Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο;

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Στη Φινλανδία, οι αστικές αγωγές εκδικάζονται από τα γενικά δικαστήρια. Τα ειδικά δικαστήρια είναι κατά κανόνα είτε δευτεροβάθμια δικαστήρια είτε εκδικάζουν υποθέσεις για τις οποίες δεν προσφεύγουν ιδιώτες.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Το γενικό πρωτοδικείο αστικών αγωγών της Φινλανδίας είναι το επαρχιακό δικαστήριο (käräjäoikeus). Τα εφετεία (hovioikeus) λειτουργούν κυρίως ως δευτεροβάθμια δικαστήρια.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Σύμφωνα με τον βασικό κανόνα, οι αγωγές κατατίθενται στο γενικό πρωτοβάθμιο δικαστήριο του τόπου διαμονής του εναγoμένου. Αυτό ισχύει επίσης για περιπτώσεις στις οποίες ο εναγόμενος είναι νομικό πρόσωπο. Μόνο ένας περιορισμένος αριθμός αγωγών εκδικάζεται αλλού.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Οι περιπτώσεις στις οποίες προβλέπεται κάτι τέτοιο είναι οι παρακάτω:

Αγωγές που έχουν σχέση με το διαζύγιο, τον τερματισμό συμβίωσης ή την εγκυρότητα του γάμου ή την κατανομή της περιουσίας σε περιπτώσεις άλλες εκτός από τον θάνατο συζύγου, μπορούν να ασκηθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία ένας εκ των συζύγων έχει την κατοικία ή τη διαμονή του.

Αγωγές που έχουν σχέση με τις λειτουργίες ενός υποκαταστήματος, τμήματος, αντιπροσωπείας ή άλλου τόπου δραστηριότητας νομικού προσώπου ή με τις λειτουργίες του τόπου δραστηριότητας ατομικής επιχείρησης, όπου το εν λόγω νομικό πρόσωπο ή η ατομική επιχείρηση είναι ο εναγόμενος, μπορούν επίσης να ασκηθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία βρίσκεται ο εν λόγω τόπος δραστηριότητας.

Αγωγή καταναλωτή κατά εμπόρου βάσει της νομοθεσίας προστασίας του καταναλωτή μπορεί επίσης να ασκηθεί σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία ο εν λόγω καταναλωτής έχει την κατοικία ή τη διαμονή του.

Το Δικαστήριο Θεμάτων Αγοράς (markkinaoikeus) λειτουργεί ως πρωτοβάθμιο δικαστήριο για διαφορές, αιτήσεις και καταγγελίες που αφορούν δικαιώματα βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας.

Αγωγές που έχουν σχέση με εργασιακές συμβάσεις μπορούν επίσης να ασκηθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία συνήθως επιτελείται η εργασία που διέπεται από την εν λόγω σύμβαση. Σε υποθέσεις στις οποίες η εργασία κατά γενικό κανόνα δεν επιτελείται εντός της ίδιας δικαστικής περιφέρειας, η αγωγή που καταθέτει ο εργαζόμενος κατά του εργοδότη του/της μπορεί επίσης να εκδικαστεί σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία ο εργοδότης έχει τον τόπο δραστηριότητάς του.

Αγωγές που έχουν σχέση με αποζημίωση για μη συμβατικούς λόγους μπορούν επίσης να κατατεθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία διαπράχθηκε η πράξη ή η αμέλεια που οδήγησε στην κατάθεση αγωγής ή εκεί όπου πραγματοποιήθηκε η προκύπτουσα ζημία. Τα προαναφερθέντα είδη αγωγών μπορούν επίσης να κατατεθούν σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία ο ενάγων έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του, εάν η αξίωση βασίζεται στον νόμο περί ασφάλισης αστικής ευθύνης αυτοκινήτων (liikennevakuutuslaki), στον νόμο περί τραυματισμού ασθενών (potilasvahinkolaki), στον νόμο περί ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων (tuotevastuulaki), στον νόμο περί ασφάλισης κατά περιβαλλοντικής ζημίας (laki ympäristövahinkovakuutuksesta) ή στον νόμο περί σιδηροδρομικής ευθύνης (raideliikennevastuulaki).

