Licytacje sądowe ruchomości i nieruchomości są przeprowadzane na podstawie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym (Ovršni zakon, Dziennik Urzędowy Republiki Chorwacji (Narodne Novine, NN) nr 112/12/, 25/13, 93/14 i 55/16). System sprzedaży ruchomości i nieruchomości w drodze internetowych licytacji sądowych został wprowadzony w Chorwacji w dniu 1 stycznia 2015 r. i ma zastosowanie do postępowań wszczętych po tej dacie.
Egzekucję z nieruchomości przeprowadza się w drodze dokonania wpisu o egzekucji w rejestrze nieruchomości, oszacowania nieruchomości, sprzedaży danego składnika majątku i zaspokojenia roszczenia wierzyciela egzekwującego z zysków uzyskanych w wyniku sprzedaży.
Wartość nieruchomości oszacowuje sąd, wydając stosowne postanowienie w oparciu o uzasadnione ustalenia i opinię biegłego lub rzeczoznawcy; w toku oszacowywania nieruchomości uwzględnia się również niektóre prawa lub obciążenia dotyczące nieruchomości, które nie ustają nawet po sprzedaży i zmniejszają wartość nieruchomości.
Po zakończeniu oszacowywania nieruchomości sąd wydaje postanowienie w sprawie sprzedaży, wskazując sumę oszacowania oraz sposób i warunki sprzedaży nieruchomości.
Zgodnie z art. 92 ust. 2 i 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym strony mogą dokonać oszacowania nieruchomości przez zawarcie porozumienia na drodze sądowej lub pozasądowej, które stanowi podstawę do ustanowienia zabezpieczenia lub innego właściwego prawa rzeczowego w celu zabezpieczenia roszczenia, którego zaspokojenia dochodzi dana strona.
Nieruchomości sprzedaje się w drodze internetowych licytacji sądowych, które przeprowadza Agencja Finansowa (Financijska agencija; zwana dalej „FINA”) na wniosek właściwego organu. Wniosek o sprzedaż oraz inne dokumenty niezbędne do celów sprzedaży nieruchomości składa się w regionalnych ośrodkach FINA, które są właściwe miejscowo ze względu na właściwość sądu prowadzącego postępowanie egzekucyjne.
Internetowa licytacja sądowa rozpoczyna się od zaproszenia do udziału w internetowej licytacji sądowej.
Podczas pierwszej internetowej licytacji sądowej nie można sprzedać nieruchomości za cenę poniżej czterech piątych sumy oszacowania. Podczas drugiej internetowej licytacji sądowej nie można sprzedać nieruchomości za cenę poniżej trzech piątych sumy oszacowania (art. 102 ust. 1 i 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Oferty przyjmuje się przez 10 dni roboczych. Jeżeli w trakcie pierwszej internetowej licytacji sądowej nie wpłyną ważne oferty, rozpoczyna się drugą licytację, publikując zaproszenie do udziału następnego dnia po zakończeniu pierwszej internetowej licytacji sądowej.
Jeżeli w trakcie drugiej internetowej licytacji sądowej również nie wpłyną ważne oferty, FINA zawiadomi o tym fakcie sąd. W takim przypadku sąd zawiesi egzekucję.
Internetowa licytacja sądowa zostanie zamknięta w terminie określonym w zaproszeniu do udziału (art. 103 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Po udanym zakończeniu sprzedaży nieruchomości w drodze internetowej licytacji sądowej sąd – po otrzymaniu zawiadomienia od FINA – wyda postanowienie o przysądzeniu własności nieruchomości. W postanowieniu tym sąd zarządza, że – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia i uiszczenia ceny nabycia przez nabywcę – w rejestrze należy dokonać wpisu o prawie własności nabywcy do danej nieruchomości oraz wykreślić wszelkie prawa i obciążenia dotyczące danej nieruchomości, które ustają ze względu na jej sprzedaż.
Po uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości na rzecz nabywcy sąd wyznaczy termin rozprawy, na której dokona podziału ceny zakupu.
