More and more disputes are being brought to court. As a result, this has meant not only longer waiting periods for disputes to be resolved, but it has also pushed up legal costs to such levels that they can often be disproportionate to the value of the dispute.

Mediation is in most cases faster and, therefore, usually cheaper than ordinary court proceedings. This is especially true in countries where the court system has substantial backlogs and the average court proceeding takes several years.

This is why, despite the diversity in areas and methods of mediation throughout the European Union, there is an increasing interest for in this means of resolving disputes as an alternative to judicial decisions.

Please select the relevant country's flag to obtain detailed national information.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Βέλγιο

Αντί να προσφύγει κανείς στα δικαστήρια, γιατί να μην επιλύσει μια διαφορά με διαμεσολάβηση; Πρόκειται για μια μορφή εναλλακτικής επίλυσης διαφορών στο πλαίσιο της οποίας ο διαμεσολαβητής βοηθά τα μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία. Στο Βέλγιο, η κυβέρνηση και οι επαγγελματίες γνωρίζουν άριστα τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Στην Ομοσπονδιακή επιτροπή διαμεσολάβησης.

Η Ομοσπονδιακή επιτροπή δεν διενεργεί η ίδια διαμεσολάβηση, αλλά εποπτεύει τον κλάδο και τηρεί ενημερωμένο κατάλογο των εγκεκριμένων διαμεσολαβητών.

Η γραμματεία της επιτροπής παρέχει πληροφορίες στα ολλανδικά και στα γαλλικά. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με αυτή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και στην ακόλουθη διεύθυνση:

Η Ομοσπονδιακή επιτροπή διαμεσολάβησης εξασφαλίζει (χάρη στην έγκριση των διαμεσολαβητών) την ποιότητα και την ανάπτυξη της διαμεσολάβησης.

Ο κατάλογος των διαμεσολαβητών διατίθεται στα ολλανδικά και στα γαλλικά.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση επιτρέπεται σε θέματα:

• Αστικού δικαίου (συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών διαφορών)
• Εμπορικού δικαίου
• Εργατικού δικαίου
• Προβλέπεται επίσης ποινική και αποκαταστατική διαμεσολάβηση, αλλά οι κλάδοι αυτοί δεν υπάγονται στην αρμοδιότητα της Ομοσπονδιακής επιτροπής διαμεσολάβησης.

Ο συνηθέστερος τομέας διαμεσολάβησης είναι το αστικό δίκαιο, και ειδικότερα οι οικογενειακές διαφορές.

Ποιοι κανόνες ισχύουν;

Η προσφυγή στη διαμεσολάβηση αποτελεί προαιρετική επιλογή των μερών και δεν προβλέπεται κύρωση σε περίπτωση αποτυχίας.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες διατάξεις του οικογενειακού δικαίου, ο δικαστής υποχρεούται να ενημερώσει τα μέρη για την ύπαρξη και τις δυνατότητες της διαμεσολάβησης.

Υπάρχει «Κώδικας συμπεριφοράς» των διαμεσολαβητών που είναι διαθέσιμος στα ολλανδικά και στα γαλλικά.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Στο δικτυακό τόπο διατίθενται πολλές πληροφορίες στα ολλανδικά και στα γαλλικά, σχετικά με τις διάφορες πτυχές της διαμεσολάβησης (διεξαγωγή της διαμεσολάβησης, κόστος, διευθύνσεις,…).

Η γωνιά του επαγγελματία

Το τμήμα αυτό του δικτυακού τόπου παρέχει πληροφορίες για τα κριτήρια έγκρισης και τους όρους κατάρτισης των διαμεσολαβητών.

Η Ομοσπονδιακή επιτροπή διαμεσολάβησης θεσπίζει ρυθμίσεις για την κατάρτιση των διαμεσολαβητών, αλλά η κατάρτιση παρέχεται από τον ιδιωτικό τομέα.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μια βασική σειρά μαθημάτων 60 ωρών που κατανέμονται σε 25 τουλάχιστον ώρες θεωρητικής και 25 τουλάχιστον ώρες πρακτικής κατάρτισης.

• Η βασική σειρά μαθημάτων καλύπτει τις βασικές αρχές της διαμεσολάβησης (ηθική/φιλοσοφία), τη μελέτη των διαφόρων εναλλακτικών τρόπων επίλυσης των διαφορών, το εφαρμοστέο δίκαιο, τις κοινωνιολογικές και ψυχολογικές πτυχές και τη διαδικασία διαμεσολάβησης.
• Οι πρακτικές ασκήσεις καλύπτουν το περιεχόμενο του προγράμματος και αναπτύσσουν, μέσα από παιχνίδια ρόλων, την ικανότητα διαπραγμάτευσης και επικοινωνίας.

Εκτός από αυτή τη βασική σειρά, υπάρχουν ειδικά προγράμματα για κάθε είδος διαμεσολάβησης (τουλάχιστον 30 ώρες που κατανέμονται ελεύθερα σε θεωρητική και πρακτική κατάρτιση).

Υπάρχουν ειδικά προγράμματα για την οικογενειακή, την αστική και εμπορική και την κοινωνική διαμεσολάβηση.

Τα κριτήρια έγκρισης

• κριτήρια έγκρισης των διαμεσολαβητών,
• οδηγίες για την κατάθεση φακέλου προκειμένου να εγκριθεί κανείς ως διαμεσολαβητής βάσει του νόμου της 21ης Φεβρουαρίου 2005,
• κατάλογος εγγράφων που πρέπει να επισυνάπτονται στην αίτηση αναγνώρισης ως διαμεσολαβητή (Word)

Τα κριτήρια κατάρτισης / η συνεχιζόμενη κατάρτιση

Βασική κατάρτιση

• Απόφαση της 1ης Φεβρουαρίου 2007 για τον καθορισμό των όρων και των διαδικασιών έγκρισης των κέντρων κατάρτισης και της κατάρτισης διαμεσολαβητών (PDF)
• Κέντρα κατάρτισης διαμεσολαβητών που έχουν εγκριθεί από την Ομοσπονδιακή επιτροπή διαμεσολάβησης

Συνεχιζόμενη κατάρτιση

• Απόφαση της 18ης Δεκεμβρίου 2008 για τον καθορισμό των υποχρεώσεων των εγκεκριμένων διαμεσολαβητών σε σχέση με τη συνεχιζόμενη κατάρτιση και τα κριτήρια έγκρισης των σχετικών προγραμμάτων

Ο Κώδικας καλής συμπεριφοράς

• Ο Κώδικας καλής συμπεριφοράς του εγκεκριμένου διαμεσολαβητή (Word)

Η διεκπεραίωση καταγγελιών

• Απόφαση για τη διαδικασία άρσης της έγκρισης, τον καθορισμό των κυρώσεων που απορρέουν από τον κώδικα καλής συμπεριφοράς και τη διαδικασία εφαρμογής των κυρώσεων αυτών

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η διαμεσολάβηση δεν παρέχεται δωρεάν. Η αμοιβή του διαμεσολαβητή ορίζεται με συμφωνία μεταξύ του ιδιώτη διαμεσολαβητή και των πλευρών και δεν ρυθμίζεται από το νόμο. Γενικά, κάθε πλευρά καταβάλλει το ήμισυ της αμοιβής.

Υπάρχει δυνατότητα συνδρομής για την καταβολή της αμοιβής διαμεσολαβητή, αν μια πλευρά δεν διαθέτει επαρκή εισοδήματα, υπό την προϋπόθεση ο διαμεσολαβητής να είναι εγκεκριμένος.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Η οδηγία 2008/52/EΚ προβλέπει ότι όσοι εμπλέκονται σε διαφορά μπορούν να ζητήσουν να καταστεί εκτελεστή η έγγραφη συμφωνία που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν τα δικαστήρια ή άλλες αρχές που είναι αρμόδιες να λαμβάνουν τις σχετικές αιτήσεις. Το Βέλγιο δεν έχει γνωστοποιήσει ακόμα πληροφορίες για το θέμα.

Εντούτοις, σύμφωνα με τα άρθρα 1733 και 1736 του δικαστικού κώδικα, η συμφωνία διαμεσολάβησης μπορεί να επικυρωθεί από δικαστή, πράγμα που την καθιστά εκτελεστό δημόσιο έγγραφο. Όσον αφορά τον τύπο, η συμφωνία περιβάλλεται τον τύπο της δικαστικής απόφασης.

Μια άλλη εναλλακτική λύση αντί της δικαστικής επικύρωσης είναι να περιβληθεί η συμφωνία διαμεσολάβησης τον τύπο συμβολαιογραφικής πράξης. Με τον τρόπο αυτό η συμφωνία καθίσταται εκτελεστό δημόσιο έγγραφο χωρίς προσφυγή σε δικαστήριο. Αυτή η λύση μπορεί να ακολουθηθεί μόνον αν συμφωνούν όλες οι πλευρές.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ομοσπονδιακή δημόσια υπηρεσία Δικαιοσύνης

Ομοσπονδιακή επιτροπή διαμεσολάβησης

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Βουλγαρίας έχει δημιουργήσει μητρώο διαμεσολαβητών ως τμήμα του κεντρικού μητρώου μη κερδοσκοπικών οργανώσεων που παρέχουν κοινωφελείς υπηρεσίες.

Ο ιστότοπος του Υπουργείου Δικαιοσύνης παρέχει πρόσβαση στα εξής:

• Κατάλογος διαμεσολαβητών
• Ιδιωτικοί οργανισμοί που παρέχουν κατάρτιση σε διαμεσολαβητές

Σε ποιους τομείς γίνεται δεκτή και/ή συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση γίνεται δεκτή σε πολλούς τομείς δικαίου. Ωστόσο οι τομείς αυτοί δεν ρυθμίζονται ούτε περιορίζονται νομοθετικά. Μέχρι σήμερα οι περισσότεροι εγγεγραμμένοι διαμεσολαβητές ειδικεύονται στην εμπορική και επιχειρηματική διαμεσολάβηση.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες;

Η προσφυγή στη διαμεσολάβηση είναι εντελώς προαιρετική. Μολονότι παρέχει εναλλακτικό μέσο επίλυσης της διαφοράς χωρίς προσφυγή στο δικαστήριο, δεν αποτελεί προϋπόθεση για την κίνηση δικαστικής διαδικασίας.

Δεν υπάρχει ειδικός κώδικας δεοντολογίας για τους διαμεσολαβητές. Ωστόσο, διατάξεις σχετικά με δεοντολογικά πρότυπα περιέχονται στον νόμο περί διαμεσολάβησης και στον κανονισμό αριθ. 2 της 15ης Μαρτίου 2007, ο οποίος καθορίζει τους όρους και τη διαδικασία για την έγκριση οργανισμών κατάρτισης διαμεσολαβητών.

Πληροφόρηση και κατάρτιση

Οι οργανισμοί που παρέχουν κατάρτιση σε διαμεσολαβητές προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα.

Τα θέματα των σεμιναρίων κατάρτισης περιλαμβάνουν νομικές διαδικασίες και δεοντολογικούς κανόνες συμπεριφοράς για τους διαμεσολαβητές, καθώς και τη διαδικασία που ορίζεται στον νόμο περί διαμεσολάβησης και στον κανονισμό αριθ. 2 της 15ης Μαρτίου 2007.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η διαμεσολάβηση δεν παρέχεται δωρεάν· ηπληρωμή καθορίζεται με συμφωνία μεταξύ του διαμεσολαβητή και των εμπλεκόμενων μερών.

Είναι δυνατή η αναγκαστική εκτέλεση συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Σύμφωνα με την οδηγία 2008/52/ΕΚ (για την ενθάρρυνση και τη διευκόλυνση της διαμεσολάβησης ως εναλλακτικής μορφής επίλυσης διασυνοριακών διαφορών στην ΕΕ), πρέπει να είναι δυνατόν να ζητηθεί να κηρυχθεί εκτελεστό το περιεχόμενο έγγραφης συμφωνίας που προκύπτει από διαμεσολάβηση.

Οι διατάξεις της οδηγίας 2008/52/ΕΚ σχετικά με την εκτελεστότητα των συμφωνιών που προκύπτουν από διαμεσολάβηση έχουν μεταφερθεί στο εσωτερικό δίκαιο με τον νόμο περί διαμεσολάβησης.

Τα κράτη μέλη κοινοποιούν τις πληροφορίες αυτές στις δικαστικές και άλλες αρμόδιες αρχές για την παραλαβή των εν λόγω αιτημάτων.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Η Υπηρεσία Αναστολών και Διαμεσολάβησης της Τσεχικής Δημοκρατίας (Probační a mediační služba ČR) είναι ο κεντρικός φορέας αρμόδιος για τη διαμεσολάβηση ως μέσο αντιμετώπισης των συνεπειών ποινικού αδικήματος μεταξύ του δράστη και του θύματος σε ποινικές υποθέσεις. Η υπηρεσία υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης της Τσεχικής Δημοκρατίας.

Για διαμεσολάβηση σε αστικές υποθέσεις, μπορείτε να έλθετε σε επαφή με κάποιον από τους διαμεσολαβητές που παρέχουν την αντίστοιχη υπηρεσία. Μπορείτε να βρείτε στοιχεία επικοινωνίας με τους διαμεσολαβητές που εργάζονται στην Τσεχική Δημοκρατία σε διάφορους δικτυακούς τόπους, πληκτρολογώντας το κριτήριο αναζήτησης «διαμεσολάβηση».

Κατάλογος διαμεσολαβητών δημοσιεύεται, για παράδειγμα, στους δικτυακούς τόπους της Τσεχικής Ένωσης Διαμεσολαβητών, του Τσεχικού Δικηγορικού Συλλόγου και της Ένωσης Διαιτησίας και Διαδικασιών Διαμεσολάβησης της Τσεχικής Δημοκρατίας. Στοιχεία επικοινωνίας με την Υπηρεσία Αναστολών και Διαμεσολάβησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, η οποία λειτουργεί στο πλαίσιο των αρμόδιων πρωτοδικείων, δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο της Υπηρεσίας.

Κατάλογος των διαμεσολαβητών που έχουν εγγραφεί βάσει του νόμου αριθ. 202/2012 περί διαμεσολάβησης, ο οποίος τηρείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, είναι διαθέσιμος εδώ.

Στον τομέα της διαμεσολάβησης δραστηριοποιούνται και ορισμένες άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και φορείς.

Σε ποιους τομείς επιτρέπεται ή συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση επιτρέπεται σε όλους τους τομείς του δικαίου, εφόσον δεν αποκλείεται από τον νόμο. Σ’ αυτούς περιλαμβάνεται το οικογενειακό, το εμπορικό και το ποινικό δίκαιο. Σύμφωνα με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο προεδρεύων δικαστής μπορεί, εφόσον κρίνεται σκόπιμο και πρόσφορο, να διατάξει τους διαδίκους να παραστούν σε αρχική τρίωρη συνάντηση με διαμεσολαβητή. Στις περιπτώσεις αυτές, η δίκη αναστέλλεται για διάστημα έως τρεις μήνες.

Ισχύουν κάποιοι ειδικοί κανόνες;

Ναι, η διαμεσολάβηση διέπεται από τον νόμο αριθ. 202/2012 περί διαμεσολάβησης και, για τις ποινικές διαδικασίες, από τον νόμο αριθ. 257/2000 περί της Υπηρεσίας Αναστολών και Διαμεσολάβησης της Τσεχικής Δημοκρατίας.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Ο εγγεγραμμένος διαμεσολαβητής που ενεργεί βάσει του νόμου αριθ. 202/2012 για τη διαμεσολάβηση πρέπει να ολοκληρώσει επιτυχώς επαγγελματικές εξετάσεις ενώπιον επιτροπής που διορίζεται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Ο διαμεσολαβητής που ενεργεί στο πλαίσιο της Υπηρεσίας Αναστολών και Διαμεσολάβησης σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 257/2000 για την υπηρεσία αναστολής εκτέλεσης ποινών και διαμεσολάβησης πρέπει να ολοκληρώσει επιτυχώς εξετάσεις άσκησης επαγγέλματος.

Η κατάρτιση των διαμεσολαβητών που ενεργούν στο πλαίσιο του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης εξασφαλίζεται από την Υπηρεσία Αναστολών και Διαμεσολάβησης. Κατάρτιση στον τομέα της μη ποινικής διαμεσολάβησης παρέχεται από διάφορους φορείς και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η Υπηρεσία Αναστολών και Διαμεσολάβησης παρέχει υπηρεσίες διαμεσολάβησης δωρεάν, ή το κόστος καλύπτεται από το κράτος.

Αν το δικαστήριο αναστείλει τη δίκη σε αστική υπόθεση και διατάξει τους διαδίκους να συμμετάσχουν σε αρχική συνάντηση με διαμεσολαβητή, το κόστος για τις πρώτες τρεις ώρες της συνάντησης διαμεσολάβησης ορίζεται βάσει του τιμολογίου που προβλέπει η εφαρμοστική νομοθεσία (κόστος 400 CZK ανά ώρα) και καλύπτεται από τους διαδίκους κατά ίσα μέρη (αν οι διάδικοι απαλλάσσονται από δικαστικά έξοδα, το κόστος καταβάλλεται από το κράτος). Αν η διαμεσολάβηση διαρκέσει περισσότερο από τρεις ώρες, το περαιτέρω κόστος καλύπτεται από τους διαδίκους κατά ίσα μέρη, μέχρι του ποσού που συμφωνείται μεταξύ του διαμεσολαβητή και των διαδίκων (των μερών της διαμεσολάβησης).

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Η οδηγία 2008/52/EΚ παρέχει στα μέρη μιας διαφοράς τη δυνατότητα να ζητούν να καταστεί εκτελεστό το περιεχόμενο της έγγραφης συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση. Η συμφωνία μεταξύ των μερών της διαμεσολάβησης σε αστική υπόθεση μπορεί να υποβληθεί προς έγκριση στο δικαστήριο, στο πλαίσιο περαιτέρω διαδικασίας. Τα αποτελέσματα διαμεσολάβησης που παρέχεται σε ποινική υπόθεση από την Υπηρεσία Αναστολών και Διαμεσολάβησης είναι δυνατόν να ληφθούν υπόψη από τον εισαγγελέα και το δικαστήριο κατά την έκδοση απόφασης σε μια συγκεκριμένη υπόθεση.

Διαμεσολάβηση σε αστικές υποθέσεις

Το κεφάλαιο 27 του νόμου για τη διοίκηση της δικαιοσύνης προβλέπει κανόνες για τη δικαστική διαμεσολάβηση σε αστικές υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον περιφερειακού δικαστηρίου, πολυμελούς πρωτοδικείου ή του δικαστηρίου ναυτικών και εμπορικών υποθέσεων.

Μετά από αίτημα των μερών, το δικαστήριο μπορεί να διορίσει δικαστικό διαμεσολαβητή για να βοηθήσει τους διαδίκους να καταλήξουν σε συμφωνημένη επίλυση της μεταξύ τους διαφοράς (δικαστική διαμεσολάβηση).

Ο στόχος της διαδικασίας είναι να δοθεί στους διαδίκους υποθέσεων που υποβάλλονται στα δικαστήρια η δυνατότητα να προσπαθήσουν, αν το επιθυμούν, να επιλύσουν τη διαφορά με τρόπο διαφορετικό από την παραδοσιακή διαδικασία συνδιαλλαγής στο δικαστήριο, η οποία βασίζεται στους κανόνες της ισχύουσας νομοθεσίας, ή με δικαστική απόφαση. Η δικαστική διαμεσολάβηση δίνει τη δυνατότητα να επιτευχθεί συμφωνημένος συμβιβασμός για τη διαφορά. Αυτό θεωρείται περισσότερο ικανοποιητικό για τους διαδίκους, διότι ο συμβιβασμός που επιτυγχάνεται μετά από διαμεσολάβηση τους επιτρέπει να επηρεάσουν περισσότερο την πορεία της υπόθεσης και λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα, τις ανάγκες και το μέλλον τους.

Ο διαμεσολαβητής μπορεί να είναι δικαστής ή υπάλληλος του δικαστηρίου, ο οποίος έχει οριστεί για να ασκεί καθήκοντα διαμεσολαβητή, ή νομικός που έχει λάβει άδεια από τη Διοίκηση των δικαστηρίων να ασκεί καθήκοντα διαμεσολαβητή στην περιφέρεια του οικείου πολυμελούς πρωτοδικείου.

Ο διαμεσολαβητής καθορίζει την πορεία της διαμεσολάβησης αφού ζητήσει τη γνώμη των μερών. Εφόσον συμφωνούν τα μέρη, ο διαμεσολαβητής μπορεί να τα συναντά μεμονωμένα.

Κάθε πλευρά φέρει τα έξοδά της σχετικά με τη διαμεσολάβηση, εκτός αν συμφωνηθεί διαφορετικά.

Αν η διαμεσολάβηση καταλήξει σε συμφωνημένο συμβιβασμό, συντάσσεται επίσημο πρακτικό και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο.

Σύμφωνα με την παράγραφο 478(1)(2) του νόμου για τη διοίκηση της δικαιοσύνης, ο συμβιβασμός που προκύπτει από συνδιαλλαγή ενώπιον των δικαστηρίων ή άλλων αρχών είναι εκτελεστός σε όλες τις περιπτώσεις στις οποίες ο νόμος επιτρέπει την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων.

Σύμφωνα με την παράγραφο 478(1)(4), εκτελεστοί είναι και οι έγγραφοι εξωδικαστικοί συμβιβασμοί που αφορούν ανεξόφλητα χρέη, αν ο συμβιβασμός αναφέρει ρητώς ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εκτελεστός τίτλος.

Ο νόμος για τη διοίκηση της δικαιοσύνης δημοσιεύεται στο δικτυακό τόπο Πληροφορίες για τη νομοθεσία.

Διαμεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις

Ο νόμος 467 της 12ης Ιουνίου 2009 για τα συμβούλια επίλυσης διαφορών σχετικών με ποινικά αδικήματα, ο οποίος θα αρχίσει να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2010, προβλέπει μόνιμο σύστημα επίλυσης διαφορών σε ποινικές υποθέσεις, το οποίο καλύπτει ολόκληρη τη χώρα.

Ο αστυνομικός διευθυντής κάθε αστυνομικού τμήματος δημιουργεί συμβούλιο επίλυσης διαφορών, στο οποίο μπορούν να συναντηθούν το θύμα και ο παραβάτης, μαζί με ουδέτερο διαμεσολαβητή, μετά τη διάπραξη αδικήματος.

Διαμεσολάβηση στο πλαίσιο συμβουλίου επίλυσης διαφορών μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνον αν τα μέρη δέχονται να συμμετάσχουν. Εντούτοις, τα παιδιά και οι νέοι ηλικίας κάτω των 18 ετών μπορούν να συμμετάσχουν μόνο με τη συναίνεση του κηδεμόνα τους. Διαμεσολάβηση στο πλαίσιο συμβουλίου επίλυσης διαφορών μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνον αν ο παραβάτης ουσιαστικά δέχεται ότι έχει διαπράξει το αδίκημα.

Ο διαμεσολαβητής ορίζει τη σύγκληση συμβουλίου επίλυσης διαφορών αφού συζητήσει με τα μέρη. Κατά την επίλυση της διαφοράς, ο διαμεσολαβητής βοηθά τα μέρη να συζητήσουν το αδίκημα και μπορεί να τους βοηθήσεις να διατυπώσουν τυχόν συμφωνίες που ενδέχεται να επιθυμούν να συνάψουν.

Η διαμεσολάβηση στο πλαίσιο συμβουλίου επίλυσης διαφορών δεν είναι υποκατάστατο της ποινής ή των υπόλοιπων έννομων συνεπειών του αδικήματος.

Ο νόμος για τα συμβούλια επίλυσης διαφορών σχετικών με ποινικά αδικήματα δημοσιεύεται στο δικτυακό τόπο Πληροφορίες για τη νομοθεσία.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Σε αστικές υποθέσεις, μπορεί τε να έλθετε σε επαφή με το δικαστήριο στο οποίο εκκρεμεί η υπόθεση. Μπορείτε να βρείτε τη διεύθυνση και τον αριθμό τηλεφώνου κ.λπ. του δικαστηρίου στο δικτυακό τόπο της διοίκησης των δικαστηρίων (Domstolsstyrelsen).

Σε ποινικές υποθέσεις, μπορείτε να έλθετε σε επαφή με το αστυνομικό τμήμα που χειρίζεται την υπόθεση. . Μπορείτε να βρείτε τη διεύθυνση και τον αριθμό τηλεφώνου κ.λπ. του αστυνομικού τμήματος στο δικτυακό τόπο της δανικής Εθνικής Αστυνομίας.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Βλ. ανωτέρω.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Βλ. ανωτέρω.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Βλ. ανωτέρω.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Βλ. ανωτέρω.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Βλ. ανωτέρω.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Διάφοροι οργανισμοί παρέχουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης. Ακολούθως αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένοι από τους μεγαλύτερους σχετικούς οργανισμούς:

• Bundes-Arbeitsgemeinschaft für Familien-Mediation e.V. [Ομοσπονδιακή Ένωση Οικογενειακής Διαμεσολάβησης] (BAFM: Fritschestraße 22, 10585 Βερολίνο)
• Bundesverband Mediation e.V. [Ομοσπονδιακή Ένωση Διαμεσολάβησης] (BM: Wittestr. 30K, 13509 Βερολίνο)
• Bundesverband Mediation in Wirtschaft und Arbeitswelt e.V. [Ομοσπονδιακή Ένωση Διαμεσολάβησης στους Τομείς της Οικονομίας και της Εργασίας] (BMWA: Prinzregentenstr. 1, 86150 Άουγκσμπουργκ)
• Centrale für Mediation GmbH & Co.KG [Κέντρο για τη Διαμεσολάβηση] (CfM: Gustav-Heinemann-Ufer 58, 50968 Κολωνία)
• Deutscher Anwaltverein [Ένωση Γερμανών Δικηγόρων][Arbeitsgemeinschaft Mediation im Deutschen Anwaltverein (Ομάδα Εργασίας για τη Διαμεσολάβηση της Ένωσης Γερμανών Δικηγόρων), Littenstraße 11, 10179 Βερολίνο]
• Deutsche Gesellschaft für Mediation [Γερμανική Ένωση Διαμεσολάβησης] (DGM, Friedrich-Ebert-Strasse 10, 59425 Ούνα)
• Deutsches Forum für Mediation [Γερμανικό Φόρουμ Διαμεσολάβησης] (DFfM, Hohe Str. 11, 04107 Λειψία)
• Internationales Mediationszentrum für Familienkonflikte und Kindesentführung [Διεθνές Κέντρο Διαμεσολάβησης για Οικογενειακές Συγκρούσεις και Απαγωγή Παιδιών] (MiKK e.V., Fasanenstraße 12, 10623 Βερολίνο)

Οι ενώσεις αυτές βοηθούν τα μέρη που επιθυμούν να προσφύγουν σε διαμεσολάβηση στην εξεύρεση κατάλληλου διαμεσολαβητή.

Για ποια θέματα επιτρέπεται και/ή συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Γενικά, η διαμεσολάβηση επιτρέπεται σε κάθε περίπτωση στην οποία ο νόμος δεν επιβάλλει την προσφυγή στα δικαστήρια για την επίλυση ορισμένης διαφοράς ή τη ρύθμιση ορισμένου άλλου ζητήματος. Οι συνηθέστεροι τομείς διαμεσολάβησης είναι το οικογενειακό δίκαιο, το κληρονομικό δίκαιο και το εμπορικό δίκαιο.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Στις 26 Ιουλίου 2012 τέθηκε σε ισχύ στη Γερμανία ο νόμος περί διαμεσολάβησης (Mediationsgesetz) (άρθρο 1 του νόμου για την προώθηση της διαμεσολάβησης και άλλων διαδικασιών εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών, της 21ης Ιουλίου 2012, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της ΟΔΓ I, σελίδα 1577). Με τον εν λόγω νόμο, η διαμεσολάβηση ρυθμίστηκε για πρώτη φορά σε νομοθετικό επίπεδο στη Γερμανία. Επιπλέον, μέσω του εν λόγω νόμου μεταφέρθηκε στο εθνικό δίκαιο η ευρωπαϊκή οδηγία για τη διαμεσολάβηση (οδηγία 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2008, για ορισμένα θέματα διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, ΕΕ L 136 της 24.5.2008, σ. 3). Ο νόμος περί διαμεσολάβησης βαίνει πέραν των απαιτήσεων της ευρωπαϊκής οδηγίας. Η οδηγία εφαρμόζεται μόνο στις διασυνοριακές διαφορές σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Ο νόμος περί διαμεσολάβησης εφαρμόζεται σε κάθε διαμεσολάβηση που λαμβάνει χώρα στη Γερμανία, ανεξάρτητα από τη φύση της διαφοράς και τον τόπο κατοικίας των μερών της διαφοράς.

Ο γερμανικός νόμος περί διαμεσολάβησης καθορίζει μόνο τις βασικές αρχές. Οι διαμεσολαβητές και τα ενδιαφερόμενα μέρη έχουν μεγάλη ευελιξία ως προς τη διεξαγωγή της διαμεσολάβησης. Ο νόμος καθορίζει καταρχήν τους όρους «διαμεσολάβηση» και «διαμεσολαβητής» με στόχο την οριοθέτηση της διαμεσολάβησης έναντι των άλλων διαδικασιών επίλυσης διαφορών. Η διαμεσολάβηση αποτελεί δομημένη διαδικασία, κατά την οποία τα ενδιαφερόμενα μέρη επιδιώκουν οικειοθελώς και υπεύθυνα, με τη βοήθεια ενός ή περισσότερων διαμεσολαβητών, τη διευθέτηση της διαφοράς τους. Οι διαμεσολαβητές είναι ανεξάρτητα και αμερόληπτα πρόσωπα, χωρίς εξουσία λήψης αποφάσεων, τα οποία καθοδηγούν τα ενδιαφερόμενα μέρη όσον αφορά τη διαμεσολάβηση. Δεν υπάρχουν αναλυτικοί διαδικαστικοί κανόνες για τη διεξαγωγή της διαμεσολάβησης. Εντούτοις, προβλέπονται διάφορες υποχρεώσεις γνωστοποίησης και περιορισμοί δραστηριότητας για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας των διαμεσολαβητών. Επιπλέον, ρυθμίζεται ρητά από το νόμο η υποχρέωση τήρησης του απορρήτου από τους διαμεσολαβητές, περιλαμβανομένου του προσωπικού τους.

Ο νόμος εισάγει στους δικονομικούς κανόνες (συμπεριλαμβανομένου του κώδικα πολιτικής δικονομίας) διάφορα κίνητρα για την προώθηση της συναινετικής επίλυσης των διαφορών. Στο πλαίσιο αυτό, οι διάδικοι θα πρέπει κατά την κατάθεση αγωγής στα πολιτικά δικαστήρια να αναφέρουν αν έχουν επιχειρήσει να επιλύσουν εξωδικαστικά τη διαφορά τους, για παράδειγμα μέσω διαμεσολάβησης, και αν υπάρχουν κατά την άποψή τους λόγοι που θα εμπόδιζαν μια τέτοια διαδικασία. Επιπλέον, το δικαστήριο μπορεί να προτείνει στους διαδίκους να προσφύγουν σε διαμεσολάβηση ή άλλη διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών και, εφόσον οι διάδικοι αποδεχτούν την εν λόγω πρόταση, να διατάξει την αναστολή της διαδικασίας. Επί του παρόντος, δεν προβλέπεται οικονομική συνδρομή όσον αφορά τη διαμεσολάβηση. Σύμφωνα με το άρθρο 278 παράγραφος 5 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, το δικαστήριο μπορεί να παραπέμψει τους διαδίκους σε διαδικασία συμφιλίωσης ή άλλη διαδικασία απόπειρας συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς τους ενώπιον δικαστή ο οποίος ορίζεται συναφώς και ο οποίος δεν έχει εξουσία λήψης δεσμευτικών αποφάσεων ως προς τη διαφορά. Ο εν λόγω δικαστής μπορεί να χρησιμοποιήσει όλες τις μεθόδους επίλυσης διαφορών, συμπεριλαμβανομένης της διαμεσολάβησης.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση εκπλήρωσε τη νόμιμη υποχρέωσή της να υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο (Bundestag) σχετικά με τα αποτελέσματα του νόμου πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος του, με την έκθεσή της τής 20ής Ιουλίου 2017. Η έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ. Δείχνει ότι η διαμεσολάβηση ως εναλλακτικό εργαλείο επίλυσης των διαφορών δεν χρησιμοποιείται ακόμη στη Γερμανία στον επιθυμητό βαθμό. Από την έκθεση δεν προκύπτει ανάγκη άμεσης λήψης απαραίτητων νομοθετικών μέτρων. Ωστόσο, βάσει των πορισμάτων της έκθεσης, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα εξετάσει τρόπους για την καλύτερη επιδίωξη του στόχου της προώθησης της διαμεσολάβησης, που επιδιώκει ο νόμος περί διαμεσολάβησης.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Γενικές πληροφορίες διατίθενται στον ιστότοπο του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Δεν διατίθεται συγκεκριμένη περιγραφή των καθηκόντων του διαμεσολαβητή. Επίσης, η πρόσβαση στο επάγγελμα του διαμεσολαβητή δεν είναι περιορισμένη. Οι διαμεσολαβητές πρέπει να μεριμνούν, με δική τους ευθύνη και μέσω κατάλληλης κατάρτισης και επιμόρφωσης, ώστε να διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες και εμπειρία, προκειμένου να καθοδηγούν τα ενδιαφερόμενα μέρη με επιδεξιότητα κατά τη διάρκεια της διαμεσολάβησης. Ο νόμος ορίζει τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις μεθόδους που οφείλει να παρέχει κατά κανόνα η κατάλληλη κατάρτιση. Όσοι πληρούν τις εν λόγω προϋποθέσεις μπορούν να δραστηριοποιούνται ως διαμεσολαβητές. Δεν απαιτείται ελάχιστο όριο ηλικίας ή συγκεκριμένη βασική κατάρτιση με πανεπιστημιακό πτυχίο.

Εάν τα μέρη επιθυμούν να έχουν κάποια εγγύηση ποιοτικής κατάρτισης και επαρκούς πρακτικής πείρας του διαμεσολαβητή τους, είναι ελεύθερα να επιλέξουν έναν λεγόμενο «πιστοποιημένο» διαμεσολαβητή. Προς τον σκοπό αυτόν, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει κάνει χρήση της εξουσιοδότησής του για την έκδοση σχετικής κανονιστικής απόφασης και έχει εκδώσει τον «κανονισμό για την κατάρτιση και επιμόρφωση των πιστοποιημένων διαμεσολαβητών» (Verordnung über die Aus- und Fortbildung von zertifizierten Mediatoren), ο οποίος θεσπίζει λεπτομερείς διατάξεις σχετικά με την αρχική κατάρτιση για την ανάληψη καθηκόντων πιστοποιημένου διαμεσολαβητή και την περαιτέρω επιμόρφωση των πιστοποιημένων διαμεσολαβητών, καθώς και απαιτήσεις για τους οργανισμούς κατάρτισης και επιμόρφωσης.

Δεν προβλέπεται επίσημη διαδικασία.

Αρχική κατάρτιση για την ανάληψη καθηκόντων διαμεσολαβητή παρέχεται από συνδέσμους, ενώσεις, πανεπιστήμια, επιχειρήσεις και ιδιώτες.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η διαμεσολάβηση δεν παρέχεται δωρεάν. Η αμοιβή καθορίζεται με συμφωνία μεταξύ του ιδιώτη διαμεσολαβητή και των ενδιαφερόμενων μερών.

Οι αμοιβές των διαμεσολαβητών δεν ρυθμίζονται κανονιστικά και δεν υπάρχουν σχετικά στατιστικά στοιχεία. Εκτιμώμενη αμοιβή 80 EUR ως 250 EUR/ώρα θεωρείται ρεαλιστική.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Καταρχήν, οι συμφωνίες που καταρτίζονται στο πλαίσιο διαμεσολάβησης μπορούν να κηρυχθούν εκτελεστές με τη βοήθεια δικηγόρου (ως δικηγορικοί συμβιβασμοί) ή συμβολαιογράφου (ως δημόσια συμβολαιογραφικά έγγραφα — άρθρα 796a έως 796c, άρθρο 794 παράγραφος 1 σημείο 5 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Σχετικοί σύνδεσμοι

Bundes-Arbeitsgemeinschaft für Familien-Mediation e.V. [Ομοσπονδιακή Ένωση Οικογενειακής Διαμεσολάβησης]

Bundesverband Mediation e.V. [Ομοσπονδιακή Ένωση Διαμεσολάβησης]

Bundesverband Mediation in Wirtschaft und Arbeitswelt e.V. [Ομοσπονδιακή Ένωση Διαμεσολάβησης στους Τομείς της Οικονομίας και της Εργασίας]

Centrale für Mediation GmbH & Co.KG [Κέντρο για τη Διαμεσολάβηση]

Deutscher Anwaltsverein [Ένωση Γερμανών Δικηγόρων]

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Ο συμβιβασμός αφορά τις δραστηριότητες ενός αρμόδιου για τη διαδικασία προσώπου ή οργάνου σε αστικές υποθέσεις. Ο συμβιβασμός ρυθμίζεται από το νόμο περί συμβιβασμού. Ο νόμος περί συμβιβασμού καταρτίστηκε για τη μεταφορά στο εσθονικό δίκαιο της οδηγίας 2008/52/ΕΚ για ορισμένα θέματα διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις.

