Voor welke soorten strafbare feiten kan ik schadeloos worden gesteld?
U kunt schadeloos worden gesteld voor elk soort misdrijf dat lichamelijk letsel of morele schade heeft veroorzaakt. Het gaat hierbij om opzettelijke handelingen die strafbaar gedrag vormen of om aanranding of verkrachting (zie artikel 372-376 van het Wetboek van Strafrecht).
Voor welk soort schade kan ik schadeloos worden gesteld?
- Lichamelijk letsel/economische schade;
- morele schade.
Kan ik schadeloos worden gesteld wanneer ik een familielid ben of ten laste kom van een slachtoffer dat als gevolg van een strafbaar feit is overleden? Welke familieleden of personen ten laste kunnen schadeloos worden gesteld?
Als familielid of iemand die ten laste komt van een slachtoffer, kunt u bij de minister van Justitie een verzoek om schadeloosstelling indienen wanneer u geen doeltreffende en adequate vergoeding hebt gekregen. Hierbij gelden de volgende voorwaarden: het slachtoffer is overleden als gevolg van een opzettelijke handeling die een misdrijf vormt en die lichamelijk letsel met dodelijke afloop heeft veroorzaakt, en uw kwaliteit van leven is daardoor ernstig aangetast (psychisch lijden door het verlies van een dierbare). Gezinsleden, echtgenoten, ongehuwde partners, geregistreerde partners of personen die heel dicht bij het slachtoffer staan, kunnen schadeloos worden gesteld, mits zij herstelbare schade hebben geleden. In principe is de mate van verwantschap niet van belang, omdat alleen wordt gekeken naar het emotionele en materiële leven dat u met het directe slachtoffer deelde. In de praktijk worden uitsluitend gezinsleden, en dan vooral het kerngezin, als indirecte slachtoffers beschouwd. Het kerngezin bestaat uit twee al dan niet gehuwde volwassenen, met of zonder kinderen.
Kan ik schadeloos worden gesteld wanneer ik een familielid ben of ten laste kom van een slachtoffer dat een strafbaar feit heeft overleefd? Welke familieleden of personen ten laste kunnen in dit geval schadeloos worden gesteld?
Als familielid of iemand die ten laste komt van een slachtoffer kunt u bij de minister van Justitie een verzoek om schadeloosstelling indienen wanneer u geen doeltreffende en adequate vergoeding hebt gekregen. Hierbij gelden de volgende voorwaarden: het slachtoffer heeft een opzettelijke handeling overleefd die een misdrijf vormt en die permanente invaliditeit of meer dan een maand lang volledige arbeidsongeschiktheid heeft veroorzaakt, en uw kwaliteit van leven is daardoor ernstig aangetast.
Kan ik schadeloos worden gesteld wanneer ik geen onderdaan ben van een EU-land?
U kunt alleen om schadeloosstelling verzoeken wanneer u legaal in Luxemburg verblijft of staatsburger bent van een lidstaat van de Europese Unie of de Raad van Europa en u zich op het moment van het misdrijf rechtmatig in Luxemburg bevindt of wanneer u slachtoffer van mensenhandel bent. In andere gevallen komt u niet voor vergoeding in aanmerking.
Kan ik dit land om schadeloosstelling verzoeken wanneer ik er woon of ervan afkomstig ben (het land van mijn woonplaats of nationaliteit), zelfs indien het strafbare feit in een ander EU-land is gepleegd? Kan ik dat doen in plaats van om schadeloosstelling te verzoeken in het land waar het strafbare feit is gepleegd? Zo ja, onder welke voorwaarden?
Als u uw wettelijke en vaste woonplaats in Luxemburg hebt, maar slachtoffer bent van een opzettelijk geweldsmisdrijf in een andere EU-lidstaat, mag u de Luxemburgse staat om schadeloosstelling verzoeken als u geen vergoeding van dat andere land kunt krijgen.
