Please select the relevant country's flag to obtain detailed national information.

Rules from June 2011

As of 18 June 2011, new rules on maintenance matters apply. They still ensure judicial protection of the maintenance creditor by allowing him/her to sue the debtor before the courts of his/her home State. In addition, in most cases, the 2007 Hague Protocol determines the law applicable to maintenance obligations and any judgment on maintenance issued by the courts of the Member States circulates freely in the European Union and may be enforced in all the Member States without additional formalities. Finally, maintenance creditors and debtors benefit from administrative assistance offered by the Member States.

The rules apply in all 27 EU Member States, including Denmark, on the basis of Agreement of 19 October 2005 between the European Community and the Kingdom of Denmark on jurisdiction and the recognition and enforcement of judgments in civil and commercial matters. However, Denmark does not apply some rules, in particular, the rules on applicable law and on cooperation between central authorities.

As of 1 January 2021, the United Kingdom is no longer an EU Member State. However, in the field of civil justice, pending procedures and proceedings initiated before the end of the transition period will continue under EU law. Until the end of 2024, the United Kingdom can continue to be selected in online (dynamic) forms for the purpose of these proceedings and procedures.

The Regulation also provides that administrative authorities may be considered as courts for the purpose of maintenance procedures. A list of those authorities can be found here  (68 Kb) .

The European e-Justice Portal provides you with information concerning the application of the Regulation and a user-friendly tool for filling in the forms.The European Judicial Network in civil and commercial matters has developed a Guidance on the use of the Annexes under the Maintenance Regulation that is available in 23 language.

When maintenance is due from or to the benefit of a person living in a non-EU State, the Convention on the international recovery of child support and other forms of family maintenance and the Protocol on the law applicable to maintenance obligations may help you in recovering your maintenance in non-EU States which are contracting parties to these international instruments. The Convention has entered into force for the EU towards third States party to that Convention since 1 August 2014.

Non-compulsory standard form on the statement of maintenance arrears

In order to facilitate the practical implementation of the Maintenance Regulation, and the effective exercise of citizens’ rights throughout the EU, the European Judicial Network in civil and commercial matters developed a non-compulsory standard form on the statement of maintenance arrears.

This non-compulsory form aims at facilitating the recovery of maintenance arrears and is available in 23 languages. The form comes with a practical guide on completing it attached. The form is available in the following formats: PDF  (1093 KB) , and XLS  (244 KB) .

Non-compulsory standard form on amicable solutions

To facilitate the implementation of the Maintenance Regulation, and the effective cross-border recovery of maintenance, the EJN-civil developed a (non-compulsory) standard form on amicable solutions.

Amicable settlement of the dispute will avoid the intervention of a court and/or an enforcement procedure. It can help prevent lengthy and complex proceedings. This form will help the Central Authorities to facilitate amicable agreements between the parties, and overcome the language barriers, with a view to obtaining voluntary payment of maintenance. The form is available in 23 languages. The form is available in the following format: PDF  (102 Kb) 

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

“Obbligu ta' manteniment" ifisser obbligu impost fuq persuna mil-liġi biex tipprovdi għal persuna oħra fil-bżonn u li tiġi minnha permezz ta' rabta "familjali speċifika" bl-għajnuna neċessarja għall-ħajja. Il-"manteniment" ikopri mhux biss l-ikel iżda dak kollu li huwa meħtieġ għall-ħajja, inkluż l-ikel, il-ħwejjeġ, l-akkomodazzjoni u l-kura medika.

L-obbligu ta' manteniment huwa bbażat fuq relazzjoni familjali jew relazzjoni biż-żwieġ jew fuq obbligu alternattiv meta tintemm dik ir-rabta. L-obbligu jeżisti bejn ċerti qraba fil-linja diretta u qraba biż-żwieġ, bejn il-konjuġi u l-koabitanti legali. Huwa bbażat fuq dmir ta' "solidarjetà" li jista' jkun aktar b'saħħtu f'ċerti każijiet.

• il-ġenituri lejn it-tfal tagħhom

Hemm żewġ tipi ta' obbligazzjonijiet f'dawn il-każijiet:

• • obbligu ta' manteniment usa' fejn l-omm u l-missier iridu jerfgħu r-responsabbiltà, skont il-mezzi tagħhom, għall-akkomodazzjoni, il-manteniment, is-saħħa, is-superviżjoni, l-edukazzjoni, it-taħriġ u l-iżvilupp tat-tfal tagħhom. Jekk it-tfal ikunu għadhom l-iskola jew qiegħdin jitħarrġu, l-obbligu jkompli wara li t-tfal jilħqu l-età adulta. Huwa jeżisti irrispettivament mir-riżorsi tal-ġenituri u l-bżonnijiet tat-tfal. Huwa usa' fis-sens illi, minbarra s-sussistenza tat-tfal, jinkludi wkoll l-iskola u t-taħriġ eċċ (l-Artikolu 203 tal-Kodiċi Ċivili).
  • obbligu ta' manteniment ibbażat fuq il-fatt li l-ġenituri kellhom it-tfal, marbut mal-bżonnijiet tat-tfal irrispettivament mill-età u r-riżorsi tal-ġenituri (l-Artikoli 205, 207, 208 u 353-14 tal-Kodiċi Ċivili).

• it-tfal lejn il-ġenituri tagħhom

L-obbligu ta' manteniment tal-ġenituri fir-rigward tat-tfal tagħhom huwa reċiproku (l-Artikoli 205, 207 u 353-14 tal-Kodiċi Ċivili). Għalhekk it-tfal għandhom obbligu ta' manteniment lejn ommhom u missierhom jekk ikunu fil-bżonn.

• il-konjuġi

L-obbligi ta' manteniment bejn il-konjuġi huma bbażati fuq id-dmirijiet ta' għajnuna u assistenza u l-obbligu ta' kontribuzzjoni lejn l-ispejjeż taż-żwieġ stabbiliti fil-Kodiċi Ċivili (l-Artikoli 213 u 221 tal-Kodiċi Ċivili). Dawk id-dmirijiet, marbuta mal-obbligu tal-koabitazzjoni li huwa impost ukoll fuq il-konjuġi, huma reċiproċi. Jekk ma jiġux issodisfati, jistgħu jinbdew proċedimenti legali għall-eżekuzzjoni, fil-forma ta' proċedimenti għall-manteniment jew ċessjoni (l-Artikoli 213, 221 u 223 tal-Kodiċi Ċivili) – ara l-mistoqsija 10.

• konjuġi divorzjat lil ekskonjuġi

Trid issir distinzjoni skont it-tip ta' divorzju: divorzju minħabba t-tkissir irrimedjabbli taż-żwieġ jew id-divorzju kunsenswali:

• • Id-divorzju minħabba t-tkissir irrimedjabbli taż-żwieġ: jekk il-konjuġi ma laħqux ftehim dwar l-għoti tal-manteniment (l-Artikolu 301(1) tal-Kodiċi Ċivili), il-qorti tista', fis-sentenza ta' divorzju jew deċiżjoni sussegwenti, fuq talba tal-konjuġi "fil-bżonn", tordna lill-konjuġi l-ieħor biex iħallas il-manteniment (l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 301(2) tal-Kodiċi Ċivili).

Il-qorti tista' tirrifjuta li tilqa' talba għal manteniment wara d-divorzju jekk il-konvenut juri illi r-rikorrent huwa ħati ta' kondotta serjament ħażina li trendi l-koabitazzjoni impossibbli (it-tieni paragrafu tal-Artikolu 301(2) tal-Kodiċi Ċivili).

F'kull każ l-ammont tal-manteniment ma jistax jaqbeż terz mill-introjtu tal-konjuġi li jrid iħallas (it-tielet paragrafu tal-Artikolu 301(3) tal-Kodiċi Ċivili).

• • Id-divorzju kunsenswali: il-konjuġi mhumiex obbligati jaqblu dwar l-għoti ta' manteniment lil wieħed minnhom matul il-proċedimenti u/jew wara d-divorzju. Jekk jaqblu dwar il-manteniment, l-ammont u l-arranġamenti għall-ħlas u l-eżekuzzjoni tal-manteniment jiġu ddeterminati b'mod ħieles, kif ukoll l-indiċjar u r-raġunijiet għal tibdil (is-subparagrafu (4) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 1288 tal-Kodiċi Ġudizzjarju). Sakemm ma jkunux ftiehmu bil-kontra b'mod ċar, il-qorti tista', fuq talba ta' waħda mill-partijiet, iżżid, tnaqqas jew tikkanċella l-manteniment miftiehem wara s-sentenza ta' divorzju (it-tielet paragrafu tal-Artikolu 1288 tal-Kodiċi Ġudizzjarju) jekk, tal-inqas, l-ammont ma għadux xieraq minħabba ċirkostanzi ġodda mhux marbuta max-xewqat tal-partijiet. Il-manteniment ma jistax jiġi indiċjat jekk l-indiċjar ma jkunx ġie speċifikat.
• Oħrajn, f’liema ċirkostanzi?

L-obbligu ta' manteniment jeżisti wkoll bejn il-qraba fil-linja diretta, kemm axxendenti u dixxendenti (ġenituri/tfal, tfal/ġenituri, kif ukoll neputijiet/nanniet u viċi versa - l-Artikoli 205 u 207 tal-Kodiċi Ċivili).

Bejn il-qraba biż-żwieġ hemm 2 xenarji possibbli:

• il-konjuġi superstiti għandhom obbligu lejn it-tfal tal-konjuġi mejjet tagħhom, li mhumiex tagħhom, fi ħdan ċerti limiti (l-Artikolu 203(3) tal-Kodiċi Ċivili);
• it-tfal tar-rispett għandhom obbligu lejn il-ġenituri tar-rispett u viċe versa. L-obbligu jispiċċa jekk il-missier jew l-omm tar-rispett jerġgħu jiżżewġu, jew jekk dak il-konjuġi (li permezz tiegħu hemm relazzjoni biż-żwieġ) u t-tfal miż-żwieġ ikunu mejta (l-Artikoli 206 u 207 tal-Kodiċi Ċivili).

F'ċerti ċirkostanzi, il-manteniment għall-konjuġi superstiti jew għall-axxendenti tad-decujus jitħallas mill-wirt tal-konjuġi mejjet (l-Artikolu 205 bis tal-Kodiċi Ċivili).

It-tfal mingħajr missier magħruf jistgħu jitolbu l-manteniment għall-għajxien tagħhom, għall-edukazzjoni u t-taħriġ tagħhom mir-raġel li kellu relazzjoni m'ommhom matul il-perjodu ġuridiku ta' konċepiment (l-Artikolu 336 tal-Kodiċi Ċivili).

Jekk l-armonija bejn il-koabitanti legali tiġi serjament imfixkla, parti tista' titlob lill-qorti għal ordni provviżorju ta' ħlas tal-manteniment. L-istess japplika jekk tintemm il-koabitazzjoni legali, skont miżuri provviżorji (l-Artikolu 1479 tal-Kodiċi Ċivili).

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Normalment l-obbligu ta' manteniment jieqaf meta t-tfal jilħqu l-età u l-kapaċità adulta. Madankollu, l-obbligu jibqa' jekk it-tfal ikomplu bl-edukazzjoni u t-taħriġ tagħhom (l-Artikoli 203 u 336 tal-Kodiċi Ċivili).

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Id-debitur jista' jilqa' l-bżonnijiet tal-kreditur volontarjament. Inkella, jekk tinqala' kwistjoni, nuqqas ta' ftehim jew sospensjoni, ikunu meħtieġa proċedimenti l-qorti.

F'każ ta' divorzju minħabba t-tkissir irrimedjabbli taż-żwieġ, talba għall-manteniment wara d-divorzju tista' ssir lill-istess qorti, jew fil-proċess promotorju jew permezz ta' sottomissjonijiet (il-ħames paragrafu tal-Artikolu 1254(1) u l-Artikolu 1254(5) tal-Kodiċi Ġudizzjarju.

Lil hinn mill-proċedimenti ta' divorzju, huwa l-Kummissarju tal-Ġustizzja li jisma' u jiddeċiedi dwar talbiet ta' manteniment (l-Artikolu 591(7) tal-Kodiċi Ġudizzjarju), ħlief fi proċedimenti għal manteniment minn persuni mingħajr missier magħruf. Ara l-mistoqsija 5.

Mill-1 ta' Settembru 2014, minbarra l-obbligi ta' manteniment marbuta mal-introjtu għall-integrazzjoni soċjali, it-talbiet kollha marbuta mal-obbligi ta' manteniment jaqgħu taħt il-ġuriżdizzjoni tal-qorti tal-familja (l-Artikolu 572 bis (7) tal-Kodiċi Ġudizzjarju), inklużi il-proċedimenti għal manteniment mingħajr dikjarazzjoni ta' paternità.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Il-kawża hija personali u tista' ssir biss mill-persuna intitolata għall-manteniment (ara b'mod partikolari l-Artikolu 337 tal-Kodiċi Ċivili). It-talba ssir lill-qorti mir-rikorrent personalment jew mill-avukat tiegħu (ara b'mod partikolari l-Artikoli 1253 ter, 1254 u 1320 tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

Jekk ir-rikorrent ma jkollux kapaċità ġuridika, jaġixxu f'ismu r-rappreżentanti legali tiegħu (missier, omm, tutur, rappreżentant statutorju).

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-Kummissarju tal-Ġustizzja għandu ġuriżdizzjoni ġenerali fuq il-kwistjonijiet ta' manteniment (l-Artikolu 591(7) tal-Kodiċi Ġudizzjarju) iżda hemm eċċezzjonijiet. F'dawk iċ-ċirkostanzi, il-kawża trid titressaq fil-qorti tad-domiċilju tar-rikorrent, ħlief f'każ ta' talbiet għat-tnaqqis jew il-kanċellament tal-manteniment (l-Artikolu 626 tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

Il-president tal-qorti tal-familja (l-Artikolu 338 tal-Kodiċi Ċivili) għandu ġuriżdizzjoni fuq proċedimenti mressqa minn minuri kontra persuna li kellha relazzjoni ma' ommu matul il-perjodu ġuridiku ta' konċepiment (l-Artikolu 336 tal-Kodiċi Ċivili).

Ħlief f'każ ta' miżuri interim u urġenti, il-kwistjonijiet dwar is-setgħa tal-ġenituri jaqgħu taħt il-ġuriżdizzjoni tal-qorti tal-minorenni (l-Artikolu 387 bis tal-Kodiċi Ċivili) tal-post tar-residenza tal-ġenituri, tuturi jew persuni bil-kustodja tat-tfal (l-Artikolu 44 tal-Liġi tat-8 ta' April 1965 dwar il-protezzjoni taż-żgħażagħ, il-kura tal-minorenni li wettqu reat u l-kumpens għad-dannu kkawżat mid-dannu).

F'każ ta' kunflitt bejn il-konjuġi qabel il-proċedimenti ta' divorzju, it-talbiet isiru lill-Kummissarju tal-Ġustizzja (l-Artikolu 594(19) tal-Kodiċi Ġudizzjarju) tal-post fejn kienet tinsab l-aħħar dar matrimonjali (l-Artikolu 628(2) tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

Hekk kif jiġi ppreżentat ir-rikors ta' divorzju minħabba t-tkissir irrimedjabbli taż-żwieġ, il-president tal-qorti tal-familja jkollu ġuriżdizzjoni (l-Artikolu 1280 tal-Kodiċi Ġudizzjarju) sakemm jinħall iż-żwieġ. Madankollu, l-approvazzjoni tal-ftehimiet ta' manteniment milħuqa mill-partijiet hija r-responsabbiltà tal-qorti li tkun qiegħda tisma' l-mertu tal-kawża (l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 1256 tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

Il-Kummissarju tal-Ġustizzja u l-qorti tal-familja jkollhom ġuriżdizzjoni wara s-sentenza finali ta' divorzju. Il-president tal-qorti tal-familja jżomm il-ġuriżdizzjoni tiegħu għall-ordnijiet provviżorji f'każijiet urġenti (l-Artikolu 584 tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

Mill-1 ta' Settembru 2014, minbarra l-obbligi ta' manteniment marbuta mal-introjtu għall-integrazzjoni soċjali, it-talbiet kollha marbuta mal-obbligi ta' manteniment jaqgħu taħt il-ġuriżdizzjoni tal-qorti tal-familja (l-Artikolu 572 bis (7) tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

Mill-1 ta' Settembru 2014, it-talbiet bejn partijiet li huma (jew kienu) miżżewġa jew li huma (jew kienu) koabitanti legali u t-talbiet għall-manteniment marbuta ma' tfal taż-żewġ partijiet jew tfal b'relazzjoni ma' ġenitur wieħed biss rikonoxxuta, jsiru lill-qorti li diġà tkun qiegħda tisma' talba (l-Artikolu 629 bis (1) tal-Kodiċi Ġudizzjarju). Dik il-qorti hija l-qorti tad-domiċilju tal-minuri (jew, fin-nuqqas, tal-post ta' residenza abitwali tagħhom) għal talbiet marbuta mal-manteniment ta' minuri li għandu kapaċità ġuridika. Jekk il-partijiet ikollhom diversi tfal, ikollha ġuriżdizzjoni għat-talbiet kollha l-qorti li titressaq quddiemha l-ewwel talba (l-Artikolu 629 bis (2) tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

Jekk l-obbligi ta' manteniment jikkonċernaw kredituri oħra tal-manteniment, il-kawża titressaq quddiem il-qorti tal-aħħar domiċilju tal-konvenut jew il-post fejn kienet l-aħħar dar matrimonjali jew konġunta (l-Artikolu 629 bis (4) tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Ara l-mistoqsija 4. Skont il-kawża mressqa, it-talba ssir permezz ta' ċitazzjoni tal-bailiff jew b'rikors. Il-preżenza ta' avukat mhix obbligatorja.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Il-proċedimenti legali jsiru bi ħlas. Ma tistax issir stima tal-ispejjeż totali; dawn jiddependu mill-proċedimenti, l-ispejjeż legali u l-ispejjeż tad-difiża jekk jitqabbad avukat. Japplikaw ir-regoli tal-liġi ordinarja għall-ħlas tal-ispejjeż tal-proċedimenti mill-għajnuna legali (Ara Għajnuna Legali - il-Belġju).

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

• Tipi ta' għajnuna:

L-għajnuna tieħu l-forma ta' manteniment. F'ċerti każijiet il-manteniment jista' jiġi kapitalizzat (l-Artikolu 301(8) tal-Kodiċi Ċivili). F'każijiet eċċezzjonali dan jista' jitħallas in natura (l-Artikolu 210 tal-Kodiċi Ċivili).

• L-evalwazzjoni u l-indiċjar tal-għajnuna

M'hemmx skala. Il-manteniment jingħata biss proporzjonalment skont il-bżonn tar-rikorrent u ċ-ċirkostanza finanzjarji tal-persuna responsabbli mill-ħlas (l-Artikoli 208 u 209 tal-Kodiċi Ċivili).

L-obbligu tal-missirijiet u l-ommijiet (l-Artikolu 203 tal-Kodiċi Ċivili) jiġi determinat proporzjonalment skont il-mezzi tagħhom u jrid ikopri l-akkomodazzjoni, il-manteniment, is-saħħa, is-superviżjoni, l-edukazzjoni u t-taħriġ u l-iżvilupp tat-tfal tagħhom (sakemm ilestu mill-edukazzjoni u t-taħriġ tagħhom). Dak il-manteniment jieħu l-forma ta' kontribuzzjoni fissa fix-xahar lill-ġenitur "bil-kustodja".

L-omm u l-missier jistgħu jaġixxu f'isimhom biex jitolbu kontribuzzjoni mingħand xulxin lejn l-ispejjeż tal-akkomodazzjoni, għajxien, eċċ (l-Artikolu 203 bis (2) tal-Kodiċi Ċivili).

L-ammont ta' manteniment pagabbli minn persuna li kellha relazzjoni ma' omm il-wild matul il-perjodu tal-konċepiment jiġi determinat mill-bżonnijiet tat-tfal u l-mezzi, il-kapaċitajiet u ċ-ċirkostanzi soċjali tad-debitur (l-Artikoli 336, 339 u 203 bis tal-Kodiċi Ċivili).

Il-liġi tawtorizza lill-konjuġi li għaddejjin minn proċedimenti ta’ divorzju biex jaslu għal ftehim dwar l-għoti ta’ manteniment, l-ammont tiegħu u l-arranġamenti għar-reviżjoni tal-ammont miftiehem (l-Artikolu 301(1) tal-Kodiċi Ċivili, u l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 1256 u l-Artikolu 1288(4) tal-Kodiċi Ġudizzjarju). Madankollu, il-qorti li qed tisma’ l-kawża tista’ tirrifjuta li tapprovahom jekk b’mod ċar imorru kontra l-aħjar interessi tat-tfal (it-tieni paragrafu tal-Artikolu 1256, it-tieni u l-ħames paragrafi tal-Artikolu 1290 tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

F'każ ta' ftehim bil-qorti, il-qorti li tiddeċiedi in concreto dwar l-ammont ta' manteniment trid, madankollu, tapplika kriterji u limiti fil-kalkoli tagħha. Fil-prinċipju l-manteniment irid ikopri mill-inqas il-"bżonnijiet" tal-benefiċjarju (l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 301(3) tal-Kodiċi Ċivili).

F'kull każ l-ammont tal-manteniment ma jistax jaqbeż terz l-introjtu tal-konjuġi li jrid iħallas (l-aħħar sentenza tal-Artikolu 301(3) in fine tal-Kodiċi Ċivili). Il-perjodu li fih għandu jitħallas il-manteniment huwa limitat għal kemm dam iż-żwieġ. F'ċirkostanzi eċċezzjonali l-perjodu li fih għandu jitħallas il-manteniment jista' jiġi estiż mill-qorti (l-Artikolu 301(4) tal-Kodiċi Ċivili).

L-indiċjar huwa awtomatiku fil-każ ta' divorzju minħabba t-tkissir irrimedjabbli taż-żwieġ u l-ħlas tal-manteniment mill-ġenituri. Fil-prinċipju l-indiċi ta' referenza huwa l-indiċi tal-prezzijiet għall-konsumatur, iżda skont il-liġi l-qorti tista' tapplika sistema ta' aġġustament differenti għall-għoli tal-ħajja (l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 301(6) u l-Artikolu 203(4)(1) tal-Kodiċi Ċivili), u l-partijiet jistgħu jidderogaw minnha permezz ta' ftehim (l-Artikolu 203 quater (1) tal-Kodiċi Ċivili).

Bil-liġi l-manteniment jista' jiżdied, jitnaqqas jew jiġi kkanċellat fuq talba ta' waħda mill-partijiet, abbażi tar-raġunijiet ġenerali previsti fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 301(7) tal-Kodiċi Ċivili u l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 1293 tal-Kodiċi Ġudizzjarju.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment jitħallas lill-kreditur jew lir-rappreżentant tiegħu permezz ta' ħlas fix-xahar. F'ċerti każijiet dan jista' jiġi kkapitalizzat (ara l-mistoqsija 8).

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Kreditur b'titolu eżekuttiv jista' jeżegwixxi t-talba tiegħu. Skont ċerti kundizzjonijiet, jista' jinħareġ mandat ta' qbid fuq il-proprjetà mobbli jew immobbli tad-debitur tal-manteniment li ma jħarisx id-deċiżjoni tal-manteniment (l-Artikolu 1494 tal-Kodiċi Ġudizzjarju). Mandat ta' sekwestru jista' jinħareġ ukoll kontra parti terza, bħall-impjegatur tad-debitur (l-Artikolu 1539 tal-Kodiċi Ġudizzjarju). Barra minn hekk, f'ċerti ċirkostanzi il-kredituri tal-manteniment li għad ma għandhomx f'idejhom titolu eżekuttiv jistgħu jitolbu għal ordni ta' sekwestru biex jissalvagwardjaw id-drittijiet tagħhom għal manteniment futur (l-Artikolu 1413 tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

Twaqqaf mekkaniżmu ssimplifikat ta' eżekuzzjoni, jiġifieri sekwestru, li fih il-kreditur huwa awtorizzat jirċievi l-introjtu tad-debitur jew xi somom oħra pagabbli direttament minn parti terza, sa ċerti limiti. Is-sekwestru japplika għall-obbligi ta' manteniment statutorji bejn konjuġi jew ekskonjuġi (l-Artikoli 220(3), 221, 223 u 301(11) tal-Kodiċi Ċivili u l-Artikolu 1280 tal-Kodiċi Ġudizzjarju), għall-obbligi għall-għajxien, edukazzjoni u taħriġ tat-tfal - inkluż il-proċedimenti bejn l-omm u l-missier skont l-Artikolu 203 bis tal-Kodiċi Ċivili - u għall-obbligi ta' manteniment statutorji bejn l-axxendenti u d-dixxendenti (l-Artikolu 203 ter tal-Kodiċi Ċivili).

Fl-aħħar nett, fil-Kodiċi Kriminali hemm Artikolu dwar l-abbandun tal-familja (l-Artikolu 391 bis tal-Kodiċi Kriminali), fejn kull min jiġi ordnat iħallas il-manteniment mill-qorti u bi ħsieb ma jħallsux għal aktar minn xahrejn jiġi mfittex bil-qorti.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

L-Artikolu 2277 tal-Kodiċi Ċivili jipprovdi illi l-arretrati tal-manteniment jiġu preskritti wara ħames snin.

L-għoti tal-manteniment mill-qrati huwa suġġett għal preskrizzjoni ta' għaxar snin (l-Artikolu 2262 bis tal-Kodiċi Ċivili).

Dan il-perjodu jiġi sospiż bejn il-konjuġi matul iż-żwieġ (l-Artikolu 2253) u interrott bin-notifika ta' ċitazzjoni tal-qorti, ordni għal ħlas jew sekwestru (l-Artikoli 2244 u 2248) u bil-preżentata ta' sottomissjonijiet mill-kreditur u l-ħlas mid-debitur.

Normalment, skont l-Artikoli 7 u 8 tal-Att dwar l-Ipoteki tas-16 ta' Diċembru 1851, id-debituri jridu jissodisfaw l-obbligi tagħhom bl-assi kollha tagħhom.

Madankollu, skont l-Artikolu 1408 tal-Kodiċi Ġudizzjarju ċerta propjetà personali u tanġibbli meħtieġa għall-ħajja ta' kuljum tad-debitur u tal-familja tiegħu, għax-xogħol tiegħu jew għall-edukazzjoni jew taħriġ tad-debitur jew tat-tfal tiegħu li jgħixu taħt l-istess saqaf hija eżenti mit-talbiet tal-kredituri.

Skont l-Artikolu 1409(1) tal-Kodiċi Ġudizzjarju, l-introjtu mill-impjieg u minn attivitajiet oħra huwa parzjalment eżenti mill-qbid u mis-sekwestru.

Madankollu l-Artikolu 1412 tal-Kodiċi Ġudizzjarju jipprovdi illi, l-ewwel nett, ir-regoli tal-immunità mill-qbid ma jistgħux jiġu eżegwiti kontra kreditur tal-manteniment u, it-tieni nett, illi dik il-persuna għandha prijorità assoluta fuq il-kredituri l-oħra tad-debitur. Jekk, minkejja dan, jintalab mandat ta' qbid tal-assi ta' persuna li d-dejn tagħha diġà ġie ssekwestrat jew maqbud, il-qorti tista' tqis il-pożizzjoni globali tad-debitur u l-bżonnijiet tal-kredituri tiegħu, b'mod partikolari rigward il-manteniment, u taqsam is-somom maqbuda jew sekwestrati b'mod indaqs bejniethom (il-ħames paragrafu tal-Artikolu 1390 bis tal-Kodiċi Ċivili).

Id-debituri falluti huma eliġibbli għal proċeduri tas-saldu tad-dejn (l-Artikoli 1675/2 et seq. tal-Kodiċi Ġudizzjarju). F'dak il-kuntest il-qorti tista' tiddeċiedi, fejn xieraq, illi tikkanċella d-dejn, inklużi l-arretrati tal-manteniment iżda mhux dawk li jikkonċernaw dejn marbut mal-manteniment.

Jista' jinħareġ mandat ta' sekwestru sabiex jiġi garantit il-ħlas tal-manteniment bil-quddiem hekk kif jasal iż-żmien biex jitħallas (it-tieni paragrafu tal-Artikolu 1494 tal-Kodiċi Ġudizzjarju).

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Jekk il-kredituri tal-manteniment ma jirnexxilhomx jiksbu l-ħlas minkejja l-miżuri msemmija hawn fuq, jistgħu immorru għand id-Dipartiment għat-Talbiet ta' Manteniment (Service des créances alimentaires) (fi ħdan is-Servizz Finanzjarju Pubbliku Federali) li huwa responsabbli għall-għotjiet ta' ħlasijiet bil-quddiem ta' pagamenti ta' manteniment speċifiċi u l-ġbir jew irkupru tal-għotjiet bil-quddiem u l-bilanċ u l-arretrati tal-manteniment li jridu jħallsu d-debituri.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Id-Dipartiment għat-Talbiet ta' Manteniment jista' jidher għad-debituri u jħallas il-manteniment jew parti minnu minflokhom. Id-Dipartiment jitlob lid-debituri biex iħallsu l-manteniment u l-arretrati f'daqqa. Id-debituri jew iħallsu l-manteniment volontarjament lid-Dipartiment jew jiġi eżegwit l-irkupru. Fit-tieni każ, m'hemmx garanzija tar-riżultat. Dan jiddependi miċ-ċirkostanzi finanzjarji tad-debitur.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

L-Awtorità Ċentrali indikata skont il-Konvenzjoni ta' New York tal-20 ta' Ġunju 1956 dwar l-Irkupru ta' Manteniment Barra l-Pajjiż, ir-Regolament tal-Kunsill Nru 4/2009 tat-18 ta' Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment u l-Konvenzjoni tal-Aja tat-23 ta' Novembru 2007 dwar l-Irkupru Internazzjonali ta’ Manteniment għat-Tfal u Forom Oħrajn ta’ Manteniment tal-Familja hija:

Is-Servizz Pubbliku Federali tal-Ġustizzja (Service public fédéral Justice)

Id-Dipartiment għall-Kooperazzjoni Ġudizzjarja Internazzjonali fi Kwistjonijiet Ċivili

(Service de coopération judiciaire internationale en matière civile)

Boulevard de Waterloo, 115

1000 Brussels

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Ir-rikorrent jew il-konsulent legali tiegħu jistgħu jikkuntattjaw id-dipartiment bil-posta, bit-telefown (+32 (0)2 542 65 11), faks (+32 (0)2 542 70 06) jew posta elettronika aliments@just.fgov.be jew alimentatie@just.fgov.be).

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Ir-rikorrenti residenti f'pajjiż barra l-Belġju jridu jikkuntattjaw lill-Awtorità Ċentrali ta' pajjiżhom li hija responsabbli mill-implimentazzjoni tal-Konvenzjonijiet jew Regolament imsemmija hawn fuq. Ma jistgħux jagħmlu kuntatt dirett ma' korp jew awtorità Belġjana.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Tweġiba negattiva (ara hawn fuq).

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Meta ssir talba lill-Awtorità Ċentrali, hija tivverifika fejn jinsab id-debitur u/jew l-assi tiegħu fil-Belġju, u fejn xieraq, tgħaddi l-każ lill-Uffiċċju tal-Għajnuna Legali bil-ġuriżdizzjoni territorjali. Meta ssir talba għall-manteniment tat-tfal permezz tal-Awtoritajiet Ċentrali, l-għajnuna legali tingħata mingħajr ma ssir verifika tal-mezzi tal-benefiċjarju. L-għajnuna tkopri t-tariffi tal-avukat u l-ispejjeż tal-proċedimenti.

F'każijiet oħra, ir-rikorrenti li jkollhom bżonn l-għajnuna legali għandhom imorru għand l-Awtorità Ċentrali, skont id-Direttiva 2002/8/KE.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-irwol prinċipali tal-Awtorità Ċentrali huwa li tagħti informazzjoni dwar kif jaħdem ir-Regolament, kemm fis-sistema tagħha stess u f'dik tal-Istat rikjest. L-Awtorità Ċentrali għandha riżorsi li jippermettulha ssib lid-debitur jew lill-kreditur direttament jew indirettament u biex tikseb informazzjoni rilevanti dwar l-introjtu u/jew l-assi tad-debitur jew kreditur.

Isir sforz biex jintlaħaq ftehim bonarju flimkien mal-proċedimenti l-qorti bi skambju tal-osservazzjonijiet taż-żewġ partijiet u b'mod aktar partikolari rigward il-parti rikjesta matul is-seduti ta' smigħ mill-awtoritajiet ġudizzjarji. Jekk ikun meħtieġ l-Awtorità Ċentrali tipprovdi segwitu sabiex tħeġġeġ l-eżekuzzjoni kontinwa tad-deċiżjonijiet ta' manteniment.

L-Awtorità Ċentrali tista' tgħin fil-kumpilazzjoni tal-provi dokumentarji u t-trażmissjoni u n-notifika ta' dokumenti billi tagħti informazzjoni dwar id-dispożizzjonijiet tal-liġi domestika li japplikaw u dwar ir-regoli għall-implimentazzjoni tal-istrumenti internazzjonali fis-seħħ.

Jistgħu jittieħdu miżuri provviżorji neċessarji maħsuba biex jassiguraw is-suċċess ta' talba pendenti għall-manteniment bis-setgħa mogħtija mill-Awtorità Ċentrali lir-rappreżentant tar-rikorrent fil-qrati Belġjani.

F'każ ta' bżonn, l-Awtorità Ċentrali tista' tipprovdi lill-parti rikjedenti b'informazzjoni dwar il-proċeduri li jridu jsiru biex tiġi stabbilita l-paternità tat-tfal rigward il-missier putattiv.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

L-obbligu ta' manteniment huwa l-obbligu ta' membru wieħed tal-familja sabiex jipprovdi lil membru ieħor tal-familja bil-mezzi ta' għajxien. Dan huwa statutorju, jiġifieri ġeneralment applikabbli skont il-liġi, suġġett għal ċerti kundizzjonijiet, aktar milli skont il-ftehim bejn il-partijiet. Dan huwa personali u jintemm mal-mewt tal-persuna intitolata għalih.

Persuna tkun intitolata għal manteniment jekk ma tkunx kapaċi taħdem u ma għandhix il-mezzi biex tmantni lilha nfisha.

Il-manteniment jista' jintalab mill-persuna intitolata għalih mill-persuni li ġejjin u fl-ordni li ġej: il-konjuġi jew l-ekskonjuġi; it-tfal; il-ġenituri; it-tfal tat-tfal u l-proneputijiet; l-aħwa; in-nanniet u l-qraba tal-axxendenti. Jekk il-persuni fl-ewwel linja mhumiex f'miżura li jipprovdu l-manteniment, il-manteniment isir dovut mill-persuni tal-linja segwenti.

Meta persuna hija taħt obbligu li tmantni numru ta' persuni, il-manteniment isir dovut fl-ordni segwenti (għall-esklużjoni ta' dawk aktar 'l isfel fil-lista): it-tfal, il-konjuġi jew l-ekskonjuġi, il-ġenituri, in-nanniet jew il-proneputijiet, l-aħwa, in-nanniet u l-qraba tal-axxendenti.

F'każ ta' divorzju, il-konjuġi bla tort biss huwa intitolat għal manteniment.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Il-ġenituri jridu jħallsu l-manteniment għat-tfal minorenni tagħhom taħt l-età ta' 18-il sena, irrispettivament minn jekk humiex kapaċi jaħdmu jew għandhomx il-mezzi ta' għajxien proprji tagħhom. Fil-każ ta' tfal li qabżu t-18-il sena, il-ġenituri jridu jħallsu l-manteniment jekk it-tfal mhumiex kapaċi jmantnu lilhom nfushom permezz tas-salarju tagħhom jew mill-proprjetà tagħhom meta jkunu jistudjaw regolament fi skola sekondarja (sal-età ta' 20 sena), f'kulleġġ għal edukazzjoni postsekondarja jew f'università (sal-età ta' 25 sena), iżda biss jekk il-pagament tal-manteniment ma jikkawżax piż eċċessiv fuq il-ġenituri.

Il-manteniment jitħallas lil adult biss jekk ma jkunx jista’ jaħdem u ma jkunx jista’ jibqa’ jgħix abbażi tal-proprjetà tiegħu.

Il-manteniment għal ekskonjuġi huwa pagabbli għal massimu ta' tliet snin mix-xoljiment taż-żwieġ, sakemm il-partijiet ma jablux dwar perjodu itwal, u jintemm jekk il-konjuġi li jirċievi l-manteniment jerġa' jiżżewweġ. Il-Qorti tista’ testendi l-perjodu jekk min jitħallas il-manteniment ikun f’sitwazzjoni ta’ tbatija partikolari u min iħallas il-manteniment ikun jista’ jħallas il-manteniment mingħajr diffikultà partikolari.

Kull persuna tista’ titlob manteniment mhux biss b’effett immedjat imma wkoll retroattivament, għal perjodu sa sena qabel ma jitressaq ir-rikors.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

It-talbiet tal-manteniment isiru lill-qorti, irrispettivament min-natura tagħhom, l-ammont tal-manteniment, il-persuna li qegħdha titlob il-manteniment u l-persuna li mingħandha qiegħed jintalab il-manteniment. Il-qorti distrettwali (rayonen sad) hija kompetenti. Il-ġurisdizzjoni ġeografika hija tal-qorti tal-post ta' residenza tal-parti attriċi jew tal-intimat; il-parti attriċi tista' tagħżel liema qorti tippreferi minn dawn it-tnejn. Il-proċedura hija permezz ta’ rikors skont il-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili. Rikors awtonomu għal manteniment jiġi eżaminat skont il-proċedura mħaffa, jiġifieri f’perjodu ta’ żmien iqsar.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

It-talbiet tal-manteniment għall-minuri isiru minn ġenitur li għandu l-kustodja jew it-tutur.

It-talbiet għall-manteniment għall-minuri bejn l-14 u t-18-il sena isiru mill-minuri nnifsu, bl-għarfien u bil-kunsens tal-ġenitur li għandu l-kustodja jew it-tutur.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-qorti b’ġuriżdizzjoni internazzjonali

tiġi determinata skont ir-regoli stabbiliti mill-KMCP, it-trattati internazzjonali bilaterali, jew ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, jekk applikabbli.

Skont il-KMCP, meta jitressaq rikors għal manteniment f’każ matrimonjali, jiġifieri bħala parti mill-petizzjoni ta’ divorzju, il-qrati tal-Bulgarija għandhom ġuriżdizzjoni fuq ir-rikorsi għal manteniment u l-petizzjonijiet matrimonjali jekk wieħed mill-konjuġi huwa ċittadin Bulgaru jew huwa abitwalment residenti fil-Bulgarija. Il-każijiet dwar il-manteniment ta' ekskonjuġi huma ta' kompetenza tal-qrati li huma kompetenti biex jisimgħu l-każijiet ta' divorzju. Il-qrati tal-Bulgarija għandhom ġuriżdizzjoni fuq każijiet ta’ manteniment fejn il-konvenut huwa abitwalment residenti fil-Bulgarija, fejn ir-rikorrent huwa ċittadin Bulgaru jew huwa abitwalment residenti fil-Bulgarija.

Fil-każijiet imsemmija hawn fuq, il-liġi Bulgara hija applikabbli skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fir-risposti għad-domandi 18, 19 u 20.

Fejn jiġi ddeterminat li l-qorti Bulgara għandha ġuriżdizzjoni internazzjonali, qorti distrettwali għandha ġuriżdizzjoni naturali. Il-ġurisdizzjoni ġeografika hija tal-qorti tal-post ta' residenza tal-parti attriċi jew tal-intimat; il-parti attriċi tista' tagħżel liema qorti tippreferi minn dawn it-tnejn.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

It-talbiet tal-manteniment isiru lill-qorti, irrispettivament min-natura tagħhom, l-ammont tal-manteniment, il-persuna li qegħdha titlob il-manteniment u l-persuna li mingħandha qiegħed jintalab il-manteniment. L-involviment ta’ avukat huwa fakultattiv.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Ir-rikorrenti fil-kawżi ta' manteniment huma eżentati mit-taxxi tal-Istat. Meta tiddeċiedi dwar talba għal manteniment, il-qorti tordna lill-intimat sabiex iħallas it-taxxi tal-Istat u l-ispejjeż sofruti mir-rikorrent fil-proċedimenti.

Titħallas tariffa statutorja biss f’każijiet fejn ir-rikorrent ikun l-individwu li għandu jagħti l-manteniment u huwa jew hija j/titlob tnaqqis fl-ammont tal-manteniment.

Ir-rappreżentanza legali mhijiex meħtieġa f'każijiet ta' manteniment.

Il-partijiet tal-każ jistgħu jiksbu għajnuna legali skont it-termini ġenerali previsti għall-għoti tagħha. Dawn tal-aħħar huma stabbiliti fl-Att dwar l-Għajnuna Legali (Zakon za Pravnata Pomosht).

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

L-ammont tal-manteniment huwa ddeterminat skont il-bżonnijiet tal-persuna li hija intitolata għall-manteniment u l-possibiltajiet tal-persuna li trid tħallsu. L-ammont minimu tal-manteniment dovut minn ġenitur għat-tfal minuri tiegħu huwa ekwivalenti għall-kwart tas-salarju minimu kif stabbilit mill-Kunsill tal-Ministri (għall-2019, l-ammont minimu ta’ manteniment għal minuri huwa ta’ BGN 140). L-ammont tal-manteniment huwa ddeterminat mill-qorti skont il-bżonnijiet tat-tfal u l-mezzi tal-ġenitur.

Fuq talba tal-ġenitur, il-qorti tista’ tiddetermina suppliment għall-manutenzjoni stabbilita biex tkopri l-ħtiġijiet esklussivi tat-tfal sa ammont li l-ġenitur jista’ jħallas mingħajr diffikultà partikolari. Fuq talba ta' waħda mill-partijiet, l-ordni tal-manteniment jista' jiġi emendat jew irrevokat jekk ikun hemm bdil fiċ-ċirkustanzi. Għal darba oħra, il-qorti trid tiġi avviċinata għal tibdil fl-ammont.

Il-manteniment jitħallas kull xahar. L-interessi legali huma dovuti fuq pagamenti tardivi.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment jitħallas personalment lill-persuna intitolata għalih. Fil-każ ta' minuri bejn l-14 u t-18-il sena, dan jitħallas lilu speċifikament iżda bl-għarfien u l-kunsens tal-ġenitur li għandu l-kustodja tal-minuri.

Il-manteniment tal-minuri taħt l-14-il sena jitħallas lill-ġenitur li għandu l-kustodja jew it-tutur.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Il-manteniment jitħallas kull xahar. L-interessi legali huma dovuti fuq pagamenti tardivi.

Id-deċiżjonijiet definittivi tal-qorti għandhom ikunu eżegwiti skont il-kundizzjonijiet u l-proċeduri previsti fil-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili (Grazhdanski Protsesualen Kodeks).

In-nuqqas ta’ ħlas tal-manteniment jikkostitwixxi reat kriminali fil-każijiet previsti fl-Artikolu 183 tal-Kodiċi Kriminali (Nakazatelen kodeks).

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

L-eżekuzzjoni ssir minn marixxall tal-istat jew privat skont l-għażla tal-kreditur.

Il-marixxalli tal-istat jaħdmu għas-servizz ta' eżekuzzjoni ta' qorti distrettwali (rayonen sad) u l-qasam ta' operazzjoni tagħhom jikkoinċidi mal-ġurisdizzjoni ġeografika tal-qorti.

Il-marixxalli privati joperaw fil-ġurisdizzjoni ġeografika tal-qorti provinċjali rilevanti (okrazhen sad).

Skont l-Artikolu 149 tal-Kodiċi tal-Familja, l-itwal perjodu li għalih jista’ jintalab manteniment retroattiv huwa sena qabel ma jitressaq ir-rikors. Ladarba l-obbligu ta’ manteniment ikun ġie determinat f’termini ta’ raġunijiet u ammont, b’deċiżjoni tal-qorti, dan jiġi estint skont ir-regoli ġenerali applikabbli għall-preskrizzjoni estintiva: l-Artikoli 110 sa 120 tal-Att dwar l-Obbligi u l-Kuntratti (Zakon za zadalzheniyata i dogovorite).

Ara t-Taqsima tal-Eżekuzzjoni tas-sentenzi.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

L-Att dwar il-Protezzjoni ta-Tfal (Zakon za Zakrila na Deteto) jipprovdi għal numru ta' miżuri ta' protezzjoni, inkluż billi t-tfal u l-ġenituri jinżammu informati bid-drittijiet u l-obbligi tagħhom, u billi jiġi żgurat l-għoti tal-għajnuna legali mill-Istat. Skont l-Artikolu 15 tal-Att dwar il-Protezzjoni ta-Tfal, it-tfal huma intitolati għall-għajnuna legali u għall-appelli fil-proċedimenti kollha li jaffettwaw id-drittijiet u l-interessi tagħhom. L-għajnuna legali hija pprovduta mill-Uffiċċju għall-Għajnuna Legali Nazzjonali.

L-Att dwar l-Avukatura (Zakon za Advokaturata) jipprevedi espressament li avukat Bulgaru jew tal-UE jista' jipprovdi għajnuna legali b'xejn u assistenza lil persuni li huma intitolati għal manteniment. Fit-tali każ, jekk il-parti li qegħdha toġġezzjona hija ordnata tħallas l-ispejjeż fil-proċedimenti, l-avukat jista' jitlob xi onorarji, li jiġu stabbiliti mill-qorti.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Meta jiġi stabbilit fi proċedimenti ta’ eżekuzzjoni li l-individwu li jrid jagħti manteniment ma għandux dħul u ma għandux proprjetà, il-manteniment mogħti jitħallas mill-Istat f’isem dak l-individwu abbażi ta’ xi kundizzjonijiet u proċedura stabbilita minn regolament maħruġ mill-Kunsill tal-Ministri. F’tali każ, il-manteniment imħallas mill-Istat ikun f’ammont stabbilit fid-deċiżjoni tal-qorti iżda ma jistax jaqbeż l-ammont massimu stabbilit kull sena mill-Att dwar il-Baġit Statali tar-Repubblika tal-Bulgarija (Zakon za darzhavniya byudzhet na Republika Balgaria).

Skont il-proċedura ta' assistenza soċjali, l-istat jieħu ħsieb in-nies fil-bżonn meta ħadd mhuwa responsabbli biex jipprovdi manteniment skont il-liġi jew ħadd mhuwa kapaċi jipprovdi manteniment.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva, skont il-proċedura prevista fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment. Ir-Repubblika tal-Bulgarija hija parti wkoll f'numru ta' konvenzjonijiet ta' għajnuna legali reċiproka bejn il-pajjiżi, inkluż dawk li mhumiex Stati Membri tal-UE. Il-Ministeru tal-Ġustizzja hija l-awtorità ċentrali skont dawn il-konvenzjonijiet u f'din il-kapaċità jipprovdi assistenza dwar talbiet miċ-ċittadini.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Il-Ministeru tal-Ġustizzja hija l-awtorità ċentrali u jista' jiġi kkuntattjat skont id-dettalji ta' hawn taħt:

Ministry of Justice
Ul. Slavyanska 1

1040 Sofia
Bulgaria
Telefown: (+359 2) 92 37 555
Faks: (+359 2) 987 0098 
Persuna ta' kuntatt:

Е_Gyurova@justice.government.bg

M_Parvanova@justice.government.bg

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva, skont il-proċedura prevista fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment. Jekk ir-rikorrent jinsab f'pajjiż li miegħu r-Repubblika tal-Bulgarija kkonkludiet konvenzjoni ta' għajnuna legali reċiproka, ir-rikorrent jista' jitlob l-għajnuna mill-Ministeru tal-Ġustizzja bħala awtorità ċentrali abbażi ta' dik il-konvenzjoni.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Skont il-proċedura prevista fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, jew skont il-proċedura prevista fil-konvenzjoni ta' għajnuna legali reċiproka.

Ara iktar 'il fuq għad-dettalji ta' kuntatt tal-Ministeru tal-Ġustizzja bħala Awtorità Ċentrali.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva, ir-Repubblika tal-Bulgarija hija marbuta bil-Protokoll tal-Aja tal-2007.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Ara r-risposta aktar 'il fuq.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ir-regoli applikabbli huma previsti fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, u fl-Artikoli 627a sa 627ċ tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili (fis-seħħ mit-18 ta' Ġunju 2011).

Meta tingħata deċiżjoni fi Stat Membru li huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, ir-rikors għal eżekuzzjoni tad-deċiżjoni abbażi tad-dokumenti msemmija fl-Artikolu 20 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 jiġi ppreżentat fil-qorti provinċjali tad-domiċilju tad-debitur jew tal-post ta' eżekuzzjoni tal-obbligu. Id-digriet ta' rifjut jew ta' sospensjoni tal-eżekuzzjoni fis-sens tal-Artikolu 21 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 jingħata mill-qorti provinċjali.

Ir-rikors għal eżekuzzjoni ta' deċiżjoni jew ta' att ieħor mogħti fi Stat Membru li mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007 jiġi ppreżentat fil-qorti provinċjali tad-domiċilju tad-debitur jew tal-post ta' eżekuzzjoni tal-obbligu. Ma tintalabx kopja tar-rikors għan-notifika lid-debitur. Il-qorti teżamina r-rikors in camera. Fid-digriet li jilqa' r-rikors, il-qorti tiffissa data ta' skadenza għall-appell skont l-Artikolu 32(5) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009. Ma jistax ikun hemm lok għall-eżekuzzjoni proviżorja tad-digriet li jilqa' r-rikors. Fid-digriet li qiegħed jilqa' r-rikors, il-qorti tagħti wkoll deċiżjoni dwar il-miżuri proviżorji u l-miżuri kawtelatorji mitluba. Id-digriet huwa ekwivalenti għal deċiżjoni mogħtija fi proċedura kontenzjuża. Id-digriet jista' jiġi appellat fuq punti ta' fatt jew punti ta' liġi quddiem il-Qorti tal-Appell ta' Sofia (Sofiyski apelativen sad) skont it-termini u l-modalitajiet previsti fl-Artikolu 32 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009. Id-deċiżjoni tal-Qorti tal-Appell ta' Sofia tista' tiġi appellata fuq punti ta' liġi biss fil-Qorti Suprema ta' Kassazzjoni.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Saru tibdiliet fid-daqs u l-istruttura tal-persunal tad-Direttorat għall-Protezzjoni Legali Internazzjonali Tat-Tfal u tal-Adozzjonijiet Bejn Pajjiż U Ieħor, li d-doveri tiegħu jinkludu t-twettiq tal-attivitajiet assenjati lill-Ministeru tal-Ġustizzja bħala awtorità ċentrali skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment. Id-Direttorat huwa inkarigat li jinteraġixxi mad-Direttorat Ġenerali tar-Reġistrazzjoni Ċivili u s-Servizzi Amministrattivi tal-Ministeru tal-Iżvilupp Reġjonali u tax-Xogħolijiet Pubbliċi, l-Aġenzija Nazzjonali tad-Dħul u l-Uffiċċju Nazzjonali għall-Għajnuna Legali fl-ipproċessar ta' talbiet mill-Istati Membri tal-UE dwar l-obbligi ta' manteniment skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-kunċett tal-"manteniment" ifisser is-somma li persuna tagħti lil oħra biex tissodisfa l-ħtiġijiet leġittima tagħha kollha. Prerekwiżit ewlieni għall-formazzjon u d-dewmien tal-obbligu ta' manteniment skont il-Kodiċi Ċivili huwa l-eżistenza ta' familja jew relazzjoni simili, sew jekk konjugali, ekskonjugali jew ta' parentela f'linja dritta, jew relazzjoni bejn sħab irreġistrati jew ekssħab irreġistrati tal-istess sess.

Il-Kodiċi Ċivili jispeċifika l-gruppi ta' nies meħtieġa li jipprovdu l-manteniment u dawk awtorizzati li jirċevuh kif ġej:

• manteniment bejn il-konjuġi: dan jibda meta jkun kkuntrattat iż-żwieġ u jintemm malli ż-żwieġ jinħall. Il-miżżewġin għandhom obbligu ta' manteniment sal-punt li jiżgura li jkollhom it-tnejn l-istess standard materjali u kulturali, li jiġi mill-istatus ugwali ta' raġel u mara fiż-żwieġ. L-obbligu ta' manteniment bejn il-miżżewġin jieħu preċedenza fuq l-obbligu ta' manteniment bejn il-ġenituri u t-tfal.
• manteniment bejn partijiet minn koppja divorzjata: dan jiġri jekk wieħed mill-koppja divorzjata ma jkunx kapaċi jmantni ruħu u din l-inkapaċità toriġina b'konnessjoni maż-żwieġ u tista' tintalab leġittimament mill-ekskonjuġi, partikolarment fid-dawl tal-età jew l-istat tas-saħħa tal-parti divorzjata fil-mument tad-divorzju jew tat-tmiem tal-kura ta' wild komuni tal-koppja divorzjata. Hija tintemm ladarba l-parti mantnuta terġa' tiżżewweġ jew malli jiskadi l-perjodu stabbilit għall-manteniment għall-koppja miżżewġa (massimu ta' 3 snin).
• manteniment bejn ġenituri u tfal: dan jibda mat-twelid tal-wild u jintemm meta li jkun kapaċi jmantni ruħu jew l-obbligu ta' manteniment jiġi ttrasferit lil ħaddieħor (eż. biż-żwieġ jew ċħid tal-paternità). L-ammont ta' manteniment ikun iddeterminat b'tali mod li jiżgura li l-istandard tal-għajxien tal-ulied ikun sostanzjalment identiku għall-istandard tal-għajxien tal-ġenituri. L-ulied huma obbligati wkoll jipprovdu manteniment xieraq lill-ġenituri, skont il-mezzi tagħhom, u l-istandard tal-għajxien tal-ġenituri ma hemmx għalfejn ikun identiku għall-istandard tal-għajxien ta' wliedhom.
• manteniment bejn qraba fil-linja dixxendentali u axxendentali: dan ikun bejn axxendenti u dixxendenti. L-obbligu ta' manteniment mill-ġenituri lejn uliedhom jipprekludi l-obbligu ta' manteniment min-nanniet jew qraba oħrajn fil-linja axxendentali lejn it-tfal. Qraba iktar distanti ikollhom obbligu ta' manteniment jekk dan ma jkunx jista' jiġi ssodusfat minn qraba eqreb.
• ammont imħallas lil omm waħedha biex ikopri l-manteniment u spejjeż oħra: dan ikun meta omm il-wild ma tkunx miżżewġa ma' missieru. F'dan il-każ, il-missier ikollu jipprovdu manteniment għal perjodu ta' sentejn wara li jitwieled ibnu u li jagħti kontribut raġonevoli għall-ispejjeż marbuta mat-tqala u t-twellid.

L-obbligu ta' manteniment huwa rregolat ukoll mill-Att dwar is-Sħubija Reġistrata. Dan jipprevedi:

• obbligu ta' manteniment reċiproku bejn is-sħab. L-ambitu tal-obbligu ta' manteniment huwa stabbilit biex jiżgura li l-istandard materjali u kulturali taż-żewġ sħab ikun bażikament l-istess;
• obbligu ta' manteniment wara d-dissoluzzjoni tal-koabitazzjoni bejn is-sħab – ekssieħeb li ma jkunx kapaċi jmantni ruħu jista' jitlob lill-ekssieħeb tiegħu jikkontribwixxi ammont raġonevoli ta' għajnuna, fir-rigward tal-kapaċitajiet u l-qagħda finanzjarja tiegħu. Jekk wieħed mill-ekssħab, li ma jkunx ikkontribwixxa għat-tifrik permanenti tas-sħubija, isofri danni serji mit-terminazzjoni tas-sħubija, huwa jkun jista' jingħata manteniment għal perjodu ta' tliet snin bl-istess ammont tal-obbligu ta' manteniment li kien ikun f'każ li s-sħubija ma ntemmietx.

L-obbligu ta' manteniment għal persuna biex tipprovdi għajnuna lil persuna oħra hija stabbilita fil-liġi u ma tistax tiġi ttrasferita, sostitwita jew ċeduta bil-quddiem.

Wieħed mill-prerekwiżiti għall-għoti ta' obbligu ta' manteniment, li japplika f'kull każ meta obbligu ta' manteniment ikun issodisfat, huwa l-konsistenza mal-moralità pubblika.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Il-manteniment jista' jingħata jekk il-benefiċjarju ma jkunx realistikament jista' jmantni ruħu. Il-kapaċità li wieħed imantni ruħu tiġi tradizzjonalment interpretata bħala l-kapaċità li wieħed jiddodisfa l-ħtiġijiet tiegħu (materjali, kulturali, eċċ.). Jekk wild ma jkunx kapaċi jmantni ruħu u jkun jiddependi mill-għajnuna ta' min iħallaslu l-manteniment, l-obbligu ta' manteniment ma jintemmx lanqas meta dan isir adult (pereż. jekk ikompli jistudja), u f'każijiet eċċezzjonali, l-obbligu ta' manteniment jista' jkompli tul ħajjet il-wild u l-ġenituri (pereż. jekk il-wild ikollu diżabilita u qatt mhuwa ħa jkun jista' jmantni ruħu). B'kuntrast ma' dan, l-obbligu ta' manteniment jista' jiskadi anke qabel ma l-wild isir adult jekk huwa jkun kapaċi jmantni ruħu qabel. Għalhekk ma hemmx limitu speċifiku ta' età.

Li wieħed isir maġġorenni huwa importanti f'termini ta' proċedura (pereż. qorti tista' tiddeċiedi dwar il-manteniment ta' wild taħt l-età mingħajr rikors, imma qorti tagħti l-manteniment lil ulied adulti fuq il-bażi ta' rikors).

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Hija biss qorti li tista' tiddeċiedi dwar il-manteniment, fuq il-bażi ta' rikors, filwaqt li qorti tista' tiddeċiedi dwar manteniment ta' wild taħt l-età anke mingħajr rikors.

Minbarra d-dettalji ġenerali, ir-rikors irid ikun fiha l-isem, il-kunjom u l-indirizz tal-partijiet, deskrizzjoni tal-fatti kritiċi, deżinjazzjoni tal-evidenza mressqa mill-attur u din trid turi b'mod ċar it-talbiet tal-attur.

Ir-rikors irid jiġi ppreżentat fil-qorti lokalment kompetenti. Ara l-mistoqsija nru 5.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Ġenitur li jkollu l-kustodja ta' wliedu huwa intitolat jagħmel rikors f'isem uliedu għall-manteniment mingħand il-ġenitur l-ieħor. Huwa jkun jista' jaġixxi wkoll f'isem uliedu bħala tutur jew fiduċjarju. Wild li jkun kiseb kapaċità ġuridika sħiħa jrid jagħmel rikors għall-manteniment f'ismu stess.

Ma jistax jiġi ppreżentat rikors f'isem qarib, ħlief f'każijiet fejn il-persuna ma jkollhiex kapaċità ġuridika sħiħa u l-qorti taħtar tutur minn fost il-qraba tagħha.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-ġuriżdizzjoni (l-awtorità) internazzjonali għal proċedimenti dwar materji relatati ma' obbligi ta' manteniment tiġi vvalutata skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta' Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment ("Ir-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment"): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/CS/TXT/?qid=1409302593149&uri=CELEX:02009R0004-20130701. Dan ir-Regolament huwa bla preġudizzju għall-applikazzjoni ta' trattati internazzjonali li r-Repubblika Ċeka hija parti fihom u li għandhom x'jaqsmu ma' materji rregolati mir-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment. Madankollu, dawn it-trattati japplikaw biss ma' Stati li mhumiex Membri tal-UE (dan jikkonċerna partikolarment it-trattati bilaterali dwar l-assistenza legali konklużi ma' Stati li mhumiex membri tal-UE jew il-Konvenzjoni internazzjonali dwar il-Ġuriżdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tas-sentenzi f'materji ċivili u kummerċjali (Lugano, 30.10.2007) fir-rigward tan-Norveġja, l-Iżvizzera u l-Iżlanda); f'relazzjonijiet bejn l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, ir-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment jieħu preċedenza fuq it-trattati internazzjonali.

Fir-Repubblika Ċeka, il-qrati distrettwali jiddeċiedu fil-proċedimenti relatati mal-obbligi ta' manteniment fl-ewwel istanza.

Il-ġuriżdizzjoni tiġi ddeterminata prinċipalment skont ir-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment, li tieħu preċedenza fuq il-leġiżlazzjoni Ċeka. Skont l-Artikolu 3 tar-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment, l-attur jista', jekk jagħżel li jagħmel dan, jippreżenta rikors fil-qorti

a) fil-post fejn il-konvenut huwa residenti abitwali, jew

b) fil-post fejn il-kreditur huwa residenti abitwali.

Inkella, abbażi tal-applikazzjoni tal-Artikolu 3(c) u (d) tar-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment, il-proċedimenti fir-Repubblika Ċeka jistgħu jinfetħu fil-qorti li jkollha l-ġuriżdizzjoni biex tisma' proċedimenti għad-determinazzjoni tal-paternità jew fil-qorti li jkollha l-ġuriżdizzjoni biex tisma' proċedimenti li jikkonċernaw ir-responsabbiltà tal-ġenituri sakemm dik il-ġuriżdizzjoni ma tkunx ibbażata unikament fuq in-nazzjonalità ta' waħda mill-partijiet.

Skont l-Artikolu 5 tar-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment, il-ġuriżdizzjoni tista' tiġi stabbilita wkoll fuq il-bażi li l-konvenut jidher f'qorti sakemm imbagħad il-konvenut ma jikkontestax il-ġuriżdizzjoni tal-qorti bħala l-ewwel att ġuridiku sussegwenti tiegħu.

In-normi ġuridiċi Ċeki għad-determinazzjoni tal-ġuriżdizzjoni, li japplikaw biss f'każijiet fejn il-ġuriżdizzjoni ma tkunx iddeterminata fuq il-bażi tar-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment (jiġifieri pereżempju f'każ fejn il-ġuriżdizzjoni internazzjonali tal-qorti Ċeka tkun ibbażata fuq l-Artikoli 6 u 7 tar-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment (ġuriżdizzjoni sussidjarja, forum necessitatis) jew fuq trattat internazzjonali ma' Stat li mhux Membru tal-UE), huma kif ġej: għal proċedimenti li jikkonċernaw il-manteniment ta' tifel minorenni, il-qorti ġenerali tat-tifel minorenni għandha l-ġuriżdizzjoni, jiġifieri l-qorti ta' fejn huwa residenti t-tifel minorenni, fuq il-bażi ta' ftehim bejn il-ġenituri jew deċiżjoni tal-qorti jew fatti deċiżivi oħrajn. F'każijiet oħrajn, il-qorti kompetenti tkun il-qorti ġenerali tal-konvenut. Il-qorti ġenerali ta' persuna fiżika hija l-qorti distrettwali tad-distrett fejn ikollha r-residenza tagħha u, jekk ma jkollhiex residenza, il-qorti tad-distrett fejn toqgħod. B'residenza wieħed jifhem post fejn il-persuna tirrisjedi bl-intenzjoni li tibqa' hemm b'mod permanenti (huwa possibbli wkoll li hemm għadd ta' postijiet ta' dan it-tip, u f'dak il-każ il-qorti ġenerali hija dawk il-qrati kollha). Jekk konvenut li jkun ċittadin tar-Repubblika Ċeka, ma jkollu l-ebda qorti ġenerali, jew ma jkollu waħda fir-Repubblika Ċeka, il-qorti kompetenti hija dik tad-distrett fejn kellu l-aħħar residenza magħrufa fir-Repubblika Ċeka. Drittijiet ta' proprjetà jistgħu jiġu invokati kontra persuna li ma jkollha l-ebda qorti kompetenti oħra fir-Repubblika Ċeka fil-qorti tad-distrett fejn ikollha l-proprjetà.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Il-liġi ma tirrikjedix li l-attur ikun rappreżentat. Madankollu, l-attur jista' jieħu d-deċiżjoni li jkun rappreżentat quddiem il-qorti fuq il-bażi ta' prokura mogħtija lil rappreżentant tal-għażla tiegħu, pereżempju avukat.

Persuna fiżika li ma tkunx tista' tidher indipendentement quddiem il-qorti trid tkun rappreżentata minn rappreżentant legali jew tutur. F'każ ta' tifel minorenni, ir-rappreżentanti legali huma l-ġenituri tiegħu.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Proċedimenti dwar materji li jikkonċernaw obbligi ta' manteniment reċiproċi bejn il-ġenituri u wliedhom huma kompletament eżenti mit-tariffi tal-qorti. Fi proċedimenti oħrajn għad-determinazzjoni tal-manteniment, inkluż iż-żieda tiegħu, l-attur huwa eżenti mit-tariffi tal-qorti. Din l-eżenzjoni tapplika wkoll għall-proċedimenti ta' eżekuzzjoni.

Jekk l-attur ikun irrappreżentat minn avukat ikollu jħallas r-rimunerazzjoni tal-avukat skont ir-rata tariffarja (li tista' titniżżel bl-Ingliż mis-sit tal-Kamra tal-Avukati Ċeka: http://www.cak.cz/scripts/detail.php?id=2239) tiegħu – sakemm ma jiftehmux mod ieħor. Jekk ikun iġġustifikat mill-istatus soċjali u finanzjarju tal-attur, u sakemm il-każ ma jkunx arbitrarju jew talba manifestament infondata jew ostruzzjoni ta' drittijiet, il-qorti tista' taħtar rappreżentant bla ħlas jew għal tariffa mnaqqsa jekk dan ikun assolutament neċessarju għall-ħarsien tal-interessi tal-attur; avukat jinħata bħala dan ir-rappreżentant b'ċerti kundizzjonijiet.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-manteniment jitħallas fil-parti l-kbira fi flus kontanti – fi ħlas regolari li jirrikorri kull xahar, u dejjem jitħallas b'xahar bil-quddiem (sakemm il-qorti ma tiddeċidix mod ieħor, jew sakemm il-kreditur ma jaqbilx dwar kundizzjonijiet differenti mal-ġenitur responsabbli), għalkemm jista' jkun ipprovdut f'xi forma oħra, pereżempju billi tiġi pprovduta akkomodazzjoni, ħlas mhux finanzjarju, eċċ.

Minbarra l-istipulazzjoni tal-kundizzjonijiet li jorbtu lill-ġenitur responsabbli, l-obbligu ta' manteniment lill-wild jiddetermina wkoll ir-relazzjonijiet tal-proprjetà u l-bżonnijiet raġonevoli tat-tifel, li jiddependu primarjament mill-età u l-kundizzjoni tas-saħħa tiegħu. Jitqies ukoll il-mod kif il-wild ikun qed iħejji ruħu għall-karriera futura tiegħu, attivitajiet estrakurrikulari, passatempi eċċ. Madankollu, il-prinċipju huwa li l-istandard tal-għajxien tal-wild ikun sostanzjalment identiku għal dak tal-ġenituri. Jekk il-qagħda finanzjarja tal-persuna responsabbli tippermetti dan, it-tfaddil jista' jitqies bħala bżonn raġonevoli tat-tifel. Fid-determinazzjoni tal-ambitu tal-obbligi ta' manteniment tal-ġenituri, il-ġenitur li jkun qed jieħu ħsieb it-tifel u kemm qed jieħu ħsiebu jitqiesu wkoll.

Il-manteniment bejn il-miżżewġin jingħta f'ammont li jiżgura li jkollhom it-tnejn l-istess standard materjali u kulturali, li jiġi mill-istatus ugwali ta' raġel u mara fiż-żwieġ.

Il-manteniment bejn koppja divorzjata jingħata meta parti mill-koppja divorzjata ma tkunx kapaċi tmantni ruħha u din l-inkapaċità toriġina b'konnessjoni maż-żwieġ u tista' tintalab leġittimament mill-ekskonjuġi, partikolarment fid-dawl tal-età jew l-istat tas-saħħa tal-parti divorzjata fil-mument tad-divorzju jew tat-tmiem tal-kura ta' wild komuni tal-koppja divorzjata. Il-manteniment jingħata f'ammont raġonevoli. Meta jiddeċiedu fuq l-ammont, jitqies kemm dam iż-żwieġ qabel id-divorzju, flimkien ma' rekwiżiti oħrajn rikjesti mil-liġi.

Il-manteniment għal omm tqila jingħata biex ikopri r-rimborż tal-ispejjeż marbuta mat-tqala u t-twelid f'ammont raġonevoli.

Il-qorti tikkonċedi l-manteniment għal sħubija rreġistrata abbażi ta' rikors, wara li tqis ir-rekwiżiti għall-kura tal-abitazzjoni komuni. L-ammont tal-obbligu ta' manteniment jiġi ddeterminat b'tali mod li jiżgura li l-istandard materjali u kulturali taż-żewġ sħab ikun bażikament ugwali.

L-obbligu ta' manteniment wara l-ħall tal-koabitazzjoni tas-sħab tal-istess sess jista' jiġi ddeterminat wara rikors minn ekssieħeb li ma jkunx kapaċi jmantni ruħu. Huwa jista' jitlob lill-ekssieħeb jikkontribwixxi manteniment raġonevoli skont il-kapaċitajiet, il-possibilitajiet u l-proprjetà tiegħu. Jekk ma jaqblux, il-qorti tiddetermina l-manteniment abbażi ta' rikors ta' wieħed minnhom. Jekk wieħed mill-ekssħab, li ma jkunx ikkontribwixxa għat-tifrik permanenti tas-sħubija, isofri danni serji mit-terminazzjoni tas-sħubija, il-qorti tista' tikkonċedilu l-manteniment mingħand l-ekssieħbu għal perjodu ta' tliet snin mil-ħall tal-koabitazzjoni bl-istess ammont tal-obbligu ta' manteniment li kien ikun f'każ li s-sħubija ma nħallietx.

Il-liġi Ċeka ma tagħrafx dak li jissejjaħ manteniment b'għan bl-użu ta' tabelli, perċentwali eċċ. u lanqas ma hi marbuta b'manteniment minimu jew massimu. Fit-teħid tad-deċiżjoni tagħha, il-qorti tqis l-uniċità ta' kull każ speċifiku, bħall-possibbiltà ta' aktar minn obbligu ta' manteniment wieħed, spejjeż ogħla għal tfal b'diżabilità, eċċ. Il-Ministeru tal-Ġustizzja joħroġ biss tabella ta' ammonti rakkomandati: http://portal.justice.cz/Justice2/MS/ms.aspx?o=23&j=33&k=6223&d=315516.

Id-deċiżjonijiet tal-qorti dwar il-manteniment jinħarġu suġġetti għal bidliet fis-sitwazzjoni. Għalhekk jistgħu jiġu mmodifikati jekk is-sitwazzjoni tal-kreditur jew tal-parti responsabbli jinbidlu b'mod sinifikanti.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment jitħallas f'ammonti regolari, rikorrenti u fix-xahar, li jitħallsu dejjem xahar bil-quddiem, sakemm il-qorti ma tiddeċidix mod ieħor, jew sakemm il-persuna responsabbli għall-manteniment ma tiftiehemx mod ieħor mal-kreditur. F'każijiet eċċezzjonali ħafna (eż. meta l-ġenitur responsabbli jirċievi biss introjtu staġonali, huwa impenjat f'negozju b'riskju għoli, eċċ.) il-qorti tista' tordna li somma flus tiġi ddepożitata biex tkopri l-manteniment futur. Il-qorti mbagħad tieħu miżuri ulterjuri biex tiżgura li l-ħlasijiet individwali, ekwivalenti għall-ħlasijiet ta' manteniment fix-xahar, jitħallsu lit-tifel minn din is-somma. Il-manteniment irid jitħallas jew lill-kreditur jew lill-persuna li jkollha l-kura tal-kreditur.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Skont il-liġi Ċeka, tista' tiġi ppreżentata rikors quddiem il-qorti kompetenti għal eżekuzzjoni ġudizzjarja jew tista' tiġi ppreżentata proposta mal-bailiff għal proċedimenti eżekutorji. B'mod ġenerali, il-proċedura għal eżekuzzjoni ġudizzjarja jew eżekuzzjoni oħra (inkluż tagħrif dwar id-dettalji li jridu jiddaħħlu fir-rikors) tkun stabbilita fid-dokument ta' tagħrif intitolat "Proċeduri għall-eżekuzzjoni ta' deċiżjonijiet ġudizzjarji". Hawn taħt issibu xi dettalji speċifiċi li jikkonċernaw l-irkupru tal-manteniment.

Eżekuzzjoni ġudizzjarja

Il-qorti ġenerali tat-tifel minorenni (ara t-tweġiba għall-mistoqsija nru 5 għad-definizzjoni ta' qorti ġenerali ta' tifel minorenni) hija kompetenti li tirregola u teżegwixxi deċiżjoni ta' manteniment favur tifel minorenni. Il-qorti ġenerali tal-parti responsabbli (ara t-tweġiba għall-mistoqsija nru 5 għad-definizzjoni ta' qorti ġenerali tal-parti responsabbli) hija kompetenti li tiddeċiedi dwar tipi oħrajn ta' obbligu ta' manteniment inkluż manteniment favur ulied adulti.

F'każijiet ta' eżekuzzjoni ta' manteniment għal tifel minorenni, wara rikors minn waħda mill-partijiet, il-qorti tista' tipprovdi assistenza fl-identifikazzjoni tar-residenza tal-parti responsabbli. Il-qorti tista' tipprovdi wkoll għajnuna addizzjonali lill-kreditur qabel ma tordna l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni – pereżempju billi titlob lill-persuna responsabbli tipprovdi informazzjoni dwar tirċevix paga jew introjtu regolari u mingħand min, jew f'liem bank jew istituzzjoni tal-ħlas għandha l-kontijiet tagħha u n-numri ta' dawn il-kontijiet, jew billi titlob lill-parti responsabbli tiddikjara l-beni tagħha. Il-qorti tista' tipprovdi wkoll din l-assistenza għal tiġi ta' obbligu ta' manteniment oħrajn li mhumiex manteniment għal tfal minorenni.

Proċedimenti eżekutorji

Talba għall-ftuħ ta' proċedimenti eżekutorji tista' tiġi ppreżentata lil kull bailiff Ċek. Lista ta' bailiffs tinsab fuq is-sit web tal-Kamra tal-Eżekuturi tar-Repubblika Ċeka: http://www.ekcr.cz/seznam-exekutoru. Fl-eżekuzzjoni ta' ħlas għall-manteniment għal wild minorenni, il-bailiff ma għandux dritt jitlob lill-kreditur jagħmel ħlas raġonevoli bil-quddiem għall-ispejjeż tal-eżekuzzjoni. Wieħed mill-metodi ta' eżekuzzjoni possibbli, f'każijiet li jikkonċernaw l-eżekuzzjoni ta' ħlasijiet ta' manteniment għal tfal minorenni, huwa s-sospensjoni tal-liċenzja tas-sewqan tal-parti responsabbli.

Jekk l-obbligu ta' manteniment ma jkunx ġie ssodisfat, flimkien mal-metodi ta' eżekuzzjoni tal-manteniment imsemmija fuq, tista' ssir kwerela għal suspett ta' att kriminali ta' nuqqas ta' ħlas ta' manteniment obbligatorju. Fil-każ tad-delitt ta' nuqqas ta' ħlas ta' manteniment obbligatorju, il-Kodiċi Kriminali jgħid li jkun sar att kriminali minn persuna li, jew intenzjonalment jew b'negliġenza, tonqos milli tikkonforma mal-obbligu legali li tmantni jew tieħu ħsieb persuna oħra għal perjodu ta' iktar minn erba' xhur. F'dak il-każ, il-kwerela tista' ssir f'kull għassa tal-pulizija.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Informazzjoni ġenerali dwar eżekuzzjoni ġudizzjarja jew eżekuzzjoni oħra (inkluż tagħrif dwar liema huma l-beni li jistgħu jkunu suġġetti għal eżekuzzjoni ġudizzjarja jew eżekuzzjoni oħra u dwar il-miżuri ta' rimedju disponibbli) tinstab fid-dokument ta' tagħrif bl-isem "Proċeduri għall-eżekuzzjoni ta' deċiżjonijiet ġudizzjarji".

Il-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili jgħid li sakemm id-drittijiet ma jkunux eżegwiti fil-perjodu ta' limitazzjoni huma jiġu preskritti u d-debitur ma jkollu l-ebda obbligu li jħallas. Madankollu, jekk id-debitur iħallas wara li jiskadi l-perjodu ta' limitazzjoni, ma jkunx jista' jitlob ir-rimborż tal-flejjes imħallsin. Id-dritt għall-manteniment mhux limitat imma d-drittijiet għal prestazzjoni rikorrenti jistgħu jkunu suġġetti għal limitazzjoni. It-tul tal-perjodu ta' limitazzjoni ġeneralment ikun stabbilit għal tliet snin. Madankollu, jekk jiġu rikonoxxuti minn deċiżjoni ta' awtorità pubblika (pereżempju, qorti) il-preskrizzjoni statutorja tapplika għaxar snin wara d-data ta' meta d-deċiżjoni rrikjediet l-prestazzjoni. Id-dritt għal manteniment ma jiskadix wara perjodu ta' żmien speċifiku.

Il-manteniment jista' jiġi konċess biss mid-data meta nfetħu l-proċedimenti ġudizzjarji. Madankollu, il-manteniment tat-tfal jista' jiġi konċess ukoll għal perjodu massimu ta' tliet snin qabel din id-data. Il-manteniment għal omm mhux miżżewġa u r-rimborż tal-ispejjeż marbuta mat-tqala u t-twelid jistgħu jiġu konċessi retrospettivament, imma mhux iktar minn sentejn wara d-data tat-twelid.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Entitajiet għall-ħarsien soċjali u legali tat-tfal fl-awtorità muniċipali ta' muniċipalità b'setgħat estiżi huma meħtieġa jipprovdu assistenza biex isiru talbiet f'isem tifel minorenni għall-manteniment u għall-eżekuzzjoni ta' manteniment, inkluża assistenza għall-preżentazzjoni ta' rikors quddiem il-qorti.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Il-liġi ma tagħrafx din l-għażla.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Kreditur jista' jibgħat applikazzjoni għall-assistenza fl-irkupru ta' ħlasijiet ta' manteniment lill-Uffiċċju għall-Ħarsien Legali Internazzjonali tat-Tfal f'Brno (http://www.umpod.cz/).

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

L-applikant jista' jikkuntattja lill-organizzazzjoni bl-użu tad-dettalji ta' kuntatt li ġejjin:

Office for International Legal Protection of Children
Šilingrovo náměstí 3/4
602 00 Brno
Czech Republic

Tel.: +420 542 215 522

Faks: +420 542 212 836
Posta elettronika: podatelna@umpod.cz

Meta jikkuntattja l-Uffiċċju għall-ewwel darba, l-applikant għandu jipprovdi ismu sħiħ u d-dettalji ta' kuntatt tiegħu (telefown jew posta elettronika) kif ukoll l-isem u d-data tat-twelid tat-tifel li l-mistoqsija jew talba tirreferi għalih.

Jekk l-applikant ikun qed jitlob l-assistenza tal-Uffiċċju għall-irkurpu ta' manteniment minn barra l-pajjiż, l-ewwel trid tintbagħat talba informali bil-miktub għall-assistenza għall-irkupru ta' manteniment lill-Uffiċċju, flimkien ma' kwestjonarju mimli li jista' jitniżżel biċ-Ċek mis-sit web tal-Uffiċċju: http://www.umpod.cz/vyzivne/postup-pri-vymahani-vyzivneho/. It-talba għandha tinkludi informazzjoni bażika li tikkonċerna t-tifel u l-persuna responsabbli u fatti bażiċi li jispjegaw għala l-applikant qed jitlob l-irkupru tal-manteniment. Kopji ta' kwalunkwe dokument, b'mod partikolari deċiżjonijiet tal-qorti li jistabbilixxu obbligu ta' manteniment, għandhom jinthemżu mat-talba. L-Uffiċċju mbagħad jivvaluta l-possibilità li l-manteniment jiġi rkuprat fil-każ speċifiku u, jekk ikun hemm bżonn, jibgħat struzzjonijiet dettaljati dwar kif wieħed jista' jipproċedi fil-kwistjoni.

L-Uffiċċju jista' jitlob li jiġi pprovdut b'dokumentazzjoni addizzjonali. Ġeneralment is-sentenza li tistipula l-obbligu ta' manteniment tkun trid tintbagħat, flimkien ma' traduzzjoni notarizzata fil-lingwa tal-istat minn fejn ikun se jiġi rkuprat il-manteniment, inklużi ordnijiet għall-finalità tas-sentenza u l-eżekuzzjoni. F'każijiet fejn il-manteniment ikun irid jiġi rkuprat minn Stat Membru tal-Unjoni Ewropea, il-qorti tħejji estratt mid-deċiżjoni skont l-Artikolu 56 tar-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment. Ġeneralment ikunu meħtieġa prokura għall-awtorità governattiva f'pajjiż ieħor, ċertifikat ta' studju għall-kreditur, jekk ikun qabeż il-15-il sena, jew ċertifikat tal-għajxien. Il-qorti lokali għall-post tar-residenza tal-applikant għandha tassistih biex jikseb traduzzjoni tad-dokumenti (normalment il-qorti li tkun iddeċidiet dwar il-kwistjoni fl-ewwel istanza). Il-qorti jew tagħti d-dokumenti mimlija lill-applikant, jew tibgħathom direttament l-Uffiċċju. L-Uffiċċju jeżamina d-dokumentazzjoni li jirċievi u, ladarba r-rekwiżiti kollha jkunu ġew issodisfati, iressaq proposta lill-qorti barranija jew jirreferi l-materja għal proċedimenti ulterjuri lill-awtorità barranija jew organizzazzjoni kompetenti. L-Uffiċċju jinforma lill-applikant f'intervalli regolari bl-azzjonijiet tiegħu, kif ukoll bil-progress u r-riżultat tal-proċedimenti.

F'każ li l-manteniment jiġi rkuprat, jew b'mezzi legali jew permezz ta' ħlasijiet volontarji mill-persuna responsabbli fil-kont ta' sieħeb barrani, dawn il-ħlasijiet ġeneralment jintbagħtu fil-kont tal-Uffiċċju darba fix-xahar (għal raġunijiet amministrattivi, ta' kontabilità u kwantitattivi) permezz ta' ħlas ta' trasferiment aggregat. Id-Dipartiment Ekonomiku tal-Uffiċċju jgħaddi l-ħlasijiet lill-kreditur fi żmien xahar, kif mitlub mill-kreditur. F'każ li kreditur jirċievi ħlasijiet diretti mill-persuna responsabbli barra l-pajjiż, huwa obbligat li jinforma minnufih lill-Uffiċċju b'dan il-ħlas. Huwa obbligat ukoll jinforma lill-Uffiċċju bi kwalunkwe bidliet li jistgħu jaffettwaw il-proċedimenti (bdil fl-indirizz, bdil fil-kura tat-tifel, tmiem tal-edukazzjoni tat-tifel, eċċ.).

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Applikant għall-manteniment li jkun jgħix pajjiż ieħor għandu jikkuntattja lill-awtorità kompetenti f'dak il-pajjiż, li mbagħad tikkuntattja lill-Uffiċċju għall-Ħarsien Legali Internazzjonali tat-Tfal (ara iktar 'il fuq għad-dettalji ta' kuntatt tal-Uffiċċju).

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Wara l-wasla ta' applikazzjoni minn pajjiż ieħor, l-Uffiċċju għall-Ħarsien Legali Internazzjonali tat-Tfal jieħu l-passi li jmiss:

1. Jara jekk l-applikazzjoni tissodisfax ir-rekwiżiti kollha tar-regolamenti tal-UE u l-ftehimiet internazzjonali, jew jitlob dokumenti addizzjonali.
2. Jibgħat appell bil-miktub lill-persuna responsabbli fir-Repubblika Ċeka u jitlobha tħallas il-manteniment dovut u l-ammonti ta' manteniment regolari volontarjament.
3. Jekk il-persuna responsabbli ma tweġibx, l-Uffiċċju jipprova jiskopri s-sitwazzjoni finanzjarja tagħha u jressaq mozzjoni għar-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tal-ordni fil-qorti kompetenti fir-Repubblika Ċeka. L-Uffiċċju jirrappreżenta lill-applikant (il-kreditur li jgħix barra) fil-proċedimenti u jieħu kull pass neċessarju biex jikseb il-ħlasijiet tal-manteniment u jiżgura t-trasferiment tal-ammonti rkuprati mill-pajjiż barrani. L-Uffiċċju u l-awtorità trasferenti barra l-pajjiż jinformaw lil xulxin bil-miżuri li jkunu ħadu, kif ukoll bil-progress u l-eżitu tal-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni dwar il-manteniment.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Proċedimenti dwar materji li jikkonċernaw obbligi ta' manteniment reċiproċi bejn il-ġenituri u wliedhom huma kompletament eżenti mit-tariffi tal-qorti. Fi proċedimenti oħrajn għad-determinazzjoni tal-manteniment, inkluż iż-żieda tiegħu, l-attur huwa eżenti mit-tariffi tal-qorti. Din l-eżenzjoni tapplika wkoll għall-proċedimenti ta' eżekuzzjoni. L-attur mhux obbligat ikun rappreżentat minn avikat fi proċedimenti relatati ma' obbligu ta' manteniment. Is-servizzi tal-Uffiċċju għall-Ħarsien Legali Internazzjonali tat-Tfal jingħataw bla ħlas. L-uffiċċju jirrappreżenta lill-attur (il-kreditur li jgħix barra) fil-proċediment ġudizzjarji, u jieħu l-passi kollha neċessarji biex jiżgura l-ħlas tal-manteniment f'ismu u jiżgura t-trasferiment tal-ammonti rkuprati minn barra.

Jekk ikun iġġustifikat mill-istatus soċjali u finanzjarju tal-attur, u sakemm il-każ ma jkunx arbitrarju jew talba manifestament infondata jew ostruzzjoni ta' drittijiet, il-qorti tista' parzjalment jew kompletament teżenta lil parti mit-tariffi tal-qorti. Jekk jinħatar rappreżentant għal parti li tkun ġiet eżentata mill-ħlas tat-tariffi tal-qorti, l-eżenzjoni tapplika wkoll, fl-ambitu li tkun ġiet konċessa għalih, għall-ispejjeż tar-rappreżentant u l-kost tar-rappreżentazzjoni. Parti li tkun ġiet eżentata mill-ħlas tat-tariffi tal-qorti ma tistax tkun obbligata tħallas depożitu għall-ispejjeż tal-provi jew tkun obbligata tirrimborża lill-istat għall-ispejjeż li jkun ġarrab (jiġifieri xhieda, periti, interpreti, eċċ.). L-ispejjeż imġarrba b'konnessjoni mal-fatt li parti tidher quddiem il-qorti titkellem bil-lingwa nattiva tagħha jew tikkomunika bl-użu ta' sistemi ta' komunikazzjoni għall-persuni torox jew torox għomja jitħallsu mill-istat u ma jista' jintalab l-ebda kumpens għal dawn l-ispejjeż.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Skont l-Att Nru 359/1999 Coll., dwar il-ħarsien legali u soċjali tat-tfal, kif emendat, fl-għoti tal-ħarsien legali u soċjali fir-rigward ta' pajjiżi barranin, l-Uffiċċju għall-Ħarsien Legali tat-Tfal, li huwa l-korp ċentrali għar-Repubblika Ċeka, iwettaq il-kompiti li ġejjin:

• § iwettaq il-kompiti tal-korp governattiv ċentrali skont ir-Regolament dwar l-Obbligi ta' Manteniment
• § iwettaq ir-rwol tal-gwardjan tat-tifel
• § jitlob rapporti dwar is-sitwazzjoni tat-tfal li jkunu ċittadini tar-Repubblika Ċeka imma li ma jirrisjedux permanentement fit-territorju tagħha, mingħand il-korpi rilevanti u entitajiet ġuridiċi u individwi oħrajn wara talba mill-ġenituri li jkunu jgħixu fir-Repubblika Ċeka jew mill-awtoritajiet tal-ħarsien legali u soċjali
• § ikun il-medjatur għall-konsenja ta' dokumenti personali u atti oħrajn f'pajjiżi barranin u jforni d-dokumenti u atti oħrajn mill-pajjiżi barranin
• § jikkoopera mal-awtoritajiet governattivi jew organizzazzjonijiet oħrajn ta' pajjiż barrani simili għall-Uffiċċju, jekk ikunu dovutament awtorizzati biex iwettqu attivitajiet ta' ħarsien legali u soċjali f'pajjiżhom, u ma' awtoritajiet, faċilitajiet u entitajiet ġuridiċi oħrajn meta dan ikun utli
• § jassisti fit-tfittxija tal-ġenituri ta' tifel, jekk il-ġenitur(i) jkunu jgħixu barra, membri tal-familja u persuni b'obbligu ta' manteniment, jinvestiga s-sitwazzjoni materjali u finanzjarja biex jiddetermina l-manteniment, ikun medjatur għall-preżentazzjoni ta' mozzjonijiet bl-għan tal-eżekuzzjoni tal-obbligu ta' manteniment, jiġifieri mozzjonijiet li jirregolaw l-obbligu ta' manteniment u trobbija u jiddetermina l-paternità
• § jipprovdi għat-traduzzjoni tal-atti meħtieġa għall-eżerċizzju tal-kompetenza fil-ħarsien legali u soċjali skont it-trattati internazzjonali u r-regolamenti applikabbli direttament fl-Unjoni Ewropea

Għall-finijiet tal-eżerċizzju tal-kompetenza tal-Uffiċċju, il-korpi rilevanti u individwi oħrajn u entitajiet ġuridiċi huma mitluba jipprovdu lill-Uffiċċju b'kull assistenza mitluba fl-ambitu neċessarju; id-dispożizzjonijiet tar-Regolamenti ta' Eżekuzzjoni li jikkonċernaw l-assistenza obbligatorja minn partijiet terzi japplikaw kif xieraq. Tiġi pprovduta wkoll assistenza obbligatorja fl-ambitu meħtieġ, pereżempju, mill-qrati, mill-Pulizija tar-Repubblika Ċeka, mill-banek, mill-istituzzjonijiet tas-sigurtà soċjali, mill-Uffiċċji tax-Xogħol, mill-operaturi tas-servizzi postali, mill-fornituri tas-servizzi elettroniċi, mill-kumpaniji tal-assigurazzjoni, mill-Ministru tal-Intern fir-rigward tal-forniment ta' informazzjoni mir-reġistri tar-residenti u l-barranin, eċċ.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Persuni li huma obbligati jħallsu l-manteniment:

• l-ulied jista’ jkollhom iħallsu l-manteniment lill-ġenituri tagħhom
• il-ġenituri jista’ jkollhom iħallsu l-manteniment lil uliedhom
• wieħed mill-konjuġi jista’ jkollu jħallas il-manteniment lill-konjuġi l-ieħor
• il-proneputijiet jew neputijiet jista’ jkollhom iħallsu l-manteniment lill-bużnanniet jew lin-nanniet tagħhom
• il-bużnanniet jew in-nanniet jista’ jkollhom iħallsu l-manteniment lill-proneputijiet jew lin-neputijiet tagħhom
• ġenitur mhux miżżewweġ jista’ jkollu jħallas il-manteniment lill-ġenitur l-ieħor li jkun qed irabbi wild
• sieħeb reġistrat jista’ jkollu jħallas il-manteniment lis-sieħeb l-ieħor

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Ma hemm l-ebda limitu ta’ età għall-manteniment tat-tfal: dan għandu jitħallas sakemm il-wild ikun dipendenti fuqu, sakemm il-wild ma jkollux tort. Madankollu, hekk kif l-ulied jispiċċaw l-edukazzjoni u t-taħriġ tagħhom, normalment ikunu mistennija jmantnu lilhom infushom. Ġeneralment, il-leġiżlazzjoni Ġermaniża dwar il-manteniment tipprivileġġa lil ulied minuri fuq l-ulied adulti li jkunu temmew l-edukazzjoni ġenerali tagħhom. Ir-rekwiżiti imposti fuq il-persuna responsabbli għall-manteniment huma aktar stretti, u l-minuri ġeneralment jieħdu prijorità fuq ulied maġġorenni.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Biex l-obbligu tal-manteniment jiġi rikonoxxut, il-parti intitolata trid normalment tressaq talba l-qorti, l-Uffiċċju għall-Benessri taż-Żgħażagħ (Jugendamt), jew nutar, sabiex jinkiseb titolu eżekuttiv (vollstreckungsfähiger Titel) li jippermetti li tinġabar somma flus b’mod obbligatorju.

