Voor welke soorten strafbare feiten kan ik schadeloos worden gesteld?
U kunt de staat om schadeloosstelling verzoeken voor alle strafbare feiten die opzettelijk en met gebruik van geweld tegen u zijn gepleegd, en hoe dan ook voor de onwettige bemiddeling en arbeidsuitbuiting als beschreven in artikel 603 bis van het Wetboek van Strafrecht. Dat geldt echter niet voor mishandeling (percosse) en het toebrengen van lichamelijk letsel (lesioni) als bedoeld in artikel 581 en 582 van het wetboek, tenzij de in artikel 583 genoemde verzwarende omstandigheden van toepassing zijn (d.w.z. als de strafbare feiten bepaalde zeer ernstige gevolgen hebben, die specifiek worden vermeld).
Voor welk soort schade kan ik schadeloos worden gesteld?
U kunt alleen om schadeloosstelling verzoeken voor medische en hulpverleningskosten, behalve wanneer er sprake is van seksueel geweld of homicide. In dat geval krijgen de slachtoffers een vast, bij ministerieel decreet bepaald bedrag aan schadevergoeding, zelfs als er geen kosten voor medische zorg of hulpverlening hoeven te worden betaald.
Kan ik schadeloos worden gesteld wanneer ik een familielid ben of ten laste kom van een slachtoffer dat als gevolg van een strafbaar feit is overleden? Welke familieleden of personen ten laste kunnen schadeloos worden gesteld?
De volgende personen hebben recht op schadevergoeding: het slachtoffer, of als het slachtoffer is overleden, zijn of haar kinderen of een echtgenoot waarmee hij of zij samenleeft en van wie hij of zij niet van tafel en bed is gescheiden, of een levenspartner met wie hij of zij samenwoont, waarbij het toe te kennen bedrag wordt verdeeld op basis van het aandeel van eenieder in de nalatenschap van de overledene; of, wanneer geen van deze personen aanwezig is, de familieleden van het slachtoffer in opgaande lijn, op voorwaarde dat zij volgens de wet ten laste van het slachtoffer kwamen toen het strafbare feit werd gepleegd.
In sommige gevallen wordt het recht op schadevergoeding beperkt:
- wanneer het slachtoffer (of een andere persoon die voor vergoeding in aanmerking komt) bewust of door verwijtbare nalatigheid medeplichtig is aan het strafbare feit of andere strafbare feiten die daarmee verband houden, in de zin van artikel 12 van het Wetboek van Strafvordering;
- wanneer het slachtoffer via een definitieve uitspraak is veroordeeld voor een van de strafbare feiten die worden genoemd in artikel 407, lid 2, onder a), van het Wetboek van Strafvordering, of voor strafbare feiten die zijn gepleegd in strijd met de wetgeving tegen ontduiking van inkomstenbelasting en btw, of wanneer er tegen hem of haar, op het moment dat het verzoek om schadeloosstelling wordt ingediend, een strafzaak loopt in verband met een van deze strafbare feiten.
Kan ik schadeloos worden gesteld wanneer ik een familielid ben of ten laste kom van een slachtoffer dat een strafbaar feit heeft overleefd? Welke familieleden of personen ten laste kunnen in dit geval schadeloos worden gesteld?
Als het slachtoffer het strafbare feit heeft overleefd, mogen zijn of haar familieleden rechtstreeks een vordering tegen de dader instellen (artikel 2043 en 2059 van het Burgerlijk Wetboek) vanwege de indirecte (niet-materiële) schade die zij hebben geleden door het letsel dat hun familielid is toegebracht. In dat geval is de staat echter niet wettelijk verplicht schadevergoeding uit te keren (Wet nr. 122/2016, als gewijzigd bij Wet nr. 167/2017). Op grond van de wetgeving over slachtoffers van geweldsmisdrijven krijgen zulke personen alleen een bedrag wanneer zij nabestaanden zijn van een hoofdslachtoffer dat is overleden.
