Kif tinforza deċiżjoni ta’ qorti

1 Xi tfisser eżekuzzjoni fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali?

Fir-Repubblika tas-Slovenja, l-infurzar huwa regolat b’mod uniformi mill-Att dwar l-Infurzar u l-Assigurazzjoni ta’ Pretensjonijiet Ċivili (Zakon o izvršbi in zavarovanju – ZIZ). Infurzar tfisser l-eżekuzzjoni sfurzata ta’ titolu li jista' jkun infurzat minn qorti, li tordna t-twettiq ta’ talba (l-għoti, it-twettiq, il-waqfien jew l-għoti ta’ permess). L-infurzar ta’ pretensjoni monetarja huwa permess ukoll abbażi ta’ dokument awtentiku. B'mod eċċezzjonali, l-infurzar fi kwistjonijiet familjari jista’ jinvolvi l-infurzar ta’ talbiet fir-rigward ta’ relazzjonijiet.

2 Liema awtorità jew awtoritajiet huma kompetenti għall-eżekuzzjoni?

Il-qrati, speċifikament il-qrati lokali (okrajna sodišča), huma kompetenti biex jippermettu u jesegwixxu l-infurzar.

3 Liema huma l-kundizzjonijiet biex jingħataw titoli jew deċiżjonijiet li jkunu eżekuttivi?

Qorti tippermetti infurzar abbażi ta’ titolu li jista' jkun infurzat.

Titoli li jistgħu jkunu infurzati jinkludu:

• deċiżjoni eżegwibbli tal-qorti (sentenza jew deċiżjoni arbitrali, deċiżjoni, ħlas jew ordni oħra tal-qorti jew arbitraġġ) u soluzzjoni bil-qorti (konkluża quddiem qorti);
• rekord notarili eżegwibbli; u
• deċiżjoni eżegwibbli oħra jew dokument li bil-liġi huwa speċifikat bħala titolu li jista' jkun infurzat, trattat internazzjonali rratifikat u ppubblikat jew att legali tal-Unjoni Ewropea direttament applikabbli fir-Repubblika tas-Slovenja.

Titolu li jista’ jkun infurzat jista' jiġi infurzat jekk ikun fih informazzjoni dwar il-kreditur, id-debitur u s-suġġett, it-tip, il-kamp ta’ applikazzjoni u ż-żmien għat-twettiq tal-obbligu (l-Artikolu 21(1) taż-ZIZ). Meta titolu li jista’ jkun infurzat ikun deċiżjoni li ma tistabbilixxix it-terminu perentorju għat-twettiq volontarju tal-obbligu, it-terminu perentorju jiġi determinat minn qorti fid-deċiżjoni ta’ infurzar tagħha.

3.1 Il-proċedura

Proċedimenti dwar infurzar u proċedimenti dwar interess ta’ garanzija jibdew fuq talba ta’ kreditur. It-talba tista’ tiġi ppreżentata direttament minn kreditur, peress li r-rappreżentazzjoni permezz ta’ avukat mhijiex obbligatorja. Normalment dawn it-talbiet għal infurzar jiġu ppreżentati permezz ta’ avukat li jkollu għarfien legali rilevanti. Qorti lokali hija kompetenti biex tisma dawn il-każijiet. Minkejja d-dispożizzjonijiet dwar il-ġurisdizzjoni territorjali, talbiet għal infurzar ibbażati fuq dokument awtentiku jiġu ppreżentati quddiem il-Qorti Lokali f’Ljubljana (Okrajno sodišče vs. Ljubljani), li tiddeċiedi dwarhom. Rigward il-possibbiltà jew in-neċessità ta’ preżentata elettronika ta’ applikazzjonijiet fi proċedimenti ta’ infurzar, jekk jogħġbok ara t-taqsima dwar l-‘ipproċessar awtomatiku’.

Id-dritt tal-qorti għandu jitħallas fil-ħin li tiġi ppreżentata talba għal infurzar, oġġezzjoni jew appell kontrih. Id-dritt tal-qorti għandu jitħallas fi żmien tmint ijiem wara n-notifika tal-ordni għall-ħlas tad-dritt tal-qorti.

Jekk id-dritt tal-qorti ma jitħallasx f’dan il-limitu ta’ żmien u ma jkunx hemm kundizzjonijiet li jippermettu r-rinunzja jew id-differiment tal-ħlas jew il-ħlas tad-dritt f’pagamenti akkont, il-preżentata titqies bħala rtirata.

Meta qorti tirċievi talba għal infurzar, tivverifika jekk it-talba jkunx fiha l-elementi kollha meħtieġa u mbagħad toħroġ deċiżjoni dwar l-infurzar li permezz tagħha tippermetti l-infurzar jew tiċħad it-talba għall-infurzar (minħabba li ma tkunx ġustifikata fil-mertu) jew tiċħad it-talba għall-infurzar (għal raġunijiet proċedurali). Il-qorti tinnotifika d-deċiżjoni dwar l-infurzar lill-kreditur u lid-debitur meta l-infurzar jiġi permess u lill-kreditur biss meta din tiġi miċħuda. Id-deċiżjoni dwar l-infurzar li permezz tagħha jinħatar aġent tal-infurzar jew deċiżjoni dwar il-ħatra ta’ aġent tal-infurzar tiġi nnotifikata mill-qorti lill-aġent tal-infurzar, flimkien ma’ kopji tad-dokumenti kollha meħtieġa għall-eżekuzzjoni tal-infurzar.