Βάσει του παραπάνω νόμου, αρμόδιο για τη διαδικασία συμβιβασμού μπορεί να είναι κάθε φυσικό πρόσωπο στο οποίο ανατέθηκε ο συγκεκριμένος ρόλος από τους διαδίκους. Τον συγκεκριμένο ρόλο μπορούν να αναλάβουν επίσης δικηγόροι και συμβολαιογράφοι. Σύμφωνα με τις διατάξεις του ειδικού αυτού νόμου, ο παραπάνω ρόλος μπορεί να ανατεθεί και σε κάποιον φορέα της κεντρικής διοίκησης ή της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Κατάλογος συμβολαιογράφων διατίθεται στον ιστότοπο του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου.

Κατάλογος των δικηγόρων που αναλαμβάνουν τον ρόλο αυτόν διατίθεται στον ιστότοπο του Δικηγορικού Συλλόγου Εσθονίας.

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τις ακόλουθες μη κυβερνητικές οργανώσεις:

• H Εσθονική Ένωση Διαμεσολαβητών παρέχει σχετική πληροφόρηση στα εσθονικά και στα αγγλικά.
• Η Εσθονική Ένωση για την Παιδική Πρόνοια είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που υποστηρίζει τα δικαιώματα των παιδιών. Μεταξύ των άλλων δραστηριοτήτων της, παρέχει συμβουλές σε γονείς που επιθυμούν να χωρίσουν ενθαρρύνοντάς τους να καταφύγουν στη διαδικασία του συμβιβασμού προκειμένου να προστατέψουν τα συμφέροντα των παιδιών τους. Η Ένωση οργανώνει επίσης σεμινάρια κατάρτισης στον τομέα της οικογενειακής διαμεσολάβησης.
• H Εσθονική Ένωση Ασφαλίσεων έχει θεσπίσει ασφαλιστικό διαμεσολαβητή για τη διευθέτηση των διαφορών μεταξύ κατόχων ασφαλιστηρίων συμβολαίων και ασφαλιστών ή ασφαλιστικών πρακτόρων.

Η Επιτροπή Πνευματικής Ιδιοκτησίας, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, είναι όργανο που μπορεί να διεξάγει διαδικασίες συμβιβασμού κατά την έννοια του άρθρου 19 του νόμου περί συμβιβασμού. Η εν λόγω επιτροπή ασχολείται με αιτήσεις που αφορούν μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν για να καταστεί δυνατή σε ορισμένες περιπτώσεις η ελεύθερη χρήση έργου που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή αντικειμένου προστατευόμενου από συγγενικά δικαιώματα.

Δυνάμει του νόμου περί επίλυσης συλλογικών διαφορών εργασίας, οι διάδικοι έχουν δικαίωμα να προσφύγουν ενώπιον του Εθνικού Διαμεσολαβητή (Riiklik Lepitaja) σε περίπτωση συλλογικής διαφοράς εργασίας (δηλαδή διαφοράς που σχετίζεται με τους όρους συλλογικής σύμβασης εργασίας). Ο Εθνικός Διαμεσολαβητής είναι ένας ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας ο οποίος βοηθά τα μέρη που εμπλέκονται σε εργασιακές διαφορές στην εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης. Ο Εθνικός Διαμεσολαβητής για τις συλλογικές διαφορές εργασίας είναι ο κ. Meelis Virkebau — email: meelis.virkebau@riikliklepitaja.ee. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. τον ιστότοπο του Εθνικού Διαμεσολαβητή.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, καθήκοντα διαμεσολαβητή μπορεί να εκτελεί ο Επίτροπος Δικαιοσύνης (Õiguskantsler). Παρόλο που η έννοια του «διαμεσολαβητή» (ombudsman) δεν συναντάται στον νόμο περί του Επιτρόπου Δικαιοσύνης, ο Επίτροπος Δικαιοσύνης εκτελεί επίσης καθήκοντα διαμεσολαβητή, ελέγχοντας κατά πόσο τα κυβερνητικά όργανα σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες των ατόμων, καθώς και τις αρχές της καλής διακυβέρνησης, και ελέγχοντας επίσης τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και τους ιδιωτικούς οργανισμούς που εκτελούν δημόσια καθήκοντα. Από το 2011 ο Επίτροπος Δικαιοσύνης ασκεί επίσης τα καθήκοντα του Διαμεσολαβητή για τα Παιδιά σύμφωνα με το άρθρο 4 της σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού και διεξάγει διαδικασίες συμβιβασμού σε διαφορές που αφορούν διακρίσεις. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στον ιστότοπο του Γραφείου του Επιτρόπου Δικαιοσύνης.

Για ποια θέματα επιτρέπεται και/ή συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαδικασία συμβιβασμού που προβλέπεται στον νόμο περί συμβιβασμού μπορεί γενικά να χρησιμοποιηθεί για την επίλυση οποιασδήποτε αστικής διαφοράς που είναι δεκτική συμβιβαστικής επίλυσης. Υπάρχει διαδικασία συμβιβασμού σε αστικές υποθέσεις στις οποίες η διαφορά αφορά σχέση ιδιωτικού δικαίου και εξετάζεται από περιφερειακό δικαστήριο (maakohus). Παρότι δεν υπάρχουν συγκριτικά στατιστικά στοιχεία, θεωρείται πιθανότερο ότι η διαμεσολάβηση χρησιμοποιείται συχνότερα στον τομέα του οικογενειακού δικαίου.

Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης είναι αρμόδιος για την επίλυση των διαφορών που αφορούν διακρίσεις όταν ιδιώτης υποβάλλει δήλωση στην οποία αναφέρει ότι έχει υποστεί διακρίσεις λόγω φύλου, φυλής, εθνικότητας (εθνοτικής καταγωγής), χρώματος, γλώσσας, καταγωγής, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, οικονομικής ή κοινωνικής θέσης, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή άλλων χαρακτηριστικών που καθορίζονται από τον νόμο. Οι διαμεσολαβητές μπορούν επίσης να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε περιπτώσεις προσβολής θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Στις περιπτώσεις συλλογικών διαφορών εργασίας, αρμόδιος για τη διαδικασία συμβιβασμού είναι ο Εθνικός Διαμεσολαβητής.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Γενικά, βάσει του δικαίου της Εσθονίας, η προσφυγή στον συμβιβασμό γίνεται οικειοθελώς. Οι κανόνες που διέπουν τον συμβιβασμό και οι όροι για την εκτέλεση των συμφωνιών συμβιβασμού καθορίζονται στον νόμο περί συμβιβασμού.

Ο εσθονικός κώδικας πολιτικής δικονομίας περιλαμβάνει ειδικό κανόνα που προβλέπει συμβιβασμό μέσω δικαστή στις περιπτώσεις όπου ένας εκ των γονέων παραβιάζει απόφαση σχετική με το δικαίωμα επικοινωνίας. Σύμφωνα με το άρθρο 563, κατόπιν αίτησης του ενός εκ των γονέων, το δικαστήριο μπορεί να καλέσει και τους δύο γονείς προκειμένου να καταλήξουν σε συμφωνία για την επίλυση της συγκεκριμένης διαφοράς. Το δικαστήριο καλεί τους γονείς να προσέλθουν αυτοπροσώπως και τους ενημερώνει σχετικά με τις πιθανές νομικές συνέπειες (πρόστιμο ή κράτηση) σε περίπτωση μη προσέλευσής τους.

Επίσης, ο κώδικας πολιτικής δικονομίας ορίζει ότι το δικαστήριο μπορεί, αν το κρίνει αναγκαίο για την επίλυση της υπόθεσης λαμβανομένων υπόψη των πραγματικών περιστατικών και της διαδικασίας μέχρι τη δεδομένη στιγμή, να υποχρεώσει τους διαδίκους να προσφύγουν σε διαδικασία συμβιβασμού βάσει του νόμου περί συμβιβασμού.

Ο εσωτερικός κανονισμός της Εσθονικής Ένωσης Ασφαλίσεων είναι διαθέσιμος στο διαδίκτυο.

Ο συμβιβασμός μέσω του Επιτρόπου Δικαιοσύνης ρυθμίζεται από τον νόμο περί του Επιτρόπου Δικαιοσύνης. Η επίλυση συλλογικών διαφορών εργασίας, οι δραστηριότητες του Εθνικού Διαμεσολαβητή, καθώς και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μερών που συμμετέχουν στη διαδικασία ρυθμίζονται από τον νόμο περί επίλυσης συλλογικών διαφορών εργασίας.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της διαδικασίας συμβιβασμού που διεξάγεται από την Επιτροπή Πνευματικής Ιδιοκτησίας καθορίζονται στον νόμο περί των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Πληροφορίες σχετικά με τα πρόσωπα που παρέχουν υπηρεσίες δυνάμει του νόμου περί συμβιβασμού, συμπεριλαμβανομένων των συμβολαιογράφων και δικηγόρων, παρατίθενται στους σχετικούς ιστότοπους των εν λόγω προσώπων. Κατάλογος συμβολαιογράφων διατίθεται στον ιστότοπο του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου. Κατάλογος των δικηγόρων που αναλαμβάνουν τον ρόλο αυτόν διατίθεται στον ιστότοπο του Δικηγορικού Συλλόγου Εσθονίας.

Πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες του Επιτρόπου Δικαιοσύνης υπό την ιδιότητά του ως Διαμεσολαβητή για τα Παιδιά διατίθενται στον ιστότοπο του Επιτρόπου Δικαιοσύνης. Πληροφορίες σχετικά με τον συμβιβασμό στις διαφορές που αφορούν διακρίσεις διατίθενται επίσης στον ιστότοπο του Επιτρόπου Δικαιοσύνης.

Πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες του Εθνικού Διαμεσολαβητή σε διαδικασίες συμβιβασμού διατίθενται στον ιστότοπο του Εθνικού Διαμεσολαβητή.

Κατάρτιση για διαμεσολαβητές παρέχεται από τον ιδιωτικό τομέα (π.χ. από την Ένωση Διαμεσολαβητών). Δεν υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις για την κατάρτιση των διαμεσολαβητών.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Βάσει του νόμου περί συμβιβασμού, η προσφυγή στη διαδικασία συμβιβασμού δεν παρέχεται δωρεάν. Το ύψος της αμοιβής του διαμεσολαβητή καθορίζεται μέσω συμφωνίας μεταξύ του διαμεσολαβητή και των εμπλεκομένων στη διαφορά.

Στις περιπτώσεις που δικαστήριο έχει προτείνει στους διαδίκους να προσφύγουν σε διαδικασία συμβιβασμού ή που έχει διατάξει τους διαδίκους να ακολουθήσουν τη διαδικασία συμβιβασμού που προβλέπεται στον νόμο περί συμβιβασμού, οποιοσδήποτε διάδικος που δεν είναι σε θέση να καλύψει τα έξοδα της διαδικασίας συμβιβασμού ή που μπορεί να τα καλύψει μόνο εν μέρει ή σε δόσεις μπορεί να ζητήσει, ως μορφή νομικής συνδρομής, να απαλλαγεί εν μέρει ή πλήρως από τα έξοδα της διαδικασίας συμβιβασμού και αντ’ αυτού να τα αναλάβει η Δημοκρατία της Εσθονίας.

Οι υπηρεσίες του Επιτρόπου Δικαιοσύνης στο πλαίσιο της διαδικασίας συμβιβασμού παρέχονται δωρεάν. Εντούτοις, ενδέχεται να προκύψουν πρόσθετα έξοδα που συνδέονται με την εν λόγω διαδικασία. Στην περίπτωση αυτή, ο Επίτροπος Δικαιοσύνης αποφασίζει ποιος υποχρεούται να καλύψει τα παραπάνω έξοδα.

Η επίλυση συλλογικών διαφορών εργασίας με τη συνδρομή του Εθνικού Διαμεσολαβητή παρέχεται επίσης δωρεάν. Τα έξοδα που προκύπτουν από την επίλυση συλλογικών διαφορών εργασίας βαρύνουν τον ηττηθέντα διάδικο. Εναλλακτικά, μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των διαδίκων για επιμερισμό των εξόδων.

Για τις υπηρεσίες του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή της Εσθονικής Ένωσης Ασφαλίσεων χρεώνεται διοικητικό τέλος ύψους 50 EUR, ενώ για την παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικού συμβιβασμού χρεώνεται τέλος ύψους 160 EUR κατ’ ανώτατο όριο. Με τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τις εισφορές ασφάλισης ανεργίας, το ποσό αυτό ανέρχεται συνολικά σε 214,08 EUR. Εάν η διαδικασία συμβιβασμού δεν αποδώσει, καταβάλλεται μόνο το ήμισυ του τέλους που προβλέπεται για την παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικού συμβιβασμού.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου περί συμβιβασμού, η συμφωνία που επιτυγχάνεται μέσω διαδικασίας συμβιβασμού καθίσταται εκτελεστή εφόσον έχει προηγηθεί η κατάλληλη διαδικασία ώστε να κηρυχθεί εκτελεστή κατόπιν σχετικής αίτησης (άρθρα 627¹ και 627² του κώδικα πολιτικής δικονομίας). Κάθε συμφωνία που επιτυγχάνεται μέσω διαδικασίας συμβιβασμού με τη συνδρομή συμβολαιογράφου ή δικηγόρου μπορεί επίσης να κηρυχθεί εκτελεστή από συμβολαιογράφο σύμφωνα με τους κανόνες του νόμου περί συμβολαιογραφικής επικύρωσης. Οι ειδικοί κανόνες που διέπουν την εκτελεστότητα των συμφωνιών σχετικά με το δικαίωμα επικοινωνίας με παιδί ορίζονται στο άρθρο 563 του κώδικα πολιτικής δικονομίας.

Κάθε συμφωνία που έχει συναφθεί ως αποτέλεσμα διαδικασίας συμβιβασμού που έχει εγκριθεί από τον Επίτροπο Δικαιοσύνης είναι εκτελεστή.

Η συμφωνία που επιτυγχάνεται με τη συνδρομή του Εθνικού Διαμεσολαβητή για την επίλυση συλλογικών διαφορών εργασίας είναι δεσμευτική για αμφότερα τα μέρη και τίθεται σε ισχύ από την ημερομηνία υπογραφής της, εκτός εάν έχει συμφωνηθεί άλλη προθεσμία για τη θέση της σε ισχύ. Ωστόσο, οι συμφωνίες αυτού του είδους δεν αποτελούν εκτελεστό τίτλο.

Ο νόμος περί διαμεσολάβησης του 2017 τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2018.  Ο νόμος θεσπίζει ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση της επίλυσης διαφορών μέσω διαμεσολάβησης, ως εναλλακτικής λύσης έναντι της προσφυγής στα δικαστήρια. Γενικός στόχος του νόμου είναι η προώθηση της διαμεσολάβησης ως βιώσιμης, αποτελεσματικής και αποδοτικής εναλλακτικής λύσης έναντι της προσφυγής στα δικαστήρια, ώστε να μειωθούν τα δικαστικά έξοδα, να επιταχυνθεί η επίλυση των διαφορών και να ελαττωθούν το άγχος και οι οξύτητες που συχνά συνοδεύουν τις δικαστικές διαδικασίες.

Ο νόμος:

• περιλαμβάνει γενικές αρχές για τη διεξαγωγή της διαμεσολάβησης από ειδικευμένους διαμεσολαβητές — άρθρα 6 έως 8
• προβλέπει τη θέσπιση κωδίκων πρακτικής για τη διεξαγωγή της διαμεσολάβησης από ειδικευμένους διαμεσολαβητές — άρθρο 9
• ορίζει ότι η επικοινωνία μεταξύ των μερών κατά τη διάρκεια της διαμεσολάβησης είναι εμπιστευτική — άρθρο 10
• προβλέπει τη δυνατότητα μελλοντικής ίδρυσης Συμβουλίου Διαμεσολάβησης επιφορτισμένου με την εποπτεία της ανάπτυξης του τομέα — άρθρο 12
• θεσπίζει υποχρέωση των δικηγόρων και των νομικών συμβούλων να συμβουλεύουν τα μέρη της διαφοράς να εξετάσουν την προσφυγή σε διαμεσολάβηση ως μέσο επίλυσης της διαφοράς τους — άρθρα 14 και 15
• ορίζει ότι το δικαστήριο μπορεί, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αιτήματος διαδίκου, να καλέσει τους διαδίκους να εξετάσουν την προσφυγή σε διαμεσολάβηση ως μέσο επίλυσης της διαφοράς τους — άρθρο 16
• καθορίζει τα αποτελέσματα της διαμεσολάβησης στις προθεσμίες παραγραφής και τις αποσβεστικές προθεσμίες — άρθρο 18
• ορίζει ότι το δικαστήριο μπορεί, όταν επιδικάζει δικαστική δαπάνη για δίκη προβλεπόμενη από το άρθρο 16 του νόμου, να συνεκτιμά, κατά την κρίση του, κάθε τυχόν αδικαιολόγητη άρνηση ή παράλειψη διαδίκου να εξετάσει την προσφυγή σε διαμεσολάβηση ή κάθε τυχόν αδικαιολόγητη άρνηση ή παράλειψη διαδίκου να συμμετάσχει σε διαμεσολάβηση, ενώ έχει κληθεί από το δικαστήριο να το πράξει σύμφωνα με το άρθρο 16 — άρθρα 20 και 21.

Στο πεδίο εφαρμογής του νόμου εμπίπτουν όλες οι πολιτικές δίκες που είναι δυνατόν να κινηθούν ενώπιον δικαστηρίου, πλην ορισμένων εξαιρέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 3 του νόμου.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Στην Ελλάδα, παρέχουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης:

• Σύμφωνα με το ν. 4640/2019 (ΦΕΚ A’ 190/2019) με τον οποίο ενσωματώνεται στην εθνική νομοθεσία η Οδηγία 2008/52/ΕΚ οι διαμεσολαβητές πρέπει να είναι: α) απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή κάτοχοι ισότιμου τίτλου σπουδών φορέα αναγνωρισμένου κύρους της αλλοδαπής, β) εκπαιδευμένοι από Φορέα Κατάρτισης διαμεσολαβητών, αναγνωρισμένο από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης ή κάτοχοι τίτλου διαπίστευσης από άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γ) διαπιστευμένοι από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης και εγγεγραμμένοι στα Μητρώα Διαμεσολαβητών Κάτοχος διδακτορικού τίτλου Α.Ε.Ι. ή ισότιμου τίτλου της αλλοδαπής με αντικείμενο τη διαμεσολάβηση δεν απαιτείται να εκπαιδευθεί περαιτέρω από Φορέα Κατάρτισης διαμεσολαβητών, προκειμένου να διαπιστευθεί και δύναται να συμμετέχει απευθείας στις εξετάσεις για τη διαπίστευσή του. Αποκλείονται της άσκησης του επαγγέλματος του διαμεσολαβητή όσοι υπηρετούν ως δημόσιοι, δημοτικοί και δικαστικοί υπάλληλοι ή υπάλληλοι νομικών προσώπων και ιδρυμάτων δημοσίου δικαίου, καθώς και οι εν ενεργεία δικαστικοί ή δημόσιοι λειτουργοί. Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι υπάλληλοι Ν.Π.Δ.Δ. δύνανται να δραστηριοποιούνται ως διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές αποκλειστικά και μόνο στο πλαίσιο και για τις ανάγκες της υπηρεσίας τους.
• Οι εξετάσεις των υποψήφιων διαμεσολαβητών διενεργούνται τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο από την Επιτροπή Εξετάσεων, όπως αυτή έχει οριστεί από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης. Οι εξετάσεις είναι γραπτές και προφορικές και συμπεριλαμβάνουν αξιολόγηση σε προσομοιώσεις.
• Ο τόπος, ο χρόνος και ο τρόπος διεξαγωγής των εξετάσεων καθορίζονται με απόφαση της Επιτροπής Εξετάσεων, η οποία κοινοποιείται στους αδειοδοτημένους φορείς κατάρτισης και αναρτάται στην οικεία ιστοσελίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης τουλάχιστον τριάντα (30) ημέρες πριν από τη διεξαγωγή τους.
• Η Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης καταρτίζει και τηρεί σε ηλεκτρονική μορφή τα Μητρώα Διαμεσολαβητών, τα οποία αναρτώνται στον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης: α) Γενικό Μητρώο Διαμεσολαβητών, στο οποίο εγγράφονται οι διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές όλης της επικράτειας κατ’ απόλυτη αλφαβητική σειρά και β) Ειδικό Μητρώο Διαμεσολαβητών, στο οποίο εγγράφονται οι διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές που εδρεύουν στην περιφέρεια κάθε Πρωτοδικείου της επικράτειας κατ’ αύξοντα αριθμό μητρώου διαπίστευσης.
• Η διαπίστευση των διαμεσολαβητών και η εγγραφή τους στα Μητρώα Διαμεσολαβητών γίνεται από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης κατόπιν εξετάσεων. Οι ήδη διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος διατηρούν τη διαπίστευσή τους.
• Το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας παρέχει μια κυβερνητική υπηρεσία η οποία επιτρέπει στον εργαζόμενο να ζητήσει επίσημη ακρόαση σχετικά με μια εργασιακή διαφορά. Η διαδικασία διεξάγεται από την Επιθεώρηση Εργασίας. Ένας ειδικευμένος επιθεωρητής προγραμματίζει ακρόαση για τον εργοδότη, ώστε αυτός να εκθέσει την άποψή του. Η ακρόαση αυτή διεξάγεται χωριστά από την ενώπιον δικαστηρίου διαδικασία.
• O Συνήγορος του Καταναλωτή ο οποίος είναι μια ανεξάρτητη αρχή, που εποπτεύεται από το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Λειτουργεί ως εξωδικαστικό όργανο συναινετικής επίλυσης των καταναλωτικών διαφορών, αλλά και ως συμβουλευτικός θεσμός στο πλευρό της πολιτείας για τη θεραπεία προβλημάτων που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του. Στην εποπτεία της Αρχής υπάγονται και οι Επιτροπές Φιλικού Διακανονισμού που εδρεύουν στις κατά τόπους Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις της χώρας, υπό την προϋπόθεση ότι δεν εκκρεμεί παράλληλα δικαστική διαδικασία.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Στη διαδικασία της διαμεσολάβησης μπορούν να υπαχθούν αστικές και εμπορικές διαφορές, εθνικού ή διασυνοριακού χαρακτήρα, υφιστάμενες ή μέλλουσες, εφόσον τα μέρη έχουν την εξουσία να διαθέτουν το αντικείμενο της διαφοράς, σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου.

Επίσης, επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης του ενδίκου βοηθήματος, υπάγονται στη διαδικασία της διαμεσολάβησης οι παρακάτω ιδιωτικές διαφορές : α) Οι διαφορές ανάμεσα στους ιδιοκτήτες ορόφων ή διαμερισμάτων από τη σχέση οροφοκτησίας, οι διαφορές από τη λειτουργία απλής και σύνθετης κάθετης ιδιοκτησίας, οι διαφορές αφενός ανάμεσα στους διαχειριστές ιδιοκτησίας κατ` ορόφους και κάθετης ιδιοκτησίας και αφετέρου στους ιδιοκτήτες ορόφων, διαμερισμάτων και κάθετων ιδιοκτησιών, καθώς επίσης και διαφορές που εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο των άρθρων 1003 έως 1031 του ΑΚ. β) Οι διαφορές που αφορούν απαιτήσεις αποζημίωσης οποιασδήποτε μορφής για ζημίες από αυτοκίνητο, ανάμεσα στους δικαιούχους ή τους διαδόχους τους και εκείνους που έχουν υποχρέωση για αποζημίωση ή τους διαδόχους τους, όπως και απαιτήσεις από σύμβαση ασφάλισης αυτοκινήτου, ανάμεσα στις ασφαλιστικές εταιρείες και τους ασφαλισμένους ή τους διαδόχους τους, εκτός αν από το ζημιογόνο συμβάν επήλθε θάνατος ή σωματική βλάβη. γ) Οι διαφορές από αμοιβές του άρθρου 622Α του ΚΠολΔ. δ) Οι οικογενειακές διαφορές, εκτός από αυτές της παραγράφου 1 περιπτώσεις α`, β` και γ` και της παραγράφου 2 του άρθρου 592 ΚΠολΔ. ε) Οι διαφορές που αφορούν σε απαιτήσεις αποζημίωσης ασθενών ή των οικείων τους σε βάρος ιατρών, οι οποίες ανακύπτουν κατά την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας των τελευταίων. στ) Οι διαφορές που δημιουργούνται από την προσβολή εμπορικών σημάτων, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, βιομηχανικών σχεδίων ή υποδειγμάτων. ζ) Οι διαφορές από χρηματιστηριακές συμβάσεις.

• στον τομέα του εργατικού δικαίου και στο πλαίσιο επίλυσης των καταναλωτικών διαφορών, σύμφωνα με όσα αναφέρονται αμέσως ανωτέρω.
• όταν πρόκειται για θύμα ενδοοικογενειακής βίας, (ν. 3500/2006).
• για συγκεκριμένα αδικήματα, σύμφωνα με το ν.3904/2010.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή

- Προσφυγή στη διαμεσολάβηση για τις υπαγόμενες σε αυτή διαφορές του παρόντος επιτρέπεται:

α) αν τα μέρη συμφωνούν να προσφύγουν στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, αφότου ανέκυψε η διαφορά,

β) αν τα μέρη κληθούν να προσφύγουν στη διαμεσολάβηση και συναινούν σε αυτή,

γ) αν η προσφυγή στη διαμεσολάβηση διαταχθεί από δικαστική αρχή άλλου κράτους-μέλους και η σχετική υπαγωγή της διαφοράς δεν προσβάλλει τα χρηστά ήθη και τη δημόσια τάξη,

δ) αν η προσφυγή στη διαδικασία της διαμεσολάβησης επιβάλλεται από τον νόμο,

ε) αν σε έγγραφη συμφωνία των μερών υπάρχει ρήτρα διαμεσολάβησης.

-  Το Δικαστήριο, ενώπιον του οποίου εκκρεμεί ιδιωτική διαφορά που δύναται να υπαχθεί στη διαδικασία της διαμεσολάβησης , μπορεί σε κάθε στάση της δίκης, ανάλογα με την περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη κατά την ελεύθερη κρίση του όλες τις περιστάσεις της κρινόμενης υπόθεσης, να καλεί τα μέρη να προσφύγουν στη διαδικασία της διαμεσολάβησης για να επιλύσουν τη διαφορά. Εφόσον τα μέρη συμφωνούν, η σχετική έγγραφη συμφωνία περιλαμβάνεται στα πρακτικά του Δικαστηρίου. Στην περίπτωση αυτή, το Δικαστήριο αναβάλλει υποχρεωτικά τη συζήτηση της υπόθεσης σε δικάσιμο μετά την πάροδο τριμήνου και όχι πέραν του εξαμήνου, μη συνυπολογιζόμενου του χρονικού διαστήματος των δικαστικών διακοπών. Η ίδια συνέπεια επέρχεται και στις λοιπές περιπτώσεις προσφυγής στη διαμεσολάβηση κατά τη διάρκεια της εκκρεμοδικίας της υπόθεσης. Εφόσον τα διάδικα μέρη ή ένα εξ’ αυτών παρίστανται ενώπιον του Δικαστηρίου διά πληρεξουσίου δικηγόρου, η πληρεξουσιότητα προς αυτόν καλύπτει και τη συμφωνία περί υπαγωγής της διαφοράς στη διαμεσολάβηση.

-  Η υπαγωγή μιας διαφοράς ιδιωτικού δικαίου στη διαδικασία της διαμεσολάβησης δεν αποκλείει τη λήψη ασφαλιστικού μέτρου για αυτήν, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Ο δικαστής που διατάσσει το ασφαλιστικό μέτρο μπορεί να ορίσει κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 693 Κ.Πολ.Δ. προθεσμία, όχι μικρότερη από τρεις (3) μήνες, για την άσκηση της αγωγής για την κύρια υπόθεση.

-  Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών, στο πλαίσιο της άσκησης των αρμοδιοτήτων του, σύμφωνα με την περίπτωση α΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 25 του ν. 1756/1988 (ΦΕΚ Α΄ 35/1988), δικαιούται να συστήνει σε όσους φιλονικούν την προσφυγή στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, όπου αυτό είναι δυνατό.

-  Η συμφωνία των μερών για προσφυγή στη διαδικασία της διαμεσολάβησης διέπεται από τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου για τις συμβάσεις και πρέπει να περιγράφει το αντικείμενο αυτής.

-  Στη διαδικασία διαμεσολάβησης τα μέρη παρίστανται μαζί με το νομικό παραστάτη τους, εξαιρουμένων των υποθέσεων των καταναλωτικών διαφορών και των μικροδιαφορών, στις οποίες επιτρέπεται η αυτοπρόσωπη παράσταση των μερών. Στη διαδικασία δύναται να μετέχει και τρίτο πρόσωπο, εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο σε συμφωνία με τα μέρη και τον διαμεσολαβητή.

-  Ο διαμεσολαβητής ορίζεται από τα μέρη ή από τρίτο πρόσωπο της κοινής τους επιλογής, συμπεριλαμβανομένων των κέντρων διαμεσολάβησης. Ο διαμεσολαβητής είναι ένας (1), εκτός αν τα μέρη συμφωνήσουν εγγράφως ότι, οι διαμεσολαβητές θα είναι περισσότεροι.

-  Ο χρόνος, ο τόπος και οι λοιπές διαδικαστικές λεπτομέρειες της διεξαγωγής της διαμεσολάβησης καθορίζονται από τον διαμεσολαβητή σε συμφωνία με τα μέρη. Αν δεν είναι δυνατή η φυσική παρουσία αμφότερων των μερών και του διαμεσολαβητή στον ίδιο τόπο και χρόνο, η διαμεσολάβηση μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη διαδικασία της τηλεδιάσκεψης μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή ή άλλου συστήματος τηλεδιάσκεψης, στο οποίο έχουν πρόσβαση τα άλλα μέρη της διαφοράς.

-  Ο διαμεσολαβητής δύναται, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, να επικοινωνεί με καθένα από τα μέρη και να τα συναντά είτε χωριστά είτε από κοινού. Πληροφορίες που αντλεί ο διαμεσολαβητής κατά τις επαφές του με το ένα μέρος δεν γνωστοποιούνται στο άλλο μέρος χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του μέρους που τις έδωσε.

-  Η διαδικασία της διαμεσολάβησης έχει κατ’ αρχήν εμπιστευτικό χαρακτήρα, δεν τηρούνται πρακτικά και πρέπει να διεξάγεται κατά τρόπο που να μην παραβιάζει το απόρρητο αυτής, εκτός αν τα μέρη συμφωνήσουν άλλως. Πριν από την έναρξη της διαδικασίας όλοι οι συμμετέχοντες δεσμεύονται εγγράφως να τηρήσουν το απόρρητο της διαδικασίας της διαμεσολάβησης. Την ίδια υποχρέωση έχει και οποιοσδήποτε τρίτος συμμετέχει στη διαδικασία. Τα μέρη, εφόσον το επιθυμούν, δεσμεύονται εγγράφως να τηρήσουν και το απόρρητο του περιεχομένου της συμφωνίας, στην οποία ενδέχεται να καταλήξουν κατά τη διαμεσολάβηση, εκτός αν η γνωστοποίησή του είναι απαραίτητη για την εκτέλεση αυτής, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 8 ή αυτό επιβάλλεται για λόγους δημόσιας τάξης.

-  Εφόσον η διαφορά αχθεί ενώπιον των δικαστηρίων ή σε διαιτησία, ο διαμεσολαβητής, τα μέρη, οι νομικοί παραστάτες αυτών και όσοι συμμετείχαν με οποιονδήποτε τρόπο στη διαδικασία της διαμεσολάβησης δεν εξετάζονται ως μάρτυρες και εμποδίζονται να προσκομίσουν στοιχεία που προκύπτουν από τη διαδικασία της διαμεσολάβησης ή έχουν σχέση με αυτήν, ιδίως, να αναφερθούν στις συζητήσεις, δηλώσεις και προτάσεις των μερών, καθώς και στις απόψεις του διαμεσολαβητή, παρά μόνο εφόσον τούτο επιβάλλεται από λόγους δημόσιας τάξης, κυρίως για να εξασφαλιστεί η προστασία των ανηλίκων ή για να αποφευχθεί ο κίνδυνος να θιγεί η σωματική ακεραιότητα ή η ψυχική υγεία προσώπου.

-  Ο διαμεσολαβητής κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του υπέχει αστική ευθύνη μόνο για δόλο.

Η πρακτική εφαρμογή του μηχανισμού Εναλλακτικοί Τρόποι Επίλυσης Διαφορών (ΕΤΕΔ)

Ο μόνος μηχανισμός ΕΤΕΔ που μπορεί να θεωρηθεί ότι ισχύει στην Ελλάδα είναι η διαιτησία:

Σύμφωνα με τα άρθρα 99 κ.επ. του ελληνικού Πτωχευτικού Κώδικα, είναι δυνατόν να ορισθεί μεσολαβητής σε διαδικασία συνδιαλλαγής μετά την υποβολή της σχετικής αίτησης από φυσικό ή νομικό πρόσωπο στο πτωχευτικό δικαστήριο.

Το πτωχευτικό δικαστήριο αξιολογεί το βάσιμο της αίτησης και μπορεί να ορίσει έναν μεσολαβητή τον οποίο επιλέγει από κατάλογο εμπειρογνωμόνων. Ο μεσολαβητής έχει ως αποστολή να επιτύχει τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών του που εκπροσωπούν τουλάχιστον την πλειοψηφία των απαιτήσεων κατ’ αυτού (ορίζεται ποσοστό στο νόμο) με σκοπό τη διάσωση της επιχείρησης του οφειλέτη, με κάθε πρόσφορο μέτρο.

Ο μεσολαβητής δικαιούται να ζητήσει από τα πιστωτικά και χρηματοοικονομικά ιδρύματα κάθε πληροφορία σχετική με τη δραστηριότητα του οφειλέτη, πρόσφορη για την εκπλήρωση της αποστολής του.

Εάν δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία, ο μεσολαβητής ενημερώνει χωρίς καθυστέρηση τον πρόεδρο του δικαστηρίου, ο οποίος εισάγει αμέσως την υπόθεση στο πτωχευτικό δικαστήριο. Στο σημείο αυτό λήγει η αποστολή του μεσολαβητή.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Η Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης είναι αρμόδια να επιλαμβάνεται κάθε ζητήματος που αφορά την εφαρμογή του θεσμού της διαμεσολάβησης.

Η Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης δύναται να συστήνει, κατά την κρίση της, υποεπιτροπές για την ταχεία επίλυση και τον έλεγχο ζητημάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή του παρόντος νόμου. Οι ανωτέρω υποεπιτροπές απαρτίζονται από μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης χωρίς να υφίσταται περιορισμός για τη συμμετοχή κάποιου μέλους σε παραπάνω από μία υποεπιτροπές. Οι υποεπιτροπές αυτές εξουσιοδοτούνται ρητά από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης για την οριστική διευθέτηση των ζητημάτων που αναλαμβάνουν, εκτός αν ειδικότερα ορίζεται στον παρόντα νόμο ότι, αρμόδια είναι η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης.

Σε κάθε περίπτωση, στο πλαίσιο της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης συγκροτούνται υποχρεωτικά τέσσερις (4) υποεπιτροπές, η θητεία των οποίων είναι διετής, με τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α) «Επιτροπή Μητρώου Διαμεσολαβητών», η οποία είναι αρμόδια για την τήρηση των Μητρώων Διαμεσολάβησης, για κάθε σχετικό ζήτημα ή έκδοση πράξης που αφορά τα τηρούμενα Μητρώα και για τη συγκέντρωση των ετήσιων Εκθέσεων Πεπραγμένων.

β) «Επιτροπή Δεοντολογίας και Πειθαρχικού Ελέγχου», η οποία είναι αρμόδια για τη συμμόρφωση των διαμεσολαβητών με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον παρόντα νόμο και για την εφαρμογή του πειθαρχικού δικαίου και την επιβολή πειθαρχικών ποινών

γ) «Επιτροπή Ελέγχου Φορέων Κατάρτισης», η οποία είναι αρμόδια για κάθε ζήτημα που αφορά τους Φορείς Κατάρτισης Διαμεσολαβητών.

δ) «Επιτροπή Εξετάσεων», η οποία είναι αρμόδια και έχει την ευθύνη για τη διεξαγωγή των γραπτών και προφορικών εξετάσεων και τη βαθμολόγηση των εξεταζόμενων, προς τον σκοπό της διαπίστευσης, υποψήφιων διαμεσολαβητών.

Φορέας κατάρτισης διαμεσολαβητών (εφεξής «Φορέας»), που λειτουργεί με άδεια που χορηγείται κατόπιν ειδικής και αιτιολογημένης απόφασης της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης, είναι:

Φορέας κατάρτισης διαμεσολαβητών (εφεξής «Φορέας»), που λειτουργεί με άδεια, η οποία χορηγείται κατόπιν ειδικής και αιτιολογημένης απόφασης της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης, είναι:

Α. Νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, δικαίωμα σύστασης του οποίου έχουν:

α) ένας δικηγορικός σύλλογος ή περισσότεροι από κοινού,

β) ένας ή περισσότεροι δικηγορικοί σύλλογοι σε σύμπραξη με επιστημονικούς, εκπαιδευτικούς ή επαγγελματικούς φορείς ή επιμελητήρια.

