

Βρείτε πληροφορίες ανά περιφέρεια
H Ρουμανία εκτός από τακτικά δικαστήρια διαθέτει ειδικά τμήματα ή συνθέσεις επίλυσης των διαφορών σε συγκεκριμένες υποθέσεις.
Δυνάμει των διατάξεων του νόμου αριθ. 304/2004 για την οργανωτική διάρθρωση της δικαιοσύνης, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο (Înalta Curte de Casaţie şi Justiţie) διαθέτει 4 τμήματα –πολιτικό τμήμα I, πολιτικό τμήμα II, ποινικό τμήμα και τμήμα διοικητικών υποθέσεων και φορολογικών διαφορών–, την εννεαμελή σύνθεση και τα κοινά τμήματα, καθένα με τη δική του αρμοδιότητα. Τα εφετεία, τα πρωτοδικεία ή, όταν κρίνεται σκόπιμο, τα ειρηνοδικεία, διαθέτουν ειδικά τμήματα ή συνθέσεις για την εκδίκαση αστικών και ποινικών υποθέσεων, υποθέσεων που αφορούν παιδιά και οικογενειακών υποθέσεων, υποθέσεων που αφορούν διοικητικές και φορολογικές διαφορές, εργατικές διαφορές και την κοινωνική ασφάλιση, τις εταιρείες, το εμπορικό μητρώο, την αφερεγγυότητα, τον αθέμιτο ανταγωνισμό, ναυτικές και ποτάμιες υποθέσεις. Όταν κρίνεται σκόπιμο, ενδέχεται να συστήνονται ειδικά δικαστήρια με αποφασιστική αρμοδιότητα επί των ανωτέρω υποθέσεων.
Η συνήθης διαδικασία των αστικών υποθέσεων ορίζεται στον κώδικα πολιτικής δικονομίας. Οι διατάξεις του εφαρμόζονται και σε άλλες υποθέσεις, στο μέτρο που δεν προβλέπεται διαφορετικά από τη νομοθεσία που τις διέπει.
Τα άρθρα 94 έως 97 του κώδικα πολιτικής δικονομίας διέπουν την καθ’ ύλην αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων.
Ως πρωτοβάθμια δικαστήρια, τα ειρηνοδικεία εκδικάζουν τις εξής υποθέσεις που αφορούν αγωγές το αντικείμενο των οποίων (δεν) είναι αποτιμητό σε χρήμα:
Τα ειρηνοδικεία εκδικάζουν προσφυγές κατά των αποφάσεων των αρμόδιων δημόσιων αρχών και άλλων αρμόδιων οργάνων. Τα ειρηνοδικεία εκδικάζουν επίσης κάθε άλλη αγωγή που εμπίπτει στην αρμοδιότητά τους βάσει νόμου.
Τα πρωτοδικεία εκδικάζουν:
Τα εφετεία εκδικάζουν:
Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο εκδικάζει:
Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης της Ρουμανίας στις αστικές υποθέσεις διακρίνει σε δικαστήρια κατώτερης και ανώτερης βαθμίδας, ενώ η καθ’ ύλην αρμοδιότητα μεταξύ των δικαστηρίων διαφορετικών βαθμίδων θεμελιώνεται σύμφωνα με λειτουργικά (είδος αρμοδιότητας) και δικονομικά κριτήρια (αξία, αντικείμενο ή φύση της διαφοράς).
Ο κώδικας πολιτικής δικονομίας επέφερε τροποποιήσεις στην αρμοδιότητα και τα πρωτοδικεία έχουν καταστεί πλήρως αρμόδια να εκδικάζουν την ουσία των υποθέσεων στον πρώτο βαθμό. Τα πρωτοδικεία είναι επίσης αρμόδια να εκδικάζουν αγωγές με μικρή αξία αντικειμένου και/ή λιγότερο σύνθετες αγωγές, που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στην πράξη.
Τα εφετεία είναι αρμόδια κυρίως για την εκδίκαση εφέσεων, ενώ το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είναι το τακτικό ακυρωτικό δικαστήριο που διασφαλίζει την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου σε εθνικό επίπεδο.
Οι κανόνες της κατά τόπον αρμοδιότητας στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης της Ρουμανίας στις αστικές υποθέσεις καθιερώνονται στο άρθρο 107 και επόμενα του κώδικα πολιτικής δικονομίας.
Ο γενικός κανόνας είναι ότι η αγωγή κατατίθεται στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή έδρας του εναγομένου.