Jekk it-talba tiġi kkontestata, trid tiġi pproċessata quddiem il-qorti. Madankollu, l-obbligu li ssodisfata talba jista’ jiġi rikonoxxut quddiem nutar jew l-Uffiċċju għall-Benessri taż-Żgħażagħ. L-ambitu tal-awtorità tal-Uffiċċju għall-Benessri taż-Żgħażagħ huwa aktar ristrett minn dak tan-nutar: l-Uffiċċju għall-Benessri taż-Żgħażagħ jista’ jirreġistra obbligu għal manteniment tal-ulied sal-età ta’ 21 sena, jew talba minn omm jew missier li tirriżulta mit-twelid ta’ wild.

It-tilwim dwar it-talbiet ta’ manteniment huma każijiet tal-liġi tal-familja u jiġu ttrattati mill-qorti tal-familja (Familiengericht). Il-proċedimenti huma rregolati mill-Att dwar il-Proċedura fi Kwistjonijiet Familjari u Materji ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja (Gesetz über das Verfahren in Familiensachen und in den Angelegenheiten der freiwilligen Gerichtsbarkeit – FamFG) u l-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili (Zivilprozessordnung – ZPO).

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Skont l-Artikolu 1629(1) tal-Kodiċi Ċivili (Bürgerliches Gesetzbuch - BGB) il-ġenituri jirrappreżentaw lill-wild konġuntament; ġenitur jista’ jirrappreżenta lill-wild waħdu jekk ikun jeżerċita l-kustodja ta’ ġenitur waħdu jew jekk ikun awtorizzat jieħu deċiżjoni waħdu skont l-Artikolu 1628 tal-Kodiċi Ċivili. Ir-regola ġenerali, għalhekk, hija li l-ġenituri jistgħu jippreżentaw talba f’isem uliedhom bħala r-rappreżentanti legali tagħhom. Madankollu, skont l-ewwel sentenza tal-Artikolu 1629(2) tal-Kodiċi Ċivili, il-missier u l-omm ma jistgħux jirrappreżentaw lil uliedhom meta l-Artikolu 1795 tal-Kodiċi ma jippermettix li tutur jirrappreżenta lill-wild minħabba kunflitt ta’ interess. Fost affarijiet oħra, dan ikopri tilwim legali bejn il-wild u l-konjuġi tal-ġenitur. F’dan il-każ, persuna msejħa “tutur addizzjonali” (Ergänzungspfleger) trid tinħatar biex taġixxi bħala rappreżentant tal-wild u tasserixxi t-talba f’ismu. It-talbiet ta’ manteniment huma eċċezzjoni għar-regola ġenerali. Skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 1629(2) tal-Kodiċi Ċivili, jekk il-ġenituri jkollhom setgħa eżerċitata bi ftehim bejn iż-żewġ ġenituri fuq il-wild, il-ġenitur li jkun qed irabbi lill-wild jista’ jressaq talba għal manteniment li tikkonċerna lill-wild kontra l-ġenitur l-ieħor. L-Artikolu 1629(3) tal-Kodiċi Ċivili jimmodifika din id-dispożizzjoni f’każijiet meta l-ġenituri tal-wild jkunu miżżewġin lil xulxin jew ikunu sħab irreġistrati iżda jkunu jgħixu separati, jew ikun hemm proċedimenti ta’ divorzju/separazzjoni pendenti bejniethom. F’dan il-każ, ġenitur ikun jista’ jasserixxi t-talbiet għall-manteniment tal-wild kontra l-ġenitur l-ieħor f’ismu stess biss. Dan sabiex jiġi evitat li l-wild isir parti fi proċedimenti ta’ divorzju/separazzjoni bejn il-ġenituri.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-qrati b’ġuriżdizzjoni f’każijiet dwar il-manteniment huma l-qrati tal-familja (Familiengerichte), li huma taqsimiet tal-qrati lokali (Amtsgerichte). Liema qorti jkollha l-ġuriżdizzjoni f’post partikolari jiġi determinat skont l-Artikolu 232 tal-Att dwar il-Proċedura fi Kwistjonijiet Familjari u Kwistjonijiet ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja.

Sakemm ikun hemm proċedimenti matrimonjali pendenti, il-qorti b’ġuriżdizzjoni ġeografika tkun, bħala regola, il-qorti li hija jew li kienet il-Qorti tal-Prim’Istanza għall-proċedimenti tad-divorzju. Inkella, il-ġuriżdizzjoni ġeografika ħafna drabi tiġi ddeterminata skont il-post ta’ residenza abitwali tal-konvenut. Sitwazzjoni differenti tapplika fi proċedimenti li jikkonċernaw l-obbligi ta’ manteniment lejn minuri jew tfal trattati bħala minuri. Hawnhekk il-qorti b’ġuriżdizzjoni hija l-qorti tal-post ta’ residenza abitwali tal-wild, jew tal-ġenitur awtorizzat li jaġixxi f’isem uliedu. Madankollu, dan ma japplikax jekk il-wild jew il-ġenitur ikunu normalment residenti barra mill-Ġermanja.

Wild li jixtieq iressaq talba għall-manteniment kontra ż-żewġ ġenituri jista’ jagħmlu quddiem il-qorti kompetenti biex tipproċessa t-talba kontra ġenitur wieħed biss.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Fil-prinċipju, il-partijiet f’każijiet ta’ manteniment għandhom ikunu rappreżentati quddiem il-Qorti minn avukat. Madankollu, ir-rappreżentanza minn avukat mhijiex meħtieġa meta ssir talba għal miżura proviżorja (einstweilige Anordnung). Il-wild lanqas ma jrid ikollu avukat jekk l-Uffiċċju għall-Benessri taż-Żgħażagħ ikun qed jipprovdi għajnuna u jirrappreżentah biex jasserixxi talba għall-manteniment.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

L-ispejjeż legali mitluba fir-rigward ta’ proċedimenti ta’ manteniment tal-qorti jieħdu l-forma ta’ drittijiet jew spejjeż. L-ammont ta’ dawn l-ispejjeż huwa bbażat fuq il-valur tat-talba, l-andament tal-proċedimenti u ċ-ċirkostanzi speċifiċi tal-każ.

L-ispejjeż l-ewwel jitħallsu mill-parti li tkun ordnata tħallashom mill-Qorti fis-sentenza tagħha. Fil-prinċipju din tkun il-parti telliefa.

L-atturi li minħabba ċ-ċirkostanzi personali u ekonomiċi tagħhom ma jkunux jistgħu jħallsu l-ispejjeż tal-qorti b’mod sħiħ, jew jkunu jistgħu jħallsu biss bin-nifs, ikunu intitolati jitolbu l-għajnuna legali (Verfahrenskostenhilfe) biex jiġu megħjuna jkopru l-ispejjeż tal-proċedimenti ta’ manteniment tal-qorti. Madankollu, l-azzjoni legali prevista jew id-difiża jridu jagħtu ċans raġonevoli li jirnexxu u ma jridux jidhru frivoli. L-għajnuna legali tingħata skont l-introjtu u l-assi tal-attur biex tkopri l-ispejjeż tal-qorti u tal-avukat, b’mod sħiħ jew parzjali, imma mhux l-ispejjeż tal-avukat tal-kontroparti f’każ ta’ telfa.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-manteniment irid jitħallas b’mod regolari. Il-livell tal-pagament jiġi determinat mir-rekwiżiti u l-ħtiġijiet tal-parti intitolata għall-manteniment u l-kapaċità biex tħallas tal-parti responsabbli għall-manteniment. Il-Qrati Reġjonali Superjuri (Oberlandesgerichte) żviluppaw tabelli u linji gwida f’dan ir-rigward li jassistu biex tiġi determinata rata fissa għall-punti li għandhom jitqiesu. It-tabella ta’ Düsseldorf tintuża b’mod regolari bħala bażi għall-kalkolu tal-livell tal-manteniment tat-tfal.

Jekk ikun hemm bidla fiċ-ċirkostanzi attwali li l-ordnijiet tal-qorti jkunu bbażati fuqhom, dawn l-ordnijiet jistgħu jiġu modifikati fuq talba tal-parti intitolata għall-manteniment jew tal-parti responsabbli għall-manteniment. F’każ ta’ minuri, il-manteniment tal-ulied jista' jiġi wkoll indiċizzat skont l-ewwel sentenza tal-Artikolu 1612a(1) tal-Kodiċi Ċivili. F’dak il-każ ikun iddikjarat bħala perċentwali tal-livell minimu ta’ manteniment fis-seħħ fi kwalunkwe żmien partikolari. Il-livell minimu ta’ manteniment huwa rregolat mill-Artikolu 1612a(1) is-sentenzi 2 u 3 tal-Kodiċi Ċivili, u jiżdied fuq skala ta’ tlieta huwa u jikber il-wild minuri. Jekk ordni tal-Qorti tinkludi pagament ta' manteniment indiċjat, l-ordni ma tkunx trid tiġi mmodifikata kull darba li l-wild jilħaq skala tal-età ġdida.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Fil-prinċipju, manteniment għandu jitħallas kull xahar bil-quddiem lill-parti intitolata għall-manteniment jew, fil-każ ta’ minuri, lill-ġenitur li jkun qed jieħu ħsiebu jew inkella lill-parti intitolata biex tirċevih.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Talbiet ta’ manteniment stabbiliti jistgħu jiġu eżegwiti permezz ta’ eżekuzzjoni forzata (Zwangsvollstreckung). L-eżekuzzjoni forzata tiġi applikata skont ir-regoli ordinarji.

Madankollu, l-obbligu impost fuq il-parti responsabbli għall-manteniment huwa msaħħaħ mill-fatt li nuqqas ta’ konformità miegħu huwa punibbli skont il-liġi kriminali.

Persuna li tkun fi ksur ta’ obbligu ta’ manteniment tista’ tiġi kkundanna għal sa tliet snin priġunerija jew tiġi ordnata tħallas multa. Jekk sentenza ta’ kustodja tkun inevitabbli, il-qorti tista’ tissospendi s-sentenza u tordna lill-parti kkundannata tissodisfa l-obbligi tal-manteniment tagħha. Il-Qorti mbagħad tirrevoka s-sospensjoni tas-sentenza jekk il-parti kkundannata twettaq ksur serju jew persistenti tal-ordni, u b’hekk tagħti lok għal biża’ li tista’ twettaq aktar reati kriminali u b’mod partikolari ksur tal-obbligi ta’ manteniment. Fil-każ ta’ dawk li jkunu wettqu l-ewwel reat, min-naħa l-oħra, l-uffiċċju tal-prosekutur pubbliku jista’ joqgħod proviżorjament lura milli jmexxi, jew il-qorti tista’ temporanjament twaqqaf il-proċedimenti kriminali, sakemm fl-istess ħin l-akkużat jingħata struzzjonijiet biex jikkonforma mal-obbligi ta’ manteniment ta’ ammont iddikjarat.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Proprjetà mobbli tista’ tiġi suġġetta għas-sekwestru (Pfändung) mill-marixxall tal-qorti (Gerichtsvollzieher) (l-Artikolu 808(1) tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili). Il-każijiet li jippermettu din il-forma ta’ sekwestru huma ristretti mill-Artikoli 811-812 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili. L-oġġetti elenkati fl-Artikolu 811 tal-Kodiċi huma eżentati. Dan ma għandux japplika għal oġġetti li jkunu ġew akkwistati soġġetti għal riżerva fuq is-sjieda sakemm il-pagament ikun pendenti (Eigentumsvorbehalt) kif previst fl-Artikolu 811(2) tal-Kodiċi. L-Artikoli 811a u 811b tal-Kodiċi jippermettu li oġġetti ta’ valur ikklassifikati bħala eżenti skont l-Artikolu 811 jiġu ssostitwiti b’oġġetti ta’ valur iktar baxx li jaqdu l-istess funzjoni.

Ir-residenza tad-debitur tista' tiġi mfittxa mingħajr il-kunsens tiegħu biss abbażi ta’ mandat ta’ tiftix maħruġ minn imħallef (l-Artikolu 758a tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili). Is-sekwestru ta’ talbiet huwa ttrattat mill-qorti inkarigata mill-proċeduri ta’ eżekuzzjoni.

Is-sekwestru tal-introjtu ggwadanjat huwa soġġett għall-eżenzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 850 et seq. tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili. Kemm mill-introjtu ggwadanjat tad-debitur ikun eżentat jiġi ddeterminat mhux biss mill-livell tal-introjtu tad-debitur, iżda wkoll minn kemm ikun hemm nies legalment intitolati li jirċievu manteniment mingħand id-debitur. Bħala għajnuna għall-kalkolu, tfasslet tabella ta’ limiti għall-eżenzjonijiet u ġiet inkluża bħala anness mal-Artikolu 850c tal-Kodiċi, li jintuża biex jiġu ddeterminati l-limiti tal-eżenzjoni. Din it-tabella tiġi riveduta f’intervalli regolari u, meta jkun hemm bżonn, il-livell jiġi aġġustat.

Jekk l-eżekuzzjoni ssir abbażi ta’ talba għal manteniment jew talba li toriġina minn att illegali (unerlaubte Handlung) kommess intenzjonalment, l-Artikoli 850d u 850f tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili jippermettu li l-qorti responsabbli mill-proċedimenti tal-eżekuzzjoni, wara talba mill-kreditur, tistabbilixxi livell differenti ta’ eżenzjoni minn sekwestru. Id-debitur jista’ wkoll jitlob li jkollu livell differenti stabbilit jekk ikollu bżonnijiet personali speċjali skont l-Artikolu 850f(1) tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili.

Skont l-Artikolu 850k tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili, kont miżmum mid-debitur jista' jiġi eżentat minn sekwestru. Kont bħal dan huwa magħruf bħala kont eżenti mis-sekwestru jew “Kont P” (Pfändungsschutzkonto, jew P-Konto). Huwa maħsub biex jiżgura standard ta’ għajxien raġonevoli għad-debitur u d-dipendenti tiegħu. Fl-ewwel istanza, il-kont P awtomatikament jipproteġi l-bilanċi sal-livell tal-eżenzjoni bażika, li bħalissa huwa ta’ EUR 1 178.95 għal kull xahar kalendarju. Din l-eżenzjoni bażika tista’ tiżdied f’ċerti ċirkostanzi, eż. jekk id-debitur ikollu aktar obbligi ta’ manteniment. Ara d-dettalji dwar l-ammonti eżentati mis-sekwestru hawnhekk: http://www.bmjv.de/DE/Themen/FinanzenUndAnlegerschutz/ZwangsvollstreckungPfaendungsschutz/Pfaendungsschutzkonto.html. Il-benefiċċju għat-tfal u ċerti pagamenti tas-sigurtà soċjali jgawdu minn protezzjoni addizzjonali. Biex jikseb din it-tip ta’ protezzjoni, id-debitur ġeneralment irid jipprovdi evidenza lill-bank. F’każijiet speċifiċi, bħal meta d-debitur ikollu bżonnijiet speċjali minħabba mard, l-ammont tal-bilanċ fil-kont li jrid jiġi eżentat mis-sekwestru jista’ jiġi aġġustat individwalment mill-qorti inkarigata mill-proċedimenti ta’ eżekuzzjoni.

Il-perjodu ta’ preskrizzjoni regolari ta’ tliet snin japplika għal talbiet ta’ manteniment (l-Artikolu 195 tal-Kodiċi Ċivili), b’perjodu li jibda fi tmiem is-sena meta nħoloq l-oġġett tat-talba u l-parti intitolata saret taf bih (l-Artikolu 199(1) tal-Kodiċi Ċivili). Perjodu ta’ limitazzjoni separat ta’ 30 sena japplika biss għall-arretrati fil-manteniment stabbilit (l-Artikolu 197(1) punt 3 tal-Kodiċi Ċivili): il-perjodu jibda jgħodd mid-data tad-deċiżjoni vinkolanti tal-qorti jew tal-istituzzjoni tat-titolu eżekuttiv, jew f’każ ta’ rekords minn meta jiġu traskritti (l-Artikolu 201(1) tal-Kodiċi Ċivili).

Il-preskrizzjoni għat-talbiet ta’ manteniment tista’ tiġi sospiża. Sospensjoni tfisser li l-perjodu meta l-preskrizzjoni tiġi sospiża ma jkunx inkluż fil-perjodu tal-preskrizzjoni (l-Artikolu 209 tal-Kodiċi Ċivili). Dan ikun il-każ għall-manteniment tal-ulied sakemm il-wild jagħlaq 21 sena (l-Artikolu 207(1), is-sentenza 2, il-punt 2(a) tal-Kodiċi Ċivili).

Jekk ikun hemm jew jintalab att ġudizzjarju ta’ eżekuzzjoni, il-perjodu ta’ preskrizzjoni regolari ta’ tliet snin jerġa’ jibda (l-Artikolu 212(1) il-punt 2 tal-Kodiċi Ċivili). Dan jipprevjeni l-preskrizzjoni ta’ drittijiet għall-manteniment futuri stabbiliti.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

L-ordni tal-manteniment hija titolu eżekuttiv ordinarju (Vollstreckungstitel) għal talba monetarja, li jfisser li fil-prinċipju, il-parti intitolata għall-manteniment trid tirrispetta r-regoli ordinarji ta’ eżekuzzjoni u trid teżegwixxi t-talba hi stess.

Madankollu, l-Uffiċċju tal-Benessri taż-Żgħażagħ jista’ jgħin fil-ġbir jekk ikun qed jassisti lill-wild minuri skont l-Artikolu 1712 tal-Kodiċi Ċivili. Dan jista’ jassisti lill-wild minuri wara talba mill-ġenitur bir-responsabbiltà unika għall-wild minuri jew, jekk il-ġenituri jkollhom responsabbiltà konġunta, wara talba minn ġenitur li jkun qed irabbi lill-wild minuri.

Trid issir distinzjoni bejn dan ix-xenarju u tip ta’ każ ieħor: parti intitolata għall-manteniment tista’ tirċievi ċerti benefiċċji tas-sigurtà soċjali li jissodisfaw ħtieġa li kieku kienet tkun koperta mill-ħlas tal-manteniment. Jekk ir-riċevitur ta’ ħlasijiet tas-sigurtà soċjali bħal dawn ikollu talba għal manteniment pendenti kontra parti responsabbli għall-manteniment, it-talba għall-manteniment bħala regola tiġi ttrasferita lill-awtorità pubblika responsabbli, li mbagħad tkun tista’ tasserixxi t-talba għall-manteniment f’isimha stess.

F’każijiet partikolari meta wild jitrabba minn ġenitur wieħed u l-ġenitur l-ieħor ma jħallas l-ebda manteniment fi flus, l-intitolament għall-ħlasijiet jiġi mill-Att dwar il-Ħlas tal-Manteniment bil-Quddiem (Unterhaltsvorschussgesetz – UVG). L-Uffiċċju tal-Ħlas tal-Manteniment bil-Quddiem (Unterhaltsvorschusskasse) imbagħad jiġbor l-ammont tat-talba għal manteniment li tkun ġiet mgħoddija lilu.

Barra minn hekk, jekk l-ebda manteniment ma jitħallas mill-parti responsabbli għall-manteniment, u jkollha titħallas l-għajnuna soċjali (Sozialhilfe) (jekk wieħed jassumi li r-rekwiżiti l-oħra għall-assistenza soċjali jiġu ssodisfati), it-talbiet ta’ manteniment jiġu mgħoddija għand il-fornitur tal-assistenza soċjali (bl-istess mod bħall-ħlas bil-quddiem imsemmi hawn fuq), u l-fornitur tal-assistenza soċjali mbagħad ikun jista’ jinforza l-ħlas. Fil-każ tal-benefiċċju bażiku għal dawk li jfittxu xogħol (Grundsicherung für Arbeitssuchende), it-trasferiment isir biss wara avviż bil-miktub mingħand il-fornitur tas-servizzi tal-ħlas lill-parti responsabbli għall-manteniment.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Il-ħlasijiet skont l-Att dwar il-Ħlas tal-Manteniment bil-Quddiem u l-pagamenti ta’ assistenza soċjali u l-benefiċċju bażiku għal dawk li jkunu qed ifittxu xogħol imsemmijin fil-Mistoqsija 12 huma ħlasijiet tas-sigurtà soċjali indipendenti b’għan definit, u mhumiex ħlasijiet għall-manteniment fil-veru sens tal-kelma. Dawn jitħallsu direttament lill-pretendent mill-awtoritajiet pubbliċi kompetenti. Dawn ma jiddependux fuq jekk it-talba għall-manteniment tistax tinġabar jew le. L-awtoritajiet pubbliċi li t-talba ta’ manteniment tkun ġiet mgħoddija lilhom, jistgħu jinforzaw il-pretensjoni f’isimhom stess.

Kuntrarjament għall-ħlasijiet skont l-Att dwar il-Ħlas tal-Manteniment bil-Quddiem u ħlasijiet tal-assistenza soċjali u l-benefiċċju bażiku għal dawk li jkunu qed ifittxu xogħol, l-assistenza għad-dritt mogħtija mill-Uffiċċju tal-Benessri taż-Żgħażagħ ma toħloqx dritt distint għal ħlas mill-awtorità pubblika responsabbli. F’dan il-każ, ir-rwol tal-awtorità pubblika huwa ristrett biex jgħin lill-parti intitolata li tasserixxi u tinforza t-talba għall-manteniment.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jekk parti intitolata għall-manteniment tkun tixtieq tinforza talba għall-manteniment kontra persuna responsabbli residenti barra mill-pajjiż, hija tkun tista’ tirrikorri għand l-Uffiċċju Federali tal-Ġustizzja (Bundesamt für Justiz) f’Bonn. Ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja ħatret l-Uffiċċju Federali tal-Ġustizzja biex iservi bħala l-Awtorità Ċentrali għall-proċedimenti transfruntiera dwar il-manteniment.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

It-talbiet li jsiru skont l-Artikolu 55 tar-Regolament tal-UE dwar il-Manteniment, l-Artikolu 9 tal-Konvenzjoni tal-Aja tal-2007 dwar il-Manteniment jew l-Artikolu 2(1) u 2(2) tal-Konvenzjoni tan-NU tal-1956 minn parti intitolata residenti l-Ġermanja jridu jiġu ppreżentati lill-Awtorità Ċentrali rikjesta billi jintbagħtu lill-Uffiċċju Federali tal-Ġustizzja f'Bonn. Għal aktar informazzjoni, ara: https://www.bundesjustizamt.de/DE/Themen/Buergerdienste/AU/AU_node.html

Id-dettalji ta' kuntatt tal-Awtorità Ċentrali huma:

Bundesamt für Justiz

Referat II 4
53094 Bonn
Germany

E-mail: auslandsunterhalt@bfj.bund.de

Tel.: +49(0)228 99410 6434

Faks: +49(0)228 99410 5202

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Il-partijiet intitolati residenti barra mill-pajjiż jistgħu jressqu t-talba tagħhom lill-Awtorità Ċentrali tal-Istat ta’ residenza tagħhom skont l-Artikolu 55 tar-Regolament tal-UE dwar il-Manteniment, l-Artikolu 9 tal-Konvenzjoni tal-Aja tal-2007 dwar il-Manteniment jew l-Artikolu 2(1) u 2(2) tal-Konvenzjoni tan-NU tal-1956.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Dawn it-talbiet iridu jintbagħtu permezz tal-Awtorità Ċentrali fil-pajjiż ta’ residenza. Minn hemm, dawn jintbagħtu lill-Awtorità Ċentrali tar-Repubblika Federali tal-Ġermanja (ara 14.2).

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux applikabbli.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-ispejjeż għall-proċedimenti tal-manteniment bħala regola jitħallsu bil-quddiem. Fil-qasam kopert mir-Regolament tal-Manteniment, l-għajnuna legali tingħata b’konformità mal-Artikoli 44 sa 47 tar-Regolament. L-obbligu li jsir ħlas bil-quddiem ma japplikax f'ċerti ċirkostanzi, b’mod partikolari jekk tingħata l-għajnuna legali.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Il-Ġermanja pprovdiet l-Awtorità Ċentrali tagħha – l-Uffiċċju Federali tal-Ġustizzja (Bundesamt für Justiz) – bis-setgħat meħtieġa biex tiġi żgurata l-effettività tal-miżuri deskritti fl-Artikolu 51.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

Jekk jogħġbok innota li l-verżjoni bil-lingwa oriġinali ta' din il-paġna ġiet emendata reċentement. Il-verżjoni tal-lingwa li qed tara bħalissa attwalment qed tiġi ppreparata mit-tradutturi tagħna.

Manteniment tal-familja - Estonja

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi? Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Skont il-Kostituzzjoni Estonjana (põhiseadus), l-obbligu ta’ manteniment huwa d-dmir tal-familja biex tipprovdi għall-membri tagħha fil-bżonn.

Il-benefiċċju tal-manteniment huwa ammont li jrid jitħallas bħala manteniment, ġeneralment mibgħut kull tant żmien fil-forma ta’ flus. Fuq talba tal-persuna intitolata, f’xi każijiet il-qorti tista’ tordna illi l-manteniment jitħallas fil-forma ta’ somma waħda f’daqqa. Persuna ordnata tħallas il-manteniment ta’ wild minuri tista’, jekk ikun hemm raġuni valida, titlob sabiex tipprovdi l-manteniment b’mod ieħor mhux fi flus.

Ġeneralment, l-obbligu tal-ħlas ta’ manteniment lil persuna fil-bżonn huwa tal-axxendenti u d-dixxendenti tagħha fl-ewwel grad – fi kliem ieħor, wild adult u ġenitur huma marbuta reċiprokament biex jipprovdu għal xulxin. L-axxendenti tat-tieni grad ta’ persuna għandhom obbligu ta’ manteniment lejn id-dixxendenti minuri tagħhom. Il-konjuġi wkoll huma marbuta biex imantnu reċiprokament lill-familja tagħhom bix-xogħol u l-propjetà tagħhom, li jinkludi l-attivitajiet li jsiru biex ikopru l-ispejjeż ta’ unità domestika konġunta u l-bżonnijiet ordinarji u straordinarji tal-konjuġi u tat-tfal tagħhom. L-obbligu tal-ħlas tal-manteniment lil persuna fil-bżonn jista’ jiġi estiż għal konjuġi divorzjat jew lil persuna li ma kinitx miżżewġa mad-debitur tal-manteniment iżda li flimkien kellhom it-tfal.

Il-manteniment jitħallas fil-forma ta’ somma mill-ġenitur ta’ wild minuri, speċjalment jekk dak il-ġenitur ma jgħixx mal-wild minuri jew ma jkunx involut fit-trobbija tiegħu. Il-konjuġi divorzjat tal-persuna fil-bżonn irid iħallas il-manteniment jekk, wara d-divorzju u minħabba r-responsabbiltà tal-kura ta’ wild minuri, dik il-persuna ma tkunx kapaċi tipprovdi għaliha nfisha jew jekk ikollha bżonn l-għajnuna minħabba l-età jew kundizzjoni tas-saħħa. Persuna li kellha tarbija ma’ persuna li jkollha bżonn l-għajnuna trid tħallas manteniment għal 8 ġimgħat qabel it-twelid tat-tarbija u għal 12-il ġimgħa wara u suċċessivament ukoll, jekk il-persuna jkollha bżonn l-għajnuna minħabba xi problema ta’ saħħa li ġarrbet fit-tqala, fit-twelid jew fit-trobbija tat-tarbija.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

L-età maġġuri hija 18-il sena, u persuna taħt it-18-il sena hija minuri. Wild minuri għandu dritt jibbenefika mill-manteniment, u huma prinċipalment il-ġenituri tal-wild minuri li jġorru responsabbiltà indaqs li jmantnuhom. Wild minuri li jkun għalaq it-18-il sena u li jibqa’ jistudja l-kurrikulu ta’ skola primarja jew sekondarja fi skola primarja, skola sekondarja ogħla jew f’istituzzjoni ta’ edukazzjoni vokazzjonali jew ikun qiegħed isegwi kors ta’ edukazzjoni għolja l-università wkoll għandu dritt għall-manteniment, iżda biss sakemm jagħlaq 21 sena. Il-bażi għall-kalkolu tal-manteniment għall-minuri hija differenti minn dik għall-ulied adulti. Meta jiġi kkalkulat il-manteniment għal ulied adulti, il-firxa tal-manteniment tiġi ddeterminata abbażi tal-ħtiġijiet tal-persuna intitolata u l-istil ta’ ħajja normali, iżda huwa preżunt li l-adulti huma kapaċi li jaqilgħu tal-inqas parti mill-manteniment tagħhom huma stess. Persuna ssir intitolata li titlob manteniment biss jekk, wara li tkun laħqet l-età maġġuri, ma jkollhiex il-mezzi biex issostni ruħha u, minħabba studji jew kwalunkwe raġuni valida oħra, ma tistax tkun mistennija tikseb introjtu biex tissodisfa l-ħtiġijiet tagħha.

L-ulied adulti jridu jerġgħu jidhru quddiem il-qorti b’mod indipendenti jekk ikunu jixtiequ jibqgħu jirċievu l-benefiċċju wara li jkunu laħqu l-età maġġuri u jekk l-obbligu għall-ħlas tal-benefiċċju jkun ġie tterminat minħabba sentenza preċedenti tal-qorti.

L-axxendenti jew dixxendenti l-oħra li ma jkunux kapaċi jmantnu lilhom infushom ikollhom dritt jirċievu l-manteniment jekk jiġi determinat illi jkollhom bżonn l-għajnuna.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Il-ġenitur ta’ wild minuri jista’ jintalab iħallas il-manteniment. Jekk il-ġenitur ma jħallasx volontarjament il-manteniment, jista’ jsir rikors lill-qorti għal ħlas tal-manteniment. Biex jintalab il-manteniment, irid isir rikors għall-proċedura mħaffa f’materji ta’ ordni ta’ ħlas ta’ manteniment għal wild (maksekäsu kiirmenetluse avaldus lapse elatisnõudes) jew rikors (hagiavaldus) (kawża għall-manteniment (elatishagi)) lill-qorti. Ma titħallas l-ebda tariffa lill-Istat għal dawn il-miżuri meta ssir talba għal manteniment ta’ wild minuri.

Il-proċedura mħaffa f’materji relatati ma’ ordni ta’ ħlas hija proċedura simplifikata fejn il-ħlas tal-manteniment jista’ jiġi ordnat biss jekk jintalab għal wild minuri, isem il-ġenitur li jrid iħallas il-manteniment jidher fuq iċ-ċertifikat tat-twelid, il-manteniment ma jaqbiżx darba u nofs ir-rata minima ta’ manteniment (ara t-tweġiba 8) fix-xahar u l-ġenitur l-ieħor ma jikkontestax il-ħlas tal-manteniment. Jekk il-kundizzjonijiet għall-preżentazzjoni ta’ ordni ta’ ħlas ma jiġux issodisfati, irid isir rikors quddiem il-qorti tal-kontea (maakohus) tar-residenza tal-wild minuri biex jinkiseb il-manteniment.

Għal aktar dettalji dwar il-proċedura mħaffa għal ordni ta’ ħlas f’talba għall-manteniment għat-tfal ara hawnhekk. Il-formola tar-rikors għall-ħlas tal-manteniment ta’ wild minuri hija disponibbli hawnhekk.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

It-tfal minuri għandhom dritt jirċievu l-manteniment. Minħabba li l-minuri għandhom kapaċità ġuridika limitata, huwa r-rappreżentant legali tal-minuri – il-ġenitur li jkollu l-kustodja – li jressaq ir-rikors quddiem il-qorti f’isem il-wild minuri. Jekk ikun inħatar tutur għall-wild minuri, il-kawża ssir mit-tutur tal-wild fil-kapaċità tiegħu ta’ rappreżentant legali tal-wild minuri.

Adult li jkollu kapaċità ġuridika sħiħa jiftaħ kawża għall-manteniment b’mod indipendenti.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Rikors lill-qorti biex tordna lil ġenitur iħallas il-manteniment għal wild minuri jitqies bħala materja ta’ manteniment. F’materja ta’ manteniment, ir-rikors irid jiġi ppreżentat lill-qorti tal-kontea tar-residenza tal-wild minuri. Jekk il-wild minuri ma jkunx jgħix l-Estonja, ir-rikors isir skont fejn ikun residenti l-intimat. Jekk l-intimat ma jkunx għex l-Estonja, ir-rikors isir skont fejn ikun residenti r-rikorrent.

Il-manteniment jista’ jintalab ukoll skont il-proċedura mħaffa f’materji relatati ma’ ordni ta’ ħlas (ara t-tweġiba għall-mistoqsija 3).

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Biex jintalab il-manteniment għal wild minuri quddiem il-qorti jeħtieġ li tinfetaħ kawża li madankollu mhux bilfors tkun teħtieġ għajnuna legali professjonali jew is-servizzi ta’ intermedjarju. Il-qorti tordna l-ħlas tal-manteniment mid-data tal-preżentata tal-kawża, iżda hija tista’ wkoll, abbażi tal-kawża, tordna li l-manteniment jitħallas retroattivament sa massimu ta’ sena qabel ma tkun ġiet ippreżentata l-kawża.

Il-formola tar-rikors għall-ħlas tal-manteniment ta’ wild minuri hija disponibbli hawnhekk.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Ma trid titħallas l-ebda tariffa tal-Istat għal kawża mressqa għall-eżekuzzjoni ta’ obbligu tal-manteniment fir-rigward ta’ tifel minuri jew għar-rieżami ta’ rikors għall-proċedura mħaffa f’materji ta’ ordni ta’ ħlas f’talba għall-manteniment ta’ wild minuri.

Tista’ tintalab l-għajnuna legali jew proċedurali biex tkopri l-ispejjeż tal-proċedura.

Fil-każ tal-għajnuna legali, jitqabbad avukat għar-rikorrent mill-Kamra tal-Avukati tal-Estonja (Eesti Advokatuur). Ir-rwol tal-avukat huwa li jirrappreżenta u jagħti parir lill-persuna fil-proċedimenti. L-għajnuna legali hija disponibbli għal persuni li minħabba l-qagħda finanzjarja tagħhom ma jkunux jistgħu jħallsu għas-servizzi ta’ avukat fiż-żmien meta jkollhom bżonn l-għajnuna legali jew ikunu jistgħu jħallsu biss parzjalment jew bin-nifs, jew għal persuni f’qagħda finanzjarja li tagħmilha impossibbli li jgħixu b’li jkun fadlilhom wara li jkunu ħallsu għas-servizzi legali. L-għoti tal-għajnuna legali ma jeħlisx lill-persuna benefiċjarja mill-ħlas tal-ispejjeż proċedurali l-oħra.

Aktar informazzjoni dettaljata dwar l-għajnuna legali mill-istat hija disponibbli hawnhekk.

L-applikazzjonijiet għall-għajnuna legali biex tkopri l-ispejjeż proċedurali jistgħu jsiru minn persuni li ma jistgħux iħallsu dawk l-ispejjeż minħabba l-qagħda finanzjarja tagħhom jew minn dawk li jistgħu jħallsuhom biss parzjalment jew bin-nifs. Irid ikun hemm raġuni tajba li tagħti x’taħseb illi l-parteċipazzjoni pjanata fil-proċedimenti se tirnexxi.

Il-formola tal-applikazzjoni għall-għajnuna proċedurali għal persuna fiżika u l-avviż dwar il-qagħda personali u finanzjarja tal-applikant u tal-membri tal-familja tiegħu hija disponibbli hawnhekk.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-qorti tista’ tordna illi jitħallas ammont fiss jew varjabbli bħala manteniment lil wild minuri, u tispeċifika l-bażi għall-kalkolu tal-ammont ta’ manteniment. Il-qrati ġeneralment jordnaw illi l-ħlas tal-manteniment isir f’pagamenti fix-xahar.

Sal-aħħar tal-2021, il-manteniment minimu kien jiddependi fuq il-paga minima. Madankollu l-manteniment fix-xahar għal tifel wieħed ma jistax ikun inqas min nofs il-paga minima fix-xahar stabbilita mill-Gvern tar-Repubblika (l-ammont ta’ manteniment minimu għalhekk kien ta’ EUR 250 għal kull tifel fl-2018, EUR 270 fl-2019 u EUR 292 fl-2020 u fl-2021).

Mill-1 ta’ Jannar 2022, l-ammont ta’ manteniment minimu ma għadux jiddependi fuq il-paga minima fis-seħħ. L-ammont ta’ manteniment jiġi ddeterminat mill-qorti skont il-ħtiġijiet tal-wild minuri, il-kapaċità finanzjarja tal-ġenituri, kwalunkwe benefiċċju li jirċievu, u n-numru ta’ ulied minuri li huma parti mill-familja. L-ammont użat bħala bażi huwa nofs l-ispiża medja ta’ manteniment fix-xahar ta’ wild (l-ammont bażi tal-manteniment huwa ta’ EUR 209.20, li huwa aġġustat fl-1 ta’ April ta’ kull sena fid-dawl tal-bidla fl-indiċi tal-prezzijiet tal-konsumatur fuq is-sena ta’ qabel).

L-ammont tal-manteniment jiġi ddeterminat billi jitqiesu ċ-ċirkostanzi li ġejjin: L-introjtu tal-ġenitur li jrid iħallas il-manteniment. Bħala regola, 3 % tal-paga grossa medja ta’ xahar fl-Estonja għas-sena kalendarja preċedenti tiġi miżjuda mal-ammont bażi. L-ammont li jrid jiżdied jiġi kkalkolat mill-ġdid fl-1 ta’ April ta’ kull sena. In-numru ta’ tfal li jirċievu manteniment fl-istess familja. Meta wieħed iqis il-fatt li t-trobbija ta’ diversi tfal f’daqqa tista’ tirriżulta fi ffrankar żgħir tal-ispejjeż (l-użu mill-ġdid ta’ għamara, ħwejjeġ, ġugarelli, eċċ.), l-ammont ta’ manteniment, sa mit-tieni wild, huwa 15 % inqas mill-ammont ta’ manteniment għall-ewwel wild. L-ammont tal-manteniment ma jitnaqqasx f’każ ta’ wlied minn twelid multiplu jew fil-każ ta’ tfal li jkollhom aktar minn tliet snin bejniethom.

Benefiċċji tal-familja. Il-benefiċċji tat-tfal u, f’konformità mal-verżjoni tal-Att dwar il-Liġi tal-Familja (perekonnaseadus) li daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Frar 2023, nofs l-allowance għall-familji b’ħafna tfal jitqiesu meta jiġi ddeterminat l-ammont tal-manteniment. Jekk dawn il-benefiċċji tirċevihom il-persuna li titlob il-manteniment, nofs il-benefiċċju jitnaqqas mill-ammont ta’ manteniment għal kull wild. Madankollu, jekk dawn il-benefiċċji tirċevihom il-persuna li tħallas il-manteniment, dan l-ammont jiżdied mal-manteniment. Meta tinħareġ l-ordni ta’ manteniment, il-benefiċċju għall-familji b’ħafna tfal jiġi kkalkulat ukoll f’konformità mal-emenda, anke jekk ma jitħallasx biss għat-tfal komuni tal-istess koppja. Għalhekk, fil-każ ta’ familja mħallta b’żewġt itfal minn relazzjoni preċedenti u ġenitur ikollu iktar tfal mir-relazzjoni l-ġdida, u b’riżultat ta’ hekk il-familja ssir intitolata li tirċievi benefiċċju għall-familji b’ħafna tfal, nofs dak il-benefiċċju jittieħed inkunsiderazzjoni fil-kalkolu tal-manteniment. Dan jinqasam b’mod ugwali bejn il-ġenitur li jitlob il-manteniment u l-ġenitur li jħallas il-manteniment u jkompli jinqasam bin-numru totali ta’ tfal fil-familja li l-familja titħallas il-benefiċċju għall-familji b’ħafna tfal għalihom.

Residenza kondiviża mal-wild minuri. Jekk wild minuri joqgħod mal-ġenitur li jħallas il-manteniment għal mill-inqas medja ta’ seba’ perjodi ta’ erbgħa u għoxrin siegħa kull xahar f’sena, l-ammont tal-manteniment jitnaqqas b’mod proporzjonat għaż-żmien mgħoddi mal-ġenitur li jrid iħallas il-manteniment. Għalhekk, jekk il-wild joqgħod ma’ kull ġenitur għal perjodu ugwali ta’ żmien, il-manteniment jista’ jintalab biss fuq il-bażi tal-akbar bżonnijiet tal-wild, differenza sinifikanti fl-introjtu tal-ġenituri jew distribuzzjoni mhux ugwali bejn il-ġenituri tal-ispejjeż relatati mal-wild.

Informazzjoni aktar dettaljata u kalkolatur tal-manteniment huma disponibbli hawnhekk.

L-ammonti stabbiliti mid-deċiżjonijiet tal-qorti mogħtija qabel l-1 ta’ Jannar 2022 ma jonqsux awtomatikament. Jekk, skont deċiżjoni tal-qorti, ġenitur ikun obbligat iħallas manteniment lil wild minuri bir-rata minima attwali jew b’nofs il-paga minima fix-xahar, dak l-ammont ikun “iffriżat” fil-livell tal-2021 (jiġifieri EUR 292 fix-xahar) u, b’konsegwenza ta’ dan, l-ammont ta’ manteniment ma jibqax jiżdied fil-każ ta’ żieda ulterjuri fil-paga minima.

Jekk, skont deċiżjoni tal-qorti mogħtija qabel l-1 ta’ Frar 2023, ġenitur ikun obbligat iħallas ammont varjabbli ta’ manteniment lil wild minuri u l-ammont ta’ manteniment jiddependi fuq varjazzjonijiet fl-ammont tal-benefiċċju għall-familji b’ħafna tfal, l-ammont ta’ manteniment iddeterminat abbażi tad-deċiżjoni tal-qorti jiġi kkalkulat abbażi tal-Artikolu 101(5) tal-verżjoni tal-Att dwar il-Liġi tal-Familja fis-seħħ mill-1 ta’ Frar 2023.

Qorti tista’ żżid u, jekk ikun hemm raġuni valida biex tagħmel hekk, tnaqqas ukoll l-ammont tal-manteniment minimu. Il-manteniment minimu kkalkolat permezz ta’ formula stabbilita fil-liġi jista’ jiżdied abbażi ta’:

• il-ħtiġijiet attwali tal-wild minuri;
• l-introjtu ta’ kull ġenitur;
• id-distribuzzjoni attwali tal-ispejjeż relatati mat-tfal bejn il-ġenituri.

Jekk l-introjtu tal-ġenitur obbligat ikun ogħla mill-medja, l-ammont bażi tal-manteniment jista’ jiżdied, pereżempju, bi 3 % tal-introjtu attwali tal-ġenitur li jrid iħallas il-manteniment minflok tal-paga grossa medja fix-xahar. Il-manteniment jista’ jitnaqqas biss għal raġuni valida. Raġunijiet validi jistgħu jinkludu l-inkapaċità ta’ ġenitur li jaħdem jew sitwazzjoni fejn ġenitur ikollu wild ieħor li jkun finanzjarjament inqas sigur mill-wild li jirċievi l-manteniment jekk jiġi ordnat manteniment minimu.

Jekk issir bidla fl-ammont ta’ manteniment, din ġeneralment issir effettiva biss minn meta tittieħed id-deċiżjoni, jiġifieri l-arretrati tal-manteniment pendenti ma jistgħux jinbidlu.

Il-persuna obbligata tista’, jekk ikun hemm raġuni valida, titlob li tipprovdi l-manteniment b’mezz ieħor. Il-ġenituri jistgħu jiftehmu b’mod kunsenswali fuq arranġament dettaljat dwar kif għandu jingħata l-manteniment lil wild minuri, u kif u kull meta għandu jingħata l-manteniment.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

B’mod ġenerali, il-manteniment jitħallas bħala somma ta’ flus fix-xahar. Il-persuna obbligata tħallas il-manteniment fir-rigward ta’ wild minuri tista’, jekk ikun hemm raġuni valida, titlob li titħalla tipprovdi manteniment b’xi mod ieħor. Il-manteniment jitħallas fil-forma ta’ somma mill-ġenitur ta’ wild minuri, speċjalment jekk dak il-ġenitur ma jgħixx mal-wild minuri jew ma jkunx involut fit-trobbija tiegħu. Il-manteniment jitħallas bil-quddiem għal kull xahar kalendarju. Għalkemm ir-riċevitur tal-manteniment ikun il-wild minuri, il-manteniment ġeneralment irid jitħallas lill-ġenitur l-ieħor. Il-manteniment jista’ jitħallas direttament lill-wild jekk il-ġenituri jkunu qablu dwar dan jew ikun hemm deċiżjoni tal-qorti għal dan il-għan.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk sentenza tal-qorti li tordna l-manteniment tkun daħlet fis-seħħ jew tkun soġġetta għal eżekuzzjoni immedjata iżda l-ġenitur l-ieħor ma josservahiex, għandu jiġi kkuntattjat uffiċjal ġudizzjarju. Jekk id-debitur ma jagħmilx il-pagamenti indikati fis-sentenza fiż-żmien meħtieġ, l-uffiċjal ġudizzjarju, abbażi ta’ talba mill-persuna li tkun ħadet miżuri biex tiftaħ il-kawża, jagħmel arranġamenti biex jibda l-qbid tal-assi tad-debitur. Għall-qbid tal-assi tad-debitur, l-uffiċjal ġudizzjarju jrid jirċievi s-sentenza tal-qorti flimkien mar-rikors għall-eżekuzzjoni. Għandha tingħata informazzjoni dwar id-debitur u l-assi tiegħu (residenza, dettalji ta’ kuntatt, informazzjoni dwar l-assi) fir-rikors għall-eżekuzzjoni. Jekk ir-rikorrent ikun jixtieq li l-uffiċjal ġudizzjarju juża’ l-mezzi kollha previsti mil-liġi għall-ġbir tad-dejn, għandu jitniżżel fir-rikors għall-eżekuzzjoni illi r-rikorrent qiegħed jagħmel talba għall-ħlas fuq il-propjetà immobbli reġistrata tad-debitur, il-propjetà mobbli u t-titoli. Fi proċedimenti ta’ infurzar, il-manteniment tat-tfal għandu prijorità fuq talbiet oħra, u sabiex tiġi ssodisfata talba għal manteniment, huwa possibbli li jiġu ssekwestrati assi f’ammonti akbar u li, b’deċiżjoni tal-qorti d-drittijiet li ġejjin u l-validità tal-awtorizzazzjonijiet li ġejjin, jiġu sospiżi b’mod indefinit: id-drittijiet tal-kaċċa, id-dritt ta’ sewqan ta’ vetturi bil-magna, permessi għall-armi u permessi għall-akkwist tal-armi, id-dritt ta’ sewqan ta’ opri tal-baħar għar-rikreazzjoni u dgħajjes personali, kards tas-sajd.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Persuna tinħeles minn obbligu ta’ manteniment jekk ma tkunx tista’, minħabba l-obbligi l-oħra tagħha u l-istatus tal-proprjetà tagħhom, tipprovdi manteniment lil persuna oħra mingħajr ma tipperikola l-manteniment abitwali tagħha stess. Minkejja dan, il-ġenituri ma jiġux rilaxxati mill-obbligu ta’ manteniment fir-rigward ta’ uliedhom minuri. Qorti tista’ teħles persuna obbligata (id-debitur) mill-obbligu tal-manteniment, tillimita l-perjodu ta’ żmien għat-twettiq tal-obbligu jew tnaqqas l-ammont ta’ manteniment jekk ma jkunx ġust illi l-persuna tintalab tħallas, jekk pereżempju l-persuna intitolata għall-manteniment ikollha bżonnu minħabba nuqqas ta’ ħsieb fl-aġir tagħha.

Il-kumpens għad-dannu minħabba n-nuqqas ta’ ħlas tal-manteniment u n-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligu jista’ jintalab retroattivament għal massimu ta’ sena qabel isir rikors għal manteniment il-qorti. It-terminu għall-ħlas tal-manteniment bħala obbligu huwa ta’ għaxar snin għal kull obbligu individwali. It-terminu jibda fl-aħħar tas-sena kalendarja li fiha tista’ tintalab it-talba korrispondenti mal-obbligu. Obbligu ta’ manteniment huwa obbligu personali li jiskadi mal-mewt tal-persuna intitolata jew obbligata; japplikaw eċċezzjonijiet fir-rigward ta’ avvanzi u ammonti ta’ kumpens.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Fil-każ ta’ tilwim transfruntier dwar il-manteniment, l-awtorità ċentrali, jiġifieri it-Taqsima tal-Kooperazzjoni Ġudizzjarja Internazzjonali (rahvusvahelise justiitskoostöö talitus) tad-Dipartiment tal-Politika Kriminali (kriminaalpoliitika osakond) fil-Ministeru għall-Ġustizzja (Justiitsministeerium), tista’ toffri għajnuna.

Għajnuna legali tal-Istat tista’ tintalab mal-preżentata ta’ rikors għall-manteniment il-qorti. M’hemmx organizzazzjonijiet jew awtoritajiet separati li jipprovdu għajnuna f’każ ta’ talbiet domestiċi għall-manteniment.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Mill-1 ta’ Jannar 2017, ġenitur li jkun qiegħed irabbi t-tfal għandu dritt japplika għal benefiċċju ta’ manteniment matul il-proċedimenti ġudizzjarji u l-proċeduri ta’ eżekuzzjoni mill-Istat quddiem il-Bord għas-Sigurtà Soċjali (Sotsiaalkindlustusamet). Dan il-manteniment huwa għajnuna temporanja mill-Istat għall-ġenitur li jkun qed irabbi u jipprovdi għall-wild minuri tiegħu waħdu. L-Istat iħallas il-manteniment minflok il-ġenitur li ma jkunx qed iħallas il-manteniment, imbagħad jirkuprah mingħandu f’data sussegwenti. Sabiex wieħed jirċievi l-manteniment mill-istat huwa jrid jitlob lill-qorti għal ħlas tal-manteniment jew skont il-proċedura mħaffa f’materji ta’ ordni ta’ ħlas jew permezz ta’ rikors.

Il-benefiċċju tal-manteniment jiggarantixxi lill-wild minuri sa EUR 100 fix-xahar.

Aktar informazzjoni dwar it-talba għall-manteniment hija disponibbli hawnhekk.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Għall-manteniment skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009, tista’ tinkiseb għajnuna mit-Taqsima għall-Kooperazzjoni Ġudizzjarja Internazzjonali tal-Ministeru għall-Ġustizzja.

Għall-manteniment minn pajjiż ieħor, trid issir applikazzjoni lit-Taqsima għall-Kooperazzjoni Ġudizzjarja Internazzjonali tal-Ministeru għall-Ġustizzja Estonjan u lill-awtorità kompetenti tal-pajjiż l-ieħor. Għandu jiġi mehmuż iċ-ċertifikat tat-twelid tal-wild/ulied minuri jew is-sentenza tal-qorti li tistabbilixxi l-paternità. Jekk il-paternità ma tkunx ġiet stabbilita, dan għandu jitniżżel fl-applikazzjoni mibgħuta lill-pajjiż l-ieħor.

Il-formola ta’ applikazzjoni hija disponibbli hawnhekk.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

It-Taqsima għall-Kooperazzjoni Ġudizzjarja Internazzjonali tal-Ministeru għall-Ġustizzja Estonjan tista’ tiġi kkuntattjata bit-telefown fuq in-numri +372 6 208 183 u +372 7153443 jew b’email lil central.authority@just.ee u keskasutus@just.ee.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Talba mingħand applikant li jirrisjedi f’pajjiż ieħor tirċievi l-aħjar attenzjoni jekk tiġi kkuntattjata l-awtorità adattata fil-pajjiż ta’ residenza, li mbagħad tikkuntattja lill-awtorità ċentrali fil-Ministeru tal-Ġustizzja Estonjan.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Ara t-tweġiba għall-mistoqsija 14.1.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Il-Protokoll ta’ The Hague tal-2007 ġie rratifikat mill-Unjoni Ewropea, li l-Estonja ilha Stat Membru tagħha mill-1 ta’ Mejju 2004.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Ara t-tweġiba għall-mistoqsija 16.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

F’kawżi transfruntiera fi ħdan l-Unjoni Ewropea li jikkonċernaw talbiet għall-manteniment, l-għajnuna legali mill-Istat u l-għajnuna proċedurali huma disponibbli skont ir-Regolament. Dan jiżgura li l-persuna tkun irrappreżentata fil-proċedimenti minn xi ħadd b’għarfien espert legali xieraq u li l-persuna jkollha aċċess għall-ġustizzja permezz tal-kopertura tal-ispejjeż proċedurali. Ir-regoli dwar l-għajnuna legali u l-għajnuna proċedurali jindikaw illi għandha tiġi applikata l-liġi nazzjonali sakemm ma jkunx previst mod ieħor mir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009.

Fil-prinċipju, l-istess garanziji li japplikaw għal persuni residenti fl-Estonja japplikaw ukoll għal persuni li jgħixu fi Stat Membri oħra tal-Unjoni Ewropea. F’każ ta’ kawżi transfruntiera dwar il-manteniment, huma disponibbli kemm l-għajnuna legali u pariri kif ukoll l-għajnuna legali mill-Istat u l-għajnuna proċedurali mingħand l-awtorità ċentrali, jiġifieri t-Taqsima għall-Kooperazzjoni Ġudizzjarja Internazzjonali tal-Ministeru għall-Ġustizzja, skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 u, rigward l-oqsma mhux koperti mir-Regolament, skont il-liġi nazzjonali.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Twaqqfet awtorità ċentrali għall-kooperazzjoni ġudizzjarja transfruntiera – it-Taqsima tal-Kooperazzjoni Ġudizzjarja Internazzjonali tal-Ministeru għall-Ġustizzja. Għalhekk biex jinkiseb il-manteniment skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009, tista’ tinkiseb għajnuna mit-Taqsima għall-Kooperazzjoni Ġudizzjarja Internazzjonali tal-Ministeru għall-Ġustizzja, li tmexxi l-proċedimenti dwar l-applikazzjonijiet internazzjonali għall-għajnuna legali.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Ordni ta’ manteniment bejn il-konjuġi teħtieġ li wieħed mill-konjuġi kkonċernati jagħmel pagamenti perjodiċi jew ħlasijiet ta’ ammont f’daqqa lill-parti l-oħra għall-manteniment tagħha u, fejn xieraq, jagħmel dawn il-pagamenti perjodiċi għall-benefiċċju tal-persuna speċifikata fl-ordni jew membri dipendenti tal-familja, jekk ikun hemm.

Ordni ta’ manteniment ta’ wild dipendenti teħtieġ li wieħed mill-ġenituri kkonċernati jagħmel pagamenti perjodiċi jew ħlasijiet ta’ ammont f’daqqa lill-ġenitur l-ieħor, jew lil persuna oħra li jkollha l-kura u l-kustodja tal-wild, kif speċifikat fl-ordni għall-manteniment tal-wild.

Obbligu ta’ manteniment huwa rekwiżit biex jingħata appoġġ finanzjarju lil persuna u, meta dan l-obbligu jiġi infurzat permezz tal-qrati, biex jitwettqu l-obbligi ta’ kwalunkwe inġunzjoni pertinenti għall-manteniment.

Il-manteniment jitħallas mingħand dawn il-kategoriji ta’ nies:

• Ġenituri fir-rigward ta’ wliedhom: Iva
• Ulied lill-ġenituri tagħhom: Ġeneralment le
• Parti divorzjata lill-parti l-oħra: Iva

Oħrajn:

• Sħab reġistrati u koabitanti għall-finijiet tal-Att tal-2010 dwar is-Sħubija Ċivili u Ċerti Drittijiet u Obbligi tal-Koabitanti (Civil Partnership and Certain Rights and Obligations of Cohabitants Act 2010)
• Ġenituri mhux miżżewġin lill-persuna li tieħu ħsieb lil uliedhom

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Wild dipendenti taħt l-età ta’ tmintax-il sena, wild dipendenti taħt l-età ta’ tlieta u għoxrin sena f’edukazzjoni full-time jew wild ta’ kwalunkwe età li huwa dipendenti minħabba diżabbiltà.

Il-ġenituri għandhom obbligu li jmantnu lil uliedhom finanzjarjament sabiex ikopru l-ħtiġijiet finanzjarji ta’ kuljum u okkażjonali tagħhom.

Ġeneralment, l-ulied ma għandhomx iħallsu għall-manteniment tal-ġenituri tagħhom ħlief f’ċirkustanzi rari u straordinarji fejn id-drittijiet ta’ proprjetà miżmuma fi trust ikunu varji mad-divorzju u jiġu trasferiti fil-pussess tal-ulied.

Parti ddivorzjata jista’ jkollha tħallas manteniment lill-parti l-oħra meta l-parti rikorrenti turi li l-parti l-oħra tkun naqset milli tipprovdi għalihom b’mod adegwat fid-dawl taċ-ċirkustanzi.

Sieħeb reġistrat jew koabitant għall-finijiet tas-Civil Partnership and Certain Rights and Obligations of Cohabitants Act 2010 jista’ jkollu jagħti manteniment lis-sieħeb reġistrat jew koabitant l-ieħor jekk is-sieħeb reġistrat jew il-koabitant rikorrenti juri li l-parti l-oħra tkun naqset milli tipprovdi għalihom b’mod adegwat fid-dawl taċ-ċirkustanzi.

Il-ġenituri, kemm jekk miżżewġin kif ukoll jekk le, jistgħu jippreżentaw rikors il-qorti għal manteniment mingħand il-ġenitur l-ieħor fir-rigward ta’ wliedhom. Kustodju, bord tas-saħħa jew kull persuna li jkollha status legali fir-rigward ta’ wild dipendenti jistgħu jippreżentaw rikors ukoll.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Normalment isir rikors quddiem il-Qorti mill-parti dipendenti permezz ta’ azzjoni legali ċivili kontra l-persuna l-oħra. Fir-rigward tal-manteniment tal-ulied, normalment ir-rikors isir mill-ġenitur jew persuna oħra li jkollha l-kura u l-kustodja tal-wild.

Ġeneralment tista’ ssib informazzjoni dwar il-proċeduri li japplikaw għar-rikorsi tal-manteniment fit-taqsima dwar il-Liġi tal-Familja tas-sit web tas-Servizz tal-Qrati.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Normalment ir-rikorrenti f’kawża ta’ manteniment ikun il-ġenitur li jieħu ħsieb il-wild/l-ulied. Ir-rikorrenti jistgħu jinkludu eks konjuġi kif ukoll ulied bħala tali. Il-partijiet iridu juru li għandhom interess suffiċjenti f’kawża biex jidhru quddiem il-qorti (locus standi) biex jitolbu li jingħatalhom manteniment. Fil-każ ta’ qraba jew qraba stretti jkun meħtieġ li r-rikorrent ikollu ċerti setgħat legali, pereżempju prokura, biex imexxi l-affarijiet tal-qarib jew ħabib intimu. Il-ġenituri jew il-kustodji jistgħu jippreżentaw rikors għal manteniment f’isem wild ta’ età minuri.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-Qorti Distrettwali għandha ġuriżdizzjoni biex tordna manteniment għal wild sal-ammont massimu ta’ EUR 150 fil-ġimgħa mingħand kull ġenitur u biex tordna manteniment għal wieħed mill-konjuġi/sieħeb reġistrat sal-ammont massimu ta’ EUR 500 fil-ġimgħa. Għal ammonti ikbar jeħtieġ li jsir rikors quddiem is-Circuit Court jew il-Qorti Superjuri. Jekk ikunu diġà nbdew proċeduri matrimonjali fis-Circuit Court jew fil-Qorti Superjuri, jeħtieġ li r-rikorsi jsiru hemm irrispettivament mill-ammont mitlub.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Le. Rikors jista’ jsir personalment jekk ir-rikorrent jagħżel li ma jqabbadx avukat. Hemm Għajnuna Legali Ċivili disponibbli għal dawk il-litiganti fil-Liġi tal-Familja li jkollhom bżonnha skont il-mezzi tagħhom.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Il-proċeduri kollha tal-Liġi tal-Familja fl-Irlanda huma eżenti minn tariffi tal-qorti. L-ispiża biex jingħataw parir u rappreżentanza legali tista’ tvarja; madankollu, hemm għajnuna legali ċivili disponibbli għal dawk li jiddependu fuq il-mezzi.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-Qorti Distrettwali għandha ġuriżdizzjoni biex tordna manteniment għal wild sal-ammont massimu ta’ EUR 150 fil-ġimgħa mingħand kull ġenitur u biex tordna manteniment għal wieħed mill-konjuġi/sieħeb reġistrat sal-ammont massimu ta’ EUR 500 fil-ġimgħa. Għal ammonti ikbar jeħtieġ li jsir rikors quddiem is-Circuit Court jew il-Qorti Superjuri.

Meta tiddetermina l-manteniment, il-qorti tħares lejn il-ħtiġijiet raġonevoli tal-kreditur tal-manteniment (il-persuna intitolata għall-manteniment) kontra l-kapaċità tad-debitur tal-manteniment (il-persuna ordnata biex tħallas il-manteniment) li jħallas. Il-partijiet jistgħu jippreżentaw rikors lill-qorti biex jirrevedu kwalunkwe ordni ta’ manteniment fid-dawl ta’ kwalunkwe bidla fiċ-ċirkustanzi finanzjarji tal-partijiet.

Ordni ta’ Manteniment tibda fid-data speċifikata fl-ordni, billi hija data li tista’ tkun qabel jew wara d-data li fiha tkun saret l-ordni iżda li ma tkunx qabel id-data tar-rikors għall-ordni.

Fi Proċedimenti Ġuridiċi u ta’ Divorzju fis-Circuit Qorti jew fil-Qorti Superjuri, il-manteniment jista’ jkollu effett retroattiv sa mhux qabel id-data tar-rikors.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Normalment il-manteniment isir b’pagament dirett lill-kreditur tal-manteniment. Madankollu, il-kredituri għandhom id-dritt li jingħataw il-manteniment permezz tal-uffiċċju tal-qorti. Jekk il-qorti tħoss li dan ikun meħtieġ, il-pagi jew is-salarju tad-debitur tal-manteniment jistgħu jiġu sekwestrati u l-impjegatur jista’ jiġi ordnat li jnaqqas il-pagamenti biex jiġu trażmessi lill-kreditur.

Il-manteniment jitħallas lill-persuna intitolata għall-manteniment u lil dawk li jamministraw il-manteniment għall-benefiċċju tagħhom, pereżempju ġenitur jew kustodju.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Meta debitur ta’ manteniment ma jħallasx, il-kreditur tal-manteniment jista’ jibda proċedimenti fil-qorti fejn tkun saret l-ordni tal-manteniment jew fil-Qorti Distrettwali, skont ir-rimedju mfittex.

Il-qorti tista’ toħroġ ordni li tissekwestra l-qligħ tad-debitur tal-manteniment, kif diskuss fil-punt 1 hawn fuq.

Jekk dan ir-rimedju ma jaħdimx, il-qorti tista’ tordna li d-debitur tal-manteniment iħallas is-somma dovuta lill-kreditur tal-manteniment. Jekk id-debitur tal-manteniment ma jikkonformax, il-qorti tista’ tordna li l-flus dovuti lid-debitur mingħand persuna oħra jingħataw minflok lill-kreditur tal-manteniment. Tista’ tordna wkoll il-bejgħ tal-oġġetti li jappartjenu għad-debitur biex jissodisfa s-somma pendenti.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Il-Qorti Distrettwali hija l-post fejn jiġu infurzati l-ordnijiet li jkunu saru fi Stati Membri oħra. Għandha setgħat fir-rigward ta’ disprezz (l-Artikoli 9A u 9B tal-Att tal-1976) iżda biss fir-rigward tal-ordnijiet li jkunu saru mill-Qorti Distrettwali. Ma għandhiex setgħa li tikkundanna minħabba disprezz ta’ ordni li tkun saret xi mkien ieħor. Il-Qorti Distrettwali hija effettivament ristretta għal Mandati ta’ Sekwestru fuq id-Dħul (fejn xieraq) għal mandat ta’ sekwestru eżekutorju jew ta’ sekwestru (rarament xierqa).

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Kull kreditur ta’ manteniment għandu r-responsabbiltà li jippreżenta rikors quddiem il-qorti għal assistenza fl-irkupru tal-manteniment. Filwaqt li hemm rimedji oħra disponibbli, pereżempju permezz ta’ medjazzjoni, il-qrati għandhom il-ġuriżdizzjoni xierqa u legali biex jirrimedjaw in-nuqqas ta’ pagament tal-manteniment.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Le. Id-debitur biss huwa responsabbli għall-manteniment, li għandu jitħallas direttament minn ras il-għajn mis-salarju tiegħu.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Ir-Regolament 4/2009, komunement magħruf bħala r-Regolament dwar il-Manteniment, ikopri r-rikorsi ta’ manteniment transfruntiera li jiġu minn relazzjonijiet familjali. Jistabbilixxi regoli komuni għall-Unjoni Ewropea kollha kemm hi u għandu l-għan li jiżgura l-irkupru ta’ talbiet ta’ manteniment anke meta d-debitur jew il-kreditur ikunu f’pajjiż ieħor tal-UE.

Il-Konvenzjoni tan-NU dwar l-Irkupru barra mill-Pajjiż ta’ Pagamenti ta’ Manteniment (il-Konvenzjoni ta’ New York) ġiet fis-seħħ fl-Irlanda f’Novembru 1995 bl-Att dwar il-Manteniment tal-1994. Din il-Konvenzjoni hija mfassla biex tiffaċilita l-irkupru tal-manteniment fi Stati kontraenti minn persuna li tgħix f’ġuriżdizzjoni kontra persuna li tgħix f’ġuriżdizzjoni oħra.

Iż-żewġ strumenti jistabbilixxu network ta’ Awtoritajiet Ċentrali f’kull Stat kontraenti u r-rikorrenti/il-kredituri/il-petizzjonanti jistgħu jressqu r-rikorsi tagħhom quddiem Awtorità Ċentrali li mbagħad tressaqhom quddiem il-Qorti kompetenti rilevanti u, f’ċerti każi, torganizza assistenza legali. Id-dettalji ta’ kuntatt għall-Awtorità Ċentrali Irlandiża għall-Irkupru tal-Manteniment barra mill-Pajjiż huma dawn:

Department of Justice,

51 St Stephen’s Green,

Dublin 2.

Numru tat-telefown + 353 (1) 602 8202

Email mainrecov@justice.ie

L-ebda fax ma hi disponibbli

Petizzjonant jista’ jingħata l-assistenza tal-Uffiċjal Klerikali tal-Qorti Distrettwali fir-rigward tal-Ordnijiet tal-Qorti Distrettwali. Il-petizzjonanti jistgħu wkoll jingħataw l-assistenza ta’ rappreżentanza legali. Jistgħu jkunu eliġibbli għal għajnuna legali u għandhom jikkuntattjaw liċ-ċentru legali lokali tagħhom f’dan ir-rigward. Fl-aħħar nett, il-petizzjonant jista’ jfittex l-assistenza tal-FLAC (Free Legal Advice Centre), organizzazzjoni indipendenti u volontarja li topera network ta’ kliniki ta’ pariri legali madwar il-pajjiż. Dawn il-kliniki huma kunfidenzjali u bla ħlas.

F’każijiet transfruntiera fejn id-debitur tal-manteniment ikun jgħix f’ġuriżdizzjoni oħra, il-petizzjonant jista’ jippreżenta rikors permezz tal-Awtorità Ċentrali għall-Irkupru tal-Manteniment li jinsab fid-Dipartiment tal-Ġustizzja u tal-Ugwaljanza.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Tista’ tikkuntattja lill-uffiċċju tal-qorti rilevanti jew lill-organizzazzjoni permezz tat-telefown, bil-posta, bil-posta elettronika jew billi tmur personalment. Il-petizzjonanti huma mħeġġa jżuru s-sit web ta’ kull organizzazzjoni għal aktar informazzjoni u għal informazzjoni lokalizzata.

Tista’ ssib id-dettalji ta’ kuntatt għall-uffiċċji tal-qorti fuq is-sit web tas-Servizzi tal-Qrati (www.courts.ie).

Irreferi għall-Mistoqsija 14.1 u għas-sit web tad-Dipartiment tal-Ġustizzja u tal-Ugwaljanza (www.justice.ie) għad-dettalji ta’ kuntatt tal-Awtorità Ċentrali għall-Irkupru tal-Manteniment barra mill-Pajjiż.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Ara aktar ’il fuq; Nru 14.1.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Ara aktar ’il fuq; Nru 14.2.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux applikabbli.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ir-rikorrent/il-petizzjonant ma għandux għalfejn iħallas miżati biex iressaq kawża l-qorti. Ir-rikorrenti jibbenefikaw minn għajnuna legali bla ħlas fir-rigward ta’ dawn il-kwistjonijiet - ladarba l-Awtorità Ċentrali Irlandiża tirċievi rikors, jekk ikun meħtieġ, ir-rikors jitressaq quddiem il-Bord tal-Għajnuna Legali għall-attenzjoni tagħhom.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-Artikolu 51 jirreferi għal liema azzjonijiet tieħu l-Awtorità Ċentrali fir-rigward tar-rikorsi skont ir-Regolament dwar il-Manteniment. L-Awtorità Ċentrali Irlandiża issa titlob dikjarazzjonijiet ta' eżegwibbiltà mingħand l-Uffiċċju tal-Master tal-Qorti Superjuri. L-Awtorità Ċentrali Irlandiża tressaq rikorsi għall-eżegwibbiltà direttament quddiem il-Qrati Distrettwali. Fir-rigward tat-tnedija ta’ proċedimenti l-Awtorità Ċentrali tagħmel l-arranġamenti għal rappreżentanza legali għall-rikorrenti permezz tal-Bord tal-Għajnuna Legali.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

It-terminu "manteniment" jirreferi għall-bżonnijiet umani diretti għas-sopravvivenza, l-iktar l-ikel. Madankollu, fil-prattika, it-terminu manteniment ikopri r-rekwiżiti kollha tal-għajxien, sew dawk relatati mal-ispejjeż ta' kuljum u sew attivitajiet edukattivi, kulturali jew ta' divertiment ta' persuna.

L-obbligi ta' manteniment jinvolvu l-ħlas ta' benefiċċji - primarjament fi flus - li jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-għajxien tal-benefiċjarju.

Il-persuni li ġejjin huma obbligati jipprovdu manteniment skont l-ordni tal-parentela:

[a] il-konjuġi, anke jekk ikun divorzjat [jekk ikun hemm obbligu ta' manteniment wara d-divorzju];

[b] id-dixxendenti lill-axxendenti fl-ordni tas-suċċessjoni ab intestato;

[b] l-axxendenti [il-ġenituri, in-nanniet: f'każ ta' assenza jew inkapaċità tal-ġenituri] lit-tfal mhux miżżewġin tagħhom (bijoloġiċi jew adottati), fil-prinċipju, sakemm ikunu taħt l-età;

[b] l-aħwa lil ħuthom, u

każijiet speċjali ta' manteniment huma:

[c] manteniment imħallas f'każ ta' separazzjoni u wara divorzju jew annullament taż-żwieġ u

[d] manteniment imħallas lil omm mhux miżżewġa għal tifel imwieled barra miż-żwieġ qabel ma jiġi rikonoxxut.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Fil-prinċipju t-tifel huwa intitolat jirċievi manteniment mingħand l-axxendenti tiegħu [il-ġenituri jew in-nanniet] sakemm isir adult, jiġifieri sakemm jagħlaq 18-il sena.

It-tfal huma intitolati wkoll jirċievu manteniment wara li jsiru adulti, waqt li jkunu qed jistudjaw jew jattendu edukazzjoni għolja jew kors ta' taħriġ vokazzjonali, u ma jkunux jistgħu jaħdmu minħabba l-istudji tagħhom u ma jkollhomx beni personali biex isostnu r-rekwiżiti ta' manteniment tagħhom.

Persuna tkun intitolata għall-manteniment biss jekk ma tkunx kapaċi tmantni ruħha permezz tal-beni tagħha stess jew billi tagħmel xogħol li jkun xieraq għall-età tagħha, kundizzjoni tas-saħħa u kundizzjonijiet tal-għajxein ġeneralment, b'kunsiderazzjoni, fost affarijiet oħra, għall-ħtiġijiet edukattivi li jista' jkollha; tfal taħt l-età, anke jekk ikollhom beni personali, xorta jkunu intitolati għall-manteniment mingħand il-ġenituri tagħhom sakemm l-introjtu mill-beni u x-xogħol tagħhom ma jkunx biżżejjed biex imantu ruħhom. Madankollu, persuna ma tkunx obbligata tipprovdi manteniment jekk, minħabba obbligi oħrajn tagħha, ma tkunx f'pożizzjoni li tagħmel dan mingħajr ma tipperikola l-manteniment tagħha stess; din ir-regola ma tapplikax għall-manteniment ta' persuna taħt l-età minn ġenitur, sakemm il-persuna taħt l-età ma tkunx intitolata li tkun mantnuta minn xi persuna oħra, jew tkun tista' tmantni ruħha permezz tal-beni tagħha stess.

Fil-każ ta' ekskonjuġi:

Ekskonjuġi li ma jkunx jista' jmantni ruħu bl-introjtu jew bil-beni tiegħu stess ikun intitolat jitlob il-manteniment mingħand l-ekskonjuġi tiegħu: (1) jekk, fil-mument li jiġi ddekretat id-divorzju, l-età jew il-kundizzjoni tas-saħħa tal-konjuġi li jkun qed jagħmel it-talba tkun tali li ma jkunx jista' jkun meħtieġ isib jew ikompli jagħmel xogħol adatt biex imantni ruħu, (2) jekk il-konjuġi li jagħmel it-talba jkollu l-kura ta' persuna taħt l-età, u b'hekk ma jkunx jista' jagħmel xogħol adatt, (3) jekk il-konjuġi li jkun qed jagħmel it-talba ma jkunx jista' jsib impjieg regolari xieraq, jew jeħtieġ taħriġ vokazzjonali; f'kull wieħed minn dawn il-każijiet, l-intitolament ma jdumx iktar minn tliet snin mill-mument li ġie ddekretat id-divorzju, jew (4) f'kull każ ieħor fejn ikun meħtieġ l-għoti ta' manteniment fil-mument li jiġi ddekretat id-divorzju għal raġunijiet ekwitabbli.

Madankollu, il-manteniment jista' jiġi miċħud jew ristrett għal raġunijiet importanti, speċjalment jekk iż-żwieġ ma jkunx dam wisq, jew jekk il-konjuġi li jista' jkun intitolat għall-manteniment ikun jaħti għad-divorzju jew ġab il-faqar tiegħu fuqu volontarjament.

Kull wieħed mill-ekskonjuġi huwa meħtieġ jipprovdi lill-ieħor b'informazzjoni korretta rigward il-beni u l-introjtu tiegħu sakemm ikunu rilevanti għall-ammont tal-manteniment. Wara talba minn kwalunkwe wieħed mill-ekskonjuġi, trażmessa permezz tal-avukat ġenerali, kwalunkwe impjegatur, dipartiment amministrattiv jew tal-ġbir tat-taxxi, irid jagħti kull informazzjoni rilevanti li jista' jkollhom dwar il- beni tal-konjuġi l-ieħor u b'mod partikolari d-dħul tiegħu.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Normalment, persuna intitolata li tirċievi manteniment trid tapplika l-qorti biex titlob il-manteniment mingħand il-persuna responsabbli.

Jekk tkun applikabbli l-Konvenzjoni ta' New York dwar l-irkupru tal-manteniment (id-Digriet Leġiżlattiv 4421/1964), id-delegazzjoni responsabbli għat-trażmissjoni ta' talba għal manteniment minn persuna intitolata li tkun residenti fi Stat li huwa parti fil-Konvenzjoni tibgħat talba lid-delegazzjoni responsabbli biex tirċievi talbiet ta' dak it-tip fl-Istat rispettiv, li jkun parti fil-Konvenzjoni, fejn ikun jgħix id-debitur, speċifikament il-Ministeru tal-Ġustizzja fil-Greċja, biex jieħu l-miżuri kollha meħtieġa għall-irkupru tal-manteniment mill-persuna intitolata. Fil-prattika, il-Ministeru tal-Ġustizzja jqabbad avukat biex jipprovdi r-rikonoxximent tad-dritt jew l-eżekuzzjoni ta' sentenza maqtugħa minn qorti barranija favur benefiċjarju barrani, li jkun jista' jeżerċita r-rimedji ġuridiċi rilevanti kollha quddiem il-qrati Griegi.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Għall-persuni taħt l-età li skont il-liġi [l-Artikolu 63 KPĊ] ma jistgħux jippreżentaw talba l-qorti għall-irkupru ta' manteniment huma stess kontra persuna responsabbli, dik it-talba tkun tista' ssir mill-persuna li jkollha r-responsabbiltà tal-ġenitur [persuna fiżika: ġenitur jew persuna oħra jew entità ġuridika, pereżempju, istituzzjoni].

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-qorti b'ġuriżdizzjoni f'kawżi ta' manteniment għal manteniment miftuħa minn persuna intitolata kontra persuna responsabbli hija l-Qorti tal-Ewwel Istanza b'Membru Wieħed [l-Artikoli 17(2) u 681B tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili].

Il-qorti b'ġuriżdizzjoni territorjali hija l-qorti tal-post tad-domiċilju jew tar-residenza tal-parti intitolata għall-manteniment [l-Artikolu 39A KPĊ] jew tal-konvenut li jkun id-debitur ta' manteniment, jekk it-talba tkun ikkombinata ma' tilwim matrimonjali jew tilwim bejn il-ġenituri u t-tfal, jew il-qorti tal-aħħar residenza abitwali konġunta tal-miżżewġin.

Jekk ikun hemm urġenza jew periklu imminenti, il-persuna intitolata għall-manteniment tista' titlob lill-Qorti tal-Ewwel Istanza b'Membru Wieħed li jkollha ġuriżdizzjoni territorjali biex, sakemm tinqata' s-sentenza finali dwar l-intitolament fi proċediment ordinarju, tordna li tingħata manteniment fuq bażi temporanja.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Kawża għal manteniment tista' tinfetaħ biss permezz ta' avukat li jkollu l-prokura biex jagħmel dan.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

F'talba għall-manteniment, il-konvenut irid iħallas depożitu għall-ispejjeż tal-qorti tal-attur, li ma jistax ikunu aktar minn EUR 300 [l-Artikolu 173(4) KPĊ]. Fi proċedimenti ta' dan it-tip, jekk il-konvenut ma jipproduċix prova tal-ħlas lill-iskrivant tal-qorti qabel is-smigħ tal-kawża, il-konvenut jitqies li naqas milli jidher, li jfisser li tista' tinqata' sentenza f'kontumaċja kontrih [l-Artikolu 175 KPĊ].

L-attur jista' jitlob l-għajnuna legali skont il-Liġi 3226/2004, jekk l-introjtu tiegħu ikun baxx ħafna, billi jippreżenta l-provi għal dan l-effett ma' talba għal inibizzjoni separata quddiem il-Qorti tal-Ewwel Istanza b'Membru Wieħed.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-qorti tistabbilixxi l-manteniment għal sentejn, filwaqt li tqis ir-rekwiżiti ta' kundizzjonijiet tal-għajxien adatti u l-edukazzjoni tal-persuna intitolata, u l-kapaċità finanzjarja tal-persuna responsabbli. Wara sentejn, kwalunkwe waħda mill-partijiet, jiġifieri l-persuna intitolata jew il-persuna responsabbli, tista' tapplika biex ikollha livell ġdid ta' manteniment stabbilit u, fil-każ ta' bidla fiċ-ċirkostanzi li l-qorti meqjusa mill-qorti, kwalunkwe parti tista' titlob li jkollha s-sentenza rieżaminata u l-livell tal-manteniment alterat.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Fil-prinċipju, il-manteniment jitħallas bil-quddiem lill-persuna intitolata fuq bażi mensili.

L-ammont tal-manteniment mhux permess li jitħallas f'somma waħda ta' darba, ħlief f'każijiet ta' manteniment wara d-divorzju [l-Artikolu 1443(b) tal-Kodiċi Ċivili].

Jekk il-persuna intitolata tkun taħt l-età, jew tkun taħt l-assistenza tal-qorti, il-manteniment jitħallas lill-ġenitur tagħha jew lir-rappreżentant tagħha jew, rispettivament, lill-provveditur maħtur mill-qorti li ovvjament ikun se jwettaq l-azzjonijiet rilevanti f'isem il-persuna intitolata.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk id-debitur ta' manteniment jirrifjuta li jħallas manteniment, il-persuna intitolata tipprova teżegwixxi t-talba kontra l-beni tal-persuna responsabbli, jekk ikollha.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

• L-intitolament għal manteniment jintemm jekk il-kundizzjonijiet li ngħata għalihom ma jibqgħux jeżistu, jew jekk il-persuna intitolata jew il-persuna responsabbli tmut; it-talba tal-persuna intitolata kontra l-persuna responsabbli hija suġġetta għal preskrizzjoni ta' ħames snin mill-mument li tiġi ppreżentata t-talba.
• Talbiet minn persuni [jiġifieri istituzzjoni] li jkunu ħallsu manteniment lil persuna intitolata kontra l-persuna li tkun oriġinarjament responsabbli huma suġġetti għal preskrizzjoni ta' ħames snin [l-Artikolu 250(17) tal-Kodiċi Ċivili].
• Omm mhux miżżewġa hija intitolata titlob rifużjoni tal-ispejjeż għat-twellid u manteniment mingħand missier binha għal perjodu limitat [xahrejn qabel it-twelid u erba' xhur, imma mhux iktar minn sena [f'każi eċċezzjonali], wara t-twelid, jekk il-paternità tkun stabbilita minn ordni ġudizzjarja u l-omm tkun qed tgħix fil-faqar. Talba ta' omm mhux miżżewġa tiġi preskritta tliet snin wara t-twelid, u tista' tiġi ppreżentata wkoll kontra l-werrieta tal-missier.
• Qbid ta' 1/2 is-salarju pagabbli ta' persuna responsabbli għal talba għal manteniment tkun permessa u hija applikabbli wkoll fuq id-depożiti mal-istituzzjonijiet ta' kreditu [l-Artikolu 982(2)(d) u (3) KPĊ].

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Le, ħlief fil-każ ta' benefiċjarji barranin li jistgħu jirrikorru għand il-Ministeru tal-Ġustizzja biex jgħinhom jeżerċitaw id-drittijiet rilevanti tagħhom [ara t-tweġiba għall-mistoqsija 4, iktar 'il fuq].

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Mhux fil-Greċja.

[Ħlief meta istituzzjoni jew entità ġuridika pubblika jew privata jkollha l-kura ta' persuna taħt l-età; f'dan il-każ, l-obbligu ta' manteniment jaqa' fuqha, b'mod ġenerali, u għalhekk ikun surrogat ex officio [l-Artikolu 1490 tal-Kodiċi Ċivili] għad-drittijiet tal-persuna intitolata għall-manteniment. Madankollu, fl-ebda ċirkostanza ma tista' tinħtieġ li titħallas talba għal manteniment bil-quddiem, lanqas jekk rikonoxxuta minn qorti, lil persuna taħt l-età intitolata għall-manteniment dovut lilha minn persuna responsabbli oħra.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 51 u 56 tar-Regolament ta' hawn fuq, l-awtorità ċentrali tal-Istat Membru ta' persuna li tkun qed titlob il-manteniment: (a) għandha tikkoopera mal-awtorità ċentrali tal-Istat Membru tal-persuna responsabbli li tgħaddi u tirċievi l-applikazzjonijiet rilevanti; (b) għandha tiftaħ jew tiffaċilita l-ftuħ ta' proċedimenti relatati ma' dawk l-applikazzjonijiet. Għal dawn l-applikazzjonijiet, l-awtoritajiet ċentrali għandhom jieħdu l-miżuri xierqa kollha biex: (a) jipprovdu jew jiffaċilitaw l-għoti ta' għajnuna legali, meta ċ-ċirkostanzi jkunu jeħtieġu hekk; (b) jiffaċilitaw l-identifikazzjoni tal-persuna responsabbli jew il-persuna intitolata, b'mod partikolari bl-applikazzjoni tal-Artikoli 61, 62 u 63 tar-Regolament; (c) jiffaċilitaw l-aċċess għall-informazzjoni rilevanti dwar l-introjtu u, jekk meħtieġ, il-qagħda finanzjarja tal-persuna responsabbli jew il-persuna intitolata, inklużi l-identifikazzjoni tal-beni tagħhom, speċjalment skont l-Artikoli 61, 62 u 63; (d) jinkoraġġixxu soluzzjonijiet bonarji bl-għan li jsir ħlas volontarju tal-manteniment, kif xieraq permezz ta’ medjazzjoni, konċiljazzjoni jew proċessi simili; (e) jiffaċilitaw l-implimentazzjoni ulterjuri ta' deċiżjonijiet dwar obbligi ta' manteniment, inkluż imgħax fuq inadempjenza; (f) jiffaċilitaw il-ġbir u t-trasferiment rapidu ta’ ħlasijiet ta’ manteniment; (g) jiffaċilitaw l-aċċess għal dokumentari jew provi oħrajn, mingħajr preġudizzju għar-Regolament (KE) Nru 1206/2001; (h) jipprovdu assistenza biex tiġi konstata r-rabta ta' filjazzjoni, fejn ikun neċessarju, għall-irkupru tal-manteniment; (i) jibdew jew jiffaċilitaw il-ftuħ ta’ proċedimenti biex tinkiseb kwalunkwe miżura provviżorja meħtieġa li tkun ta’ natura territorjali u li l-għan tagħha tkun li jiġi żgurat l-eżitu ta’ applikazzjoni ta’ manteniment pendenti; (j) jiffaċilitaw il-komunikazzjoni jew in-notifika ta’ dokumenti, suġġetti għar-Regolament (KE) Nru 1393/2007.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Tista' tikkuntattja lis-Servizz Ċentrali tal-Ministeru tal-Ġustizzja li jinsab f'96 Mesogeion Ave., Ateni - l-Greċja, PC 11527, tel. +30.210.7767322     civilunit@justice.gov.gr

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Il-Greċja hija marbuta bil-Protokoll tal-Aja tat-23 ta’ Novembru 2007 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligi ta’ manteniment. Skont il-Protokoll, l-obbligi ta' manteniment huma rregolati mil-liġi tal-Istat Membru tar-residenza abitwali tal-persuna intitolata għall-manteniment, għalhekk jekk il-persuna intitolata għall-manteniment tirrisjedi l-Greċja, il-liġi Griega tkun applikabbli.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Il-Kapitolu V tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 jipprevedi d-dritt għall-għajnuna legali, inkluż il-parir legali bil-ħsieb li tinstab soluzzjoni qabel ma jitressqu proċedimenti ġudizzjarji, għajnuna legali biex tinfetaħ kawża quddiem awtorità ġudizzjarja jew awtorità oħra u rappreżentanza l-qorti, eżenzjoni mill-ispejjeż tal-proċedimenti jew assistenza għalihom u t-tariffi għal persuni obbligati jagħmlu atti waqt il-proċedimenti. Fl-Istati Membri fejn parti telliefa jkollha tħallas l-ispejjeż għall-parti avversarja, jekk ir-riċevitur ta' għajnuna legali jitlef il-kawża, dan ikun jinkludi: l-ispejjeż imġarrba mill-parti avversarja, jekk dawk l-ispejjeż kienu jkunu koperti li kieku r-riċevitur kien residenti abitwali fl-Istat Membru tal-qorti interpellata; l-interpretazzjoni; it-traduzzjoni tad-dokumenti meħtieġa mill-qorti jew mill-awtorità kompetenti u ppreżentati mir-riċevitur tal-għajnuna legali li jkunu neċessarji għar-riżoluzzjoni tal-kawża; l-ispejjeż tal-ivvjaġġar li jiġġarrbu mir-riċevitur tal-għajnuna legali meta l-preżenza fiżika tal-persuni kkonċernati mill-preżentata tal-kawża tar-riċevitur tkun meħtieġa fil-qorti mil-liġi jew mill-qorti tal-Istat Membru kkonċernat u l-qorti tiddeċiedi li l-persuni kkonċernati ma jistgħux jinstemgħu għas-sodisfazzjon tal-qorti b'mezzi oħrajn.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-Awtorità Ċentrali għandu jkollha kuntatt regolari, fost l-oħrajn, mal-awtoritajiet kompetenti sabiex: (a) tkun iffaċilitata l-identifikazzjoni tal-manteniment lid-debitur jew kreditur; (b) tinkiseb l-informazzjoni rilevanti dwar l-introjtu u, jekk ikun neċessarju, ċirkostanzi finanzjarji oħrajn tad-debitur jew tal-kreditur tal-manteniment, inkluż il-post fejn jinsabu l-beni, u (c) jiġi inkoraġġut il-ħlas volontarju tal-manteniment.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-manteniment huwa mifhum li jfisser dak kollu meħtieġ f’termini ta’ ikel, akkomodazzjoni, ħwejjeġ, u kura medika.