Στις περιπτώσεις α΄ και β΄ είναι δυνατή η σύμπραξη και με φορέα κατάρτισης της αλλοδαπής, εγνωσμένου κύρους και διεθνούς αναγνώρισης και εμπειρίας στην παροχή εκπαίδευσης διαμεσολάβησης και γενικότερα στις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών ή στη διενέργεια διαμεσολαβήσεων.

Β. Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ. ΒΙ.Μ.) Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.), το οποίο διαθέτει σχετικό πρόγραμμα και η λειτουργία του διέπεται αποκλειστικά από τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις περί λειτουργίας των Α.Ε.Ι., υπό τον όρο ότι τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις του παρόντος νόμου για τα προσόντα των εκπαιδευτών, για την εκπαίδευση με αντικείμενο τη διαμεσολάβηση και τον ελάχιστο αριθμό εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων.

Γ. Φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο που έχει συσταθεί σύμφωνα με τα εκάστοτε ισχύοντα στην ελληνική νομοθεσία ή στη νομοθεσία κράτους – μέλους, το οποίο έχει ως κύριο σκοπό την παροχή εκπαίδευσης με αντικείμενο τη διαμεσολάβηση και τους λοιπούς εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης διαφορών.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

1. Η αμοιβή του διαμεσολαβητή ορίζεται ελεύθερα με έγγραφη συμφωνία του διαμεσολαβητή και των μερών.
2. Εάν δεν υπάρχει έγγραφη συμφωνία, η αμοιβή του διαμεσολαβητή ορίζεται ως εξής: α) στις περιπτώσεις όπου η διαμεσολάβηση είναι υποχρεωτική, το επισπεύδον μέρος προκαταβάλλει στον διαμεσολαβητή ποσό πενήντα (50,00) ευρώ ως αμοιβή για την υποχρεωτική αρχική συνεδρία. Το ποσό αυτό βαρύνει τα μέρη κατ’ ισομοιρία. Σε περίπτωση που η διαφορά αχθεί ενώπιον δικαστηρίου, το μέρος της διαφοράς που δεν προσήλθε στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, παρότι κλήθηκε νόμιμα προς τούτο ή δεν κατέβαλε το ποσό που του αναλογεί για την αμοιβή του διαμεσολαβητή για την υποχρεωτική αρχική συνεδρία, καταδικάζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 176 επ. Κ.Πολ.Δ. σε ολόκληρο το ποσό που κατέβαλε το επισπεύδον μέρος για την υποχρεωτική αρχική συνεδρία. Το ποσό αυτό λογίζεται ως δικαστικό έξοδο ανεξάρτητα από την έκβαση της δίκης, β) για κάθε ώρα διαμεσολάβησης μετά την υποχρεωτική αρχική συνεδρία η ελάχιστη αμοιβή ορίζεται στο ποσό των ογδόντα (80,00) ευρώ και βαρύνει τα μέρη κατ’ ισομοιρία . Ο διαμεσολαβητής οφείλει να παρέχει στα μέρη πλήρη ενημέρωση για την αμοιβή του.

Είναι δυνατή η εκτέλεση μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Μετά το πέρας της διαδικασίας διαμεσολάβησης, το πρακτικό υπογράφεται από τον διαμεσολαβητή, τα μέρη και τους νομικούς παραστάτες τους. Σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας, το πρακτικό μπορεί να υπογράφεται μόνο από τον διαμεσολαβητή. Κάθε μέρος δύναται να καταθέσει το πρακτικό επίτευξης συμφωνίας οποτεδήποτε στη γραμματεία του καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμόδιου δικαστηρίου, στο οποίο εκκρεμεί ή πρόκειται να εισαχθεί η εκδίκαση της υπόθεσης. Μετά την κατάθεση του πρακτικού στο Δικαστήριο η άσκηση αγωγής για την ίδια διαφορά είναι απαράδεκτη στο μέτρο που το αντικείμενό της καλύπτεται από τη συμφωνία των μερών, τυχόν δε εκκρεμής δίκη καταργείται.

Το πρακτικό της διαμεσολάβησης του παρόντος άρθρου αποτελεί, από την κατάθεσή του στη γραμματεία του αρμόδιου δικαστηρίου, εκτελεστό τίτλο σύμφωνα με την περίπτωση ζ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 904 Κ.Πολ.Δ., εφόσον η συμφωνία μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αναγκαστικής εκτέλεσης. Το απόγραφο εκδίδεται ατελώς από τον δικαστή ή τον πρόεδρο του αρμόδιου Δικαστηρίου.

Αν η συμφωνία που περιέχεται στο πρακτικό διαμεσολάβησης περιλαμβάνει και διατάξεις που αφορούν δικαιοπραξίες, οι οποίες υπόκεινται εκ του νόμου σε συμβολαιογραφικό τύπο, οι δικαιοπραξίες αυτές πρέπει να περιβληθούν τον συμβολαιογραφικό τύπο. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις που διέπουν τη σύνταξη τέτοιων συμβολαιογραφικών εγγράφων και τη μεταγραφή τους.

Το πρακτικό της διαμεσολάβησης του παρόντος άρθρου από την κατάθεσή του στη γραμματεία του κατά την παράγραφο 2 αρμόδιου Δικαστηρίου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τίτλος προς εγγραφή ή εξάλειψη υποθήκης, σύμφωνα με το εδάφιο γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 293 Κ.Πολ.Δ.

Η έγγραφη γνωστοποίηση του διαμεσολαβητή προς τα μέρη για τη διεξαγωγή της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας ή η συμφωνία της εκούσιας προσφυγής στη διαδικασία της διαμεσολάβησης του άρθρου 5, αναστέλλει την παραγραφή και την αποσβεστική προθεσμία άσκησης των αξιώσεων και των δικαιωμάτων, εφόσον αυτές έχουν αρχίσει σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου, καθώς και τις δικονομικές προθεσμίες των άρθρων 237 και 238 Κ.Πολ.Δ., για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία διαμεσολάβησης.

Με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 261, 262 και 263 ΑΚ, η παραγραφή και η αποσβεστική προθεσμία άσκησης των αξιώσεων και των δικαιωμάτων του ουσιαστικού δικαίου που ανεστάλησαν, συνεχίζονται την επομένη της σύνταξης του πρακτικού μη επίτευξης συμφωνίας ή της επίδοσης δήλωσης αποχώρησης από τη διαδικασία της διαμεσολάβησης του ενός μέρους προς το άλλο και προς τον διαμεσολαβητή ή της με οποιονδήποτε τρόπο ολοκλήρωσης ή κατάργησης της διαδικασίας της διαμεσολάβησης.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών

Υπουργείο Εργασίας & ΚοινωνικώνΥποθέσεων

Συνήγορος του Καταναλωτή

Υπουργείο Δικαιοσύνης

Ελληνικό Κέντρο Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας

Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες:

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Ισπανία

Ένα από τα φαινόμενα που απασχολούν την διοίκηση της δικαιοσύνης στην Ισπανία τα τελευταία χρόνια είναι η αύξηση των προσφυγών στα δικαστήρια, γεγονός που έχει συνέπειες στην ομαλή απονομή δικαιοσύνης.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αναζητούνται εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης των διαφορών, οι οποίοι θα λειτουργούν αποτελεσματικότερα από το υφιστάμενο σύστημα.

Η διαμεσολάβηση αποτελεί έναν από τους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης διαφορών, όπως και η διαιτησία και ο συμβιβασμός.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Βλέπε πληροφορίες σχετικά με την εξεύρεση διαμεσολαβητή στην Ισπανία.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Ο νόμος 5/2012, της 6ης Ιουλίου 2012, περί διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις μεταφέρει στο ισπανικό δίκαιο την οδηγία 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2008. Ο εν λόγω νόμος θεσπίζει ένα ελάχιστο πλαίσιο για την άσκηση της διαμεσολάβησης, με την επιφύλαξη των διατάξεων που εγκρίνουν οι αυτόνομες κοινότητες.

Διαμεσολάβηση σε εργατικές διαφορές

Η διαμεσολάβηση είναι πολύ διαδεδομένος τρόπος επίλυσης εργατικών διαφορών. Ενίοτε η προσφυγή στη διαμεσολάβηση είναι υποχρεωτική πριν από την προσφυγή στα δικαστήρια. Οι διαφορές σε θέματα συλλογικών συμβάσεων συνήθως επιλύονται με διαμεσολάβηση, ενώ σε κάποιες αυτόνομες κοινότητες προσφυγή σε διαμεσολάβηση γίνεται και για την επίλυση διαφορών μεταξύ ιδιωτών.

Στις αυτόνομες κοινότητες λειτουργούν οργανισμοί εργατικής διαμεσολάβησης που ασχολούνται αποκλειστικά με εργατικές διαφορές. Σε εθνικό επίπεδο, η διασυνομοσπονδιακή υπηρεσία διαμεσολάβησης και διαιτησίας (Servicio Interconfederal de Mediación y Arbitraje, SIMA) προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες διαμεσολάβησης σε περιπτώσεις διαφορών που υπερβαίνουν το πεδίο αρμοδιοτήτων των οργάνων των αυτόνομων κοινοτήτων.

Ο νόμος 36/2011, ο οποίος ρυθμίζει τις εργατικές διαφορές, θεσπίζει μια πραγματική καινοτομία ορίζοντας, ως γενικό κανόνα, ότι κάθε αγωγή πρέπει να συνοδεύεται από βεβαίωση που πιστοποιεί την πρόθεση προηγούμενου συμβιβασμού ή διαμεσολάβησης ενώπιον της αρμόδιας διοικητικής υπηρεσίας, της υπηρεσίας διαμεσολάβησης, διαιτησίας και συμβιβασμού (Servicio de Mediación, Arbitraje y Conciliación, SMAC), ή ενώπιον οργάνων που αναλαμβάνουν τα συγκεκριμένα καθήκοντα βάσει της συλλογικής σύμβασης, παρότι το επόμενο άρθρο απαριθμεί τις διαδικασίες που εξαιρούνται από την εν λόγω απαίτηση.

Ο νόμος 36/ 2011 δεν θεσπίζει ρητώς την παραπομπή σε διαμεσολάβηση μόνον σε σχέση με τον προδικαστικό συμβιβασμό, αλλά και μετά την έναρξη της δίκης.

Διαμεσολάβηση σε αστικές και οικογενειακές διαφορές

Ο νόμος 5/2012 περί διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις προβλέπει τη δυνατότητα εκ των προτέρων ενημέρωσης των διαδίκων για τη δυνατότητα προσφυγής σε διαμεσολάβηση σε μια προσπάθεια επίλυσης της διαφοράς. Επίσης, λαμβάνοντας υπόψη το αντικείμενο της δίκης, το δικαστήριο μπορεί να καλέσει τους διαδίκους να επιχειρήσουν να επιτύχουν μια συμφωνία η οποία θα θέσει τέλος στη δίκη, επιτρέποντας στους διαδίκους να ζητήσουν την αναστολή της δίκης για να συμμετάσχουν σε διαμεσολάβηση ή διαιτησία.

Ο νόμος 5/2012 επέφερε σημαντική αλλαγή στη συγκεκριμένη κατηγορία διαφορών, καθώς ενσωμάτωσε ρητή αναφορά στη διαμεσολάβηση στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Ley de Enjuiciamiento Civil) όσον αφορά τους έκτακτους τρόπους λήξης της δίκης.

Στην ισπανική έννομη τάξη, η διαδικασία διαμεσολάβησης είναι περισσότερο δομημένη και αναπτυγμένη στον τομέα του οικογενειακού δικαίου.

Σε εθνικό επίπεδο, ο νόμος 15/ 2005 αποτέλεσε σημαντικό βήμα προόδου, καθώς λαμβάνει υπόψη τη διαμεσολάβηση ως εθελοντικό εναλλακτικό τρόπο επίλυσης οικογενειακών διαφορών και διακηρύσσει την ελευθερία ως υπέρτατη αξία της ισπανικής έννομης τάξης. Προβλέπει ότι οι διάδικοι μπορούν να ζητήσουν ανά πάσα στιγμή από τον δικαστή την αναστολή της δικαστικής διαδικασίας για να προσφύγουν σε οικογενειακή διαμεσολάβηση και να επιχειρήσουν να επιτύχουν συναινετική λύση στα θέματα που αποτελούν αντικείμενο της διαφοράς.

Από την άλλη πλευρά, ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας προβλέπει τη δυνατότητα των διαδίκων να ζητήσουν, με κοινή συμφωνία, την αναστολή της δίκης για να συμμετάσχουν σε διαμεσολάβηση, αλλά δεν υποχρεώνει τον δικαστή να αναστείλει ab initio τη δίκη για να κατευθύνει τους διαδίκους προς μια ενημερωτική συνεδρία ούτε συνιστά την εν λόγω εξ αρχής αναστολή.

Οι παρεχόμενες υπηρεσίες οικογενειακής διαμεσολάβησης χαρακτηρίζονται από μεγάλη ανομοιογένεια στις διάφορες αυτόνομες κοινότητες, ενώ ενδέχεται να διαφέρουν και από περιοχή σε περιοχή εντός της ίδιας αυτόνομης κοινότητας. Σε ορισμένες αυτόνομες κοινότητες, υπηρεσίες διαμεσολάβησης για την επίλυση οικογενειακών διαφορών παρέχονται σε επίπεδο κοινότητας (π.χ. Καταλονία), ενώ σε άλλες παρέχονται από τις δημοτικές αρχές.

Το Γενικό Δικαστικό Συμβούλιο (Consejo General del Poder Judicial) στηρίζει και εποπτεύει τις διαμεσολαβητικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν διάφορα ισπανικά δικαστήρια, με τη βοήθεια των αυτόνομων κοινοτήτων, των πανεπιστημίων, των δημοτικών αρχών ή διαφόρων ενώσεων.

Διαμεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις

Η διαμεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις αποσκοπεί αφενός στην επανένταξη του δράστη και αφετέρου στην αποζημίωση του θύματος.

Το δίκαιο ανηλίκων (ηλικίας 14 έως 18 ετών) προβλέπει ρητά τη διαμεσολάβηση ως μέσο επίτευξης της αναμόρφωσης του ανηλίκου. Στο συγκεκριμένο πεδίο, η διαμεσολάβηση διεξάγεται από τις ομάδες υποστήριξης της Εισαγγελίας Ανηλίκων (Fiscalía de Menores), παρότι μπορεί επίσης να διεξαχθεί από οργανισμούς των αυτόνομων κοινοτήτων ή άλλους φορείς, π.χ. ενώσεις.

Στο δίκαιο ενηλίκων δεν προβλέπεται διαμεσολάβηση, αν και βάσει του ποινικού δικαίου και της ποινικής δικονομίας, που επιτρέπουν τη συμμόρφωση και τη μείωση της ποινής λόγω αποκατάστασης της βλάβης, αλλά και των ισχυόντων διεθνών κανόνων, στην πράξη σε ορισμένους νομούς γίνεται προσφυγή σε διαμεσολάβηση.

Συνήθως, προσφυγή σε διαμεσολάβηση γίνεται σε μικροαδικήματα, όπως πταίσματα, παρότι είναι δυνατόν να γίνει και σε υποθέσεις εγκληματικών ενεργειών, εφόσον οι περιστάσεις το επιτάσσουν.

Όσον αφορά τη βία με βάση το φύλο, ο οργανικός νόμος (Ley Orgánica) 1/2004 σχετικά με τα μέτρα συνολικής προστασίας κατά της βίας με βάση το φύλο θεσπίζει τη ρητή απαγόρευση της διαμεσολάβησης σε περίπτωση βίας με βάση το φύλο. Ωστόσο, αυξάνονται συνεχώς οι υπέρμαχοι της διαμεσολάβησης στη συγκεκριμένη κατηγορία υποθέσεων, καθώς συνιστάται να αξιολογείται κάθε περίπτωση χωριστά για να διαπιστώνεται κατά πόσον ενδείκνυται ή όχι η διαμεσολάβηση. Υπό την έννοια αυτή, το Γενικό Δικαστικό Συμβούλιο τόνισε, στην έκθεση σχετικά με τη βία στην οικογένεια με βάση το φύλο του 2001, ότι ενδείκνυται η παραπομπή στα αστικά δικαστήρια των ήσσονος σημασίας αδικημάτων ή πταισμάτων που αφορούν οικογενειακή βία.

Το Γενικό Δικαστικό Συμβούλιο στηρίζει και εποπτεύει τις διαμεσολαβητικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν ανακριτές, ποινικά δικαστήρια και εφετεία στην Ισπανία. Μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, οι περισσότερες διαφορές έχουν επιλυθεί με διαμεσολάβηση στην Καταλονία και στη Χώρα των Βάσκων.

Διαμεσολάβηση σε διοικητικές διαφορές

Ο νόμος περί διοικητικών διαφορών (Ley de la Jurisdicción Contencioso-administrativa) δεν προβλέπει ρητώς τη δυνατότητα προσφυγής σε εναλλακτικές μορφές επίλυσης διαφορών μέσω τρίτων, παρότι δεν περιέχει επίσης καμία σχετική απαγόρευση.

Επίσης, ο συγκεκριμένος νόμος προβλέπει τη δυνατότητα ελέγχου της νομιμότητας των διοικητικών δραστηριοτήτων μέσω άλλων μεθόδων, συμπληρωματικών της δικαστικής, για την αποφυγή του πολλαπλασιασμού των περιττών προσφυγών και την παροχή οικονομικών και ταχειών λύσεων επίλυσης των πολυάριθμων διαφορών.

Στην Πύλη για τη διοίκηση της δικαιοσύνης διατίθενται πληροφορίες σχετικά με τα δικαστικά όργανα τα οποία παρέχουν, σε αστικές, εμπορικές, ποινικές, εργατικές και οικογενειακές υποθέσεις, υπηρεσίες δικαστικής διαμεσολάβησης. Παρέχονται επίσης πληροφορίες σχετικά με τις διάφορες υπηρεσίες εξωδικαστικής διαμεσολάβησης, οι οποίες είναι διαθέσιμες από διάφορους συλλόγους και επαγγελματικές ενώσεις.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες;

Κατά κανόνα, η διαμεσολάβηση διεξάγεται από αμερόληπτο τρίτο, με υποχρέωση εχεμύθειας.

Τα μέρη, με τη βοήθεια των δικηγόρων τους, ενδέχεται να αποφασίσουν να προσφύγουν στις υπηρεσίες διαμεσολαβητή με δική τους πρωτοβουλία και να κοινοποιήσουν την απόφασή τους αυτή στο δικαστήριο, ή ενδέχεται να τους το προτείνει το δικαστήριο εφόσον η υπόθεση είναι δεκτική διαμεσολάβησης.

Σε ποινικές υποθέσεις, συνήθως η πρόταση προσφυγής σε διαμεσολάβηση γίνεται πρώτα στον δράστη και, εφόσον αυτός συναινεί, προτείνεται και στο θύμα.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Ο νόμος 5/2012 περί διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις ορίζει ότι ο διαμεσολαβητής πρέπει να διαθέτει επίσημο δίπλωμα πανεπιστημίου ή ανώτερης επαγγελματικής κατάρτισης, καθώς και ειδική κατάρτιση για την άσκηση της διαμεσολάβησης, την οποία αποκτά με την παρακολούθηση ενός ή περισσότερων ειδικών μαθημάτων που διδάσκονται από κατάλληλα διαπιστευμένα ιδρύματα. Τα προσόντα αυτά ισχύουν για την άσκηση της δραστηριότητας του διαμεσολαβητή οπουδήποτε στην εθνική επικράτεια.

Ορισμένες αυτόνομες κοινότητες αναφέρονται, μέσω των νόμων και των εκτελεστικών κανονισμών που θεσπίζουν, στην απαραίτητη κατάρτιση για την άσκηση της διαμεσολάβησης σε οικογενειακές υποθέσεις. Γενικά, ο διαμεσολαβητής απαιτείται να είναι κάτοχος πανεπιστημιακού τίτλου, τουλάχιστον μέσου επιπέδου, και επιπλέον να έχει παρακολουθήσει ειδική, πρακτική κυρίως, κατάρτιση σε θέματα διαμεσολάβησης διάρκειας από 100 έως 300 ώρες.

Ειδική κατάρτιση σε θέματα διαμεσολάβησης παρέχεται συνήθως από πανεπιστήμια και επαγγελματικούς συλλόγους, όπως ο Σύλλογος Ψυχολόγων ή ο Δικηγορικός Σύλλογος.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Κατά κανόνα, όταν η διαμεσολάβηση προτείνεται από το δικαστήριο παρέχεται δωρεάν.

Σε εργατικές διαφορές, οι υπηρεσίες των αυτόνομων κοινοτήτων και της SIMA παρέχονται δωρεάν.

Σε οικογενειακές διαφορές, οι υπηρεσίες από φορείς που συνεργάζονται με τα δικαστήρια παρέχονται συνήθως δωρεάν. Στην Καταλονία το κόστος της διαδικασίας διαμεσολάβησης για διάδικους που δεν χαίρουν του ευεργετήματος της πενίας καθορίζεται από τις αρχές.

Σε ποινικές υποθέσεις, η διαμεσολάβηση από δημόσιους οργανισμούς παρέχεται δωρεάν.

Πέραν της προτεινόμενης από το δικαστήριο διαμεσολάβησης, τα μέρη έχουν την απόλυτη ευχέρεια να προσφύγουν σε διαμεσολαβητή καταβάλλοντας την αμοιβή του, η οποία συμφωνείται με ελεύθερη διαπραγμάτευση. Όσον αφορά το κόστος της διαμεσολάβησης, ο νόμος 5/2012 ορίζει ρητώς ότι, ανεξάρτητα από το κατά πόσον επιτεύχθηκε συμφωνία, το κόστος κατανέμεται εξίσου μεταξύ των μερών, εκτός αντίθετης συμφωνίας.

Με σκοπό την παρότρυνση της εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, ο νόμος 10/2012, ο οποίος προβλέπει συγκεκριμένα τέλη στον τομέα της απονομής της δικαιοσύνης και του εθνικού ιδρύματος τοξικολογίας και εγκληματολογίας (Instituto Nacional de Toxicología y Ciencias Forenses), προβλέπει επιστροφή του τέλους, όταν επιτυγχάνεται εξωδικαστική λύση η οποία εξοικονομεί μέρος των εξόδων της παροχής υπηρεσιών.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Ο νόμος 5/ 2012 προβλέπει ότι τα μέρη μπορούν να περιβάλουν με τον συμβολαιογραφικό τύπο τη συμφωνία που πέτυχαν στο πλαίσιο της διαδικασίας διαμεσολάβησης.

Όταν η συμφωνία διαμεσολάβησης πρέπει να επιβληθεί σε άλλο κράτος, εκτός της περιαφής του συμβολαιογραφικού τύπου, απαιτείται η τήρηση των προϋποθέσεων που ενδέχεται να προβλέπονται στις διεθνείς συμβάσεις στις οποίες η Ισπανία είναι συμβαλλόμενο μέρος και στη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όταν η συμφωνία επιτυγχάνεται στο πλαίσιο διαμεσολάβησης που ξεκίνησε μετά την κίνηση ένδικης διαδικασίας, οι διάδικοι μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο την επικύρωση της συμφωνίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Η δυνατότητα επιβολής συμφωνίας διαμεσολάβησης εξαρτάται από τον βαθμό δυνατότητας συμφωνίας στα θέματα στα οποία επιτεύχθηκε συμφωνία.

Σχετικοί σύνδεσμοι

ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΔΙΑΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑΣ

Σε ποιον να απευθυνθώ;

Στη Γαλλία, δεν υπάρχει κεντρική ή κυβερνητική αρχή αρμόδια για τη ρύθμιση της δραστηριότητας της διαμεσολάβησης.

Δεν υπάρχει επίσημος ιστότοπος για τη διαμεσολάβηση. Ωστόσο, διατίθεται ενημερωμένη ενότητα για τη διαμεσολάβηση στη διεύθυνση www.justice.fr και στον ιστότοπο της δημόσιας υπηρεσίας του Συνηγόρου επιχειρήσεων: https://www.economie.gouv.fr/mediateur-des-entreprises καθώς και στη διεύθυνση για τη διοικητική διαμεσολάβηση.

Οι κατάλογοι διαμεσολαβητών σε αστικές, κοινωνικές και εμπορικές υποθέσεις, που θεσπίστηκαν με το άρθρο 8 του νόμου 2016-1547, της 18ης Νοεμβρίου 2016, για τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος του εικοστού πρώτου αιώνα, δημοσιεύονται από τα εφετεία. Οι κατάλογοι αυτοί αποσκοπούν κυρίως στην ενημέρωση των δικαστών και μπορούν να κοινοποιηθούν στους διαδίκους με κάθε μέσο. Ειδικότερα, είναι διαθέσιμοι στον ιστότοπο των αρμόδιων εφετείων.

Για ποια θέματα είναι αποδεκτή ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Διαμεσολάβηση μπορεί να πραγματοποιηθεί οποτεδήποτε και σε όλους τους τομείς του δικαίου, με εξαίρεση εκείνους που αφορούν τους «κατευθυντήριους κανόνες δημόσιας τάξης». Ενδεικτικά, δεν είναι δυνατόν να προσφύγει κανείς σε διαμεσολάβηση με σκοπό να παρακαμφθούν επιτακτικοί κανόνες αναφορικά με τον γάμο ή το διαζύγιο.

Η διαμεσολάβηση πραγματοποιείται σε διάφορους τομείς, για παράδειγμα:

• συγκρούσεις μεταξύ γειτόνων
• προβλήματα μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών
• προβλήματα στο οικογενειακό πλαίσιο
• διαφορές στον τομέα των ανθρώπινων σχέσεων, στο πλαίσιο οργανισμών
• διαφορές μεταξύ επιχειρήσεων, στο πλαίσιο εκτέλεσης σύμβασης ή σε οποιαδήποτε άλλη διαφορά
• διαφορές μεταξύ επιχειρήσεων και τραπεζικού συστήματος
• δυσκολίες στις δημόσιες συμβάσεις ή διαφορές με κρατικές αρχές, δημόσιους οργανισμούς και οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Προσφυγή στη διαμεσολάβηση

Ο νόμος 95-125, της 8ης Φεβρουαρίου 1995, για την οργάνωση των δικαστηρίων και την αστική, ποινική και διοικητική διαδικασία, εισήγαγε την πολιτική διαμεσολάβηση στο γαλλικό δίκαιο.

Με τη διάταξη αριθ. 2011-1540 της 16ης Νοεμβρίου 2011 μεταφέρθηκε στο εσωτερικό δίκαιο η οδηγία 2008/52/ΕΚ που θεσπίζει πλαίσιο για την προώθηση της εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών από τα μέρη, με τη βοήθεια τρίτου, του διαμεσολαβητή, επεκτείνοντας την εφαρμογή της τόσο στη διαμεσολάβηση σε διασυνοριακές διαφορές όσο και στην εσωτερική διαμεσολάβηση, με εξαίρεση τις διαφορές που αφορούν σύμβαση εργασίας, καθώς και στον τομέα του κυριαρχικού διοικητικού δικαίου.

Η διάταξη της 16ης Νοεμβρίου 2011 τροποποιεί επίσης τον νόμο της 8ης Φεβρουαρίου 1995, με σκοπό τη θέσπιση ενός γενικού πλαισίου για τη διαμεσολάβηση. Η διάταξη ορίζει την έννοια της διαμεσολάβησης, διευκρινίζει τις ικανότητες που πρέπει να διαθέτει ο διαμεσολαβητής και υπενθυμίζει την αρχή της εμπιστευτικότητας της διαμεσολάβησης, η οποία είναι απαραίτητη για την επιτυχία της διαδικασίας.

Από το 2010 ο Συνήγορος επιχειρήσεων, ο οποίος διορίστηκε με διάταγμα του Προέδρου της Δημοκρατίας και υπάγεται στον Υπουργό Οικονομίας, Οικονομικών και Ανάκτησης, προσφέρει δωρεάν και εμπιστευτικά υπηρεσίες διαμεσολάβησης σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Ως εκ τούτου, συμβάλλει στο γενικό συμφέρον της ανάπτυξης εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών. Μπορεί επίσης να επιληφθεί στο πλαίσιο διαφορών μεταξύ επιχειρήσεων, εκτέλεσης σύμβασης ή άλλης διαφοράς, καθώς και σε περίπτωση δυσχερειών που ανακύπτουν στο πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων ή διαφορών με κρατικές αρχές, δημόσιους οργανισμούς ή οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Τέλος, ο κώδικας διοικητικής δικαιοσύνης περιλαμβάνει τμήμα αφιερωμένο στη διοικητική διαμεσολάβηση με πρωτοβουλία των διαδίκων ή του δικαστή (βλ. άρθρα L. 213-1 επ.).

Η συμβατική διαμεσολάβηση:

Η διαμεσολάβηση μπορεί να πραγματοποιείται με πρωτοβουλία των μερών. Μπορεί να λάβει χώρα χωρίς να έχει ασκηθεί προσφυγή ενώπιον του δικαστηρίου.

Ωστόσο, διάδικοι που έχουν ζητήσει από δικαστή να επιλύσει τη διαφορά τους έχουν τη δυνατότητα, εφόσον υπάρχει αμοιβαία συμφωνία, να προσφύγουν σε μέθοδο φιλικού διακανονισμού των διαφορών, ιδίως με τη μεσολάβηση διαμεσολαβητή.

Δικαστική μεσολάβηση:

Όταν ασκηθεί αγωγή ενώπιον δικαστηρίου: «ο δικαστής που επιλαμβάνεται της διαφοράς μπορεί, αφού εξασφαλίσει τη συμφωνία των διαδίκων, να ορίσει τρίτον ο οποίος θα ακούσει τα μέρη και θα αντιπαραβάλει τις απόψεις τους προκειμένου να βρεθεί λύση στη διαφορά τους» (άρθρο 131-1 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Σε οικογενειακές υποθέσεις, ο δικαστής μπορεί επίσης να διατάξει τα μέρη, στο περιορισμένο πεδίο του καθορισμού της άσκησης της γονικής μέριμνας ή της λήψης προσωρινών μέτρων σε υποθέσεις διαζυγίου, να συμμετάσχουν σε σύσκεψη ενημέρωσης σχετικά με τη διαμεσολάβηση, η οποία παρέχεται δωρεάν στα μέρη και δεν συνεπάγεται καμία ιδιαίτερη κύρωση (άρθρα 255 και 373-2-10 του Αστικού Κώδικα).

Ο νόμος 2019-222, της 23ης Μαρτίου 2019, σχετικά με τον προγραμματισμό της περιόδου 2018-2022 και τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος εισήγαγε στο άρθρο 373-2-10 του Αστικού Κώδικα τη διαμεσολάβηση μετά τη δίκη με το άρθρο 373-2-10 του Αστικού Κώδικα:

«Σε περίπτωση διαφωνίας, ο δικαστής καταβάλει προσπάθειες να συμφιλιώσει τους διαδίκους.

Προκειμένου να διευκολυνθούν οι γονείς ώστε να επιδιώξουν συναινετική άσκηση της γονικής μέριμνας, ο δικαστής μπορεί να τους προτείνει μέτρο διαμεσολάβησης —εκτός εάν ένας από τους γονείς επικαλεστεί ότι ο άλλος γονέας έχει διαπράξει πράξεις βίας εις βάρος του ιδίου ή του παιδιού— και, αφού λάβει τη συγκατάθεσή τους, να διορίσει οικογενειακό διαμεσολαβητή με σκοπό την έκδοση, μεταξύ άλλων, και της τελικής απόφασης σχετικά με τον τρόπο άσκησης της γονικής μέριμνας.

Μπορεί επίσης να δώσει εντολή —εκτός εάν ένας από τους γονείς επικαλεστεί ότι ο άλλος γονέας έχει διαπράξει πράξεις βίας εις βάρος του ιδίου ή του παιδιού— να συναντήσουν οικογενειακό διαμεσολαβητή ο οποίος θα τους ενημερώσει για το σκοπό του μέτρου, καθώς και για τη σχετική διαδικασία.»

Σε διοικητικές υποθέσεις, ο δικαστής μπορεί επίσης να προτείνει διαμεσολάβηση: «όταν η διαφορά αχθεί ενώπιον διοικητικού δικαστηρίου ή εφετείου, ο πρόεδρος του δικαστικού σχηματισμού μπορεί, κατόπιν συμφωνίας των διαδίκων, να διατάξει διαμεσολάβηση για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ τους» (άρθρο L. 213-1 του κώδικα διοικητικής δικαιοσύνης). Οι ίδιοι κανόνες ισχύουν και ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, που είναι το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο (άρθρο L. 114-1 του κώδικα διοικητικής δικαιοσύνης).

Διαταγή διαμεσολάβησης:

Όταν ασκηθεί αγωγή ενώπιον δικαστηρίου, και εκτός και αν έχει λάβει συμφωνία των μερών ως προς τη διαμεσολάβηση, «ο δικαστής μπορεί να διατάξει τα μέρη να συναντηθούν, εντός ορισμένης προθεσμίας, με διαμεσολαβητή που έχει αναλάβει να τα ενημερώσει για το αντικείμενο και την εξέλιξη μέτρου διαμεσολάβησης (...).» (άρθρο 127-1 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

«Υποχρεωτική διαμεσολάβηση»

Οι πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις έχουν εισαγάγει στο γαλλικό δίκαιο την υποχρεωτική προσφυγή σε διαμεσολάβηση σε ορισμένες περιπτώσεις.

Το άρθρο 7 του νόμου 2016-1547, της 18ης Νοεμβρίου 2016, σχετικά με τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος του εικοστού αιώνα εισήγαγε, σε δοκιμαστική βάση, απόπειρα υποχρεωτικής προηγούμενης διαμεσολάβησης σε οικογενειακές υποθέσεις σε έντεκα δικαστήρια. Το μέτρο εισήχθη για δοκιμαστική περίοδο η λήξη της οποίας είχε αρχικά προγραμματιστεί για το τέλος του 2019 και παρατάθηκε έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Τα πρόσωπα που επιθυμούν να τροποποιήσουν απόφαση του δικαστηρίου οικογενειακών υποθέσεων ή διάταξη σύμβασης που έχει εγκριθεί από το δικαστήριο οφείλουν, υπό ποινή απαράδεκτου, να προσφύγουν σε οικογενειακή διαμεσολάβηση πριν από την παραπομπή της υπόθεσης στο δικαστήριο.

Οι σχετικές αιτήσεις αφορούν:

• τον τόπο συνήθους διαμονής του παιδιού ή των παιδιών·
• το δικαίωμα επικοινωνίας και στέγασης·
• τη συμβολή στην εκπαίδευση και τη συντήρηση ανήλικων τέκνων·
• αποφάσεις που αφορούν την άσκηση της γονικής μέριμνας.

Δεν απαιτείται απόπειρα προηγούμενης οικογενειακής διαμεσολάβησης στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• άσκηση βίας από τον ένα γονέα κατά του άλλου γονέα ή του παιδιού, αίτηση επικύρωσης συμφωνίας μεταξύ των μερών,
• ύπαρξη άλλου θεμιτού λόγου που αξιολογείται από το δικαστήριο.

Ο νόμος αριθ. 2019-222, της 23ης Μαρτίου 2019, για τον προγραμματισμό της περιόδου 2018-2022 και τη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, καθιέρωσε την υποχρεωτική χρήση ενός από τα εναλλακτικά μέσα επίλυσης διαφορών, συμπεριλαμβανομένης της διαμεσολάβησης, όταν η αξία της αγωγής δεν υπερβαίνει τα 5.000 ευρώ και αφορά διαφορά μεταξύ γειτόνων ή μη φυσιολογική σχέση γειτονίας. Στην περίπτωση αυτή, και υπό ποινή απαραδέκτου που μπορεί να κηρυχθεί αυτεπαγγέλτως από τον δικαστή, πριν από την παραπομπή στο δικαστήριο πρέπει να προηγηθεί, κατ’ επιλογή των μερών, απόπειρα συμβιβασμού από διαμεσολαβητή, απόπειρα διαμεσολάβησης ή απόπειρα συμμετοχικής διαδικασίας, εκτός από πέντε περιπτώσεις που προβλέπονται από τον νόμο:

• εάν τουλάχιστον ένα από τα μέρη υποβάλει αίτηση έγκρισης συμφωνίας·
• όταν απαιτείται προηγούμενη προσφυγή κατά του λήπτη της απόφασης·
• εάν η μη προσφυγή σε κάποια από τις μεθόδους φιλικού διακανονισμού που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο δικαιολογείται από θεμιτό λόγο, συμπεριλαμβανομένης της μη διαθεσιμότητας δικαστικών μεσολαβητών εντός εύλογου χρονικού διαστήματος·
• εάν ο δικαστής ή η διοικητική αρχή πρέπει, σύμφωνα με ειδική διάταξη, να προβεί σε προηγούμενη απόπειρα συμβιβασμού·
• εάν ο πιστωτής έχει κινήσει ανεπιτυχώς απλουστευμένη διαδικασία για την είσπραξη σε περίπτωση μικροδιαφορών.