Ειδικοί κανόνες διέπουν την κατά τόπον αρμοδιότητα, όπως:
Ο κώδικας πολιτικής δικονομίας της Ρουμανίας θεσπίζει κανόνες συντρέχουσας αρμοδιότητας (άρθρα 113 έως 115). Συνεπώς, τα εξής δικαστήρια είναι επίσης κατά τόπον αρμόδια:
Όταν ο εναγόμενος διεξάγει σε τακτική βάση επαγγελματικές, γεωργικές, εμπορικές, βιομηχανικές ή παρόμοιες δραστηριότητες εκτός του τόπου κατοικίας του, η αγωγή μπορεί επίσης να κατατεθεί στο δικαστήριο του τόπου διεξαγωγής των δραστηριοτήτων εφόσον αφορά τις χρηματικές υποχρεώσεις που εγείρονται ή πρόκειται να εκτελεστούν στον εν λόγω τόπο.
Σε ασφαλιστικές υποθέσεις, η αγωγή αποζημίωσης μπορεί επίσης να κατατεθεί στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή έδρας του ασφαλισμένου, του τόπου στον οποίο βρίσκονται τα ασφαλισμένα περιουσιακά στοιχεία ή του τόπου επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.
Η παρέκταση της αρμοδιότητας με συμφωνία θεωρείται άκυρη και ανίσχυρη εάν συνήφθη πριν από την έγερση του δικαιώματος αποζημίωσης, ενώ, σε υποθέσεις υποχρεωτικής ασφάλισης αστικής ευθύνης, ο τρίτος που έχει υποστεί τη ζημία μπορεί να κινήσει απευθείας διαδικασία και ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας/έδρας του.
Το δικαστήριο του τόπου κατοικίας/διαμονής του προστατευόμενου προσώπου αποφαίνεται για την κατά τόπον αρμοδιότητα σε αγωγές προστασίας των φυσικών προσώπων, για τις οποίες, δυνάμει του αστικού κώδικα, αρμόδιο είναι το δικαστήριο επιμέλειας και το οικογενειακό δικαστήριο. Στην περίπτωση αγωγών έγκρισης, από το δικαστήριο επιμέλειας και οικογενειακών υποθέσεων, της κατάρτισης νομικών πράξεων (αναφορικά με ακίνητο), αρμόδιο είναι επίσης το δικαστήριο του τόπου του ακινήτου. Σε αυτή την περίπτωση, το δικαστήριο επιμέλειας και οικογενειακών υποθέσεων που εξέδωσε την απόφαση επιδίδει αντίγραφο της απόφασης στο δικαστήριο επιμέλειας και οικογενειακών υποθέσεων του τόπου κατοικίας/διαμονής του προστατευόμενου προσώπου.
Η αγωγή διαζυγίου εμπίπτει στην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου της τελευταίας κοινής εστίας των συζύγων. Εάν οι σύζυγοι δεν έχουν κοινή εστία ή κανείς από τους δύο δεν διαμένει πλέον στην περιφέρεια του ειρηνοδικείου στην οποία βρίσκεται η κοινή εστία, αρμόδιο είναι το ειρηνοδικείο του τόπου κατοικίας του εναγομένου. Εάν ο εναγόμενος δεν διαμένει στη Ρουμανία και τα δικαστήρια της Ρουμανίας έχουν διεθνή αρμοδιότητα, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντα. Εάν ούτε ο ενάγων ούτε ο εναγόμενος διαμένουν στη Ρουμανία, οι διάδικοι μπορεί να συμφωνήσουν να καταθέσουν την αγωγή διαζυγίου σε οποιοδήποτε ειρηνοδικείο της Ρουμανίας. Ελλείψει τέτοιας συμφωνίας, η αγωγή διαζυγίου κατατίθεται στο Ειρηνοδικείο Βουκουρεστίου της 5ης Περιφέρειας (άρθρο 914 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).
Οι αγωγές επίλυσης των ατομικών εργατικών διαφορών κατατίθενται στο πρωτοδικείο του τόπου κατοικίας/άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας του ενάγοντα (άρθρο 269 του νόμου αριθ. 53/2003 – εργατικός κώδικας).
Οι κανόνες της αποκλειστικής κατά τόπον αρμοδιότητας ορίζονται στα άρθρα 117 έως 121 του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Ως εκ τούτου:
Οι διάδικοι μπορεί να συμφωνήσουν εγγράφως ή, σε εκκρεμείς διαφορές, με προφορική δήλωση ενώπιον του δικαστηρίου, ότι οι υποθέσεις που αφορούν περιουσιακά στοιχεία και άλλα δικαιώματα μπορεί επίσης να εκδικαστούν από άλλα δικαστήρια από αυτά που θα ήταν κατά τόπον αρμόδια, εκτός αν τα τελευταία έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα. Σε διαφορές που αφορούν την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών και σε άλλες υποθέσεις που ορίζει ο νόμος, οι διάδικοι μπορεί να συμφωνήσουν την παρέκταση της αρμοδιότητας μόνον μετά την έγερση του δικαιώματος αποζημίωσης, ενώ κάθε αντίθετη συμφωνία θεωρείται άκυρη και ανίσχυρη (άρθρο 126 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).