Il-qorti tista’ tippermetti l-infurzar ta’ pretensjoni monetarja permezz tal-metodi u fuq dawk il-beni li huma ddikjarati fit-talba għall-infurzar. Qabel jintemmu l-proċedimenti ta’ infurzar, il-qorti tista’, fuq talba tal-kreditur, tippermetti infurzar permezz ta’ metodi addizzjonali u ta’ oġġetti differenti.

Il-qorti tista’ tordna l-infurzar permezz ta’ metodu differenti minn dak mitlub minn kreditur meta l-metodu alternattiv ikun biżżejjed biex tħallas il-pretensjoni. L-ebda appell ma jista’ jiġi ppreżentat kontra deċiżjoni li tiċħad talba ta’ kreditur għall-infurzar.

L-infurzar isir legalment effettiv qabel issir finali d-deċiżjoni dwar l-infurzar, sakemm il-liġi ma tistabbilixxix mod ieħor għal miżuri speċifiċi ta’ infurzar. Il-kreditur ma jistax jitħallas qabel deċiżjoni dwar l-infurzar issir finali ħlief f’każ ta’ infurzar ibbażat fuq titolu li jista’ jkun infurzat kontra l-flus tad-debitur miżmuma f’istituzzjoni tal-ħlas (infurzar ibbażat fuq titolu li jista’ jkun infurzat), sakemm it-titolu li jista’ jkun infurzat ikun mehmuż mat-talba għall-infurzar.

Il-qorti taħtar aġent tal-infurzar fid-deċiżjonijiet tagħha li jippermettu infurzar li jkun jeħtieġ miżuri diretti ta’ infurzar.

L-aġenti tal-infurzar

L-aġenti tal-infurzar huma persuni li jwettqu miżuri diretti ta’ infurzar u ta’ sigurtà (iwettqu fiżikament l-infurzar – jiġifieri jissekwestraw proprjetà, jispeċifikaw il-garanzija, eċċ.). Aġenti tal-infurzar jinħatru mill-ministru responsabbli għall-ġustizzja. L-għadd tagħhom u l-post fejn ikunu stabbiliti jiġu determinati mill-ministru responsabbli għall-ġustizzja sabiex f’kull territorju ta’ qorti distrettwali (okrožno sodišče) ikun hemm talanqas aġent wieħed tal-infurzar, filwaqt li l-aġenti tal-infurzar li jifdal jiġu assenjati fit-territorji tal-qrati distrettwali skont l-għadd ta’ każijiet ta’ infurzar quddiem il-qrati lokali fi ħdan kull territorju tal-qorti distrettwali. F’każijiet ta’ infurzar individwali, aġent tal-infurzar jiġi maħtur b’deċiżjoni ta’ qorti, iżda l-kreditur għandu d-dritt li jinnomina aġent tal-infurzar partikolari. Fi kwalunkwe każ partikolari, aġent tal-infurzar jista’ jwettaq miżuri fir-Repubblika tas-Slovenja kollha. Is-servizz ta’ aġenti tal-infurzar huwa servizz pubbliku, li jwettqu bħala attività indipendenti.

L-aġenti tal-infurzar huma responsabbli għal kwalunkwe dannu li jikkawżaw meta jwettqu l-miżuri ta’ infurzar u ta’ sigurtà bl-azzjonijiet tagħhom jew minħabba li jkunu naqsu milli jwettqu l-obbligi tagħhom skont il-liġi, skont ir-regolamenti implimentattivi tagħha u l-ordnijiet tal-qorti.

Fil-każ ta’ ksur serju tal-obbligi tagħhom, l-aġenti tal-infurzar jistgħu jitneħħew mill-ministru responsabbli għall-ġustizzja.

L-ispejjeż tal-infurzar

L-ispejjeż tal-infurzar jitħallsu l-ewwel mill-kreditur. Il-kreditur għandu jħallas ukoll somma bil-quddiem għall-ispejjeż tal-miżuri ta’ infurzar, skont l-ammont u t-termini perentorji stabbiliti mill-qorti. Fejn il-kreditur ma jħallasx il-garanzija, il-qorti tissospendi l-infurzar. Id-debitur għandu jħallas lura l-ispejjeż tal-kreditur fuq talba tal-kreditur meta l-ispejjeż kienu meħtieġa għall-infurzar, inklużi l-ispejjeż għal tfittxijiet relatati mal-proprjetà tad-debitur, u l-ispejjeż għal proċedimenti mibdija ex officio. Il-qorti għandha tiddeċiedi dwar l-ispejjeż fi żmien tmint ijiem mill-wasla ta’ talba.

Biex jiġi żgurat ħlas għax-xogħol u għall-irkupru tal-ispejjeż, l-aġent tal-infurzar jista’ titlob lill-kreditur għal ħlas għal garanzija fi ħdan terminu perentorju u fl-ammont stabbilit fit-tariffa. L-aġent tal-infurzar għandu jinnotifika personalment l-avviż ta’ ħlas ta’ garanzija lill-kreditur, li għandu jkun fih ukoll twissija dwar il-konsegwenzi jekk il-garanzija ma titħallasx fil-ħin u jekk l-aġent tal-infurzar ma jingħatax evidenza ta’ ħlas.

L-aġent tal-infurzar għandu jinkludi wkoll avviż dwar id-dritt tiegħu jew tagħha li t/jitlob lill-qorti sabiex tiddeċiedi dwar il-garanzija. Fejn il-kreditur ma jaqbilx mal-metodu ta’ ħlas, mal-limitu ta’ żmien, jew mal-ammont tal-garanzija, il-kreditur jista' fi żmien tmint ijiem minn meta jirċievi l-avviż jippreżenta talba lill-aġent tal-infurzar sabiex il-qorti tiddeċiedi dwar il-kwistjoni. L-aġent tal-infurzar għandu minnufih jibgħat it-talba lill-qorti, li għandha tiddeċiedi dwar il-kwistjoni fi żmien tmint ijiem minn meta tirċeviha.

