Wyszukaj informacje według regionu
Konstytucja Republiki Chorwacji
Przyjmując konstytucję Republiki Chorwacji z dnia 22 grudnia 1990 r. (zwaną dalej „konstytucją z 1990 r.”), Chorwacja ustanowiła nowy porządek konstytucyjny. Nowa konstytucja określa skład Trybunału Konstytucyjnego Republiki Chorwacji (zwanego dalej „Trybunałem Konstytucyjnym”) oraz charakter i zakres jego kompetencji.
Na mocy konstytucji z 1990 r.:
Zgodnie z konstytucją z 1990 r. Trybunał Konstytucyjny w zakresie swoich podstawowych kompetencji:
W konstytucji z 1990 r. przewidziano możliwość przyjęcia ustawy konstytucyjnej regulującej warunki wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego oraz zakończenia i wygaśnięcia ich mandatu, warunki i terminy wszczęcia postępowania dotyczącego kontroli zgodności z konstytucją i legalności przepisów, procedury i skutki prawne orzeczeń Trybunału, ochronę wolności konstytucyjnych i praw człowieka i obywatela oraz inne kwestie mające znaczenie dla wykonywania zadań i pracy Trybunału Konstytucyjnego. Ustawę tę przyjmuje się zgodnie z procedurą stosowaną w przypadku nowelizacji konstytucji.
Od 1990 r. w porządku konstytucyjnym Republiki Chorwacji nie pojawiła się konieczność przyjęcia żadnej ustawy w trybie przewidzianym dla samej konstytucji, z wyjątkiem ustawy konstytucyjnej o Trybunale Konstytucyjnym Republiki Chorwacji. Stanowi to wyraźne potwierdzenie znaczenia i roli kontroli zgodności z konstytucją w porządku prawnym Republiki Chorwacji.
Na mocy konstytucji z 1990 r. w marcu 1991 r. parlament Chorwacji przyjął pierwszą ustawę konstytucyjną o Trybunale Konstytucyjnym Republiki Chorwacji (zwaną dalej „ustawą konstytucyjną z 1991 r.”), w której doprecyzowano kompetencje Trybunału Konstytucyjnego określone w konstytucji z 1990 r.
Pierwszej nowelizacji konstytucji z 1990 r. dokonano pod koniec 1997 r. w drodze przyjęcia ustawy konstytucyjnej zmieniającej konstytucję Republiki Chorwacji. W następstwie jej przyjęcia nie zostały zmienione żadne przepisy konstytucji z 1990 r. regulujące kompetencje Trybunału Konstytucyjnego. We wrześniu 1999 r. parlament przyjął nową ustawę konstytucyjną o Trybunale Konstytucyjnym Republiki Chorwacji (zwaną dalej „ustawą konstytucyjną z 1999 r.”).
Drugiej nowelizacji konstytucji dokonano pod koniec 2000 r. w drodze przyjęcia zmian do konstytucji Republiki Chorwacji. W tej nowelizacji konstytucji znacznie rozszerzono kompetencje Trybunału Konstytucyjnego oraz zwiększono liczbę sędziów z pierwotnych 11 do ogółem 13. Poza kompetencjami określonymi już w konstytucji z 1990 r. Trybunał uzyskał również następujące kompetencje:
Trzeciej nowelizacji konstytucji z 1990 r. dokonano na początku 2001 r. Trzecia nowelizacja konstytucji nie zmieniła przepisów konstytucyjnych z 2000 r., które znacznie rozszerzyły uprawnienia Trybunału Konstytucyjnego w porównaniu z przepisami konstytucji z 1990 r. Jedyną zmianą był dostosowanie terminologii stosowanej w części konstytucji dotyczącej Trybunału Konstytucyjnego do terminologii stosowanej w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Ponadto z istniejących przepisów konstytucji dotyczących Trybunału Konstytucyjnego usunięto wszystkie odniesienia do Izby Reprezentantów i Izby Okręgów parlamentu Chorwacji, ponieważ nowelizacja konstytucji z 2001 r. obejmowała przekształcenie krajowego parlamentu w parlament jednoizbowy (zniesiono Izbę Okręgów, a przepisy dotyczące Izby Reprezentantów zostały zastąpione przepisami odnoszącymi się do parlamentu Chorwacji).