Op grond van de Wet van 12 maart 1984 inzake de schadeloosstelling van bepaalde slachtoffers met lichamelijk letsel als gevolg van een misdrijf, moet u aan de volgende voorwaarden voldoen:
- het slachtoffer moet zijn of haar wettelijke en vaste woonplaats in Luxemburg hebben of staatsburger zijn van een lidstaat van de Europese Unie of de Raad van Europa. Daarnaast moet het slachtoffer zich op het moment van het misdrijf rechtmatig in Luxemburg bevinden of slachtoffer zijn van het misdrijf dat in artikel 382-1 van het Wetboek van Strafrecht wordt genoemd;
- de geleden schade moet het gevolg zijn van een opzettelijke handeling die een misdrijf vormt;
- er moet sprake zijn van lichamelijk letsel en niet alleen van materiële schade (zo wordt bij diefstal de schade niet vergoed);
- uw kwaliteit van leven moet door de schade ernstig worden aangetast. Dit kan het gevolg zijn van een verlies of vermindering van inkomsten, hogere kosten of buitengewone uitgaven, arbeidsongeschiktheid, verlies van één jaar onderwijs, fysieke of psychische schade, morele schade of verminking, of geestelijk of lichamelijk leed. Als u slachtoffer bent van een misdrijf als bedoeld in de artikelen 372 tot en met 376 van het Wetboek van Strafrecht, hoeft u niet te bewijzen dat er sprake is van fysieke of psychische schade; deze wordt namelijk verondersteld aanwezig te zijn;
- alleen wanneer u niet op andere wijze doeltreffende en adequate vergoeding kunt krijgen, moet de staat u schadeloos stellen.
Moet ik eerst bij de politie aangifte hebben gedaan van het strafbare feit, alvorens om schadeloosstelling te kunnen verzoeken?
Nee, u hoeft het misdrijf niet bij de politie aan te geven voordat u om schadeloosstelling kunt verzoeken.
Moet ik wachten op de uitkomst van een politieonderzoek of strafproces om om schadeloosstelling te kunnen verzoeken?
Nee, de minister van Justitie kan al dan niet schadeloosstelling toekennen voordat er wordt besloten een strafproces aan te spannen.
Moet ik eerst van de dader schadeloosstelling trachten te krijgen — als die werd geïdentificeerd?
Als bekend is wie de dader is en u als civiele partij in de strafprocedure schadevergoeding van hem of haar vordert, moet u de uitkomst van die vordering afwachten. Als de dader insolvent is, kunt u bij de minister van Justitie een verzoek om schadeloosstelling indienen.
De minister van Justitie kan u opdragen de vergoeding die of het voorschot dat u vervolgens als doeltreffende schadeloosstelling hebt ontvangen, geheel of gedeeltelijk terug te betalen.
Als de dader niet werd geïdentificeerd of veroordeeld, kom ik dan nog voor schadeloosstelling in aanmerking? Zo ja, welk bewijs moet ik overleggen ter ondersteuning van mijn verzoek?
De dader is niet geïdentificeerd
Als de dader niet is geïdentificeerd, kunt u bij de minister van Justitie een verzoek om schadeloosstelling indienen. Dit verzoek moeten worden opgesteld in het Frans, Duits of Luxemburgs, met vermelding van de datum, de plaats en de precieze aard van de feiten waarvan u slachtoffer was. Bij het verzoek moeten bewijsstukken worden gevoegd in verband met de gepleegde feiten en de schade die u hebt geleden. Verder moet u voldoen aan de voorwaarden van artikel 1 van de Wet van 12 maart 1984 inzake de schadeloosstelling van bepaalde slachtoffers met lichamelijk letsel als gevolg van een misdrijf.
De dader is niet veroordeeld
U komt alleen in aanmerking voor schadeloosstelling als de dader in een definitieve uitspraak schuldig is bevonden. Op basis van een standpunt van de commissie voor slachtoffers (Commission victime) kan de minister van Justitie u opdragen een vergoeding geheel of gedeeltelijk terug te betalen. De minister kan hetzelfde besluit nemen wanneer er een voorschot is betaald en later blijkt dat u geen recht hebt op schadeloosstelling.
Is er een termijn waarbinnen ik om schadeloosstelling moet verzoeken?