Egzekucję z ruchomości przeprowadza się przez przejęcie, oszacowanie, zajęcie, wydanie rzeczy i powierzenie jej pod opiekę sądu, wierzyciela egzekwującego lub osoby trzeciej, sprzedaż rzeczy i zaspokojenie roszczenia wierzyciela egzekwującego z zysków ze sprzedaży.
Ruchomości sprzedaje się w drodze ustnej licytacji sądowej lub sprzedaży bezpośredniej. Sposób sprzedaży określa sąd w drodze postanowienia, przy czym ruchomość zostanie sprzedana licytantowi, który złożył najwyższą ofertę.
Obwieszczenie o sprzedaży ruchomości umieszcza się z odpowiednim wyprzedzeniem na oficjalnej tablicy ogłoszeń sądu; sprzedaż ruchomości można ogłosić również w taki sam sposób jak w przypadku sprzedaży nieruchomości.
O miejscu, terminie i godzinie sprzedaży zawiadamia się wierzyciela egzekwującego i dłużnika egzekwowanego.
Na wniosek wierzyciela egzekwującego sprzedaż ruchomości może odbyć się również w drodze internetowej licytacji sądowej na podstawie zastosowanych odpowiednio przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym dotyczących internetowych licytacji sądowych nieruchomości (art. 149 ust. 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Ruchomości nie można sprzedać na licytacji za cenę poniżej połowy sumy oszacowania. Sprzedaż za taką cenę nie jest możliwa nawet w okresie wyznaczonym przez sąd na sprzedaż bezpośrednią.
Jeżeli ruchomość nie może zostać sprzedana w drodze licytacji lub sprzedaży bezpośredniej, egzekucja zostaje zawieszona.
Po udanym zakończeniu sprzedaży ruchomości nabywca musi uiścić cenę nabycia i przejąć ruchomość jak najszybciej po zakończeniu licytacji lub sprzedaży bezpośredniej. Jeżeli nabywca nie uiści ceny nabycia, licytacja zostaje uznana za nierozstrzygniętą.
Sprzedaż ruchomości zajętej w postępowaniu egzekucyjnym można powierzyć certyfikowanemu pośrednikowi (javni komisionar). Działania certyfikowanego pośrednika są organizowane i wdrażane przez Chorwacką Izbę Gospodarczą (Hrvatska gospodarska komora).
Licytację ruchomości w siedzibie certyfikowanego pośrednika prowadzi notariusz.
Po sprzedaży ruchomości pośrednik wydaje ją nabywcy po uiszczeniu przez niego ceny nabycia.
W Chorwacji sprzedaż nieruchomości przeprowadza FINA. Wraz z wnioskiem o sprzedaż, który należy złożyć na specjalnym formularzu, sąd musi przekazać FINA postanowienie o wszczęciu egzekucji, wypis z rejestru nieruchomości, ustalenia dotyczące sprzedaży i wniosek o dokonanie sprzedaży na wymaganym formularzu.
Jeżeli sprzedaż nieruchomości jest przeprowadzana w drodze sprzedaży bezpośredniej, dokonuje jej pośrednik w obrocie nieruchomościami, komornik sądowy lub notariusz bądź odbywa się ona w inny sposób.
Ustne licytacje sądowe ruchomości przeprowadza komornik sądowy. W postanowieniu sąd może powierzyć przeprowadzenie licytacji notariuszowi (art. 149 ust. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym). Sprzedaż ruchomości zajętej w postępowaniu egzekucyjnym można powierzyć certyfikowanemu pośrednikowi (javni komisionar) (art. 152 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Na wniosek wierzyciela egzekwującego sprzedaż ruchomości może odbyć się w drodze internetowej licytacji sądowej, którą przeprowadza FINA.