Αγωγές που αφορούν την ακίνητη περιουσία μπορούν επίσης να κατατίθενται ενώπιον πρωτοβάθμιου δικαστηρίου της δικαστικής περιφέρειας στην οποία βρίσκεται η ακίνητη περιουσία.

Αγωγές που αφορούν την καταβολή διατροφής μπορούν επίσης να κατατίθενται ενώπιον πρωτοβάθμιου δικαστηρίου της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ο ενάγων ή ο αποδέκτης της διατροφής.

Σε διεθνείς υποθέσεις, ισχύουν οι κανόνες δικαιοδοσίας που προβλέπονται στους κανονισμούς ή στις διεθνείς Συνθήκες της ΕΕ.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Αρμόδιο δικαστήριο δεν είναι πάντοτε το δικαστήριο του τόπου διαμονής του εναγομένου. Για παράδειγμα,

Αγωγές που αφορούν τον καθορισμό της πατρότητας πρέπει να κατατίθενται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής η μητέρα ή το παιδί. Αγωγές που αφορούν την ανάκληση της πατρότητας πρέπει να κατατίθενται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία το παιδί έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του.

Αγωγές που αφορούν την επιμέλεια του παιδιού και το δικαίωμα πρόσβασης πρέπει να κατατίθενται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία το παιδί έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του.

Αγωγές που αφορούν την επιβολή της επιμέλειας και του δικαιώματος αποφάσεων πρόσβασης πρέπει να κατατίθενται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ή εκεί όπου διαμένει προσωρινά το παιδί ή ο εναγόμενος.

Αγωγές που αφορούν τον διορισμό των κηδεμόνων ή τη λήξη της κηδεμονίας ή τον περιορισμό της δικαιοπρακτικής ικανότητας ή την κατάργηση ή τροποποίηση των εν λόγω περιορισμών πρέπει να ασκούνται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του το πρόσωπο του οποίου η δικαιοπρακτική ικανότητα περιορίζεται.

Αγωγές που αφορούν την επιβεβαίωση υιοθεσίας πρέπει να ασκούνται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ο θετός γονέας.

Αγωγές που αφορούν θέματα κληρονομικής διαδοχής ή κληρονομικών περιουσιακών στοιχείων πρέπει να ασκούνται σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο της δικαστικής περιφέρειας στην οποία έχει τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ο εκλιπών.

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Στις αστικές αγωγές (αλλά όχι στις υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας) τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να επιλέξουν διαφορετικό δικαστήριο από το κατά κανόνα αρμόδιο δικαστήριο (πρωτοβάθμιο δικαστήριο).

Το δικαίωμα των καταναλωτών, των εργαζομένων ή των ιδιωτών που αξιώνουν ή λαμβάνουν διατροφή να καταθέτουν αγωγές στο δικαστήριο που υποδεικνύεται από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (oikeudenkäymiskaari) δεν μπορεί να περιοριστεί από συμφωνίες διεθνούς δικαιοδοσίας εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες οι εν λόγω συμφωνίες συνάπτονται αφού προκύψει η διαφορά.

Οι συμφωνίες διεθνούς δικαιοδοσίας πρέπει να γίνονται γραπτώς, και μπορούν να περιοριστούν σε συγκεκριμένη διαφορά ή να καλύψουν διαφορές που προκύπτουν από συγκεκριμένη νομική σχέση.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Το Αγορανομικό Δικαστήριο λειτουργεί ως πρωτοβάθμιο δικαστήριο για διαφορές, αιτήσεις και καταγγελίες που αφορούν δικαιώματα βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας. Ειδάλλως, στη Φινλανδία χρησιμοποιείται ειδικό δικαστικό σύστημα μόνο σε υποθέσεις διαφορών σε εξαιρετικές περιστάσεις.

Σύνδεσμοι

Φινλανδικά δικαστήρια