Meta l-kreditur ma jħallasx il-garanzija permezz tal-metodu u fit-terminu perentorju determinat mill-aġent tal-infurzar jew mill-qorti, jew ma jippreżentax prova ta’ ħlas, l-aġent tal-infurzar għandu jinforma lill-qorti, u din tissospendi l-infurzar.

3.2 Il-kundizzjonijiet ewlenin

L-ewwel kundizzjoni biex jiġi permess infurzar huwa li jkun hemm bażi għall-infurzar. Dan jista’ jkun titolu li jista' jkun infurzat jew dokument awtentiku skont il-liġi.

L-eżegwibbiltà ta’ deċiżjonijiet tal-qorti:

Deċiżjoni tal-qorti hija eżegwibbli ladarba din issir finali u meta jkun skada t-terminu perentorju għat-twettiq volontarju tal-obbligi tad-debitur. It-terminu perentorju għat-twettiq volontarju tal-obbligu jibda jiddekorri fil-jum wara li d-deċiżjoni tkun ġiet notifikata lid-debitur. Huwa possibbli li l-qorti tippermetti l-infurzar ta’ parti biss minn deċiżjoni, meta dik il-parti ssir eżegwibbli.

Il-qorti tippermetti infurzar abbażi ta’ deċiżjoni tal-qorti li tkun għadha mhijiex finali meta l-liġi tipprovdi li appell ma jissospendix l-infurzar tagħha.

L-eżegwibbiltà ta’ soluzzjoni bil-qorti:

Soluzzjoni bil-qorti hija eżegwibbli jekk il-pretensjoni fis-soluzzjoni tkun dovuta għall-ħlas. Il-maturità tal-pretensjoni għandha tintwera fir-rekord tas-soluzzjoni, f’dokument pubbliku jew f’dokument ċertifikat skont il-liġi. Jekk il-maturità ma tkunx tista' tintwera b’dan il-mod, tintwera permezz ta’ deċiżjoni finali maħruġa fi proċedimenti ċivili fejn tkun qed tiġi stabbilita l-maturità tal-pretensjoni.

Rekord notarili eżegwibbli:

Rekord notarili huwa eżegwibbli jekk id-debitur kien qabel dwar l-eżegwibbiltà tiegħu fir-rekord u jekk il-pretensjoni stabbilita fir-rekord notarili tkun dovuta għall-ħlas. Il-maturità tal-pretensjoni tintwera f’rekord notarili, f’dokument pubbliku jew f’dokument ċertifikat skont il-liġi. Meta l-maturità tal-pretensjoni ma tiddependix fuq l-iskadenza ta’ terminu perentorju, iżda pjuttost fuq fatt ieħor iddikjarat fir-rekord notarili, in-nutar għandu jinnotifika lill-partijiet dwar liema evidenza hija biżżejjed sabiex jintwera li l-pretensjoni hija dovuta: id-dikjarazzjoni bil-miktub tal-kreditur lid-debitur, li tiddikjara d-data tal-maturità u evidenza ta’ kunsinna tad-dikjarazzjoni bil-miktub dwar il-maturità tal-pretensjoni lid-debitur. In-nutar għandu jinnotifika lill-partijiet li minflok ma jippreżentaw evidenza ta’ kunsinna ta’ dikjarazzjoni bil-miktub dwar il-maturità tal-pretensjoni lid-debitur jistgħu jawtorizzaw lin-nutar sabiex jinforma lid-debitur dwar il-maturità tal-pretensjoni. Id-dikjarazzjoni bil-miktub tal-kreditur jew in-notifika tan-nutar jiġu nnotifikati permezz ta’ posta rreġistrata.

It-tieni kundizzjoni sabiex qorti tippermetti infurzar hija l-preżentata ta’ talba għal infurzar, li għandu jkun fiha informazzjoni dwar il-kreditur u d-debitur, fosthom informazzjoni li tidentifikahom rispettivament, titolu li jista’ jkun infurzat jew dokument awtentiku, l-obbligu tad-debitur, il-metodu u l-oġġett ta’ infurzar, u informazzjoni oħra meħtieġa biex jitwettaq l-infurzar (talba għal infurzar ibbażata fuq dokument awtentiku għandha tinkludi wkoll talba li l-qorti tordna lid-debitur sabiex iħallas il-pretensjoni, flimkien mal-kostijiet ivvalutati, fi żmien tmint ijiem jew fi żmien tlitt ijiem f’każ ta’ tilwim dwar kambjali jew ċekkijiet, mid-data tan-notifika tad-deċiżjoni). Fit-talba għal infurzar, kreditur għandu jispjega b’mod ċar it-titolu li jista’ jkun infurzat li abbażi tiegħu jkun qiegħed jintalab l-infurzar u jiddikjara li tkun inħarġet dikjarazzjoni ta’ eżegwibbiltà.

It-talba għandha tkun dovuta għall-ħlas u l-limitu perentorju għat-twettiq volontarju tal-obbligu għandu jkunu skada (limitu perentorju volontarju).

Id-debitur għandu jkun identifikat b’mod ċar fit-titolu li jista’ jkun infurzat jew fid-dokument awtentiku. Fit-talba għall-infurzar, id-debitur għandu jiġi identifikat ukoll permezz tal-isem u tal-indirizz (jew il-post stabbilit tan-negozju). It-talba għall-infurzar għandha tiddikjara b’mod ċar l-informazzjoni li tidentifika lid-debitur (u lill-kreditur), li tvarja skont jekk humiex persuni naturali, entitajiet ġuridiċi, imprendituri jew individwi privati.