Nieruchomości sprzedaje się w drodze internetowych licytacji sądowych. Internetowa licytacja sądowa rozpoczyna się od zaproszenia do udziału w internetowej licytacji sądowej (art. 97 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Strony, wierzyciele, na rzecz których ustanowiono zabezpieczenie, i uprawnieni z tytułu służebności osobistej i innych obciążeń rzeczowych, które mają wygasnąć po sprzedaży nieruchomości, mogą zawrzeć – najpóźniej do chwili sprzedaży nieruchomości w trakcie internetowej licytacji sądowej – porozumienie dotyczące sprzedaży danej nieruchomości w wyznaczonym terminie w drodze sprzedaży bezpośredniej przez osobę upoważnioną do tych celów, komornika sądowego lub notariusza bądź w inny sposób (art. 97 ust. 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
W przypadku sprzedaży bezpośredniej sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności nieruchomości sprzedanej w drodze sprzedaży bezpośredniej po stwierdzeniu, że przesłanki ważności prawnej sprzedaży zostały spełnione (art. 104 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Postanowienie o przysądzeniu własności zostaje wywieszone na oficjalnej tablicy ogłoszeń sądu i przesłane wszystkim osobom, którym przekazano postanowienie o sprzedaży nieruchomości danemu nabywcy (art. 104 ust. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Ruchomości sprzedaje się w drodze ustnej licytacji sądowej lub sprzedaży bezpośredniej. Sposób sprzedaży określa sąd w drodze postanowienia, przy czym ruchomość zostanie sprzedana licytantowi, który złożył najwyższą ofertę (art. 149 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Transakcję sprzedaży bezpośredniej zawierają nabywca po jednej stronie i komornik sądowy lub osoba wykonująca czynności pośrednictwa po drugiej stronie. Komornik sądowy sprzedaje ruchomość w imieniu i na rachunek dłużnika egzekwowanego, a osoba wykonująca czynności pośrednictwa – we własnym imieniu i na rachunek dłużnika egzekwowanego (art. 149 ust. 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Na wniosek wierzyciela egzekwującego sprzedaż ruchomości może odbywać się również w drodze internetowej licytacji sądowej, do której zostaną zastosowane odpowiednio przepisy tej ustawy dotyczące internetowych licytacji sądowych ruchomości (art. 149 ust. 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Sprzedaż nieruchomości i ruchomości, które podlegają zabezpieczeniu sądowemu lub notarialnemu polegającemu na przeniesieniu własności lub przeniesieniu praw, może odbywać się zgodnie z właściwymi przepisami dotyczącymi sprzedaży nieruchomości i ruchomości do celów egzekucji.
W Chorwacji prowadzone są następujące rejestry aktywów:
Rejestry są prowadzone w formie elektronicznej przez różne organy państwowe i są dostępne elektronicznie (na przykład rejestr osób prawnych prowadzony przez sądy gospodarcze).
Aby uzyskać dane od organów państwowych, konieczne jest uiszczenie właściwej opłaty. Jej kwota jest różna w zależności od danego organu państwowego. Opłatę określa się na podstawie ustawy o opłatach administracyjnych (NN nr 115/16) i dekretu w sprawie taryfy opłat administracyjnych (NN nr 8/17). Opłaty administracyjne w wysokości do 100,00 HRK uiszcza się przez zakup znaczków skarbowych, a opłaty powyżej 100,00 HRK można uiścić przelewem elektronicznym.
Wykaz nieruchomości i ruchomości sprzedawanych w postępowaniu egzekucyjnym regulują zasady dotyczące zawartości i sposobu prowadzenia rejestru nieruchomości i ruchomości sprzedawanych w postępowaniu egzekucyjnym (NN nr 115/12 i 156/14).
W art. 18 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym przewidziano, że organy państwowe mają obowiązek przekazywania informacji na temat dłużnika na wniosek osoby, która zgłasza zamiar wszczęcia postępowania egzekucyjnego lub postępowania zabezpieczającego, w terminie ośmiu dni od dnia złożenia wniosku.
Na żądanie sądu osoba, co do której wierzyciel egzekwujący twierdzi, że jest dłużnikiem dłużnika egzekwowanego lub że posiada część majątku dłużnika egzekwowanego, ma obowiązek wydać – w terminie ośmiu dni – oświadczenie wskazujące, czy dłużnik egzekwowany ma wierzytelność wobec niego i czy posiada jakąkolwiek część majątku dłużnika egzekwowanego.
