδιότητα, αλλά για ειδικό κανόνα που αντικαθιστά τον βασικό κανόνα. Αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή ελλείψει τόπου κατοικίας στις Κάτω Χώρες, του τόπου πραγματικής διαμονής του ανηλίκου και όχι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή διαμονής του ενάγοντα (βασικός κανόνας στη διαδικασία που κινείται με αίτηση). Εάν δεν μπορεί να προσδιοριστεί συγκεκριμένο δικαστήριο σύμφωνα με τον εν λόγω κανόνα, αρμόδιο είναι το Πρωτοδικείο της Χάγης.

  • Οικογενειακή κατάσταση

Σε υποθέσεις που αφορούν τη συμπλήρωση, καταχώριση, ακύρωση ή τροποποίηση των ληξιαρχικών μητρώων ή των πιστοποιητικών που πρόκειται να καταχωριστούν ή έχουν ήδη καταχωριστεί σ’ αυτά, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο καταχωρίστηκε ή πρόκειται να καταχωριστεί το πιστοποιητικό (άρθρο 263 του κώδικα πολιτικής δικονομίας). Στις εν λόγω υποθέσεις που αφορούν πιστοποιητικά που πρόκειται να καταχωριστούν ή έχουν ήδη καταχωριστεί στα ληξιαρχεία του δήμου της Χάγης, σύμφωνα με το Βιβλίο 1 του αστικού κώδικα (Burgerlijk Wetboek), αρμόδιο είναι το Πρωτοδικείο της Χάγης.

  • Μίσθωση οικοδομημένου ακινήτου

Σε υποθέσεις που αφορούν τη μίσθωση οικοδομημένου ακινήτου ή μέρους αυτού, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται το μισθωμένο ακίνητο (άρθρο 264 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

  • Στερητική δικαστική συμπαράσταση ενηλίκου, διαχείριση περιουσίας, επικουρική δικαστική συμπαράσταση

Σε υποθέσεις στερητικής συμπαράστασης ενηλίκου, διαχείρισης περιουσίας και επικουρικής δικαστικής συμπαράστασης, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή ελλείψει τόπου κατοικίας στις Κάτω Χώρες, του τόπου της πραγματικής διαμονής του προσώπου το οποίο βρίσκεται υπό δικαστική συμπαράσταση ή του οποίου η περιουσία αποτελεί αντικείμενο διαχείρισης (άρθρο 266 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

  • Απόντα ή αφανή πρόσωπα επιβεβαίωση θανάτου (άρθρο 267 του κώδικα πολιτικής δικονομίας)

Σε κληρονομικές υποθέσεις, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του πιο πρόσφατου τόπου κατοικίας του θανόντος (άρθρο 268 παράγραφος 1 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Σε υποθέσεις που αφορούν απόντα ή αφανή πρόσωπα, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου που εγκατέλειψε το απόν ή αφανές πρόσωπο. Για την επιβεβαίωση θανάτου, αρμόδιο είναι το Πρωτοδικείο της Χάγης (άρθρο 269 του κώδικα πολιτικής δικονομίας). Συνεπώς, το άρθρο 269 του κώδικα πολιτικής δικονομίας λειτουργεί ως δικλείδα ασφαλείας.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Βάσει του άρθρου 108 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, οι διάδικοι μπορούν να συμφωνήσουν γραπτή παρέκταση αρμοδιότητας. Η παρέκταση της αρμοδιότητας επιτρέπεται μόνο για έννομες σχέσεις που μπορούν να καθοριστούν ελεύθερα από τα μέρη. Ως εκ τούτου, σε υποθέσεις που αφορούν τη δημόσια τάξη, δεν επιτρέπεται η παρέκταση αρμοδιότητας. Ενδεικτικές υποθέσεις είναι ορισμένες υποθέσεις του οικογενειακού δικαίου, πτώχευσης και παύσης πληρωμών. Στις υποθέσεις των περιφερειακών δικαστηρίων η παρέκταση αρμοδιότητας είναι περιορισμένη. Για παράδειγμα, η παρέκταση αρμοδιότητας δεν είναι δυνατή σε υποθέσεις με αξία αντικειμένου έως 25 000 EUR (ανεξάρτητα από τη φύση της αξίωσης).

Καταρχήν, το δικαστήριο που είναι αρμόδιο βάσει της παρέκτασης αρμοδιότητας έχει αποκλειστική αρμοδιότητα. Οι διάδικοι μπορούν ρητά να συμφωνήσουν ότι θα αποκλείσουν την αποκλειστική αρμοδιότητα.

Σε υποθέσεις διαζυγίου (διαζύγιο, δικαστικός χωρισμός, λύση της δηλωμένης συμβίωσης, λύση του γάμου κατόπιν δικαστικού χωρισμού) εφαρμόζεται ο ειδικός κανόνας του άρθρου 270 παράγραφος 2 του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο, κατά τόπο αναρμόδιο δικαστήριο γενικά παραπέμπει την υπόθεση στο κατά τόπο αρμόδιο δικαστήριο. Σύμφωνα με το άρθρο 270 παράγραφος 2 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, αυτό συμβαίνει σε υποθέσεις διαζυγίου μόνον εφόσον ο εναγόμενος (ο σύζυγος κατά του οποίου κινείται η διαδικασία) προβάλει ένσταση αναρμοδιότητας του δικαστηρίου. Η σιωπηρή παρέκταση αρμοδιότητας είναι εφικτή σε περίπτωση συμφωνίας όλων των ενδιαφερόμενων διαδίκων που έχουν κλητευτεί και δεν προβάλουν ένσταση αναρμοδιότητας ή αν ο άλλος σύζυγος δεν εμφανιστεί.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Το ολλανδικό δικονομικό δίκαιο δεν προβλέπει ειδικά δικαστήρια.

Τελευταία επικαιροποίηση: 09/02/2022

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Αυστρία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Η δικαιοδοσία σε αστικές υποθέσεις που εκδικάζονται σε πρώτο βαθμό ανήκει κατά βάση στα περιφερειακά δικαστήρια (Bezirksgerichte) και στα πρωτοδικεία (Landesgerichte). Εκτός της Βιέννης, τα περιφερειακά δικαστήρια και τα πρωτοδικεία εκδικάζουν επίσης εμπορικές υποθέσεις. Επιπλέον, τα πρωτοδικεία εκδικάζουν υποθέσεις εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης. Μόνο στη Βιέννη υπάρχει ανεξάρτητο περιφερειακό δικαστήριο για εμπορικές υποθέσεις, ανεξάρτητο εμπορικό δικαστήριο (Handelsgericht) και ανεξάρτητο δικαστήριο εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης (Arbeits- und Sozialgericht).

Ως προς την οριοθέτηση της καθ’ ύλη αρμοδιότητας μεταξύ, αφενός, των περιφερειακών δικαστηρίων και των πρωτοδικείων και, αφετέρου των δικαστηρίων που είναι αρμόδια για την εκδίκαση εμπορικών διαφορών καθώς και διαφορών εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης, βλ. τη σελίδα σχετικά με την «Οργάνωση των δικαστηρίων».

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Η οριοθέτηση της αρμοδιότητας των δικαστηρίων γίνεται κατά βάση σε συνάρτηση με τον χαρακτήρα της διαφοράς (εξαιρετική αρμοδιότητα ανεξαρτήτως της αξίας της διαφοράς), ενώ σε όλες τις διαφορές που δεν υπάγονται στη βάση αυτή στην αρμοδιότητα των περιφερειακών δικαστηρίων ή των πρωτοδικείων η αρμοδιότητα εξαρτάται από την αξία της διαφοράς. Η εξαιρετική αρμοδιότητα ανεξαρτήτως της αξίας της διαφοράς υπερισχύει πάντα της αρμοδιότητας βάσει της αξίας της διαφοράς.

Εξαιρετική αρμοδιότητα των περιφερειακών δικαστηρίων υφίσταται, για παράδειγμα, για τις περισσότερες διαφορές οικογενειακού δικαίου και τις μισθωτικές διαφορές.

Εξαιρετική αρμοδιότητα των πρωτοδικείων υφίσταται, για παράδειγμα, για τις διαφορές στο πλαίσιο του νόμου περί αστικής ευθύνης στον τομέα της ατομικής ενέργειας (Atomhaftpflichtgesetz), του νόμου περί ευθύνης του κράτους κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας (Amtshaftungsgesetz), του νόμου περί προστασίας των δεδομένων (Datenschutzgesetz) και τις διαφορές στον τομέα του ανταγωνισμού και της πνευματικής ιδιοκτησίας. Ως προς την αρμοδιότητα βάσει της αξίας της διαφοράς, τα περιφερειακά δικαστήρια είναι αρμόδια για τις διαφορές αξίας έως 15.000 ευρώ, ενώ τα πρωτοδικεία είναι αρμόδια για τις διαφορές αξίας άνω των 15.000 ευρώ.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Καθένας έχει μια γενική δωσιδικία, η οποία θεμελιώνεται στην προσωπική σχέση του με κάποια δικαστική περιφέρεια. Κατά γενικό κανόνα, οι αγωγές υποβάλλονται στο δικαστήριο γενικής δωσιδικίας του εναγομένου. Η γενική δωσιδικία φυσικού προσώπου συνήθως θεμελιώνεται στον τόπο κατοικίας ή συνήθους διαμονής του ένα άτομο μπορεί να έχει περισσότερες γενικές δωσιδικίες. Η γενική δωσιδικία νομικού προσώπου καθορίζεται καταρχήν από τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η έδρα του νομικού προσώπου.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαφορά μπορεί να υπαχθεί όχι μόνο στο δικαστήριο της γενικής δωσιδικίας του εναγομένου, αλλά κατ’ επιλογή και σε άλλη δωσιδικία (προαιρετική δωσιδικία). Στην περίπτωση των αστικών διαφορών, το αυστριακό δίκαιο που διέπει την αρμοδιότητα των δικαστηρίων γνωρίζει περισσότερες από είκοσι διαφορετικές προαιρετικές δωσιδικίες για υποθέσεις συμβατικών και μη συμβατικών ενοχικών σχέσεων, διάφορες εμπράγματες αξιώσεις, καθώς και προαιρετικές δωσιδικίες δικονομικής φύσεως. Σε αυτές συγκαταλέγονται, για παράδειγμα, η δωσιδικία του τόπου εκτέλεσης της σύμβασης ή του τόπου έκδοσης του τιμολογίου, η δωσιδικία του τόπου όπου βρίσκεται το επίδικο αντικείμενο, η δωσιδικία του τόπου όπου επήλθε η ζημία και η δωσιδικία του τόπου της ανταγωγής. Οι αντίστοιχοι κανόνες μπορεί να διαφέρουν σημαντικά σε σύγκριση με εκείνους που προβλέπονται από ευρωπαϊκούς ή εθνικούς κανόνες άλλων κρατών μελών περί δικαιοδοσίας.

Για παράδειγμα, το αυστριακό δίκαιο προβλέπει τις ακόλουθες δωσιδικίες για τις ακόλουθες αξιώσεις:

Όσον αφορά τις συμβατικές αξιώσεις (εξαιρουμένων των αξιώσεων που πηγάζουν από συμβάσεις εργασίας): οι αγωγές που στοχεύουν στη διαπίστωση της ύπαρξης μιας σύμβασης, οι αγωγές εκτέλεσης ή ακύρωσης μιας σύμβασης, καθώς και οι αιτήσεις αποζημίωσης λόγω μη εκπλήρωσης ή πλημμελούς εκπλήρωσης μπορούν να ασκηθούν στο δικαστήριο του τόπου στον οποίο οφείλει να εκτελεσθεί από τον εναγόμενο η σύμβαση, σύμφωνα με τη συναφθείσα μεταξύ των συμβαλλομένων συμφωνία (τόπος εκτέλεσης της σύμβασης). Η συμφωνία αυτή πρέπει να συνοδεύεται από αποδεικτικά έγγραφα.

Όσον αφορά τις αξιώσεις διατροφής: βλέπε «Αξιώσεις διατροφής - Αυστρία».

Όσον αφορά τις αξιώσεις αποζημίωσης: οι διαφορές που αφορούν την αποκατάσταση ζημίας που πηγάζει από τον θάνατο ή τον τραυματισμό ενός ή περισσότερων ατόμων, από παράνομη κατακράτηση ή από βλάβη σε ενσώματο αγαθό μπορούν να υποβληθούν επίσης στο δικαστήριο του τόπου στον οποίο επήλθε η ζημία (δωσιδικία του τόπου επέλευσης της ζημίας). Επιπλέον, οι αξιώσεις αποζημίωσης λόγω αξιόποινης πράξης μπορούν να προβληθούν και στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας σε βάρος του δράστη (πολιτική αγωγή).

Όσον αφορά τις αγωγές ή αιτήσεις διαζυγίου: βλέπε «Διαζύγιο - Αυστρία».

Όσον αφορά την άσκηση της γονικής μέριμνας: βλέπε «Γονική μέριμνα - Αυστρία».

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει ειδική δωσιδικία στην οποία πρέπει να υπαχθεί η επίδικη διαφορά και η οποία αποκλείει τη γενική δωσιδικία και την προαιρετική δωσιδικία. Ο όρος «αναγκαστική δωσιδικία» (Zwangsgericht) αναφέρεται σε αποκλειστική δωσιδικία η οποία δεν είναι δυνατόν να αλλάξει, ακόμα και στην περίπτωση που υπάρχει συμφωνία μεταξύ των διαδίκων (κάτι τέτοιο πρέπει να προβλέπεται ρητά). Αποκλειστικές δωσιδικίες υπάρχουν κυρίως (αλλά όχι μόνο) στον τομέα των γαμικών και οικογενειακών διαφορών. Για παράδειγμα, η δωσιδικία των διαφορών που πηγάζουν από σχέση γάμου ή σχέσης καταχωρισμένης συμβίωσης ή κληρονομιάς αποτελεί αποκλειστική δωσιδικία, ενώ η δωσιδικία των διαφορών που πηγάζουν από ομολογίες ή από σχέσεις ενώσεων ή σωματείων μπορεί να συνιστούν αναγκαστική δωσιδικία. Οι κανόνες της αναγκαστικής δωσιδικίας μπορεί να διαφέρουν σημαντικά σε σύγκριση με εκείνους που προβλέπονται από ευρωπαϊκούς ή εθνικούς κανόνες άλλων κρατών μελών περί δικαιοδοσίας.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Εάν δεν υπάρχει αναγκαστική δωσιδικία (βλέπε σημείο 2.2.2.2 ανωτέρω), οι διάδικοι έχουν εξίσου τη δυνατότητα, με ρητή συμφωνία, να υποβάλουν τη διαφορά τους σε ένα ή περισσότερα πρωτοβάθμια δικαστήρια που ορίζουν ή ακόμα να αποκλείσουν την κατά τόπο αρμοδιότητα δικαστηρίων. Η συμφωνία πρέπει να αφορά είτε συγκεκριμένη διαφορά είτε διαφορές που πηγάζουν από συγκεκριμένη διαφορά ή έννομη σχέση. Για τη σύναψη συμφωνίας για τον καθορισμό της κατά τόπο αρμοδιότητας δεν υπάρχει καμία υποχρεωτική επίσημη απαίτηση ωστόσο, εάν αυτή αμφισβητηθεί κατά τη διάρκεια δίκης, πρέπει να μπορεί να αποδειχθεί βάσει αποδεικτικών εγγράφων.

Μια τέτοια συμφωνία δίνει τη δυνατότητα στους διαδίκους να αλλάξουν την ισχύουσα νόμιμη αρμοδιότητα (καθ’ ύλη ή κατά τόπο). Μια τέτοια συμφωνία σχετικά με την αρμοδιότητα είναι εφικτή πριν από την έναρξη της δικαστικής διαδικασίας ή ακόμα και κατά την έναρξή της. Μετάθεση της καθ’ ύλη αρμοδιότητας με συμφωνία παρέκτασης της αρμοδιότητας μπορεί να πραγματοποιηθεί από το πρωτοβάθμιο στο περιφερειακό δικαστήριο, στις περιπτώσεις που το πρωτοβάθμιο δικαστήριο είναι αρμόδιο βάσει της αξίας της διαφοράς, καθώς και μεταξύ της γενικής δικαιοδοσίας και της δικαιοδοσίας των εμπορικών διαφορών.

Η αλλαγή της κατά τόπο αρμοδιότητας είναι εφικτή, εκτός εάν η αλλαγή αυτή έχει αποκλειστεί ρητά. Εάν η αλλαγή της αρμοδιότητας απαγορεύεται βάσει νόμου, τότε πρόκειται για αναγκαστική δωσιδικία. Η αλλαγή της κατά τόπο αρμοδιότητας δεν είναι, για παράδειγμα, εφικτή ή είναι εφικτή μόνον εντός ορισμένων ορίων, όταν η αρμοδιότητα καθορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 14 του νόμου σχετικά με την προστασία των καταναλωτών (KSchG), το άρθρο 83 παράγραφος α) ή το άρθρο 83 παράγραφος β) του νόμου σχετικά με τη δικαιοδοσία (JN), το άρθρο 532 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ZPO), το άρθρο 9 του νόμου σχετικά με τα δικαστήρια εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης (ASGG), το άρθρο 51 των κανονισμών περί αμοιβών (ΕΟ) ή το άρθρο 253 του κώδικα χρεωκοπίας (ΙΟ).

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Η Βιέννη είναι η μόνη πόλη που διαθέτει ειδικά πολιτικά δικαστήρια για τις υποθέσεις εμπορικού δικαίου, ειδικότερα το περιφερειακό δικαστήριο εμπορικών υποθέσεων (Bezirksgericht für Handelssachen) και το εμποροδικείο της Βιέννης (Handelsgericht Wien), καθώς και ένα ειδικό πολιτικό δικαστήριο για υποθέσεις εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης, δηλαδή το δικαστήριο εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης της Βιέννης (Arbeits- und Sozialgericht Wien). Σε όλες τις άλλες περιφέρειες οι υποθέσεις εμπορικού δικαίου, εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης υπάγονται στην αρμοδιότητα των γενικών δικαστηρίων. Συνεπώς, οι κανόνες της κατά τόπο αρμοδιότητας για τις συγκεκριμένες υποθέσεις ακολουθούν τους γενικούς κανόνες της πολιτικής δικονομίας.

Τελευταία επικαιροποίηση: 05/06/2023

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση πολωνικά αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες: αγγλικά

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Πολωνία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Στην Πολωνία, οι αστικές υποθέσεις εκδικάζονται από τα τακτικά δικαστήρια (sądy powszechne) και το Ανώτατο Δικαστήριο (Sąd Najwyższy) (βλ: Συστήματα απονομής δικαιοσύνης στα κράτη μέλη – Πολωνία), εκτός εάν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των ειδικών δικαστηρίων.

Ο κώδικας πολιτικής δικονομίας περιλαμβάνει διατάξεις για την αρμοδιότητα των δικαστηρίων (ΚΠολΔ, Kodeks Postępowania Cywilnego), στα άρθρα 16-18 και 27-46.

Στα τοπικά δικαστήρια (sądy rejonowe), οι αστικές υποθέσεις εξετάζονται από τα ακόλουθα τμήματα:

Πολιτικά

Οικογενειακά και ανηλίκων (οικογενειακά δικαστήρια, sądy rodzinne) – για οικογενειακές υποθέσεις και υποθέσεις επιτροπείας υποθέσεις ηθικής διαφθοράς ανηλίκων και κολάσιμες πράξεις που τελούνται από ανηλίκους υποθέσεις θεραπείας ατόμων εθισμένων στο αλκοόλ, σε ναρκωτικές ή ψυχοτρόπες ουσίες καθώς και υποθέσεις που σύμφωνα με άλλη νομοθεσία εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου της επιτροπείας

Εργατικά και κοινωνικής ασφάλισης (εργατικά δικαστήρια, sądy pracy) – για υποθέσεις εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης

Εμπορικά (εμποροδικεία, sądy gospodarcze) για υποθέσεις αστικού και εμπορικού δικαίου μεταξύ επιχειρηματικών οντοτήτων, όσον αφορά τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες υποθέσεις που αφορούν τις εταιρικές σχέσεις σε ανώνυμη ή προσωπική εταιρία υποθέσεις κατά μελών του διοικητικού συμβουλίου εταιριών, που αφορούν αξιώσεις από ψευδείς δηλώσεις που υποβλήθηκαν από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου στο εθνικό δικαστικό μητρώο υποθέσεις κατά επιχειρηματικών οντοτήτων για την έκδοση διαταγής για την παύση της περιβαλλοντικής ζημίας και πτωχευτικές υποθέσεις

Κτηματολογικά – για την τήρηση των κτηματολογίων και τη διευθέτηση άλλων αστικών υποθέσεων που αφορούν τη διαδικασία κτηματογράφησης

Τα περιφερειακά δικαστήρια (sądy okręgowe) της Πολωνίας διαθέτουν αντίστοιχα τμήματα, εκτός από κτηματολόγια, οικογενειακά τμήματα και τμήματα ανηλίκων. Τα περιφερειακά δικαστήρια της Πολωνίας διαθέτουν πολιτικά οικογενειακά τμήματα που είναι αρμόδια ιδίως για την εκδίκαση υποθέσεων διαζυγίου, δικαστικού χωρισμού και λύσης του δικαστικού χωρισμού, ακύρωσης γάμου, αναγνώρισης του υποστατού ή μη του γάμου ή κήρυξης της εκτελεστότητας αλλοδαπών αποφάσεων σε οικογενειακές υποθέσεις.

Περαιτέρω, το Περιφερειακό Δικαστήριο Βαρσοβίας διαθέτει τις εξής πρόσθετες μονάδες που λειτουργούν ως τμήματα:

Δικαστήριο προστασίας του ανταγωνισμού και των καταναλωτών (Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów), με αρμοδιότητα εκδίκασης υποθέσεων που αφορούν την πρόληψη των μονοπωλιακών πρακτικών και υποθέσεων εποπτείας ενέργειας

Δικαστήριο κοινοτικών σημάτων και βιομηχανικών σχεδίων (Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych), που εκδικάζει υποθέσεις παραβιάσεων, επαπειλούμενων παραβιάσεων ή έλλειψης παραβιάσεων βιομηχανικών σχεδίων και εμπορικών σημάτων, ακύρωσης ενός κοινοτικού σχεδίου, λήξης ή ακύρωσης ενός εμπορικού σήματος και των συνεπειών της παραβίασης ενός εμπορικού σήματος.

Επιπλέον, στις 1 Ιανουαρίου 2010 το Τοπικό Δικαστήριο του Lublin ορίστηκε αρμόδιο για την εκδίκαση υποθέσεων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα άλλων τοπικών δικαστηρίων με μια ηλεκτρονική διαδικασία αίτησης έκδοσης διαταγής πληρωμής.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Ο γενικός κανόνας είναι ότι τα πρωτοδικεία είναι αρμόδια για τις αστικές υποθέσεις στον πρώτο βαθμό. Τα τοπικά δικαστήρια (sądy rejonowe) είναι αρμόδια για όλες τις υποθέσεις εκτός από όσες επιφυλάσσονται με νόμο (άρθρα 16 και 507 του ΚΠολΔ) στα πρωτοδικεία.

Τα περιφερειακά δικαστήρια είναι αρμόδια στον πρώτο βαθμό για τις υποθέσεις του άρθρου 17 του ΚΠολΔ, και συγκεκριμένα:

1) για μη περιουσιακά δικαιώματα και περιουσιακές αξιώσεις που εγείρονται από κοινού με τα εν λόγω δικαιώματα, εκτός από τις Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρουποθέσεις αναγνώρισης ή προσβολής της συγγένειας τέκνου, ακύρωσης της αναγνώρισης πατρότητας και λύσης της υιοθεσίας

2) για Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροτην προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συναφών δικαιωμάτων, καθώς και για υποθέσεις που αφορούν Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροεφευρέσεις, υποδείγματα χρησιμότητας, βιομηχανικά σχέδια, εμπορικά σήματα, γεωγραφικές ενδείξεις και τοπογραφίες ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, και υποθέσεις προστασίας άλλων δικαιωμάτων επί άυλων περιουσιακών στοιχείων

3) για αξιώσεις Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροπου απορρέουν από το δίκαιο του τύπου

4) για περιουσιακά δικαιώματα, αν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς υπερβαίνει το ποσό των εβδομήντα πέντε χιλιάδων ζλότι, εκτός από Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρουποθέσεις διατροφής, Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροπαραβίασης κατοχής, Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροαναγνώρισης της διανομής των περιουσιακών στοιχείων των συζύγων,Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρο προσαρμογής των κτηματολογικών εγγραφών στο πραγματικό νομικό καθεστώς, και υποθέσεις που εξετάζονται σε Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροηλεκτρονική διαδικασία αίτησης έκδοσης διαταγής πληρωμής

5) για την έκδοση απόφασης επέχουσας θέσης απόφασης διάσπασης ενός συνεταιρισμού

6) για την κατάργηση, ακύρωση ή αναγνώριση του μη υποστατού των αποφάσεων των διοικούντων οργάνων των νομικών προσώπων ή των οργανωτικών μονάδων που δεν είναι νομικά πρόσωπα άλλα έχουν αποκτήσει εκ του νόμου νομική προσωπικότητα

7) για την πρόληψη και καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού

8) για αποζημίωση Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροζημίας που προκλήθηκε από την έκδοση παράνομης τελεσίδικης απόφασης.

9) για απαιτήσεις που απορρέουν από παραβιάσεις δικαιωμάτων που απορρέουν από κανόνες περί προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Περαιτέρω, η αρμοδιότητα των πρωτοδικείων καταλαμβάνει, για παράδειγμα:

1) υποθέσεις ανικανότητας

2) υποθέσεις επίλυσης διαφορών που αφορούν τη λειτουργία των κρατικών επιχειρήσεων: μεταξύ του συμβουλίου της επιχείρησης και του μέλους του διοικητικού συμβουλίου της επιχείρησης, των διοικούντων οργάνων της επιχείρησης και των ιδρυτικών της οργάνων και μεταξύ των διοικούντων οργάνων και του εποπτεύοντος οργάνου της επιχείρησης

3) την αναγνώριση αποφάσεων των αλλοδαπών δικαστηρίων και την κήρυξη της εκτελεστότητάς τους (άρθρα 11481 και 11511 του ΚΠολΔ).

Σε υποθέσεις περιουσιακών δικαιωμάτων, ο ενάγων υποχρεούται να προσδιορίσει την αξία του αντικειμένου της διαφοράς στην αγωγή του, εκτός αν αντικείμενο της διαφοράς είναι συγκεκριμένο χρηματικό ποσό.

Σε υποθέσεις χρηματικών αξιώσεων, ακόμη και αν έχουν εγερθεί σε επικουρική βάση άλλης αξίωσης, το χρηματικό ποσό που προσδιορίζεται συνιστά την αξία του αντικειμένου της διαφοράς.

Σε άλλες περιουσιακές υποθέσεις, ο ενάγων υποχρεούται να προσδιορίσει την αξία του αντικείμενου της διαφοράς, παραθέτοντας το χρηματικό ποσό στην αγωγή, σύμφωνα με τα άρθρα 20-24 του ΚΠολΔ.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Πρβλ. παράγραφο 2.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Ο κώδικας πολιτικής δικονομίας της Πολωνίας διακρίνει τέσσερα είδη δικαστικής αρμοδιότητας: γενική (άρθρα 27-30), συντρέχουσα (άρθρα 31-37), αποκλειστική (άρθρα 38-42) και ειδική (άρθρα 43-46).

Η κατά τόπον αρμοδιότητα έχει περιγραφεί λεπτομερώς στις παραγράφους 2.2.1 έως 2.2.3

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Γενική κατά τόπον αρμοδιότητα

Οι αγωγές πρέπει να ασκούνται ενώπιον του κατά τόπον αρμόδιου πρωτοβάθμιου δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του εναγομένου (άρθρο 27 του ΚΠολΔ).

Σύμφωνα με το άρθρο 25 του αστικού κώδικα, ως κατοικία του φυσικού προσώπου νοείται η κοινότητα/πόλη στην οποία διαμένει το πρόσωπο με πρόθεση μόνιμης διαμονής. Εάν ο εναγόμενος δεν είναι κάτοικος Πολωνίας, η γενική αρμοδιότητα καθορίζεται σύμφωνα με τον τόπο διαμονής του και αν αυτός είναι άγνωστος ή βρίσκεται εκτός Πολωνίας, οι αγωγές πρέπει να κατατίθενται σύμφωνα με την πιο πρόσφατη κατοικία του εναγομένου στην Πολωνία.

Αγωγές κατά του Δημόσιου Ταμείου πρέπει να κατατίθενται στο αρμόδιο δικαστήριο της έδρας της οργανωτικής μονάδας που αφορά η διαφορά. Όταν το Δημόσιο Ταμείο εκπροσωπείται από τη γενική εισαγγελία της Δημοκρατίας της Πολωνίας (Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej), οι αγωγές πρέπει να κατατίθενται στο αρμόδιο δικαστήριο της έδρας του παραρτήματος της εισαγγελίας που είναι αρμόδιο για την οργανωτική μονάδα που αφορά η αξίωση.

Οι αγωγές κατά άλλων νομικών προσώπων και οντοτήτων που δεν είναι φυσικά πρόσωπα πρέπει να κατατίθενται στο αρμόδιο δικαστήριο της έδρας τους (άρθρο 30 του ΚΠολΔ).

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Βλέπε σημείο 2.2.2.1.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Η συντρέχουσα κατά τόπον αρμοδιότητα παρέχει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις στον ενάγοντα το δικαίωμα επιλογής του δικαστηρίου. Ο ενάγων μπορεί συνεπώς να ασκήσει αγωγή ενώπιον του δικαστηρίου που έχει γενική αρμοδιότητα ή ενώπιον άλλου δικαστηρίου, το οποίο προσδιορίζεται στα άρθρα 32 έως 371 του ΚΠολΔ.