Ενώπιον του διοικητικού δικαστηρίου, οι διαφορές μπορούν να υποβληθούν σε υποχρεωτική προηγούμενη διαμεσολάβηση, δωρεάν και με διορισμένο διαμεσολαβητή για κάθε είδος διαφοράς. Επί του παρόντος, προβλέπεται υποχρεωτική προηγούμενη διαμεσολάβηση για τις διαφορές που αφορούν τις αποφάσεις της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης (Pôle Emploi) και για ορισμένες αποφάσεις που αφορούν ορισμένους δημόσιους υπαλλήλους (βλ. διάταγμα αριθ. 2022-433 της 25ης Μαρτίου 2022 σχετικά με την υποχρεωτική διαδικασία προηγούμενης διαμεσολάβησης που εφαρμόζεται σε ορισμένες υπαλληλικές διαφορές και σε ορισμένες κοινωνικές διαφορές).

Ποινική διαμεσολάβηση

Σύμφωνα με το άρθρο 41-1 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αν ο εισαγγελέας κρίνει ότι το μέτρο αυτό είναι ικανό να αποκαταστήσει τη ζημία που προκλήθηκε στο θύμα, να θέσει τέρμα στο πρόβλημα που προκλήθηκε από την αξιόποινη πράξη ή να συμβάλει στην κοινωνική επανένταξη του δράστη, ο εισαγγελέας μπορεί, πριν από την έκδοση της απόφασης για την ποινική δίωξη, απευθείας ή μέσω διαμεσολαβητή ή του εισαγγελέα, να μεριμνήσει, κατόπιν αιτήματος ή με τη σύμφωνη γνώμη του θύματος, για διεξαγωγή διαμεσολάβησης μεταξύ του δράστη και του θύματος.

Η ποινική διαμεσολάβηση παρέχει στο θύμα και στον δράστη τη δυνατότητα να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην επίλυση των δυσχερειών που προκύπτουν από την αξιόποινη πράξη και, ειδικότερα, στην αποκατάσταση κάθε είδους ζημίας που προκλήθηκε από τη διάπραξή της. Η εν λόγω διαμεσολάβηση, την οποία αναλαμβάνει διαμεσολαβητής που ορίζεται από τον εισαγγελέα, πρέπει να παρέχει στο θύμα τη δυνατότητα να εκφραστεί ελεύθερα, να αναφέρει τα πραγματικά περιστατικά και να γνωστοποιήσει τις προσδοκίες του όσον αφορά την προκληθείσα ζημία και την αιτούμενη αποζημίωση. Από την πλευρά του, ο δράστης, μέσω της άμεσης αντιπαράθεσης του με το θύμα, πρέπει να αποκτήσει επίγνωση της συμπεριφοράς του και των συνεπειών της προκειμένου να αποφευχθεί η επανάληψη των πραγματικών περιστατικών.

Σε περίπτωση μη εκτέλεσης του μέτρου της ποινικής διαμεσολάβησης λόγω της συμπεριφοράς του δράστη, ο εισαγγελέας μπορεί, εκτός εάν υπάρχουν νέα στοιχεία, να ασκήσει δίωξη. Η ποινική διαμεσολάβηση απαγορεύεται σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας του άρθρου 132-80 του Ποινικού Κώδικα με βάση τον νόμο 2020-936 της 30ής Ιουλίου 2020 για την προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.

Ρύθμιση της διαμεσολάβησης

Σε εθνικό επίπεδο, ο «κώδικας δεοντολογίας» για τους διαμεσολαβητές είναι αυτός που εγκρίθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο διαμεσολαβητής για τις επιχειρήσεις βασίζεται επίσης σε δημόσιες αρχές δράσης.

Οι «συμβεβλημένες» υπηρεσίες οικογενειακής διαμεσολάβησης, δηλαδή οι υπηρεσίες που λαμβάνουν δημόσια χρηματοδότηση από τα ταμεία οικογενειακών παροχών, το γεωργικό ταμείο κοινωνικής αλληλοβοήθειας και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, δεσμεύονται να συμμορφώνονται με ορισμένα πρότυπα σχετικά με τη λειτουργία και την ποιότητα των υπηρεσιών που καθορίζονται σε εθνικό σύστημα αναφοράς.

Το 2017 εγκρίθηκε χάρτης δεοντολογίας ως προς τη διοικητική διαμεσολάβηση για τους διαμεσολαβητές σε διοικητικές διαφορές.

Τέλος, το διάταγμα 2017-1457, της 9ης Οκτωβρίου 2017, για τον κατάλογο των διαμεσολαβητών του εφετείου, διευκρίνισε τις προϋποθέσεις εγγραφής στους καταλόγους αυτούς. Επομένως, είναι απαραίτητα τα ακόλουθα:

1. Να μην έχει εκδοθεί εις βάρος του διαμεσολαβητή καταδικαστική απόφαση, να μην είναι ανίκανος προς δικαιοπραξία και να μην έχει κηρυχθεί έκπτωτος, όπως αναφέρεται στο δελτίο αριθ. 2 του ποινικού μητρώου·
2. Να μην έχει τελέσει ο διαμεσολαβητής πράξεις προσβολής της τιμής, της ακεραιότητας και των χρηστών ηθών για τις οποίες του έχει επιβληθεί πειθαρχική ή διοικητική ποινή που επισύρει παύση από καθήκοντα, διαγραφή, ανάκληση, ανάκληση αδείας ή έγκρισης·
3. Ο διαμεσολαβητής θα πρέπει να διαθέτει κατάρτιση ή πείρα που να αποδεικνύει την ικανότητα φυσικού ή νομικού προσώπου ως προς την άσκηση διαμεσολάβησης: Κάθε φυσικό πρόσωπο που είναι μέλος του νομικού προσώπου που προβαίνει σε διαμεσολάβηση πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπονται για τα φυσικά πρόσωπα.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Επί του παρόντος, το γαλλικό θετικό δίκαιο δεν προβλέπει ειδική εκπαίδευση για την άσκηση της διαμεσολάβησης.

Σε οικογενειακές υποθέσεις, υπάρχει κρατικό δίπλωμα διαμεσολαβητή οικογενειακών υποθέσεων (DEMF). Η απόκτηση του διπλώματος αυτού δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση της διαμεσολάβησης σε οικογενειακές υποθέσεις. Ωστόσο, είναι απαραίτητο για την άσκηση αντίστοιχων καθηκόντων στο πλαίσιο συμβεβλημένης υπηρεσίας οικογενειακής διαμεσολάβησης.

Σε ποινικές υποθέσεις, τα φυσικά πρόσωπα και οι ενώσεις που έχουν δηλωθεί νομίμως έχουν το δικαίωμα να ασκούν καθήκοντα διαμεσολάβησης στα πρωτοδικεία και στα εφετεία σύμφωνα με το άρθρο R. 15-33-30 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Οι διαμεσολαβητές λαμβάνουν τουλάχιστον 35 ώρες αρχικής κατάρτισης, καθώς και συνεχή κατάρτιση, για το υπόλοιπο της δραστηριότητάς τους.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η εξωδικαστική ή η δικαστική διαμεσολάβηση δεν παρέχονται δωρεάν στα πρόσωπα που προσφεύγουν στον συγκεκριμένο τρόπο εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

Είναι δωρεάν όταν χρησιμοποιείται μία από τις πολυάριθμες δημόσιες διαμεσολαβήσεις ή όταν διατάσσεται σε ποινικές υποθέσεις. Το ίδιο ισχύει όταν αποτελεί υποχρεωτική προϋπόθεση για την άσκηση προσφυγής ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων.

Η αμοιβή του διαμεσολαβητή μπορεί να καλύπτεται από το ευεργέτημα πενίας, όπως προβλέπεται στα άρθρα 118-9 επ. του διατάγματος αριθ. 91-1266 της 19ης Δεκεμβρίου 1991. Ωστόσο, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 256 ευρώ για οποιοδήποτε μέρος ή τα 512 ευρώ για όλα τα μέρη.

Για τη δικαστική διαμεσολάβηση, η αμοιβή του καθορίζεται από τον υπεύθυνο για την τιμολόγηση δικαστή μετά την εκτέλεση της αποστολής του διαμεσολαβητή και την υποβολή έκθεσης ή κατάστασης εξόδων (άρθρο 119 του διατάγματος αριθ. 91-1266 της 19ης Δεκεμβρίου 1991). Ο δικαστής καθορίζει την προκαταβολή και την αμοιβή (άρθρα 131-6 και 131-13 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας). Επομένως, απουσία σαφώς καθορισμένου πίνακα τιμών από τα κείμενα, το μοναδιαίο κόστος των υπηρεσιών διαμεσολάβησης σε οικογενειακές υποθέσεις δεν είναι σταθερό.

Οι υπηρεσίες που χρηματοδοτούνται από το δημόσιο δεσμεύονται να σέβονται κλίμακα συμμετοχής των οικογενειών. Η χρηματική συμμετοχή που καταβάλλεται από τα μέρη, ανά συνεδρία διαμεσολάβησης και ανά άτομο, κυμαίνεται μεταξύ 2 και 131 ευρώ, ανάλογα με το εισόδημα.

Είναι δυνατόν να κηρυχθεί εκτελεστή μια συμφωνία που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Όταν τα μέρη έχουν καταλήξει σε συμφωνία, η συμφωνία αυτή τα δεσμεύει όπως οποιαδήποτε άλλη σύμβαση.

Είναι δυνατόν, εφόσον το επιθυμούν οι διάδικοι, να την καταστήσουν εκτελεστή με την υποβολή της στο αρμόδιο δικαστήριο προς έγκριση (βλ. άρθρο 1565 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας· άρθρο L. 213-4 του Κώδικα Διοικητικής Δικαιοσύνης), ή σύμφωνα με τον νόμο της 22ας Δεκεμβρίου 2021 από τη γραμματεία του δικαστηρίου, επί της πράξης του δικηγόρου.

Όταν κινείται διαδικασία διαμεσολάβησης σε δικαστικό πλαίσιο, το άρθρο 131-12 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας προβλέπει ότι η συμφωνία υποβάλλεται για επικύρωση στον δικαστή που έχει επιληφθεί της υπόθεσης.

Το άρθρο 111-3 παράγραφος 1 του κώδικα των αστικών διαδικασιών εκτέλεσης προβλέπει ότι οι συμφωνίες που προκύπτουν από δικαστική ή εξωδικαστική διαμεσολάβηση αποτελούν εκτελεστούς τίτλους οι οποίοι κηρύσσονται εκτελεστοί από τα πολιτικά ή διοικητικά δικαστήρια.

Στον τομέα της ποινικής διαμεσολάβησης, το άρθρο 41-1 παράγραφος 5 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας προβλέπει ότι, εάν ο δράστης έχει αναλάβει την υποχρέωση να καταβάλει αποζημίωση στο θύμα, το θύμα μπορεί, βάσει των σχετικών πρακτικών, να ζητήσει την καταβολή σύμφωνα με τη διαδικασία έκδοσης διαταγής πληρωμής, σύμφωνα με τους κανόνες του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Κροατίας, μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης, παρέχει μεγάλη στήριξη (νομοθετική, οικονομική, τεχνική) για την ανάπτυξη και την προώθηση της διαμεσολάβησης, η οποία έχει καταστεί ένας από τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής για τη δικαστική μεταρρύθμιση.

Δικαστική και εξωδικαστική διαμεσολάβηση

Οι διαδικασίες διαμεσολάβησης μπορούν να διεξαχθούν σε όλα τα τακτικά και εξειδικευμένα πρωτοβάθμια και τα δευτεροβάθμια δικαστήρια (δημοτικά, επαρχιακά, εμποροδικεία και ανώτατο εμποροδικείο) σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, και, ως εκ τούτου, καθ’ όλη τη διάρκεια της αναιρετικής διαδικασίας. Η διαμεσολάβηση διεξάγεται αποκλειστικά από δικαστή του δικαστηρίου που έχει λάβει κατάρτιση στη διαμεσολάβηση και αναφέρεται στον κατάλογο των δικαστών - διαμεσολαβητών που καταρτίζεται από τον πρόεδρο του δικαστηρίου μέσω ετήσιας ανάθεσης καθηκόντων. Ο δικαστής διαμεσολαβητής δεν ενεργεί ποτέ ως διαμεσολαβητής σε διαφορά για την οποία έχει διοριστεί ως δικαστής.

Η εξωδικαστική διαμεσολάβηση επί σειρά ετών διεξαγόταν με μεγάλη επιτυχία από τα κέντρα διαμεσολάβησης στο κροατικό οικονομικό και εμπορικό επιμελητήριο, το επαγγελματικό και βιοτεχνικό επιμελητήριο και την κροατική ένωση εργοδοτών, καθώς και την κροατική ένωση διαμεσολάβησης, τον δικηγορικό σύλλογο Κροατίας, την κροατική εθνική υπηρεσία ασφάλισης και την υπηρεσία κοινωνικής σύμπραξης της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Κροατίας. Ωστόσο, διαμεσολάβηση μπορεί επίσης να διεξάγεται από επιλεγμένους διαμεσολαβητές εκτός των εν λόγω κέντρων.

Σύμφωνα με το νόμο περί διαμεσολάβησης (Narodne novine) (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Κροατίας αριθ. 18/11), και τους κανόνες του μητρώου διαμεσολαβητών και των προτύπων πιστοποίησης των οργανισμών διαμεσολάβησης και διαμεσολαβητών (NN 59/11), το Υπουργείο Δικαιοσύνης τηρεί μητρώο διαμεσολαβητών.

Επιτροπή για την εναλλακτική επίλυση διαφορών

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης συγκρότησε και διόρισε την επιτροπή για την εναλλακτική επίλυση διαφορών, της οποίας η σύνθεση περιλαμβάνει εκπροσώπους από τα δικαστήρια, την εισαγγελία, την υπηρεσία κοινωνικής σύμπραξης της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Κροατίας, το κροατικό οικονομικό και εμπορικό επιμελητήριο, την κροατική ένωση εργοδοτών, το κροατικό επαγγελματικό και βιοτεχνικό επιμελητήριο και το Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Η επιτροπή έχει εντολή να παρακολουθεί την ανάπτυξη της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, την εφαρμογή των υφιστάμενων προγραμμάτων και να προτείνει μέτρα για να προωθηθεί η ανάπτυξη εναλλακτικών τρόπων επίλυσης διαφορών. Η εντολή της επιτροπής καλύπτει επίσης την παροχή γνωμοδοτήσεων και απαντήσεων σε ερωτήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της.

Κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής για την εναλλακτική επίλυση διαφορών, που πραγματοποιήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2009, εγκρίθηκε κώδικας δεοντολογίας για τους διαμεσολαβητές.

Νομοθετικό πλαίσιο

Η διαμεσολάβηση ως μέσο επίλυσης των διαφορών ρυθμίστηκε για πρώτη φορά με ειδική νομοθεσία — τον νόμο περί διαμεσολάβησης (NN 163/03, που τέθηκε σε ισχύ στις 24 Οκτωβρίου 2003), με τον οποίο ενσωματώνονται ορισμένες από τις βασικές αρχές που περιέχονται στη σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις καθώς και τη λεγόμενη Πράσινη Βίβλο για τους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης των διαφορών αστικού και εμπορικού δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο νόμος τροποποιήθηκε το 2009, και στις αρχές του 2011 ψηφίστηκε νέος νόμος για τη διαμεσολάβηση (NN 18/11), ο οποίος τέθηκε πλήρως σε ισχύ κατά την ημερομηνία προσχώρησης της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εκτός από τον νόμο περί διαμεσολάβησης, που αποτελεί το βασικότερο κείμενο στον τομέα αυτόν, υπάρχουν και άλλοι νόμοι που ρυθμίζουν εν μέρει το θέμα αυτό, καθώς και εκτελεστικοί κανονισμοί για την εξασφάλιση της εφαρμογής του νόμου.

Διαδικασία διαμεσολάβησης

Η διαδικασία διαμεσολάβησης αρχίζει με πρόταση που υποβάλλεται από τον ένα διάδικο της διαφοράς η οποία γίνεται αποδεκτή από τον άλλο διάδικο, με την υποβολή κοινή πρότασης και από τις δύο πλευρές για φιλικό διακανονισμό της διαφοράς, ή με την υποβολή πρότασης από τρίτον (π.χ. δικαστή σε δικαστικές διαδικασίες).

Οι διαμεσολαβητές είναι πρόσωπο ή πρόσωπα τα οποία διεξάγουν τη διαμεσολάβηση, κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των διαδίκων. Ο διαμεσολαβητής πρέπει να έχει σχετική κατάρτιση (η εμπειρογνωμοσύνη και οι ικανότητες του διαμεσολαβητή έχουν, μεταξύ άλλων, καθοριστική σημασία για την επιτυχία της διαμεσολάβησης) και υποβάλλονται σε συνεχή επαγγελματική κατάρτιση. Η Δικαστική Ακαδημία διαδραματίζει καίριο ρόλο για την οργάνωση και την παροχή κατάρτισης στους διαμεσολαβητές.

Η διαμεσολάβηση πρέπει να πραγματοποιείται όπως έχει συμφωνηθεί από τους διαδίκους. Ο διαμεσολαβητής, κατά τη διάρκεια της διαμεσολάβησης, διασφαλίζει τη δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση των διαδίκων. Ο διαμεσολαβητής, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαμεσολάβησης, μπορεί να έχει συναντήσεις με κάθε διάδικο χωριστά, και εκτός εάν οι διάδικοι έχουν αποφασίσει διαφορετικά, ο διαμεσολαβητής μπορεί να αποκαλύψει στον ένα διάδικο πληροφορίες και δεδομένα που λαμβάνονται από τον άλλο διάδικο, μόνον με τη συγκατάθεση του διαδίκου αυτού. Ο διαμεσολαβητής μπορεί να συμμετέχει στη σύνταξη της συμφωνίας συμβιβασμού και διατυπώνει συστάσεις για το περιεχόμενό της.

Εάν επιτευχθεί συμφωνία συμβιβασμού μέσω διαμεσολάβησης, αυτή είναι δεσμευτική για τους διαδίκους που την υπογράφουν. Εάν οι διάδικοι αναλαμβάνουν ορισμένες υποχρεώσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας, υποχρεούνται να τις εκπληρώνουν εγκαίρως. Η συμφωνία συμβιβασμού μέσω διαμεσολάβησης είναι εκτελεστό έγγραφο εάν περιέχει  ληξιπρόθεσμη υποχρέωση σε σχέση με την οποία οι διάδικοι μπορούν να καταλήξουν σε συμβιβασμό, και εάν περιέχει δήλωση του υπόχρεου που επιτρέπει ευθέως την αναγκαστική εκτέλεση (ρήτρα εκτελεστότητας).

Εκτός εάν οι διάδικοι έχουν συμφωνήσει διαφορετικά, κάθε διάδικος βαρύνεται με τα δικά του έξοδα, ενώ οι διάδικοι φέρουν τα έξοδα της διαμεσολάβησης εξίσου, ή σύμφωνα με ειδική νομοθεσία ή τους κανόνες των οργανισμών διαμεσολάβησης.

Σύμφωνα με τη γνώμη των περισσότερων εμπειρογνωμόνων στον τομέα της διαμεσολάβησης, κάθε διαφορά που αφορά δικαιώματα τα οποία οι διάδικοι μπορούν να διαθέσουν ελεύθερα είναι κατάλληλη για διαμεσολάβηση και οι διάδικοι θα πρέπει σχεδόν πάντοτε να ενθαρρύνονται να επιλύουν τις διαφορές τους με φιλικό διακανονισμό. Η διαμεσολάβηση είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για διαφορές οικονομικού χαρακτήρα (π.χ. εμπορικές διαφορές), καθώς και σε διασυνοριακές διαφορές (ένας εκ των διαδίκων έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης) σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι διασυνοριακές διαφορές δεν περιλαμβάνουν τις τελωνειακές, φορολογικές ή διοικητικές διαδικασίες ή τις διαφορές που αφορούν την ευθύνη κράτους για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση εξουσίας.

Άλλοι σύνδεσμοι

Ευρετήριο διαμεσολαβητών

Περισσότερες πληροφορίες

1. Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Με το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 28/2010 θεσπίστηκε στην ιταλική νομοθεσία ένα σύστημα διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, με στόχο την εξώδικη επίλυση διαφορών σε σχέση με οποιοδήποτε δικαίωμα για το οποίο τα μέρη έχουν δυνατότητα παραίτησης ή μεταβίβασης.

Οι υπηρεσίες διαμεσολάβησης παρέχονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς διαμεσολάβησης, οι οποίοι έχουν καταχωριστεί στο μητρώο οργανισμών διαμεσολάβησης που τηρείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Όλες οι πληροφορίες σχετικά με τη διαμεσολάβηση διατίθενται στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Εκεί, μάλιστα, είναι δημοσιευμένος κατάλογος των διαπιστευμένων φορέων διαμεσολάβησης.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με τον οργανισμό διαμεσολάβησης της επιλογής του και να προσφύγουν στις υπηρεσίες των διαμεσολαβητών που είναι μέλη του οργανισμού αυτού. Περαιτέρω πληροφορίες μπορούν να ληφθούν απευθείας από τους αρμοδίους των διαφόρων οργανισμών διαμεσολάβησης.

2. Σε ποιους τομείς επιτρέπεται και/ή συνηθίζεται περισσότερο η διαμεσολάβηση;

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προσφύγουν σε οργανισμό διαμεσολάβησης για την εξώδικη επίλυση κάθε αστικής ή εμπορικής διαφοράς που αφορά δικαιώματα για τα οποία τα μέρη έχουν δυνατότητα παραίτησης ή μεταβίβασης. Η διαμεσολάβηση στην Ιταλία αποτελεί προϋπόθεση του παραδεκτού της αγωγής λόγω διαφοράς σχετικής με συνιδιοκτησία, εμπράγματα δικαιώματα, διανομή, κληρονομική διαδοχή, οικογενειακά σύμφωνα, μίσθωση, χρησιδάνειο, μίσθωση επιχείρησης, αποζημίωση για ζημία σχετική με την ευθύνη του παρόχου ιατρικής ή υγειονομικής περίθαλψης ή δυσφήμηση διά του Τύπου ή οποιουδήποτε άλλου μέσου ενημέρωσης, ασφαλιστικές, τραπεζικές και χρηματοοικονομικές συμβάσεις. Στις περιπτώσεις αυτές, οι διάδικοι πρέπει να εκπροσωπούνται από δικηγόρο. Η διαμεσολάβηση μπορεί, επίσης, να είναι προαιρετική, να την προτείνει ο δικαστής ή να προβλέπεται σε σύμβαση μεταξύ των μερών.

3. Υπάρχουν ειδικές διατάξεις για τον τομέα αυτόν;

Επί του παρόντος, οι κανόνες που διέπουν τη διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις καθορίζονται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 28/2010 (όπως τροποποιήθηκε από το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 69 της 21ης Ιουνίου 2013, που μετατράπηκε στον νόμο υπ’ αριθ. 98 της 9ης Αυγούστου 2013 και, επακολούθως, από το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 132 της 12ης Σεπτεμβρίου 2014, όπως τροποποιήθηκε από τον νόμο υπ’ αριθ. 162 της 10ης Νοεμβρίου 2014 και το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 130 της 6ης Αυγούστου 2015), όπως επίσης στο υπουργικό διάταγμα αριθ. 180/2010.

4. Κατάρτιση

Για να γίνει κανείς διαμεσολαβητής/-ήτρια πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 4 παράγραφος 3 στοιχείο b) του υπουργικού διατάγματος αριθ. 180/2010. Συγκεκριμένα, πρέπει να έχει τίτλο σπουδών τουλάχιστον ισοδύναμο με πανεπιστημιακό πτυχίο που λαμβάνεται μετά από τρία έτη σπουδών ή, εναλλακτικά, να είναι μέλος επαγγελματικής ένωσης ή συλλόγου, να έχει ολοκληρώσει τουλάχιστον διετή επιμόρφωση και ειδική κατάρτιση παρεχόμενη από φορείς κατάρτισης που είναι διαπιστευμένοι από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και κατά τη διετή κατάρτιση πρέπει να έχει λάβει μέρος στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης με επίβλεψη σε τουλάχιστον είκοσι υποθέσεις διαμεσολάβησης.

Οι φορείς κατάρτισης που εκδίδουν βεβαιώσεις ολοκλήρωσης της κατάρτισης διαμεσολαβητών/-τριών είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί οργανισμοί, οι οποίοι λαμβάνουν διαπίστευση από το Υπουργείο Δικαιοσύνης μετά από έλεγχο συμμόρφωσης προς συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

5. Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Το άρθρο 16 του υπουργικού διατάγματος αριθ. 180/2010 ορίζει τα κριτήρια που καθορίζουν το συνολικό κόστος της διαμεσολάβησης, στο οποίο περιλαμβάνονται το κόστος για την κίνηση της διαδικασίας και η αμοιβή για τη διαμεσολάβηση.

Τα συγκεκριμένα ποσά αναγράφονται στον πίνακα Α, ο οποίος προσαρτάται στο υπουργικό διάταγμα, και ποικίλλουν ανάλογα με την αξία του αντικειμένου της διαφοράς.

6. Η συμφωνία διαμεσολάβησης είναι εκτελεστή;

Σύμφωνα με το άρθρο 12 του νομοθετικού διατάγματος αριθ. 28/2010, στις περιπτώσεις όπου όλα τα μέρη της διαμεσολάβησης εκπροσωπούνται από δικηγόρο, η συμφωνία που υπογράφουν τα μέρη και οι δικηγόροι συνιστά εκτελεστό τίτλο για αναγκαστική εκτέλεση, εκτέλεση με παράδοση ή απόδοση, υποχρέωση πράξης ή παράλειψης, καθώς και εγγραφή υποθήκης με δικαστική απόφαση. Οι δικηγόροι βεβαιώνουν και πιστοποιούν ότι η συμφωνία τηρεί τους κανόνες αναγκαστικού δικαίου και τη δημόσια τάξη. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, η συμφωνία που επισυνάπτεται στα πρακτικά εγκρίνεται, κατόπιν αίτησης ενός εκ των μερών, με διαταγή του προέδρου του δικαστηρίου, αφού διαπιστωθούν η τυπική νομιμότητα και η τήρηση των κανόνων αναγκαστικού δικαίου και της δημόσιας τάξης. Στην περίπτωση διασυνοριακών διαφορών, σύμφωνα με το άρθρο 2 της οδηγίας 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2008, τα πρακτικά εγκρίνονται από τον πρόεδρο του Πρωτοδικείου στην περιφέρεια του οποίου πρέπει να γίνει η εκτέλεση.

7. Η πρόσβαση στη βάση δεδομένων με τα στοιχεία των διαμεσολαβητών/-τριών παρέχεται δωρεάν;

Επί του παρόντος, το Υπουργείο δημοσιεύει τακτικά στον δικτυακό του τόπο κατάλογο των οργανισμών διαμεσολάβησης και των διαμεσολαβητών/-τριών που είναι εγγεγραμμένοι/-ες σε καθέναν από αυτούς.

Η πρόσβαση στον σχετικό σύνδεσμο, που αναφέρεται στην παράγραφο 1, είναι ελεύθερη και δωρεάν.

Σε ποιόν να απευθυνθώ;

Για ενημέρωση σε σχέση με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης στην Κύπρο επικοινωνήστε με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως ή τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο ή το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο ή το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου.

Σε ποιούς τομείς η προσφυγή στη διαμεσολάβηση είναι επιτρεπτή και πιο κοινή;

Υπάρχει η δυνατότητα, εφόσον υπάρχει συναίνεση των εμπλεκομένων, να προσφύγει κάποιος στη διαδικασία της διαμεσολάβησης για να επιλύσει οποιαδήποτε αστική διαφορά, διασυνοριακή ή μη, περιλαμβανομένης εμπορικής διαφοράς. Ο νόμος δεν εφαρμόζεται στις οικογενειακές διαφορές ούτε στις εργατικές διαφορές που δεν περιλαμβάνονται στις διασυνοριακές διαφορές.

Υπάρχουν ειδικοί κανόνες που πρέπει να ακολουθηθούν;

Σύμφωνα με τον περί Ορισμένων Θεμάτων Διαμεσολάβησης σε Αστικές Διαφορές Νόμο του 2012 (Ν.159(Ι)/2012), τα μέρη διαλέγουν εκ συμφώνου διαμεσολαβητή. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι άτυπη. Τα μέρη συμφωνούν, σε συνεννόηση με τον διαμεσολαβητή, τον τρόπο διεξαγωγής της διαδικασίας, τη διάρκεια της, την υποχρέωση απόρρητου της διαδικασίας, την αμοιβή του διαμεσολαβητή και τους όρους πληρωμής, καθώς και κάθε άλλο θέμα που κρίνεται αναγκαίο.

Ποιό το κόστος της διαμεσολάβησης;

Σύμφωνα με το νόμο, πριν την έναρξη της διαδικασίας διαμεσολάβησης, τα μέρη συμφωνούν, σε συννενόηση με τον διαμεσολαβητή, μεταξύ άλλων, τον τρόπο καθορισμού της αμοιβής του διαμεσολαβητή και τους όρους πληρωμής του, καθώς επισης οποιαδήποτε άλλα έξοδα της διαδικασίας. Γι' αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνει πρόβλεψη για το κόστος της διαμεσολάβησης. Αυτό θα εξαρτηθεί βασικά από την πολυπλοκότητα της υπόθεσης.

Είναι δυνατή η εφαρμογή συμφωνίας - αποτέλεσμα διαμεσολάβησης;

Έαν τα μέρη καταλήξουν σε συμφωνία συμβιβασμού, τότε συντάσσεται από τον διαμεσολαβητή γραπτή συμφωνία συμβιβασμού και είτε και τα δύο μέρη από κοινού είτε το ένα από αυτά με τη ρητή συγκατάθεση των υπολοίπων, δύνανται να καταχωρήσουν στο δικαστήριο αίτηση για εκτέλεση της συμφωνίας συμβιβασμού. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να εκτελεστεί κατά τον ίδιο τρόπο όπως μια απόφαση δικαστηρίου.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Λεττονία

Αντί της προσφυγής στα δικαστήρια, οι διαφορές μπορούν να επιλύονται μέσω διαμεσολάβησης. Πρόκειται για έναν εναλλακτικό τρόπο επίλυσης διαφορών όπου ο διαμεσολαβητής βοηθά τα μέρη μιας διαφοράς να επιτύχουν συμφωνία. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι επαγγελματίες στον τομέα της δικαιοσύνης στη Λεττονία γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Η χρήση της διαμεσολάβησης για την επίλυση αστικών διαφορών βρίσκεται επί του παρόντος στα αρχικά της στάδια στη Λεττονία. Δεν υπάρχει κεντρικό κυβερνητικό όργανο αρμόδιο για τη ρύθμιση του επαγγέλματος του διαμεσολαβητή.

Το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης

Το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης (Mediācijas padome) είναι ένωση που ιδρύθηκε στις 25 Ιουλίου 2011 και συγκεντρώνει ορισμένες οργανώσεις με έδρα στη Λεττονία οι οποίες δραστηριοποιούνται στο πεδίο της διαμεσολάβησης. Στόχοι της είναι η ανάπτυξη κοινών προτύπων κατάρτισης για τους διαμεσολαβητές, η καθιέρωση πιστοποίησης των προγραμμάτων κατάρτισης, η σύνταξη και έγκριση κώδικα δεοντολογίας για τους πιστοποιημένους διαμεσολαβητές και επίσης η εκπροσώπηση των πιστοποιημένων διαμεσολαβητών, η κοινοποίηση των απόψεών της στις εθνικές και τοπικές αρχές, καθώς και στις λοιπές αρχές και τους υπαλλήλους τους, και η εκπόνηση γνωμοδοτήσεων για νομοθετικά θέματα και τη νομική πρακτική σε σχέση με τη διαμεσολάβηση.

Το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης ιδρύθηκε από τις ακόλουθες οργανώσεις:

• Διαμεσολάβηση και ΕΕΔ (Mediācija un ADR),
• Ολοκληρωμένη διαμεσολάβηση στη Λεττονία (Integrētā mediācija Latvijā),
• Ένταξη για την κοινωνία (κέντρο υποστήριξης θυμάτων) (Integrācija sabiedrībai (Cietušo atbalsta centrs)),
• Οργάνωση εμπορικών διαμεσολαβητών (Komercmediatoru asociācija).

Διαμεσολάβηση και ΕΕΔ

Η οργάνωση Διαμεσολάβηση και ΕΕΔ (Mediācija un ADR) ιδρύθηκε στις 7 Απριλίου 2005. Στόχοι της είναι:

• η προώθηση της σταδιακής θέσπισης και χρήσης μεθόδων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών (διαμεσολάβηση, συμβιβασμός, αμερόληπτη έρευνα συγκέντρωσης στοιχείων, εκθέσεις εμπειρογνωμόνων, διαιτησία κ.λπ.) στη Λεττονία,
• η συμμετοχή σε διαδικασίες χάραξη πολιτικής, π.χ. στις ομάδες εργασίας που συστήνουν δημόσιοι φορείς,
• η προώθηση της βελτίωσης των προτύπων των επαγγελματικών προσόντων των μελών της και η εξασφάλιση του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υπηρεσιών διαμεσολάβησης και ΕΕΔ,
• η συγκέντρωση των επαγγελματιών του κλάδου της ΕΕΔ για την επίτευξη κοινών στόχων,
• η συνεργασία με διεθνείς οργανώσεις και άλλα φυσικά και νομικά πρόσωπα.

Η οργάνωση συμβουλεύει τα μέρη που εμπλέκονται σε μια διαφορά και τους εκπροσώπους τους σχετικά με την επιλογή ειδικού και διοργανώνει επίσης διαλέξεις και σεμινάρια σχετικά με τη διαμεσολάβηση και την ΕΕΔ. Ορισμένα μέλη της οργάνωσης είναι ενεργοί διαμεσολαβητές οι οποίοι ειδικεύονται σε αστικές και ποινικές υποθέσεις. Τα μέλη απέκτησαν διαπραγματευτικές δεξιότητες και δεξιότητες διαμεσολάβησης τόσο στη Λεττονία όσο και στο εξωτερικό, στο πλαίσιο κατάρτισης από έμπειρους διαμεσολαβητές και παράγοντες επίλυσης διαφορών από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και άλλες χώρες.

Ολοκληρωμένη διαμεσολάβηση στη Λεττονία

Η οργάνωση Ολοκληρωμένη διαμεσολάβηση στη Λεττονία (Integrētā mediācija Latvijā — IMLV) ιδρύθηκε στις 10 Αυγούστου 2007. Οραματίζεται μια κοινωνία η οποία επιλύει επιτυχώς τις διαφορές, όπου τα συμφέροντα όλων των μερών θα εκπροσωπούνται εξίσου και η διαδικασία επίλυσης διαφορών θα είναι ανθρώπινη, δίκαιη και βασισμένη στη συνεργασία. Η IMLV ιδρύθηκε σε στενή συνεργασία με την οργάνωση Integrierte Mediation της Γερμανίας. Προβλέπεται συνεργασία στους τομείς της εκπαίδευσης, της επιμόρφωσης, της εποπτείας, της καθιέρωσης υπηρεσιών διαμεσολάβησης και της υιοθέτησης ορθών πρακτικών.

Στόχος της IMLV είναι να προωθήσει την ανάπτυξη της διαμεσολάβησης σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, μέσω της ένταξής της στη διαδικασία επίλυσης διαφορών σε φορείς και οργανισμούς, καθώς και στο έργο των επαγγελματιών και στην κοινωνία γενικότερα.

Για την επίτευξη του στόχου της, η IMLV έχει αναλάβει τα ακόλουθα καθήκοντα:

• την προώθηση και την ανάπτυξη της ιδέας της ολοκληρωμένης διαμεσολάβησης στη Λεττονία ως σύγχρονης μορφής επίλυσης διαφορών υψηλής ποιότητας,
• την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ επαγγελματιών, οργανώσεων και φορέων,
• τον καθορισμό και την προώθηση των εννοιών και των οφελών της ολοκληρωμένης διαμεσολάβησης,
• την ενημέρωση και την εκπαίδευση του κοινού σχετικά με τις έννοιες και τις δυνατότητες της ολοκληρωμένης διαμεσολάβησης,
• την ευρύτερη διάδοση των επιτυχιών της ολοκληρωμένης διαμεσολάβησης,
• την οργάνωση κατάρτισης σχετικά με τη διαμεσολάβηση και το ενδεχόμενο ένταξής της σε διάφορους τομείς,
• τη διεξαγωγή μελετών και ερευνών.

Η IMLV συγκεντρώνει διάφορους επαγγελματίες —συμπεριλαμβανομένων ενεργών διαμεσολαβητών— οι οποίοι έχουν ως στόχο να ενσωματώσουν δεξιότητες διαμεσολάβησης στις δραστηριότητές τους και να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού απέναντι στη διαμεσολάβηση ως βιώσιμη επιλογή για την επίλυση διαφορών.

Ένταξη για την κοινωνία (κέντρο υποστήριξης θυμάτων)

Το κέντρο υποστήριξης θυμάτων της οργάνωσης «Ένταξη για την κοινωνία» άρχισε να λειτουργεί το 2003. Βασικός στόχος του είναι η υποστήριξη των θυμάτων εγκληματικών πράξεων. Από το 2004 στο προσωπικό του περιλαμβάνονται 20 διαμεσολαβητές που γνωρίζουν καλά τις διαδικασίες διαμεσολάβησης και είναι σε θέση να τις χρησιμοποιούν για την επίλυση διαφορών αστικού και διοικητικού δικαίου.