W marcu 2002 r. przyjęto ustawę konstytucyjną zmieniającą ustawę konstytucyjną o Trybunale Konstytucyjnym Republiki Chorwacji, dostosowując tekst ustawy konstytucyjnej z 1999 r. do rozszerzonego zakresu kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, wynikającego z nowelizacji konstytucji z 2000 r. Ustawa ta w dalszym ciągu pozostaje w mocy.
Instrument kontroli konstytucyjności został wprowadzony w Republice Chorwacji w 1963 r., a Trybunał Konstytucyjny rozpoczął działalność w 1964 r.
Historycznie w Republice Chorwacji można wyróżnić dwa okresy funkcjonowania tego mechanizmu:
kontrola zgodności z konstytucją w byłej Socjalistycznej Republice Chorwacji w latach 1963–1990 – okres, w którym Chorwacja była jednym z sześciu podmiotów federalnych (republik) składających się na byłą Socjalistyczną Federacyjną Republikę Jugosławii (zwaną dalej „byłą SFRJ”);
kontrola zgodności z konstytucją w Republice Chorwacji od 1990 r. do dzisiaj – okres po uzyskaniu przez Republikę Chorwacji autonomii i niepodległości.
kodeks karny
kodeks postępowania karnego
kodeks wykroczeń
ustawa o sądach dla nieletnich
ustawa o ochronie osób cierpiących na zaburzenia psychiczne
ustawa o nieprzedawnianiu czynów przestępnych popełnionych przez spekulantów wojennych oraz przestępstw popełnianych w okresie transformacji gospodarczej i prywatyzacji
ustawa o kompensacie dla ofiar przestępstw
ustawa o odpowiedzialności karnej osób prawnych
ustawa o amnestii
ustawa o konfiskacie (przepadku) dochodów pochodzących z przestępstw i wykroczeń
ustawa o skutkach prawnych wyroków, rejestrze karnym i reintegracji
ustawa o poddaniu sprawcy próbie
ustawa o egzekucji
ustawa o arbitrażu
ustawa o nieodpłatnej pomocy prawnej
ustawa o walidacji
ustawa o postępowaniu pojednawczym
ustawa o dziedziczeniu
kodeks zobowiązań
kodeks postępowania cywilnego
ustawa o prawie własności i innych prawach rzeczowych
ustawa o najmie i sprzedaży lokali użytkowych
ustawa o rejestrze nieruchomości
ustawa o odpowiedzialności Republiki Chorwacji za szkody wyrządzone w byłej Socjalistycznej Federacyjnej Republice Jugosławii (SFRJ), za które odpowiedzialność ponosiła była SFRJ
ustawa o odpowiedzialności Republiki Chorwacji za szkody wyrządzone przez członków chorwackich sił zbrojnych i sił porządkowych w trakcie wojny o niepodległość Chorwacji
ustawa o odpowiedzialności za szkody wyrządzone w wyniku aktów terrorystycznych i demonstracji publicznych
ustawa o zakazie przenoszenia prawa do rozporządzania niektórymi nieruchomościami publicznymi oraz prawa do korzystania z takich nieruchomości na innych użytkowników lub przekazywania prawa własności do takich nieruchomości osobom fizycznym i prawnym
ustawa o zakazie posiadania przez niektóre osoby prawne prawa do rozporządzania składnikami majątku i nabywania składników majątku w Republice Chorwacji
ustawa o rozwiązywaniu spraw dotyczących kolizji przepisów chorwackich z przepisami państw trzecich w określonych stosunkach
ustawa o upadłości
ustawa o spółkach handlowych
ustawa o rejestrze sądowym
ustawa wprowadzająca spółkę europejską (SE) i europejskie ugrupowanie interesów gospodarczych (EUIG)
ustawa o wywłaszczeniu
ustawa o wywłaszczeniu i ustalaniu wysokości odszkodowań
ustawa o sporach podlegających właściwości organów administracyjnych
ustawa o odszkodowaniach za mienie skonfiskowane w trakcie rządów Związku Komunistów Jugosławii
ustawa o przepisach i umowach międzynarodowych związanych ze stosowaniem ustawy o odszkodowaniach za mienie skonfiskowane w trakcie rządów Związku Komunistów Jugosławii
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.