Kan ik schadeloos worden gesteld wanneer ik geen onderdaan ben van een EU-land?
U kunt schadeloos worden gesteld wanneer u in Italië of in een andere EU-lidstaat dan Italië woont.
Kan ik dit land om schadeloosstelling verzoeken wanneer ik er woon of ervan afkomstig ben (het land van mijn woonplaats of nationaliteit), zelfs indien het strafbare feit in een ander EU-land is gepleegd? Kan ik dat doen in plaats van om schadeloosstelling te verzoeken in het land waar het strafbare feit is gepleegd? Zo ja, onder welke voorwaarden?
U kunt in Italië bij de beslissende instanties een verzoek om schadeloosstelling indienen mits de overtreding in Italië plaatsvond.
Moet ik eerst bij de politie aangifte hebben gedaan van het strafbare feit, alvorens om schadeloosstelling te kunnen verzoeken?
Nee, maar u moet het verzoek wel indienen binnen zestig dagen na een beschikking waarin wordt vastgesteld dat het strafbare feit door een of meer onbekende personen is gepleegd (decisione che ha definito il giudizio per essere ignoto l'autore del reato), binnen zestig dagen na de laatste stap van een niet-succesvolle tenuitvoerleggingsprocedure, of binnen zestig dagen na de datum waarop een strafrechtelijke veroordeling definitief wordt.
Moet ik wachten op de uitkomst van een politieonderzoek of strafproces om om schadeloosstelling te kunnen verzoeken?
Zie hierboven:
U moet het verzoek indienen binnen zestig dagen dagen na een beschikking waarin wordt vastgesteld dat het strafbare feit door een of meer onbekende personen is gepleegd, binnen zestig dagen na de laatste stap van een niet-succesvolle tenuitvoerleggingsprocedure, of binnen zestig dagen na de datum waarop een strafrechtelijke veroordeling definitief wordt.
Moet ik eerst van de dader schadeloosstelling trachten te krijgen — als die werd geïdentificeerd?
Zoals hierboven beschreven, moet het verzoek om schadeloosstelling vergezeld gaan van stukken waaruit blijkt dat het niet gelukt is via een procedure schadevergoeding van de dader te krijgen, dat de laatste stap van een tenuitvoerleggingsprocedure zonder succes werd uitgevoerd, of dat de strafrechtelijke veroordeling definitief is geworden.
Als de dader niet werd geïdentificeerd of veroordeeld, kom ik dan nog voor schadeloosstelling in aanmerking? Zo ja, welk bewijs moet ik overleggen ter ondersteuning van mijn verzoek?
Het verzoek om schadeloosstelling moet vergezeld gaan van een kopie van een vonnis waarin een veroordeling wordt uitgesproken over een van de in de wet genoemde strafbare feiten, of van een kopie van een beschikking waarin wordt vastgesteld dat het strafbare feit door een of meer onbekende personen is gepleegd.
Is er een termijn waarbinnen ik om schadeloosstelling moet verzoeken?
Zoals hierboven aangegeven, moet u het verzoek indienen binnen zestig dagen dagen na een beschikking waarin wordt vastgesteld dat het strafbare feit door een of meer onbekende personen is gepleegd, binnen zestig dagen na de laatste stap van een niet-succesvolle tenuitvoerleggingsprocedure, of binnen zestig dagen na de datum waarop een strafrechtelijke veroordeling definitief wordt.
Welke verliezen en kosten worden door de schadeloosstelling gedekt?
Zal de schadeloosstelling bijvoorbeeld betrekking hebben op:
a) voor het slachtoffer van het strafbare feit:
- materiële (niet-psychische) schade:
- medische kosten van letsels (medische behandeling — ambulante behandeling en ziekenhuisopname, herstel)
- aanvullende behoeften of kosten als gevolg van letsels (verzorging en bijstand, tijdelijke en permanente behandeling, langdurige fysiotherapie, aangepaste huisvesting, bijzondere steun enz.)