Il-manteniment jinkludi wkoll l-edukazzjoni u t-taħriġ tal-kreditur tal-manteniment waqt li jkun minorenni u anke wara dan jekk ikun għadu qed jistudja għal raġunijiet mhux attribwibbli lilu. Fil-każ ta’ tkissir taż-żwieġ, matul il-proċess ta’ separazzjoni legali jew divorzju, il-manteniment jista’ jintalab għal tfal li jgħixu fid-dar li mhumiex finanzjarjament indipendenti.

L-ispejjeż tat-tqala u tat-twelid għandhom jiġu inklużi fil-manteniment, sakemm ma jkunux koperti mod ieħor.

Hemm obbligu reċiproku li jiġi pprovdut manteniment sħiħ bejn:

1. - Konjuġi;

2. - Axxendenti u dixxendenti.

L-aħwa għandhom jirċievu biss l-assistenza meħtieġa għall-għajxien, fejn meħtieġ għal kwalunkwe raġuni mhux attribwibbli għall-kreditur tal-manteniment, inkluża, fejn meħtieġ, l-assistenza meħtieġa għall-edukazzjoni tagħhom.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Għat-tfal, sakemm jilħqu l-età maġġuri, li fi Spanja hija 18-il sena, ħlief jekk il-minorenni jkollu introjtu biżżejjed tiegħu stess. Lil hinn mill-età maġġuri, l-obbligu jkompli fir-rigward tat-tfal sakemm ma jkunux għadhom finanzjarjament indipendenti, ma jkunux lestew l-edukazzjoni tagħhom jew ma jkollhomx impjieg mingħajr xi ħtija tagħhom. Għall-minorenni, iridu jitqiesu wkoll l-Artikoli fil-Kodiċi Ċivili (Código Civil) dwar l-effetti konġunti tal-annullament taż-żwieġ, is-separazzjoni u d-divorzju (l-Artikoli 90 u ta’ wara).

Waqt li t-tfal huma minorenni, l-allowance ta’ manteniment hija prijorità u obbligu inevitabbli.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Ir-rikorsi għandhom jitressqu quddiem il-qrati tal-ġustizzja, il-Qrati tal-Ewwel Istanza (Juzgados de Primera Instancia) li għandhom ġuriżdizzjoni.

X’inhuma l-elementi ewlenin ta’ din il-proċedura?

L-applikazzjonijiet jiġu pproċessati permezz ta’ seduta orali (juicio verbal). Jekk il-manteniment jintalab bħala miżura kumplimentari għas-separazzjoni legali jew id-divorzju, jew miżuri ta’ ġenitur u wild fil-każ ta’ qsim tal-koppja, dan jiġi pproċessat flimkien mal-proċedimenti msemmija, permezz ta’ seduta orali b’xi karatteristiċi speċjali.

Meta fi Spanja ġie ddikjarat stat ta’ emerġenza (permezz tad-Digriet Irjali 463/20 tal-14 ta’ Marzu 2020 dwar il-ġestjoni tal-kriżi tas-saħħa kkawżata mill-COVID-19), u b’mod partikolari bl-adozzjoni tad-Digriet Irjali 16/20 tat-18 ta’ April 2020 dwar miżuri proċedurali u organizzattivi fis-sistema tal-ġustizzja biex jiġi indirizzat il-COVID-19, ġew stabbiliti proċedimenti sommarji speċjali biex jittrattaw kwistjonijiet tal-familja matul l-istat ta’ emerġenza (ara l-Artikoli 3, 4 u 5). Din il-proċedura speċjali tapplika għal każijiet fejn ikun meħtieġ li jintalab rieżami tal-miżuri permanenti adottati skont l-Artikolu 774 tal-Liġi 1/2000 tas-7 ta’ Jannar 2000 dwar il-Proċedura Ċivili (Ley de Enjuiciamiento Civil) dwar l-ispejjeż domestiċi, l-allowances finanzjarji bejn il-konjuġi u l-obbligi rikonoxxuti ta’ manteniment lejn it-tfal, fejn dan ir-rieżami jintalab għar-raġuni li s-sitwazzjoni ekonomika tal-konjuġi u tal-ġenituri tkun inbidlet b’mod sinifikanti bħala riżultat tal-kriżi tas-saħħa kkawżata mill-COVID-19. Dan japplika wkoll għal tilwim li jikkonċerna talbiet biex jiġi stabbilit jew rieżaminat obbligu li jsiru pagamenti ta’ manteniment fejn din it-talba ssir għar-raġuni li s-sitwazzjoni ekonomika tal-membru tal-familja meħtieġ li jagħmel pagamenti ta’ manteniment tkun inbidlet b’mod sinifikanti bħala riżultat tal-kriżi tas-saħħa kkawżata mill-COVID-19.

Għall-kwistjonijiet kollha mhux koperti f’dan l-Artikolu, id-dispożizzjonijiet tal-Liġi 1/2000 tas-7 ta’ Jannar 2000 dwar il-Proċedura Ċivili se japplikaw għall-arranġamenti għas-seduta orali fin-nuqqas ta’ dispożizzjonijiet speċjali.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

It-talba trid tiġi sottomessa personalment mill-parti konċernata, ħlief fejn din tal-aħħar tkun minorenni, f’liema każ ir-rikors irid isir mill-persuna legalment responsabbli għall-minorenni, l-uffiċċju tal-prosekutur pubbliku (el Fiscal) jew l-aġenzija għall-protezzjoni tal-minorenni. Madankollu, it-talba tista’ tiġi ppreżentata minn rappreżentant, jekk huwa jkun ingħata prokura fil-preżenza ta’ nutar, skrivan tal-qorti jew ta’ konslu preżenti f’xi missjoni diplomatika Spanjola barra l-pajjiż.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Ir-regola ġenerali hija li l-qorti b’ġuriżdizzjoni hija l-qorti tal-post ta’ residenza tad-debitur tal-manteniment. Jekk ikun hemm aktar minn debitur wieħed (l-omm u l-missier), il-qorti b’ġuriżdizzjoni hija l-qorti tal-post ta’ residenza ta’ xi ħadd fosthom. Jekk id-debitur mhux residenti Spanja, għandhom ġuriżdizzjoni l-qrati tal-post tal-aħħar residenza tiegħu fi Spanja. F’każijiet oħra, għandhom ġuriżdizzjoni l-qrati tal-post ta’ residenza tal-kreditur tal-manteniment.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Ir-rikorrenti għandhom jiġu difiżi minn avukat (abogado) u rrappreżentati minn rappreżentant legali jew solicitor (procurador).

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Fi Spanja ma hemmx spejjeż tal-qorti involuti f’talbiet maħsuba biss għall-ħlas tal-manteniment, ħlief għat-tariffi tal-avukati, ir-rappreżentanza legali u l-esperti, jekk jitqabbdu.

It-tariffi mitluba mill-avukati u r-rappreżentanti legali huma bbażati fuq l-ammont tat-talba Hija disponibbli għajnuna finanzjarja biex tkopri l-ispejjeż tal-qorti fejn ir-rikorrent jew il-persuna mitluba tħallas il-manteniment ma jkollhomx mezzi finanzjarji, u jkollhom dritt għall-għajnuna legali mingħajr ħlas skont l-iskali stabbiliti fl-Artikolu 3 tal-Liġi 1/1996 tal-10 ta’ Jannar 1996 dwar l-Għajnuna Legali mingħajr Ħlas. L-għajnuna tikkonsisti fil-forniment ta’ servizzi ta’ avukat imqabbad mill-qorti jew ta’ rappreżentant legali biex imexxi t-talba legali, u l-ispejjeż tal-qorti bħall-ħlas lix-xhieda esperti jew l-ispejjeż tal-pubblikazzjoni tad-digrieti li jitħallsu wkoll mill-Istat.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Fil-parti l-kbira tal-każijiet, jiġu stabbiliti pagamenti regolari li, skont il-liġi, iridu jitħallsu kull xahar bil-quddiem. Mhuwiex komuni li jsiru arranġamenti sabiex il-pagamenti jsiru f’daqqa f’darba waħda; dan iseħħ biss meta jkunu jridu jitħallsu l-arretrati tal-manteniment, meta d-debitur ikun individwu mingħajr assi fissi u dan ikun l-aħjar mod kif jitħarsu pagamenti futuri, jew bi ftehim bejn il-partijiet. Fil-kalkolazzjoni tal-ammonti reali ta’ pagamenti li jridu jsiru, il-qorti tuża regola ġuridika astratta bbażata fuq il-proporzjonalità fi tliet aspetti: il-bżonnijiet tal-kreditur tal-manteniment; il-mezzi finanzjarji tad-debitur tal-manteniment; u l-mezzi finanzjarji ta’ persuni oħra li wkoll għandhom l-obbligu li jħallsu l-manteniment (kodebituri) fl-istess ammont daqs id-debitur prinċipali. Id-deċiżjoni tal-qorti li tistabbilixxi l-ammont ta’ manteniment trid tistabbilixxi wkoll il-bażi li fuqha jsiru aġġornamenti futuri. Dan l-aġġornament isir awtomatikament, mal-mogħdija taż-żmien, u l-ammont aġġornat jiġi implimentat mill-persuna responsabbli għall-ħlas. Jekk id-debitur tal-manteniment jonqos milli jaġġorna l-pagamenti tal-manteniment, dan tagħmlu l-qorti, wara talba mill-kreditur tal-manteniment. L-ammont tal-manteniment jista’ jiġi aġġustat (għal darba oħra fuq talba mill-parti konċernata) jekk ikun hemm xi tibdil sostanzjali fil-fatti li ntużaw oriġinarjament biex jiġi stabbilit l-ammont: l-ammonti jridu jiżdiedu meta jkun hemm titjib fil-pożizzjoni finanzjarja tad-debitur tal-manteniment jew deterjorazzjoni f’dik tal-kreditur tal-manteniment u tkun meħtieġa kontribuzzjoni akbar (pereżempju, fejn marda tmur għall-agħar); l-ammonti jridu jitnaqqsu fejn ikun hemm deterjorazzjoni fil-pożizzjoni tad-debitur tal-manteniment jew titjib fil-mezzi tal-kreditur tal-manteniment. Fl-aħħar nett, il-manteniment ma jibqax dovut jekk ma jibqgħux validi r-raġunijiet għall-ħlas tiegħu.

Il-Kunsill Ġenerali tal-Ġudikatura (Consejo General del Poder Judicial, CGPJ) fassal tabelli għall-kalkolu tal-allowances tal-manteniment. Dawn ġew aġġornati l-aħħar f’Mejju 2019. Dawn huma linji gwida, ibbażati fuq il-ħtiġijiet tat-tfal, li jqisu d-dħul tal-ġenituri u n-numru ta’ tfal fil-familja. Il-kost tal-akkomodazzjoni u tal-edukazzjoni ġie eskluż mill-kalkolu u għalhekk l-allowance finali trid tiġi aġġustata filwaqt li jitqiesu dawn l-ispejjeż f’kull każ. Wieħed jista’ jara t-tabelli hawnhekk:

http://www.poderjudicial.es/cgpj/es/Servicios/Utilidades/Calculo-de-pensiones-alimenticias/

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-mezz ta’ ħlas l-aktar komuni huwa fi flus. Madankollu, hemm żewġ eċċezzjonijiet: id-debitur jista’ jagħżel li jissodisfa l-obbligu tiegħu billi jipprovdi ikel u akkomodazzjoni lill-kreditur tal-manteniment f’daru stess; din l-għażla hija ristretta ħafna fil-ġurisprudenza fejn ma jkunx hemm garanzija ta’ relazzjonijiet tajba; il-ħlas permezz tat-trasferiment ta’ oġġetti jew drittijiet huwa l-eċċezzjoni u huwa xieraq biss sabiex jitħallsu l-arretrati, meta jkun hemm riskju illi l-oġġetti jisparixxu jew meta d-debitur tal-manteniment ma jkollux assi. Il-manteniment jitħallas direttament lill-kreditur. L-aktar metodu użat huwa permezz ta’ trasferiment bankarju. Jekk il-kreditur tal-manteniment ikun minorenni jew ma jkollux kapaċità ġuridika, il-ħlas isir lir-rappreżentant legali tiegħu.

Fi proċedimenti relatati mat-tkissir taż-żwieġ jew tar-relazzjonijiet bejn il-ġenituri u t-tfal, il-qrati jippermettu bħala forom ta’ ħlas ta’ manteniment, ħlas dirett lill-kreditur għal ċerti spejjeż li jappartjenu għal wild minorenni (eż. edukazzjoni, assigurazzjoni medika, eċċ.).

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

F’dan il-każ, il-kreditur tal-manteniment jista’ jressaq talba għall-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ġuridika li tkun iddikjarat li hemm dritt għall-manteniment. Fi Spanja jeżistu l-mezzi li ġejjin għall-eżekuzzjoni: is-sekwestru tas-salarju (minbarra ammont minimu għall-għajxien kif ordnat mill-qorti); iż-żamma tar-rifużjonijiet tat-taxxa; is-sekwestru tal-kontijiet bankarji; iż-żamma tal-benefiċċji tas-sigurtà soċjali; is-sekwestru ta’ oġġetti u l-bejgħ bis-subbasta tagħhom; f’ċerti każijiet fejn il-manteniment ma jitħallasx, dan jista’ jikkostitwixxi reat kriminali u l-awtur jista’ jeħel piena ta’ priġunerija.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Għall-ħlas tal-manteniment dovut, ma hemmx limiti kwantitattivi fuq is-sekwestru tal-kontijiet tad-debitur jew tal-beni tiegħu, għall-kuntrarju tas-sitwazzjoni għal dejn ieħor. Il-proċedimenti għall-eżekuzzjoni ta’ dawn l-obbligi huma preskritti wara terminu ta’ ħames snin.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

F’każ ta’ talbiet għall-manteniment għal minorenni jew persuni li ma għandhomx kapaċità ġuridika, l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku jista’ joffri li jirrappreżentahom.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Il- “Fond ta’ Garanzija għall-Ħlas tal-Manteniment”, maħluq mil-Liġi 42/2006 tat-28 ta’ Diċembru 2006, u rregolat mid-Digriet Irjali 1618/2007 tas-7 ta’ Diċembru 2007, huwa fond mingħajr personalità ġuridika li għandu l-għan li jiggarantixxi li t-tfal minorenni jirċievu pagamenti ta’ manteniment rikonoxxuti mhux imħallsa, dovuti skont ftehim approvat mill-qorti jew deċiżjoni tal-qorti fi proċedimenti għal separazzjoni legali, divorzju, dikjarazzjoni ta’ annullament taż-żwieġ, filjazzjoni jew manteniment, permezz tal-ħlas ta’ ammont li jitqies bħala avvanz.

Biex wieħed ikun eliġibbli għal ħlas bil-quddiem minn dan il-Fond, huwa essenzjali li d-deċiżjoni li tirrikonoxxi l-manteniment tkun ingħatat minn qorti Spanjola.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva, skont ir-regoli tal-Unjoni Ewropea u l-konvenzjonijiet internazzjonali dwar il-ħlas tal-manteniment li Spanja rratifikat, kreditur tal-manteniment jista’ jitlob l-għajnuna tal-awtorità ċentrali ta’ Spanja, ibbażata fil-Ministeru tal-Ġustizzja.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

B’kull mezz ta’ kuntratt, mad-Dipartiment tal-Kooperazzjoni Ġuridika Internazzjonali (Subdirección General de Cooperación Jurídica Internacional), fil-Ministeru tal-Ġustizzja. Calle San Bernardo No 62, 28071 Madrid. Tel.: +34 91 3902228/2295/4437. Faks: +34 91 3904457.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Kreditur residenti fi Stat Membru ieħor jista’ jikkuntattja lill-awtorità ċentrali ta’ dak l-Istat, iressaq provi li ngħata d-dritt għall-manteniment, u jitlob lill-awtorità ċentrali biex tikkuntattja lill-awtorità ċentrali ta’ Spanja u li din tal-aħħar tibda proċedimenti ta’ eżekuzzjoni fi Spanja. Dan għandu jsir skont ir-regoli tal-Unjoni Ewropea u l-konvenzjonijiet internazzjonali dwar il-ħlas tal-manteniment li rratifikat Spanja.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Skont il-kundizzjonijiet stabbiliti mill-awtoritajiet fl-Istat rilevanti.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva, l-Unjoni Ewropea (u għalhekk Spanja) rratifikat il-protokoll fit-8 ta’ April 2010.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, il-partijiet involuti fi kwistjoni koperta minn dak ir-Regolament għandhom aċċess effettiv għall-ġustizzja fi Stat Membru ieħor, inkluża l-eżekuzzjoni u l-appell jew proċeduri ta’ rieżaminazzjoni, skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-kapitolu rilevanti. Barra minn hekk, l-Istat Membru rikjest għandu jipprovdi għajnuna legali b’xejn għat-talbiet kollha ta’ kreditur skont l-Artikolu 56 rigward obbligi ta’ manteniment ta’ ġenitur lejn it-tfal tiegħu, jiġifieri persuni taħt il-21 sena.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Spanja żiedet ukoll fil-Liġi 1/1996 tal-10 ta’ Jannar 1996 dwar l-għajnuna legali Kapitolu VIII bl-isem “għajnuna legali b’xejn fi kwistjonijiet transfruntieri tal-Unjoni Ewropea”, li jirregola dak id-dritt għal persuni fiżiċi, kemm jekk ikunu ċittadini tal-Unjoni Ewropea kif ukoll jekk ikunu ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu legalment residenti f’wieħed mill-Istati Membri.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi? Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Fil-liġi Franċiża, obbligu ta’ manteniment ifisser l-obbligu impost mil-liġi, fuq dawk li għandhom il-mezzi biex jagħmlu dan, sabiex jissodisfaw il-ħtiġijiet ta’ persuna oħra li magħha huma marbutin permezz ta’ relazzjoni familjali jew biż-żwieġ. Għalhekk, hemm diversi persuni li jistgħu jibbenifikaw minn manteniment, inklużi:

• xi ħadd mill-konjuġi mingħand il-parti l-oħra fiż-żwieġ (l-Artikoli 212 u 214 tal-kodiċi ċivili (code civil)),
• tfal mingħand il-ġenituri tagħhom (l-Artikoli 203, 371-2 u 373-2-2 tal-kodiċi ċivili),
• missirijiet, ommijiet u axxendenti oħrajn mingħand it-tfal tagħhom (l-Artikolu 205 tal-kodiċi ċivili),
• missirijiet u ommijiet tar-rispett mingħand it-tfal tar-rispett tagħhom (l-Artikolu 206 tal-kodiċi ċivili),
• konjuġi superstiti fil-bżonn (l-Artikolu 767 tal-kodiċi ċivili).

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Fir-rigward tal-manteniment għat-tfal, ma hemm ebda limitu ta’ età legali: l-obbligu tal-ġenituri tal-kura u l-edukazzjoni tat-tfal ma jintemmx awtomatikament meta l-wild isir legalment adult (l-Artikolu 371-2 tal-kodiċi ċivili). Għandha ssir distinzjoni bejn żewġ perjodi:

• waqt li t-tfal ikunu minuri jew, jekk ikunu adulti, sakemm isiru finanzjarjament indipendenti, il-ġenituri għandhom obbligu tal-kura u l-edukazzjoni tat-tfal tagħhom sabiex jipprovdulhom il-kundizzjonijiet meħtieġa għall-iżvilupp u l-edukazzjoni tagħhom;
• ladarba l-obbligu tal-kura u l-edukazzjoni jiġi fi tmiemu, jibdew japplikaw ir-regoli ġenerali għall-obbligi ta’ manteniment, li jirrikjedu li r-rikorrent jipprovdi evidenza tal-ħtiġijiet tiegħu (l-Artikoli 205 u 207 tal-kodiċi ċivili).

Il-kontribuzzjoni tista’ titħallas b’mod sħiħ jew parzjali direttament lit-tfal ladarba dawn ikunu saru adulti.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Jekk il-manteniment ma jitħallasx b’mod volontarju, il-kreditur tal-manteniment, ir-rappreżentant tiegħu jew il-persuna ewlenija li tieħu ħsiebu għandhom jieħdu azzjoni legali sabiex jiġi ffissat l-ammont li jrid jitħallas u d-debitur jiġi ordnat iħallas dak l-ammont.

Talba għal manteniment tista’ tkun is-suġġett ewlieni tal-azzjoni, jew issir bħala parti minn, pereżempju, proċedimenti tad-divorzju jew proċedimenti sabiex jiġi stabbilit kif għandha tiġi eżerċitata l-awtorità tal-ġenituri.

Fir-rigward tat-talbiet għal manteniment bejn adulti, il-persuna li titlob il-manteniment trid tipprova li tinsab fil-bżonn u li ma tistax tissodisfa l-ħtiġijiet tagħha. Madankollu, jekk il-kreditur innifsu jkun ittraskura serjament l-obbligi tiegħu lejn id-debitur, l-imħallef jista’ jirrilaxxa lid-debitur mir-responsabbiltà li jħallas il-manteniment dovut kollu jew parti minnu (l-Artikolu 207 tal-kodiċi ċivili).

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Skont il-liġi Franċiża, il-minuri ma humiex meqjusa bħala l-kredituri ta’ manteniment: huma biss il-ġenitur/qarib jew il-parti terza li tieħu ħsieb il-wild li għandhom dik il-kapaċità u li jistgħu jaġixxu kontra l-ġenitur l-ieħor jew il-ġenituri sabiex ikollhom kontribuzzjoni stabbilita għall-kura u l-edukazzjoni tal-wild.

Is-servizzi tal-kura soċjali jistgħu jaġixxu f’isem il-kreditur ta’ manteniment jekk dan ma jkunx kompetenti sabiex jagħmel dan abbażi tal-Artikolu 205 tal-kodiċi ċivili (l-Artikolu L132-7 tal-kodiċi tal-azzjoni soċjali u tal-familji (code de l’action sociale et des familles)).

L-isptarijiet u l-istabbilimenti tas-saħħa pubblika jew l-istabbilimenti tal-kura għandhom rikors dirett kontra dawk li huma obbligati jagħtu manteniment lil xi ħadd li jkun rikoverat l-isptar (l-Artikolu L6145-11 tal-kodiċi tas-saħħa pubblika (code de la santé publique)).

Persuna li tkun taħt kustodja trid tiġi rrappreżentata mill-kustodju tagħha (l-Artikolu 475 tal-kodiċi ċivili).

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

L-azzjoni trid titressaq quddiem imħallef tal-affarijiet tal-familja (juge aux affaires familiales) f’qorti reġjonali (tribunal de grande instance) (l-Artikolu L. 213-3 tal-kodiċi tal-organizzazzjoni ġudizzjarja (code de l’organisation judicaire)).

Soġġett għall-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, l-Artikolu 1070 tal-kodiċi tal-proċedura ċivili (code de procédure civile) jiddikjara li l-imħallef tal-affarijiet tal-familja b’ġuriżdizzjoni huwa:

• l-imħallef fil-post fejn tkun tinsab ir-residenza tal-familja;
• jekk il-ġenituri jgħixu separatament, l-imħallef fil-post tar-residenza tal-ġenitur li miegħu jgħixu abitwalment it-tfal minuri fil-każ ta’ awtorità konġunta tal-ġenituri, jew tal-post tar-residenza tal-ġenitur li jkollu awtorità tal-ġenituri esklussiva; f’każijiet oħrajn, l-imħallef tal-post tar-residenza tal-persuna li ma ressqitx il-proċedimenti.

Fil-każ ta’ talba konġunta, skont l-għażla magħmula mill-partijiet, il-ġuriżdizzjoni hija tal-imħallef tal-post tar-residenza ta’ waħda mill-partijiet.

Madankollu, jekk it-tilwima tkun tikkonċerna biss il-manteniment, il-kontribuzzjoni għall-kura u l-edukazzjoni ta’ wild, il-kontribuzzjoni għall-ispejjeż taż-żwieġ jew konċessjoni kumpensatorja, il-ġuriżdizzjoni tista’ tkun tal-imħallef tal-post tar-residenza tal-konjuġi kreditur jew tal-ġenitur li huwa l-persuna ewlenija li tieħu ħsieb it-tfal, anke jekk dawn ikunu adulti.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Il-proċedura hija orali u ma tirrikjedix rappreżentanza: ir-rikorrenti jistgħu jidhru personalment quddiem l-imħallef bil-provi meħtieġa.

Il-proċedimenti jistgħu jitressqu permezz ta’ ċitazzjoni (imwassla minn uffiċjal ġudizzjarju) jew sempliċiment b’talba indirizzata lill-qorti.

Meta l-manteniment ikun qed jintalab bħala parti minn proċedimenti ta’ divorzju fil-qorti, ir-rikorrent jista’ jkun irrappreżentat minn avukat bi drittijiet ta’ udjenza (avocat).

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Ma hemmx spejjeż legali fil-prim’istanza. Fl-appell, huwa dovut ħlas ta’ EUR 225.

Ir-rikorrenti jistgħu jirċievu għajnuna legali f’ċerti ċirkostanzi finanzjarji.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Kontribuzzjoni għall-kura u l-edukazzjoni ta’ wild tista’ tieħu l-forom li ġejjin:

• pagament fix-xahar lill-ġenitur kreditur (l-aktar komuni);
• pagament dirett tal-ispejjeż imġarrbin f’isem il-wild;
• dritt ta’ użu u abitazzjoni ta’ proprjetà li tappartjeni lid-debitur, jew abbandun ta’ beni f’użufrutt, jew allokazzjoni lill-kreditur ta’ beni li jipproduċu introjtu.

Il-kontribuzzjoni tiġi kkalkolata skont il-mezzi ta’ kull wieħed mill-ġenituri u l-ħtiġijiet tal-wild. Mill-2010, il-Ministeru tal-Ġustizzja (Ministère de la justice) ippubblika tabella ta’ referenza, purament bħala indikazzjoni, imfassla abbażi tal-introjtu tad-debitur u tal-kreditur, in-numru ta’ tfal fil-kura tagħhom u l-kamp ta’ applikazzjoni tad-drittijiet għall-aċċess u l-akkomodazzjoni. L-imħallef jipprovdi sistematikament indiċjar tal-kontribuzzjoni (abbażi tal-indiċi tal-prezzijiet ġenerali għall-konsum minn unitajiet domestiċi urbani).

Allowances għall-manteniment oħrajn:

Meta jiffissa l-ammont ta’ kontribuzzjoni minn konjuġi għall-ispejjeż taż-żwieġ, l-imħallef irid iqis l-ispejjeż kollha mġarrbin mill-persuna kkonċernata li jikkorrispondu għall-ispejjeż utli jew meħtieġa. Dan jieħu l-forma ta’ ħlas finanzjarju, billi jieħu r-responsabbiltà għal self jew saħansitra l-okkupazzjoni tad-dar matrimonjali.

Fil-każ ta’ allowance għall-manteniment allokata lil konjuġi fi proċedimenti ta’ divorzju abbażi tal-obbligu tal-miżżewġin li jmantnu lil xulxin, jista’ jiġi deċiż li jittieħdu l-pagamenti fix-xahar kollha, jew parti minnhom, għal self; madankollu, il-qrati jiffavorixxu l-ħlas ta’ ammont fix-xahar. Din l-allowance tiġi stabbilita skont il-livell ta’ għajxien li abbażi tiegħu l-konjuġi rikorrent jista’ jagħmel it-talba minħabba l-kapaċità tal-konjuġi tiegħu.

L-għotjiet ta’ manteniment mogħtija lil axxendenti u ġenituri tar-rispett jingħataw biss fi proporzjon għall-ħtieġa tar-rikorrent u għall-ġid tal-persuna li hija obbligata tagħti tali manteniment. L-imħallef jista’, anke ex officio, u skont iċ-ċirkostanzi tal-każ, jinkludi klawżola ta’ varjazzjoni f’tali manteniment li hija permessa mil-liġijiet fis-seħħ (l-Artikolu 208 tal-kodiċi ċivili).

Fir-rigward tal-manteniment, huwa dejjem possibbli li ssir reviżjoni tal-allowance, diment li r-rikorrent jipprovdi prova ta’ element ġdid li jaffettwa l-mezzi ta’ kreditur u/jew debitur u/jew il-ħtiġijiet tal-wild/kreditur.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-kodiċi ċivili ma jiffavorixxi ebda metodu ta’ pagament. Il-metodi ta’ pagament jistgħu jiġu ddeterminati permezz ta’ ftehim bejn il-partijiet. Fin-nuqqas ta’ ftehim bħal dan, l-imħallef jiddetermina l-metodi ta’ pagament fid-deċiżjoni.

L-allowance għall-manteniment titħallas direttament lill-kreditur jew lis-servizz tal-kura soċjali, lill-isptar jew lill-istabbilimenti tal-kura pubblika jew tal-kura tas-saħħa li jkunu ressqu azzjoni f’isem il-kreditur.

Għandu jiġi nnotat li fil-każ ta’ kontribuzzjoni għall-manteniment ta’ wild, l-allowance għall-manteniment tista’ tiġi sostitwita, kompletament jew parzjalment, mill-ħlas ta’ somma ta’ flus lil korp akkreditat responsabbli sabiex jipprovdi lill-wild b’introjtu indiċjat fi qligħ (l-Artikolu 373-2-3 tal-kodiċi ċivili). L-imħallef jista’ jiddeċiedi wkoll li l-allowance għall-manteniment titħallas direttament lill-wild adult.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk il-kreditur ikollu titolu eżekuttiv, huwa jista’ jagħti struzzjonijiet direttament lil uffiċjal ġudizzjarju sabiex jimplimenta miżura ta’ eżekuzzjoni fuq l-assi tad-debitur (ħlief għall-mandat ta’ sekwestru ta’ proprjetà jew ta’ salarju, li għaliha hija meħtieġa deċiżjoni tal-qorti minn qabel). L-uffiċjali ġudizzjarji għandhom setgħat investigattivi wiesgħa sabiex jużaw mal-awtoritajiet bil-għan li jsibu l-informazzjoni meħtieġa sabiex jillokalizzaw id-debituri jew il-beni tagħhom.

Il-proċeduri ta’ eżekuzzjoni ewlenin li jista’ juża kreditur ta’ manteniment huma dawn li ġejjin:

• proċedura ta’ pagament dirett (l-Artikoli l 213-1 u R 213-1 et seq. tal-kodiċi tal-proċeduri ta’ eżekuzzjoni ċivili (code des procédures civiles d’exécution)): din tippermetti l-irkupru tal-aħħar sitt xhur ta’ arretrati tal-allowances u tal-allowance attwali. L-uffiċjal ġudizzjarju jinnotifika lill-parti terza (impjegatur, bank jew kwalunkwe terz debitur tad-debitur ta’ manteniment) dwar l-obbligu tagħha li tħallas l-allowance direttament lill-uffiċjal ġudizzjarju;
• qbid tal-qligħ (l-Artikoli L 3252-1 u R 3252-1 et seq. tal-kodiċi tax-xogħol (code du travail)): il-qbid irid ikun awtorizzat minn imħallef ta’ qorti distrettwali (juge d’instance);
• sekwestru (l-Artikoli L 211-1, L 162-1, R 211-1 u R 162-1 et seq. tal-kodiċi tal-proċeduri ta’ eżekuzzjoni ċivili) jippermetti l-qbid tad-djun dovuti lid-debitur (l-aktar komuni l-qbid ta’ kont tal-bank);
• qbid għall-bejgħ (l-Artikoli L 221-1 u R 221-1 et seq. tal-kodiċi tal-proċeduri ta’ eżekuzzjoni ċivili): il-qbid ta’ beni mobbli (televiżjoni, karozza, eċċ.);
• qbid ta’ proprjetà immobbli (l-Artikoli L 311-1 u R 311-1 et seq. tal-kodiċi tal-proċeduri ta’ eżekuzzjoni ċivili): dan jikkonċerna l-proprjetà immobbli li tkun proprjetà tad-debitur. Il-bejgħ tal-proprjetà jrid jiġi awtorizzat mill-imħallef tal-eżekuzzjoni (juge de l’exécution).

L-ispejjeż tal-uffiċjali ġudizzjarji jitħallsu biss mid-debitur ta’ manteniment.

F’termini tal-proċedimenti kriminali, id-debitur jista’ jinstab ħati ta’ abbandun tal-familja. Dan ir-reat huwa punibbli b’sentenza ta’ sentejn priġunerija u multa ta’ EUR 15 000 (l-Artikolu 227-3 tal-kodiċi kriminali (code penal)).

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Għall-manteniment, il-perjodu ta’ limitazzjoni huwa ta’ 5 snin minn kull pagament dovut (l-Artikolu 2224 tal-kodiċi ċivili).

Il-proċedura ta’ pagament dirett ma tistax tiġi applikata għal arretrati ta’ aktar minn 6 xhur. Dan ma jeskludix l-użu ta’ metodi ta’ eżekuzzjoni oħrajn sabiex jinkiseb l-irkupru tal-arretrati preċedenti.

Il-proċeduri tal-eżekuzzjoni jridu jkunu limitati għal dak li jidher li huwa neċessarju għall-irkupru tad-dejn dovut u ma għandu jkun hemm ebda abbuż fl-għażla ta’ dawn il-miżuri.

Xi assi huma ddikjarati bħala ineliġibbli għal mandat ta’ sekwestru skont il-liġi: l-allowances għall-manteniment, il-proprjetà mobbli li hija meħtieġa għall-ħajja u x-xogħol tad-debitur, oġġetti li huma essenzjali għal persuni b’diżabilità, ċerti benefiċċji u benefiċċji tal-familja. Minn kont tal-bank, jistgħu jinqabdu biss ammonti lil hinn mill-introjtu minimu (introjtu ta’ solidarjetà attiva (le revenu de solidarité active)) għal persuna waħda. Fil-każ ta’ mandat ta’ sekwestru ta’ salarju, l-ammont li jista’ jiġi ssekwestrat jiġi ddeterminat skont is-salarju u l-persuni li huma dipendenti fuq id-debitur.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

L-organizzazzjonijiet li huma responsabbli għall-ħlas tal-benefiċċji tal-familja jistgħu jassumu d-drittijiet ta’ kreditur ta’ manteniment taħt ċerti kundizzjonijiet. F’dan il-każ, huma jistgħu jressqu proċedimenti ta’ eżekuzzjoni ċivili f’isem u għan-nom ta’ dan tal-aħħar. Barra minn hekk, jekk il-proċedimenti ta’ eżekuzzjoni privati ma jaħdmux, huwa possibbli li tiġi ppreżentata talba lill-prosekutur pubbliku (procureur de la République) sabiex jattiva l-proċeduri pubbliċi ta’ rkupru permezz tal-kontabilist pubbliku (comptable public).

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

L-organizzazzjonijiet li huma responsabbli għall-ħlas tal-benefiċċji tal-familja jistgħu, taħt ċerti kundizzjonijiet, iħallsu lill-kreditur ta’ manteniment allowance ta’ għajnuna għall-familja bħala avvanz fuq il-manteniment dovut.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jekk id-debitur ikollu r-residenza tiegħu f’pajjiż ieħor u l-kreditur ikun fi Franza, il-kreditur jista’ jikkuntattja lill-Uffiċċju għall-Irkupru tal-Manteniment Dovut (Bureau de Recouvrement des Créances Alimentaires (RCA)) tal-Ministeru għall-Affarijiet Barranin u l-Iżvilupp Internazzjonali (Ministère des Affaires Étrangères et du Développement International). L-uffiċċju jikkuntattja lill-awtorità ċentrali tal-Istat fejn jirrisjedi d-debitur sabiex jirkupra d-dejn.

Il-kreditur jista’ jikkuntattja wkoll lill-Fond tal-Benefiċċji tal-Familja (Caisse d’Allocations Familiales (CAF)), li jista’ jipprovdi appoġġ finanzjarju jekk id-debitur jonqos li jħallas, anke jekk id-debitur ikun barra l-pajjiż.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

L-awtorità ċentrali Franċiża tista’ tiġi kkuntattjata b’ittra, bit-telefown jew bil-posta elettronika:

Ministère de l’Europe et des affaires étrangères

Bureau de recouvrement des créances alimentaires

27, rue de la Convention

CS 91533

75732 Paris Cedex 15

Tel.: + 33 (0) 1 43 17 90 01

Fax: +33 (0)1 43 17 81 97

Email: obligation.alimentaire@diplomatie.gouv.fr

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jekk id-debitur ikun residenti fi Franza u l-kreditur ikun barra l-pajjiż, il-kreditur irid jikkuntattja lill-awtorità ċentrali tal-Istat li fih jirrisjedi. L-awtorità ċentrali li tagħmel it-talba mbagħad tikkuntattja lill-awtorità ċentrali Franċiża (l-Uffiċċju għall-Irkupru tal-Manteniment Dovut tal-Ministeru għall-Affarijiet Barranin), li tieħu l-miżuri meħtieġa sabiex tirkupra d-dejn.

Jekk kreditur ikollu deċiżjoni ta’ eżekuzzjoni, huwa jista’ wkoll jagħti struzzjonijiet direttament lil uffiċjal ġudizzjarju sabiex jirkupra d-dejn (mingħajr ma jirrikorri għall-awtoritajiet ċentrali). F’dan il-każ, huma ma jistgħux jibbenifikaw mill-assistenza tal-awtorità ċentrali.

Għandu jiġi nnotat li fin-nuqqas ta’ deċiżjoni tal-qorti li tistabbilixxi l-prinċipju ta’ allowance għall-manteniment, l-awtorità ċentrali ta’ Stat Membru li jagħmel talba tista’ tibgħat talba sabiex tikseb deċiżjoni mill-Uffiċċju għall-Irkupru tal-Manteniment Dovut sabiex il-prinċipju ta’ allowance għall-manteniment jiġi stabbilit permezz ta’ deċiżjoni tal-qorti Franċiża (l-Anness VII tar-Regolament (UE) Nru 4/2009).

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

L-awtorità ċentrali Franċiża tista’ tiġi kkuntattjata b’ittra, bit-telefon jew bil-posta elettronika:

Ministère de l’Europe et des affaires étrangères

Bureau de recouvrement des créances alimentaires

27, rue de la Convention

CS 91533

75732 Paris Cedex 15

Tel.: + 33 (0) 1 43 17 90 01

Fax: +33 (0) 1 43 17 81 97

Email: obligation.alimentaire@diplomatie.gouv.fr

Jekk kreditur jiddeċiedi li jikkuntattja lil uffiċjal ġudizzjarju direttament, huwa jista’ jsib id-dettalji tal-professjonisti kompetenti taħt l-intestatura “Sib uffiċjal ġudizzjarju” (“Trouver un huissier”) jew fuq is-sit web tal-Kamra Nazzjonali tal-Uffiċjali Ġudizzjarji (Chambre nationale des huissiers de justice).

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux applikabbli.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-għajnuna legali tista’ tkun totali jew parzjali. Hija tingħata:

• awtomatikament għal tfal taħt l-età ta’ 21 sena skont l-Artikolu 46 tar-Regolament (KE) Nru 4/2009;
• f’każijiet oħrajn, jekk ir-rikorrent jissodisfa l-kundizzjonijiet tal-mezzi stabbiliti mil-liġi (Liġi Nru 91-647 tal-10 ta’ Lulju 1991 dwar l-għajnuna legali u d-Digriet Nru 91-1266 tad-19 ta’ Diċembru 1991).

Fi Franza, l-għajnuna legali tinkludi t-tariffi tal-avukat maħtur permezz tad-deċiżjoni dwar l-għajnuna legali għall-proċeduri tal-qorti u t-tariffi tal-uffiċjal ġudizzjarju maħtur permezz tal-istess deċiżjoni għall-proċedimenti tal-irkupru tad-dejn.

It-talbiet għal għajnuna legali b’rabta mal-obbligi ta’ manteniment isegwu l-istess proċess bħal tilwimiet transfruntieri oħrajn f’konformità mad-Direttiva tal-Kunsill 2003/8/KE tas-27 ta’ Jannar 2003.

It-talba għal għajnuna legali tintbagħat mill-kreditur, bil-Franċiż, lid-Dipartiment għall-Aċċess għal-Liġi u l-Ġustizzja u l-Għajnuna għall-Vittmi (Service de l’accès au droit et à la Justice et de l’aide aux victimes (SADJAV)), li l-indirizz tiegħu huwa dan li ġej:

Ministère de la Justice

Service de l’accès au droit et à la Justice et de l’aide aux victimes

Bureau de l’aide juridictionnelle

13, place Vendôme

75042 PARIS cedex 01

Tel.: 01 44 77 71 86

Fax: 01 44 77 70 50

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-Uffiċċju għall-Irkupru tal-Manteniment Dovut jirrikonoxxi r-riċevuta tat-talba ppreżentata mill-awtorità ċentrali barranija u tal-evidenza pprovduta. Huwa jivverifika jekk il-fajl huwiex komplet u jivverifika l-preċiżjoni u l-użabilità tad-dokumenti, b’mod partikolari d-dokumenti legali. Sabiex jantiċipa kwalunkwe problemi ta’ eżekuzzjoni, l-Uffiċċju jitlob lill-awtorità mittenti għal kjarifiki u/jew siltiet oħrajn jew traduzzjonijiet ta’ siltiet, fejn meħtieġ. L-Uffiċċju jiffaċilita l-bidu tal-proċedimenti relatati mat-talbiet stipulati fl-Artikolu 56 billi jibgħathom lill-awtoritajiet ġudizzjarji b’ġuriżdizzjoni f’dak il-qasam.

L-Uffiċċju jgħin sabiex jiġi lokalizzat id-debitur u jiffaċilita t-tfittxija għal informazzjoni rigward il-mezzi tiegħu sabiex iressaq il-kwistjoni quddiem il-Prosekutur Pubbliku u d-dipartimenti tad-Direttorat Ġenerali għall-Finanzi Pubbliċi (Direction Générale des Finances Publiques) f’konformità mal-Artikoli 61, 62 u 63 tar-Regolament (KE) Nru 4/2009.

L-awtorità ċentrali tiffaċilita wkoll soluzzjonijiet amikevoli billi tagħmel kuntatt dirett mad-debitur u tibgħat il-proposti tiegħu għal ħlas volontarju lill-kreditur permezz tal-awtorità ċentrali tal-Istat ta’ residenza tal-kreditur.

F’każ li jfalli l-irkupru amikevoli, proċedura ta’ rkupru ġudizzjarju xorta tibqa’ possibbli, diment li d-deċiżjoni barranija tkun eżegwibbli fi Franza. L-Uffiċċju huwa f’kuntatt mal-uffiċjali ġudizzjarji responsabbli mill-irkupru tad-dejn sabiex jiġi żgurat li l-proċeduri ta’ eżekuzzjoni jkunu mexjin sewwa.

L-Uffiċċju jitlob b’mod sistematiku sabiex jiġi stabbilit trasferiment bankarju.

F’każijiet fejn ikun meħtieġ li tiġi stabbilita filjazzjoni sabiex jiġi rkuprat il-manteniment, l-Uffiċċju għandu jinforma lill-kreditur tal-awtorità kompetenti sabiex twettaq dik il-proċedura.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

Jekk jogħġbok innota li l-verżjoni bil-lingwa oriġinali ta' din il-paġna ġiet emendata reċentement. Il-verżjoni tal-lingwa li qed tara bħalissa attwalment qed tiġi ppreparata mit-tradutturi tagħna.

Manteniment tal-familja - il-Kroazja

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-manteniment huwa d-dover u d-dritt tal-ġenituri u tat-tfal, il-konjuġi u s-sħab ekstrakonjugali, il-qraba fil-linja diretta, u t-tfal u l-ġenituri tar-rispett fejn dan ikun previst mill-Att dwar il-Familja (Obiteljski zakon). Dawn il-persuni jikkontribwixxu lejn il-manteniment reċiproku tagħhom skont il-kapaċitajiet tagħhom u l-bżonnijiet tal-persuna li għandha tieħu l-manteniment, f’konformità ma’ dan l-Att.

L-ewwel u qabel kollox huma l-ġenituri li jridu jmantnu lil uliedhom minuri. L-ewwel u qabel kollox huma l-ġenituri li jridu jmantnu lil uliedhom li huma minuri. Jekk ġenitur ma jmantnix lil uliedu minuri, iridu jmantnuhom in-nanniet tan-naħa ta’ dak il-ġenitur. Ġenitur tar-rispett irid iħallas għal manteniment ta' tifel tar-rispett minuri jekk huwa ma jkunx jista' jikseb il-manteniment mingħand il-ġenitur propju tiegħu.

Il-ġenituri jridu jmantnu lil wild adult li jattendi skola sekondarja jew l-Università jew studji vokazzjonali skont regolamenti speċjali, jew li jattendi l-iskola primarja jew sekondarja għall-adulti, u li regolarment u b’mod xieraq jissodisfa l-obbligi tiegħu, sal-età massima ta’ 26 sena.

Il-ġenituri jridu jmantnu wild adult li jkun lesta l-edukazzjoni tiegħu, iżda li ma jkunx għadu sab impjieg sena wara li jkun lesta l-iskola, sakemm ikun għadu ma għalaqx 26 sena. L-obbligu tal-manteniment ta’ wild adult jieqaf qabel ma tgħaddi sena mit-tlestija tal-edukazzjoni ladarba l-wild jagħlaq 26 sena.

Il-ġenituri jridu jmantnu wild adult li ma jistax jaħdem minħabba mard jew diżabbiltà serja u permanenti, sakemm tippersisti dik l-inkapaċità.

Wild adult irid imantni ġenitur li ma jkunx f'qagħda li jaħdem u li ma jkollux biżżejjed mezzi biex jgħix jew ma jkunx jista' jikseb dawn il-mezzi mill-assi tiegħu stess. Wild tar-rispett irid imantni lill-ġenitur tar-rispett tiegħu jekk huma ma jkunx jista’ jaħdem, u ma jkollux biżżejjed mezzi għall-għajxien tiegħu jew ma jistax jieħu dawn il-mezzi mill-assi tiegħu stess, u jekk dan il-ġenitur ikun ħa ħsieb jew rabba lill-wild tar-rispett matul perjodu ta’ żmien twil Neputi adult irid imantni lin-nanniet jekk ma jistgħux jaħdmu, u ma għandhomx biżżejjed mezzi għall-għajxien tagħhom jew ma jistgħux ikollhom dawn il-mezzi mill-assi tagħhom stess, u jekk ikunu ħadu ħsieb jew rabbet lin-neputi għal perjodu ta’ żmien twil.

Konjuġi li ma għandux biżżejjed mezzi għall-għajxien jew li ma jistax jikseb dawn il-mezzi mill-assi tiegħu, filwaqt li mhux f'qagħda li jaħdem jew ma jistax isib impjieg, għandu dritt għall-manteniment mingħand il-konjuġi l-ieħor jekk dan tal-aħħar ikollu biżżejjed mezzi u possibbiltajiet biex jipprovdi dal-manteniment. Ir-regoli dwar il-manteniment tal-konjuġi japplikaw ukoll għall-manteniment tas-sieħeb ekstrakonjugali għad-durata tal-unjoni ekstrakonjugali.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

L-ewwel u qabel kollox huma l-ġenituri li jridu jmantnu lil uliedhom minuri. Jekk ġenitur ma jmantnix lil uliedu minuri, iridu jmantnuh in-nanniet tan-naħa ta’ dak il-ġenitur. Ġenitur tar-rispett irid iħallas għal manteniment ta' tifel tar-rispett jekk dan tal-aħħar ma jkunx jista' jikseb il-manteniment mingħand il-ġenitur propju tiegħu.

Il-ġenituri jridu jmantnu lil wild adult li jattendi skola sekondarja jew l-Università jew studji vokazzjonali skont regolamenti speċjali, jew li jattendi l-iskola primarja jew sekondarja għall-adulti, u li regolarment u b’mod xieraq jissodisfa l-obbligi tiegħu, sal-età massima ta’ 26 sena.

Il-ġenituri jridu jmantnu wild adult li jkun lesta l-edukazzjoni tiegħu, iżda li ma jkunx għadu sab impjieg sena wara li jkun lesta l-iskola, sakemm ikun għadu ma għalaqx 26 sena. L-obbligu tal-manteniment ta’ wild adult jieqaf qabel ma tgħaddi sena mit-tlestija tal-edukazzjoni ladarba l-wild jagħlaq 26 sena.

Il-ġenituri jridu jmantnu wild adult li ma jistax jaħdem minħabba mard jew diżabbiltà serja u permanenti, sakemm tippersisti dik l-inkapaċità.

Adult huwa persuna li għalqet 18-il sena.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Għandhom jiġu kkuntattjati ċentru soċjali jew qorti.

Il-manteniment jista’ jiġi regolat permezz ta’proċedura ta’ konsulenza obbligatorja Il-konsulenza obbligatorja sseħħ qabel il-ftuħ ta’ proċedimenti ta’ divorzju f’każ li jkun hemm wild ta’ età minuri komuni, u qabel ma jinfetħu proċedimenti ġudizzjarji oħra marbuta mal-kura u l-aċċess għall-wild. Id-dispożizzjonijiet tal-Att dwar il-Familja dwar il-konsulenza obbligatorja qabel ma jinfetħu proċedimenti ta’ divorzju jekk ikun hemm wild ta’ età minuri komuni japplikaw ukoll għall-konsulenza obbligatorja qabel il-bidu tal-proċedimenti dwar il-kura u l-aċċess għall-wild jekk il-ġenituri ta’ dak il-wild jisseparaw. Il-konsulenza obbligatorja tibda meta waħda mill-partijiet tippreżenta talba maċ-ċentru soċjali. Jekk il-ġenituri ma jkunux għamlu arranġamenti dwar pjan għall-kura konġunta, iċ-ċentru soċjali jagħtihom parir biex jippruvaw jagħmlu arranġament li jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-medjazzjoni tal-familja, skont id-dispożizzjonijiet tal-Att dwar il-Familja.

Il-manteniment irid jiġi miftiehem permezz tal-medjazzjoni tal-familja, li matulha l-partijiet jippruvaw isolvu kwistjonijiet familjari permezz ta’ ftehim bl-għajnuna ta’ medjatur tal-familja. Il-membri tal-familja jieħdu sehem b’mod volontarju fil-medjazzjoni tal-familja, iżda jridu jattendu bilfors għall-ewwel laqgħa tal-medjazzjoni tal-familja qabel jibdew proċedimenti ta’ divorzju. L-għan ewlieni tal-medjazzjoni tal-familja huwa biex tittieħed deċiżjoni dwar il-kura konġunta mill-ġenituri u arranġamenti oħra li jikkonċernaw lill-wild. Il-pjan ta’ kura mill-ġenituri konġunta jew arranġamenti oħra li jkunu saru matul il-medjazzjoni tal-familja jsiru eżegwibbli jekk ikunu approvati mill-qorti fi proċedimenti ekstraġudizzjarji fuq talba tal-partijiet. Il-medjazzjoni tal-familja tista’ ssir b’mod indipendenti mill-proċedimenti ġudizzjarji, qabel jibdew il-proċedimenti ġudizzjarji, matulhom jew wara li jaslu fi tmiemhom.

L-ammont ta’ manteniment li għandu jħallas il-ġenitur li l-wild ma jgħixx miegħu jista’ jiġi regolat ukoll mill-Pjan dwar il-Kura mill-Ġenituri Konġunta, li l-ġenituri jistgħu jħejju huma nfushom matul il-konsulenza obbligatorja, kif ukoll waqt il-medjazzjoni tal-familja. Jekk il-pjan dwar il-kura mill-ġenituri konġunta jiġi sottomess lill-qorti matul proċedimenti esktraġudizzjarji għall-verifika, huma mbagħad isiru eżegwibbli, skont l-Att dwar il-Familja.

Wild jista’ jippreżenta talba għall-manteniment fi proċedimenti esktraġudizzjarji ssimplifikati għad-determinazzjoni tal-manteniment Il-partijiet f’dawn il-proċedimenti huma l-wild u l-ġenitur li ma jgħixx miegħu. Il-wild fil-proċedimenti ta’ manteniment jiġi rappreżentat mill-ġenitur li jgħix miegħu. Il-qorti b’ġuriżdizzjoni fi proċedimenti ssimplifikati dwar kwistjonijiet ta’ manteniment tista’ tkun, minbarra l-qorti b’ġuriżdizzjoni territorjali ordinarja, il-qorti tad-domiċilju jew residenza tal-wild.

Id-deċiżjonijiet ġudizzjarji dwar it-talbiet għal manteniment jingħataw f’kawżi matrimonjali, kawżi biex tiġi determinata l-maternità jew il-paternità, u kawżi dwar il-kura u l-kustodja, skont l-Att dwar il-Familja.

F’każ ta’ divorzju, il-konjuġi jistgħu jagħmlu ftehim dwar il-manteniment fejn jistabbilixxu l-ammont tal-manteniment, kif għandhom jissodisfaw dan l-obbligu, u d-durata tal-obbligu ta’ manteniment. Il-konjuġi jistgħu jikkonkludu l-ftehim dwar il-manteniment bil-miktub u jippreżentawh lill-qorti għall-approvazzjoni fi proċedimenti ekstraġudizzjarji, biex b’hekk isir ftehim eżekutorju.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Il-partijiet fil-proċedimenti dwar il-manteniment tat-tfal huma l-wild u l-persuna li trid tmantnih skont l-Att dwar il-Familja. Fil-proċedimenti ta’ manteniment il-wild jiġi rappreżentat mill-ġenitur li jgħix miegħu. Jekk il-ġenitur li l-wild jgħix miegħu jaqbel, lill-wild jista’ jirrapreżentah iċ-ċentru soċjali matul il-proċedimenti ta’ manteniment. Minbarra ċ-ċentru soċjali, il-ġenitur li l-wild jgħix miegħu jibqa’ awtorizzat jaġixxi fil-proċedimenti. F’każ ta’ kunflitt ta’ miżuri meħuda miċ-ċentru soċjali u mill-ġenituri li l-wild jgħix magħhom, il-qorti tieħu inkonsiderazzjoni ċ-ċirkostanzi kollha, u partikolarment il-benesseri tal-wild, u tevalwa jekk għandhiex tieħu inkonsiderazzjoni l-miżuri taċ-ċentru soċjali jew tal-ġenitur.

Ċentru soċjali jrid jaġixxi f’isem il-wild u jiftaħ u jmexxi l-proċedimenti dwar il-manteniment jew iżid l-ammont ta’ manteniment jekk il-ġenitur li l-wild jgħix miegħu ma jeżerċitax dan id-dritt għal raġunijiet mhux ġustifikabbli għal aktar minn tliet xhur wara li l-wild ikun kiseb dan id-dritt. Iċ-ċentru soċjali jirrappreżenta lill-wild fil-proċedimenti ta’ manteniment jekk il-wild ikun fil-kura ta’ persuna fiżika jew ġuridika oħra. F’dawn il-każijiet, il-ġenituri tal-wild mhumiex awtorizzati jaġixxu fil-proċedimenti f’isem il-wild tagħhom flimkien maċ-ċentru soċjali.

Skont id-dispożizzjonijiet tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili, (Zakon o parničnom postupku), avukat biss jista’ jirrappreżenta parti bħala l-avukat tagħha, sakemm mhux previst mod ieħor mil-liġi. Parti tista' tiġi rappreżentata minn qarib fil-linja diretta, minn ħutha jew mill-konjuġi li jaġixxu bħala prokuratur de facto - jekk ikollhom kapaċità ġuridika sħiħa u ma jkunux qed jipprattikaw il-liġi b'mod illegali.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

F’każ ta’ tilwim minħabba l-manteniment statutorju, fejn ir-rikorrent ikun persuna li qed titlob il-manteniment, il-ġuriżdizzjoni - minbarra l-qorti ta’ ġuriżdizzjoni territorjali ordinarja - tinsab wkoll fil-qorti li r-rikorrent ikollu d-domiċilju jew ir-residenza tiegħu fit-territorju tagħha. Jekk, f’tilwim dwar il-manteniment statutorju b’element internazzjonali, qorti fil-Kroazja ikollha ġuriżdizzjoni għax ir-rikorrent ikun domiċiljat fil-Kroazja, il-ġuriżdizzjoni territorjali hija tal-qorti li r-rikorrent ikun domiċiljat fit-territorju tagħha. Jekk qorti fil-Kroazja jkollha l-ġuriżdizzjoni għax l-intimat ikollu propjetà fil-Kroazja li jista’ jinġabar il-manteniment minnha, il-ġuriżdizzjoni territorjali hija tal-qorti li l-propjetà tinsab fit-territorju tagħha .

Il-ġuriżdizzjoni għall-approvazzjoni ta’ pjan dwar il-kura mill-ġenituri konġunta hija tal-qorti li għandha ġuriżdizzjoni territorjali fuq il-każ li jinvolvi lill-minuri.

Il-ġuriżdizzjoni għall-approvazzjoni ta’ ftehim dwar il-manteniment tat-tfal hija tal-qorti li għandha ġuriżdizzjoni territorjali fuq il-każ li jinvolvi lill-minuri.

Il-ġuriżdizzjoni għall-approvazzjoni ta’ ftehim ta’ manteniment għall-konjuġi hija tal-qorti li l-konjuġi għandhom domiċilju komuni fit-territorju tagħha. Jekk il-konjuġi ma jkollhomx domiċilju komuni, il-ġuriżdizzjoni hija tal-qorti li l-konjuġi kellhom l-aħħar domiċilju komuni tagħhom fit-territorju tagħha. Jekk qorti fil-Kroazja ikollha ġuriżdizzjoni biex tapprova ftehim dwar il-manteniment tal-konjuġi għax il-konjuġi kellhom l-aħħar domiċilju komuni tagħhom fil-Kroazja, il-ġuriżdizzjoni hija tal-qorti li kellhom l-aħħar domiċilju komuni tagħhom fit-territorju tagħha.

Il-ġuriżdizzjoni għall-għoti ta’ sentenza fi proċedimenti ssimplifikati dwar il-manteniment hija, minbarra l-qorti b’ġuriżdizzjoni territorjali ġenerali, tal-qorti tal-post fejn ikun domiċiljat jew residenti l-wild.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Skont l-Artikolu 89a tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili, il-partijiet jistgħu jieħdu miżuri matul il-proċedimenti personalment jew permezz tal-avukat tagħhom, iżda l-qorti tista' tistieden lil parti rrappreżentata minn avukat biex tidher quddiemha personalment sabiex tagħmel dikjarazzjoni dwar il-fatti li jridu jiġu stabbiliti matul il-kawża. Avukat biss jista' jirrappreżenta lil parti bħala konsulent legali, sakemm mhux stipulat mod ieħor mil-liġi. Skont l-Artikolu 89a(3), parti tista' tiġi rappreżentata minn qarib fil-linja diretta, minn ħutha jew mill-konjuġi li jaġixxu bħala prokuratur de facto - jekk ikollhom kapaċità ġuridika sħiħa u ma jkunux qed jipprattikaw il-liġi b'mod illegali.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Skont l-Artikolu 1 tal-Att dwar it-Tariffi tal-Qorti (Zakon o sudskim pristojbama), it-tariffi tal-qorti jridu jitħallsu għal kull proċediment li jsir il-qorti. L-ammont tat-tariffa jiġi determinat mill-Iskeda tat-Tariffi tal-Qorti.

L-Artikolu 16 tal-Att dwar it-Tariffi tal-Qorti jgħid illi t-tfal, bħala parti mill-proċedimenti dwar il-manteniment jew fi proċedimenti marbuta ma' talbiet ġejjin minn dak id-dritt, huma eżenti mit-tariffi tal-qorti.

Skont l-Artikolu 172 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili, il-mod li bih id-dritt għall-eżenzjoni mill-ħlas tat-tariffi tal-qorti u d-dritt għall-għajnuna legali jiġu eżerċitati u l-kundizzjonijiet li taħthom isiru huma previsti f'att legali separat li jirregola l-għajnuna legali. Skont l-Artikolu 176, jekk parti tkun eżerċitat id-dritt għall-eżenzjoni mill-ispejjeż tal-qorti fuq il-bażi tar-regolament speċjali dwar l-għajnuna legali u jekk, matul il-proċedimenti, il-qorti tiddetermina illi l-parti tista' tħallas l-ispejjeż tal-qorti jew it-tariffi, il-qorti immedjatament tinnotifika lill-awtorità pubblika kompetenti.

L-Att dwar l-Għajnuna Legali Mingħajr Ħlas (Zakon o besplatnoj pravnoj pomoći) jiddefinixxi l-għan, il-benefiċjarji u t-tip ta' għajnuna legali, il-fornituri tal-għajnuna legali, il-kundizzjonijiet u l-proċedura għall-għoti tal-għajnuna legali, l-għajnuna legali transfruntiera, il-finanzjament tal-għajnuna legali u s-superviżjoni tal-implimentazzjoni tal-Att. L-Att dwar l-Għajnuna Legali Mingħajr Ħlas ma japplikax jekk l-għajnuna legali tkun ingħatat skont regolamenti speċjali.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-manteniment tat-tfal dejjem jingħata bħala somma speċifika ta' flus.

Il-ġenitur li l-wild jgħix miegħu jagħti sehmu mill-obbligu ta’ manteniment billi jieħu ħsieb lill-wild kuljum, filwaqt li l-ġenitur li ma jgħixx mal-wild jissodisfa l-obbligu tal-manteniment billi jkopri l-bżonnijiet materjali tal-wild f’forma ta’ għajnuna finanzjarja.

Il-bżonnijiet materjali kollha tal-wild determinati mill-qorti matul il-litigazzjoni jirrigwardaw l-ispejjeż għall-abitazzjoni, l-ikel, il-ħwejjeġ, l-iġjene, it-trobbija, l-edukazzjoni, il-kura tas-saħħa u spejjeż simili oħra għall-wild. Il-bżonnijiet materjali kollha tal-wild huma stabbiliti skont l-istandard ta’ għajxien tal-ġenitur li jrid iħallas il-manteniment.

Il-wild jista’ jkollu bżonnijiet materjali addizzjonali jekk ikollu bżonn ta’ kura kostanti u intensa minħabba l-kundizzjoni medika tiegħu, li jridu jiġu kkunsidrati meta jiġi stabbilit l-ammont ta’ manteniment fil-proċedimenti ċivili.

L-abbiltà totali tal-ġenitur li huwa d-debitur tal-manteniment, li tiddetermina l-qorti fi proċedimenti ċivili, jikkonċernaw il-qagħda finanzjarja u d-dħul tal-ġenitur li jrid iħallas il-manteniment fil-mument li jiġi stabbilit l-ammont ta’ manteniment.

Darba fis-sena u sa mhux aktar tard mill-1 ta’ April tas-sena kurrenti, il-Ministru responsabbli għas-sigurtà soċjali jiddetermina l-ammonti finanzjarji minimi li jirrappreżentaw l-ammont minimu tal-bżonnijiet materjali kollha meħtieġa għall-manteniment fix-xahar ta’ wild ta’ età minuri fir-Repubblika tal-Kroazja, li jrid jitħallas mill-ġenitur li ma jgħixx mal-wild.

L-ammonti minimi huma stabbiliti bħala perċentwal tas-salarju nett fix-xahar għal kull persuna impjegata minn persuna ġuridika fir-Repubblika tal-Kroazja għas-sena preċedenti, kif ġej:

1. għal kull wild sal-età ta' sitt snin, 17% tas-salarju medju;
2. għal kull wild bejn 7 u 12-il sena, 20 % tas-salarju medju. u
3. għal kull wild bejn 13 u 18-il sena, 22% tas-salarju medju.

Eċċezzjonalment, jista’ jiġi stabbilit ammont aktar baxx għall-bżonnijiet ta’ manteniment tal-wild, madankollu mhux inqas min nofs il-minimu statutorju:

1. jekk id-debitur tal-manteniment irid imantni żewġt itfal jew aktar, jew
2. jekk il-wild jikkontribwixxi għall-manteniment tiegħu stess għax jaqla’ introjtu huwa stess.

Darba fis-sena u sa mhux aktar tard mill-1 ta’ April tas-sena kurrenti, il-Ministru responsabbli għas-sigurtà soċjali jistabbilixxi tabelli dwar il-bżonnijiet medji ta’ wild ta’ età minuri skont l-età tiegħu, l-introjtu tal-ġenitur li obbligat iħallas il-manteniment kif speċifikat fil-gradi tal-pagi, u l-kost ta’ għajxien medju fir-Repubblika tal-Kroazja.

Il-kreditur u d-debitur tal-manteniment jistgħu jitolbu lill-qorti biex iżżid jew tnaqqas l-ammont ta’ manteniment, tiddeċiedi li twaqqaf jew tbiddel il-mezz ta’ manteniment stabbilt minn titolu eżekuttiv preċedenti, jekk ikunu nbiddlu ċ-ċirkostanzi.

It-talbiet għall-manteniment mhumiex soġġetti għall-indiċjar fir-Repubblika tal-Kroazja.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment jitħallas bil-mod u lill-persuna stabbiliti fid-deċiżjoni tal-qorti.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk id-debitur tal-manteniment jonqos milli jħallas il-manteniment b’mod volontarju, jinbdew proċedimenti ta’ eżekuzzjoni.

L-eżekuzzjoni permezz tas-sekwestru tas-salarju u introjtu regolari ieħor u fondi finanzjarji minħabba t-talba ta’ manteniment tat-tfal issir qabel l-eżekuzzjoni ta' kull talba oħra fuq dan l-introjtu irrispettivament minn meta tqajmu t-talbiet.

Il-kunsens tad-debitur tal-manteniment jista’ jitniżżel fil-minuti tas-seduta ta' smigħ quddiem il-qorti jew f’dokument notarili speċjali li jiddikjara illi s-salarju, pensjoni jew introjtu finanzjarju ieħor jistgħu jiġu sekwestrati għalkollox jew parzjalment minħabba talba tal-kreditur tal-manteniment, u li l-pagamenti jsiru direttament lill-kreditur tal-manteniment kif stabbilit f’dak id-dokument. Dan id-dokument jinħareġ f’kopja waħda u għandu l-effetti legali ta’ digriet eżekuttiv definittiv.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Il-ġenitur li ma jgħixx mal-wild ta’ età minuri u li ma ħallasx il-manteniment dovut lilu, jrid iħallas kumpens lill-wild għall-manteniment mhux imħallas li jiġi kkalkulat mid-data li fiha ġie stabbilit id-dritt għall-manteniment sal-ġurnata meta tressqet il-kawża. It-talba tat-tfal kontra l-ġenitur li ma ħallasx il-manteniment hija soġġetta għal preskrizzjoni ta' ħames snin mid-data li fiha nħoloq dan l-obbligu.

Kif previst mill-Artikolu 226 tal-Att dwar l-Obbligi Ċivili (Zakon o obveznim odnosima), it-talbiet għal pagamenti regolari dovuti annwalment jew f'perjodi iqsar, irrispettivament jekk humiex talbiet perjodiċi aċċessorji, bħall-imgħax, jew talbiet perjodiċi li fihom id-dritt ġie eżawrit, bħal talbiet għall-manteniment, huma soġġetti għal preskrizzjoni ta' tliet snin mid-data li fiha kien dovut kull pagament.

Skont l-Artikolu 233 tal-Att dwar l-Obbligi Ċivili, it-talbiet ikkonfermati minn deċiżjoni finali tal-qorti, deċiżjoni ta' awtorità pubblika kompetenti oħra, ftehim milħuq f'qorti jew quddiem awtorità kompetenti oħra jew permezz ta' att notarili huma soġġetti għal preskrizzjoni ta' għaxar snin, inkluż dawk li fir-rigward tagħhom hija prevista preskrizzjoni iqsar mil-liġi.

Skont l-Artikolu 235 tal-Att dwar l-Obbligi Ċivili, il-preskrizzjoni ma tibdiex tapplika bejn il-ġenituri u t-tfal sakemm tintemm is-setgħa tal-ġenituri.

Skont l-Artikolu 172 tal-Att dwar l-Eżekuzzjoni (Ovršni zakon), l-assi li ġejjin ma jistgħux ikunu l-oġġett ta' eżekuzzjoni: introjtu li ġej minn manteniment statutorju, kumpens minħabba s-saħħa jew kapaċità ridotta jew mitlufa għax-xogħol u kumpens għall-manteniment mitluf minħabba l-mewt tal-kreditur tal-manteniment; introjtu li ġej minn benefiċċji minħabba diżabilità fiżika mogħtija skont ir-regolamenti dwar l-assigurazzjoni għad-diżabilità; introjtu li ġej mill-benefiċċji soċjali; introjtu li ġej minn benefiċċji għall-qgħad temporanju; introjtu li ġej mill-benefiċċji għat-tfal, sakemm mhux previst mod ieħor minn regolament speċjali; introjtu li ġej minn boroż tal-istudju u għajnuna għall-istudenti; flus imħallsa lill-priġunieri għax-xogħol li jwettqu, bl-eċċezzjoni ta' talbiet għall-manteniment obbligatorju u talbiet għal kumpens minħabba dannu kkawżat minn reat kriminali imwettaq mill-priġunier; Introjtu ġej minn premji u gwadanji; pagamenti ta' appoġġ għall-maternità jew paternità, sakemm mhux previst mod ieħor minn att ġuridiku speċjali; introjtu ieħor eżentat mill-eżekuzzjoni skont regolamenti speċjali.

L-Artikolu 173 tal-Att dwar l-Eżekuzzjoni jillimita l-eżekuzzjoni kif ġej:

(1) Jekk is-salarju tad-debitur tal-eżekuzzjoni jkun soġġett għall-eżekuzzjoni, l-ammont ekwivalenti għal żewġ terzi tas-salarju medju nett fir-Repubblika tal-Kroazja huwa eżentat. Jekk l-eżekuzzjoni ssir biex titħallas talba għall-manteniment obbligatorju, jew talba għal kumpens għad-dannu kkawżat minn problemi ta' saħħa jew tnaqqis jew telfa tal-kapaċità għax-xogħol u l-kumpens għat-telf tal-manteniment minħabba l-mewt tal-persuna li qed tħallas il-manteniment, l-ammont li jiġi stabbilit huwa ta' nofs is-salarju medju nett fir-Repubblika tal-Kroazja, ħlief meta l-eżekuzzjoni ssir sabiex jinġabar bil-forza l-manteniment tat-tfal. F'dawn il-każijiet, l-ammont eżentat mill-eżekuzzjoni jkun ta' kwart is-salarju medju nett (għal kull persuna impjegata minn persuni ġuridiċi fir-Repubblika tal-Kroazja fis-sena preċedenti).

Jekk id-debitur tal-eżekuzzjoni jkollu salarju li jkun inqas mis-salarju medju nett għall-Kroazja, jiġi eżentat mill-eżekuzzjoni l-ammont ta’ żewġ terzi tas-salarju. Jekk l-eżekuzzjoni ssir biex titħallas talba għall-manteniment obbligatorju, jew għal talba għal kumpens għad-dannu kkawżat minn problemi ta' saħħa jew tnaqqis jew telfa tal-kapaċità għax-xogħol u t-telf tal-manteniment minħabba l-mewt tal-persuna li qed tħallas il-manteniment, l-ammont li jiġi stabbilit huwa ta' nofs is-salarju medju nett tad-debitur tal-eżekuzzjoni.

(3) It-terminu "salarju medju nett" skont it-tifsira tal-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu jfisser l-ammont medju mħallas bħala salarju nett fix-xahar lil kull persuna impjegata minn persuna ġuridika fir-Repubblika tal-Kroazja fil-perjodu bejn Jannar u Awwissu tas-sena kurrenti, li jiġi determinat mill-Uffiċċju Kroat tal-Istatistika (Državni zavod za statistiku) u ppubblikat fil- Narodne novine (NN; Il-Gazzetta Uffiċjali tar-Repubblika tal-Kroazja) mhux aktar tard mill-31 ta' Diċembru tas-sena kurrenti. L-ammont stabbilit b'dan il-mod jibda japplika s-sena ta' wara.

(4) Id-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 1 u 2 ta' dan l-Artikolu japplikaw ukoll għall-eżekuzzjoni fejn kull kumpens imħallas minflok salarju, kumpens għal ħin tax-xogħol imnaqqas, kumpens għal salarju mnaqqas, pensjoni, paga tas-servizz tal-persunal militari u l-paga għall-persuni fir-riserva filwaqt li kien qed iwettqu s-servizz militari u kull introjtu finanzjarju regolari ieħor imħallas lil persunal fiċ-ċivil jew fil-militar huwa soġġett għas-sekwestru, bl-eċċezzjoni tal-introjtu msemmi fil-paragrafi 5 u 6 ta' dan l-Artikolu.

(5) L-eżekuzzjoni permezz tas-sekwestru tal-introjtu rċevut minn persuni diżabbli bħala benefiċċju finanzjarju għad-diżabilità fiżika u bħala allowance għall-kura tista' ssir biss biex jitħallas il-manteniment statutorju, jew talba għall-kumpens għad-dannu kkawżat minħabba problemi ta' saħħa jew tnaqqis jew telf fil-kapaċità għax-xogħol u għal kumpens minħabba t-telfa tal-manteniment minħabba l-mewt tal-persuna li kienet tħallas il-manteniment, li f'dak il-każ l-ammont jiġi stabbilit bħala nofs l-introjtu.

(6) L-eżekuzzjoni permezz tas-sekwestru tal-introjtu li jiġi rċevut skont kuntratt ta' għajnuna sakemm iddum ħajja persuna u kuntratt ta' vitalizju, kif ukoll introjtu ġej minn kuntratt ta' assigurazzjoni tal-ħajja tista' ssir biss fuq dik il-parti tal-introjtu li teċċedi l-ammont prinċipali użat biex jiġi kkalkulat l-ammont għall-manteniment.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Iċ-ċentri soċjali jridu jżommu arkivji tad-deċiżjonijiet u l-ftehimiet bil-qorti kollha rigward il-manteniment tat-tfal.

Meta ċentru soċjali jirċievi d-deċiżjoni finali tal-qorti jew ftehim bil-qorti dwar il-manteniment tat-tfal, huwa jrid jibgħat avviż bil-miktub dwar id-drittijiet u l-obbligi lill-ġenitur li l-wild jgħix miegħu u lill-ġenitur li jrid iħallas il-manteniment jew lil persuna oħra msemmija fl-Artikolu 288 tal-Att dwar il-Familja li trid tħallas il-manteniment skont id-deċiżjoni tal-qorti jew ftehim bil-qorti.

F’dan l-avviż iċ-ċentru soċjali jinnotifika lill-ġenitur li l-wild jgħix miegħu b’dan li ġej:

1. javża lill-ġenitur illi jrid jinforma liċ-ċentru jekk id-debitur tal-manteniment jonqos milli jissodisfa l-obbligu tiegħu regolarment u bis-sħiħ; u
2. jistabbilixxi l-kundizzjonijiet li taħthom il-wild għandu dritt għal manteniment provviżorju skont ir-regolamenti speċjali li jirregolaw il-manteniment provviżorju.

Fl-avviż, iċ-ċentru soċjali javża lill-ġenitur li jrid iħallas il-manteniment jew lil persuna oħra msemmija fl-Artikolu 288 tal-Att dwar il-Familja li trid tħallas il-manteniment skont id-deċiżjoni tal-qorti jew il-ftehim bil-qorti b’dan li ġej:

1. illi ċ-ċentru jista’ jippreżenta kwerela kontra d-debitur tal-manteniment li jonqos milli jissodisfa l-obbligu ta’ manteniment tiegħu fi żmien ħmistax mid-data li fiha ċ-ċentru jsir jaf illi l-obbligu ta’ manteniment mhux qed jitħallas regolarment u bis-sħiħ, u u
2. illi r-Repubblika tal-Kroazja għandha dritt tirkupra l-ammont ta’ manteniment provviżorju mħallas skont ir-regolament speċjali li jirregola l-manteniment provviżorju.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Meta ċentru soċjali jirċievi deċiżjoni finali tal-qorti jew ftehim bil-qorti dwar il-manteniment tat-tfal, huwa jrid jinforma lill-ġenitur li l-wild jgħix miegħu dwar il-kundizzjonijiet li taħthom il-wild għandu dritt għal manteniment provviżorju skont ir-regolament speċjali dwar il-manteniment provviżorju. Skont il-kundizzjonijiet stipulati fl-Att dwar il-Manteniment Provviżorju (Zakon o privremenom uzdržavanju), NN Nru 92/14), wild li huwa ċittadin Kroat u li huwa domiċiljat fil-Kroazja għandu dritt għal manteniment provviżorju. Skont dak l-Att, wild huwa persuna li għadha ma għalqitx 18-il sena u li trid tiġi mantnuta minn ġenitur skont ordni eżekuttiv.

Il-wild għandu dritt għal manteniment provviżorju jekk il-ġenitur li ma jgħixx mal-wild jonqos milli, totalment jew parzjalment, jissodisfa l-obbligu ta’ manteniment tiegħu, u jekk jidher probabbli illi n-nanniet tan-naħa ta’ dak il-ġenitur mhux jikkontribwixxu għall-manteniment tal-inqas għall-ammont indikat fl-Att bħala l-ammont ta’ manteniment provviżorju.

Id-dritt għal manteniment provviżorju jestendi sakemm id-debitur tal-manteniment jerġa’ jibda jħallas il-manteniment għall-inqas sal-ammont stabbilit fl-Att bħala l-ammont ta’ manteniment provviżorju.

Il-wild għandu dritt għal manteniment provviżorju għal massimu totali ta’ tliet snin.

Il-manteniment provviżorju huwa stabbilt għal 50% tal-manteniment minimu statutorju. Il-manteniment provviżorju ma jistax ikun aktar mill-ammont ta’ manteniment stabbilit mill-ordni eżekuttiv.

Bil-ħlas tal-ammont ta’ manteniment provviżorju, ir-Repubblika tal-Kroazja tieħu l-pożizzjoni legali tal-wild, u d-drittijiet li titlob il-manteniment fl-ammont tal-manteniment provviżorju mħallas, minbarra drittijiet inċidentali oħra, jiġu trasferiti lilha. Fil-proċedimenti għall-ġbir tat-talba msemmija fl-Artikolu 25 ta’ dak l-Att, ir-Repubblika tal-Kroazja tiġi rappreżentata mill-uffiċċju tal-prosekutur rilevanti.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva. Skont l-Att li jimplimenta r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, l-awtorità ċentrali għall-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 huwa l-Ministeru għas-Sigurtà Soċjali.

Il-korpi responsabbli skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 huma l-qrati u ċ-ċentri soċjali, skont il-kompiti u l-ġuriżdizzjoni stipulata ta’ dawk il-korpi.

Jekk waħda mill-partijiet li qed titlob il-manteniment tinsab fil-Kroazja, u d-debitur huwa domiċiljat fi Stat Membru ieħor, hija tista’ titlob l-għajnuna tal-Ministeru tad-Demografija, il-Kwistjonijiet tal-Familja, il-Politika Soċjali u ż-Żagħżagħ (Ministarstvo za demografiju, obitelj, mlade i socijalnu politiku) li huwa l-awtorità ċentrali tar-Repubblika tal-Kroazja.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Huma jistgħu jikkuntattjaw lill-awtorità ċentrali u lill-korpi kompetenti biex jagixxu fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009.

Id-dettalji ta’ kuntatt tal-awtorità ċentrali:

Ministeru tad-Demografija, il-Kwistjonijiet tal-Familja, il-Politika Soċjali u ż-Żagħżagħ (Ministarstvo za demografiju, obitelj, mlade i socijalnu politiku)

Trg Nevenke Topalušić 1

10000 Zagreb

Sit tal-internet: http://www.mspm.hr/

Posta elettronika: ministarstvo@mdomsp.hr

Tel.: +385 1 555 7111

Faks: + 385 1 555 7222

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

L-Artikolu 55 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 jgħid illi meta d-debitur jinsab fit-territorju tar-Repubblika tal-Kroazja, l-applikazzjoni għandha tintbagħat lill-awtorità ċentrali tar-Repubblika tal-Kroazja permezz tal-awtorità ċentrali tal-Istat fejn jinsab l-applikant, kollox skont l-Artikolu 55 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

L-awtorità ċentrali tal-Istat fejn jinsab l-applikant tibgħat l-applikazzjoni lill-Ministeru tad-Demografija, il-Kwistjonijiet tal-Familja, il-Politika Soċjali u ż-Żagħżagħ li hija l-awtorità ċentrali tar-Repubblika tal-Kroazja għall-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009.

Id-dettalji ta’ kuntatt tal-awtorità ċentrali:

Ministeru tad-Demografija, il-Kwistjonijiet tal-Familja, il-Politika Soċjali u ż-Żagħżagħ (Ministarstvo za demografiju, obitelj, mlade i socijalnu politiku)

Trg Nevenke Topalušić 1

1000 Zagreb

Sit tal-internet: http://mdomsp.gov.hr/

Posta elettronika: ministarstvo@mdomsp.hr

Tel.: +385 1 555 7111

Faks: +385 1 555 7222

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux applikabbli.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-applikant jikkuntattja lill-awtorità ċentrali tal-Istat Membru, u l-għajnuna legali tingħata fuq it-territorju kopert mir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 skont l-Artikoli 44 sa 47, u fejn meħtieġ, japplikaw id-dispożizzjonijiet tal-Att dwar l-Għajnuna Legali Mingħajr Ħlas.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-Att li jimplimenta r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment ġie adottat, NN Nru 127/2013), u l-Ministeru tad-Demografija, il-Kwistjonijiet tal-Familja, il-Politika Soċjali u ż-Żagħżagħ ġie stabbilit bħala l-awtorità ċentrali għall-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill Nru 4/2009.

Għal aktar informazzjoni ara:

1. L-Att dwar il-Familja (Obiteljski zakon), NN Nru 103/15

2. L-Att dwar l-Eżekuzzjoni (Ovršni zakon), NN Nri 112/12, 25/13, 93/14

3. 3. L-Att dwar il-Kunflitt tal-Liġijiet (Zakon o rješavanju sukoba zakona s propisima drugih zemalja u određenim odnosima) (NN Nri 53/91, 88/01)

4. L-Att dwar l-Għajnuna Legali Mingħajr Ħlas (Zakon o besplatnoj pravnoj pomoći), NN Nri 143/2013

5. L-Att li jimplimenta r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment (Zakon o provedbi Uredbe Vijeća (EZ) br. 4/2009 u području nadležnosti, mjerodavnog prava, priznanja i izvršenja odluka te suradnji u stvarima koje se odnose na obveze uzdržavanja), NN Nru 127/2013

6. L-Att dwar il-Proċedura Ċivili (Zakon o parničnom postupku), NN Nri 53/91, 91/92, 58/93, 112/99, 88/01, 117/03, 88/05, 02/07, 84/08, 123/08, 57/11, 148/11, 25/13, 89/14

7. L-Att dwar il-Manteniment Provviżorju (Zakon o privremenom uzdržavanju), NN Nru 92/14

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Fid-dritt Taljan, is-servizzi ta’ għajnuna għall-familji għandhom ismijiet, kundizzjonijiet u ammonti differenti skont ir-relazzjonijiet bejn il-persuna responsabbli u l-benefiċjarji. B’mod ġenerali, “manteniment” hija definita bħala l-obbligi ġġustifikati mit-tbatija tal-persuna li lilha huwa dovut.

A. “Obbligazione alimentare” huwa l-provvediment ta’ assistenza materjali lil persuna li mhijiex kapaċi tassisti lilha nfisha. Dan huwa pagabbli minn uħud mill-persuni identifikati mil-liġi, bħala parti mid-dover tagħhom ta’ solidarjetà familjari.

Ir-regoli għal dan it-tip ta’ manteniment huma stipulati fl-Artikoli 433 et seq. tal-Kodiċi Ċivili. Dan irid jitħallas meta:

1. teżisti relazzjoni legali speċifika bejn il-persuna li hija responsabbli li tħallas il-manteniment u l-benefiċjarju;
2. il-benefiċjarju, li ma jistax jipprovdi għall-għajxien tiegħu stess, jinsab f’sitwazzjoni ta’ bżonn.

Rigward il-punt (a), dawk responsabbli milli jipprovdu manteniment huma kif ġej:

1. il-konjuġi;
2. il-ġenituri, inklużi t-tfal adottati, jew fin-nuqqas tagħhom, il-qraba diretti fil-linja tad-dixxendenza;
3. il-ġenituri, jew fin-nuqqas tagħhom, il-qraba diretti fil-linja tal-axxendenza; il-ġenituri adottivi;
4. ir-raġel tat-tifla u l-mara tat-tifel;
5. il-missirijiet u l-ommijiet tar-rispett;
6. l-aħwa bniet u subien jew l-aħwa tar-rispett, bl-ewwel imsemmija li jieħdu preċedenza fuq dawk imsemmija l-aħħar.

L-obbligu jirrigwarda min jinsab fl-eqreb grad ta’ parentela, fid-digriet indikat hawn fuq.

Jekk diversi persuni jinsabu fl-istess grad, l-obbligu jinqasam pro rata skont il-kundizzjonijiet ta’ dħul tagħhom.

Fir-rigward tal-punt (b), l-ammont li jrid jitħallas huwa proporzjonali għall-bżonnijiet tal-persuna li titlob il-manteniment u għall-kundizzjonijiet ta’ dħul tad-debitur. Madankollu, dan it-tip ta’ manteniment ma għandux jaqbeż l-ammont meħtieġ biex ikopri l-ħtiġijiet vitali bażiċi tal-persuna fi bżonn finanzjarju, billi jittieħed kont tal-istatus soċjali tagħha.

B. L-“assegno di mantenimento” huwa l-forniment ta’ assistenza finanzjarja ta’ wieħed mill-konjuġi lill-konjuġi l-ieħor, f’każ ta’ separazzjoni, u għandu l-għan li jiżgura li l-persuna li tirċievih tibqa' iżżomm l-istess kundizzjonijiet ta’ għajxien bħal dawk li kienet tgawdi minnhom matul iż-żwieġ. L-“assegno di mantenimento” huwa indipendenti mill-istat ta’ bżonn tal-benefiċjarju u jista’ jintalab anki jekk il-benefiċjarju huwa f’impjieg attiv. Dan jista’ jiġi revokat u jiġi sostitwit b’pagament uniku.

Billi dan it-tip ta’ manteniment għandu l-għan li l-konjuġi jżomm livell ta’ għajxien simili għal dak li huwa gawda minnu qabel is-separazzjoni, dan huwa ġeneralment ammont ogħla mill-“assegno alimentare”. Madankollu, l-“assegno di mantenimento” mhuwiex pagabbli lill-konjuġi li huwa meqjus responsabbli għas-separazzjoni.

Fil-każ ta’ divorzju, il-qorti tista’ tagħti “assegno divorzile” lill-konjuġi li ma jkollux mezzi suffiċjenti jew f’kull każ ma jkunx jista’ jakkwistahom għal raġunijiet oġġettivi, filwaqt li jitqies id-dħul magħmul miż-żewġ konjuġi, ir-raġunijiet għad-deċiżjoni, u l-kontribuzzjonijiet personali u finanzjarji magħmula minn kull wieħed mill-konjuġi fil-ġestjoni tal-familja u l-assi tagħhom, u dawn il-fatturi jiġu evalwati abbażi tat-tul taż-żwieġ. Id-dritt għall-assegno divorzile jiġi fit-tmiem tiegħu meta l-benefiċjarju jerġa’ jiżżewweġ jew jibda familja ġdida. Madankollu, permezz tas-sentenza Nru 18287 tal-11 ta’ Lulju 2018, l-Awli Konġunti tal-Qorti Suprema ta’ Kassazzjoni (Suprema Corte di Cassazione) eskludiet il-possibbiltà ta’ assegno divorzile, billi din hija bbażata unikament fuq manteniment in rem, wara li kkonstatat li din il-forma ta’ allowance kellha sservi mhux biss bħala funzjoni ta’ sostenn iżda wkoll, bl-istess mod, bħala funzjoni kompensatorja / ta’ ugwaljanza. Konsegwentement, sabiex tingħata din l-allowance, jenħtieġ li jiġi adottat kriterju kompost li, fid-dawl tal-valutazzjoni komparattiva tal-istatus rispettiv finanzjarju/tal-proprjetà, iqiegħed importanza partikolari fuq il-kontribuzzjoni magħmula mill-eks-konjuġi li jfittex l-unifikazzjoni ta’ assi konġunti u personali, fir-rigward tat-tul taż-żwieġ, id-dħul potenzjali futur u l-età tar-riċevent.

L-assegno di divorzio jista’ ikun pagabbli minn parti waħda mill-konjuġi lill-parti l-oħra, kif ukoll minn sieħeb ċivili wieħed lill-parti l-oħra: f’dan l-aħħar każ, il-partijiet ikollhom bżonn li jidħlu fi sħab ċivili (Liġi Nru 76 tal-2016) li jirregola l-formazzjoni ta’ familji minn persuni tal-istess ġeneru.

C. It-terminu “assegno di mantenimento” jirreferi wkoll għas-sostenn finanzjarju li l-ġenituri jridu jħallsu għat-tfal tagħhom meta huma jisseparaw, jiddivorzjaw jew jieqfu jgħixu flimkien (l-Artikolu 337c tal-Kodiċi Ċivili). It-tfal (kemm jekk twieldu fi żwieġ jew barra ż-żwieġ) għandhom id-dritt għall-manteniment mill-ġenituri f’proporzjon tal-mezzi rispettivi tagħhom u skont il-kapaċità ta’ xogħol professjonali jew fid-dar tagħhom. Jekk żewġ ġenituri jisseparaw, jiddivorzjaw jew jieqfu jgħixu flimkien il-qorti tistabbilixxi l-ħlas ta’ manteniment regolari u tiddeċiedi l-ammont skont il-bżonnijiet tat-tfal, l-istandard tal-għajxien li dawn tal-aħħar kellhom meta kienu qegħdin jgħixu maż-żewġ ġenituri, l-ammont ta’ żmien mgħoddi ma’ kull ġenitur, ir-riżorsi finanzjarji taż-żewġ ġenituri u l-valur finanzjarju tad-doveri domestiċi u ta’ kura mwettqa minn kull ġenitur.