Σε ποιους τομείς επιτρέπεται και/ή συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση είναι αποδεκτή σε πολλούς τομείς. Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ευρύτατα στον τομέα των αστικών διαφορών που προκύπτουν στο πλαίσιο του οικογενειακού και του εμπορικού δικαίου.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η προσφυγή σε διαμεσολάβηση είναι απολύτως εθελοντική.

Η διαμεσολάβηση δεν είναι προαπαιτούμενο για την κίνηση ορισμένων τύπων δικαστικών διαδικασιών ούτε για τη συνέχιση δικαστικών διαδικασιών.

Η διαμεσολάβηση στη Λεττονία δεν ρυθμίζεται από εξωτερικούς νόμους και κανονισμούς.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Ειδικός δικτυακός τόπος για τη διαμεσολάβηση: http://www.mediacija.lv.

Οι δύο οργανώσεις «Διαμεσολάβηση και ΕΕΔ» και «Ένταξη για την κοινωνία» διαθέτουν εκπαιδευτές οι οποίοι προσφέρουν βασικά μαθήματα διαμεσολάβησης που απευθύνονται σε μελλοντικούς διαμεσολαβητές και μαθήματα σχετικά με βασικές δεξιότητες επίλυσης διενέξεων για χρήση σε επαγγελματικό και σε προσωπικό επίπεδο.

Πόσο κοστίζει η διαμεσολάβηση;

Η επίλυση αστικών διαφορών μέσω διαμεσολάβησης δεν παρέχεται δωρεάν. Το κόστος της διαμεσολάβησης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: τα προσόντα και την πείρα του διαμεσολαβητή, την πολυπλοκότητα της διαφοράς, τον αριθμό των συνόδων διαμεσολάβησης που απαιτούνται και άλλους παράγοντες.

Ωστόσο, σε υποθέσεις που αφορούν συμφέροντα και δικαιώματα παιδιών, το συμβούλιο εξωτερικών υποθέσεων και υποθέσεων συμβιβασμού του οικογενειακού δικαστηρίου της Ρίγα (Rīgas Bāriņtiesas Ārlietu un samierināšanas pārvalde) παρέχει δωρεάν υπηρεσίες σε κατοίκους της Ρίγα. Οι διαφορές αφορούν κυρίως τη διατροφή, ρυθμίσεις σχετικά με τον τόπο κατοικίας του παιδιού, δικαιώματα επικοινωνίας, τη γονική επιμέλεια και την ανατροφή του παιδιού.

Μπορεί να επιβληθεί η τήρηση συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Η οδηγία 2008/52/ΕΚ επιτρέπει σε όσους εμπλέκονται σε διαφορά να ζητήσουν να κηρυχθεί εκτελεστό το περιεχόμενο έγγραφης συμφωνίας που προκύπτει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή για τα δικαστήρια και τις άλλες αρχές που είναι αρμόδιες για τον χειρισμό τέτοιων αιτημάτων.

Η Λεττονία δεν έχει γνωστοποιήσει ακόμη τις πληροφορίες αυτές.

Σύνδεσμοι

Mediācija.lv

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Στη Λιθουανία δεν υπάρχει κεντρικός ή κρατικός φορέας αρμόδιος για τη διαμεσολάβηση (tarpininkavimas), ούτε υπάρχουν σχέδια για τη σύσταση τέτοιου φορέα.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Είναι δυνατή η χρήση συμβιβαστικής διαμεσολάβησης (taikinamasis tarpininkavimas) στις διαφορές αστικού δικαίου (δηλαδή στις διαφορές που εκδικάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της πολιτικής δικονομίας από δικαστήριο γενικής δικαιοδοσίας).

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η διαμεσολάβηση ρυθμίζεται από τον νόμο περί συμβιβαστικής διαμεσολάβησης στις διαφορές αστικού δικαίου (Civilinių ginčų taikinamojo tarpininkavimo įstatymas). Στο πλαίσιο αυτό, η προσφυγή στη διαμεσολάβηση είναι τελείως προαιρετική. Δεν υπάρχουν ειδικοί κανονισμοί όπως κώδικες δεοντολογίας για διαμεσολαβητές.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Μέχρι στιγμής δεν έχει εφαρμοστεί κανένα εθνικό πρόγραμμα κατάρτισης. Εντούτοις, κατάρτιση παρέχεται από το κέντρο κατάρτισης του υπουργείου Δικαιοσύνης (Teisingumo ministerija) και από ιδιωτικούς φορείς. Η λειτουργία των ιδιωτικών φορέων δεν διέπεται από κανονιστικές ρυθμίσεις.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Σύμφωνα με το νόμο περί συμβιβαστικής διαμεσολάβησης στις διαφορές αστικού δικαίου, είναι δυνατή η παροχή υπηρεσιών συμβιβαστικής διαμεσολάβησης είτε έναντι αμοιβής είτε δωρεάν. Στις περιπτώσεις στις οποίες η διαμεσολάβηση παρέχεται έναντι αμοιβής, η διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει μόνο αφού ο διαμεσολαβητής συμφωνήσει γραπτώς με αμφότερους τους διαδίκους το πληρωτέο ποσό και τη μέθοδο εξόφλησής του.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Η οδηγία 2008/52/ΕΚ επιτρέπει σε όσους εμπλέκονται σε διαφορά να ζητήσουν να κηρυχθεί εκτελεστό το περιεχόμενο μιας έγγραφης συμφωνίας που προκύπτει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν το γεγονός αυτό στα δικαστήρια ή άλλες αρχές που είναι αρμόδιες να λαμβάνουν τις σχετικές αιτήσεις.

Σύμφωνα με τον νόμο περί συμβιβαστικής διαμεσολάβησης σε διαφορές αστικού δικαίου, υπεύθυνοι για την επιλογή του αρμόδιου δικαστηρίου είναι οι διάδικοι. Το δικαστήριο αυτό μπορεί να είναι το τοπικό δικαστήριο του τόπου διαμονής ή της έδρας ενός εκ των διαδίκων.

Σε ποιον να απευθυνθώ;

Δεν υπάρχει κεντρικός οργανισμός υπεύθυνος για την εποπτεία των διαμεσολαβητών.

Εκτός από τη διαμεσολάβηση σε συγκεκριμένους τομείς (τράπεζες, ασφάλειες, κ.λπ.) και εκτός από τον Διαμεσολαβητή που είναι υπεύθυνος για τη διαμεσολάβηση σε διοικητικές υποθέσεις, και από την Επιτροπή διαμεσολάβησης για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού (Ombudskommittee fir t’Rechter vun de Kanner), οι ακόλουθες νομικές ενώσεις δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης:

• Ένωση διαμεσολάβησης και διαπιστευμένων διαμεσολαβητών του Λουξεμβούργου (ALMA asbl)·
• Κέντρο διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (CMCC)·
• Κέντρο διαμεσολάβησης (Centre de médiation asbl)·
• Κέντρο κοινωνικής και οικογενειακής διαμεσολάβησης (που διοικείται από το ίδρυμα Pro Familia).

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση επιτρέπεται κυρίως στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• σε διοικητικές υποθέσεις,
• σε ποινικές υποθέσεις,
• σε οικογενειακές υποθέσεις,
• ας εμπορικές υποθέσεις,
• σε υποθέσεις προβλημάτων μεταξύ γειτόνων.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις είναι ο συναινετικός της χαρακτήρας, το απόρρητο της διαδικασίας, καθώς και η ανεξαρτησία, η αμεροληψία και η αποτελεσματικότητα του διαμεσολαβητή. Η διαμεσολάβηση μπορεί να αφορά το σύνολο ή μέρος της διαφοράς. Περιλαμβάνει τόσο τη συμβατική διαμεσολάβηση όσο και τη δικαστική διαμεσολάβηση, ενώ προνομιακή θέση κατέχει η διαμεσολάβηση σε οικογενειακές υποθέσεις.

Στο πλαίσιο της συμβατικής διαμεσολάβησης (médiation conventionnelle), κάθε μέρος μπορεί να προτείνει στο άλλο ή στα άλλα μέρη, ανεξαρτήτως κάθε δικαστικής διαδικασίας ή διαιτησίας, να προσφύγουν στη διαμεσολάβηση σε κάθε στάδιο της δικαστικής διαδικασίας εφόσον η υπόθεση δεν τεθεί υπό διάσκεψη.

Στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης κατόπιν παραπομπής από τη δικαιοσύνη, που καλείται δικαστική διαμεσολάβηση (médiation judiciaire), ο δικαστής έχει ήδη επιληφθεί διαφοράς σε αστική, εμπορική ή οικογενειακή υπόθεση και μπορεί να παραπέμψει την υπόθεση στη δικαστική διαμεσολάβηση ανά πάσα στιγμή της διαδικασίας, αλλά πριν από τη διάσκεψη του δικαστηρίου, εκτός από την περίπτωση υποθέσεων ενώπιον του Ακυρωτικού Δικαστηρίου ή ασφαλιστικών μέτρων. Ο δικαστής μπορεί να καλέσει τους διαδίκους σε διαμεσολάβηση αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν κοινού αιτήματος των διαδίκων, αλλά σε κάθε περίπτωση οι διάδικοι πρέπει να συμφωνούν. Όταν ο δικαστής επιλαμβάνεται διαφοράς που αφορά πρόβλημα οικογενειακού δικαίου –και σε αυστηρά καθορισμένες περιπτώσεις– μπορεί να προτείνει στους διαδίκους μέτρο διαμεσολάβησης και να διατάξει να πραγματοποιηθεί δωρεάν ενημερωτική συνάντηση κατά τη διάρκεια της οποίας θα επεξηγηθούν οι αρχές, η διαδικασία και τα αποτελέσματα της διαμεσολάβησης.

Σε ποινικές υποθέσεις ο Εισαγγελέας μπορεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, πριν αποφασίσει σχετικά με την άσκηση ποινικής δίωξης, να αποφασίσει να προσφύγει σε διαμεσολάβηση αν:

• ένα τέτοιο μέτρο μπορεί να εξασφαλίσει την αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε στο θύμα· ή
• να θέσει τέλος στο πρόβλημα που προκύπτει από την παράβαση· ή
• να συμβάλει στην κοινωνική επανένταξη του δράστη της παράβασης.

Η προσφυγή στη διαμεσολάβηση δεν εμποδίζει τη λήψη μεταγενέστερης απόφασης για την άσκηση ποινικής δίωξης, ιδίως αν δεν τηρηθούν οι όροι της διαμεσολάβησης.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η προσφυγή στη διαμεσολάβηση είναι εντελώς προαιρετική.

Η διαμεσολάβηση σε διοικητικές υποθέσεις και η διαμεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις, καθώς και οι καλούμενες «τομεακές» διαμεσολαβήσεις διέπονται από ειδικούς νόμους.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Διαμεσολαβητής σε ποινικές υποθέσεις

Ο νόμος της 6ης Μαΐου 1999 και ο κανονισμός του Μεγάλου Δουκάτου της 31ης Μαΐου 1999 θέσπισαν ένα καθεστώς διαμεσολάβησης σε ποινικές υποθέσεις. Έτσι, ο Εισαγγελέας μπορεί, πριν αποφασίσει σχετικά με την άσκηση ποινικής δίωξης, να προσφύγει σε διαμεσολάβηση, αν πιστεύει ότι ένα τέτοιο μέτρο μπορεί να εξασφαλίσει την αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε στο θύμα ή να θέσει τέλος στο πρόβλημα που προκύπτει από την παράβαση ή ακόμη να συμβάλει στην κοινωνική επανένταξη του δράστη της παράβασης. Όταν ο Εισαγγελέας αποφασίσει να προσφύγει σε διαμεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις, μπορεί να ορίσει για την άσκηση των καθηκόντων του διαμεσολαβητή οποιοδήποτε πρόσωπο διαθέτει σχετική πιστοποίηση.

Όσον αφορά τη διαπίστευση:

Το πρόσωπο που επιθυμεί να λάβει διαπίστευση διαμεσολαβητή σε ποινικές υποθέσεις υποβάλει σχετικό αίτημα στον Υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος αποφασίζει σχετικά με το αίτημα αυτό, αφού ζητήσει τη γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα.

Διαμεσολαβητής σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις

Ο νόμος της 24ης Φεβρουαρίου 2012 δημιούργησε εθνικό νομοθετικό πλαίσιο για τη διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις με την προσθήκη νέου τίτλου στον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Μέσω του νόμου αυτού, το Λουξεμβούργο μετέφερε στο εθνικό του δίκαιο την οδηγία 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2008, για ορισμένα θέματα διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, και ενσωμάτωσε τις αρχές που διατυπώνονται στην εν λόγω οδηγία για τις διασυνοριακές διαφορές προκειμένου να τις εφαρμόσει και στις εθνικές διαφορές. Ο νόμος συμπληρώνεται από τον κανονισμό του Μεγάλου Δουκάτου, της 25ης Ιουνίου 2012, για τον καθορισμό της διαδικασίας διαπίστευσης των δικαστικών και οικογενειακών διαμεσολαβητών, του προγράμματος ειδικής κατάρτισης στη διαμεσολάβηση και της πραγματοποίησης δωρεάν ενημερωτικής συνάντησης.

Ο διαμεσολαβητής είναι τρίτος που έχει ως αποστολή να ακούσει τις απόψεις των μερών μαζί ή ενδεχομένως και χωριστά, με σκοπό την επίλυση της διαφοράς τους. Ο διαμεσολαβητής δεν επιβάλλει λύση στα μέρη αλλά τα καλεί να συμφωνήσουν σε φιλική λύση μετά από διαπραγματεύσεις.

Η δικαστική διαμεσολάβηση και η διαμεσολάβηση σε οικογενειακές υποθέσεις μπορούν να διενεργηθούν από διαπιστευμένο ή μη διαπιστευμένο διαμεσολαβητή. Ως διαπιστευμένος διαμεσολαβητής νοείται το φυσικό πρόσωπο που έχει λάβει διαπίστευση για τον σκοπό αυτό από τον Υπουργό Δικαιοσύνης.

Σε περίπτωση συμβατικής διαμεσολάβησης και σε περίπτωση διασυνοριακής διαφοράς, τα μέρη μπορούν να προσφύγουν σε μη διαπιστευμένο διαμεσολαβητή.

Όσον αφορά τη διαπίστευση:

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης είναι η αρμόδια αρχή για τη διαπίστευση των διαμεσολαβητών. Σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις οι διαμεσολαβητές δεν χρειάζονται διαπίστευση για τη συμβατική διαμεσολάβηση.

Κάθε φυσικό πρόσωπο μπορεί να ζητήσει να λάβει διαπίστευση αν πληροί, αφενός, τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από τον νόμο της 24ης Φεβρουαρίου 2012 για την καθιέρωση της διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις στον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και, αφετέρου, τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στον κανονισμό του Μεγάλου Δουκάτου, της 25ης Ιουνίου 2012, για τον καθορισμό της διαδικασίας διαπίστευσης των δικαστικών και οικογενειακών διαμεσολαβητών, του προγράμματος ειδικής κατάρτισης στη διαμεσολάβηση και της πραγματοποίησης δωρεάν ενημερωτικής συνάντησης.

Δυνάμει της προαναφερθείσας οδηγίας 2008/52/ΕΚ και του άρθρου 1251-3 παράγραφος 1 εδάφιο 3 του νόμου της 24ης Φεβρουαρίου 2012 για τη διαμεσολάβηση, ο πάροχος υπηρεσιών διαμεσολάβησης ο οποίος πληροί ισοδύναμες ή κατ’ ουσία συγκρίσιμες απαιτήσεις έγκρισης σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαλλάσσεται από την υποχρέωση διαπίστευσης στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου.

Η διαπίστευση χορηγείται επ’ αόριστον.

Το άρθρο 1251-3 παράγραφος 2 του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και ο προαναφερθείς κανονισμός της 25ης Ιουνίου 2012 του μεγάλου Δουκάτου, διατυπώνουν τις σωρευτικές προϋποθέσεις για τα φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν να λάβουν διαπίστευση:

1. Το πρόσωπο πρέπει να παρέχει εγγυήσεις εντιμότητας, αποτελεσματικότητας, κατάρτισης, ανεξαρτησίας και αμεροληψίας
2. Το πρόσωπο πρέπει να προσκομίσει απόσπασμα ποινικού μητρώου του Λουξεμβούργου ή παρόμοιο έγγραφο που εκδίδεται από τις αρμόδιας αρχές της χώρας διαμονής του στην οποία ο αιτών έχει διαμείνει τα τελευταία πέντε έτη
3. Το πρόσωπο πρέπει να μην έχει στερηθεί των αστικών και πολιτικών του δικαιωμάτων
4. Το πρόσωπο πρέπει να έχει διαθέτει ειδική κατάρτιση στη διαμεσολάβηση που βεβαιώνεται:

• με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη διαμεσολάβηση από το Πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου ή από πανεπιστήμιο, ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή άλλο ίδρυμα που παρέχει το ίδιο επίπεδο κατάρτισης, το οποίο έχει καθοριστεί σύμφωνα με τις νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
• είτε με τριετή επαγγελματική εμπειρία που συμπληρώνεται από «ειδική κατάρτιση στη διαμεσολάβηση» όπως ορίζεται στο άρθρο 2 του προαναφερθέντος κανονισμού της 25ης Ιουνίου 2012 του Μεγάλου Δουκάτου·
• είτε με κατάρτιση στη διαμεσολάβηση που αναγνωρίζεται από κράτος μέλος της Ένωσης.

Το Πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου προσφέρει ειδικό πρόγραμμα κατάρτισης (μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών) στη διαμεσολάβηση.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Συχνά, πρόκειται περί δωρεάν διαδικασίας. Σημειώνεται με σαφήνεια αν απαιτείται αμοιβή για τη διαδικασία αυτή.

Στο πλαίσιο της συμβατικής διαμεσολάβησης, η αμοιβή των διαμεσολαβητών καθορίζεται ελεύθερα. Τα έξοδα και η αμοιβή στην περίπτωση αυτή βαρύνουν εξίσου τα μέρη, εκτός αν αυτά αποφασίσουν διαφορετικά.

Στο πλαίσιο της δικαστικής διαμεσολάβησης και της διαμεσολάβησης σε οικογενειακές υποθέσεις, η αμοιβή καθορίζεται με κανονισμό του Μεγάλου Δουκάτου.

Είναι δυνατή η αναγκαστική εκτέλεση συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι συμφωνίες που προέρχονται από διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις έχουν την ίδια αποδεικτική αξία με τις αποφάσεις των δικαστηρίων. Αυτές οι συμφωνίες διαμεσολάβησης, είτε συνάπτονται σε άλλο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε σε εθνικό επίπεδο, είναι εκτελεστές στην Ευρωπαϊκή Ένωση δυνάμει της προαναφερθείσας οδηγίας 2008/52/ΕΚ. Η επικύρωση της συμφωνίας εν όλω ή εν μέρει από τον αρμόδιο δικαστή προσδίδει στη συμφωνία αυτή εκτελεστό χαρακτήρα.

Ο νόμος της 24ης Φεβρουαρίου 2012 μεταφέρει την οδηγία στο εθνικό δίκαιο. Βάσει του νόμου αυτού η διαμεσολάβηση θεωρείται ισότιμη με τις υφιστάμενες δικαστικές διαδικασίες.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Υπουργείο Δικαιοσύνης·

Ένωση διαμεσολάβησης και διαπιστευμένων διαμεσολαβητών του Λουξεμβούργου (ALMA asbl)·

Κέντρο διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (CMCC)·

Κέντρο διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (CMCC asbl)·

Κέντρο διαμεσολάβησης (Centre de médiation asbl)·

Κέντρο κοινωνικής και οικογενειακής διαμεσολάβησης.

Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες:

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Ουγγαρία

Αντί της προσφυγής στα δικαστήρια, οι διαφορές μπορούν να επιλύονται μέσω διαμεσολάβησης. Πρόκειται για έναν εναλλακτικό τρόπο επίλυσης διαφορών (alternatív vitarendezés) όπου ο διαμεσολαβητής (közvetítő) βοηθά τα μέρη μιας διαφοράς να επιτύχουν συμφωνία. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι επαγγελματίες στον χώρο της δικαιοσύνης στην Ουγγαρία γνωρίζουν καλά τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Σύμφωνα με τον Νόμο 2002 LV για τη διαμεσολάβηση (a közvetítői tevékenységről szóló 2002. évi LV. törvény), υπεύθυνο για την καταχώριση των διαμεσολαβητών και των νομικών προσώπων που απασχολούν διαμεσολαβητές είναι το υπουργείο Δικαιοσύνης και Επιβολής του Νόμου (Igazságügyi és Rendészeti Minisztérium).

Το μητρώο των διαμεσολαβητών και των νομικών οντοτήτων που απασχολούν διαμεσολαβητές διατίθεται στον δικτυακό τόπο του υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Διοίκησης.

Ο δικτυακός τόπος παρέχει στους χρήστες γενικές πληροφορίες καθώς και τη δυνατότητα πραγματοποίησης αναζητήσεων στο μητρώο διαμεσολαβητών βάσει του ονόματος, του τομέα εμπειρογνωμοσύνης, των γλωσσικών δεξιοτήτων και της κομητείας όπου έχει την έδρα του ο διαμεσολαβητής. Όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα, οι αναζητήσεις γίνονται βάσει ονόματος, κομητείας και συντομογραφίας.

Στον ίδιο δικτυακό τόπο διατίθενται έντυπα εγγραφής για διαμεσολαβητές και για νομικά πρόσωπα που απασχολούν διαμεσολαβητές.

Μεταξύ των μη κυβερνητικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της διαμεσολάβησης συγκαταλέγονται:

• Η Εθνική Ένωση Διαμεσολαβητών (Országos Mediációs Egyesület), και
• Το τμήμα διαμεσολάβησης και νομικού συντονισμού του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Βουδαπέστης (Budapesti Kereskedelmi és Iparkamara Mediációs és Jogi Koordinációs Osztálya).

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Ο Νόμος LV του 2002 για τη διαμεσολάβηση καλύπτει δικαστικές διαφορές αστικού δικαίου, αλλά εξαιρεί τη διαμεσολάβηση για διαδικασίες δυσφήμησης, για διοικητικές διαδικασίες, για διαδικασίες κηδεμονίας, για διαδικασίες παύσης της γονικής μέριμνας, για διαδικασίες επιβολής, για διαδικασίες αναγνώρισης της πατρότητας ή εξακρίβωσης της καταγωγής, και για προσφυγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η προσφυγή σε διαμεσολάβηση είναι εθελοντική, όμως έχει ορισμένα πλεονεκτήματα έναντι του Νόμου περί τελών (az illetékekről szóló törvény) και του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (polgári perrendtartás).

Εάν τα μέρη προσφύγουν σε διαμεσολάβηση μετά την πρώτη ακρόαση και εάν η συμφωνία που θα επιτευχθεί επικυρωθεί από τον προεδρεύοντα δικαστή, καταβάλλεται μόνο το ήμισυ των προβλεπόμενων τελών. Από αυτό το ήδη μειωμένο ποσό μπορεί να αφαιρεθεί ακόμη και η αμοιβή που καταβάλλεται στον διαμεσολαβητή + ΦΠΑ (HÉA) (όχι όμως περισσότερα από 50.000 φιορίνια). Ο μόνος περιορισμός που ισχύει είναι ότι το τελικό ποσό του τέλους δεν μπορεί να είναι λιγότερο από το 30% του αρχικού ποσού. Η έκπτωση δεν ισχύει εάν για μια συγκεκριμένη υπόθεση ο νόμος δεν επιτρέπει διαμεσολάβηση.

Εάν τα μέρη προσφύγουν σε διαμεσολάβηση πριν από τη διενέργεια αστικών διαδικασιών, καταβάλλεται μέρος μόνο του τέλους, από το οποίο έχει αφαιρεθεί η αμοιβή του διαμεσολαβητή + ΦΠΑ (όχι όμως πάνω από 50.000 φιορίνια Ουγγαρίας), υπό την προϋπόθεση ότι το τελικό καταβληθέν ποσό δεν είναι λιγότερο από το 50% του αρχικού ποσού του τέλους. Η έκπτωση δεν ισχύει εάν ο νόμος δεν επιτρέπει διαμεσολάβηση στη συγκεκριμένη υπόθεση ή εάν τα μέρη προσφύγουν στο δικαστήριο παρά τον διακανονισμό που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης (εκτός από την περίπτωση μη οικειοθελούς συμμόρφωσης όπου τα μέρη προσφεύγουν στο δικαστήριο για την εφαρμογή του συμβιβασμού).

Δεν υπάρχει κώδικας δεοντολογίας για τους διαμεσολαβητές, όμως η πλειονότητα των ενώσεων διαμεσολάβησης εφαρμόζουν τον ευρωπαϊκό κώδικα δεοντολογίας για τους διαμεσολαβητές (közvetítők európai magatartási kódexe).

Υπάρχει ειδικός κώδικας δεοντολογίας για διαφορές που άπτονται του εργατικού δικαίου, ο οποίος καταρτίστηκε από την Υπηρεσία Συνδιαλλαγής και Διαμεσολάβησης σε Εργασιακές Υποθέσεις (Munkaügyi Közvetítői és Döntőbírói Szolgálat).

Ορισμένα δικαστήρια παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες διαμεσολάβησης στους διαδίκους για υπό εξέλιξη διαδικασίες. Αναλυτικοί κανόνες και κατάλογος των δικαστηρίων διατίθεται στον κεντρικό δικτυακό τόπο των δικαστηρίων της Ουγγαρίας. (http://birosag.hu/engine.aspx?page=Birosag_showcontent&content=Birosagi_kozvetites)

Ενημέρωση και κατάρτιση

Δεν υπάρχει ειδικός ενημερωτικός δικτυακός τόπος στα αγγλικά σχετικά με τη διαμεσολάβηση ή με τον εθνικό φορέα κατάρτισης διαμεσολαβητών.

Ο δικτυακός τόπος σχετικά με τη διαμεσολάβηση διατίθεται μόνο στα ουγγρικά.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η διαμεσολάβηση δεν παρέχεται δωρεάν. Η πληρωμή συμφωνείται μεταξύ του διαμεσολαβητή και των μερών.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Σύμφωνα με την οδηγία 2008/52/ΕΚ, οι αιτούντες έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν να καταστεί εκτελεστό το περιεχόμενο έγγραφης συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή τα δικαστήρια ή τις λοιπές αρχές που είναι αρμόδιες να επεξεργάζονται τις σχετικές αιτήσεις.

Τα μέρη έχουν τη δυνατότητα να κηρύξουν εκτελεστό το περιεχόμενο συμφωνίας τους που προέκυψε από διαμεσολάβηση. Μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο ή από συμβολαιογράφο να ενσωματώσει τη συμφωνία σε συμβιβασμό που έχει εγκριθεί από το δικαστήριο ή σε δημόσιο έγγραφο, το οποίο μπορεί να εκτελεστεί στη συνέχεια.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Δικτυακός τόπος του μητρώου ούγγρων διαμεσολαβητών (A magyar közvetítők adatbázisának honlapja)

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Ο κρατικός φορέας που είναι αρμόδιος για τη διαμεσολάβηση στη Μάλτα είναι το Κέντρο Διαμεσολάβησης Μάλτας, το οποίο ιδρύθηκε βάσει του κεφαλαίου 474 του νόμου για τη διαμεσολάβηση του 2004. Το κέντρο διαμεσολάβησης παρέχει ένα φόρουμ στο οποίο τα μέρη μιας διαφοράς μπορούν να προσφύγουν ή να παραπεμφθούν για την επίλυση της διαφοράς τους με τη βοήθεια διαμεσολαβητή.

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με το κέντρο μέσω του γραμματέα του Κέντρου Διαμεσολάβησης Μάλτας, στη διεύθυνση 158 Triq il-Merkanti, Valletta VLT 1176.

Μπορείτε επίσης να καλέσετε το + 356 23279220 ή να στείλετε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση info@mediation.mt.

Το κέντρο παρέχει στα μέρη κατάλογο διαμεσολαβητών που είναι νομίμως διαπιστευμένοι από το κέντρο και ζητεί από τα μέρη να επιλέξουν έναν διαμεσολαβητή από τον κατάλογο που να είναι αποδεκτός από όλους. Εάν τα μέρη δεν συμφωνήσουν σε έναν διαμεσολαβητή που να είναι αποδεκτός και από τα δύο μέρη, το κέντρο ορίζει ως διαμεσολαβητή το πρόσωπο το όνομα του οποίου είναι επόμενο στον κατάλογο των εγκεκριμένων διαμεσολαβητών.

Σε ποιους τομείς επιτρέπεται και/ή συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση επιτρέπεται σε διαφορές που αφορούν υποθέσεις αστικού δικαίου, οικογενειακού δικαίου, δικαίου κοινωνικής ασφάλισης, εμπορικού και εργατικού δικαίου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η οικογενειακή διαμεσολάβηση αφορά ορισμένες οικογενειακές διαφορές, όπως κληρονομικές διαφορές ή διαφορές που προκύπτουν από οικογενειακές επιχειρήσεις. Δεν περιλαμβάνει τον δικαστικό χωρισμό ή το διαζύγιο, ζητήματα τα οποία εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Civil Court (Αστικού Δικαστηρίου) (οικογενειακό τμήμα) και διέπονται από ειδική νομοθεσία.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτήν;

Η διαμεσολάβηση είναι μια εθελοντική διαδικασία. Ωστόσο, οι διάδικοι σε οποιαδήποτε δίκη μπορούν να ζητήσουν από κοινού από το δικαστήριο να αναστείλει τη δίκη ενόσω προσπαθούν να επιλύσουν τη διαφορά τους με διαμεσολάβηση. Επιπλέον, το δικαστήριο μπορεί να αναστείλει τη διαδικασία με δική του πρωτοβουλία για το χρονικό διάστημα της διαδικασίας διαμεσολάβησης και να διατάξει τους διαδίκους να προσπαθήσουν να επιλύσουν τη διαφορά με διαμεσολάβηση. Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι η διαμεσολάβηση σε οικογενειακές υποθέσεις είναι υποχρεωτική, κυρίως σε υποθέσεις που αφορούν συναινετικό διαζύγιο, την επικοινωνία με τα παιδιά, την επιμέλεια και τη μέριμνα των παιδιών, καθώς και τη διατροφή των τέκνων και/ή των συζύγων.

Το Κέντρο Διαμεσολάβησης Μάλτας διαθέτει κώδικα δεοντολογίας, τον οποίο οφείλουν να τηρούν οι διαμεσολαβητές κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαμεσολάβησης.

Ο κώδικας περιλαμβάνει αυτεπάγγελτα μέτρα τήρησης. Για παράδειγμα, παρέχει την εξουσία στο διοικητικό συμβούλιο του κέντρου να λαμβάνει πειθαρχικά μέτρα κατά οποιουδήποτε διαμεσολαβητή του οποίου η συμπεριφορά δεν συνάδει με τη συμπεριφορά που απαιτείται από τις αρχές του κώδικα ή υστερεί σε σχέση με αυτή. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι διαμεσολαβητής έχει παραβιάσει οποιαδήποτε από τις διατάξεις του κώδικα ή έχει συμπεριφερθεί ακατάλληλα, το όνομά του διαγράφεται από τον κατάλογο διαμεσολαβητών για όσο χρονικό διάστημα κριθεί σκόπιμο από το διοικητικό συμβούλιο.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας για τους διαμεσολαβητές, οι διαμεσολαβητές θα πρέπει να παρακολουθούν ενεργά και να αξιοποιούν ευκαιρίες εκπαίδευσης και κατάρτισης που προωθούν την επάρκεια στις δεξιότητες διαμεσολάβησης, όπως οι ευκαιρίες αυτές ενδέχεται να προκύπτουν κατά καιρούς. Το Κέντρο Διαμεσολάβησης Μάλτας διοργανώνει περιστασιακά κύκλους μαθημάτων για διαμεσολαβητές. Ο πρώτος κύκλος μαθημάτων σχετικά με τις δεξιότητες διαμεσολάβησης, πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2008. Ένας άλλος κύκλος μαθημάτων, με στόχο την παροχή κατάρτισης όσον αφορά τις δεξιότητες διαμεσολάβησης με έμφαση στις ψυχολογικές, κοινωνικές και νομικές πτυχές του χωρισμού, πραγματοποιήθηκε στις 16-18 Απριλίου 2009.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η πολιτική τιμολόγησης διέπεται από τους κανονισμούς 2 και 4 της ανακοίνωσης νομικού περιεχομένου 309 του 2008, όπως τροποποιήθηκε με την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου 365 του 2020 (βλ. παράγωγη νομοθεσία 474.01).

Στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης που αφορά το οικογενειακό δικαστήριο, οι διάδικοι μπορούν να επιλέξουν, με κοινή συναίνεση, διαμεσολαβητή της επιλογής τους από κατάλογο προσώπων που ορίζονται από τον υπουργό Δικαιοσύνης για τον σκοπό αυτόν (οπότε οι διάδικοι αναλαμβάνουν οι ίδιοι τα έξοδα της διαμεσολάβησης) ή, εναλλακτικά, το δικαστήριο διορίζει διαμεσολαβητή, εκ περιτροπής, από τον κατάλογο των προσώπων που ορίζονται από τον υπουργό Δικαιοσύνης για να ενεργούν ως διαμεσολαβητές που διορίζονται από το δικαστήριο (περίπτωση κατά την οποία η αμοιβή που οφείλεται στους διαμεσολαβητές καταβάλλεται από τον γραμματέα των αστικών δικαστηρίων).

Είναι δυνατή η αναγκαστική εκτέλεση συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Σύμφωνα με την οδηγία 2008/52/ΕΚ, πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να ζητηθεί να καταστεί εκτελεστό το περιεχόμενο έγγραφης συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση. Ο νόμος για τη διαμεσολάβηση του 2004 τροποποιήθηκε με τον νόμο IX του 2010, κυρίως για τους σκοπούς της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο των διατάξεων της οδηγίας που διέπουν τις διασυνοριακές διαφορές, επεκτείνοντας τις εν λόγω διατάξεις και σε εγχώριες υποθέσεις.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Κέντρο Διαμεσολάβησης Μάλτας

Νόμος για τη διαμεσολάβηση του 2004, Μάλτα

Οδηγία 2008/52/ΕΚ

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Κάτω Χώρες

Στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης, τα μέρη επιλύουν τη διαφορά τους από κοινού, υπό την καθοδήγηση ανεξάρτητου διαμεσολαβητή. Αυτό το είδος εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα. Σε πολλές περιπτώσεις, αρκεί η διαμεσολάβηση για σύντομο μόνο χρονικό διάστημα, ώστε να αποφεύγονται μακροχρόνιες και δαπανηρές δικαστικές διαδικασίες. Η διαμεσολάβηση συμβάλλει επίσης στη διατήρηση των σχέσεων μεταξύ των μερών, καθώς συνεργάζονται για την εξεύρεση λύσης.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Στις Κάτω Χώρες υπάρχουν διάφορα μητρώα διαμεσολαβητών. Η Ολλανδική Ομοσπονδία Διαμεσολαβητών (Mediatorsfederatie Nederland, MfN) διαχειρίζεται το Μητρώο Διαμεσολαβητών (μέχρι πρότινος γνωστό ως Μητρώο NMI). Η MfN είναι η ομοσπονδία στην οποία εκπροσωπούνται οι μεγαλύτερες ενώσεις διαμεσολαβητών των Κάτω Χωρών. Το μητρώο της περιλαμβάνει μόνο διαμεσολαβητές που πληρούν προσεκτικά μελετημένα πρότυπα ποιότητας. Η ολλανδική κυβέρνηση χρησιμοποιεί τα πρότυπα της MfN ως βάση για το μητρώο των διαμεσολαβητών που εργάζονται στο πλαίσιο του συστήματος νομικής συνδρομής [μητρώο του Συμβουλίου Νομικής Συνδρομής (Raad voor Rechtsbijstand)]. Υπάρχει επίσης το διεθνές μητρώο ADR.

Διεύθυνση της Ολλανδικής Ομοσπονδίας Διαμεσολαβητών:
Westblaak 140
3012 KM Rotterdam

Ταχυδρομική διεύθυνση:
PO Box 21499
3001 AL Rotterdam

Αριθ. τηλεφώνου: 010 - 201 23 44
Ηλ. διεύθυνση: info@mediatorsfederatienl.nl

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η προσφυγή σε διαμεσολάβηση επιτρέπεται σε κάθε περίπτωση και συνηθίζεται περισσότερο σε υποθέσεις αστικού και δημοσίου δικαίου. Η διαμεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις είναι επίσης δυνατή εδώ και αρκετά χρόνια.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η προσφυγή σε διαμεσολάβηση είναι καθαρά προαιρετική. Ο νόμος δεν απαιτεί από τα συμμετέχοντα μέρη να υπογράψουν συμφωνία διαμεσολάβησης, η οποία είναι συμφωνία που περιέχει ρήτρες για θέματα όπως η εμπιστευτικότητα και η εκπροσώπηση των μερών. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κανονισμό διαμεσολάβησης της MfN του 2017 (Mediationreglement 2017), τα μέρη που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες διαμεσολαβητή της MfN πρέπει να υπογράψουν συμφωνία διαμεσολάβησης.

Οι διαμεσολαβητές της MfN πρέπει να συμμορφώνονται με τον κώδικα δεοντολογίας της MfN και με τον κανονισμό διαμεσολάβησής της. Καθένας μπορεί να υποβάλει καταγγελία για το έργο διαμεσολαβητή στο Ίδρυμα Ποιότητας Διαμεσολαβητών (Stichting Kwaliteit Mediators, SKM).