- blijvende letsels (bv. invaliditeit en andere blijvende beperkingen)
- inkomstenderving tijdens en na de medische behandeling (met inbegrip van gederfde inkomsten en het verlies van de mogelijkheid om inkomsten te verwerven, of minder bestaansmiddelen enz.)
- het verlies van een kans
- kosten die verband houden met juridische procedures die naar aanleiding van het schadeveroorzakende voorval zijn ingeleid (zoals honoraria, gerechtskosten)
- vergoeding van gestolen of beschadigde persoonlijke goederen
- overige
- psychische (morele) schade:
- pijn en lijden van het slachtoffer
b) voor rechthebbenden of familieleden van een slachtoffer:
- materiële (niet-psychische) schade:
- begrafeniskosten
- medische kosten (bv. therapie voor een familielid, ambulante behandeling en ziekenhuisopname, revalidatie)
- verlies van bestaansmiddelen of van een kans
- psychische schade:
- pijn en lijden van familieleden of rechthebbenden/vergoeding van de overlevenden in geval van overlijden van het slachtoffer
U krijgt, behalve voor zover andere wettelijke bepalingen reeds in gunstigere maatregelen voorzien voor specifieke strafbare feiten, een schadevergoeding uitgekeerd om de medische en hulpverleningskosten te dekken. In geval van seksueel geweld of homicide evenwel krijgen de slachtoffers een vast bedrag aan schadevergoeding, zelfs als er geen kosten voor medische zorg en hulpverlening hoeven te worden betaald.
Wordt de vergoeding uitgekeerd in één enkele betaling of in maandelijkse schijven?
Gewoonlijk wordt de vergoeding in één enkele betaling uitgekeerd, via het Roterend Fonds voor de ondersteuning van slachtoffers van maffia-achtige misdrijven, afpersing, woeker en opzettelijke geweldsmisdrijven (Fondo di rotazione per la solidarieta' alle vittime dei reati di tipo mafioso, delle richieste estorsive, dell'usura e dei reati intenzionali violenti), dat wordt beheerd door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het betaalde bedrag moet echter binnen de grenzen blijven van de financiële middelen die in het betrokken jaar beschikbaar zijn.
Wanneer er in het betrokken jaar onvoldoende financiële middelen beschikbaar zijn, kunt u, als u recht op een vergoeding hebt, in dat jaar een deel van het bedrag ontvangen en in de daaropvolgende jaren het restant, dat zonder extra kosten, rente of herwaarderingen wordt uitgekeerd.
Welke invloed zou mijn eigen gedrag bij het strafbare feit, mijn strafblad of gebrek aan medewerking tijdens de schadeloosstellingsprocedure kunnen hebben op mijn kans op schadeloosstelling en/of op het te ontvangen bedrag?
Schadevergoeding wordt alleen uitgekeerd wanneer het slachtoffer niet bewust of door verwijtbare nalatigheid medeplichtig is aan het strafbare feit of andere strafbare feiten die daarmee verband houden; en wanneer het slachtoffer nooit in een definitief vonnis is veroordeeld voor een van de in artikel 407, lid 2, onder a), van het Wetboek van Strafvordering genoemde strafbare feiten (moedwillige vernieling, plundering en massamoord, betrokkenheid bij een burgeroorlog, maffia-achtige samenspanning, in gevaar brengen van de openbare veiligheid, homicide, diefstal, afpersing, ontvoering, terrorisme, samenzwering gericht tegen de bestaande orde, gewapende samenzwering, bezit van explosieven, oplichting, drugs, onderwerping, kinderprostitutie en -pornografie, mensenhandel, slavernij, seksueel geweld, seksuele handelingen met minderjarigen, groepsverkrachting) of voor strafbare feiten die zijn gepleegd in strijd met de wetgeving tegen ontduiking van inkomstenbelasting en btw; en wanneer er tegen het slachtoffer geen strafzaak loopt op het moment dat het verzoek om schadeloosstelling wordt ingediend.
