Διασφάλιση περιουσιακών στοιχείων κατά τη διάρκεια αγωγής σε χώρα της ΕΕ

Σλοβακία
Περιεχόμενο που παρέχεται από
European Judicial Network
Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο (για αστικές και εμπορικές υποθέσεις)

1 Ποια είναι τα διάφορα μέτρα;

Η σλοβακική νομοθεσία αναγνωρίζει τις έννοιες των «επειγόντων μέτρων», των «συντηρητικών μέτρων» και της «διασφάλισης των αποδεικτικών μέσων». Οι σχετικές διατάξεις περιλαμβάνονται στα άρθρα 324 επ. του νόμου αριθ. 160/2015, δηλαδή στον κώδικα αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας σε αστικές υποθέσεις και –για τις ειδικές διαδικασίες– στα άρθρα 360 επ. του νόμου αριθ. 161/2015, δηλαδή στον κώδικα εκούσιας δικαιοδοσίας σε αστικές υποθέσεις.

Διατάσσοντας τη λήψη συντηρητικού μέτρου, το δικαστήριο μπορεί να συστήσει βάρος επί πραγμάτων, επί δικαιωμάτων ή επί άλλων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, με σκοπό την εξασφάλιση χρηματικής απαίτησης του δανειστή, όταν υπάρχουν φόβοι ότι η εκτέλεση ενδέχεται να μην καταστεί δυνατή.

Το δικαστήριο διατάσσει τη λήψη επείγοντος μέτρου όταν υπάρχει ανάγκη άμεσης ρύθμισης κατάστασης ή όταν υπάρχουν φόβοι ότι η εκτέλεση ενδέχεται να μην καταστεί δυνατή, και εφόσον ο επιδιωκόμενος στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί με τη λήψη συντηρητικού μέτρου. Η διαταγή αυτή του δικαστηρίου μπορεί επίσης να αποτελέσει εγγύηση για την αποτελεσματικότητα της μελλοντικής εκτέλεσης δικαστικής απόφασης.

Η διασφάλιση των αποδεικτικών μέσων επιτρέπει τη διαφύλαξη αποδεικτικών μέσων (οποιουδήποτε είδους, είτε προέρχονται από μαρτυρική κατάθεση, από πραγματογνώμονα κ.λπ.) πριν από την έναρξη της διαδικασίας. Η διαδικασία για τη διασφάλιση αποδεικτικών μέσων κινείται κατόπιν αιτήματος και όχι αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο. Το αίτημα αυτό υποβάλλεται από πρόσωπο που νομιμοποιείται να ζητήσει την κίνηση διαδικασίας στην οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα της διαφύλαξης των αποδεικτικών μέσων.

2 Υπό ποιες προϋποθέσεις διατάσσονται αυτά τα μέτρα;

2.1 Η διαδικασία

Αρμόδιο να διατάξει τη λήψη επείγοντος ή συντηρητικού μέτρου είναι το πρωτοδικείο (okresný súd) που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της κύριας υπόθεσης.

Το δικαστήριο διατάσσει τη λήψη επείγοντος ή συντηρητικού μέτρου κατόπιν αιτήματος. Δεν απαιτείται η υποβολή αιτήματος όταν το επείγον ή συντηρητικό μέτρο σχετίζεται με διαδικασία την οποία μπορεί να κινήσει αυτεπάγγελτα το δικαστήριο.

Ο νόμος δεν προβλέπει υποχρεωτική εκπροσώπηση από δικηγόρο.

Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, επιβάλλονται δικαστικά έξοδα ύψους 33 EUR για την υποβολή αιτήματος με το οποίο επιδιώκεται η λήψη ή η άρση μέτρου.