Ενημέρωση και κατάρτιση

Για να εγγραφούν στο Μητρώο Διαμεσολαβητών, οι διαμεσολαβητές πρέπει να ολοκληρώσουν αναγνωρισμένο βασικό πρόγραμμα κατάρτισης στη διαμεσολάβηση, να υποβληθούν με επιτυχία σε θεωρητικές εξετάσεις και αξιολόγηση και να προσκομίσουν πιστοποιητικό καλής συμπεριφοράς (Verklaring Omtrent het Gedrag, VOG).

Πρέπει επίσης να επικαιροποιούν τις γνώσεις τους πληρώντας ορισμένες απαιτήσεις ανά τριετία. Ειδικότερα, πρέπει να χειρίζονται τουλάχιστον εννέα υποθέσεις διαμεσολάβησης, με συνολικά τουλάχιστον 36 ώρες ακρόασης, ανά τριετία, και να ολοκληρώνουν τουλάχιστον δύο υποθέσεις διαμεσολάβησης, με συνολικά τουλάχιστον 8 ώρες ακρόασης ετησίως. Από τις εννέα υποθέσεις διαμεσολάβησης που πρέπει να χειρίζονται ανά τριετία, τουλάχιστον τρεις πρέπει να περατώνονται με γραπτή συμφωνία και κατά μέγιστο όριο τρεις μπορούν να αποτελούν αντικείμενο συνδιαμεσολάβησης. Επιπλέον, οι διαμεσολαβητές πρέπει να συγκεντρώνουν 48 μονάδες ΡΕ (επαγγελματικής κατάρτισης) ανά τριετία. Ορισμένες από τις μονάδες αυτές πρέπει να αποκτώνται μέσω της συμμετοχής σε ασκήσεις συζητήσεων μεταξύ ομοτίμων. Οι διαμεσολαβητές πρέπει επίσης να συμμετέχουν σε αξιολόγηση από ομοτίμους ανά τριετία. Η αξιολόγηση από ομοτίμους αποτελεί μέτρο ποιότητας και περιλαμβάνει ανεξάρτητη και αμερόληπτη αξιολόγηση από ομοτίμους του κατά πόσον οι υπηρεσίες του διαμεσολαβητή ανταποκρίνονται στο μέσο πρότυπο που μπορεί να αναμένεται από έναν επαγγελματία. Με άλλα λόγια, οι διαμεσολαβητές που περιλαμβάνονται στο ολλανδικό Μητρώο Διαμεσολαβητών υπόκεινται σε αυστηρές απαιτήσεις ποιότητας.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Κάθε διαμεσολαβητής μπορεί να χρεώνει διαφορετικές ωριαίες αμοιβές. Οι αμοιβές των διαμεσολαβητών επηρεάζονται από παράγοντες όπως η πείρα τους, το επαγγελματικό τους υπόβαθρο και ο τομέας ειδίκευσής τους. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να ερωτώνται οι διαμεσολαβητές, πριν από την έναρξη της διαμεσολάβησης, ποια είναι η ωριαία αμοιβή τους και ποιες πρόσθετες δαπάνες ενδέχεται να προκύψουν. Οι διαμεσολαβητές πρέπει πάντα να προσδιορίζουν τις δαπάνες τους. Το κόστος της διαμεσολάβησης εξαρτάται επίσης από τη διάρκεια της διαδικασίας διαμεσολάβησης και από τον αριθμό των διαβουλεύσεων με τον διαμεσολαβητή. Κατά μέσο όρο, οι διαμεσολαβητές κοστίζουν 150 ευρώ ανά ώρα (χωρίς ΦΠΑ).

Εάν δεν έχετε την οικονομική δυνατότητα να πληρώσετε διαμεσολαβητή, μπορεί να δικαιούστε νομική συνδρομή εφόσον πληροίτε ορισμένα κριτήρια. Εάν δικαιούστε νομική συνδρομή, θα καταβάλετε μόνο συνεισφορά εξαρτώμενη από το εισόδημα έναντι του κόστους.

Κάντε κλικ εδώ για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το κόστος της διαμεσολάβησης.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Ο νόμος παρέχει στα μέρη της διαφοράς τη δυνατότητα να ζητήσουν να κηρυχθεί εκτελεστή έγγραφη συμφωνία που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Ολλανδική Ομοσπονδία Διαμεσολαβητών

Κόστος της διαμεσολάβησης

Ο κανονισμός διαμεσολάβησης της MfN του 2017

Σε ποιον μπορώ να απευθυνθώ;

Το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Δικαιοσύνης (Bundesministerium für Justiz) τηρεί επίσης κατάλογο εγγεγραμμένων διαμεσολαβητών/-τριών. Σε αυτόν τον κατάλογο εγγράφονται μόνο διαμεσολαβητές/-τριες που διαθέτουν επαγγελματικά προσόντα κατόπιν αντίστοιχης κατάρτισης.

Δεν υπάρχει κάποια αρχή που να είναι αρμόδια για υπηρεσίες διαμεσολάβησης.

Υπάρχουν επαγγελματικές και μη επαγγελματικές ενώσεις που προσφέρουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης, καθώς και ορισμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις που υποστηρίζουν διαμεσολαβητές/-τριες.

Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση σε αστικές υποθέσεις αποσκοπεί στην επίλυση διαφορών για την εκδίκαση των οποίων είναι αρμόδια τα τακτικά δικαστήρια. Η προσφυγή σε διαμεσολάβηση είναι προαιρετική και έχει σκοπό να επιτρέψει στα μέρη να εξεύρουν συμπεφωνημένη λύση στη μεταξύ τους διαφορά.

Σε ορισμένες διαφορές μεταξύ γειτόνων, πριν από την άσκηση αγωγής, πρέπει να υπάρξει προσπάθεια εξωδικαστικής επίλυσης της διαφοράς από όργανο συνδιαλλαγής, είτε με «πραιτορικό συμβιβασμό» ενώπιον δικαστηρίου είτε με προσφυγή σε διαμεσολάβηση.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Δεν υπάρχει ειδικός κανονισμός ούτε κώδικας δεοντολογίας για τους/τις διαμεσολαβητές/-τριες. Ειδικά δικαιώματα και υποχρεώσεις ισχύουν μόνο για τα πρόσωπα που είναι εγγεγραμμένα στον κατάλογο των διαμεσολαβητών/-τριών.

Οι διαμεσολαβητές/-τριες δεν είναι εγγεγραμμένοι ανά ειδικότητα, π.χ. διαμεσολαβητής/-τρια για οικογενειακές διαφορές, για ιατρικές διαφορές ή για διαφορές στον κατασκευαστικό τομέα, αλλά οι τομείς δραστηριότητας των εγγεγραμμένων διαμεσολαβητών/-τριών παρατίθενται χωριστά.

Κάθε πρόσωπο που διαθέτει την προβλεπόμενη κατάρτιση μπορεί, ανάλογα με τις ισχύουσες διατάξεις, να εγγραφεί στον κατάλογο ως «εγγεγραμμένος/-η διαμεσολαβητής/-τρια» (eingetragene*r Mediator*in). Ο τίτλος του/της «διαμεσολαβητή/-τριας» (Mediator*in) δεν αποτελεί προστατευόμενο επαγγελματικό τίτλο· ωστόσο, ο τίτλος «εγγεγραμμένος/-η διαμεσολαβητής/-τρια» (eingetragene*r Mediator*in) δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται αυθαίρετα.

Περισσότερες πληροφορίες και κατάρτιση

Περισσότερες πληροφορίες, μεταξύ άλλων, σχετικά με την κατάρτιση και τα κριτήρια εγγραφής ως διαμεσολαβητή/-τριας* στην Αυστρία είναι διαθέσιμες εδώ. Οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες μόνο στη γερμανική γλώσσα.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Κατά κανόνα η διαμεσολάβηση δεν παρέχεται δωρεάν.

Η αμοιβή του/της διαμεσολαβητή/-τριας συμφωνείται μεταξύ του/-ης ιδιώτη διαμεσολαβητή/-τριας και των μερών που εμπλέκονται στη διαφορά.

Είναι εκτελεστές οι συμφωνίες που προκύπτουν από διαμεσολάβηση;

Σύμφωνα με την οδηγία 2008/52/ΕΚ, τα μέρη πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ζητούν να καταστεί εκτελεστό το περιεχόμενο έγγραφης συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν τα δικαστήρια ή τις λοιπές δημόσιες αρχές που είναι αρμόδια για την εξέταση των αιτήσεων αυτών.

Το περιεχόμενο συμφωνίας που προκύπτει από διαμεσολάβηση είναι εκτελεστό μόνον αν η συμφωνία έχει συναφθεί ως συμβιβασμός ενώπιον δικαστηρίου ή έχει περιβληθεί τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Πολωνία

Αντί της προσφυγής στα δικαστήρια, αξίζει καλύτερα η προσπάθεια επίλυσης της διαφοράς με διαμεσολάβηση. Πρόκειται για μια μορφή εναλλακτικής επίλυσης διαφορών (ΕΕΔ) στο πλαίσιο της οποίας ο διαμεσολαβητής βοηθά τους διαδίκους να καταλήξουν σε συμφωνία. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι νομικοί επαγγελματίες της Πολωνίας γνωρίζουν άριστα τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης.

Σε ποιόν πρέπει να απευθυνθώ;

Το 2010 δημιουργήθηκε, στο πλαίσιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ένα τμήμα αρμόδιο για θέματα διαμεσολάβησης επί του παρόντος λειτουργεί ως διεύθυνση αρμόδια για τα θύματα εγκληματικών πράξεων και την προώθηση της διαμεσολάβησης (Wydział DS. pokrzywdzonych przestępstwem I DS. promocji Mediacji) στο εσωτερικό του τμήματος της διεθνούς συνεργασίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Βασικές πληροφορίες για δραστηριότητες διαμεσολάβησης διατίθενται στο δικτυακό τόπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης (Ministerstwo Sprawiedliwości).

Κατά τα τελευταία έτη, το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη και την εκλαΐκευση της διαμεσολάβησης και άλλων μορφών εναλλακτικής επίλυσης διαφορών στην Πολωνία, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος και καθιστώντας το πιο προσιτό στους πολίτες.

Το 2010, διορίστηκε, με πρωτοβουλία του Υπουργείου, ένα δίκτυο συντονιστών διαμεσολάβησης.
Επί του παρόντος, ο αριθμός των συντονιστών υπερβαίνει τους 120 (δικαστές , δικαστικοί επιμελητές και διαμεσολαβητές), σε οκτώ εφετεία, σε όλα τα περιφερειακά δικαστήρια και σε έξι τομείς των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων

Για συμβουλές και γνωμοδοτήσεις, ο Υπουργός Δικαιοσύνης συνεργάζεται με το Κοινωνικό Συμβούλιο για την εναλλακτική επίλυση διαφορών και την επίλυση των συγκρούσεων (Społeczną Radą ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów, στο εξής «το συμβούλιο ΕΕΔ» - ηλ.ταχ: adr_rada@ms.gov.pl), το οποίο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της ιδέας της διαμεσολάβησης και στην επικοινωνία μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης, δικαιοσύνης και διαμεσολαβητών.

Το Συμβούλιο ΕΕΔ δημιουργήθηκε για πρώτη φορά, με υπουργική απόφαση της 1ης Αυγούστου 2005, ως συμβουλευτικό σώμα του Υπουργού σε θέματα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών και επίλυσης συγκρούσεων με την ευρεία έννοια. Οι εργασίες που διεξάχθηκαν κατά την πρώτη θητεία του κατέληξαν στα ακόλουθα έγγραφα :

• Κώδικας δεοντολογίας των πολωνών διαμεσολαβητών (Kodeks Etyczny Mediatorów Polskich) (Μάιος 2008).
• Κανόνες για την κατάρτιση των διαμεσολαβητών (Standardy Szkolenia Mediatorów) (Οκτώβριος  2007).
• Κανόνες για την πρακτική της διαμεσολάβησης και τη διαδικασία διαμεσολάβησης (Standardy Prowadzenia Mediacji i Postępowania Mediacyjnego) (Ιούνιος 2006).

Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης της 3ης Απριλίου 2009 ( η οποία τροποποιήθηκε από την απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης της 1ης Ιουλίου 2011), το συμβούλιο ΕΕΔ διορίστηκε για μια δεύτερη θητεία, κατά τη διάρκεια της οποίας το κυριότερο εκπόνημά του υπήρξε το ακόλουθο έγγραφο Υποθέσεις ενόψει συστημικών αλλαγών (Założenia do zmian systemowych, Μάρτιος 2012)

Επί του παρόντος, το Συμβούλιο απαρτίζεται από 23 εκπροσώπους από το χώρο της επιστήμης, από έμπειρους επαγγελματίες της διαμεσολάβησης, καθώς και από εκπροσώπους μη κυβερνητικών οργανώσεων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και κυβερνητικών υπηρεσιών.

Οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου αφορούν προπάντων την επεξεργασία συστάσεων σχετικά με τις αρχές λειτουργίας του εθνικού συστήματος εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών, καθώς επίσης και :

• την προσαρμογή του συστήματος ΕΕΔ στις απαιτήσεις του δικαίου της ΕΕ,
• την ανάπτυξη ενός ενιαίου μοντέλου διαμεσολάβησης στο πολωνικό νομικό σύστημα,
• την προώθηση προτύπων για τις διαδικασίες διαμεσολάβησης,
• την προώθηση μηχανισμών ΕΕΔ ως εναλλακτικών τρόπων επίλυσης των διαφορών προς χρήση των ασκούντων συναφή προς τη δικαιοσύνη επαγγέλματα, των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και του κοινού,
• τη δημιουργία ενός θεσμικού περιβάλλοντος που επιτρέπει την ανάπτυξη διαφόρων μορφών ΕΕΔ, και
• τη θέσπιση άλλων ad hoc μέτρων για την ανάπτυξη της διαμεσολάβησης στην Πολωνία.

Διάφορες μη κυβερνητικές και ιδιωτικές οργανώσεις διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην προώθηση της διαμεσολάβησης και στη διαμόρφωση των εσωτερικών κανόνων της. Οι οργανώσεις αυτές καθορίζουν τα δικά τους κριτήρια όσον αφορά την κατάρτιση, τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν αυτοί που επιθυμούν να γίνουν μεσολαβητές, τις μεθόδους άσκησης της διαμεσολάβησης, καθώς και τους κανόνες δεοντολογίας και τις ορθές επαγγελματικές πρακτικές. Οι κανόνες αυτοί είναι εσωτερικής φύσεως και απευθύνονται μόνο σε διαμεσολαβητές που είναι μέλη των εν λόγω οργανώσεων

Οι πλέον σημαντικές οργανώσεις είναι οι ακόλουθες:

• Πολωνικό Κέντρο Διαμεσολάβησης (Polskie Centrum Mediacji),
• Ένωση Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Υποθέσεων (Stowarzyszenie Mediatorów Rodzinnych),
• Ένωση Πολωνών Διαμεσολαβητών (Krajowe Stowarzyszenie Mediatorów),
• Εταίροι Πολωνικού Κέντρου Διαμεσολάβησης (Centrum Mediacji Partners Polska),
• Πολωνική Ένωση Διαιτησίας (Polskie Stowarzyszenie Sądownictwa Polubownego),
• Κέντρο Διαμεσολάβησης Κάτω Σιλεσίας (Dolnośląski Ośrodek Mediacji).

Επιπλέον, διάφορες επαγγελματικές οργανώσεις αναπτύσσουν θεσμοθετημένες δραστηριότητες για την προώθηση της διαμεσολάβησης, όπως :

• το Κέντρο Διαμεσολάβησης του εθνικού δικηγορικού συλλόγου (Centrum Mediacyjne przy Naczelnej Radzie Adwokackiej).
• το Κέντρο Διαμεσολάβησης για εμπορικά θέματα της εθνικής ένωσης δικηγόρων (Centrum Mediacji Gospodarczej przy Krajowej Izbie Radców Prawnych).
• τα κέντρα διαμεσολάβησης ορισμένων περιφερειακών δικηγορικών συλλόγων (Okręgowa Izba Radców Prawnych)
• τα κέντρα διαμεσολάβησης ορισμένων περιφερειακών συλλόγων συμβολαιογράφων (Okręgowa Rada Notarialna)

Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, στο πλαίσιο των προβλεπόμενων από το νόμο καθηκόντων τους, καθώς και τα πανεπιστήμια μπορούν να έχουν καταλόγους μόνιμων διαμεσολαβητών. Πληροφορίες σχετικά με τους καταλόγους και τα κέντρα παρέχονται από τους προέδρους των περιφερειακών δικαστηρίων. Οι κατάλογοι των μεσολαβητών σε ποινικές υποθέσεις και υποθέσεις που αφορούν ανήλικους παρέχονται από τους προέδρους των περιφερειακών δικαστηρίων.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Οι διαφορές μπορούν να επιλυθούν μέσω της διαμεσολάβησης σε πολλούς τομείς. Σύμφωνα με το πολωνικό δίκαιο, επιτρέπεται προσφυγή στη διαμεσολάβηση στους ακόλουθους τομείς:

• αστικό δίκαιο,
• εμπορικό δίκαιο
• εργατικό δίκαιο
• οικογενειακό δίκαιο
• δίκαιο ανηλίκων
• ποινικό δίκαιο
• διοικητικό δίκαιο

Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη διαμεσολάβηση διατίθενται σε έντυπα και φυλλάδια που συντάσσονται και διανέμονται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Επί του παρόντος, προσφυγή στη διαμεσολάβηση γίνεται ως επί το πλείστον στον ποινικό και αστικό τομέα. Κατά την περίοδο 2011-2012, η διαμεσολάβηση αναπτύχθηκε ταχύτερα στις υποθέσεις οικογενειακού και εμπορικού δικαίου.

Υπάρχουν ειδικοί κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται;

Η διαμεσολάβηση είναι προαιρετικός τρόπος επίλυσης των διαφορών και των συγκρούσεων και διεξάγεται στη βάση :

• συμφωνίας διαμεσολάβησης ( εξωδικαστική διαμεσολάβηση),
• απόφασης του δικαστηρίου με την οποία διατάσσεται η διαμεσολάβηση (δικαστική διαμεσολάβηση).

Αν τα μέρη δε συμφωνούν ως προς την επιλογή ενός διαμεσολαβητή, το δικαστήριο έχει το δικαίωμα να διορίσει κάποιον διαμεσολαβητή από κατάλογο προσώπων που κατέχουν τα κατάλληλα προσόντα. Στις ποινικές υποθέσεις και στις υποθέσεις ανηλίκων, ο διαμεσολαβητής διορίζεται από το δικαστήριο.

Η διαμεσολάβηση διέπεται, μεταξύ άλλων, από τον Κώδικα Πολιτικής και Ποινικής Δικονομίας, από τη νομοθεσία σχετικά με τη διαδικασία που ακολουθείται σε υποθέσεις ανηλίκων και από τη νομοθεσία που αφορά τα δικαστικά έξοδα στις αστικές υποθέσεις. Πέραν αυτών, έχουν θεσπισθεί πράξεις παράγωγου δικαίου για να ρυθμίσουν τις λεπτομέρειες διαμεσολάβησης σε συγκεκριμένα είδη υποθέσεων.

Στην περίπτωση υποθέσεων που αφορούν ανηλίκους, υπάρχει νομοθεσία που ρυθμίζει :

• τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται από τα όργανα και τα πρόσωπα που είναι εξουσιοδοτημένα να ενεργήσουν υπό την ιδιότητα του διαμεσολαβητή,
• την καταχώριση των οργάνων και των προσώπων που είναι εξουσιοδοτημένα να ενεργήσουν υπό την ιδιότητα του διαμεσολαβητή,
• την κατάρτιση των διαμεσολαβητών,
• την έκταση και τους όρους πρόσβασης στη δικογραφία του διαμεσολαβητή,
• τη μορφή και το περιεχόμενο της έκθεσης σχετικά με την πρόοδο και τα αποτελέσματα της διαδικασίας διαμεσολάβησης.

Στις ποινικές υποθέσεις, υπάρχει νομοθεσία που ρυθμίζει:

Τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται από τα όργανα και τα πρόσωπα που είναι εξουσιοδοτημένα να ενεργήσουν υπό την ιδιότητα του διαμεσολαβητή,

• τις λεπτομέρειες διορισμού και ανάκλησης των οργάνων και των προσώπων που είναι εξουσιοδοτημένα να ενεργήσουν υπό την ιδιότητα του διαμεσολαβητή,
• την έκταση και τους όρους πρόσβασης στη δικογραφία των οργάνων και των προσώπων που είναι εξουσιοδοτημένα να ενεργήσουν υπό την ιδιότητα του διαμεσολαβητή,
• τις λεπτομέρειες της διαδικασίας διαμεσολάβησης.

Στις υποθέσεις οικογενειακού δικαίου, ισχύουν συμπληρωματικές απαιτήσεις όσον αφορά τους διαμεσολαβητές από την άποψη της κατάρτισης και της εμπειρίας (ψυχολογία, παιδαγωγική, κοινωνιολογία ή δίκαιο και πρακτική κατάρτιση στον τομέα της οικογενειακής διαμεσολάβησης).

Μια εκτελεστική ρύθμιση ορίζει το ποσό της αμοιβής του διαμεσολαβητή και τις επιστρεπτέες δαπάνες διαμεσολαβητών στο πλαίσιο αστικής διαδικασίας (βλέπε κάτωθι - Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;)

Ενημέρωση και κατάρτιση

Βασικές πληροφορίες για τη διαμεσολάβηση στην Πολωνία διατίθενται στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, κυρίως: αποσπάσματα νομικών πράξεων που αφορούν τη διαμεσολάβηση, διεθνείς νομικές πράξεις σχετικά με τη διαμεσολάβηση και έγγραφα και συστάσεις του Συμβουλίου ΕΕΔ, καθώς και ηλεκτρονικές εκδόσεις σημειώσεων, φυλλαδίων, δελτίων και αφισών, που έχουν δημοσιευθεί στο πλαίσιο της προώθησης της διαμεσολάβησης. Δημοσιεύονται επίσης ενημερωμένες πληροφορίες για τις δραστηριότητες προώθησης της διαμεσολάβησης και τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Διαμεσολάβησης. Ο δικτυακός τόπος συγκεντρώνει επίσης πληροφορίες, μεταφράσεις νομικών πράξεων και παραδείγματα ορθών πρακτικών σε άλλες χώρες.

Τα θέματα διαμεσολάβησης μελετώνται στο πλαίσιο της γενικής νομικής κατάρτισης, της κατάρτισης εισαγγελέων και δικαστών και συμπεριλαμβάνονται επίσης στα προγράμματα κατάρτισης δικαστών και εισαγγελέων στην Εθνική Σχολή Δικαστών και Εισαγγελέων (Krajowa Szkola Sądownictwa i Prokuratury).

Για τους συντονιστές διαμεσολάβησης, έχει χορηγηθεί προπαρασκευαστική κατάρτιση για την άσκηση των καθηκόντων τους, κατόπιν παραγγελίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, στους ακόλουθους τομείς: επικοινωνία, διαχείριση ομάδων και εργασία με διαμεσολαβητές.

Οι διαμεσολαβητές αντιθέτως επιλέγουν την κατάρτισή τους μεταξύ εκείνων που προσφέρονται από τα κέντρα διαμεσολάβησης, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και άλλες οντότητες.

Το πολωνικό Υπουργείο Δικαιοσύνης τηρεί στατιστικές σχετικά με τη διαμεσολάβηση, οι οποίες καλύπτουν:

• τον αριθμό παραπομπών σε διαμεσολάβηση από το δικαστήριο,
• τον αριθμό των συναφθεισών συμφωνιών,
• τους όρους συμφωνίας (υποθέσεις που υπάγονται στο ποινικό δίκαιο ή υποθέσεις που αφορούν ανηλίκους),
• τον αριθμό των εξωδικαστικών διαμεσολαβήσεων (υποθέσεις αστικού δικαίου).

Στο πλαίσιο δραστηριοτήτων σχετικών με σχέδια, τα δικαστήρια, οι περιφερειακές αστυνομικές διευθύνσεις και τα κέντρα διαμεσολάβησης έλαβαν, την περίοδο 2010‑2011, έντυπο υλικό, φυλλάδια και σημειώσεις που παρουσιάζουν τα διάφορα είδη διαμεσολαβήσεων και τη συγκεκριμένη εφαρμογή τους. Έγινε επίσης εκστρατεία ευαισθητοποίησης στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο και μέσω αφισών για να ενημερωθεί το ευρύ κοινό σχετικά με τη διαμεσολάβηση. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης ενημερώνει τακτικά και διανέμει ανακοινώσεις, φυλλάδια, συνοπτικές πληροφορίες που επισυνάπτονται στα έγγραφα διαδικασίας και αφίσες, οι οποίες διατίθενται επίσης δωρεάν στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου.

Εδώ και πέντε έτη, η Πολωνία εορτάζει τη Διεθνή Ημέρα Διαμεσολάβησης, επ'ευκαιρία της οποίας το Υπουργείο Δικαιοσύνης διοργανώνει εθνική διάσκεψη. Επιπλέον, στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ημέρας πραγματοποιούνται πολλές μικρότερες διασκέψεις, εκδηλώσεις, σεμινάρια και συζητήσεις σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, που λαμβάνουν χώρα σε διάφορες πόλεις.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Πληροφορίες σχετικά με τη διαμεσολάβηση παρέχονται ατελώς από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Όπως αποδεικνύεται από μελέτες, η διαμεσολάβηση είναι οικονομικά πιο συμφέρουσα από τη δικαστική διαδικασία.

Δεν καταβάλλονται από τους διαδίκους έξοδα διαμεσολάβησης στις ποινικές υποθέσεις και στις υποθέσεις ανηλίκων, διότι τα έξοδα αυτά καλύπτονται από το Δημόσιο. Σε άλλα είδη υποθέσεων, κατ' αρχήν η αμοιβή αποτελεί το αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ του διαμεσολαβητή και των διαδίκων. Ο διαμεσολαβητής μπορεί εντούτοις να δεχθεί να παρέμβει δωρεάν.

Στις αστικές υποθέσεις, τα έξοδα βαρύνουν τους διαδίκους. Οι διάδικοι μοιράζονται συνήθως τα έξοδα, εκτός αν συμφωνήσουν διαφορετικά. Σε διαδικασία διαμεσολάβησης που πραγματοποιείται βάσει δικαστικής απόφασης, το ποσόν της αμοιβής του διαμεσολαβητή σε μη περιουσιακές διαφορές ανέρχεται σε 60 PLN (περίπου 15 ευρώ) για την πρώτη συνεδρία διαμεσολάβησης και σε 25 PLN (περίπου 6 ευρώ) για κάθε επόμενη. Αν η διαδικασία αφορά περιουσιακά δικαιώματα, η αμοιβή του διαμεσολαβητή ανέρχεται σε ποσοστό 1% της αξίας του αντικειμένου της διαφοράς [χωρίς να μπορεί να είναι κατώτερη των 30 PLN (περίπου 7,5 ευρώ) ούτε ανώτερη των 1000 PLN (περίπου 250 ευρώ)]. Ο διαμεσολαβητής έχει επίσης δικαίωμα επιστροφής των εξόδων που συνδέονται με την άσκηση της διαμεσολάβησης (για παράδειγμα, έξοδα αλληλογραφίας, τηλεφωνικά έξοδα ή έξοδα μίσθωσης χώρων). Σε αυτά τα έξοδα προστίθεται και ο ΦΠΑ.

Αν η διαμεσολάβηση καταλήξει στη σύναψη συμφωνίας, το 75% των δικαστικών εξόδων επιστρέφεται στον διάδικο που προσέφυγε στο δικαστήριο. Στις υποθέσεις διαζυγίου ή χωρισμού, η επιστροφή ανέρχεται στο 100%.

Στην περίπτωση εξωδικαστικής διαμεσολάβησης, το ποσόν της αμοιβής του διαμεσολαβητή και η επιστροφή των εξόδων του υπολογίζονται από το κέντρο διαμεσολάβησης ή καθορίζονται με συμφωνία διαδίκων και διαμεσολαβητή πριν από την έναρξη της διαμεσολάβησης. Οι διάδικοι δεν δικαιούνται απαλλαγής από τα έξοδα της διαμεσολάβησης, ακόμα και στην περίπτωση που απαλλάσσονται των δικαστικών εξόδων. Σε αμφότερα τα είδη διαμεσολάβησης (δικαστική και εξωδικαστική), ο διαμεσολαβητής μπορεί να παραιτηθεί από την αμοιβή του.

Είναι δυνατή η αναγκαστική εκτέλεση συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Στις αστικές υποθέσεις, αν τα μέρη καταλήξουν σε συμφωνία, η συμφωνία αυτή επισυνάπτεται στα πρακτικά. Ο διαμεσολαβητής ενημερώνει τα μέρη της διαφοράς ότι υπογράφοντας τη συμφωνία συναινούν στην υποβολή της στο δικαστήριο προς έγκριση. Ο διαμεσολαβητής διαβιβάζει τα πρακτικά, συνοδευόμενα από τη συμφωνία των μερών, στο αρμόδιο δικαστήριο και παραδίδει στα μέρη αντίγραφο των πρακτικών. Το δικαστήριο εφαρμόζει αμέσως τη διαδικασία έγκρισης ή κηρύσσει εκτελεστό το περιεχόμενο της συμφωνίας διαμεσολάβησης. Το δικαστήριο αρνείται την έγκριση της συμφωνίας ή την κήρυξη, εν όλω ή εν μέρει, της εκτελεστότητάς της όταν η συμφωνία αντιβαίνει στο δίκαιο ή στα χρηστά ήθη, επιχειρεί να καταστρατηγήσει το δίκαιο, είναι ακατανόητη ή αντιφατική ή τέλος αντίθετη προς τα έννομα συμφέροντα του εργαζομένου. Μια συμφωνία που προκύπτει από διαμεσολάβηση η οποία έχει εγκριθεί από το δικαστήριο και έχει κηρυχθεί εκτελεστή έχει ισχύ δικαστικού συμβιβασμού και μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης.

Στις υποθέσεις οικογενειακού δικαίου, τα σημεία που μπορούν να αποτελέσουν το αντικείμενο συμφωνίας αφορούν τη συμφιλίωση των συζύγων, τον καθορισμό των προϋποθέσεων του χωρισμού, τα θέματα άσκησης της γονικής εξουσίας, την επικοινωνία με τα τέκνα, την ικανοποίηση οικογενειακών αναγκών, την υποχρέωση διατροφής και συντήρησης των τέκνων, καθώς και θέματα περιουσίας και στέγασης. Μετά τον χωρισμό των γονέων ή των συζύγων, θέματα όπως η έκδοση διαβατηρίου, οι επιλογές στον τομέα της εκπαίδευσης του παιδιού, οι επαφές με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας ή η διαχείριση της περιουσίας του παιδιού μπορούν να ρυθμίζονται μέσω συμφωνίας.

Στις αστικές υποθέσεις, η έναρξη της διαδικασίας διαμεσολάβησης διακόπτει την προθεσμία παραγραφής.

Στις ποινικές υποθέσεις και στις υποθέσεις ανηλίκων, η συμφωνία που προκύπτει από διαμεσολάβηση δεν αντικαθιστά τη δικαστική απόφαση και δεν είναι δεσμευτική για το δικαστήριο, αλλά το δικαστήριο οφείλει να σέβεται το περιεχόμενό της στην απόφαση με την οποία θέτει τέλος στη διαδικασία. Οι όροι της συμφωνίας μπορεί να καλύπτουν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα : επίσημη συγγνώμη, αποζημίωση για υλική ζημία και ηθική βλάβη, κοινωφελή εργασία, εκτέλεση παροχής προς το θύμα ή εκτέλεση παροχής κοινής ωφέλειας.

Η διαμεσολάβηση είναι ένας από τους μηχανισμούς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών (ΕΕΔ) στην Πορτογαλία, μαζί με τη διαιτησία και τα ειρηνοδικεία. Ο νόμος αριθ. 29/2013 της 19ης Απριλίου 2013 (στο εξής: νόμος για τη διαμεσολάβηση) θεσπίζει το εθνικό πλαίσιο για τη διαμεσολάβηση ως έναν από τους μηχανισμούς ΕΕΔ. Ο νόμος καθορίζει τις γενικές αρχές που εφαρμόζονται στη διαμεσολάβηση στην Πορτογαλία —ανεξάρτητα από τη φύση της διαφοράς που αποτελεί το αντικείμενο της διαμεσολάβησης— και τους κανόνες για τη διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, τους διαμεσολαβητές και τη δημόσια διαμεσολάβηση. Ο νόμος για τη διαμεσολάβηση περιέχει τους ακόλουθους ορισμούς:

• η «διαμεσολάβηση» αποτελεί μορφή εναλλακτικής επίλυσης διαφορών η οποία διεξάγεται από δημόσιες ή ιδιωτικές οντότητες και στο πλαίσιο της οποίας δύο ή περισσότερα μέρη διαφοράς προσπαθούν οικειοθελώς να καταλήξουν σε συμφωνία με τη βοήθεια διαμεσολαβητή·
• ο «διαμεσολαβητής» είναι αμερόληπτος και ανεξάρτητος τρίτος, χωρίς εξουσία λήψης αποφάσεων που δεσμεύουν τα μέρη που συμμετέχουν στη διαμεσολάβηση, ο οποίος βοηθά τα μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία για την οριστική διευθέτηση της διαφοράς τους.

Φύση της διαμεσολάβησης και των συμφωνιών που συνάπτονται μέσω διαμεσολάβησης

Η προσφυγή σε διαμεσολάβηση είναι καθαρά προαιρετική. Η διαδικασία διαμεσολάβησης είναι εμπιστευτική. Η εμπιστευτικότητα αυτή μπορεί να αρθεί μόνο για λόγους δημόσιας τάξης —ιδίως για την προστασία του υπέρτερου συμφέροντος παιδιού— ή όταν διακυβεύεται η σωματική ή ψυχολογική ακεραιότητα προσώπου, ή όταν είναι αναγκαίο για την εφαρμογή ή την εκτέλεση της συμφωνίας που επιτεύχθηκε μέσω διαμεσολάβησης, και μόνο στον βαθμό που είναι αναγκαίος στην πράξη για την προστασία των οικείων μερών. Το περιεχόμενο των συνεδριών διαμεσολάβησης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικό στοιχείο από δικαστήριο.

Η συμφωνία που συνάπτεται μέσω διαμεσολάβησης είναι εκτελεστή εφόσον:

1. αφορά διαφορά που μπορεί να υπαχθεί σε διαμεσολάβηση και ο νόμος δεν απαιτεί επικύρωσή της από δικαστήριο·
2. τα μέρη έχουν την ικανότητα να συνάψουν τέτοια συμφωνία·
3. επιτεύχθηκε μέσω διαμεσολάβησης που διεξήχθη σύμφωνα με τους όρους του νόμου·
4. το περιεχόμενό της δεν αντιβαίνει στη δημόσια τάξη·
5. η σύναψή της πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή διαμεσολαβητή εγγεγραμμένου στον κατάλογο διαμεσολαβητών που τηρεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Ο εν λόγω κατάλογος είναι διαθέσιμος εδώ.

Συμφωνία η οποία συνήφθη μέσω διαμεσολάβησης που διεξήχθη σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ και η οποία πληροί τους όρους των στοιχείων α) και δ) ανωτέρω είναι εκτελεστή αν είναι επίσης εκτελεστή βάσει της νομοθεσίας του εν λόγω άλλου κράτους μέλους.

Τομείς στους οποίους η προσφυγή στη διαμεσολάβηση είναι νομικά δυνατή και/ή ιδιαίτερα συνήθης

Διαμεσολάβηση επιτρέπεται σε αστικές, εμπορικές, οικογενειακές, εργατικές και ποινικές υποθέσεις. Στους τρεις τελευταίους ανωτέρω τομείς υπάρχει σύστημα δημόσιας διαμεσολάβησης, κάθε δε τομέας διέπεται από τους δικούς του ειδικούς κανόνες.

Τα ειρηνοδικεία διαθέτουν υπηρεσία διαμεσολάβησης η οποία είναι αρμόδια να διαμεσολαβεί σε οποιεσδήποτε διαφορές που μπορούν να υπαχθούν σε διαμεσολάβηση, ακόμη και αν δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου.

Καθεστώς των διαμεσολαβητών

Ο νόμος για τη διαμεσολάβηση περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο που καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των διαμεσολαβητών (άρθρα 23 έως 29). Οι διαμεσολαβητές πρέπει επίσης να τηρούν τον ευρωπαϊκό κώδικα δεοντολογίας για τους διαμεσολαβητές.

Δεν υπάρχει δημόσιος φορέας υπεύθυνος για την εκπαίδευση των διαμεσολαβητών· οι διαμεσολαβητές εκπαιδεύονται από ιδιωτικούς φορείς που είναι πιστοποιημένοι από τη Γενική Διεύθυνση Πολιτικής για τη Δικαιοσύνη (Direção-Geral da Política de Justiça) βάσει του υπουργικού εκτελεστικού διατάγματος (Portaria) αριθ. 345/2013 της 27ης Νοεμβρίου 2013.

