Europejski portal e-sprawiedliwość

W jaki sposób mogę dochodzić odszkodowania lub naprawienia szkody w inny sposób od sprawcy czynu i do kogo należy skierować pozew?

Powództwo adhezyjne rozpoznaje się na wniosek ofiary w toku postępowania karnego, o ile nie spowoduje to przewlekłości postępowania [art. 153 ust. 1 kodeksu postępowania karnego (Zakon o kaznenom postupku)].

Powództwo adhezyjne może wytoczyć pokrzywdzony [art. 154 ust. 1 kodeksu postępowania karnego (Zakon o kaznenom postupku)].

Pozew adhezyjny należy wnieść do organu, do którego złożono zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, lub do sądu, który prowadzi postępowanie [art. 155 ust. 1 kodeksu postępowania karnego (Zakon o kaznenom postupku)].

Na jakim etapie postępowania karnego powinienem wnieść pozew?

Pozew adhezyjny można wnieść do końca postępowania dowodowego, które przeprowadza sąd pierwszej instancji [art. 155 ust. 2 kodeksu postępowania karnego (Zakon o kaznenom postupku)].

O co mogę wnosić w pozwie i w jaki sposób mam przedstawić swoje roszczenie (wskazać łączną kwotę lub określić poszczególne szkody, utracone zyski i korzyści)?

Pozew adhezyjny może dotyczyć roszczenia, które można zgłosić w toku postępowania sądowego [art. 153 ust. 2 kodeksu postępowania karnego (Zakon o kaznenom postupku)].

Czy istnieje specjalny formularz pozwu dla takich roszczeń?

Nie istnieje specjalny formularz takich pozwów.

Jakie dowody należy przedstawić na potwierdzenie roszczenia?

Osoba uprawniona do wniesienia pozwu musi wskazać roszczenie i przedstawić dowody potwierdzające jego zasadność (art. 155 ust. 3 kodeksu postępowania karnego). W przepisach nie wskazano rodzaju dowodów ani zakresu materiału dowodowego.

Czy muszę uiścić opłaty sądowe lub inne należności z tytułu wniesienia pozwu?

Nie trzeba uiszczać żadnych opłat sądowych ani ponosić żadnych innych kosztów z tytułu wytoczenia powództwa adhezyjnego.

Czy mogę uzyskać pomoc prawną przed postępowaniem lub w jego toku? Czy mogę otrzymać odszkodowanie, jeżeli nie mieszkam w państwie, w którym prowadzone jest postępowanie?

Wytaczając powództwo adhezyjne, ofiary przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności w wymiarze ponad pięciu lat, które poważnie ucierpiały na skutek przestępstwa, mają prawo do otrzymania profesjonalnej pomocy doradcy (savjetnik) na koszt państwa (art. 43 ust. 2 kodeksu postępowania karnego). Prawo to przysługuje bez względu na miejsce zamieszkania pokrzywdzonego.

W jakiej sytuacji sąd karny oddali lub odrzuci mój pozew przeciwko sprawcy czynu?

Wydając wyrok skazujący oskarżonego, sąd może uwzględnić całość roszczenia zgłoszonego przez pokrzywdzonego w pozwie adhezyjnym lub uwzględnić roszczenie częściowo i pouczyć pokrzywdzonego o możliwości wytoczenia odrębnego powództwa. Jeżeli informacje uzyskane w postępowaniu karnym nie stanowią wiarygodnej podstawy do uwzględnienia roszczenia w całości albo w części, sąd poucza pokrzywdzonego o możliwości wytoczenia odrębnego powództwa.

Jeżeli sąd wyda wyrok uniewinniający, oskarżony zostanie oczyszczony z zarzutów lub postępowanie karne zostanie zawieszone w drodze postanowienia, pokrzywdzony zostanie pouczony o możliwości wytoczenia powództwa w celu zaspokojenia roszczenia, którego dotyczy pozew adhezyjny. Jeżeli sąd stwierdzi swoją niewłaściwość, pokrzywdzony zostaje pouczony o możliwości wniesienia pozwu adhezyjnego w toku postępowanie karnego, które wszczął lub prowadzi właściwy sąd (art. 158 ust. 2 pkt 3 kodeksu postępowania karnego).

Czy mogę zaskarżyć to orzeczenie lub dochodzić innych sposobów naprawienia szkody?

Pokrzywdzony może zaskarżyć wyrok sądu w odniesieniu do części dotyczącej kosztów postępowania karnego oraz rozstrzygnięcia roszczenia zgłoszonego w pozwie adhezyjnym. [art. 464 ust. 3 kodeksu postępowania karnego (Zakon o kaznenom postupku)].

Jeżeli zostanie mi przyznane odszkodowanie, w jaki sposób mogę zapewnić wykonanie wyroku sądowego wobec sprawcy czynu i jaką pomoc w tym zakresie mogę uzyskać?

Na wniosek uprawnionej osoby w toku postępowania karnego sędzia może nakazać zastosowanie tymczasowych środków służących zabezpieczeniu interesu prawnego, aby zabezpieczyć powództwo o naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem.

Postanowienie, o którym mowa w akapicie powyżej, wydaje sędzia śledczy (sudac istrage). Po wniesieniu aktu oskarżenia postanowienie wydaje izba oskarżeń (optužno vijeće), a podczas rozprawy – sąd prowadzący postępowanie. Wniesienie zażalenia na postanowienie o zastosowaniu środka służącego zabezpieczeniu interesu prawnego nie powoduje odroczenia jego wykonania (art. 160 kodeksu postępowania karnego).

Ostatnia aktualizacja: 09/01/2019

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Dochodzenie odszkodowania od sprawcy czynu