Id-debitur għandu jkun entità eżistenti (ma jistax ikun mejjet jew maqtugħ mir-reġistru tal-qorti). Fejn it-talba għall-infurzar tiġi ppreżentata kontra entità li ma teżistix, din għandha tiġi miċħuda, u entità li tkun waqfet teżisti matul il-proċedimenti ta’ infurzar hija raġuni għaliex bil-liġi l-proċedimenti għandhom jiġu sospiżi (u ma hemmx bżonn li tinħareġ deċiżjoni speċjali).

Il-preżunzjonijiet japplikaw (kapaċità ġuridika) bl-istess mod kemm għad-debitur kif ukoll għall-kreditur fi proċeduri ta’ infurzar, peress li huma stabbiliti fi proċedimenti ċivili skont l-Att dwar il-Proċedura Ċivili (Zakon o pravdnem postopku), b’referenza għall-Artikolu 15 taż-ZIZ.

4 L-għan u n-natura ta’ miżuri eżekuttivi

L-għan tal-miżuri ta’ infurzar huwa li titħallas il-pretensjoni tal-kreditur.

Miżuri ta’ infurzar għall-ħlas ta’ pretensjonijiet monetarji huma: il-bejgħ tal-beni mobbli tad-debitur, il-bejgħ ta’ beni immobbli, it-trasferiment tal-pretensjoni monetarja tad-debitur, il-fidwa ta’ drittijiet ta’ proprjetà jew materjali oħra u titoli b’entrata fil-kotba, il-bejgħ ta’ sehem ta’ membru fil-kumpanija u t-trasferiment ta’ flus miżmuma f’istituzzjoni tal-ħlas (jiġifieri bank).

Miżuri ta’ infurzar għall-ħlas ta’ pretensjonijiet mhux monetarji huma: it-teħid u l-kunsinna ta’ beni mobbli, it-tbattil u t-teħid ta’ beni immobbli, is-sostituzzjoni ta’ servizz għas-spejjeż tad-debitur, il-koerċizzjoni tad-debitur li jaġixxi permezz ta’ penali finanzjarji, ir-ritorn ta’ ħaddiem lura għax-xogħol, id-distribuzzjoni ta’ beni mobbli, dikjarazzjoni ta’ intenzjoni, u t-teħid ta’ wild.

4.1 Liema tipi ta’ assi jistgħu jkunu suġġetti għall-eżekuzzjoni?

Il-miżuri ta’ infurzar elenkati hawn fuq jippermettu infurzar kontra kwalunkwe oġġett ta’ infurzar (għal kwalunkwe beni jew dritt proprjetarju jew materjali tad-debitur) sakemm bil-liġi beni ma jkunx eżenti mill-infurzar jew l-infurzar kontra xi beni jkun limitat bil-liġi (l-Artikolu 32 taż-ZIZ).

Is-suġġett ta’ infurzar ma jistax jinkludi:

• beni li ma jiġux negozjati;
• riżorsi minerali u riżorsi naturali oħra;
• faċilitajiet, apparat u beni oħra essenzjali għall-Istat jew għal komunità lokali awtonoma għat-twettiq tal-kompiti tagħhom, u beni mobbli u immobbli użati għad-difiża nazzjonali;
• faċilitajiet, apparat u beni oħra essenzjali għad-debitur sabiex iwettaq servizz pubbliku; u
• beni u drittijiet oħra stabbiliti bil-liġi (pereżempju, flus maħsuba għall-manteniment ta’ wild, beni strettament personali, dħul minn assistenza soċjali, benefiċċju tal-ġenituri, benefiċċju tat-tfal, benefiċċju tad-diżabilità, ikel, fjuwil għat-tisħin, annimali tax-xogħol u għat-tnissil, ordnijiet, midalji, għajnuniet għal persuna b’diżabilità, art agrikola u faċilitajiet tal-bdiewa meta dawn ikunu meħtieġa għas-sostenn proprju, eċċ.).

4.2 X’inhuma l-effetti tal-miżuri eżekuttivi?

L-għan tal-miżuri kollha ta’ infurzar huwa l-ħlas tal-pretensjoni tal-kreditur. L-effetti tal-miżuri ta’ infurzar jiddependu fuq it-tip ta’ miżura ta’ infurzar użata.

