Προσαρμογή εμπράγματων δικαιωμάτων

1 Ποια είναι τα εμπράγματα δικαιώματα που θα μπορούσαν να απορρέουν από κληρονομική διαδοχή σύμφωνα με το δίκαιο του εν λόγω κράτους μέλους;

Στα εμπράγματα δικαιώματα που θα μπορούσαν να απορρέουν από κληρονομική διαδοχή περιλαμβάνονται το δικαίωμα της κυριότητας επί κινητών και ακινήτων και επί των εργαλείων της εργασίας τεχνίτη και ανεξάρτητου εμπόρου και άλλα εμπράγματα δικαιώματα [το δικαίωμα ενεχύρου, η κτηματική δουλεία, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από έννομες μη εμπορικές σχέσεις, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (τόσο το περιουσιακό όσο και το ηθικό δικαίωμα), τα δικαιώματα του αιτούντος δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ή του δικαιούχου διπλώματος ευρεσιτεχνίας, το δικαίωμα αποζημίωσης του δημιουργού τεχνικής βελτίωσης και τα δικαιώματα επί σχεδίων και υποδειγμάτων].

Τα περιουσιακά δικαιώματα που σχετίζονται με συγκεκριμένο πρόσωπο, όπως οι προσωπικές δουλείες, το δικαίωμα σε ισόβια πρόσοδο και το δικαίωμα διατροφής, δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κληρονομικής διαδοχής.

2 Καταχωρίζονται τα εν λόγω εμπράγματα δικαιώματα σε μητρώο δικαιωμάτων επί ακίνητης ή κινητής περιουσίας και, σε καταφατική περίπτωση, είναι η εν λόγω καταχώριση υποχρεωτική; Σε ποιο/-α μητρώο/-α καταχωρίζονται και ποιες είναι οι προϋποθέσεις και η διαδικασία της καταχώρισης;

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας για την κήρυξη της διαθήκης κυρίας, το δικαστήριο εκδίδει απόφαση για την κληρονομία, η οποία είναι δικαστική απόφαση επί της ουσίας της υπόθεσης και έχει αναγνωριστικό χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει ότι η απόφαση κηρύσσει τα πρόσωπα κληρονόμους, κληροδόχους ή λοιπούς δικαιούχους που απέκτησαν το κληρονομικό δικαίωμα, το δικαίωμα στην κληροδοσία ή άλλα κληρονομικά δικαιώματα κατά τον χρόνο θανάτου του διαθέτη. Αυτό σημαίνει περαιτέρω ότι η απόφαση για την κληρονομία δεν επιβάλλει συγκεκριμένη εκπλήρωση ή καθήκοντα, αλλά μάλλον ότι τα πρόσωπα των οποίων τα δικαιώματα έχουν αναγνωριστεί με την τελεσίδικη απόφαση για την κληρονομιά/κληροδοσία είναι τα ίδια υπεύθυνα για την επιβολή των εν λόγω δικαιωμάτων.

Οι ανωτέρω διατάξεις δεν ισχύουν για την παράδοση περιουσιακών στοιχείων που παρακρατεί το δικαστήριο. Το δικαστήριο διατάσσει την παράδοση των περιουσιακών στοιχείων αμέσως μόλις η απόφαση για την κληρονομία καταστεί τελεσίδικη και διατάσσει την καταχώρισή της στο κτηματολόγιο. Ωστόσο, πριν από την παράδοση, οι δικαιούχοι πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν εκπληρώσει ή εξασφαλίσει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που τους έχουν επιβληθεί από τον διαθέτη προς όφελος προσώπων που δεν μπορούν να φροντίσουν για τις υποθέσεις και τα συμφέροντά τους ή προς εξυπηρέτηση κοινώς ωφέλιμου σκοπού (άρθρο 216 του νόμου περί κληρονομικής διαδοχής).

Καταχώριση στο κτηματολόγιο:

Για την καταχώριση εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων ισχύει επίσης ειδικός κανόνας. Τα εν λόγω δικαιώματα καταχωρίζονται στο κτηματολόγιο. Το δικαστήριο διατάσσει αυτεπαγγέλτως να πραγματοποιηθούν οι αναγκαίες καταχωρίσεις για τα ακίνητα στο κτηματολόγιο, αμέσως μόλις η απόφαση για την κληρονομία καταστεί τελεσίδικη. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, την καταχώριση του δικαιώματος κυριότητας του κληρονόμου, καθώς και κάθε άλλου βάρους ή περιορισμού του δικαιώματος κυριότητας (του δικαιώματος επικαρπίας ή άρσης υποθήκης του κληροδόχου, αμφότερα υπό μορφή κληροδοσίας).