Συντρέχουσα κατά τόπον αρμοδιότητα θεμελιώνεται στις εξής περιπτώσεις:

  • σε αξιώσεις διατροφής και αναγνώρισης της συγγένειας τέκνου και σε σχετικές αξιώσεις – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται στο αρμόδιο δικαστήριο του τόπου του νομιμοποιούμενου προσώπου
  • σε περιουσιακή αξίωση κατά επιχειρηματικής οντότητας – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου των κεντρικών γραφείων ή του παραρτήματος της οντότητας, εφόσον η αξίωση συνδέεται με τις δραστηριότητες των κεντρικών γραφείων ή του παραρτήματος. Τούτο, ωστόσο, δεν ισχύει σε υποθέσεις στις οποίες κατά τον νόμο η γενική εισαγγελία του Δημόσιου Ταμείου εκπροσωπεί το Δημόσιο Ταμείο
  • αναγνώρισης του υποστατού μιας συμφωνίας, εκτέλεσης, καταγγελίας ή ακύρωσης μιας συμφωνίας καθώς και αποζημίωσης λόγω μη εκτέλεσης ή μη ορθής εκτέλεσης μιας συμφωνίας – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου εκτέλεσης της επίδικης συμφωνίας σε περίπτωση αμφιβολιών, ο τόπος εκτέλεσης της συμφωνίας θα πρέπει να επιβεβαιωθεί γραπτώς
  • σε αδικοπρακτική αξίωση – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται ενώπιον του κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου επέλευσης του συμβάντος που προκάλεσε τη ζημία
  • πληρωμής του ποσού που οφείλεται για τον χειρισμό μιας υπόθεσης – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου στον οποίο χειρίστηκε την υπόθεση ο νόμιμος εκπρόσωπος
  • σε αξίωση από μίσθωση ακινήτου (najem ή dzierżawa) – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου του ακινήτου
  • κατά μέρους που ευθύνεται βάσει γραμματίου εις διαταγήν ή επιταγής – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου πληρωμής. Περισσότερα μέρη που ευθύνονται βάσει γραμματίου εις διαταγήν ή επιταγής μπορούν να εναχθούν από κοινού στο αρμόδιο δικαστήριο του τόπου πληρωμής ή στο δικαστήριο που έχει γενική αρμοδιότητα για τον λήπτη ή τον εκδότη του γραμματίου εις διαταγήν ή της επιταγής
  • σε αξίωση του εργατικού δικαίου – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται ενώπιον του κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου όπου παρέχεται, παρασχέθηκε ή επρόκειτο να παρασχεθεί το έργο ή ενώπιον του κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου της απασχόλησης (άρθρο 461 παράγραφος 1 του ΚΠολΔ).
2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

H αποκλειστική αρμοδιότητα ενός δικαστηρίου έχει την έννοια ότι η υπόθεση μπορεί να εκδικαστεί μόνον από το δικαστήριο που ορίζει ο κώδικας. Αποκλειστική αρμοδιότητα θεμελιώνεται στις εξής περιπτώσεις που αφορούν:

  • την κυριότητα ή άλλα εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητο, και την κατοχή ακινήτου – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται αποκλειστικά ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου του ακινήτου εάν το αντικείμενο της διαφοράς είναι δουλεία επί ακινήτου, η αρμοδιότητα καθορίζεται σύμφωνα με τον τόπο του δουλεύοντος ακινήτου
  • τη διαδοχή, τη νόμιμη μοίρα, καθώς και κληροδοσίες, εντολές ή άλλες πράξεις διάθεσης βάσει διαθήκης – οι αγωγές πρέπει να ασκούνται μόνον ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου της πιο πρόσφατης συνήθους κατοικίας του διαθέτη και εάν δεν μπορεί να προσδιοριστεί η κατοικία του διαθέτη στην Πολωνία, ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου της κληρονομίας ή μέρους αυτής
  • τη συμμετοχή σε συνεταιρισμό, προσωπική εταιρία, ανώνυμη εταιρία ή ένωση – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται αποκλειστικά ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου της έδρας
  • μια σχέση γάμου – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται μόνον ενώπιον του κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου της πιο πρόσφατης κατοικίας των συζύγων, εφόσον έστω ένας από αυτούς εξακολουθεί να έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του εντός της εν λόγω αρμοδιότητας. Ελλείψει τέτοιας βάσης, αποκλειστικά αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο της κατοικίας του εναγομένου και ελλείψει και αυτής της βάσης, το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα
  • τη σχέση μεταξύ γονέα και τέκνου και θετού γονέα και υιοθετημένου τέκνου – οι αγωγές μπορούν να ασκούνται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του ενάγοντα, με τον όρο ότι δεν υπάρχουν λόγοι κατάθεσης αγωγής βάσει των διατάξεων της γενικής αρμοδιότητας.
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Ως ειδική αρμοδιότητα νοείται η δυνατότητα διαφορετικού καθορισμού της αρμοδιότητας σε περιπτώσεις που ορίζει ειδικός νόμος:

Ο ενάγων έχει λάβει το δικαίωμα παρέκτασης της αρμοδιότητας.

Εάν δικαιολογείται η αρμοδιότητα περισσότερων δικαστηρίων ή εάν η αγωγή ασκείται κατά περισσότερων μερών για τα οποία είναι αρμόδια διάφορα δικαστήρια βάσει της νομοθεσίας για τη γενική αρμοδιότητα. Το ίδιο ισχύει εάν το ακίνητο του τόπου που αποτελεί τη βάση καθορισμού της δικαστικής αρμοδιότητας υπάγεται σε περισσότερες αρμοδιότητες.

Έχει χορηγηθεί το δικαίωμα παρέκτασης αρμοδιότητας και στους δύο διαδίκους βάσει συμφωνίας ή κοινού αιτήματος.

Οι διάδικοι μπορούν να συμφωνήσουν γραπτώς να υπάγουν μια ήδη υφιστάμενη διαφορά ή οποιαδήποτε διαφορά ενδεχομένως να προκύψει στο μέλλον από μια συγκεκριμένη έννομη σχέση, σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο που δεν είναι κατά τόπον αρμόδιο βάσει του νόμου. Το δικαστήριο θα είναι τότε αποκλειστικά αρμόδιο, εκτός αν οι διάδικοι έχουν άλλως συμφωνήσει ή εκτός εάν ο ενάγων κατέθεσε την αξίωσή του με την ηλεκτρονική διαδικασία της αίτησης έκδοσης διαταγής πληρωμής. Οι διάδικοι μπορούν επίσης να περιορίσουν, με γραπτή συμφωνία, το δικαίωμα του ενάγοντα να επιλέξει μεταξύ περισσότερων δικαστηρίων που είναι αρμόδια για τις εν λόγω διαφορές.

Οι διάδικοι, ωστόσο, δεν μπορούν να μεταβάλουν την αποκλειστική αρμοδιότητα.

Οι συμφωνίες για την αρμοδιότητα του δικαστηρίου πρέπει να είναι γραπτές. Μπορεί να απαρτίζουν μια συμφωνία του ουσιαστικού δικαίου (ρήτρα αρμοδιότητας) ή να συνιστούν αυτοτελή συμφωνία.

Σε υποθέσεις εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης, το αρμόδιο δικαστήριο μπορεί, έπειτα από κοινό αίτημα των διαδίκων να παραπέμψει την υπόθεση προς εκδίκαση σε άλλο ισόβαθμο δικαστήριο που επιλαμβάνεται υποθέσεων εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης, όταν αυτό δικαιολογείται για λόγους σκοπιμότητας.

Το αρμόδιο δικαστήριο καθορίζεται από το ανώτερο δικαστήριο ή το Ανώτατο Δικαστήριο.

Εάν το αρμόδιο δικαστήριο παρεμποδίζεται στην εκδίκαση της υπόθεσης ή στην ανάληψη άλλης πράξης, το ανώτερο δικαστήριο θα ορίσει άλλο δικαστήριο. Ο εν λόγω ορισμός επιτρέπεται μόνον λόγω φραγμού που παρεμποδίζει την εκδίκαση της υπόθεσης, λ.χ., λόγω αποκλεισμού δικαστή ή ανωτέρας βίας.

Το Ανώτατο Δικαστήριο υποχρεούται να ορίσει το δικαστήριο ενώπιον του οποίου πρόκειται να ασκηθεί η αγωγή εφόσον είναι αδύνατος ο καθορισμός της κατά τόπον αρμοδιότητας βάσει των περιστάσεων της υπόθεσης, σύμφωνα με τον κώδικα (άρθρο 45 του ΚΠολΔ).

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Ειδικά δικαστήρια είναι τα διοικητικά δικαστήρια (sądy administracyjne) και τα στρατοδικεία (sądy wojskowe).

Η λειτουργία των στρατοδικείων ρυθμίζεται με τον νόμο για την οργάνωση των στρατοδικείων (Prawo o ustroju sądów wojskowych) της 21ης Αυγούστου 1997. Γενικά, τα εν λόγω δικαστήρια είναι αρμόδια για ποινικές υποθέσεις στις ένοπλες δυνάμεις της Πολωνίας. Η παραπομπή άλλων υποθέσεων στην αρμοδιότητά τους επιτρέπεται αποκλειστικά με νόμο.

Η λειτουργία των διοικητικών δικαστηρίων ρυθμίζεται από τον νόμο οργάνωσης των διοικητικών δικαστηρίων (Prawo o ustroju sądów administracyjnych) της 25ης Ιουλίου 2002. Τα διοικητικά δικαστήρια απονέμουν δικαιοσύνη με την εποπτεία των δραστηριοτήτων των αρχών της δημόσιας διοίκησης, καθώς και με επίλυση των διαφορών καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμοδιότητας μεταξύ των αρχών της τοπικής αυτοδιοίκησης και των αρχών της κεντρικής κρατικής διοίκησης. Δεν αποκλείεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις ένα διοικητικό δικαστήριο, στο πλαίσιο των εποπτικών του καθηκόντων που άπτονται των δραστηριοτήτων των αρχών της δημόσιας διοίκησης, να μπορεί να αποφασίσει επί μιας αστικής υπόθεσης.

Τελευταία επικαιροποίηση: 08/09/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες: αγγλικάπορτογαλικά

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Πορτογαλία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Αρχικά, πρέπει να επισημανθεί ότι οι απαντήσεις που παρέχονται στο παρόν δελτίο αφορούν μόνον τα πολιτικά και ποινικά δικαστήρια [τα κοινώς καλούμενα τακτικά δικαστήρια (tribunais comuns) της Πορτογαλίας]. Εκτός από τα τακτικά δικαστήρια, προβλέπονται και λοιπά δικαιοδοτικά όργανα: το συνταγματικό δικαστήριο, τα διοικητικά δικαστήρια και το ελεγκτικό συνέδριο. Λειτουργούν επίσης ειρηνοδικεία και διαιτητικά δικαστήρια.

Για την εξεύρεση του αρμόδιου δικαιοδοτικού οργάνου, εφαρμόζεται ο εξής κανόνας: τα τακτικά δικαστήρια είναι αρμόδια για διαφορές που δεν ανατίθενται σε άλλα δικαιοδοτικά όργανα.

Επιπλέον, στις τάξεις των τακτικών δικαστηρίων, το αντίθετο του ειδικού δικαστηρίου δεν είναι το τακτικό πολιτικό δικαστήριο. Το αντίθετο του ειδικού δικαστηρίου είναι το δικαστήριο γενικής δικαιοδοσίας. Η επιλογή μεταξύ ενός ειδικού τμήματος ή δικαστηρίου και ενός τμήματος ή δικαστηρίου γενικής δικαιοδοσίας εξαρτάται από την εκάστοτε υπόθεση και σε ορισμένες περιπτώσεις που αναφέρονται παρακάτω, εξαρτάται και από την αξία του αντικειμένου της διαφοράς.

Ισχύουν οι παρακάτω νόμοι:

Τα πρωτοβάθμια τακτικά δικαστήρια χωρίζονται σε δικαστήρια με διευρυμένη κατά τόπον αρμοδιότητα και περιφερειακά πρωτοδικεία (tribunais de comarca) (άρθρο 33 του νόμου αριθ. 62/2013).

Για να μάθετε σε ποιο πρωτοβάθμιο τακτικό δικαστήριο πρέπει να απευθυνθείτε, είναι απαραίτητο να λάβετε επίσης υπόψη τα ακόλουθα:

  • Τα δικαστήρια με διευρυμένη κατά τόπον αρμοδιότητα είναι ειδικά τακτικά δικαστήρια με διευρυμένη κατά τόπον αρμοδιότητα για όλη την επικράτεια ή για μέρος της επικράτειας που περιλαμβάνει διάφορες δικαστικές περιφέρειες. Στην Πορτογαλία υπάρχουν τα ακόλουθα δικαστήρια με διευρυμένη κατά τόπον αρμοδιότητα: δικαστήριο ναυτικών διαφορών (tribunal marítimo) δικαστήριο διανοητικής ιδιοκτησίας (tribunal da propriedade intelectual) δικαστήριο ανταγωνισμού, ρύθμισης και εποπτείας (tribunal da concorrência, regulação e supervisão) δικαστήριο εκτέλεσης των ποινών (tribunal de execução das penas) κεντρικό ανακριτικό δικαστήριο (tribunal central de instrução criminal) (άρθρο 83 του νόμου αριθ. 62/2013).
  • Τα περιφερειακά πρωτοδικεία διαιρούνται σε τμήματα, που μπορεί να έχουν ειδική ή γενική αρμοδιότητα ή να είναι τμήματα συνάφειας (juízos de proximidade) (άρθρο 81 του νόμου αριθ.º62/2013).
  • Τα κεντρικά τμήματα είναι στο σύνολό τους ειδικά δικαστήρια και διακρίνονται σε κεντρικά πολιτικά τμήματα, κεντρικά ποινικά τμήματα, κεντρικά τμήματα ανακριτικών πράξεων, κεντρικά εμπορικά τμήματα, κεντρικά τμήματα εκτέλεσης, κεντρικά τμήματα οικογενειακών υποθέσεων και ανηλίκων και κεντρικά εργατικά τμήματα.
  • Τα τοπικά τμήματα διακρίνονται σε τοπικά πολιτικά τμήματα, τοπικά ποινικά τμήματα, τοπικά τμήματα εκδίκασης πταισμάτων, τοπικά τμήματα γενικής αρμοδιότητας και τμήματα τοπικής συνάφειας.
  • Τα τμήματα τοπικής συνάφειας λειτουργούν ως παραρτήματα των περιφερειακών πρωτοδικείων: παραλαμβάνουν απλώς έγγραφα που αφορούν διαφορές οι οποίες έχουν ήδη εισαχθεί ενώπιον τμημάτων ή δικαστηρίων που είναι αρμόδια στην εν λόγω περιφέρεια, παρέχουν πληροφορίες, διεξάγουν βιντεοδιασκέψεις και παρέχουν υποστήριξη σε έρευνες. Ωστόσο, τα τμήματα τοπικής συνάφειας δεν συζητούν διαφορές και κατά κανόνα δεν εισάγονται διαφορές ενώπιόν τους (άρθρο 130 παράγραφοι 5 και 6 του νόμου αριθ. 62/2013).

Σε ειδικές περιπτώσεις, προβλέπονται διαδικασίες οι οποίες πρέπει να κινούνται και εξετάζονται από άλλες αρχές και όχι τα τακτικά δικαστήρια. Ανάλογα με την περίπτωση, οι εν λόγω διαδικασίες παραπέμπονται στο αρμόδιο δικαστήριο σε ορισμένα στάδια: σε περίπτωση προσφυγής, έφεσης ή ανάγκης έγκρισης συγκεκριμένων αποφάσεων. Αυτό ισχύει στις παρακάτω διαδικασίες:

  • Η ειδική διαδικασία της αποβολής από το μίσθιο κινείται ηλεκτρονικά ενώπιον του Εθνικού Γραφείου Μισθώσεων (Balcão Nacional do Arrendamento) το οποίο εδρεύει στο Πόρτο και είναι αρμόδιο για ολόκληρη την εθνική επικράτεια. Δείτε περισσότερα Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροεδώ
  • Η διαδικασία της έκδοσης διαταγής πληρωμής για την είσπραξη οφειλής κινείται ηλεκτρονικά ενώπιον του Εθνικού Γραφείου Διαταγών Πληρωμής (Balcão Nacional de Injunções) στο Πόρτο, το οποίο είναι αρμόδιο για ολόκληρη την εθνική επικράτεια. Δείτε περισσότερα Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροεδώ
  • Η διαδικασία απογραφής κινείται ενώπιον των τακτικών δικαστηρίων σε ορισμένες υποθέσεις και σε άλλες μπορεί να κινηθεί είτε ενώπιον των δικαστηρίων είτε σε συμβολαιογραφείο.
  • Ο εισαγγελέας του αρμόδιου δικαστηρίου είναι αρμόδιος να αποφασίζει για τις ακόλουθες αιτήσεις: παροχής συναίνεσης (όταν η αίτηση αφορά την κήρυξη προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση ή σε αφάνεια)· εξουσιοδότηση διενέργειας πράξεων από τον δικαστικό συμπαραστάτη του ανίκανου προσώπου· εξουσιοδότηση διάθεσης ή επιβάρυνσης των περιουσιακών στοιχείων του αφανούς προσώπου· επικύρωση των πράξεων που διεξάγονται από τον δικαστικό συμπαραστάτη του ανίκανου προσώπου· και κλήση του δικαστικού συμπαραστάτη για να δηλώσει την αποδοχή ή την απόρριψη δωρεών υπέρ του ανίκανου προσώπου.
  • Η διαδικασία για την κατάρτιση συμφωνίας μεταξύ των μερών πρέπει να κινηθεί σε οποιοδήποτε ληξιαρχείο όσον αφορά: τη διατροφή ενηλίκων ή χειραφετημένων τέκνων, διατροφή ανήλικων τέκνων όταν συμφωνούν οι γονείς τους, την αναγνώριση κατοικίας ως οικογενειακής εστίας, την ανάκληση του δικαιώματος χρήσης επωνύμου του άλλου συζύγου, την έγκριση χρήσης επωνύμου πρώην συζύγου, τον χωρισμό και το διαζύγιο με αμοιβαία συναίνεση με ή χωρίς κατανομή περιουσιακών στοιχείων, τη μετατροπή του δικαστικού χωρισμού σε διαζύγιο, τη ρύθμιση ή μεταβολή της ρύθμισης της γονικής μέριμνας για ανήλικα τέκνα.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Στην παρούσα απάντηση, ως τακτικά, τοπικά πολιτικά δικαστήρια νοούνται τα τοπικά πολιτικά τμήματα και τα τμήματα γενικής αρμοδιότητας των περιφερειακών πρωτοδικείων. Η αρμοδιότητα των εν λόγω δικαστηρίων ορίζεται εξ αντιδιαστολής, δηλαδή είναι αρμόδια όταν δεν υπάρχει άλλο αρμόδιο τμήμα ή ειδικό δικαστήριο. Επιπλέον, η αρμοδιότητά τους καθορίζεται επίσης από τη χαμηλή αξία του αντικειμένου της διαφοράς.

Συνεπώς, θα πρέπει να απευθυνθείτε στο τοπικό πολιτικό τμήμα ή αν δεν υπάρχει τέτοιο τμήμα, στο τοπικό τμήμα γενικής αρμοδιότητας του περιφερειακού πρωτοδικείου στις παρακάτω περιπτώσεις:

  • σε αστικές, αναγνωριστικές αγωγές τακτικής διαδικασίας με αξία έως και 50.000,00 €
  • σε διαφορές που δεν υπάγονται σε άλλα τμήματα ή δικαστήρια με διευρυμένη αρμοδιότητα
  • σε διαδικασίες εκτέλεσης όταν δεν υπάρχει τμήμα εκτέλεσης ή άλλο αρμόδιο ειδικό τμήμα ή δικαστήριο
  • σε επείγουσες αγωγές που αφορούν την αστική επιτροπεία, την εκπαιδευτική επιτροπεία, την ανατροφή και την προστασία ανηλίκων, ακόμη κι όταν υπάρχει αρμόδιο τμήμα οικογενειακών υποθέσεων και ανηλίκων για τις εν λόγω αγωγές, εφόσον το εν λόγω τμήμα οικογενειακών υποθέσεων και ανηλίκων βρίσκεται σε διαφορετικό δήμο
  • σε εγγυήσεις, επιστολές, ειδοποιήσεις και κοινοποιήσεις που πρέπει να παρέχονται τοπικά κατόπιν αιτήματος άλλων δικαστηρίων ή αρμόδιων αρχών
  • σε λοιπές αρμοδιότητες που απονέμει ο νόμος
  • σε εφέσεις κατά αποφάσεων της λιμενικής αρχής που λαμβάνονται σε διαδικασίες που κινούνται επί ναυτικών διοικητικών παραβάσεων και σε τακτικές αναγνωριστικές αγωγές αξίας έως και 50.000,00€ που υπάγονται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του δικαστηρίου ναυτικών διαφορών, στις δικαστικές περιφέρειες που δεν καταλαμβάνονται από την κατά τόπον αρμοδιότητα του δικαστηρίου ναυτικών διαφορών
  • σε υποθέσεις μικροδιαφορών που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 861/2007, της 11ης Ιουλίου 2007.

Για να εξακριβώσετε αν πρέπει να απευθυνθείτε σε τοπικό πολιτικό τμήμα ή σε τοπικό τμήμα γενικής αρμοδιότητας ή σε κεντρικό ειδικό τμήμα, χρειάζεται να δείτε επίσης την απάντηση στην ερώτηση «Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;».

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Σύμφωνα με τους δικαιοδοτικούς κανόνες για την ιεραρχία, τα τακτικά δικαστήρια διακρίνονται σε πρωτοβάθμια δικαστήρια, σε εφετεία (ή δευτεροβάθμια δικαστήρια) και το Ανώτατο Δικαστήριο (Supremo Tribunal De Justiça), το οποίο αποτελεί το τακτικό δικαστήριο του τελευταίου βαθμού (άρθρο 42 του νόμου αριθ. 62/2013).

Ο νόμος προβλέπει περιπτώσεις στις οποίες το παραδεκτό της έφεσης εξαρτάται από τα όρια της καθ’ ύλην αρμοδιότητας των δικαστηρίων.

  • Η καθ’ ύλη αρμοδιότητα των εφετείων είναι 30.000,00 €.
  • Η καθ’ ύλη αρμοδιότητα των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων είναι 5.000,00 € (τιμές κατά την ημερομηνία τελευταίας ενημέρωσης του παρόντος δελτίου).
  • Ο γενικός κανόνας είναι ότι το Ανώτατο Δικαστήριο εκδικάζει ένδικα μέσα η αξία του αντικειμένου των οποίων υπερβαίνει το όριο της καθ’ ύλην αρμοδιότητας των εφετείων και τα εφετεία εκδικάζουν διαφορές των οποίων η αξία υπερβαίνει το όριο καθ’ ύλην αρμοδιότητας των πρωτοβάθμιων τακτικών δικαστηρίων (άρθρο 44 του νόμου αριθ. 62/2013).

Οι αγωγές πρέπει να συζητούνται και να εισάγονται στα πρωτοβάθμια δικαστήρια. Επιπλέον, τα πρωτοβάθμια δικαστήρια είναι αρμόδια για την εκδίκαση εφέσεων κατά αποφάσεων συμβολαιογράφων και ληξιάρχων και λοιπών αποφάσεων που προβλέπονται από τον νόμο. Για να καθοριστεί ποιο πρωτοβάθμιο δικαστήριο είναι αρμόδιο, πρέπει να εφαρμοστούν οι κανόνες αρμοδιότητας που αφορούν το αντικείμενο, την αξία και την περιφέρεια που παρατίθενται στις απαντήσεις των παρακάτω ερωτήσεων.

Καταρχήν, τα εφετεία εκδικάζουν μόνον εφέσεις που ασκούνται κατά αποφάσεων πρωτοβάθμιων δικαστηρίων. Κατ’ εξαίρεση, ο νόμος αναθέτει στα εφετεία την αρμοδιότητα εκδίκασης συγκεκριμένων υποθέσεων σε πρώτο βαθμό. Τα εφετεία εκδικάζουν επίσης υποθέσεις σύγκρουσης αρμοδιότητας μεταξύ πρωτοβάθμιων δικαστηρίων, προσφυγές κατά διαταγών που εκδίδονται στον πρώτο βαθμό και είναι επίσης επιφορτισμένα με τον έλεγχο των αποφάσεων αλλοδαπών δικαστηρίων σε αστικές και εμπορικές διαφορές.

Το Ανώτατο Δικαστήριο εκδικάζει ένδικα μέσα κατά των αποφάσεων των εφετείων. Στις ειδικές περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος εκδικάζει ένδικα μέσα κατά των αποφάσεων των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων. Κατ’ εξαίρεση, ο νόμος απονέμει στα εφετεία αρμοδιότητα εκδίκασης συγκεκριμένων υποθέσεων σε αποκλειστικό βαθμό. Το Ανώτατο Δικαστήριο εκδικάζει επίσης υποθέσεις σύγκρουσης αρμοδιότητας μεταξύ εφετείων, και έκτακτα ένδικα μέσα για την ενοποίηση της νομολογίας.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Πρωτοβάθμια Τακτικά Δικαστήρια

Στην Πορτογαλία υπάρχουν είκοσι τρία τακτικά πρωτοδικεία:

  • Πρωτοδικείο των Αζορών
  • Πρωτοδικείο του Αβέιρο
  • Πρωτοδικείο της Μπέζα
  • Πρωτοδικείο της Μπράγκα
  • Πρωτοδικείο της Μπραγκάνσα
  • Πρωτοδικείο του Καστέλο Μπράνκο
  • Πρωτοδικείο της Κοΐμπρα
  • Πρωτοδικείο της Έβορα
  • Πρωτοδικείο του Φάρο
  • Πρωτοδικείο της Γκουάρντα
  • Πρωτοδικείο της Λεϊρία
  • Πρωτοδικείο της Λισαβόνας
  • Πρωτοδικείο της Λισαβόνας- Βόρεια (Lisboa Norte)
  • Πρωτοδικείο της Λισαβόνας-Δυτικά (Lisboa Oeste)
  • Πρωτοδικείο της Μαδέρας
  • Πρωτοδικείο του Πορταλέγκρε
  • Πρωτοδικείο του Πόρτο
  • Πρωτοδικείο του Πόρτο-Ανατολικά (Porto Este)
  • Πρωτοδικείο του Σανταρέμ
  • Πρωτοδικείο του Σετούμπαλ
  • Πρωτοδικείο της Βιάνα Ντου Καστέλου
  • Πρωτοδικείο της Βίλα Ρεάλ
  • Πρωτοδικείο του Βιζέου

(άρθρο 33 του νόμου αριθ. 62/2013)

Εκτός από τα παραπάνω δικαστήρια υπάρχουν δικαστήρια ευρύτερης κατά τόπον αρμοδιότητας εκ των οποίων τα παρακάτω τρία έχουν επίσης αστική και εμπορική δικαιοδοσία:

  • Δικαστήριο ναυτικών διαφορών
  • Δικαστήριο Διανοητικής Ιδιοκτησίας
  • Δικαστήριο Ανταγωνισμού, Ρύθμισης και Εποπτείας

(άρθρο 83 του νόμου αριθ. 62/2013)

Εφετεία (Tribunais da Relação)

Στον δεύτερο βαθμό υπάρχουν πέντε εφετεία τα οποία αποκαλούνται με το όνομα του δήμου στον οποίο βρίσκονται:

  • Εφετείο της Λισαβόνας
  • Εφετείο του Πόρτο
  • Εφετείο της Κοΐμπρα
  • Εφετείο της Έβορα
  • Εφετείο της Γκιμαράες

(Παράρτημα I στο οποίο αναφέρεται το άρθρο 32 παράγραφος 1 του νόμου αριθ. 62/2013)

Τελευταίος βαθμός

  • Ανώτατο Δικαστήριο, με έδρα στη Λισαβόνα.

(άρθρο 31 του νόμου αριθ. 62/2013)

Το Ανώτατο Δικαστήριο είναι αρμόδιο για όλη την επικράτεια της Πορτογαλίας. Τα εφετεία και τα πρωτοβάθμια δικαστήρια είναι αρμόδια για τις αντίστοιχες δικαστικές τους περιφέρειες που ορίζονται στον νόμο για την οργάνωση της δικαιοσύνης (Νόμος αριθ. 62/2013, της 26ης Αυγούστου 2013). Για να εξακριβώσετε αν είναι αρμόδιο το δικαστήριο της πόλης Α ή Β, ανατρέξτε τα Παραρτήματα I, II και III του προαναφερόμενου νόμου για την οργάνωση της δικαιοσύνης.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Φυσικά πρόσωπα

Αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε συγκεκριμένη διάταξη του νόμου ή στους κανόνες που παρατίθενται στη συνέχεια (άρθρο 80 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας):

  • Εάν ο εναγόμενος δεν έχει συνήθη κατοικία ή η κατοικία του είναι άγνωστη ή αυτός απουσιάζει, η διαφορά εισάγεται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του ενάγοντος.
  • Προσωρινή ή μόνιμη θεματοφυλακή των περιουσιακών στοιχείων προσώπου που απουσιάζει ζητείται στο δικαστήριο του τόπου της τελευταίας γνωστής κατοικίας του εν λόγω προσώπου στην Πορτογαλία.
  • Εάν ο εναγόμενος έχει την κατοικία και τη διαμονή του στην αλλοδαπή, η διαφορά εισάγεται στο δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται ο εναγόμενος.
  • Εάν ο εναγόμενος δεν βρίσκεται στην Πορτογαλία, η διαφορά εισάγεται στο δικαστήριο του τόπου διαμονής του ενάγοντος. Όταν η κατοικία του τελευταίου βρίσκεται στην αλλοδαπή, αρμόδιο για τη διαφορά είναι το δικαστήριο της Λισαβόνας.

Νομικά πρόσωπα και εταιρείες

Εάν εναγόμενος είναι το δημόσιο, αρμόδιο δεν είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου αλλά του ενάγοντος (άρθρο 81 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Εάν ο εναγόμενος είναι άλλο νομικό πρόσωπο ή εταιρεία, η διαφορά εισάγεται ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου της κύριας έδρας του εναγομένου ή του παραρτήματος, του πρακτορείου, της θυγατρικής, της αντιπροσωπείας ή του γραφείου εκπροσώπησης, ανάλογα με το αν η διαφορά φέρεται κατά της κύριας εταιρείας ή των τελευταίων οντοτήτων.

Ωστόσο, οι διαφορές που εισάγονται σε βάρος αλλοδαπών νομικών προσώπων ή εταιρειών που διαθέτουν παράρτημα, πρακτορείο, θυγατρική, αντιπροσωπεία ή γραφείο εκπροσώπησης στην Πορτογαλία μπορούν να εισαχθούν στα δικαστήρια του τόπου της έδρας αυτών, ακόμη κι αν η υπόθεση εισάγεται κατά της κύριας εταιρείας.

Περισσότεροι εναγόμενοι και σώρευση αγωγών (άρθρο 82 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας)

Σε περίπτωση ομοδικίας εναγομένων στην ίδια υπόθεση, η υπόθεση εισάγεται στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας της πλειονότητας αυτών. Εάν ο αριθμός εναγομένων με διαφορετικούς τόπους κατοικίας είναι ο ίδιος, ο ενάγων μπορεί να επιλέξει το δικαστήριο του τόπου κατοικίας οποιουδήποτε από τους εναγομένους.

Εάν ο ενάγων καταθέσει σειρά αιτήσεων για τις οποίες κατά τόπον αρμόδια θα ήταν διαφορετικά δικαστήρια, μπορεί να επιλέξει το δικαστήριο στο οποίο θα εισάγει την υπόθεση.

Μόνη εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις κατά τις οποίες το δικαστήριο είναι σε θέση να κηρυχθεί το ίδιο αυτεπαγγέλτως αναρμόδιο για οποιαδήποτε από τις αγωγές, για λόγους κατά τόπον αρμοδιότητας, αξίας του αντικειμένου ή συμφωνίας. Σ’ αυτή την περίπτωση, η αγωγή πρέπει να ασκηθεί ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου για την εκδίκασή της. Για παράδειγμα, αυτό ισχύει για συγκεκριμένες διαφορές στις οποίες η αρμοδιότητα εκδίκασης των αιτήσεων εξαρτάται από τον τόπο του ακινήτου ή τον τόπο εκπλήρωσης της υποχρέωσης, ή για ασφαλιστικά μέτρα (providência cautelar), για προπαρασκευαστικά μέτρα (diligência antecipada) και για διαφορές στις οποίες είναι διάδικοι δικαστές ή συγγενείς τους, για συγκεκριμένες πράξεις εκτέλεσης, για διαφορές που πρέπει να συνεκδικαστούν με άλλες διαφορές, για διαφορές στις οποίες η απόφαση δεν έπεται κλήσης του εναγομένου ή για διαφορές στις οποίες το δικαστήριο είναι αναρμόδιο λόγω της αξίας του αντικειμένου.

Όταν σωρεύονται αιτήσεις οι οποίες περιλαμβάνουν σχέση εξάρτησης ή επικουρικότητας, η διαφορά πρέπει να εισαχθεί στο δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της κύριας αίτησης.

