Din il-paġna tagħtik informazzjoni dwar is-sistema ġuridika fis-Slovakkja.
Sib informazzjoni għal kull reġjun
Informazzjoni dwar l-ordni ġuridiku fis-Slovakkja tista’ tinstab fil-paġna Netwerk Ġudizzjarju Ewropew: ordni ġuridiku tal-ġustizzja ċivili.
It-terminu “sorsi tad-dritt” jintuża fi tliet sensi:
Fuq il-bażi ta’ kif feġġew in-normi legali u l-forma vinkolanti li huma espressi biha, tradizzjonalment jiġu rikonoxxuti t-tipi ta’ sorsi tad-dritt li ġejjin:
Wieħed mill-prinċipji bażiċi tal-ordni ġuridiku Slovakk huwa l-ġerarkija tan-normi legali. Li tinftiehem sew, kemm fil-prattika leġiżlattiva kif ukoll fl-implimentazzjoni, huwa vitali f’termini tal-legalità. Il-ġerarkija tan-normi mhijiex, madankollu, sempliċement kwistjoni ta’ preċedenza jew subordinazzjoni loġika sempliċi. Il-ġerarkija tirrigwarda l-kwistjoni kollha tal-awtorità leġittima u tinkludi wkoll l-importanza kategorika li biċċa leġiżlazzjoni tista’ ssir biss minn korp awtorizzat jagħmilha bil-liġi – fil-limiti tal-liġi u s-setgħat leġiżlattivi proprji tiegħu.
Il-leġiżlazzjoni hija kklassifikata minn dik li hija magħrufa bħala l-“forza legali”. Il-forza legali tirreferi għall-proprjetajiet tal-leġiżlazzjoni, biċċa leġiżlazzjoni tkun subordinata għal oħra (jiġifieri waħda b’forza legali akbar), jew meta biċċa leġiżlazzjoni tkun derivata minn oħra li jkollha forza legali akbar. F’sitwazzjoni li tinvolvi bċejjeċ ta’ leġiżlazzjoni b’forza legali differenti, id-dispożizzjoni aktar dgħajfa ma tistax tikkontradixxi dik aktar b’saħħitha, filwaqt li d-dispożizzjoni aktar b’saħħitha tista’ tipprevali fuq dik aktar dgħajfa.
Il-leġiżlazzjoni tista’ tiġi rranġata b’mod ġerarkiku kif ġej skont il-livell tal-forza legali:
Leġiżlazzjoni primarja (atti)
Leġiżlazzjoni sekondarja (leġiżlazzjoni subordinata)
Fis-sistema tad-dispożizzjonijiet legali, meta att partikolari jkollu l-preċedenza, dan bażikament ifisser li d-dispożizzjonijiet legali l-oħra kollha jridu joħorġu minn dak l-att, ikunu kompatibbli miegħu u ma jmorrux kontrih. Dan ifisser li, fil-prattika, f’sitwazzjoni fejn dispożizzjoni legali aktar baxxa fil-ġerarkija tikkontradixxi dispożizzjoni ta’ grad ogħla, l-azzjoni trid tittieħed fuq dik tal-grad ogħla.
Il-korpi u l-awtoritajiet elenkati hawn taħt għandhom is-setgħa li jadottaw il-leġiżlazzjoni (korpi li jfasslu l-liġijiet):
Stadji tal-proċess leġiżlattiv:
It-tressiq ta’ abbozz ta’ liġi – inizjattiva leġiżlattiva
Skont l-Artikolu 87(1) tal-Att Nru 460/1992 (il-Kostituzzjoni tar-Repubblika Slovakka), l-abbozzi tal-liġijiet jistgħu jiġu ppreżentati minn dawn li ġejjin:
L-abbozzi tal-liġijiet jiġu ppreżentati f’taqsimiet, flimkien ma’ preambolu.
Dibattitu dwar l-abbozz ta’ liġi
Skont ir-regoli ta’ proċedura tal-Kunsill Nazzjonali tar-Repubblika Slovakka (l-Att Nru 350/1996), l-abbozzi ta’ liġijiet jgħaddu minn tliet qarjiet:
Votazzjoni (deċiżjoni dwar l-abbozz ta’ liġi)
Biex liġi tgħaddi, il-maġġoranza assoluta tal-membri preżenti jridu jivvutaw favuriha.
Il-Kostituzzjoni tista’ tiġi emendata u artikoli individwali jistgħu jitħassru biss jekk jgħaddu b’maġġoranza kwalifikata, li tfisser tlieta minn kull ħamsa tal-membri kollha tal-Kunsill Nazzjonali tar-Repubblika Slovakka (3/5 ta’ 150).
Il-Kunsill Nazzjonali tar-Repubblika Slovakka jkollu kworum jekk ikun hemm preżenti mill-anqas nofs il-membri tiegħu.
Iffirmar tal-abbozz ta’ liġi adottat
L-abbozz ta’ liġi adottat jiġi ffirmat minn:
Dan il-pass fil-proċedura jinvolvi l-verifika tal-kontenut, il-korrettezza proċedurali u l-forma finali tal-abbozz ta’ liġi adottat. Bil-firma tagħhom, dawn l-ogħla uffiċjali kostituzzjonali japprovaw il-formulazzjoni tal-att.