Καταχώριση στο εμπορικό μητρώο:

Οι συμμετοχές σε εταιρείες και τα περιουσιακά στοιχεία ανεξάρτητων εμπόρων καταχωρίζονται στο εμπορικό μητρώο. Όλες οι καταχωρισμένες αλλαγές όσον αφορά τους εταίρους της εταιρείας στο μητρώο του δικαστηρίου έχουν μόνο αναγνωριστικό χαρακτήρα, δεδομένου ότι η ιδιότητα του εταίρου αποκτάται μόνο κατόπιν καταχώρισης στο μητρώο του δικαστηρίου. Σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής επί συμμετοχής σε εταιρεία, απαιτείται η υποβολή κωδικοποιημένου κειμένου της τροποποιηθείσας διάταξης του καταστατικού, το οποίο περιλαμβάνει τις τροποποιηθείσες διατάξεις σχετικά με τους εταίρους και τις συμμετοχές τους, με βεβαίωση συμβολαιογράφου ότι οι τροποποιηθείσες διατάξεις του καταστατικού είναι σύμφωνες με την τελεσίδικη απόφαση περί κληρονομικής διαδοχής. Ανεξάρτητος έμπορος καταχωρίζεται στο εμπορικό μητρώο με βάση την πλήρη αίτησή του. Σε περίπτωση ελλιπούς αίτησης, ο διαχειριστής του μητρώου ζητεί από τον αιτούντα να συμπληρώσει την αίτηση εντός οκτώ ημερών. Εάν ο αιτών δεν συμπληρώσει την αίτηση εντός της ταχθείσας προθεσμίας, ο διαχειριστής του μητρώου, με απόφασή του, απορρίπτει την αίτηση. Κατά της απόφασης αυτής μπορεί να ασκηθεί ένδικο μέσο ενώπιον του διαχειριστή του μητρώου εντός οκτώ ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της απόφασης.

Καταχώριση σε άλλα μητρώα:

• Μητρώο λογαριασμών συναλλαγών (καταχώριση λογαριασμών συναλλαγών)
• Μητρώο άυλων τίτλων, που παρέχεται από τον Κεντρικό Οργανισμό Συμψηφισμού Τίτλων (Centralna klirinško depotna družba d.d.- KDD)
• Μητρώο E-RISK (μητρώο πυροβόλων όπλων, μητρώο μηχανοκίνητων οχημάτων)
• Μητρώο πλοίων
• Μητρώο αεροσκαφών
• Μητρώο δημιουργών και έργων πνευματικής ιδιοκτησίας, μητρώο δικαιωμάτων και αποζημίωσης για την αναπαραγωγή έργων πνευματικής ιδιοκτησίας, μητρώο έργων πνευματικής ιδιοκτησίας, μητρώο οπτικοακουστικών έργων
• Συνταξιοδοτικές παροχές.

3 Ποια αποτελέσματα συνδέονται με την καταχώριση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων;

Καταχώριση στο κτηματολόγιο:

Η καταχώριση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων στο κτηματολόγιο ρυθμίζεται από τον νόμο περί κτηματολογίου (Zakon o zemljiški knjigi) (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σλοβενίας, αριθ. 58/03, 37/08 – ZST-1, 45/08, 28/09, 25/11 και 14/15 – ZUUJFO).

Η καταχώριση των εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων στο κτηματολόγιο βάσει της απόφασης για την κληρονομία έχει δηλωτικό χαρακτήρα, δεδομένου ότι ο κληρονόμος απέκτησε το δικαίωμα της κυριότητας κατά τον χρόνο του θανάτου του διαθέτη.

Η καταχώριση στο κτηματολόγιο παράγει αποτελέσματα δημοσιότητας. Αυτό σημαίνει ότι, εάν το δικαίωμα είναι καταχωρισμένο στο κτηματολόγιο, κανείς δεν μπορεί να επικαλεστεί άγνοια.

Ισχύει επίσης η αρχή της πίστης προς το κτηματολόγιο. Πρόσωπο καταχωρισμένο στο κτηματολόγιο τεκμαίρεται ότι είναι ο δικαιούχος (κύριος).

Καταχώριση στο εμπορικό μητρώο:

Η διαδικασία καταχώρισης ρυθμίζεται από τον νόμο περί εμπορικού μητρώου της Σλοβενίας (Zakon o poslovnem registru) (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σλοβενίας, αριθ. 49/06, 33/07 – ZSReg-B και 19/15). Η καταχώριση στο εμπορικό μητρώο έχει απλώς δηλωτικό χαρακτήρα. Ο κληρονόμος δεν χρειάζεται να αναμείνει έως ότου πραγματοποιηθεί καταχώριση στο μητρώο του δικαστηρίου προκειμένου να αποκτήσει την ιδιότητα του εταίρου, καθώς η περιουσία του διαθέτη, συμπεριλαμβανομένου του εταιρικού μεριδίου, επάγεται στους κληρονόμους του κατά τον χρόνο του θανάτου του.