INFURZAR GĦAL PRETENZJONIJIET MONETARJI

• L-infurzar kontra beni mobbli jsir permezz tas-sekwestru u l-bejgħ tal-beni mobbli. Il-kreditur jikseb rahan fuq il-beni sekwestrati.
• L-infurzar kontra l-flus riċevibbli tad-debitur isir permezz tas-sekwestru u t-trasferiment tar-riċevibbli. Permezz tad-deċiżjoni, li fiha jiġi permess is-sekwestru ta’ flus riċevibbli (deċiżjoni dwar is-sekwestru), il-qorti tipprojbixxi lid-debitur tad-debitur milli jħallas id-dejn lid-debitur u li d-debitur jitlob l-ammonti riċevibbli, inkluż mir-rahan mogħti bħala garanzija, jew li b’xi mod ieħor jiddisponi mir-riċevibbli. Is-sekwestru jidħol fis-seħħ fil-jum li fih id-debitur tad-debitur jiġi nnotifikat bid-deċiżjoni ta’ sekwestru. Permezz tas-sekwestru tar-riċevibbli tad-debitur awtorizzati mill-qorti fuq talba tal-kreditur, il-kreditur jikseb rahan fuq ir-riċevibbli sekwestrati.
• Infurzar kontra l-flus tad-debitur miżmuma f’istituzzjoni ta’ ħlas: Permezz ta’ deċiżjoni dwar infurzar kontra l-flus miżmuma mid-debitur ma’ organizzazzjoni tal-ħlas, il-qorti tordna lill-istituzzjoni ta’ ħlas sabiex tiffriża l-flus tad-debitur fil-kontijiet kollha, sal-ammont pagabbli skont id-deċiżjoni ta’ infurzar, u wara li d-deċiżjoni ssir finali, sabiex tħallas dak l-ammont lill-kreditur. Id-deċiżjoni għandha l-effett ta’ sekwestru u t-trasferiment għall-irkupru. Meta d-deċiżjoni dwar l-infurzar issir finali, il-qorti tinforma lill-istituzzjoni ta’ ħlas. L-istituzzjoni ta’ ħlas tinforma minnufih lill-qorti wara li tkun ħallset lill-kreditur.
• L-infurzar għal riċevibbli li l-beni mobbli jkunu ttieħdu jew li jkunu ġew fornuti jew li l-beni immobbli jkunu ttieħdu jsir permezz tas-sekwestru ta’ dak ir-riċevibbli u t-trasferiment tiegħu lill-kreditur, segwit mill-bejgħ tiegħu. It-trasferiment tar-riċevibbli sekwestrati tad-debitur għandu l-effett ta’ trasferiment tar-riċevibbli monetarju tad-debitur.
• L-infurzar kontra drittijiet propjetarji jew materjali oħra jsir permezz tas-sekwestru ta’ dak id-dritt u l-likwidazzjoni tal-beni mobbli. Is-sekwestru jidħol fis-seħħ fil-jum li fih id-debitur jiġi nnotifikat dwar id-deċiżjoni ta’ sekwestru. Fid-deċiżjoni ta’ infurzar, li permezz tagħha jiġi permess is-sekwestru, il-qorti tipprojbixxi lid-debitur milli jiddisponi mid-dritt. Malli d-dritt jiġi sekwestrat, kreditur jikseb rahan.
• Infurzar kontra titoli b’entrata fil-kotba: L-infurzar ta’ titoli b’entrata fil-kotba nnegozjati fil-borża jsir permezz tas-sekwestru u l-bejgħ ta’ titoli b’entrata fil-kotba u permezz tal-ħlas lill-kreditur mill-ammont miksub mill-bejgħ. Is-sekwestru jidħol fis-seħħ fil-jum li fih id-deċiżjoni dwar is-sekwestru tiġi rreġistrata fir-reġistru ċentrali tat-titoli b’entrata fil-kotba.
• L-infurzar kontra s-sehem ta’ membru f’kumpanija jsir permezz tar-reġistrazzjoni ta’ deċiżjoni ta’ infurzar, permezz tal-bejgħ tas-sehem u l-ħlas tal-ammont miksub mill-bejgħ lill-kreditur. Permezz tad-deċiżjoni dwar l-infurzar, il-qorti tipprojbixxi lil membru milli jiddisponi mis-sehem tiegħu. Il-qorti tinnotifika d-deċiżjoni ta’ infurzar lill-kumpanija u tirreġistraha fir-reġistru tal-qorti. Permezz ta’ din ir-reġistrazzjoni, il-kreditur jikseb rahan fuq is-sehem tal-membru, li għandu effett ukoll kontra kwalunkwe persuna li sussegwentement takkwista dak is-sehem.
• L-infurzar kontra beni immobbli jseħħ permezz tar-reġistrazzjoni tad-deċiżjoni ta’ infurzar fir-reġistru tal-artijiet, permezz tad-determinazzjoni tal-valur tal-beni immobbli, il-bejgħ tiegħu u l-ħlas tal-ammont miksub mill-bejgħ lill-kreditur. Il-qorti tirreġistra d-deċiżjoni ta’ infurzar kontra l-beni immobbli fir-reġistru tal-artijiet. Permezz ta’ din ir-reġistrazzjoni, il-kreditur jikseb rahan fuq il-beni immobbli, li għandu effett kontra kwalunkwe persuna li sussegwentement takkwista drittijiet ta’ proprjetà fiha. Kreditur li jitlob l-infurzar iżda li ma jkunx għadu kiseb rahan jew art b’ipoteka, permezz tar-reġistrazzjoni tad-deċiżjoni ta’ infurzar, jakkwista d-dritt li jitħallas mill-beni immobbli qabel persuna li aktar tard tkun akkwistat rahan jew art b’ipoteka.