Διαφορές στις οποίες ένας από τους διαδίκους είναι δικαστής, σύζυγος δικαστή ή ορισμένοι συγγενείς (άρθρο 84 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας)

Στις διαφορές που αφορούν δικαστή, σύζυγο δικαστή, κατιόντα ή ανιόντα του δικαστή ή πρόσωπο με το οποίο ο δικαστής συμβιώνει υπό το καθεστώς κοινής συμβίωσης (economia comum) και όποτε οι εν λόγω διαφορές πρέπει να εισαχθούν στη δικαστική περιφέρεια στην οποία ασκεί τα καθήκοντά του ο δικαστής, αρμόδιο είναι το κύριο δικαστήριο της εγγύτερης δικαστικής περιφέρειας σ' αυτή του δικαστή.

Εάν η διαφορά εισάγεται προς συζήτηση στη δικαστική περιφέρεια στην οποία ασκεί τα καθήκοντά του ο δικαστής τον οποίο αφορά το κώλυμα ή αν ο εν λόγω δικαστής έχει την έδρα του εκεί και η διαφορά έχει ήδη εκδικαστεί, η διαφορά παραπέμπεται στην εγγύτερη δικαστική περιφέρεια.

Οι παραπάνω κανόνες δεν ισχύουν για δικαστικές περιφέρειες με περισσότερους από έναν δικαστές, διότι σ' αυτή την περίπτωση, η υπόθεση ανατίθεται σε άλλον δικαστή της ίδιας δικαστικής περιφέρειας.

Εκδίκαση εφέσεων

Οι εφέσεις εισάγονται στο δικαστήριο που είναι ιεραρχικά ανώτερο από το δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση (άρθρο 83 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;
2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Τα παρακάτω αποτελούν κοινή απάντηση στις τρεις αυτές ερωτήσεις.

Αρμοδιότητα με βάση τον τόπο των περιουσιακών στοιχείων

Οι διαφορές με αντικείμενο εμπράγματα ή ενοχικά δικαιώματα χρήσης ακινήτου, διανομής κοινών περιουσιακών στοιχείων, αποβολής από το μίσθιο, δικαιώματος προαίρεσης και κατάσχεσης επί ακινήτων, καθώς και οι διαφορές που περιλαμβάνουν την εγγραφή, την υποκατάσταση, τη μείωση ή την εξάλειψη υποθήκης πρέπει να εισάγονται στο δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται το επίδικο ακίνητο.

Οι διαφορές που αφορούν την εγγραφή, την ενίσχυση, την υποκατάσταση, τη μείωση ή την εξάλειψη επί πλοίων ή αεροσκαφών, ωστόσο, εισάγονται στο δικαστήριο του τόπου όπου είναι νηολογημένο το επίδικο περιουσιακό στοιχείο. Εάν η υποθήκη αφορά πλοία ή αεροσκάφη νηολογημένα σε περισσότερες από μια δικαστικές περιφέρειες, ο ενάγων μπορεί να επιλέξει οποιαδήποτε απ’ αυτές.

Όταν αντικείμενο της διαφοράς είναι ομάδα κινητών πραγμάτων που ανήκουν στο ίδιο πρόσωπο και προορίζονται για ενιαία χρήση ή κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία ή ακίνητα που βρίσκονται σε διαφορετικές δικαστικές περιφέρειες, η επίδικη διαφορά εισάγεται στο δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκονται τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία με τη μεγαλύτερη αξία. Για τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιούνται οι αξίες του κτηματολογίου. Εάν το ακίνητο το οποίο αποτελεί αντικείμενο της διαφοράς βρίσκεται σε περισσότερες από μία δικαστικές περιφέρειες, ο ενάγων μπορεί να επιλέξει να εισαγάγει την υπόθεση σε οποιαδήποτε από τις εν λόγω δικαστικές περιφέρειες (άρθρο 70 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Αρμοδιότητα για την εκτέλεση υποχρέωσης

Οι διαφορές με αίτημα την εκτέλεση υποχρέωσης, την αποζημίωση λόγω μη εκτέλεσης ή ελλιπούς εκτέλεσης υποχρεώσεων και την καταγγελία σύμβασης λόγω μη εκτέλεσης εισάγονται στο δικαστήριο της κατοικίας του εναγομένου.

Ο δανειστής μπορεί να επιλέξει το δικαστήριο του τόπου εκπλήρωσης της υποχρέωσης, όταν ο εναγόμενος είναι νομικό πρόσωπο ή η κατοικία του δανειστή βρίσκεται στις μητροπολιτικές περιοχές της Λισαβόνας ή του Πόρτο και ο εναγόμενος κατοικεί στην ίδια μητροπολιτική περιοχή.

Για τις υποθέσεις αστικής ευθύνης λόγω παράνομων πράξεων ή κινδύνων, αρμόδιο δικαστήριο είναι αυτό του τόπου πραγματοποίησης της πράξης (άρθρο 71 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Διαζύγιο και δικαστικός χωρισμός

Αρμόδιο δικαστήριο σε υποθέσεις διαζυγίου ή δικαστικού χωρισμού και διανομής περιουσίας είναι αυτό του τόπου κατοικίας ή διαμονής του ενάγοντα (άρθρο 72 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Αγωγές για είσπραξη αμοιβών

Για αγωγές με αίτημα την είσπραξη αμοιβών νομίμων εκπροσώπων ή τεχνικού προσωπικού και την είσπραξη προκαταβολών προς τον πελάτη, αρμόδιο δικαστήριο θα είναι αυτό του τόπου παροχής της υπηρεσίας. Οι διαφορές με αντικείμενο την είσπραξη αμοιβών συνεκδικάζονται με τη διαφορά για την οποία παρασχέθηκε η υπηρεσία.

Εάν η διαφορά στο πλαίσιο της οποίας παρασχέθηκε η υπηρεσία κινήθηκε ενώπιον του εφετείου ή του Ανώτατου Δικαστηρίου, η αγωγή με αίτημα την είσπραξη εκδικάζεται στο περιφερειακό πρωτοδικείο της κατοικίας του οφειλέτη (άρθρο 73 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Ρύθμιση και παράδοση γενικής αβαρίας

Το δικαστήριο του τόπου του λιμένος όπου παραδόθηκε ή θα έπρεπε να παραδοθεί το φορτίο ενός πλοίου το οποίο υπέστη γενική αβαρία είναι αρμόδιο να αποφανθεί και να επιμερίσει την εν λόγω ζημία (άρθρο 74 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Ζημίες και απώλειες από σύγκρουση πλοίων

Η αγωγή για ζημίες και απώλειες από σύγκρουση πλοίων μπορεί να εισαχθεί στο δικαστήριο του τόπου του ατυχήματος, το δικαστήριο της κατοικίας του ιδιοκτήτη του πλοίου που συγκρούστηκε με το άλλο, το δικαστήριο του τόπου νηολόγησης ή της τοποθεσίας του εν λόγω πλοίου ή το δικαστήριο του λιμένα προσεγγίσεως του πλοίου που δέχτηκε το χτύπημα (άρθρο 75 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Αμοιβές για τη διάσωση ή τη συνδρομή πλοίων

Οι αμοιβές που οφείλονται για τη διάσωση ή συνδρομή πλοίων μπορούν να αξιωθούν στο δικαστήριο του τόπου όπου εκδηλώθηκε το πραγματικό περιστατικό, το δικαστήριο του τόπου κατοικίας των ιδιοκτητών των περισυλλεγέντων πραγμάτων ή το δικαστήριο του τόπου στον οποίο είναι καταχωρισμένο ή ανευρίσκεται το διασωθέν πλοίο (άρθρο 76 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Ακύρωση προνομίων επί πλοίων

Η διαφορά στην οποία ένα πλοίο το οποίο αποκτήθηκε δωρεάν ή έναντι ανταλλάγματος κηρύσσεται ελεύθερο προνομίων εισάγεται στο δικαστήριο του λιμένος όπου ήταν αγκυροβολημένο το πλοίο κατά τον χρόνο της απόκτησης (άρθρο 77 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Ασφαλιστικά μέτρα και προπαρασκευαστικά μέτρα

Η συντηρητική κατάσχεση και η μεσεγγύηση ζητούνται από το δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την άσκηση της σχετικής αγωγής ή το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκονται τα περιουσιακά στοιχεία ή, εάν τα στοιχεία αυτά βρίσκονται σε πολλές δικαστικές περιφέρειες, σε μια από αυτές.

Για την απαγόρευση νέας εργασίας, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου όπου πρόκειται να πραγματοποιηθεί η εργασία.

Για τα λοιπά ασφαλιστικά μέτρα αρμόδιο είναι το δικαστήριο ενώπιον του οποίου πρέπει να ασκηθεί η σχετική αγωγή.

Τα προπαρασκευαστικά μέτρα που λαμβάνονται για την προσκομιδή των αποδείξεων ζητώνται στο δικαστήριο της περιφέρειας όπου θα ληφθούν τα εν λόγω μέτρα.

Η διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και τα προπαρασκευαστικά μέτρα για την προσκομιδή των αποδείξεων συνεκδικάζονται με την οικεία αγωγή και, εφόσον είναι αναγκαίο, παραπέμπονται στο δικαστήριο στο οποίο εκδικάζεται η αγωγή (άρθρο 78 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Μεμονωμένες κοινοποιήσεις

Η αίτηση για μεμονωμένη κοινοποίηση υποβάλλεται στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του προσώπου στο οποίο αυτή απευθύνεται (άρθρο 79 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Εκτέλεση (άρθρο 89 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας)

Ο γενικός κανόνας είναι ότι αρμόδιο για την εκτέλεση είναι το δικαστήριο της κατοικίας του οφειλέτη, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε συγκεκριμένη διάταξη του νόμου ή στους κανόνες που παρατίθενται στη συνέχεια.

Ο δανειστής μπορεί να επιλέξει το δικαστήριο του τόπου εκπλήρωσης της υποχρέωσης σε περίπτωση που ο οφειλέτης είναι νομικό πρόσωπο ή αν η κατοικία του δανειστή βρίσκεται στη μητροπολιτική περιοχή της Λισαβόνας ή του Πόρτο και ο οφειλέτης έχει την κατοικία του στην ίδια μητροπολιτική περιοχή.

Εάν η εκτέλεση αφορά την παράδοση πράγματος ή οφειλή με εμπράγματη ασφάλεια, αρμόδιο είναι αντίστοιχα το δικαστήριο του τόπου στο οποίο βρίσκεται το πράγμα ή του τόπου όπου βρίσκονται τα βεβαρημένα περιουσιακά στοιχεία.

Όταν η εκτέλεση πρόκειται να εισαχθεί σε περιοχή στην οποία κατοικεί ο οφειλέτης και δεν είναι κάτοικος Πορτογαλίας αλλά έχει περιουσιακά στοιχεία εκεί, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκονται τα περιουσιακά στοιχεία.

Το δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκονται τα περιουσιακά στοιχεία είναι επίσης αρμόδιο όταν: η αίτηση εκτέλεσης πρέπει να υποβληθεί ενώπιον πορτογαλικού δικαστηρίου, διότι σχετίζεται με την εγκυρότητα της σύστασης/λύσης εταιρειών/ λοιπών νομικών προσώπων με καταστατική έδρα στην Πορτογαλία ή με την εγκυρότητα των αποφάσεων των εταιρικών τους οργάνων και δεν συντρέχει καμία από τις καταστάσεις που ορίζονται στους προηγούμενους ή τους επόμενους κανόνες που ισχύουν για την εκτέλεση.

Σε διαφορές που περιλαμβάνουν περισσότερες εκτελέσεις των οποίων η αξιολόγηση εμπίπτει στη δικαιοδοσία διαφορετικών δικαστηρίων, αρμόδιο θα είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του οφειλέτη.

Στην εκτέλεση απόφασης από τα πορτογαλικά δικαστήρια, η αίτηση εκτέλεσης υποβάλλεται στο πλαίσιο της διαδικασίας με την οποία εκδόθηκε η απόφαση και η εκτέλεση καταχωρίζεται στην ίδια δικογραφία. Εάν η διαφορά παραπεμφθεί προς εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό διαβιβάζεται αντίγραφο του φακέλου. Όταν είναι αρμόδιο για την εκτέλεση ειδικό τμήμα, πρέπει να του αποσταλεί το συντομότερο δυνατό αντίγραφο της απόφασης, η αίτηση επίσπευσης της εκτέλεσης και τα συνοδευτικά έγγραφα.

Εάν η απόφαση εκδόθηκε από διαιτητές σε διαδικασία διαιτησίας η οποία διεξήχθη στην Πορτογαλία, αρμόδιο δικαστήριο για την εκτέλεση είναι το πρωτοδικείο του τόπου της διαιτησίας (άρθρο 85 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Εάν ορισμένη διαφορά εισήχθη στο εφετείο ή το Ανώτατο Δικαστήριο, αρμόδιο είναι το δικαστήριο της κατοικίας του οφειλέτη. Εάν ο οφειλέτης είναι δικαστής ή ορισμένοι συγγενείς του δικαστή, εφαρμόζονται οι κανόνες που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην ενότητα «Διαφορές στις οποίες ένας από τους διαδίκους είναι δικαστής, σύζυγος δικαστή ή ορισμένοι συγγενείς». Σε κάθε περίπτωση, η δικογραφία που αφορά αναγνωριστική αγωγή ή αντίγραφο αυτής αποστέλλεται στο αρμόδιο δικαστήριο προς εκτέλεση (άρθρο 86 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Στην εκτέλεση που αφορά έξοδα, πρόστιμα ή αποζημίωση που οφείλονται λόγω κακοδικίας, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διεξαγωγής της διαδικασίας που οδήγησε στην κοινοποίηση του οικείου γραμματίου ή διακανονισμού. Η εκτέλεση των εξόδων, των προστίμων ή της αποζημίωσης σωρεύεται με την αντίστοιχη κύρια υπόθεση.

Όταν η απόφαση καταβολής εξόδων, προστίμων ή αποζημίωσης εκδίδεται από το εφετείο ή το Ανώτατο Δικαστήριο, η εκτέλεση διεξάγεται στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο που είναι αρμόδιο για τον τόπο εκδίκασης της διαφοράς (άρθρα 87 και 88 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Στην εκτέλεση που κινείται βάσει αλλοδαπής απόφασης , αρμόδιο είναι το δικαστήριο της κατοικίας του οφειλέτη (άρθρο 86 δυνάμει του άρθρου 90 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Στην ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής [κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1896/2006, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/2421)] αρμόδιο είναι το 1ο πολιτικό τμήμα του κεντρικού τμήματος του περιφερειακού πρωτοδικείου Πόρτο.

Εργατικό δίκαιο

Ο γενικός κανόνας είναι ότι οι αγωγές πρέπει να εισάγονται στο δικαστήριο της κατοικίας του εναγομένου. Οι εργοδότες ή οι ασφαλιστές καθώς και οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης θεωρείται επίσης ότι εδρεύουν στον τόπο όπου είναι εγκατεστημένο παράρτημα, πρακτορείο, αντιπροσωπεία ή γραφείο εκπροσώπησης (άρθρο 13 του Κώδικα Εργατικής Δικονομίας).

Οι διαφορές από σύμβαση εργασίας οι οποίες εισάγονται από εργαζόμενο κατά του εργοδότη του μπορούν να εισαχθούν ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου εκτέλεσης της επίδικης εργασίας ή του τόπου κατοικίας του εργαζόμενου.

Σε περίπτωση περισσότερων εναγόντων, αρμόδιο δικαστήριο είναι αυτό του τόπου εκτέλεσης της επίδικης εργασίας ή του τόπου κατοικίας οποιουδήποτε από τους ενάγοντες.

Εάν η επίδικη εργασία εκτελείται σε περισσότερες από μια τοποθεσίες, οι διαφορές μπορούν να εισαχθούν στο δικαστήριο οποιασδήποτε από τις εν λόγω περιοχές (άρθρο 14 του Κώδικα Εργατικής Δικονομίας).

Οι διαφορές από εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες εισάγονται στο δικαστήριο του τόπου του ατυχήματος ή της τελευταίας εκτέλεσης του καθήκοντος που φέρεται ότι προκάλεσε την ασθένεια του ασθενούς.

Εάν το ατύχημα συμβεί στο εξωτερικό, η διαφορά πρέπει να εισαχθεί στην Πορτογαλία, στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του παθόντος.

Σε περίπτωση περισσότερων δικαιούχων, αρμόδιο δικαστήριο είναι αυτό του τόπου κατοικίας των περισσότερων από τους ενάγοντες ή αν ισάριθμοι ενάγοντες διαμένουν σε διαφορετικές περιοχές, στην περιοχή του τόπου διαμονής του πρώτου ενάγοντα που καταθέτει αγωγή.

Εάν το πρόσωπο που υπέστη το ατύχημα, ο ασθενής ή ο δικαιούχος είναι καταχωρισμένος ως ναυτικός ή μέλος πληρώματος αεροσκάφους και το ατύχημα επήλθε κατά τη διάρκεια ταξιδιού ή η ασθένεια εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια ταξιδιού, συναρμόδιο για την επίδικη διαφορά είναι το δικαστήριο του πρώτου τόπου της εθνικής επικράτειας που προσεγγίζει το πλοίο ή το αεροσκάφος ή του τόπου όπου είναι καταχωρισμένο το πλοίο ή το αεροσκάφος (άρθρο 15 του Κώδικα Εργατικής Δικονομίας).

Σε περίπτωση ομαδικής απόλυσης, οι αιτήσεις για τη λήψη προσωρινών μέτρων αναστολής και οι αντιρρήσεις πρέπει να εισάγονται στο δικαστήριο του τόπου στον οποίο βρίσκεται ο χώρος εργασίας.

Εάν η ομαδική απόλυση θίγει εργαζόμενους σε περισσότερους χώρους εργασίας, αρμόδιο δικαστήριο είναι αυτό του τόπου στον οποίο βρίσκεται ο χώρος εργασίας με τους περισσότερους απολυμένους εργαζόμενους (άρθρο 16 του Κώδικα Εργατικής Δικονομίας).

Αφερεγγυότητα

Στη διαδικασία αφερεγγυότητας, αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας της καταστατικής έδρας ή της κατοικίας του οφειλέτη ή αυτής του κληρονομούμενου κατά τον χρόνο του θανάτου, ανάλογα με την περίπτωση.

Συναρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου όπου ο οφειλέτης έχει το κέντρο των κύριων συμφερόντων του. Ως τέτοιο κέντρο νοείται ο τόπος συνήθους διαχείρισης των εν λόγω συμφερόντων και αναγνωρίζεται ως τέτοιο από τρίτους (άρθρο 7 του κώδικα αφερεγγυότητας και αναδιοργάνωσης επιχειρήσεων).

Η δημοσιότητα και η εγγραφή σε δημόσιο βιβλίο αλλοδαπής απόφασης για την έναρξη διαδικασίας, όπως αναφέρονται στα άρθρα 21 και 22 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1346/2000 του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 2000, πρέπει να ζητηθούν από το πορτογαλικό δικαστήριο του τόπου εγκατάστασης του οφειλέτη. Όταν ο οφειλέτης δεν διαθέτει εγκατάσταση στην Πορτογαλία και η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει αφορά εταιρεία πρέπει να υποβληθεί αίτημα στο εμπορικό τμήμα της Λισαβόνας. Εάν η πτωχευτική περιουσία δεν περιλαμβάνει εταιρεία, αρμόδια είναι τα πολιτικά τμήματα της Λισαβόνας.

Οι προαναφερόμενοι κανόνες δικαιοδοσίας ισχύουν για την αναγνώριση της κήρυξης αφερεγγυότητας στο πλαίσιο αλλοδαπής διαδικασίας (άρθρο 288 του κώδικα αφερεγγυότητας και αναδιοργάνωσης επιχειρήσεων).

Απογραφή

Για την αρμοδιότητα στη διαδικασία απογραφής, βλ. το δελτίο για τη διαδοχή.

Διατροφή ενηλίκων και ανηλίκων και ρύθμιση γονικής μέριμνας

Για την αρμοδιότητα σε αναγνωριστικές αγωγές με αντικείμενο πληρωμές διατροφής σε ενήλικες και ανηλίκους, την εκτέλεση αυτών και σε αγωγές με αντικείμενο τη ρύθμιση της γονικής μέριμνας, βλ., το δελτίο για τη διαδοχή.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Ναι, εντός συγκεκριμένων ορίων.

Σε εθνικό επίπεδο, οι διάδικοι μπορούν με ρητή συμφωνία να αποφασίσουν ότι θα παρακάμψουν τους κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας. Πρόκειται για τη συμβατική αρμοδιότητα (competência convencional) (άρθρο 95 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Ρήτρα παρέκτασης αρμοδιότητας δεν μπορεί να οριστεί σε διαφορές στις οποίες το δικαστήριο μπορεί να κρίνει αυτεπαγγέλτως την έλλειψη κατά τόπον αρμοδιότητας. Για παράδειγμα, αυτό ισχύει όταν η αρμοδιότητα του δικαστηρίου εξαρτάται από τον τόπο του ακινήτου ή τον τόπο εκπλήρωσης της υποχρέωσης, ή για ασφαλιστικά μέτρα (providência cautelar), για προπαρασκευαστικά μέτρα (diligência antecipada), για διαφορές στις οποίες είναι διάδικοι δικαστές ή συγγενείς τους, για συγκεκριμένες πράξεις εκτέλεσης, για διαφορές που πρέπει να συνεκδικαστούν με άλλες διαφορές και για διαφορές στις οποίες η απόφαση δεν έπεται κλήσης του εναγομένου. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, δεν είναι δυνατή η παράκαμψη της κατά τόπον αρμοδιότητας με συμφωνία.

Οι κανόνες της καθ’ ύλην αρμοδιότητας, της ιεραρχίας και της αξίας του αντικειμένου της διαφοράς ουδέποτε μπορούν να παρακαμφθούν κατά βούληση των διαδίκων.

Η συμφωνημένη αρμοδιότητα, όταν είναι παραδεκτή, είναι υποχρεωτική, όπως ακριβώς η εκ του νόμου αρμοδιότητα. Η εν λόγω συμφωνία πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις του συμβατικού τύπου, της γενεσιουργού αιτίας της υποχρέωσης. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να καταρτίζεται γραπτώς. Πρέπει επίσης να προσδιορίζει τα ζητήματα στα οποία αναφέρεται και το κριτήριο καθορισμού του δικαστηρίου που είναι πλέον αρμόδιο.

Σε διεθνές επίπεδο, οι διάδικοι μπορούν να συμφωνήσουν τα δικαστήρια ποιου κράτους θα είναι αρμόδια για την εκδίκαση συγκεκριμένης διαφοράς ή των διαφορών που ενδεχομένως απορρέουν από συγκεκριμένη έννομη σχέση, εφόσον η επίδικη σχέση συνδέεται με περισσότερα από ένα νομικά συστήματα. Οι εν λόγω συμφωνίες καλούνται ρήτρες παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας (άρθρο 94 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Η συμφωνηθείσα αρμοδιότητα μπορεί να αφορά την απονομή αποκλειστικής αρμοδιότητας σε συγκεκριμένα δικαστήρια ή απλώς να είναι συντρέχουσα με την αρμοδιότητα των πορτογαλικών δικαστηρίων, όπου αυτή υπάρχει. Σε περίπτωση αμφιβολίας, η αρμοδιότητα τεκμαίρεται ότι είναι αποκλειστική.

Η επιλογή της αρμοδιότητας είναι έγκυρη μόνον όταν συντρέχουν οι παρακάτω προϋποθέσεις:

  • η διαφορά αφορά διαθέσιμα δικαιώματα
  • η απονομή είναι αποδεκτή βάσει της νομοθεσίας που διέπει το καθορισμένο δικαστήριο
  • η επιλογή δικαιολογείται από σοβαρό λόγο είτε και για τους δύο διαδίκους είτε για έναν εξ αυτών εφόσον δεν συνεπάγεται επιβάρυνση του αντιδίκου
  • το αντικείμενο της διαφοράς δεν υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα των δικαστηρίων της Πορτογαλίας
  • η επιλογή απορρέει από γραπτή συμφωνία ή συμφωνία η οποία έχει επικυρωθεί γραπτώς και πρέπει να αναφέρει ρητώς το δικαστήριο στο οποίο απονέμεται η αρμοδιότητα.

Τόσο στην περίπτωση της συμφωνηθείσας δικαιοδοσίας (σε εγχώριο επίπεδο) όσο και στην περίπτωση της ρήτρας παρέκτασης δικαιοδοσίας (σε διεθνές επίπεδο) γραπτή συμφωνία θεωρείται οποιοδήποτε έγγραφο είναι υπογεγραμμένο από τους διαδίκους ή απορρέει από ανταλλαγή επιστολών, τηλετυπιών, τηλεγραφημάτων ή άλλων επικοινωνιακών μέσων τα οποία παρέχουν γραπτή απόδειξη, είτε περιλαμβάνει τη συμφωνία καθαυτή είτε περιλαμβάνει ρήτρα που αναφέρεται σε άλλο έγγραφο το οποίο περιέχει τη συμφωνία.

Στο εργατικό δίκαιο, οι συμφωνίες ή οι όροι αποκλεισμού της κατά τόπον αρμοδιότητας που ορίζεται στον νόμο είναι άκυροι (άρθρο 19 του Κώδικα Εργατικής Δικονομίας).

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Όπως προαναφέρθηκε, ειδικά πρωτοβάθμια δικαστήρια στην Πορτογαλία είναι τα κεντρικά τμήματα κάθε περιφερειακού πρωτοδικείου, τα τοπικά πολιτικά τμήματα και τα δικαστήρια με διευρυμένη αρμοδιότητα.

Η καθ’ ύλην αρμοδιότητα κάθε δικαστηρίου θα εκτεθεί στη συνέχεια για να σας υποδειχθεί σε ποιο δικαστήριο θα πρέπει να απευθυνθείτε, ανάλογα με το αντικείμενο της δίκης. Όπως ήδη εξηγήθηκε, κατά κανόνα, μια διαφορά εισάγεται στα δικαστήρια του πρώτου βαθμού και παραπέμπεται σε ανώτερα δικαστήρια σε περίπτωση άσκησης έφεσης.

Κεντρικά πολιτικά τμήματα (Juízos centrais cíveis) (άρθρο 117 του νόμου αριθ. 62/2013):

  • αστικές, αναγνωριστικές αγωγές τακτικής διαδικασίας με αξία αντικειμένου άνω των 50.000,00€
  • διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης σε αστικές διαφορές με αξία αντικειμένου άνω των 50.000,00€, σε δικαστικές περιφέρειες οι οποίες δεν υπάγονται στην αρμοδιότητα άλλου τμήματος ή δικαστηρίου
  • διαδικασίες ασφαλιστικών μέτρων για αγωγές που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά τους
  • αγωγές, μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης και ασφαλιστικά μέτρα που θα υπάγονταν στο εμπορικό τμήμα των πρωτοδικείων, όποτε δεν υπάρχει τέτοιο εμπορικό τμήμα
  • διαφορές που εκκρεμούν στα τοπικά τμήματα όποτε υπήρξε μεταβολή αξίας της διαφοράς σε ποσό ίσο ή μεγαλύτερο των 50.001,00€
  • διαφορές υποστήριξης και προστασίας εκτός των περιοχών αρμοδιότητας των δικαστηρίων οικογενειακών διαφορών και ανηλίκων
  • τακτικές αναγνωριστικές αγωγές αξίας ίσης ή μικρότερης των 50.001,00€ που εμπίπτουν στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του δικαστηρίου ναυτικών διαφορών, στις δικαστικές περιφέρειες που δεν υπάγονται στην κατά τόπον αρμοδιότητα του δικαστηρίου ναυτικών διαφορών.

Κεντρικά τμήματα οικογενειακών υποθέσεων και ανηλίκων

(Οικογενειακή και προσωπική κατάσταση) (άρθρο 122 του νόμου αριθ. 62/2013)

  • διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας η οποία διεξάγεται μεταξύ συζύγων
  • διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας σε περιπτώσεις μη έγγαμης συμβίωσης ή για πρόσωπα τα οποία συνοικούν σε καθεστώς κοινής συμβίωσης
  • αγωγές σε υποθέσεις δικαστικού χωρισμού, διανομής περιουσίας και διαζυγίου
  • αγωγές για την κήρυξη του ανυπόστατου ή της ακυρότητας πολιτικού γάμου
  • δικαστική κήρυξη καλής πίστης συζύγου σε περίπτωση που νομιζόμενος γάμος κηρυχθεί ανυπόστατος ή ακυρωθεί
  • αγωγές και εκτέλεση πληρωμών διατροφής μεταξύ συζύγων και πρώην συζύγων
  • λοιπές αγωγές που αφορούν την οικογενειακή και προσωπική κατάσταση
  • αγωγές που υπάγονται στην αρμοδιότητα των δικαστηρίων σε περιπτώσεις διαδικασιών απογραφής οι οποίες κινούνται λόγω του χωρισμού προσώπων και της διανομής περιουσίας, διαζυγίου, κήρυξης πολιτικού γάμου ως ανυπόστατου ή άκυρου, καθώς και ειδικές υποθέσεις που περιλαμβάνουν τη διανομή περιουσίας στις οποίες εφαρμόζονται οι κανόνες των εν λόγω διαδικασιών.

(Ανήλικοι και ενήλικα τέκνα) (άρθρο 123 του νόμου αριθ. 62/2013)

  • διορισμός επιτρόπου και διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων
  • διορισμός προσώπου για να ενεργεί στο όνομα ανηλίκου και γενικού επιτρόπου για να εκπροσωπεί σε εξωδικαστικές διαφορές ανήλικο που υπόκειται σε γονική μέριμνα
  • υιοθεσία
  • έκδοση απόφασης για την άσκηση γονικής μέριμνας και εκδίκαση συναφών ζητημάτων
  • καθορισμός των πληρωμών διατροφής που οφείλονται σε ανήλικα και ενήλικα ή χειραφετημένα τέκνα όταν δικαστική απόφαση ορίζει πληρωμές διατροφής για το διάστημα που ήταν ανήλικοι
  • προπαρασκευή και εκδίκαση των αντίστοιχων υποθέσεων εκτέλεσης υποχρέωσης διατροφής
  • διαταγή της ανάθεσης της μέριμνας ανηλίκων στο δικαστήριο
  • καθορισμός των όρων τοποθέτησης για πρόσωπο που έχει επιλεγεί προς υιοθεσία ή τοποθέτηση σε ίδρυμα με σκοπό τη μελλοντική υιοθεσία του
  • καθορισμός της σχέσης πολιτικής αναδοχής (apadrinhamento civil) και ανάκλησή της·
  • εξουσιοδότηση του νομίμου εκπροσώπου ανηλίκων να διενεργεί ορισμένες πράξεις, να επικυρώνει τις πράξεις που διενεργήθηκαν χωρίς εξουσιοδότηση και να προβαίνει σε διακανονισμούς αναφορικά με την αποδοχή δωρεών
  • λήψη αποφάσεων αναφορικά με την ασφάλεια που πρέπει να παρέχουν οι γονείς υπέρ ανήλικων τέκνων
  • διαταγή της ολικής ή μερικής απαγόρευσης της γονικής μέριμνας και θέσπιση ορίων για την άσκηση αυτής
  • αυτεπάγγελτη αναγνώριση μητρότητας και πατρότητας, προπαρασκευή και εκδίκαση ενστάσεων και διερευνητικών πράξεων για τη θεμελίωση της μητρότητας και της πατρότητας
  • σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ γονέων, έκδοση απόφασης για το ονοματεπώνυμο ανηλίκου
  • σε περίπτωση επιτροπείας ή διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, καθορισμός της αμοιβής του διαχειριστή ή του επιτρόπου, εκδίκαση υποθέσεων που αφορούν την ανάκληση, αποδέσμευση ή απόσυρση του επιτρόπου, διαχειριστή ή μέλους του οικογενειακού συμβουλίου, αίτημα επίδειξης και αξιολόγηση των λογαριασμών, έγκριση της υποκατάστασης της νόμιμης υποθήκης, καθορισμός της ενίσχυσης και υποκατάστασης της παρασχεθείσας ασφάλειας και διορισμός ειδικού επιτρόπου για την εκπροσώπηση του ανηλίκου σε εξωδικαστικές διαφορές
  • διορισμός ειδικού επιτρόπου για να εκπροσωπεί τον ανήλικο σε υποθέσεις επιτροπείας
  • μετατροπή, ανάκληση και επανέλεγχος υιοθεσίας, αίτημα επίδειξης και αξιολόγηση των λογαριασμών του υιοθετούντος και καθορισμός των ποσών των αναγκαίων εισοδημάτων για την υποστήριξη του υιοθετούμενου
  • απόφαση ενίσχυσης και υποκατάστασης της ασφάλειας που παρασχέθηκε υπέρ των ανήλικων τέκνων
  • αίτημα επίδειξης και αξιολόγηση των λογαριασμών που καλούνται να προσκομίσουν οι γονείς
  • εκδίκαση λοιπών υποθέσεων με τη διαδικασία της προηγούμενης παραγράφου
  • επανεκτίμηση των αποφάσεων λοιπών οντοτήτων σε διαφορές στις οποίες ο νόμος επιφυλάσσει μέρος των αρμοδιοτήτων που αναφέρονται στα προηγούμενα έξι σημεία για τις εν λόγω οντότητες.