Κόστος της διαμεσολάβησης

Για τη χρήση της δημόσιας υπηρεσίας οικογενειακής διαμεσολάβησης κάθε μέρος που συμμετέχει στην υπόθεση βαρύνεται με τέλος 50 EUR, με εξαίρεση τις ακόλουθες περιπτώσεις:

• αν έχει χορηγηθεί νομική συνδρομή (ευεργέτημα πενίας)·
• αν η υπόθεση έχει παραπεμφθεί σε διαμεσολάβηση με απόφαση δικαστικής αρχής βάσει του άρθρου 24 του γενικού καθεστώτος της αστικής διαδικασίας ρύθμισης της γονικής μέριμνας (Regime Geral do Processo Tutelar Cível)·
• αν, κατόπιν αιτήματος των μερών ή με τη συγκατάθεσή τους, τα μέρη έχουν παραπεμφθεί σε διαμεσολάβηση με απόφαση δικαστικής αρχής ή από την επιτροπή για την προστασία των παιδιών και των νέων στο πλαίσιο εκκρεμούς διαδικασίας προστασίας παιδιού.

Η χρήση της δημόσιας υπηρεσίας ποινικής διαμεσολάβησης είναι δωρεάν.

Για τη χρήση της δημόσιας υπηρεσίας εργατικής διαμεσολάβησης κάθε μέρος που συμμετέχει στην υπόθεση βαρύνεται με τέλος 50 EUR, με την επιφύλαξη της χορήγησης νομικής συνδρομής (ευεργετήματος πενίας).

Πέραν των ανωτέρω τελών για τη χρήση των δημόσιων υπηρεσιών διαμεσολάβησης, οι διαμεσολαβητές που είναι εγγεγραμμένοι για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών χρεώνουν επίσης αμοιβές· τα ποσά των αμοιβών είναι καθορισμένα, αλλά εξαρτώνται από το εάν επιτεύχθηκε ή όχι συμφωνία και από τις ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν προς τον σκοπό της επίτευξης συμφωνίας.

Στην περίπτωση της διαμεσολάβησης στα ειρηνοδικεία, αν επιτευχθεί συμφωνία, κάθε μέρος χρεώνεται με τέλος 25 EUR.

Το κόστος της ιδιωτικής διαμεσολάβησης καθορίζεται από τον διαμεσολαβητή που έχουν επιλέξει τα μέρη.

Άλλες χρήσιμες πληροφορίες

Ο κυβερνητικός φορέας που είναι αρμόδιος για τη ρύθμιση της δημόσιας διαμεσολάβησης είναι η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής για τη Δικαιοσύνη (Direção-Geral da Política de Justiça – DGPJ), μέσω του υπαγόμενου σ’ αυτήν Γραφείου Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών (Gabinete de Resolução Alternativa de Litígios – GRAL). Γενική Διεύθυνση Πολιτικής για τη Δικαιοσύνη. Η DGPJ δεν παρέχει πληροφορίες για την εξεύρεση διαμεσολαβητή, αλλά τηρεί καταλόγους διαμεσολαβητών στις δημόσιες υπηρεσίες διαμεσολάβησης. Σύμφωνα με τη νομοθεσία για τη δημόσια διαμεσολάβηση, μόλις ληφθεί η απόφαση για προσφυγή σε διαμεσολάβηση, επιλέγεται αυτόματα διαμεσολαβητής.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης, το οποίο θεσπίσθηκε με τον νόμο 192/2006 περί διαμεσολάβησης, είναι αρμόδιο για την εποπτεία της διαμεσολάβησης στη Ρουμανία. Είναι ένα αυτόνομο νομικό πρόσωπο, το οποίο ενεργεί προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και έχει την έδρα του στο Βουκουρέστι.

Ο νόμος 192/2006 παρέχει το νομοθετικό πλαίσιο της διαμεσολάβησης εντός του οποίου λειτουργεί το συγκεκριμένο επάγγελμα.

Τα μέλη του Συμβουλίου Διαμεσολάβησης εκλέγονται από τους διαμεσολαβητές και εγκρίνονται από το υπουργείο Δικαιοσύνης της Ρουμανίας.

Οι κύριες αρμοδιότητες του Συμβουλίου Διαμεσολάβησης αφορούν τη λήψη αποφάσεων στους ακόλουθους τομείς:

• τη θέσπιση προτύπων κατάρτισης στον τομέα της διαμεσολάβησης, βάσει της βέλτιστης διεθνούς πρακτικής, και τον έλεγχο της τήρησής τους από τους επαγγελματίες του κλάδου·
• την έγκριση διαμεσολαβητών και τη διατήρηση και την επικαιροποίηση του καταλόγου διαμεσολαβητών·
• την έγκριση του προγράμματος κατάρτισης των διαμεσολαβητών·
• την έγκριση του κώδικα ηθικής και δεοντολογίας των εγκεκριμένων διαμεσολαβητών καθώς και των κανονισμών που αφορούν την πειθαρχική τους ευθύνη·
• την έγκριση του κανονισμού οργάνωσης και λειτουργίας του Συμβουλίου Διαμεσολάβησης·
• την υποβολή προτάσεων τροποποίησης ή συσχέτισης της νομοθεσίας για τη διαμεσολάβηση.

Τα στοιχεία επικοινωνίας του Συμβουλίου Διαμεσολάβησης είναι τα εξής:

Διεύθυνση: Cuza Vodă Street, 64, sector 4, Bucharest

Τηλέφωνο: 004 021 315 25 28, 004 021 330 25 60, 004 021 330 25 61

Τηλεομοιοτυπία: 004 021 330 25 28

Διευθύνσεων ηλεκ. ταχυδρομείου: secretariat@cmediere.ro , Consiliul_de_mediere@yahoo.com

Εθνικό Μητρώο επαγγελματικών ενώσεων διαμεσολαβητών

Το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης δημιούργησε το Εθνικό Μητρώο επαγγελματικών ενώσεων διαμεσολαβητών. Στο μητρώο καταχωρούνται οι μη κυβερνητικές οργανώσεις οι οποίες προωθούν τη διαμεσολάβηση και εκπροσωπούν τα επαγγελματικά συμφέροντα των διαμεσολαβητών.

Ακολουθεί κατάλογος επαγγελματικών ενώσεων οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης:

• Ένωση Διαμεσολαβητών Βουκουρεστίου (Asociaţia Mediatorilor Bucureşti)
• Κέντρο Διαμεσολαβητών Turda (Asociaţia Centrul de Mediere Turda)
• Ένωση συλλόγων διαμεσολαβητών Vaslui (Asociatia Camera Mediatorilor Vaslui)
• Κέντρο Διαμεσολάβησης Vaslui (Centrul de Mediere Vaslui)
• Ένωση διαμεσολαβητών Galati (Asociatia Mediatorilor Galaţi)
• Ένωση συλλόγων διαμεσολαβητών Iasi (Asociaţia Camera Mediatorilor Iaşi)
• Κέντρο διαμεσολάβησης και κοινοτικής ασφάλειας Iasi (Centrul de Mediere si Securitate Comunitara Iasi)
• Κέντρο Διαμεσολάβησης Craiova (Centrul de Mediere Craiova)
• Ένωση κέντρου διαμεσολάβησης Cluj (Asociatia Centrul de Mediere Cluj)
• Κέντρο διαμεσολάβησης Neamt (Centrul de Mediere Neamt)
• Κέντρο διαμεσολάβησης Sibiu (Centrul de Mediere Sibiu)
• Κέντρο διαμεσολάβησης Constanta (Centrul de Mediere Constanta)
• Κέντρο διαμεσολάβησης Alba (Centrul de Mediere Alba)
• Κέντρο διαμεσολάβησης Timisoara (Centrul de Mediere Timisoara)
• Κέντρο διαμεσολάβησης και διαιτησίας Maramures (Centrul de Mediere si Arbitraj Maramures)
• Κέντρο διαμεσολάβησης Bacau (Centrul de Mediere Bacau)
• Κέντρο διαμεσολάβησης Călăraşi (Centrul de Mediere Calarasi)
• Κέντρο διαμεσολάβησης Ialomiţa (Centrul de Mediere Ialomita)

Κατάλογος διαμεσολαβητών

Σύμφωνα με το άρθρο 12 του νόμου 192/2006, οι εγκεκριμένοι διαμεσολαβητές εγγράφονται στον «κατάλογο διαμεσολαβητών», τον οποίο διαχειρίζεται το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης και ο οποίος δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ρουμανίας, Μέρος I.

Ο «κατάλογος των διαμεσολαβητών» είναι επίσης διαθέσιμος στους επίσημους δικτυακούς τόπους του Συμβουλίου Διαμεσολάβησης και του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Ο κατάλογος των εγκεκριμένων διαμεσολαβητών περιέχει πληροφορίες σχετικά με:

• τη συμμετοχή τους σε επαγγελματικές ενώσεις
• το ίδρυμα από το οποίο αποφοίτησαν
• το πρόγραμμα κατάρτισης σε θέματα διαμεσολάβησης που παρακολούθησαν
• τις ξένες γλώσσες στις οποίες είναι σε θέση να παράσχουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης
• τα στοιχεία επικοινωνίας τους.

Όσοι ενδιαφέρονται να επιλύσουν τη διαφορά τους μέσω διαμεσολάβησης μπορούν να επικοινωνήσουν με έναν διαμεσολαβητή εντός προθεσμίας ενός μηνός από την ημερομηνία δημοσίευσης του «καταλόγου των διαμεσολαβητών» στους χώρους των δικαστηρίων και στον δικτυακό τόπο του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης υποχρεούται εκ του νόμου να επικαιροποιεί τακτικά –τουλάχιστον άπαξ ετησίως– τον κατάλογο των διαμεσολαβητών, και να κοινοποιεί τις επικαιροποιήσεις στα δικαστήρια, στις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης και στο υπουργείο Δικαιοσύνης.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Το άρθρο 2 του νόμου 192/2006 επιτρέπει στα μέρη να ζητήσουν διαμεσολάβηση σε διαφορές που σχετίζονται με αστικές ή ποινικές υποθέσεις, οικογενειακές υποθέσεις και άλλους τομείς του δικαίου, με την επιφύλαξη των διατάξεων του νόμου. Οι καταναλωτικές διαφορές και άλλες διαφορές που αφορούν δικαιώματα επιδεκτικά παραίτησης μπορούν επίσης να επιλυθούν με την προσφυγή σε διαμεσολάβηση. Ωστόσο, θέματα που αφορούν προσωπικά δικαιώματα και δικαιώματα μη επιδεκτικά παραίτησης δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαμεσολάβησης.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η προσφυγή στη διαμεσολάβηση είναι εθελοντική. Τα μέρη δεν είναι υποχρεωμένα να ζητήσουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης και μπορούν να διακόψουν τη διαμεσολάβηση σε οποιοδήποτε στάδιο. Με άλλα λόγια, τα μέρη είναι ελεύθερα να αναζητήσουν άλλους τρόπους επίλυσης της διαφοράς οποτεδήποτε: δικαστική διαδικασία, διαιτησία. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με διαμεσολαβητή πριν από την έναρξη της δικαστικής διαδικασίας αλλά και μεσούσης αυτής.

Ωστόσο, διάφορες εθνικές διατάξεις νόμου στον τομέα της διαμεσολάβησης υποχρεώνουν τους δικαστές, σε ορισμένες περιπτώσεις, να ενημερώνουν τα μέρη σχετικά με τη δυνατότητα επιλογής της διαμεσολάβησης και σχετικά με τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας επιλογής. Σε άλλες περιπτώσεις, προσφέρονται διάφορα οικονομικά κίνητρα στα μέρη που επιλέγουν τη διαμεσολάβηση ή άλλες εναλλακτικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών.

Στις 17 Φεβρουαρίου 2007, το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης ενέκρινε τον Κώδικα ηθικής και δεοντολογίας των διαμεσολαβητών. Ο κώδικας είναι δεσμευτικός για όλους τους διαμεσολαβητές που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των διαμεσολαβητών.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Ο δικτυακός τόπος του Συμβουλίου Διαμεσολάβησης είναι η κύρια πηγή πληροφοριών σχετικά με τη διαμεσολάβηση στη Ρουμανία.

Κατάρτιση σε θέματα διαμεσολάβησης παρέχεται μόνον από τον ιδιωτικό τομέα, αλλά το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης είναι υπεύθυνο για την έγκριση των παρόχων κατάρτισης, ώστε να διασφαλίζεται ότι όλα τα μαθήματα εξασφαλίζουν κατάρτιση που ανταποκρίνεται στα ίδια πρότυπα.

Κατάλογος των παρόχων κατάρτισης περιέχεται επίσης στον επίσημο δικτυακό τόπο του Συμβουλίου Διαμεσολάβησης.

Μαθήματα κατάρτισης παρέχονται σε τακτική βάση. Επί του παρόντος βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πρόγραμμα κατάρτισης το οποίο θεωρείται αρχικό μάθημα κατάρτισης για διαμεσολαβητές (80 ώρες). Το πρόγραμμα καθορίζει μαθησιακούς στόχους, δεξιότητες που πρέπει να αποκτηθούν έως το τέλος του προγράμματος και μεθόδους αξιολόγησης. Οι 8 εγκεκριμένοι από το Συμβούλιο Διαμεσολάβησης πάροχοι κατάρτισης είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη βοηθητικού υλικού και ασκήσεων σύμφωνα με το πλαίσιο που έχει θεσπισθεί από το εθνικό πρόγραμμα κατάρτισης.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η διαμεσολάβηση δεν παρέχεται δωρεάν και το ύψος της αμοιβής αποτελεί αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ του ιδιώτη διαμεσολαβητή και των μερών.

Επί του παρόντος δεν παρέχεται καμία νομική ή οικονομική στήριξη στην παροχή υπηρεσιών διαμεσολάβησης από τις τοπικές ή τις εθνικές αρχές.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Σύμφωνα με την οδηγία 2008/52/ΕΚ πρέπει να είναι εφικτή η κήρυξη της εκτελεστότητας του περιεχομένου μιας έγγραφης συμφωνίας που προκύπτει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή τις δικαστικές και άλλες αρμόδιες αρχές για την παραλαβή των εν λόγω αιτημάτων.

Η Ρουμανία δεν έχει γνωστοποιήσει ακόμη τις πληροφορίες αυτές.

Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες:

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Σλοβενία

Αντί να προσφύγει κανείς στα δικαστήρια, γιατί να μην επιλύσει μια διαφορά με διαμεσολάβηση; Πρόκειται για μια μορφή εναλλακτικής επίλυσης διαφορών στο πλαίσιο της οποίας ο διαμεσολαβητής βοηθά τους διαδίκους να καταλήξουν σε συμφωνία. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι νομικοί επαγγελματίες της Σλοβενίας γνωρίζουν άριστα τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Ο νόμος για τους τρόπους εναλλακτικής επίλυσης ένδικων διαφορών (ZARSS, Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σλοβενίας αριθ. 97/09 και 40/12 - ZUJF), ο οποίος εκδόθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2009 και άρχισε να ισχύει στις 15 Ιουνίου 2010, επιβάλλει στα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια δικαστήρια να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν πρόγραμμα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών που θα επιτρέπει στους διαδίκους να επιλύσουν με εναλλακτικό τρόπο τις διαφορές τους σε εμπορικές, εργατικές, οικογενειακές και άλλες αστικές υποθέσεις. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, τα δικαστήρια υποχρεούνται να επιτρέπουν στους διαδίκους τη χρησιμοποίηση της διαμεσολάβησης, επιπλέον των υπόλοιπων τρόπων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Διοίκησης τηρεί κεντρικό μητρώο διαμεσολαβητών που απασχολούνται στα δικαστήρια, στο πλαίσιο προγραμμάτων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

Πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) παρέχουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης:

• η Σλοβενική Ένωση Διαμεσολαβητών (κατάλογος διαμεσολαβητών),
• το Κέντρο Διαμεσολάβησης του Κέντρου Νομικής Ενημέρωσης,
• η Σλοβενική Ένωση Οργανώσεων Διαμεσολάβησης – MEDIOS (κατάλογος διαμεσολαβητών).

Το Συμβούλιο Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών λειτουργεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Διοίκησης. Το Συμβούλιο συστήθηκε τον Μάρτιο 2009 και είναι ένα κεντρικό, ανεξάρτητο σώμα εμπειρογνωμόνων στο πλαίσιο του Υπουργείου, με συντονιστικό και συμβουλευτικό ρόλο.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

προσφυγή σε διαμεσολάβηση επιτρέπεται σε αστικές, οικογενειακές, εμπορικές, εργατικές και άλλες περιουσιακής φύσεως υποθέσεις, για αξιώσεις για τις οποίες οι διάδικοι έχουν δικαίωμα διάθεσης και συμβιβασμού. Η διαμεσολάβηση επιτρέπεται επίσης σε άλλες υποθέσεις, εφόσον δεν απαγορεύεται από τον νόμο.

Η διαμεσολάβηση είναι συνηθέστερη σε αστικές, οικογενειακές και εμπορικές υποθέσεις.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η προσφυγή στη διαμεσολάβηση είναι προαιρετική. Ο νόμος περί διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (ZMCGZ, Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σλοβενίας, αριθ. 56/08) διέπει τη διαμεσολάβηση γενικά, δηλ. τη διαμεσολάβηση που συνδέεται με δικαστικές διαδικασίες και την εξώδικη διαμεσολάβηση. Θεσπίζει μόνο τους βασικούς κανόνες για τις διαδικασίες διαμεσολάβησης, οι οποίες κατά τα λοιπά διέπονται από αυτόνομους μηχανισμούς. Για παράδειγμα, προβλέπει πότε αρχίζει και πότε τελειώνει η διαμεσολάβηση, ποιος διορίζει τον διαμεσολαβητή, τους βασικούς κανόνες συμπεριφοράς του διαμεσολαβητή, τη μορφή της συμφωνίας επίλυσης διαφορών, τον τρόπο με τον οποίο εξασφαλίζεται η επιβολή της κ.λπ. Οι διάδικοι μπορούν να μην ακολουθήσουν τις διατάξεις του νόμου, εκτός από τις διατάξεις που αφορούν την αρχή της αμεροληψίας του διαμεσολαβητή και την επίδραση της διαμεσολάβησης στις προθεσμίες παραγραφής και στις αποσβεστικές προθεσμίες.

Η Σλοβενική Ένωση Διαμεσολαβητών έχει εκδώσει Κώδικα δεοντολογίας για διαμεσολαβητές, ο οποίος όμως εφαρμόζεται μόνο στα μέλη της Ένωσης.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Πληροφορίες για τη διαμεσολάβηση και για τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να έλθετε σε επαφή με διαμεσολαβητή δημοσιεύονται σε διάφορους δικτυακούς τόπους ΜΚΟ, μεταξύ των οποίων:

• η Σλοβενική Ένωση Διαμεσολαβητών,
• η Σλοβενική Ένωση Οργανώσεων Διαμεσολάβησης – MEDIOS,
• το Κέντρο Διαμεσολάβησης του Κέντρου Νομικής Ενημέρωσης.

Κατάρτιση στους διαμεσολαβητές παρέχουν διάφορες ΜΚΟ καιτο Κέντρο Δικαστικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Διοίκησης.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Προς το παρόν, η διαμεσολάβηση μέσω των δικαστηρίων η οποία διεξάγεται βάσει του ZARSS σε διαφορές που απορρέουν από τη σχέση μεταξύ γονέων και τέκνων και σε εργατικές διαφορές λόγω καταγγελίας σύμβασης εργασίας προσφέρεται δωρεάν. Τα μέρη καταβάλλουν μόνο την αμοιβή των δικηγόρων τους. Σε όλες τις άλλες διαφορές, εκτός από τις εμπορικές διαφορές, το δικαστήριο καλύπτει την αμοιβή του διαμεσολαβητή για τις πρώτες τρεις ώρες διαμεσολάβησης.

Τα τέλη που επιβάλλουν οι ιδιωτικές οργανώσεις για τη διαμεσολάβηση ποικίλλουν.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Η συμφωνία που προκύπτει από τη διαμεσολάβηση δεν είναι άμεσα εκτελεστή καθεαυτή. Εντούτοις, οι διάδικοι μπορούν συμφωνήσουν ότι η συμφωνία για την επίλυση της διαφοράς θα έχει τη μορφή άμεσα εκτελεστής συμβολαιογραφικής πράξης, δικαστικού συμβιβασμού ή διαιτητικής απόφασης βασισμένης στο συμβιβασμό.

Σχετικοί σύνδεσμοι

• Σλοβενική Ένωση Διαμεσολαβητών
• Κέντρο Διαμεσολάβησης του Κέντρου Νομικής Ενημέρωσης

Με ποιον πρέπει να επικοινωνήσω;

Ο δικτυακός τόπος τουΥπουργείου Δικαιοσύνης της Σλοβακίας περιλαμβάνει ενότητα για τη διαμεσολάβηση, η οποία είναι διαθέσιμη μόνο στα σλοβακικά.

Σε ποιους τομείς επιτρέπεται και/ή συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Οι μηχανισμοί διαμεσολάβησης περιγράφονται στον νόμο αριθ. 420/2004 για τη διαμεσολάβηση, ο οποίος τροποποιεί μια σειρά νόμων και ρυθμίζει:

• τον τρόπο διεξαγωγής της διαμεσολάβησης,
• τις βασικές αρχές της διαμεσολάβησης, και
• την οργάνωση και τις συνέπειες της διαμεσολάβησης.

Ο εν λόγω νόμος εφαρμόζεται σε διαφορές σε σχέσεις αστικού δικαίου, οικογενειακού δικαίου, δικαίου εμπορικών συμβάσεων και εργατικού δικαίου.

Η διαμεσολάβηση είναι μια εξωδικαστική διαδικασία, κατά την οποία τα μέρη ζητούν τις υπηρεσίες διαμεσολαβητή προκειμένου να επιλύσουν μία διαφορά η οποία απορρέει από συμβατική ή άλλη έννομη σχέση μεταξύ τους. Είναι μια διαδικασία στην οποία δύο ή περισσότερα μέρη που εμπλέκονται σε μια διαφορά επιλύουν τη διαφορά τους με τη συνδρομή ενός διαμεσολαβητή.

§ Το άρθρο 170 παράγραφος 2 του νόμου αριθ. 160/2015, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, όπως τροποποιήθηκε, ορίζει ότι: «Εφόσον είναι εφικτό και σκόπιμο, το δικαστήριο προσπαθεί να επιλύσει τη διαφορά με φιλικό διακανονισμό ή συνιστά στους διαδίκους να προσπαθήσουν να καταλήξουν σε φιλικό διακανονισμό μέσω διαμεσολάβησης.»

Πληροφόρηση και κατάρτιση

Η ενότητα για τη διαμεσολάβηση του ιστοτόπου του υπουργείου Δικαιοσύνης της Σλοβακίας παρέχει πληροφορίες στα σλοβακικά σχετικά με τη διαμεσολάβηση. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε τον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η διαμεσολάβηση παρέχεται αντί αντιτίμου. Η αμοιβή του διαμεσολαβητή ορίζεται από τον ίδιο και συνήθως βασίζεται σε ωριαία χρέωση ή είναι κατ' αποκοπήν. Η διαμεσολάβηση αποτελεί επιχειρηματική δραστηριότητα και δεν υπάρχουν πάγια έξοδα.

Είναι δυνατή η εκτέλεση μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Σύμφωνα με την οδηγία 2008/52/ΕΚ, οι αντίδικοι μπορούν να ζητήσουν την κήρυξη της εκτελεστότητας του περιεχομένου μιας έγγραφης συμφωνίας που προκύπτει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη διαβιβάζουν τις αιτήσεις αυτές στα δικαστήρια ή τις άλλες αρχές που είναι αρμόδιες για την παραλαβή τους.

Η διαμεσολάβηση είναι μια άτυπη, προαιρετική και εμπιστευτική διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών με τη βοήθεια διαμεσολαβητή. Σκοπός της διαμεσολάβησης είναι η επίτευξη συμφωνίας αποδεκτής από αμφότερα τα μέρη.

Η συμφωνία που προκύπτει από τη διαδικασία διαμεσολάβησης πρέπει να είναι γραπτή. Ισχύει πρωτίστως για τα συμβαλλόμενα μέρη και είναι δεσμευτική γι’ αυτά. Βάσει της συμφωνίας, ο δικαιούχος μπορεί να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο για την εκτέλεση της συμφωνίας, εφόσον αυτή:

• καταρτίζεται με συμβολαιογραφική πράξη
• εγκρίνεται ως συμβιβασμός από δικαστήριο ή διαιτητικό όργανο.

Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία διαμεσολάβησης, η υπόθεση μπορεί να λάβει συνέχεια ενώπιον του δικαστηρίου.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Υπουργείο Δικαιοσύνης της Σλοβακικής Δημοκρατίας

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Η γενική διαχείριση, καθοδήγηση και εποπτεία της διαμεσολάβησης στις ποινικές και σε ορισμένες αστικές υποθέσεις είναι αρμοδιότητα του υπουργείου Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας. Τα αρμόδια κρατικά περιφερειακά γραφεία πρέπει να διασφαλίζουν τη διαθεσιμότητα και κατάλληλη εφαρμογή των υπηρεσιών διαμεσολάβησης σε ολόκληρη τη χώρα.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τον δικτυακό τόπο του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Πρόνοιας (THL).

Οι υπηρεσίες διαμεσολάβησης που συνδέονται με δικαστήρια υπάγονται στη διαχείριση των περιφερειακών δικαστηρίων. Τα περιφερειακά δικαστήρια μπορούν να αποφασίζουν εκκίνηση της διαδικασίας διαμεσολάβησης για την επίλυση αστικών διαφορών. Σκοπός της διαμεσολάβησης είναι να βοηθά τους εμπλεκόμενους σε διαφορά στην αναζήτηση αμοιβαία αποδεκτής λύσης. Τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται από τη διαμεσολάβηση βασίζονται επομένως κατά κανόνα περισσότερο στο τι είναι λογικό σε μια δεδομένη περίσταση παρά στην αυστηρή εφαρμογή του νόμου. Περαιτέρω πληροφορίες για τα περιφερειακά δικαστήρια παρέχονται από τον δικτυακό τόπο του φινλανδικού υπουργείου Δικαιοσύνης. Υπάρχει επίσης σχετικό φυλλάδιο για τη διαμεσολάβηση.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση χρησιμοποιείται τόσο σε αστικές όσο και σε ποινικές υποθέσεις.

Η διαμεσολάβηση χρησιμοποιείται συνήθως στις αστικές διαφορές, και ιδίως στις ελάσσονος σημασίας αστικές υποθέσεις. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο όλες οι αστικές διαφορές να υπόκεινται σε διαμεσολάβηση συνδεόμενη με δικαστήριο. Οι διαφορές που αφορούν π.χ. ζητήματα καταναλωτών μπορούν να παραπέμπονται σε συμβούλους για θέματα καταναλωτών και στο Συμβούλιο Προσφυγών Καταναλωτή. Για τις ποινικές υποθέσεις όμως προβλέπεται συγκεκριμένη διαδικασία διαμεσολάβησης.

Οι αστικές υποθέσεις και διαφορές που υποβάλλονται στα γενικά δικαστήρια μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαμεσολάβησης όπως ορίζεται στον νόμο περί διαμεσολάβησης συνδεόμενης με δικαστήριο (νόμος 663/2005). Στόχος της διαμεσολάβησης που συνδέεται με δικαστήριο είναι ο φιλικός διακανονισμός των διαφορών. Οι προϋποθέσεις για τη διαμεσολάβηση αυτού του είδους είναι ότι η διαφορά πρέπει να επιδέχεται διαμεσολάβησης και ότι αυτή πρέπει να είναι κατάλληλη ως προς τις αξιώσεις των εμπλεκομένων. Ο ένας εκ των εμπλεκομένων, ή και αμφότεροι, μπορεί να υποβάλει γραπτή αίτηση πριν από την προσφυγή στα δικαστήρια. Η γραπτή αυτή αίτηση πρέπει να αναφέρει το αντικείμενο της διαφοράς και τις αποκλίνουσες θέσεις των εμπλεκομένων. Πρέπει επίσης να αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους το θέμα επιδέχεται διαμεσολάβησης.

Ο συμβιβασμός (διαμεσολάβηση) μπορεί επίσης να χρησιμοποιείται σε αστικές υποθέσεις στις οποίες ένας τουλάχιστον εκ των εμπλεκομένων είναι φυσικό πρόσωπο. Οι αστικές υποθέσεις, πέραν εκείνων που αφορούν αξιώσεις αποζημίωσης με βάση ποινικό αδίκημα, μπορούν πάντως να παραπέμπονται σε συμβιβασμό μόνο εφόσον η διαφορά είναι ελάσσονος σημασίας, λαμβανομένου υπόψη του αντικειμένου και των προβαλλόμενων αξιώσεων. Ό,τι προβλέπει ο νόμος για τον συμβιβασμό στις ποινικές υποθέσεις ισχύει, κατά περίπτωση, και για τον συμβιβασμό στις αστικές.

Ο συμβιβασμός μπορεί να γίνεται μεταξύ εμπλεκομένων που έχουν εκφράσει προσωπικά και οικειοθελώς τη συμφωνία τους προς τούτο. Αυτοί πρέπει να είναι σε θέση να κατανοήσουν το νόημα και τις λύσεις που επιτυγχάνονται μέσω της διαδικασίας συμβιβασμού. Επομένως, προτού να συμφωνήσουν για την προσφυγή σε συμβιβασμό, πρέπει να έχουν λάβει γνώση των δικαιωμάτων τους σχετικά με τον συμβιβασμό και της θέσης τους στη διαδικασία για την επίτευξή του. Κάθε συμβαλλόμενος στη διαδικασία έχει δικαίωμα να αποσύρει τη συγκατάθεσή του ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συμβιβασμού.

Οι ανήλικοι πρέπει να δίνουν αυτοπροσώπως τη συγκατάθεσή τους για συμβιβασμό. Επιπλέον, για τη συμμετοχή ανηλίκου σε διαδικασία συμβιβασμού απαιτείται η συγκατάθεση του κηδεμόνα του ή άλλων νομίμων εκπροσώπων του. Ενήλικες ανίκανοι για δικαιοπραξία μπορούν να συμμετέχουν σε διαδικασία συμβιβασμού εφόσον κατανοούν το νόημα της υπόθεσης και δίνουν την προσωπική τους συγκατάθεση για τη διαδικασία αυτή.

Ο συμβιβασμός μπορεί να χρησιμοποιείται και για ποινικά αδικήματα που κρίνονται ως επιδεχόμενα συμβιβασμού, δεδομένης της φύσης και της μεθόδου του αδικήματος, της σχέσης μεταξύ του υπόπτου και του θύματος και άλλων ζητημάτων που αφορούν το ποινικό αδίκημα συνολικά. Τα ποινικά αδικήματα που αφορούν ανήλικα θύματα δεν πρέπει να παραπέμπονται σε συμβιβασμό εάν το θύμα χρειάζεται ειδική προστασία λόγω της φύσης του αδικήματος ή λόγω της ηλικίας του.

Τα γραφεία διαμεσολάβησης λαμβάνουν αιτήματα διαμεσολάβησης και συνεργάζονται με διάφορες αρχές καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Κάθε υπόθεση διαμεσολάβησης ανατίθεται σε εθελοντή διαμεσολαβητή, ο οποίος επιλέγεται από επαγγελματίες που εργάζονται στο γραφείο διαμεσολάβησης. Οι διαμεσολαβητές αναλαμβάνουν τις υποθέσεις και τα σχετικά πρακτικά ζητήματα σε συνεργασία με το γραφείο διαμεσολάβησης. Το προσωπικό του γραφείου καθοδηγεί και εποπτεύει τους διαμεσολαβητές στο έργο τους.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Στις ποινικές υποθέσεις, ο συμβιβασμός μπορεί να γίνεται μόνο μεταξύ εμπλεκομένων που έχουν εκφράσει προσωπικά και οικειοθελώς τη συμφωνία τους προς τούτο και είναι σε θέση να κατανοήσουν το νόημα και τις λύσεις που επιτυγχάνονται μέσω της διαδικασίας συμβιβασμού. Στις αστικές υποθέσεις (διαμεσολάβηση συνδεόμενη με δικαστήριο) για την εκκίνηση της διαδικασίας διαμεσολάβησης απαιτείται η συναίνεση όλων των εμπλεκομένων.

Στη Φινλανδία υπάρχει εθνικός κώδικας δεοντολογίας για τους διαμεσολαβητές, καθώς και υποδιαιρέσεις για επιμέρους τομείς, όπως το οικογενειακό δίκαιο, ο ιατρικός τομέας, ο τομέας των κατασκευών κλπ.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Ενημερωτικό φυλλάδιο σχετικά με τη διαδικασία διαμεσολάβησης που συνδέεται με τα δικαστήρια διατίθεται στον δικτυακό τόπο του φινλανδικού υπουργείου Δικαιοσύνης.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας (THL) οργανώνει προγράμματα κατάρτισης διαμεσολαβητών.

Το Ινστιτούτο συγκεντρώνει επίσης στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη διαμεσολάβηση σε ποινικές και αστικές υποθέσεις, παρακολουθεί και διεξάγει έρευνα επί των δραστηριοτήτων διαμεσολάβησης και συντονίζει τις προσπάθειες ανάπτυξης του τομέα. Το έργο αυτό υποστηρίζεται και από τη Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Διαμεσολάβηση σε αστικές και ποινικές υποθέσεις.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η διαμεσολάβηση στις ποινικές υποθέσεις δεν χρεώνεται. Επιτρέπει στο θύμα και στον δράστη του αδικήματος να συναντηθούν μέσω αμερόληπτου διαμεσολαβητή προκειμένου να συζητήσουν την ηθική και υλική βλάβη που υπέστη το θύμα και να συμφωνήσουν μέτρα για την επανόρθωση της βλάβης (νόμος 1016/2005).

Η διαμεσολάβηση απαιτεί χαμηλότερα έξοδα για τους εμπλεκόμενους σε σχέση με τη δίκη. Κάθε εμπλεκόμενος καταβάλλει μόνο τα δικά του έξοδα και δεν επιβαρύνεται με τα έξοδα του άλλου εμπλεκόμενου. Εάν το επιθυμούν και οι δύο, μπορούν να προσλάβουν νομικό σύμβουλο, ενώ μπορούν επίσης να ζητήσουν νομική συνδρομή από γραφείο παροχής νομικής συνδρομής.

Στη δικαστική διαμεσολάβηση, ως διαμεσολαβητής συμμετέχει δικαστής του περιφερειακού δικαστηρίου. Η διαμεσολάβηση σε διαφορές είναι όντως ένα από τα συνήθη καθήκοντα του δικαστή. Εάν για την υπόθεση απαιτείται εξειδικευμένη γνώση σε κάποιον τομέα, ο διαμεσολαβητής μπορεί, με τη συγκατάθεση των εμπλεκομένων, να προσλάβει βοηθό, η αμοιβή του οποίου καταβάλλεται από τους εμπλεκόμενους.

Για τη δικαστική διαμεσολάβηση καταβάλλεται σχετική αμοιβή, όπως και για όλα τα υπόλοιπα ζητήματα των οποίων επιλαμβάνεται ένα δικαστήριο.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Δυνάμει της οδηγίας 2008/52/ΕΚ πρέπει να είναι εφικτή η κήρυξη της εκτελεστότητας του περιεχομένου μιας έγγραφης συμφωνίας που προκύπτει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή τις δικαστικές και άλλες αρμόδιες αρχές για την παραλαβή των εν λόγω αιτημάτων.  

Η Φινλανδία δεν έχει ακόμα κοινοποιήσει τη συγκεκριμένη πληροφορία.

Σχετικοί σύνδεσμοι

φυλλάδιο για τη διαμεσολάβηση, δικτυακός τόπος για τη διαμεσολάβηση (Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας (THL)

Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες:

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Σουηδία

Εάν εμπλακείτε σε διαφορά αστικού δικαίου, αντί να προσφύγετε στο δικαστήριο μήπως θα μπορούσατε να προτιμήσετε να επιλύσετε τη διαφορά με διαμεσολάβηση; Πρόκειται για έναν εναλλακτικό τρόπο επίλυσης διαφορών, όπου ο διαμεσολαβητής βοηθά τα μέρη μιας διαφοράς να καταλήξουν σε συμφωνία. Τόσο το κράτος όσο και οι επαγγελματίες νομικοί στη Σουηδία γνωρίζουν καλά τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης. Αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμη και σε ποινικές υποθέσεις, παρόλο που δεν αποτελεί τιμωρία για ένα ποινικό αδίκημα και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια δικαστική διαδικασία. Σκοπός της διαμεσολάβησης σε μια ποινική υπόθεση είναι να συνειδητοποιήσει ο δράστης καλύτερα τις συνέπειες της πράξης του και να δοθεί η ευκαιρία στο θύμα να ξεπεράσει τα τραυματικά του βιώματα.

Διαμεσολάβηση σε υποθέσεις αστικού δικαίου

Πού μπορώ να απευθυνθώ;

Δεν υπάρχει κεντρικό αρμόδιο όργανο για τη ρύθμιση του επαγγέλματος του διαμεσολαβητή. Εντούτοις, πληροφορίες για τη διαμεσολάβηση δίδονται από τη Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης (Domstolsverket). Επίσης, η Διοίκηση Εθνικών Δικαστηρίων έχει καταρτίσει κατάλογο με τα άτομα που εκδήλωσαν την προθυμία να διαμεσολαβήσουν στα δικαστήρια, τον οποίον μπορείτε να συμβουλευτείτε στον δικτυακό τόπο https://www.domstol.se.

