Ποιας χώρας το δικαστήριο είναι αρμόδιο;

1 Πρέπει να απευθυνθώ στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια ή σε κάποιο ειδικό δικαστήριο (για παράδειγμα εργατοδικείο);

Τα τακτικά πολιτικά Δικαστήρια (τα οποία στο κυπριακό νομικό σύστημα καλούνται Επαρχιακά Δικαστήρια) έχουν εξουσία να εκδικάζουν τις πλείστες πολιτικές υποθέσεις.

Όταν, όμως, η διαφορά συνιστά ειδική δικαστική διαφορά, θα πρέπει να απευθυνθείτε στο ειδικό δικαστήριο το οποίο έχει δικαιοδοσία να την επιλύσει.

Για παράδειγμα,  οικογενειακές διαφορές (λ.χ. έκδοση διαζυγίου, διεκδίκηση διατροφή, γονική μέριμνα, επικοινωνία με ανήλικα τέκνα, επίλυση περιουσιακών διαφορών κ.τ.λ.) επιλύονται από τα Οικογενειακά Δικαστήρια της Δημοκρατίας.

Αναφορικά με εργατικές διαφορές (σχέση μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου, π.χ. παράνομη απόλυση, πλεονασμός κ.α.) θα πρέπει να απευθυνθείτε στο Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών της επαρχίας της οποίας έχει ανακύψει η διαφορά ή, εάν δεν υπάρχει το στοιχείο αυτό, εντός της οποίας ο αιτητής έχει τη συνήθη διαμονή ή τη μόνιμη κατοικία του. Όταν, όμως, οι αποζημιώσεις που διεκδικούνται ξεπερνούν την αντιμισθία δύο (2) ετών, δικαιοδοσία αναλαμβάνουν τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (Επαρχιακά Δικαστήρια) και θα πρέπει να απευθύνεστε σε αυτά.

Όσο αφορά διαφορές σε σχέση με ενοικιαζόμενο υποστατικό (π.χ. αύξηση ενοικίου, έξωση κ.τ.λ.), θα πρέπει να απευθύνεστε στο Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεως της επαρχίας στην οποία βρίσκεται το υποστατικό.

2 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια (δηλαδή αυτά τα δικαστήρια είναι αρμόδια για τις εν λόγω υποθέσεις), πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Παρακαλώ δέστε απάντηση στην ερώτηση 2.2 πιο κάτω.

2.1 Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ κατωτέρων και ανωτέρων τακτικών πολιτικών δικαστηρίων (για παράδειγμα τα πρωτοδικεία ως κατώτερα δικαστήρια και τα περιφερειακά δικαστήρια ως ανώτερα δικαστήρια) και αν ναι, ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου;

Δεν υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ των πρωτόδικων τακτικών πολιτικών Δικαστηρίων στο κυπριακό νομικό σύστημα. Υπάρχει όμως διαφοροποίηση μεταξύ Επαρχιακών Δικαστών όσο αφορά τη βαθμίδα την οποία κατέχουν  (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου, Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής, Επαρχιακός Δικαστής), από την οποία εξαρτάται και η αρμοδιότητά τους να εκδικάζουν συγκεκριμένες υποθέσεις.

2.2 Κατά τόπον αρμοδιότητα (είναι αρμόδιο για την υπόθεση μου το δικαστήριο της πόλης Α ή το δικαστήριο της πόλης Β;)

2.2.1 Ο βασικός κανόνας της κατά τόπον αρμοδιότητας

Επαρχιακό Δικαστήριο (τακτικό πολιτικό Δικαστήριο) έχει αρμοδιότητα να επιλύει οποιαδήποτε διαφορά όταν:

• η βάση της οποίας προέκυψε εν όλω ή εν μέρει εντός των ορίων της επαρχίας για την οποία το Δικαστήριο καθιδρύθηκε.
• ο εναγόμενος ή οποιοσδήποτε εκ των εναγομένων, κατά τον χρόνο έγερσης της αγωγής, διέμενε ή εργαζόταν εντός της επαρχίας για την οποία το εν λόγω Δικαστήριο καθιδρύθηκε.
• όλοι οι διάδικοι είναι Κύπριοι και η βάση της αγωγής προέκυψε εν όλω ή εν μέρει εντός των Κυρίαρχων Περιοχών των Βάσεων ή ο εναγόμενος (ή ένας από αυτούς) διαμένει ή εργάζεται εντός αυτών.
• η βάση της αγωγής προέκυψε εν όλω ή εν μέρει εντός της Κυρίαρχης Περιοχής των Βάσεων από την χρήση μηχανοκίνητος οχήματος από πρόσωπο το οποίο ήταν ή έπρεπε να είναι ασφαλισμένο δυνάμει του άρθρου 3 του περί μηχανοκίνητων Οχημάτων (Ασφάλεια Υπέρ Τρίτου) Νόμου.
• η βάση της αγωγής προέκυψε εν όλω ή εν μέρει εντός της Κυρίαρχης Περιοχής των Βάσεων από ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια σε εργοδοτούμενο που προέκυψε από την και κατά τη διάρκεια της απασχόλησής του σε σχέση με ευθύνη εργοδότη για την οποία ήταν ή έπρεπε να ήταν ασφαλισμένος δυνάμει του άρθρου 4 του περί μηχανοκίνητων Οχημάτων (Ασφάλεια Υπέρ Τρίτου) Νόμου.
• η αγωγή αφορά διανομή ή πώληση οποιασδήποτε ακίνητης ιδιοκτησίας ή οποιοδήποτε άλλο θέμα αναφορικά με ακίνητη ιδιοκτησία η οποία βρίσκεται εντός των ορίων της επαρχίας για την οποία το Δικαστήριο καθιδρύθηκε.

2.2.2 Εξαιρέσεις στον βασικό κανόνα

Όταν η  αγωγή αφορά αγαθοεργό ίδρυμα ή οποιονδήποτε προνόμιο ευρεσιτεχνίας ή οποιοδήποτε εμπορικό σήμα για το οποίο αρμόδιο είναι το Επαρχιακό Δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 7 και του Πίνακα του Νόμου 29/1983, η αγωγή εισάγεται ενώπιον οπουδήποτε Επαρχιακού Δικαστηρίου.

2.2.2.1 Πότε μπορώ να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα) και κάποιο άλλο δικαστήριο;

Όταν στις περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2.2.1 πιο πάνω υπάρχει ήδη εναλλακτική κατά τόπο αρμοδιότητα ή στις περιπτώσεις του σημείου 2.2.2.

2.2.2.2 Σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούμαι να επιλέξω δικαστήριο άλλο από αυτό της κατοικίας του εναγομένου (το δικαστήριο του βασικού κανόνα);

Στην περίπτωση της αποκλειστικής δωσιδικίας του ακινήτου (δέστε τελευταίο σημείο στην απάντηση  2.2.1 ανωτέρω).

2.2.2.3 Μπορούν οι διάδικοι να αναθέσουν αρμοδιότητα σε δικαστήριο που άλλως δεν θα είχε αρμοδιότητα;

Όχι.

3 Όταν έχουν αρμοδιότητα τα ειδικά δικαστήρια, πώς μπορώ να βρω σε ποιο πρέπει να απευθυνθώ;

Συνήθως η εκκίνηση της διαδικασίας γίνεται από εξουσιοδοτημένο δικηγόρο, ο οποίος γνωρίζει σε ποιο δικαστήριο να απευθυνθεί. Στην αντίθετη περίπτωση όπου δεν υπάρχει νομικός εκπρόσωπος, μπορείτε να αποτείνεστε στο Πρωτοκολλητείο του Ανωτάτου Δικαστηρίου για σχετικές πληροφορίες.

Ανώτατο Δικαστήριο Κύπρου

Χαράλαμπου Mούσκου,

1404 Λευκωσία, Κύπρος

Tηλ.: +357 22865741

Τηλεομ.: +357 22304500

e-mail: chief.reg@sc.judicial.gov.cy