Schadeloosstelling vorderen van de dader

Hoe kan ik tijdens een proces (strafrechtelijke procedure) van een dader schadeloosstelling of andere vormen van genoegdoening vorderen, en tot wie moet ik die vordering richten?

De strafrechter is bevoegd u als slachtoffer van een misdrijf een beperkt bedrag aan schadeloosstelling toe te kennen, mits de verdachte schuldig wordt bevonden. Van die bevoegdheid wordt echter nauwelijks gebruikgemaakt; in de afgelopen decennia is dat zelfs nog nooit gebeurd.

U hebt echter wel het recht om schadeloosstelling te eisen. Hiertoe kunt u in een civiele procedure een vordering tegen de dader instellen.

Op welk punt in de strafrechtelijke procedure moet ik mijn vordering indienen?

U moet na de beëindiging van het strafproces een civiele vordering instellen. Deze vordering is onafhankelijk van de strafzaak en staat daar los van.

Wat kan ik in die vordering vragen en hoe moet ik dat formuleren (een totaalbedrag opgeven en/of de afzonderlijke schadeposten, gederfde winst en rente specificeren)?

U kunt vergoeding eisen voor alle verliezen en elke schade die u hebt geleden. Geef daarbij aan om wat voor schade het gaat, bijvoorbeeld lichamelijk letsel, pijn en lijden, winstderving en wettelijke rente.

Bestaat er een specifiek formulier voor dergelijke vorderingen?

Ja, de dagvaarding. Dit formulier moet bij het secretariaat/de griffie van de rechtbank worden ingediend. Het kan de volledige tekst van uw vordering of een beknopte samenvatting daarvan bevatten. In het laatste geval moet er later nog een uitgebreidere beschrijving van de vordering komen.

Welk bewijs moet ik overleggen ter ondersteuning van mijn vordering?

U moet bewijs overleggen van de schade die u hebt geleden.

Zijn er aan mijn vordering gerechtskosten of andere kosten verbonden?

Ja, de vordering brengt kosten voor diensten met zich mee, afhankelijk van de hoogte van de vergoeding die wordt geëist.

Kan ik rechtsbijstand krijgen voor en/of gedurende de procedure? Kan ik rechtsbijstand krijgen wanneer ik niet woon in het land waar de procedure plaatsvindt?

In elke fase van de procedure kunt u rechtsbijstand krijgen, mits u daarvoor in aanmerking komt. Hiertoe moet u voldoen aan de criteria die in de wet staan vermeld. In civiele zaken kan rechtsbijstand worden verleend bij schendingen van mensenrechten op grond van de verdragen die in de wet worden genoemd. Rechtsbijstand omvat gratis advies, hulp en vertegenwoordiging, en wordt ook verleend aan personen die in een ander land wonen.

Wanneer kan de strafrechter mijn vordering tegen de dader afwijzen of weigeren er uitspraak over te doen?

Niet van toepassing - zie hierboven.

Kan ik hoger beroep of een ander rechtsmiddel instellen tegen een dergelijke beslissing?

Niet van toepassing - zie hierboven.

Als de rechter mij schadeloosstelling heeft toegekend, hoe kan ik er dan zeker van zijn dat de beslissing tegen de dader ten uitvoer wordt gelegd en op welke hulp kan ik daarvoor een beroep doen?

Om te waarborgen dat het vonnis wordt uitgevoerd, wordt het aan de verdachte (dader) betekend; hij of zij is verplicht te voldoen aan het vonnis. Gebeurt dat niet, dan kunt u als eiser (slachtoffer) de verdachte via een tenuitvoerleggingsprocedure dwingen om zijn of haar verplichtingen na te komen.