INFURZAR GĦAL PRETENZJONIJIET MHUX MONETARJI

• Il-proċess ta’ kunsinna u ta’ forniment ta’ beni mobbli jitwettaq minn aġent tal-infurzar li jieħu l-oġġett mingħand id-debitur u jagħtih lill-kreditur mingħand min jingħata riċevuta.
• Il-proċess ta’ tbattil u ta’ teħid ta’ beni immobbli jitwettaq minn aġent tal-infurzar li jieħu l-beni immobbli għall-pussess tal-kreditur wara li jkun ġie żvujtjat minn persuni u beni. It-tbattil u t-teħid tal-beni immobbli jista’ jsir tmint ijiem wara li d-deċiżjoni tal-infurzar tiġi notifikata lid-debitur.
• Il-proċess tal-obbligu ta’ twettiq, tal-permess jew tal-waqfien ta’ xi ħaġa jista' jsir f’kooperazzjoni ma’ aġent tal-infurzar permezz tal-metodu determinat mill-qorti. Abbażi ta’ titolu li jista’ jkun infurzat, li taħtu d-debitur irid jagħmel xi ħaġa li tista’ ssir minn xi ħadd ieħor, l-infurzar jitwettaq mill-qorti li tawtorizza lill-kreditur sabiex jafda l-kompitu lil xi ħadd ieħor għas-spejjeż tad-debitur jew li jwettaq dan huwa stess (servizz ta’ sostituzzjoni għas-spejjeż tad-debitur). Meta skont it-titolu li jista’ jkun infurzat id-debitur ikollu obbligu li jagħmel xi ħaġa li ma tistax issir minn xi ħadd ieħor, fid-deċiżjoni ta’ infurzar il-qorti tistabbilixxi terminu perentorju xieraq għat-twettiq ta’ dan l-obbligu, u toħroġ multa jekk id-debitur ma jwettaqx l-obbligu fit-terminu perentorju (l-isfurzar ta’ debitur permezz ta’ multa).
• Il-proċess tar-ritorn ta’ ħaddiem lura għax-xogħol jitwettaq mill-qorti li tistabbilixxi terminu perentorju xieraq għat-twettiq tal-obbligi fid-deċiżjoni ta’ infurzar. Fid-deċiżjoni dwar l-infurzar, il-qorti toħroġ ukoll multa jekk id-debitur ma jwettaqx l-obbligu fi żmien it-terminu perentorju.
• Il-proċess tad-distribuzzjoni ta’ oġġett jista’ jsir permezz tad-distribuzzjoni fiżika attwali meta tali distribuzzjoni tiġi determinata bit-titolu li jista' jkun infurzat jew permezz ta’ bejgħ tal-beni.
• Il-proċess ta’ dikjarazzjoni ta’ intenzjoni: Dan huwa obbligu tal-għoti ta’ reġistru tal-artijiet jew tip ieħor ta’ dikjarazzjoni ta’ intenzjoni, kif stabbilit fid-deċiżjoni li hija titolu li jista’ jkun infurzat, li jitqies li jkun sar ladarba dik id-deċiżjoni tkun finali.
• Il-proċess ta’ infurzar f’każijiet dwar il-kustodja jew it-trobbija tat-tfal u kuntatti personali mat-tfal huwa mwettaq sabiex il-qorti tistipula fid-deċiżjoni ta’ infurzar li persuna trid tgħaddi r-responsabiltà ta’ wild. Il-qorti tistabbilixxi terminu perentorju li matulu għandha tingħadda r-responsabiltà ta’ wild jew tiddeċiedi li r-responsabiltà ta’ wild tingħadda minnufih. Permezz tad-deċiżjoni ta’ infurzar, l-obbligu li tingħadda r-responsabiltà ta’ wild jiġi ordnat fuq il-persuna li għaliha jirreferi t-titolu li jista’ jkun infurzat, fuq il-persuna li fuqha tiddependi l-intenzjoni li tingħadda r-responsabiltà tal-wild u fuq il-persuna li tkun mal-wild fiż-żmien li fih tkun inħarġet id-deċiżjoni. Fid-deċiżjoni ta’ infurzar, il-qorti tordna li l-obbligu li tingħadda r-responsabiltà tal-wild jidħol fis-seħħ kontra kwalunkwe persuna li magħha jkun il-wild fil-ħin tal-eżekuzzjoni tal-infurzar.

Qorti tal-infurzar tista’ toħroġ multa kontra debitur li jaġixxi kontra d-deċiżjoni tal-qorti, bħal pereżempju billi jaħbi, jagħmel ħsara jew jeqred il-proprjetà tiegħu, iwettaq atti li jistgħu jikkawżaw ħsara irreparabbli lill-kreditur jew ħsara li tkun diffiċli li tissewwa, ifixkel lil aġent tal-infurzar fit-twettiq ta’ miżuri ta’ infurzar jew ta’ sigurtà tagħhom, jaġixxi kontra deċiżjoni dwar sigurtà, ifixkel lil espert fil-ħidma tiegħu jew lil istituzzjoni ta’ ħlas, ifixkel lil min iħaddem jew lil eżekutur ieħor tad-deċiżjoni ta’ infurzar fit-twettiq tal-infurzar, jew jimpedixxi jew jipprojbixxi l-ispezzjoni u l-valutazzjoni tal-beni immobbli.

Fejn id-debitur jaġixxi kontra d-deċiżjoni ta’ infurzar u jiddisponi mill-proprjetà tiegħu, tali tranżazzjoni hija valida biss jekk l-att legali kien b’titolu oneruż u jekk il-parti l-oħra tkun aġixxiet in bona fide (jiġifieri ma kinitx taf jew ma setgħetx tkun taf li d-debitur ma kellux id-dritt jiddisponi mill-proprjetà tiegħu) fil-ħin tat-trasferiment jew tal-gravami.

Debitur li jeqred, jagħmel ħsara, jittrasferixxi jew jaħbi parti mill-proprjetà tiegħu bl-intenzjoni li jimpedixxi ħlas lil kreditur, u permezz ta’ dan jagħmel ħsara lill-kreditur, huwa kriminalment responsabbli u jiġi mmultat jew jirċievi sentenza ta’ ħabs ta’ mhux aktar minn sena.

Bank għandu, fuq talba tal-qorti, iforni spjegazzjoni u dokumentazzjoni li turi jekk u kif ikun eżegwixxa d-deċiżjoni ta’ infurzar tal-qorti u kif ikun applika l-ordni ta’ ħlas lura ta’ pretensjonijiet kif obbligat mil-liġi. Il-bank għandu jibgħat ukoll informazzjoni dwar il-kontijiet bankarji tad-debitur lill-kredituri u lill-qorti. Abbażi ta’ deċiżjoni ta’ infurzar, bank għandu jiffriża l-flus tad-debitur miżmuma fil-bank skont l-ammont stabbilit fid-deċiżjoni ta’ infurzar u mbagħad iħallas dan l-ammont lill-kreditur.