Welke invloed zou mijn financiële situatie kunnen hebben op mijn kans op schadeloosstelling en/of op het bedrag?
Het inkomen van het slachtoffer doet niet ter zake voor het recht op schadeloosstelling.
Zijn er andere factoren die een invloed zouden kunnen hebben op mijn kans op schadeloosstelling en/of op het bedrag?
U wordt schadeloos gesteld op voorwaarde dat u met betrekking tot hetzelfde strafbare feit in totaal niet meer dan 5 000,00 EUR heeft ontvangen uit publieke of particuliere bronnen.
Hoe zal de schadeloosstelling worden berekend?
De schadeloosstelling is gelijk aan de gemaakte kosten, binnen de toepasselijke wettelijke limieten en overeenkomstig de bedragen die zijn vastgesteld in het ministeriële decreet tot uitvoering van de desbetreffende wetgeving.
Is er een minimum/maximumbedrag dat kan worden toegekend?
In het Decreet van 31 augustus 2017 van het ministerie van Binnenlandse Zaken (als bepaald in artikel 11, lid 3, van Wet nr. 122 van 7 juli 2016) staat het volgende:
1. Het bedrag aan schadevergoeding dat op grond van artikel 11 van Wet nr. 122 van 7 juli 2016 moet worden uitgekeerd, wordt als volgt vastgesteld:
a) in geval van homicide wordt het bedrag vastgesteld op 7 200,00 EUR, of, wanneer de homicide werd gepleegd door de echtgenoot van het slachtoffer - ook in geval van een scheiding van tafel en bed of een echtscheiding - of door een persoon die een persoonlijke relatie met het slachtoffer heeft of heeft gehad, op 8 200,00 EUR; in het laatste geval wordt het bedrag alleen uitgekeerd aan de kinderen van het slachtoffer;
b) in geval van seksueel geweld als bedoeld in artikel 609 bis van het Wetboek van Strafrecht, en tenzij er een verzachtende omstandigheid bestaat waardoor het strafbare feit minder ernstig is, wordt het bedrag vastgesteld op 4 800,00 EUR;
c) voor strafbare feiten anders dan onder a) en b) wordt er maximaal 3 000,00 EUR uitgekeerd ter vergoeding van kosten voor medische zorg en hulpverlening.
Wordt van mij verwacht dat ik het bedrag vermeld in het verzoekformulier? Zo ja, krijg ik dan instructies voor de berekening van het bedrag of voor andere aspecten?
U moet het totale bedrag aan medische en hulpverleningskosten opgeven en onderbouwen.
Zal de eventuele schadeloosstelling die ik uit andere bronnen voor mijn schade ontvang (zoals de verzekering van mijn werkgever of een particuliere verzekering), worden afgetrokken van de door de instantie of het orgaan betaalde schadeloosstelling?
U wordt schadeloos gesteld op voorwaarde dat u met betrekking tot hetzelfde strafbare feit in totaal niet meer dan 5 000,00 EUR hebt ontvangen uit publieke of particuliere bronnen.
Kan ik een voorschot op de schadeloosstelling krijgen? Zo ja, onder welke voorwaarden?
Nee.
Kan ik aanvullende of extra schadeloosstelling krijgen (bv. ten gevolge van een wijziging in de omstandigheden of verslechterende gezondheid enz.) na de hoofdbeslissing?
Nee, maar u kunt mogelijk wel nieuwe verzoeken indienen wanneer er verdere medische kosten zijn gemaakt; de beslissende instantie zal dit beoordelen.
Welke bewijsstukken moet ik bij mijn verzoek voegen?