(Επιτροπεία για την εκπαίδευση και την προστασία ανηλίκων) (άρθρο 124 του νόμου αριθ. 62/2013)

  • κατάρτιση, αξιολόγηση και λήψη απόφασης για τις διαδικασίες υποστήριξης και προστασίας
  • εφαρμογή μέτρων υποστήριξης και προστασίας και επιτήρηση της υλοποίησής τους, όποτε ένα παιδί ή νεαρό πρόσωπο βρίσκεται σε κατάσταση κινδύνου και δεν συντρέχει λόγος παρέμβασης από την επιτροπή προστασίας
  • διεξαγωγή δικαιοδοτικών πράξεων που αφορούν τη διερεύνηση της εκπαιδευτικής επιτροπείας
  • αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών που κατά νόμον συνιστούν ποινικό αδίκημα τελούμενο από ανήλικο ηλικίας μεταξύ 12 και 16 ετών, εν όψει της εφαρμογής μέτρου επιτροπείας
  • υλοποίηση και επεναξέταση μέτρων επιτροπείας
  • κήρυξη της λήξης ή της ακύρωσης των μέτρων επιτροπείας
  • εκδίκαση της έφεσης κατά αποφάσεων που επιβάλλουν πειθαρχικά μέτρα σε ανηλίκους στους οποίους επιβλήθηκε μέτρο κηδεμονίας.

Σημείωση

Η αρμοδιότητα των κεντρικών τμημάτων οικογενειακών διαφορών και ανηλίκων όσον αφορά υποθέσεις σχετικές με την εκπαίδευση και την επιτροπεία ανηλίκων παύει εφόσον: επιβληθεί στην ποινική δίκη στερητική της ελευθερίας ποινή χωρίς αναστολή για ποινικό αδίκημα το οποίο διαπράχθηκε από ανήλικο ηλικίας 16 έως 18 ετών ή ο ανήλικος συμπληρώσει το 18ο έτος πριν από την ημερομηνία έκδοσης της πρωτοβάθμιας απόφασης.

Κεντρικά εργατικά τμήματα

(Σε αστικές διαφορές) (άρθρο 126 του νόμου αριθ. 62/2013)

  • διαφορές που αφορούν την ακύρωση και ερμηνεία μη διοικητικών πράξεων για τη συλλογική ρύθμιση όρων εργασίας
  • διαφορές από σχέσεις εργαζόμενου-εργοδότη και σχέσεις που δημιουργούνται στο πλαίσιο της κατάρτισης συμβάσεων εργασίας
  • διαφορές από εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες
  • διαφορές που αφορούν τη νοσηλεία, τα νοσοκομεία, την προμήθεια φαρμάκων που σχετίζεται με την παροχή κλινικών υπηρεσιών, τεχνητά μέλη, ορθοπεδικές συσκευές ή άλλες υπηρεσίες που παρέχονται ή πληρώνονται προς όφελος των θυμάτων εργατικών ατυχημάτων ή επαγγελματικών ασθενειών
  • διαφορές που εισάγονται για την ακύρωση πράξεων και συμβάσεων που έχουν υπογραφεί από τα αρμόδια όργανα για την αποφυγή των υποχρεώσεων που απορρέουν από την εφαρμογή της νομοθεσίας περί συνδικαλιστικών οργανώσεων ή της εργατικής νομοθεσίας
  • διαφορές από συμβάσεις οι οποίες κατά νόμον ισοδυναμούν με συμβάσεις εργασίας
  • διαφορές από συμβάσεις εκπαίδευσης και μαθητείας
  • διαφορές που αφορούν εργαζόμενους οι οποίοι απασχολούνται από την ίδια οντότητα ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από πράξεις που διενεργήθηκαν από κοινού στο πλαίσιο των εργασιακών τους σχέσεων ή από παράνομη πράξη ενός από αυτούς κατά τη διάρκεια ή στο πλαίσιο της εκτέλεσης των καθηκόντων τους εν προκειμένω, τα ποινικά δικαστήρια είναι αρμόδια για τη διερεύνηση της αστικής ευθύνης που συναρτάται με την ποινική ευθύνη
  • διαφορές μεταξύ οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης ή διαφορές για οικογενειακά επιδόματα και δικαιούχους, ως προς νομικά, ρυθμιστικά ή κανονιστικά δικαιώματα, τις εξουσίες και τις υποχρεώσεις οποιουδήποτε από τους εν λόγω συμβαλλόμενους από τα παραπάνω δεν θίγεται η δικαιοδοσία των διοικητικών και φορολογικών δικαστηρίων
  • διαφορές μεταξύ συνδικαλιστικών ενώσεων και μελών ή προσώπων που εκπροσωπούνται από αυτές ή θίγονται από τις αποφάσεις τους, ως προς τα νομικά, ρυθμιστικά ή κανονιστικά δικαιώματα, τις εξουσίες και τις υποχρεώσεις οποιουδήποτε από τους εν λόγω διαδίκους
  • διαφορές σχετικές με την εκκαθάριση και την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης ή συνδικαλιστικών ενώσεων όταν αυτό δεν απαγορεύεται διαφορετικά από νομικές διατάξεις
  • διαφορά μεταξύ οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης ή συνδικαλιστικών ενώσεων όσον αφορά την ύπαρξη, το εύρος ή τη φύση νομικών, ρυθμιστικών ή κανονιστικών εξουσιών ή υποχρεώσεων ενός από τους εν λόγω διαδίκους που μπορούν να θίξουν τον άλλον
  • εκτελέσεις βάσει των αποφάσεών τους ή άλλων εντολών εκτέλεσης με τις οποίες τηρείται η αρμοδιότητα άλλων δικαστηρίων
  • διαφορές μεταξύ των μερών μιας εργασιακής σχέσης ή μεταξύ ενός από τα εν λόγω μέρη και τρίτου όταν απορρέουν από σχέσεις οι οποίες συναρτώνται με εργασιακή σχέση και το αίτημα υποβάλλεται από κοινού με άλλο για το οποίο το εργατικό τμήμα έχει άμεση αρμοδιότητα
  • διαφορές σχετικές με ανταπαιτήσεων οι οποίες συναρτώνται με την αγωγή σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο προηγούμενο σημείο, εκτός από την περίπτωση αποζημίωσης για την οποία δεν απαιτείται τέτοιος σύνδεσμος
  • αστικές διαφορές που αφορούν απεργίες
  • διαφορές μεταξύ επιτροπών εργαζομένων και των αντίστοιχων συντονιστικών επιτροπών, της εταιρείας ή των υπαλλήλων της εταιρείας
  • όλες οι διαφορές που σχετίζονται με τον έλεγχο της νομιμότητας της ιδρυτικής πράξης, του καταστατικού (περιλαμβανομένων των τροποποιήσεων αυτού), τη λειτουργία και τη λύση συνδικαλιστικών ενώσεων, ενώσεων εργοδοτών και επιτροπών εργαζομένων
  • λοιπά ζητήματα που ορίζονται στον νόμο.

(Όσον αφορά διοικητικές παραβάσεις)

  • εκδίκαση ενδίκων μέσων κατά αποφάσεων που εκδίδουν οι διοικητικές αρχές στο πλαίσιο των νόμιμων διαδικασιών για τις διοικητικές παραβάσεις στην εργασία και την κοινωνική ασφάλιση.

Κεντρικά εμπορικά τμήματα (άρθρο 128 του νόμου αριθ. 62/2013)

  • διαδικασία αφερεγγυότητας και ειδικές διαδικασίες εξυγίανσης εταιρειών
  • αναγνωριστικές αγωγές για την κήρυξη του ανυπόστατου και της ακυρότητας του καταστατικού εταιρείας
  • αγωγές που αφορούν την άσκηση δικαιωμάτων σε εταιρεία
  • αγωγές για την αναστολή και ακύρωση εταιρικών αποφάσεων
  • αγωγές για τη δικαστική λύση εταιρειών
  • αγωγές για την εκκαθάριση ευρωπαϊκής ανώνυμης εταιρείας
  • αγωγές για την εκκαθάριση εταιρειών συμμετοχής
  • αγωγές που αναφέρονται στον Κώδικα Εμπορικού Μητρώου
  • αγωγές για την εκκαθάριση πιστωτικού ιδρύματος ή χρηματοοικονομικού οργανισμού
  • συναφή ζητήματα, συνεκδικαζόμενες διαφορές και αναγκαστική εκτέλεση αποφάσεων, στις αγωγές και τις διαφορές που αναφέρονται στα προηγούμενα σημεία
  • προσφυγές κατά αποφάσεων των προϊστάμενων του εμπορικού μητρώου
  • προσφυγές κατά αποφάσεων προϊστάμενων που εκδίδονται στο πλαίσιο διοικητικών διαδικασιών λύσης και εκκαθάρισης εμπορικών εταιρειών.

Κεντρικά τμήματα εκτέλεσης (άρθρο 129 του νόμου αριθ. 62/2013)

  • Διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης με εξαίρεση τις αρμοδιότητες που απονέμονται στο δικαστήριο διανοητικής ιδιοκτησίας, στο δικαστήριο ανταγωνισμού, ρύθμισης και εποπτείας, στο δικαστήριο ναυτικών διαφορών, στα τμήματα οικογενειακών διαφορών και ανηλίκων, στα εργατικά τμήματα, τα εμπορικά τμήματα, καθώς και η εκτέλεση των αποφάσεων που εκδίδονται από το ποινικό τμήμα οι οποίες, λόγω της ποινικής δίκης, δεν μπορούν να εισαχθούν σε πολιτικό τμήμα.

ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΜΕ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ

Δικαστήριο διανοητικής ιδιοκτησίας (άρθρο 111 του νόμου αριθ. 62/2013)

  • αγωγές με αντικείμενο δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικά δικαιώματα
  • αγωγές με αντικείμενο βιομηχανική ιδιοκτησία
  • αγωγές ακύρωσης και κήρυξης της ακυρότητας που ορίζονται στον Κώδικα Διανοητικής Ιδιοκτησίας
  • προσφυγές κατά αποφάσεων του Εθνικού Ινστιτούτου Διανοητικής Ιδιοκτησίας (Instituto Nacional da Propriedade Industrial, I. P.) με τις οποίες παρέχονται ή απορρίπτονται δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας ή η οποίες αφορούν μεταβιβάσεις, άδειες ή κήρυξη απαξίωσης ή έχουν ως αντικείμενο πράξεις οι οποίες θίγουν, τροποποιούν ή ακυρώνουν δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας
  • προσφυγή κατά αποφάσεων και επανέλεγχος αποφάσεων –ή οποιουδήποτε άλλου μέτρου το οποίο μπορεί να προσβληθεί νομικά– που λαμβάνονται από το Εθνικό Ινστιτούτο Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας στο πλαίσιο διαδικασίας διοικητικών παραβάσεων
  • αναγνωριστικές αγωγές με αντικείμενο ονόματα χώρου στο διαδίκτυο
  • προσφυγές κατά αποφάσεων που λαμβάνει το Ίδρυμα Εθνικής Επιστημονικής Υπολογιστικής (Fundação para a Computação Científica Nacional) ως αρμόδια αρχή για την καταχώριση ονομάτων τομέα με κατάληξη .PT, με της οποίες καταχωρίζεται, απορρίπτεται η καταχώριση ή καταργείται όνομα τομέα με κατάληξη .PT·
  • αγωγές το αντικείμενο των οποίων αφορά επωνυμίες προσωπικών ή κεφαλαιουχικών εταιρειών
  • προσφυγές κατά αποφάσεων του Ινστιτούτου Μητρώων και Συμβολαιογράφων (Recursos das decisões do Instituto dos Registos e do Notariado, I. P. – IRN, I. P.) που σχετίζονται με τη δυνατότητα καταχώρισης επωνυμίας προσωπικής ή κεφαλαιουχικής εταιρείας στο πλαίσιο του νομικού καθεστώτος του εθνικού μητρώου νομικών προσώπων (Registo Nacional de Pessoas Coletivas)·
  • αγωγές που αφορούν την τέλεση πράξεων αθέμιτου ανταγωνισμού σε ζητήματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας·
  • μέτρα συγκέντρωσης και διατήρησης αποδεικτικών στοιχείων και παροχής πληροφοριών όταν αυτό απαιτείται στο πλαίσιο της προστασίας δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
  • συναφή ζητήματα, συνεκδικαζόμενες διαφορές και αναγκαστική εκτέλεση αποφάσεων που εκδίδονται επί των αγωγών και των εφέσεων που αναφέρονται στα προηγούμενα σημεία

Δικαστήριο ανταγωνισμού, ρύθμισης και εποπτείας (άρθρο 112 του νόμου αριθ. 62/2013)

  • Έφεση, επανέλεγχος και εκτέλεση αποφάσεων, διαταγών και λοιπών μέτρων που εκδίδονται στο πλαίσιο διαδικασίας που κινείται για διοικητικές παραβάσεις που μπορούν να προσβληθούν νομικά:
    • της αρχής ανταγωνισμού
    • της εθνικής αρχής τηλεπικοινωνιών
    • της Τράπεζας της Πορτογαλίας
    • της Επιτροπής Αγοράς Κινητών Αξιών
    • της Ρυθμιστικής Αρχής για τα ΜΜΕ
    • του Ασφαλιστικού Οργανισμού Πορτογαλίας
    • λοιπών ανεξάρτητων διοικητικών οργάνων με ρυθμιστικές και εποπτικές λειτουργίες
    • έφεση, επανέλεγχος και εκτέλεση:
      • αποφάσεων της αρχής ανταγωνισμού που έχουν εκδοθεί στο πλαίσιο των διοικητικών διαδικασιών που αναφέρονται στους νομικούς κανόνες για τον ανταγωνισμό
      • υπουργικής απόφασης που κατ’ εξαίρεση επιτρέπει τη συγκέντρωση εταιρειών η οποία απαγορεύεται με απόφαση της αρχής ανταγωνισμού
      • λοιπών αποφάσεων της αρχής ανταγωνισμού που επιδέχονται έφεση, κατά τα οριζόμενα στους νομικούς κανόνες για τον ανταγωνισμό
      • συναφών ζητημάτων, συνεκδικαζόμενων διαδικασιών και εκτέλεσης αποφάσεων που εκδίδονται επί των εφέσεων, υποθέσεων, αγωγών και επανελέγχων που αναφέρονται στα προηγούμενα σημεία.

Δικαστήριο ναυτικών διαφορών (άρθρο 113 του νόμου αριθ. 62/2013)

  • αποζημίωση για ζημιές από ή σε πλοία, σκάφη και λοιπά πλωτά ναυπηγήματα ή από τη χρήση τους κατά τη ναυσιπλοΐα, σύμφωνα με τους γενικούς όρους του νόμου
  • ζητήματα που αφορούν συμβάσεις ναυπήγησης, επιδιόρθωσης, αγοράς και πώλησης πλοίων, σκαφών και άλλων πλωτών σκαφών, εφόσον προορίζονται για χρήση στη ναυσιπλοΐα
  • ζητήματα που αφορούν συμβάσεις θαλάσσιας μεταφοράς ή συνδυασμένης μεταφοράς ή μεταφοράς μέσω δικτύων πολυτροπικής μεταφοράς
  • ζητήματα που αφορούν συμβάσεις ποτάμιας μεταφοράς ή μεταφοράς μέσω καναλιών, εντός των ορίων ναυτικής δικαιοδοσίας σε ύδατα εσωτερικής ναυσιπλοΐας, και στις αντίστοιχες ακτές και όχθες που προβλέπονται από τον νόμο
  • ζητήματα που αφορούν τη χρήση πλοίων, σκαφών και λοιπών πλωτών ναυπηγημάτων στη ναυσιπλοΐα ειδικότερα όσον αφορά συμβάσεις ναύλωσης και χρηματοδοτικής μίσθωσης
  • ζητήματα που αφορούν συμβάσεις ασφάλισης πλοίων, σκαφών και λοιπών πλωτών ναυπηγημάτων που προορίζονται για ναυσιπλοΐα και τα φορτία τους
  • ζητήματα που αφορούν υποθήκες και προνόμια σχετικά με πλοία και σκάφη, καθώς και εμπράγματες εξασφαλίσεις επί πλωτών σκαφών και των φορτίων τους
  • ειδικές διαδικασίες που αφορούν πλοία, σκάφη και λοιπά πλωτά ναυπηγήματα και τα φορτία τους
  • διαδικασίες ασφαλιστικών μέτρων που αφορούν πλοία, σκάφη και λοιπά πλωτά ναυπηγήματα, τα αντίστοιχα φορτία τους και μετρητά και λοιπά περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε πλοία, σκάφη και λοιπά πλωτά ναυπηγήματα, καθώς και προδικαστικά αιτήματα προς τις λιμενικές αρχές να παύσουν τον απόπλου περιουσιακών στοιχείων που υπόκεινται στα εν λόγω μέτρα
  • ζητήματα που αφορούν γενική ή ειδική αβαρία, περιλαμβανομένης της ζημίας που προκαλείται σε λοιπά πλωτά ναυπηγήματα που προορίζονται για χρήση στη ναυσιπλοΐα
  • διαφορές που σχετίζονται με την επιθαλάσσια αρωγή και βοήθεια·
  • ζητήματα που αφορούν συμβάσεις ρυμούλκησης και πλοήγησης
  • ζητήματα που αφορούν την αποκομιδή συντριµµάτων
  • αστική ευθύνη λόγω θαλάσσιας ρύπανσης και ρύπανσης άλλων υδάτων που υπάγονται στη δικαιοδοσία του δικαστηρίου
  • χρήση, απώλεια, ανεύρεση, οικειοποίηση εξοπλισμού ή εργαλείων αλιείας ή συλλογή οστρακόδερμων, μαλακίων και θαλάσσιας χλωρίδας, αγκυρών, αγκίστρων, συσκευών, προμηθειών και λοιπών αντικειμένων που χρησιμοποιούνται για πλοήγηση ή αλιεία, καθώς και ζημίες που προκαλούνται σε ή από τα εν λόγω αντικείμενα
  • ζημία σε περιουσιακά στοιχεία του δημόσιου ναυτιλιακού τομέα
  • κυριότητα και κατοχή αγαθών και αντικειμένων που ξεβράζει η θάλασσα ή καταλοίπων που βρίσκονται στον βυθό ή στο υπέδαφος αυτού ή προέρχονται από, ή μπορεί να βρίσκονται σε, εσωτερικά ύδατα, εφόσον εμφανίζουν ναυτιλιακό ενδιαφέρον
  • κατασχέσεις
  • όλα τα γενικά ζητήματα σε διαφορές εμπορικού ναυτικού δικαίου
  • εφέσεις κατά αποφάσεων της λιμενικής αρχής που εκδίδονται στο πλαίσιο διαδικασίας ναυτικών διοικητικών παραβάσεων
  • συναφή ζητήματα, συνεκδικαζόμενες διαφορές και αναγκαστική εκτέλεση αποφάσεων, στις αγωγές και τις διαφορές που αναφέρονται στα προηγούμενα σημεία

ΑΝΩΤΕΡΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

Εφετεία (άρθρο 67 του άρθρου αριθ. 62/2013)

Στον δεύτερο βαθμό, τα εφετεία απαρτίζονται από τμήματα αστικών διαφορών, ποινικών διαφορών, κοινωνικών διαφορών, οικογενειακών διαφορών και διαφορών σχετικών με ανηλίκους, εμπορικών διαφορών, διαφορών διανοητικής ιδιοκτησίας και ανταγωνισμού, διαφορών ρύθμισης και εποπτείας. Ωστόσο, η δημιουργία τμημάτων κοινωνικών, οικογενειακών διαφορών και διαφορών σχετικών με ανηλίκους, εμπορικών διαφορών, διαφορών διανοητικής ιδιοκτησίας και ανταγωνισμού, διαφορών ρύθμισης και εποπτείας εξαρτάται από τον όγκο και την πολυπλοκότητα της υπηρεσίας.

Ανώτατο Δικαστήριο (άρθρο 47 του νόμου αριθ. 62/2013)

Στον τελευταίο βαθμό, το Ανώτατο Δικαστήριο απαρτίζεται από τμήματα αστικών, ποινικών και κοινωνικών διαφορών.

Συναφής νομοθεσία

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΚώδικας Πολιτικής Δικονομίας

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΝόμος αριθ. 62/2013

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΚώδικας Εργατικής Δικονομίας

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΚώδικας αφερεγγυότητας και αναδιοργάνωσης επιχειρήσεων

Προειδοποίηση

Το γραφείο επικοινωνίας, τα δικαστήρια ή άλλες οντότητες και αρχές δεν δεσμεύονται από τις πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν δελτίο. Δεν υποκαθιστούν το ισχύον κείμενο του νόμου και των μεταγενέστερων τροποποιήσεων αυτού.

Τελευταία επικαιροποίηση: 24/01/2022

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση ρουμανικά αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες: αγγλικά

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Ρουμανία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Στη Ρουμανία, εκτός από τακτικά δικαστήρια, λειτουργούν ειδικά τμήματα ή συνθέσεις για την επίλυση διαφορών σε συγκεκριμένες υποθέσεις.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αριθ. 304/2004 για την οργανωτική διάρθρωση της δικαιοσύνης, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο (Înalta Curte de Casație și Justiție) αποτελείται από 4 τμήματα –πολιτικό τμήμα I, πολιτικό τμήμα II, ποινικό τμήμα και τμήμα διοικητικών υποθέσεων και φορολογικών διαφορών –, το τμήμα εννεαμελούς σύνθεσης και τα κοινά τμήματα, καθένα με τη δική του αρμοδιότητα. Στα εφετεία, τα πρωτοδικεία και, κατά περίπτωση, τα ειρηνοδικεία λειτουργούν ειδικά τμήματα ή συνθέσεις για την εκδίκαση αστικών υποθέσεων, ποινικών υποθέσεων, υποθέσεων που αφορούν παιδιά και οικογενειακές σχέσεις, υποθέσεων που αφορούν διοικητικές και φορολογικές διαφορές, υποθέσεων που αφορούν εργατικές διαφορές και διαφορές κοινωνικής ασφάλισης, υποθέσεων εταιρικού δικαίου, υποθέσεων εμπορικού μητρώου, υποθέσεων αφερεγγυότητας, υποθέσεων αθέμιτου ανταγωνισμού, καθώς και υποθέσεων ναυτικού δικαίου και δικαίου των ποταμών. Όταν κρίνεται σκόπιμο, είναι δυνατή η συγκρότηση δικαστηρίων ειδικής δικαιοδοσίας για την εκδίκαση των ανωτέρω υποθέσεων.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Η τακτική διαδικασία για την εκδίκαση αστικών υποθέσεων καθορίζεται στον κώδικα πολιτικής δικονομίας. Οι διατάξεις του εφαρμόζονται και στις άλλες υποθέσεις, στον βαθμό που δεν προβλέπεται διαφορετικά από τη νομοθεσία που τις διέπει.

Τα άρθρα 94 έως 97 του κώδικα πολιτικής δικονομίας διέπουν την καθ’ ύλην αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων.

Ως πρωτοβάθμια δικαστήρια, τα ειρηνοδικεία εκδικάζουν τις εξής υποθέσεις που αφορούν αγωγές το αντικείμενο των οποίων (δεν) είναι αποτιμητό σε χρήμα:

  • τις αγωγές που, σύμφωνα με τον αστικό κώδικα, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου υποθέσεων επιμέλειας και οικογενειακών υποθέσεων·
  • τις αγωγές που σχετίζονται με ληξιαρχικές καταχωρίσεις·
  • τις αγωγές που αφορούν τη διαχείριση πολυώροφων κτιρίων / διαμερισμάτων / χώρων αποκλειστικής κυριότητας διαφορετικών προσώπων και τις έννομες σχέσεις μεταξύ των ενώσεων ιδιοκτητών κατοικιών και άλλων φυσικών ή νομικών προσώπων·
  • τις αγωγές έξωσης·
  • τις αγωγές που αφορούν μεσοτοιχίες και τάφρους, την απόσταση μεταξύ κτισμάτων και καλλιεργειών, δικαιώματα διελεύσεως, δουλείες και άλλους περιορισμούς των δικαιωμάτων κυριότητας·
  • τις αγωγές που αφορούν μεταβολές ορίων και τον καθορισμό ορίων·
  • τις αγωγές προστασίας της νομής·
  • τις αγωγές που αφορούν υποχρέωση για ενέργεια ή παράλειψη, όταν η σχετική διαφορά δεν είναι αποτιμητή σε χρήμα·
  • τις αγωγές δικαστικής διανομής, ανεξάρτητα από τη σχετική αξία·
  • τις αγωγές για τη δικαστική κήρυξη προσώπου ως θανόντος
  • τις αγωγές που αφορούν κληρονομική διαδοχή, ανεξάρτητα από τη σχετική αξία·
  • τις αγωγές που αφορούν χρησικτησία, ανεξάρτητα από τη σχετική αξία·
  • τις αγωγές που αφορούν εκτάσεις γης, εξαιρουμένων όσων υπάγονται, βάσει νόμου, στην αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου·
  • άλλες αγωγές επί διαφορών αποτιμητών σε χρήμα, το αντικείμενο των οποίων δεν υπερβαίνει το ποσό των 200 000 RON, ανεξάρτητα από την ιδιότητα των διαδίκων.

Τα ειρηνοδικεία εκδικάζουν τις προσφυγές κατά των αποφάσεων των αρμόδιων δημόσιων αρχών και άλλων αρμόδιων οργάνων. Τα ειρηνοδικεία εκδικάζουν επίσης κάθε άλλη αγωγή που έχει υπαχθεί βάσει νόμου στην αρμοδιότητά τους.

Τα πρωτοδικεία εκδικάζουν:

  • ως πρωτοβάθμια δικαστήρια, όλες τις αγωγές που δεν υπάγονται, βάσει νόμου, στην αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου·
  • ως εφετεία, τις εφέσεις κατά των δικαστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί σε πρώτο βαθμό·
  • ως αναιρετικά δικαστήρια, τις υποθέσεις που ορίζει ειδικά ο νόμος·
  • κάθε άλλη αγωγή που υπάγεται, βάσει νόμου, στην αρμοδιότητά τους.

Τα εφετεία εκδικάζουν:

  • ως πρωτοβάθμια δικαστήρια, τις αγωγές που αφορούν διοικητικές και φορολογικές διαφορές·
  • ως εφετεία, τις εφέσεις κατά των αποφάσεων των πρωτοδικείων που έχουν εκδοθεί σε πρώτο βαθμό·
  • ως αναιρετικά δικαστήρια, τις υποθέσεις που ορίζει ειδικά ο νόμος·
  • κάθε άλλη αγωγή που υπάγεται, βάσει νόμου, στην αρμοδιότητά τους.

Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο εκδικάζει:

  • τις αναιρέσεις κατά των εφετειακών και άλλων αποφάσεων, στις υποθέσεις που ορίζει ο νόμος·
  • τις αναιρέσεις υπέρ του νόμου·
  • τις αιτήσεις που αφορούν πρότερη απόφαση με αντικείμενο την αποσαφήνιση συγκεκριμένων νομικών ζητημάτων·
  • κάθε άλλη αγωγή που, βάσει νόμου, εμπίπτει στην αρμοδιότητά του.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Το ρουμανικό σύστημα απονομής δικαιοσύνης στις αστικές υποθέσεις διακρίνει μεταξύ δικαστηρίων κατώτερης και ανώτερης βαθμίδας, ενώ η καθ’ ύλην αρμοδιότητα μεταξύ των δικαστηρίων διαφορετικών βαθμίδων θεμελιώνεται σύμφωνα με λειτουργικά (είδος αρμοδιότητας) και δικονομικά κριτήρια (αξία, αντικείμενο ή φύση της διαφοράς).

Ο κώδικας πολιτικής δικονομίας επέφερε τροποποιήσεις στην αρμοδιότητα, και τα πρωτοδικεία έχουν καταστεί δικαστήρια πλήρους δικαιοδοσίας για την επί της ουσίας εκδίκαση υποθέσεων σε πρώτο βαθμό. Τα ειρηνοδικεία είναι αρμόδια να εκδικάζουν τις αγωγές με αντικείμενο μικρής αξίας και/ή τις λιγότερο σύνθετες αγωγές, που είναι ιδιαίτερα πολλές στην πράξη.

Τα εφετεία είναι αρμόδια κυρίως για την εκδίκαση εφέσεων, ενώ το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είναι το τακτικό αναιρετικό δικαστήριο που διασφαλίζει την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου σε εθνικό επίπεδο.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Στο ρουμανικό σύστημα απονομής δικαιοσύνης στις αστικές υποθέσεις, οι κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας καθορίζονται στα άρθρα 107 επ. του κώδικα πολιτικής δικονομίας.