D. L-Artikolu 1(65) tal-Liġi Nru 76 tal-20 ta’ Mejju 2016 (regolament dwar is-sħubijiet ċivili bejn persuni tal-istess ġeneru u l-koabitazzjoni) jistipula li, fil-każ ta’ żewġ sħab li ma jibqgħux jgħixu ma’ xulxin, il-qorti għandha tistabbilixxi d-dritt ta’ sieħeb wieħed li jirċievi pagamenti ta’ manteniment mis-sieħeb l-ieħor meta hu jew hi j/tkun f’diffikultà finanzjarja u ma j/tkunx j/tista’ j/taqla’ l-għajxien tiegħu/tagħha stess. F’dawk il-każijiet, il-manteniment jingħata għal perijodu ta’ żmien li huwa proporzjonat mal-ammont ta’ żmien li s-sħab għexu flimkien, u skont l-Artikolu 438(2) tal-Kodiċi Ċivili. Sabiex tiġi determinata l-ordni ta’ persuni obbligati li jħallsu l-manteniment kif stabbilit fl-Artikolu 433 tal-Kodiċi Ċivili, l-obbligu ta’ sieħeb koabitant biex iħallas il-manteniment jieħu preċedenza fuq dak ta’ aħwa subien u bniet.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Sakemm isiru adulti, it-tfal għandhom id-dritt għall-manteniment mill-ġenituri tagħhom (ara l-Artikolu msemmi aktar ’il fuq). Jekk it-tfal ikunu laħqu saru maġġorenni iżda għadhom mhumiex finanzjarjament awtonomi, il-qorti tista’ tordna lil wieħed mill-ġenituri jew lit-tnejn li huma sabiex iħallsu manteniment regolari, ġeneralment imħallas direttament lit-tfal. Ladarba tifel/tifla li jkun laħaq maġġoranza jkun sar indipendenti finanzjarjament, jekk għal darba oħra t/jesperjenza diffikultajiet finanzjarji, il-ġenituri ma jkunux meħtieġa għal darba oħra li jħallsu l-manteniment, iżda minflok għandhom ikunu responsabbli biss għall-“assegno alimentare” (ara l-ittra A tal-Artikolu 1). Fl-aħħar, jekk it-tifel maġġorenni jkollu diżabilità serja, japplikaw ir-regoli għal tfal minorenni.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Għall-kisba tal-“alimenti”, persuna trid tressaq rikors quddiem il-qorti tal-post ta’ residenza tagħha, billi tehmeż kull evidenza dokumentata tal-bżonn tagħha.

Huwa possibbli li jintalab lill-qorti l-iffissar ta’ manteniment proviżorju, wara l-ftuħ tal-proċeduri u qabel ma tingħata d-deċiżjoni definittiva.

Jista’ jintalab il-manteniment għat-tfal jew għal konjuġi fi proċedimenti separati jew bħala parti minn proċedimenti li jinvolvu żewġ sħab li qed jisseparaw, jiddivorzjaw jew li ma għadhomx jgħixu flimkien. Il-manteniment jista’ ukoll jiġi stabbilit mill-qorti matul l-ewwel seduta tal-proċeduri.

Barra minn hekk, l-għoti ta’ manteniment għat-tfal, għal konjuġi jew għal sieħeb ċivili jista’ jikkostitwixxi waħda mill-kwistjonijiet li huma s-suġġett ta’ ftehim li ntlaħaq wara negozjati li saru fil-preżenza tal-avukati (il-punt 6 tad-Digriet Liġi Nru 132/2014): f’tali ftehim, il-partijiet jimpenjaw ruħhom li jikkooperaw ma’ xulxin in bona fide u b’integrità sabiex isolvu b’mod amikevoli t-tilwima bejniethom dwar is-separazzjoni u l-kustodja tagħhom fuq it-tfal kollha. Il-ftehim milħuq wara dawk in-negozjati li saru fil-preżenza tal-avukati għandu jintbagħat, fi żmien għaxart ijiem, lill-Prosekutur Pubbliku tal-qorti kompetenti, li, jekk i/tqis li l-ftehim jissodisfa l-aħjar interessi tat-tfal, għandu/għandha j/tawtorizzah. Il-ftehim awtorizzat huwa ekwivalenti għal digriet ġudizzjarju ta’ separazzjoni jew divorzju.

Permezz ta’ ċirkolari ddatata t-22 ta’ Mejju 2018, il-Ministeru tal-Ġustizzja ddikjara kif ġej. Jekk il-ftehim jiġi konkluż quddiem reġistratur ċivili, l-uffiċċju ta’ dak ir-reġistratur joħroġ iċ-ċertifikat previst fl-Artikolu 39 tar-Regolament Nru 2201 tal-2003. Min-naħa l-oħra, fir-rigward tal-ftehimiet li saru wara n-negozjati li saru fil-preżenza tal-avukati, irid jiġi kkonstatat li ċ-ċertifikat imsemmi fl-Artikolu 39 imsemmi aktar ’il fuq irid jinħareġ mill-Prosekutur Pubbliku li jkun awtorizza l-ftehim jew li jkun ta’ l-awtorizzazzjoni, inkwantu avukat ma jistax jiġi kklassifikat bħala “awtorità” għall-iskopijiet tar-Regolament Nru 2201 tal-2003, u billi jitqies ukoll il-fatt li dan il-ftehim jista’ isir validu u effettiv biss, u għalhekk rikonoxxibbli u infurzabbli barra mill-pajjiż, permezz ta’ digriet definittiv maħruġ mill-Prosekutur Pubbliku. Bħala konsegwenza, fil-każ li l-Prosekutur Pubbliku jkun irrifjuta li jawtorizza l-ftehim u l-awtorizzazzjoni tkun ġiet mgħoddija mill-imħallef li jippresjedi l-qorti (skont il-punt 6(2) tad-Digriet-Liġi), ikun għall-korp ġudizzjarju aġġudikant li joħroġ iċ-ċertifikat inkwistjoni.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Jekk il-persuna inkwistjoni ma tkunx tista’ tidher il-qorti (jekk għadha mhix ta’ età, jew hija adult ikklassifikat bħala inkompetenti), it-talba ġudizzjarja għall-manteniment jenħtieġ li titressaq mir-rappreżentant legali tagħha (il-ġenituri fil-każ ta’ minorenni, il-kustodji fil-każ ta’ adulti), li jista’ ikun ukoll amministratur ta’ appoġġ maħtur skont l-Artikoli 404 et seq. tal-Kodiċi Ċivili.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Skont ir-Regolament (KE) Nru 4/2009, fi kwistjonijiet relatati ma’ obbligi ta’ manteniment fl-Istati Membri, il-ġuriżdizzjoni għandha tkun f’idejn:

1. il-qorti tal-post fejn il-konvenut għandu r-residenza abitwali tiegħu, jew
2. il-qorti tal-post fejn il-kreditur għandu r-residenza abitwali tiegħu, jew
3. il-qorti li, skont il-liġi nazzjonali, għandha l-ġuriżdizzjoni biex twettaq proċeduri li jikkonċernaw l-istatus ta’ persuna jekk il-kwistjoni relatata ma’ manteniment tkun anċillari għal dawk il-proċeduri, ħlief jekk dik il-ġuriżdizzjoni tkun ibbażata biss fuq iċ-ċittadinanza ta’ waħda mill-partijiet, jew
4. il-qorti li, skont il-liġi nazzjonali, għandha l-ġuriżdizzjoni biex iżżomm proċeduri li jikkonċernaw ir-responsabbiltà ta’ ġenitur jekk il-kwistjoni relatata ma’ manteniment tkun anċillari għal dawk il-proċeduri, ħlief jekk dik il-ġuriżdizzjoni tkun ibbażata biss fuq in-nazzjonalità ta’ waħda mill-partijiet.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Ir-rikors għal manteniment irid jiġi mressaq minn avukat, li jirrapreżenta l-parti fil-qorti.

L-assistenza minn avukat mhijiex meħtieġa jekk id-deċiżjoni dwar il-manteniment hija inkluża fil-ftehim bejn iż-żewġ konjuġi li qegħdin jisseparaw bi ftehim reċiproku. F'dan il-każ, il-ftehim jitressaq quddiem il-qorti, li tivvalidah u tapprovah (l-Artikolu 711 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Persuna li tibda kawża quddiem il-qrati ċivili trid tħallas tariffa għar-reġistrazzjoni (contributo unificato di iscrizione a ruolo). Din it-tariffa tvarja skont it-tip u l-valur tal-każ.

Barra minn hekk, id-digrieti maħruġa mill-qorti huma suġġetti għal taxxa ta’ reġistrazzjoni.

Madankollu, il-proċeduri dwar il-manteniment tat-tfal huma eżenti minn kull ħlas ta' miżati għar-reġistrazzjoni.

Il-partijiet iridu wkoll iħallsu l-ispejjeż legali tal-avukati li jirrapreżentawhom fil-qorti. Mhuwiex possibbli li tingħata indikazzjoni tal-ispejjeż legali mistennija, peress li dawn ivarjaw skont il-livell ta’ kumplessità tat-tilwima.

Il-persuni mingħajr riżorsi jistgħu jitolbu li jinħatar avukat sabiex jassistihom mingħajr ħlas, bl-ispejjeż sostnuti mill-Istat (għajnuna legali).

Fil-mument tal-kitba, sabiex rikorrent ikun eliġibbli għal għajnuna legali, hu jew hi għandu/għandha jkollu/jkollha dħul annwali taxxabbli, kif muri fuq id-dikjarazzjoni l-aktar reċenti tiegħu, ta’ mhux aktar minn EUR 11 493,82 (id-Digriet Ministerjali tas-16 ta’ Jannar 2018, ippubblikat (il-Gazzetta Uffiċjali) Nru 49 tat-28 ta’ Frar 2018). Il-limitu massimu jiġi aġġornat perjodikament. Jekk il-persuna tikkoabita flimkien mal-konjuġi, sieħeb ċivili jew ma’ membri oħra tal-familja tagħha, id-dħul annwali totali jiġi kkalkulat billi jingħadd id-dħul mill-membri kollha tal-familja, inkluż ir-rikorrent.

Jekk huwa jikkoabita flimkien mal-konjuġi tiegħu jew ma' membri oħra tal-familja tiegħu, id-dħul jiġi kkalkolat billi jingħadd id-dħul miksub matul l-istess perjodu mill-membri kollha tal-familja, inkluż ir-rikorrent. F’dak il-każ, id-dħul massimu biex wieħed jikkwalifika għall-għajnuna legali jiżdied b' EUR 1 032,91 għal kull membru tal-familja li miegħu r-rikorrent ikun qiegħed igħix.

Ir-rikorsi għall-għajnuna legali jitressqu quddiem il-Consiglio dell’Ordine degli Avvocati (il-Kamra tal-Avukati) tal-post fejn tinsab il-qorti li għandha ġuriżdizzjoni fil-każ.

Ir-rikors jrid jistipula r-raġunijiet u l-bażi ġuridika għat-talba u jrid jinkludi evidenza dokumentata. Il-Kamra tal-Avukati ma tagħtix għajnuna legali jekk it-talbiet li jitressqu quddiem il-qorti huma infondati.

Jekk il-Kamra tal-Avukati tilqa’ ir-rikors, il-parti interessata tista’ taħtar avukat difensur billi tagħżlu mill-elenku tal-avukati awtorizzati biex jaqdu l-funzjonijiet tal-avukat li joffru għajnuna legali b’xejn.

Uħud mill-Kmamar tal-Avukati jipproċedu sabiex jagħżlu l-avukat li jieħu l-kawża.

Ir-rikors għall-għajnuna legali jista’ jitressaq f’kull stadju u istanza tal-proċedimenti u huwa validu għall-istanzi suċċessivi kollha.

Il-limitu massimu tad-dħul imsemmi aktar ’il fuq ma jistax jinqabeż matul id-durata kollha tal-proċedimenti.

Jekk it-talba għall-għajnuna legali mhijiex aċċettata, il-persuna kkonċernata tista' tagħmel talba oħra quddiem il-qorti li hija kompetenti mill-kawża.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

L-ordni mill-qorti li jistabbilixxi l-għoti u l-ammont tal-manteniment, u li jordna l-ħlas tiegħu, hija sentenza ta' kundanna li tikkostitwixxi titolu eżekuttiv.

Is-sentenza li tiddikjara d-dritt għall-manteniment timponi l-obbligu fuq id-debitur li iħallas il-benefiċjarju l-ammont li bih ikun jista’ jissodisfa l-eżiġenzi fundamentali ta’ għajxien tiegħu (spejjeż tal-ikel, akkomodazzjoni, lbies u spejjeż għall-beni u s-servizzi intiżi sabiex jippermettu minimu ta’ ħajja deċenti). Fl-iffissar tal-ammont tal-manteniment, il-qorti tieħu kont ukoll tal-kundizzjonijiet finanzjarji tad-debitur.

Is-sentenza li tiddikjara l-ammont tal-manteniment affavur konjuġi separat tieħu wkoll kont tal-livell ta' għajxien matul iż-żwieġ.

Is-sentenza li tiddikjara l-ammont tal-manteniment affavur tfal minuri, jew anki maġġorenni iżda mhux awtonomi, tieħu kont tal-ħtieġa dwar l-edukazzjoni u t-taħriġ.

L-ammont tal-manteniment huwa awtomatikament allinjat mal-indiċi tal-ISTAT, jew eventwalment skont parametri oħra li l-partijiet ikunu qablu magħhom jew ġew previsti fis-sentenza.

L-ammont tal-manteniment jista' sussegwentement jiġi mmodifikat fuq talba tal-persuna interessata jew tal-kreditur, liema talba għandha titressaq lill-qorti kompetenti li ġeneralment hija dik li tkun tat l-ewwel sentenza.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-qorti tistabbilixxi l-forom u l-modalitajiet tal-ħlas tal-manteniment.

Rigward is-separazzjoni personali, il-qorti tista’ tordna lil partijiet terzi li jkunu obbligati jħallsu xi somom tal-flus lid-debitur, inkluż perjodikament (pereż. lill-impjegatur tiegħu), li jħallsu parti mis-somma direttament lill-konjuġi separat.

Il-manteniment irid jitħallas lill-kreditur.

Il-manteniment affavur tat-tfal li għadhom minuri jitħallas lill-konjuġi li għandu/għandha l-kustodja tagħhom.

Il-manteniment ordnat mill-qorti affavur ta’ tfal li saru maġġorenni iżda li mhumiex awtonomi finanzjarjament jitħallas direttament lit-tfal, sakemm il-qorti ma tiddeċidix mod ieħor.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk id-debitur ma jħallasx il-manteniment volontarjament, il-benefiċjarju għandu l-mezzi tas-soltu għall-infurzar tal-obbligi finanzjarji.

Huwa possibbli wkoll li jiġi applikat l-Artikolu 614a tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, li jipprovdi inċentivi għat-twettiq volontarju ta’ obbligi biex jitwettaq att partikolari: permezz ta’ ordni ta’ kundanna, il-qorti tista’ tiffissa, fuq it-talba ta’ parti (u dment li tali miżura ma tkunx inġusta b’mod inekwivoku), somma ta’ flus li għandha titħallas mill-persuna responsabbli għall-manteniment għal kull ksur jew nuqqas ta’ konformità sussegwenti, jew għal kull dewmien fl-implimentazzjoni tal-ordni. L-ordni tal-kundanna jikkostitwixxi ordni ta’ infurzar għall-ħlas tas-somom dovuti għal kull ksur jew nuqqas ta’ konformità.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Id-dritt għall-manteniment mhuwiex fih innifsu suġġett għal terminu ta’ preskrizzjoni. Il-ħlasijiet individwali dovuti u mhux imħallsa huma suġġetti għall-preskrizzjoni ta' perjodu ta’ ħames snin (Art. 2948(2) tal-Kodiċi Ċivili). Barra minn hekk, il-preskrizzjoni hija sospiża bejn il-konjuġi u bejn dawk li jeżerċitaw ir-responsabbiltà tal-ġenituri għall-persuni li jirċievu l-manteniment.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Ara l-punt li ġej.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Inħoloq reċentement Fond mill-Istat għall-ħlas ta’ manteniment lill-konjuġi fi żmien finanzjarju diffiċli li ma jistgħux jaqilgħu l-għajxien tagħhom stess u lit-tfal minuri kollha li jgħixu magħhom, u kif ukoll lit-tfal adulti b’diżabilità serja, meta parti waħda mill-konjuġi li għandha tħallas il-manteniment tonqos milli tagħmel dan.

Sabiex titħallas dan il-manteniment (mill-Ministeru tal-Ġustizzja (Ministero della Giustizia)), il-parti kkonċernata trid tressaq rikors quddiem il-qorti tal-post li fih tgħix.

Il-ħlasijiet mill-Ministeru tal-Ġustizzja jsiru bil-quddiem. Il-Ministeru tal-Ġustizzja mbagħad jirkupra s-somom dovuti mill-konjuġi li naqset milli tħallas.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Persuna intitolata għal ħlasijiet tal-manteniment minn xi ħadd li jgħix fi Stat Membru ieħor tista’ tikseb assistenza mill-Awtorità Ċentrali tal-Italja. Il-persuna intitolata għall-manteniment fil-konfront ta’ debitur residenti f’pajjiż ieħor tista' titlob l-assistenza mingħand l-awtorità ċentrali Taljana u permezz tagħha, fl-Istat Membru li fih id-debitur stabbilixxa r-residenza tas-soltu tiegħu, tressaq talba għal rikonoxximent, dikjarazzjoni li jkollha forza eżekutorja u ta' infurzar tad-deċiżjoni li tirrikonoxxi l-intitolament tagħha għall-manteniment, skont is-sistema ta' kooperazzjoni stabbilita mill-Kapitolu VII tar-Regolament (KE) Nru 4/2009.

Id-Dipartiment tal-Ġustizzja tal-Minorenni u tal-Komunitajiet fi ħdan il-Ministeru tal-Ġustizzja - (Ministero della Giustizia - Dipartimento per la Giustizia Minorile e di Comunità) - hija l-Awtorità Ċentrali għall-Italja maħtura skont l-Artikolu 49 tar-Regolament (KE) Nru 4/2009 għall-irkupru tal-manteniment f’tilwim ta’ natura transfruntiera fil-qasam ġudizzjarju Ewropew.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Id-dettalji ta’ kuntatt tal-Awtorità Ċentrali tal-Italja huma kif ġej:

Ministero della Giustizia, Dipartimento per la Giustizia Minorile e di Comunità

Via Damiano Chiesa 24

00136 ROME

Tel. (+39) 06 68188 326-331-535

Faks (+39) 06 06.68808 323

Posta elettronika: acitalia0409.dgmc@giustizia.it

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jekk kreditur i/tkun jgħix fi Stat Membru ieħor u jkun irid jinforza fl-Italja deċiżjoni li tirrikonoxxi l-intitolament tiegħu/tagħha għal manteniment, hu/hi j/tista’ j/titlob assistenza mill-Awtorità Ċentrali tal-Istat Membru li qed j/tgħix fih, u permezz ta’ dik l-awtorità i/tressaq rikors skont l-Artikolu 56, billi j/tuża is-sistema ta’ kooperazzjoni stabbilità fil-Kapitolu VII tar-Regolament (KE) Nru 4/2009.

Kreditur li j/tgħix fi Stat Membru ieħor ma j/tistax titlob assistenza diretta mill-Awtorità Ċentrali tal-Italja.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Ara l-punt li ġej.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Rigward l-aċċess għall-ġustizzja, fil-każijiet ta’ tilwim transfruntier, l-iskema prevista fil-Kapitolu V tar-Regolament (KE) Nru 4/2009 hija direttament applikabbli.

Għalhekk, fit-tilwim għar-rikonoxximent jew ir-rikonoxximent u d-dikjarazzjoni li jkollha forza eżekutorja ta’ deċiżjonijiet u għall-infurzar ta’ deċiżjoni maħruġa fl-Istat jew diġà rikonoxxuta, jekk ir-rikorrent għandu/għandha anqas minn 21 sena, l-għajnuna legali b’xejn hija awtomatikament prevista, irrispettivament mid-dħul jew minn jekk ir-rikors huwiex iġġustifikat, kif meħtieġ mir-regoli ġenerali fis-seħħ fl-Italja dwar l-aċċess għall-għajnuna legali.

Għar-rikorsi dwar il-manteniment għat-tfal tal-età ta’ 21 sena jew aktar, u għal rikorsi li ma jirriżultawx minn relazzjoni ta’ filjazzjoni (l-istess bħar-rikorsi mressqa minn parti waħda mill-konjuġi jew minn persuni oħra abbażi ta’ rapport ta’ filjazzjoni jew affinità mal-kreditur), tingħata l-għajnuna legali jekk jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet abitwali tad-dħul u ta’ ġustifikazzjoni tar-rikors, f’konformità mal-leġiżlazzjoni Taljana (ara l-punt 7).

Skont is-sistema ta’ koperazzjoni stipulata fil-Kapitolu VII tar-Regolament (KE) Nru 4/2009, l-Awtorità Ċentrali tal-Italja tittrażmetti r-rikors għall-għajnuna legali lill-Kamra tal-Avukati rispettiva.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Għall-ipproċessar ta’ talbiet ta’ kooperazzjoni trażmessi skont il-Kapitolu VII, l-Awtorità Ċentrali Taljana tuża l-metodi segwenti:

• hija tinkoraġġixxi soluzzjonijiet amikevoli billi tibgħat stedina lid-debituri sabiex jissodisfaw volontarjament l-obbligu tagħhom;
• hija tistieden id-debituri sabiex jikkuntattjaw l-Awtorità Ċentrali biex jaqblu dwar il-modalitajiet tat-tranżazzjoni tal-kawża;
• hija tillokalizza d-debitur billi taċċedi għall-bażi tad-data tar-reġistru nazzjonali tal-muniċipalitajiet Taljani (Indice nazionale dei comuni italiani) u dik tal-amministrazzjoni tal-ħabsijiet (Amministrazione penitenziaria), jew inkella billi tikkuntattja l-uffiċċji tal-insinwa għall-popolazzjoni lokali;
• hija tiġbor informazzjoni dwar id-dħul u l-assi tad-debitur, bl-assistenza tal-pulizija għat-taxxa (polizia tributaria);
• hija tiffaċilita l-ġbir ta’ evidenza dokumentata, fil-kuntest tal-miżura speċifika prevista fl-Artikolu 51(2)(g) tar-Regolament, f’kooperazzjoni mal-awtoritajiet ġudizzjarji;
• hija tiffaċilita l-għoti ta’ għajnuna legali kif spjegat fil-punti 7 u 18 aktar ’il fuq.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Huma koperti l-obbligi ta' manteniment ordinarji tal-ġenituri lejn it-tfal tagħhom, skont il-mezzi finanzjarji tagħhom, kemm jekk għadhom flimkien jew separati. L-ekskonjuġi wkoll għandu dritt għall-manteniment jekk ma jkunx f'pożizzjoni li jgħin lilu nnifsu bir-riżorsi tiegħu stess.

Il-persuni li jridu jħallsu l-manteniment huma l-ġenituri għat-tfal tagħhom u/jew l-ekskonjuġi lil xulxin u t-tfal adulti lill-ġenituri tagħhom jekk dawn tal-aħħar ma jistgħux imantnu lilhom infushom bl-assi jew bl-introjtu tagħhom.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

L-obbligu tal-manteniment jieqaf meta t-tfal jilħqu l-età adulta, jiġifieri, meta jagħlqu 18-il sena, sakemm ma jkunux jistgħu imantnu lilhom infushom wara li jsiru adulti. Dan japplika f'każijiet ta' tfal li jsofru minn mard mentali jew fiżiku jew li ma jistgħux jaħdmu għaliex qiegħdin jistudjaw f'istituzzjoni ta' edukazzjoni ogħla jew vokazzjonali, jew f'każ ta' ġuvni li qiegħed fl-armata.

Skont il-liġi Ċiprijotta u, b'mod aktar speċifiku, l-Artikolu 34 tal-Liġi dwar ir-relazzjonijiet bejn il-ġenituri u t-tfal,

il-Liġi 216/90, it-tfal adulti wkoll għandhom obbligu ta' manteniment lejn il-ġenituri tagħhom.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Għandek tmur il-qorti, u speċifikatament, quddiem il-Qorti tal-Familja tal-prefettura fejn inti residenti.

Il-proċedura tibda b'rikors għall-irkupru tal-manteniment, akkumpanjat minn dikjarazzjoni bil-ġurament mir-rikorrent li titniżżel fir-reġistru tal-qorti. Ir-rikors jiġi nnotifikat lill-konvenut (id-debitur tal-manteniment) li jingħata d-dritt li jinstema' u jippreżenta oġġezzjoni. Jekk ikun hemm ftehim bejn iż-żewġ naħat, jingħata digriet dwar il-manteniment bi ftehim komuni. Apparti minn hekk, issir seduta ta' smigħ dwar ir-rikors u l-qorti tieħu deċiżjoni skont id-dikjarazzjonijiet taż-żewġ naħat.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Meta l-kreditur huwa minuri (jiġifieri tifel taħt it-18-il sena), it-talba ssir mit-tutur tal-kreditur (pereżempju l-omm), f'isem u għall-benefiċċju tal-kreditur.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Skont l-Artikolu 12 tal-Liġi 23/90 dwar il-Qrati tal-Familja (kif emendata), meta l-kreditur huwa minuri, il-qorti b'ġuriżdizzjoni hija dik tal-post ta' residenza tal-kreditur jew tad-debitur (l-Artikolu 12(1)(b)). F'każijiet l-oħra kollha (jiġifieri meta l-kreditur huwa adult), il-qorti b'ġuriżdizzjoni hija dik tal-post ta' residenza jew negozju tal-applikant (il-kreditur) jew tad-debitur (l-Artikolu 12(1)(a)).

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Ir-rikorrenti jistgħu jindirizzaw lill-qorti kemm personalment kif ukoll permezz ta' avukat.

Fir-rigward tal-proċedura, irreferi għall-paragrafu 3 msemmi hawn fuq.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Matul il-proċedura jridu jitħallsu t-tariffi tal-avukati (jekk ir-rikorrent iqabbad avukat) u l-ispejjeż tal-qorti. L-ammont huwa stabbilt mir-Regolamenti ppublikati perjodikament mill-Qorti Suprema ta' Ċipru. L-ispiża eżatti tiddependi mit-tul u/jew mill-kumplessità tal-proċedimenti. Jekk ir-rikorrent ma għandux biżżejjed mezzi finanzjarji, jista' japplika għall-għajnuna legali skont il-Liġi 165(I)/2002, kif emendata.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

It-tip ta' manteniment mogħti mill-qorti huwa dak li jitħallas mill-ġenituri lit-tfal, mit-tfal lill-ġenituri u mill-ekskonjuġi lill-ekskonjuġi l-ieħor. L-ammont ta' manteniment jiġi kkalkulat skont il-bżonnijiet tal-kreditur u l-mezzi finanzjarji tad-debitur. Il-manteniment jinkludi dak kollhu li huwa meħtieġ għall-għajxien tal-kreditur u l-benessri tiegħu u, barra minn hekk, l-ispejjeż tal-edukazzjoni tiegħu, fejn rilevanti (l-Artikolu 37 tal-Liġi 216/90).

Id-digriet dwar il-manteniment jista' jiġi rivedut mill-qorti fuq talba tar-rikorrent (jew tar-rappreżentant tiegħu) jekk jinbidlu l-ispejjeż tal-ħajja jew iċ-ċirkostanzi familjali tal-kreditur, jew jekk jinbiddlu ċ-ċirkostanzi tad-debitur ta' manteniment (l-Artikolu 38(1) tal-Liġi 216/90).

Minbarra t-tibdiliet fiċ-ċirkostanzi jew l-ispejjeż, il-Liġi (l-Artikolu 38(2) tal-Liġi 216/90) tipprevedi għal żieda awtomatika ta' 10% fil-manteniment kull 24 xahar sakemm il-Qorti ma tiddeċidix mod ieħor.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment jitħallas kull xahar lill-kreditur jew lit-tutur jew avukat tiegħu, permezz ta' transferiment bankarju, ċekk jew flus.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk id-debitur li kontrih hemm digriet ma jħallasx, il-manteniment jinġabar b'mod simili għal kif jinġabru l-pagamenti ta' penali. Din il-proċedura tinkludi l-ħruġ ta' mandat ta' arrest (l-Artikolu 40 tal-Liġi 216/90).

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Skont l-Artikolu 9(3) tal-Liġi 232/91, id-debitur jinħeles mill-obbligu li jħallas l-ammont dovut skont digriet ta' manteniment għal perjodu ta' aktar minn sentejn.

Kull perjodu ta' assenza tad-debitur tal-manteniment mir-Repubblika ta' Ċipru jiġi eskluż mill-kalkolu tal-perjodu msemmi hawn fuq.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Mhemmx awtorità jew organizzazzjoni fuq livell nazzjonali.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Jekk jogħġbok ara t-tweġiba hawn fuq.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva, f'dak il-każ ir-rikorrent/kreditur jista' jitlob l-għajnuna mill-Awtorità Ċentrali tar-Repubblika, jiġifieri il-Ministeru tal-Ġustizzja u tal-Ordni Pubbliku.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Il-persuna konċernata u/jew l-avukat tagħha jistgħu jikkuntattjaw lill-Awtorità Ċentrali bit-telefown, bil-miktub (permezz ta' ittra, feks jew email) jew permezz ta' laqgħa wiċċ imb'wiċċ.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jekk ir-rikkorent/kreditur jinsab f'pajjiż ieħor filwaqt li d-debitur qiegħed f'Ċipru, ir-rikorrent jista' jitlob għall-għajnuna mill-Ministeru tal-Ġustizzja u l-Ordni Pubblika, li huwa l-Awtorità Ċentrali, permezz tal-Awtorità Ċentrali fil-pajjiż fejn jinsab, iżda mhux direttament.

Inkella, huwa jista' jmur direttament il-qorti permezz tal-avukat tiegħu.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Fil-każ speċifiku, l-Awtorità Ċentrali ta' Ċipru tista' tiġi kkuntattjata bit-telefown jew bil-miktub (b'ittra, ekx jew email) u tingħata għajnuna kif tiġi mibgħuta talba bil-miktub għall-manteniment lill-qorti nazzjonali kompetenti.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva, Ċipru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux applikabbli.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Bl-implimentazzjoni tar-Regolament il-Ġdid dwar il-manteniment (ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009) l-applikazzjonijiet issa jitressqu direttament quddiem il-qorti kompetenti tar-Repubblika permezz tal-Awtorità Ċentrali tar-Repubblika.

L-aċċess għall-ġustizzja huwa ffaċilitat ukoll permezz tal-possibiltà ta' għajnuna legali kemm taħt il-leġiżlazzjoni nazzjonali, jiġifieri l-Liġi 165(I)/2002, u fil-kuntest tad-Direttiva rilevanti tal-UE dwar l-għajnuna legali fi kwistjonijiet transfruntiera.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Sabiex tiżgura l-implimentazzjoni korretta tal-Artikolu 51, l-Awtorità Ċentrali tikkoopera mill-qrib mal-awtoritajiet kompetenti l-oħra tal-Istat sabiex, inter alia, tikseb l-informazzjoni mitluba, bħal l-indirizzi tad-dar u tan-negozju tad-debitur, l-introjtu tiegħu eċċ, biex issib lid-debitur u tinnotifikah bid-dokumenti billi tikseb u tagħti lill-awtoritajiet tal-qorti indirizz validu għan-notifika.

Minkejja d-dispożizzjoni dwar l-għajnuna legali, dawk iċċitati aktar il-fuq, kif ukoll it-tressiq tat-talbiet skont ir-Regolament (KE) Nru 4/2009, jingħataw lir-rikorrenti permezz tal-Awtorità Ċentrali u b'hekk ma tqum l-ebda kwistjoni ta' għajnuna legali.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-leġiżlazzjoni Latvjana ma tipprovdix definizzjoni kompleta ta’ manteniment; jeżisti madankollu ftehim komuni ta’ kunċetti speċifiċi marbuta mal-manteniment ta’ persuna oħra. Pereżempju, il-manteniment ta’ minuri jikkorrispondi mal-ispejjeż li kull ġenitur huwa obbligat li jipprovdi għall-minuri, irrispettivament mill-qagħda finanzjarja tiegħu. L-ammont minimu ta’ manteniment għat-tfal ġie stabbilit mill-Gvern (Ministru kabinets, “Il-Kabinett tal-Ministri”). Id-definizzjoni ta’ manteniment għat-tfal hija stabbilita fil-Liġi dwar il-Fond ta’ Garanzija tal-Manteniment.

Għal mistoqsijiet relatati mal-obbligu ta’ manteniment — li jista’ jingħata ismijiet differenti, bħal “manteniment” (uzturlīdzekļi) jew “benefiċċji ta’ kumpens biex jiżguraw il-livell preċedenti ta’ benessri” (līdzekļi iepriekšējā labklājības līmeņa nodrošināšanai) — il-fehim komuni huwa bbażat fuq il-ġurisprudenza żviluppata fis-sentenzi tal-qorti. Pereżempju, huwa ġeneralment aċċettat li l-manteniment bejn il-konjuġi jfisser l-għajnuna finanzjarja fit-tul pprovdut minn konjuġi wieħed lill-ieħor wara d-deterjorazzjoni taċ-ċirkostanzi materjali tiegħu.

Il-persuni li huma obbligati li jipprovdu manteniment huma:

Il-ġenituri fir-rigward tat-tfal tagħhom

Il-ġenituri tal-minuri huma obbligati li jipprovdu manteniment għall-minuri sakemm il-minuri jkun jista’ jmantni lilu nnifsu. Dan l-obbligu għalhekk ma jispiċċax b’mod awtomatiku meta l-minuri jsir adult. Madankollu, qorti tista’ tivvaluta jekk il-ġenituri għandhomx jissodisfaw l-obbligu tal-manteniment, jekk il-minuri jkun sar adult, ma jkunx kompla l-edukazzjoni jew it-taħriġ professjonali tiegħu u jkun kapaċi jmantni lilu nnifsu permezz ta’ xogħlu, iżda jastjeni ruħu milli jagħmel dan. Ta’ min jinnota li l-ġenituri għandhom jipprovdu l-manteniment fir-rigward tal-minuri skont iċ-ċirkostanzi finanzjarji rispettivi tagħhom. Madankollu, kull ġenitur għandu l-obbligu li jħallas l-ammont minimu stabbilit mill-gvern, hi x’inhi s-sitwazzjoni finanzjarja tagħhom. L-obbligu ta’ manteniment għall-bżonnijiet tal-minuri huwa vinkolanti, kemm jekk dan tal-aħħar jgħix mal-ġenituri tiegħu jew ma’ wieħed minnhom u kemm jekk le.

Il-manteniment tal-minuri jkopri l-ikel, l-ilbies u l-akkomodazzjoni kif ukoll il-kura tas-saħħa; il-kura personali, l-edukazzjoni u t-trobbija (li jiżguraw l-iżvilupp fiżiku u mentali tiegħu b’kunsiderazzjoni xierqa tal-personalità, il-kapaċitajiet u l-interessi tal-minuri u l-preparazzjoni tal-minuri għall-attivitajiet tal-ħajja fis-soċjetà).

Il-minuri fir-rigward tal-ġenituri tagħhom

L-obbligu tat-tfal li jipprovdu manteniment għall-ġenituri tagħhom jinġarr b’mod ugwali mit-tfal kollha. Jekk is-sitwazzjoni finanzjarja tat-tfal mhijiex ugwali, il-qorti tista’ tiddetermina l-obbligi tagħhom skont is-sitwazzjoni finanzjarja ta’ kull wieħed minnhom.

Il-konjuġi fir-rigward tal-parti l-oħra

Jekk jiġi annullat iż-żwieġ u jekk wieħed biss mill-ex konjuġi kien jaf bin-nullità taż-żwieġ fil-mument tal-konklużjoni tiegħu, il-konjuġi l-ieħor, li ma kienx jaf, huwa intitolat li jitlob mingħandu benefiċċju ta’ kumpens proporzjonat mas-sitwazzjoni finanzjarja tiegħu sabiex jiġi żgurat il-livell preċedenti ta’ benessri. Matul il-proċedura ta’ divorzju jew ladarba d-divorzju ngħata, l-ex konjuġi jista’ jitlob mingħand il-parti l-oħra benefiċċju ta’ kumpens, proporzjonat mas-sitwazzjoni finanzjarja ta’ dan tal-aħħar sabiex jiġi żgurat il-livell preċedenti ta’ benessri tar-rikorrent.

L-ex konjuġi mhuwiex obbligat li jagħti lill-parti l-oħra benefiċċju ta’ kumpens sabiex jiġi żgurat il-livell preċedenti ta’ benessri jekk:

1. id-duratura mid-divorzju jew mill-annullament taż-żwieġ huwa ugwali għad-duratura taż-żwieġ xolt jew, f’każ ta’ annullament, għad-duratura mill-koabitazzjoni;
2. l-ex konjuġi reġa’ żżewweġ;
3. id-dħul tal-ex konjuġi jkopri l-manteniment tiegħu;
4. l-ex konjuġi jastjeni intenzjonalment milli jipprovdi għall-bżonnijiet tiegħu permezz ta’ xogħlu;
5. l-ex konjuġi obbligat li jipprovdi l-manteniment ma jkollux mezzi ta’ sussistenza biżżejjed jew jkun inkapaċi għax-xogħol;
6. l-ex konjuġi jkun wettaq reat kriminali kontra l-parti l-oħra jew kontra l-ħajja, is-saħħa, il-libertà, il-proprjetà jew l-unur tal-axxendenti jew tad-dixxendenti tiegħu;
7. l-ex konjuġi jkun ħalla lill-parti l-oħra f’sitwazzjoni disperata allavolja kien possibbli għalih li jipprovdi assistenza;
8. l-ex konjuġi akkuża intenzjonalment u falsament lil kwalunkwe persuna msemmija fil-punt 6 b’reat kriminali;
9. l-ex konjuġi jkun għex ħajja immorali u ta’ ħela;
10. wieħed mill-konjuġi jmut jew jitqies li miet;
11. hemm raġunijiet importanti oħra.

In-nanniet fir-rigward tan-neputijiet

Jekk m’hemmx ġenituri jew jekk dawn ma jistgħux jipprovdu għall-bżonnijiet tal-minuri, dan l-obbligu jistrieħ b’mod ugwali fuq in-nanniet. Jekk is-sitwazzjoni finanzjarja tan-nanniet mhijiex ugwali, il-qorti tista’ tiddetermina l-obbligi tagħhom skont is-sitwazzjoni finanzjarja ta’ kull wieħed minnhom.

In-neputijiet fir-rigward tan-nanniet tagħhom

Jekk meħtieġ, l-obbligu ta’ manteniment għan-nanniet jistrieħ b’mod ugwali fuq in-neputijiet kollha. Jekk is-sitwazzjoni finanzjarja tan-neputijiet mhijiex ugwali, il-qorti tista’ tiddetermina l-obbligi tagħhom ta’ manteniment għan-nanniet tagħhom, skont is-sitwazzjoni finanzjarja ta’ kull wieħed minnhom.

L-obbligi ta’ manteniment abbażi ta’ kuntratt ta’ manteniment

Il-partijiet jistgħu jiftehmu li jipprovdu manteniment abbażi ta’ kuntratt ta’ manteniment. Bis-saħħa ta’ tali kuntratt, parti waħda tipprovdi lill-parti l-oħra benefiċċju materjali, fi flus jew mod ieħor, u in ritorn il-parti l-oħra tmantni lill-ewwel parti matul ħajjitha, sakemm ma tkunx ġiet stipulata duratura oħra. Sakemm ma jkunx ġie miftiehem mod ieħor, il-manteniment jinkludi l-ikel, l-akkomodazzjoni, il-ħwejjeġ u l-kura; jekk il-benefiċjarju tal-manteniment huwa minuri, dan jinkludi wkoll it-trobbija u l-edukazzjoni fi skola primarja.

Obbligu ta’ manteniment li jirriżulta minn dannu personali

Jekk persuna li għandha obbligu li tipprovdi manteniment lil persuna oħra tmut kaġun ta’ dannu personali, dan l-obbligu jiġi trażmess lill-persuna responsabbli mill-mewt. L-ammont tal-kumpens jiġi determinat minn qorti, filwaqt li jitqiesu l-età tal-persuna deċeduta, i-kapaċità tagħha li tiggarantixxi s-sussistenza tagħha qabel il-mewt u, fl-aħħar, il-bżonnijiet tal-persuna li għandha tingħata l-manteniment. Jekk il-persuna li għandha tingħata l-manteniment għandha mezzi suffiċjenti ta’ sussistenza, l-obbligu tal-manteniment jieqaf.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Il-ġenituri tal-minuri huma obbligati li jipprovdu manteniment għall-minuri sakemm il-minuri jkun jista’ jmantni lilu nnifsu. Dan l-obbligu għalhekk ma jispiċċax b’mod awtomatiku meta l-minuri jsir adult. Madankollu, qorti tista’ tivvaluta jekk il-ġenituri għandhomx jissodisfaw l-obbligu tal-manteniment, jekk il-minuri jkun sar adult, ma jkunx kompla l-edukazzjoni jew it-taħriġ professjonali tiegħu u jkun kapaċi jmantni lilu nnifsu permezz ta’ xogħlu, iżda jastjeni ruħu milli jagħmel dan.

Il-leġiżlazzjoni Latvjana ma tiddefinixxix il-kunċett ta’ benefiċċju ta’ kumpens li jiżgura l-livell preċedenti ta’ benessri tal-parti l-oħra. Lanqas ma tindika x’jikkostitwixxi l-obbligu tal-manteniment fir-rigward tal-ġenituri u n-nanniet.

Il-leġiżlazzjoni Latvjana tiddefinixxi l-manteniment tal-minuri, bħala dak li jkopri l-ikel, l-ilbies u l-akkomodazzjoni tal-minuri kif ukoll il-kura tas-saħħa; il-kura personali, l-edukazzjoni u t-trobbija tal-minuri (li jiżguraw l-iżvilupp fiżiku u mentali tiegħu b’kunsiderazzjoni xierqa tal-personalità, il-kapaċitajiet u l-interessi tal-minuri u l-preparazzjoni tal-minuri għall-attivitajiet tal-ħajja fis-soċjetà). L-ammont tal-manteniment jiddependi mill-intitolament tal-minuri għall-kundizzjonijiet tal-ħajja xierqa u l-bżonnijiet reali tal-minuri.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Għall-kisba ta’ kwalunkwe forma ta’ manteniment, ir-rikorrent irid iressaq kawża quddiem il-qorti skont il-proċedura stipulata fil-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili. Ir-rikorrent irid jippreżenta rikors u dokumenti oħra meħtieġa lill-qorti.

Il-ġenituri tal-minuri jista’ jkun li laħqu ftehim, b’att notarili (notariāls akts), li jipprovdi għal ħlas ta’ ammont ta’ manteniment kull xahar. Dan il-ftehim huwa att ta’ dritt ċivili li għandu effetti legali, peress li jorbot liż-żewġ partijiet biex josservaw u jikkonformaw mad-dispożizzjonijiet ta’ kuntratt konkluż b’mod legali. Jekk wieħed mill-ġenituri jonqos milli jikkonforma mal-ftehim dwar il-ħlas ta’ manteniment fiss jew perjodiku, il-ftehim jista’ jiġi trażmess lil bailiff tal-qorti (tiesu izpildītājs) għall-eżekuzzjoni.

Il-Latvja stabbiliet Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment (Uzturlīdzekļu garantiju fonds) intiż sabiex jipprovdi l-manteniment lit-tfal minuri mill-baġit tal-gvern ċentrali. Il-detentur tal-assi huwa l-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment (Uzturlīdzekļu garantiju fonda administrācija). Din l-Amministrazzjoni tal-Fond hija subordinata direttament għall-Ministeru għall-Ġustizzja.

Il-kundizzjoni preliminari għall-kisba ta’ manteniment mill-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment hija qabel kollox il-ftuħ ta’ kawża ġudizzjarja għall-irkupru: jekk it-talba ma tistax tiġi eżegwita, il-kreditur jista’ mbagħad jagħmel talba lill-Amministrazzjoni tal-Fond.

L-Amministrazzjoni tal-Fond tħallas allowance għall-manteniment biss fil-każ meta l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ġudizzjarja li tordna l-irkupru ta’ manteniment, skont il-proċedura ċivili applikabbli, tiġi rikonoxxuta bħala impossibbli jew jekk id-debitur jikkonforma ruħu mad-deċiżjoni ġudizzjarja ta’ rkupru, iżda ma jħallasx l-ammont minimu stabbilit mill-Gvern.

L-Amministrazzjoni tal-Fond għandha l-obbligu, mingħajr l-bżonn ta’ deċiżjoni ġudizzjarja speċjali, li tipproċedi għall-irkupru, mingħand id-debitur, tal-ammont ta’ kwalunkwe allowance għall-manteniment imħallas mill-Fond.

Il-proċedura għall-kisba ta’ allowance għall-manteniment mill-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment hija kif ġej:

L-applikant – kreditur tal-manteniment għal minuri – jista’ jagħmel talba direttament lill-Amministrazzjoni tal-Fond, billi jippreżenta applikazzjoni u d-dokumenti segwenti:

• kopja tad-deċiżjoni ġudizzjarja li tagħti l-manteniment;
• ċertifikat maħruġ minn bailiff li jikkonferma li huwa impossibbli li d-deċiżjoni li tagħti l-manteniment tiġi eżegwita kontra d-debitur, jew li d-debitur jikkonforma ruħu mad-deċiżjoni ġudizzjarja ta’ rkupru iżda jonqos milli jipprovdi l-ammont minimu ta’ manteniment stabbilit mill-Gvern; dan iċ-ċertifikat irid jiġi sottomess lill-Amministrazzjoni tal-Fond fiż-żmien xahar mid-data tal-ħruġ tiegħu;
• dokument li jiċċertifika l-awtorizzazzjoni, jekk issir talba għall-manteniment permezz ta’ rappreżentant awtorizzat.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Iva. Rappreżentant awtorizzat jista’ jippreżenta talba f’isem qarib jew persuna mill-qrib. F’każ ta’ minuri, it-talba tista’ tiġi ppreżentata mir-rappreżentanti legali tiegħu, jiġifieri l-ġenituri jew it-tuturi tiegħu.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Ir-regoli dwar il-ġuriżdizzjoni jipprovdu li l-qorti b’ġuriżdizzjoni għall-kawżi dwar l-irkupru ta’ manteniment ta’ kwalunkwe tip hija l-qorti distrettwali jew il-qorti tal-belt (rajona (pilsētas) tiesa).

Fil-Latvja, il-qorti għandha ġuriżdizzjoni skont dawn li ġejjin:

• ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment (“ir-Regolament dwar il-Manteniment”);
• it-Trattati bilaterali jew multilaterali li jorbtu lir-Repubblika tal-Latvja;
• il-Liġi tal-Proċedura Ċivili, jekk id-dispożizzjonijiet tar-Regolament dwar il-Manteniment jew tat-trattati bilaterali jew multilaterali li jorbtu lir-Repubblika tal-Latvja mhumiex applikabbli.

Il-Liġi tal-Proċedura Ċivili tipprovdi li l-qrati tal-Latvja li ġejjin għandhom ġuriżdizzjoni fir-rigward ta’ talbiet għal manteniment:

• azzjoni kontra l-intimat tista’ tinbeda quddiem il-qorti tal-post ta’ residenza tiegħu;
• azzjoni kontra l-intimat li l-post ta’ residenza tiegħu mhuwiex magħruf jew li ma għandux post ta’ residenza permanenti fil-Latvja tista’ tinbeda quddiem il-qorti tal-post fejn l-intimat għandu proprjetà immobbli jew quddiem il-qorti tal-aħħar post ta’ residenza magħruf;
• azzjoni għal irkupru ta’ manteniment għal minuri jew ġenitur tista’ tinbeda wkoll quddiem il-qorti tal-post ta’ residenza tar-rikorrent;
• azzjoni dwar obbligu ta’ manteniment li jirriżulta minn dannu personali tista’ wkoll tinbeda quddiem il-qorti tal-post ta’ residenza tar-rikorrent jew tal-post fejn ġie kkawżat id-dannu.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Ir-rikorrent mhuwiex obbligat jagħmel użu mis-servizzi ta’ avukat jew ta’ intermedjarju ieħor sabiex jibda l-proċeduri quddiem il-qorti u jressaq talba lill-qorti. Mhuwa lanqas obbligat li jibda xi proċeduri ta’ konċiljazzjoni qabel l-eżami tal-kawża quddiem il-qorti.

Min-naħa l-oħra, fil-preparazzjoni tal-proċess tal-kawża, l-imħallef għandu jipprova jsib konċiljazzjoni bejn il-partijiet. Il-partijiet huma għalhekk imħeġġa sabiex jilħqu ftehim reċiproku qabel l-eżami tal-kawża quddiem il-qorti.

Għandu jiġi enfasizzat ukoll li l-partijiet jistgħu jaqblu dwar talba għal manteniment mingħajr ma jressqu każ il-qorti.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Skont l-Artikolu 43(1) tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili, il-persuni li ġejjin huma eżenti mill-ħlas tal-ispejjeż tal-qorti lill-Istat (it-tariffa tal-Istat (valsts nodeva), it-tariffa tar-reġistru (kancelejas nodeva) u l-ispejjeż proċedurali (ar lietas izskatīšanu saistītie izdevumi)):

ir-rikorrenti, f’talbiet għall-irkupru ta’ ħlas ta’ manteniment għal minuri jew ġenitur, kif ukoll f’talbiet biex tiġi stabbilita l-paternità, jekk it-talba titressaq simultanjament ma’ talba għall-irkupru ta’ manteniment għal minuri;

ir-rikorrenti fi kwistjonijiet relatati mar-rikonoxximent jew ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni barranija dwar l-irkupru ta’ ħlas ta’ manteniment għal minuri jew ġenitur;

ir-rikorrenti, fir-rigward ta’ talbiet li jirriżultaw minn danni personali li jwasslu għal mutilazzjoni jew danni oħra għas-saħħa, jew mewt ta’ persuna;

l-intimati fi kwistjonijiet relatati mat-tnaqqis ta’ manteniment mogħti minn qorti lil minuri jew ġenitur u mat-tnaqqis tal-ħlas ta’ manteniment li l-qorti tat abbażi ta’ talba li tirriżulta minn danni personali li jwasslu għal mutilazzjoni jew danni oħra għas-saħħa, jew mewt;

L-Artikolu 34(1) tal-Liġi tal-Proċeduri Ċivili tal-Latvja jipprovdi li dikjarazzjoni ta’ talba (prasības pieteikums) tista’ tkun talba inizjali jew kontra talba, talba distinta fir-rigward tas-suġġett tal-kawża ppreżentata minn parti terza matul l-istanza, talba formulata fil-kuntest ta’ proċedura ta' aġġudikazzjoni speċjali, kif ukoll kull talba oħra mressqa lill-qorti li hija prevista fil-leġiżlazzjoni rilevanti; għal kull dikjarazzjoni ta’ talba, titħallas tariffa tal-Istat, kif ġej:

sa EUR 2 134: 15 % tal-ammont mitlub, iżda mhux inqas minn EUR 70;

minn EUR 2 135 sa EUR 7 114: EUR 320 b’żieda ta’ 4 % tal-ammont mitlub li jeċċedi EUR 2 134;

minn EUR 7 115 sa EUR 28 457: EUR 520 b’żieda ta’ 3,2 % tal-ammont mitlub li jeċċedi EUR 7 114;

minn EUR 28 458 sa EUR 142 287: EUR 1 200 b’żieda ta’ 1,6 % tal-ammont mitlub li jeċċedi EUR 28 457;

minn EUR 142 288 sa EUR 711 435: EUR 3 025 b’żieda ta’ 1 % tal-ammont mitlub li jeċċedi EUR 142 287;

aktar minn EUR 711 435: EUR 8 715 b’żieda ta’ 0,6 % tal-ammont mitlub li jeċċedi EUR 711 435.

Fil-kuntest ta’ azzjoni għall-irkupru ta’ manteniment, l-ammont mitlub jikkorrispondi għas-somma totali pagabbli kull sena.

Fil-Latvja, l-għajnuna legali skont ir-Regolament dwar il-Manteniment għar-rikorrenti barranin jew rikorrenti li huma intitolati għal l-għajnuna legali tingħata mill-awtorità ċentrali stabbilita skont ir-Regolament, jiġifieri l-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment. L-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment tipprovdi għajnuna legali u rappreżentazzjoni, quddiem il-qrati u l-korpi inkarigati mill-eżekuzzjoni Latvjani, tal-kredituri domestiċi tal-manteniment u tal-kredituri barranin li huma intitolati għall-għajnuna legali skont ir-Regolament.

F’każijiet mhux previsti fir-Regolament dwar il-Manteniment, l-Istat Latvjan jagħti l-għajnuna legali jekk is-sitwazzjoni speċjali u d-dħul globali tal-persuna jagħmluha diffiċli għaliha li tiżgura l-protezzjoni adegwata tad-drittijiet tagħha. L-għajnuna legali tingħata f’konformità mad-dispożizzjonijiet tal-Liġi dwar l-Għajnuna Legali mill-Istat.

L-għajnuna legali tkopri l-ispejjeż ta’ tfassil tad-dokumenti proċedurali, il-pariri legali matul il-proċedimenti legali u r-rappreżentazzjoni quddiem il-qorti. F’każijiet transfruntiera, minn barra l-għajnuna msemmija hawn fuq, persuna għandha wkoll id-dritt li tirċievi s-servizzi ta’ interpretu, it-traduzzjoni ta’ wħud mid-dokumenti ġudizzjarji jew extra ġudizzjarji u ta’ dokumenti mressqa mir-rikorrent jekk dawn huma meħtieġa għall-għoti tas-sentenza, u f’xi każijiet, anke l-ispejjeż ta’ vvjaġġar marbuta mal-parteċipazzjoni fil-proċedura. L-Istat ma jkoprix l-ispejjeż tal-qorti. Dawn jinkludu t-tariffa tal-Istat, l-ispejjeż tar-reġistru u spejjeż proċedurali, pereżempju s-somom li għandhom jitħallsu lix-xhieda u lill-esperti, l-ispejjeż marbuta mal-interrogatorju tax-xhieda, l-ispejjeż marbuta man-notifika ta’ kopji tar-rikors tar-rikorrent u ta’ ċitazzjonijiet, eċċ. Madankollu, wara eżami tas-sitwazzjoni finanzjarja ta’ persuna, il-qorti tista’ teżentaha mill-ħlas tal-ispejjeż tal-qorti kollha jew minn parti minnhom jew tawtorizza l-ħlas permezz ta’ pagamenti bin-nifs.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Meta l-qorti tagħti l-manteniment għal minuri, tista’ tagħtih f’forma ta’ somma fissa jew f’xi forma oħra, bħall-ikel, l-ilbies, l-akkomodazzjoni, eċċ. Tista’ wkoll tassoċja ż-żewġ forom.

Sabiex tevalwa u tiffissa l-ammont definit tal-manteniment, il-qorti tieħu f’kunsiderazzjoni s-sitwazzjoni finanzjarja tal-partijiet, kif ukoll il-kundizzjonijiet tal-ħajja tagħhom u s-sitwazzjoni familjari tagħhom, billi teżamina b’reqqa l-evidenza ppreżentata mill-partijiet.

Fil-kuntest ta’ azzjoni għall-irkupru ta’ manteniment għal minuri, il-qorti teżamina ċ-ċirkostanzi u l-evidenza kollha tal-kawża u tiffissa l-ammont tal-manteniment. L-ammont minimu ta’ manteniment impost fuq il-ġenituri permezz tar-regolamenti stabbiliti mill-Gvern, jammonta għal 25 % tas-salarju minimu ffissat mill-Gvern, għat-tfal kollha, kull xahar, mill-mument tat-twelid tagħhom sakemm jilħqu l-età ta’ 7 snin; u jammonta għal 30 % tas-salarju minimu ffissat mill-Gvern, għat-tfal kollha mill-età ta’ 7 snin sakemm jilħqu l-età ta’ 18-il sena.

Ladarba jingħata l-manteniment, kwalunkwe bidla f’ammont u fil-perjodu ta’ ħlas, u kwalunkwe eżenzjoni mill-ħlas, jeħtieġu rikors ġdid mill-parti kkonċernata. B’hekk, abbażi tal-iżvilupp tas-sitwazzjoni finanzjarja jew familjari tal-persuna, il-qorti tista’, fil-kuntest ta’ proċedimenti ġodda, tirrevedi l-ammont tal-manteniment u taġġusta l-ħlasijiet ’il fuq jew ’l isfel.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Id-debitur iħallas il-manteniment lill-kreditur tal-manteniment. Fil-każijiet fejn wieħed mill-ġenituri jew it-tutur iressaq talba fl-isem ta’ minorenni, il-manteniment jitħallas lil dan il-ġenitur jew tutur, u mhux lill-minorenni nnifsu. Ġeneralment, il-manteniment jitħallas perjodikament fil-forma ta’ ammont definit, b’mod partikolari permezz ta’ tnaqqis mis-salarju; il-kreditu rarament jieħu forom materjali oħra.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk id-debitur ma jħallasx il-manteniment b’mod volontarju lill-persuna li favur tagħha dan ikun ingħata, jeħtieġ li jinkiseb ordni ta’ eżekuzzjoni (izpildu raksts) mingħand il-qorti li tkun tat is-sentenza. Dik l-ordni ta’ eżekuzzjoni jew l-ordni ta’ eżekuzzjoni mogħtija fi Stat Membru ieħor tal-Unjoni Ewropea tista’ sussegwentement tiġi trażmessa lil bailiff (tiesu izpildītājs) għal eżekuzzjoni fi żmien 10 snin wara d-data li fiha d-deċiżjoni ġudizzjarja daħħlet fis-seħħ, għajr jekk japplikaw termini preskrittivi oħra (jekk id-deċiżjoni tipprevedi pagamenti perjodiċi, l-ordni ta’ eżekuzzjoni tibqa’ fis-seħħ matul il-perjodu kollu ta’ pagament iżda t-terminu preskrittiv msemmi hawn fuq jibda jiddekorri mid-data ta’ skadenza ta’ kull pagament). Il-bailiff jibda l-eżekuzzjoni obbligatorja fuq rikors bil-miktub mill-parti li tkun qed tfittex l-eżekuzzjoni. Il-bailiff huwa obbligat li jaċċetta l-ordni ta’ eżekuzzjoni jekk il-post ta’ residenza, il-post tax-xogħol jew il-post tal-proprjetà tad-debitur jinsab fid-distrett tal-bailiff (iecirknis). Huwa jista’ wkoll jaċċetta ordnijiet oħra ta’ eżekuzzjoni li għandhom jiġu eżegwiti fiż-żona tal-ġuriżdizzjoni tal-qorti reġjonali (apgabaltiesa) tal-bailiff - iż-żona fejn il-bailiff għandu s-setgħa li jopera.

L-eżekuzzjoni obbligatorja tista’ tieħu l-forom segwenti: is-sekwestru ta’ proprjetà mobbli tad-debitur, inkluż dawk fil-pussess ta’ partijiet terzi, jew ta’ beni mhux tanġibbli, u l-bejgħ ta' dawk il-beni; is-sekwestru ta’ somom ta’ flus dovuti lid-debitur minn partijiet terzi (rimunerazzjoni tax-xogħol jew ekwivalenti, dħul ieħor tad-debitur, depożiti f’istituzzjonijiet ta’ kreditu); is-sekwestru u l-bejgħ ta’ proprjetà immobbli tad-debitur; jew miżuri oħra ordnati fid-deċiżjoni.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Skont l-Artikolu 570 tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili, l-irkupru mhuwiex eżegwit fuq il-proprjetà tad-debitur jekk dan tal-aħħar jaħdem jew jirċievi pensjoni jew borża ta’ studji u jekk l-ammont li għandu jiġi rkuprat ma jeċċedix dik il-parti mid-dħul kull xahar li fuqha l-liġi tippermetti li jsir l-irkupru. L-Liġi tal-Proċedura Ċivili telenka uħud il-kategoriji ta’ proprjetà li ma jistgħux jiġu sekwestrati, pereżempju uħud mill-beni mobbli u oġġetti domestiċi, jew il-ħwejjeġ li huma indispensabbli għad-debitur, għall-membri tal-familja tiegħu u għall-persuni dipendenti minnu. L-Artikolu 594 tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili jipprevedi li t-tnaqqis jiġi mwettaq, f’konformità mat-titoli li jistgħu jkunu infurzati, fuq ir-remunerazzjonijiet tax-xogħol u l-pagamenti ekwivalenti dovuti lid-debitur, sal-estinzjoni tal-kreditu li għandu jiġi rkuprat, skont il-kundizzjonijiet li ġejjin:

• fl-azzjonijiet għall-irkupru ta’ manteniment favur minorenni jew l-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment, id-debitur għandu jżomm, fuq ir-rimunerazzjoni tax-xogħol u l-pagamenti ekwivalenti, sehem ekwivalenti għal 50 % tas-salarju ta' kull xahar u, għal kull minorenni li huwa dipendenti minnu, ammont ekwivalenti għall-benefiċċji soċjali mill-Istat.
• fl-azzjonijiet l-oħra għall-irkupru ta’ manteniment, is-somma mnaqqsa tista’ tammonta għal 50 % iżda d-debitur għandu jżomm, fuq ir-rimunerazzjoni ta' xogħlu u l-pagamenti ekwivalenti, ammont ekwivalenti għas-salarju minimu ta' kull xahar u, għal kull minorenni li huwa dipendenti minnu, ammont ekwivalenti għall-benefiċċji soċjali mill-Istat.

Skont l-Artikolu 632 tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili, kreditur jew debitur jista’ jikkontesta l-azzjonijiet imwettqa minn bailiff fl-eżekuzzjoni ta’ sentenza, jew ir-rifjut tiegħu li jwettaq dawn l-azzjonijiet, għajr f’xi każijiet; l-ilment għandu jitressaq lill-qorti distrettwali jew tal-belt fil-post fejn l-uffiċċju tal-bailiff huwa stabbilit, fi żmien għaxart ijiem mid-data tat-twettiq tal-azzjonijiet ikkontestati jew mid-data li fiha l-ilmentatur, li ma jkunx ġie informat bid-data u bil-post tal-azzjonijiet li kellhom jittieħdu, sar jaf bihom. Skont l-Artikolu 634 tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili, f’każ ta’ sentenza li tiġi sussegwentement annullata u jekk wara eżami mill-ġdid tal-kawża, tingħata sentenza li tiċħad it-talba jew deċiżjoni li ttemm il-proċedimenti jew li ma tiddeċidix dwar il-kawża, dak kollu li jkun ġie rkuprat mill-intimat għall-benefiċċju tar-rikorrent, abbażi tas-sentenza li ġiet sussegwentement annullata, irid jiġi restitwit lura lill-intimat.

Skont l-Artikolu 546 tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili, l-ordni ta' eżekuzzjoni tista’ tiġi trażmessa għall-eżekuzzjoni obbligatorja fi żmien għaxart ijiem mid-data li fiha d-deċiżjoni ġudizzjarja tidħol fis-seħħ, għajr jekk il-liġi tipprevedi termini preskrittivi oħra. Jekk is-sentenza tipprevedi pagamenti perjodiċi, l-ordni ta’ eżekuzzjoni tibqa’ fis-seħħ matul il-perjodu ta’ pagament kollu iżda t-terminu ċċitat hawn fuq jibda jiddekorri mid-data tal-iskadenza ta' kull pagament.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Persuna tista’ titlob lill-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment sabiex tikseb manteniment għal minuri fil-każ meta l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ġudizzjarja li tordna l-irkupru ta' manteniment, konformi mal-proċedura ċivili applikabbli, tiġi rikonoxxuta bħala impossibbli jew jekk id-debitur jikkonforma ruħu mad-deċiżjoni ġudizzjarja ta' rkupru, iżda ma jħallasx l-ammont minimu stabbilit għall-manteniment.

Skont ir-Regolament dwar il-Manteniment, persuna tista’ titlob lill-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment sabiex tikseb manteniment minn debitur li ma jinsabx fuq it-territorju Latvjan. L-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment għandu l-funzjoni ta’ awtorità ċentrali fil-Latvja għall-finijiet tar-Regolament.

Skont ir-Regolament dwar il-Manteniment, persuna li tkun intitolata legalment għal manteniment tista’ titlob lill-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment b’talba intiża lil Stat Membru ieħor tal-UE sabiex:

1. tikseb deċiżjoni li tordna l-irkupru ta’ manteniment fl-Istat fejn jirrisjedi l-intimat;
2. l-ammont tal-manteniment jiġi rivedut (’il fuq jew ’l isfel);
3. tikseb deċiżjoni li tordna l-irkupru ta’ manteniment u li tiġi stabbilita l-paternità tal-minuri fil-pajjiż fejn jirrisjedi l-intimat;
4. tiġi rikonoxxuta, tingħata dikjarazzjoni ta' infurzabbiltà jew issir l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ta’ qorti Latvjana li tordna l-irkupru ta’ manteniment.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

L-Amministrazzjoni tal-Fond ta' Garanzija għall-Manteniment jista’ jissostitwixxi ruħu għad-debitur ta’ manteniment ta’ minuri jekk l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ġudizzjarja li tordna l-irkupru ta’ dan il-manteniment, konformi mal-proċedura ċivili applikabbli, tiġi rikonoxxuta bħala impossibbli jew jekk id-debitur jikkonforma ruħu mad-deċiżjoni ġudizzjarja ta’ rkupru, iżda ma jħallasx l-ammont minimu stabbilit għall-manteniment. Jekk l-Amministrazzjoni tal-Fond tkun ħallset il-manteniment, hija tkun intitolata tieħu miżuri biex tirkupra l-ammonti mħallsa flimkien mal-interessi legali (ara t-Taqsima 3 hawn fuq).

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jekk ir-rikorrent u l-minuri jinsabu fil-Latvja u jekk id-debitur għandu r-residenza tiegħu f’pajjiż ieħor, ir-rikorrent jista’ jitlob lill-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment jekk l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ġudizzjarja li tordna l-irkupru ta’ manteniment, konformi mal-proċedura ċivili applikabbli, tiġi rikonoxxuta bħala impossibbli jew jekk id-debitur jikkonforma ruħu mad-deċiżjoni ġudizzjarja ta’ rkupru, iżda ma jħallasx l-ammont minimu stabbilit għall-manteniment.

Qabel ma jitlob lill-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment, ir-rikorrent irid jara li d-deċiżjoni ġudizzjarja tiġi rikonoxxuta u infurzata fil-pajjiż l-ieħor jekk id-debitur jirrisjedi f’dan tal-aħħar u jekk huwa ma jipposjedi ebda proprjetà fil-Latvja li tista’ tkun suġġetta għall-eżekuzzjoni. Jekk l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni fil-pajjiż l-ieħor mhijiex possibbli, ir-rikorrent jista’ jitlob lill-Amministrazzjoni tal-Fond sabiex din tissostitwixxi ruħha għad-debitur fir-rigward tal-manteniment eżegwibbli.

Persuna tista’ titlob l-għajnuna legali mingħand l-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment, li taqdi l-funzjoni ta' awtorità ċentrali msemmija fir-Regolament dwar il-Manteniment (ara t-Taqsima 3 u t-Taqsima 13).

Jekk persuna li tkun residenti fil-Latvja tkun tixtieq tara r-rikonoxximent u/jew l-eżekuzzjoni fi Stat Membru ieħor tal-Unjoni Ewropea tad-deċiżjoni ta’ qorti Latvjana li tordna l-eżekuzzjoni ta’ manteniment jew li tikseb deċiżjoni ġudizzjarja kontra debitur li jgħix fi Stat Membru ieħor tal-Unjoni Ewropea, l-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment tista’ tgħinha, skont ir-Regolament dwar il-Manteniment, tittrażmetti d-deċiżjoni tal-Qorti Latvjana lill-pajjiż barrani rispettiv bl-iskop tar-rikonoxximent u/jew l-eżekuzzjoni tagħha barra mill-pajjiż u għal deċiżjoni fuq l-applikazzjoni.

L-Amministrazzjoni tal-Fond ta' Garanzija għall-Manteniment tista’ tissostitwixxi ruħha għad-debitur u tħallas il-manteniment dovut lil minorenni, kif ukoll toffri servizz ta’ informazzjoni dwar id-domandi ta’ manteniment.

(ara t-Taqsima 3 u t-Taqsima 13).

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment (Uzturlīdzekļu garantiju fonda administrācija)

Indirizz: Pulkveža Brieža iela 15, Riga,

LV-1010, il-Latvja

Telefon: +371 67830626

Faks: +371 67830636

Email: pasts@ugf.gov.lv

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Jekk il-kreditur tal-manteniment jinsab fi Stat Membru ieħor tal-UE u d-debitur tal-manteniment jinsab fil-Latvja, il-kreditur jista’ jitlob, skont ir-Regolament dwar il-Manteniment, lill-Awtorità Ċentrali tal-pajjiż fejn jirrisjedi l-kreditur. It-talba tista’ tfittex deċiżjoni li tordna l-irkupru ta’ manteniment fil-Latvja, fejn jirrisjedi d-debitur; jew deċiżjoni li tordna l-irkupru ta’ manteniment u li tiġi stabbilita l-paternità fil-Latvja; jew deċiżjoni li tiddikjara eżegwibbli, fil-Latvja, deċiżjoni barranija li tordna l-irkupri jew deċiżjoni li tinforza deċiżjoni barranija. Skont ir-Regolament, l-awtorità ċentrali ta’ pajjiż barrani twettaq il-formalitajiet meħtieġa u tittrażmetti t-talbiet tal-kreditur lill-awtorità ċentrali Latvjana stabbilita skont ir-Regolament. L-awtorità ċentrali Latvjana (l-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment) tgħin lir-rikorrent barrani bit-trażmissjoni tad-deċiżjoni ġudizzjarja barranija bl-għan tal-eżekuzzjoni u tar-rikonoxximent tagħha fil-Latvja, jew tgħin lir-rikorrent jagħmel rikors għall-irkupru ta’ manteniment quddiem qorti Latvjana, fejn id-debitur jirrisjedi, jew rikors għall-irkupru ta’ manteniment flimkien ma’ rikors biex tiġi stabbilita l-paternità fil-Latvja.

Jekk l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ġudizzjarja li tordna l-irkupru ta’ manteniment, f’konformità mal-proċedura ċivili applikabbli, tiġi rikonoxxuta bħala impossibbli jew jekk id-debitur jikkonforma ruħu mad-deċiżjoni ġudizzjarja ta’ rkupru, iżda ma jħallasx l-ammont minimu stabbilit għall-manteniment, persuna li tirrisjedi b’mod permanenti ma’ binha jew bintha, b’mod li għandhom d-domiċilju ddikjarat tagħhom fil-Latvja, tista’ titlob lill-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment għall-kisba tal-pagament tal-manteniment.

Skont ir-Regolament dwar il-Manteniment, il-persuna trid tmur għand l-awtorità ċentrali tal-pajjiż li fih hija residenti. Persuna li hija residenti fil-Latvja tista’ titlob l-awtorità ċentrali sabiex:

1. tikseb deċiżjoni li tordna l-irkupru ta’ manteniment barra fi Stat Membru ieħor tal-UE, fejn jirrisjedi l-intimat;
2. tikseb deċiżjoni li tordna l-irkupru ta’ manteniment u li tiġi stabbilita l-paternità fi Stat Membru ieħor tal-UE, fejn jirrisjedi l-intimat;
3. fejn diġà ngħatat deċiżjoni li tordna l-irkupru ta’ manteniment, sabiex dik id-deċiżjoni tiġi rikonoxxuta, tingħata dikjarazzjoni ta’ eżegwibilità jew issir l-eżekuzzjoni tagħha fi Stat Membru ieħor tal-UE, fejn jirrisjedi l-intimat.

Jekk l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ġudizzjarja li tordna l-irkupru ta’ manteniment, f’konformità mal-proċedura ċivili applikabbli, tiġi rikonoxxuta bħala impossibbli jew jekk id-debitur jikkonforma ruħu mad-deċiżjoni ġudizzjarja ta’ rkupru, iżda ma jħallasx l-ammont minimu stabbilit għall-manteniment, persuna li tirrisjedi b’mod permanenti ma’ binha jew bintha, b’mod li għandhom d-domiċilju ddikjarat tagħhom fil-Latvja, tista’ titlob lill-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment għall-kisba tal-pagament tal-manteniment.

Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment (Uzturlīdzekļu garantiju fonda administrācija)

Indirizz: Pulkveža Brieža iela 15, Riga,

LV-1010, il-Latvja

Telefon: +371 67830626

Faks: +371 67830636

Email: pasts@ugf.gov.lv

Skont ir-Regolament dwar il-Manteniment, l-Amministrazzjoni tal-Fond taqdi l-funzjoni ta’ awtorità ċentrali fil-Latvja.

Barra minn dan, jekk l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ġudizzjarja li tordna l-irkupru ta’ manteniment, f’konformità mal-proċedura ċivili applikabbli, tiġi rikonoxxuta bħala impossibbli jew jekk id-debitur jikkonforma ruħu mad-deċiżjoni ġudizzjarja ta' rkupru, iżda ma jħallasx l-ammont minimu stabbilit għall-manteniment. l-Amministrazzjoni tal-Fond tħallas il-manteniment lill-kreditur minflok id-debitur.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Il-Latvja hija marbuta bil-Protokoll tal-Aja tal-2007.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Il-Latvja hija marbuta bil-Protokoll tal-Aja tal-2007.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Skont l-Artikolu 43 tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili, il-persuni li ġejjin huma eżenti mill-ħlas tal-ispejjeż tal-qorti lill-Istat:

• ir-rikorrenti, f’talbiet għall-irkupru ta’ ħlas ta’ manteniment għal minuri jew ġenitur, kif ukoll f’talbiet biex tiġi stabbilita l-paternità, jekk it-talba titressaq simultanjament ma’ talba għall-irkupru ta’ manteniment għal minuri;
• ir-rikorrenti fi kwistjonijiet relatati mar-rikonoxximent jew ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjoni barranija dwar l-irkupru ta’ ħlas ta’ manteniment għal minuri jew ġenitur;
• l-intimati, f’kwistjonijiet dwar it-tnaqqis ta’ manteniment ta’ minuri jew ġenitur ordnat mill-qorti.

F’kunsiderazzjoni tas-sitwazzjoni finanzjarja ta’ individwu, il-qorti jew imħallef jista’ jeżenta mill-ispejjeż tal-qorti, fl-intier tagħhom jew parzjalment, ir-rikorrent f’azzjoni għall-irkupru ta’ benefiċċju ta' kumpens jew ir-rikorrent fi proċeduri għar-rikonoxximent, jew għar-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni, ta’ deċiżjoni barranija li tordna l-irkupru ta’ manteniment favur konjuġi jew persuna oħra, skont l-Artikolu 43. Hija tista’ wkoll ittawwal it-terminu għall-ħlas ta’ dawn l-ispejjeż jew tawtorizza l-ħlasijiet bin-nifs tagħhom.

Fil-Latvja, l-għajnuna legali skont ir-Regolament dwar il-Manteniment għar-rikorrenti barranin jew rikorrenti li huma intitolati għal l-għajnuna legali tingħata mill-awtorità ċentrali stabbilita skont ir-Regolament, jiġifieri l-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment. L-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment tipprovdi għajnuna legali u rappreżentazzjoni, quddiem il-qrati u l-korpi inkarigati mill-eżekuzzjoni tal-Latvja, tal-kredituri domestiċi tal-manteniment u tal-kredituri barranin li huma intitolati għall-għajnuna legali skont ir-Regolament.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Il-Latvja emendat diversi liġijiet u regolamenti nazzjonali sabiex l-awtorità ċentrali stabbilita skont ir-Regolament dwar il-Manteniment tkun tista’ tiżgura l-funzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 51. Wara dawn l-emendi, il-liġijiet u regolamenti tal-Latvja jiżguraw l-għoti tal-għajnuna lill-kredituri u rikorrenti transfruntiera li huma intitolati għal din l-għajnuna, kif meħtieġ mir-Regolament, inkluż ir-rappreżentazzjoni tal-persuna fil-qorti u quddiem il-korpi inkarigati mill-eżekuzzjoni. Sabiex jiġi ddeterminat il-post fejn jinsabu d-debitur u l-kreditur fil-Latvja jew għall-kisba ta’ informazzjoni dwar id-dħul tagħhom u dwar il-lokalizzazzjoni tal-proprjetà tagħhom fil-Latvja, l-awtorità ċentrali Latvjana, jiġifieri l-Amministrazzjoni tal-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment, għandha aċċess dirett għad-diversi reġistri Latvjani li jikkontjenu din l-informazzjoni. L-informazzjoni li l-awtorità ċentrali tista’ tikseb direttament minn dawn ir-reġistri tista’ tagħtiha wkoll il-possibbiltà li tikseb dokumenti u evidenza. Sabiex tiftaħ il-proċedimenti, jew tiffaċilita l-ftuħ tagħhom, kif ukoll tkun tista’ tikseb il-miżuri provviżorji meħtieġa u l-evidenza, l-Amministrazzjoni tal-Fond għandha d-dritt li tressaq kawża quddiem il-qrati fil-Latvja f’isem ir-rikorrenti ikkonċernati. L-Amministrazzjoni tal-Fond tista’ wkoll, f’isem ir-rikorrent, tressaq rikors direttament quddiem il-qorti għad-determinazzjoni tal-filjazzjoni tal-minuri, jekk l-azzjoni tinbeda simultanjament ma’ azzjoni għall-irkupru ta’ manteniment.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

L-obbligu tal-ġenituri li jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tat-tfal tagħhom.

Il-ġenituri huma obbligati li jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tat-tfal minuri tagħhom. Il-mod u l-forma ta’ manteniment jiġu ddeterminati permezz ta’ ftehim reċiproku tal-ġenituri. L-ammont ta’ manteniment irid ikun proporzjonat mal-bżonnijiet tal-minuri u mas-sitwazzjoni finanzjarja tal-ġenituri tagħhom; dan irid jissalvagwardja l-kundizzjonijiet meħtieġa għall-iżvilupp tat-tfal. Iż-żewġ ġenituri jridu jipprovdu appoġġ għat-tfal minuri tagħhom f’konformità mas-sitwazzjoni finanzjarja tagħhom stess (l-Artikolu 3.192 tal-Kodiċi Ċivili (Civilinis kodeksas)). F’ċerti ċirkostanzi speċifikati mil-liġi, il-ġenituri jridu jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tat-tfal adulti tagħhom (sal-età ta’ 24 sena), meta jkunu jistgħu jagħmlu dan (l-Artikolu 3.192(1) tal-Kodiċi Ċivili).

L-obbligu tat-tfal adulti li jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tal-ġenituri tagħhom.

It-tfal adulti huma obbligati li jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tal-ġenituri tagħhom li jkunu tilfu l-kapaċità li jaqilgħu l-għajxien u li jeħtieġu appoġġ. Il-manteniment għandu jiġi pprovdut (mogħti mill-qorti) fil-forma ta’ pagament kull xahar ta’ ammont fiss (l-Artikolu 3.205 tal-Kodiċi Ċivili).

L-obbligu ta’ manteniment reċiproku bejn il-konjuġi.

Meta toħroġ ordni ta’ separazzjoni, il-qorti tista’ tordna lill-parti mill-konjuġi li jkollha t-tort biex tħallas manteniment lill-parti l-oħra li tkun teħtieġu, sakemm il-kwistjonijiet ta’ manteniment ma jkunux issolvew permezz ta’ ftehim reċiproku tal-konjuġi. Il-manteniment jista’ jiġi ordnat bħala somma f’daqqa jew pagamenti ta’ manteniment kull xahar jew trasferiment ta’ proprjetà (l-Artikolu 3.78 tal-Kodiċi Ċivili). Fil-każ ta’ żwieġ li jkun ġie annullat, il-parti mill-konjuġi li ma jkollhiex tort u li tkun teħtieġ manteniment għandha dritt li tfittex manteniment mingħand il-parti mill-konjuġi li jkollha t-tort għal massimu ta’ tliet snin (l-Artikolu 3.47 tal-Kodiċi Ċivili).

L-obbligu ta’ manteniment reċiproku bejn konjuġi preċedenti.

Meta toħroġ l-ordni ta’ divorzju, il-qorti tagħti manteniment favur il-parti mill-konjuġi li tkun teħtieġ manteniment, sakemm il-kwistjoni tal-manteniment ma tkunx issolviet permezz tal-ftehim bejn il-konjuġi dwar l-effetti tad-divorzju. Konjuġi ma jkollhiex dritt għal manteniment jekk l-assi jew l-introjtu tagħha jkunu biżżejjed biex isostnuha kompletament. Il-manteniment jitqies li huwa meħtieġ jekk il-konjuġi tkun qed trabbi wild minuri miż-żwieġ jew ma tkunx tista’ taħdem minħabba l-età jew l-istat tas-saħħa tiegħu jew tagħha. Il-konjuġi responsabbli għad-divorzju ma għandu l-ebda dritt għal manteniment. Meta toħroġ l-ordni ta’ manteniment u tiddeċiedi dwar l-ammont ta’ manteniment, il-qorti tqis it-tul taż-żwieġ, il-ħtieġa għall-manteniment, l-assi li huma proprjetà tal-konjuġi preċedenti, l-istat tas-saħħa tagħhom, l-età, il-kapaċità għax-xogħol, kemm huwa probabbli li l-konjuġi ssib impjieg u fatturi importanti oħrajn. Il-manteniment jista’ jiġi ordnat bħala somma f’daqqa jew pagamenti ta’ manteniment kull xahar jew trasferiment ta’ proprjetà (l-Artikolu 3.72 tal-Kodiċi Ċivili).

Obbligi ta’ manteniment reċiproku bejn membri oħrajn tal-familja.

Fejn ikun possibbli, xi ħadd mill-aħwa adulti jrid jieħu ħsieb il-bżonnijiet ta’ ħuh jew oħtu minuri li jeħtieġ/teħtieġ appoġġ, li ma għandux/għandhiex ġenituri jew li ma jistax/tistax jikseb/tikseb manteniment mingħandhom (l-Artikolu 3.236 tal-Kodiċi Ċivili). In-neputijiet adulti f’pożizzjoni li jagħmlu dan iridu jħallsu l-manteniment lin-nanniet tagħhom jekk dawn ma jkunux jistgħu jaħdmu u jkunu jeħtieġu l-appoġġ. In-nanniet li jkunu f’pożizzjoni li jagħmlu dan iridu jħallsu l-manteniment lin-neputijiet minuri tagħhom li ma jkollhomx ġenituri jew li ma jkunux jistgħu jiksbu manteniment mingħandhom (l-Artikolu 3.237 tal-Kodiċi Ċivili).

Kuntratt ta’ manteniment u kuntratt ta’ vitalizju

Taħt kuntratt ta’ manteniment, parti waħda, il-pagatur tal-manteniment (debitur) jimpenja ruħu, mingħajr ħlas jew bi skambju għal trasferiment ta’ kapital għall-pussess tiegħu, li jagħmel ħlasijiet perjodiċi lill-parti l-oħra, jiġifieri l-benefiċjarju tal-manteniment, ta’ somma ta’ flus iddeterminata fil-kuntratt ta’ manteniment, jew inkella li jagħti manteniment lill-benefiċjarju bi kwalunkwe mod ieħor. Id-dmir li jitħallas il-manteniment jista’ jiġi stabbilit mhux biss permezz ta’ kuntratt, iżda bl-istess mod permezz ta’ liġi, sentenza tal-qorti jew testment (l-Artikolu 6.439 tal-Kodiċi Ċivili). Taħt kuntratt ta’ vitalizju, il-benefiċjarju tar-renta, persuna fiżika, jittrasferixxi dar, appartament, biċċa art jew proprjetà immobbli oħra li tappartjeni lilu għas-sjieda tal-pagatur tal-annwalità, filwaqt li dan tal-aħħar huwa obbligat li jagħti manteniment lill-benefiċjarju tar-renta u/jew lil persuna oħra jew persuni oħrajn speċifikati minnu matul ħajjithom (l-Artikoli 6.460 u 6.461 tal-Kodiċi Ċivili).

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Il-ġenituri huma obbligati li jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tat-tfal minuri tagħhom. Il-proċedura u l-forma tal-manteniment jiġu ddeterminati permezz ta’ ftehim reċiproku tal-ġenituri. L-ammont ta’ manteniment irid ikun proporzjonat mal-bżonnijiet tat-tfal minuri u mas-sitwazzjoni finanzjarja tal-ġenituri tagħhom; dan irid jissalvagwardja l-kundizzjonijiet meħtieġa għall-iżvilupp tat-tfal (l-Artikolu 3.192 tal-Kodiċi Ċivili). B’hekk, fil-prinċipju, il-ġenituri huma obbligati li jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tat-tfal tagħhom sakemm isiru adulti (18-il sena) fil-każijiet kollha.

Id-dmir li huma jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tat-tfal sakemm jilħqu l-età ta’ 24 sena jiddependi minn għadd ta’ ċirkostanzi. Meta jkunu f’pożizzjoni li jagħmlu dan, il-ġenituri jridu jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tat-tfal adulti tagħhom sa 24 sena li jkunu rreġistrati fi programm ta’ edukazzjoni sekondarja jew fi programm ta’ taħriġ vokazzjonali formali biex jiksbu kwalifika inizjali jew fi skola ta’ edukazzjoni għolja taħt programm full-time, jekk ikunu jeħtieġu assistenza finanzjarja bbażata fuq is-sitwazzjoni finanzjarja tat-tfal adulti, l-introjtu tagħhom, il-possibbiltà li jiksbu introjtu weħidhom u fatturi importanti oħrajn. Il-ġenituri mhumiex meħtieġa li jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tat-tfal adulti li jkunu qed jistudjaw għal edukazzjoni għolja jew kwalifiki professjonali addizzjonali (l-Artikolu 3.192(1) tal-Kodiċi Ċivili). Ir-rekwiżiti li jikkonċernaw il-forma u l-ammont ta’ manteniment ta’ tfal minuri u adulti ma jvarjawx u jiddependu minn ċirkostanzi speċifiċi.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Jekk il-manteniment ma jitħallasx lil tifel jew tifla, dan jingħata permezz ta’ proċedura ġudizzjarja. Jekk il-ġenitur(i) jonqsu milli jaqdu d-dmir tagħhom li jmantnu lit-tfal minuri tagħhom, il-qorti tista’ toħroġ ordni ta’ manteniment f’azzjoni miġjuba minn ġenitur jew tutur (kustodju) tat-tifel/tifla jew mill-istituzzjoni tal-Istat għall-protezzjoni tad-drittijiet tat-tifel/tifla. Tista’ tinħareġ ukoll ordni ta’ manteniment mill-qorti jekk, wara divorzju jew separazzjoni, il-ġenituri ma jkunux qablu fuq il-manteniment tat-tfal minuri tagħhom (l-Artikolu 3.194 tal-Kodiċi Ċivili). Jekk il-ġenitur(i) ta’ tifel/tifla adult(a) jonqsu milli jirrispettaw l-obbligu tal-manteniment tat-tfal, it-tifel/tifla jista’/tista’ jressaq/tressaq kawża ġudizzjarja għall-manteniment (l-Artikolu 3.192(1) tal-Kodiċi Ċivili). Il-konjuġi, il-konjuġi preċedenti u membri oħrajn tal-familja jistgħu wkoll jingħataw manteniment skont il-proċedura ġudizzjarja.

Il-kawżi ta’ manteniment jinstemgħu mill-qrati distrettwali fil-Litwanja. Ir-rikorsi jiġu ppreżentati lill-qorti abbażi tal-post tar-residenza tal-konvenut. Meta l-post tar-residenza tal-konvenut ma jkunx magħruf, ir-rikors jista’ jiġi ppreżentat abbażi tal-post fejn il-konvenut ikollu l-assi tiegħu jew abbażi tal-aħħar residenza magħrufa. Meta l-konvenut ma jkollux post tar-residenza magħrufa fir-Repubblika tal-Litwanja, ir-rikors jista’ jiġi ppreżentat abbażi tal-post fejn il-konvenut ikollu l-assi tiegħu jew abbażi tal-aħħar post tar-residenza magħruf tal-konvenut fir-Repubblika tal-Litwanja. Kawża għall-manteniment tista’ titressaq ukoll skont il-post tar-residenza tar-rikorrent (l-Artikoli 26, 29 u 30 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

L-Istat jipprovdi manteniment lill-minuri li ma jkunux irċevew, għal perjodu ta’ aktar minn xahar, manteniment mingħand il-ġenituri tagħhom jew qraba stretti adulti li jkunu f’pożizzjoni li jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tagħhom (l-Artikolu 3.204 tal-Kodiċi Ċivili). L-allowances tal-manteniment jiġu allokati u mħallsa mill-Bord tal-Fond tal-Assigurazzjoni Soċjali tal-Istat taħt il-Ministeru tas-Sigurtà Soċjali u tax-Xogħol. Meta jitlob għall-allowance, ir-rikorrent (il-ġenitur mogħti l-kustodja tat-tifel/tifla mill-qorti jew it-tutur/il-kuratur) irid jissottometti d-dokumenti li ġejjin: ir-rikors għall-allowance, id-deċiżjoni tal-qorti jew il-kuntratt iċċertifikat mill-qorti għall-manteniment tat-tfal, jew kopji ċċertifikati, traskrizzjonijiet jew siltiet minnhom, li jispeċifikaw l-ammont stabbilit ta’ manteniment meħtieġ tat-tfal, u d-dokumenti li juru li: il-wild huwa ċittadin Litwan, persuna apolida jew persuna barranija residenti b’mod permanenti fil-Litwanja; il-wild ma rċeviex manteniment tat-tfal, jew irċieva biss porzjon mill-manteniment, għal perjodu ta’ aktar minn xahar; ir-rikorrent huwa ċittadin Litwan, persuna apolida jew persuna barranija residenti b’mod permanenti fil-Litwanja (fejn l-istituzzjoni ma tkunx tista’ tikseb l-imsemmija dokumenti jew data minn reġistri istituzzjonali jew tal-Istat jew minn sistemi ta’ informazzjoni tal-Istat). Billi jħallas l-allowance tal-manteniment f’konformità mal-proċedura stipulata, il-Bord tal-Fond tal-Assigurazzjoni Soċjali tal-Istat taħt il-Ministeru tas-Sigurtà Soċjali u tax-Xogħol, jikseb id-dritt, sa mill-mument li titħallas l-allowance, li jirkupra mingħand id-debitur l-ammonti mħallsin, flimkien mal-imgħax impost fuq l-ammont dovut fir-rigward tad-dewmien ta’ kull jum. Deċiżjoni dwar l-irkupru tal-ammonti tal-allowance imħallsa u/jew tal-imgħax flimkien jikkostitwixxu strument ta’ infurzar.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Iva. Rikors f’isem persuna minuri jista’ jiġi ppreżentat mir-rappreżentanti legali tagħha (ġenituri, ġenituri adottivi, tuturi, kustodji). Hija tista’ tiġi ppreżentata wkoll minn individwu eliġibbli biex jaġixxi taħt awtorizzazzjoni bħala rappreżentant ta’ persuna fiżika fil-qorti (avukat, assistent legali, eċċ.). Il-persuni fiżiċi jistgħu wkoll ikunu rrappreżentati fil-qorti taħt awtorizzazzjoni minn persuni li jkollhom edukazzjoni universitarja fil-liġi, sakemm ikunu jirrappreżentaw il-qraba stretti jew il-konjuġi (ko-abitant) tagħhom. Qraba stretti jinkludu qraba lineali sa u inkluż it-tieni grad (ġenituri u tfal, nanniet u neputijiet) u qraba kollaterali tat-tieni grad (aħwa) (l-Artikolu 3.135 tal-Kodiċi Ċivili).