Επικουρικές, σωρευτικές και παρεμπίπτουσες αγωγές κατατίθενται στο δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της κύριας αγωγής, ακόμη κι αν εμπίπτουν στην καθ’ ύλην ή κατά τόπον αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου, εκτός από αγωγές λόγω αφερεγγυότητας ή συμφωνιών πιστωτών. Οι εν λόγω διατάξεις ισχύουν επίσης όταν η αρμοδιότητα εκδίκασης της κύριας αίτησης έχει ανατεθεί σε ειδικό τμήμα ή σύνθεση. Εάν το δικαστήριο είναι αποκλειστικά αρμόδιο για έναν διάδικο, το εν λόγω δικαστήριο είναι αποκλειστικά αρμόδιο για όλους τους διαδίκους (άρθρο 123 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).
Επιπλέον, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 124 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, το δικαστήριο που είναι αρμόδιο να αποφασίσει για την κύρια αγωγή αποφασίζει επίσης για τις αντικρούσεις και τις αιτήσεις εξαίρεσης, εκτός από τα προδικαστικά ζητήματα που εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα άλλου δικαστηρίου, ενώ τα δικονομικά ζητήματα εκδικάζονται από το δικαστήριο ενώπιον του οποίου προβλήθηκαν.
Το ζήτημα της γενικής έλλειψης αρμοδιότητας του δικαστηρίου μπορεί να προβληθεί από τους διαδίκους ή τον δικαστή σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας. Το ζήτημα της καθ’ ύλην και της κατά τόπον αναρμοδιότητας που άπτεται της δημόσιας τάξης πρέπει να εγείρεται στην πρώτη συζήτηση στην οποία κλητεύτηκαν νόμιμα οι διάδικοι στο πρώτο δικαστήριο, ενώ η αναρμοδιότητα που άπτεται του ιδιωτικού δικαίου μπορεί να προβληθεί από τον εναγόμενο μόνον κατά την αντίκρουση ή εάν η αντίκρουση δεν είναι υποχρεωτική, το αργότερο κατά την πρώτη συζήτηση στην οποία κλητεύτηκαν οι διάδικοι στο πρώτο δικαστήριο. Εάν η αναρμοδιότητα δεν άπτεται της δημόσιας τάξης, ο διάδικος που κατέθεσε την αγωγή στο αναρμόδιο δικαστήριο δεν θα είναι σε θέση να ζητήσει την κήρυξη της αναρμοδιότητας (άρθρο 130 του νέου κώδικα πολιτικής δικονομίας).
Στις αστικές διαφορές με διασυνοριακή διάσταση, στις υποθέσεις που αφορούν τα δικαιώματα που απονέμονται ελεύθερα στους διαδίκους βάσει του δικαίου της Ρουμανίας, εφόσον υφίσταται έγκυρη συμφωνία των διαδίκων ότι τα δικαστήρια της Ρουμανίας είναι αρμόδια να αποφασίζουν για τις υφιστάμενες ή δυνητικές διαφορές αναφορικά με τα εν λόγω δικαιώματα, τα δικαστήρια της Ρουμανίας είναι τα μόνα αρμόδια δικαστήρια να αποφασίζουν επί των εν λόγω υποθέσεων. Εκτός αν άλλως ορίζει ο νόμος, το δικαστήριο της Ρουμανίας στο οποίο κλητεύτηκε ο εναγόμενος είναι αρμόδιο να αποφανθεί επί της αγωγής, εάν ο εναγόμενος παραστεί ενώπιον του δικαστηρίου και καταθέσει αντίκρουση ως προς την ουσία της υπόθεσης χωρίς να προβάλει ένσταση αναρμοδιότητας, το αργότερο στο τέλος της διερεύνησης της υπόθεσης ενώπιον του πρώτου δικαστηρίου. Στις δύο προαναφερθείσες περιπτώσεις, το δικαστήριο της Ρουμανίας μπορεί να απορρίψει την αγωγή εάν είναι σαφές από όλες τις περιστάσεις της υπόθεσης ότι η διαφορά δεν συνδέεται ουσιωδώς με τη Ρουμανία (άρθρο 1066 του νέου κώδικα πολιτικής δικονομίας).
Βλέπε τις απαντήσεις στις ερωτήσεις 1, 2, 2.1., 2.2., 2.2.2.1., 2.2.2.2.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.