Ο γενικός κανόνας είναι ότι η αγωγή ασκείται στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή έδρας του εναγομένου.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Η κατά τόπον αρμοδιότητα ρυθμίζεται με βάση ειδικούς κανόνες, π.χ.:

  • εάν η κατοικία/έδρα του εναγομένου είναι άγνωστη, η αγωγή ασκείται στο δικαστήριο του τόπου διαμονής / έδρας του υποκαταστήματος του εναγομένου και εάν και αυτά τα στοιχεία είναι άγνωστα, στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας / έδρας / διαμονής / έδρας του υποκαταστήματος του ενάγοντα·
  • αγωγή που στρέφεται κατά νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου μπορεί επίσης να ασκηθεί στο δικαστήριο του τόπου εγκατάστασης κάποιου εκ των υποκαταστημάτων του που δεν έχει νομική προσωπικότητα·
  • αγωγή που στρέφεται κατά ένωσης, εταιρείας ή άλλης οντότητας χωρίς νομική προσωπικότητα μπορεί να ασκηθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται το πρόσωπο το οποίο, κατόπιν συμφωνίας των μελών της ένωσης, εταιρείας ή άλλης οντότητας, είναι επιφορτισμένο με τη διαχείριση ή τη διοίκησή της· εάν δεν υπάρχει τέτοιο πρόσωπο, η αγωγή μπορεί να ασκηθεί στο δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται οποιοδήποτε από τα μέλη της σχετικής οντότητας·
  • οι αγωγές κατά του δημοσίου, των κεντρικών ή τοπικών αρχών και οργανισμών και των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου μπορούν να ασκηθούν στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας/έδρας του ενάγοντα ή στο δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η έδρα του εναγομένου.
2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Ο κώδικας πολιτικής δικονομίας της Ρουμανίας θεσπίζει κανόνες συντρέχουσας αρμοδιότητας (άρθρα 113 έως 115). Βάσει αυτών, τα ακόλουθα δικαστήρια είναι επίσης κατά τόπον αρμόδια:

  • το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα (αγωγές αναγνώρισης συγγένειας)·
  • το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του δικαιούχου διατροφής·
  • το δικαστήριο του τόπου εκπλήρωσης της συμβατικής ενοχής·
  • το δικαστήριο του τόπου του ακινήτου (μισθώσεις, κτηματογράφηση/αιτιολόγηση/διόρθωση)·
  • το δικαστήριο του τόπου αναχώρησης/άφιξης (συμβάσεις μεταφοράς)·
  • το δικαστήριο του τόπου πληρωμής (συναλλαγματικές, επιταγές, γραμμάτια σε διαταγή ή άλλοι πιστωτικοί τίτλοι)·
  • το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του καταναλωτή (αποζημίωση καταναλωτών για ζημία που υπέστησαν στο πλαίσιο σύμβασης με επιτηδευματία)·
  • το δικαστήριο του τόπου τέλεσης της αδικοπραξίας ή επέλευσης της ζημίας, όσον αφορά τις αγωγές που αφορούν ενοχές που απορρέουν από τέτοιου είδους πράξη.

Όταν ο εναγόμενος διεξάγει σε τακτική βάση επαγγελματικές, γεωργικές, εμπορικές, βιομηχανικές ή παρόμοιες δραστηριότητες εκτός του τόπου κατοικίας του, η αγωγή μπορεί επίσης να κατατεθεί στο δικαστήριο του τόπου διεξαγωγής των δραστηριοτήτων εφόσον αφορά χρηματικές υποχρεώσεις που δημιουργήθηκαν ή πρέπει να εκπληρωθούν στον εν λόγω τόπο.

Στις ασφαλιστικές υποθέσεις, η αγωγή αποζημίωσης μπορεί επίσης να ασκηθεί στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή έδρας του ασφαλισμένου, του τόπου στον οποίο βρίσκονται τα ασφαλισμένα περιουσιακά στοιχεία ή του τόπου επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.

Η παρέκταση της αρμοδιότητας με συμφωνία θεωρείται άκυρη εάν συνάφθηκε προτού γεννηθεί το δικαίωμα αποζημίωσης, ενώ, στις υποθέσεις υποχρεωτικής ασφάλισης αστικής ευθύνης, ο τρίτος που έχει υποστεί τη ζημία μπορεί να κινήσει απευθείας διαδικασία και ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας/έδρας του.

Στις αγωγές προστασίας φυσικών προσώπων οι οποίες, σύμφωνα με τον αστικό κώδικα, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου υποθέσεων επιμέλειας και οικογενειακών υποθέσεων, αρμόδιο να αποφανθεί επί του ζητήματος της κατά τόπον αρμοδιότητας είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας/διαμονής του προστατευόμενου προσώπου. Στην περίπτωση των αγωγών με τις οποίες ζητείται από το δικαστήριο υποθέσεων επιμέλειας και οικογενειακών υποθέσεων άδεια για την κατάρτιση ορισμένων δικαιοπραξιών (αναφορικά με ακίνητο), αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του τόπου του ακινήτου. Στην περίπτωση αυτή, το δικαστήριο υποθέσεων επιμέλειας και οικογενειακών υποθέσεων που εξέδωσε την απόφαση διαβιβάζει αντίγραφο της απόφασης στο δικαστήριο υποθέσεων επιμέλειας και οικογενειακών υποθέσεων του τόπου κατοικίας/διαμονής του προστατευόμενου προσώπου.

Η αγωγή διαζυγίου υπάγεται στην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου της τελευταίας κοινής εστίας των συζύγων. Εάν δεν υπάρχει τέτοια τελευταία κοινή εστία ή κανείς από τους συζύγους δεν διαμένει πλέον στην περιφέρεια του ειρηνοδικείου στην οποία βρίσκεται η εν λόγω κοινή εστία, αρμόδιο είναι το ειρηνοδικείο του τόπου διαμονής του εναγομένου. Εάν ο εναγόμενος δεν διαμένει στη Ρουμανία και τα δικαστήρια της Ρουμανίας έχουν διεθνή δικαιοδοσία, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής του ενάγοντα. Εάν ούτε ο ενάγων ούτε ο εναγόμενος διαμένουν στη Ρουμανία, οι διάδικοι δύνανται να συμφωνήσουν την άσκηση της αγωγής διαζυγίου σε οποιοδήποτε ειρηνοδικείο της Ρουμανίας. Ελλείψει τέτοιας συμφωνίας, η αγωγή διαζυγίου κατατίθεται στο Ειρηνοδικείο της 5ης Περιφέρειας του Βουκουρεστίου (άρθρο 915 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Οι αγωγές για την επίλυση ατομικών εργατικών διαφορών κατατίθενται στο πρωτοδικείο του τόπου κατοικίας / άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας του ενάγοντα (άρθρο 269 του νόμου αριθ. 53/2003 – εργατικός κώδικας).

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Οι κανόνες της αποκλειστικής κατά τόπον αρμοδιότητας καθορίζονται στα άρθρα 117 έως 121 του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Βάσει αυτών:

  • οι αγωγές που αφορούν εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτου μπορούν να ασκηθούν μόνο στο δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο. Εάν το ακίνητο βρίσκεται στις δικαιοδοτικές περιφέρειες περισσότερων δικαστηρίων, η αγωγή ασκείται στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας/διαμονής του εναγομένου, εφόσον ο εναγόμενος έχει την κατοικία του / τον τόπο διαμονής του σε μία από τις εν λόγω δικαιοδοτικές περιφέρειες, ή, σε αντίθετη περίπτωση, σε οποιοδήποτε από τα δικαστήρια στην περιφέρεια των οποίων βρίσκεται το ακίνητο. Οι εν λόγω διατάξεις εφαρμόζονται επίσης στις αγωγές απόδοσης της νομής ακινήτου, καθορισμού ορίων και περιορισμού των δικαιωμάτων σε ακίνητη περιουσία, καθώς και στις αγωγές δικαστικής διανομής ακινήτου, όταν η εξ αδιαιρέτου συγκυριότητα δεν απορρέει από κληρονομική διαδοχή·
  • στις κληρονομικές υποθέσεις, έως τη λύση της εξ αδιαιρέτου συγκυριότητας, το δικαστήριο του τόπου της τελευταίας κατοικίας του θανόντος έχει αποκλειστική αρμοδιότητα ως προς τις αγωγές που αφορούν:
    • το κύρος ή την εκτέλεση των διατάξεων της διαθήκης·
    • την κληρονομία, τα βάρη της κληρονομίας, καθώς και τις διαφορές που σχετίζονται με τις δυνητικές αξιώσεις μεταξύ κληρονόμων·
    • αξιώσεις κληροδόχων/πιστωτών του θανόντος κατά οποιουδήποτε κληρονόμου / του εκτελεστή της διαθήκης·
  • ως προς τις αγωγές που αφορούν εταιρείες, έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης/διαγραφής από το μητρώο, αποκλειστικά αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου της έδρας της εταιρείας·
  • το πρωτοδικείο της έδρας του οφειλέτη είναι αποκλειστικά αρμόδιο για την εκδίκαση αγωγών που συνδέονται με διαδικασία αφερεγγυότητας / πτωχευτικού συμβιβασμού·
  • αγωγές που ασκεί επιτηδευματίας κατά καταναλωτή μπορούν να ασκηθούν μόνο στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του καταναλωτή.
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Τα μέρη μπορούν να συμφωνήσουν εγγράφως ή, αν υφίσταται εκκρεμής ένδικη διαφορά μεταξύ τους, με προφορική δήλωση ενώπιον του δικαστηρίου, ότι οι μεταξύ τους διαφορές που αφορούν περιουσιακά στοιχεία και άλλα δικαιώματα που ενδέχεται να έχουν θα υπάγονται στην αρμοδιότητα δικαστηρίων άλλων από αυτά που θα ήταν κατά τόπον αρμόδια, εκτός αν η αρμοδιότητα των εν λόγω δικαστηρίων είναι αποκλειστική. Στις διαφορές που αφορούν την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών και σε άλλες υποθέσεις που ορίζει ο νόμος, η σύναψη συμφωνίας μεταξύ των διαδίκων για την επιλογή του αρμόδιου δικαστηρίου είναι δυνατή μόνο μετά τη γέννηση του δικαιώματος αποζημίωσης, ενώ κάθε αντίθετη συμφωνία θεωρείται άκυρη (άρθρο 126 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Αγωγές με επικουρικά, σωρευτικά ή παρεμπίπτοντα αιτήματα ασκούνται στο δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της κύριας αγωγής, ακόμη κι αν εμπίπτουν στην καθ’ ύλην ή κατά τόπον αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου, με εξαίρεση τις αγωγές που σχετίζονται με διαδικασία αφερεγγυότητας ή πτωχευτικού συμβιβασμού. Οι εν λόγω διατάξεις εφαρμόζονται επίσης όταν η αρμοδιότητα εκδίκασης της κύριας αγωγής ανατίθεται, βάσει νόμου, σε ειδικό τμήμα ή σύνθεση. Εάν ένα δικαστήριο είναι αποκλειστικά αρμόδιο για έναν διάδικο, το εν λόγω δικαστήριο είναι αποκλειστικά αρμόδιο για όλους τους διαδίκους (άρθρο 123 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 124 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, το δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της κύριας αγωγής αποφαίνεται επίσης επί των ενστάσεων και των μέσων άμυνας, εξαιρουμένων των προδικαστικών ζητημάτων που υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου, ενώ τα δικονομικά ζητήματα επιλύονται από το δικαστήριο ενώπιον του οποίου προβλήθηκαν.

Το ζήτημα της γενικής έλλειψης αρμοδιότητας του δικαστηρίου μπορεί να προβληθεί από τους διαδίκους ή τον δικαστή σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας. Όταν το ζήτημα της καθ’ ύλην και της κατά τόπον αναρμοδιότητας συνιστά ζήτημα δημόσιας τάξης, πρέπει να εγερθεί στην πρώτη συζήτηση στην οποία κλητεύτηκαν νόμιμα οι διάδικοι στο δικαστήριο πρώτου βαθμού, ενώ όταν συνιστά ζήτημα που εμπίπτει στην εξουσία διάθεσης των διαδίκων μπορεί να προβληθεί μόνο από τον εναγόμενο, με την αντίκρουσή του ή, εάν η αντίκρουση δεν είναι υποχρεωτική, το αργότερο κατά την πρώτη συζήτηση στην οποία κλητεύτηκαν οι διάδικοι στο δικαστήριο πρώτου βαθμού. Εάν η αναρμοδιότητα δεν συνιστά ζήτημα δημόσιας τάξης, ο διάδικος που άσκησε την αγωγή στο αναρμόδιο δικαστήριο δεν δύναται να ζητήσει την κήρυξη της αναρμοδιότητας (άρθρο 130 του νέου κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Στις αστικές διαφορές με διασυνοριακή διάσταση, στις υποθέσεις που αφορούν δικαιώματα τα οποία εμπίπτουν στην ελεύθερη εξουσία διάθεσης των διαδίκων σύμφωνα με το δίκαιο της Ρουμανίας, εφόσον υφίσταται έγκυρη συμφωνία των διαδίκων ότι τα δικαστήρια της Ρουμανίας είναι αρμόδια να αποφασίζουν για τις υφιστάμενες ή δυνητικές διαφορές αναφορικά με τα εν λόγω δικαιώματα, τα δικαστήρια της Ρουμανίας είναι τα μόνα αρμόδια δικαστήρια να αποφασίζουν επί των εν λόγω υποθέσεων. Εκτός αν άλλως ορίζει ο νόμος, το ρουμανικό δικαστήριο στο οποίο κλητεύτηκε ο εναγόμενος παραμένει αρμόδιο να αποφανθεί επί της αγωγής, εάν ο εναγόμενος παραστεί ενώπιον του δικαστηρίου και καταθέσει αντίκρουση ως προς την ουσία της υπόθεσης χωρίς να προβάλει ένσταση αναρμοδιότητας το αργότερο έως το τέλος της διερεύνησης της υπόθεσης από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Στις δύο προαναφερθείσες περιπτώσεις, το ρουμανικό δικαστήριο που έχει επιληφθεί της υπόθεσης μπορεί να απορρίψει την αγωγή εάν προκύπτει σαφώς από το σύνολο των περιστάσεων της υπόθεσης ότι η διαφορά δεν συνδέεται ουσιωδώς με τη Ρουμανία (άρθρο 1067 του νέου κώδικα πολιτικής δικονομίας).

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Βλ. τις απαντήσεις στις ερωτήσεις 1, 2, 2.1., 2.2., 2.2.2.1., 2.2.2.2.

Τελευταία επικαιροποίηση: 16/09/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Σλοβενία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Στη Σλοβενία, τα ειρηνοδικεία (τοπικά δικαστήρια - okrajna sodišča) και τα πρωτοδικεία (περιφερειακά δικαστήρια - okrožna sodišča) έχουν δικαιοδοσία για τις αστικές διαφορές σε πρώτο βαθμό. Είναι αρμόδια να εκδικάζουν όλες τις συνήθεις υποθέσεις και διαφορές του αστικού δικαίου (χορήγηση αποζημίωσης, κυριότητα, οικογενειακές διαφορές κλπ.). Η οριοθέτηση της δικαιοδοσίας των ειρηνοδικείων και των πρωτοδικείων αναλύεται κατωτέρω.

Αντιθέτως, μόνο τα πρωτοδικεία είναι αρμόδια να εξετάζουν και να εκδικάζουν σε πρώτο βαθμό υποθέσεις που εμπίπτουν στο εμπορικό δίκαιο. Εμπορικές διαφορές είναι οι αστικές υποθέσεις στις οποίες κάθε διάδικος είναι εταιρεία, οργανισμός (συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων οργανισμών), συνεταιρισμός, το κράτος ή φορέας τοπικής αυτοδιοίκησης.  Εμπορικές διαφορές είναι επίσης αυτές που αφορούν τις νομικές σχέσεις μεταξύ ελεύθερων επαγγελματιών, οι οποίες απορρέουν από την προσοδοφόρο δραστηριότητά τους, και μιας εταιρείας, ενός οργανισμού (συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων οργανισμών), ενός συνεταιρισμού, του κράτους ή ενός φορέα τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ο νόμος παραχωρεί τη δικαιοδοσία για τις εργασιακές διαφορές στα εργατοδικεία (delovna sodišča) και στα δικαστήρια κοινωνικών ασφαλίσεων (socialna sodišča), ακόμη και αν η υπόθεση είναι αστική. Οι εργασιακές διαφορές αφορούν τις σχέσεις μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου και συνεπάγονται παραβίαση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από τις εν λόγω εργασιακές σχέσεις. Τα εργατοδικεία έχουν αρμοδιότητα να εκδικάζουν ατομικές εργασιακές διαφορές (διαφορές σχετικές με εργασιακές σχέσεις, διαφορές σχετικές με δικαιώματα κυριότητας που αφορούν εργασιακές σχέσεις), συλλογικές εργασιακές διαφορές (διαφορές στις οποίες ένας από τους διαδίκους είναι συνήθως συνδικαλιστική οργάνωση ή άλλη θεσμική μορφή εκπροσώπησης εργαζομένων), διαφορές για τη νομιμότητα απεργιών και διαφορές που σχετίζονται με τα δικαιώματα συμμετοχής εργαζομένων στη διαχείριση εταιρείας, τα οποία κατοχυρώνονται από το σλοβενικό δίκαιο. Τα δικαστήρια κοινωνικών ασφαλίσεων εκδικάζουν υποθέσεις που αφορούν δικαιώματα ασφάλισης αναπηρίας και συνταξιοδότησης, ασφάλισης υγείας και ανεργίας, καθώς και δικαιώματα παροχής οικογενειακών και κοινωνικών επιδομάτων.

Καθώς το ζήτημα της αρμοδιότητας ανακύπτει μόνον όταν υποβάλλεται αγωγή ή αξίωση σε κάποιο δικαστήριο (πριν εξετάσει και εκδικάσει μια υπόθεση, το δικαστήριο προσδιορίζει καταρχάς αν η υπόθεση υπάγεται στην αρμοδιότητά του), συνιστάται να λαμβάνει κανείς πρώτα συμβουλή δικηγόρου για να αποφύγει περιττές καθυστερήσεις. Το δικαστήριο πρέπει πάντοτε να αποδίδει προσοχή στο ζήτημα της αρμοδιότητάς του σε όποια διαδικασία διεξάγει, καθώς και να βεβαιώνεται ότι κανένα άλλο όργανο δεν έχει αρμοδιότητα σε μια υπόθεση (π.χ. κάποιος διοικητικός φορέας). Εάν διαπιστώσει ότι ισχύει η τελευταία περίπτωση, το δικαστήριο πρέπει να απορρίψει την αξίωση του ενάγοντος αυτό συνεπάγεται περιττή απώλεια χρόνου και αυξημένα έξοδα για τον διάδικο.

Πληροφορίες για την οργάνωση, τη θέση και τη δικαιοδοσία των δικαστηρίων διατίθενται στον επίσημο ιστότοπο του Ανώτατου Δικαστηρίου της Δημοκρατίας της Σλοβενίας (Vrhovno sodišče Republike Slovenije): Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.sodisce.si/

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Μπορεί να κατατεθεί αγωγή σε οποιοδήποτε δικαστήριο της Δημοκρατίας της Σλοβενίας, όμως όποιος καταθέτει αγωγή θα πρέπει να λαμβάνει προσεκτικά υπόψη την καθ’ ύλην αρμοδιότητα (ποιο δικαστήριο έχει δικαιοδοσία επί του περιεχομένου της υπόθεσης) και την κατά τόπον αρμοδιότητα. Βασικές πληροφορίες, περιλαμβανομένων των διευθύνσεων όλων των τοπικών και περιφερειακών δικαστηρίων (ειρηνοδικείων και πρωτοδικείων) της Σλοβενίας, είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο του Ανώτατου Δικαστηρίου της Δημοκρατίας της Σλοβενίας: Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.sodisce.si/

Στη Σλοβενία, η καθ’ ύλην αρμοδιότητα σε πρώτο βαθμό ή η δυνατότητα ενός δικαστηρίου να εκδικάσει συγκεκριμένη αξίωση διαδίκου κατανέμεται μεταξύ ειρηνοδικείων και πρωτοδικείων. Τα ακόλουθα δύο κριτήρια είναι καθοριστικά για την επιλογή του δικαστηρίου που θα εκδικάσει μια υπόθεση: η αξία της απαίτησης (αντικείμενο της διαφοράς) και η νομική βάση της επίδικης σχέσης (περιεχόμενο και αντικείμενο της διαφοράς).

Κατά γενικό κανόνα, τα πρωτοδικεία (περιφερειακά δικαστήρια) εκδικάζουν τις περισσότερο σημαντικές διαφορές, όπου το αντικείμενο της διαφοράς είναι υψηλής αξίας, όπου η διαφορά έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή ενός διαδίκου, ή είναι νομικά περίπλοκη, καθώς το δικαστήριο είναι υποχρεωμένο να αποφανθεί εφαρμόζοντας νόμους που εξετάζουν περίπλοκα και λεπτά νομικά ζητήματα (π.χ. διαζύγιο, διατροφή τέκνων).

Τα ανώτερα δικαστήρια γενικής δικαιοδοσίας / εφετεία (višja sodišča), που είναι τέσσερα στη Σλοβενία, εκδικάζουν υποθέσεις σε δεύτερο βαθμό. Δεν είναι δυνατό να κατατεθεί αγωγή απευθείας σε αυτά τα δικαστήρια. Τα ανώτερα δικαστήρια εκδικάζουν εφέσεις κατά αποφάσεων των ειρηνοδικείων και των πρωτοδικείων επίσης εκδικάζουν διαφορές που αφορούν τη δικαιοδοσία των ειρηνοδικείων και των πρωτοδικείων στην περιοχή που καλύπτουν.

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Δημοκρατίας της Σλοβενίας είναι αρμόδιο να εκδικάζει προσφυγές κατά των αποφάσεων των εφετείων, εκδίδει δε ιδίως αποφάσεις που αφορούν αναιρέσεις και αιτήματα προστασίας της νομιμότητας. Όταν ασκούνται έκτακτα ένδικα μέσα, ο ενδιαφερόμενος διάδικος πρέπει να έχει τη συνδρομή δικηγόρου εκ του νόμου, μόνο αδειούχοι δικηγόροι μπορούν να διενεργούν ειδικές διαδικαστικές πράξεις ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Όπως αναφέρεται στο προηγούμενο σημείο, η δικαιοδοσία σε πρώτο βαθμό κατανέμεται μεταξύ ειρηνοδικείων και πρωτοδικείων ωστόσο, αυτά τα δύο είδη δικαστηρίων δεν έχουν αυστηρή ιεραρχική σχέση. Η δικαιοδοσία των δικαστηρίων καθορίζεται από τον νόμο, όμως γενικά αληθεύει ότι τα πρωτοδικεία εξετάζουν συνήθως υποθέσεις περισσότερο πολύπλοκες από νομική και πραγματική άποψη.

Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας (Zakon o pravdnem postopku, ZPP) ορίζει ότι τα ειρηνοδικεία, που ανέρχονται συνολικά σε 44 στη Σλοβενία, είναι αρμόδια να εκδικάζουν τις ακόλουθες υποθέσεις:

  • εμπράγματες αξιώσεις, εάν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς δεν υπερβαίνει τις 20 000 ευρώ
  • διαφορές που αφορούν καταπάτηση
  • διαφορές που αφορούν δουλείες και εμπράγματα βάρη
  • διαφορές που αφορούν σχέσεις από εκμισθώσεις και χρηματοδοτικές μισθώσεις.

Τα ειρηνοδικεία αναλαμβάνουν επίσης υποθέσεις νομικής συνδρομής, για τις οποίες κανένα άλλο δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο βάσει του νόμου, καθώς και άλλες υποθέσεις που καθορίζονται από τον νόμο.

Τα πρωτοδικεία, που είναι 11 στη Σλοβενία, είναι αρμόδια να εκδικάζουν τις ακόλουθες υποθέσεις:

  • εμπράγματες αξιώσεις, εάν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς υπερβαίνει τα 20 000 ευρώ
  • διαφορές για την αναγνώριση ή την προσβολή πατρότητας ή μητρότητας
  • γαμικές διαφορές
  • διαφορές που αφορούν νόμιμες υποχρεώσεις διατροφής
  • διαφορές που αφορούν την προστασία και ανατροφή τέκνων
  • διαφορές που αφορούν την επαφή τέκνων με τους γονείς και με άλλα πρόσωπα, όταν επιλύονται από κοινού με διαφορές που αφορούν την προστασία και ανατροφή τέκνων
  • διαφορές που αφορούν δικαιώματα δημιουργού, την προστασία ή χρήση εφευρέσεων και εμπορικών σημάτων ή το δικαίωμα χρήσης εμπορικής επωνυμίας, καθώς και διαφορές σχετικές με τους κανόνες προστασίας του ανταγωνισμού.
  • εμπορικές διαφορές
  • διαφορές που προκύπτουν από διαδικασίες πτώχευσης.

Η εκδίκαση υποθέσεων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σε πρώτο βαθμό εμπίπτει αποκλειστικά στην κατά τόπον αρμοδιότητα του πρωτοδικείου της Λιουμπλιάνα. Τα πρωτοδικεία έχουν επίσης αρμοδιότητα σε αξιώσεις για διεθνή νομική συνδρομή και για νομική συνδρομή σε διαδικασίες αναγνώρισης αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων, ενώ επίσης επιλαμβάνονται και άλλων υποθέσεων που καθορίζονται από τον νόμο.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Καταρχήν, αγωγή μπορεί να κατατεθεί σε οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα πρωτοβάθμια δικαστήρια της Σλοβενίας. Το δικαστήριο στο οποίο υποβάλλεται η αγωγή πρέπει να αποφασίσει εάν είναι αρμόδιο να εξετάσει την υπόθεση, πριν αρχίσει η εκδίκασή της. Εφόσον κρίνει ότι είναι κατά τόπον αναρμόδιο για μια συγκεκριμένη υπόθεση, μπορεί να δηλώσει ότι δεν έχει αρμοδιότητα και να παραπέμψει την υπόθεση σε άλλο δικαστήριο παρόλο που μπορεί να το πράξει αυτό μόνον εάν ο αντίδικος επικαλεστεί αναρμοδιότητα, υποχρεούται να το πράξει εάν κάποιο άλλο δικαστήριο έχει αποκλειστική κατά τόπον αρμοδιότητα εκδίκασης της υπόθεσης. Εντούτοις, υπάρχουν ορισμένοι γενικοί κανόνες που εφαρμόζονται για τον προσδιορισμό της κατά τόπον αρμοδιότητας των δικαστηρίων, οι οποίοι λαμβάνονται υπόψη προκειμένου να περιορίζονται τα έξοδα και να ολοκληρώνονται οι διαδικασίες το ταχύτερο δυνατόν.

Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας περιλαμβάνει έναν κανόνα για τη γενική και ειδική κατά τόπον αρμοδιότητα αυτή καθορίζεται σε σχέση με το αντικείμενο της διαφοράς και τους διαδίκους. Οι σχετικές λεπτομέρειες παρατίθενται στα σημεία που ακολουθούν.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Ορίζει ότι μια αγωγή που υποβάλλεται κατά φυσικού ή νομικού προσώπου πρέπει να κατατίθεται στο δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία ο εναγόμενος έχει τη μόνιμη κατοικία του ή στην οποία το νομικό πρόσωπο έχει την καταστατική του έδρα. Εάν πρόκειται για αγωγή κατά αλλοδαπού φυσικού ή νομικού προσώπου, το δικαστήριο που έχει γενική κατά τόπον αρμοδιότητα είναι εκείνο που καλύπτει την περιοχή στην οποία βρίσκεται ο τόπος κατοικίας του φυσικού προσώπου ή το υποκατάστημα του νομικού προσώπου στη Σλοβενία.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας παρέχει στους διαδίκους τη δυνατότητα υποβολής αγωγής σε άλλο δικαστήριο και όχι σε αυτό που έχει γενική κατά τόπον αρμοδιότητα σύμφωνα με τον κανόνα. Σε ειδικά προσδιορισμένες υποθέσεις (όσον αφορά το αντικείμενο ή το περιεχόμενο της διαφοράς), ένας διάδικος μπορεί να υποβάλει αγωγή μόνο στο δικαστήριο με αποκλειστική αρμοδιότητα εκδίκασης της συγκεκριμένης υπόθεσης αυτό καλείται αποκλειστική κατά τόπον αρμοδιότητα.

Εάν ο ενάγων καταθέσει αγωγή σε δικαστήριο που δεν έχει κατά τόπον αρμοδιότητα, αυτό κηρύσσεται αναρμόδιο και η υπόθεση παραπέμπεται σε άλλο αρμόδιο δικαστήριο, όπου η υπόθεση συνεχίζεται σαν να είχε αρχίσει εκεί.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Όπως αναφέρθηκε, σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν δύο δικαστήρια να έχουν ταυτόχρονα κατά τόπον αρμοδιότητα. Σε αυτήν την περίπτωση, ο διάδικος μπορεί να επιλέξει το δικαστήριο όπου θα καταθέσει την αγωγή (επιλεκτική αρμοδιότητα).

Η αρμοδιότητα αυτού του τύπου καθορίζεται στα άρθρα 49 ως 65 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας συνεπώς, μόνο οι σημαντικότερες υποθέσεις, καθώς και αυτές που είναι περισσότερο καθοριστικές για τη ζωή των διαδίκων παρατίθενται κατωτέρω.

Στις διαφορές που αφορούν συζυγική διατροφή, δεν έχει δικαιοδοσία μόνο το δικαστήριο με γενική κατά τόπον αρμοδιότητα, αλλά και το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία ο ενάγων (δικαιούχος διατροφής) έχει τη μόνιμη κατοικία του. Η δυνατότητα επιλογής δικαστηρίου παρέχεται επίσης στους διαδίκους σε γαμικές διαφορές (υποθέσεις διαζυγίου). Σε αυτήν την περίπτωση, αρμόδιο είναι το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία οι σύζυγοι είχαν την τελευταία κοινή μόνιμη κατοικία τους. Σε διαφορές για τον καθορισμό ή την αμφισβήτηση πατρότητας ή μητρότητας, αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία έχει μόνιμη ή προσωρινή κατοικία το τέκνο για το οποίο η σλοβενική νομοθεσία προβλέπει δυνατότητα άσκησης αγωγής. Όταν ένα δικαστήριο στη Σλοβενία έχει αρμοδιότητα σε τέτοιες διαφορές, δηλαδή επειδή ο ενάγων έχει μόνιμη κατοικία στη Σλοβενία, κατά τόπον αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή της μόνιμης κατοικίας του ενάγοντος.  Στις εξωσυμβατικές διαφορές που αφορούν αγωγή αποζημίωσης (συνήθως, υποθέσεις τροχαίων ατυχημάτων), έχει αρμοδιότητα το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία συνέβη το ζημιογόνο γεγονός (π.χ. ο τόπος του τροχαίου ατυχήματος) ή το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία επήλθαν οι συνέπειες της ζημίας, μαζί με το δικαστήριο που έχει γενική κατά τόπον αρμοδιότητα. Σε περίπτωση ζημίας που συνεπάγεται απώλεια ζωής ή σοβαρό τραυματισμό, έχει επίσης αρμοδιότητα το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία ο ενάγων έχει μόνιμη ή προσωρινή κατοικία.  Στις διαφορές που προκύπτουν από συμβατικές σχέσεις μεταξύ διαδίκων, έχει επίσης αρμοδιότητα το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή η οποία ορίζεται ως τόπος εκπλήρωσης των συμβατικών σχέσεων παρόμοια ρύθμιση ισχύει στις διαφορές που αφορούν συναλλαγματικές ή επιταγές (το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή του τόπου πληρωμής).