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-kawżi ta’ manteniment jinstemgħu mill-qrati distrettwali fil-Litwanja. Ir-rikorsi jiġu ppreżentati lill-qorti abbażi tal-post tar-residenza tal-konvenut. Meta l-post tar-residenza tal-konvenut ma jkunx magħruf, ir-rikors jista’ jiġi ppreżentat abbażi tal-post fejn il-konvenut ikollu l-assi tiegħu jew abbażi tal-aħħar residenza magħrufa. Meta l-konvenut ma jkollux post tar-residenza fir-Repubblika tal-Litwanja, dan jista’ jiġi ppreżentat abbażi tal-post fejn il-konvenut ikollu l-assi tiegħu jew abbażi tal-aħħar residenza magħrufa fir-Repubblika tal-Litwanja. Kawża għall-manteniment tista’ titressaq ukoll skont il-post tar-residenza tar-rikorrent (l-Artikoli 26, 29 u 30 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

Meta jressaq azzjoni ġudizzjarja, ir-rikorrent mhuwiex meħtieġ li juża s-servizzi ta’ avukat jew kwalunkwe intermedjarju ieħor. Ara wkoll il-mistoqsijiet 3 u 4.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Meta jressaq azzjoni ġudizzjarja, ir-rikorrent mhuwiex meħtieġ li juża s-servizzi ta’ avukat jew kwalunkwe intermedjarju ieħor. Ara wkoll il-mistoqsijiet 3 u 4.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

L-ispejjeż legali jinkludu t-taxxa tal-boll u l-ispejjeż tas-smigħ tal-kawża (l-Artikolu 79 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili). L-ammonti tat-taxxa tal-boll tal-qorti mitluba għall-preżentazzjoni ta’ azzjoni tal-qorti huma rregolati mill-Artikolu 80 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili. F’tilwim dwar proprjetà, l-ammont tat-taxxa tal-boll tal-qorti jiġi kkalkolat fuq il-bażi tal-valur tal-pretensjoni: għal pretensjonijiet sa EUR 30 000 – 3 %, iżda mhux inqas minn EUR 20; għal pretensjonijiet minn EUR 30 000 sa EUR 100 000 – EUR 900 flimkien ma’ 2 fil-mija tal-ammont tal-pretensjoni li jaqbeż it-EUR 30 000; għal pretensjonijiet ta’ aktar minn EUR 100 000 – EUR 2 300 flimkien ma’ 1 fil-mija tal-ammont li jaqbeż il-EUR 100 000. L-ammont totali tat-taxxa tal-boll tal-qorti f’tilwim dwar proprjetà ma jistax ikun ta’ aktar minn EUR 15 000 (l-Artikolu 80 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

L-ammont tal-pretensjoni fil-każ ta’ kawża għal manteniment permezz ta’ pagament perjodiku jiġi stabbilit abbażi tal-ammont annwali totali ta’ pagamenti (l-Artikolu 85 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili). F'kawżi għal manteniment, ir-rikorrenti huma eżentati mit-taxxa tal-boll tal-qorti (l-Artikolu 83 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

Meta r-riżorsi finanzjarji ta’ persuna ma jkunux biżżejjed, din tista’ tikkwalifika għal għajnuna legali ggarantita mill‑Istat skont il-proċedura preskritta mil-Liġi dwar l-Għajnuna Legali ggarantita mill-Istat. L-għajnuna legali sekondarja ggarantita mill-Istat tkopri wkoll ir-rimborż tal-ispejjeż legali mġarrba fil-proċedimenti ċivili.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Obbligi ta’ manteniment reċiproku bejn il-ġenituri u t-tfal

Il-qorti tista’ toħroġ ordni ta’ manteniment li tobbliga lil wieħed mill-ġenituri jew liż-żewġ ġenituri li jkunu naqsu milli jagħtu manteniment lit-tfal tagħhom biex jipprovdu manteniment lit-tfal tagħhom bil-modi li ġejjin: (1) bħala pagament ta’ kull xahar; (2) bħala somma f’daqqa; (3) bħala trasferiment ta’ proprjetà lit-tifel/tifla. Sakemm joħroġ l-eżitu tal-każ, il-qorti tista’ tordna ħlas provviżorju ta’ manteniment. L-ammont ta’ manteniment irid ikun proporzjonat mal-bżonnijiet tat-tfal u s-sitwazzjoni finanzjarja tal-ġenituri tagħhom; dan irid jissalvagwardja l-kundizzjonijiet meħtieġa għall-iżvilupp tat-tfal. Iż-żewġ ġenituri jridu jipprovdu manteniment lit-tfal tagħhom f’konformità mas-sitwazzjoni finanzjarja tagħhom stess (l-Artikoli 3.192 u 3.196 tal-Kodiċi Ċivili).

F’kawża mressqa minn tifel/tifla, mill-ġenitur tat-tifel/tifla, mill-istituzzjoni tal-Istat għall-protezzjoni tad-drittijiet tat-tfal jew minn prosekutur pubbliku, il-qorti tista’ tnaqqas jew iżżid l-ammont ta’ manteniment jekk, wara l-għoti tal-ordni ta’ manteniment, is-sitwazzjoni finanzjarja tal-partijiet tkun inbidlet b’mod fundamentali. Tista’ tiġi ordnata żieda fl-ammont ta’ manteniment jekk ikun hemm spejjeż addizzjonali relatati mal-kura tat-tfal (mard, korriment, kura ta’ infermiera jew kura full-time). Jekk ikun meħtieġ, il-qorti tista’ toħroġ ordni biex tkopri l-ispejjeż futuri relatati mat-trattament tat-tfal. Fuq talba tal-persuni msemmija hawn fuq, il-qorti tista’ tbiddel il-forma stabbilita preċedentement ta’ kif jiġi pprovdut il-manteniment (l-Artikolu 3.201 tal-Kodiċi Ċivili).

Il-manteniment għat-tfal adulti jitħallas (jingħata) lill-ġenituri fil-forma ta’ pagament fiss ta’ kull xahar. L-ammont ta’ manteniment jiġi ddeterminat mill-qorti wara li din tqis is-sitwazzjoni finanzjarja tat-tfal u tal-ġenituri, kif ukoll iċ-ċirkostanzi importanti l-oħrajn tal-każ. Meta tistabbilixxi l-ammont tal-manteniment, il-qorti trid tqis l-obbligu li jingħata manteniment lit-tfal adulti kollha tal-ġenitur, irrispettivament minn jekk tkunx tressqet kawża għall-manteniment fir-rigward tat-tfal kollha jew ta’ wieħed/waħda minnhom biss (l-Artikolu 3.205 tal-Kodiċi Ċivili).

Fil-każ li l-manteniment jingħata fil-forma ta’ pagamenti perjodiċi, l-ammont ta’ manteniment jiġi indiċjat kull sena taħt il-proċedura stabbilita mill-Gvern f’konformità mar-rata tal-inflazzjoni (l-Artikolu 3.208 tal-Kodiċi Ċivili).

Obbligu ta’ manteniment reċiproku bejn il-konjuġi.

Meta toħroġ l-ordni ta’ manteniment u tiddetermina l-ammont, il-qorti trid tqis it-tul taż-żwieġ, il-ħtieġa għall-manteniment, is-sitwazzjoni finanzjarja taż-żewġ konjuġi, l-istat tas-saħħa tagħhom, l-età u l-kapaċità tal-qligħ tal-għajxien, iċ-ċansijiet tal-konjuġi qiegħda li ssib impjieg u ċirkostanzi importanti oħrajn. Il-manteniment jista’ jiġi ordnat bħala somma f’daqqa fissa, pagamenti ta’ kull xahar jew trasferiment ta’ proprjetà. Meta l-manteniment jingħata fil-forma ta’ pagamenti perjodiċi, fil-każ ta’ bidla fundamentali fiċ-ċirkostanzi, kwalunkwe waħda mill-konjuġi tista’ titlob żieda, tnaqqis jew terminazzjoni tal-pagamenti. Il-pagamenti perjodiċi jiġu indiċjati fuq bażi annwali skont il-proċedura preskritta mill-Gvern (l-Artikolu 3.78 tal-Kodiċi Ċivili).

Obbligu ta’ manteniment reċiproku bejn konjuġi preċedenti.

Meta toħroġ ordni ta’ manteniment u tiddeċiedi dwar l-ammont tiegħu, il-qorti trid tqis it-tul taż-żwieġ, il-ħtieġa għall-manteniment, is-sitwazzjoni finanzjarja taż-żewġ konjuġi preċedenti, l-istat tas-saħħa tagħhom, l-età, il-kapaċità għax-xogħol, iċ-ċansijiet tal-konjuġi qiegħda li ssib impjieg u ċirkostanzi importanti oħrajn. Il-manteniment jitnaqqas, isir temporanju jew jiġi rrifjutat jekk tkun teżisti mill-inqas waħda miċ-ċirkostanzi li ġejjin:

(1) iż-żwieġ ikun dam inqas minn sena; (2) il-konjuġi intitolat(a) għall-manteniment ikun/tkun ikkommetta/ikkommettiet reat kontra l-konjuġi l-ieħor/l-oħra jew il-qraba stretti tiegħu/tagħha; (3) il-konjuġi intitolat(a) għall-manteniment ikun/tkun ġab(et) is-sitwazzjoni finanzjarja prekarja tiegħu/tagħha permezz tal-azzjonijiet kolpevoli tiegħu/tagħha stess; (4) il-konjuġi li jkun/tkun qed jitlob/titlob il-manteniment ma jkunx/tkunx ikkontribwixxa/ikkontribwixxiet għall-assi konġunti tagħhom jew ikun/tkun aġixxa/aġixxiet volontarjament kontra l-interessi tal-konjuġi l-ieħor/oħra jew tal-familja matul iż-żwieġ. Il-manteniment jista’ jiġi ordnat bħala somma f’daqqa fissa, pagamenti ta’ kull xahar jew trasferiment ta’ proprjetà.

Meta l-manteniment jingħata fil-forma ta’ pagamenti perjodiċi, fil-każ ta’ bidla fundamentali fiċ-ċirkostanzi, kwalunkwe waħda mill-konjuġi tista’ titlob żieda, tnaqqis jew terminazzjoni tal-pagamenti. Il-pagamenti perjodiċi jitħallsu matul il-ħajja tal-kreditur u jiġu indiċjati skont l-inflazzjoni kull sena skont il-proċedura stipulata mill-Gvern. Meta l-konjuġi preċedenti li jkun/tkun ta(t) il-manteniment imut/tmut jew jerġa’/terġa’ jiżżewweġ/tiżżewweġ, il-ħlas tal-manteniment jiġi tterminat (l-Artikolu 3.72 tal-Kodiċi Ċivili).

Obbligi ta’ manteniment reċiproku bejn membri oħrajn tal-familja.

Fejn ikun possibbli, xi ħadd mill-aħwa adulti jrid jieħu ħsieb il-bżonnijiet ta’ ħuh jew oħtu minuri li jeħtieġ/teħtieġ appoġġ, li ma għandux/għandhiex ġenituri jew li ma jistax/tistax jikseb/tikseb manteniment mingħandhom (l-Artikolu 3.236 tal-Kodiċi Ċivili). Meta jkunu f’pożizzjoni li jagħmlu dan, in-neputijiet adulti jridu jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tan-nanniet tagħhom meta dawn ma jkunux jistgħu jaħdmu u jkunu jeħtieġu l-appoġġ. Meta jkunu f’pożizzjoni li jagħmlu dan, in-nanniet iridu jieħdu ħsieb il-bżonnijiet tan-neputijiet minuri tagħhom li ma jkollhomx ġenituri jew li ma jkunux jistgħu jiksbu manteniment mingħandhom (l-Artikolu 3.237 tal-Kodiċi Ċivili). Id-dispożizzjonijiet tal-Kodiċi Ċivili li jirregolaw l-obbligi ta’ manteniment reċiproku bejn it-tfal u l-ġenituri huma applikabbli mutatis mutandis.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Id-debitur tal-manteniment għandu jħallas il-manteniment lill-kreditur tal-manteniment. Meta rikors f’isem it-tifel/tifla minuri titressaq minn ġenitur, il-manteniment jitħallas lill-ġenitur minflok lit-tifel/tifla. Jekk tifel/tifla jitqiegħed/titqiegħed taħt tutela/f’kustodja, il-manteniment jitħallas lit-tutur jew lill-kustodju, li min-naħa tiegħu jrid jużah esklussivament fl-interessi tat-tifel/tifla.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

It-talbiet għall-infurzar tad-deċiżjonijiet tal-qorti jridu jiġu indirizzati lil uffiċjal ġudizzjarju. Il-bażi għall-azzjoni ta’ infurzar hija l-istrument ta’ infurzar kif ippreżentat. L-istrumenti ta’ infurzar jinkludu, inter alia, ordnijiet ta’ infurzar maħruġa abbażi ta’ deċiżjoni tal-qorti, kif ukoll ordnijiet ġudizzjarji. Ladarba d-deċiżjoni infurzabbli tkun saret finali, il-qorti tal-prim’istanza toħroġ l-ordni ta’ infurzar lill-kreditur abbażi ta’ talba bil-miktub.

L-evitar tal-obbligu ta’ manteniment għat-tfal huwa punibbli skont il-liġi kriminali: L-Artikolu 164 tal-Kodiċi Kriminali jistabbilixxi li persuna li tevita l-obbligu impost mill-qorti li tieħu ħsieb lil binha/bintha, li tħallas il-manteniment tat-tfal jew li tipprovdi appoġġ finanzjarju meħtieġ ieħor għal binha/bintha għandha tiġi kkastigata b’servizz fil-komunità, restrizzjoni tal-libertà, arrest, jew sentenza ta’ kustodja sa massimu ta’ sentejn. In-nuqqas ta’ konformità ma’ deċiżjoni tal-qorti ta’ natura differenti jista’ jkun soġġett ukoll għal responsabbiltà kriminali: skont l-Artikolu 245 tal-Kodiċi Kriminali, persuna li ma kkonformatx ma’ deċiżjoni mhux punittiva tal-qorti tkun ikkommettiet imġiba ħażina, li tiġi kkastigata b’servizz fil-komunità, multa, restrizzjoni tal-libertà jew arrest.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Fil-każ ta’ rkupru minn persuni fiżiċi, l-irkupru ma jistax jiġi infurzat kontra xi unità domestika, materjal tax-xogħol jew tat-taħriġ jew proprjetà oħra li huma meħtieġa għall-għajxien tad-debitur jew tal-familja tiegħu/tagħha jew l-impjieg jew it-taħriġ professjonali tiegħu/tagħha. Il-lista tal-proprjetà msemmija hawn fuq hija stabbilita fil-Manwal tal-Infurzar tad-Deċiżjoni. Barra minn hekk, l-irkupru ma jistax jiġi infurzat fir-rigward ta’ somma ta’ flus sal-paga minima ta’ kull xahar stabbilita mill-Gvern jew fir-rigward ta’ kwalunkwe oġġett meħtieġ mit-tfal u mill-persuni b’diżabbiltà (l-Artikolu 668 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

It-tnaqqis mill-porzjon tas-sehem tal-pagi jew ta’ pagamenti u allowances ekwivalenti tad-debitur sal-paga minima fix-xahar stabbilita mill-Gvern isir abbażi tal-istrumenti ta’ infurzar, sakemm l-ammonti li għandhom jiġu rkuprati jiġu koperti kompletament: meta jiġi infurzat il-manteniment permezz ta’ ħlas perjodiku jew kumpens għad-danni kkawżati minn mutilazzjoni jew minn indeboliment ieħor fis-saħħa jew mewt tal-persuna prinċipali li taqla’ l-għajxien tal-familja, ir-rata għandha tkun ta’ 30 fil-mija, sakemm ma jkunx stipulat mod ieħor mill-ordni ta’ infurzar jew rikjest mil-liġijiet jew mill-qorti. It-tnaqqis mill-parti tal-pagi u mill-pagamenti u l-allowances ekwivalenti li jaqbżu l-paga minima fix-xahar stabbilita mill-Gvern għandu jkun ugwali għal 50 fil-mija, sakemm ma jkunx rikjest mod ieħor mil-liġijiet jew mill-qorti (l-Artikolu 736 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili). L-Artikolu 739 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jiddefinixxi wkoll l-ammonti ta’ flus li mhumiex soġġetti għall-irkupru (pereżempju, il-benefiċċji tal-maternità u tal-paternità, il-benefiċċji tal-indukrar tat-tfal, eċċ.).

L-irkupru tal-flus mill-assi tad-debitur mhuwiex permess jekk id-debitur ikun issottometta lill-uffiċjal ġudizzjarju evidenza li turi li l-ammont rikuperabbli u l-ispejjeż tal-eżekuzzjoni jistgħu jiġu rkuprati fi żmien sitt xhur jew, fil-każ ta’ rkupru mill-unika dar fejn jirrisjedi d-debitur, fi żmien 18-il xahar permezz ta’ tnaqqis tal-ammonti speċifikati fl-Artikolu 736 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili mill-pagi, il-pensjoni, l-għotja ta’ student jew introjtu ieħor tad-debitur.

L-ordnijiet ta’ infurzar ibbażati fuq deċiżjonijiet tal-qorti jistgħu jiġu sottomessi għall-eżekuzzjoni fi żmien ħames snin mid-dħul fis-seħħ tad-deċiżjoni tal-qorti. Jekk id-deċiżjoni tal-qorti tkun teħtieġ irkupru fil-pagamenti perjodiċi, l-istrumenti ta’ infurzar jibqgħu validi matul il-perjodu ta’ rkupru, bid-data tal-għeluq stabbilita tibda fil-jum li fih tiskadi d-data tal-għeluq għal kull pagament (l-Artikolu 605 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

L-Istat jieħu ħsieb il-bżonnijiet tat-tfal minuri li ma jkunux irċevew manteniment mingħand il-ġenituri tagħhom jew qraba stretti adulti li jkunu f’pożizzjoni li jagħtu manteniment lit-tifel/tifla (l-Artikolu 3.204 tal-Kodiċi Ċivili) għal perjodu ta’ aktar minn xahar. L-allowances tal-manteniment jiġu allokati u mħallsa mill-Bord tal-Fond tal-Assigurazzjoni Soċjali tal-Istat taħt il-Ministeru tas-Sigurtà Soċjali u tax-Xogħol. Meta jitlob l-allowance, ir-rikorrent (il-ġenitur assenjat il-kustodja tat-tifel/tifla mill-qorti jew it-tutur/il-kustodju) irid jippreżenta d-dokumenti li ġejjin: ir-rikors għall-allowance, id-deċiżjoni tal-qorti jew il-kuntratt iċċertifikat mill-qorti għall-manteniment tat-tfal, jew kopji ċċertifikati, traskrizzjonijiet jew siltiet minnhom, li jispeċifikaw l-ammont stabbilit ta’ manteniment tat-tfal meħtieġ, u d-dokumenti li juru li: il-wild huwa ċittadin Litwan, persuna apolida jew persuna barranija residenti b’mod permanenti fil-Litwanja; il-wild ma rċeviex fondi ta’ manteniment tat-tfal, jew irċieva biss porzjon mill-manteniment, għal perjodu ta’ aktar minn xahar;ir-rikorrent huwa ċittadin Litwan, persuna apolida jew persuna barranija residenti b’mod permanenti fil-Litwanja (fejn l-istituzzjoni ma tkunx tista’ tikseb l-imsemmija dokumenti jew data minn reġistri istituzzjonali jew tal-Istat jew minn sistemi ta’ informazzjoni tal-Istat). Billi jħallas l-allowance tal-manteniment f’konformità mal-proċedura stipulata, il-Bord tal-Fond tal-Assigurazzjoni Soċjali tal-Istat taħt il-Ministeru tas-Sigurtà Soċjali u tax-Xogħol, jikseb id-dritt, sa mill-mument li titħallas l-allowance, li jirkupra mingħand id-debitur l-ammonti mħallsin, flimkien mal-imgħax impost fuq l-ammont dovut fir-rigward tad-dewmien ta’ kull jum. Deċiżjoni dwar l-irkupru tal-ammonti tal-allowance mħallsa u/jew tal-imgħax flimkien jikkostitwixxu infurzar.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Ara l-Mistoqsija 12.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Is-Servizz ta’ Għajnuna Legali ggarantit mill-Istat huwa l-awtorità ċentrali awtorizzata biex twettaq il-funzjonijiet speċifikati fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-infurzar tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji li jirrigwardjaw l-obbligi ta’ manteniment (li minn hawn ’il quddiem issir referenza għalih bħala r-“Regolament dwar il-Manteniment”).

Meta r-rikorsi jkunu jikkonċernaw l-obbligi ta’ manteniment ta’ persuni taħt il-21 sena li jirriżultaw mir-relazzjonijiet bejn il-ġenituri u t-tfal, il-funzjonijiet tal-awtorità ċentrali msemmija fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment jitwettqu mill-Bord tal-Fond tal-Assigurazzjoni Soċjali tal-Istat taħt il-Ministeru tas-Sigurtà Soċjali u tax-Xogħol.

Dettalji ta’ kuntatt tas-Servizz ta’ Għajnuna Legali ggarantit mill-Istat:

Indirizz: Odminių g. 3, 01122 Vilnius, tel. +370 700 00 211, fax +370 700 35 006, posta elettronika: teisinepagalba@vgtpt.lt

Dettalji ta’ kuntatt tal-Bord tal-Fond tal-Assigurazzjoni Soċjali tal-Istat taħt il-Ministeru tas-Sigurtà Soċjali u tax-Xogħol:

Il-Fergħa ta’ Mažeikai tal-Bord tal-Fond tal-Assigurazzjoni Soċjali tal-Istat, indirizz: Vasario 16-osios g. 4, LT-89225 Mažeikiai, tel. +370 (443) 26659, fax +370 (443) 27341, posta elettronika: mazeikiai@sodra.lt

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Ara l-Mistoqsija 14.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Il-Protokoll tal-Aja tal-2007 huwa applikabbli fil-Litwanja.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Meta japplika r-Regolament dwar il-Manteniment, l-għajnuna legali tiġi pprovduta f’konformità mal-Artikoli 44-47 tar-Regolament dwar il-Manteniment u mal-Artikolu 31-5 tal-Liġi dwar l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni Ewropea u dik internazzjonali li tirregola l-proċedimenti ċivili u l-Liġi dwar l-għajnuna legali ggarantita mill-Istat. Ir-rikorsi għal għajnuna legali ggarantita mill-Istat jintbagħtu direttament lill-awtoritajiet kompetenti responsabbli għall-għajnuna legali ggarantita mill-Istat (is-Servizz ta’ Għajnuna Legali ggarantit mill-Istat u l-fergħat lokali tiegħu).

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Sabiex jiġu implimentati d-dispożizzjonijiet tar-Regolament dwar il-Manteniment, ġew adottati emendi għal-Liġi Litwana dwar l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni Ewropea u dik internazzjonali li tirregola l-proċedimenti ċivili. Dawn jiddefinixxu l-istituzzjonijiet awtorizzati biex iwettqu l-funzjonijiet tal-Awtorità Ċentrali skont ir-Regolament dwar il-Manteniment u l-proċedura biex tiġi pprovduta għajnuna legali u jawtorizzaw lill-istituzzjonijiet li jwettqu r-rwol tal-Awtorità Ċentrali biex jiksbu, mingħajr ħlas, mingħand istituzzjonijiet Statali u muniċipali, korpi oħrajn, banek u istituzzjonijiet ta’ kreditu u finanzjarji oħrajn, u minn reġistri tal-Istat u sistemi ta’ informazzjoni oħrajn, id-data meħtieġa biex jitwettqu l-funzjonijiet stabbiliti fir-Regolament dwar il-Manteniment.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

L-obbligi ta’ manteniment huma imposti bil-liġi fuq dawk li għandhom il-mezzi biex jappoġġjaw persuna oħra li magħha jkollhom relazzjoni permezz tad-demm jew taż-żwieġ. B’riżultat ta’ dan, diversi persuni jistgħu jitolbu l-manteniment, inkluż:

• konjuġi wieħed mill-konjuġi l-ieħor jew ekskonjuġi (l-Artikoli 212, 214 u 246 tal-Kodiċi Ċivili (Code civil)) jew sieħeb ieħor mis-sieħeb l-ieħor, fejn huma marbuta bi sħubija koperta mil-Liġi emendata tad-9 ta’ Lulju 2004 dwar l-effetti legali ta’ ċerti sħubijiet (loi modifiée du 9 juillet 2004 relative aux effets légaux de certains partenariats), jew ekssieħeb taħt ċerti kundizzjonijiet;
• it-tfal mill-ġenituri tagħhom (l-Artikoli 203, 372 -2 , 376 -2, 376 -3 u 376 -4 tal-Kodiċi Ċivili);
• missierijiet, ommijiet u axxendenti oħrajn minn uliedhom (l-Artikolu 205 tal-Kodiċi Ċivili);
• missierijiet u ommijiet tar-rispett mit-tfal tar-rispett tagħhom (l-Artikolu 206 tal-Kodiċi Ċivili).

Ir-regola li “il-manteniment mhuwiex intiż sabiex ikopri pretensjonijiet preċedenti” tfisser li l-manteniment huwa intiż sabiex ikopri l-bżonnijiet preżenti u futuri, u mhux intiż għar-rimborż ta’ spejjeż passati. Din ir-regola għandha l-valur legali ta’ preżunzjoni sempliċi; jiġifieri r-regola tista' tiġi injorata jekk il-kreditur iġib il-prova li huwa kellu jiddejjen għall-għajxien tiegħu jew li huwa ma baqax inattiv jew li kien impossibbli għalih li jieħu azzjoni.

Ma jistax isir tajjeb għall-manteniment sakemm il-pretensjoni li għandu jsir tajjeb għaliha ma tirrigwardax ukoll pretensjoni għall-manteniment.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Meta tiġi eżerċitata responsabbiltà konġunta tal-ġenituri, kull ġenitur, kemm jekk miżżewweġ kif ukoll jekk mhux, separat jew divorzjat, għandu l-obbligu li jikkontribwixxi għall-appoġġ u t-trobbija tat-tfal fi proporzjon mal-mezzi tiegħu, dawk tal-ġenitur l-ieħor u l-bżonnijiet tat-tfal. Fil-każ ta’ divorzju jew separazzjoni, kemm jekk jeżerċitaw b’mod konġunt ir-responsabbiltà tal-ġenituri u kemm jekk le, il-ġenituri għandhom ikomplu jikkontribwixxu flimkien għall-ispejjeż tal-appoġġ u t-trobbija tat-tfal, sakemm qorti ma tiddeċidix mod ieħor. Din il-kontribuzzjoni tieħu l-forma ta’ allowance għall-manteniment u ma tiqafx awtomatikament meta l-wild jilħaq l-età adulta. Din tista’ titħallas direttament lil wild adult u tista’ tiġi riveduta skont il-ħtiġijiet tat-tfal u l-mezzi u l-ispejjeż li jinbidlu ta’ kull ġenitur.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Il-qorti tal-familja (juge aux affaires familiales) fi ħdan il-qrati distrettwali (tribunaux d’arrondissement) għandha ġuriżdizzjoni b’mod partikolari fuq l-allowances għall-manteniment, l-eżerċitar tar-responsabbiltà tal-ġenituri, id-divorzju u s-separazzjoni legali.

Ir-rikorrent għall-manteniment irid jippreżenta talba lill-qorti tal-familja. Jekk it-talba għal manteniment tkun marbuta ma’ proċedimenti ta’ divorzju jew ta’ separazzjoni legali, il-qorti tal-familja li tiddeċiedi dwar ir-rikors għad-divorzju jew għas-separazzjoni legali tiddeċiedi wkoll dwar it-talba għall-manteniment.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

F'każ ta’ tutela (tutelle) jew kurazija (curatelle), it-tutur (tuteur) jew il-kuratur (curateur) jista’ jressaq talba f’isem wieħed mill-ġenituri jew f’isem minorenni.

Il-ġenitur jew il-ġenituri li jeżerċita/jeżerċitaw responsabbiltà ta’ ġenitur fuq il-minorenni jista’ / jistgħu jressaq / jressqu talba f’isem dak il-minorenni.

Minuri ma għandux personalità ġuridika u m’għandux il-kapaċità li jagħmel rikors huwa stess, ħlief meta l-minorenni jkun jista’ jifforma l-fehmiet tiegħu skont l-Artikolu 1007 -50 tal-Kodiċi l-Ġdid tal-Proċedura Ċivili (Nouveau Code de procédure civile). F’dan il-kuntest, il-minuri li kapaċi jifforma l-fehmiet tiegħu jew tagħha jista’, permezz ta’ rikors quddiem il-qorti distrettwali, jitlob lill-qorti tal-familja biex temenda l-eżerċizzju tar-responsabbiltà tal-ġenituri, l-eżerċizzju tad-drittijiet ta’ aċċess jew l-arranġamenti tal-għajxien. F’dan il-każ, il-qorti tordna l-ħatra ta’ avukat biex jirrappreżenta lill-minuri fi żmien 15-il jum.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-qorti distrettwali b’ġuriżdizzjoni territorjali hija:

1. il-qorti fil-post fejn tinsab id-dar tal-familja;
2. jekk il-ġenituri jgħixu b’mod separat, il-qorti fil-post ta’ residenza tal-ġenitur li miegħu jgħixu t-tfal minuri b’mod abitwali fejn ir-responsabbiltà tal-ġenituri tiġi eżerċitata b’mod konġunt, jew il-qorti fil-post ta’ residenza tal-ġenitur li jeżerċita din ir-responsabbiltà waħdu;
3. f’każijiet oħra, il-qorti fil-post ta’ residenza tal-persuna li ma tkunx ressqet il-proċedimenti.

Għal rikorsi konġunti, il-partijiet jagħżlu l-qorti fil-post fejn tkun tgħix parti waħda jew il-parti l-oħra.

Madankollu, fejn it-tilwima tkun tikkonċerna biss manteniment tal-konjuġi, kontribuzzjoni għall-appoġġ u t-trobbija tat-tfal, kontribuzzjoni għall-ispejjeż taż-żwieġ, jew miżuri urġenti u proviżorji fejn sħubija reġistrata tiġi terminata, il-ġuriżdizzjoni tista’ tkun f’idejn il-qorti tal-post ta’ residenza tal-konjuġi jew ekssieħeb li jirċievi manteniment jew tal-ġenitur primarjament responsabbli għall-kura tat-tfal, anke meta dawn ikunu adulti.

Il-ġuriżdizzjoni territorjali hija ddeterminata mill-post ta’ residenza fid-data tar-rikors jew, f’każijiet ta’ divorzju, fid-data meta tiġi ppreżentata l-petizzjoni inizjali.

Jekk il-manteniment jiġi ddikjarat matul il-proċedimenti tad-divorzju, il-qorti li tkun qed tisma’ l-kawża hija l-qorti li tkun qed tisma’ ir-rikors għad-divorzju.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Rikorrent jista’ jressaq każ quddiem il-qorti tal-familja billi jippreżenta rikors lill-qorti distrettwali. Dan ir-rikors irid jiġi ppreżentat fir-reġistru tal-qorti distrettwali, li tinnotifikah lill-parti opposta. Il-partijiet ma għandhomx għalfejn ikunu rappreżentati minn avukat, ħlief meta l-manteniment jintalab matul proċedimenti ta’ divorzju minħabba t-tkissir irrimedjabbli tar-relazzjoni matrimonjali jew matul proċedimenti ta’ separazzjoni legali. Fit-tali każijiet, irid jintuża avukat.

F’kull każ, ir-rikorrent irid iressaq lill-qorti d-dokumenti kollha li jippruvaw l-istat ta’ bżonn tiegħu. Dawn jikkonsistu fl-estratti tas-salarju, iċ-ċertifikati ta’ nontassazzjoni, l-attestazzjoni ta’ diżokkupazzjoni jew ta’ liv minħabba mard twil, provi ta’ renta, self, tfal dipendenti, spejjeż ta’ manteniment u ta’ skolarità, eċċ.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Fost l-ispejjeż li għandu jittieħed kont tagħhom f’każ ta’ proċedimenti legali, hemm lok li jissemmew l-ispejjeż legali u l-ispejjeż tal-proċeduri li l-parti li titlef il-kawża tista’ tiġi ordnata tħallas (parzjalment jew fl-intier tagħhom). Għandhom jitqiesu wkoll, jekk ikun il-każ, l-onorarji tal-avukat.

Il-persuni bi dħul insuffiċenti skont il-liġi Lussemburgiża jistgħu jibbenefikaw mill-għajnuna legali. Għal dan l-għan, huma jridu jimlew kwestjonarju disponibbli miċ-ċentru tas-servizz tal-għajnuna soċjali (service central d'assistance sociale) u jibagħtuh lill-President tal-Kamra tal-Avukati (Bâtonnier de l'Ordre des avocats) tat-territorju kompetenti.

Jekk l-għajnuna legali tingħata mill-President tal-Kamra tal-Avukati, hija tkopri l-ispejjeż kollha marbuta mal-proċedimenti, proċeduri jew atti ġudizzjarji li tkun ingħatat għalihom. Din tkopri pereżempju t-taxxi tal-boll u l-ispejjeż ta' reġistrazzjoni, l-onorarji tal-avukati, l-ispejjeż u l-onorarji tal-marixxalli, l-ispejjeż u l-onorarji tan-nutara, l-ispejjeż u l-onorarji tat-teknixin, l-onorarji tat-tradutturi u tal-interpreti, l-ispejjeż għal certificats de coutume (ċertifikati jew affidavit għal-liġi applikabbli)), l-ispejjeż għall-ivvjaġġar, l-ispejjeż u l-onorarji relatati mal-formalitajiet ta’ reġistrazzjoni, ipoteki u assenjazzjoni u, fejn meħtieġ, l-ispejjeż għall-pubblikazzjoni fil-gazzetti.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

• Tip ta’ manteniment

Matul il-proċedimenti u wara d-deċiżjoni ta’ divorzju jew separazzjoni legali, il-manteniment jieħu fil-biċċa l-kbira tad-drabi l-forma ta’ pagament mensili. Madankollu, dan jista’ ukoll jieħu l-forma ta' kapital li tista’ tikkonsisti f’somma flus jew fl-abbandun ta’ beni in rem.

Rigward il-kontribuzzjoni lejn il-manteniment tat-tfal u l-edukazzjoni tal-minorenni, il-manteniment jista’ jieħu l-forma ta’ pagament kull xahar jew il-pagament dirett (parzjalment jew fl-intier tiegħu) tal-ispejjeż magħmula għall-minorenni. Fl-aħħar, dan jista' jieħu l-forma ta' dritt ta' użu jew ta' abitazzjoni.

Jekk il-parti li qegħdha tintalab tagħti l-manteniment tipprova li ma tistax tħallas il-manteniment, il-qorti tista’ tordnalha sabiex tilqa’ lill-parti intitolata għal manteniment fid-dar tagħha, tagħtiha x’tiekol u tmantniha.

• Kalkolu tal-manteniment

Ma jeżistu ebda skali ta’ riferiment. L-ammont tal-manteniment huwa kkalkulat abbażi tal-mezzi finanzjarji tad-debitur u l-bżonnijiet tal-kreditur.

• Indiċjar

Sabiex jadatta l-manteniment mal-evoluzzjonijiet tal-għoli tal-ħajja, l-imħallef jista’, anki fuq l-inizjattiva tiegħu stess, jiddeċiedi li l-manteniment ikun marbut ma’ indiċi skont klawżola ta’ varjazzjoni prevista legalment.

• Reviżjoni

F’każ ta’ tibdil fiċ-ċirkustanzi, il-manteniment jista’ jiġi rivedut ’l fuq jew ’l isfel u jiġi tterminat. Dan ma japplikax fejn ikun tħallas bħala somma f’daqqa bħala parti minn divorzju. Jekk il-partijiet ma jirnexxilhomx jilħqu ftehim, il-qorti tiddeċiedi dwar ir-revoka jew it-tnaqqis tal-manteniment.

Il-qorti tista’ tbiddel ukoll l-ammont ta’ manteniment li jkun ġie stabbilit bi ftehim bejn il-partijiet. Dan id-dritt japplika mhux biss f’każ ta' tibdil fis-sitwazzjonijiet rispettivi tal-kreditur u tad-debitur, iżda wkoll fin-nuqqas ta’ kull bidla, jekk l-imħallef iqis li l-ammont huwa insuffiċjenti jew eċċessiv.

Il-manteniment mogħti lil konjuġi f’divorzju minħabba t-tkissir irrimedjabbli tar-relazzjoni matrimonjali ma jistax jitħallas għal żmien itwal mit-tul taż-żwieġ, ħlief f’ċirkostanzi eċċezzjonali.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Matul il-proċedimenti u wara l-għoti ta’ divorzju jew separazzjoni legali, il-manteniment jitħallas lill-konjuġi benefiċjarju.

Il-kontribuzzjoni lejn il-manteniment u l-edukazzjoni tal-minorenni titħallas minn wieħed mill-ġenituri lill-ġenitur l-ieħor jew lill-persuna li għandha l-kustodja tal-minorenni. Meta t-tifel isir adult, l-imħallef jista' jiddeċiedi jew il-ġenituri jistgħu jiftehmu bejniethom li din il-kontribuzzjoni titħallas, parzjalment jew fl-intier tagħha, lit-tifel.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Il-kreditur għandu bosta mezzi biex jisforza lid-debitur li ma jikkoperax sabiex iħallas il-manteniment.

Il-liġi ċivili:

Kreditur għandu diversi għażliet:

• F’każ ta’ divorzju, kreditur jista’ jressaq il-każ quddiem il-qorti tal-familja billi jippreżenta rikors lill-qorti distrettwali sabiex tawtorizzah li jirċievi, għall-esklużjoni tal-ekskonjuġi tiegħu u mingħajr ħsara għad-drittijiet ta’ terzi, id-dħul ta’ dak l-ekskonjuġi, inkluż il-pensjonijiet u r-renti, u ammonti l-oħra kollha li jistgħu jkunu dovuti minn terzi skont il-proporzjonijiet u l-kundizzjonijiet stabbiliti mill-imħallef. Din id-deċiżjoni hija soġġetta għal reviżjoni fil-każ ta' tibdil fiċ-ċirkostanzi.
• Kreditur jista’ jitlob għal miżuri ta’ eżekuzzjoni ordinarji, jiġifieri s-sekwestru (pereżempju ta' kont bankarju), is-sekwestru ta’ beni mobbli (karozza, ġojelli, eċċ) kif ukoll is-sekwestru ta' beni immobbli (dar, artijiet, eċċ.), abbażi ta’ deċiżjoni tal-qorti jew ordni ta’ infurzar.

Il-liġi kriminali:

Kreditur jista’ jressaq ilment kriminali għar-reati li ġejjin:

• Ir-reat tal-abbandun tal-familja huwa punibbli bi priġunerija ta’ bejn xahar u sena u multa ta’ bejn EUR 251 u EUR 2 500, jew waħda minn dawn il-penali biss (l-Artikolu 391 bis tal-Kodiċi Kriminali (Code pénal)). Dan jissupponi li d-debitur qiegħed jevita milli josserva xi ftit mill-obbligi li għandu jew l-obbligi tiegħu kollha ta’ manteniment fir-rigward tal-kreditur imposti fuqu mil-liġi, billi jirrifjuta li jissodisfa dawn l-obbligi meta jkun jista’ jagħmel dan jew għax mhuwiex possibbli għalih li jissodisfahom minħabba t-tort tiegħu.

Dan japplika għall-obbligu ta’ manteniment tal-ġenituri lejn uliedhom, l-obbligu bejn il-konjuġi u l-obbligu tal-ġenituri adottivi lejn it-tfal adottati.

Il-prosekuzzjoni tar-reat hija ppreċeduta mill-interrogazzjoni tad-debitur minn uffiċjal tal-pulizija tal-Gran Dukat tal-Lussemburgu, li tiġi rreġistrata permezz ta’ dikjarazzjoni bil-miktub. Jekk id-debitur ma jkollu ebda residenza magħrufa, l-interrogazzjoni ma tkunx meħtieġa.

• Ir-reat ta’ insolvenza frawdolenti huwa punibbli bi priġunerija ta’ bejn sitt xhur u tliet snin u multa ta’ bejn EUR 500 u EUR 12 500, jew waħda minn dawn il-penali biss (l-Artikolu 391 ter tal-Kodiċi Kriminali). Dan jissupponi li, anki qabel id-deċiżjoni tal-qorti, id-debitur organizza jew aggrava l-insolvenza tiegħu, billi żied id-dejn tiegħu jew billi naqqas l-assi tiegħu, jew billi ħeba uħud mill-beni tiegħu, bl-għan li jevita l-eżekuzzjoni ta’ ordni mogħti minn qorti ċivili fir-rigward tal-manteniment.

Għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-Artikolu 391  ter tal-Kodiċi Kriminali, id-deċiżjonijiet tal-qorti u l-ftehimiet approvati mill-qorti li jimponu obbligu li jsiru pagamenti, sussidji jew kontribuzzjonijiet lejn il-kostijiet matrimonjali, kif ukoll provvedimenti ta’ manteniment li jinsabu fi ftehimiet li ntlaħqu qabel id-divorzju b’kunsens reċiproku, jitqiesu bħala ekwivalenti.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

L-azzjonijiet biex jinġabru l-arretrati ta’ renti perpetwi, vitalizji u ta’ manteniment huma preskritti wara ħames snin.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Fuq talba mill-kreditur, il-Fond Nazzjonali ta’ Solidarjetà (Fonds national de solidarité) jista’ jirkupra kull manteniment dovut lil konjuġi, axxendent jew dixxendent. Għas-somom li huwa jrid jirkupra, il-Fond huwa surrogat fl-azzjonijiet u l-garanziji tal-kreditur għall-irkupru tal-manteniment tiegħu. Ladarba d-debitur ġie nnotifikat bl-ammonti li għandhom jiġu rkuprati, huwa jrid jagħti dawn l-ammonti lill-President tal-Fond Nazzjonali ta’ Solidarjetà.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Il-Fond Nazzjonali ta’ Solidarjetà jista’, skont ċerti kundizzjonijiet, iħallas il-manteniment minflok id-debitur. It-talba għal pagament trid issir mill-kreditur jew mir-rappreżentant legali tiegħu lill-President tal-Fond Nazzjonali ta’ Solidarjetà.

Din it-talba tiġi aċċettata mill-President jew mid-delegat tiegħu jekk il-kreditur jipprova li:

1. huwa għandu d-domiċilju legali tiegħu fil-pajjiż u li huwa jew ir-rappreżentant legali tiegħu ilu jirrisjedi hemmhekk għal ħames snin;
2. il-manteniment tiegħu ġie stabbilit permezz ta’ deċiżjoni mill-qorti li hija eżegwibbli fil-Gran Dukat tal-Lussemburgu;
3. l-irkupru totali jew parzjali tal-manteniment ma setax jinkiseb permezz ta’ miżura ta’ eżekuzzjoni eżerċitata b’mod effettiv skont id-dritt privat;
4. huwa jinsab f’qagħda ekonomika diffiċli.

Anki jekk il-kundizzjoni msemmija fil-punt (c) mhijiex sodisfatta, it-talba tiġi milqugħa jekk l-użu ta’ miżuri ta’ eżekuzzjoni huwa mistenni li ma jirnexxiex jew jekk id-debitur jirrisjedi barra mill-pajjiż. Kull kontestazzjoni taqa’ taħt il-kompetenza tal-kummissarju tal-ġustizzja (juge de paix) tad-domiċilju tal-kreditur, li għandha titressaq kawża quddiemu f’perjodu ta’ 40 jum min-notifika tad-deċiżjoni tal-President.

Il-kredituri jistgħu ipso jure jibbenefikaw mill-għajnuna legali. Minn meta tintlaqa’ it-talba sat-tmiem tal-pagamenti mill-Fond, il-kreditur ma jistax jieħu xi azzjoni kontra d-debitur biex jirkupra l-manteniment tiegħu.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Skont il-Konvenzjoni ta’ New York tal-20 ta’ Ġunju 1956 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, ir-rikorrent li jirrisjedi fil-Lussemburgu, jista’, jekk id-debitur jirrisjedi barra mill-pajjiż, jagħmel talba lill-Kap Prosekutur Pubbliku (Procureur Général d’Etat) sabiex jikseb il-manteniment.

Il-Kap Prosekutur Pubbliku, fil-kapaċità tiegħu ta' awtorità ċentrali, se jgħaddi t-talba u d-dokumenti annessi lill-awtorità ċentrali tal-pajjiż li fih jirrisjedi d-debitur sabiex din l-awtorità ċentrali tkun tista’ tgħin lir-rikorrent sabiex jikseb il-pagament tal-manteniment dovut.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Il-persuna intitolata għall-manteniment tressaq it-talba lill-awtorità speditriċi, jiġifieri lill-Kap Prosekutur Pubbliku, bl-użu tad-diversi formolarji previsti fir-Regolament (KE) Nru 4/2009.

Procureur Général d’Etat

Cité Judiciaire
Bâtiment CR
L-2080 Luxembourg

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Ir-rikorrent li jirrisjedi f’pajjiż ieħor mil-Lussemburgu jrid jagħmel talba lill-awtorità ċentrali tal-pajjiż li fih huwa jirrisjedi. Huwa ma jistax jagħmel talba direttament lil organizzazzjoni jew awtorità Lussemburgiża.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Mhux applikabbli.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Fil-każ ta’ talbiet skont dan ir-Regolament tal-UE, l-għajnuna legali hija kompletament b’xejn għall-kredituri ta’ manteniment ta’ anqas minn 21 sena, irrispettivament mill-provvedimenti tal-liġi nazzjonali.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Sabiex l-awtorità ċentrali tkun tista’ tagħti l-għajnuna prevista fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment, il-Lussemburgu għadda liġi fit-3 ta’ Awwissu 2011 dwar l-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament tal-UE, u kif ukoll regolament tal-Gran Dukat li jimplimenta l-Artikoli 2 u 3 ta’ din il-liġi tat-3 ta' Awwissu 2011 (Gazzetta Uffiċjali (Mémorial) A Nru°175 tat-12 ta' Awwisu 2011).

Dawn il-provvedimenti legali taw lill-Kap Prosekutur Pubbliku aċċess dirett għal ċerti bażijiet ta' data.

Ħoloq relatati

Legilux

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

L-obbligu tal-manteniment ġeneralment jimponi responsabbiltà reċiproċi bejn qraba diretti:

- il-ġenituri għandu obbligu li jmantni lill-uliedu, u l-ulied għandhom l-obbligu jmantnu lill-ġenituri tagħhom;

- jekk it-tfal għandhom dritt għall-manteniment iżda ma għandhomx ġenituri biex iħallsulhom il-manteniment, dan l-obbligu jgħaddu għand il-qraba li jmiss;

- jekk persuna li għandha dritt għall-manteniment ma jkollix tfal, qraba iktar distanti huma responsabbli għall-manteniment tagħha (Taqsima 4:196(1) sa (4) tal-Kodiċi Ċivili).

Il-minuri mingħajr qarib dirett li jista' jkun irid iħallas il-manteniment iridu jiġi mantnuti minn ħuthom akbar minnhom, jekk ħuthom jistgħu iħallsu l-mantenimnent mingħajr ma jqiegħdu f'riskju l-kapaċità tagħhom li jmantnu lilhom infushom, lill-konjuġi tagħhom jew sieħeb li magħhom jikkoabitaw u l-qraba diretti dipendenti tagħhom (Taqsima 4:197 tal-Kodiċi Ċivili).

Fl-unita' domestika tagħhom il-konjuġi li jgħixu flimkien iridu jmantnu lill-minuri dipendenti tal-konjuġi l-ieħor (wild tar-rispett) li jkun jgħix magħhom bil-kunsens tal-konjuġi l-ieħor (Taqsima 4:198(1) tal-Kodiċi Ċivili).

Il-wild tar-rispett iridu jmantnu l-ġenitur tar-rispett tagħhom li għandhom bżonn il-manteniment jekk il-ġenitur tar-rispett ikun ipprovdilhom il-manteniment għal perjodu twil ta' żmien (Taqsima 4:199(1) tal-Kodiċi Ċivili).

It-tfal taħt foster care iridu jmantnu lil dik il-persuna li ħadet ħsiebhom f'darha għal perjodu twil ta' żmien mingħajr ma talbet kumpens finanzjarju, u li mhix il-ġenitur bijoloġiku, adottiv jew tar-rispett tagħhom (Taqsima 4:199(2) tal-Kodiċi Ċivili).

Kull konjuġi jista' jitlob il-manteniment mingħand il-konjuġi l-ieħor f'każ ta' separazzjoni personali, jew mill-konjuġi l-ieħor f'każ ta' divorzju, jekk ma jkunx jista' jmantni lilu nnifsu mingħajr tort minn naħa tiegħu (Taqsima 4:29(1) tal-Kodiċi Ċivili).

F'każ ta' separazzjoni personali, l-eks konjuġi li ma jistax imantni lilu nnifsu mingħajr tort minn naħa tiegħu jista' jitlob għall-manteniment mill-konjuġi l-ieħor, sakemm ir-relazzjoni damet mill-inqas sena u kellhom tarbija flimkien (Taqsima 4:86(1) tal-Kodiċi Ċivili).

Hemm żewġ tipi ta' "manteniment": manteniment in natura jew fi flus kontanti (manteniment).

F'każ ta' minuri, "l-obbligu tal-manteniment" ifisser illi l-ġenituri tat-tfal għandu dritt u jrid jipprovdi għat-tfal fil-familja, biex irabbihom u jipprovdi l-kundizzjonijiet għall-iżvilupp fiżiku, konjittiv, emozzjonali u morali - speċjalment l-akkomodazzjoni, l-ikel u l-ħwejjeġ - kif ukoll l-aċċess tat-tfal għall-edukazzjoni u l-kura tas-saħħa.

Il-ġenitur li jieħu ħsieb u jgħix fl-istess dar bħat-tfal imantnihom in natura, filwaqt li l-ġenitur li jgħix separatament (jew fl-istess dar iżda ma jipprovdix manteniment) jipprovdi għat-tfal prinċipalment permezz tal-manteniment.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Il-minuri kollha (taħt it-18) għandhom dritt għall-manteniment skont il-preżunzjoni ta' bżonn stabbilita mil-liġi. It-tfal taħt l-20 sena wkoll għandhom dritt għall-manteniment, sakemm ikunu qed jattendu l-iskola sekondarja.

It-tfal li jistgħu jaħdmu skont il-liġi (18-il sena l-fuq) li jkunu għadhom qed jistudjaw għandhom dritt għall-manteniment minkejja l-preżunzjoni ta' bżonn jekk għandhom bżonn il-manteniment biex ikunu jistgħu jkomplu bl-edukazzjoni tagħhom għal perjodu ta' żmien raġjonevoli. It-tfal iridu jinfurmaw lill-ġenituri tagħhom mingħajr dewmien bil-ħsieb tagħħom li jkomplu l-istudju tagħhom (Taqsima 4:220(1) tal-Kodiċi Ċivili).

L-istudji jinkludu kull kors jew taħriġ meħtieġ għall-kisba ta' kwalifika bi tħejjija għal karriera kif ukoll studji ta' baċċellerat jew master's ta' edukazzjoni ogħla jew edukazzjoni vokazzjonali ogħla, segwiti fuq bażi kontinwa.

Fejn ġustifikat b'mod eċċezzjonali, il-ġenituri jistgħu jkunu obbligati jħallsu l-manteniment ta' tfal ta' 25 sena u fuqhom (Taqsima 4:220(5) tal-Kodiċi Ċivili).

Madankollu, l-ġenituri mhux obbligati jmantnu wild ta' età adulta li qed ikompli l-istudji tiegħu jekk huwa jitqies li ma ħaqqux jirċievi manteniment, ma jissodisfax l-obbligi tal-iskola u tal-eżamijiet tort tiegħu stess, jew jekk l-għoti tal-manteniment iqiegħed fir-riskju l-kapaċità ta' dak il-ġenitur li jipprovdi għalih innifsu, jew għal wild minuri tiegħu. Wild adult jitqies li ma jistħoqqlux il-manteniment ukoll jekk, għal xi raġuni mhux ġustifikata, ma jżommx kuntatt mal-ġenitur li jħallaslu l-manteniment (Taqsima 4:220(3) u (4) tal-Kodiċi Ċivili).

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Skont l-ammont u t-tip ta' manteniment, japplika l-ftehim bejn il-persuna li għandha dritt għall-manteniment u l-persuna li trid tħallsu (f'każ ta' manteniment tat-tfal, il-ġenituri). Fin-nuqqas ta' ftehim, il-persuna li għandha dritt għall-manteniment tista' titlon deċiżjoni tal-qorti dwar il-manteniment. Fin-nuqqas ta' ftehim bejn il-ġenituri, il-manteniment tat-tfal jiġi stabbilit mill-qorti.

Jistgħu jiftħu kawża, għall-manteniment tat-tfal, il-kuratur, u fir-rigward tal-manteniment għal ġenitur - skont il-kunsens tiegħu - l-awtorità distrettwali kompetenti. Il-qraba li għandhom obbligu ta' manteniment u li jipprovdu għall-manteniment jew jieħdu ħsieb persuna li għandha dritt tirċievi l-manteniment jistgħu jiftħu kawża kontra l-partijiet l-oħra li għandhom obbligu ta' manteniment.

Il-ġenitur jew rappreżentant legali ieħor tat-tfal li għandhom dritt għall-manteniment jistgħu jitolbu ħlas bil-quddiem tal-manteniment mill-kuratur, jekk il-manteniment ma setax jinkiseb għal mill-inqas sitt xhur preċedenti.

It-talba trid tgħid illi ma kienx hemm raġunijiet għar-rifjut ta' ħlas bil-quddiem, kif ukoll ir-raġunijiet u l-fatti li jiġġustifikawha.

Id-dokumenti li ġejjin jridu jiġu mehmuża mat-talba: id-dikjarazzjonijiet tal-introjtu rilevanti; id-deċiżjoni finali tal-qorti li tistabbilixxi l-manteniment tat-tfal jew id-dokument li juri r-reġistrazzjoni fi skola sekondarja, jekk applikabbli; u rapport li sar mhux aktar minn sitt xhur ilu dwar il-qbid tal-propjetà, li jiddikjara s-sospensjoni tal-proċedimenti ta' eżekuzzjoni, jew id-dokument li juri li bdew il-proċedimenti għall-irkupru tal-manteniment.

Il-kuratur jrid jiżgura illi l-manteniment temporanjament - għall-inqas sitt xhur qabel is-sottomissjoni tat-talba - ma setax jinkiseb.

Il-ħlas bil-quddiem tal-manteniment jista' jsir jekk il-persuna li għandha dritt għall-manteniment talbet għall-eżekuzzjoni tal-manteniment stabbilit fid-deċiżjoni tal-qorti, jekk falliet l-eżekuzzjoni mill-paga, introjtu regolari ieħor jew assi oħra tad-debitur, jew ġiet sospiża l-eżekuzzjoni, jew jekk l-ammont parzjalment imħallas jew is-somma rkuprata ma taqbiżx il-50% tal-ammont ta' manteniment stabbilit mill-qorti.

F'każ ta' bżonn, il-kuratur jista' jitlob lill-qorti jew lil bailiff indipendenti tal-qorti għal informazzjoni dwar l-eżitu tal-proċedimenti ta' eżekuzzjoni mibdija mir-rikorrent. Jekk ikun meħtieġ biex jiġu kjarifikati l-fatti, il-kuratur jista' jitlob dettalji dwar is-sekwestru mingħand l-impjegatur.

Fin-notifika dwar il-bidu tal-proċedimenti, il-kuratur jista' jitlob lid-debitur biex iħallas il-manteniment mingħajr sewmien u biex jagħmel dikjarazzjoni f'dak is-sens.

Il-kuratur jinnotifika id-deċiżjoni tiegħu lill-impjegatur tad-debitur, lill-qorti ta' eżekuzzjoni, lill-bailiff indipendenti tal-qorti, l-uffiċċju tal-prosekutur b'ġuriżdizzjoni fuq l-indirizz tal-kreditur u d-debitur, in-nutar b'ġuriżdizzjoni fuq l-indirizz tad-debiturm bħala awtorità fuq it-taxxa, u l-uffiċċju ta' Budapest jew tal-gvern tal-kontea li jipprovdi ħlas bil-quddiem tal-manteniment.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Iva, il-ġenituri jew rappreżentant legali ieħor tat-tfal li għandhom dritt għall-manteniment jistgħu jitolbu l-ħlas bil-quddiem tal-manteniment mingħand il-kuratur.

Il-qraba li għandhom obbligu ta' manteniment u li jipprovdu għall-manteniment jew jieħdu ħsieb persuna li għandha dritt tirċievi l-manteniment jistgħu jiftħu kawża kontra l-partijiet l-oħra li għandhom obbligu ta' manteniment.

Jistgħu jiftħu kawża, għall-manteniment tat-tfal, il-kuratur, u fir-rigward tal-manteniment għal ġenitur - skont il-kunsens tiegħu - l-awtorità distrettwali kompetenti.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Skont ir-regoli ġenerali tal-ġuriżdizzjoni, il-qorti fit-territorju li fih jgħix il-konvenut (id-debitur) għandha ġuriżdizzjoni.

Fin-nuqqas ta' indirizz fl-Ungerija,il-ġuriżdizzjoni hija regolata mill-post ta' residenza tal-konvenut. Jekk il-post ta' residenza tal-konvenut mhux magħruf jew barra l-pajjiż, jiġi kkunsidrat l-aħħar domiċilju fl-Ungerija tiegħu. Jekk id-domiċilju ma jistax jiġu stabbilit jew jekk il-konvenut ma għandux domiċilju, il-ġuriżdizzjoni tiġi stabbilita fuq il-bażi tad-domiċilju tar-rikorrent, jew fin-nuqqas, il-post ta' residenza tiegħu.

Jekk id-domiċilju u l-post tax-xogħol tal-konvenut mhumiex fl-istess żona, fuq talba tal-konvenut ippreżentata mhux aktar tard mill-ewwel seduta ta' smigħ tal-kawża, il-qorti tirreferi l-kwistjoni lill-qorti b'ġuriżdizzjoni fuq il-post tax-xogħol tal-konvenut, sabiex tmexxi s-smigħ u tagħti sentenza(Taqsima 29 tal-Kodiċi dwar il-Proċedura ).

Kawża għall-manteniment tista' titressaq ukoll quddiem il-qorti b'ġuriżdizzjoni fuq id-domiċilju tar-rikorrent (Taqsima 34(1) tal-Kodiċi dwar il-Proċedura Ċivili).

Il-qrati kompetenti jistgħu jiġu kkonsultati hawnhekk.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Ir-rikorrent ma għandux bżonn intermedjarju biex jiftaħ kawża l-qorti. Ir-rikorrent jista' jiftaħ kawża direttament il-qorti (mingħajr l-obbligu li juża rappreżentant) (ara l-Mistoqsijiet 3, 4 u 5).

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Irrispettivament mis-sitwazzjoni finanzjarja tagħhom, il-partijiet - sakemm mhumiex eżenti mill-ħlas tal-ispejjeż materjali tal-proċedimenti skont il-liġi, skont att ġeneralment u direttament applikabbli tal-Unjoni Ewropea jew ftehim internazzjonali - għandhom dritt għal differiment tal-ispejjeż materjali tal-proċedimenti mressqa għall-manteniment dovut skont il-liġi, inklużi dawk li jinvolvu l-irkupru tal-manteniment mill-korp li qed iħallas il-kumpens tad-debitur jew minn persuna oħra, il-kanċellament jew it-tibdil fl-ammont tal-manteniment, it-terminazzjoni jew il-limitazzjoni tal-eżekuzzjoni tal-manteniment u, f'każ ta' manteniment transfruntier, jew il-ġbir tad-dejta personali tad-debitur.

F'każ ta' differiment tal-ispejjeż materjali:

(a) l-Istat iħallas għall-ispejjeż tal-proċedimenti (it-tariffi tax-xhieda u l-esperti, l-interpretu, l-amministratur u l-avukat, l-ispejjeż tal-proċess u l-investigazzjoni li saret fuq il-post, eċċ), bl-eċċezzjoni tal-ispejjeż mhux koperti mid-differiment u għalhekk pagabbli bil-quddiem mill-parti;

(b) il-parti tingħata differiment mill-pagament tat-tariffi tal-qorti.

Anke fin-nuqqas ta' ftehim internazzjonali jew reċiproċità, il-barranin wkoll għandhom dritt għal differiment tal-ispejjeż materjali.

Jekk, f'każ ta' differiment tal-ispejjeż materjali, il-qorti tordna lil parti minnhom biex iġġorr l-ispejjeż tal-proċedimenti, hija trid iġġorr l-ispejjeż kollha mħallas bil-quddiem mill-Istat u t-tariffi reġistrati lill-Istat.

It-tariffa għall-proċedimenti hija ta' 6%, jew minimu ta' HUF 15 000 u massimu ta' HUF 1 500 000. F'każ ta' proċedimenti għal talbiet ta' manteniment, il-bażi tat-tariffa huwa l-manteniment dovut, iżda mhux aktar mill-manteniment għal sena.

Jekk il-parti ma għandix biżżejjed mezzi finanzjarji biex tħallas l-ispejjeż tal-proċedimenti, il-parti tista' tressaq talba għall-eżenzjoni mal-qorti.

Sabiex titħaffef l-eżekuzzjoni tad-drittijiet tagħhom, il-persuni fiżiċi (inkluż l-intervenjenti) li ma jifilħux għall-ispejjeż tal-proċedimenti minħabba l-introjtu u l-qagħda finanzjarja tagħhom jiġu eżenti bis-sħiħ jew parzjalment, fuq talba tagħhom, mill-ħlas ta' dawn l-ispejjeż.

Jekk l-introjtu tal-partijiet (il-paga, l-pensjoni jew finanzjament regolari ieħor) ma jaqbiżx il-pensjoni minima fis-seħħ skont in-numru ta' snin ta' ħidma attiva, u l-parti ma għandix assi - ħlief għan-neċessitajiet normali tad-dar, l-għamara u l-armar - il-parti trid tingħata eżenzjoni mill-ħlas tal-ispejjeż. L-eżenzjoni mill-ħlas tal-ispejjeż trid tingħata - mingħajr eżaminazzjoni tal-introjtu u l-qagħda finanzjarja tagħhom - lill-partijiet li għandhom dritt għal benefiċċji mogħtija lil persuni ta' età tax-xogħol jew li jgħixu ma' qarib viċin fl-istess dar li għandhom dritt għal benefiċċji mogħtija lil persuni ta' età tax-xogħol.

L-eżenzjoni mill-ħlas tal-ispejjeż tinkludi l-benefiċċji li ġejjin:

(a) eżenzjoni mill-ħlas tat-tariffi tal-qorti;

(b) eżenzjoni mill-ħlas tal-ispejjeż tal-proċedura (tariffi tax-xhiedha u esperti, l-interpretu, l-amministratur u l-avukat, l-ispejjeż tal-proċess u l-investigazzjoni li saret fuq il-post, eċċ) bil-quddiem u - sakemm il-liġi applikabbli ma tipprovdix mod ieħor - il-ħlas tagħhom b'mod ġenerali;

(c) eżenzjoni mill-obbligu ta' depożitu għall-ispejjeż tal-proċedimenti;

(d) talba għall-approvazzjoni tar-rappreżentazzjoni minn avukat, jekk permess mil-liġi.

L-eżenzjoni mill-ħlas tal-ispejjeż tiġi approvata mill-qorti, fuq talba, u l-qorti tista' tiddeċiedi wkoll dwar l-irtirar ta' din l-eżenzjoni.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Fin-nuqqas ta' ftehim bejn il-ġenituri, il-manteniment jiġi stabbilit mill-qorti.

Meta' jiġi determinat l-ammont tal-manteniment, iridu jitqiesu dawn li ġejjin:

(a) il-bżonnijiet iġġustifikati tat-tfal (spejjeż regolari meħtieġa għall-għajxien tagħhom, il-kura medika, it-trobbija u l-edukazzjoni);

(b) l-introjtu u l-qagħda finanzjarja taż-żewġ ġenituri;

(c) it-tfal l-oħra li jgħixu fl-istess dar mal-ġenituri tagħhom (it-tfal tagħhom stess, tfal tar-rispett jew tfal bil-fostering), u t-tfal li jridu jiġu mantnuti mill-ġenituri);

(d) l-introjtu tat-tfal stess, u

(e) il-benefiċċji għall-protezzjoni tat-tfal, għajnuna lill-familja, is-sigurtà soċjali u l-benefiċċji soċjali provduti għat-tfal u l-ġenitur li qed irabbihom (Taqsima 4:218(2) tal-Kodiċi Ċivili).

Il-manteniment irid jitħallas bħala ammont fiss. Il-qorti tista' tiddeċiedi illi l-ammont tal-manteniment pagabbli jrid jiġi aġġustat awtomatikament kull sena, skont iż-żieda fl-indiċi tal-prezzijiet tal-konsumatur ippubblikat kull sena mill-Uffiċċju tal-Istatistika Ċentrali tal-Ungerija, mill-1 ta' Jannar tas-sena ta' wara (Taqsima 4:207 tal-Kodiċi Ċivili). L-ammont ta' manteniment pagabbli għal kull tifel jiġi ffissat b'mod ġenerali 15-25% tal-introjtu medju tal-persuna li trid tħallas il-manteniment. B'mod ġenerali, meta' jiġi determinat l-introjtu medju tal-persuna li trid tħallas il-manteniment, irid jitqies l-introjtu totali f'sena tas-sena qabel bdew il-proċedimenti għall-manteniment (Taqsima 4:218(4) tal-Kodiċi Ċivili).

Jekk tibdil fil-ftehim tal-partijiet jew fiċ-ċirkostanzi li ffurmaw il-bażi tas-sentenza tal-qorti dwar l-ammont ta' manteniment iqiegħed f'riskju interess legali vitali ta' kull waħda mill-partijiet jekk il-parti jkollha tkompli tħallas il-manteniment taħt l-istess kundizzjonijiet, kull parti tista' titlob għal bidla fl-ammont jew it-termini tal-ħlas. Parti li missha antiċipat bidla fiċ-ċirkostanzi tagħha meta daħħlet għall-ftehim dwar il-manteniment jew li kienet responsabbli għal bidla ma tistax titlob bidla fil-manteniment miftiehem.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-persuna li trid tħallas il-manteniment trid tħallsu lill-persuna li għandha dritt tirċevih, perjodikament (pereżempju fix-xahar), bil-quddiem.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk id-debitur ma jħallasx il-manteniment volontarjament, il-kreditur jista' jressaq it-talba tiegħu quddiem il-qorti, u l-qorti tista' tordna l-eżekuzzjoni tagħha. Talba għall-manteniment li tmur lura aktar minn sitt xhur tista' tiżi eżegwita b'effett retroattiv jekk il-kreditur ikollhu raġuni tajba għalfejn dam bl-applikazzjoni tiegħu għall-eżekuzzjoni. It-talbiet ta' manteniment li jmorru lura aktar minn tliet snin ma jistgħux jiġu invokati l-qorti (Taqsima 4:208(3) tal-Kodiċi Ċivili).

Jistgħu jiftħu kawża, għall-manteniment tat-tfal, il-kuratur, u fir-rigward tal-manteniment għal ġenitur - skont il-kunsens tiegħu - l-awtorità distrettwali kompetenti (Taqsima 4:208(1) tal-Kodiċi Ċivili).

Il-qraba li għandhom obbligu ta' manteniment u li jipprovdu għall-manteniment jew jieħdu ħsieb persuna li għandha dritt tirċievi l-manteniment jistgħu jiftħu kawża kontra l-partijiet l-oħra li għandhom obbligu ta' manteniment (Taqsima 4:208(2) tal-Kodiċi Ċivili).

Fid-deċiżjoni tagħha li tobbliga lil persuna li għandha paga biex tħallas il-manteniment, fuq talba tal-kreditur il-qorti tista' ssejjaħ lill-impjegatur direttament biex inaqqas l-ammont stabbilit fid-deċiżjoni u jħallsu lill-kreditur.

Jekk ma kienx hemm seħja diretta mill-qorti, iżda aktar tard parti tressaq rikors għall-eżekuzzjoni ibbażat fuq is-sentenza tal-qorti jew il-ftehim tal-partijiet approvat minn deċiżjoni tal-qorti, il-qorti tordna l-eżekuzzjoni tal-manteniment permezz ta' mandat ta' qbid, jekk il-paga hekk imnaqqsa tkopri l-ammont konċernat.

L-ammont imnaqqas ma jistax jaqbeż 50% tal-pagi tal-impjegat. Mill-benefiċċju tal-qagħad (benefiċċju tal-qagħad, benefiċċju tal-qagħad qabel il-pensjoni, benefiċċju addizzjonali mal-introjtu u benefiċċju għal min qed ifittex xogħol) jista' jitnaqqas massimu ta' 33% għall-manteniment.

Jekk id-debitur ma għandux introjtu regolari jew l-ammont li se jitnaqqas mill-introjtu tiegħu ma jkoprix l-ammont dovut, il-qorti tordna l-eżekuzzjoni bil-ħruġ tad- dokument ta' eżekuzzjoni. F'dan il-każ, l-eżekuzzjoni tkopri mhux biss il-paga, iżda assi oħra kif stabbiliti fl-Att dwar l-Eżekuzzjoni.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Jekk jogħġbok żur il-paġna li għandha informazzjoni dwar il- Proċeduri għall-eżekuzzjoni ta' sentenza.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Ara t-tweġiba għall-Mistoqsija 10.

Il-ġenitur jew rappreżentant legali ieħor tat-tfal li għandhom dritt għall-manteniment jistgħu jitolbu ħlas bil-quddiem tal-manteniment mill-kuratur, jekk il-manteniment ilu ma jinkiseb għal mill-inqas sitt xhur.

Fin-notifika dwar il-bidu tal-proċedimenti, il-kuratur jista' jitlob lid-debitur biex iħallas il-manteniment mingħajr dewmien u biex jagħmel dikjarazzjoni f'dak is-sens.

Il-kuratur jinnotifika id-deċiżjoni tiegħu lill-impjegatur tad-debitur, lill-qorti ta' eżekuzzjoni, lill-bailiff indipendenti tal-qorti, l-uffiċċju tal-prosekutur b'ġuriżdizzjoni fuq l-indirizz tal-kreditur u d-debitur, in-nutar b'ġuriżdizzjoni fuq l-indirizz tad-debitur bħala awtorità fuq it-taxxa, u l-uffiċċju ta' Budapest jew tal-gvern tal-kontea li jipprovdi ħlas bil-quddiem tal-manteniment.

In-nuqqas ta' ħlas tal-manteniment huwa reat kriminali. Kull min jonqos milli jissodisfa l-obbligu tiegħu stabbilit fid-deċiżjoni eżegwibbli tal-awtorità b'tort tiegħu stess jiġi kkundannat sentejn priġunerija.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Iva (ara l-Mistoqsija 3).

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Il-Ministeru tal-Ġustizzja tal-Ungerija jipprovdi għajnuna fuq talba ta' applikanti li jgħixu l-Ungerija skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 u ftehimiet internazzjonali, u jaħdem kontinwament mal-awtorità ċentrali nkarigata mill-kwistjonijiet ta' manteniment fl-Istat Membru l-ieħor konċernat. L-applikant jista' jitlob li d-deċiżjoni dwar il-manteniment mogħtija mill-qorti Ungeriża tiġi eżegwita barra l-pajjiż u - fin-nuqqas ta' tali deċiżjoni - illi l-obbligu tal-manteniment jiġi stabbilit barra l-pajjiż, jew illi jiżdied l-ammont ta' manteniment li jrid jitħallas barra l-pajjiż. Ir-rikjesta formali ma tasalx quddiem il-Ministeru tal-Ġustizzja, iżda mill-qorti distrettwali indikata skont id-domiċilju tal-applikant, il-post ta' residenza jew il-post tax-xogħol, jew mill-qorti distrettali li tat id-deċiżjoni fl-ewwel istanza, li għaliha ġiet mitluba l-eżekuzzjoni. L-ebda avukat mhu meħtieġ sabiex issir it-talba jew għall-proċedimenti barra l-pajjiż. Minflok, il-qorti tassisti lil parti mingħajr rappreżentanza ġuridika bis-sottomissjoni tat-talba tagħha. Il-qorti mbagħad tibgħat it-talba u d-dokumenti mehmuża meħtieġa lill-Ministeru tal-Ġustizzja. Il-Ministeru tal-Ġustizzja jibgħat it-talba tradotta lill-awtorità ċentrali inkarigata mill-kwistjonijiet ta' manteniment fl-Istat Membru l-ieħor. L-awtorità ċentrali tieħu dawk il-miżuri li huma meħtieġa biex jinbdew il-proċedimenti kontra d-debitur. Il-Ministeru tal-Ġustizzja jinforma lill-applikant b'mod kontinwu bl-iżviluppi fil-proċedimenti, skont l-informazzjoni li tasal minn barra.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Ministeru tal-Ġustizzja, Dipartiment tad-Dritt Internazzjonali Privat (Igazságügyi Minisztérium, Nemzetközi Magánjogi Főosztály)

Indirizz: 1051 Budapest, Nádor utca 22

Indirizz postali: 1357 Budapest, Pf. 2.

Numru tat-telefon: +36 1 795-5397, +36 1 795-3188

Numru tal-fekx: +36 (1) 550-3946

Posta elettronika: nmfo@im.gov.hu

Sit elettroniku: http://igazsagugyiinformaciok.kormany.hu/nemzetkozi-gyermekelviteli-es-tartasdijjal-kapcsolatos-ugyek

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Le, it-talba trid issir permezz tal-awtorità ċentrali inkarigata mill-kwistjonijiet ta' manteniment fl-Istat Membru fejn huwa residenti l-applikant.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

L-awtoritajiet ċentrali tal-Istati Membri jinsabu hawnhekk.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

-

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

B'rabta mat-talbiet magħmula, il-Ministeru tal-Ġustizzja jikkuntattja lis-servizz kompetenti li jipprovdi l-għajnuna legali sabiex jiġi assenjat avukat lill-applikant li jgħix barra l-pajjiż. Fil-każ imsemmi fl-Artikolu 46 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009, l-eżenzjoni sħiħa mill-ispejjeż hija garantita, u t-tariffi tal-avukat wkoll jitħallsu mill-Istat. Fil-każijiet imsemmija fl-Artikolu 47, il-partijiet għandhom dritt għal differiment tal-ispejjeż materjali skont il-liġi Ungeriża. Skont dan id-dritt, l-Istat iħallas l-ispejjeż tal-proċedimenti (pereżempju t-tariffi tal-qorti u tal-avukat) bil-quddiem, irrispettivament mill-qagħda finanzjarja tal-parti konċernata, iżda jekk il-parti titlef il-kawża, il-qorti tista' tordnalha li tħallas l-ispejjeż. Jekk l-applikant juri illi minħabba l-qagħda finanzjarja tiegħu għandu dritt għal eżenzjoni personali sħiħa mill-ispejjeż skont il-liġi Ungeriża, l-applikant ma jkollhux għalfejn iħallas l-ispejjeż anke jekk jitlef il-kawża.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-applikazzjoni tar-Regolament dwar il-Manteniment fl-Ungerija hija regolata mill- Att LXVII tal-2011.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

F’Malta, it-terminu “manteniment” jirreferi għall-ammont dovut lill-kreditur mid-debitur fir-rigward ta’ arranġament ta’ manteniment li jirriżulta minn relazzjoni ta’ familja. Meta r-relazzjonijiet huma regolati permezz taż-żwieġ jew tal-unjoni ċivili, parti waħda f’din ir-relazzjoni hija obbligata li tmantni lill-parti l-oħra.

It-terminu “obbligu ta’ manteniment” jirreferi għall-obbligu li jitħallas ammont ta’ manteniment, liema manteniment irid jingħata mill-kreditur lid-debitur fiċ-ċirkostanzi deskritti. Obbligu ta’ manteniment jeżisti irrispettivament minn jekk l-ammont ta’ manteniment ġiex stabbilit kif ukoll irrispettivament minn jekk il-manteniment qiegħed jitħallas jew le.

L-Artikolu 3b tal-Kodiċi Ċivili jipprovdi li l-konjuġi u l-ekskonjuġi huma obbligati jmantnu lil xulxin u jistipula li l-ġenituri huma obbligati jmantnu lil uliehom. L-Artikolu 4 tal-Att dwar l-Unjonijiet Ċivili jistipula li l-partijiet f’unjoni ċivili jgawdu mill-istess drittijiet u obbligi bħal dawk li huma miżżewġin u għalhekk huma marbuta li jmantnu lil xulxin anki wara li tintemm ir-relazzjoni tagħhom, sakemm ma jkunx hemm raġuni valida sabiex ma jħallsux dan il-manteniment. It-tfal huma, f’ċirkustanzi eċċezzjonali, marbuta bl-Artikolu 8 tal-Kodiċi Ċivili li jmantnu lill-ġenituri tagħhom jew axxendenti oħra li huma fil-bżonn.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

B’mod ġenerali, il-minuri jibbenefika mill-manteniment sal-età ta’ sittax-il sena. Madankollu, l-Artikolu 3B(2) tal-Kodiċi Ċivili jikkwalifika li l-ġenituri għandhom ukoll jintrabtu li jipprovdu manteniment adegwat għat-tfal tagħhom, jekk dawn għadhom studenti u qegħdin jipparteċipaw f’edukazzjoni, taħriġ jew tagħlim full-time sakemm jilħqu l-età ta’ tlieta u għoxrin sena. L-istess artikolu jipprovdi wkoll li l-ġenituri għandhom imantnu lit-tfal tagħhom jekk dawn isofru minn diżabilità fiżika jew mentali, kif definit fil-Liġi dwar l-Opportunitajiet Indaqs (Persuni b’Diżabilità).

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Sabiex jingħata digriet li jistabbilixxi l-ammont ta’ manteniment li jrid jitħallas u l-frekwenza ta’ tali pagament irid isir rikors quddiem il-Qorti Ċivili (Sezzjoni tal-Familja).

F’każ bħal dan, il-proċedura tibda bil-Qorti li taħtar medjatur li mbagħad jistieden lill-partijiet (jew ir-rappreżentanti tagħhom) għal laqgħa fl-awli tal-qrati. Matul din il-laqgħa, il-medjatur jassisti l-partijiet sabiex isibu arranġament amikevoli. Jekk il-partijiet jaqblu dwar it-test ta’ ftehim għall-manteniment, il-medjatur jibgħat kopja tal-abbozz ta’ ftehim lill-imħallef li jippresjedi fuq il-Qorti tal-Familja. Il-qorti tirrevedi l-ftehim u jekk hija temmen li l-ebda waħda mill-partijiet, inkluża l-persuna li għaliha huwa dovut il-manteniment, mhija sejra tkun preġudikata b’dan il-ftehim, il-qorti tiddeċiedi favur dak l-abbozz ta’ deċiżjoni u l-partijiet jistgħu jipproċedu sabiex jiffirmaw dan il-ftehim quddiem in-nutar.

Meta l-partijiet ma jirnexxilhomx jaqblu dwar abbozz ta’ ftehim dwar il-manteniment matul il-proċess ta’ medjazzjoni, il-medjatur jirrinvija l-kawża quddiem l-imħallef li jippresjedi fuq il-Qorti tal-Familja sabiex jibdew il-proċedimenti tal-qorti. F'każ bħal dan, il-Qorti tal-Familja tisma’ l-argumenti tal-avukati taż-żewġ partijiet u tiddeċiedi dwar il-kwistjoni.

Il-proċedimenti quddiem il-medjatur huma mingħajr ħlas u mhemmx bżonn li l-partijiet ikunu assistiti minn avukat, madankollu huwa dejjem irrakommandat li wieħed isaqsi għal għajnuna legali qabel ma jidħol f’dawn il-ftehimiet. Min-naħa l-oħra, il-proċedimenti quddiem il-qorti jinvolvu l-avukati u l-ispejjeż legali, sakemm il-partijiet ma jitolbux u ma jikkwalifikawx għall-għajnuna legali.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

It-talbiet jistgħu jsiru mill-kreditur, rappreżentant tiegħu jew minn kuratur tat-tfal. Il-manteniment tal-minuri jista’ jintalab minn persuna li għandha l-kura u l-kustodja ta’ dan il-minuri.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Permezz tal-Avviż Legali 396 tal-2003 (Leġislazzjoni Sussidjarja 12.19), il-qorti kompetenti sabiex tiddeċiedi dwar kwistjonijiet tal-familja hija l-Qorti Ċivili (is-Sezzjoni tal-Familja). B’hekk, hija l-Qorti Ċivili (is-Sezzjoni tal-Familja) li tiddeċiedi dwar l-ammont ta’ manteniment li jrid jitħallas (sakemm ma ntlaħaqx ftehim quddiem il-medjatur).

Jekk debitur jonqos milli jħallas il-manteniment, il-kreditur jista’ jagħmel ilment quddiem il-pulizija li tista’ tibda proċedimenti kriminali kif xieraq kontra d-debitur. Dawn il-proċedimenti għandhom jinfetħu quddiem il-Qorti tal-Maġistrati (Gudikatura Kriminali).

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Sabiex tinbeda kawża dwar il-manteniment minn pajjiż barrani permezz tal-applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 4/2009, wieħed għandu jikkuntattja l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta li mbagħad tibda l-proċess kif xieraq quddiem il-medjatur u quddiem il-Qorti Ċivili (Sezzjoni tal-Familja), jekk hija tqis li dan huwa meħtieġ.

L-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tassisti wkoll lill-kreditur biex jagħmel l-ilmenti relattivi mal-pulizija sabiex jinbdew il-proċedimenti kriminali jekk ikun hemm bżonn.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Skont ir-Regolament (KE) Nru 4/2009, il-proċedimenti relatati ma’ manteniment tat-tfal jinfetħu mingħajr spejjeż mill-Awtorità Ċentrali.

Fir-rigward ta’ manteniment li għandu x’jaqsmu ma’ manteniment tal-konjuġi, l-Awtorità Ċentrali tassisti l-konjuġi fi proċedimenti li huma mingħajr ħlas, bħalma huma l-medjazzjoni quddiem il-Qorti tal-Familja. Jekk il-medjazzjoni tfalli, il-kreditur ikunu meħtieġ li jfittex l-assistenza ta’ avukat privat li jgħin lir-rikorrent quddiem il-qrati Maltin. It-tariffi relatati mal-qrati u mal-avukati huma previsti fl-Iskeda A tal-Kodiċi tal-Organizzazzjoni u tal-Proċedura Ċivili (Kapitolu 12 tal-Liġijiet ta’ Malta). Jekk rikorrent għal sostenn ta’ konjuġi jikkwalifika għall-għajnuna legali, skont il-liġi Maltija, l-awtorità ċentrali għandha tgħin lil din il-persuna kif meħtieġ.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-kalkolu tal-ammont ta’ manteniment li jista' jingħata mill-qorti jvarja billi jiddependi fuq għadd ta’ kriterji. Minkejja l-fatt li mhemm ebda formula għall-kalkolu ta’ manteniment, il-Qorti Ċivili (Sezzjoni tal-Familja) tieħu kont tal-fatturi li ġejjin:

i. l-istandard ta’ għajxien tad-debitur u dak tal-kreditur u/jew it-tfal;

ii. jekk it-tifel jeħtieġ aktar flejjes addizzjonali minħabba diżabilità jew bżonn li jista’ jkollu; kif ukoll

iii. jekk id-debitur ikunx qiegħed jeżerċita' d-dritt tiegħu ta' aċċess għat-tfal.

Id-deċiżjoni tal-qorti tista’ tkun riveduta. Madankollu, huwa diffiċli li temenda deċiżjoni dwar il-manteniment li għandu jitħallas speċjalment jekk iċ-ċirkustanzi jibqgħu ma jinbidlux. Jekk ikun hemm bidla fiċ-ċirkustanzi (pereż. minorenni jeħtieġ aktar manteniment minħabba mard fit-tul jew ikun hemm bidla sinifikanti fil-pagi tad-debitur) il-qrati jistgħu jibdlu t-termini tal-manteniment.

Il-Qorti tal-Familja normalment tirrikjedi li l-ammont ta’ manteniment jiżdied kull sena skont ir-rata nazzjonali ta’ inflazzjoni. Bl-istess mod, klawsola għal żieda dovuta fil-manteniment minħabba r-rata ta’ inflazzjoni normalment hija inserita fl-arranġament ta' manteniment li ntlaħaq qbil dwaru matul il-proċess ta’ medjazzjoni.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment jista’ jitħallas direttament mid-debitur lill-kreditur permezz ta’ flus kontanti, ċekk jew trasferiment bankarju. Il-qorti tista’ tiddeċiedi li l-ammont dovut fil-manteniment għandu jitnaqqas mid-dħul tad-debituri u l-ammont imnaqqas jintbagħat direttament lill-kreditur. L-aħħar għażla ġeneralment iseħħ meta d-debitur jonqos ripetutament milli jħallas il-manteniment.

Jekk l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tintalab tibda proċedimenti f’isem il-kreditur, l-imsemmija awtorità tieħu passi sabiex tħeġġeġ lid-debitur jibgħat il-flus direttament lill-kreditur. Jekk id-debitur jirrifjuta li jħallas, il-kwistjoni għandha titressaq quddiem il-qorti.

F’dan il-każ, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta titlob lill-qorti biex toħroġ l-inġunzjoni meħtieġa sabiex il-kontijiet bankarji tad-debitur jiġu sekwestrati u l-flus jintbagħtu lill-kreditur.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

L-Awtorità Ċentrali tagħmel użu mir-rimedji kollha disponibbli skont il-liġi Maltija. B’mod partikolari, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta għandha l-ewwel tibgħat ittra li tiddikjara li sejrin jinbdew proċedimenti ġudizzjarji kontra t-tali persuna. Jekk il-persuna tikkontesta din l-ittra, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta titlob lill-kreditur jagħmel affidavit u l-kwistjoni tiġi rreferuta lill-pulizija Maltija sabiex tipproċedi kontra d-debitur skont id-dispożizzjonijiet tal-Kodiċi Kriminali.

Fejn ikun meħtieġ, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tgħin lill-applikant sabiex l-avukati mill-unità tal-għajnuna legali jew mill-Awtorità Ċentrali jibdew proċedimenti ċivili kontra d-debitur b’tali mod li jitħallsu l-arretrati. F’każ bħal dan, jekk id-debitur ikollu dħul tista’ ssir talba lill-qorti sabiex parti mid-dħul tiġi sekwestrata u trasferita direttament lill-kreditur. Jekk id-debitur għandu assi ta’ valur iżda ma għandu l-ebda dħul, il-qorti tista’ tillikwida l-assi u tordna lill-Awtorità Ċentrali sabiex tibgħat il-flus lill-kreditur.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Il-terminu preskritt għal azzjoni kriminali wara l-inadempjenza ta’ ħlas ta' manteniment huwa ta’ sitt (6) xhur. Azzjoni kriminali tfalli jekk id-debitur ikun naqas milli jagħmel ilment mal-pulizija fi żmien sitt xhur mill-jum li l-manteniment ikun sar dovut.

L-Artikolu 2156 tal-Kodiċi Ċivili jipprevedi li l-azzjonijiet għal ħlas ta’ manteniment huma preskritti wara perjodu ta’ ħames snin.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

L-Awtorità Ċentrali f’Malta tgħin lill-:

a. kredituri li jgħixu barra minn Malta, meta jkollhom bżonn li jħarrku lil debitur f’Malta, jiġifieri billi tfittex id-debitur u tiffaċilita l-proċedimenti kontra d-debitur (talbiet bħal dawn huma trattati bħala “kawżi li jkunu deħlin”);

b. kredituri li jgħixu f’Malta, meta huma jkollhom bżonn li jħarku debitur li jgħix barra minn Malta billi titlob lil Awtorità Ċentrali oħra sabiex tfittex u tħarrek id-debitur.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Le, dan mhuwiex possibbli.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jekk il-kreditur huwa residenti f’Malta u d-debitur jinsab fi Stat Membru ieħor, it-tali kreditur jista’ jitlob lill-Awtorità Ċentrali ta’ Malta biex taħdem mal-Awtorità Ċentrali f’dak l-Istat Membru l-ieħor sabiex jinsab id-debitur, jiġi kkuntattjat u infurmat dwar l-obbligu tiegħu li jħallas il-manteniment.

Jekk ma tingħatax deċiżjoni dwar l-ammont ta’ manteniment dovut, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta għandha tibqa' f'kuntatt mal-Awtorità Ċentrali fl-Istat Membru l-ieħor u tfittex l-għajnuna b’tali mod li l-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi ta’ dak l-Istat Membru jagħtu deċiżjoni li tistabbilixxi l-ammont ta’ manteniment li għandu jiġi riċevut mingħand id-debitur.

Sussegwentement, l-Awtorità Ċentrali ta' Malta għandha tikkomunika mal-Awtorità Ċentrali barranija sabiex tirċievi informazzjoni dwar l-aħjar modi possibbli sabiex jiġi żgurat li t-tali deċiżjoni ta' manteniment tiġi infurzata, sakemm id-debitur ma jikkoperax b’mod volontarju.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

L-Awtorità Ċentrali ta’ Malta għandha d-dettalji ta’ kuntatt tagħha ppubblikati fuq is-sit tal-web tal-Atlas Ġudizzjarju tal-UE.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

F’każijiet transfruntiera li jirrigwardaw il-manteniment, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tassisti lill-kreditur minn barra mill-pajjiż biex jiġi żgurat l-obbligu ta’ manteniment. F’dan il-każ, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tirrappreżenta lill-kreditur qabel l-awtoritajiet amministrattivi l-oħra kollha jew quddiem il-qrati skont iċ-ċirkustanzi tal-każ. L-Awtorità Ċentrali ta’ Malta teħtieġ il-mili tal-formolarji meħtieġa u tista' ukoll teħtieġ awtorizzazzjoni mingħand il-kreditur qabel ma tibda xi proċedimenti quddiem il-qorti.