U moet het verzoek indienen binnen twee jaar nadat de feiten hebben plaatsgevonden. Als de dader wordt vervolgd, wordt deze termijn verlengd tot twee jaar nadat de rechter die de strafzaak behandelt, een definitief vonnis heeft uitgesproken. Als er in de strafprocedure een definitief vonnis is gewezen en er vervolgens een beslissing over uw civiele vordering tot schadevergoeding wordt gegeven, wordt deze termijn verlengd tot twee jaar nadat de rechterlijke uitspraak over uw vordering definitief is geworden. Bent u een minderjarige, dan start de verjaringstermijn echter pas op de datum dat u meerderjarig wordt, als op de feiten een strafrechtelijke sanctie staat of als deze worden vermeld in en strafbaar zijn op grond van artikel 372, 373, 375, 382‑1 en 382‑2, 400, 401bis, 402, 403 of 405 van het Wetboek van Strafrecht.
Welke verliezen en kosten worden door de schadeloosstelling gedekt?
De schadeloosstelling dekt onder meer:
a) voor het slachtoffer van het misdrijf:
fysieke (niet-psychische) schade:
- medische kosten van letsels (medische behandeling - poliklinische zorg en ziekenhuisopname, herstel);
- aanvullende behoeften of kosten als gevolg van letsels (verzorging en bijstand, tijdelijke en permanente behandeling, langdurige fysiotherapie, aangepaste huisvesting, bijzondere apparatuur enz.);
- blijvende letsels (bv. invaliditeit en andere blijvende beperkingen);
- inkomstenderving tijdens en na de medische behandeling (met inbegrip van gederfde inkomsten en het verlies van de mogelijkheid om inkomsten te verwerven, of minder toeslagen enz.);
- minder mogelijkheden om een beroep uit te oefenen;
- kosten in verband met juridische procedures die naar aanleiding van de schadeveroorzakende gebeurtenis zijn ingeleid (zoals honoraria en andere kosten);
- vergoeding van gestolen of beschadigde persoonlijke goederen.
psychische (morele) schade:
- pijn en lijden van het slachtoffer.
b) voor rechthebbenden of familieleden van een slachtoffer:
fysieke (niet-psychische) schade:
- begrafeniskosten;
- medische kosten (bv. therapie voor een familielid, poliklinische zorg en ziekenhuisopname, revalidatie);
- verlies van uitkering of minder mogelijkheden om een beroep uit te oefenen.
psychische schade:
- pijn en lijden van familieleden of rechthebbenden/vergoeding van de overlevenden in geval van overlijden van het slachtoffer.
Wordt de vergoeding uitgekeerd in één enkele betaling of in maandelijkse schijven?
De vergoeding wordt in één keer uitbetaald en niet als een periodieke uitkering. In voldoende onderbouwde gevallen kan de minister van Justitie u, als dat nodig is, een voorschot toekennen op het moment dat uw verzoek nog in behandeling is. Als u al schadevergoeding hebt ontvangen en de schade neemt daarna aanzienlijk toe, dan kunt u binnen vijf jaar nadat dit bedrag is betaald, om extra schadeloosstelling verzoeken.
Welke invloed zou mijn eigen gedrag bij het strafbare feit, mijn strafblad of gebrek aan medewerking tijdens de schadeloosstellingsprocedure kunnen hebben op mijn kans op schadeloosstelling en/of op het te ontvangen bedrag?
De schadeloosstelling kan worden geweigerd of verminderd vanwege uw gedrag op het moment dat de feiten plaatsvonden.
Welke invloed zou mijn financiële situatie kunnen hebben op mijn kans op schadeloosstelling en/of op het bedrag?
Als u als slachtoffer schade hebt geleden en voldoet aan de voorwaarden van artikel 1 van de Wet van 12 maart 1984 inzake schadevergoeding voor bepaalde slachtoffers met lichamelijk letsel als gevolg van een misdrijf, kunt u de staat om schadeloosstelling verzoeken, ongeacht uw financiële situatie. Dit geldt alleen als u nog geen doeltreffende en adequate schadevergoeding hebt ontvangen.
Zijn er andere factoren die een invloed zouden kunnen hebben op mijn kans op schadeloosstelling en/of op het bedrag?
De schadeloosstelling kan worden geweigerd of verminderd vanwege uw relatie met de dader.
Hoe zal de schadeloosstelling worden berekend?
De commissie voor slachtoffers vermeldt in haar advies of het verzoek gerechtvaardigd is en hoe hoog het bedrag van de schadeloosstelling moet zijn. Dat bedrag is vooral gebaseerd op de mate waarin uw kwaliteit van leven is aangetast. Vervolgens kent de minister van Justitie de schadeloosstelling al dan niet toe en stelt hij het bedrag vast.