Στα εμπορικά θέματα, το Εμπορικό Επιμελητήριο της Στοκχόλμης και το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Δυτικής Σουηδίας δραστηριοποιούνται στον τομέα της διαμεσολάβησης.

Για ποια θέματα επιτρέπεται και/ή συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση επιτρέπεται σε πολλούς τομείς, αλλά συνηθέστερα σε αστικές υποθέσεις.

Υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής σε διαμεσολάβηση στο πλαίσιο δικαστικής διαδικασίας.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η προσφυγή σε διαμεσολάβηση είναι απολύτως προαιρετική. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες ρυθμίσεις, όπως π.χ. κώδικας δεοντολογίας διαμεσολαβητών.

Πληροφόρηση και κατάρτιση

Δεν υπάρχει ειδική πληροφόρηση για κατάρτιση στη διαμεσολάβηση, ούτε εθνικός οργανισμός κατάρτισης διαμεσολαβητών.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η διαμεσολάβηση δεν παρέχεται δωρεάν• η αμοιβή αποτελεί αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ του ιδιώτη διαμεσολαβητή και των μερών. Το κόστος της διαμεσολάβησης κατανέμεται ισομερώς στα μέρη.

Διαμεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις

Πού μπορώ να απευθυνθώ;

Από την πρώτη Ιανουαρίου 2008, όλες οι τοπικές αρχές της Σουηδίας οφείλουν να προσφέρουν δυνατότητα διαμεσολάβησης εάν η αξιόποινη πράξη έχει διαπραχθεί από άτομο κάτω των 21 ετών. Τόσο οι τοπικές όσο και οι αστυνομικές αρχές μπορούν να αναλάβουν την πρωτοβουλία να ρωτήσουν άτομο που διέπραξε παράβαση εάν θα επιθυμούσε διαμεσολάβηση.

Για ποια θέματα επιτρέπεται και/ή συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Σε διαμεσολάβηση μπορεί να προσφύγει ο δράστης ανεξαρτήτως της ηλικίας του και σε κάθε στάδιο της δικαστικής διαδικασίας, δηλ. ο νόμος περί διαμεσολάβησης δεν προβλέπει ανώτατο ηλικιακό όριο, αλλά από την 1η Ιανουαρίου 2008 όλες οι τοπικές αρχές της Σουηδίας οφείλουν να προσφέρουν δυνατότητα διαμεσολάβησης εάν η αξιόποινη πράξη έχει διαπραχθεί από άτομο κάτω των 21 ετών.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η διαμεσολάβηση δεν αποτελεί μέρος της ποινής. Πραγματοποιείται υπό τους ακόλουθους όρους.

• Πρέπει να επιλέγεται εθελοντικά από τους διαδίκους.
• Η αξιόποινη πράξη πρέπει να έχει καταγγελθεί στην Αστυνομία και ο δράστης πρέπει να έχει παραδεχθεί την ενοχή του.
• Πρέπει να κρίνεται σκόπιμη λαμβανομένων υπόψη των συγκεκριμένων περιστάσεων.

Πληροφόρηση και κατάρτιση

Η νομοθεσία προβλέπει ότι το άτομο που διορίζεται ως διαμεσολαβητής οφείλει να είναι άτομο ικανό και με ακεραιότητα. Οφείλει επίσης να είναι αμερόληπτο.

Περισσότερες πληροφορίες για τη διαμεσολάβηση παρέχουν οι δήμοι και οι κοινότητες, καθώς και το Συμβούλιο Πρόληψης Εγκλήματος (Brottsförebyggande rådet).

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Η διαμεσολάβηση πραγματοποιείται δωρεάν, τόσο για το θύμα όσο και για τον δράστη.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Αγγλία και Ουαλία

Αντί της προσφυγής στα δικαστήρια, οι διαφορές μπορούν να επιλύονται μέσω διαμεσολάβησης. Πρόκειται για εναλλακτικό τρόπο επίλυσης διαφορών, όπου ο ουδέτερος διαμεσολαβητής βοηθά τα μέρη μιας διαφοράς να επιτύχουν συμφωνία. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι ασκούντες συναφή με τη δικαιοσύνη επαγγέλματα στην Αγγλία και την Ουαλία γνωρίζουν καλά τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης και έχουν δεσμευθεί ότι θα προωθούν και θα χρησιμοποιούν τη διαμεσολάβηση για την επίλυση διαφορών ως εναλλακτική λύση της προσφυγής στο δικαστήριο, όπου ενδείκνυται. Μπορεί να δικαιούστε νομική συνδρομή (υπό τον όρο εκπλήρωσης των συνήθων κριτηρίων επιλεξιμότητας).

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Το υπουργείο Δικαιοσύνης είναι αρμόδιο για την πολιτική της διαμεσολάβησης σε αστικές και οικογενειακές υποθέσεις, καθώς και για την προώθησή της μόνο όσον αφορά την Αγγλία και την Ουαλία.

Αστική Διαμεσολάβηση

Για να διασφαλισθεί η ποιότητα της διαμεσολάβησης σε αστικές διαφορές που παραπέμπονται από δικαστήριο (εκτός των οικογενειακών διαφορών στο δικαιοδοτικό καθεστώς της Αγγλίας και της Ουαλίας), το Υπουργείο Δικαιοσύνης και η Δικαστική Υπηρεσία (Her Majesty´s Courts and Tribunals Service - HMCTS) θέσπισαν δύο διαδικασίες διαμεσολάβησης σε αστικές υποθέσεις μέσω των οποίων τα μέρη μπορούν να επιλύουν διαφορές ανάλογα με την αξία του αντικειμένου της διαφοράς. Η υπηρεσία διαμεσολάβησης σε μικροδιαφορές είναι μια εσωτερική υπηρεσία που παρέχεται και τελεί υπό τη διαχείριση της HMCTS, η οποία αφορά υποθέσεις που εμπίπτουν στην κατηγορία των μικροδιαφορών, ήτοι συνήθως υποθέσεις με αντικείμενο αξίας κάτω των 10 000 λιρών Αγγλίας. Για υποθέσεις με αντικείμενο μεγαλύτερης αξίας, άνω των 10 000 λιρών Αγγλίας, το Υπουργείο Δικαιοσύνης σε συνεργασία με το Συμβούλιο Αστικής Διαμεσολάβησης (Civil Mediation Council) (CMC) θέσπισε σύστημα διαπίστευσης το οποίο επιτρέπει, αφενός, στις οργανώσεις διαμεσολαβητών να υποβάλουν αίτηση για να συμπεριληφθούν στο ευρετήριο διαμεσολαβητών σε αστικές υποθέσεις και, αφετέρου, στα δικαστήρια να παραπέμπουν τα μέρη της διαφοράς σε αυτούς τους διαμεσολαβητές, όπου ενδείκνυται. Το CMC είναι οργανισμός που εκπροσωπεί διαμεσολαβητές σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις.

Οικογενειακή Διαμεσολάβηση

Όσον αφορά τις οικογενειακές διαφορές, η διαμεσολάβηση υπόκειται σε αυτορρύθμιση και περιλαμβάνει διάφορους επαγγελματικούς οργανισμούς ή φορείς διαπίστευσης των οποίων είναι μέλη οι διαμεσολαβητές. Οι φορείς αυτοί ενώθηκαν για να σχηματίσουν το Συμβούλιο Οικογενειακής Διαμεσολάβησης (Family Mediation Council) (FMC) με σκοπό την εναρμόνιση των προτύπων στην οικογενειακή διαμεσολάβηση. Μια άλλη λειτουργία του FMC είναι η εκπροσώπηση των ιδρυτικών οργανώσεων-μελών του και των επαγγελματιών του κλάδου της οικογενειακής διαμεσολάβησης γενικότερα στις σχέσεις του επαγγελματικού κλάδου με την κυβέρνηση.

Το FMC είναι μη κυβερνητικός φορέας και διαδραματίζει κεντρικό ρόλο για τις οργανώσεις-μέλη του, οι οποίες είναι όλες μη κυβερνητικές οργανώσεις/ενώσεις και ιδρυτικά μέλη του FMC. Οι σημαντικότερες εξ αυτών είναι :

• ADR Group
• Family Mediators Association
• National Family Mediation
• College of Family Mediators
• Resolution
• The Law Society

Η κυβέρνηση δεν σχεδιάζει επί του παρόντος τη σύσταση ρυθμιστικού φορέα σχετικά με τη διαμεσολάβηση σε αστικές ή οικογενειακές υποθέσεις.

Μπορείτε να βρείτε διαπιστευμένο διαμεσολαβητή σε αστικές υποθέσεις στο σχετικό ευρετήριο διαμεσολαβητών, που διατίθεται στον δικτυακό τόπο της δικαιοσύνης. Μπορείτε να αναζητήσετε στο ευρετήριο διαμεσολαβητή στην περιοχή σας. Το κόστος της διαμεσολάβησης βασίζεται σε καθορισμένο τέλος, ανάλογα με την αξία του αντικειμένου της διαφοράς. Τα μέρη που δεν μπορούν να πληρώσουν το κόστος διαμεσολάβησης και εκπληρώνουν τα κριτήρια επιλεξιμότητας μπορούν να τύχουν δωρεάν διαμεσολάβησης που παρέχεται από το φιλανθρωπικό ίδρυμα LawWorks. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με το ίδρυμα LawWorks στο τηλέφωνο 01483 216 815 ή μέσω του δικτυακού τόπου του LawWorks.

Στον δικτυακό τόπο GovUK (προηγουμένως γνωστό ως DirectGov) διατίθεται εργαλείο αναζήτησης για τις υπηρεσίες οικογενειακής διαμεσολάβησης στην ακόλουθη διεύθυνση: Αναζήτηση υπηρεσίας οικογενειακής διαμεσολάβησης (Family Mediation Service Finder). Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει πλέον η γραμμή βοήθειας για την οικογενειακή διαμεσολάβηση (Family Mediation Helpline).

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη νομική συνδρομή και το εάν τη δικαιούστε, χάρη στη νέα ενημερωτική υπηρεσία για τη νομική συνδρομή στον δικτυακό τόπο Gov.UK και στην ακόλουθη διεύθυνση ελέγξτε αν δικαιούστε νομική συνδρομή (check-legal-aid)

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίλυση πολλών καθημερινών αστικών και εμπορικών διαφορών, μεταξύ άλλων, προβλημάτων στέγασης, επιχειρηματικών διαφορών, διαφορών στον τόπο εργασίας, μικροδιαφορών, χρεών, διαφορών για τα όρια ιδιοκτησιών, εργατικών διαφορών, συμβατικών διαφορών, αγωγών αποζημίωσης για σωματική βλάβη και για αμέλεια καθώς και γειτονικών διαφορών όπως ζητημάτων όχλησης.

Η διαμεσολάβηση μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε σχέση με οικογενειακές διαφορές, μεταξύ άλλων διαζύγιο, λύση γάμου, λύση συμφώνου συμβίωσης, αιτήσεις βάσει του νόμου για τα παιδιά, όπως για θέματα επικοινωνίας και διαμονής. Η διαμεσολάβηση δεν περιορίζεται σε πρώην συντρόφους ή συζύγους. Για παράδειγμα, οι παππούδες θα μπορούσαν να προσφύγουν στην οικογενειακή διαμεσολάβηση για να καταλήξουν σε συμφωνία που θα τους επιτρέπει να διατηρήσουν επικοινωνία με τα εγγόνια τους.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Διαδικασία αστικής διαμεσολάβησης

Η αστική διαμεσολάβηση δεν ρυθμίζεται από τον νόμο ούτε είναι προαπαιτούμενο για τη διαδικασία ενώπιον δικαστηρίου. Ωστόσο, οι διάδικοι σε αστικές υποθέσεις υποχρεούνται να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο διαμεσολάβησης προτού προσφύγουν στα δικαστήρια.

Ο κώδικας πολιτικής δικονομίας (civil procedure rules) (CPR) διέπει την πρακτική και τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται στα αστικά τμήματα του Court of Appeal, στο High Court και στα County Courts. Ο CPR περιλαμβάνει διαδικαστικούς κανόνες, απώτερος στόχος των οποίων είναι να βοηθούν τα δικαστήρια να εξετάζουν τις υποθέσεις με δίκαιο τρόπο. Στο πλαίσιο αυτού του απώτερου στόχου, απαιτείται ενεργός διαχείριση των υποθέσεων από τα δικαστήρια. Αυτή η διαχείριση περιλαμβάνει την ενθάρρυνση των διαδίκων να χρησιμοποιήσουν διαδικασία εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, εάν το δικαστήριο το θεωρεί ενδεδειγμένο, και τη διευκόλυνση της χρήσης τέτοιας διαδικασίας.

Παρότι η διαμεσολάβηση είναι απολύτως προαιρετική, ο κώδικας πολιτικής δικονομίας ορίζει τους παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για το ύψος των εξόδων που θα επιδικασθούν. Το δικαστήριο πρέπει να λάβει υπόψη τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν, εφόσον συντρέχει τέτοια περίπτωση, πριν και κατά τη διάρκεια της δίκης για την επίλυση της διαφοράς. Κατά συνέπεια, εάν ο νικήσας διάδικος είχε αρνηθεί προηγουμένως εύλογη πρόταση διαμεσολάβησης, ο δικαστής μπορεί να αποφασίσει ότι ο ηττηθείς διάδικος δεν θα υποχρεωθεί να καταβάλει τα έξοδα του νικήσαντος διαδίκου.

Διαδικασία οικογενειακής διαμεσολάβησης

Επί του παρόντος, η οικογενειακή διαμεσολάβηση είναι απολύτως προαιρετική διαδικασία. Από τον Απρίλιο του 2011 όλοι οι αιτούντες (και όχι μόνο αυτοί που τυγχάνουν δημόσιας χρηματοδότησης) πρέπει να εξετάζουν το ενδεχόμενο διαμεσολάβησης συμμετέχοντας σε μια συνεδρίαση ενημέρωσης και αξιολόγησης για τη διαμεσολάβηση (Mediation Information and Assessment Meeting - MIAM) πριν να μπορέσουν να υποβάλουν αίτηση στο δικαστήριο κατ’ εφαρμογή του πρωτοκόλλου του Προέδρου πριν από την υποβολή αίτησης (President’s Pre Application Protocol) . Ο εν δυνάμει εναγόμενος θα πρέπει επίσης να συμμετάσχει αν προσκληθεί στη συνεδρίαση. Εάν ο αιτών συνεχίσει τη δικαστική διαδικασία πρέπει μαζί με την αίτησή του να υποβάλει το έντυπο FM1 για να αποδείξει ότι απαλλάχτηκε από τη συμμετοχή στη MIAM, ότι συμμετείχε στη MIAM και η διαμεσολάβηση δεν θεωρήθηκε ενδεδειγμένη για την υπόθεση, ή ότι συμμετείχε στη διαμεσολάβηση αλλά αυτή απέτυχε ή δεν επέτρεψε την εξεύρεση λύσης σε όλα τα ζητήματα.

Η κυβέρνηση ανταποκρινόμενη στη σύσταση που διατυπώθηκε από την επιτροπή μεταρρύθμισης της οικογενειακής δικαιοσύνης, εισήγαγε διάταξη στο νομοσχέδιο για τα παιδιά και τις οικογένειες (Children and Families Bill) τον Φεβρουάριο του 2013 για τη μετατροπή της τρέχουσας πρόσκλησης σε συμμετοχή στη MIAM σε εκ του νόμου απαίτηση (με περιορισμένες εξαιρέσεις, π.χ. σε περίπτωση που υπάρχουν αποδείξεις ενδοοικογενειακής βίας).

Η υποβολή του εντύπου FM1 μαζί με την αίτηση, όπως προαναφέρθηκε, θα αποτελεί επίσης εκ του νόμου απαίτηση. Η ψήφιση του νόμου και η εφαρμογή των διατάξεών του προβλέπονται για την άνοιξη του 2014.

Όπως και ο κώδικας πολιτικής δικονομίας, ο κώδικας οικογενειακής δικονομίας (πλήρες σύνολο κανόνων που αφορά τη δικαστική διαδικασία) ενθαρρύνει τη χρήση μεθόδων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

Τήρηση επαγγελματικών προτύπων

Δεν υπάρχει ειδικός εθνικός κώδικας δεοντολογίας για διαμεσολαβητές στην Αγγλία και στην Ουαλία. Ωστόσο, προκειμένου να τύχει διαπίστευσης από το CMC, ο πάροχος υπηρεσιών αστικής διαμεσολάβησης πρέπει να τηρεί κώδικα δεοντολογίας – ως πρότυπο χρησιμοποιείται ο κώδικας δεοντολογίας της ΕΕ. Ο επαγγελματικός κλάδος υπόκειται σε αυτορρύθμιση και η κυβέρνηση δεν ενθαρρύνει την τήρηση οποιουδήποτε προαιρετικού κώδικα.

Όλα τα ιδρυτικά μέλη του FMC υποχρεούνται να διασφαλίζουν ότι τα μέλη τους (επαγγελματίες στον κλάδο της οικογενειακής διαμεσολάβησης) τηρούν τον κώδικα δεοντολογίας του FMC.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Πληροφορίες σχετικά με την αστική διαμεσολάβηση, τις υπηρεσίες και τις τιμές διατίθενται από τον δικτυακό τόπο της κυβέρνησης στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης: αστική διαμεσολάβηση.

Το ευρετήριο διαμεσολαβητών σε αστικές υποθέσεις παρέχει εργαλείο αναζήτησης μεσολαβητή που μπορεί να παρέχει υπηρεσίες διαμεσολάβησης σε τόπο που τα μέρη θεωρούν ενδεδειγμένο. Οι δικτυακοί τόποι του CMC και των οργανώσεων διαμεσολαβητών προσφέρουν περισσότερες πληροφορίες για τη διαμεσολάβηση και τις συναφείς με αυτή υπηρεσίες.

Η αναζήτηση υπηρεσίας οικογενειακής διαμεσολάβησης παρέχει εργαλείο αναζήτησης για την εξεύρεση διαμεσολαβητή στην περιοχή του χρήστη. Οι δικτυακοί τόποι των οργανώσεων μελών του FMC παρέχουν περισσότερες πληροφορίες για τις υπηρεσίες διαμεσολάβησης.

Δεν υπάρχει εθνικός φορέας κατάρτισης για τους διαμεσολαβητές σε αστικές υποθέσεις στην Αγγλία και την Ουαλία. Οι διαμεσολαβητές σε αστικές υποθέσεις εκπαιδεύονται από τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος υπόκειται σε αυτορρύθμιση. Το επάγγελμα αυτορρυθμίζεται και εξασφαλίζει την κατάρτιση των μελών του.

Οι οικογενειακοί διαμεσολαβητές προέρχονται από διάφορους κλάδους, ιδίως τον νομικό, ψυχοθεραπευτικό και των κοινωνικών υπηρεσιών, και δεν υπάρχει καμία νομική απαίτηση υποβολής τους σε εξειδικευμένη κατάρτιση. Οι διάφοροι επαγγελματικοί οργανισμοί/διαπίστευσης τηρούν, ωστόσο, τα δικά τους πρότυπα κατάρτισης και επαγγελματικά πρότυπα, τα οποία περιλαμβάνουν απαιτήσεις κατάρτισης. Οι διαμεσολαβητές που βάσει σύμβασης παρέχουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης με δημόσια χρηματοδότηση πρέπει να έχουν επιτύχει ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο διαπίστευσης και κατάρτισης για να διενεργούν την αρχική MIAM και τη διαμεσολάβηση.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Το κόστος της διαμεσολάβησης ποικίλλει μεταξύ παρόχων υπηρεσιών και σε γενικές γραμμές δεν ρυθμίζεται από το κράτος. Σε αστικές υποθέσεις, το κόστος σχετίζεται με την αξία του αντικειμένου της διαφοράς και τον χρόνο που απαιτείται για τη διεξαγωγή της διαδικασίας διαμεσολάβησης. Οι τιμές για την παροχή διαμεσολάβησης μέσω του διαδικτυακού ευρετηρίου διαμεσολαβητών σε αστικές υποθέσεις διατίθενται στον δικτυακό τόπο της δικαιοσύνης. Το φιλανθρωπικό ίδρυμα LawWorks παρέχει δωρεάν διαμεσολάβηση σε αυτούς που δεν έχουν τα μέσα να πληρώσουν. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με το ίδρυμα LawWorks στο τηλέφωνο 01483216815 ή μέσω του δικτυακού τόπου του LawWorks για τη διαμεσολάβηση.

Είναι δυνατή η αναγκαστική εκτέλεση συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Η οδηγία 2008/52/ΕΚ που μεταφέρθηκε στο δίκαιο του Ηνωμένου Βασιλείου βάσει του κανονισμού για τη διασυνοριακή διαμεσολάβηση (οδηγία της ΕΕ) του 2011 (SI 2011 No 1133) επιτρέπει σε όσους εμπλέκονται σε μια διασυνοριακή διαφορά, όπου ένα μέρος έχει τη μόνιμη κατοικία του σε κράτος μέλος κατά τον χρόνο της διαφοράς, να ζητήσουν να κηρυχθεί εκτελεστό το περιεχόμενο μιας έγγραφης συμφωνίας που προκύπτει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή τα δικαστήρια και τις άλλες αρχές που είναι αρμόδιες για την παραλαβή των σχετικών αιτημάτων.

Για την Αγγλία και την Ουαλία, λεπτομέρειες σχετικά με τα αρμόδια δικαστήρια είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο της Δικαστικής Υπηρεσίας.

Τα μέρη σε αστικές διαφορές, τα οποία είχαν προσφύγει στη δικαιοσύνη και τα οποία κατέληξαν σε συμφωνία μέσω διαμεσολάβησης, μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο τη νομική επικύρωση της συμφωνίας τους από δικαστή. Μόλις ο δικαστής επικυρώσει τη συμφωνία αυτή μετατρέπεται σε νομικά δεσμευτική δικαστική απόφαση συμβιβασμού (consent order), εφόσον το δικαστήριο θεωρεί δίκαιο το περιεχόμενο της εν λόγω συμφωνίας.

Τα μέρη σε οικογενειακές διαφορές τα οποία κατέληξαν σε συμφωνία μεταξύ τους, μέσω των δικηγόρων τους ή μέσω διαμεσολάβησης, μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο να μετατρέψει τη συμφωνία τους σε νομικά δεσμευτική δικαστική απόφαση συμβιβασμού (consent order), εφόσον το δικαστήριο θεωρεί δίκαιο το περιεχόμενο της εν λόγω συμφωνίας. Αυτό είναι πιθανότερο να ισχύει για οικονομικές συμφωνίες παρά για συμφωνίες που αφορούν παιδιά.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Συμβούλιο Αστικής Διαμεσολάβησης , Συμβούλιο Οικογενειακής Διαμεσολάβησης , Διαδικτυακό ευρετήριο διαμεσολαβητών σε αστικές υποθέσεις, Αναζήτηση υπηρεσίας οικογενειακής διαμεσολάβησης (Family Mediation Service Finder), Κώδικας δεοντολογίας της ΕΕ για τους διαμεσολαβητές Κώδικας δεοντολογίας του FMC, Διαμεσολάβηση του LawWorks

Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες:

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Βόρεια Ιρλανδία

Αντί της προσφυγής στα δικαστήρια, οι διαφορές μπορούν να επιλύονται μέσω διαμεσολάβησης. Πρόκειται για έναν εναλλακτικό τρόπο επίλυσης διαφορών, όπου ο διαμεσολαβητής βοηθά τα μέρη μιας διαφοράς να επιτύχουν συμφωνία. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι επαγγελματίες στον χώρο της δικαιοσύνης στη Βόρεια Ιρλανδία γνωρίζουν καλά τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης.

Στη Βόρεια Ιρλανδία δεν υπάρχει κρατική υπηρεσία με αρμοδιότητα για τις υπηρεσίες διαμεσολάβησης. Ωστόσο, υπάρχουν οργανισμοί που προσφέρουν προγράμματα διαμεσολάβησης και καθοδήγησης.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Η Law Society της Βόρειας Ιρλανδίας έχει αναπτύξει μια εναλλακτική υπηρεσία επίλυσης διαφορών, με σκοπό να παρέχει υπηρεσίες διαμεσολάβησης για την επίλυση διαφορών. Η υπηρεσία αυτή δεν περιορίζεται στις διαφορές που παραπέμπονται στα δικαστήρια αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιαδήποτε φάση μιας διαφοράς.

Η υπηρεσία επίλυσης διαφορών λειτουργεί υπό μορφή επιτροπής δικηγόρων και νομικών συμβούλων, οι οποίοι είναι εκπαιδευμένοι και διαπιστευμένοι να ενεργούν ως διαμεσολαβητές εξ ονόματος των εμπλεκομένων σε διαφορές.

Άλλες εθελοντικές οργανώσεις, όπως η Relate και η Barnardos, παρέχουν ορισμένες υπηρεσίες καθοδήγησης και διαμεσολάβησης σε περιπτώσεις που αφορούν οικογενειακά προβλήματα. Το Labour Relations Agency (υπηρεσία αρμόδια για θέματα εργασιακών σχέσεων) προσφέρει προγράμματα διαιτησίας για διαφορές σχετικές με την απασχόληση.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η διαμεσολάβηση αφορά κυρίως αστικές/εμπορικές, οικογενειακές, εργασιακές και κοινοτικές υποθέσεις.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Το νομικό σύστημα της Βόρειας Ιρλανδίας δεν προβλέπει δυνατότητα διαμεσολάβησης σε επίπεδο δικαστηρίων. Ωστόσο, τα δικαστήρια ενδέχεται να επιτρέπουν την αναβολή της εκδίκασης υποθέσεων όταν υπάρχει πιθανότητα επίλυσης της διαφοράς με διαμεσολάβηση – Δικαστική Υπηρεσία της Βόρειας Ιρλανδίας

Η Law Society της Βόρειας Ιρλανδίας ορίζει τους κανόνες και τις διαδικασίες που διέπουν τις υπηρεσίες επίλυσης διαφορών.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Οι νομικοί σύμβουλοι και οι δικηγόροι που απαρτίζουν την επιτροπή επίλυσης διαφορών διαθέτουν κατάρτιση και διαπίστευση από την Law Society.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Το κόστος της διαμεσολάβησης ποικίλει από τον έναν πάροχο στον άλλο και δεν ρυθμίζεται από το κράτος.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης μιας συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Μια συμφωνία που επιτυγχάνεται με διαμεσολάβηση και υπογράφεται από τα εμπλεκόμενα μέρη πρέπει να γίνεται αποδεκτή ως διευθέτηση δικαστικής αγωγής από τα δικαστήρια. Μπορεί επίσης, εάν δεν υπάρχει δικαστική αγωγή, να εκτελείται ως δεσμευτική σύμβαση μεταξύ των μερών.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Law Society της Βόρειας Ιρλανδίας

Υπηρεσία επίλυσης διαφορών

Relate

Barnardos

Labour Relations Agency (υπηρεσία αρμόδια για θέματα εργασιακών σχέσεων)

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Διαμεσολάβηση σε χώρες της ΕΕ - Σκωτία

Αντί της προσφυγής στα δικαστήρια, οι διαφορές μπορούν να επιλύονται μέσω διαμεσολάβησης. Πρόκειται για εναλλακτικό τρόπο επίλυσης διαφορών, όπου ο διαμεσολαβητής βοηθά τα μέρη μιας διαφοράς να επιτύχουν συμφωνία. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι ασκούντες σχετικά με τη δικαιοσύνη επαγγέλματα στη Σκωτία γνωρίζουν καλά τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η επικράτεια της Σκωτίας διαθέτει δική της οργάνωση και διατάξεις σχετικά με τη διαμεσολάβηση.

Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;

Αρμόδιο για την πολιτική διαμεσολάβησης στη Σκωτία είναι το Τμήμα Νομικού Συστήματος της Διεύθυνσης Νόμων και Δικαστηρίων της κυβέρνησης της Σκωτίας (Legal System Division, Constitution, Law and Courts Directorate of the Scottish Government).

Διευθύνσεις αρμόδιων για τη διαμεσολάβηση φορέων είναι οι ακόλουθες:

• Σκωτικό δίκτυο διαμεσολάβησης (Scottish mediation network), 18 York Place, Edinburgh, EH1 3EP
• SACRO (Safeguarding Communities Reducing Offending), 29 Albany Street, Edinburgh EH1 3QN
• Σκωτικό κοινοτικό δίκτυο διαμεσολάβησης (Scottish community mediation network), Abercromby Place, Edinburgh EH3 6QE
• Relationships Scotland, 18 York Place, Edinburgh, EH1 3EP.

Για ποια θέματα επιτρέπεται ή/και συνηθίζεται περισσότερο η προσφυγή σε διαμεσολάβηση;

Η προσφυγή σε διαμεσολάβηση επιτρέπεται για όλα τα νομικά θέματα. Ως επί το πλείστον εφαρμόζεται σε οικογενειακές διαφορές και διαφορές μεταξύ γειτόνων. Η διαμεσολάβηση επιλέγεται πλέον ολοένα και περισσότερο ως τρόπος επίλυσης των εμπορικών διαφορών και των διαφορών μεταξύ επιχειρήσεων. Για διαφορές που αφορούν πρόσθετα μέσα οικονομικής στήριξης πρέπει να παρέχεται η λύση της διαμεσολάβησης, ενώ για καταγγελίες περί διακρίσεων λόγω αναπηρίας πρέπει να προτείνεται η λύση της συνδιαλλαγής.

Ισχύουν ειδικοί κανόνες στην περίπτωση αυτή;

Η πρόσφατη πρακτική της διαμεσολάβησης στη Σκωτία δεν διέπεται από υποχρεωτικό ρυθμιστικό πλαίσιο. Ούτε αποτελεί προαπαιτούμενο για την κίνηση ορισμένων διαδικασιών ενώπιον δικαστηρίου. Η διαμεσολάβηση είναι απολύτως προαιρετική.

Εντούτοις, η Σκωτία διαθέτει κώδικα δεοντολογίας για τη διαμεσολάβηση. Ο εν λόγω κώδικας λαμβάνει υπόψη του τους διάφορους τομείς ειδίκευσης, όπως το οικογενειακό δίκαιο, την ιατρική και τις κατασκευές. Η κυβέρνηση της Σκωτίας υποστηρίζει το έργο του σκωτικού δικτύου διαμεσολάβησης και τη δημιουργία σκωτικού μητρώου διαμεσολάβησης (Scottish Mediation Register) (SMR). Όλα τα μέλη του σκωτικού δικτύου διαμεσολάβησης οφείλουν να τηρούν τον σκωτικό κώδικα δεοντολογίας για τη διαμεσολάβηση. Οι διαμεσολαβητές και οι υπηρεσίες διαμεσολάβησης που εμφανίζονται στο σκωτικό μητρώο διαμεσολάβησης δύνανται επίσης να πληρούν υψηλότερα πρότυπα. Οι δικτυακοί τόποι των δύο αυτών πρωτοβουλιών, στους οποίους το κοινό έχει δωρεάν πρόσβαση, χρησιμοποιούνται συχνά και οι διαμεσολαβητές οφείλουν να τηρούν τον κώδικα, εάν θέλουν να εμφανίζονται σε αυτούς.

Πού μπορώ να βρω πληροφορίες για τη διαμεσολάβηση;

Πληροφορίες για τη διαμεσολάβηση διατίθενται στον δικτυακό τόπο του σκωτικού δικτύου διαμεσολάβησης (Scottish Mediation Network) (SMN), ενώ το σκωτικό μητρώο διαμεσολάβησης (Scottish Mediation Register) (SMR) παρέχει πληροφορίες για την εύρεση διαμεσολαβητή στη Σκωτία. Αμφότεροι οι δικτυακοί τόποι είναι διαθέσιμοι στο ευρύ κοινό, το οποίο έχει δωρεάν πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που περιέχουν.

Το σκωτικό μητρώο διαμεσολάβησης (Scottish Mediation Register) είναι ένα ανεξάρτητο μητρώο διαμεσολαβητών και υπηρεσιών διαμεσολάβησης. Ο συγκεκριμένος δικτυακός τόπος παρέχει δωρεάν πρόσβαση σε πληροφορίες για πρόσωπα που ασκούν όλα τα είδη διαμεσολάβησης. Υπεύθυνο για τη διαχείριση του μητρώου είναι το σκωτικό δίκτυο διαμεσολάβησης (Scottish Mediation Network) (SMN).

Τα στοιχεία που περιέχονται στον δικτυακό τόπο ενημερώνονται από τους διαμεσολαβητές τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο.

Σκοπός του σκωτικού μητρώου διαμεσολάβησης είναι να βεβαιώνονται οι πολίτες για την επαγγελματική ποιότητα των διαμεσολαβητών που επιλέγουν, πιστοποιώντας ότι πληρούν τα ελάχιστα πρότυπα. Τα εν λόγω πρότυπα καθορίζονται από ανεξάρτητο Συμβούλιο προτύπων (Standards Board). Οι διαμεσολαβητές που εμφανίζονται στο σκωτικό μητρώο διαμεσολάβησης μπορούν να φέρουν τον τίτλο «Διαμεσολαβητής καταχωρισμένος στο σκωτικό μητρώο διαμεσολάβησης (Scottish Mediation Registered Mediator)» και να χρησιμοποιούν το λογότυπο του σκωτικού μητρώου διαμεσολάβησης (SMR) δίπλα στο όνομά τους.

Όταν ένας ρυθμιστικός οργανισμός (regulating organisation) πιστοποιεί ότι κάποιος διαμεσολαβητής πληροί τα πρόσθετα επιμέρους πρότυπα του οργανισμού, δίπλα στο όνομα του διαμεσολαβητή που είναι καταχωρισμένο στο μητρώο μπορεί να προστεθεί το λογότυπο του εν λόγω οργανισμού.

Ενημέρωση και κατάρτιση

Από το 2004, το σκωτικό δίκτυο διαμεσολάβησης παρέχει «χάρτη διαμεσολάβησης» στον δικτυακό του τόπο. Η παρουσίαση των πληροφοριών έχει αναβαθμιστεί αρκετές φορές – έργο που χρηματοδοτήθηκε από την κυβέρνηση της Σκωτίας. Ο σύνδεσμος εμφανίζεται σε αρκετά έντυπα, καθώς και σε δικτυακούς τόπους. Ο χάρτης συνδέθηκε πρόσφατα με το σκωτικό μητρώο διαμεσολάβησης με σκοπό την παροχή ενιαίου σημείου αναζήτησης για την εξεύρεση ειδικευμένου διαμεσολαβητή.

Το γραφείο του σκωτικού δικτύου διαμεσολάβησης δέχεται επίσης ερωτήματα διά τηλεφώνου, τα οποία παραπέμπονται στις αρμόδιες υπηρεσίες διαμεσολάβησης.

Το σκωτικό μητρώο διαμεσολάβησης καθορίζει τα προσόντα των διαμεσολαβητών, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να έχουν καλύτερη πληροφόρηση κατά την επιλογή διαμεσολαβητή.

Στη Σκωτία, υπάρχουν προγράμματα κατάρτισης για διάφορους τομείς διαμεσολάβησης. Όλα έχουν διάρκεια τουλάχιστον 30 ώρες και πρέπει να περιλαμβάνουν κατάρτιση στα ακόλουθα θέματα:

• Αρχές και πρακτική διαμεσολάβησης
• Στάδια της διαδικασίας διαμεσολάβησης
• Δεοντολογία και αξίες της διαμεσολάβησης
• Νομικό πλαίσιο των διαφορών (εάν υπάρχει)
• Επικοινωνιακές δεξιότητες χρήσιμες στη διαμεσολάβηση
• Διαπραγματευτικές δεξιότητες και εφαρμογή τους
• Επιπτώσεις της σύγκρουσης και τρόποι διαχείρισής της
• Ποικιλομορφία.

Ποιο είναι το κόστος της διαμεσολάβησης;

Το κόστος της διαμεσολάβησης ποικίλλει μεταξύ παρόχων υπηρεσιών και δεν ρυθμίζεται από το κράτος.

Η διαμεσολάβηση παρέχεται γενικώς δωρεάν στους μεμονωμένους χρήστες όταν η διαφορά αφορά παιδιά, γείτονες και συγκρούσεις σε επίπεδο κοινότητας, πρόσθετα μέσα οικονομικής στήριξης και συνδιαλλαγή για διακρίσεις λόγω αναπηρίας.

Η αμοιβή των ιδιωτών διαμεσολαβητών κυμαίνεται από 200 έως 2 000 λίρες στερλίνες ή και περισσότερο ανά ημέρα.

Είναι δυνατή η επιβολή της τήρησης συμφωνίας που έχει προκύψει από διαμεσολάβηση;

Η οδηγία 2008/52/ΕΚ επιτρέπει σε όσους εμπλέκονται σε διαφορά να ζητήσουν να κηρυχθεί εκτελεστό το περιεχόμενο έγγραφης συμφωνίας που προκύπτει από διαμεσολάβηση. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν τα δικαστήρια και τις άλλες αρχές που είναι αρμόδιες για την παραλαβή τέτοιων αιτημάτων.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Σκωτικό δίκτυο διαμεσολάβησης (Scottish Mediation Network), σκωτικό μητρώο διαμεσολάβησης (Scottish Mediation Register), πρότυπα, Διαμεσολάβηση στη Σκωτία: Καταχωρισμένοι στο μητρώο διαμεσολαβητές (Scottish Mediation: Registered Mediators), ρυθμιστικός οργανισμός (regulating organisation)