W pierwszej kolejności należy udać się na komisariat policji lub do prokuratury. Organy te mają również obowiązek przeprowadzić postępowanie przygotowawcze w przedmiocie roszczeń odszkodowawczych zgłoszonych przez poszkodowanego. Jeżeli w trakcie procesu ofiara nie korzysta z usług własnego pełnomocnika procesowego, prokurator musi co do zasady zapewnić jej pomoc w dochodzeniu roszczenia od sprawcy, o ile ma to związek ze sprawą karną.
Pozew należy wnieść jak najwcześniej w toku postępowania przygotowawczego, tak aby można było przeprowadzić czynności wyjaśniające w przedmiocie pozwu oraz zgromadzić dowody. Można go jednak wnieść również do momentu rozpoczęcia postępowania głównego w sprawie karnej.
Szwedzkie prawo odszkodowawcze opiera się na naprawieniu szkody – należy w możliwie największym zakresie przywrócić sytuację finansową poszkodowanego do stanu, w jakim znajdowałaby się, gdyby szkoda nie wystąpiła. Oznacza to, że o odszkodowanie można się ubiegać w odniesieniu do wszystkich strat finansowych poniesionych wskutek danej szkody. Poszkodowany musi jednak w miarę możliwości ograniczyć szkodę.
Odszkodowanie przysługuje z tytułu:
Przedmiot roszczenia należy wyszczególnić pod odpowiednimi nagłówkami, a następnie sporządzić podsumowanie całego roszczenia. Powód ma prawo do otrzymania odsetek naliczanych od dnia popełnienia przestępstwa lub od późniejszej daty, w której wystąpiła szkoda. Aby sąd mógł rozpatrzyć sprawę odsetek, należy dodatkowo zgłosić stosowne roszczenie.
Można skorzystać ze specjalnych formularzy do zgłaszania roszczeń odszkodowawczych, którymi dysponują policja i prokuratura.
Część dowodów, które są niezbędne do otrzymania odszkodowania, jest zwykle gromadzona w prowadzonym przez policję dochodzeniu; prokurator może je wykorzystać na poparcie zarzutów. Dotyczy to np. okoliczności popełnienia przestępstwa i szkody powstałej wskutek przestępstwa.
Powód musi być w stanie przedstawić dowody na poparcie swoich roszczeń, np. dowody potwierdzające koszty (rachunki), utratę zarobków (dowody na zwolnienie chorobowe oraz utracony dochód), szkodę majątkową (dokumentację, w której wskazano wartość zniszczonego mienia lub koszt naprawy / utratę wartości zniszczonego mienia).
W przypadku zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych (kränkning) powód nie musi przedstawiać szczególnych dowodów. Zadośćuczynienie z tego tytułu zostanie przyznane zgodnie z oceną czynu zabronionego.
Nie, jeżeli roszczenie odszkodowawcze jest zgłaszane w związku ze sprawą karną, nie są pobierane żadne opłaty.
Powód/pokrzywdzony ma prawo do skorzystania z pomocy prawnej w postępowaniu karnym. Ma to zastosowanie np. w przypadku poważnych przestępstw z użyciem przemocy, przestępstw przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności, przemocy domowej lub w innych przypadkach, w których istnieje wyraźna potrzeba udzielenia pomocy. Chęć skorzystania z takiej pomocy prawnej można zgłosić policji lub prokuraturze, która następnie przekaże wniosek do sądu. Sąd z kolei postanowi o przydzieleniu wnioskodawcy pełnomocnika strony poszkodowanej (målsägandebiträde). Pełnomocnik strony poszkodowanej może udzielać pomocy i wsparcia na każdym etapie postępowania, a ponadto sporządzi i wniesie pozew o odszkodowanie. Usługi pełnomocnika strony poszkodowanej opłaca państwo.
Chociaż jest to formalnie możliwe, sądy niezwykle rzadko odmawiają przyjęcia powództwa adhezyjnego wniesionego w związku ze sprawą karną.
Niekiedy sąd postanawia o rozdzieleniu postępowania w sprawie karnej od rozpatrywania powództwa odszkodowawczego. Może to nastąpić, jeżeli pozew o odszkodowanie jest skomplikowany lub nie został sporządzony poprawnie, co powoduje opóźnienie postępowania karnego. Po rozdzieleniu postępowań sąd w pierwszej kolejności orzeka w sprawie karnej, a następnie rozpatruje powództwo odszkodowawcze. W rezultacie nie można korzystać z pomocy prokuratora na etapie postępowania odszkodowawczego. Co do zasady lepiej jest dla pokrzywdzonego, jeżeli pozew adhezyjny zostanie wystarczająco dobrze przygotowany, tak aby sąd mógł orzec w jego sprawie w postępowaniu karnym.
Sąd zawsze musi pouczyć zainteresowanego o środkach zaskarżenia. W pouczeniu takim sąd przedstawia warunki wniesienia środka zaskarżenia w konkretnej sytuacji.
Odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia z reguły nie jest przedmiotem postępowania odszkodowawczego prowadzonego przed sądem, w związku z czym szkodę można zgłosić do zakładu ubezpieczeń.
W przypadku kompensaty za szkody wyrządzone przestępstwem zastosowanie mają poniższe zasady. Jeżeli sprawca jest w stanie zapłacić odszkodowanie, w każdym wypadku należy w pierwszej kolejności dochodzić odszkodowania od sprawcy. Jeżeli sprawca nie jest w stanie dokonać płatności, a pokrzywdzony nie może w inny sposób uzyskać odszkodowania za poniesioną szkodę, kompensata za szkody wyrządzone przestępstwem może zostać wypłacona nawet wtedy, gdy pokrzywdzony nie wniósł pozwu o odszkodowanie przeciwko sprawcy.
Po uprawomocnieniu się wyroku sąd przesyła go do Szwedzkiej Służby Komorniczej (Kronofogden). Następnie Szwedzka Służba Komornicza zwróci się do zainteresowanego z pytaniem, czy potrzebuje on pomocy w wyegzekwowaniu swojego roszczenia. W przypadku odpowiedzi twierdzącej Szwedzka Służba Komornicza zbada aktywa sprawcy. Jeżeli sprawca jest w stanie dokonać płatności, roszczenie zostanie zaspokojone. Jeżeli jednak sprawca nie jest w stanie zapłacić odszkodowania, komornik sądowy zawiadomi o tym pokrzywdzonego. Jeżeli szkoda nie została naprawiona z ubezpieczenia, pokrzywdzony ma prawo do państwowej kompensaty wypłacanej za szkody wyrządzone przestępstwem.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.