Is er een minimum/maximumbedrag dat kan worden toegekend?
Het maximumbedrag dat de minister van Justitie aan schadeloosstelling kan toekennen, mag niet groter zijn dan de limiet die elk jaar in een groothertogelijke verordening wordt vastgesteld. Voor 2017 gold een limiet van 63 000 EUR.
Wordt van mij verwacht dat ik het bedrag vermeld in het verzoekformulier? Zo ja, krijg ik dan instructies voor de berekening van het bedrag of voor andere aspecten?
In Luxemburg hoeft u geen specifiek formulier in te vullen om schadevergoeding te krijgen. U moet alleen een brief schrijven met vermelding van de datum, de plaats en de precieze aard van de feiten, en bewijsstukken bijvoegen om het verzoek te ondersteunen.
Zal de eventuele schadeloosstelling die ik uit andere bronnen voor mijn schade ontvang (zoals de verzekering van mijn werkgever of een particuliere verzekering), worden afgetrokken van de door de instantie of het orgaan betaalde schadeloosstelling?
De staat hoeft alleen schadeloosstelling te betalen als u op geen enkele andere manier een doeltreffende en adequate vergoeding kunt krijgen, bijvoorbeeld van de dader of van een socialezekerheidsregeling of een persoonlijke verzekering. De commissie voor slachtoffers kan rekening houden met de vergoeding die u eventueel uit andere bronnen hebt ontvangen.
Kan ik een voorschot op de schadeloosstelling krijgen? Zo ja, onder welke voorwaarden?
In voldoende onderbouwde gevallen kan de minister van Justitie u, als dat nodig is, een voorschot toekennen op het moment dat uw verzoek nog in behandeling is.
Kan ik aanvullende of extra schadeloosstelling krijgen (bv. ten gevolge van een wijziging in de omstandigheden of verslechterende gezondheid enz.) na de hoofdbeslissing?
Als u al schadeloosstelling hebt ontvangen en de schade neemt daarna aanzienlijk toe, dan kunt u om een extra vergoeding verzoeken. Dit verzoek moet u indienen binnen vijf jaar na de datum waarop de initiële schadeloosstelling is betaald.
De extra vergoeding kan maximaal 63 000 EUR bedragen, minus de schadeloosstelling die al eerder is toegekend.
Welke bewijsstukken moet ik bij mijn verzoek voegen?
Bij het verzoek moeten bewijsstukken worden gevoegd in verband met de gepleegde feiten en de schade die u hebt geleden.
Een niet-volledig overzicht van bewijsstukken:
- kopie van de klacht (politierapport) of bewijs voor de vordering tot schadevergoeding als u als civiele partij in de strafprocedure optreedt;
- kopie van het vonnis in de strafzaak;
- beslissing over de civiele vordering tot schadevergoeding;
- bewijs voor het letsel: medische verklaringen met een beschrijving van de aard van de geleden schade, de duur van de arbeidsongeschiktheid en, indien van toepassing, de aard van de nawerkingen en permanente invaliditeit;
- bewijs voor de medische kosten van letsels (medische behandeling, poliklinische zorg en ziekenhuisopname enz.);
- bewijs voor het lidmaatschap van een organisatie voor sociale zekerheid;
- bewijs voor de schadeloosstelling die via een socialezekerheidsregeling is ontvangen;
- kopie van een verzekeringspolis;
- bewijs voor de schadeloosstelling die via een verzekeringsmaatschappij is ontvangen;
- bewijs voor het verlies van inkomsten tijdens en na de medische behandeling.
Moeten er administratieve of andere heffingen worden betaald wanneer het verzoek wordt ontvangen en verwerkt?
Nee.
Welke instantie beslist over de verzoeken om schadeloosstelling (in nationale zaken)?
Ministerie van Justitie van Luxemburg
13, rue Erasme
L-2934 Luxemburg
Tel.: (+352) 247 84527 / (+352) 247 84517
Fax: (+352) 26 68 48 61 / (+352) 22 52 96
E-mail: info@mj.public.lu
Website: http://www.mj.public.lu/
Aan welke instantie moet ik het verzoek richten (in nationale zaken)?