Δεν επιβάλλονται δικαστικά έξοδα για τη διασφάλιση αποδεικτικών μέσων. Τα έξοδα που σχετίζονται με αποδεικτικά μέσα τα οποία δεν καλύπτονται από προκαταβολή καταβάλλονται από το δημόσιο. Ωστόσο, το δικαστήριο μπορεί να διατάξει διάδικο ο οποίος δεν πληροί τις προϋποθέσεις απαλλαγής από την υποχρέωση καταβολής δικαστικών εξόδων να πληρώσει προκαταβολή επί των εξόδων για τα αποδεικτικά μέσα, χωρίς ωστόσο ο διάδικος να χάνει το δικαίωμα να αποζημιωθεί για τα σχετικά έξοδα αργότερα.

Ούτε σε αυτήν την περίπτωση προβλέπει ο νόμος υποχρεωτική εκπροσώπηση από δικηγόρο.

Διασφάλιση αποδεικτικών μέσων με αυτόν τον τρόπο μπορεί να γίνει στο πλαίσιο τόσο της αμφισβητούμενης όσο και της εκούσιας δικαιοδοσίας.

2.2 Οι κύριες προϋποθέσεις

Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει τη λήψη επειγόντων μέτρων πριν από τη διαδικασία, κατά τη διάρκειά της, καθώς και μετά την ολοκλήρωσή της. Στην περίπτωση των συντηρητικών μέτρων, συστήνεται βάρος με την έκδοση διαταγής λήψης συντηρητικού μέτρου.

Διασφάλιση αποδεικτικών μέσων μπορεί να διαταχθεί πριν από την κύρια διαδικασία, κατά τη διάρκειά της και μετά την ολοκλήρωσή της, κατόπιν σχετικού αιτήματος, όταν υπάρχουν φόβοι ότι η λήψη των αποδεικτικών μέσων θα είναι αργότερα αδύνατη ή εξαιρετικά δύσκολη. Η διασφάλιση των αποδεικτικών μέσων εμπίπτει στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου το οποίο είναι αρμόδιο και για την εκδίκαση της κύριας υπόθεσης ή του δικαστηρίου στην περιφέρεια του οποίου βρίσκονται τα επαπειλούμενα αποδεικτικά μέσα. Εκτός από τις γενικές διατάξεις, ο κώδικας αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας σε αστικές υποθέσεις περιλαμβάνει και ειδικές διατάξεις για τη διασφάλιση αποδεικτικών μέσων σε υποθέσεις δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας.

3 Αντικείμενο και φύση αυτών των μέτρων

3.1 Ποια περιουσιακά στοιχεία μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο αυτών των μέτρων;

Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει επείγον μέτρο με το οποίο θα υποχρεώνεται διάδικος, ιδίως, στα εξής:

α) να καταβάλει διατροφή στον βαθμό που απαιτείται

β) να θέσει παιδί υπό την επιμέλεια του άλλου γονέα ή υπό την επιμέλεια άλλου προσώπου το οποίο έχει ορίσει το δικαστήριο

γ) να καταβάλει μέρος τουλάχιστον των αποδοχών του, εάν εργάζεται, σε περίπτωση που ο αιτών δεν εργάζεται επειδή συντρέχουν σπουδαίοι λόγοι

δ) να παραδώσει χρηματικό ποσό ή περιουσιακό στοιχείο στη φύλαξη του δικαστηρίου

ε) να μην διαθέσει ορισμένα περιουσιακά στοιχεία ή δικαιώματα

στ) να προβεί στην ενέργεια, στην παράλειψη ή στην ανοχή ορισμένης πράξης

ζ) να απόσχει προσωρινά από την είσοδο σε σπίτι ή διαμέρισμα στο οποίο κατοικεί οικείος του ή πρόσωπο το οποίο βρίσκεται υπό την επιμέλεια ή τη φροντίδα του εν λόγω διαδίκου, εάν υπάρχει εύλογη υποψία άσκησης βίας από τη μεριά του διαδίκου

η) να απόσχει από συμπεριφορά με την οποία παραβιάζεται ή διακινδυνεύεται δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας.

3.2 Ποια τα αποτελέσματα αυτών των μέτρων;

Οι ορισμοί των ειδών των επειγόντων μέτρων παρέχονται χάριν παραδείγματος, πράγμα που σημαίνει ότι το δικαστήριο μπορεί να διατάξει επίσης τη λήψη επειγόντων μέτρων που καλύπτουν άλλους τομείς.