Meta l-kreditur ikun qiegħed jipprova jirkupra mingħand id-debitur manteniment fil-forma ta’ manteniment tal-konjuġi, l-għajnuna legali mingħajr ħlas biex jiġi assistit tali kreditur quddiem il-qrati tista’ tingħata biss jekk tali kreditur jissodisfa l-istess kriterji għal għajnuna legali mingħajr ħlas kif mogħtija lil persuni residenti f’Malta.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Id-dettalji ta’ kuntatt tal-Awtorità Ċentrali ta’ Malta jistgħu jinstabu fuq l-Atlas Ġudizzjarju tal-UE. L-Awtorità Ċentrali twettaq il-funzjonijiet kif deskritti f’aktar dettall fid-Domanda 21, il-funzjonijiet (i) sa (j) li prinċipalment jikkonsistu f'li jiġi lokalizzat id-debitur, li jiġi żgurat li jkun hemm deċiżjoni ta' eżekuzzjoni kontra d-debitur (u jekk le, tassisti lill-kreditur biex jikseb deċiżjoni ta' eżekuzzjoni) u tassisti d-debitur fl-eżekuzzjoni ta’ tali deċiżjoni.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva, Malta hija marbuta bil-Protokoll tal-Aja tal-2007.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux applikabbli

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-Awtorità Ċentrali toffri gwida b’xejn għal persuni li jikkuntattjaw lill-Awtorità Ċentrali dwar il-każijiet transfruntiera ta’ manteniment. Meta t-talba ssir minn persuna li tgħix f’pajjiż barrani, l-Awtorità Ċentrali ta' Malta tiżgura li l-persuna tkun qegħda tiġi pprovduta bl-appoġġ individwali meħtieġ, skont in-natura tat-talba magħmula. B’mod partikolari jekk issir talba għal appoġġ personali, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tipprovdi lill-applikant b’pariri u gwida ġenerali.

F’każ li t-talba għall-manteniment tirrigwarda t-tfal, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tiżgura li l-proċedimenti legali kontra d-debitur jiġu mibdija mingħajr ebda spejjeż.

Meta l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tintalab minn kreditur li jgħix f’Malta sabiex tassistih fl-irkupru tal-manteniment minn pajjiż barrani, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tassisti lil dik il-persuna biex tressaq il-każ tagħha quddiem il-qrati u tibqa’ f’kuntatt mal-Awtorità Ċentrali barranija, dwar ir-riżultat tal-każ u biex tiddiskuti l-possibbiltà ta’ rkupru ta’ dan il-manteniment dovut.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-uffiċjali jiġu assenjati għal kull każ sabiex jiġi żgurat li l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tittrażmetti u tirċievi l-applikazzjonijiet, iżżomm f’kuntatt mad-debitur u l-kreditur u żżomm lill-Awtorità Ċentrali barranija aġġornata dwar l-iżviluppi f’kull każ. L-uffiċjal tal-każ ikun assistit minn avukati li jkollhom snin ta’ esperjenza fil-proċeduri tad-dritt tal-familja u tad-dritt amministrattiv.

F'każijiet li jkunu għaddejja, l-uffiċjal tal-każ jikkorrispondi direttament mal-persuna ta’ kuntatt f’Malta u l-Awtorità Ċentrali barranija. Normalment, il-komunikazzjoni tintbagħat permezz tal-posta elettronika u/jew permezz tal-posta normali. Madankollu, f’ċerti sitwazzjonijiet, it-telefonati jsiru lill-Awtorità Ċentrali barranija jew lill-persuna li qegħda titlob is-servizzi tal-Awtorità Ċentrali ta’ Malta. F’kawżi li jkunu deħlin, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tipprova żżomm il-klijent involut f’kull korrispondenza bejn l-Awtoritajiet Ċentrali.

Dawn li ġejjin huma wħud mill-miżuri meħuda fiċ-ċirkustanzi li ġejjin:

(a) meta ċ-ċirkustanzi jeħtieġu dan, l-għoti u l-iffaċilitar tal-għoti tal-għajnuna legali: jekk meħtieġ, l-Awtorità Ċentrali tista’ tqabbad avukat biex jirrappreżenta lill-klijent jew hija tista’ tordna li l-klijent ikun assistit minn avukati tal-unità tal-għajnuna legali jew avukati oħrajn, skont iċ-ċirkustanzi tal-każ.

(b) l-għajnuna biex jiġu lokalizzati d-debitur jew il-kreditur, b’mod partikolari skont l-Artikoli 61, 62 u 63 tar-Regolament: f’ċirkustanzi bħal dawn, l-Awtorità Ċentrali l-ewwel twettaq tiftix preliminari f’bażijiet tad-data pubbliċi għall-indirizzi reġistrati u l-informazzjoni ta’ kuntatt ta’ dak l-individwu. Fejn tingħata aktar informazzjoni lill-Awtorità Ċentrali ta’ Malta, it-tiftix għandu jsir b'dan il-mod u l-entitajiet governattivi oħra jiġu kkuntattjati biex jipprovdu informazzjoni dwar l-assi tad-debitur.

(ċ) l-għajnuna biex tinkiseb l-informazzjoni rilevanti dwar id-dħul u, jekk meħtieġ, iċ-ċirkustanzi finanzjarji oħra tad-debitur jew tal-kreditur, inkluż il-post fejn jinsabu l-assi, b'mod partikolari skont l-Artikoli 61, 62 u 63 tar-Regolament: l-Awtorità Ċentrali tikkuntattja l-uffiċċju nazzjonali għall-impjiegi u tiddetermina jekk it-tali persuna tkun attwalment impjegata jew le. Jekk tinfetaħ kawża quddiem il-qorti kontra d-debitur, l-Awtorità Ċentrali tissuġġerixxi sabiex l-avukat li jirrappreżenta lill-kreditur jitlob lill-qorti biex tħarrek lid-dipartimenti l-oħra tal-gvern bħad-Dipartiment tat-Taxxi Interni, l-Awtorità tat-Trasport u l-banek lokali jew kull entità rilevanti oħra, sabiex jagħtu x-xhieda tagħhom dwar id-dħul u l-assi tad-debitur;

(d) l-inkoraġġiment ta' soluzzjonijiet bonarji bl-għan li jsir ħlas volontarju tal-manteniment, meta jkun xieraq permezz ta’ medjazzjoni, konċiljazzjoni jew proċessi simili: qabel tibda kwalunkwe forma ta’ proċedimenti legali, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tikkuntattja lid-debitur u tinkoraġġixxi ftehim amikevoli, u tispjega għaliex dan huwa dejjem fl-aħjar interess ta’ dak li jkun. Madankollu, meta l-possibbiltajiet ta’ medjazzjoni jkunu għoljin, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tirreferi l-kwistjoni lill-medjaturi professjonali, madankollu jekk ma jkun hemm l-ebda prospett li l-partijiet isolvu t-tilwima b’mod amikevoli, allura jiġu istitwiti l-proċedimenti tal-qorti;

(e) l-iffaċilitar tal-eżekuzzjoni li għadha għaddejja ta’ deċiżjonijiet ta’ manteniment, inkluż l-arretrat kollha: l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tista’ tibda proċedimenti jew tissuġġerixxi li jinbdew proċedimenti ġudizzjarji kontra d-debitur individwali sabiex il-qorti tillikwida l-assi kollha tad-debitur jew tordna li tiġi ssekwestrata parti mis-salarju tiegħu;

(f) l-iffaċilitar tal-ġbir u t-trasferiment malajr ta’ pagamenti ta’ manteniment: l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tiftaħ proċedimenti fil-qrati u titlob lill-qorti sabiex tordna lid-debitur iħallas direttament lill-kreditur. Jekk id-debitur jonqos milli jagħmel it-tali pagamenti, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta, fil-każ ta’ manteniment tat-tfal, titlob lill-qrati sabiex tordna s-sekwestru tal-assi tad-debitur u r-rikavat tagħhom jingħata lill-kreditur. Fil-każ ta’ manteniment tal-konjuġi, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tassisti lill-applikant biex jirkuprah permezz ta’ avukati privati jew permezz tas-sistema tal-għajnuna legali;

(g) l-iffaċilitar tal-kisba ta’ evidenza dokumentata jew evidenza oħra, mingħajr preġudizzju għar-Regolament (KE) Nru 1206/2001: jekk id-dokumenti jew l-informazzjoni meħtieġa diġà ħarġet fil-pubbliku, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tiġbor dan it-tagħrif u tagħtiha lill-kreditur. Jekk l-informazzjoni ħarġet fil-pubbliku, issir talba speċjali lill-awtorità jew l-entità li jkollha t-tali informazzjoni. Jekk it-tali informazzjoni ma tistax tingħata, l-Awtorità Ċentrali tista’ titlob lill-qorti biex tordna li tingħata t-tali informazzjoni, skont iċ-ċirkustanzi tal-każ;

(h) il-provvista ta' assistenza biex tiġi stabbilita l-filjazzjoni, fejn meħtieġ, għall-irkupru tal-manteniment: l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tiggwida l-applikant fil-proċess legali biex tiġi stabbilita l-filjazzjoni u tipprovdi lill-applikant b’informazzjoni dwar is-servizzi privati meħtieġa għat-tali proċess, b’mod partikolari dawk li għandhom x’jaqsmu ma’ testijiet tad-DNA, fejn applikabbli;

Fejn meħtieġ, l-Awtorità Ċentrali tgħin lill-barrani/ja fil-ksib ta’ rappreżentant li jista' jidher f’Malta f’ismu jew f’isimha fuq l-att pubbliku kkonċernat. Alternattivament, il-kwistjoni ta’ filjazzjoni tista’ jkollha tiġi deċiża mill-qrati u għaldaqstant l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tara' li l-kwistjoni titressaq quddiem qorti sabiex din tal-aħħar tkun tista’ tiddeċiedi dwar il-kwistjoni;

(i) il-ftuħ u l-iffaċilitar tal-introduzzjoni ta' proċedimenti sabiex tinkiseb kull miżura proviżorja meħtieġa li tkun ta’ natura territorjali u li l-għan tagħha jkun li jiġi żgurat l-eżitu ta’ applikazzjoni ta’ manteniment pendenti: jekk l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tissuspetta li debitur qiegħed jieħu miżuri li jiggravaw il-pożizzjoni ekonomika tiegħu, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tara' li jinkisbu d-digrieti tal-qorti meħtieġa sabiex id-debitur ikun ipprojbit milli jnaqqar mill-patrimonju kontra l-interess tal-kreditur;

(j) l-iffaċilitar in-notifika ta’ dokumenti, mingħajr preġudizzju għar-Regolament (KE) Nru 1393/2007: fejn aktar informazzjoni dwar id-debitur hija meħtieġa u t-tali informazzjoni tista’ tiġi legalment miġbura u trażmessa minn kull persuna privata f’Malta, l-Awtorità Ċentrali ta' Malta tordna lill-persunal tagħha biex tiġbor din l-informazzjoni. It-tali informazzjoni tista’ tinġabar minn entitajiet pubbliċi jew privati.

Kull meta jkun meħtieġ, l-Awtorità Ċentrali ta’ Malta tikkollabora mal-aġenziji ta' oriġini u mal-aġenziji meħtieġa msemmija fir-Regolament (KE) Nru 1393/2007 sabiex jiġi żgurat li ċerti dokumenti jiġu debitament innotifikati.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

Jekk jogħġbok innota li l-verżjoni bil-lingwa oriġinali ta' din il-paġna ġiet emendata reċentement. Il-verżjoni tal-lingwa li qed tara bħalissa attwalment qed tiġi ppreparata mit-tradutturi tagħna.

Manteniment tal-familja - Olanda

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-manteniment huwa obbligu ta’ kontribuzzjoni għall-ispejjeż tal-ħajja tal-kreditur tal-manteniment. L-obbligu tal-ħlas tal-manteniment huwa dovut minħabba relazzjonijiet familjari u affinità, u rabta matrimonjali (preċedenti).

Min għandu jħallas il-manteniment lil min:

- il-ġenituri lit-tfal tagħhom

- it-tfal lill-ġenituri tagħhom

- konjuġi divorzjat lill-konjuġi l-ieħor (eks imsieħba reġistrati)

L-obbligu ta' manteniment li jeżisti bejn il-konjuġi fiż-żwieġ ikompli wara x-xoljiment taż-żwieġ. Il-qorti tista’, fis-sentenza ta’ divorzju jew f’sentenza aktar il-quddiem, tordna illi wieħed mill-eks konjuġi jħallas il-manteniment tal-eks konjuġi li ma għandux biżżejjed introjtu għall-għajxien tiegħu stess (u ma jistax, sa fejn jista’ jiġi raġonevolment mistenni, jikseb dawn il-mezzi) fuq talba ta’ dan tal-aħħar. Fl-għoti tal-manteniment, l-imħallef jieħu kont tal-bżonnijiet tal-eks konjuġi u l-mezzi (riżorsi finanzjarji) tal-eks konjuġi l-ieħor. Jista’ jkollhom rwol ukoll fatturi mhux finanzjarji, bħad-durata taż-żwieġ jew tal-koabitazzjoni. Jekk il-qorti ma tispeċifikax limitu taż-żmien għall-obbligu ta’ manteniment, l-obbligu jintemm awtomatikament wara 12-il sena. Dan il-perjodu jista’ jiġi estiż mill-qorti fuq talba tal-eks konjuġi li jitlob il-manteniment f’każjijiet fejn isib ruħu f’diffikultà finanzjarja partikolari. Wara żwieġ qasir (ta’ mhux aktar minn ħames snin), mingħajr tfal, id-durata tal-obbligu ta’ manteniment, normalment, ma jkunx itwal mid-durata taż-żwieġ innifsu.

Dan japplika wkoll fir-rigward tal-manteniment bejn il-partijiet fi sħubija rreġistrata.

L-eks konjuġi jistgħu jaslu għal ftehim rigward il-manteniment bejniethom mingħajr ma jmorru l-qorti. Dan il-ftehim normalment isir fil-kuntratt ta’ divorzju. Fil-prattika, dan il-kuntratt mbagħad jiġi kkonfermat mill-qorti fis-sentenza ta’ divorzju. Konferma ta’ dan it-tip tagħti lill-kreditur tal-manteniment aktar ċertezza tad-dritt.

Tipi oħra tal-obbligu ta' manteniment huma:

Konjuġi/sħab reġistrati

Il-konjuġi u l-isħab reġistrati it-tnejn iridu, ħlief f’ċirkostanzi ta' eċċezzjoni, jikkontribwixxu għall-ispejjeż tal-ħajja. Huma jistgħu jagħmlu ftehimiet oħra f’dan ir-rigward fi ftehimiet ta’ qabel iż-żwieġ jew ftehimiet dwar l-isħubija reġistrata.

Il-missier bijoloġiku/sieħeb fil-ħajja tal-omm

Hemm obbligu min-naħa tal-misser bijoloġiku tal-minuri biex jipprovdi l-manteniment għall-minuri mhux rikonoxxut minnu, sakemm il-minuri ma jkollux relazzjoni familjali legali miegħu jew ma xi raġel ieħor (fi kliem ieħor, sakemm ma jkunx hemm misseri li rrikonoxxihx legalment). L-istess obbligu japplika għas-sieħeb tal-omm li aċċetta att li seta’ wassal għall-prokreazzjoni tal-wild.

Il-kustodja konġunta

Il-persuna li mhix il-ġenitur legali li għandha l-kustodja tal-minuri flimkien mal-ġenitur propju għandha obbligu ta' manteniment lejn dak il-minuri. L-obbligu ta' manteniment jkompli sakemm il-minuri jagħlaq 21 sena meta tispiċċa l-kustodja konġunta minħabba li l-minuri jkun laħaq l-età maġġuri.

F’liema każijiet?

Ġeneralment, l-obbligu ta’ manteniment jeżisti biss jekk il-kreditur ta' manteniment ikun fil-bżonn. Persuna titqies li hija fil-b’onn jekk ma jkollhix biżżejjed introjtu biex tgħajjex lilha nfisha u ma jistax jiġi mistenni, safejn huwa raġonevoli, li tikseb il-mezzi għall-għajxien.

Eċċezzjoni

Eċċezzjoni għal din ir-regola hija fil-każ ta’ obbligi ta’ manteniment tal-ġenituri u tal-missierjiet bijoloġiċi lejn it-tfal tagħhom u lejn it-tfal adulti żgħar (sal-21 sena). F’dawn il-każijiet, l-obbligu ta' manteniment japplika anke jekk il-kreditur ma jkunx fil-bżonn.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

F’każ ta' tfal li għadhom taħt it-18-il sena (tfal minuri), il-ġenituri jridu jħallsu l-ispejjeż għall-kura u t-trobbija. Dan jikkonċerna l-ispejjeż tal-ħajja u spejjeż oħra għat-trobbija tat-tfal, bħal l-edukazzjoni u l-attivitajiet ta’ rikreazzjoni. Il-ġenituri għandhom l-obbligu jipprovdu għall-ispejjeż tal-kura u tat-trobbija skont il-mezzi rispettivi tagħhom. L-obbligu japplika anke jekk it-tfal għandhom il-mezzi tagħhom stess u/jew introjtu.

Fil-każ ta’ tfal ta’ 18, 19 u 20 sena (“l-adulti żgħar”), il-ġenituri huma responsabbli għall-ħlas tal-ispejjeż tal-ħajja u tal-edukazzjoni. L-ispejjeż tal-ħajja u tal-edukazzjoni jfissru l-istess bħal l-ispejjeż għall-kura u t-trobbija waqt it-tfulija. Dan l-obbligu ta' manteniment huwa indipendenti mill-bżonnijiet tal-kreditur tal-manteniment.

L-obbligu ta’ manteniment estiż jeżisti wkoll għal din il-kategorija ta’ tfal anke jekk ikollhom l-introjtu tagħhom stess minn impjieg jew kapital, jew jekk ikunu miżżewwġin. Kull introjtu li jkollu t-tifel madankollu jiddetermina kemm vera għandu bżonn manteniment mill-ġenituri tiegħu.

F’każ ta’ tfal ta’ 21 sena u aktar, il-ġenituri għandhom l-obbligu tal-manteniment biss jekk it-tfal ikunu fil-bżonn u ma jistgħux jieħdu ħsieb tagħhom infushom. Pereżempju, jekk it-tfal ikunu mentalment jew fiżikament diżabbli.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

L-ammont illi jrid iħallas id-debitur tal-manteniment jista’ jiġi stabbilit kemm mill-partijiet infushom u mniżżel fi ftehim jew inkella permezz ta’ deċiżjoni tal-qorti.

Fil-kuntest ta’ proċedimenti ta’ divorzju, il-qorti ta’ spiss tiġi mitluba tiddeċiedi dwar il-manteniment għal eks konjuġi jew għat-tfal.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Le: ir-rikors irid jiġi ppreżentat mill-avukat tal-kreditur tal-manteniment. Il-kredituri tal-manteniment ma jistgħux jippreżentaw rikors mingħajr avukat. Wild ta’ età minuri jiġi rappreżentat mir-rappreżentant legali tiegħu (normalment ġenitur).

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Hawnhekk issir distinzjoni bejn il-ġuriżdizzjoni internazzjonali (il-qorti Netherlandiża għandha ġuriżdizzjoni?) u l-ġuriżdizzjoni interna (liema qorti Netherlandiża għandha ġuriżdizzjoni?)

Il-ġuriżdizzjoni internazzjonali fl-Unjoni Ewropea

F’dak li għandu x’jaqsam mal-ġuriżdizzjoni internazzjonali tal-qorti Netherlandiża konċernata, fil-kuntest tal-Unjoni Ewropea japplika l’hekk imsejjaħ Regolament ‘Brussell I’. Dan ir-Regolament fih regoli dwar il-ġuriżdizzjoni tal-qrati fir-rigward tat-talbiet ta’ manteniment.

Skont l-Artikolu 2 tar-Regolament, debitur tal-manteniment (l-intimat) li jgħix fin-Netherlands jiġi msejjaħ biex jidher quddiem il-qorti Netherlandiża mill-kreditur tal-manteniment (ir-rikorrent).

Ir-Regolament ‘Brussell I’ fih ukoll regola alternattiva fir-rigward tal-obbligi ta’ manteniment. L-Artikolu 5(2) jispeċifika illi l-intimat li jgħix fit-territorju ta’ Stat Membru jista’ jiġi msejjaħ biex jidher fi Stat Membru ieħor:

• Quddiem il-qorti tal-post fejn il-persuna li għandha dritt għall-manteniment hija domiċiljata jew hija abitwalment residenti,
• jew, jekk hija rikjesta addizzjonali marbuta ma’ talba li tikkonċerna l-istatus ta’ persuni skont il-liġi tal-familja, jiġifieri l-imħallef tal-qorti li tisma’ d-divorzji, jew pereżempju l-imħallef li jiddeċiedi dwar il-filjazzjoni, quddiem il-qorti li għandha ġuriżdizzjoni fuq dawn il-kwistjonijiet, sakemm dik il-ġuriżdizzjoni hija bbażata biss fuq in-nazzjonalità ta’ waħda mill-partijiet.

Skont l-ewwel inċiż, kreditur tal-manteniment li jgħix fin-Netherlands jista’ jsejjaħ lid-debitur tal-manteniment li jgħix fi Franza, pereżempju, biex jidher quddiem il-qorti Netherlandiża, li għandha ġuriżdizzjoni internazzjonali skont l-Artikolu 5(2). Il-qorti tal-post ta' residenza tar-rikorrent għandha ġuriżdizzjoni.

Barra minn hekk, fir-rigward ta’ obbligi ta’ manteniment fi ħdan l-Unjoni Ewropea, ir-Regolament tal-Kunsill Nru 4/2009 tat-18 ta' Diċembru 2008 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment ilu fis-seħħ mit-18 ta’ Ġunju 2011.

Ir-regoli dwar il-ġurisdizzjoni fir-Regolament dwar il-Manteniment huma ġeneralment l-istess bħal dawk fir-Regolament Brussell I. Skont ir-regola ġenerali, il-qorti tal-post ta’ residenza abitwali tal-intimat jew tal-kreditur tal-manteniment għandha ġuriżdizzjoni għall-każijiet dwar il-manteniment. Meta’ mqabbel mar-Regolament Brussell I, għall-applikazzjoni tar-Regolament dwar il-Manteniment mhemmx bżonn illi r-residenza abitwali tal-intimat tkun fit-territorju ta’ Stat Membru.

Il-ġuriżdizzjoni internazzjonali barra l-Unjoni Ewropea

F’dak li għandu x’jaqsam mal-ġuriżdizzjoni internazzjonali tal-qorti Netherlandiża barra l-Unjoni Ewropea, japplika dan li ġej. Jekk l-intimat (il-kreditur jew id-debitur) jgħix barra l-Unjoni Ewropea, allura ma japplikax ir-Regolament Brussell I u l-qorti Netherlandiża tieħu l-ġurisdizzjoni tagħha mill-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili (Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering). Il-qorti Netherlandiża tad-divorzju mbagħad hija awtorizzata li tieħu miżuri provviżorji fir-rigward tad-divorzju jew dispożizzjonijiet anċillari bħal l-manteniment jew l-okkupazzjoni kontinwata tad-dar matrimonjali. Il-qorti Netherlandiża konsegwentament għandha ġuriżdizzjoni biex tiddeċiedi dwar rikors indipendenti għall-manteniment jekk ir-rikorrent jew waħda jew aktar mill-partijiet konċernati imniżżla fir-rikors jgħix/jgħixu fin-Netherlands jew, jekk il-każ ikun suffiċjentement marbuta mal-isfera legali tan-Netherlands, jekk ikunu għażlu l-qorti Netherlandiża jew jekk il-parti konċernata tidher matul il-kors tal-proċedimenti u ma tressaqx l-eċċezzjoni ta’ nuqqas ta’ ġuriżdizzjoni.

Ġuriżdizzjoni interna

F’dak li għandu x’jaqsam mal-ġuriżdizzjoni interna tal-qorti Netherlandiża, ir-regola rigward it-tip ta’ qorti (qorti tal-liġi, qorti tal-appell, il-Qorti Suprema tan-Netherlands) hija illi l-qorti għandha ġuriżdizzjoni f’kawżi ta’ manteniment. Liema qorti għandha ġuriżdizzjoni jiġi determinat mill-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili. Hija l-qorti tal-post ta’ residenza tar-rikorrent (wieħed mir-rikorrenti) jew waħda mil-partijiet konċernati mniżżla fir-rikors li għandha ġuriżdizzjoni jew, fin-nuqqas ta’ post ta’ residenza ta’ xi ħadd minn dawn il-partijiet, il-qorti tal-post tar-residenza attwali ta’ xi ħadd fosthom.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Talba biex jiġi stabbilt, jinbidel jew jiġi terminat il-manteniment trid tiġi preżentata minn avukat. L-avukat jirrapreżenta lill-parti rikjendenti matul is-seduta ta’ smigħ. L-ismijiet u l-indirizzi tal-avukati huma disponibbli fuq is-sit elettroniku tas- soċjetà nazzjonali tal-liġi.

Hemm ukoll is-Soċjetà tal-Avukati tal-Familja u l-Medjaturi fid-Divorzju, fejn il-membri tagħha huma speċjalizzati fid-divorzju u l-manteniment, fost affarijiet oħra. Huma speċjalizzati wkoll fil-medjazzjoni għad-divorzju u dak kollu li jġib miegħu.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Trid titħallas kontribuzzjoni għall-ispejjeż involuti fl-amministrazzjoni tal-ġustizzja. Din hija t-tariffa tar-reġistru tal-qorti. Bara minn hekk, ikun hemm ukoll it-tariffi tal-bailiff u tal-avukat.

Jekk il-litigant ma jistax iħallas l-ispejjeż (kollha) tal-avukat, huwa jista’, f’ċirkostanzi speċjali, jikkwalifika għall-għajnuna legali. Dan huwa magħruf bħala “każ ta’ għajnuna legali”. Il-gvern iħallas parti mill-ispejjeż u l-litigant iħallas “kontribuzzjoni personali”. Kemm tkun din il-”kontribuzzjoni personali” tiddependi mill-introjtu u l-mezzi finanzjarji tal-litigant. Il- Kunsill għall-Għajnuna Legali jipprovdi l-għajnuna legali. Il-litigant irid jippreżenta rikors għall-għajnuna legali lill-Kunsill fil-qasam ta’ ġuriżdizzjoni (il-ġuriżdizzjoni tal-qorti tal-appell) fejn ikun l-uffiċċju tal-avukat. Fil-prattika, ir-rikors ta’ spiss isir mill-avukat, jekk huwa jkun diġa’ ġie infurmat qabel ir-rikors għall-għajnuna legali.

Barra minn hekk, trid tiġi sottomessa wkoll “Dikjarazzjoni dwar l-Introjtu u l-Assi” (li tinkiseb mill-awtorità muniċipali tal-post ta’ residenza). Din id-dikjarazzjoni trid tintbagħat mar-rikors lill-Kunsill għall-Għajnuna Legali, li jinvestiga jekk il-litigant jikkwalifikax għall-għajnuna legali. Jekk jikkwalifika, tinħareġ prova ta’ intitolament għall-għajnuna legali. It-tariffa tar-reġistru tal-qorti wkoll tonqos għal dawn il-każijiet.

L-intitolament għall-għajnuna legali japplika wkoll f’każ ta’ tilwim transfruntier, jiġifieri jekk ir-rikorrent ma jgħix fin-Netherlands. Dan huwa previst fid-Direttiva dwar l-Għajnuna Legali Transfruntiera Ewropea. L-għajnuna legali tista’ tintalab, permezz tal-Artikoli 23A sa 23K tal-Att dwar l-Għajnuna Legali (Wet op de rechtsbijstand), permezz tal-Kunsill għall-Għajnuna Legali fl-Aja, bl-użu tal-formola standard li takkumpanja lid-Direttiva, li hija identika fl-Istati Membri kollha.

Jekk ikun meħtieġ, il-Kunsill għall-Għajnuna Legali jista’ jgħin fl-għażla ta’ avukat. L-indirizz tal-Kunsill huwa disponibbli fit-tweġiba mogħtija għall-mistoqsija 14.2.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Fid-deċiżjoni tagħha, l-qorti tieħu in konsiderazzjoni l-bżonnijiet tal-persuna li qed titlob jew tirċievi l-manteniment u l-mezzi (riżorsi finanzjarji) tal-persuna li trid tħallas jew li qed tħallas il-manteniment. Il-bżonnijet u l-mezzi huma kunċetti relattivi. Il-qorti għandha ċerta libertà biex tiddeċiedi skont iċ-ċirkostanzi tal-każ individwali. Il-ġudikatura żviluppat linji gwida (l’hekk imsejjħa standards Trema) għalkemm dawn ma jorbtux lill-qorti.

L-introjtu u l-infiq li ġej għandu piż importanti fid-deċiżjoni tal-qorti:

• introjtu mill-impjieg
• introjtu mill-impjieg anċillari
• għotjiet għall-istudju
• benefiċċji
• pensjoni
• introjtu mil-lokazzjoni/sullokazzjoni
• interessi u introjtu ieħor mill-assi
• kontribuzzjonijiet lill-unitajiet domestiċi ta’ oħrajn li magħhom tinqasam ir-responsabbiltà ta' unità domestika konġunta
• possibiltajiet eżistenti biex jiżdied l-introjtu (kapaċita’ ta’ qligħ)
• dikjarazzjoni tal-assi
• pagament tal-kera
• pagamenti tas-self u l-interessi kif ukoll ta’ spejjeż fissi. Il-parti tas-self li għadu ma tħallasx wkoll irid jitniżżel hawn.
• polza tal-assigurazzjoni
• spejjeż ta’ vjaġġar regolari neċessarju
• obbligi finanzjarji lejn oħrajn
• l-ispejjeż ta’ kura medika speċjali għall-kreditur tal-manteniment u/jew il-membri tal-familja tiegħu
• l-ispejjeż relatati mal-produzzjoni tal-introjtu
• xi dikjarazzjoni tad-dejn

L-indiċjar statutorju

Kull sena, il-Ministru għall-Ġustizzja jiffissa l-perċentwal li bih l-ammont ta’ manteniment mogħti mill-qorti jew kontribuzzjoni mogħtija bi ftehim jiżdied bil-liġi. Fil-kalkolu ta’ din iż-żieda perċentwali, il-Ministru jieħu in kunsiderazzjoni x-xejriet fis-salarju fil-komunità tan-negozju u l-gvern u x-xejriet fis-salarji f’setturi oħra. Din il-perċentwali tiġi ppubblikata fil-Staatscourant [il-Gazzetta tal-Gvern tan-Netherlands].

Hemm numru ta’ eċċezzjonijeit għal dan l-aġġustament awtomatiku tal-manteniment. Il-partijiet kif ukoll il-qorti jistgħu jiddeċiedu li jeskludu l-indiċjar statutorju jew jistabbilixxu metodu alternattiv għall-indiċjar.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment għall-eks konjuġi jitħallas direttament lill-kreditur tal-manteniment. Il-pagamenti tal-manteniment stabbilit mill-qorti għat-tfal jitħallas direttament lill-ġenitur (jew kuratur) li qed jieħu ħsiebhom.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk l-obbligu tal-manteniment ġie deċiż minn sentenza tal-qorti u d-debitur tal-manteniment mhux qed iħallas il-manteniment tat-tfal jew tal-eks konjuġi/sieħeb, l-adempjenza tista’ tiġi eżegwita mill- Uffiċju Nazzjonali għall-Irkupru tal-Pagamenti tal-Manteniment (LBIO) f’Rotterdam. L-adempjenza tista’ ssir ukoll minn bailiff. Jekk ma jkunx hemm sentenza tal-qorti, il-każ irid jitressaq il-qorti. Irid jissejjaħ ukoll avukat għal dan il-għan.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

F’każ ta’ sekwestru fuq il-benefiċċji u l-pagi, il-livell limitu għall-eżenzjoni mis-sekwestru jrid jiġi kkunsidrat. Il-preskrizzjoni għall-manteniment li jitħallas kull xahar hija ta’ ħames snin. Jekk ikun hemm sentenza tal-qorti fejn jiġu mniżżla l-arretrati tal-ħlas, jiġifieri jekk fil-fatt hemmx stabbilit ammont fiss, il-preskrizzjoni hija ta’ 20 sena. Sabiex talba ma tispiċċax preskritta, trid tiġi sospiża l-preskrizzjoni.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Fil-każ ta’ arretrati fil-pagamenti tal-manteniment tat-tfal u/jew tal-eks konjuġi/sieħeb, din l-awtorità hija l- Uffiċċju Nazzjonali għall-Irkupru tal-Pagamenti ta’ Manteniment (LBIO).
IL-LBIO jrid ikun awtorizzat għal dan il-għan mill-kreditur tal-manteniment. Il-LBIO jista’, jekk ikun meħtieġ, jipproċedi għall-irkupru permezz tal-eżekuzzjoni. Il-LBIO jista’, pereżempju, jissekwestra s-salarju, il-benefiċċji jew il-propjetà mobbli jew immobbli tad-debitur tal-manteniment.

Is-servizzi tal-LBIO huma mingħajr ħlas għall-kreditur tal-manteniment jekk iż-żewġ partijiet huma residenti fin-Netherlands. Kif tasal talba għall-irkupru, l-ewwel isir tentattiv biex jiġi evitat l-irkupru bl-ispejjez permezz ta’ medjazzjoni qasira u/jew spjegazzjoni. Dan ikun ta’ suċċess għal kważi tliet kwarti tal-każijiet. Madankollu, meta’ l-LBIO jieħu ħsieb l-irkupru, id-debitur tal-manteniment iħallas l-ispejjeż għall-irkupru tal-LBIO. L-LBIO iżomm ħlas addizzjonali għall-irkupru. Dan il-ħlas addizzjonali jammonta għal 15% tal-ammonti annwali dovuti u l-arretrati tal-manteniment. L-ispejjeż tal-manteniment wkoll jiġu mħallsa mid-debitur tal-manteniment.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Minkejja l-fatt illi l-LBIO huwa istituzzjoni tal-gvern, ma jsirux pagamenti ta’ manteniment bil-quddiem. Il-gvern jista’ jagħmel dan fil-każ ta’ manteniment tat-tfal jew għajnuna legali.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

L-LBIO għandha wkoll dmirjiet fil-qasam tal-irkupru internazzjonali tal-manteniment. Dawn id-dmirijiet ġejjin minn regolamenti u konvenzjonijiet li tagħhom hija parti n-Netherlands.

In-Netherlands hija parti għall-Konvenzjoni tal-NU dwar l-irkupru internazzjonali tal-manteniment, New York, 20 ta’ Ġunju 1956. Din hija konvenzjoni bbażata fuq l-assistenza legali reċiproka, bl-għan illi jiġi ffaċilitat l-irkupru tal-manteniment f’każijiet internazzjonali. Għal dan il-għan, il-Konvenzjoni stabbilit sistema ta’ istituzzjoni riċeventi u trażmittenti, li jassistu lill-kreditur tal-manteniment fl-eżekuzzjoni ta’ talbiet għall-manteniment. L-LBIO hija l-istituzzjoni riċeventi u trażmittenti għan-Netherlands.

Kull min jgħix in-Netherlands u jsib ruħu f’diffikultà minħabba l-irkupru tal-manteniment mingħand debitur tal-manteniment li jgħix barra n-Netherlands (jiġifieri f’pajjiż li huwa parti għall-Konvenzjoni ta’ New York) jista’ jinvoka l-Konvenzjoni ta’ New York. Il-Konvenzjoni hija marbuta mal-manteniment tat-tfal kif ukoll mal-manteniment tal-konjuġi.

Mill-1 ta’ Awwissu 2004, il-Konvenzjoni tat-23 ta’ Novembru 2007 dwar l-Irkupru Internazzjonali tal-Manteniment għat-Tfal u Forom Oħra ta' Manteniment tal-Familja daħħlet fis-seħħ bejn l-Unjoni Ewropea (minbarra d-Danimarka) u Stati kontraenti oħra. Minbarra l-Istati Membri tal-UE, il-Konvenzjoni hija fis-seħħ ukoll fl-Albanija, il-Bożnija-Ħerzegovina, in-Norveġja u l-Ukrajna. Rigward ir-relazzjonijiet bejn l-Istati Membri tal-UE, jieħu preċedenza r-Regolament dwar il-Manteniment (ir-Regolament (KE) Nru 4/2009).

Il-Konvenzjoni tal-Aja dwar il-Manteniment tapplika għat-tfal taħt il-21 sena. Tista’ tiġi estiża biex tkopri l-membri tal-familja jekk iż-żewġ stati kontraenti involuti jadottaw dikjarazzjoni għal dan il-għan.

Sabiex wieħed jagħmel użu mis-servizzi tal-LBIO, trid tiġi sottomessa l-formola ta’ applikazzjoni "irkupru internazzjonali tal-manteniment’ Din il-formola tista’ titniżżel mis-sit elettroniku tal- LBIO.

L-attivitajiet immexxija mil-LBIO u l-istituzzjonijiet barranin infushom fil-kuntest tal-Konvenzjoni ta’ New York u t-Trattat mal-Istati Uniti fil-prinċipju huma mingħajr ħlas. Madankollu jistgħu jqumu spejjeż marbuta mal-proċedimenti legali barra l-pajjiż jew mal-irkupru tal-manteniment.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

F’każ ta’ manteniment tat-tfal jew tal-konjuġi/sieħeb:

Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO)

Postbus 8901
3009 AX Rotterdam

F’każ ta’ għajnuna legali:

Raad voor Rechtsbijstand,

Postbus 450,

2501 CL The Hague

Numru tat-telefown: +31703701414

F’każ ta’ għajnuna legali għal każijiet transfruntiera:

Raad voor Rechtsbijstand

Regiokantoor Den Haag

attn. Jan Ouwehand

Laan van Meerdervoort 51B

2517 AE The Hague

Tel: 0031(0)88 787 1320

Posta elettronika: j.ouwehand@rvr.org

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Il-LBIO jirkupra wkoll il-manteniment fuq talba tal-kredituri tal-manteniment li jgħixu barra l-pajjiż mingħand debituri tal-manteniment li jgħixu ġewwa n-Netherlands. Jekk il-kreditur tal-manteniment li qiegħed fi Stat Membru ieħor jixtieq jitlob għall-manteniment mingħand debitur tal-manteniment li jgħix in-Netherlands, huwa jista’ jinvoka s-sistema tal-Konvenzjoni. Huwa mbagħad irid jmur għand l-istituzzjoni trażmittenti f’pajjiżu stess, li mbagħad tikkuntattja lill-istituzzjoni riċeventi fin-Netherlands (l-LBIO). L-istituzzjoni riċeventi wara tieħu l-passi neċessarji biex tirkupra l-manteniment.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Għad-dettalji ta’ kuntatt, ara t-tweġiba għall-mistoqsija 14.2

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux applikabbli.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Trid titħallas kontribuzzjoni għall-ispejjeż involuti fl-amministrazzjoni tal-ġustizzja għall-proċedimenti l-qorti. Din hija t-tariffa tar-reġistru tal-qorti. Bara minn hekk, ikun hemm ukoll it-tariffi tal-bailiff u tal-avukat. Jekk il-litigant ma jistax iħallas l-ispejjeż (kollha) tal-avukat, huwa jista’, f’ċirkostanzi speċjali, jikkwalifika għall-għajnuna legali. Dan huwa magħruf bħala “każ ta’ għajnuna legali”. Il-gvern iħallas parti mill-ispejjeż u l-litigant iħallas “kontribuzzjoni personali”. Kemm tkun din il-”kontribuzzjoni personali” tiddependi mill-introjtu u l-mezzi finanzjarji tal-litigant.

Il-Kunsill għall-Għajnuna Legali jipprovdi l-għajnuna legali. Il-litigant irid jippreżenta rikors għall-għajnuna legali lill-Kunsill fil-qasam ta’ ġuriżdizzjoni (il-ġuriżdizzjoni tal-qorti tal-appell) fejn ikun l-uffiċċju tal-avukat. Fil-prattika, ir-rikors ta’ spiss isir mill-avukat, jekk huwa jkun diġa’ ġie infurmat qabel ir-rikors għall-għajnuna legali. Barra minn hekk, trid tiġi sottomessa wkoll “Dikjarazzjoni dwar l-Introjtu u l-Assi” (li tinkiseb mill-awtorità muniċipali tal-post ta’ residenza). Din id-dikjarazzjoni trid tintbagħat mar-rikors lill-Kunsill għall-Għajnuna Legali, li jinvestiga jekk il-litigant jikkwalifikax għall-għajnuna legali. Jekk jikkwalifika, tinħareġ prova ta’ intitolament għall-għajnuna legali. It-tariffa tar-reġistru tal-qorti wkoll tonqos għal dawn il-każijiet. L-intitolament għall-għajnuna legali japplika wkoll f’każ ta’ tilwim transfruntier, jiġifieri jekk ir-rikorrent ma jgħix in-Netherlands. Dan huwa previst fid-Direttiva Ewropea għall-Għajnuna Legali Transfruntiera. L-għajnuna legali tista’ tintalab, permezz tal-Artikoli 23A sa 23K tal-Att dwar l-Għajnuna Legali, permezz tal-Kunsill għall-Għajnuna Legali fl-Aja, bl-użu tal-formola standard li takkumpanja lid-Direttiva, li hija identika fl-Istati Membri kollha. Jekk ikun meħtieġ, il-Kunsill għall-Għajnuna Legali jista’ jgħin fl-għażla ta’ avukat.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ma saru l-ebda emendi skont l-Artikolu 51 tar-Regolament.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi? Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-manteniment iservi biex ikopri l-ħtiġijiet kollha xierqa, jiġifieri dawk meħtieġa u tas-soltu, filwaqt li jitqiesu ċ-ċirkostanzi li japplikaw f’kull każ. Dan ikopri, b’mod partikolari, l-ikel, l-ilbies, l-akkomodazzjoni (inklużi t-tisħin u l-elettriċità), il-kura medika u l-iġjene, il-ħlas ta’ kontribuzzjonijiet addizzjonali għas-sigurtà soċjali, l-attivitajiet rikreattivi u ta’ divertiment, il-kultura u l-isports, il-komunikazzjoni u l-media tal-massa (it-telefown, ir-radju, it-TV, l-internet) u l-edukazzjoni u t-taħriġ. Il-manteniment ma jinkludix kontribuzzjonijiet għall-akkumulazzjoni tal-ġid jew għal skemi privati tal-pensjoni.

Obbligu ta’ manteniment huwa l-obbligu li jitħallas il-manteniment kif xieraq. L-ammont ta’ manteniment pagabbli jiddependi fuq il-ħtiġijiet speċifiċi tal-persuna intitolata għall-manteniment, kif ukoll fuq il-kapaċità tal-persuna obbligata li tħallas il-manteniment.

Il-manteniment irid jitħallas:

• mill-ġenituri lil uliedhom u lin-neputijiet;
• mill-ulied lill-ġenituri u lin-nanniet tagħhom; u
• mill-konjuġi u mis-sħab reġistrati lil xulxin.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Ma hemm l-ebda limitu ta’ età. It-tfal huma intitolati għall-manteniment sakemm ikunu kapaċi jmantnu lilhom infushom.

Id-differenzi ewlenin bejn l-intitolament ta’ minuri u adult għall-manteniment jeżistu f’termini tal-eżekuzzjoni legali tiegħu.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

It-talbiet għal manteniment iridu jiġu asseriti permezz ta’ proċediment ġuridiku.

Il-konjuġi u s-sħab reġistrati jridu jasserixxu t-talbiet tagħhom permezz ta’ azzjoni legali fi proċedimenti ċivili kontenzjużi. Il-qorti – fil-prattika, imħallef – tiddeċiedi l-kawża permezz ta’ sentenza wara proċedura ta’ kumpilazzjoni ta’ xhieda. Barra minn hekk, il-konjuġi u s-sħab reġistrati jistgħu jitolbu inġunzjoni interim li tikkonċerna l-ħlas provviżorju tal-manteniment b’rabta ma’ proċedimenti ta’ manteniment jew ta’ divorzju/xoljiment. F’dawn il-każijiet, il-qorti tiddeċiedi wara proċedura ta’ attestazzjoni.

Il-manteniment tat-tfal irid jintalab fi proċedimenti mhux kontenzjużi. Dan japplika wkoll fil-każ ta’ tfal li jkollhom aktar mill-età maġġuri. Il-Qorti tat-Tutela (Pflegschaftsgericht) – fil-prattika, Rechtspfleger (uffiċjal għoli tal-organizzazzjoni ġudizzjarja Awstrijaka b’awtorità li jaqta’ s-sentenzi), tiddeċiedi permezz ta’ deċiżjoni wara proċedura għall-kumpilazzjoni ta’ xhieda. Barra minn hekk, wild jista’ jitlob inġunzjoni interim dwar il-ħlas provviżorju tal-manteniment b’rabta ma’ proċedimenti ta’ manteniment; il-qorti tiddeċiedi dwar il-kwistjoni wara proċedura ta’ attestazzjoni. Il-minorenni jistgħu jitolbu l-ħlas provviżorju tal-manteniment irrispettivament mill-proċedimenti ta’ manteniment.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Rikors għad-determinazzjoni jew l-eżekuzzjoni ta’ manteniment għal minorenni jista’ jsir mir-rappreżentant legali, jiġifieri mill-persuna li jkollha l-kustodja tat-tfal. Bil-kunsens ta’ din il-persuna, is-servizz soċjali tat-tfal u ż-żgħażagħ (Kinder- und Jugendhilfeträger) jista’ jaġixxi wkoll bħala r-rappreżentant tat-tfal.

Fil-każijiet l-oħrajn kollha, ir-rikorrenti jistgħu jiġu rrappreżentati biss minn persuna li jkollha l-prokura jew minn rappreżentant legali speċjali (Erwachsenenvertreter).

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-ġuriżdizzjoni f’materji ta’ manteniment hija definita bil-liġi.

Skont l-Artikolu 114 tal-Att dwar il-Ġuriżdizzjoni tal-Qrati (Jurisdiktionsnorm – JN), il-Qorti tat-Tutela hija wkoll kompetenti f’deċiżjonijiet dwar it-talbiet għal manteniment legali tal-minorenni. It-talbiet għal manteniment legali ta’ qraba axxendenti jew dixxendenti oħra huma fil-kompetenza tal-qorti li fiż-żona ta’ ġuriżdizzjoni tagħha jinsab il-post ġenerali ta’ ġuriżdizzjoni għat-tilwim tal-persuna intitolata. Dan jiddependi fuq il-post fejn il-persuna tkun domiċiljata jew residenti abitwali.

Skont l-Artikolu 76a tal-JN, il-qorti kompetenti għal kwistjonijiet relatati mal-manteniment ta’ konjuġi jew ta’ sħab reġistrati hija l-qorti li fiha jkunu pendenti l-proċedimenti ta’ divorzju jew ta’ xoljiment. Jekk ma jkun hemm l-ebda proċedimenti pendenti, il-qorti kompetenti tiddependi fuq il-post ġenerali tal-ġuriżdizzjoni tal-intimat (l-Artikoli minn 65 sa 71 tal-JN).

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Il-manteniment tat-tfal: il-partijiet ma għandhomx bżonn ikunu rappreżentati fil-prim’istanza. Madankollu, jekk jixtiequ li jkunu rappreżentati, u l-kawża tkun tinvolvi flus jew valur fi flus li jaqbeż il-EUR 5 000, dan jista’ jsir biss minn avukat (rekwiżit relattiv ta’ konsulent legali, l-Artikolu 101(1) tal-Att dwar il-Proċedimenti Mhux Kontenzjużi (Außerstreitgesetz – AußStrG)). Fil-każ ta’ proċedimenti ta’ appell, japplika r-rekwiżit assolut ta’ konsulent legali.

Il-manteniment tal-konjuġi jew tas-sħab reġistrati: il-partijiet ma għandhomx bżonn ikunu rappreżentati fil-prim’istanza. Madankollu, jekk jixtiequ li jkunu rappreżentati, u l-kawża tkun tinvolvi flus jew valur fi flus li jaqbeż il-EUR 5 000, dan jista’ jsir biss minn avukat (rekwiżit relattiv ta’ konsulent legali, l-Artikolu 29(1) tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili (Zivilprozessordnung – ZPO)). Fil-każ ta’ proċedimenti ta’ appell, japplika rekwiżit assolut ta’ konsulent legali.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

It-tariffi pagabbli għat-tressiq ta’ kawża dwar il-manteniment quddiem il-Qorti jvarjaw skont il-valur tal-manteniment li jingħata. Għalhekk, għal talbiet ta’ manteniment mogħtija fil-passat, il-bażi tal-valutazzjoni hija l-ammont mogħti. Meta l-kawża tkun tikkonċerna manteniment futur, l-ammont li jrid jintuża bħala l-bażi tal-valutazzjoni huwa l-ammont annwali tal-manteniment mmultiplikat għal darba. Jekk il-manteniment jingħata għal perjodu ta’ inqas minn sena, l-ammont totali jrid jittieħed bħala l-bażi tal-valutazzjoni (in-nota 1 tal-Punt ta’ Tariffa 7 tal-Att dwar it-Tariffi tal-Qorti (Gerichtsgebührengesetz – GGG) għall-proċedimenti tal-manteniment tat-tfal; l-Artikolu 15(5) tal-GGG għall-proċedimenti li jikkonċernaw il-manteniment għall-konjuġi jew għas-sħab reġistrati).

Rigward l-ammont effettiv tat-tariffa, issir distinzjoni bejn il-manteniment tat-tfal fi proċedimenti mhux kontenzjużi u l-kawżi li jikkonċernaw il-manteniment għall-konjuġi jew għas-sħab reġistrati.

Għall-kawżi li jikkonċernaw il-manteniment tat-tfal, ir-rikorrenti li jkunu minorenni (taħt it-18-il sena) ma għandhomx għalfejn iħallsu t-tariffi.

Għar-rikorrenti adulti, it-tariffa b’rata fissa għad-deċiżjonijiet u s-soluzzjonijiet dwar talbiet għal manteniment hija ta’ 0.5 % tal-valur tat-talba għal manteniment mogħtija (Punt ta’ Tariffa 7 tal-GGG). It-tariffa hija pagabbli mid-debitur tal-manteniment (jiġifieri l-persuna li għandha tħallas il-manteniment). Jekk rikors ġdid jirriżulta fiż-żieda tal-ammont tal-manteniment li kien diġà ngħata permezz ta’ sentenza finali jew soluzzjoni, id-differenza bejn l-ammont mogħti u l-ammont pagabbli qabel għandu jiġi kkunsidrat bħala l-bażi tal-valutazzjoni.

Pereżempju: jekk jingħata ħlas futur fix-xahar ta’ manteniment fl-ammont ta’ EUR 250.

It-tariffa b’rata fissa hija ta’ EUR 15.00 (EUR 250 × 12 × 0.05).

Jekk persuna adulta li trid tħallas manteniment titlob tnaqqis fl-ammont tal-manteniment, it-tariffa b’rata fissa tkun ta’ EUR 15.00. Din it-tariffa tiġi rrinunzjata jekk ir-rikorrent jirbaħ it-talba kollha tiegħu għal tnaqqis fl-ammont ta’ manteniment pagabbli (in-nota 3 tal-Punt ta’ Tariffa 7 tal-GGG).

Il-Punt ta’ Tariffa 1 tal-GGG trid tiġi applikata fi proċedimenti li jikkonċernaw il-manteniment ta’ konjuġi jew sieħeb/sieħba reġistrat/a. It-tariffa b’rata fissa titħallas biss għall-ilment – bħala l-att promotur – u din titħallas fuq skala progressiva skont il-bażi tal-valutazzjoni. Bħala spjegazzjoni ta’ dan il-punt, hawn taħt issib it-tariffi applikabbli skont il-Punt ta’ Tariffa 1 tal-GGG (sal-4 ta’ Mejju 2023):

Valur tat-talba inkwistjoni – tariffa applikabbli:

Sa EUR 150 inklużi – EUR 25

’Il fuq minn EUR 150 sa EUR 300 inklużi – EUR 48

’Il fuq minn EUR 300 sa EUR 700 inklużi – EUR 68

’Il fuq minn EUR 700 sa EUR 2 000 inklużi – EUR 114

’Il fuq minn EUR 2 000 sa EUR 3 500 inklużi – EUR 182

’Il fuq minn EUR 3 500 sa EUR 7 000 inklużi – EUR 335

’Il fuq minn EUR 7 000 sa EUR 35 000 inklużi – EUR 792

’Il fuq minn EUR 35 000 sa EUR 70 000 inklużi – EUR 1 556

Fi proċedimenti ċivili, skont l-Artikoli minn 63 sa 73 taż-ZPO, l-għajnuna legali trid tingħata meta tintalab minn parti li ma tkunx tista’ tħallas l-ispejjeż għat-twettiq tal-proċedimenti mingħajr riskju għar-riżorsi meħtieġa għas-sussistenza tagħha. Skont l-Artikolu 7(1) tal-AußStrG, dawn id-dispożizzjonijiet iridu jiġu applikati mutatis mutandis fi proċedimenti mhux kontenzjużi (bħal fi proċedimenti li jikkonċernaw il-manteniment tat-tfal).

Ir-riżorsi meħtieġa għas-sussistenza huma stabbiliti, f’termini astratti, f’livell bejn l-introjtu medju statistiku ta’ impjegat u l-livell minimu ta’ sussistenza. Dan l-ammont jitqies li jkun f’riskju jekk il-parti u l-membri tal-familja tagħha intitolati għall-manteniment lanqas biss ma jkunu jistgħu jgħixu ħajja modesta, waqt li jitqiesu kwalunkwe assi utilizzabbli jew il-possibbiltà ta’ tfaddil matul proċedimenti twal. Tista’ tingħata wkoll għajnuna legali parzjali.

L-għajnuna legali għandha tingħata biss meta l-azzjoni legali jew id-difiża intiża ma tidhirx li tkun frivola jew inutli b’mod evidenti. In-nazzjonalità tal-parti hija irrelevanti f’dan ir-rigward.

L-għajnuna legali tinkludi b’mod partikolari eżenzjoni provviżorja mill-ħlas tat-tariffi tal-qorti u tat-tariffi għax-xhieda, l-esperti u l-interpreti, kif ukoll il-ħlas tal-ispejjeż tal-ivvjaġġar tal-partijiet meta dawn ikollhom jidhru personalment. Jekk il-liġi tkun tirrikjedi rappreżentanza minn avukat (eżempju fl-appelli) jew jekk titqies li tkun meħtieġa fiċ-ċirkostanzi partikolari tal-kawża, għandu jinħatar avukat Awstrijak provviżorjament mingħajr ebda spiża għall-parti. Ix-xogħol tal-avukat jinkludi wkoll il-parir prekontenzjuż rigward soluzzjoni ekstraġudizzjarja.

L-Artikolu 71 taż-ZPO jipprevedi li l-partijiet mogħtija għajnuna legali jridu jkunu obbligati jħallsu lura parti mill-ammonti jew l-ammonti kollha li kienu provviżorjament eżenti minnhom u li jkunu għadhom ma tħallsux lura, kif ukoll li jħallsu t-tariffi pagabbli skont l-iskala tas-salarji lill-avukat assenjat lilhom sakemm u hekk kif ikunu jistgħu jagħmlu dan mingħajr riskju għar-riżorsi meħtieġa għas-sussistenza tagħhom. Wara perjodu ta’ tliet snin wara l-konklużjoni tal-proċedimenti, l-obbligu tal-ħlas lura ma jistax jibqa’ jiġi impost. Il-qorti tista’ titlob lill-parti tipprovdi, f’perjodu ta’ żmien xieraq stipulat mill-qorti, sommarju ġdid tal-assi, inkluża evidenza dokumentata raġonevoli, sabiex tivverifika li l-prekondizzjonijiet għall-ħlas lura jkunu ssodisfati.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-qorti tiddetermina l-manteniment bħala benefiċċju monetarju. Il-ġenitur li jmexxi l-unità domestika fejn jieħu ħsieb it-tfal jikkontribwixxi għall-manteniment tat-tfal billi jagħmel dan. Il-ġenitur l-ieħor huwa obbligat iħallas il-manteniment.

L-ammont ta’ manteniment li għandu jitħallas għat-tfal jiddependi fuq il-kapaċità tal-ġenitur li jikkontribwixxi u fuq il-ħtiġijiet tat-tfal u jiġi ddeterminat fuq bażi ta’ każ b’każ. Skont il-metodu ta’ perċentwal żviluppat fil-ġurisprudenza bħala gwida, id-debitur tal-manteniment irid iħallas ċertu perċentwal mill-introjtu (nett) tiegħu fix-xahar:

• 16 % għat-tfal taħt is-6 snin;
• 18 % għat-tfal bejn is-6 snin u l-10 snin;
• 20 % għat-tfal bejn 10 snin u 15-il sena; u
• 22 % għat-tfal akbar minn 15-il sena.

Jekk persuna tkun obbligata tħallas il-manteniment għal ħafna tfal, dan jitqies billi jitnaqqsu l-perċentwali skont il-każ. Il-punti perċentwali li jridu jitnaqqsu f’każ li jkunu kkonċernati aktar minn wild wieħed huma ta’ punt perċentwali wieħed għal kull wild addizzjonali taħt l-10 snin, żewġ punti perċentwali għal kull wild addizzjonali ta’ aktar minn 10 snin u minn żero sa tliet punti perċentwali għal konjuġi intitolat għall-manteniment, skont l-introjtu tal-konjuġi nnifsu.

Abbażi tal-ġurisprudenza, il-ħlasijiet għat-talbiet ta’ manteniment għandhom limitu massimu (magħruf bħala l-Luxusgrenze (limitu ta’ lussu)) li huwa mid-doppju sat-tripplu tal-ammont medju tal-ħtiġijiet bażiċi (Regelbedarf), li huwa żviluppat ukoll fil-ġurisprudenza. Dan jiġi aġġustat kull sena u, sal-1 ta’ Jannar 2023, jammonta għal dan li ġej fix-xahar għat-tfal:

Ammont tal-ħtiġijiet bażiċi

skont Danninger (f’ÖA 1972, 17), ikkalkulat mil-Landesgericht für Zivilrechtssachen Wien

(Ammonti f’EUR)

L-ammonti mill-1972 sal-2002 jinsabu f’din it-tabella: Regelbedarf 1972-2002

Il-manteniment ta’ konjuġi jew sħab reġistrati waqt li jkunu għadhom miżżewġin jew reġistrati bħala sħab jiddependi wkoll kemm mill-kapaċità tad-debitur li jħallas kif ukoll mill-ħtiġijiet tal-persuna intitolata u jrid jiġi stabbilit fuq bażi ta’ każ b’każ. Skont il-metodu ta’ perċentwali żviluppat fil-ġurisprudenza bħala gwida, it-talba għall-manteniment tal-parti b’introjtu aktar baxx tiġi kkalkolata b’rata ta’ 40 % tal-introjtu tal-familja (introjtu nett taż-żewġ konjuġi/sħab) nieqes mill-introjtu tar-rikorrent innifsu. Jekk parti minnhom ma jkollhiex introjtu tagħha stess u tkun tieħu ħsieb biss l-unità domestika, hija tkun intitolata għal terz (33 %) tal-introjtu nett tal-persuna li tipprovdi l-għajxien tal-familja. Iridu jitqiesu responsabbiltajiet oħra ta’ kura (billi jsir tnaqqis mill-ammonti perċentwali).

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment irid jitħallas bil-quddiem fil-bidu tax-xahar rilevanti (l-Artikolu 1418 tal-Kodiċi Ċivili (Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch – ABGB); l-Artikolu 70 tal-Att dwar iż-Żwieġ (Ehegesetz); l-Artikolu 22(1) tal-Att dwar is-Sħubija Reġistrata (Eingetragene Partnerschaft-Gesetz – EPG)). Il-ħlasijiet iridu jsiru lill-persuna intitolata jew lir-rappreżentant tagħha (ġenitur, rappreżentant legali speċjali (Erwachsenenvertreter)).

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Wara li jkun ġie ddeterminat l-ammont tal-manteniment fil-proċedimenti oriġinali, l-eżekuzzjoni (eżekuzzjoni obbligatorja) tista’ ssir kontra d-debitur skont ir-regoli ġenerali.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Id-debitur (fi proċedimenti ta’ eżekuzzjoni: il-parti obbligata) trid iżżomm ammont minimu (jiġifieri ammont li ma jistax jiġi ssekwestrat) li huwa ugwali għal-livell minimu ta’ sussistenza. Il-livell minimu ta’ sussistenza jiġi ddefinit mill-ġdid kull sena u jiddependi fuq bosta fatturi. Skont l-Artikolu 291b tal-Kodiċi tal-Eżekuzzjoni (Exekutionsordnung – EO), ir-riżorsi li jitħallew għall-parti obbligata jeħtieġu li jammontaw biss għal 75 % tal-livell minimu ta’ sussistenza fil-każ ta’ eżekuzzjoni bbażata fuq talba ta’ manteniment legali. Id-differenza bejn dan il-livell minimu ta’ sussistenza mnaqqas u l-livell minimu ta’ sussistenza standard trid l-ewwel tintuża biex tissodisfa kwalunkwe talba attwali għal manteniment legali, irrispettivament mill-ordni ta’ prijorità tal-pleġġ stabbilit għal dawn it-talbiet u trid tkun adegwata għall-ħlas ta’ manteniment fix-xahar attwali. F’dan ir-rigward, il-kredituri tal-manteniment (jiġifieri l-persuni li għandhom jirċievu l-manteniment) għandhom prijorità fuq kredituri oħra.

Kull talba (pendenti) li tkun ingħatat permezz ta’ sentenza eżegwibbli (Judikatschulden) għandha terminu ta’ preskrizzjoni ta’ 30 sena u għalhekk tista’ tiġi eżegwita bil-liġi f’dan il-perjodu ta’ żmien.

Ma jeżisti l-ebda terminu ta’ preskrizzjoni speċjali fir-rigward tal-eżekuzzjoni tat-talbiet għal manteniment.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Jekk ikun inkiseb kunsens bil-miktub minn rappreżentant legali ieħor tal-minorenni, is-servizz soċjali tat-tfal u ż-żgħażagħ jista’ jaġixxi bħala r-rappreżentant tfal biex jiġu stabbiliti jew eżegwiti t-talbiet għal manteniment tal-minorenni.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

L-iskop li l-manteniment jitħallas bil-quddiem huwa biex ikun żgurat li l-minorenni jirċievu l-ħlasijiet ta’ manteniment f’każ li ġenitur minnhom jonqos milli jħallas regolarment jew jonqos għalkollox milli jaqdi d-dmirijiet tiegħu ta’ ħlas. Il-ħlas bil-quddiem tal-manteniment jingħata mill-gvern fuq talba. It-talba trid tiġi ppreżentata lill-qorti f’isem it-tfal mill-ġenitur li jkun awtorizzat jirrappreżenta lit-tfal.

Il-minorenni jkunu intitolati għal ħlas bil-quddiem tal- manteniment jekk:

• ikunu residenti abitwali fl-Awstrija;
• ikollhom ċittadinanza Awstrijaka jew ikunu ċittadini ta’ Stat Membru ieħor tal-UE/taż-ŻEE jew ikunu apolidi; u
• ma jkunux jgħixu fl-istess unità domestika bħad-debitur tal-manteniment.

Il-ħlas bil-quddiem tal-manteniment jingħata mill-bidu tax-xahar li fih titressaq it-talba għal massimu ta’ ħames snin. Il-ħlasijiet isiru bil-quddiem, fl-ewwel jum ta’ kull xahar, mill-Qorti Reġjonali Superjuri (Oberlandesgericht) lill-persuna intitolata għall-manteniment.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

Jekk id-debitur tal-manteniment ikun jgħix barra l-pajjiż jew ma jkollux assi eżegwibbli fl-Awstrija, l-eżekuzzjoni trid issir barra l-pajjiż. Ir-rikorsi għal dan jistgħu jsiru permezz tal-awtorità ċentrali (l-Artikolu 8 tal-Att tal-2014 dwar il-Manteniment Barrani (Auslandsunterhaltsgesetz 2014)).

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Is-servizzi soċjali tat-tfal u ż-żgħażagħ (l-awtoritajiet distrettwali (Bezirkshauptmannschaften) jew il-maġistrati (Magistrate)) u l-qrati distrettwali jappoġġaw il-kredituri ta’ manteniment biex jasserixxu jew jeżegwixxu t-talbiet tagħhom. L-awtorità ċentrali tressaq ir-rikorsi lill-pajjiż barrani.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Waqt il-ħinijiet tal-ftuħ tal-awtoritajiet u tal-qrati; l-awtorità ċentrali tipprovdi wkoll pariri bit-telefown u bil-posta elettronika.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

Hekk kif ir-rikorsi tal-kreditur ta’ manteniment jaslu għand il-qorti kompetenti, il-kreditur ta’ manteniment ġeneralment jiġi ttrattat bl-istess mod bħal kreditur ta’ manteniment li jgħix l-Awstrija.

Ir-rikorsi jiġu ppreżentati lill-qorti mill-awtorità ċentrali. Il-qorti tagħti l-għajnuna legali, meta jkun applikabbli, u tagħmel l-arranġamenti biex il-Kamra tal-Avukati Awstrijaka taħtar avukat tal-għajnuna legali. Dan l-avukat tal-għajnuna legali jaġixxi bħala r-rappreżentant tal-kreditur barrani li jkun familjari mal-liġi Awstrijaka u jkun responsabbli biex iressaq ir-rikorsi futuri kollha, jittrasferixxi l-ħlasijiet ta’ manteniment li jaslu u jirrapporta dwar dawn l-attivitajiet (l-Artikolu 9 tal-Att tal-2014 dwar il-Manteniment Barrani).

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Billi japplika l-prinċipju ta’ kooperazzjoni bejn iż-żewġ awtoritajiet ċentrali, hija primarjament ir-responsabbiltà tal-awtoritajiet fl-Istat Membru ta’ residenza li jipprovdu dan l-appoġġ.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Mhux applikabbli.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux applikabbli.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Sal-1 ta’ Awwissu 2014, id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu biss kienu applikabbli; minn dakinhar ’l hawn, l-aċċess għall-ġustizzja f’kawżi transfruntiera huwa rregolat ukoll b’mod effettiv mill-Artikoli 10 et seq. tal-Att tal-2014 dwar il-Manteniment Barrani, il-Gazzetta tal-Liġi Federali (BGBl.) I 34/2014.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-istabbiliment ta’ proċeduri burokratiċi simplifikati permezz tal-Att tal-2014 dwar il-Manteniment Barrani biex jippermetti lid-Dipartiment I 10 tal-Ministeru Federali għall-Ġustizzja jipproċessa għadd dejjem akbar ta’ kawżi bl-istess ammont ta’ persunal.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

Jekk jogħġbok innota li l-verżjoni bil-lingwa oriġinali ta' din il-paġna ġiet emendata reċentement. Il-verżjoni tal-lingwa li qed tara bħalissa attwalment qed tiġi ppreparata mit-tradutturi tagħna.

Manteniment tal-familja - Polonja

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi? Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

F’konformità mal-Artikolu 128 tal-Kodiċi dwar il-Familja u t-Tutela, “obbligu ta’ manteniment” huwa obbligu impost fuq il-qraba fil-linja diretta u fuq l-aħwa biex jipprovdu l-mezzi ta’ għajxien (inkluż ħwejjeġ, ikel, akkomodazzjoni, fjuwil għat-tisħin u mediċini) u, meta jkun meħtieġ, il-mezzi għat-trobbija (inkluż kura għall-iżvilupp fiżiku u mentali u l-aċċess għall-edukazzjoni u l-kultura).

Il-“manteniment” huwa provvediment finanzjarju jew mhux finanzjarju. Fil-każ tat-tfal, huwa jkopri wkoll l-involviment personali fit-trobbija tagħhom u x-xogħol f’unità domestika bħala parti minn obbligu ta’ manteniment.

It-“talba għal manteniment” hija d-dritt ta’ persuna biex titlob it-twettiq ta’ obbligu ta’ manteniment lejha mingħand persuna oħra.

Bħala regola, obbligu ta’ manteniment jinħoloq minn tipi differenti ta’ relazzjonijiet familjari.
Skont it-tip ta' relazzjoni familjari, il-liġi Pollakka tistabbilixxi bejn it-tipi ta' obbligi ta' manteniment li ġejjin:

1. obbligu ta’ manteniment bejn il-qraba, inkluża l-forma speċifika ta’ dak l-obbligu li huwa l-obbligu tal-ġenituri lejn uliedhom: fil-każ ta' qraba, huma biss il-persuni li jkollhom diffikultajiet li jkunu intitolati għall-manteniment. Il-ġenituri jridu jħallsu l-manteniment lil ulied li għadhom ma jistgħux ifendu għal rashom, sakemm l-introjtu mill-propjetà tagħhom tkun suffiċjenti biex tkopri l-ispejjeż tal-manteniment u trobbija tagħhom. L-ulied ta’ ’l fuq minn 18-il sena ma jibqgħux intitolati għall-manteniment sakemm ma jkunux jixtiequ jkomplu l-edukazzjoni tagħhom u l-prestazzjoni tagħhom sa dakinhar tkun tiġġustifika din l-għażla, jew l-obbligu ta’ manteniment ikollu jibqa' jingħata wkoll minħabba l-istat ta’ saħħa jew sitwazzjoni personali tal-ulied. Barra minn hekk, il-ġenituri mhumiex obbligati jħallsu manteniment lil ulied ta’ ’l fuq minn 18-il sena u li, minkejja li jkunu kapaċi jaħdmu, jibdew studji ulterjuri u mbagħad jittraskurawhom, ma jagħmlux progress sodisfaċenti, ma jiksbux il-marki biex jgħaddu u ma jgħaddux mill-eżamijiet fiż-żmien preskritt u, għalhekk, jonqsu milli jtemmu l-istudji tagħhom fil-perjodu speċifikat għall-programm ta’ studji tagħhom.
   Jekk ikun impossibbli jew eċċessivament diffiċli li jinkiseb manteniment mingħand il-persuna bl-obbligu primarju li tħallsu (ġenitur), huwa possibbli li ssir talba kontra persuni b’obbligu sekondarju (eż. in-nanniet tat-tfal, li jiġu l-ġenituri ta’ debitur assenti). Madankollu, ta’ min jinnota li s-sempliċi nuqqas ta’ ħlas ta’ manteniment minn persuna obbligata li tagħmel hekk mhuwiex biżżejjed biex jinkisbu pagamenti ta’ manteniment mingħand in-nanniet; sabiex il-manteniment jinkiseb mingħand in-nanniet, il-persuna intitolata għall-manteniment trid tkun qed tgħix f’diffikultà u n-nanniet iridu jkunu finanzjarjament kapaċi jħallsu l-manteniment. L-ordnijiet ta’ manteniment kontra n-nanniet normalment ikunu għal ammonti aktar baxxi minn dawk imposti fuq il-persuna bl-obbligu primarju li tħallas il-manteniment.
2. obbligu ġej mill-adozzjoni: jekk l-effett tal-adozzjoni ikun biss li tinħoloq relazzjoni bejn il-persuna li adottat u l-persuna adottata, l-obbligu tal-manteniment tal-persuna li adottat lejn il-persuna adottata jieħu preċedenza fuq l-obbligu ta' manteniment tal-qraba fil-linja axxendenti u l-aħwa tal-persuna adottata lejn dik il-persuna, u kwalunkwe obbligu ta' manteniment ta’ persuna adottata lejn il-qraba tagħha fil-linja axxendenti u ħutha jiġi l-aħħar. F'każijiet oħra, japplikaw ir-regoli stabbiliti fil-punt 1 għall-persuna adottata.
3. obbligu bejn il-persuni li jiġu minn xulxin minħabba l-affinità (ġenituri tar-rispett, tfal tar-rispett): għandhom dritt għall-manteniment biss dawk il-persuni b’diffikultajiet, jekk, fis-sitwazzjoni kkonċernata, l-impożizzjoni tal-obbligu tal-manteniment tkun konformi mar-regoli tal-imġiba soċjali. Skont il-leġiżlazzjoni u l-ġurisprudenza Pollakka, “diffikultajiet” tfisser l-inkapaċità li wieħed jissodisfa l-bżonnijiet raġjonevoli tiegħu bir-riżorsi proprji u bl-isforzi tiegħu.
4. obbligu bejn il-konjuġi matul iż-żwieġ: membri tal-familja jistgħu jinvokaw id-dritt għal “standard ta’ għajxien indaqs” għall-membri tal-familja kollha. Skont l-Artikolu 27 tal-Kodiċi tal-Familja u t-Tutela, iż-żewġ konjuġi huma mitluba, skont l-abilitajiet u l-kapaċità ta’ qligħ u finanzjarja tagħhom, jgħinu jissodisfaw il-bżonnijiet tal-familja li għandhom bir-relazzjoni tagħhom. Dan l-obbligu jitqies sodisfatt bis-sħiħ jew parzjalment permezz ta’ sforzi personali fit-trobbija tat-tfal u l-kura tal-unità domestika.
5. obbligu bejn il-konjuġi wara li jkun intemm iż-żwieġ: jekk wieħed mill-konjuġi jinsab unikament responsabbli għat-tkissir irrimedjabbli taż-żwieġ u d-divorzju jġib miegħu deterjorazzjoni sostanzjali fis-sitwazzjoni finanzjarja tal-konjuġi innoċenti, dan tal-aħħar jista’ jitlob sabiex jiġu ssodisfati l-bżonnijiet raġonevoli tiegħu, anke jekk ma jkunx f’diffikultà. F’każijiet oħra, konjuġi f’diffikultà jista’ jitlob il-manteniment mill-eks konjuġi tiegħu fi proporzjon għall-bżonnijiet raġonevoli tiegħu u l-kapaċitajiet ta’ qligħ u finanzjarji tal-eks konjuġi. L-obbligu tal-manteniment fir-rigward tal-konjuġi divorzjat jiskadi meta dan tal-aħħar jerġa’ jiżżewweġ. Madankollu, meta konjuġi divorzjat li ma nstabx responsabbli għat-tkissir irrimedjabbli taż-żwieġ ikun obbligat iħallas il-manteniment, l-obbligu tal-manteniment ukoll jiskadi ħames snin wara s-sentenza ta’ divorzju, sakemm, fuq talba tal-persuna li għandha dritt għall-manteniment, il-qorti ma testendix dan il-perjodu ta’ ħames snin minħabba ċirkostanzi eċċezzjonali.
6. obbligu tal-missier ta’ wild imwieled barra ż-żwieġ lejn l-omm tal-wild: missier li mhux ir-raġel tal-omm jeħtieġlu jikkontribwixxi skont iċ-ċirkostanzi tiegħu lejn l-ispejjeż assoċjati mat-tqala u għall-ħlas u l-ispejjeż ta’ tliet xhur manteniment lill-omm matul il-ħlas. Fejn ikun hemm raġunijiet konvinċenti, l-omm tista’ titlob illi l-missier jikkontribwixxi għall-manteniment tagħha għal perjodu itwal minn tliet xhur.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Il-ġenituri jridu jħallsu l-manteniment għat-tfal li għadhom ma jistgħux ifendu għal rashom. Peress illi t-tfal iridu jkomplu jistudjaw sakemm jagħlqu 18-il sena, normalment ikollhom dritt għall-manteniment sakemm jilħqu l-età maġġuri jew sakemm itemmu l-edukazzjoni tagħhom. Jekk il-persuna intitolata għall-manteniment ma hijiex kapaċi tfendi għal rasha (pereżempju minħabba mard jew diżabilità), il-manteniment jista’ jingħata b’mod indefinit.

Għandu jiġi nnotat li obbligu ta’ manteniment ma jiskadix b’mod awtomatiku wara li l-persuna intitolata tilħaq l-età ta’ 18-il sena, u tali skadenza lanqas ma tiddependi fuq deċiżjoni minn kreditur jew minn ġenitur li huwa responsabbli għall-manteniment. Sabiex jiġi ddeterminat li obbligu ta’ manteniment għandu jiskadi, hija meħtieġa deċiżjoni ġudizzjarja sabiex tevalwa jekk il-wild li jilħaq l-età maġġuri huwiex kapaċi li jfendi għal rasu, eċċ. Talba għat-terminazzjoni tal-obbligu tal-manteniment għandha titressaq quddiem il-qorti distrettwali b’ġuriżdizzjoni fuq il-post ta’ residenza tal-kreditur. Dan japplika għall-manteniment ordnat minn qorti u mhux għall-manteniment imsejjaħ volontarju, li huwa rregolat minn ftehim privat bejn il-partijiet.

Il-benefiċċji mill-fond tal-Istat għall-manteniment jitħallsu lil persuni intitolati li jirċevuhom sakemm jagħlqu 18-il sena. Dawn il-persuni huma intitolati għall-allowances sakemm jagħlqu l-25 sena jekk ikomplu l-istudji tagħhom fi skejjel jew f’istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni għolja, u għal perjodu indefinit ta’ żmien jekk jiġu ċċertifikati bħala serjament diżabbli. Kundizzjoni għar-riċeviment tal-allowances mill-fond għall-manteniment hija li d-dħul tal-familja għal kull persuna ma jkunx jeċċedi PLN 900 fix-xahar. Jekk jinqabeż dan l-ammont b’riżultat tal-prinċipju tal-“złotówka za złotówkę” [“zloty għal kull zloty”], il-persuna intitolata għall-manteniment ma titlifx dak id-dritt għall-allowance. Il-persuna intitolata għall-manteniment tirċievi ammont li jikkonsisti fid-differenza bejn l-ammont tal-allowance mill-fond għall-manteniment pagabbli lill-persuna intitolata għalih u l-ammont li bih inkun inqabeż id-dħul tal-familja (ikkalkulat għal kull persuna fil-familja). Jekk l-ammont tal-benefiċċju kkalkulat b’dan il-mod huwa inqas minn PLN 100, ma tingħata l-ebda għajnuna.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Is-sitwazzjonijiet ta’ manteniment li ġejjin huma possibbli:

1. il-persuna meħtieġa tħallas il-manteniment tissodisfa dan l-obbligu volontarjament;

2. il-partijiet jilħqu ftehim bonarju dwar l-obbligu ta’ manteniment;

3. jekk il-persuna meħtieġa li tħallas il-manteniment tonqos milli twettaq l-obbligu tagħha, il-manteniment jista’ jintalab permezz ta’ rikors ippreżentat quddiem il-qorti distrettwali (sąd rejonowy) li għandha ġuriżdizzjoni fuq il-post ta’ residenza tal-persuna intitolata għall-manteniment (l-Artikolu 32 tal-Kodiċi dwar il-Proċedura Ċivili) jew tal-intimat (l-Artikolu 27(1) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili), jew tali rikors jista’ jiġi ppreżentat matul proċedimenti ta’ divorzju jew separazzjoni legali quddiem il-qorti reġjonali (sąd okręgowy).

Kull rikors huwa eżentat mit-tariffi tal-qorti. Madankollu, ir-rikors għandu jissodisfa r-rekwiżiti għal talba valida, jiġifieri jrid jinkludi l-isem tal-qorti li ġie ppreżentat quddiemha; l-ismijiet u l-kunjomijiet tal-partijiet, il-PESEL in-numru tal-[ID nazzjonali personali], ir-rappreżentanti legali u l-avukati; it-tip ta' talba; deskrizzjoni ċara tat-talba; il-valur tat-talba; deskrizzjoni tal-fatti li jiġġustifikaw it-talba u fejn meħtieġ, il-ġuriżdizzjoni tal-qorti wkoll; il-firma tal-parti jew tar-rappreżentant jew avukat tagħha (il-prokura trid tiġi mehmuża); lista ta' annessi; il-postijiet ta' residenza jew l-uffiċċji reġistrati tal-partijiet, tar-rappreżentanti legali tagħhom u tal-avukati; u deskrizzjoni tat-talba. It-talbiet sussegwenti jrid ikollhom ir-referenza għall-atti tal-kawża. Ir-rikors irid ikun akkumpanjat ukoll miċ-ċertifikat tat-twelid tal-wild li jindika li l-persuna li qiegħed jintalab il-manteniment mingħandha hija l-ġenitur tal-wild; alternattivament, ir-rikors għall-manteniment jista’ jiġi ppreżentat flimkien mar-rikors għad-determinazzjoni tal-paternità.

4. huwa possibbli wkoll li jintlaħaq ftehim quddiem nutar pubbliku, u f’dak il-każ il-qorti distrettwali toħroġ biss ordni li tipprovdi għall-eżekuzzjoni tal-ftehim. L-iffirmar ta’ ftehim ta’ soluzzjoni quddiem nutar pubbliku huwa suġġett għal tariffa, kif ukoll talba għall-ħruġ ta’ titolu eżekuttiv.

5. il-ftehim bonarju jista’ jintlaħaq ukoll fil-qorti, f’liema każ, l-intimat jista’ jiġi eżentat milli jħallas it-tariffa tal-qorti, jew jintalab iħallas biss nofsha.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Il-persuni li ġejjin jistgħu jippreżentaw rikors għall-manteniment f’isem il-persuna li għandha dritt tirċevih:

• aġent (minbarra avukat u konsulent legali, il-persuni li ġejjin jistgħu jkunu aġent: il-ġenituri, il-konjuġi, l-aħwa, il-qraba fil-linja axxendenti jew persuni marbuta bl-adozzjoni mal-persuna intitolata għall-manteniment, kif ukoll persuna li tieħu ħsieb il-propjetà tal-persuna intitolata għall-manteniment);
• rappreżentant ta' awtorità lokali tal-gvern li hija responsabbli għall-assistenza soċjali (skont l-Att tat-12 ta' Marzu 2004 dwar l-assistenza soċjali (il-Ġurnal tal-Liġijiet [Dziennik Ustaw] 2004, Nru 64, Partita 593), dawn ir-rappreżentanti huma: il-maniġer taċ-ċentru muniċipali tal-assistenza soċjali jew il-maniġer taċ-ċentru distrettwali ta' għajnuna għall-familji);
• Artikolu 61(1)(1) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jistabbilixxi li l-organizzazzjonijiet mhux governattivi jistgħu, fi ħdan il-qafas tad-dmirijiet legali tagħhom, jiftħu proċeduri għall-manteniment suġġetti għall-kunsens bil-miktub tal-persuna fiżika kkonċernata;
• prosekutur pubbliku fejn dan ikun neċessarju sabiex jiġi osservat l-istat tad-dritt u l-interess pubbliku.

Ir-rappreżentanti statutorji jaġixxu f'isem il-minuri intitolati għall-manteniment. Madankollu, ġaladarba l-minuri jagħlaq l-età maġġuri, dan jaġixxi b’mod indipendenti.

Konkubin jew persuna li taf lill-persuna intitolata għall-manteniment ma tistax taġixxi f’isem il-persuna intitolata għall-manteniment, jekk ma tkunx xi waħda mill-persuni elenkati hawn fuq.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Skont il-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, il-qrati distrettwali għandhom ġuriżdizzjoni ratione materiae f'kawżi dwar il-manteniment. Il-ġuriżdizzjoni territorjali tiġi ddeterminata skont il-post ta' residenza tal-persuna intitolata għall-manteniment jew il-post ta' residenza tal-konvenut. Il-qrati b'ġuriżdizzjoni fuq muniċipalitajiet speċifiċi huma speċifikati fir-Regolament tal-Ministru għall-Ġustizzja tat-28 ta’ Diċembru 2018 dwar id-determinazzjoni tas-sede u l-ġuriżdizzjoni tal-qrati tal-appell, il-qrati reġjonali u l-qrati distrettwali u l-ambitu tal-kompetenza tagħhom (Ġurnal tal-Liġijiet 2018, Partita 2548).

Il-qrati reġjonali għandhom ġuriżdizzjoni f’kawżi dwar ir-rikonoxximent ta’ deċiżjonijiet tal-qrati tal-Istati Membri tal-UE fil-Polonja (il-paragrafu 1 tal-Artikolu 1151(1) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili) jekk kienet ingħatat deċiżjoni qabel ma l-Istat li fiha ngħatat iffirma l-Protokoll ta’ The Hague tat-23 ta’ Novembru 2007 dwar il-Liġi Applikabbli għall-Obbligi ta’ Manteniment (ĠU L 331, 16.12.2009, p. 17), jiġifieri qabel it-18 ta’ Ġunju 2011.

F’konformità mal-Artikolu 1153(4) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, it-titoli li ġejjin huma eżegwibbli fil-Polonja:

1. sentenzi mogħtija mill-qrati tal-Istati Membri tal-UE u ftehimiet u dokumenti uffiċjali maħruġa minn dawk l-istati li jaqgħu taħt ir-Regolament Nru 1215/2012 jekk ikunu eżegwibbli;
2. sentenzi mogħtija mill-qrati tal-Istati Membri tal-UE, soluzzjonijiet u dokumenti uffiċjali maħruġa minn dawk l-istati ċċertifikati bħala Ordni Ewropew ta’ Infurzar;
3. l-Ordnijiet Ewropej ta’ Infurzar mogħtija mill-qrati tal-Istati Membri tal-UE li ġew iddikjarati eżegwibbli f’dawk l-istati skont ir-Regolamenti Nru 1896/2006;
4. sentenzi mogħtija mill-qrati tal-Istati Membri tal-UE fil-Proċedura Ewropea għal Talbiet Żgħar u ċċertifikati f’dawk l-istati skont ir-Regolament Nru 861/2007;
5. deċiżjonijiet dwar il-kwistjonijiet ta’ manteniment mogħtija fl-Istati Membri tal-UE li ffirmaw il-Protokoll ta’ The Hague tat-23 ta’ Novembru 2007 dwar il-Liġi Applikabbli għall-Obbligi ta’ Manteniment (ĠU L 331, 16.12.2009, p. 17), kif ukoll soluzzjonijiet u dokumenti uffiċjali dwar kwistjonijiet ta’ manteniment minn dawk l-istati u li jaqgħu taħt ir-Regolament Nru 4/2009;
6. is-sentenzi mogħtija fl-Istati Membri tal-UE li jinkludu l-miżuri ta’ protezzjoni li jaqgħu taħt ir-Regolament Nru 606/2013 jekk ikunu eżegwibbli.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Ir-rappreżentazzjoni minn avukat mhix meħtieġa f'kawżi ta' manteniment. Il-partijiet jistgħu jaġixxu f'isimhom jew permezz ta' rappreżentanti professjonisti.

Ara l-punti 7 u 20 għal informazzjoni dettaljata dwar il-possibbiltà tal-ħatra ta' avukat ex officio biex jidher f'isem il-parti intitolata għall-manteniment.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Il-parti li qiegħda titlob il-manteniment u l-konvenut f'kawża dwar tnaqqis fl-ammont ta' manteniment huma eżenti mill-ispejjeż tal-qorti (l-Artikolu 96(1)(2) tal-Att tat-28 ta' Lulju 2005 dwar l-ispejjeż tal-qorti f'kawżi ċivili (Ġurnal tal-Liġijiet 2005, Nru 167, Partita 1398, kif emendat)). Dawn il-persuni huma eżenti għalkollox, li jfisser illi ma jġarrbux spejjeż tal-qorti, spejjeż fl-appell jew spejjeż ta' eżekuzzjoni.

Persuna obbligata tħallas il-manteniment tista’ wkoll titlob eżenzjoni mill-ispejjeż tal-qorti meta titlob bidla fl-ammont tal-konċessjoni. F’tali sitwazzjonijiet għandha tiġi ppreżentata dikjarazzjoni tal-assi u tad-dħul riċevut u l-qorti tieħu deċiżjoni wara li teżamina l-kwistjoni.

Barra minn hekk, il-parti li tgawdi mill-eżenzjoni mill-ispejjeż tal-qorti tista' tapplika għall-għajnuna legali fil-forma ta' avukat maħtur ex officio. Jekk it-talba għal avukat tiġi milqugħa, it-tariffi tal-avukat jiġu koperti mill-avversarju ta' dik il-parti. Jekk l-aħħar imsemmija persuna titlef il-kawża, it-tariffi tal-avukat jitħallsu mit-Teżor tal-Istat.

Id-drittijiet taċ-ċittadini tal-Istati Membri f’dan ir-rigward huma regolati mill-Att tas-17 ta’ Diċembru 2004 dwar id-dritt għal assistenza fi proċedimenti ċivili li qegħdin isiru fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u dwar id-dritt għal assistenza bil-għan tar-riżoluzzjoni amikevoli ta’ tilwima qabel ma tinfetaħ kawża ċivili (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2005, Nru 10, il-partita 67).

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

L-ammont tal-manteniment jiddependi mill-kapaċitajiet ta' qligħ u finanzjarji tal-persuna li trid tħallsu u mill-bżonnijiet raġonevoli tal-persuna intitolata għalih. Il-bżonnijiet tal-persuna intitolata għall-manteniment jinkludu dak kollu li huwa meħtieġ għall-għajxien tagħha, fis-sens ta’ bżonnijiet kemm materjali u kif ukoll mhux materjali (kulturali u spiritwali). Il-bżonnijiet tal-minuri jinkludu wkoll l-ispejjeż tat-trobbija. Fl-evalwazzjoni tal-kapaċitajiet finanzjarji u ta' qligħ tal-persuni li jridu jħallsu l-manteniment, mhuwiex l-introjtu li verament jaqilgħu li jiġi kkunsidrat iżda l-introjtu li jistgħu jaqilgħu jekk jagħmlu użu sħiħ mill-kapaċitajiet tagħhom. Dan ifisser illi anke persuna mingħajr xogħol li ma għandhiex dħul regolari tista’ tiġi ordnata tħallas il-manteniment u l-ħlas jista’ jiġi infurzat.

Meta jkun hemm bidla fiċ-ċirkostanzi, tista' tintalab bidla fid-deċiżjoni tal-qorti jew fil-ftehim dwar il-manteniment. Kull parti fl-arranġament ta' manteniment tista' titlob dan it-tibdil. Skont iċ-ċirkostanzi fattwali, parti tista’ titlob it-tħassir tal-obbligu ta’ manteniment, jew it-tnaqqis jew iż-żieda tal-ammont tal-manteniment. L-ammont ta' manteniment jista' jinbidel jekk il-bżonnijiet raġonevoli tal-persuna intitolata għall-manteniment jew il-kapaċità ta' qligħ tal-persuna li trid tħallas il-manteniment żdiedu jew naqsu.