Ministerie van Justitie van Luxemburg
13, rue Erasme
L-2934 Luxemburg
Tel.: (+352) 247 84527 / (+352) 247 84517
Fax: (+352) 26 68 48 61 / (+352) 22 52 96
E-mail: info@mj.public.lu
Website: http://www.mj.public.lu/
Moet ik aanwezig zijn tijdens de procedure en/of wanneer een beslissing over mijn verzoek wordt gegeven?
De commissie voor slachtoffers moet u uitnodigen om de hoorzitting bij te wonen. Tijdens die zitting zal de commissie luisteren naar uw verslag van de feiten en van de geleden schade. De zitting is niet openbaar en u kunt zich laten bijstaan door een advocaat.
Hoe lang duurt het (ongeveer) om van de instantie een beslissing over een verzoek om schadeloosstelling te krijgen?
De minister van Justitie beslist binnen zes maanden nadat u uw verzoek hebt ingediend.
Als ik niet tevreden ben met de beslissing van de instantie, hoe kan ik die dan aanvechten?
Als u niet tevreden bent met de beslissing van de minister van Justitie wat betreft de grond van de zaak (principekwestie) dan wel het toegekende bedrag, kunt u een rechtszaak aanspannen tegen de staat. De staat wordt daarin vertegenwoordigd door de minister van Justitie. In dat geval moet u uw zaak voorleggen aan de arrondissementsrechtbank (tribunal d’arrondissement) van Luxemburg of Diekirch.
Waar kan ik de noodzakelijke formulieren en andere informatie vinden over de wijze waarop om schadeloosstelling kan worden verzocht?
Informatie over de procedure voor het indienen van een verzoek om schadeloosstelling kunt u verkrijgen bij:
Ministerie van Justitie
13, rue Erasme
L-2934 Luxemburg
Tel.: (+352) 247 84527 / (+352) 247 84517
Fax: (+352) 26 68 48 61 / (+352) 22 52 96
E-mail: info@mj.public.lu
Website: http://www.mj.public.lu/
Daarnaast bieden de juridische receptie- en informatiedienst (Service d’Accueil et d’Information juridique) en de dienst voor slachtofferhulp (Service d’aide aux victimes) van de centrale dienst voor sociale bijstand (Service central d’assistance sociale) ook hulp en advies bij het indienen van een verzoek.
Kan ik gebruikmaken van een speciale telefoonlijn of website?
Website:
http://www.mj.public.lu/services_citoyens/indemnisation/index.html
https://justice.public.lu/fr/aides-informations/assistance-sociale/scas-service-aide-victimes.html
Kan ik rechtsbijstand (bijstand van een advocaat) krijgen bij de voorbereiding van het verzoek?
Iedereen die kan bewijzen dat hij of zij onvoldoende inkomsten heeft, kan gratis rechtsbijstand ontvangen volgens de voorwaarden die in de wet zijn vastgesteld. U kunt een advocaat toegewezen krijgen die u juridisch advies geeft en u in de rechtbank vertegenwoordigt. De kosten daarvan worden door de staat betaald. Ook kunt u de instanties raadplegen die juridische informatie en advies of bemiddeling aanbieden. Verder kunt u voor gratis juridische voorlichting terecht bij de juridische receptie- en informatiedienst.
Zijn er organisaties voor slachtofferhulp die mij kunnen helpen bij mijn verzoek om schadeloosstelling?
- Service d’aide aux victimes (dienst voor slachtofferhulp), Service central d’assistance sociale (centrale dienst voor sociale bijstand)
Bâtiment Plaza Liberty, Entrée A
12-18, rue Joseph Junck
L-1839 Luxemburg
Tel.: (+352) 47 58 21-627 / 628
Mobiel: (+352) 621 32 65 95
E-mail: scas-sav@justice.etat.lu
- Service d’Accueil et d’Information juridique (juridische receptie- en informatiedienst):
in Luxemburg,
Cité judiciaire – Bâtiment BC,
L-2080 Luxemburg
Tel.: (+352) 22 18 46
in Diekirch,
Justice de Paix,
L-9211 Diekirch
Tel.: (+352) 80 23 15
in Esch-sur-Alzette,
Justice de Paix,
L-4239 Esch-sur-Alzette
Tel.: (+352) 54 15 52