Fuq talba tal-kreditur, qorti tista’ tordna lil bank, li kuntrarjament għad-deċiżjoni tal-qorti ma jkunx eżegwixxa s-sekwestru, it-trasferiment jew il-ħlas tal-ammont dovut, sabiex iħallas dan l-ammont lill-kreditur minflok lid-debitur mill-assi proprji tal-bank. F’każ bħal dan, il-bank huwa responsabbli lejn il-kreditur għal danni kkawżati minħabba li ma jkunx aġixxa skont id-deċiżjoni ta’ infurzar jew minħabba li jkun kiser id-dispożizzjonijiet statutorji dwar l-obbligu li jiżvela informazzjoni, jew minħabba li ma jkunx irrispetta l-ordni tas-sekwenza ta’ ħlas, dwar l-ammont u dwar il-mod tal-ħlas tal-obbligu skont id-deċiżjoni ta’ infurzar.

Abbażi ta’ deċiżjoni ta’ infurzar, l-impjegatur tad-debitur irid iħallas lill-kreditur somma sħiħa ta’ flus jew iħallas regolarment lill-kreditur is-somom ta’ flus li għalihom id-debitur kien ikun altrimenti intitolat bħala salarju. Madankollu, id-debitur għandu jirċievi mhux inqas minn 76 % tas-salarju minimu fix-xahar. Fuq talba tal-kreditur, il-qorti tista’ tordna lil min iħaddem, li kuntrarjament għad-deċiżjoni tal-qorti ma jkunx żamm u ħallas l-ammonti dovuti, sabiex iħallas dawn l-ammonti lill-kreditur minflok lid-debitur mill-assi proprji tal-impjegatur. F’każ bħal dan, min iħaddem huwa responsabbli lejn il-kreditur għal danni kkawżati minħabba li ma jkunx aġixxa skont id-deċiżjoni ta’ infurzar.

Debitur ta’ debitur għandu jiddikjara jekk jirrikonoxxix riċevibbli sekwestrat u f’liema ammont, u jekk l-obbligu tiegħu għall-ħlas tar-riċevibbli tad-debitur huwiex kondizzjonali fuq it-twettiq ta’ xi obbligu ieħor. Jekk ma jagħmilx dikjarazzjoni jew ma jiddikjarax il-verità, huwa responsabbli lejn il-kreditur għad-danni.

4.3 X’inhi l-validità ta’ miżuri bħal dawn?

Il-validità taż-żmien ta’ miżura partikolari ta’ qorti tal-infurzar tiddependi fuq in-natura tal-miżura. Proċedimenti ta’ infurzar (u l-effetti ta’ deċiżjoni li tippermetti l-infurzar) ġeneralment jissolvew meta tiġi ssodisfata l-pretensjoni tal-kreditur. Jekk għal raġunijiet legali jew fattwali l-infurzar ma jkunx fattibbli, għandu jiġi riżolt permezz tas-sospensjoni tal-infurzar, li l-effett tagħha huwa li jiġu annullati l-miżuri kollha ta’ infurzar ħlief meta din is-sospensjoni tinterferixxi mad-drittijiet li jkunu kisbu partijiet terzi (pereżempju, id-drittijiet tax-xerrejja għall-beni mobbli sekwestrati). Il-kreditur jista’ jitlob li l-infurzar jiġi differit għal massimu ta’ sena u f’dan il-każ, id-deċiżjoni li tippermetti l-infurzar tibqa’ fis-seħħ anke meta d-debitur ma jkollu l-ebda proprjetà fiż-żmien tal-ħruġ tad-deċiżjoni (jiġifieri l-eżistenza ta’ ostakli fattwali li jwaqqfu r-realizzazzjoni tal-pretensjoni tal-kreditur).

Meta ma jkunx hemm flus disponibbli, fil-każ ta’ infurzar kontra r-riċevibbli tad-debitur mill-kontijiet bankarji tad-debitur, jew id-debitur ma jkunx jista’ jaċċessa l-flus, il-bank għandu jżomm id-deċiżjoni ta’ infurzar fir-reġistri tiegħu għal sena u jħallas lill-kreditur meta jkun hemm il-flus disponibbli fil-kont tad-debitur jew meta d-debitur jikseb id-dritt li jiddisponi mill-flus. Sadanittant, l-infurzar ma jistax jiġi sospiż.

Meta, matul is-sekwestru ta’ beni mobbli, aġent tal-infurzar ma jsib l-ebda ass li jista' jkun is-suġġett ta’ infurzar, jew l-assi sekwestrati ma jkunx adegwati biex titħallas il-pretensjoni tal-kreditur, jew l-aġent tal-infurzar ma jkunx jista' jesegwixxi s-sekwestru minħabba li d-debitur ma jkunx preżenti jew ma jipprovdix aċċess għall-bini, il-kreditur jista’, fi żmien tliet xhur mill-ewwel tentattiv ta’ sekwestru, jitlob lill-aġent tal-infurzar biex jerġa' jipprova s-sekwestru. Sadanittant, l-infurzar ma jistax jiġi sospiż.

5 Hemm possibilità li d-deċiżjoni li tawtorizza din il-miżura tiġi appellata?

Id-debitur, il-kreditur, kwalunkwe parti terza bi dritt għall-oġġett ta’ infurzar li timpedixxi l-infurzar, u kwalunkwe xerrej ta’ oġġett mixtri fil-proċedimenti, kollha għandhom id-dritt li jippreżentaw rimedji legali kontra d-deċiżjonijiet tal-qorti ta’ infurzar.