Het verzoek om schadeloosstelling moet worden ingediend door de belanghebbende, of door andere rechthebbenden wanneer het slachtoffer van het misdrijf is overleden; het verzoek moet door de betrokkene zelf of bij speciale volmacht (a mezzo di procuratore speciale) worden ingediend; het verzoek is alleen ontvankelijk als het vergezeld gaat van de volgende documenten:
a) een kopie van een vonnis waarin een veroordeling wordt uitgesproken over een van de strafbare feiten die in artikel 11 van Wet nr. 122 van 7 juli 2016 worden genoemd, of een kopie van een beschikking waarin wordt vastgesteld dat het strafbare feit door een of meer onbekende personen is gepleegd;
b) stukken waaruit blijkt dat er zonder succes een tenuitvoerleggingsprocedure tegen de dader is ingesteld om hem of haar te dwingen schadevergoeding te betalen; dit is niet nodig wanneer de dader niet wordt geïdentificeerd, of wanneer de dader heeft verzocht om rechtsbijstand van de staat in een strafrechtelijke of civiele procedure waarin hij of zij aansprakelijk is gesteld, en deze bijstand ook daadwerkelijk heeft ontvangen;
c) een verklaring in plaats van een verklaring onder ede (dichiarazione sostitutiva dell'atto di notorietà) met betrekking tot de afwezigheid van belemmeringen;
d) een medische verklaring waaruit blijkt welke kosten voor gezondheidsdiensten zijn gemaakt, of een overlijdensakte voor het slachtoffer van het strafbare feit.
Moeten er administratieve of andere heffingen worden betaald wanneer het verzoek wordt ontvangen en verwerkt?
Nee.
Welke instantie beslist over de verzoeken om schadeloosstelling (in nationale zaken)?
Het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Aan welke instantie moet ik het verzoek richten (in nationale zaken)?
Ministero dell’Interno
Ufficio del Commissario di solidarietà per le vittime dei reati di tipo mafioso
Via Cavour, 6
Roma
Moet ik aanwezig zijn tijdens de procedure en/of wanneer een beslissing over mijn verzoek wordt gegeven?
Nee.
Hoe lang duurt het (ongeveer) om van de instantie een beslissing over een verzoek om schadeloosstelling te krijgen?
Zodra de beslissende instantie het verzoek heeft ontvangen, moet zij "zo snel mogelijk" een beslissing geven.
Als ik niet tevreden ben met de beslissing van de instantie, hoe kan ik die dan aanvechten?
Hiervoor bestaan geen specifieke mechanismen; omdat het om een administratieve beslissing gaat, kan deze worden aangevochten volgens de standaardvoorschriften die gelden voor binnenlandse bestuursrechtelijke maatregelen die door dezelfde instantie zijn genomen.
Waar kan ik de noodzakelijke formulieren en andere informatie vinden over de wijze waarop om schadeloosstelling kan worden verzocht?
De instantie die assistentie verleent, verschaft alle benodigde informatie. In Italië wordt assistentie verleend door het openbaar ministerie (procura generale) bij het hof van beroep (corte d’appello) dat in de woonplaats van de verzoeker bevoegdheid heeft. De formulieren vormen een bijlage bij Ministerieel Decreet nr. 222 van 23 december 2008 tot vaststelling van regels volgens artikel 7 van Wetsdecreet nr. 204 van 9 november 2007 tot uitvoering van Richtlijn 2004/80/EG betreffende de schadeloosstelling van slachtoffers van misdrijven (Decreto 23 dicembre 2008, n. 222 "Regolamento ai sensi dell'articolo 7 del decreto legislativo 9 novembre 2007, n. 204, recante attuazione della direttiva 2004/80/CE relativa all'indennizzo delle vittime di reato").
Kan ik gebruikmaken van een speciale telefoonlijn of website?
Nee.
Kan ik rechtsbijstand (bijstand van een advocaat) krijgen bij de voorbereiding van het verzoek?
Nee, deze rol wordt vervuld door de instantie die assistentie verleent.
Zijn er organisaties voor slachtofferhulp die mij kunnen helpen bij mijn verzoek om schadeloosstelling?
Zulke organisaties zijn niet bekend bij het bureau dat deze informatie verstrekt.