Επιπλέον, η επιλεκτική αρμοδιότητα εφαρμόζεται επίσης σε διαφορές σχετικές με συμβατικές σχέσεις καταναλωτών στις οποίες ο ενάγων είναι καταναλωτής (φυσικό πρόσωπο). Στις περιπτώσεις αυτές αρμόδιο είναι όχι μόνο το δικαστήριο που έχει γενική κατά τόπον αρμοδιότητα, αλλά και το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία ο καταναλωτής έχει τη μόνιμη ή προσωρινή κατοικία του. Αν ο ενάγων σε διαφορά που αφορά συμβατική σχέση καταναλωτών είναι εταιρεία, αρμόδιο είναι το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία ο καταναλωτής έχει τη μόνιμη ή προσωρινή κατοικία του. Διαφορετική κατά τόπον αρμοδιότητα μπορεί να εφαρμοστεί μόνο αν ο καταναλωτής και η εταιρεία συνάψουν συμφωνία μετά τη γένεση της διαφοράς ή συμφωνία που επιτρέπει επιπροσθέτως στον καταναλωτή να κινήσει διαδικασία ενώπιον άλλων δικαστηρίων. Σε διαφορές σχετικές με ασφαλιστικές σχέσεις στις οποίες ο εναγόμενος είναι ασφαλιστική εταιρεία, αρμόδιο δεν είναι μόνο το δικαστήριο της γενικής κατά τόπον αρμοδιότητας και το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία έχει την έδρα του το υποκατάστημα της ασφαλιστικής εταιρείας, αλλά και το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία ο ενάγων έχει τη μόνιμη ή προσωρινή κατοικία ή έδρα του. Σε διαφορές που αφορούν ασφαλιστικές σχέσεις, μια ασφαλιστική εταιρεία μπορεί να ασκήσει αγωγή μόνο ενώπιον δικαστηρίου που καλύπτει την περιοχή στην οποία ο εναγόμενος, ο οποίος είναι ο αντισυμβαλλόμενος, ο ασφαλισμένος ή ο δικαιούχος της ασφάλισης, έχει μόνιμη ή προσωρινή κατοικία ή έδρα. Διαφορετική κατά τόπον αρμοδιότητα μπορεί να εφαρμοστεί μόνο αν τα μέρη της διαφοράς συνάψουν συμφωνία μετά τη γένεση της διαφοράς ή συμφωνία που επιτρέπει επιπροσθέτως στον αντισυμβαλλόμενο, τον ασφαλισμένο ή τον δικαιούχο της ασφάλισης να κινήσει διαδικασία ενώπιον άλλων δικαστηρίων.

Οι λοιπές περιπτώσεις επιλεκτικής αρμοδιότητας παρατίθενται, όπως προαναφέρθηκε, στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Σε ειδικές περιπτώσεις, ο νόμος προβλέπει ειδική κατά τόπον αρμοδιότητα και ορίζει ένα δικαστήριο ως το μόνο αρμόδιο για την εκδίκαση μιας συγκεκριμένης υπόθεσης. Αυτό αποκαλείται αποκλειστική κατά τόπον αρμοδιότητα και εφαρμόζεται ως εξής:

  • για διαφορές που αφορούν δικαιώματα επί ακίνητης περιουσίας, καταπάτηση και εκμίσθωση και χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων, το δικαστήριο με αποκλειστική κατά τόπον αρμοδιότητα είναι το δικαστήριο που καλύπτει την περιοχή στην οποία βρίσκεται το ακίνητο
  • για διαφορές που σχετίζονται με εμπράγματα δικαιώματα σε θαλάσσια σκάφη και αεροσκάφη (και διαφορές σχετικές με τη χρηματοδοτική μίσθωσή τους), το δικαστήριο με αποκλειστική κατά τόπον αρμοδιότητα είναι εκείνο που καλύπτει την περιοχή στην οποία τηρείται το νηολόγιο ή το μητρώο αεροσκαφών
  • για διαφορές που προκύπτουν κατά τη διάρκεια ή ως αποτέλεσμα δικαστικών ή διοικητικών διαδικασιών εκτέλεσης και διαφορές που προκύπτουν κατά τη διάρκεια ή ως αποτέλεσμα διαδικασιών πτώχευσης, το δικαστήριο με αποκλειστική κατά τόπον αρμοδιότητα είναι εκείνο που καλύπτει την περιοχή στην οποία βρίσκεται το δικαστήριο που διεξάγει τις διαδικασίες εκτέλεσης ή πτώχευσης.
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Η σλοβενική νομοθεσία επιτρέπει στους διαδίκους συγκεκριμένης υπόθεσης να συμφωνήσουν επί της αρμοδιότητας ενός πρωτοβάθμιου δικαστηρίου (συμφωνία για την κατά τόπον αρμοδιότητα). Η μεταξύ τους συμφωνία μπορεί να μεταβάλει την κατά τόπον αρμοδιότητα όπως ορίζεται από τον νόμο, παρότι πρέπει να τονιστεί ότι οι διάδικοι δεν μπορούν να προβούν σε συμφωνία για τον καθορισμό της καθ’ ύλην αρμοδιότητας αυτή μπορεί να καθοριστεί μόνο από τον νόμο (βλέπε εξήγηση ανωτέρω).

Οι διάδικοι μπορούν να συμφωνήσουν ότι ένα πρωτοβάθμιο δικαστήριο που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα είχε κατά τόπον αρμοδιότητα μπορεί να εξετάσει την υπόθεσή τους. Η βασική προϋπόθεση που πρέπει να πληρούται για να προβούν οι διάδικοι σε συμφωνία είναι να έχει το δικαστήριο αρμοδιότητα εκδίκασης επί του περιεχομένου της υπόθεσης ή να έχει καθ’ ύλην αρμοδιότητα (βλέπε διαχωρισμό δικαιοδοσίας μεταξύ ειρηνοδικείων και πρωτοδικείων). Επίσης, δεν επιτρέπεται συμφωνία όταν ο νόμος προβλέπει δικαστήριο με αποκλειστική κατά τόπον αρμοδιότητα (βλέπε προηγούμενο σημείο).

Η συμφωνία μεταξύ των διαδίκων πρέπει να είναι γραπτή και πρέπει να αναφέρεται σε συγκεκριμένη διαφορά ή μελλοντική διαφορά που προκύπτει ή θα μπορούσε να προκύψει από την ειδική έννομη σχέση τους. Το έγγραφο της συμφωνίας πρέπει να επισυνάπτεται από τον ενάγοντα στην αγωγή με την οποία κινείται η διαδικασία ενώπιον του εν λόγω δικαστηρίου. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι δεν μπορεί να γίνει συμφωνία περί της κατά τόπον αρμοδιότητας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας – δηλαδή όταν έχει ήδη κατατεθεί αγωγή στο δικαστήριο, χωρίς να έχει επισυναφθεί σχετική συμφωνία.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Το σλοβενικό δικαστικό σύστημα δεν διαθέτει εξειδικευμένα δικαστήρια στον τομέα του αστικού και εμπορικού δικαίου (π.χ. ειδικά οικογενειακά δικαστήρια για την επίλυση γαμικών διαφορών ή διαφορών μεταξύ γονέων και τέκνων), καθώς όλες οι αστικές διαφορές επιλύονται στα ειρηνοδικεία και τα πρωτοδικεία, ή στα αστικά και εμπορικά τους τμήματα. Τα δικαστήρια διαθέτουν οργανωμένα τμήματα (αστικό, οικογενειακό, εμπορικό, εκτέλεσης, εκούσιας δικαιοδοσίας, κληρονομικό). Γενικά, σε αυτά τα τμήματα οι διαφορές εκδικάζονται και οι δικαστικές αποφάσεις εκδίδονται από εξειδικευμένους δικαστές.

Ειδικά δικαστήρια έχουν προβλεφθεί μόνο για εργατικές διαφορές και υποθέσεις κοινωνικής ασφάλισης. Η δικαιοδοσία και η οργάνωση των εν λόγω δικαστηρίων περιγράφεται στις εισαγωγικές παρατηρήσεις.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.sodisce.si/

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.dz-rs.si/wps/portal/Home/deloDZ/zakonodaja/preciscenaBesedilaZakonov

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttps://www.uradni-list.si/glasilo-uradni-list-rs

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.pisrs.si/Pis.web/

Τελευταία επικαιροποίηση: 08/09/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Σλοβακία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Καταρχήν, στη διαδικασία εκδίκασης αστικών υποθέσεων σε πρώτο βαθμό, αρμόδια είναι τα τακτικά δικαστήρια, δηλαδή στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το πρωτοδικείο (okresný súd) [άρθρο 12 του κώδικα διαδικασίας αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας (Civilný sporový poriadok, ΚΔΑΔ)], και σε εξαιρετικές περιπτώσεις το περιφερειακό δικαστήριο (krajský súd) (άρθρο 31 ΚΔΑΔ). Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, πρέπει να γίνεται προσφυγή σε ειδικό δικαστήριο (βλέπε την απάντηση στην ερώτηση αριθ. 3)

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Ως καθ’ ύλην αρμοδιότητα νοείται εν γένει ο προσδιορισμός ενός δικαστηρίου, μεταξύ διαφόρων ειδών δικαστηρίων, ως αρμόδιου για την έκδοση αποφάσεων επί υποθέσεων σε πρώτο βαθμό. Πρόκειται για την κρίση του κατά πόσον ένα πρωτοδικείο ή ένα περιφερειακό δικαστήριο θα πρέπει να αποφασίζει επί μιας υπόθεσης ως πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Εν γένει, τα πρωτοδικεία είναι αρμόδια να εκδικάζουν τις αστικές υποθέσεις σε πρώτο βαθμό (άρθρο 12 ΚΔΑΔ). Σε ορισμένες υποθέσεις, που ορίζονται από τον νόμο, τα περιφερειακά δικαστήρια αποφασίζουν ως πρωτοβάθμια δικαστήρια (άρθρο 31 ΚΔΑΔ). Βασικό κριτήριο για τον καθορισμό της αρμοδιότητας του δικαστηρίου είναι η φύση της υπόθεσης.

Βάση της διαδικασίας ενώπιον δικαστηρίου είναι η ακροαματική διαδικασία ενώπιον των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων. Κάθε υπόθεση πρέπει αρχικά να εκδικάζεται από πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Οι περιστάσεις που επικρατούν κατά τον χρόνο που κινείται η διαδικασία, δηλαδή κατά την ημερομηνία που η αγωγή/αίτηση εισάγεται στο δικαστήριο, έχουν αποφασιστική σημασία για τον καθορισμό της καθ’ ύλην αρμοδιότητας. Η μεταβολή των περιστάσεων κατά την πορεία της διαδικασίας δεν επηρεάζει την ήδη προσδιορισμένη καθ’ ύλην αρμοδιότητα.

Η καθ’ ύλην αρμοδιότητα συνιστά μια από τις θεμελιώδεις δικονομικές προϋποθέσεις που αφορούν το δικαστήριο. Το δικαστήριο επανεξετάζει αυτεπαγγέλτως το κατά πόσον είναι καθ’ ύλην αρμόδιο σε όλα τα δικονομικά στάδια και σε όλους τους βαθμούς, και συνεπώς δεν χρειάζεται να προβληθεί ένσταση έλλειψης καθ’ ύλην αρμοδιότητας. Εάν το δικαστήριο κρίνει ότι είναι καθ’ ύλην αναρμόδιο, οφείλει να παραπέμψει την υπόθεση σε άλλο δικαστήριο το οποίο είναι καθ’ ύλην αρμόδιο. Το δικαστήριο ενημερώνει τον ενάγοντα/αιτούντα. Εάν η αγωγή/αίτηση έχει ήδη επιδοθεί στον εναγόμενο/καθ’ ου, το δικαστήριο πρέπει να ενημερώσει και τον εν λόγω διάδικο ότι έχει παραπέμψει την υπόθεση στο καθ’ ύλην αρμόδιο δικαστήριο. Διαφορά ως προς την καθ’ ύλην αρμοδιότητα μπορεί να προκύψει μόνον μεταξύ πρωτοδικείου και περιφερειακού δικαστηρίου, διότι το Ανώτατο Δικαστήριο (Najvyšší súd) δεν μπορεί να είναι καθ’ ύλην αρμόδιο σε πρωτοβάθμια διαδικασία. Η διαφορά ως προς την καθ’ ύλην αρμοδιότητα μεταξύ πρωτοδικείου και περιφερειακού δικαστηρίου επιλύεται από το Ανώτατο Δικαστήριο, που είναι ανώτερο και των δύο δικαστηρίων κατά την έκδοση απόφασης επί της διαδικασίας.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης της Δημοκρατίας της Σλοβακίας τα δικαστήρια διαρθρώνονται σε ένα σύστημα τριών βαθμίδων: πρωτοδικεία, περιφερειακά δικαστήρια και το Ανώτατο Δικαστήριο. Τα πρωτοδικεία είναι αρμόδια να εκδικάζουν αστικές υποθέσεις σε πρώτο βαθμό (άρθρο 12 ΚΔΑΔ). Τα περιφερειακά δικαστήρια είναι αρμόδια σε δεύτερο βαθμό, πράγμα που σημαίνει ότι οι εφέσεις κατά των αποφάσεων των πρωτοδικείων εκδικάζονται πάντοτε από τα περιφερειακά δικαστήρια. Εξαίρεση αποτελούν οι διαφορές που προκύπτουν από αφηρημένο έλεγχο σε υποθέσεις καταναλωτών, στις οποίες τα περιφερειακά δικαστήρια (περιφερειακό δικαστήριο της Μπρατισλάβα, περιφερειακό δικαστήριο της Banská Bystrica και περιφερειακό δικαστήριο της Κošice) αποφασίζουν στις περιφέρειές τους ως δικαστήρια πρώτου βαθμού (άρθρο 31 ΚΔΑΔ).

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

Η κατά τόπον αρμοδιότητα ρυθμίζεται από τον κώδικα πολιτικής δικονομίας και τον κώδικα διαδικασίας εκούσιας δικαιοδοσίας (Civilný mimosporový poriadok, ΚΔΕΔ). Οι διατάξεις για την κατά τόπον αρμοδιότητα καθορίζουν ποιο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, δηλαδή ποιο συγκεκριμένο δικαστήριο από όλα τα καθ’ ύλην αρμόδια, θα πρέπει να εκδικάσει και να αποφασίσει επί μιας υπόθεσης. Ο εφαρμοστέος νομοθετικός κανονισμός διακρίνει μεταξύ της γενικής και της ειδικής κατά τόπον αρμοδιότητας. Η ειδική κατά τόπον αρμοδιότητα προέχει κατά τον καθορισμό της κατά τόπον αρμοδιότητας του δικαστηρίου. Εάν η αρμοδιότητα δεν καθορίζεται με την εν λόγω μέθοδο, ισχύει η γενική κατά τόπον αρμοδιότητα. Η κατά τόπον αρμοδιότητα μπορεί επίσης να είναι συντρέχουσα (διαζευκτική) ή αποκλειστική. Εάν η κατά τόπον αρμοδιότητα είναι συντρέχουσα, ο ενάγων μπορεί να επιλέξει το κατά πόσον θα προσφύγει ενώπιον του τακτικού δικαστηρίου του εναγομένου ή ενώπιον άλλου δικαστηρίου που ορίζεται από τον ΚΔΑΔ. Στις περιπτώσεις αποκλειστικής κατά τόπον αρμοδιότητας, οι οποίες απαριθμούνται περιοριστικά, το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο είναι διαφορετικό από το τακτικό δικαστήριο του εναγόμενου. Τούτο έχει την έννοια ότι ένα συγκεκριμένο δικαστήριο θα είναι αρμόδιο ανεξάρτητα από το κατά πόσον άλλο δικαστήριο είναι το τακτικό δικαστήριο του εναγομένου, και ανεξάρτητα από τη διακριτική ευχέρεια επιλογής δικαστηρίου σε μια δεδομένη υπόθεση.

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Υποθέσεις αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας

Σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΔΑΔ, κατά τόπον αρμόδιο θα είναι πάντοτε το τακτικό δικαστήριο του εναγομένου, εκτός αν άλλως ορίζεται (άρθρο 13 ΚΔΑΔ).

Το τακτικό δικαστήριο του φυσικού προσώπου είναι το δικαστήριο του τόπου της μόνιμης κατοικίας του φυσικού προσώπου (άρθρο 14 ΚΔΑΔ).

Το τακτικό δικαστήριο του νομικού προσώπου είναι το δικαστήριο της έδρας του (άρθρο 15 παράγραφος 1 ΚΔΑΔ). Το τακτικό δικαστήριο ενός αλλοδαπού νομικού προσώπου είναι το δικαστήριο του υποκαταστήματος που διατηρεί το αλλοδαπό νομικό πρόσωπο στη Δημοκρατία της Σλοβακίας (άρθρο 15 παράγραφος 2 ΚΔΑΔ).

Εάν το τακτικό δικαστήριο δεν μπορεί να καθοριστεί με αυτό τον τρόπο, τακτικό δικαστήριο θα είναι το δικαστήριο του τόπου της πιο πρόσφατης μόνιμης κατοικίας ή έδρας του φυσικού ή του νομικού προσώπου στη Δημοκρατία της Σλοβακίας εάν δεν υπάρχει τέτοιο δικαστήριο, τότε αρμόδιο θα είναι το δικαστήριο του τόπου στον οποίο το πρόσωπο έχει περιουσιακά στοιχεία (άρθρο 16 ΚΔΑΔ).

Τακτικό δικαστήριο για το δημόσιο είναι το δικαστήριο του τόπου επέλευσης του πραγματικού περιστατικού που αποτέλεσε τη γενεσιουργό αιτία της αξίωσης (άρθρο 17 ΚΔΑΔ).

Υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας

Στην εκούσια διαδικασία (άρθρο 3 ΚΔΕΔ), κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο που ορίζει ο νόμος. Εάν η κατά τόπον αρμοδιότητα δεν μπορεί να καθοριστεί με αυτό τον τρόπο, κατά τόπον αρμόδιο είναι το τακτικό δικαστήριο του ενάγοντα.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Η κατά παρέκταση αρμοδιότητα (η αρμοδιότητα που επιλέγεται προαιρετικά) αποτυπώνει το δικαίωμα του ενάγοντα να επιλέγει, αντί του τακτικού δικαστηρίου του εναγομένου, ένα δικαστήριο που είναι αρμόδιο βάσει του άρθρου 19 ΚΔΑΔ. Εκτός από το δικαστήριο της γενικής κατά τόπον αρμοδιότητας του εναγομένου, κατά τόπον αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του τόπου:

α) εργασίας του εναγομένου, δυνάμει της σύμβασης απασχόλησής του

β) επέλευσης μιας περίστασης που προκάλεσε την αξίωση αποζημίωσης

γ) του υποκαταστήματος ενός εναγομένου νομικού προσώπου, σε διαφορά που αφορά το εν λόγω υποκατάστημα

δ) της μόνιμης κατοικίας του ενάγοντος που είναι καταναλωτής, σε καταναλωτική διαφορά ή σε διαδικασία που αφορά διαφορές που άπτονται της διαιτησίας καταναλωτών

ε) της μόνιμης κατοικίας ή της έδρας του ενάγοντος ή, εάν ο ενάγων είναι αλλοδαπό πρόσωπο, του τόπου της οργανωτικής του μονάδας, σε διαφορά που αφορά διακρίσεις.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Ως αποκλειστική αρμοδιότητα στις υποθέσεις αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας νοείται η υποχρέωση του ενάγοντος να επιλέξει, αντί του τακτικού δικαστηρίου του εναγομένου, το δικαστήριο που είναι αρμόδιο δυνάμει του άρθρου 20 ΚΔΑΔ. Τούτο έχει την έννοια ότι, στις παρακάτω περιπτώσεις, κατά τόπον αρμόδιο να διεξάγει τη διαδικασία θα είναι το δικαστήριο:

α) του τόπο του ακινήτου, σε διαφορά που αφορά εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο

β) του τόπου διεξαγωγής της κληρονομικής διαδικασίας, σε διαφορά που αφορά την κληρονομική διαδικασία

γ) του τόπου διεξαγωγής της διαδικασίας εκτέλεσης, σε διαφορά που προκύπτει από την ιδιαίτερη φύση της διαδικασίας

δ) του τόπου διεξαγωγής της πτωχευτικής διαδικασίας ή της διαδικασίας αναδιάρθρωσης, σε διαφορά που προκύπτει από την ιδιαίτερη φύση της διαδικασίας, με εξαίρεση τις διαδικασίες που αφορούν τη διευθέτηση αδιαίρετων περιουσιακών στοιχείων των συζύγων

ε) του τόπου διαιτησίας, σε διαδικασία που αφορά τη διαδικασία διαιτησίας, με την εξαίρεση της διαιτησίας σε καταναλωτικές διαφορές εάν ο τόπος της διαιτησίας βρίσκεται εκτός της Δημοκρατίας της Σλοβακίας, είναι αρμόδιο να εκδικάσει την υπόθεση είναι το δικαστήριο του τόπου της μόνιμης κατοικίας του εναγομένου ή της έδρας ή της οργανωτικής μονάδας σε περίπτωση αλλοδαπού νομικού προσώπου εάν η μόνιμη κατοικία του εναγομένου ή η έδρα ή η οργανωτική μονάδα σε περίπτωση αλλοδαπού νομικού προσώπου, βρίσκεται εκτός της Δημοκρατίας της Σλοβακίας, αρμόδιο να εκδικάσει την υπόθεση θα είναι το δικαστήριο του τόπου της μόνιμης κατοικίας του ενάγοντος ή της έδρας ή της οργανωτικής μονάδας σε περίπτωση αλλοδαπού νομικού προσώπου.

Η αποκλειστική αρμοδιότητα σε υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας έχει την έννοια ότι, αντί του τακτικού δικαστηρίου, αρμόδιο θα είναι το εξής δικαστήριο:

σε διαδικασία που αφορά το διαζύγιο έγγαμου ζεύγους κατά τόπον αρμόδιο θα είναι το δικαστήριο του τόπου της διεύθυνσης της πιο πρόσφατης κοινής κατοικίας των συζύγων, με τον όρο ότι τουλάχιστον ένας από αυτούς εξακολουθεί να διαμένει στην εν λόγω περιφέρεια. Διαφορετικά, κατά τόπον αρμόδιο θα είναι το τακτικό δικαστήριο του συζύγου που δεν κατέθεσε την αγωγή. Εάν δεν είναι δυνατός ο καθορισμός του κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου με αυτό τον τρόπο, αρμόδιο θα είναι το τακτικό δικαστήριο του ενάγοντος (άρθρο 92 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο σε διαδικασίες που αφορούν τον προσδιορισμό του ανυπόστατου ή την ακύρωση γάμου θα είναι το δικαστήριο του τόπου της τελευταίας κοινής κατοικίας του ζεύγους, με τον όρο ότι τουλάχιστον ένας από τους δύο εξακολουθεί να διαμένει στην εν λόγω περιφέρεια. Άλλως, το τακτικό δικαστήριο του συζύγου που δεν κατέθεσε την αγωγή θα είναι το κατά τόπον αρμόδιο. Εάν δεν είναι δυνατός ο καθορισμός του κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου με αυτό τον τρόπο, αρμόδιο θα είναι το τακτικό δικαστήριο ενός από τους συζύγους (άρθρο 101 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο σε διαδικασίες υποθέσεων που αφορούν τη δικαστική προστασία ανηλίκων θα είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ανηλίκου, όπως αυτός καθορίζεται με συμφωνία των γονέων του ή άλλως σύμφωνα με τη νομοθεσία κατά την έναρξη της διαδικασίας (άρθρο 112 παράγραφος 1 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο σε διαδικασίες υποθέσεων που αφορούν την υιοθεσία θα είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του τέκνου, όπως αυτός καθορίζεται με συμφωνία των γονέων του ή άλλως σύμφωνα με τον νόμο κατά την έναρξη της διαδικασίας. Εάν δεν υπάρχει τέτοιο δικαστήριο, το δικαστήριο του τόπου διαμονής του τέκνου θα είναι αρμόδιο να εκδικάσει την υπόθεση (άρθρο 136 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο σε διαδικασίες που αφορούν τη δικαιοπρακτική ικανότητα θα είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του προσώπου του οποίου διακυβεύεται η ικανότητα (άρθρο 232 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο σε διαδικασίες που αφορούν το επιτρεπτό της τοποθέτησης και κράτησης ενός προσώπου σε μια μονάδα περίθαλψης θα είναι το δικαστήριο του τόπου της μονάδας περίθαλψης (άρθρο 252 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο σε διαδικασία που αφορά τον διορισμό μεσεγγυούχου θα είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του υπόψη φυσικού προσώπου εάν δεν υπάρχει τέτοιο δικαστήριο, το δικαστήριο του τόπου στον οποίο το φυσικό πρόσωπο έχει τα περιουσιακά του στοιχεία (άρθρο 273 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο σε διαδικασίες που αφορούν δήλωση θανάτου θα είναι το τακτικό δικαστήριο του τόπου κατοικίας του προσώπου που πρόκειται να δηλωθεί θανών (άρθρο 220 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο σε διαδικασίες που αφορούν κληρονομιά θα είναι το δικαστήριο του τόπου:

α) της μόνιμης κατοικίας του διαθέτη κατά τον χρόνο θανάτου

β) στον οποίο βρίσκονται τα περιουσιακά στοιχεία του διαθέτη, εκτός εάν η αρμοδιότητα θεμελιώνεται δυνάμει του στοιχείου α)

γ) θανάτου του διαθέτη, εκτός εάν η αρμοδιότητα θεμελιώνεται δυνάμει του στοιχείου α) ή β) (άρθρο 158 ΚΔΕΔ).

Στις μεταγενέστερες κληρονομικές διαδικασίες, κατά τόπον αρμόδιο θα είναι το δικαστήριο που περάτωσε την κληρονομική διαδικασία (άρθρο 159 ΚΔΕΔ).

Σε περίπτωση πράξης του ανήλικου κληρονόμου η οποία πρέπει να εγκριθεί από δικαστήριο στο πλαίσιο κληρονομικής διαδικασίας, την πράξη θα εγκρίνει το δικαστήριο ενώπιον του οποίου διεξάγεται η κληρονομική διαδικασία (άρθρο 160 παράγραφος 1 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο σε διαδικασίες υποθέσεων που αφορούν τη συμβολαιογραφική μεσεγγύηση θα είναι το δικαστήριο του τόπου της έδρας του συμβολαιογράφου που τηρεί το χρηματικό ποσό, τα περιουσιακά στοιχεία ή τους πιστωτικούς τίτλους που τελούν σε μεσεγγύηση (άρθρο 334 ΚΔΕΔ).

Κατά τόπον αρμόδιο σε διαδικασία που αφορά τη δικαστική αντικατάσταση απολεσθέντος πιστωτικού τίτλου που έχει εκδώσει τράπεζα ή παράρτημα αλλοδαπής τράπεζας θα είναι το δικαστήριο του τόπου της έδρας ή του υποκαταστήματος της αλλοδαπής τράπεζας. Διαφορετικά, αρμόδιο στη διαδικασία της δικαστικής αντικατάστασης εγγράφου θα είναι το τακτικό δικαστήριο του ενάγοντος. Εάν το τακτικό δικαστήριο του ενάγοντος δεν βρίσκεται στη Δημοκρατία της Σλοβακίας, αρμόδιο θα είναι το δικαστήριο του τόπου πληρωμής (άρθρο 311 ΚΔΕΔ).

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Όχι.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Η αρμοδιότητα των ειδικών δικαστηρίων ρυθμίζεται στα άρθρα 22-33 ΚΔΕΔ ιδίως, υπάρχουν ειδικά δικαστήρια με αρμοδιότητα σε:

α) διαδικασίες συναλλαγματικών και επιταγών

β) εργατικές διαφορές

γ) διαδικασίες πτώχευσης και αναδιάρθρωσης

δ) διαφορές που αφορούν τη βιομηχανική ιδιοκτησία

ε) διαφορές που αφορούν αθέμιτο ανταγωνισμό και διαφορές πνευματικής ιδιοκτησίας

στ) διαφορές που απορρέουν από τον οικονομικό ανταγωνισμό

ζ) διαφορές που αφορούν τη διαδικασία της διαιτησίας

η) διαφορές που απορρέουν από χρηματιστηριακές συμφωνίες

θ) διαφορές που αφορούν την κήρυξη της ακυρότητας μιας σύμβασης, της σύμβασης παραχώρησης έργου ή μιας σύμβασης πλαισίου

ι) διαφορές που απορρέουν από τον αφηρημένο έλεγχο σε υποθέσεις καταναλωτών

ια) διαφορές που αφορούν την αποζημίωση λόγω πυρηνικής καταστροφής

ιβ) υποθέσεις που αφορούν ασφαλιστικά μέτρα σε αστικές υποθέσεις που διατάσσονται σε άλλο κράτος μέλος της EΕ.

Τελευταία επικαιροποίηση: 22/04/2022

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Φινλανδία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Στη Φινλανδία, οι αστικές αγωγές εκδικάζονται από τα γενικά δικαστήρια. Τα ειδικά δικαστήρια είναι κατά κανόνα είτε δευτεροβάθμια δικαστήρια είτε εκδικάζουν υποθέσεις για τις οποίες δεν προσφεύγουν ιδιώτες.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Το γενικό πρωτοδικείο αστικών αγωγών της Φινλανδίας είναι το επαρχιακό δικαστήριο (käräjäoikeus). Τα εφετεία (hovioikeus) λειτουργούν κυρίως ως δευτεροβάθμια δικαστήρια.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Σύμφωνα με τον βασικό κανόνα, οι αγωγές κατατίθενται στο γενικό πρωτοβάθμιο δικαστήριο του τόπου διαμονής του εναγoμένου. Αυτό ισχύει επίσης για περιπτώσεις στις οποίες ο εναγόμενος είναι νομικό πρόσωπο. Μόνο ένας περιορισμένος αριθμός αγωγών εκδικάζεται αλλού.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Οι περιπτώσεις στις οποίες προβλέπεται κάτι τέτοιο είναι οι παρακάτω:

Αγωγές που έχουν σχέση με το διαζύγιο, τον τερματισμό συμβίωσης ή την εγκυρότητα του γάμου ή την κατανομή της περιουσίας σε περιπτώσεις άλλες εκτός από τον θάνατο συζύγου, μπορούν να ασκηθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία ένας εκ των συζύγων έχει την κατοικία ή τη διαμονή του.

Αγωγές που έχουν σχέση με τις λειτουργίες ενός υποκαταστήματος, τμήματος, αντιπροσωπείας ή άλλου τόπου δραστηριότητας νομικού προσώπου ή με τις λειτουργίες του τόπου δραστηριότητας ατομικής επιχείρησης, όπου το εν λόγω νομικό πρόσωπο ή η ατομική επιχείρηση είναι ο εναγόμενος, μπορούν επίσης να ασκηθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία βρίσκεται ο εν λόγω τόπος δραστηριότητας.

Αγωγή καταναλωτή κατά εμπόρου βάσει της νομοθεσίας προστασίας του καταναλωτή μπορεί επίσης να ασκηθεί σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία ο εν λόγω καταναλωτής έχει την κατοικία ή τη διαμονή του.

Το Δικαστήριο Θεμάτων Αγοράς (markkinaoikeus) λειτουργεί ως πρωτοβάθμιο δικαστήριο για διαφορές, αιτήσεις και καταγγελίες που αφορούν δικαιώματα βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας.

Αγωγές που έχουν σχέση με εργασιακές συμβάσεις μπορούν επίσης να ασκηθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία συνήθως επιτελείται η εργασία που διέπεται από την εν λόγω σύμβαση. Σε υποθέσεις στις οποίες η εργασία κατά γενικό κανόνα δεν επιτελείται εντός της ίδιας δικαστικής περιφέρειας, η αγωγή που καταθέτει ο εργαζόμενος κατά του εργοδότη του/της μπορεί επίσης να εκδικαστεί σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία ο εργοδότης έχει τον τόπο δραστηριότητάς του.

