Schadeloosstelling vorderen van de dader

Slowakije

Inhoud aangereikt door
Slowakije

Hoe kan ik tijdens een proces (strafrechtelijke procedure) van een dader schadeloosstelling of andere vormen van genoegdoening vorderen, en tot wie moet ik die vordering richten?

Als slachtoffer kunt u tijdens de strafrechtelijke procedure schadeloosstelling van de dader vorderen. Dat kan mondeling tijdens een hoorzitting, waarna uw vordering in het proces-verbaal van die zitting wordt opgenomen, of via een specifiek verzoekschrift. Als u volgens de wet het recht hebt om een vergoeding van de verdachte te vorderen wegens schade als gevolg van een strafbaar feit, mag u de rechter ook vragen om de verdachte in zijn uitspraak te bevelen de geleden schade te vergoeden. U moet deze vordering uiterlijk aan het eind van het onderzoek of het beknopte onderzoek indienen. In de vordering moet u de redenen voor de vordering en het bedrag van de gevorderde vergoeding vermelden. Tijdens de hoorzitting wordt u medegedeeld dat u recht op schadevergoeding hebt en hoe u dit recht kunt uitoefenen.

Indien er reden is om te vrezen dat de voldoening van uw vordering zal worden belemmerd of voorkomen, kan de vordering tot het vermoedelijke bedrag van de schade zeker worden gesteld door beslag te leggen op het vermogen of eigendomsrechten van de verdachte. Dit beslag kan worden aangevraagd door u als slachtoffer of door de openbare aanklager, waarna de rechter erover beslist. Tijdens de voorbereidende fase van de procedure beslist de openbare aanklager hierover op uw verzoek. In die fase kan de openbare aanklager de vordering ook zeker stellen zonder dat u erom verzoekt, namelijk als dit voor de bescherming van uw belangen nodig is, en dan vooral wanneer er kans is op vertraging.

Op welk punt in de strafrechtelijke procedure moet ik mijn vordering indienen?

Om tijdens de strafrechtelijke procedure in aanmerking te komen voor schadevergoeding, moet u de vordering uiterlijk aan het eind van het onderzoek of het beknopte onderzoek instellen.

Wat kan ik in die vordering vragen en hoe moet ik dat formuleren (een totaalbedrag opgeven en/of de afzonderlijke schadeposten, gederfde winst en rente specificeren)?

Als u wilt dat de strafrechter ook uw vordering tot schadevergoeding behandelt, moet u die tijdig en correct instellen. Tijdig betekent dat u uw vordering uiterlijk aan het eind van het onderzoek instelt. In principe moet het gebeuren voordat het onderzoeksdossier voor de laatste maal wordt bestudeerd. In de vordering tot schadeloosstelling moet u de redenen voor de vordering en het gevorderde bedrag vermelden. Vervolgens is de strafrechter in zijn uitspraak gebonden aan het schadebedrag dat u hebt gevorderd.

Is er een specifiek formulier voor dergelijke vorderingen?

Nee.

Welk bewijs moet ik overleggen ter ondersteuning van mijn vordering?

Tijdens het onderzoek moet u bewijzen overleggen die aantonen dat de vordering tot schadevergoeding gegrond is, en waaruit het bedrag van de geleden schade betrouwbaar kan worden afgeleid. In geval van lichamelijk letsel kan, ook tijdens het onderzoek, een deskundige worden aangewezen om de omvang van die schade te bepalen.

Zijn er aan mijn vordering gerechtskosten of andere kosten verbonden?

Schadevergoeding vorderen in een strafrechtelijke procedure kost u niets.

Kan ik voor en/of tijdens de procedure rechtsbijstand krijgen? Kan ik rechtsbijstand krijgen wanneer ik niet woon in het land waar de procedure plaatsvindt?

Wanneer u een vordering tot schadevergoeding instelt maar niet genoeg middelen hebt om de kosten daarvan te betalen, kunt u een advocaat toegewezen krijgen om u te vertegenwoordigen. Dat kan de rolrechter in de voorbereidende fase doen, na de tenlastelegging en op verzoek van de openbare aanklager, of de voorzitter van de kamer tijdens de procedure voor de rechter, zelfs zonder verzoekschrift, als hij of zij dat nodig acht om uw belangen te beschermen. U moet bewijzen dat u onvoldoende middelen hebt.

Tijdens het eerste contact moet de strafvervolgingsinstantie u schriftelijk informeren over uw rechten tijdens de strafrechtelijke procedure en ook over de organisaties voor slachtofferhulp, inclusief de diensten die zij verlenen. Juridisch advies maakt ook deel uit van deze dienstverlening.

Wanneer kan de strafrechter mijn vordering tegen de dader afwijzen of weigeren er uitspraak over te doen?

Als de bewijsvoering ontoereikend is om van de dader schadevergoeding te eisen, of als aanvullend bewijs dat verder gaat dan de behoeften in het kader van de strafrechtelijke procedure, nodig is om uitspraak over de verplichting tot schadevergoeding te doen.

Kan ik beroep of een ander rechtsmiddel of middel tot genoegdoening instellen tegen een dergelijke beslissing?

Ja, als slachtoffer kunt u beroep instellen tegen zo’n beslissing, voor zover het de vordering tot schadevergoeding betreft.

Als het beroep wordt afgewezen, kunt u in een civiele procedure rechtstreeks schadevergoeding van de dader vorderen.

In geval van lichamelijk letsel door een opzettelijk gepleegd geweldsmisdrijf of van morele schade als gevolg van bepaalde inbreuken op de vrijheid en de menselijke waardigheid of mishandeling van een naaste of een persoon te uwen laste, kan schadevergoeding worden gevorderd door het ministerie van Justitie. Het recht op schadeloosstelling van slachtoffers van deze strafbare feiten ontstaat eveneens wanneer de uitspraak, de strafbeschikking of welke andere relevante beslissing nog niet is gegeven of nog niet definitief is geworden, maar de resultaten van het onderzoek of het beknopte onderzoek tot dat moment geen redenen aan het licht hebben gebracht om eraan te twijfelen dat er een daad is gepleegd die de kenmerken heeft van een geweldsmisdrijf en het slachtoffer lichamelijk letsel heeft berokkend. Zodra de vordering is ingediend, beoordeelt het ministerie of de resultaten van het onderzoek twijfel zaaien over bovengenoemde feiten. Als dat het geval is, kan de schadeloosstelling niet worden toegekend. De vordering kan ook meermaals worden ingesteld, mits daar een gegronde reden voor is, bijvoorbeeld wanneer het onderzoek vertraging oploopt.

Als de rechter mij schadeloosstelling heeft toegekend, hoe kan ik er dan zeker van zijn dat de beslissing tegen de dader ten uitvoer wordt gelegd en op welke hulp kan ik daarvoor een beroep doen?

Wanneer de dader niet vrijwillig aan de verplichtingen voldoet die de strafrechter hem of haar heeft opgelegd, ontvangt u een executoriale titel (tenuitvoerleggingsbevel), zodra deze beslissing uitvoerbaar wordt. Daarmee kunt u de dader dwingen om aan de beslissing gehoor te geven, via een zogenaamde executieprocedure. In zo’n geval kunt u verzoeken om rechtsbijstand door een advocaat.

Laatste update: 27/02/2023

De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.