Fil-Polonja m'hemmx ammont ta' manteniment fiss u l-manteniment ma jiġix ikkalkulat bħala perċentwali tal-introjtu tal-persuna li trid tħallsu. Fl-2014, il-paga minima kienet ta’ PLN 1 680 (madwar EUR 400) gross. Fl-2013, ir-remunerazzjoni medja kienet ta’ PLN 3 650 (madwar EUR 900) gross fix-xahar. Fl-2015 il-paga minima kienet ta’ PLN 1 750 gross, fl-2016 kienet ta’ PLN 1 850 gross, fl-2019 kienet ta’ PLN 2 250 gross, fl-2020 kienet ta’ PLN 2 600 gross; fl-2021 kienet ta’ PLN 2 800 gross, fl-2022 kienet ta’ PLN 3 010 gross, fil-perjodu minn Jannar sa Ġunju 2023 kienet ta’ PLN 3 490 gross u minn Lulju 2023 hija ta’ PLN 3 600 gross.  
Fil-prattika, fil-maġġoranza tal-każijiet l-ammont ta’ manteniment ordnat mill-qrati jvarja minn PLN 300 sa PLN 1 000 fix-xahar għal kull wild. L-ammont ta’ manteniment mhux suġġett għal indiċjar awtomatiku skont l-età tal-wild jew l-inflazzjoni.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-persuna msemmija bħala d-debitur f’ordni ta’ eżekuzzjoni hija meħtieġa tħallas il-manteniment. Bħala regola ġenerali, il-manteniment mogħti fil-Polonja jitħallas fi zloty Pollakki lir-rappreżentant legali tal-minuri (fi flus jew bi trasferiment bankarju) kull xahar, normalment sal-għaxar jum ta’ kull xahar. F’każ ta’ dewmien fil-ħlas, is-sentenzi jipprovdu għall-imgħax legali (sa mit-8 ta’ Settembru 2022 ir-rata tal-imgħax legali hija ta’ 12.25 % fis-sena) fuq l-ammont pendenti (l-Artikolu 481(2) tal-Kodiċi Ċivili).

Għalhekk, bħala regola ġenerali, obbligu ta' manteniment jitwettaq esklussivament mill-persuna mitluba li tħallsu. Jekk dik il-persuna ma tħallsux volontarjament, il-persuna intitolata għall-manteniment tista' titlob lill-awtorità kompetenti ta' eżekuzzjoni biex jinbdew proċedimenti ta' eżekuzzjoni (normalment uffiċjal ġudizzjarju). L-eżekuzzjoni tista' ssir ukoll ex officio fuq talba tal-qorti tal-prim'istanza li tat id-deċiżjoni bl-ammont ta' manteniment. Il-persuna intitolata għall-manteniment tista' tinnotifika mandat ta' sekwestru fuq il-post tax-xogħol tad-debitur jew lill-istituzzjoni li tħallas il-pensjoni tad-debitur u titlob illi l-manteniment dovut jitnaqqas mill-ammonti pagabbli lid-debitur. Din it-talba hija vinkolanti fuq il-parti paganti.

Ġaladarba l-wild ikun laħaq l-età maġġuri, dan isir kreditur indipendenti u l-manteniment għandu jitħallas lilu, ħlief jekk, bħala kreditur adult, ma jaqbilx mal-forma preċedenti ta’ ħlas (eż. billi jagħti prokura u jippreżentaha lill-korp tal-eżekuzzjoni). Ma hemmx il-ħtieġa li tiġi emendata d-deċiżjoni tal-manteniment jew li jiġi indikat li l-manteniment għandu jitħallas lil adult.

Meta jiġi ppreżentat rikors għall-eżekuzzjoni kontra d-debitur tal-manteniment, jista’ jintgħażel kwalunkwe uffiċjal ġudizzjarju. F’konformità mal-Artikolu 921 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, l-eżekuzzjoni fuq proprjetà immobbli titwettaq minn uffiċjal ġudizzjarju fil-qorti li fid-distrett tagħha tkun tinsab il-proprjetà immobbli. Jekk il-proprjetà immobbli tinsab fil-ġuriżdizzjoni ta’ diversi qrati, il-kreditur jagħżel bejniethom. Madankollu, proċedimenti mibdija fuq talba ta’ kreditur wieħed jistgħu jingħaqdu ma’ proċedimenti mibdija fuq talba ta’ kredituri oħra. Għal dan l-għan, uffiċjal ġudizzjarju li jkun beda eżekuzzjoni jinnotifika lill-uffiċjal ġudizzjarju li jista’ jkun responsabbli għall-eżekuzzjoni bil-bidu u bit-tlestija sussegwenti tal-eżekuzzjoni.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk il-persuna li trid tħallas il-manteniment tonqos milli tagħmel dan volontarjament, tista' tiġi sfurzata tħallas (ara l-punt 9).

Barra minn hekk, fid-dawl tal-Artikolu 209 tal-Kodiċi Kriminali (Il-Ġurnal tal-Liġijiet 1997, Nru 88, il-partita 553), kwalunkwe persuna li tevadi l-konformità ma’ obbligu ta’ manteniment stabbilit b’deċiżjoni tal-qorti, bi ftehim bonarju milħuq quddiem qorti jew awtorità oħra jew skont ftehim ieħor, hija soġġetta għal multa, għal miżuri mhux ta’ kustodja jew għal priġunerija ta’ mhux iktar minn sena, jekk l-ammont totali tal-arretrati jkun ekwivalenti għal mill-inqas tliet pagamenti regolari tal-manteniment jew jekk id-dewmien fil-ħlas tal-manteniment mhux regolari jaqbeż it-tliet xhur. Jekk it-trażgressur jikkawża li l-persuna intitolata ma tkunx tista’ tissodisfa l-bżonnijiet essenzjali bażiċi tagħha, it-trażgressur ikun soġġett għal multa, għal miżuri mhux ta’ kustodja jew għal priġunerija ta’ mhux iktar minn sentejn.

Ir-reat jitressaq il-qorti fuq talba tal-vittma, istituzzjoni soċjali jew korp li jmexxi kontra debitur ta’ manteniment. Jekk il-vittma tkun ingħatat benefiċċji jew gratifiki tal-familja xierqa li jitħallsu f’każ ta’ nuqqas ta’ eżekuzzjoni tal-ħlas tal-manteniment, il-prosekuzzjoni ssir ex officio.

L-Artikolu 5(3b)(2) tal-Att tas-7 ta' Settembru 2007 dwar l-għajnuna għal persuni intitolati għall-manteniment (Ġurnal tal-Liġijiet 2007, Nru 192, Partita 1378) jipprovdi illi l-awtorità kompetenti tista' tappella għas-sospensjoni tal-liċenzja tas-sewqan tad-debitur.

Jekk l-eżekuzzjoni ma tirnexxix, l-uffiċjal ġudizzjarju jista' jitlob illi d-debitur jitniżżel fir-reġistru għad-debituri insolventi.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Skont l-Artikolu 1083(2) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, il-pagamenti pendenti ta' manteniment jistgħu jiġu koperti kollha permezz tas-sekwestru ta' kont bankarju.

Skont l-Artikolu 833(1) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, ir-rimunerazzjoni għax-xogħol hija suġġetta għal sekwestru sa fejn jispeċifika l-Kodiċi dwar ix-Xogħol. Bħala regola ġenerali, jista' jiġi ssekwestrat 60% tas-salarju. Tlieta minn kull ħamsa tal-ammonti mogħtija mit-Teżor tal-Istat għal għanijiet speċjali, speċjalment għotjiet u għajnuna, jistgħu jiġu maqbuda wkoll (l-Artikolu 831(1)(2) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

Barra minn hekk, skont l-Artikolu 829 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, dawn li ġejjin mhumiex suġġetti għas-sekwestru:

1. oġġetti tad-dar, friex, bjankerija intima u ħwejjeġ ta’ kuljum li huma strettament neċessarji għad-debitur u għall-membri dipendenti tal-familja tiegħu, kif ukoll il-ħwejjeġ li huma strettament neċessarji sabiex jagħti servizz jew għal xogħol professjonali;
2. ikel u provvisti ta’ fjuwil li jkunu neċessarji sabiex jiġu ssodisfati l-bżonnijiet bażiċi tad-debitur u tal-membri dipendenti tal-familja tiegħu għal perjodu ta’ xahar;
3. baqra waħda, żewġ mogħżiet jew tliet nagħġiet meħtieġa għas-sussistenza tad-debitur u d-dipendenti tiegħu, bi provvista suffiċjenti ta’ għalf u friex għal sopravivenza sal-ħsad li jmiss;
4. għodod u strumenti oħrajn li jistgħu jkunu neċessarji għall-użu personalment mid-debitur sabiex iwettaq xogħol bi ħlas, u dik il-materja prima li tista’ tkun neċessarja għall-proċess ta’ produzzjoni għal perjodu ta’ ġimgħa, minbarra vetturi bil-mutur;
5. fil-każ ta’ debituri f’impjieg perjodiku permanenti, l-ammont ta’ flus li jikkorrispondi għall-porzjon mhux eżegwibbli tas-salarju għall-perjodu sad-data tal-pendenza li jmiss; u fil-każ ta’ debituri mingħajr salarju regolari, l-ammont ta’ flus strettament neċessarju għas-sussistenza tad-debitur u tal-membri dipendenti tal-familja tiegħu għal perjodu ta’ ġimagħtejn;
6. oġġetti neċessarji għal finijiet edukattivi, dokumenti personali, oġġetti tat-tiżjin u oġġetti użati għal prattiki reliġjużi, kif ukoll oġġetti ta’ kuljum li jistgħu jinbiegħu biss bi prezz ħafna inqas mill-valur tagħhom, iżda b’livell għoli ta’ valur ta’ utilità għad-debitur;
7. prodotti mediċinali fi ħdan it-tifsira tal-Att Farmaċewtiku tas-6 ta’ Settembru 2001 (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2019, il-partita 499, kif emendata) li huma neċessarji għall-funzjonament tal-istituzzjoni tal-kura tas-saħħa fi ħdan it-tifsira tad-dispożizzjonijiet legali dwar il-kura tas-saħħa għal perjodu ta’ tliet xhur u prodotti mediċinali meħtieġa strettament għall-funzjonament tagħha fi ħdan it-tifsira tal-Att dwar il-Prodotti Mediċinali tal-20 ta’ Mejju 2010 (il-Ġurnal tal-Liġijiet, Nru 107, il-partita 679 u l-Ġurnal tal-Liġijiet tal-2011, Nru 102, il-partita 586 u Nru 113, il-partita 637);
8. oġġetti jew tagħmir ieħor neċessarju minħabba diżabilità tad-debitur jew tal-membri tal-familja tiegħu.

Skont l-Artikolu 833(6) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, lanqas ma huma suġġetti għall-eżekuzzjoni l-allowances tal-manteniment, il-kumpens pagabbli f’każ ta’ nuqqas ta’ eżekuzzjoni tal-ħlas tal-manteniment, il-benefiċċji tal-familja, l-allowances tal-familja, tal-kura jew tat-twellid, l-allowances għall-orfni li jkunu tilfu liż-żewġ ġenituri tagħhom, il-benefiċċji għal min jieħu ħsieb ħaddieħor, il-benefiċċji soċjali, il-benefiċċji għall-integrazzjoni, il-benefiċċji għat-trobbija jew il-benefiċċju ta’ darba msemmi fl-Artikolu 10 tal-Att tal-4 ta’ Novembru 2016 dwar skema ta’ appoġġ għal nisa tqal u l-familji tagħhom “Za życiem” [“Għall-Ħajja”] (Il-Ġurnal tal-Liġijiet 2019, il-partita 473).

Il-Ministru għall-Ġustizzja b’konsultazzjoni mal-Ministru tal-Agrikoltura u l-Ministru tal-Finanzi jispeċifika, permezz ta’ regolament ministerjali, liema oġġetti tal-bidwi ma jistgħux ikunu soġġetti għal eżekuzzjoni. (L-Artikolu 830 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

Barra minn hekk, l-Artikolu 831 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jipprovdi li 75 % tal-ammonti, b’mod partikolari, tal-benefiċċji tas-sigurtà soċjali fi ħdan it-tifsira tal-Att tat-12 ta’ Marzu 2004 dwar l-assistenza soċjali (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2013, il-partita 182, kif emendata) u r-riċevibbli dovuti lid-debitur mill-baġit tal-Istat jew mill-Fond Nazzjonali għas-Saħħa (Narodowy Fundusz Zdrowia) għall-provvista ta’ benefiċċji tas-saħħa fi ħdan it-tifsira tal-Att tas-27 ta’ Awwissu 2004 dwar il-benefiċċji tas-saħħa mill-fondi pubbliċi (il-Ġurnal tal-Liġijiet tal-2008, Nru 164, il-partita 1027, kif emendata) qabel ma jingħataw dawn il-benefiċċji, ma humiex suġġetti għal eżekuzzjoni, sakemm dawn ma jkunux riċevibbli dovuti lill-impjegati jew lill-fornituri tas-servizzi tad-debitur imsemmija fl-Artikolu 5(41)(a) u (b) tal-Att dwar il-Benefiċċji tal-Kura tas-Saħħa Ffinanzjati mill-Fondi Pubbliċi tas-27 ta’ Awwissu 2004.

L-Artikolu 137(1) tal-Kodiċi dwar il-Familja u t-Tutela jipprovdi illi t-talbiet għall-manteniment huma suġġetti għal preskrizzjoni ta' tliet snin. Madankollu, ta’ min jinnota li dan it-terminu ta’ preskrizzjoni jikkonċerna talbiet li ma ġewx affermati.

L-Artikolu 121(1) tal-Kodiċi Ċivili jistabbilixxi li fil-każ ta’ talba ta’ wild kontra ġenitur, il-perjodu ta’ preskrizzjoni ma jibdiex jiddekorri matul il-perjodu tar-responsabbilità tal-ġenituri. Kwalunkwe perjodu ta’ preskrizzjoni li jkun beda jiddekorri jiġi sospiż fir-rigward tat-talbiet tal-wild.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Kif imsemmi fil-punt 4, rikors għal manteniment jista’ jiġi ppreżentat f’isem il-persuna intitolata, fost l-oħrajn, mill-maniġers taċ-ċentri ta’ assistenza soċjali, minn ċerti organizzazzjonijiet soċjali, mir-rappreżentanti tal-awtoritajiet tal-gvern lokali responsabbli għall-assistenza soċjali u, f’ċerti każijiet ukoll, mill-prosekuturi pubbliċi. Dawn l-entitajiet jistgħu jgħinu lill-konvenut ukoll billi jipparteċipaw fi proċedimenti ta' manteniment li jkunu diġà nbdew. Ir-rwol tagħhom huwa li jgħinu lill-persuna intitolata għall-manteniment fi proċedimenti l-qorti.

Il-qrati reġjonali li jaġixxu bħala awtorità ċentrali skont id-dritt internazzjonali jgħinu lill-persuni intitolati sabiex iressqu talbiet għall-manteniment barra mill-pajjiż. Għajnuna legali internazzjonali (bħal pereżempju eżenzjoni mill-ispejjeż ġudizzjarji jew l-assenjazzjoni ta’ rappreżentant legali) tista’ tintalab permezz tal-qorti reġjonali kompetenti. Madankollu, wieħed għandu jżomm f’moħħu li jekk tali għajnuna legali tkunx mingħajr ħlas jew parzjalment bi ħlas jiddependi fuq ir-regoli tal-Istat riċeventi.

Persuni li jgħixu barra mill-pajjiż li jkunu jixtiequ jressqu talbiet għall-manteniment mingħand debitur residenti fil-Polonja jistgħu jirċievu assistenza sabiex iressqu r-rikors mill-awtoritajiet kompetenti ċentrali barra mill-pajjiż (lista disponibbli hawnhekk: https://www.gov.pl/web/stopuprowadzeniomdzieci/lista-organow-centralnych), f’konformità mat-tqassim tar-responsabbiltajiet bejn l-awtoritajiet ċentrali fil-Polonja, dawn jgħaddu d-dokumentazzjoni għal azzjoni ulterjuri lill-Ministeru tal-Ġustizzja (id-Dipartiment tal-Proċedimenti Internazzjonali tal-Familja fid-Dipartiment tal-Familja u l-Kwistjonijiet tal-Minuri).

Huwa wkoll possibbli li jiġi ppreżentat rikors direttament quddiem il-qorti distrettwali kompetenti jew l-awtorità tal-eżekuzzjoni.

Informazzjoni dwar kif tikseb għajnuna legali bla ħlas tinsab ukoll f’dan is-sit: https://np.ms.gov.pl/

Madankollu, għandu jiġi nnotata li l-awtoritajiet ċentrali Pollakki – kemm il-Ministeru għall-Ġustizzja kif ukoll il-qrati distrettwali – ma jirrappreżentawx lill-partijiet, u lanqas jistgħu jipprovdu pariri legali minflok ir-rappreżentanti professjonali.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

L-Att tas-7 ta' Settembru 2007 dwar l-għajnuna lil persuni intitolati għall-manteniment (Ġurnal tal-Liġijiet 2009, Nru 1, Partita 7, kif emendat) jistabbilixxi r-regoli għall-għajnuna mill-Istat għal persuni intitolati għall-manteniment f'każijiet fejn l-eżekuzzjoni ma rnexxietx.

Allowances mill-fond tal-manteniment jistgħu jinkisbu biss jekk id-dħul tal-familja ta’ kull persuna ma jaqbiżx it-PLN 800 fix-xahar, u, mill-1 ta’ Lulju 2020, id-PLN 900 fix-xahar.
Mill-1 ta’ Lulju 2020, ġiet applikata wkoll ir-regola ta’ “zloty għal kull zloty” – jekk id-dħul tal-familja ta’ kull persuna jaqbeż l-ammont imsemmi hawn fuq ta’ PLN 900, l-għajnuna titnaqqas u tkun dovuta fl-ammont li jirrappreżenta d-differenza bejn l-ammont tal-allowance mill-fond ta’ manteniment dovut lill-persuna intitolata u l-ammont li bih jinqabeż id-dħul tal-familja ta’ kull persuna (l-Artikolu 9(2a)). Madankollu, jekk l-allowance kkalkulata b’dan il-mod tkun inqas minn PLN 100, tinħareġ deċiżjoni ta’ rifjut u l-allowance ma titħallasx (l-Artikolu 9(2b)).

Ir-rikorsi għandhom jiġu ppreżentati fl-uffiċċju muniċipali jew tal-belt li jkollu l-ġuriżdizzjoni fuq il-post tar-residenza tal-persuna intitolata għall-manteniment. L-iżborż tal-allowances mill-fond jista’ jiġi ddelegat ukoll lil unità organizzattiva tal-muniċipalità, eż. lil ċentru tal-assistenza soċjali.

Jekk madankollu, il-persuna intitolata għal ħlas bil-quddiem tal-manteniment tkun tgħix f'istituzzjoni li tipprovdi kollox (pereżempju ċentru għall-assistenza soċjali, faċilità ta' kura edukattiva, ċentru ta' detenzjoni taż-żgħażagħ jew ċentru ta' kustodja provviżorja) jew ma' familja tal-fostering, tkun iżżewġet jew kellha t-tfal u jkollha dritt għal benefiċċju tal-familja, il-ħlas bil-quddiem ma jingħatax lil dik il-persuna.

L-Att japplika biss jekk il-persuna intitolata għall-manteniment tkun residenti l-Polonja matul il-perjodu ta’ meta jkun dovut il-ħlas bil-quddiem. Għal aktar informazzjoni, ara hawn: https://www.gov.pl/web/rodzina/wiadczenia-z-funduszu-alimentacyjnego

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

Jekk id-debitur ikollu r-residenza tiegħu barra l-pajjiż u l-persuna intitolata għall-manteniment ttirrisjedi fil-Polonja, il-qorti reġjonali li għandha ġuriżdizzjoni fuq il-post ta’ residenza tal-persuna intitolata, fir-rwol tagħha ta’ awtorità rilevanti ċentrali, tgħinha tippreżenta rikors għall-manteniment. Din l-għajnuna tinvolvi l-għoti lill-persuna intitolata ta’ kull informazzjoni u assistenza neċessarja sabiex tikkompleta d-dokumenti meħtieġa, u l-verifika li r-rikors huwa formalment korrett qabel ma dan jiġi ppreżentat quddiem l-awtorità kompetenti ċentrali barra mill-pajjiż.

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva (awtorità kompetenti ċentrali maħtura skont l-Artikolu 49 tar-Regolament (KE) Nru 4/2009)

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Il-Parti A ta' talba sottomessa skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta' Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment timtela mill-qorti reġjonali.

Lista ta’ Qrati Reġjonali li jaġixxu bħala awtorità ċentrali (sa Mejju 2022)

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

L-Artikolu 55 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta' Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment ma jeħtieġx illi t-talbiet isiru permezz ta’ awtorità ċentrali tal-Istat fejn jgħixu l-applikanti. Rikorsi li jkunu konformi mar-rekwiżiti formali stabbiliti fil-Kapitoli IV u VI tar-Regolament u fil-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jistgħu jintbagħtu direttament lill-Qorti Pollakka kompetenti.

Id-dettalji tal-awtoritajiet trażmittenti jinsabu fl-indirizz:

https://www.gov.pl/web/stopuprowadzeniomdzieci/lista-organow-centralnych

L-awtoritajiet trażmittenti tal-pajjiżi barranin speċifikati fid-dikjarazzjonijiet annessi mar-Regolament jipprovdu lill-persuna intitolata għall-manteniment bl-informazzjoni neċessarja kollha, jgħinuha tlesti d-dokumenti meħtieġa, jivverifikaw il-korrettezza formali tar-rikors ta’ dik il-persuna u jibagħtuh barra l-pajjiż.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Jekk il-qorti tordna l-manteniment u l-kawża taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 4/2009, kreditur li jirrisjedi barra jista’ juża l-proċedura prevista minn dan ir-Regolament u jirrikorri għand l-awtorità trażmittenti kompetenti fil-pajjiż fejn jirrisjedi jew jippreżenta rikors għad-dikjarazzjoni ta’ eżekuzzjoni ta’ deċiżjoni barranija quddiem il-qorti kompetenti (ara l-punt 5). Ir-rikorsi għall-eżekuzzjoni jistgħu jiġu ppreżentati quddiem l-uffiċċju ta’ kwalunkwe uffiċjal ġudizzjarju tal-qorti.

Jekk il-Polonja u l-pajjiż li l-kreditur jirrisjedi fih ikunu partijiet f'konvenzjoni jew ftehim bilaterali dwar ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta' deċiżjonijiet f'kawżi ta' manteniment, din l-għajnuna tingħata sa fejn jispeċifika l-ftehim. Bħala regola, il-ftehimiet bilaterali jipprevedu li r-rikorsi għandhom jiġu ppreżentati quddiem il-qorti Pollakka direttament jew permezz ta’ qorti tal-pajjiż fejn tkun ingħatat is-sentenza. Fil-każ tal-aħħar, it-talbiet jintbagħtu permezz tal-awtoritajiet ċentrali, tipikament permezz tal-Ministeru għall-Ġustizzja jew l-awtoritajiet innotifikati għall-finijiet tal-Konvenzjoni ta’ New York:

http://treaties.un.org/doc/Publication/MTDSG/Volume%20II/Chapter%20XX/XX-1.en.pdf

Id-dettalji tal-qrati jinsabu fuq

https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/znajdz-wybrany-sad-powszechny

u d-dettalji tal-uffiċjali ġudizzjarji fuq http://komornik.pl/

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva, mit-18 ta’ Ġunju 2011.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux rilevanti.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ir-regoli applikabbli fil-Polonja jinkludu l-Att tas-17 ta’ Diċembru 2004 dwar id-dritt għall-assistenza fi proċedimenti ċivili mmexxija fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2005, Nru 10, il-partita 67, kif emendata) u d-Direttiva tal-Kunsill 2003/8/KE tas-27 ta’ Jannar 2003 biex ittejjeb l-aċċess għal ġustizzja f’tilwimiet bejn il-konfini billi tistabbilixxi regoli komuni minimi konnessi ma’ għajnuna legali għal tilwimiet bħal dawn (ĠU L 26/41, 31.1.2003, p. 90), li jissupplimentaw id-dispożizzjonijiet tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili u l-Att dwar l-ispejjeż tal-qorti f’kawżi ċivili. Il-parti li tixtieq tikseb forma speċifika ta’ assistenza (eż. il-ħatra ta’ avukat, it-traduzzjoni ta’ dokumenti, ir-rimborż ta’ spejjeż tal-ivvjaġġar) jenħtieġ li tikkomunika dan b’mod ċar lill-qorti fil-formola ta’ applikazzjoni tal-UE.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Fit-28 ta’ April 2011, il-leġiżlatur Pollakk adotta l-Att li jemenda l-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili u ċerti atti oħrajn (l-Att tat-28 ta’ April 2011 li jemenda l-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, l-Att dwar id-dritt ta’ assistenza fi proċedimenti ċivili mmexxija fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u dwar id-dritt ta’ assistenza sabiex ikun hemm riżoluzzjoni amikevoli ta’ tilwima qabel jinfetħu proċedimenti ċivili u l-Att dwar l-assistenza għall-persuni intitolati għall-manteniment – il-Ġurnal tal-Liġijiet 2011, Nru 129, il-partita 735) li permezz tiegħu l-awtorità ċentrali Pollakka tista’ tordna lill-awtorità li għandha ġuriżdizzjoni fuq id-debitur sabiex twettaq inkjesta dwar il-manteniment.

Jekk il-post ta’ residenza tal-intimat jew tal-parteċipant ma jkunx magħruf, il-Ministeru tal-Ġustizzja jibgħat mistoqsijiet lir-reġistri u r-rekords ċentrali u lokali (inkluża l-possibbiltà li tintuża l-bażi tad-data PESEL.SAD) sabiex tiġi ddeterminata l-qorti jew l-uffiċjal ġudizzjarju kompetenti, jew sabiex tingħata risposta għal talba għal miżuri speċifiċi. Bħalissa ma hija ppjanata l-ebda bidla għall-bażijiet statutorji, għall-finanzjament u t-tim tal-awtorità ċentrali sabiex jiġi żgurat li jitwettqu l-kompiti deskritti fl-Artikolu 51.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi? Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-“manteniment” huwa mifhum bħala dak kollu li huwa essenzjali għas-sussistenza, l-akkomodazzjoni u l-ilbies ta’ persuna. Fil-każ ta’ wild taħt l-età, il-manteniment jinkludi wkoll l-edukazzjoni u l-istruzzjoni.

Skont il-liġi, dawn li ġejjin huma meħtieġa jħallsu l-manteniment fl-ordni indikat:

• il-konjuġi jew l-eks konjuġi;
• id-dixxendenti;
• l-axxendenti;
• l-aħwa;
• iz-zijiet, sakemm il-persuna mantnuta tkun għadha minuri;
• il-missier u l-omm tar-rispett għat-tfal tal-ulied minuri li huma jew kienu taħt il-kura u l-kustodja tagħhom fil-mument tal-mewt tal-konjuġi.

Minbarra l-każijiet msemmija iktar ’il fuq fejn l-obbligu tal-manteniment huwa determinat mil-liġi, l-obbligi ta’ manteniment jistgħu jirriżultaw ukoll minn dispożizzjoni testamentarja (dispożizzjoni dwar il-manteniment f’testment) jew f’kuntratt.

B’mod ġenerali, ir-regoli sostantivi li jirregolaw l-obbligi ta’ manteniment huma stabbiliti fl-Artikoli 2003 sa 2023 tal-Kodiċi Ċivili

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Il-minuri jista’ jirċievi manteniment sakemm jilħaq l-età maġġuri. L-età maġġuri hija ta’ 18-il sena. Bejn l-etajiet ta’ 16 u 18-il sena, it-tfal jistgħu jiġu emaniċipati biż-żwieġ.

Hemm differenzi bejn ir-regoli tal-liġi sostantiva li japplikaw għall-manteniment tal-wild minuri u tal-adult: il-manteniment tal-adult tkopri biss il-kostijiet tas-sussistenza, tal-akkomodazzjoni u tal-ilbies filwaqt li l-manteniment tat-tfal ikopri, minbarra dawn il-kostijiet, il-kostijiet tal-edukazzjoni u tal-istruzzjoni.

Jekk, wara li minuri jkun sar adult jew ġie emanċipat, jiddeċiedi li jkompli bit-taħriġ jew l-edukazzjoni tiegħu, huwa jista’ jibda proċedimenti għall-manteniment kontra l-ġenituri tiegħu. F’dan il-każ, il-manteniment ikopri l-kostijiet tal-edukazzjoni u t-taħriġ tiegħu, minbarra s-sussistenza, l-akkomodazzjoni u l-ilbies. Id-durata ta’ dawn il-pagamenti tiġi determinata permezz ta’ ftehim jew deċiżjoni. Din id-deċiżjoni tistabbilixxi d-durata xierqa għal perjodi raġonevoli ta’ taħriġ jew edukazzjoni.

Fis-sitwazzjoni eċċezzjonali deskritta hawn fuq, li fiha wild adult ikun qiegħed ikompli t-taħriġ tiegħu, il-manteniment tal-adult jinkludi l-kostijiet tal-edukazzjoni u tat-taħriġ. B’mod partikolari, il-liġi tassumi li meta jintalab il-manteniment għal wild adult, il-ħlas tal-manteniment li jkun ġie stabbilit meta kien minuri jibqa’ jsir sakemm l-imsemmi wild jagħlaq 25 sena. F’dan il-każ, l-obbligu jaqa’ fuq il-ġenitur li ġie mitlub jipprova li l-ħlas tal-manteniment stabbilit meta l-wild kienu għadu minuri ma kienx meħtieġ aktar jew huwa eċċessiv minn mindu sar adult.

B’mod partikolari, ir-regoli sostantivi dwar il-manteniment għall-ulied li huma minuri, adulti jew emanċipati huma stabbiliti fl-Artikoli 1878 sa 1880 u 1905 tal-Kodiċi Ċivili

Ir-regoli tal-proċedura ċivili li japplikaw għall-istabbiliment u l-eżekuzzjoni tal-manteniment għall-ulied minuri u għall-adulti wkoll ivarjaw f’xi każijiet.

Id-differenzi fir-regoli proċedurali applikabbli huma msemmija fit-tweġibiet għall-mistoqsijiet 3 u 10.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

It-tweġiba għal din il-mistoqsija tvarja skont is-sitwazzjonijiet deskritti aktar ’il quddiem.

L-istabbiliment ta’ manteniment tal-minuri u ta’ manteniment bejn il-konjuġi fejn ikun hemm ftehim inizjali

Il-persuna obbligata tħallas il-manteniment u/jew il-persuna intitolata li tirċevih jistgħu jaqblu dwar l-istabbiliment tal-manteniment. F’każ ta’ manteniment tal-minuri jew manteniment bejn il-konjuġi, il-partijiet jistgħu jitolbu li l-ftehim jiġi approvat quddiem il-qorti jew quddiem Reġistratur Pubbliku (Conservador do Registo Civil), skont jekk japplikawx iċ-ċirkostanzi li ġejjin.

F’każ ta’ divorzju kkontestat, jista’ madankollu jintlaħaq ftehim dwar il-manteniment tal-ulied minuri. F’każ bħal dan, l-approvazzjoni tal-ftehim dwar il-manteniment għall-ulied minuri trid tintalab mill-qorti fil-proċedimenti sabiex jiġi rregolat l-eżerċizzju tar-responsabbiltajiet tal-ġenituri. Is-subintestatura li ġejja tindika l-elementi prinċipali ta’ dawn il-proċedimenti.

F’każ ta’ divorzju b’kunsens reċiproku, ir-Reġistratur Pubbliku huwa mitlub japprova l-ftehim dwar il-manteniment bejn il-konjuġi u/jew għall-ulied minuri. Ir-Reġistratur għandu ġuriżdizzjoni unika għal dawn il-proċedimenti, li jistgħu jitressqu quddiem kwalunkwe Reġistru Ċivili. F’dak li għandu x’jaqsam mal-ftehimiet dwar manteniment tal-minuri, il-Prosekutur Pubbliku tal-qorti fiż-żona tal-Reġistru Ċivili fejn iridu jinbdew il-proċedimenti jeħtieġlu jagħti l-opinjoni tiegħu minn qabel. Jekk il-ftehim jiġi approvat, id-divorzju jiġi ddekretat. Jekk il-ftehim ma jiġix approvat, il-proċedimenti ta’ divorzju b’kunsens reċiproku jiġu rrinvjati quddiem il-qorti fejn tinstema’ l-azzjoni ta’ divorzju b’kunsens reċiproku. F’dan il-każ, il-qorti hija responsabbli għall-valutazzjoni u l-approvazzjoni tal-ftehimiet dwar il-manteniment tal-wild minuri jew dwar il-manteniment bejn il-konjuġi.

Japplikaw l-istess regoli f’każ ta’ separazzjoni legali, dikjarazzjoni ta’ nullità jew annullament taż-żwieġ.

Anke jekk ma jkunx każ ta’ divorzju jew separazzjoni, jekk ikun hemm ftehim, il-ġenituri jridu jirreferu l-ftehim li jirregola r-responsabbiltà tal-ġenituri jew kwalunkwe tibdil fih għall-approvazzjoni lir-Reġistru Ċivili kif stabbiliti iktar ’il fuq.

L-istabbiliment tal-manteniment meta ma jkunx hemm ftehim inizjali

Il-manteniment mill-ġenituri lill-ulied minuri

Fil-każ ta’ divorzju mingħajr il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor, l-istabbiliment ta’ manteniment tal-wild minuri jrid jintalab fil-proċedimenti ta’ tutela sabiex jirregola l-eżerċizzju tar-responsabbiltà tal-ġenituri li jkunu pendenti quddiem il-qorti. Wara l-ġenituri jistgħu jitolbu l-approvazzjoni tal-ftehim dwar ir-responsabbiltà tal-ġenituri. Fin-nuqqas ta’ tali ftehim jew jekk ma jiġix approvat, il-Prosekutur Pubbliku jitlob li jiġi regolat l-eżerċitar tar-responsabbiltà tal-ġenituri. Il-proċedura ssir quddiem il-qorti. Il-ġenituri jiġu mħarrka għal laqgħa fejn jistgħu jiġu mistiedna wkoll it-tfal u qraba oħra. F’każ li ma jistax jintlaħaq ftehim waqt il-laqgħa, l-imħallef jistabbilixxi arranġamenti proviżorji għar-responsabbiltà tal-ġenituri u l-partijiet jintbagħtu għall-medjazzjoni jew għal seduta teknika speċjalizzata. Jekk jibqa’ jkun impossibbli li jintlaħaq ftehim, il-ġenituri jiġu nnotifikati sabiex jippreżentaw it-talbiet u l-provi tagħhom. Dan huwa segwit mill-istadju tal-provi, mill-proċess u mis-sentenza.

Japplikaw l-istess regoli f’każ ta’ separazzjoni legali, dikjarazzjoni ta’ nullità jew annullament taż-żwieġ.

Il-manteniment mill-ġenituri jew oħrajn bl-obbligu li jħallsu l-manteniment tal-wild minuri

Il-manteniment tal-wild minuri jista’ jiġi stabbilit ukoll permezz ta’ proċedimenti ta’ tutela dwar il-manteniment tal-wild minuri, fejn, pereżempju, il-proċedimenti jridu jsiru kontra persuni obbligati jħallsu dan il-manteniment speċifikament għal dan il-għan. Dawn il-proċedimenti huma intiżi wkoll sabiex jemendaw il-manteniment li kien stabbilit preċedentement. Dan isir fil-qorti. Jinbeda b’rikors akkumpanjat mid-dokumenti li ġejjin: ċertifikati li juru l-grad ta’ parentela jew affinità li teżisti bejn il-wild minuri u l-intimat; kopja awtentikata tas-sentenza li biha kien ġie stabbilit preċedentement il-manteniment, fejn applikabbli; u lista ta’ xhieda. L-intimat jiġi mħarrek. Imbagħad tissejjaħ laqgħa f’tentattiv biex jintlaħaq ftehim bejn il-partijiet. Jekk ma jintlaħaq l-ebda ftehim, dan jiġi segwit mid-difiża, mis-smigħ tax-xhieda, il-proċess u s-sentenza.

Il-manteniment għal wild adult jew emanċipat

Il-proċedimenti għall-istabbiliment ta’ manteniment għal wild adult jew emanċipat jistgħu jinbdew quddiem kwalunkwe Reġistru Ċivili, bil-preżentata ta’ rikors li jindika l-motivi ta’ fatt u ta’ liġi invokati. Ir-rikors irid ikun akkumpanjat minn evidenza dokumentata u għandu jindika l-evidenza l-oħra kollha. L-intimat jiġi mħarrek. Jekk ma jopponix, ir-rikors jintlaqa’ u l-manteniment jiġi stabbilit permezz ta’ deċiżjoni tar-Reġistratur. Jekk joġġezzjona, ir-Reġistratur jipprova jirrikonċilja lill-partijiet. Jekk ir-rikonċiljazzjoni tkun impossibbli, il-każ jiġi ppreparat mir-Reġistratur li jirrinvijah lill-qorti kompetenti għal proċess.

Jekk diġà jkun hemm kawża li fiha l-manteniment ġie stabbilit għall-wild minuri, ir-rikors għall-istabbiliment tal-manteniment għal wild li minn dak iż-żmien sar adult jew ġie emanċipat jingħaqad mal-kawża preċedenti u jinstema’ f’din il-qorti u mhux fir-Reġistru Ċivili.

Bejn il-konjuġi u l-eks konjuġi

Fejn ma jkunx hemm ftehim inizjali, il-proċedimenti għall-istabbiliment tal-manteniment bejn il-konjuġi u l-eks konjuġi jitressqu quddiem il-qorti. Il-proċedimenti jsiru fil-forma ta’ azzjoni dikjaratorja, bi proċedura identika għal dik deskritta hawn taħt għall-manteniment għall-adulti.

Il-manteniment għall-adulti

Minbarra l-każijiet imsemmija iktar ’il fuq, il-proċedura għall-istabbiliment tal-manteniment għall-adulti titressaq quddiem il-qorti (pereżempju talba għall-manteniment mill-ġenitur tal-ulied minuri). Il-proċedura tieħu l-forma ta’ sentenza dikjaratorja. Tibda bil-preżentata ta’ rikors promotur quddiem il-qorti.

F’dan ir-rikors, il-parti li tiftaħ il-kawża jeħtiġilha tindika l-qorti li quddiemha qiegħda tiftaħ il-kawża, tidentifika lill-partijiet, tindika isimhom, il-postijiet ta’ residenza jew l-uffiċċji reġistrati u, fejn possibbli, il-professjonijiet tagħhom u l-post tax-xogħol, tidentifika l-forma tal-proċedimenti, tispjega l-fatti u r-raġunijiet legali li jikkostitwixxu l-bażi tal-azzjoni, tagħmel it-talba u tiddikjara l-ammont involut fil-kawża. Fl-aħħar tar-rikors, tiġi ppreżentata l-lista tax-xhieda u l-provi l-oħra mitluba. Id-dokumenti jridu jiġu mehmuża mat-talba inizjali li turi l-ħlas minn qabel tat-tariffa inizjali tal-qorti u s-setgħa ta’ avukat, jekk ikunu rrappreżentati minn avukat. Alternattivament, jista’ jiġi mehmuż dokument li juri li ngħatat l-għajnuna legali.

Jekk jinħatar avukat, ir-rikors promotur jiġi ppreżentat elettronikament, permezz tal-formola disponibbli fuq il-paġna web ta’ Citius (mj.pt) f’konformità mal-proċeduri u l-istruzzjonijiet spjegati hemmhekk. Jekk il-parti ma tkunx rappreżentata minn avukat, hija tista’ tippreżenta r-rikors fl-uffiċji tar-reġistru tal-qorti b’wieħed mill-metodi li ġejjin: personalment, bil-posta reġistrata, jew b’faks.

L-intimat jiġi mħarrek. Jekk ma jintlaħaq l-ebda ftehim matul il-kawża, l-istadji obbligatorji li ġejjin huma d-difiża, l-ordni tal-ftuħ konklużiv (saneamento), l-istadju evidenzjarju, il-proċess u s-sentenza.

Skont il-każijiet imsemmija hawn fuq, ir-regoli proċedurali li jirregolaw l-istabbiliment tal-manteniment:

• Fir-rigward tar-Reġistru Ċivili, dawn huma previsti fl-Artikoli 5 sa 20 tad-Digriet-Liġi Nru 272/2001 tat-13 ta’ Ottubru u fl-Artikoli 274-A sa 274-C tal-Kodiċi tar-Reġistrazzjoni Ċivili
• Fir-rigward tal-qrati, dawn huma previsti fl-Artikoli 45 sa 47 tal-Liġi Nru 141/2015 tat-8 ta’ Settembru 2015 (il-manteniment għall-ulied minuri) u 548 u 550 et seq. (il-persuni bl-obbligu li jipprovdu manteniment), 931 u 994 (il-manteniment pagabbli lill-konjuġi f’każ ta’ separazzjoni jew divorzju) u 989 (il-manteniment għall-ulied adulti jew emanċipati) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

F’każ ta’ manteniment tal-wild minuri, it-talba tista’ ssir mir-rappreżentant legali tal-wild minuri, mill-Prosekutur Pubbliku, mill-persuna li lilha ngħatat il-kustodja jew mid-direttur tal-istitut edukattiv jew ta’ kura li ġie fdat bil-wild minuri. Kull persuna tista’ tinnotifika lill-Prosekutur Pubbliku dwar il-ħtieġa li jiġi stabbilit il-manteniment għall-wild minuri (l-Artikolu 45 tal-Liġi 141/2015 tat-8 ta’ Settembru 2015).

Fil-każ ta’ manteniment minħabba li l-adulti ma jkollhomx kapaċità, il-proċedimenti jistgħu jinbdew mir-rappreżentanti legali tagħhom (l-Artikolu 16 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

Minbarra dawn il-każijiet ta’ inkapaċità, il-proċedimenti ta’ manteniment għall-adulti jew ulied minuri emaniċipati jridu jsiru minnhom, minn rappreżentat legali maħtur minnhom jew minn avukat li lilu taw prokura sabiex jibda l-proċedimenti.

Madankollu, il-liġi tipprovdi għall-partikolarità li ġejja fir-rigward tal-ulied adulti: il-ġenitur li kellu r-responsabbiltà ewlenija li jħallas l-kostijiet ta’ tfal adulti jew emanċipati li ma humiex kapaċi jieħdu ħsieb tagħhom infushom jista’ jitlob li l-ġenitur l-ieħor jikkontribwixxi wkoll għas-sussistenza u l-edukazzjoni ta’ dawn l-ulied adulti. Din il-kontribuzzjoni tista’ ssir kompletament jew parzjalment lill-ulied adulti jew emanċipati, meta l-imħallef jiddeċiedi hekk jew jekk il-ġenituri jaqblu (l-Artikolu 989 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-manteniment tat-tfal

Il-Qorti Distrettwali, il-Qorti tal-Familja u tal-Minorenni (Tribunal de Comarca, Juízo de Família e Menores) għandha ġuriżdizzjoni fuq materji li jinvolvu proċedimenti ta’ protezzjoni sabiex tiġi rregolata r-responsabbiltà tal-ġenituri u jiġi stabbilit il-manteniment tal-ulied minuri. Fin-nuqqas ta’ Qorti tal-Familja u tal-Minorenni, il-kawża tinstema’, fil-prinċipju, fil-Qorti Distrettwali (Tribunal de Comarca), fil-Qorti Lokali (Juízo Local) jew fil-Qorti ta’ Ġuriżdizzjoni Ġenerali (Juízo de Competência Genérica).

Sabiex wieħed jifhem liema minn dawn il-qrati li semmejna jkollha ġuriżdizzjoni territorjali, japplikaw ir-regoli li ġejjin. Fil-prinċipju, għandha ġuriżdizzjoni l-qorti tal-post fejn huwa residenti l-minuri fiż-żmien li nbdew il-proċedimenti.

Jekk ir-residenza tal-minuri ma tkunx magħrufa, għandha ġuriżdizzjoni l-qorti tal-post ta’ residenza ta’ min għandu r-responsabbiltà tal-ġenituri.

Jekk min għandu r-responsabbiltà tal-ġenituri jkun residenti f’postijiet differenti, ikollha l-ġuriżdizzjoni l-qorti tal-post ta’ residenza tal-persuna li għandha l-kustodja tat-tfal jew, f’każ ta’ kustodja konġunta, dik tal-persuna li jgħix magħha l-minuri.

Jekk dawn il-proċedimenti jikkonċernaw żewġ minuri jew aktar li huma ulied l-istess ġenituri u residenti f’distretti differenti, ikollha l-ġuriżdizzjoni l-qorti tal-post ta’ residenza fejn jgħix l-ikbar numru minn dawn l-ulied. Jekk kollox ikun ugwali, il-qorti li lilha jiġi mitlub il-manteniment fil-Prim’Istanza jkollha l-ġuriżdizzjoni.

Jekk, meta jkunu bdew il-proċedimenti, il-minuri ma jkunx jgħix fil-Portugall, ikollha l-ġuriżdizzjoni l-qorti tal-post ta’ residenza tar-rikorrent jew tal-intimat; jekk huma wkoll jgħixu barra l-pajjiż u l-qorti Portugiża jkollha ġuriżdizzjoni internazzjonali, il-kawża tinstema’ mill-Qorti Distrettwali ta’ Lisbona, mill-Qorti tal-Familja u tal-Minuri (Tribunal da Comarca de Lisboa, Juízo de Família e Menores), għaliex din il-qorti għandha ġuriżdizzjoni territorjali għall-muniċipalità ta’ Lisbona.

Il-manteniment għall-ulied adulti

Kull Reġistru Ċivili huwa kompetenti sabiex jibda proċedimenti għall-manteniment għall-ulied adulti. Dan ma japplikax biss jekk diġà tkun teżisti kawża li fiha ġie stabbilit il-manteniment tal-ulied minuri. F’dan il-każ, ir-rikors għall-istabbiliment tal-manteniment għal minuri li, fil-frattemp, sar adult jew ġie emanċipat, jingħaqad mal-kawża preeżistenti u jinstema’ minn din il-qorti.

Il-manteniment għall-konjuġi jew eks konjuġi

Il-proċedura għall-istabbiliment ta’ manteniment bejn konjuġi u l-eks konjuġi titressaq quddiem il-Qorti Distrettwali, il-Qorti tal-Familja u l-Minuri li hija kompetenti għall-post fejn jirrisjedi l-intimat. Fin-nuqqas ta’ Qorti tal-Familja u tal-Minorenni, il-kawża tinstema’, fil-prinċipju, fil-Qorti Distrettwali, fil-Qorti Lokali jew fil-Qorti ta’ Ġuriżdizzjoni Ġenerali.

Il-manteniment għall-adulti

Minbarra l-każijiet diġà msemmija, il-proċedimenti għad-determinazzjoni tal-manteniment għall-adulti titressaq quddiem il-Qorti Distrettwali: l-Istanza Ċentrali, il-Qorti Ċivili (jekk il-valur tal-azzjoni jeċċedi EUR 50 000.00); il-Qorti Lokali jew il-Qorti ta’ Ġuriżdizzjoni Ġenerali, fejn teżisti (jekk il-valur tal-kawża ma jeċċedix EUR 50 000.00). Mill-perspettiva territorjali, il-qorti tal-post ta’ residenza tal-intimat għandha l-ġuriżdizzjoni.

L-eżekuzzjoni tal-manteniment

Il-qrati indikati hawn taħt għandhom ġuriżdizzjoni fi proċedimenti speċjali għall-eżekuzzjoni tal-manteniment, f’każ ta’ ħlas tardiv.

Jekk il-proċedimenti li fihom ġie stabbilit il-manteniment instemgħu mill-Qorti Distrettwali, il-Qorti tal-Familja u tal-Minorenni (Tribunal de Comarca, Juízo de Família e Menores), il-proċedimenti għall-eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment jinstemgħu quddiem din il-qorti, bħala parti mill-kawża kkonċernata, li magħhom irid jingħaqad ir-rikors għall-eżekuzzjoni.

Jekk il-proċedimenti li fihom ġie stabbilit il-manteniment instemgħu quddiem il-Qorti Distrettwali, il-Qorti Ċentrali Ċivili (Tribunal de Comarca, Juízo Central Cível), il-Qorti ta’ Eżekuzzjoni (Secção de Execução), li tkun kompetenti jekk il-proċedimenti ma kinux fil-ġuriżdizzjoni ta’ dik il-Qorti Ċentrali minħabba l-valur monetarju tagħhom, ikollha ġuriżdizzjoni għall-eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment.

Meta ma jkunx hemm Qorti ta’ Eżekuzzjoni, il-Qorti Ċivili Ċentrali fejn instemgħet l-azzjoni dikjaratorja rispettiva jkollha ġuriżdizzjoni għall-eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment u, f’dan il-każ, l-eżekuzzjoni sseħħ f’din il-proċedura.

Jekk il-proċedimenti li fihom ġie stabbilit il-manteniment seħħew quddiem il-Qorti Distrettwali, il-Qorti Ċivili Lokali jew il-Qorti Ġenerali, l-eżekuzzjoni sseħħ f’din il-proċedura sakemm il-Qorti Ċentrali ma jkollhiex Qorti ta’ Eżekuzzjoni. Jekk ikun hemm Qorti ta’ Eżekuzzjoni (b’ġuriżdizzjoni territorjali li tkopri ż-żona fejn tinsab il-Qorti ta’ Ġuriżdizzjoni Ġenerali jew il-Qorti Ċivili Lokali fejn instemgħet l-azzjoni ta’ kundanna), hija jkollha ġuriżdizzjoni għall-eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment.

Fir-rigward tal-eżekuzzjoni tas-sentenzi tal-qorti, anke jekk l-eżekuzzjoni ma sseħħx fil-qorti fejn ingħatat is-sentenza eżegwibbli, ir-rikors għall-eżekuzzjoni jiġi sottomess fil-proċedimenti dikjaratorji fejn ingħatat dik is-sentenza. F’dan il-każ, meta l-Qorti tal-Eżekuzzjoni jkollha ġuriżdizzjoni, il-qorti li tat is-sentenza tibgħat b’mod urġenti kopja tas-sentenza, ir-rikors li ta lok għall-eżekuzzjoni u d-dokumenti ta’ akkumpanjament lill-Qorti ta’ Eżekuzzjoni.

L-istess regola tapplika f’każijiet fejn ma hemmx Qorti ta’ Eżekuzzjoni u l-Qorti Ċivili Lokali jew Qorti b’Ġuriżdizzjoni Ġenerali jkollha ġuriżdizzjoni fir-rigward tal-proċedimenti ta’ eżekuzzjoni.

Jekk il-proċedimenti li fihom ġie stabbilit il-manteniment ma jkunux nstemgħu quddiem qorti iżda quddiem ir-Reġistru Ċivili, il-ġuriżdizzjoni territorjali għall-eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment tkun irregolata mill-prinċipji li ġejjin:

• l-eżekuzzjoni trid titressaq quddiem il-qorti fejn ikun residenti d-debitur tal-manteniment; il-kreditur tal-manteniment jista’ madankollu jagħżel il-qorti tal-post fejn irid jitwettaq l-obbligu jekk ikun residenti fiż-żona metropolitana ta’ Lisbona jew Porto u d-debitur tal-manteniment ikun jgħix fl-istess żona metropolitana;
• meta l-eżekuzzjoni trid issir fil-post fejn huwa residenti d-debitur tal-manteniment, u dan id-debitur ma jkunx residenti l-Portugall iżda jkollu assi hemmhekk, ikollha ġuriżdizzjoni l-qorti tal-post fejn jinsabu dawn l-assi.

Fir-rigward tal-ġuriżdizzjoni sostantiva għall-eżekuzzjoni tal-manteniment ibbażata fuq id-deċiżjoni tar-Reġistratur, japplikaw ir-regoli li ġejjin:

Il-Qorti Distrettwali, il-Qorti tal-Familja u tal-Minorenni għandha ġuriżdizzjoni sabiex tħejji u tiddeċiedi dwar proċedimenti ta’ eżekuzzjoni tal-manteniment bejn il-konjuġi u l-eks konjuġi, għall-ulied minuri u għall-ulied adulti u emanċipati. Billi f’dan il-każ, madankollu, l-azzjoni dikjaratorja rispettiva ma nstemgħetx fil-Qorti tal-Familja u tal-Minorenni, iżda fir-Reġistru Ċivili, il-qrati jistgħu jiddeċiedu li għandha ġuriżdizzjoni l-Qorti Distrettwali, il-Qorti ta’ Eżekuzzjoni.

Jekk ma jkunx hemm Qorti ta’ Eżekuzzjoni, ikollha ġuriżdizzjoni l-Istanza Ċivili Lokali jew il-Qorti ta’ Ġuriżdizzjoni Ġenerali għall-eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment.

Avviż:
Ir-regoli msemmija hawn fuq dwar il-ġuriżdizzjoni huma soġġetti għal tibdil fl-interpretazzjoni tal-qrati nazzjonali.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Bħala regola ġenerali, ma hemmx bżonn ta’ avukat għall-proċedimenti ta’ manteniment tal-ulied minuri, ħlief fl-istadju ta’ appell. Ir-rikorrenti adulti jew emanċipati (pereżempju t-tutur tal-wild minuri) jistgħu jidhru weħidhom quddiem il-qorti meta l-proċedimenti jinstemgħu quddiem il-Qorti tal-Prim’Istanza. Madankollu, avukat irid jinħatar għall-wild minuri meta l-interessi tal-wild minuri jkunu f’kunflitt ma’ dawk tal-ġenituri tiegħu, tar-rappreżentant legali jew tal-persuna li jkollha kustodja de facto, u wkoll meta wild minuri li jkun matur biżżejjed jitlob lill-qorti taħtar wieħed.

Għal proċedimenti ta’ manteniment, japplikaw il-prinċipji ġenerali indikati hawn taħt.

Għandu jiġi maħtur avukat: fi kwistjonijiet li jaqgħu fil-ġuriżdizzjoni ta’ qrati li huma soġġetti għal livelli limiti u fejn ikun permess appell ordinarju; f’każijiet fejn appell huwa dejjem ammissibbli, irrispettivament mill-valur; f’appelli u każijiet imressqa quddiem il-qrati superjuri.

Attwalment, fl-2022, l-appell ordinarju huwa ammissibbli biss meta l-valur tal-kawża jaqbeż il-limitu tal-qorti li quddiemha tressaq l-appell u d-deċiżjonijiet ikkontestati ma jkunux favur l-appellant b’ammont li wkoll jaqbeż nofs il-limitu ta’ dik il-qorti. F’każ ta’ dubju dwar il-valur tat-telf imġarrab mill-parti telliefa, jitqies biss il-valur tal-kawża. Dan il-prinċipju legali għandu diversi eċċezzjonijiet stabbiliti fih u f’dispożizzjonijiet legali speċifiċi oħrajn. Fl-2022, meta kienet qed tiġi eżaminata mill-ġdid din l-iskeda informattiva, f’materji ċivili, il-limitu tal-qrati huwa kif ġej: Il-Qorti tal-Appell (Tribunal da Relação) – EUR 30 000.00; Il-Qorti tal-Prim’Istanza (Tribunal de Primeira Instância) – EUR 5 000.00.

Anke meta r-rappreżentanza minn avukat tkun obbligatorja, jistgħu jsiru rikorsi minn konsulenti legali, avukati apprendisti, solicitors u mill-partijiet infushom fejn ma jitqajmux punti ta’ liġi.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

It-tweġiba għal din il-mistoqsija tvarja skont jekk il-proċedura sabiex jiġi stabbilit il-manteniment instemgħux fil-qorti jew fir-Reġistru Ċivili u skont jekk il-partijiet għandhomx għajnuna legali jew le. L-ispejjeż għandhom jitħallsu fil-qrati. L-ispejjeż għandhom jitħallsu fil-qrati. It-tariffi jitħallsu fl-Uffiċju tar-Reġistru Ċivili.

Il-ħlas tal-ispejjeż huwa previst fir-Regolament dwar l-Ispejjeż Proċedurali

Il-ħlas tal-ispejjeż huwa previst fir-Regolament dwar l-Ispejjeż Proċedurali

L-ispejjeż jinkludu t-tariffa tal-qorti, l-imposti u l-ispejjeż tal-parti – l-Artikolu 529 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili

Eżenzjonijiet

Skont l-Artikolu 4(1)(i) u (l) tar-Regolament dwar l-Ispejjeż Proċedurali

Il-minuri huma eżenti mill-ispejjeż meta jkunu rappreżentati mill-Prosekutur Pubbliku jew minn avukat maħtur mill-qorti f’kawżi li jinstemgħu l-qorti u huma eżenti mit-tariffi għal kawżi li jsiru quddiem l-Uffiċċju tar-Reġistru Ċivili.

Il-minuri jew ir-rappreżentanti legali tagħhom huma wkoll eżenti mill-ispejjeż fl-appelli kontra deċiżjonijiet marbuta mar-rikors, mal-aġġustament jew mat-terminazzjoni tal-manteniment, mogħtija fi proċedimenti quddiem il-qorti tal-minuri. Il-proċedimenti quddiem il-qorti tal-minorenni li fihom jiġi stabbilit il-manteniment normalment huma l-proċedimenti għall-manteniment tal-wild minuri u l-proċedimenti sabiex tiġi rregolata r-responsabbiltà tal-ġenituri. Dawn huma proċedimenti speċjali u mhux kontenzjużi.

Skont l-Artikolu 15(1)(f) tar-Regolament dwar l-Ispejjeż Proċedurali:

Il-partijiet fil-proċedimenti quddiem il-qorti tal-minorenni huma eżenti mill-ħlas bil-quddiem tat-tariffi tal-qorti, inklużi dawk il-proċedimenti li fihom jiġi stabbilit il-manteniment. F’dawn il-każijiet, minflok isir il-ħlas bil-quddiem tat-tariffa tal-qorti, il-parti tiġi mitluba tħallas it-tariffa tal-qorti fi żmien għaxart ijiem minn meta tingħata s-sentenza fil-proċedimenti prinċipali. Dan ikun il-każ anke jekk is-sentenza tkun għadha ma saritx finali.

Minbarra l-każijiet imsemmija hawn fuq, fil-prinċipju l-ispejjeż huma dovuti. L-unika eċċezzjoni hija meta l-parti tirċievi għajnuna legali u/jew jekk japplika l-Kapitolu V tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2009, li se jissemma iktar ’il quddiem, għall-proċedimenti kkonċernati.

Irkupru tal-ispejjeż

Minbarra l-eċċezzjonijiet imsemmija iktar ’il fuq, trid titħallas tariffa tal-qorti inizjali sabiex tinbeda azzjoni għall-istabbiliment tal-manteniment. It-tariffa inizjali tal-qorti tikkorrispondi għal ħlas bil-quddiem fuq l-ispejjeż finali.

L-ispejjeż jinkludu t-tariffa tal-qorti, l-imposti u l-ispejjeż tal-partijiet.

Tariffi tal-qorti

Sabiex wieħed jiddetermina l-ammont dovut tat-tariffi tal-qorti, huwa essenzjali li wieħed ikun jaf il-valur tal-azzjoni, għaliex it-tariffa tal-qorti tiġi kkalkulata abbażi ta’ dan l-ammont, f’konformità ma’ waħda mit-tabelli annessi mar-Regolament dwar l-Ispejjeż Proċedurali.

Il-valur tal-azzjoni għall-finijiet tal-applikazzjoni tat-tabelli msemmija iktar ’il fuq jirriżulta mill-Artikoli 296 sa 310 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili

Pereżempju:

• il-valur tal-proċedimenti għall-manteniment definittiv huwa ugwali għal ħames darbiet l-annwalità mitluba fir-rikors, jiġifieri l-valur ta’ din l-azzjoni jekwivali għas-somma tal-pagament mensili mitlub immultiplikat b’sittin;
• il-proċedimenti provviżorji ta’ manteniment kawtelatorji għandhom valur li jekwivali għall-pagament ta’ kull xahar mitlub immultiplikat bi tnax;
• il-proċedimenti tad-divorzju u l-proċedimenti li jirregolaw l-eżerċitar tar-responsabbiltà tal-ġenituri, li jikkonċernaw interessi intanġibbli oħra minbarra l-manteniment, għandhom mill-inqas valur tal-limitu tal-Qorti tal-Appell u ċenteżmu wieħed (fl-2022: EUR 30 000.01 - l-Artikolu 44 tal-Liġi 62/2013).

Imposti

Ir-regoli li ġejjin japplikaw għall-imposti (l-Artikolu 532 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, li jinsab fil-Liġi 41/2013 tas-26 ta’ Ġunju 2013

Fir-rigward tal-ispejjeż u l-imposti jirriżultaw mill-investigazzjonijiet (ħlas lill-esperti, rapporti, eċċ), ir-regola hija li kull parti tħallas l-ispejjeż u l-imposti li tat lok għalihom.

Jekk jirriżulta li l-investigazzjoni hija manifestament inutli jew dilatorja, il-parti li talbet li ssir tħallas l-imposti rispettivi irrispettivament mis-suċċess jew l-ordni fir-rigward tal-ispejjeż.

Meta l-partijiet kollha għandhom interess fl-investigazzjonijiet jew fin-nefqa, meta t-tnejn li huma jiggwadanjaw vantaġġ indaqs, jew meta ma jkunx possibbli li jiġi determinat min hi l-parti interessata, l-imposti jitħallsu mill-partijiet b’sehem indaqs.

L-ispejjeż tal-partijiet

Fir-rigward tal-ispejjeż tal-partijiet, l-Artikolu 533 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jistabbilixxi kif ġej: l-ispejjeż tal-parti li tirbaħ il-kawża jitħallsu mill-parti t-telliefa fuq skala b’inklinazzjoni skont il-proporzjon tat-telfa tagħha.

L-ispejjeż tal-partijiet jinkludu t-tariffi tal-qorti mħallsa bil-quddiem, l-ispejjeż verament imġarrba mill-parti, it-tariffi mħallsa lill-aġent ta’ eżekuzzjoni u n-nefqa tagħhom, it-tariffi mħallsa lir-rappreżentant legali u n-nefqa tagħhom.

Kont tal-ispejjeż

Ħlief għall-każijiet imsemmija hawn qabel, fejn il-partijiet ikunu eżenti mill-ħlas bil-quddiem tat-tariffi tal-qorti, fil-prinċipju, l-iskrivan tal-qorti jipprepara l-kont tal-ispejjeż biss wara li s-sentenza tkun saret finali u ma jkun jista’ jsir l-ebda appell minnha, u f’konformità mas-sentenza rispettiva. Il-partijiet jiġu nnotifikati bil-kont.

Jekk ma jkunx hemm appelli jew ilmenti dwar il-kont, jew jekk ikunu ġew riżolti, dan jagħti lok għall-ħlas ta’ dak li jkun dovut mill-parti telliefa u/jew ir-rimborż lill-parti rebbieħa tal-ammont li tkun ħallset bil-quddiem.

L-ispejjeż tal-partijiet jitħallsu direttament mill-parti telliefa lill-parti rebbieħa. Jekk il-parti telliefa jkollha għajnuna legali, il-ħlas tas-somma kkonċernata lill-parti rebbieħa jsir mill-Istat – l-Artikolu 26 tar-Regolament dwar l-Ispejjeż Proċedurali.

L-għajnuna legali f’każijiet fil-ġuriżdizzjoni tal-qrati

Jekk ir-rikorrent ma jkollux mezzi sabiex iħallas għall-proċedimenti, huwa jista’ jitlob l-għajnuna legali. Skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali, l-għajnuna legali tista’ tingħata biss lil persuni fiżiċi jew lill-persuni ġuridiċi bi skop mhux għal qligħ.

L-iskema ta’ għajnuna legali hija stabbilita fil-Liġi 34/2004.

L-għajnuna legali lill-individwi tingħata f’diversi forom: pariri legali; eżenzjoni mit-tariffi tal-qorti u l-imposti; ħlas bin-nifs tat-tariffi tal-qorti u l-imposti; ħatra u ħlas tat-tariffi tar-rappreżentant legali; ħatra u ħlas bin-nifs tat-tariffi tar-rappreżentant legali; assenjazzjoni ta’ uffiċjal ġudizzjarju.

Is-sistema Portugiża tal-għajnuna legali, fit-termini kollha stabbiliti fiha, tapplika għall-qrati kollha u għal kull tip ta’ proċedimenti.

Ir-rikorsi għall-għajnuna legali għandhom jiġu ppreżentati permezz ta’ formola. Dan irid jiġi kkonsenjat personalment jew jintbagħat bil-posta lil kwalunkwe servizz pubbliku tal-Istitut tas-Sigurtà Soċjali IP (Instituto da Segurança Social IP). Il-formoli u l-istruzzjonijiet dwar it-tlestija tagħhom huma pprovduti minn dik l-entità. Il-perjodu ġenerali għat-tweġiba huwa ta’ 30 ġurnata. Kemm l-informazzjoni prattika kif ukoll il-formoli huma disponibbli fuq Proteção Jurídica - seg-social.pt

Meta jiftaħ azzjoni, ir-rikorrent għandu jehmeż mar-rikors promotur evidenza dokumentata ta’ ħlas minn qabel tat-tariffa tal-qorti dovuta jew tal-għoti tal-għajnuna legali f’termini ta’ eżenzjoni mill-ħlas bil-quddiem tat-tariffa msemmija iktar ’il fuq. Meta l-għajnuna legali tingħata fil-forma ta’ ħlas gradwali tat-tariffi tal-qorti, l-evidenza ta’ dan trid tiġi mehmuża flimkien mal-ħlas tal-ammont pendenti – l-Artikoli 14 sa 15 tar-Regolament dwar l-Ispejjeż Ġudizzjarji

It-tariffi għal każijiet fil-ġuriżdizzjoni tal-Uffiċju tar-Reġistru Ċivili

Il-minuri huma eżenti mit-tariffi meta jkunu rappreżentati minn Prosekutur Pubbliku jew minn avukat maħtur mill-qorti f’kawżi li jinstemgħu quddiem l-Uffiċċju tar-Reġistru Ċivili.

It-tariffi dovuti għal każijiet fil-ġuriżdizzjoni tal-Uffiċċji tar-Reġistri Ċivili qiegħdin imniżżla fir-Regolamenti dwar it-Tariffi għall-Uffiċji tar-Reġistru u għan-Nutara.

Pereżempju, fl-2022 it-tariffi mitluba f’kawżi fil-ġuriżdizzjoni tal-Uffiċċji tar-Reġistru Ċivili, li jistgħu jiġu kkonsultati fl-Artikolu 18 tar-Regolamenti dwar it-Tariffi għall-Uffiċċji tar-Reġistru u għan-Nutara, huma kif ġej:

• proċedimenti ta’ divorzju jew separazzjoni legali b’kunsens reċiproku (mingħajr deċiżjoni dwar il-proprjetà) inkluż deċiżjonijiet li japprovaw ftehimiet rigward il-manteniment bejn il-konjuġi jew għall-ulied minuri – EUR 280;
• proċedimenti ta’ għoti ta’ manteniment għall-adulti jew għall-ulied emanċipati – EUR 120;
• proċedimenti għall-emendi fil-ftehimiet ta’ manteniment – EUR 100.

Dawn is-somom huma validi għall-2022, iż-żmien meta ġiet aġġornata din l-iskeda informattiva u huma soġġetti għal rieżami. Għalhekk huwa meħtieġ li wieħed jikkonsulta l-leġiżlazzjoni nazzjonali fuq bażi ta’ każ b’każ.

L-għajnuna legali għal każijiet fil-ġuriżdizzjoni tal-Uffiċju tar-Reġistru Ċivili

L-għajnuna legali tapplika biss f’żewġ sitwazzjonijiet għal kawżi li jinstemgħu quddiem l-Uffiċċju tar-Reġistru Ċivili: il-ħatra ta’ konsulent legali u l-ħlas tat-tariffi tiegħu; il-ħatra ta’ konsulent legali u l-ħlas bin-nifs tat-tariffi tiegħu.

Barra minn hekk, fl-Uffiċċji tar-Reġistri Ċivili, ċerti atti huma bla ħlas għal rikorrenti individwali li jistgħu jagħtu prova tad-diffikultà finanzjarja tagħhom.

Id-diffikultà finanzjarja tista’ tintwera bil-mezzi li ġejjin: dokument maħruġ mill-awtorità amministrattiva kompetenti; dikjarazzjoni maħruġa minn istituzzjoni pubblika għas-sigurtà soċjali fejn ikun ġie affiljat l-individwu.

F’dawn il-każijiet, l-atti li ġejjin huma bla ħlas: atti mir-reġistru ċivili jew tan-nazzjonalità; il-proċedimenti u d-dikjarazzjonijiet relatati magħhom; dokumenti meħtieġa u proċeduri marbuta mal-forniment tagħhom; ċertifikati meħtieġa għal kull għan.

L-istess regola tapplika għall-każijiet fil-ġuriżdizzjoni tal-Uffiċċji tar-Reġistru Ċivili fejn ġie stabbilit il-manteniment.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Bħal regola, il-manteniment jiġi stabbilit bħala pagamenti fi flus fix-xahar, ħlief fejn ikun hemm ftehim jew dispożizzjoni legali li turi l-kontra jew hemm raġunijiet li jiġġustifikaw miżuri eċċezzjonali. Jekk, pereżempju, il-persuna li għandha tħallas il-manteniment turi li ma tistax tħallsu bħala allowance iżda biss fil-forma tad-dar u l-kumpanija tagħha, dan jista’ jiġi ordnat hekk eċċezzjonalment.

Kalkolu tal-manteniment

L-obbligu ta’ manteniment u l-kalkolu tal-manteniment huma rregolati mill-Artikoli 1871 sa 1880, 1905, 2003 sa 2023 tal-Kodiċi Ċivili.

Il-manteniment irid ikun proporzjonat għall-mezzi tad-debitur tal-manteniment u l-bżonnijiet tal-kreditur tal-manteniment. Fl-istabbiliment tal-manteniment, tiġi eżaminata wkoll il-possibbiltà tal-kreditur tal-manteniment li jmantni lilu nnifsu.

Il-bżonnijiet tal-kreditur tal-manteniment jiddependu mill-fatt jekk huwiex minuri, wild adult li qiegħed jissokta bit-taħriġ jew l-edukazzjoni tiegħu, jew sempliċiment adult. Dawn diġà ssemmew fit-tweġiba għall-mistoqsija 1.

F’dak li jikkonċerna l-mezzi tad-debitur tal-manteniment li għandhom jitqiesu, huwa importanti li wieħed jinnota l-kriterji speċifiċi li jridu jitqiesu, skont jekk il-manteniment huwiex qed jiġi stabbilit għall-ulied minuri jew għall-eks konjuġi.

Il-manteniment għall-ulied minuri

L-obbligu tal-manteniment għall-ulied minuri huma dover fundamentali tal-ġenituri tagħhom. Huwa bbażat direttament fuq l-Artikolu 36(5) tal-Kostituzzjoni tar-Repubblika Portugiża.

Il-manteniment dovut lill-ulied minuri għandu jkun proporzjonat mal-mezzi tad-debitur tal-manteniment.

Skont il-prinċipju mill-ġurisprudenza tal-Qorti Suprema tal-Ġustizzja Portugiża (Supremo Tribunal de Justiça), sabiex jiġi kkalkulat l-ammont ta’ manteniment għall-ulied minuri, il-qorti jeħtiġilha tqis mhux biss il-valur tal-introjtu li attwalment jaqla’ d-debitur, iżda wkoll, b’mod komprensiv u globali, l-istatus soċjali tiegħu, il-kapaċità għax-xogħol, id-dmir li jistinka b’mod attiv għal professjoni li biha jkun jista’ jissodisfa dan id-dmir, u l-firxa tal-assi kollha li għandu.

Il-manteniment għall-eks konjuġi

Fid-determinazzjoni tal-ammont ta’ manteniment dovut lill-eks konjuġi, il-qorti jeħtiġilha tqis kemm dam iż-żwieġ, il-kontribuzzjoni li saret lejn il-finanzi tal-familja, l-età u l-istat ta’ saħħa tal-konjuġi, il-kwalifiki professjonali tagħhom u l-possibiltajiet ta’ impjieg, iż-żmien li jkollhom jiddedikaw sabiex irabbu lill-ulied komuni tagħhom, il-qligħ u l-introjtu tagħhom, iż-żwieġ mill-ġdid jew koabitazzjoni u, b’mod ġenerali, iċ-ċirkostanzi kollha li jaffettwaw il-bżonnijiet tal-konjuġi li qiegħed jirċievi l-manteniment u l-possibiltajiet tad-debitur tal-manteniment.

Skont il-biċċa l-kbira tal-ġurisprudenza nazzjonali, il-konjuġi li huwa kreditur tal-manteniment ma għandux dritt jitlob li jinżamm il-livell ta’ għajxien li kien igawdi minnu matul iż-żwieġ.

Meta jsir dovut il-manteniment

Il-manteniment stabbilit b’deċiżjoni ġudizzjarja huwa dovut mid-data li fiha tinbeda l-azzjoni. Il-manteniment maqbul bejn il-partijiet u approvat b’deċiżjoni tal-qorti jew tar-Reġistratur huwa dovut mid-data li fiha d-debitur jinstab inadempjenti. Id-debitur jitqies inadempjenti fid-data stabbilita għall-ħlas jew, fin-nuqqas, meta jintalab iħallas. Mingħajr preġudizzju għall-każijiet msemmija qabel, il-liġi Portugiża ma tipprovdix għad-determinazzjoni ta’ manteniment retroattiv.

Aġġustament tal-manteniment li jkun ġie stabbilit

Jekk ikun hemm bidla fiċ-ċirkostanzi wara li jkun ġie stabbilit il-manteniment, dan jista’ jiġi emendat jew terminat.

Jekk ma jkunx hemm pendenti eżekuzzjoni speċjali għall-manteniment, ir-rikors sabiex jiġi emendat jew terminat jitressaq flimkien mal-azzjoni ta’ kundanna. Jekk hemm pendenti eżekuzzjoni speċjali għall-manteniment, ir-rikors sabiex jiġi emendat jew terminat il-manteniment jingħaqad mal-proċedura għall-eżekuzzjoni.

Id-debitur tal-manteniment jista’ jitlob li jitnaqqas jew jintemm il-manteniment jekk, pereżempju, hemm tnaqqis fil-mezzi finanzjarji tiegħu, titjib f’dawk tal-kreditur tal-manteniment, il-kreditur tal-manteniment jsir adult jew jista’ jikkontribwixxi għas-sussistenza tiegħu stess.

Il-kreditur tal-manteniment jista’ jitlob li jiżdied il-manteniment jekk, pereżempju, is-sitwazzjoni ekonomika tiegħu tmur għall-agħar, iċ-ċirkostanzi tal-familja tiegħu tinbidel, il-bżonnijiet tiegħu jiżdiedu, l-għoli tal-ħajja jiżdied u din iż-żieda tista’ u għandha tiġi appoġġata mid-debitur tal-manteniment (għaliex, pereżempju, is-salarju tiegħu żdied ukoll).

Aġġornament awtomatiku

Sabiex wieħed ilaħħaq maż-żieda fl-għoli tal-ħajja, id-deċiżjoni li tistabbilixxi l-manteniment tista’ tipprovdi li l-ammont determinat għandu jiġi aġġornat awtomatikament b’mod regolari (normalment kull sena).

Dan l-aġġornament jista’ jkun ibbażat fuq iż-żieda fir-rata tal-inflazzjoni ppubblikata kull sena mill-Istitut Nazzjonali tal-Istatistika (Instituto Nacional de Estatística) jew b’żieda ta’ ċerta rata tal-imgħax indikata mill-qorti. Tista’ tikkonsisti wkoll, madankollu, f’żieda annwali fissa ta’ ċertu ammont kif stipulat fid-deċiżjoni.

L-imħallef huwa responsabbli għad-determinazzjoni ta’ dan l-aġġornament awtomatiku u sabiex jagħżel il-mezzi xierqa sabiex jintlaħaq, skont id-diskrezzjoni tiegħu. L-aġġornament awtomatiku jista’ jiġi determinat ukoll permezz ta’ ftehim approvat bejn il-partijiet.

Il-manteniment proviżorju

Minbarra l-manteniment definittiv, jista’ jingħata wkoll manteniment proviżorju.

Jekk ma jkunx għadu ġie stabbilit manteniment definittiv, il-qorti tista’, fuq talba tal-kreditur tal-manteniment jew ex officio, jekk dan tal-aħħar ikun minuri, tordna manteniment proviżorju li jiġi ddeterminat fid-diskrezzjoni tal-qorti. Il-manteniment proviżorju qatt ma jiġi rifjutat. Dan huwa dovut waqt li huma pendenti l-proċedimenti prinċipali li se jiddeterminaw il-manteniment definittiv. Il-manteniment definittiv huwa dovut malli jiġi stabbilit.

F’każ li huma pendenti proċedimenti kontenzjużi ta’ divorzju, l-imħallef jista’ jordna manteniment proviżorju għal wieħed mill-konjuġi jew għall-ulied minuti waqt li għadhom pendenti l-proċedimenti. Waqt li huma pendenti proċedimenti għar-regolament tar-responsabbiltà tal-ġenituri, l-imħallef jista’ jordna manteniment proviżorju għat-tfal minuri. Fil-każijiet imsemmija hawn fuq, il-manteniment proviżorju jista’ jiġi stabbilit waqt seduta ta’ smigħ matul il-proċedimenti nfushom.

Alternattivament, il-manteniment proviżorju jista’ jiġi stabbilit fi proċedimenti interim li jingħaqdu mal-proċedimenti prinċipali li fihom se jiġi stabbilit il-manteniment definittiv.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment jitħallas skont it-termini u lill-persuna indikata fid-deċiżjoni tal-qorti jew fil-ftehim tal-partijiet approvat mill-qorti.

Bħala regola, jekk il-benefiċjarju jkun adult b’kapaċità legali, jew wild minuri emanċipat, il-manteniment jitħallas lilu direttament.

Jekk ikun adult b’inkapaċità legali, il-manteniment jitħallas lill-persuna li għandha l-obbligu legali li teżerċita d-drittijiet finanzjarji f’ismu (kuratur, fiduċjarju jew amministratur ġudizzjarju tal-proprjetà); anke istituzzjoni tista’ tirċievi l-manteniment.

Jekk il-benefiċjarju jkun minuri, il-manteniment jitħallas lill-persuna li jkollha l-kustodja, li tista’ tkun wieħed mill-ġenituri, membru ieħor tal-familja, terzi (familja tar-rispett) jew id-direttur ta’ istituzzjoni li ġiet fdata bil-minuri.

Il-liġi ma timponix metodi fissi ta’ pagament u l-partijiet jistgħu jaqblu dwar kif għandu jsir il-pagament. Jekk ma jkunx hemm qbil, il-qrati jiddeċiedu dwar l-aktar metodu prattiku u kosteffettiv għall-persuna li qed tħallas jew li qed tirċievi l-manteniment.

Ġeneralment, il-pagament fix-xahar tal-manteniment jitħallas fi flus u jrid jasal għand il-kreditur fil-bidu tax-xahar ikkonċernat.

Il-ħin u l-post tal-ħlas jiġu stabbiliti fil-ftehim jew fid-deċiżjoni li tistabbilixxi l-manteniment. Jekk dawn ma ġewx stabbiliti, japplikaw ir-regoli addizzjonali tal-Kodiċi Ċivili f’dak ir-rigward. Dawn ir-regoli jipprovdu, fil-prinċipju, li fin-nuqqas ta’ stipulazzjoni:

• il-manteniment li jitħallas fi flus għandu jitħallas fejn jgħix il-kreditur meta jkun dovut il-ħlas;
• billi l-pagamenti jikkorrispondu għax-xhur tal-kalendarju Gregorjan, il-kreditur jista’ jitlob il-pagament f’kull ħin mill-ewwel ġurnata tax-xahar ikkonċernat.

L-aktar metodi komuni huma trasferiment bankarju, depożitu f’kont miftuħ il-bank, il-konsenja ta’ ordni postali jew ċekk, jew il-konsenja personali ta’ flus kontanti.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

F’każ li d-debitur tal-manteniment ma jħallasx, il-kreditur tal-manteniment jista’ jitlob miżuri ta’ eżekuzzjoni ċivili u kriminali.

Miżuri ta’ eżekuzzjoni ċivili

Is-seduta ta’ qabel l-eżekuzzjoni

F’każ ta’ manteniment tal-ulied minuri, stabbilit fil-proċedimenti ta’ eżekuzzjoni tal-manteniment jew fil-proċedimenti sabiex tiġi rregolata r-responsabbiltà tal-ġenituri, il-liġi tagħmel disponibbli seduta ta’ qabel l-eżekuzzjoni għall-kreditur tal-manteniment.

Il-benefiċjarju tal-manteniment tal-ulied minuri jista’ jitlob seduta ta’ qabel l-eżekuzzjoni kif stabbilit fl-Artikolu 48 tar-Reġim Ġenerali tal-Proċedura għall-Kustodja Ċivili (Regime Geral do Processo Tutelar Cível), jekk jiġu sodisfatti l-kundizzjonijiet li ġejjin: Ikun hemm nuqqas ta’ konformità jew ħlas tardiv tal-ħlas tal-manteniment; id-debitur tal-manteniment jirċievi dħul regolari minn impjieg, pensjoni, sussidji, kummissjonijiet, perċentwali, tariffi, bonuses, kontribuzzjonijiet jew dħul simili.

Ir-rikors jingħaqad mal-proċedimenti sabiex jiġi regolat l-eżerċitar tar-responsabbiltà tal-ġenituri jew il-proċedimenti għall-manteniment tal-ulied minuri, li jinstemgħu quddiem il-qorti. Id-debitur tal-manteniment jiġi notifikat sabiex iħallas il-manteniment fi żmien għaxart ijiem mid-data meta jsir pagabbli. Jekk id-debitur tal-manteniment jonqos milli jehmeż evidenza dokumentata tal-pagament, il-pagamenti tal-manteniment jiġu mnaqqsa fuq bażi mensili mill-paga, salarju, pensjoni, sussidji jew introjtu ieħor li jirċievi. Għal dan il-għan, l-entità responsabbli għall-pagament tiġi notifikata sabiex tipproċessa t-tnaqqis fix-xahar u tiddepożitahom direttament fil-kont tal-bank indikat tal-kreditur tal-manteniment. L-ammonti mnaqqsa jkopru wkoll il-pagamenti ta’ manteniment li jsiru dovuti.

Kif jiġu notifikati, il-persuni jew l-entitajiet kollha li huma responsabbli għall-ipproċessar jew il-ħlas tal-introjtu msemmi jidħlu fl-irwol ta’ depożitarji approvati tal-ammonti mnaqqsa bħala manteniment. B’riżultat ta’ dan, jekk jonqsu milli jnaqqsu l-ammont hekk maqbul, issir eżekuzzjoni kontrihom bħala parti mill-proċedimenti pendenti.

L-ammonti mnaqqsa ma jkoprux il-manteniment li jkun laħaq sar dovut qabel in-notifika lid-debitur tal-manteniment sabiex iħallas. Madankollu, il-pagamenti tal-manteniment li jsiru dovuti huma koperti. Sabiex jiġi rkuprat il-manteniment li sar dovut qabel in-notifika stabbilita f’din is-seduta, il-kreditur tal-manteniment irid jiftaħ proċedimenti ta’ eżekuzzjoni. B’hekk, meta l-manteniment ikun dovut lill-ulied minuri, xejn ma jżomm lis-sellief milli jiftaħ fl-istess ħin seduti ta’ qabel l-eżekuzzjoni (għall-ħlas ta’ ammonti li jkunu saru dovuti) u eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment (għall-ħlas ta’ ammonti li jkunu ilhom dovuti).

Ma huwiex meħtieġ li tintuża seduta ta’ qabel l-eżekuzzjoni qabel wieħed jagħżel li jmur għall-eżekuzzjoni. Hija biss alternattiva għall-eżekuzzjoni. Il-kontestazzjoni ma hijiex permessa, iżda min-naħa l-oħra, il-kreditur tal-manteniment għandu mezzi iktar limitati disponibbli għalih milli fl-eżekuzzjoni, għaliex il-kreditur tal-manteniment jista’ jitlob biss tnaqqis mis-salarji, pagi, pensjonijiet, sussidji jew introjtu perjodiku simili ieħor (ma jistax jitlob il-qbid ta’ proprjetà, depożiti jew drittijiet ta’ kreditu).

Jekk il-manteniment ikun dovut lill-minuri, il-kreditur tal-manteniment jista’, alternattivament, jiftaħ biss proċedimenti speċjali għall-manteniment, kif stabbilit fil-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili. B’hekk, b’azzjoni waħda, jista’ jirkupra l-ammont totali li huwa dovut jew li daqt irid jitħallas. F’azzjoni ta’ eżekuzzjoni, il-kreditur tal-manteniment jista’ juża mezzi usa’ ta’ eżekuzzjoni bħall-qbid u r-rahan tal-introjtu. Il-proċess involut f’dawn il-proċedimenti huwa spjegat iktar ’il quddiem.

Is-seduta minħabba inadempjenza

Fil-każ ta’ manteniment tal-wild minuri stabbilit fi proċedimenti sabiex tiġi rregolata r-responsabbiltà tal-ġenituri, il-liġi tagħmel wkoll seduta ta’ inadempjenza disponibbli għall-kreditur tal-manteniment kif previst fl-Artikolu 41 tar- Reġim Ġenerali tal-Proċedura tal-Kustodja Ċivili (Regime Geral do Processo Tutelar).

Din is-seduta għandha bħala l-għan li l-kreditur jitlob lill-qorti tordna l-passi neċessarji sabiex tiġi infurzata l-konformità u sabiex min ikun baqa’ inadempjenti jiġi kkundannat iħallas multa. Ladarba t-talba tingħaqad mal-proċedimenti, il-qorti tħarrek lill-ġenituri sabiex jidhru għal laqgħa jew tinnotifika lill-intimat sabiex jittratta kif xieraq fi żmien ħamest ijiem.

Il-ġenituri jistgħu jaqblu dwar l-emendi għar-reġim stabbilit. Jekk ma jaqblux, l-imħallef jiddeċiedi b’mod proviżorju fuq it-talba u jirreferi lill-partijiet għall-medjazzjoni jew għal seduta teknika speċjalizzata. Jekk jibqa’ jkun impossibbli li jintlaħaq ftehim, il-ġenituri jiġu nnotifikati sabiex jippreżentaw is-sottomissjonijiet u jitolbu l-provi. Dan huwa segwit mill-istadju tal-provi, mill-proċess u mis-sentenza.

L-eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment

Fi kwalunkwe każ meta jkun hemm dewmien fil-ħlas tal-manteniment, il-kreditur tal-manteniment jista’ jibda proċedimenti ta’ eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment f’konformità mal-Artikoli 933 sa 937 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili. Din ir-regola tapplika kemm meta l-manteniment ikun dovut lill-ulied minuri kif ukoll meta jkun dovut lill-adulti, u kemm jekk il-manteniment ikun definittiv jew proviżorju.

F’eżekuzzjoni speċjali tal-manteniment, ir-rikorrent jista’ jitlob: l-għoti ta’ proporzjon tal-ammonti, is-salarji jew il-pensjonijiet li tirċievi l-parti l-oħra; jew ċessjoni tal-introjtu tad-debitur tal-manteniment.

L-għoti jew ir-rahan iseħħ indipendentement mill-qbid u huwa intiż li jkopri l-ħlas ta’ ammonti tardivi jew ammonti li se jkunu dovuti.

Meta r-rikorrent jitlob l-għoti ta’ ammonti, salarji jew pensjonijiet, il-korp responsabbli mill-ħlas tagħhom jew mill-ipproċessar tal-ħlasijiet rispettivi jiġi nnotifikat li għandu jħallas il-parti mogħtija direttament lir-rikorrent. L-ammont mogħti jrid jiġi ddepożitat kull xahar fil-kont bankarju tar-rikorrent, li għandu jagħti n-numru tal-kont fir-rikors promotur.

Jekk il-petizzjonant jitlob ċessjoni tal-introjtu, huwa jeħtieġlu jindika l-proprjetà li għaliha japplika u l-aġent ta’ eżekuzzjoni jordna ċ-ċessjoni tal-proprjetà meqjusa bħala biżżejjed sabiex tkopri l-manteniment dovut u li se jsir dovut. Għal dan il-għan jista’ jinstema’ l-intimat.

Jekk, ladarba tkun saret iċ-ċessjoni, jirriżulta li l-introjtu suġġett għaċ-ċessjoni huwa insuffiċjenti, il-petizzjonant jista’ jindika proprjetà oħra. Jekk, min-naħa l-oħra, jirriżulta li l-introjtu huwa eċċessiv, il-petizzjonant huwa obbligat li jrodd lura l-ammont żejjed lill-intimat, kif u meta jasallu l-ammont żejjed. L-intimat jista’ jitlob ukoll li ċ-ċessjoni tkun limitat għal parti mill-proprjetà jew tiġi ttrasferita fuq proprjetà oħra.

L-ammonti aġġudikati jew il-valur taċ-ċessjoni fuq l-introjtu għandhom ikunu suffiċjenti sabiex ikopru l-pagamenti dovuti, l-imgħax fuq l-arretrati meta l-kreditur tal-manteniment jitlobhom, il-pagamenti li qegħdin isiru dovuti u l-aġġornamenti awtomatiċi, jekk dawn ikunu ġew stabbiliti.

Il-kreditur tal-manteniment jista’ xorta jitlob il-qbid tal-proprjetà tad-debitur tal-manteniment. Il-qbid jista’ jinvolvi l-proprjetà mobbli jew immobbli, id-depożiti bankarji, id-drittijiet ta’ kreditu, l-istabbiliment kummerċjali jew l-ishma ta’ kumpaniji.

Jekk il-proprjetà maqbuda tinbiegħ sabiex jitħallas dejn ta’ manteniment, ir-restituzzjoni tal-ammont żejjed lid-debitur tal-manteniment ma għandhiex tiġi ordnata sakemm ma jkunx aċċertat il-ħlas tal-manteniment li se jkun dovut sa fejn l-imħallef iqis li huwa xieraq, ħlief jekk jingħata titolu ta’ sigurtà jew xi garanzija xierqa oħra.

Id-debitur tal-manteniment għandu jiġi mħarrek biss wara li jkun seħħ il-qbid/l-għoti/ir-rahan tal-introjtu. L-oppożizzjoni tad-debitur tal-manteniment għall-eżekuzzjoni jew għall-qbid ma tissospendix l-eżekuzzjoni.

F’każ ta’ talba sabiex il-ħlasijiet tal-manteniment ikunu emendati jew itterminati filwaqt li tkun għadha pendenti eżekuzzjoni speċjali, it-talba għal emenda jew terminazzjoni tingħaqad mal-eżekuzzjoni.

L-Ordni Ewropew ta’ Infurzar

F’każ ta’ nuqqas ta’ konformità ma’ ftehim ta’ manteniment li joriġina minn strument awtentiku mwettaq quddiem awtoritajiet amministrattivi, jew strument awtentikat minn dawn l-awtoritajiet, fi Stat Membru li mhux marbut mill-Protokoll ta’ The Hague tal-2007, il-kreditur tal-manteniment jista’ jinvoka r-Regolament (KE) Nru 805/2004 tal-21 ta’ April 2004 li jipprevedi Ordni Ewropew ta’ Infurzar (l-Artikolu 4(3)(b) tal-imsemmi Regolament u l-Artikolu 68(2) tar-Regolament Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008).