Αγωγές που έχουν σχέση με αποζημίωση για μη συμβατικούς λόγους μπορούν επίσης να κατατεθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία διαπράχθηκε η πράξη ή η αμέλεια που οδήγησε στην κατάθεση αγωγής ή εκεί όπου πραγματοποιήθηκε η προκύπτουσα ζημία. Τα προαναφερθέντα είδη αγωγών μπορούν επίσης να κατατεθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία ο ενάγων έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του, εάν η αξίωση βασίζεται στον νόμο περί ασφάλισης αστικής ευθύνης αυτοκινήτων (liikennevakuutuslaki), στον νόμο περί τραυματισμού ασθενών (potilasvahinkolaki), στον νόμο περί ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων (tuotevastuulaki), στον νόμο περί ασφάλισης κατά περιβαλλοντικής ζημίας (laki ympäristövahinkovakuutuksesta) ή στον νόμο περί σιδηροδρομικής ευθύνης (raideliikennevastuulaki).

Αγωγές που αφορούν την ακίνητη περιουσία μπορούν επίσης να κατατίθενται ενώπιον πρωτοβάθμιου δικαστηρίου της δικαστικής περιφέρειας στην οποία βρίσκεται η ακίνητη περιουσία.

Αγωγές που αφορούν την καταβολή διατροφής μπορούν επίσης να κατατίθενται ενώπιον πρωτοβάθμιου δικαστηρίου της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ο ενάγων ή ο αποδέκτης της διατροφής.

Σε διεθνείς υποθέσεις, ισχύουν οι κανόνες δικαιοδοσίας που προβλέπονται στους κανονισμούς ή στις διεθνείς Συνθήκες της ΕΕ.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Αρμόδιο δικαστήριο δεν είναι πάντοτε το δικαστήριο του τόπου διαμονής του εναγομένου. Για παράδειγμα,

Αγωγές που αφορούν τον καθορισμό της πατρότητας πρέπει να κατατίθενται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής η μητέρα ή το παιδί. Αγωγές που αφορούν την ανάκληση της πατρότητας πρέπει να κατατίθενται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία το παιδί έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του.

Αγωγές που αφορούν την επιμέλεια του παιδιού και το δικαίωμα πρόσβασης πρέπει να κατατίθενται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία το παιδί έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του.

Αγωγές που αφορούν την επιβολή της επιμέλειας και του δικαιώματος αποφάσεων πρόσβασης πρέπει να κατατίθενται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ή εκεί όπου διαμένει προσωρινά το παιδί ή ο εναγόμενος.

Αγωγές που αφορούν τον διορισμό των κηδεμόνων ή τη λήξη της κηδεμονίας ή τον περιορισμό της δικαιοπρακτικής ικανότητας ή την κατάργηση ή τροποποίηση των εν λόγω περιορισμών πρέπει να ασκούνται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του το πρόσωπο του οποίου η δικαιοπρακτική ικανότητα περιορίζεται.

Αγωγές που αφορούν την επιβεβαίωση υιοθεσίας πρέπει να ασκούνται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ο θετός γονέας.

Αγωγές που αφορούν θέματα κληρονομικής διαδοχής ή κληρονομικών περιουσιακών στοιχείων πρέπει να ασκούνται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ο εκλιπών.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Στις αστικές αγωγές (αλλά όχι στις υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας) τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να επιλέξουν διαφορετικό δικαστήριο από το κατά κανόνα αρμόδιο δικαστήριο (πρωτοβάθμιο δικαστήριο).

Το δικαίωμα των καταναλωτών, των εργαζομένων ή των ιδιωτών που αξιώνουν ή λαμβάνουν διατροφή να καταθέτουν αγωγές στο δικαστήριο που υποδεικνύεται από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (oikeudenkäymiskaari) δεν μπορεί να περιοριστεί από συμφωνίες διεθνούς δικαιοδοσίας εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες οι εν λόγω συμφωνίες συνάπτονται αφού προκύψει η διαφορά.

Οι συμφωνίες διεθνούς δικαιοδοσίας πρέπει να γίνονται γραπτώς, και μπορούν να περιοριστούν σε συγκεκριμένη διαφορά ή να καλύψουν διαφορές που προκύπτουν από συγκεκριμένη νομική σχέση.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Το Αγορανομικό Δικαστήριο λειτουργεί ως πρωτοβάθμιο δικαστήριο για διαφορές, αιτήσεις και καταγγελίες που αφορούν δικαιώματα βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας. Ειδάλλως, στη Φινλανδία χρησιμοποιείται ειδικό δικαστικό σύστημα μόνο σε υποθέσεις διαφορών σε εξαιρετικές περιστάσεις.

Σύνδεσμοι

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΦινλανδικά δικαστήρια

Τελευταία επικαιροποίηση: 10/05/2023

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Σουηδία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Οι διαφορές που εμπίπτουν στο αστικό δίκαιο εκδικάζονται κανονικά από τα δικαστήρια γενικής αρμοδιότητας. Η αγωγή υποβάλλεται στο αρμόδιο πρωτοδικείο («tingsrätt»).

Υπάρχουν δύο δικαστήρια ειδικής αρμοδιότητας τα οποία επιλαμβάνονται ορισμένων διαφορών αστικής φύσεως. Πρόκειται για το δικαστήριο εργατικών διαφορών («Arbetsdomstolen») και το εμποροδικείο («Marknadsdomstolen»). Εξάλλου, υπάρχουν ορισμένα πρωτοδικεία τα οποία είναι αρμόδια για συγκεκριμένα είδη διαφορών. Πληροφορίες σχετικά με το θέμα της αρμοδιότητας των εν λόγω δικαστηρίων παρέχονται στην ερώτηση 3 κατωτέρω.

Περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τα δικαστήρια γενικής αρμοδιότητας είναι διαθέσιμες εδώ και σχετικά με τα δικαστήρια ειδικής αρμοδιότητας εδώ.

Ορισμένες διαφορές αστικής φύσεως κρίνονται από όργανα τα οποία δεν είναι πραγματικά δικαστήρια. Με απλουστευμένο τρόπο στο πλαίσιο συνοπτικής  διαδικασίας, η Kronofogdemyndigheten, η αρχή που είναι αρμόδια για την αναγκαστική είσπραξη οφειλών, δύναται να υποχρεώσει έναν διάδικο να καταβάλει ένα ποσό ή να προβεί σε άλλες ενέργειες. Οι αποφάσεις των αρχών αυτών μπορούν να προσβληθούν ενώπιον του πρωτοδικείου. Ορισμένα είδη διαφορών που αφορούν μισθώσεις κατοικιών η γεωργικής γης επιλύονται από τις περιφερειακές αρχές διαμεσολάβησης σε θέματα μίσθωσης κατοικιών («hyresnämnder») ή αγροτεμαχίων («arrendenämnder»).

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Πρακτικά όλες οι υποθέσεις που υπάγονται στο αστικό δίκαιο υποβάλλονται πρώτα στην κρίση του κατώτερου δικαστηρίου, δηλαδή του πρωτοδικείου («tingsrätt»).

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Κατά κανόνα, η αγωγή ασκείται στον τόπο όπου έχει την κατοικία του ο εναγόμενος. Ένα φυσικό πρόσωπο θεωρείται ότι έχει την κατοικία του σε έναν τόπο εφόσον είναι εγγεγραμμένο στο εκεί δημοτολόγιο. Η σουηδική φορολογική αρχή («Skatteverket») μπορεί να παράσχει πληροφορίες σχετικά με το δημοτολόγιο στο οποίο είναι εγγεγραμμένο ένα πρόσωπο (τηλέφωνο: +46 (0)8 56 48 51 60). Για τα νομικά πρόσωπα έχει σημασία κατά κανόνα ο τόπος της καταστατικής έδρας τους.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αγωγή είναι δυνατόν να ασκηθεί σε σουηδικό δικαστήριο παρά το γεγονός ότι το πρόσωπο δεν κατοικεί στη Σουηδία. Εάν ο εναγόμενος δεν διαθέτει κατοικία, η αγωγή μπορεί να υποβληθεί στον τόπο στον οποίο ο εναγόμενος διαμένει ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, στον τελευταίο τόπο στον οποίο ο εναγόμενος είχε την κατοικία του ή διέμενε. Σε ορισμένες περιπτώσεις αστικών διαφορών, η αγωγή μπορεί να ασκηθεί στη Σουηδία ακόμη και αν ο εναγόμενος έχει την κατοικία του στο εξωτερικό. Στις περιπτώσεις αυτές, η αρμοδιότητα του σουηδικού δικαστηρίου θεμελιώνεται στο γεγονός ότι υπάρχει περιουσία στη Σουηδία ή ότι η επίδικη σύμβαση συνήφθη στη Σουηδία.

Για τις υποθέσεις που έχουν διεθνείς παραμέτρους, είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη ότι οι σουηδικές διατάξεις περί της αρμοδιότητας των δικαστηρίων μπορούν να εφαρμοστούν μόνον εφόσον η εκάστοτε υπόθεση εμπίπτει στη δικαιοδοσία της Σουηδίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται δεκτό ότι μια υπόθεση εμπίπτει στη δικαιοδοσία της Σουηδίας εφόσον για την υπόθεση αυτή είναι αρμόδιο σουηδικό δικαστήριο σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις περί της αρμοδιότητας των δικαστηρίων. Στο πλαίσιο αυτό είναι επίσης αναγκαίο να εξετάζεται εάν υπάρχει κάποια διεθνής συμφωνία η οποία καλύπτει ενδεχομένως την εκάστοτε υπόθεση. Για τη Σουηδία, τα σημαντικότερα κείμενα είναι ο κανονισμός «Βρυξέλλες Ι», καθώς και οι συμβάσεις των Βρυξελλών και του Λουγκάνο, που ρυθμίζουν στο σύνολό τους το θέμα της αρμοδιότητας των δικαστηρίων όταν ο εναγόμενος έχει την κατοικία του σε ένα κράτος το οποίο εμπίπτει στο γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του κανονισμού ή των εν λόγω συμβάσεων. Πιο συγκεκριμένα, τούτο σημαίνει επίσης ότι, όταν ο αντίδικος έχει την κατοικία του σε κάποιο κράτος μέλος ή σε κάποιο από τα συμβαλλόμενα κράτη των προαναφερθεισών συμβάσεων, δεν είναι δυνατόν να ασκείται αγωγή σε έναν τόπο με αίτημα την καταδίκη σε πληρωμή του εν λόγω προσώπου με βάση το σκεπτικό ότι ο εναγόμενος διαθέτει περιουσία στον συγκεκριμένο τόπο.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Υπάρχει μια σειρά κανόνων για το θέμα της αρμοδιότητας βάσει των οποίων η αγωγή είναι δυνατόν να ασκηθεί ακόμη και σε άλλο δικαστήριο αντί του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του εναγομένου. Εκτός αυτού, διατάξεις περί συντρέχουσας αρμοδιότητας περιλαμβάνονται σε διάφορες διεθνείς συμφωνίες, όπως ο κανονισμός «Βρυξέλλες Ι», καθώς και οι συμβάσεις των Βρυξελλών και του Λουγκάνο.

Οι σημαντικότεροι κανόνες της σουηδικής νομοθεσίας για το θέμα της συντρέχουσας αρμοδιότητας είναι οι εξής:

  • Όποιος έχει υποστεί ζημία μπορεί να ασκήσει αγωγή στον τόπο όπου διεπράχθη το ζημιογόνο γεγονός ή στον τόπο όπου εκδηλώθηκε η ζημία. Καταρχήν, η διάταξη αυτή δεν ισχύει σε περίπτωση αθέτησης σύμβασης. Η αγωγή για την καταβολή αποζημίωσης λόγω αξιόποινης πράξης είναι δυνατόν να ασκηθεί σε συνδυασμό με την υποβολή μήνυσης για τη δίωξη του αδικήματος.
  • Οι καταναλωτές δύνανται να ενάγουν μια επιχείρηση σε δικαστήριο στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγονται οι ίδιοι όταν πρόκειται για υπόθεση καταναλωτικής διαφοράς και το επίδικο ποσό είναι μικρού ύψους.
  • Οι αγωγές που αφορούν υποχρέωση πληρωμής στο πλαίσιο εκτέλεσης κάποιας σύμβασης είναι δυνατόν να ασκούνται, σε ορισμένες περιπτώσεις, στον τόπο σύναψης της σύμβασης. Αντιθέτως, η σουηδική νομοθεσία δεν περιλαμβάνει διάταξη η οποία να ορίζει ότι είναι αρμόδιο το δικαστήριο του τόπου εκτέλεσης της σύμβασης.
  • Οι αγωγές κατά επιχειρήσεων σχετικά με διαφορά που έχει ανακύψει στο πλαίσιο επιχειρηματικών δραστηριοτήτων είναι δυνατόν να ασκούνται, σε ορισμένες περιπτώσεις, στον τόπο της εγκατάστασης.
  • Οι αγωγές σχετικά με την επιμέλεια και τη διαβίωση των παιδιών ή την επικοινωνία με αυτά ασκούνται κατά κανόνα στον τόπο κατοικίας των παιδιών (βλ. επίσης την ενότητα υπό τον τίτλο «Γονική μέριμνα – Σουηδία»).
  • Οι αγωγές σχετικά με την υποχρέωση διατροφής για παιδιά ασκούνται κατά κανόνα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου, αλλά το ζήτημα αυτό είναι δυνατόν να εξεταστεί και από άλλο δικαστήριο όταν η υπόθεση αφορά θέματα πατρότητας, γάμου ή γονικής μέριμνας (επιμέλεια των παιδιών και συνθήκες διαβίωσής τους).
2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Η σουηδική νομοθεσία περιλαμβάνει μια σειρά από κανόνες περί αποκλειστικής αρμοδιότητας βάσει των οποίων η εκάστοτε αγωγή πρέπει να ασκηθεί ενώπιον συγκεκριμένου δικαστηρίου. Εκτός αυτού, διατάξεις περί αποκλειστικής αρμοδιότητας περιλαμβάνονται σε διάφορες διεθνείς συμφωνίες, όπως ο κανονισμός «Βρυξέλλες Ι», καθώς και οι συμβάσεις των Βρυξελλών και του Λουγκάνο. Εάν μια αγωγή η οποία εμπίπτει σε έναν από αυτούς τους κανόνες ασκηθεί σε άλλο δικαστήριο και όχι σε αυτό που είναι αποκλειστικώς αρμόδιο, το εν λόγω δικαστήριο δεν δύναται να επιληφθεί της υπόθεσης.

Οι σημαντικότεροι κανόνες της σουηδικής νομοθεσίας για το θέμα της αποκλειστικής αρμοδιότητας είναι οι εξής:

  • Οι περισσότερες διαφορές που αφορούν ακίνητα εκδικάζονται υποχρεωτικά από το δικαστήριο του τόπου όπου βρίσκεται το εκάστοτε ακίνητο.
  • Ορισμένες διαφορές που αφορούν ακίνητα πρέπει να εξετάζονται από ειδικό δικαστήριο ακινήτων («fastighetsdomstol») ή από τις αρχές σε θέματα μίσθωσης κατοικιών («hyresnämnd») ή σε θέματα διαμεσολάβησης αγροτεμαχίων («arrendenämnd»). Και στις περιπτώσεις αυτές, αποφασιστικό κριτήριο αποτελεί ο τόπος στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο.
  • Οι αγωγές που αφορούν κληρονομικά ζητήματα εκδικάζονται από το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εκλιπόντος.
  • Οι διαφορές που αφορούν τον γάμο ή τη διανομή των περιουσιακών στοιχείων των συζύγων πρέπει να εκδικάζονται από το δικαστήριο του τόπου κατοικίας ενός εκ των μερών.
  • Όταν αρμόδιο για μια υπόθεση είναι το δικαστήριο εργατικών διαφορών («Arbetsdomstolen») ή το εμποροδικείο («Marknadsdomstolen»), δεν είναι δυνατόν να προσφύγει κανείς στο δικαστήριο γενικής δωσιδικίας του τόπου κατοικίας του εναγομένου.
  • Για τις περισσότερες διαφορές που αφορούν το περιβαλλοντικό δίκαιο, το ναυτιλιακό δίκαιο και το δίκαιο διανοητικής ιδιοκτησίας, ισχύουν ειδικές διατάξεις οι οποίες έχουν ως συνέπεια να είναι αποκλειστικώς αρμόδιο συγκεκριμένο δικαστήριο.
  • Το Εφετείο της Σβέα («Svea hovrätt») είναι αποκλειστικώς αρμόδιο για την εξέταση ορισμένων αιτήσεων οι οποίες αφορούν την εκτέλεση αποφάσεων που εκδίδονται από δικαστήρια της αλλοδαπής.
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Οι συμβαλλόμενοι μπορούν να συνάψουν συμφωνία η οποία να προβλέπει ότι οι μεταξύ τους νομικές διαφορές μπορούν ή πρέπει να υποβληθούν στην κρίση συγκεκριμένου δικαστηρίου. Πρόκειται για την επονομαζόμενη συμφωνία παρέκτασης δικαιοδοσίας η οποία πρέπει να είναι γραπτή. Είναι δε πιθανό να σημαίνει ότι μόνο ένα δικαστήριο είναι αποκλειστικώς αρμόδιο. Είναι μάλιστα δυνατόν να συμφωνηθεί με σύμβαση ότι αρμόδιο είναι κάποιο άλλο δικαστήριο και όχι αυτό που προκύπτει από την εφαρμογή των συνήθων κανόνων περί αρμοδιότητας. Τα μέρη έχουν επίσης την ευχέρεια να ορίσουν περισσότερα δικαστήρια ως αρμόδια.

Το δικαστήριο που έχει οριστεί ως αρμόδιο από τα μέρη είναι καταρχήν υποχρεωμένο να επιληφθεί μιας υπόθεσης που υποβάλλεται ενώπιόν του. Ο κανόνας αυτός όμως δεν ισχύει εάν η σχετική σύμβαση προσκρούει σε κάποιον κανόνα περί αποκλειστικής αρμοδιότητας. Σε περίπτωση που το ένα συμβαλλόμενο μέρος ισχυρίζεται ότι η συμφωνία παρέκτασης δικαιοδοσίας είναι άκυρη, το δικαστήριο οφείλει επίσης να εξετάσει τον ισχυρισμό αυτόν, με αποτέλεσμα, ενδεχομένως, την αναρμοδιότητά του.

Ένα δικαστήριο, το οποίο δεν είναι υπό κανονικές συνθήκες αρμόδιο για δεδομένη υπόθεση, καθίσταται αρμόδιο εφόσον ο εναγόμενος δεν προβάλλει την ένσταση ότι η αγωγή έχει υποβληθεί σε αναρμόδιο δικαστήριο (πρόκειται για την καλούμενη «σιωπηρή παρέκταση δικαιοδοσίας»). Ωστόσο, ο κανόνας αυτός δεν ισχύει εάν είναι εφαρμοστέοι κανόνες περί αποκλειστικής αρμοδιότητας, οι οποίοι εξετάζονται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο. Αντιθέτως, το δικαστήριο δεν εξετάζει αυτεπαγγέλτως κατά πόσον η άσκηση της αγωγής προσκρούει στον βασικό κανόνα περί αρμοδιότητας, στους κανόνες περί συντρέχουσας αρμοδιότητας ή σε κάποια συμφωνία παρέκτασης δικαιοδοσίας. Η ένσταση ότι το δικαστήριο είναι αναρμόδιο πρέπει να προβληθεί προτού οι διάδικοι τοποθετηθούν επί της υπόθεσης. Εντούτοις, εάν ο εναγόμενος δεν λάβει καθόλου θέση επί της υπόθεσης και το δικαστήριο πρόκειται να εκδώσει ερήμην απόφαση, τότε το δικαστήριο πρέπει να ελέγξει κατά πόσον είναι αρμόδιο.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Υπάρχουν δύο δικαστήρια ειδικής αρμοδιότητας τα οποία επιλαμβάνονται διαφορών αστικής φύσεως. Πρόκειται για το δικαστήριο εργατικών διαφορών («Arbetsdomstolen») και το εμποροδικείο («Marknadsdomstolen»). Το δικαστήριο εργατικών διαφορών εκδικάζει τις εργατικές διαφορές, δηλαδή τις διαφορές που αφορούν τις σχέσεις μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου. Το εμποροδικείο επιλαμβάνεται των διαφορών που σχετίζονται με το δίκαιο του ανταγωνισμού και του εμπορίου.

Υπάρχουν ορισμένα πρωτοδικεία («tingsrätter») τα οποία εκδικάζουν ειδικές κατηγορίες διαφορών αστικής φύσεως. Σε πέντε από τα πρωτοδικεία της Σουηδίας αναγνωρίζονται επίσης περιβαλλοντικές αρμοδιότητες και εκδικάζονται υποθέσεις που αφορούν ακίνητα («mark- och miljödomstolar»). Τα εν λόγω δικαστήρια εκδικάζουν υποθέσεις που εμπίπτουν στον περιβαλλοντικό κώδικα («miljöbalken»), καθώς και υποθέσεις που αφορούν απαλλοτριώσεις και οικοπεδοποιήσεις. Τα ναυτιλιακά ζητήματα εκδικάζονται από επτά πρωτοδικεία, τα οποία έχουν ορισθεί ως αρμόδια για τη ναυτιλιακή νομοθεσία («sjörättsdomstolar»). Για τη νομοθεσία που διέπει τη διανοητική ιδιοκτησία, και ιδίως για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίες, υπάρχουν ειδικές διατάξεις οι οποίες ορίζουν ότι αποκλειστικώς αρμόδιο είναι το πρωτοδικείο της Στοκχόλμης («Stockholms tingsrätt»).

Τελευταία επικαιροποίηση: 12/11/2015

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Αγγλία και Ουαλία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Η φύση της διαφοράς καθορίζει το αρμόδιο για τη διαφορά δικαστήριο ή άλλο δικαιοδοτικό όργανο. Κατά κανόνα, για τις αστικές διαφορές αρμόδιο είναι είτε κομητειακό δικαστήριο (County Court) είτε το Ανώτερο Δικαστήριο (High Court). Οι καθοριστικοί συναφώς παράγοντες είναι η αξία της αξίωσης και η πολυπλοκότητα της διαφοράς. Οι υποθέσεις μεταξύ του κράτους και ιδιώτη, καθώς και οι υποθέσεις σε ορισμένους διακριτούς τομείς (όπως το εργατικό δίκαιο) εκδικάζονται κατά κανόνα από ειδικά δικαιοδοτικά όργανα (tribunals). Πληροφορίες σχετικά με τα διάφορα ειδικά δικαιοδοτικά όργανα παρέχονται στον ιστότοπο του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΥπουργείου Δικαιοσύνης.

Ορισμένα ακροατήρια (hearing centres) κομητειακών δικαστηρίων έχουν δικαιοδοσία για την εκδίκαση αποκλειστικά αστικών υποθέσεων, ενώ άλλα έχουν «ειδική δικαιοδοσία», η οποία τους επιτρέπει να εκδικάζουν υποθέσεις δικαίου της επιείκειας (chancery), εμπορικού δικαίου ή δικαίου της τεχνολογίας και των δομικών έργων. Περαιτέρω, το Ανώτερο Δικαστήριο, το οποίο συνήθως συνεδριάζει στο Λονδίνο, διατηρεί τοπικά παραρτήματα (District Registries) σε πολλές από τις κύριες περιοχές της χώρας. Τα τοπικά παραρτήματα καθιστούν δυνατή την εκδίκαση υποθέσεων του Ανώτερου Δικαστηρίου εκτός του Λονδίνου, από δικαστή με τα κατάλληλα προσόντα. Το Διοικητικό Δικαστήριο (Administrative Court) διασφαλίζει μόνιμη παρουσία του Ανώτερου Δικαστηρίου σε ορισμένα περιφερειακά κέντρα [1]. Πληρέστερη περιγραφή του Ανώτερου Δικαστηρίου παρέχεται παρακάτω.

Επειδή το θέμα της αρμοδιότητας συχνά είναι πολυσύνθετο (π.χ. για ορισμένες διαφορές εργατικού δικαίου αρμόδιο είναι το κομητειακό δικαστήριο και όχι το ειδικό δικαιοδοτικό όργανο εργατικών διαφορών), συνιστάται η λήψη νομικής συμβουλής πριν από την έναρξη ένδικης διαδικασίας. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται επίσης στον ιστότοπο του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΥπουργείου Δικαιοσύνης.

[1] Στις πόλεις Cardiff, Bristol, Birmingham, Leeds και Manchester.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Η απάντηση βρίσκεται στους διαδικαστικούς κανόνες για τις αστικές υποθέσεις, οι οποίοι είναι γνωστοί ως κανόνες πολιτικής δικονομίας [Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροCivil Procedure Rules (CPR)]· οι εν λόγω κανόνες συμπληρώνονται από πρακτικές οδηγίες που παρέχουν πρακτικές συμβουλές σχετικά με την ερμηνεία των κανόνων. Οι πρακτικές οδηγίες σχετικά με το Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρομέρος 7 των κανόνων πολιτικής δικονομίας διευκρινίζουν σε ποια δικαστική βαθμίδα θα πρέπει να εισαχθεί η εκάστοτε υπόθεση. Τα κύρια στοιχεία που διακρίνουν την αρμοδιότητα του κομητειακού δικαστηρίου από εκείνη του Ανώτερου Δικαστηρίου είναι η αξία της αξίωσης και η πολυπλοκότητά της. Ο βασικός κανόνας είναι ότι οι χρηματικές αξιώσεις αξίας κάτω των 100.000 λιρών στερλινών υπάγονται στην αρμοδιότητα του κομητειακού δικαστηρίου, ενώ οι αξιώσεις υψηλότερης αξίας υπάγονται στην αρμοδιότητα του Ανώτερου Δικαστηρίου. Επιπλέον, στο μέρος 8 των κανόνων πολιτικής δικονομίας προβλέπεται διαδικασία για τις αξιώσεις που δεν αφορούν χρηματικές απαιτήσεις· στις περιπτώσεις αυτές, τα κρίσιμα στοιχεία είναι το αντικείμενο και η πολυπλοκότητα της υπόθεσης.

Οι χρηματικές αξιώσεις κατανέμονται σε «τροχιές», κατά τρόπο ώστε οι αξιώσεις αξίας έως 10.000 λιρών στερλινών να τίθενται στην «τροχιά των μικροδιαφορών» («Small Claims Track»), ενώ οι αξιώσεις αξίας από 10.000 έως 25.000 λιρών στερλινών να τίθενται στην «ταχεία τροχιά» («Fast Track»)· οι αξιώσεις που δεν ανήκουν στις παραπάνω τίθενται στην «πολλαπλή τροχιά» («Multi Track»). Επισημαίνεται ότι η κατανομή σε «τροχιές» αποτελεί δικαστικό έργο και ότι οι δικαστές έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις εξουσίες τους διαχείρισης των υποθέσεων για να θέσουν υποθέσεις σε συγκεκριμένη «τροχιά», προς εκδίκαση από συγκεκριμένο δικαστήριο. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροεδώ.

Το Ανώτατο Δικαστήριο υποδιαιρείται σε τρία τμήματα, τα οποία εκδικάζουν διαφορετικά είδη υποθέσεων:

Το Τμήμα Αστικών, Εμπορικών και Διοικητικών Διαφορών (Queen’s Bench Division) ασχολείται με ευρύ φάσμα αστικών υποθέσεων, μεταξύ των οποίων αγωγές αποζημίωσης λόγω συμβατικής ή εξωσυμβατικής ευθύνης, υποθέσεις δυσφήμισης, εμπορικές διαφορές και υποθέσεις ναυτικού δικαίου (αστικές αγωγές που αφορούν πλοία, για παράδειγμα σύγκρουση, ζημία του φορτίου και ναυαγιαίρεση)· επιπροσθέτως, συμπεριλαμβάνει πλέον το Δικαστήριο Επίσημων Διαιτητών (Official Referees Court), στο πλαίσιο του Δικαστηρίου Υποθέσεων Τεχνολογίας και Δομικών Έργων (Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροTechnology and Construction Court). Το εν λόγω Τμήμα ασκεί επίσης εποπτεία επί σημαντικού αριθμού δικαστηρίων, ειδικών δικαιοδοτικών οργάνων και φορέων ή προσώπων που ασκούν δημόσιο λειτούργημα (συμπεριλαμβανομένων των υπουργών της κυβέρνησης) μέσω του Διοικητικού Δικαστηρίου και της διαδικασίας που είναι γνωστή ως «δικαστικός έλεγχος» (Judicial Review), η οποία διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τα εν λόγω όργανα και πρόσωπα λαμβάνονται δεόντως και νομίμως και δεν βαίνουν πέραν των εξουσιών που έχουν ανατεθεί στα εν λόγω όργανα και πρόσωπα από το Κοινοβούλιο.

Το Τμήμα Εμπορικών και Λοιπών Ιδιωτικών Διαφορών (Chancery Division) ασχολείται κυρίως με ιδιοκτησιακά θέματα, συμπεριλαμβανομένων της διαχείρισης της περιουσίας θανόντων, της ερμηνείας διαθηκών, υποθέσεων αφερεγγυότητας, υποθέσεων φορολογικών εταιρικών σχέσεων, υποθέσεων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, καθώς και διαφορών που αφορούν κεφαλαιουχικές και προσωπικές εταιρείες. Το νεοσυσταθέν Δικαστήριο Υποθέσεων Διανοητικής Ιδιοκτησίας (Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροIntellectual Property Enterprise Court) #_ftn1[1] επίσης υπάγεται στη δικαιοδοσία του Τμήματος Εμπορικών και Λοιπών Ιδιωτικών Διαφορών.

Το Τμήμα Οικογενειακών Υποθέσεων (Family Division) ασχολείται με υποθέσεις διαζυγίου και γαμικών διαφορών, υποθέσεις που αφορούν παιδιά (π.χ. υιοθεσίες), υποθέσεις μη αμφισβητούμενων διαθηκών και υποθέσεις που αφορούν τη διανομή της περιουσίας προσώπων που απεβίωσαν χωρίς να αφήσουν διαθήκη.

Πληροφορίες σχετικά με το Ανώτερο Δικαστήριο διατίθενται επίσης στον ιστότοπο του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΥπουργείου Δικαιοσύνης.

Αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία σχετικά με το αρμόδιο δικαστήριο, θα πρέπει να λάβετε νομική συμβουλή ή να συμβουλευτείτε τον ιστότοπο του Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΥπουργείου Δικαιοσύνης.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Όπως προαναφέρθηκε, οι αγωγές ενώπιον του κομητειακού δικαστηρίου κατατίθενται πλέον κατά κανόνα κεντρικά και κατόπιν, όταν χρειάζεται ακροαματική διαδικασία, αποστέλλονται στο οικείο ακροατήριο. Το μέρος 26 κανόνας 2A παράγραφος 2 των κανόνων πολιτικής δικονομίας ορίζει ότι η υπόθεση θα πρέπει να παραπέμπεται στο ακροατήριο του κομητειακού δικαστηρίου στου οποίου την περιφέρεια βρίσκεται η διεύθυνση της κατοικίας ή της επαγγελματικής εγκατάστασης του εναγομένου, αλλά κάθε διάδικος έχει τη δυνατότητα να ζητήσει να εξεταστεί η υπόθεση σε συγκεκριμένο ακροατήριο. Λαμβανομένου υπόψη του ζητήματος της ειδικής δικαιοδοσίας, ενδέχεται το ακροατήριο στο οποίο θα παραπεμφθεί η υπόθεση να μην είναι το τοπικό ακροατήριο κανενός από τους διαδίκους, λόγω της απαίτησης για ειδικευμένους δικαστές.

