Dochodzenie odszkodowania od sprawcy czynu

W jaki sposób mogę dochodzić odszkodowania lub naprawienia szkody w inny sposób od sprawcy czynu w postępowaniu karnym i do kogo należy skierować pozew?

Poszkodowany może dochodzić odszkodowania od sprawcy w postępowaniu karnym, wnosząc pozew adhezyjny (premoženjskopravni zahtevek).

Pozew adhezyjny (tj. pozew cywilny w postępowaniu karnym) wnosi się do organu, w którym złożono zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa (prokuratury okręgowej), lub do sądu, który prowadzi postępowanie w sprawie.

Powództwem adhezyjnym można dochodzić odszkodowania, zwrotu rzeczy lub unieważnienia danej czynności prawnej.

Na jakim etapie postępowania karnego powinienem wnieść pozew?

Pozew adhezyjny wniesiony przez uprawnionego powoda w związku z przestępstwem jest rozpatrywany w toku postępowania karnego, o ile nie opóźnia to nadmiernie tego procesu.

Pozew adhezyjny można wnieść do końca postępowania przed sądem pierwszej instancji.

Jeżeli powód nie wniesie pozwu adhezyjnego przed wniesieniem aktu oskarżenia, zostanie pouczony o możliwości wniesienia takiego pozwu do zakończenia rozprawy głównej.

O co mogę wnosić w pozwie i w jaki sposób mam przedstawić swoje roszczenie (wskazać łączną kwotę lub określić poszczególne szkody, utracone zyski i korzyści)?

Uprawniony powód musi dokładnie określić roszczenie i złożyć dokumenty na potwierdzenie roszczenia (np. zaświadczenia, faktury, dokumentację medyczną). Przez dokładne określenie roszczenia rozumie się, że wnioskodawca musi maksymalnie szczegółowo określić rodzaj i wartość szkody oraz sposób jej naprawienia.

Czy istnieje specjalny formularz pozwu dla takich roszczeń?

Nie.

Jakie dowody powinienem przedstawić na potwierdzenie mojego roszczenia?

Poszkodowany musi wykazać przedmiot swojego roszczenia w standardowy sposób (np. przedstawiając zaświadczenia, faktury, dokumentację medyczną).

Czy muszę uiścić opłaty sądowe lub inne należności z tytułu wniesienia pozwu?

Tak, za każdy etap postępowania jest pobierana opłata sądowa w kwocie zależnej od wartości przedmiotu sporu.

Opłatę za przyjęcie pozwu adhezyjnego (w całości lub w części) ponosi pozwany.

Czy mogę uzyskać pomoc prawną przed postępowaniem lub w jego toku? Czy mogę ją otrzymać, jeżeli nie mieszkam w państwie, w którym prowadzone jest postępowanie?

W toku postępowania sądowego cudzoziemcy (którzy nie są mieszkańcami Republiki Słowenii) mają prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej (porad prawnych, pełnomocnictwa procesowego i innych usług prawnych lub do zwolnienia z kosztów postępowania) na warunkach wzajemności lub na warunkach i w przypadkach określonych w umowach międzynarodowych, których Republika Słowenii jest stroną.

W jakiej sytuacji sąd karny oddali lub odrzuci mój pozew przeciwko sprawcy czynu?

Sąd orzeka na korzyść powoda cywilnego (w pełni lub częściowo) tylko w przypadku wydania wyroku skazującego (tj. uznającego winę oskarżonego). W innych przypadkach (kiedy informacje uzyskane w postępowaniu karnym nie stanowią wiarygodnej podstawy do wydania wyroku uwzględniającego roszczenie w pełni lub częściowo) pokrzywdzony zostaje pouczony o możliwości wniesienia pozwu cywilnego w odniesieniu do całości lub części roszczenia, ponieważ sąd śledczy nie może odrzucić pozwu.

Nawet jeżeli sąd wyda wyrok uniewinniający oskarżonego lub oddalający zarzuty bądź wyda postanowienie o zawieszeniu lub umorzeniu postępowania, poucza pokrzywdzonego o możliwości wniesienia pozwu cywilnego do sądu cywilnego.

Jeżeli sąd stwierdzi, że nie jest właściwy do orzekania w postępowaniu karnym, poucza pokrzywdzonego o możliwości wniesienia pozwu adhezyjnego we właściwym sądzie, który następnie wszczyna lub kontynuuje postępowanie.

Czy mogę zaskarżyć to orzeczenie lub dochodzić innych sposobów naprawienia szkody?

Nie, ponieważ pokrzywdzony może zaskarżyć orzeczenie wyłącznie w odniesieniu do postanowienia sądu w sprawie kosztów postępowania karnego.

Jedynym wyjątkiem są sprawy, w których prokurator występował w charakterze oskarżyciela w imieniu pokrzywdzonego. Wówczas pokrzywdzony może zaskarżyć orzeczenie we wszystkich aspektach, z uwzględnieniem postanowienia w przedmiocie pozwu adhezyjnego.

Jeżeli zostanie mi przyznane odszkodowanie, w jaki sposób mogę zapewnić wykonanie wyroku sądowego wobec sprawcy czynu i jaką pomoc w tym zakresie mogę uzyskać?

Po uprawomocnieniu się orzeczenia w sprawie pozwu cywilnego pokrzywdzony może wnieść o wydanie przez sąd pierwszej instancji poświadczonego odpisu orzeczenia opatrzonego klauzulą wykonalności.

Wyrok sądu jest wykonalny, jeżeli stał się prawomocny i upłynął termin jego dobrowolnego wykonania. Właściwy sąd wykonuje prawomocny wyrok, który stanowi tytuł wykonawczy, zgodnie z przepisami mającymi zastosowanie do postępowania egzekucyjnego. Na podstawie tytułu wykonawczego (wyroku) we właściwym sądzie rejonowym składa się wniosek o wykonanie ze wskazaniem sposobu wykonania (np. zajęcie wynagrodzenia, środków zdeponowanych na rachunku bankowym, ruchomości bądź nieruchomości).

W toku postępowania sądowego cudzoziemcy (którzy nie są mieszkańcami Republiki Słowenii) mają prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej na warunkach wzajemności lub na warunkach i w przypadkach określonych w umowach międzynarodowych, których Republika Słowenii jest stroną.