Επείγον ή συντηρητικό μέτρο με το οποίο διάδικος υποχρεώνεται να απέχει από τη διάθεση περιουσιακών στοιχείων ή δικαιωμάτων συνιστά απαγόρευση διάθεσης, διατάσσεται δε σε περιπτώσεις κατά τις οποίες, παραδείγματος χάριν, υπάρχουν φόβοι ότι ο καθ’ ου ενδέχεται να αλλοιώσει τα περιουσιακά στοιχεία ή δικαιώματα (μέσω μεταβίβασης, καταστροφής, φθοράς κ.λπ.)

Το δικαστήριο μπορεί να εκδώσει απόφαση επί επείγοντος ή συντηρητικού μέτρου χωρίς ακρόαση των διαδίκων. Με άλλα λόγια, δεν απαιτείται η ακρόαση των διαδίκων πριν από την έκδοση της απόφασης. Ο κανόνας αυτός ερείδεται στο γεγονός ότι η ακρόαση ενδέχεται να αντιβαίνει στον σκοπό του επείγοντος ή του συντηρητικού μέτρου και στο γεγονός ότι, καταρχήν, δεν λαμβάνονται αποδεικτικά στοιχεία κατά την εν λόγω διαδικασία. Αυτό δεν σημαίνει ότι το δικαστήριο δεν έχει τη δυνατότητα να διατάξει την ακρόαση των διαδίκων. Εάν το δικαστήριο διατάξει ακρόαση, πρέπει να σεβαστεί όλους τους κανόνες της δικονομικής διεξαγωγής αποδείξεων. Εάν διατάξει τη διεξαγωγή αποδείξεων μόνο μέσω εγγράφων, τότε αυτή δεν γίνεται στο ακροατήριο. Αντιθέτως, το δικαστήριο ασκεί τις εξουσίες του αξιολόγησης των αποδείξεων χωρίς αλληλεπίδραση με τους διαδίκους.

Τα επείγοντα μέτρα είναι εκτελεστά από την επίδοσή τους, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από ειδική νομοθεσία.

3.3 Ποια η ισχύς αυτών των μέτρων;

Ένα επείγον ή συντηρητικό μέτρο αίρεται:

α) με την πάροδο της περιόδου για την οποία εκδόθηκε

β) σε περίπτωση που έχει διαταχθεί μετά την κίνηση της κύριας διαδικασίας, εάν το πρωτοδικείο ή το εφετείο απορρίψει την αγωγή ή διακόψει τη διαδικασία

γ) εάν το δικαστήριο, στην απόφασή του, ορίσει προθεσμία για την άσκηση της κύριας αγωγής και η αγωγή δεν ασκηθεί εντός της προθεσμίας αυτής

δ) εάν το δικαστήριο κάνει δεκτή την αγωγή επί της ουσίας

ε) εάν δεν είναι πλέον απαραίτητο το μέτρο βάσει του σταδίου της εκτέλεσης.

4 Υπάρχει δυνατότητα προσφυγής κατά ενός τέτοιου μέτρου;

Επιτρέπεται η άσκηση ένδικου μέσου κατά επείγοντος ή συντηρητικού μέτρου. Το αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση του ένδικου μέσου είναι το αρμόδιο εφετείο, δηλαδή το δευτεροβάθμιο δικαστήριο στο οποίο υπάγεται το πρωτοδικείο που διέταξε τη λήψη του επείγοντος ή του συντηρητικού μέτρου.

Τα ένδικα μέσα ασκούνται ενώπιον του δικαστηρίου του οποίου η απόφαση προσβάλλεται. Η προθεσμία για την άσκησή τους είναι 15 ημέρες από την επίδοση της προσβαλλόμενης απόφασης. Η άσκηση ένδικου μέσου δεν έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα.

Τελευταία επικαιροποίηση: 22/04/2022

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.