Ir-rimedju legali tipiku kontra deċiżjoni tal-prim’istanza huwa appell. B’mod eċċezzjonali, debitur jew parti terza li jkollhom dritt għall-oġġett ta’ infurzar jistgħu jippreżentaw oġġezzjoni kontra deċiżjoni ta’ infurzar li timpedixxi l-infurzar. L-oġġezzjoni trid tkun iġġustifikata. Fl-oġġezzjoni, id-debitur jew il-parti terza għandhom jiddikjaraw il-fatti kollha u jippreżentaw evidenza li abbażi tagħha l-oġġezzjoni għandha tkun iġġustifikata (oġġezzjoni tad-debitur). Il-kreditur għandu d-dritt li jwieġeb għall-oġġezzjoni fi żmien tmint ijiem. Deċiżjoni dwar l-oġġezzjoni tista’ tiġi appellata.

Kull min juri li x’aktarx għandu dritt għall-oġġett ta’ infurzar li jimpedixxi l-infurzar jista’ jippreżenta oġġezzjoni kontra d-deċiżjoni ta’ infurzar u jitlob li l-qorti tiddikjara li l-infurzar kontra dak il-beni mhuwiex permess (oġġezzjoni ta’ parti terza). L-oġġezzjoni tista’ tiġi ppreżentata sal-aħħar tal-proċedimenti ta’ infurzar. Fejn il-kreditur ma jweġibx għall-oġġezzjoni fit-terminu perentorju jew jiddikjara li ma jopponix l-oġġezzjoni, il-qorti tissospendi l-infurzar b’mod sħiħ jew parzjalment. Fejn il-kreditur jiddikjara li jopponi l-oġġezzjoni matul it-terminu perentorju, il-qorti tirrifjuta l-oġġezzjoni. Il-parti li tkun ippreżentat l-oġġezzjoni tista’ tiftaħ kawża fi żmien 30 jum wara li d-deċiżjoni li ma tilqax oġġezzjoni minħabba oġġezzjoni mill-kreditur jew minħabba li kienet meqjusa bħala inammissibbli ssir finali biex jiġi stabbilit jekk l-infurzar huwiex permess fuq il-beni.

Jistgħu jiġu ppreżentati appell u oġġezzjoni quddiem il-qorti li tkun ħarġet id-deċiżjoni li kontra tagħha jkun qiegħed jintalab rimedju legali. Bħala regola ġenerali, l-istess qorti li tkun ħarġet id-deċiżjoni ta’ infurzar tiddeċiedi dwar oġġezzjoni, u l-qorti tat-tieni istanza tiddeċiedi dwar appell. Deċiżjoni dwar l-appell hija finali.

L-oġġezzjoni u l-appell għandhom jiġu ppreżentat fi żmien tmint ijiem min-notifika tad-deċiżjoni tal-qorti tal-prim'istanza. B'mod eċċezzjonali, oġġezzjoni tista' tiġi ppreżentata wara dan it-terminu perentorju, sal-aħħar tal-proċedimenti ta’ infurzar, meta l-oġġezzjoni tkun ibbażata fuq fatt dwar il-pretensjoni attwali u dan il-fatt ikun qam wara l-eżegwibbiltà tad-deċiżjoni u ma kienx possibbli li jiġi affermat waqt it-terminu perentorju inizjali.

Oġġezzjoni u appell ma jissospendux l-eżekuzzjoni ta’ miżuri ta’ infurzar fi proċedimenti ta’ infurzar ħlief fil-fażi ta’ ħlas. Bħala regola ġenerali, il-kreditur ma jistax jitħallas sakemm id-deċiżjoni dwar l-infurzar tkun finali. Il-kreditur jista' jitħallas qabel id-deċiżjoni dwar l-infurzar issir finali biss f’każ ta’ infurzar ibbażat fuq titolu li jista’ jkun infurzat meta l-infurzar ikun għall-flus tad-debitur miżmuma f’istituzzjoni tal-ħlas (infurzar ibbażat fuq titolu li jista' jkun infurzat), sakemm it-titolu li jista’ jkun infurzat ikun mehmuż mat-talba għall-infurzar, ħlief fi kwistjonijiet kummerċjali fejn ma hemmx bżonn li t-titolu li jista' jkun infurzat jkun mehmuż.

Fi proċedimenti ta’ infurzar, rimedji legali eċċezzjonali huma limitati. Appell kontra deċiżjoni tat-tieni istanza li ma tilqax jew li tiċħad talba għall-infurzar huwa permess skont il-kondizzjonijiet stabbiliti mil-liġi li tirregola l-proċedimenti ċivili. L-istħarriġ mhuwiex permess sakemm ma jiġix ipprovdut mod ieħor mil-liġi.

6 Hemm xi limiti fuq l-eżekuzzjoni, b’mod partikolari relatati ma’ ħarsien tad-debitur jew preskrizzjonijiet?

L-infurzar għal talbiet monetarji u biex jiġu garantiti tali pretensjonijiet mhuwiex permissibbli fuq beni u drittijiet li huma essenzjali għall-ħtiġijiet bażiċi ta’ għajxien tad-debitur u tal-persuni li bil-liġi d-debitur ikun obbligat li jsostni, jew li huma essenzjali għall-insegwiment tal-attività professjonali tad-debitur. Fuq uħud minn dawn il-beni u d-drittijiet, l-infurzar huwa permess biss sa ċertu punt.

Links relatati

http://www.dz-rs.si/wps/portal/Home/deloDZ/zakonodaja/preciscenaBesedilaZakonov

http://www.mp.gov.si/si/obrazci_evidence_mnenja_storitve/uporabni_seznami_imeniki_in_evidence/

http://www.sodisce.si/

https://www.uradni-list.si/glasilo-uradni-list-rs

http://pisrs.si/

 

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.