Organy i osoby wyszczególnione powyżej nie mają obowiązku działać na wniosek osoby, która wnosi o udostępnienie danych, dopóki wnioskodawca nie uiści kosztów dokonania takich czynności.
Osoba, która wnosi o udostępnienie danych, ma obowiązek określić we wniosku roszczenie, w odniesieniu do którego zamierza wszcząć postępowanie egzekucyjne lub zabezpieczające, oraz załączyć dokument stanowiący podstawę tego roszczenia.
Przy składaniu wniosku o udostępnienie danych nie istnieje przymus adwokacki; koszty są uzależnione od organu państwowego, do którego wnosi się wniosek.
Procedurę sprzedaży nieruchomości i ruchomości w drodze internetowej licytacji sądowej regulują przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym, a także przepisy wykonawcze, w szczególności:
Internetowa licytacja sądowa rozpoczyna się od zaproszenia do udziału w internetowej licytacji sądowej.
W zaproszeniu do udziału w internetowej licytacji sądowej należy określić sposób i warunki sprzedaży, datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia internetowej licytacji sądowej, termin, w którym osoby zainteresowane nieruchomością mogą ją obejrzeć, a także inne niezbędne dane.
FINA opublikuje zaproszenie do udziału w internetowej licytacji sądowej w mediach publicznych, jeżeli strona złoży pisemny wniosek w tej sprawie do FINA i pokryje koszty takiej procedury.
Od opublikowania zaproszenia do udziału w internetowej licytacji na stronie internetowej FINA do rozpoczęcia procesu składania ofert musi upłynąć co najmniej 60 dni.
W internetowej licytacji sądowej jako nabywcy (art. 99 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym) mogą wziąć udział wyłącznie osoby, które złożyły rękojmię.
Warunkiem dostępu do systemu internetowych licytacji sądowych jest posiadanie ważnego certyfikatu cyfrowego, który potwierdza tożsamość licytanta, oraz certyfikatu umożliwiającego złożenie zaawansowanego podpisu elektronicznego na ofercie danej osoby (art. 14 ust. 2 zasad sprzedaży).
Aby uczestniczyć w internetowej licytacji sądowej, przy pierwszym zalogowaniu się do danej internetowej licytacji sądowej licytant musi wypełnić formularz rejestracyjny.
Licytant składa na formularzu zaawansowany podpis elektroniczny.
Po wypełnieniu elektronicznego formularza, o którym mowa w art. 15 zasad sprzedaży, system internetowych licytacji sądowych przypisze licytantowi niepowtarzalny identyfikator do celów danej internetowej licytacji sądowej.
Formularze stanowią integralną część zasad sprzedaży.
Przyjmowanie ofert w internetowej licytacji sądowej trwa 10 dni roboczych. Oferty są przyjmowane elektronicznie przez całą dobę zarówno w dni robocze, jak i w dni wolne.
Cenę wywołania sprzedawanej rzeczy, od której rozpocznie się licytacja, ustali sąd; po zakończeniu internetowej licytacji sądowej FINA złoży do sądu protokół zawierający informacje wskazane w art. 25 zasad sprzedaży.
Procedura internetowej licytacji sądowej przeprowadzana jest przed FINA. Płatności uiszcza się przelewem bankowym. Licytant nie musi być osobiście obecny podczas licytacji, lecz może w niej uczestniczyć zdalnie.
Sąd wyda pisemne postanowienie (postanowienie o przysądzeniu własności), które zostanie wywieszone na oficjalnej tablicy ogłoszeń sądu i opublikowane na stronie internetowej FINA.
W przypadku sprzedaży ruchomości na wniosek wierzyciela egzekwującego sprzedaż ruchomości może odbywać się również w drodze internetowej licytacji sądowej, do której zostaną zastosowane odpowiednio przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym dotyczące internetowych licytacji sądowych nieruchomości (art. 149 ust. 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym).
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.