Επιπλέον, υπάρχουν ορισμένα είδη αγωγών που υπόκεινται σε περιορισμούς ως προς την κατά τόπο αρμοδιότητα για την εκδίκασή τους· για παράδειγμα, αυτό ισχύει για τις αγωγές που αφορούν την κατοχή ακινήτου, τις αγωγές βάσει του νόμου για την καταναλωτική πίστη και τις αγωγές για την ανάκτηση κινητών πραγμάτων. Στην περίπτωση αυτή, η αγωγή πρέπει να κινηθεί στον τόπο κατοικίας ή επαγγελματικής εγκατάστασης του προσώπου που κατέχει τα κινητά πράγματα. Περισσότερες πληροφορίες για τις εν λόγω εξαιρέσεις περιλαμβάνονται στα μέρη 55 και 7 των Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροκανόνων πολιτικής δικονομίας της Αγγλίας και Ουαλίας.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Η εξαίρεση στον βασικό κανόνα είναι ότι η υπόθεση θα εκδικαστεί από το δικαστήριο το οποίο είναι το πλέον κατάλληλο για την εκδίκασή της, λαμβανομένων υπόψη της φύσης της υπόθεσης, των διαθέσιμων δικαστηρίων και των δηλώσεων των διαδίκων σχετικά με το δικαστήριο που θεωρούν κατάλληλο για την εκδίκαση της υπόθεσης.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Ο βασικός κανόνας είναι ότι, αν χρειάζεται ακροαματική διαδικασία, η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο ακροατήριο του κομητειακού δικαστηρίου στου οποίου την περιφέρεια βρίσκεται η διεύθυνση της κατοικίας ή της επαγγελματικής εγκατάστασης του εναγομένου. Ωστόσο, οι διάδικοι έχουν τη δυνατότητα να δηλώσουν το δικαστήριο στο οποίο επιθυμούν να εκδικαστεί η υπόθεσή τους κατά την κατάθεση του ερωτηματολογίου οδηγιών· ωστόσο, η απόφαση εναπόκειται στο δικαστήριο. Ορισμένες αγωγές που κατατίθενται στο Ανώτερο Δικαστήριο στο Λονδίνο μπορούν να εκδικαστούν σε κάποιο από τα διαφορετικά τοπικά παραρτήματα. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την παραπομπή υποθέσεων περιλαμβάνονται στο Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυρομέρος 30 των κανόνων πολιτικής δικονομίας.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Όπως προαναφέρθηκε, ο γενικός καθοριστικός παράγοντας όσον αφορά τη δικαστική βαθμίδα είναι η αξία ή η πολυπλοκότητα της αξίωσης. Αν και οι διάδικοι μπορούν να δηλώσουν το δικαστήριο που επιθυμούν στο ερωτηματολόγιο οδηγιών, η τελική απόφαση εναπόκειται στο δικαστήριο. Ο ενάγων δεν μπορεί να επιλέξει το δικαστήριο εκδίκασης της αγωγής του. Επιπλέον, δυνάμει του μέρους 2.7 των κανόνων πολιτικής δικονομίας, το δικαστήριο διαθέτει την απόλυτη διακριτική ευχέρεια να εκδικάζει τις υποθέσεις που θεωρεί κατάλληλες προς εκδίκαση από το ίδιο. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. τους Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροκανόνες πολιτικής δικονομίας.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Όχι.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Οι αρμοδιότητες των διαφόρων τμημάτων του Ανώτερου Δικαστηρίου και λεπτομέρειες για τα δικαστήρια που ασχολούνται με τις υποθέσεις οικογενειακού δικαίου παρατίθενται παραπάνω.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροκομητειακά δικαστήρια και το Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΑνώτερο Δικαστήριο περιλαμβάνονται στον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΥπουργείο Δικαιοσύνης

Τελευταία επικαιροποίηση: 16/09/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Βόρεια Ιρλανδία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Τα περισσότερα είδη αστικών ή εμπορικών υποθέσεων εκδικάζονται από το High Court της Βόρειας Ιρλανδίας ή από το County Court. Τα magistrates’ courts είναι αρμόδια για ορισμένες αστικές υποθέσεις, όπως οι υποθέσεις είσπραξης χρεών μικρής αξίας και οι οικογενειακές και οικιακές υποθέσεις.

Υπάρχουν ορισμένα εξειδικευμένα δικαστήρια, τα οποία ασχολούνται με διάφορα θέματα όπως η μετανάστευση, η φορολογία, η διανοητική υγεία, οι κοινωνικές παροχές και οι μεταφορές. Ορισμένα δικαστήρια ασκούν την αρμοδιότητά τους σε ολόκληρη την επικράτεια του Ηνωμένου Βασιλείου. Πληροφορίες σχετικά με τα δικαστήρια αυτά υπάρχουν στον ιστότοπο της Υπηρεσίας Δικαστηρίων της Βόρειας Ιρλανδίας (Northern Ireland Courts and Tribunals Service-NICTS). Άλλα, όπως το Δικαστήριο Δίκαιης Απασχόλησης (Fair Employment Tribunal) και τα εργατοδικεία (Industrial Tribunals), τα οποία εξετάζουν ορισμένα ζητήματα που έχουν σχέση με την απασχόληση, ασκούν την αρμοδιότητά τους μόνο στη Βόρεια Ιρλανδία.

Γενικά, το ζήτημα της αρμοδιότητας δεν είναι απλό. Ως εκ τούτου, είναι πάντα σκόπιμο να συμβουλευθείτε δικηγόρο πριν κινήσετε δικαστική διαδικασία.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Για να μάθετε ποιο είναι το αρμόδιο δικαστήριο ενώπιον του οποίου πρέπει να κινήσετε τη διαδικασία, πρέπει να ζητάτε πάντοτε τη συμβουλή δικηγόρου.

Αν η απαίτησή σας αφορά ποσό μικρότερο των 30.000 λιρών και συνίσταται σε αποζημίωση λόγω αμέλειας ή αθέτησης συμβατικής υποχρέωσης, θα πρέπει να κινήσετε τη σχετική διαδικασία ενώπιον του County Court, εκτός αν σας υποδειχθεί κάτι διαφορετικό. Απαίτηση η οποία αφορά ποσό που υπερβαίνει τις 30.000 λίρες πρέπει να υποβληθεί στο High Court.

Αιτήσεις με αντικείμενο αξίας έως 3000 λιρών μπορούν να εξεταστούν από το County Court με τη διαδικασία των μικροδιαφορών, που αποτελεί απλό και ανεπίσημο τρόπο επίλυσης διαφορών, συνήθως χωρίς να απαιτείται η παράσταση δικηγόρου. Ενημερωτικό φυλλάδιο σχετικά με τη διαδικασία μικροδιαφορών είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο της Υπηρεσίας Δικαστηρίων της Βόρειας Ιρλανδίας.

Τα ζητήματα οικογενειακών και οικιακών υποθέσεων μπορούν να εκδικάζονται είτε από το magistrates’ court, είτε από το County Court, είτε από το High Court, ανάλογα με τη φύση της υπόθεσης.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Τα magistrates’ courts και το County Court ασκούν δικαιοδοσία σε ολόκληρη τη Βόρεια Ιρλανδία. Η περιοχή την οποία κατά κανόνα καλύπτει η κατά τόπον αρμοδιότητα των δικαστηρίων αυτών καθορίζεται σε συνάρτηση με τα τρία τμήματα του Διοικητικού Δικαστηρίου. Ο οδηγός του Διοικητικού Δικαστηρίου (Administrative Court Guide) μπορεί να τηλεφορτωθεί από τον ιστότοπο της NICTS, στη διεύθυνση Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροhttp://www.courtsni.gov.uk/en-GB/Documents/Single%20Jurisdiction%20Internet%20Info%20Agreed.pdf

Το High Court ασκεί δικαιοδοσία στο σύνολο της επικράτειας της Βόρειας Ιρλανδίας.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Γενικά, η διαδικασία θα πρέπει να κινείται ενώπιον δικαστηρίου το οποίο καλύπτει την περιοχή στην οποία κατοικεί ή ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ο εναγόμενος ή ενώπιον δικαστηρίου που καλύπτει την περιοχή στην οποία συνέβη η πράξη από την οποία προέκυψε η διαδικασία (αν και, τεχνικά, η διαδικασία μπορεί να κινηθεί σε οποιοδήποτε τμήμα).

Για υποθέσεις που αφορούν σύμβαση, η κατά τόπον αρμοδιότητα εξαρτάται από τη φύση της σύμβασης. Για παράδειγμα, διαφορά σχετική με σύμβαση εργασίας μπορεί να εμπίπτει στην αρμοδιότητα του County Court ή του Industrial Tribunal.

Τα ζητήματα οικογενειακών και οικιακών υποθέσεων, όπως αυτά που αφορούν τη γονική μέριμνα, εκδικάζονται είτε από το magistrates’ court, είτε από το County Court, είτε από το High Court, ανάλογα με τη φύση της υπόθεσης.

Οι αδικοπραξίες εκδικάζονται σύμφωνα με το γενικό κανόνα δικαιοδοσίας, όπως και οι αστικές αγωγές που απορρέουν από ποινική δίκη. Ωστόσο, υπάρχει επίσης ένα σύστημα αποζημίωσης των θυμάτων εγκληματικών πράξεων. Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα αυτό υπάρχουν στον ιστότοπο των Υπηρεσιών Αποζημίωσης (Compensation Services) (βλ. σύνδεσμο παρακάτω).

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Δεν υπάρχει τέτοια απαίτηση. Η διαδικασία μπορεί να κινηθεί ενώπιον οποιουδήποτε τμήματος του Διοικητικού Δικαστηρίου ανεξάρτητα από το αντικείμενο (αν και, εν γένει, κινείται στο τμήμα που καλύπτει την περιοχή στην οποία κατοικεί ή ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ο εναγόμενος ή στο τμήμα που καλύπτει την περιοχή στην οποία συνέβη η πράξη από την οποία προέκυψε η διαδικασία).

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Οι διάδικοι δεν μπορούν να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Πληροφορίες σχετικά με τα δικαστήρια που έχουν δικαιοδοσία σε επίπεδο Ηνωμένου Βασιλείου διατίθενται στον ιστότοπο της Δικαστικής Υπηρεσίας της Αγγλίας και της Ουαλίας (Court Service for England and Wales) και στον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Ενημερωτικά φυλλάδια σχετικά με τα δικαστήρια και τα περισσότερα εξειδικευμένα δικαιοδοτικά όργανα της Βόρειας Ιρλανδίας διατίθενται στον ιστότοπο της Υπηρεσίας Δικαστηρίων της Βόρειας Ιρλανδίας.

Πληροφορίες σχετικά με την αρμοδιότητα των Industrial Tribunals και του Fair Employment Tribunal διατίθενται στον ιστότοπο των Industrial Tribunals και του Fair Employment Tribunal.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροNorthern Ireland Courts and Tribunals Service (Υπηρεσία Δικαστηρίων της Βόρειας Ιρλανδίας)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροThe Tribunals (Her Majesty's Court Service - England and Wales)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροTribunals (Ministry of Justice)

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροIndustrial Tribunals and Fair Employment Tribunal

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροCompensation Services

Τελευταία επικαιροποίηση: 14/09/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Σκωτία

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Τα δύο κύρια πολιτικά δικαστήρια της Σκωτίας είναι το Sheriff Court (συμπεριλαμβανομένου του Sheriff Appeal Court) και το Court of Session. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα ειδικευμένα δικαστήρια με αρμοδιότητα αποκλειστικά για συγκεκριμένα είδη απαιτήσεων. Στα δικαστήρια αυτά περιλαμβάνονται: το Court of the Lord Lyon, το Court of Exchequer (ειδικό δικαστήριο φορολογικών υποθέσεων), το Election Petition Court (εκλογοδικείο), το Sheriff Personal Injury Court (δικαστήριο για υποθέσεις σωματικής βλάβης, που υπάγεται στο Sheriff Court) και το Scottish Land Court (δικαστήριο γεωτεμαχίων της Σκωτίας). Λειτουργούν επίσης διάφορα ειδικά δικαστήρια τα οποία έχουν συσταθεί με νόμο.

Ειδικά δικαστήρια

Με τον νόμο περί δικαστηρίων και αναγκαστικής εκτέλεσης του 2007 (Tribunals Courts and Enforcement Act 2007) δημιουργήθηκε ενιαία δομή για τα περισσότερα ειδικά δικαστήρια ολόκληρου του Ηνωμένου Βασιλείου, διακρίνοντάς τα σε First-tier (πρωτοβάθμια ειδικά δικαστήρια) και σε Upper Tribunal (ανώτερα ειδικά δικαστήρια). Τόσο το First-tier Tribunal όσο και το Upper Tribunal αποτελούνται από χωριστά τμήματα, καθένα από τα οποία είναι αρμόδιο για διαφορετικό αντικείμενο και εκδικάζει παρόμοιες μεταξύ τους κατηγορίες υποθέσεων. Αναλυτικά στοιχεία των ειδικών δικαστηρίων διατίθενται στον ιστότοπο Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροHer Majesty’s Courts and Tribunals Service (Δικαστική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου).

Υπάρχουν επίσης ορισμένα εξειδικευμένα δικαστήρια ειδικά για τη Σκωτία. Στα περισσότερα ειδικά δικαστήρια προεδρεύει χωριστός πρόεδρος ή προεδρεύων και καθένα έχει διαφορετικές εκτελεστικές εξουσίες. Η δικαιοδοσία τους καλύπτει ευρύ φάσμα υποθέσεων, από προσφυγές κατά προστίμων για παράνομη στάθμευση μέχρι την επιβολή υποχρεωτικής θεραπείας και τον περιορισμό ασθενών με σοβαρές ψυχικές ασθένειες. Οι εφέσεις κατά των αποφάσεων των ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας εκδικάζονται από τα πολιτικά δικαστήρια της Σκωτίας και, επομένως, υπάγονται στη δικαιοδοσία του Sheriff Court και του Court of Session.

Ο νόμος Tribunals (Scotland) Act 2014 (νόμος του 2014 περί των ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας) θεσπίζει ένα First-tier Tribunal της Σκωτίας και ένα Upper Tribunal της Σκωτίας για τα δικαστήρια των οποίων η αρμοδιότητα έχει μεταφερθεί στη Σκωτία. Ο ανώτατος δικαστής της Σκωτίας, ο Lord President (Λόρδος Πρόεδρος), είναι επικεφαλής των ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας και έχει αναθέσει διάφορες αρμοδιότητες στον πρόεδρο των ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας, που είναι παρόμοιες με το μοντέλο του Ηνωμένου Βασιλείου που περιγράφηκε παραπάνω. Το Upper Tribunal της Σκωτίας αναλαμβάνει την εκδίκαση των περισσότερων ενδίκων μέσων κατά των αποφάσεων του First-tier Tribunal, αφαιρώντας τη σχετική αρμοδιότητα από την αρμοδιότητα των δικαστηρίων γενικής δικαιοδοσίας. Τα πρώτα ειδικά δικαστήρια μεταφέρθηκαν στη νέα δομή τον Δεκέμβριο του 2016. Η διοίκηση του First-tier Tribunal της Σκωτίας και του Upper Tribunal της Σκωτίας ασκείται από τη Δικαστική Υπηρεσία της Σκωτίας.

Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στον ιστότοπο της Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΔικαστικής Υπηρεσίας της Σκωτίας (Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροScottish Courts and Tribunals Service) και της Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΚυβέρνησης της Σκωτίας (Scottish Government).

Court of the Lord Lyon

Ο Lord Lyon King of Arms είναι ένας από τους αξιωματούχους του Βασιλείου της Σκωτίας (Officers of State of the Kingdom of Scotland) και σύμβουλος της Βασίλισσας με αρμοδιότητες σε εραλδικά, γενεαλογικά και τελετουργικά ζητήματα. Ασκεί την πλήρη αρμοδιότητα του Στέμματος σε ζητήματα εραλδικής, επιβάλλει τον νόμο περί οικοσήμων και αποφαίνεται σε ζητήματα καταγωγής, οικογενειακής εκπροσώπησης και ιεραρχίας.

Court of Exchequer (Ειδικό δικαστήριο φορολογικών υποθέσεων)

Το Court of Session εκδικάζει φορολογικές υποθέσεις ως Court of Exchequer της Σκωτίας. Στη δικαιοδοσία του υπάγονται κυρίως προσφυγές επί νομικών θεμάτων επί αποφάσεων των Ειδικών Επιτρόπων για θέματα Φορολογίας Εισοδήματος σε ζητήματα φορολογικών υποχρεώσεων.

Election Petition Court (Εκλογοδικείο)

Το εν λόγω δικαστήριο συντίθεται από δύο δικαστές του Court of Session και επιλαμβάνεται αιτήσεων που στρέφονται κατά της εκλογής μελών του Κοινοβουλίου και μελών του Κοινοβουλίου της Σκωτίας λόγω παρανομίας ή αθέμιτων πρακτικών.

Το Scottish Land Court (Το δικαστήριο γεωτεμαχίων της Σκωτίας)

Το εν λόγω δικαστήριο επιλαμβάνεται κυρίως διαφορών που αφορούν αγρομισθώσεις και μικροεκμεταλλεύσεις (μορφή κατοχής γεωργικής εκμετάλλευσης).  Ο πρόεδρος και ο αναπληρωτής πρόεδρος του δικαστηρίου αυτού είναι νομικοί, ενώ τα άλλα δύο μέλη είναι γεωργοί.  Μπορεί να του ζητηθεί να ορίσει το μίσθωμα για αγρομισθώσεις και μικροεκμεταλλεύσεις και επιλαμβάνεται προσφυγών από το όργανο που ρυθμίζει τις μικροεκμεταλλεύσεις. Επιλαμβάνεται επίσης ενδίκων μέσων κατά αποφάσεων της κυβέρνησης της Σκωτίας περί επιβολής κυρώσεων σε γεωργούς λόγω είσπραξης πληρωμών στο πλαίσιο του καθεστώτος κοινής γεωργικής πολιτικής της ΕΕ, καθώς και προσφυγών που αφορούν ορισμένα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Το Lands Tribunal for Scotland (Το ειδικό δικαστήριο γεωτεμαχίων της Σκωτίας)

Το εν λόγω ειδικό δικαστήριο απαρτίζεται από τον πρόεδρο και τρία μέλη εγνωσμένης πείρας στους τομείς της νομικής επιστήμης και της τοπογραφίας.  Ο πρόεδρος αυτού του ειδικού δικαστηρίου είναι επίσης πρόεδρος του Scottish Land Court.

Στις κύριες αρμοδιότητές του εμπίπτουν:

  • η άρση ή τροποποίηση τίτλων κτήσης
  • τα δικαιώματα των μισθωτών να αγοράζουν τις κοινωνικές κατοικίες που τους έχουν παραχωρηθεί
  • η αμφισβητούμενη αποζημίωση για την υποχρεωτική αγορά γης ή για την απώλεια αξίας γης λόγω δημόσιων έργων
  • οι εκτιμήσεις για την αποτίμηση των μη οικιακών εγκαταστάσεων
  • οι προσφυγές κατά των αποφάσεων του προϊσταμένου του Κτηματολογίου της Σκωτίας (Keeper of the Registers of Scotland)
  • οι προσφυγές αναφορικά με την εκτίμηση της αξίας γης σε αγορά με δικαίωμα προαίρεσης
  • οι υποθέσεις που παραπέμπονται σ’ αυτό εκουσίως ή λόγω συνεκδίκασης στις οποίες το εν λόγω ειδικό δικαστήριο έχει τη θέση διαιτητή

Το Sheriff Personal Injury Court (δικαστήριο για θέματα σωματικής βλάβης)

Το Sheriff Personal Injury Court αποτελεί το εθνικό κέντρο εμπειρογνωσίας σε υποθέσεις σωματικής βλάβης. Οι υποθέσεις σωματικής βλάβης μπορούν να εισαχθούν ενώπιον του ειδικευμένου δικαστηρίου για σωματικές βλάβες στο Εδιμβούργο, αν το ποσό που αξιώνεται υπερβαίνει τις 5.000£ (λίρες Αγγλίας). Οι διάδικοι έχουν επίσης τη δυνατότητα να ασκήσουν αγωγή για σωματική βλάβη, ανεξαρτήτως της αξίας της διαφοράς, ενώπιον του τοπικού Sheriff Court. Ειδική ρύθμιση υπάρχει για τις περιπτώσεις σωματικής βλάβης που οφείλονται σε εργατικά ατυχήματα: οι αγωγές για ποσό άνω των 1.000£ μπορούν να ασκηθούν απευθείας ενώπιον του Sheriff Personal Injury Court, ενώ οι αγωγές από εργατικό ατύχημα για ποσό κάτω από 1.000£ μπορούν να παραπεμφθούν στο εν λόγω δικαστήριο, αν ο Sheriff (δικαστής) του τοπικού δικαστηρίου κρίνει ότι είναι αρκούντως σημαντικές ή πολύπλοκες. Το Court of Session δεν εκδικάζει πλέον αγωγές από σωματική βλάβη για ποσό κάτω των 100.000£.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Στη Σκωτία τόσο το Sheriff Court (κατώτερο δικαστήριο) όσο και το Outer House of the Court of Session (ανώτερο δικαστήριο) ενεργούν ως πρωτοβάθμια δικαστήρια στην αστική διαδικασία.

Η καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Sheriff Court στις αστικές υποθέσεις είναι ευρεία και καταλαμβάνει όλες τις αγωγές από οφειλή ή τις αγωγές αποζημίωσης χωρίς ανώτατο οικονομικό όριο. Οι αγωγές με αξία αντικειμένου έως 100.000£, μη υπολογιζόμενων των τόκων και δαπανών, ασκούνται ενώπιον του Sheriff Court. Από τον Σεπτέμβριο του 2015 η αποκλειστική αρμοδιότητα του Sheriff Court αυξήθηκε από 5.000£ σε 100.000£.

Οι υποθέσεις που εξαιρούνται από την αρμοδιότητα του Sheriff και επιφυλάσσονται στην αρμοδιότητα του Court of Session είναι ο δικαστικός έλεγχος των διοικητικών αποφάσεων, οι καταψηφιστικές αγωγές (για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επί περιουσιακού στοιχείου), οι αγωγές περιορισμού του αντικειμένου (μόνον όμως σε συνάρτηση με την ακύρωση των έννομων αποτελεσμάτων μιας διαταγής) και οι αιτήσεις για τη λύση εταιρειών με καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο άνω των 120.000£. Οι διαφορές που ανακύπτουν στο πλαίσιο της σύμβασης για τα αστικά θέματα της διεθνούς απαγωγής παιδιών εκδικάζονται από το Court of Session.

Υποθέσεις μπορούν να παραπεμφθούν στο Court of Session από το Sheriff Court με αίτηση διαδίκου, όταν ο Sheriff (δικαστής του κατώτερου δικαστηρίου) κρίνει ότι είναι πρόσφορη η παραπομπή λόγω της σπουδαιότητας ή της δυσκολίας της υπόθεσης. Το Court of Session μπορεί με τη σειρά του να επιτρέψει την παραπομπή της δίκης κατόπιν αιτιολόγησης.

Ομοίως, ορισμένες υποθέσεις μπορούν να παραπεμφθούν στο Sheriff Court από το Court of Session.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Στις περισσότερες κατηγορίες αστικών δικών, τα ζητήματα της δικαιοδοσίας διέπονται από τον νόμο περί αστικής δικαιοδοσίας και αποφάσεων του 1982 (Civil Jurisdiction and Judgments Act 1982). Βασική αρχή των κανόνων δικαιοδοσίας της Σκωτίας είναι ότι κάθε πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, ενάγεται στα δικαστήρια του τόπου κατοικίας του.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Εκτός από τον παραπάνω βασικό κανόνα, επιτρέπεται επίσης η επιλογή του δικαστηρίου στο οποίο θα εισαχθεί η δίκη.

Για παράδειγμα:

Σύμβαση

Αγωγή μπορεί επίσης να ασκηθεί στα δικαστήρια του τόπου εκτέλεσης της επίδικης ενοχής.

Αδικοπραξία και οιονεί αδικοπραξία

Αγωγή μπορεί επίσης να ασκηθεί στα δικαστήρια του τόπου όπου επήλθε ή ενδέχεται να επέλθει η άδικη πράξη.

Διατροφή

Αρμόδιο δικαστήριο σε υποθέσεις διατροφής είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή συνήθους διαμονής του υπόχρεου σε διατροφή ή το δικαστήριο στο οποίο η αγωγή διατροφής ασκείται παρεμπιπτόντως στο πλαίσιο δίκης που αφορά την προσωπική κατάσταση προσώπου και είναι αρμόδιο για την εκδίκαση αυτής.

Διαφορά από τη λειτουργία παραρτήματος, αντιπροσωπείας ή άλλης εγκατάστασης

Εν προκειμένω, αρμόδια είναι τα δικαστήρια του τόπου όπου βρίσκεται το παράρτημα / η αντιπροσωπεία.

Οικογενειακό δίκαιο

Διαφορές για θέματα όπως το διαζύγιο, η επικοινωνία με τα τέκνα, η διαμονή των τέκνων, η γονική μέριμνα και τα δικαιώματα γονέα διέπονται κατά κανόνα από τους κανόνες τοπικής αρμοδιότητας στη Σκωτία, δηλαδή η διαφορά εκδικάζεται στον τόπο κατοικίας του τέκνου, συνήθως στο Sheriff Court.  Ωστόσο επιτρέπονται εξαιρέσεις, ιδίως αν ένας ή και οι δύο διάδικοι έχουν δεσμούς με άλλη δικαιοδοσία εκτός της Σκωτίας. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να λάβετε νομική συμβουλή για τέτοια ζητήματα δικαιοδοσίας, εφόσον θεωρείτε ότι συντρέχει σχετικός λόγος.

Σωματική βλάβη

Από τον Σεπτέμβριο του 2015 ισχύουν νέοι κανόνες δικαιοδοσίας ως προς το Sheriff Personal Injury Court, το Sheriff Court και το Court of Session. Για αναλυτικά στοιχεία βλ. τις απαντήσεις σε άλλες ερωτήσεις στο παρόν ενημερωτικό δελτίο.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Σε ορισμένα είδη διαδικασιών τα δικαστήρια έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα ανεξάρτητα από την κατοικία ή άλλον κανόνα δικαιοδοσίας. Τα εν λόγω δικαστήρια είναι τα εξής:

  • Σε διαδικασίες με αντικείμενο εμπράγματο δικαίωμα ή μισθώσεις ακινήτου, αποκλειστική δικαιοδοσία έχουν τα δικαστήρια του τόπου του ακινήτου. Εντούτοις, όταν η μίσθωση αφορά προσωρινή ιδιωτική χρήση για διάστημα έξι μηνών κατ’ ανώτατο όριο, τα δικαστήρια του τόπου κατοικίας του εναγομένου έχουν συντρέχουσα αρμοδιότητα, αν ο εκμισθωτής και ο μισθωτής είναι φυσικά πρόσωπα που κατοικούν στην ίδια χώρα.
  • Σε διαδικασίες που αφορούν το κύρος της σύστασης, την ακυρότητα ή λύση εταιρειών ή λοιπών νομικών προσώπων ή σωματείων/ενώσεων φυσικών ή νομικών προσώπων, αποκλειστική αρμοδιότητα έχουν τα δικαστήρια της έδρας της εταιρείας, του νομικού προσώπου ή του σωματείου.
  • Σε διαδικασίες με αντικείμενο το κύρος των εγγραφών σε δημόσια βιβλία, αποκλειστική αρμοδιότητα έχουν τα δικαστήρια του τόπου τήρησης του σχετικού μητρώου.
  • Σε διαδικασίες εκτέλεσης αποφάσεων, αποκλειστική αρμοδιότητα έχουν τα δικαστήρια του τόπου όπου εκτελέστηκε ή πρόκειται να εκτελεστεί η απόφαση.
2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Παρέκταση αρμοδιότητας χωρεί όταν ένα πρόσωπο υπάγεται στην αρμοδιότητα ενός δικαστηρίου ή όταν εμφανίζεται στο δικαστήριο με ρητή συμφωνία ή σε απάντηση κλήσης χωρίς να προβάλει ένσταση αναρμοδιότητας.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Τα ειδικευμένα δικαστήρια της Σκωτίας έχουν ιδιαίτερα περιορισμένη αρμοδιότητα και στην απάντηση της ερώτησης 1 παρατίθενται αναλυτικά τα είδη των υποθέσεων που διεκπεραιώνουν.  Σε πολλές περιπτώσεις μια υπόθεση αστικής φύσης εκδικάζεται είτε από το Sheriff Court είτε από το Court of Session.  Σε κάθε περίπτωση, κρίνεται σκόπιμη η παροχή νομικής συμβουλής για τη δικαστική επιδίωξη μιας απαίτησης, καθώς και για τη δυνατότητα υπαγωγής της σε ειδικευμένο δικαστήριο.

Γενικές πληροφορίες για τα δικαστήρια της Σκωτίας διατίθενται στον δικτυακό τόπο της Δικαστικής Υπηρεσίας της Σκωτίας (Scottish Courts and Tribunals Service).

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροΔικαστική Υπηρεσία της Σκωτίας (Ο σύνδεσμος ανοίγει σε νέο παράθυροScottish Courts and Tribunals Service)

Τελευταία επικαιροποίηση: 13/09/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.

Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο; - Γιβραλτάρ

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Οι περισσότερες αστικές ή εμπορικές υποθέσεις πρέπει να κινηθούν ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου του Γιβραλτάρ (Supreme Court of Gibraltar). Το Ανώτατο Δικαστήριο διαιρείται σε διάφορα τμήματα, αλλά λόγω του μικρού μεγέθους του Γιβραλτάρ, υπάρχει μόνο μία γραμματεία. [Το Ειρηνοδικείο (Magistrates Court) έχει περιορισμένη αρμοδιότητα για ορισμένες υποθέσεις οικογενειακού δικαίου.]

Για ορισμένες υποθέσεις εργατικού δικαίου, η αγωγή μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών (Industrial Tribunal). Λειτουργούν επίσης ορισμένα ειδικά δικαστήρια με αρμοδιότητα σε πεδία όπως η ψυχική υγεία, οι προσφυγές στον τομέα της φορολογίας εισοδήματος και οι προσφυγές στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης.

Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να λάβετε από τη γραμματεία του Ανώτατου Δικαστηρίου, στη διεύθυνση Supreme Court Registry, 277 Main Street, Gibraltar, και στο τηλέφωνο (+350) 200 75608.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Καταρχήν, μόνο το Ανώτατο Δικαστήριο του Γιβραλτάρ εκδικάζει αστικές υποθέσεις. [Το Ειρηνοδικείο (Magistrates Court) έχει περιορισμένη αρμοδιότητα για ορισμένες υποθέσεις οικογενειακού δικαίου.]

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Λόγω της έκτασης του Γιβραλτάρ, δεν υφίσταται θέμα εσωτερικής κατά τόπο αρμοδιότητας.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Υπάρχει μόνο ένα Ανώτατο Δικαστήριο στο Γιβραλτάρ.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Υπάρχει μόνο ένα Ανώτατο Δικαστήριο στο Γιβραλτάρ.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Υπάρχει μόνο ένα Ανώτατο Δικαστήριο στο Γιβραλτάρ.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Τα ειδικά δικαστήρια έχουν συσταθεί με νόμο. Αν πιστεύετε ότι μπορείτε να ασκήσετε αγωγή σε ειδικό δικαστήριο, θα πρέπει να ζητήσετε συμβουλή από τοπικό δικηγόρο ή από το Γραφείο Ενημέρωσης Πολιτών (Citizens Advice Bureau).

Τελευταία επικαιροποίηση: 15/09/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.