Il-President għandu d-dritt li jeżerċita “veto sospensiv” u jirrifjuta li jiffirma att adottat minħabba difetti fil-kontenut tiegħu. Huwa mbagħad irid jibgħat lura l-att adottat, flimkien mal-kummenti tiegħu, lill-Kunsill Nazzjonali tar-Repubblika Slovakka biex jiġi diskuss mill-ġdid.
L-att irritornat imbagħad jgħaddi mill-istadji tat-tieni u tat-tielet qari. F’dan il-punt, il-Kunsill Nazzjonali tar-Repubblika Slovakka jista’ – iżda ma għandux għalfejn – jikkunsidra l-kummenti tal-President. Il-Kunsill Nazzjonali tar-Repubblika Slovakka jista’ jegħleb il-“veto sospensiv” billi jerġa’ jivvota, f’liema każ l-att irid jiġi promulgat, anki mingħajr il-firma tal-President.
Promulgazzjoni (pubblikazzjoni) tal-biċċa leġiżlazzjoni
Il-promulgazzjoni hija l-istadju finali fil-proċess leġiżlattiv. Il-leġiżlazzjoni li tapplika għall-pajjiż kollu tiġi ppubblikata formalment fil-Ġabra ta’ Atti Leġiżlattivi (Zbierka zákonov) tar-Repubblika Slovakka; din il-pubblikazzjoni hija kompetenza tal-Ministeru tal-Ġustizzja Slovakk. Il-Ġabra ta’ Atti Leġiżlattivi hija l-istrument ta’ pubblikazzjoni statali tar-Repubblika Slovakka. Il-Ġabra ta’ Atti Leġiżlattivi tinħareġ f’forma elettronika u f’forma stampata. Il-verżjoni elettronika u l-verżjoni stampata tal-Ġabra ta’ Atti Leġiżlattivi għandhom l-istess effetti legali u kontenut identiku. Il-verżjoni elettronika tal-Ġabra ta’ Atti Leġiżlattivi hija disponibbli mingħajr ħlas permezz tal-portal Slov-Lex.
Dħul fis-seħħ
Il-leġiżlazzjoni tidħol fis-seħħ fid-data tal-promulgazzjoni tagħha fil-Ġabra ta’ Atti Leġiżlattivi.
Il-leġiżlazzjoni ssir effettiva fil-15-il jum wara l-promulgazzjoni fil-Ġabra ta’ Atti Leġiżlattivi sakemm ma jkunx stipulat li se tidħol fis-seħħ aktar tard.
Atti oħra jsiru vinkolanti fid-data tal-promulgazzjoni tagħhom fil-Ġabra ta’ Atti Leġiżlattivi.
Strument normattiv ta’ forza legali inferjuri ma jistax jikkontradixxi strument normattiv ta’ forza legali superjuri.
Strument normattiv jista’ jiġi emendat jew imħassar biss bi strument normattiv tal-istess forza legali jew superjuri.
Fil-prattika, ir-regola għar-riżoluzzjoni tal-inkompatibbiltà bejn leġiżlazzjoni li jkollha l-istess forza legali hija li biċċa leġiżlazzjoni aktar reċenti tħassar jew temenda biċċa leġiżlazzjoni eqdem, jew li norma speċifika tħassar jew temenda norma ġenerali.
Il-Qorti Kostituzzjonali tar-Repubblika Slovakka tirrieżamina u tiddeċiedi dwar jekk:
Meta l-Qorti Kostituzzjonali tiddeċiedi li jkun hemm nuqqas ta’ kompatibbiltà bejn id-dispożizzjonijiet legali, dawn id-dispożizzjonijiet – jew partijiet jew regoli tagħhom – ma jibqgħux effettivi. Meta l-korpi li jkunu ħarġu d-dispożizzjonijiet jonqsu milli jġibuhom konformi mal-istrumenti ta’ livell superjuri rilevanti fil-limitu ta’ żmien statutorju wara l-ħruġ tad-deċiżjoni, id-dispożizzjonijiet – jew partijiet jew regoli tagħhom – ma jibqgħux fis-seħħ.
Il-portal “Ġabra Elettronika ta’ Atti Leġiżlattivi (Slov-Lex)” tal-Ministeru tal-Ġustizzja huwa bbażat fuq żewġ sistemi ta’ informazzjoni interkonnessi:
Benefiċċji għall-gruppi fil-mira:
Il-prinċipju legali fundamentali li l-persuni kollha huma familjari mal-liġi kif valida u fis-seħħ u jafu d-drittijiet u l-obbligi tagħhom huwa dejjem aktar diffiċli biex jiġi applikat fil-prattika minħabba ż-żieda fil-volum u fil-kumplessità tal-leġiżlazzjoni. Il-proġett Slov-Lex se jgħin biex itejjeb l-implimentazzjoni ta’ dan il-prinċipju billi jiżgura aċċess effettiv għal-leġiżlazzjoni fis-seħħ għal kulħadd:
Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali hija ġestita mill-Istat Membru rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. Il-Kummissjoni Ewropea ma taċċettax responsabbilta jew kwalunkwe tip ta' tort fir-rigward ta' kull informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.