Καταχώριση σε άλλα μητρώα:

Στο μητρώο λογαριασμών συναλλαγών:

Το μητρώο λογαριασμών συναλλαγών (RTR) αποτελεί ενιαία ηλεκτρονική βάση δεδομένων για τους λογαριασμούς συναλλαγών και τους δικαιούχους τους, είτε πρόκειται για επιχειρηματικές οντότητες είτε για φυσικά πρόσωπα. Όταν ένα πρόσωπο καθίσταται δικαιούχος λογαριασμού συναλλαγών, οι πληροφορίες για τον λογαριασμό καταχωρούνται στο μητρώο.

Στο μητρώο άυλων τίτλων:

Ο δικαιούχος αποκτά άυλο τίτλο όταν ο άυλος τίτλος καταχωρίζεται στον λογαριασμό του δικαιούχου στο κεντρικό μητρώο άυλων τίτλων.

Στο μητρώο E-RISK, το μητρώο πλοίων και το μητρώο αεροσκαφών:

Το μητρώο ταξινομημένων οχημάτων περιέχει όλες τις πληροφορίες σχετικά με συγκεκριμένο όχημα οι οποίες πρέπει να αναγράφονται στο πιστοποιητικό ταξινόμησης, την ταξινόμησή του, το πιστοποιητικό ταξινόμησης του οχήματος που εκδόθηκε, τον ιδιοκτήτη του οχήματος ή το πρόσωπο στο όνομα του οποίου έχει ταξινομηθεί το όχημα, τους τεχνικούς ελέγχους, την υποχρεωτική ασφάλιση και άλλες πληροφορίες. Η καταχώριση στο μητρώο ταξινομημένων οχημάτων δεν παράγει αποτελέσματα δημοσιότητας, δεδομένου ότι το εν λόγω αρχείο δεν αποτελεί δημόσιο μητρώο. Το ίδιο ισχύει και για τα αρχεία μη στρατιωτικών πυροβόλων όπλων (οι διοικητικές μονάδες τηρούν αρχεία των πιστοποιητικών πυροβόλων όπλων που εκδίδονται, ενώ το υπουργείο που είναι αρμόδιο για τις εσωτερικές υποθέσεις τηρεί το κεντρικό μητρώο των πιστοποιητικών πυροβόλων όπλων που εκδίδονται και τα αρχεία των αδειών που εκδίδονται για οπλοπώλες και φορείς εκμετάλλευσης σκοπευτηρίων). Αντίθετα, οι καταχωρίσεις στο μητρώο πλοίων και στο μητρώο αεροσκαφών παράγουν αποτελέσματα δημοσιότητας.

Στο μητρώο έργων πνευματικής ιδιοκτησίας:

Η καταχώριση στο μητρώο δημιουργεί νομικό τεκμήριο ότι ο συγγραφέας ή ο δικαιούχος των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ορισμένου έργου είναι εκείνος που αναγράφεται στο μητρώο έως ότου αποδειχθεί το αντίθετο. Το μητρώο είναι δημόσιο.

Στο μητρώο ασφαλισμένων και δικαιούχων δικαιωμάτων παρεχόμενων στο πλαίσιο της συνταξιοδοτικής ασφάλισης και της ασφάλισης αναπηρίας:

Το μητρώο ασφαλισμένων περιλαμβάνει: το μητρώο δικαιούχων δικαιωμάτων παρεχόμενων στο πλαίσιο της συνταξιοδοτικής ασφάλισης και της ασφάλισης αναπηρίας, το μητρώο καταβολών ασφαλιστικών παροχών, το μητρώο υπόχρεων σε καταβολή υποχρεωτικών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και το μητρώο γνωματεύσεων εμπειρογνωμόνων. Η πράξη που διέπει το επίσημο μητρώο δεν ορίζει ότι το μητρώο αυτό είναι δημόσιο ούτε ότι η καταχώριση στο μητρώο παράγει αποτελέσματα δημοσιότητας.

4 Προβλέπονται ειδικοί κανόνες και διαδικασίες για την προσαρμογή εμπράγματου δικαιώματος το οποίο ορισμένο πρόσωπο διαθέτει βάσει του εφαρμοστέου στην κληρονομική διαδοχή δικαίου στην περίπτωση που το εν λόγω εμπράγματο δικαίωμα δεν είναι γνωστό στη νομοθεσία του κράτους μέλους στο οποίο γίνεται η επίκλησή του;

Δεν υπάρχουν ειδικοί κανόνες ή διαδικασία για την προσαρμογή των εμπράγματων δικαιωμάτων στο εθνικό δίκαιο.