Miżuri ta’ eżekuzzjoni kriminali

L-Artikolu 250 tal-Kodiċi Kriminali jipprovdi għal u jikkundanna r-reat ta’ ksur tal-obbligi ta’ manteniment b’sentenza ta’ priġunerija ta’ bejn xahar u sentejn jew multa sa massimu ta’ 240 ġurnata, skont il-każijiet li hemm indikati.

Il-proċedimenti kriminali jeħtieġu kwerela sabiex jinbdew.

Jekk l-obbligu mbagħad jiġi ssodisfat, il-qorti tista’ tirrinunzja s-sentenza jew tiddikjara li s-sentenza li tkun għadha ma ġietx innotifikata tiġi kkanċellata, kompletament jew parzjalment.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Ir-regoli applikabbli għas-sekwestru ta’ assi jew ta’ drittijiet u l-limiti u r-raġunijiet rispettivi għall-oppożizzjoni huma stabbiliti fl-Artikoli 735 sa 783 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili

Fil-prinċipju, l-assi kollha tad-debitur li jistgħu jinqabdu u li jkunu suġġetti għad-dejn tal-eżekuzzjoni f’konformità mal-liġi sostantiva jistgħu jkunu suġġetti għall-eżekuzzjoni. Il-qbid huwa limitat għall-assi meħtieġa sabiex jitħallsu d-dejn soġġett tal-eżekuzzjoni u l-ispejjeż previsti għall-eżekuzzjoni.

Barra minn hekk, il-liġi tistabbilixxi wkoll il-valuri massimi għall-qbid u l-perjodi ta’ preskrizzjoni fuq l-obbligi ta’ manteniment imsemmija hawn taħt.

Limiti fuq il-qbid

Hemm ċerti tipi ta’ proprjetà li ma jistgħux ikunu soġġetti għal qbid taħt l-ebda ċirkostanza (proprjetà li assolutament ma tistax tinqabad), oħrajn li jistgħu jinqabdu biss f’ċerti ċirkostanzi (proprjetà li tista’ tinqabad biss relattivament) u oħrajn li jistgħu jinqabdu biss parzjalment (proprjetà li tista’ tinqabad biss parzjalment).

Assi li ma jistgħux jinqabdu

Minbarra oġġetti eżentati mill-qbid skont dispożizzjoni speċjali, dawn li ġejjin igawdu minn immunità assoluta mill-qbid:

• drittijiet jew oġġetti inaljenabbli;
• assi li jkunu proprjetà pubblika tal-Istat u ta’ persuni ġuridiċi pubbliċi oħrajn;
• oġġetti li l-qbid tagħhom ikun immorali jew ma jkunx finanzjarjament ġustifikat minħabba li l-valur tas-suq tagħhom ikun insinifikanti;
• oġġetti speċifikament intiżi għall-eżerċizzju ta’ qima pubblika;
• oqbra;
• strumenti u oġġetti li huma essenzjali għal dawk b’diżabilità u għal min jieħu ħsieb il-morda.

Assi b’immunità relattiva minn qbid

Il-proprjetà li ġejja tista’ tinqabad biss relattivament:

• Ħlief meta l-eżekuzzjoni tkun għall-ħlas ta’ dejn b’garanzija in rem, l-assi tal-Istat u ta’ persuni ġuridiċi pubbliċi oħrajn, ta’ entitajiet li jagħmlu xogħlijiet pubbliċi jew konċessjonijiet ta’ servizz pubbliku, jew ta’ għaqdiet karitevoli li jkunu assenjati għal finijiet ta’ interess pubbliku huma eżenti mill-qbid.
• L-għodda tax-xogħol tad-debitur tal-manteniment u l-oġġetti essenzjali għall-eżerċizzju tal-professjoni tiegħu jew tat-taħriġ professjonali tiegħu wkoll huma eżenti mill-qbid, sakemm id-debitur tal-manteniment ma jindikax li jistgħu jinqabdu, jekk l-eżekuzzjoni tkun għall-ħlas tal-prezz tax-xiri tagħhom jew tal-kost tat-tiswija tagħhom, jew jekk jinqabdu bħala assi tanġibbli fi stabbiliment kummerċjali;
• Huma wkoll eżenti mill-qbid, l-assi li huma affarijiet tad-dar essenzjali fid-dar proprja tal-parti li kontriha tintalab l-eżekuzzjoni ħlief jekk l-eżekuzzjoni tkun għall-ħlas tal-oġġetti nfushom jew għall-ispejjeż tat-tiswija tagħhom.

Somom ta’ flus jew depożiti bankarji li jirriżultaw mis-saldu ta’ pretensjoni bl-immunità mill-qbid għandhom l-immunità mill-qbid, bl-istess termini tal-pretensjoni oriġinali.

Meta tiġi rkuprata l-pretensjoni tal-manteniment, japplikaw ir-regoli msemmija hawn fuq dwar il-qbid assolut u relattiv.

Bħala regola, meta tkun ikkonċernata proprjetà parzjalment maqbuda matul l-eżekuzzjoni għall-manteniment, l-ammont li jista’ jinqabad huwa ogħla minn dak indikat fl-eżekuzzjoni fondata fuq pretensjonijiet oħra, kif se jiġi spjegat iktar ’il quddiem.

L-assi li jistgħu jiġu maqbuda parzjalment

Żewġ terzi tas-salarji netti, il-pagi, l-ammonti perjodiċi li jiġu rċevuti bħala pensjoni tal-irtirar jew benefiċċji soċjali oħra, assigurazzjoni, indennizz minħabba inċident, annwalità jew pagamenti ta’ kull tip li jiżguraw is-sussistenza tad-debitur ma jistgħux jinqabdu.

Din l-inabilità ta’ qbid għandha limitu massimu ekwivalenti għal tliet pagi minimi nazzjonali għal kull qbid u limitu minimu, meta d-debitur tal-manteniment ma jkollu l-ebda introjtu ieħor, ekwivalenti għal paga minima nazzjonali. Meta d-dejn pendenti jkun għall-manteniment, ammont ekwivalenti għal pensjoni sħiħa mhux kontributorja ma jistax jinqabad.

Meta jsir qbid ta’ flus jew ta’ bilanċi bankarji, l-ammont ekwivalenti għall-paga minima nazzjonali ma jistax jinqabad jew, f’każ ta’ obbligi ta’ manteniment, l-ammont ekwivalenti għal pensjoni mhux kontributorja sħiħa.

L-impossibbiltà tal-qbid stabbilita għal salarji, pagi jew pagamenti perjodiċi ma tistax tingħaqad mal-impossibbiltà tal-qbid stabbilita għal flus jew kontijiet bankarji.

Jekk ir-regoli msemmija iktar ’il fuq dwar il-possibbiltà tal-qbid ma jiġux osservati, id-debitur tal-manteniment jista’ jikkontestah.

Perjodi ta’ preskrizzjoni

Il-perjodu ta’ preskrizzjoni għat-talbiet għal manteniment huwa stabbilit fl-Artikoli 303, 310, 313, 314, 320 u 323 tal-Kodiċi Ċivili.

Il-Kodiċi Ċivili Portugiż jistabbilixxi perjodu ta’ preskrizzjoni ta’ 5 snin għall-ħlasijiet tal-arretrati tal-manteniment (l-Artikolu 310(f) tal-Kodiċi Ċivili). Għalhekk, ħames snin wara d-data ta’ maturità tal-pagamenti ta’ manteniment, id-dritt għal dawk il-pagamenti jiġi preskritt minħabba nuqqas ta’ azzjoni. Il-perjodu ta’ preskrizzjoni jiġi interrott b’taħrika għal proċedimenti legali rigward il-ħlas tal-manteniment. Min-naħa tiegħu, id-debitur tal-manteniment jista’ jirrinunzja għall-preskrizzjoni wara li jiskadi l-perjodu ta’ preskrizzjoni. Peress li huwa perjodu ta’ preskrizzjoni preżunt, dan jista’ jiġi kkonfutat minn ammissjoni espressa jew taċita. Il-qorti ma tistax tagħti terminu ta’ preskrizzjoni ex officio; sabiex ikun effettiv, irid jiġi invokat.

F’każ ta’ manteniment tal-ulied minuri, il-perjodu ta’ preskrizzjoni ma jibdiex jew ma jiddekorrix waqt li l-wild minuri ma jkollux rappreżentant. Anke jekk il-wild minuri jkollu rappreżentant, il-perjodu ta’ preskrizzjoni ma jintemmx iktar kmieni minn sena minn meta jilħaq l-età maġġuri.

Il-liġi tal-proċedura ċivili Portugiża ma tistabbilixxix perjodu ta’ preskrizzjoni li wara li jiskadi l-kreditur ma jistax jiftaħ proċedimenti għall-eżekuzzjoni tal-manteniment. Għaldaqstant, il-pagamenti tal-manteniment preskritti jistgħu jkunu soġġetti għall-eżekuzzjoni. F’dan il-każ, il-qorti tista’ ma tkunx konxja, ex officio, mill-preskrizzjoni. Sabiex tkun effettiva, il-preskrizzjoni trid tiġi invokata mid-debitur tal-manteniment, li jista’ jikkontesta l-eżekuzzjoni għal din ir-raġuni.

Oġġezzjoni għall-qbid

L-Artikoli 784 u 785 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jistabbilixxu r-regoli li ġejjin:

L-iskadenza ġenerali għall-kontestazzjoni tal-qbid hija ta’ għaxart ijiem minn meta d-debitur tal-manteniment jiġi nnotifikat bil-qbid. It-terminu ġenerali għall-kontestazzjoni tal-eżekuzzjoni huwa ta’ 20 jum minn meta d-debitur tal-manteniment jiġi mħarrek.

F’każ ta’ eżekuzzjoni speċjali għall-manteniment, id-debitur jiġi mħarrek għall-eżekuzzjoni biss wara li jkun seħħ il-qbid, l-aġġudikazzjoni jew iċ-ċessjoni tal-introjtu. Flimkien mat-taħrika, jiġi notifikat bil-qbid li jkun diġà seħħ.

Fil-każ ta’ seduti ta’ smigħ ta’ qabel l-infurzar fil-qorti tal-minorenni, id-debitur tal-manteniment jiġi nnotifikat qabel ma tiġi ordnata ċ-ċessjoni tal-introjtu iżda ma jistax jippreżenta kontestazzjoni. Huwa jista’ jipprovdi biss evidenza dokumentata tal-pagament.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

F’każ ta’ manteniment tal-wild minuri, il-Prosekutur Pubbliku għandu dritt jiftaħ il-proċedimenti xierqa sabiex jistabbilixxi l-manteniment. Kulħadd jista’ jinnotifika lill-Prosekutur Pubbliku bil-bżonn li jiġi stabbilit jew emendat il-manteniment tal-ulied minuri. Għal dan il-għan, il-Prosekutur pubbliku għandu servizz ta’ front desk f’kull qorti.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Iva, fil-każ ta’ manteniment tal-ulied minuri. Huwa magħruf bħala l-Fond ta’ Garanzija għall-Manteniment dovut lill-Minuri (Fundo de Garantia de Alimentos Devidos a Menores, minn issa l-quddiem magħruf bħala “il-Fond”). Il-Fond huwa ġestit mill-Istitut ta’ Ġestjoni Finanzjarja għas-Servizzi Soċjali IP (Instituto de Gestão Financeira da Segurança Social IP).

Il-garanzija ta’ manteniment għat-tfal hija regolata mil-Liġi 164/99

Il-Fond huwa responsabbli biex jiżgura l-ħlas, sa ċertu punt, tal-manteniment dovut lill-minuri. Il-pagament isir fuq ordni tal-qorti li għandha ġuriżdizzjoni.

Rekwiżiti

Ir-rekwiżiti sabiex jitħaddem il-Fond ta’ garanzija huma kif ġej:

• il-wild minuri jeħtieġlu jkun residenti fil-Portugall;
• il-ħlasijiet tal-manteniment iridu jkunu ġew stabbiliti b’sentenza tal-qorti (id-deċiżjonijiet tar-Reġistratur Ċivili li jistabbilixxu l-manteniment fil-każijiet li għalihom huma responsabbli jipproduċu l-istess effetti bħas-sentenzi legali);
• id-debitur tal-manteniment jeħtieġlu jkun inadempjenti;
• is-seduta ta’ qabel l-eżekuzzjoni stabbilita fl-Artikolu 48 tar-Reġim Ġenerali tal-Proċedura għall-Kustodja Ċivili trid tkun ġiet ippjanata (skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali, soġġett għal tibdil, dan ir-rekwiżit jista’ jiġi sodisfatt ukoll b’rikors li jagħti lok għal seduta minħabba nuqqas ta’ adempjenza tal-manteniment, kif stabbilit fl-Artikolu 41 tar-Reġim Ġenerali tal-Proċedura għall-Kustodja Ċivili jew proċedimenti speċjali għall-eżekuzzjoni tal-manteniment);
• l-introjtu gross tal-wild minuri ma jridx jaqbeż il-valur tal-indiċi ta’ appoġġ soċjali (IAS - Indexante dos Apoios Sociais);
• il-wild minuri jeħtieġ li ma jibbenefikax mill-introjtu ta’ persuna oħra li tkun ingħatat il-kura tagħha li tkun ogħla mill-IAS (dan iseħħ meta l-introjtu per capita tal-unità domestika tal-wild minuri ma jaqbiżx l-IAS).

Fl-2022, meta kienet qed titħejja din l-iskeda informattiva, l-IAS kien ta’ EUR 443.20. L-ammont tal-IAS fil-prinċipju jiġi aġġornat kull sena; il-leġiżlazzjoni nazzjonali rilevanti għandha dejjem tiġi kkonsultata għall-ammont applikabbli.

Il-limiti fuq il-ħlas

Jekk jiġu vverifikati r-rekwiżiti indikati iktar ’il fuq, l-Istat jiggarantixxi pagamenti ta’ manteniment fix-xahar sal-limitu massimu muri iktar ’il quddiem.

Għal kull debitur tal-manteniment, il-pagamenti ta’ manteniment fix-xahar mogħtija ma jistgħux jeċċedu 1 IAS, irrispettivament min-numru ta’ wlied minuri.

Fi ħdan dan il-limitu, il-valur tal-pagamenti li se jiġi garantit mill-Fond irid jiġi stabbilit mill-qorti. Fl-istabbiliment ta’ dan il-valur, il-qorti tqis il-kapaċità ekonomika tal-unità domestika, l-ammont ta’ manteniment stabbilit u l-bżonnijiet speċifiċi tal-wild minuri.

Il-Fond ma jiggarantix pagamenti li ilhom dovuti. Il-pagamenti garantiti mill-Fond huma dovuti mill-ewwel jum tax-xahar wara dak li matulu ġie stabbilit il-valur garantit b’deċiżjoni tal-qorti.

Il-pagament huwa garantit sakemm id-debitur jibda jħares l-obbligi tiegħu b’mod effettiv.

Il-pagamenti mill-Fond jieqfu meta l-wild minuri jagħlaq 18-il sena.

It-tfal li jkunu ddaħħlu f’istituti ta’ għajnuna soċjali pubbliċi jew privati mingħajr skop ta’ qligħ, iffinanzjati mill-Istat, il-persuni ġuridiċi skont il-liġi pubblika, privata jew utilità pubblika, iċ-ċentri ta’ tutela edukattivi u ċ-ċentri ta’ detenzjoni mhux intitolati għall-pagamenti ta’ manteniment garantiti mill-Fond.

Ipproċessar

Ir-rikorsi sabiex jiġu determinati l-ammonti pagabbli mill-Fond iridu jitressqu quddiem il-qorti matul il-proċedimenti ta’ inadempjenza. Il-Prosekutur Pubbliku jew il-kreditur tal-manteniment huwa responsabbli għall-preżentata tar-rikors.

L-imħallef jordna inkjesta bbażata fuq il-bżonnijiet tal-wild minuri u mbagħad jieħu deċiżjoni sabiex jistabbilixxi l-pagamenti li għandhom isiru mill-Fond skont il-limiti indikati iktar ’il fuq.

F’każijiet fejn il-manteniment ikun dovut b’urġenza, l-imħallef jista’ jistabbilixxi manteniment proviżorju li jiġi garantit mill-Fond sakemm tittieħed deċiżjoni finali.

Il-kreditur tal-manteniment jeħtieġlu jipproduċi prova kull sena li għadu jissodisfa r-rekwiżiti sabiex jiggarantixxi dawk il-pagamenti mill-Fond, inkella jitwaqqfu.

Ir-rappreżentant legali tal-wild minuri jew il-persuna li għandha l-kustodja għandha l-obbligu tinforma lill-qorti jew lill-Fond bi kwalunkwe bidla fis-sitwazzjoni ta’ inadempjenza jew fis-sitwazzjoni tal-wild minuri jew it-tmiem tagħha.

Il-Fond jiġi surrogat fid-drittijiet tal-wild minuri, sal-limitu li tħallas, sabiex jitlob ir-rimborż mid-debitur tal-manteniment.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jekk il-kreditur tal-manteniment ikun qiegħed il-Portugall u jixtieq jirkupra l-manteniment fi Stat Membru ieħor tal-Unjoni Ewropea, jeħtieġlu jippreżenta rikors quddiem id-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja (Direcção Geral da Administração da Justiça), li huwa entità pubblika. Il-leġiżlazzjoni nazzjonali ma tipprovdix għall-intervent ta’ organizzazzjoni privata għal dawn l-għanijiet.

Id-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja huwa l-Awtorità Ċentrali Portugiża għall-għanijiet tal-applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment (minn issa ’il quddiem magħruf bħala “ir-Regolament”).

Dan ir-Regolament jiffaċilita l-irkupru transfruntier tal-manteniment. Ir-Regolament japplika għal sentenzi mogħtija fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (magħrufa wkoll bħala “Stat Membru”) u s-sentenzi mogħtija fl-Istati mhux Membri tal-Unjoni Ewropea (magħrufa wkoll bħala “Stat terz”). Japplika mhux biss għad-deċiżjonijiet li jistabbilixxu l-manteniment wara d-dħul fis-seħħ tiegħu, fit-18 ta’ Ġunju 2011, iżda wkoll għal dawk li saru qabel dik id-data. Ikopri l-irkupru tal-manteniment dovut u dak li se jsir dovut, l-aġġornamenti awtomatiċi stabbiliti mid-deċiżjoni u l-imgħax fuq l-arretrati. Skont ir-Regolament, il-manteniment stabbilit b’ordni tal-qorti jew minn deċiżjoni ta’ awtorità kompetenti oħra jista’ jiġi rkuprat.

Ir-rikors għall-irkupru tal-manteniment fi Stat Membru ieħor jiġi sottomess lid-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja billi jimtlew u jiġu mehmuża l-formoli xierqa annessi mar-Regolament. Il-kreditur irid jehmeż ċerti dokumenti u informazzjoni mal-formoli, li jistgħu jkunu, kif xieraq: ċertifikat tas-sentenza jew deċiżjoni li tat lok għal manteniment definittiv flimkien ma’ avviż li d-deċiżjoni/sentenza saret res judicata, li trid tkun il-formola li qiegħda fl-Anness I tar-Regolament; dokument li juri li rċieva jew qiegħed f’pożizzjoni li jirċievi l-għajnuna legali jew proċedimenti mingħajr ħlas; dettalji bankarji fejn jiġu depożitati l-ammonti rkuprati; ċertifikati tat-twelid tat-tfal minuri; ċertifikati ta’ attendenza tal-iskola għat-tfal adulti; il-prokura mogħtija lill-awtorità ċentrali; lista tal-ammonti dovuti.

Il-formola jew formoli li jridu jimtlew u d-dokumenti u l-informazzjoni li jridu jiġu mehmuża mill-kreditur tal-manteniment jinsabu fl-istruzzjonijiet li jistgħu jinkisbu mid-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja. Id-dettalji ta’ kuntatt ta’ din l-awtorità huma mogħtija fit-tweġiba għall-mistoqsija 14.2.

It-tip ta’ proċedimenti li jistgħu jintalbu mid-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja huma spjegati fit-tweġiba għall-mistoqsija 15.4.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Id-dettalji ta’ kuntatt tal-Awtorità Ċentrali Portugiża huma:

Id-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja (Direção-Geral da Administração da Justiça)

D. João II, 1.08.01 D/E

1990–097 LIŻBONA – IL-PORTUGALL

Tel.: (+351) 21 790 65 00

Email: correio.dsjcji@dgaj.mj.pt

Sit web: http://www.dgaj.mj.pt/

Lingwi: Il-Portugiż, l-Ispanjol, il-Franċiż u l-Ingliż.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Fir-rwol tiegħu bħala l-Awtorità Ċentrali skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 imsemmi hawn fuq, id-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja se jipprovdi l-appoġġ meħtieġ kif deskritt fit-tweġiba għall-mistoqsija 14.1.

Jekk il-kreditur tal-manteniment qiegħed fi Stat Membru ieħor u jixtieq jitlob l-applikazzjoni ta’ wieħed mill-proċedimenti stipulati fir-Regolament, huwa jeħtieġlu jippreżenta r-rikors lill-awtorità ċentrali maħtura mill-Istat Membru fejn huwa bbażat. Din l-awtorità ċentrali, min-naħa tagħha, tibgħat it-talba lill-awtorità ċentrali Portugiża li tieħu ħsieb tgħaddiha lill-qorti nazzjonali kompetenti, kif xieraq.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Jekk ir-rikorrent ikun qiegħed fi Stat Membru ieħor, huwa għandu jkun jista’ jikkuntattja lid-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja permezz tal-awtorità ċentrali tal-Istat Membru fejn ikun ibbażat ir-rikorrent.

Tista’ tingħata l-għajnuna li ġejja:

Sabiex jiġi rkuprat il-manteniment stabbilit minn deċiżjoni mogħtija fi Stat Membru ieħor, ir-Regolament jipprovdi tliet tipi differenti ta’ regoli:

(i) regoli li japplikaw għal deċiżjonijiet mogħtija fi Stat Membru li huwa marbut bil-Protokoll ta’ The Hague tal-2007 (kif inhu fil-każ tal-Portugall);

(ii) regoli li japplikaw għal deċiżjonijiet mogħtija fi Stat Membru li mhux marbut bil-Protokoll ta’ The Hague tal-2007;

(iii) regoli li japplikaw għal deċiżjonijiet mogħtija fl-Istati Membri kollha.

Id-deċiżjonijiet previsti (i):

• jiġu rikonoxxuti fl-Istat Membru rikjest mingħajr il-possibbiltà ta’ oppożizzjoni;
• jibbenefikaw mit-tneħħija ta’ exequatur; huma eżegwibbli immedjatament fl-Istat Membru rikjest;
• jawtorizzaw lill-kreditur tal-manteniment iressaq miżuri kawtelatorji stabbiliti fil-leġiżlazzjoni tal-Istat Membru rikjest.

Id-deċiżjonijiet stabbiliti fit-taqsima msemmija f’(ii):

• jiġu rikonoxxuti fl-Istat Membru rikjest sakemm ma tiġix pruvata waħda mir-raġunijiet għar-rifjut ta’ rikonoxximent stabbilita fir-Regolament;
• jekk huma eżegwibbli fl-Istat Membru tal-oriġini, il-kreditur tal-manteniment jista’ jitlob lill-qorti jew lill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru rikjest sabiex jirrikonoxxu l-eżegwibbiltà tiegħu f’konformità mal-proċedura stabbilita fir-Regolament;
• ir-rikonoxximent tal-eżegwibbiltà jgħodd biss għal parti mid-deċiżjoni.

Id-deċiżjonijiet stabbiliti fit-taqsima msemmija fi (iii):

• jistgħu jiġu eżegwiti proviżorjament jekk l-Istat Membru tal-oriġini jiddikjara li appell kontra d-deċiżjoni se jkollu effett mhux sospensiv.
• jekk il-kreditur tal-manteniment jinvoka d-deċiżjoni fl-Istat Membru rikjest, huwa jeħtieġlu juri l-awtentiċità tagħha billi jimla l-formoli u jissodisfa r-rekwiżiti stipulati fir-Regolament;
• fejn meħtieġ, il-kreditur tal-manteniment jeħtieġlu jehmeż traduzzjoni tad-deċiżjoni;
• l-eżekuzzjoni tas-sentenza sseħħ skont il-liġi tal-Istat Membru rikjest;
• taħt l-ebda ċirkostanza ma tista’ tiġi riveduta sentenza fir-rigward tas-sustanza tagħha fl-Istat Membru rikjest;
• il-kostijiet għall-applikazzjoni tar-Regolament ma jieħdux preċedenza fuq l-irkupru tal-manteniment dovut.

Ir-Regolament jistabbilixxi l-proċeduri li huma disponibbli għall-kredituri tal-manteniment fl-Artikolu 56. F’ċerti każijiet, dawn il-proċeduri ma jkoprux biss id-deċiżjonijiet tal-Istati Membri iżda d-deċiżjonijiet ta’ Stati terzi wkoll.

B’mod speċifiku, il-kreditur tal-manteniment jista’:

• jitlob mingħand Stat Membru r-rikonoxximent u d-dikjarazzjoni ta’ eżegwibbiltà ta’ deċiżjoni mogħtija fi Stat Membru ieħor;
• jibda azzjoni għall-manteniment fl-Istat Membru rikjest;
• jgħaqqad rikors sabiex tiġi determinata l-parentela flimkien ma’ din l-azzjoni;
• jibda azzjoni għall-istabbiliment tal-manteniment fl-Istat Membru rikjest fejn jirriżulta impossibbli li jikseb ir-rikonoxximent jew l-eżekuzzjoni ta’ sentenza mogħtija fi Stat Membru ieħor;
• jitlob modifika f’sentenza mogħtija fl-Istat Membru rikjest;
• jitlob modifika f’sentenza mogħtija fi Stat Membru ieħor għajr l-Istat Membru rikjest.

Dawn il-proċeduri huwa regolati mil-liġi u r-regoli tal-ġuriżdizzjoni tal-Istat Membru rikjest, ħlief jekk ikun hemm arranġamenti oħra stabbiliti fir-Regolament. F’dawn il-każijiet, il-kreditur tal-manteniment jiġi megħjun u rappreżentat mill-awtorità ċentrali jew awtorità pubblika, korp jew persuna oħra maħtura mill-Istat Membru rikjest.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva, l-Portugall huwa marbut bil-Protokoll ta’ The Hague tal-2007. B’hekk, ir-regoli li ġejjin tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 japplikaw għas-sentenzi dwar il-manteniment mogħtija fil-Portugall: l-Artikoli 8, 13 u 17 sa 22.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

It-tweġiba għal din il-mistoqsija hija nulla minħabba t-tweġiba fl-affermattiv għall-mistoqsija preċedenti.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Il-liġi nazzjonali Portugiża – il-Liġi Nru 34/2004 – tinkludi regoli li jipprovdu għajnuna legali komparabbli għal dik stabbilita fil-Kapitolu V tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008.

F’dak li jikkonċerna l-persuni fiżiċi, dawn li ġejjin għandhom dritt għall-għajnuna legali, sakemm jistgħu jipproduċu prova ta’ diffikultà finanzjarja:

• Ċittadini Portugiżi u ċittadini tal-Unjoni Ewropea.
• Barranin u persuni mingħajr Stat b’permess ta’ residenza validu fi Stat Membru tal-Unjoni Ewropea.
• Barranin mingħajr permess ta’ residenza validu fi Stat Membru tal-Unjoni Ewropea – jekk il-liġijiet tal-pajjiżi tal-oriġini tagħhom jagħtu l-istess dritt lil ċittadini Portugiżi.
• Persuni li jgħixu jew jirrisjedu fi Stat Membru tal-Unjoni Ewropea differenti mill-Istat Membru fejn ikunu se jsiru l-proċedimenti (tilwim transfruntier).

Il-leġiżlazzjoni nazzjonali tipprovdi għall-applikazzjoni tal-kriterji li ġejjin għall-valutazzjoni tad-diffikultà finanzjarja ta’ persuni fiżiċi:

• l-applikanti li l-unità domestika tagħhom għandha introjtu rilevanti għall-iskopijiet tal-għajnuna legali ndaqs għal jew inqas minn tliet kwarti tar-rata ta’ referenza għall-għajnuna soċjali ma humiex f’pożizzjoni li jħallsu ammonti marbuta mal-ispejjeż tal-proċess u jenħtieġ li jibbenefikaw ukoll mill-assenjazzjoni ta’ aġent għall-eżekuzzjoni u konsulenza legali b’xejn;
• l-applikanti li l-unità domestika tagħhom għandha introjtu rilevanti għall-għanijiet tal-għajnuna legali ta’ iktar minn tliet kwarti u ndaqs għal jew inqas minn darbtejn u nofs ir-rata ta’ referenza għall-għajnuna soċjali huma f’pożizzjoni li jħallsu l-kostijiet tal-konsulenza legali soġġetta għal ħlas minn qabel ta’ tariffa, iżda ma humiex f’pożizzjoni li jħallsu fil-pront l-ispejjeż tal-proċedimenti u għalhekk, jibbenefikaw mill-għajnuna legali fil-forma ta’ pagament bin-nifs u l-assenjazzjoni ta’ aġent għall-eżekuzzjoni;
• l-applikanti li l-unità domestika tagħhom għandha dħul rilevanti għall-għanijiet tal-għajnuna legali ta’ aktar minn darbtejn u nofs ir-rata ta’ referenza għall-għajnuna soċjali ma jiġux ikkunsidrati ekonomikament insuffiċjenti;
• l-introjtu rilevanti għall-għanijiet tal-għajnuna legali huwa l-ammont li jirriżulta mid-differenza bejn il-valur tad-dħul kollu nett tal-unità domestika u l-valur tat-tnaqqis rilevanti għall-għajnuna legali (il-kriterji għall-kalkolu ta’ dawn il-valuri huma stabbiliti mil-liġi);
• persuni li jgħixu fl-istess unità domestika mal-applikant għall-għajnuna legali jitqiesu li jappartjenu għall-istess unità domestika;
• jekk l-applikant jew xi membru tal-unità domestika tiegħu jkollu depożiti bankarji u titoli ammessi għan-negozjar fuq suq regolat b’ammont li huwa 24 darba iktar mir-rata ta’ referenza għall-għajnuna soċjali, jiġi meqjus li l-applikant ma jinsabx f’sitwazzjoni ta’ diffikultà finanzjarja, irrispettivament mill-valur tal-introjtu rilevanti tal-unità domestika għall-finijiet tal-għajnuna legali;
• l-applikant jista’ jitlob, b’mod eċċezzjonali u għal raġuni valida, illi l-valutazzjoni tad-diffikultà finanzjarja tieħu inkonsiderazzjoni biss l-introjtu, l-assi u l-kostijiet kurrenti tiegħu jew dawk ta’ wħud mill-membri tal-unità domestika tiegħu;
• f’każ ta’ tilwim ma’ membru jew iktar tal-unità domestika, il-valutazzjoni tad-diffikultà finanzjarja tieħu inkonsiderazzjoni biss l-introjtu, l-assi u l-kostijiet kurrenti tal-applikant jew tal-applikant u xi membri tal-unità domestika tiegħu, jekk hekk jitlob l-applikant;
• jekk, f’każ speċifiku, il-kap tas-servizzi tas-sigurtà soċjali li jkun inkarigat bid-deċiżjoni li jagħti l-għajnuna legali jifhem illi l-applikazzjoni tal-kriterji stabbiliti fil-paragrafi preċedenti jwasslu għal ċaħda manifesta ta’ aċċess għall-ġustizzja u għall-qrati huwa jista’, b’ordni mmotivata, jieħu deċiżjoni li hija differenti minn dik li kienet tirriżulta mill-applikazzjoni tal-kriterji msemmija iktar ’il quddiem.

Il-parir legali jippermetti lill-parti tikkonsulta avukat sabiex tikseb informazzjoni teknika dwar tilwima speċifika qabel ma tiftaħ jew tikkontesta azzjoni ġudizzjarja.

L-għajnuna legali, min-naħa l-oħra, tista’ tingħata bit-termini li ġejjin:

• eżenzjoni mit-tariffi tal-qorti u minn spejjeż oħra relatati mal-kawża;
• il-ħlas tat-tariffi tal-qorti u spejjeż oħra relatati mal-kawża, f’pagamenti parzjali;
• il-ħatra ta’ konsulent legali u l-ħlas tat-tariffi tiegħu;
• il-ħatra ta’ konsulent legali u l-ħlas bin-nifs tat-tariffi tiegħu.
• assenjazzjoni ta’ aġent għall-eżekuzzjoni sabiex iwettaq il-miżuri ta’ eżekuzzjoni (pereżempju, qbid).

L-għajnuna legali tkopri l-ispejjeż speċifiċi li jirriżultaw min-natura transfruntiera tat-tilwim.

Għalhekk, f’każ ta’ applikazzjoni għall-għajnuna legali mingħand ċittadin ta’ Stat Membru ieħor għal azzjoni li fuqha għandhom ġuriżdizzjoni l-qrati Portugiżi, l-għajnuna legali tinkludi l-kostijiet tat-traduzzjoni, l-interpretar u l-ispejjeż tal-ivvjaġġar tal-persuni li jridu jidhru l-qorti meta l-preżenza tagħhom hija mitluba u/jew il-Qorti tqis li ma hemmx mod ieħor kif jinstemgħu.

F’każ ta’ applikazzjoni għall-għajnuna legali mitluba minn ċittadin Portugiż sabiex jiftaħ kawża li fuqha għandhom ġuriżdizzjoni l-qrati ta’ Stat Membru ieħor, l-għajnuna legali tkopri l-appoġġ ta’ qabel il-litigazzjoni, sakemm jinfetħu l-proċedimenti fi Stat Membru ieħor, u l-ispejjeż tat-traduzzjoni tar-rikorsi u d-dokumenti l-oħra.

Jekk il-benefiċjarju tal-għajnuna legali jitlef l-azzjoni, is-sistema għar-rimborż tal-pagamenti u l-ispejjeż imħallsa bil-quddiem mill-parti r-rebbieħa hija l-istess għall-kategoriji kollha tal-benefiċjarji individwali indikati hawn fuq, mingħajr diskriminazzjoni bejniethom.

Madankollu, jeżistu regoli fil-liġi nazzjonali li jipprovdu għajnuna legali inqas estensiva minn dik prevista fil-Kapitolu V tar-Regolament u għalhekk din trid tiġi kumpensata b’dan il-mod.

Fil-Portugal, il-minuri huma eżenti mit-tariffi meta jiġu rappreżentati mill-Prosekutur Pubbliku jew minn avukat maħtur mill-qorti.

Il-minuri jew ir-rappreżentanti legali tagħhom huma wkoll eżenti mill-ispejjeż fl-appelli kontra deċiżjonijiet marbuta mar-rikors, għall-aġġustament jew it-terminazzjoni tal-manteniment, mogħtija fi proċedimenti quddiem il-qorti tal-minuri.

Il-partijiet fi proċedimenti quddiem il-qorti tal-minuri u l-azzjonijiet kontra l-istatus ta’ persuna huma eżenti mill-ħlas bil-quddiem tat-tariffi tal-qorti. Skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali, l-età maġġuri tintlaħaq fl-età ta’ 18-il sena.

Madankollu, il-ħlas bil-quddiem tat-tariffi tal-qorti ma jistax jintalab fi proċedimenti quddiem qrati Portugiżi u li għalihom japplika r-Regolament. Dan ikun il-każ fejn il-proċedimenti jikkonċernaw ulied minuri jew adulti, irrispettivament mill-forma tal-proċess u minn jekk hemmx sovrapożizzjoni bejn it-talba għall-manteniment u t-talba dwar l-istatus tal-persuni (l-Artikolu 44 tar-Regolament).

F’dawn il-proċedimenti, jekk l-applikant ma jikkwalifikax għal għajnuna legali jew għal proċedimenti mingħajr ħlas, it-tariffa tal-qorti tista’ tintalab fl-aħħar. Barra minn hekk, il-proċedimenti stabbiliti fl-Artikolu 56 tar-Regolament, f’dak li għandu x’jaqsam mal-obbligu tal-ġenituri li jipprovdu manteniment għal wild ta’ anqas minn 21 sena (l-Artikolu 46 tar-Regolament) iridu jkunu kompletament mingħajr ħlas.

Ir-regoli msemmija iktar ’il fuq tar-Regolament huma direttament applikabbli u jestendu, internament, il-kamp ta’ applikazzjoni tal-għajnuna legali mogħtija mil-leġiżlazzjoni nazzjonali.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Skont l-imsemmi Artikolu 51 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008, id-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja, bħala l-awtorità ċentrali Portugiża, joffri assistenza f’dawk il-proċedimenti stabbiliti fir-Regolament u jadotta l-miżuri xierqa kollha għal dak il-għan.

B’mod partikolari, id-Direttur Eżekuttiv għandu jkun responsabbli sabiex:

• jibgħat u jirċievi tali talbiet;
• jibda jew jiffaċilita l-ftuħ ta’ proċedimenti fil-qorti kompetenti;
• meta ċ-ċirkostanzi jeħtieġu dan, jagħti jew jiffaċilita l-għoti tal-għajnuna legali;
• jgħin sabiex jinstab id-debitur;
• jgħin sabiex tinkiseb informazzjoni rilevanti dwar l-introjtu u l-assi tad-debitur;
• jinkoraġġixxu soluzzjonijiet amikevoli bil-ħsieb li jinkiseb ħlas volontarju ta’ manteniment, fejn xieraq bl-użu ta’ medjazzjoni, konċiljazzjoni jew proċessi simili;
• jiffaċilita l-eżekuzzjoni pendenti ta’ deċiżjonijiet ta’ manteniment, inklużi l-arretrati kollha;
• jiffaċilita l-ġbir u t-trasferiment rapidu ta’ pagamenti ta’ manteniment;
• jiffaċilita l-kisba ta’ evidenza dokumentarja jew evidenza oħra;
• jipprovdi assistenza sabiex tiġi stabbilita l-filjazzjoni, fejn meħtieġ, għall-irkupru tal-manteniment;
• jibda jew jiffaċilita l-ftuħ ta’ proċedimenti sabiex jinkisbu l-miżuri proviżorji meħtieġa sabiex jiġi żgurat l-eżitu finali ta’ rikors pendenti għall-manteniment;
• jiffaċilita n-notifika tad-dokumenti.

Sabiex jinkisbu dawn l-għanijiet, l-Istat Portugiż, u b’mod partikolari d-Direttorat Ġenerali għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja, bħala l-awtorità ċentrali, adotta dawn il-miżuri:

• it-tisħiħ tan-numru ta’ persunal legali u amministrattiv sabiex jirċievi u jittrażmetti l-ordnijiet magħmula skont ir-Regolament;
• issa huwa disponibbli medjatur tal-familja;
• it-twaqqif ta’ żona fuq is-sit web tiegħu ddedikata esklużivament għall-kooperazzjoni ġudizzjarja internazzjonali f’materji ċivili u kummerċjali, fejn ikun hemm informazzjoni dwar l-obbligi ta’ manteniment, struzzjonijiet dwar id-dokumenti u l-formoli meħtieġa sabiex jinfetħu proċedimenti stabbiliti fir-Regolament u sabiex timtela formola standard li tispeċifika l-ammont tal-arretrati;
• meta mitlub jagħmel hekk, jibgħat ir-rikors għall-għajnuna legali lill-awtoritajiet kompetenti għal dan il-għan;
• jibgħat ir-rikorsi lill-qrati nazzjonali kompetenti;
• jittraduċi d-dokumenti meħtieġa għall-preżentata ta’ pretensjonijiet meta l-Portugall ikun l-Istat rikjest;
• jitlob informazzjoni u provi mill-awtoritajiet nazzjonali tal-pulizija, amministrattivi u tat-taxxi u mill-awtoritajiet għall-Immigrazzjoni u l-Kontroll tal-Fruntieri dwar fejn jinsabu d-debitur tal-manteniment u l-proprjetà tiegħu;
• fir-rigward tal-konċiljazzjoni, meta d-debitur tal-manteniment jiġi mħarrek sabiex jidher jew jagħmel kuntatt mal-awtorità ċentrali, dan jiġi mgħarraf bir-rikors għall-istabbiliment, l-emenda jew l-irkupru tal-manteniment u ppreżentat b’possibilitajiet differenti, partikolarment dawk li huma tal-aktar ta’ benefiċċju għaż-żewġ partijiet, sabiex jiġi mħeġġeġ il-ħlas volontarju.

Avviż

Il-Punt ta’ Kuntatt, il-qrati jew entitajiet u awtoritajiet oħra ma humiex marbuta bl-informazzjoni f’din l-iskeda informattiva. Għadu meħtieġ ukoll li jinqraw it-testi legali fis-seħħ. Dawn huma suġġetti għal aġġornamenti regolari u għal żviluppi fl-interpretazzjoni tal-ġurisprudenza.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi? Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

L-obbligu legali għall-għoti ta' manteniment huwa r-rekwiżit impost mil-liġi biex persuna tipprovdi lil persuna oħra bil-mezzi neċessarji ta' sussistenza, inkluż għas-sodisfazzjon ta' bżonnijiet spiritwali, u, fil-każ tal-obbligi ta' manteniment mill-ġenituri lejn uliedhom li jkunu taħt l-età, il-mezzi meħtieġa għat-trobbija, l-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali tagħhom.

Jeżisti l-obbligu ta’ manteniment bejn il-miżżewġin, il-qraba fil-linja diretta, l-aħwa u ċerti persuni oħrajn speċifikati mil-liġi (l-Artikolu 516 tal-Kodiċi Ċivili Rumen).

Hemm ukoll l-obbligu ta’ manteniment bejn l-eks konjuġi (l-Artikolu 398 tal-Kodiċi Ċivili). Dan ma għandux jitħawwad ma’ benefiċċju ta’ kumpens jew tad-danni.

Konjuġi li jkun ikkontribwixxa għall-manteniment tat-tfal tal-konjuġi l-ieħor ikollu l-obbligu li jipprovdi l-manteniment għat-tfal sakemm dawk it-tfal ikunu taħt l-età, imma biss f’każ li l-ġenituri naturali tagħhom ikunu mietu, nieqsa jew fil-bżonn (l-Artikolu 517(1) tal-Kodiċi Ċivili). Min-naħa tagħhom, it-tfal jistgħu jkunu obbligati jipprovdu l-manteniment lill-persuna li tkun ipprovditilhom dan il-manteniment għal 10 snin (l-Artikolu 517(2) tal-Kodiċi Ċivili).

Il-werrieta ta’ persuna li tkun obbligata tmantni lil persuna taħt l-età jew li tkun ipprovdiet il-manteniment mingħajr ma kellha l-ebda obbligu legali biex tagħmel hekk, huma obbligati jkomplu jipprovdu l-manteniment, skont il-valur tal-beni li jirtu, f’każ li l-ġenituri tal-persuna taħt l-età jkunu mietu, nieqsa jew fil-bżonn, imma biss sakemm il-persuna li qed tirċievi l-manteniment tkun taħt l-età.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

L-obbligu ta' manteniment bejn il-ġenituri u t-tfal huwa rregolat mill-Artikoli 499 u 525 tal-Kodiċi Ċivili. Persuni taħt l-età li jitolbu l-manteniment mingħand il-ġenituri tagħhom jitqiesu bħala fil-bżonn jekk ma jkunux jistgħu jmantnu ruħhom fuq bażi ta' xogħolhom, anke jekk ikollhom il-beni. Madankollu, meta l-ġenituri ma jkunux f'pożizzjoni li jipprovdu l-manteniment mingħajr ma jipperikolaw l-għajxien tagħhom, il-qorti tal-familja tista' taqbel li l-manteniment jiġi pprovdut permezz tal-bejgħ tal-beni tat-tfal, ħlief għal dak li jkun strettament essenzjali.

Il-ġenituri għandhom l-obbligu li jmantnu lil wild li jilħaq l-età maġġuri (18-il sena) iżda li jkompli bl-istudji tiegħu, sakemm jispiċċa dawk l-istudji, imma mhux wara li jkunu għalaq is-26 sena.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Ir-rikorrent kreditur irid jiftaħ il-kawża fil-qorti li jkollha l-ġuriżdizzjoni fil-post tal-indirizz permanenti tiegħu jew f’dik tad-debitur intimat. It-talba għall-manteniment tista’ ssir jew separatament jew fil-proċedimenti għad-divorzju, għad-determinazzjoni tal-paternità, għall-eżerċizzju tal-awtorità tal-ġenituri fuq tfal taħt l-età jew għad-determinazzjoni tar-residenza ta’ persuna taħt l-età. Il-qorti tista’ tordna miżuri interim, b’ordni tal-president ta’ dik il-qorti, li jkunu validi biss sakemm tittieħed deċiżjoni rigward il-proċedimenti sostantivi. Il-proċedimenti tal-ewwel istanza fihom bosta stadji. Fl-istadju bil-miktub, jiġu ppreżentati t-talba, id-difiża u l-kontrotalba; jistgħu jiġu ordnati miżuri kawtelatorji bħal qbid jew sekwestru; u l-partijiet jitħarrku u jintbagħtulhom id-dokumenti proċedurali. L-istadju orali jinkludi s-smigħ, u f'dan l-istadju jistgħu jitqajmu eċċezzjonijiet proċedurali u jinġabru l-provi. Dan ikun segwit mill-istadju ta’ deliberazzjoni u mill-għoti tad-deċiżjoni mill-qorti.

F'każ ta' divorzju kunsenswali, li jista' jiġi ddikjarat minn nutar pubbliku, il-miżżewġin jistgħu jaqblu dwar il-kwistjonijiet anċillari kollha tad-divorzju, inkluża d-determinazzjoni tal-kontribuzzjoni ta' kull ġenitur lejn l-ispejjeż tat-trobbija, l-edukazzjoni, l-istudji jew it-taħriġ vokazzjonali tat-tfal.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Fil-prinċipju, il-partijiet involuti fil-proċedimenti tal-pensjoni tal-manteniment jistgħu jkunu rappreżentati. Madankollu, meta tiġi ppreżentata talba għal manteniment flimkien mal-proċedimenti għal divorzju, il-miżżewġin jistgħu jkunu rrappreżentati fit-talba għal divorzju biss f'ċerti każijiet stipulati b'mod speċifiku fl-Artikolu 920 tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili.

Meta tiġi ppreżentata talba separata għad-determinazzjoni jew għaż-żieda/għat-tnaqqis tal-pensjoni tal-manteniment, il-partijiet jistgħu jkunu rappreżentati bil-mod konvenzjonali minn avukat jew minn rappreżentant ieħor; meta r-rappreżentant ma jkunx avukat, ma jkunx jista’ jippreżenta l-argumenti orali tal-għeluq fil-proċess. Il-persuna taħt l-età tkun rappreżentata mir-rappreżentant legali tagħha (ġenitur jew, b’mod eċċezzjonali, persuna oħra li teżerċita l-awtorità tal-ġenituri). Talba fir-rigward ta' wild ta’ età maġġuri tiġi ppreżentata minn dak il-wild personalment.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-qorti bil-ġuriżdizzjoni territorjali (għall-post tar-residenza jew tad-debitur intimat jew tar-rikorrent kreditur) tista’ tkun iddeterminata b’referenza għall-atlas ġudizzjarju Rumen, li huwa ppubblikat fis-sit tal-Ministeru għall-Ġustizzja fil-portal tal-qrati: https://portal.just.ro/SitePages/acasa.aspx.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Le, għax mhux obbligatorju li r-rikorrent ikun irrappreżentat jew assistit minn avukat.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Talbiet għad-determinazzjoni jew għall-modifikazzjoni tal-pensjoni tal-manteniment huma soġġetti għal ħlas ta’ RON 20, f’konformità mal-Artikolu 15(e) tal-Ordni ta’ Emerġenza tal-Gvern Nru 80/2013 dwar it-taxxi tal-boll ġudizzjarji. Ir-rappreżentanza minn avukat ma hijiex obbligatorja. Jekk il-parti kkonċernata ma jkollhiex introjtu suffiċjenti, hija tista' titlob li l-għajnuna legali tkopri t-tariffi tal-avukat jew spejjeż oħra tal-proċess.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-manteniment jingħata skont il-bżonnijiet tar-rikorrent u l-mezzi tal-persuna li għandha tħallsu. Fil-prinċipju, il-manteniment jingħata in natura, sabiex jiġu żgurati l-mezzi neċessarji ta’ sussistenza. Fil-parti l-kbira tal-każijiet, madankollu, il-qrati fil-prattika jistabbilixxu l-pensjoni tal-manteniment f’termini ta’ flus, jew bħala ammont fiss jew bħala perċentwal tal-introjtu mensili tad-debitur. (L-Artikolu 530 tal-Kodiċi Ċivili). Bil-liġi, il-pensjoni tal-manteniment espress bħala ammont fiss jiġi aġġustat għall-inflazzjoni fuq bażi trimestrili.

Meta l-manteniment ikun dovut minn ġenitur, jista’ jammonta għal sa kwart l-introjtu nett fix-xahar ta' dak il-ġenitur għal wild wieħed, terz għal żewġ ulied u nofs għal tliet ulied jew iktar. Skont il-liġi, l-ammont ta’ manteniment dovut lit-tfal flimkien ma’ kull manteniment dovut lil persuni oħrajn, ma jistax jaqbeż nofs l-introjtu nett fix-xahar tal-persuna responsabbli (l-Artikolu 529 tal-Kodiċi Ċivili).

Meta jkun hemm kwalunkwe bidla fil-mezzi tal-persuna li qed tipprovdi l-manteniment jew il-bżonnijiet tal-persuna li tkun qed tirċevih, il-qorti tal-familja tista', f'kawża ġdida, iżżid jew tnaqqas il-pensjoni tal-manteniment jew tordna li l-ħlas jintemm, kif xieraq (l-Artikolu 531 tal-Kodiċi Ċivili).

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

L-obbligu tal-manteniment jingħata in natura, sabiex jiġu pprovduti l-mezzi ta’ sussistenza kollha u, meta jkun xieraq, ikopri l-ispejjeż tat-trobbija, tal-edukazzjoni, tat-taħriġ vokazzjonali jew tal-istudji (l-Artikolu 530 tal-Kodiċi Ċivili). Jekk l-obbligu ta’ manteniment ma jiġix issodisfat b’mod volontarju, in natura, il-qorti tal-familja tordna li dan jitħallas bħala pensjoni tal-manteniment fil-forma ta’ flus. Il-pensjoni tal-manteniment tista' tiġi ddeterminata jew bħala ammont fiss jew bħala perċentwal tal-introjtu nett fix-xahar tal-persuna obbligata li tipprovdi l-manteniment.

Il-pensjoni tal-manteniment titħallas b’mod regolari kultant żmien fid-dati maqbulin bejn il-partijiet jew, f’każ ta’ nuqqas ta’ qbil, fid-dati ddeterminati mid-deċiżjoni tal-qorti. Il-partijiet jistgħu jaqblu jew, jekk ikun hemm raġunijiet validi sabiex tagħmel hekk, il-qorti tal-familja tista’ tiddeċiedi, li l-pensjoni tal-manteniment titħallas bil-quddiem bħala somma f’daqqa li tkopri l-ħtiġijiet ta’ manteniment tal-persuna intitolata għall-manteniment għal perjodu ta’ żmien itwal jew għall-perjodu kollu li l-manteniment ikun dovut matulu, dment li d-debitur li jkollu jagħti l-manteniment ikollu l-mezzi meħtieġa sabiex jissodisfa dan l-obbligu (l-Artikolu 533 tal-Kodiċi Ċivili).

Il-pensjoni tal-manteniment stabbilita għal minuri titħallas lir-rappreżentant legali tiegħu.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Peress li fil-parti l-kbira tal-każijiet il-pensjoni tal-manteniment tiġi stabbilita f’termini ta’ flus, l-iktar metodu frekwenti ta' eżekuzzjoni huwa sekwestru tas-salarju (l-introjtu mensili). Il-bejgħ ġudizzjarju tal-beni mobbli u immobbli tad-debitur huwa inqas frekwenti bħala metodu ta’ eżekuzzjoni.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Fir-rigward tal-irkupru tal-manteniment, l-Artikolu 728 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili jipprovdi li huwa biss sa nofs l-introjtu regolari nett fix-xahar tad-debitur li jista’ jkun soġġett għal eżekuzzjoni tal-ammonti dovuti bħala manteniment. Jekk ikun hemm bosta proċeduri ta’ rkupru li jinvolvu l-istess ammont, l-ammont effettivament rekuperabbli ma jkunx jista’ jaqbeż nofs l-introjtu nett fix-xahar tad-debitur, irrispettivament min-natura tat-talbiet.

Meta l-kreditur jippreżenta simultanjament rikorsi għall-qbid ta’ bosta beni mobbli jew immobbli li l-valur tagħhom jaqbeż b’mod ċar l-ammont pretiż, il-qorti tal-eżekuzzjoni tista’ tillimita l-eżekuzzjoni għal ċerti beni (l-Artikolu 701 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili).

L-eżekuzzjoni ta’ rkupru għandha tintemm, pereżempju, meta l-obbligu stipulat fit-titolu eżekuttiv ikun ġie ssodisfat bis-sħiħ u t-tariffi għall-eżekuzzjoni jkunu tħallsu; meta eżekuzzjoni ma tkunx tista’ ssir jew titkompla minħabba nuqqas ta’ beni li jistgħu jinqabdu jew minħabba l-impossibilità li dawk il-beni jinbiegħu; jew meta l-eżekuzzjoni tiġi annullata (l-Artikolu 702 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili).

Il-jedd għall-ksib ta’ eżekuzzjoni huwa soġġett għal perjodu ta’ tliet snin. Appell kontra rkupru eżegwit jista' jitressaq fil-qorti tal-eżekuzzjoni. Il-qorti kompetenti tista’ tissospendi l-eżekuzzjoni sakemm tittieħed deċiżjoni dwar l-appell (l-Artikolu 719 et seq. tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili).

Meta t-titolu eżekuttiv jew l-eżekuzzjoni nnifisha tkun ġiet annullata, il-parti kkonċernata tkun intitolata treġġa’ lura l-eżekuzzjoni sabiex treġġa’ lura s-sitwazzjoni għal kif kienet qabel (l-Artikolu 723 et seq. tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili).

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Mhux applikabbli.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Mhux applikabbli.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009, il-Konvenzjoni ta’ The Hague tal-2007 jew il-Konvenzjoni ta’ New York tal-1956, ir-rikorrent jista’ jressaq it-talba tiegħu għal manteniment permezz tal-Ministeru għall-Ġustizzja Rumen jekk id-debitur ikun jirrisjedi fi Stat Membru tal-UE li huwa parti kontraenti tal-Konvenzjoni ta’ The Hague tal-2007 jew tal-Konvenzjoni ta’ New York tal-1956.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Romanian Ministry of Justice

Strada Apolodor 17, Sector 5, Bucharest 050741

Directorate for International Law and Judicial Cooperation (Direcția Drept Internațional și Cooperare Judiciară)

faks +40372041079 jew +40372041084, email ddit@just.ro

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Le; ir-rikorrent jeħtieġlu jikkuntattja lill-Awtorità Ċentrali trażmettitriċi f’pajjiżu, deżinjata skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009, il-Konvenzjoni ta’ The Hague tal-2007 jew il-Konvenzjoni ta’ New York tal-1956.

L-Awtorità Ċentrali trażmettitriċi tal-pajjiż debitur tista' sussegwentement tikkuntattja lill-Awtorità Ċentrali riċevitriċi Rumena:

• il-Ministeru għall-Ġustizzja Rumen, għat-talbiet ippreżentati skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 u l-Konvenzjoni tal-Aja tal-2007, jew
• il-Kamra tal-Avukati ta’ Bucharest (Baroul București), għal talbiet ippreżentati skont il-Konvenzjoni ta’ New York tal-1956.

Imbagħad it-talba tingħadda lill-qorti kompetenti.

Debitur li jkun barra l-pajjiż jista’ jindirizza t-talba tiegħu direttament, personalment jew permezz ta’ avukat, lill-qorti Rumena li jkollha l-ġuriżdizzjoni fil-post tad-domiċilju tal-intimat jew tad-debitur.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Rikorrent debitur li jkun barra l-pajjiż jista’ jindirizza t-talba tiegħu direttament, personalment jew permezz ta’ avukat, lill-qorti Rumena li jkollha l-ġuriżdizzjoni fil-post tad-domiċilju tal-intimat jew tad-debitur. Id-dettalji ta’ kuntatt tal-qorti Rumena kompetenti jinsabu fil-portal tal-qrati https://portal.just.ro/SitePages/acasa.aspx fuq il-bażi tal-post tad-domiċilju tal-intimat jew tad-debitur.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva; skont l-Artikolu 2612 tal-Kodiċi Ċivili Rumen, il-liġi applikabbli għall-obbligi ta’ manteniment tiġi ddeterminata skont id-dritt tal-Unjoni Ewropea, jiġifieri skont il-Protokoll ta’ The Hague tat-23 ta’ Novembru 2007 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligi ta’ manteniment.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Mhux applikabbli.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Skont il-Liġi Nru 36/2012 dwar ċerti miżuri neċessarji għall-applikazzjoni ta’ ċerti regoli u deċiżjonijiet tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-istrumenti tad-dritt internazzjonali privat fil-qasam tal-obbligi ta’ manteniment, wara li jirċievi talba għal manteniment jew għal miżuri speċifiċi, il-Ministeru għall-Ġustizzja jgħaddiha lill-awtorità jew korp kompetenti li jkollu d-data personali, lill-kamra tal-avukati lokali kompetenti, lill-Kamra tal-Uffiċjali Ġudizzjarji tal-Eżekuzzjoni jew, meta jkun applikabbli, lill-qorti kompetenti sabiex tiġi saldata.

Fil-każ ta’ talbiet ippreżentati permezz tal-Awtorità Ċentrali, skont l-Artikolu 46 tar-Regolament, tista’ tingħata għajnuna legali sħiħa u bla ħlas lir-rikorrenti ta’ obbligi ta’ manteniment li jkunu għadhom ma għalqux it-18-il sena jew li jkunu qed ikomplu l-istudji tagħhom, imma mhux wara li jagħlqu 21 sena, u lir-rikorrenti ta’ obbligi ta’ manteniment li jkunu persuni vulnerabbli.

Il-Ministeru għall-Ġustizzja jibgħat it-talbiet li jirċievi minn barra direttament lill-kamra tal-avukati lokali kompetenti. Id-dekan tal-kamra tal-avukati jieħu deċiżjoni obbligatorja u ex officio b’urġenza sabiex iqabbad avukat. L-avukat imqabbad jitlob li tingħata l-għajnuna legali, inkluż fil-forma ta' ħlas tat-tariffi tal-uffiċjal tal-eżekuzzjoni ġudizzjarja.

Imbagħad, wara l-ksib ta' titolu eżekuttiv, l-avukat imqabbad jitlob lill-qorti biex tingħata l-għajnuna legali fil-forma ta' ħlas tat-tariffa tal-uffiċċjal tal-eżekuzzjoni ġudizzjarja. L-avukat jibgħat it-talba ta' rkupru, it-titolu eżekuttiv u d-deċiżjoni tad-dekan tal-kamra tal-avukati lill-uffiċjal ta' eżekuzzjoni ġudizzjarja lokali kompetenti.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ir-Rumanija adottat il-Liġi Nru 36/2012 dwar ċerti miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ ċerti regoli u deċiżjonijiet tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-istrumenti tad-dritt internazzjonali privat fil-qasam tal-obbligi ta’ manteniment.

Il-Ministeru għall-Ġustizzja ġie nnominat bħala l-Awtorità Ċentrali trażmettitriċi, li tgħaddi t-talbiet stipulati fl-Artikoli 53 u 56 tar-Regolament. Malli jirċievi d-dokumenti ta’ prova meħtieġa mingħand il-kreditur jew id-debitur, il-Ministeru għall-Ġustizzja jimla l-Parti A tat-talba u jista’ jassisti lill-kreditur jew lid-debitur fil-mili tal-Parti B.

Il-Ministeru għall-Ġustizzja huwa l-Awtorità Ċentrali rikjesta nnominata biex tirċievi t-talbiet għal miżuri speċifiċi u għall-manteniment. Malli jirċievi t-talbiet, jibgħathom lill-awtorità jew korp kompetenti li jkollu d-dejta personali fil-pussess tiegħu, lill-kamra tal-avukati lokali kompetenti, lill-Kamra tal-Uffiċjali tal-Eżekuzzjoni Ġudizzjarja jew, meta applikabbli, lill-qorti kompetenti biex issolviha.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-manteniment huwa prinċipju tal-liġi tal-familja bbażat fuq wieħed mill-prinċipji fundamentali tagħha, il-prinċipju tal-għajnuna reċiproka bejn il-membri tal-familja, jiġifieri il-prinċipju tas-solidarjetà familjali. Il-pagamenti tal-manteniment ġeneralment jitħallsu b’mod volontarju, primarjament minħabba r-rabtiet bejn il-membri tal-familja, iżda jistgħu jiġu eżegwiti wkoll permezz tal-qrati.

Fis-Slovenja il-kelma manteniment hija użata biex tirreferi għall-manteniment tal-(eks)konjuġi, tat-tfal u tal-ġenituri. Hija tfisser manteniment u għajnuna, kif wkoll ħlas ta' manteniment u ta' għajnuna, li l-qorti tagħti bħala ammont speċifiku. Għalhekk, hija tkopri kull ħaġa li persuna hija legalment obbligata li tagħti għal bżonnijiet tal-ħajja tat-tfal jew tal-konjuġi tagħha. It-terminu jista’ jiġi użat ukoll għall-manteniment ta’ ġenituri li ma għandhomx biżżejjed flus biex imantnu lilhom infushom u għalhekk huma obbligati jmantnuhom it-tfal tagħhom. It-terminu jista' jirreferi wkoll għall-pagamenti ta' manteniment bħala ammonti fi flus allokati għall-manteniment.

Il-ġenituri jridu jmantnu lit-tfal tagħhom. (L-Artikolu 183 tal-Kodiċi tal-Familja (Družinski zakonik))

It-tfal adulti jridu jmantnu, fil-limitu ta' kapaċitajiet tagħhom, lill-ġenituri tagħhom jekk dawn ma jkollhomx biżżejjed mezzi għall-għajxien u ma jkunux jistgħu jiksbu dawn il-mezzi, iżda biss sakemm il-ġenituri jmantnuhom. It-tfal adulti mhumiex obbligati jmantnu ġenitur li kien naqas minn dmiru lil dawk l-istess tfal mingħajr ġustifikazzjoni. (l-Artikolu 185 tal-Kodiċi tal-Familja)

Il-konjuġi jew l-isħab ekstrakonjugali jridu jmantnu lit-tfal minuri tal-konjuġi jew tas-sieħeb tagħhom li jgħixu magħhom, sakemm il-ġenitur propju tat-tfal jew ġenitur l-ieħor ma jistgħux imantnuhom.

Dan l-obbligu jintemm mal-ħall taż-żwieġ jew tal-unjoni ekstrakonjugali tagħhom mal-omm jew il-missier tat-tfal, sakemm iż-żwieġ jew l-unjoni ekstrakonjugali ma jkunux dovuti għall-fatt li miet missier/mietet omm it-tfal. F'dak il-każ il-konjuġi jew sieħeb ekstrakonjugali li baqa' ħaj jridu jmantni t-tfal tal-konjuġi jew l-isħab ekstrakonjugali deċeduti biss jekk kien jgħix magħhom fiż-żmien meta nħall iż-żwieġ jew l-unjoni ekstrakonjugali. (l-Artikolu 187 tal-Kodiċi tal-Familja)

Konjuġi li ma għandux mezzi ta’ sussistenza u qiegħed bla xogħol mingħajr ħtija proprja jista’ jitlob għajnuna mill-konjuġi tiegħu, sa fejn ikun jista'. (l-Artikolu 62 tal-Kodiċi tal-Familja)

Konjuġi mingħajr għajnuna għas-sussistenza li m’għandu ebda mezz ta’ appoġġ u mhuwiex impjegat mingħajr ħtija proprja jista' jitlob għall-manteniment mill-konjuġi tiegħu fi proċedimenti ta' divorzju, u f'kawża separata li jrid iressaq fi żmien sena mid-data li fiha d-divorzju jsir finali. (l-Artikolu 100 tal-Kodiċi tal-Familja)

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Il-ġenituri jridu jmantnu lit-tfal tagħhom sakemm isiru adulti, fejn skont il-mezzi u l-kapaċitajiet tagħhom jipprovdu l-kundizzjonijiet ta’ għajxien meħtieġa għall-iżvilupp tat-tfal tagħhom.

Il-ġenituri huma obbligati wkoll li jmantnu lit-tfal li jkunu rreġistrati f’edukazzjoni sekondarja wara li jilħqu l-età adulta, jekk ikunu involuti f’edukazzjoni regolari u ma jkunux impjegati, u jekk ma jkunux irreġistrati bħala qiegħda, jiġifieri sal-ewwel tlestija tal-istudji tal-iskola sekondarja jew it-tlestija tal-ogħla livell ta’ edukazzjoni ġenerali jew vokazzjonali li jista’ jinkiseb skont ir-regolamenti dwar l-edukazzjoni sekondarja. L-obbligu ta’ manteniment jintemm meta t-tfal jilħqu l-età ta’ 26 sena.

Il-ġenituri huma obbligati li jmantnu tfal li huma rreġistrati f’edukazzjoni vokazzjonali sekondarja għolja jekk ikunu involuti f’edukazzjoni regolari u ma jkunux impjegati, u jekk ma jkunux irreġistrati bħala qiegħda, jiġifieri sal-ewwel tlestija tal-edukazzjoni vokazzjonali sekondarja għolja skont id-dispożizzjonijiet tal-liġi li tirregola l-edukazzjoni vokazzjonali sekondarja għolja.

Il-ġenituri huma obbligati li jmantnu tfal li huma rreġistrati f’edukazzjoni ogħla jekk ikunu involuti f’edukazzjoni regolari u ma jkunux impjegati, u jekk ma jkunux irreġistrati bħala qiegħda, jiġifieri sa l-ewwel tlestija ta’ studji universitarji jew programm ta’ Masters jew programm integrat ta’ Masters skont id-dispożizzjonijiet tal-liġi li tirregola l-edukazzjoni ogħla. Jekk il-programm ta’ studju li għalih jattendu t-tfal idum aktar minn erba’ snin, l-obbligu ta’ manteniment jiġi estiż bl-ammont ta’ żmien li fih il-programm ta’ studju jaqbeż dawk l-erba’ snin.

L-obbligu ta’ manteniment jintemm meta t-tfal ikollhom 26 sena.

Il-ġenituri jridu jmantnu lit-tfal li żżewwġu jew li huma koabitanti f'unjoni ekstrakonjugali biss jekk il-konjuġi jew sieħeb tagħhom ma jistax imantnihom.

Meta l-ġenituri ma jmantnux lil uliedhom fid-dar tagħhom, huma għandhom jikkontribwixxu ħlas ta’ manteniment kull xahar għall-manteniment tat-tfal. (l-Artikolu 183 tal-Kodiċi tal-Familja)

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Għal wild minuri, il-Kodiċi tal-Familja jipprovdi li ġenituri li ma jgħixux flimkien jew li għandhom l-intenzjoni li jisseparaw, u ġenituri li jgħixu flimkien, għandhom jaslu għal ftehim dwar il-manteniment tat-tfal li għandhom flimkien. Jekk il-ġenituri jonqsu milli jilħqu ftehim dwar il-kwistjoni huma stess, ċentru tas-servizzi soċjali (center za socialno delo) għandu jassistihom biex jilħqu ftehim. Huma jistgħu jitolbu wkoll medjazzjoni. Jekk il-ġenituri ma jirnexxilhomx jilħqu ftehim dwar il-manteniment tat-tfal li għandhom flimkien, il-kwistjoni tiġi deċiża minn qorti. (l-Artikolu 140 tal-Kodiċi tal-Familja)

Il-proċedimenti biex tittieħed deċiżjoni dwar il-manteniment tat-tfal jinbdew fuq proposta ta’ ġenitur wieħed jew tat-tnejn li huma, kustodju tat-tfal, wild li jkun laħaq l-età ta’ 15-il sena, dment li l-minuri jkun kapaċi jifhem it-tifsira u l-konsegwenzi legali tal-azzjonijiet tagħhom, jew ċentru tas-servizzi soċjali. (l-Artikolu 102 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja (Zakon o nepravdnem postopku)) Meta l-ġenituri jaqblu dwar il-manteniment tat-tfal, jistgħu jipproponu wkoll li tiġi ffirmata soluzzjoni bil-qorti. Jekk il-qorti tistabbilixxi illi l-ftehim mhux fl-interessi tat-tfal, hija tiċħad din il-proposta.

Il-kodiċi tal-Familja jipprevedi li l-benefiċjarju u l-parti responsabbli jistgħu jiffirmaw ftehim dwar il-manteniment li l-ġenituri huma obbligati jħallsu lil wild adult fil-forma ta’ rekord notarili infurzabbli. (L-Artikolu 192 tal-Kodiċi tal-Familja) Fil-każ ta’ deċiżjoni ġudizzjarja, l-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja jipprevedi li l-proċedura għas-salvagwardja tal-interessi tat-tfal kif stabbilita fl-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja għandha tiġi applikata għall-proċedura dwar il-manteniment ta’ wild adult sakemm ikun jeżisti obbligu ta’ manteniment skont il-Kodiċi tal-Familja.

Konjuġi li ma għandu l-ebda mezz ta’ sussistenza u li jkun qiegħed mingħajr ħtija tiegħu għandu d-dritt jitlob il-manteniment mingħand il-konjuġi l-ieħor fi proċedimenti ta’ divorzju, kif ukoll permezz ta’ azzjoni speċjali li trid tiġi ppreżentata fi żmien sena mill-ħall finali taż-żwieġ. (l-Artikolu 100 tal-Kodiċi tal-Familja)

Qabel ma jippreżentaw kawża jew proposta għal divorzju abbażi ta’ ftehim, il-konjuġi jattendu konsulenza minn qabel f’ċentru tas-servizzi soċjali, sakemm ma jkollhomx tfal flimkien li fuqhom jeżerċitaw ir-responsabbiltà tal-ġenituri; wieħed mill-konjuġi huwa mentalment inkompetenti; wieħed mill-konjuġi jkun ta’ residenza jew fejn jinsab mhux magħruf; wieħed mill-konjuġi jew it-tnejn li huma jgħixu barra mill-pajjiż. Jekk il-konjuġi jistabbilixxu matul il-konsulenza preċedenti li ż-żwieġ ma għadux iservi għal mill-inqas wieħed minnhom, l-uffiċjal fiċ-ċentru tas-servizzi soċjali jispjega l-proċedura ta’ medjazzjoni u l-għan tagħha għalihom. Bil-kunsens tal-konjuġi, iċ-ċentru tas-servizzi soċjali jista’ jagħmel arranġamenti għall-konsulenza minn qabel segwita minn proċedura ta’ medjazzjoni. Il-konjuġi jistgħu wkoll jieħdu sehem fi proċess ta’ medjazzjoni pprovdut minn fornituri oħra. (L-Artikoli 200 u 202 tal-Kodiċi tal-Familja)

Il-konjuġi jistgħu jilħqu ftehim dwar il-manteniment fil-każ ta’ divorzju fil-forma ta’ rekord notarili infurzabbli mfassal maż-żwieġ, matul iż-żwieġ jew mad-divorzju. Ftehim ta’ manteniment ta’ dan it-tip, b’mod partikolari ftehim dwar it-terminazzjoni tad-dritt għall-manteniment, ma jridx jipperikola l-interessi tat-tfal. (l-Artikolu 101 tal-Kodiċi tal-Familja)

Jekk il-manteniment jintalab fl-istess ħin tad-divorzju jew l-annullament ta’ żwieġ, l-azzjoni titqies bħala proposta fi proċedimenti ċivili mhux kontenzjużi. F’dawn il-każijiet, l-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja jiġi applikat għad-determinazzjoni tal-manteniment, kif iddikjarat fl-Artikolu 217 ta’ dak l-att, jew inkella jintalab manteniment f’kawża ppreżentata fi proċedura ċivili malli jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet imsemmija hawn fuq (l-Artikolu 100 tal-Kodiċi tal-Familja).

Rigward il-kontenut ta’ proposta f’tilwima matrimonjali (li tinkludi deċiżjoni dwar il-manteniment, jekk mitluba fl-istess ħin bħad-divorzju jew l-annullament ta’ żwieġ), l-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja jipprevedi li proposta f’tilwima matrimonjali jrid ikun fiha wkoll talba speċifika li dwarha l-qorti għandha tiddeċiedi. Rekord miċ-ċentru tas-servizzi soċjali dwar l-attendenza għal konsulenza minn qabel għandu jiġi mehmuż mal-proposta li jintemm żwieġ, jekk il-Kodiċi tal-Familja jipprevedi li applikant għandu jattendi konsulenza minn qabel, qabel ma jibdew il-proċedimenti. (L-Artikolu 82 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja)

Fil-każ ta’ kawża mressqa fi proċedura ċivili, dik il-kawża għandha tinkludi talba speċifika li tistabbilixxi s-suġġett ewlieni tal-kawża u t-talbiet anċillari, il-fatti li jappoġġaw it-talbiet tal-attur, provi li jissostanzjaw dawk il-fatti u data oħra li kull rikors huwa obbligat li jkollu (l-Artikolu 180 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili (Zakon o pravdnem postopku)). Ir-rikors irid jinftiehem u jrid ikun fih dak kollu li huwa meħtieġ għas-seduta ġudizzjarja. B'mod partikolari jrid ikun fih: referenza għall-qorti, l-ismijiet u r-residenza permanenti jew temporanja jew il-post ta’ stabbiliment tal-partijiet, l-ismijiet tar-rappreżentanti legali jew l-aġenti, jekk ikun hemm, is-suġġett tat-tilwima u l-kontenut tad-dikjarazzjoni. L-applikant għandu jiffirma l-applikazzjoni, sakemm dan ma jkunx impossibbli minħabba l-forma tal-applikazzjoni. Il-firma oriġinali tal-applikant titqies bħala l-firma bil-miktub tiegħu jew il-firma elettronika tiegħu (li hija ekwivalenti għal firma miktuba bl-idejn). Jekk applikant ma jkunx jaf kif jikteb jew ma jkunx jista’ jipprovdi firma, huwa jipprovdi lill-applikazzjoni b’marka tas-swaba’ minflok firma. Jekk il-qorti tiddubita l-awtentiċità ta’ rikors, hija tista’ toħroġ deċiżjoni li tordna li applikazzjoni tiġi pprovduta b’firma ċċertifikata. Ma jista’ jsir l-ebda appell kontra din id-deċiżjoni. Jekk id-dikjarazzjoni jkun fiha wkoll xi talba, il-parti trid tniżżel fir-rikors il-fatti li għalihom qiegħda tirreferi, u l-provi fejn meħtieġa. (L-Artikolu 105 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili)

Qorti distrettwali (okrožno sodišče) tiddeċiedi fil-prim istanza fi proċeduri ta’ qorti ċivili ta’ ġuriżdizzjoni volontarja dwar manteniment bejn il-ġenituri u t-tfal u dwar il-manteniment mitlub fid-divorzju jew l-annullament taż-żwieġ, u fi proċedura ċivili fuq il-manteniment bejn il-konjuġi fid-divorzju jew l-annullament ta’ żwieġ. (l-Artikolu 10 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja, l-Artikolu 32 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili)

Fi proċeduri ċivili ta’ ġuriżdizzjoni volontarja u proċedura ċivili, it-tariffi tal-qorti jitħallsu f’konformità mal-Att dwar it-Tariffi tal-Qorti (Zakon o sodnih taksah).

It-tariffi tal-qorti jridu jitħallsu mal-ftuħ tal-kawża. It-tariffi tal-qorti jridu jitħallsu mhux aktar tard mill-iskadenza stabbilita mill-qorti fl-ordni tal-ħlas tat-tariffi tal-qorti. (l-Artikolu 105a tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili).

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

It-talbiet għall-manteniment jiġu ppreżentati mir-rappreżentant legali tat-tfal. It-tfal minuri huma ppreżentati mill-ġenituri tagħhom. Jekk it-tfal ikunu tpoġġew fil-foster care, it-talba tiġi sottomessa mit-tutur tat-tfal.

Il-proċedimenti biex tittieħed deċiżjoni dwar il-manteniment tat-tfal jinbdew fuq proposta ta’ ġenitur wieħed jew tat-tnejn li huma, kustodju tat-tfal, wild li jkun laħaq l-età ta’ 15-il sena, dment li l-minuri jkun kapaċi jifhem it-tifsira u l-konsegwenzi legali tal-azzjonijiet tagħhom, jew ċentru tas-servizzi soċjali. Il-qorti tista tibda wkoll proċedimenti biex tiddeċiedi dwar il-manteniment tat-tfal ex officio. (L-Artikolu 102 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja)

Il-qorti għandha tippermetti illi t-tfal li għandhom 15-il sena u li jistgħu jifhmu t-tifsira u l-konsegwenzi legali tal-azzjonijiet tagħhom iwettqu l-azzjonijiet proċedurali tagħhom b’mod indipendenti, bħala parteċipanti fil-proċedimenti. Ir-rappreżentant legali tat-tfal jista' jwettaq azzjonijiet fil-proċedimenti biss jekk it-tfal ma jiddikjarawx illi se jagħmlu dan huma stess. It-tfal taħt il-15 il-sena jew dawk illi l-qorti tgħid illi mhumiex kapaċi jifhmu t-tifsir u l-konsegwenzi legali tal-azzjonijiet tagħhom jiġu rappreżentati minn rappreżentant legali. Jekk l-interessi tat-tfal u tar-rappreżentant tagħhom ikunu kunfliġġenti, il-qorti taħtar tutur (“ta’ kolliżjoni”) speċjali għat-tfal (kolizijski skrbnik). (L-Artikolu 45 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja)

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Qorti distrettwali tiddeċiedi fl-ewwel istanza fi proċedimenti ċivili mhux kontenzjużi dwar il-manteniment bejn il-ġenituri u t-tfal u dwar il-manteniment mitlub mad-divorzju jew l-annullament ta’ żwieġ, u fi proċedura ċivili dwar il-manteniment bejn il-konjuġi wara divorzju jew l-annullament ta’ żwieġ. (l-Artikolu 10 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja, l-Artikolu 32 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili)

Ġuriżdizzjoni territorjali ġenerali fi proċedimenti ċivili ta’ ġuriżdizzjoni volontarja: Il-ġuriżdizzjoni territorjali tinżamm mill-qorti li tkopri ż-żona li fiha l-persuna li kontriha tkun ġiet ippreżentata l-proposta jkollha r-residenza permanenti jew il-post ta’ stabbiliment tagħha. Meta qorti tibda proċedura ex officio, il-ġuriżdizzjoni territorjali tinżamm mill-qorti li tkopri ż-żona fejn ikollha residenza permanenti tagħha l-persuna li dwarha tkun tittratta l-proċedura. Jekk il-parteċipant ma jkollux residenza permanenti fis-Slovenja, il-ġuriżdizzjoni territorjali tiġi ddeterminata f’konformità mal-post tar-residenza temporanja tiegħu. Jekk minbarra r-residenza permanenti l-parteċipant ikollu wkoll residenza temporanja x’imkien ieħor u jista’ jiġi preżunt, minħabba ċ-ċirkostanzi, li se jgħix hemm għal perjodu estiż ta’ żmien, il-qorti li tkopri ż-żona fejn għandu residenza temporanja ikollha wkoll ġuriżdizzjoni territorjali. (L-Artikolu 11 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja)

Ġuriżdizzjoni territorjali speċjali fi proċedimenti ċivili mhux kontenzjużi: Fi proċedimenti biex jiġu rregolati r-relazzjonijiet bejn il-ġenituri u t-tfal (inklużi deċiżjonijiet dwar il-manteniment), il-qorti li tkopri ż-żona li fiha l-minuri għandu residenza permanenti għandha wkoll ġuriżdizzjoni territorjali. Jekk, minbarra r-residenza permanenti, il-minuri jkollu wkoll residenza temporanja x’imkien ieħor u jista’ jiġi preżunt, minħabba ċ-ċirkostanzi, li jgħixu hemm għal perjodu ta’ żmien estiż, il-qorti li tkopri ż-żona fejn għandhom residenza temporanja għandha wkoll ġuriżdizzjoni. Jekk fi proċedimenti rigward manteniment legali b’element internazzjonali qorti fis-Slovenja jkollha ġuriżdizzjoni minħabba li l-applikant huwa minuri b’residenza permanenti fis-Slovenja, il-qorti li tkopri ż-żona li fiha l-applikant għandu residenza permanenti għandha ġuriżdizzjoni territorjali. (L-Artikolu 13 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja)

Ġuriżdizzjoni territorjali ġenerali fi proċedura ċivili: Il-Qorti li tkopri ż-żona fejn il-konvenut għandu r-residenza permanenti tiegħu għandha ġuriżdizzjoni territorjali ġenerali. Jekk qorti fis-Slovenja jkollha ġuriżdizzjoni għaliex il-konvenut ikollu residenza temporanja fis-Slovenja, il-qorti li tkopri ż-żona ta’ residenza temporanja tal-konvenut ikollha l-ġuriżdizzjoni territorjali ġenerali. Jekk minbarra r-residenza permanenti tiegħu, il-konvenut ikollu wkoll residenza temporanja x’imkien ieħor u jista’ jiġi preżunt, minħabba ċ-ċirkostanzi, li jgħix hemm għal perjodu ta’ żmien estiż, il-qorti li tkopri ż-żona fejn il-konvenut għandu residenza temporanja għandha wkoll ġuriżdizzjoni territorjali ġenerali. (L-Artikolu 47 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili)

Ġuriżdizzjoni territorjali speċjali fi proċedura ċivili: Il-Qorti li tkopri ż-żona fejn il-konvenut għandu r-residenza permanenti tiegħu għandha ġuriżdizzjoni territorjali ġenerali. Jekk f’tilwima dwar il-manteniment legali, qorti fis-Slovenja jkollha ġuriżdizzjoni għaliex il-konvenut ikollu proprjetà fis-Slovenja li permezz tagħha jista’ jitħallas il-manteniment, il-qorti li tkopri ż-żona fejn tkun tinsab dik il-proprjetà jkollha ġuriżdizzjoni ratione loci. (L-Artikolu 50 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili)

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Il-partijiet jistgħu iwettqu atti legali personalment jew permezz ta’ prokura. Fi proċedimenti quddiem qorti distrettwali, il-persuna bi prokura tista’ tkun biss avukat jew persuna li tkun għaddiet mill-eżami tal-warrant. (L-Artikoli 86 u 87 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili)

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Iva, t-tariffi tal-qorti għandhom jitħallsu malli tinfetaħ il-proposta jew il-kawża. (L-Artikolu 39 tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili ta’ Ġuriżdizzjoni Volontarja, l-Artikolu 105a tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili)

F’tilwim fuq id-dritt ta’ manteniment legali jew talbiet għal ammonti individwali ta’ manteniment legali, it-tariffi tal-qrati pagabbli jiġu evalwati skont il-valur tal-kwistjoni konċernata, li tiġi kalkolata b’mod illi jingħaqdu flimkien tliet xhur kontribuzzjonijiet, sakemm ma jiġix mitlub manteniment għal perjodu ta’ żmien iqsar. (l-Artikolu 23 tal-Att dwar it-Tariffi tal-Qorti)

Madankollu, jekk il-manteniment qed jiġi mitlub bħala parti minn proċedimenti dwar il-kustodja tat-tfal, it-tariffa tal-qorti li trid titħallas hija somma fissa ta’ EUR 45 (intestatura 1212 tal-iskeda tat-tariffi taħt l-Att dwar it-Tariffi tal-Qorti).

Iva, l-għajnuna legali hija disponibbli sabiex jiġu koperti l-ispejjeż tal-proċedimenti. Il-president tal-qorti distrettwali jiddeċiedi dwar l-għoti tal-għajnuna legali. (l-Artikolu 2 tal-Att dwar l-Għajnuna Legali (Zakon o brezplačni pravni pomoči))

Ir-rinunzja, posponiment jew ħlas bin-nifs tat-tariffi tal-qorti iridu jintalbu separatament, b’din it-talba ssir lill-qorti li tkun qed tisma’ l-proċedimenti prinċipali (l-Artikolu 12 tal-Att dwar it-Tariffi tal-Qorti).

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-manteniment jiġi determinat b’kunsiderazzjoni xierqa għall-ħtiġijiet tar-rikorrent u l-kapaċitajiet materjali u ta’ qligħ tal-parti responsabbli. Meta tikkalkula l-manteniment dovut lit-tfal, il-qorti trid taġixxi fl-interessi tat-tfal, u tistabbilixxi livell li jkun adegwat biex taċċerta l-iżvilupp fiżiku u mentali b’suċċess tat-tfal. Il-manteniment għandu jkopri l-ispejjeż tal-għajxien tat-tfal, b’mod partikolari l-ispejjeż tal-akkomodazzjoni, l-ikel, l-ilbies, iż-żraben, il-kura u l-protezzjoni, l-edukazzjoni, l-edukazzjoni, ir-rikreazzjoni, id-divertiment u ħtiġijiet speċifiċi oħra. (L-Artikoli 189 u 190 tal-Kodiċi tal-Familja)

Il-manteniment huwa stabbilit bħala somma mħallsa kull xahar bil-quddiem, u jista’ jintalab mill-mument li titressaq kawża ta’ manteniment jew proposta. (l-Artikolu 196 tal-Kodiċi tal-Familja)

Il-qrati jistgħu, fuq talba jew proposta tal-benefiċjarju jew tal-parti responsabbli, iżidu, inaqqsu jew ineħħu rekwiżit ta’ manteniment determinat abbażi ta’ strument ta’ eżekuzzjoni jekk ikun hemm bidla fil-ħtiġijiet tar-riċevitur jew fil-kapaċitajiet tal-parti responsabbli li abbażi tagħha jkun ġie ddeterminat il-manteniment. Jekk il-ġenituri jaqblu dwar żieda jew tnaqqis fil-manteniment tat-tfal determinat permezz ta’ strument ta’ infurzar, huma jistgħu jitolbu li tiġi ffirmata soluzzjoni bil-qorti. Jekk il-qorti tistabbilixxi illi l-ftehim mhux fl-interessi tat-tfal, hija tiċħad din il-proposta. Kwalunkwe żieda, tnaqqis jew tneħħija tal-manteniment li għandu jitħallas mill-ġenituri lil wild adult jew minn wild adult lill-ġenituri jista’ jiġi miftiehem bejn ir-riċevitur u l-parti responsabbli fil-forma ta’ rekord notarili infurzabbli. (l-Artikolu 197 tal-Kodiċi tal-Familja)

Il-manteniment stabbilit mill-istrument ta’ eżekuzzjoni jiġi aġġustat darba fis-sena skont l-indiċi tal-prezzijiet tal-konsumaturi fis-Slovenja. L-aġġustament isir f’Jannar bl-użu taż-żieda kumulattiva fil-prezzijiet tal-konsumatur mix-xahar li il-manteniment ġie ddeterminat jew aġġustat l-aktar reċentement matulu. Il-fattur ta’ aġġustament għall-manteniment għandu jiġi ppubblikat fil-Gazzetta Uffiċjali tar-Repubblika tas-Slovenja (Uradni list Republike Slovenije) mill-ministru responsabbli għall-familja. Iċ-ċentru għas-servizzi soċjali jinforma lir-riċevitur u lill-parti responsabbli b’kull aġġustament u l-ammont il-ġdid ta’ manteniment bil-miktub. Dan l-avviż miċ-ċentru tas-servizzi soċjali, flimkien mas-soluzzjoni bil-qorti, id-deċiżjoni finali tal-qorti jew ir-rekord notarili infurzabbli, jikkostitwixxi strument ta’ infurzar.

Jekk ir-riċevitur ma jkunx f’edukazzjoni regolari wara l-età ta’ 18 sena fis-sena li fiha l-manteniment jiġi aġġustat, iċ-ċentru tas-servizzi soċjali mhuwiex meħtieġ jinnotifika lir-riċevitur u lill-parti responsabbli dwar l-aġġustament bil-miktub. Wara li jagħlqu l-età ta’ 18 sena, ir-riċevitur irid jissottometti ċertifikat ta’ reġistrazzjoni liċ-ċentru tas-servizzi soċjali fi żmien 30 jum minn meta jikseb l-istatus ta’ student, jew jinforma liċ-ċentru fejn ikunu involuti f’edukazzjoni regolari. Jekk il-benefiċjarju jonqos milli jaġixxi skont is-sentenza preċedenti, iċ-ċentru tas-servizzi soċjali ma jaġġustax il-manteniment f’dik is-sena. Wara li tifel jew tifla tkun laħqet l-età adulta, il-parti responsabbli tista’ tiċċekkja maċ-ċentru tas-servizzi soċjali biex taċċerta jekk it-tifel jew tifla għandhiex l-istatus ta’ skular jew student. Jekk il-benefiċjarju ma jkollux status ta’ student jew student, il-parti responsabbli mhijiex obbligata tħallas il-manteniment, irrispettivament minn kwalunkwe avviż ta’ aġġustament tal-manteniment maħruġ qabel it-telf ta’ student jew status ta’ student. (l-Artikolu 198 tal-Kodiċi tal-Familja)

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment tat-tfal normalment jiġi depożitat fil-kont bankarju tar-rappreżentant legali tat-tfal. Il-manteniment għall-adulti jiġi ddepożitat fil-kontijiet bankarji tagħhom. Kif u lil min jitħallas il-manteniment jiġi deċiż mill-qorti.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Jekk persuna li trid tħallas il-manteniment tonqos milli tissodisfa l-obbligu tagħha biex tħallas il-manteniment b’mod volontarju skont l-istrument eżekuttiv (sentenza, ordni tal-qorti, att notarili eżekuttiv, flimkien ma’ avviż tal-għoti tal-manteniment), il-benefiċjarju jista’ jissottometti proposta għall-eżekuzzjoni mal-qorti skont id-dispożizzjonijiet tal-Att dwar l-Eżekuzzjoni u l-Protezzjoni tat-Talbiet Ċivili (Zakon o izvršbi in zavarovanju) sabiex jikseb il-ħlas.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Din l-informazzjoni hija disponibbli permezz tal-portal Ewropew tal-Ġustizzja Elettronika: Kif tinforza deċiżjoni ta’ qorti

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Fi proċeduri għall-akkwist/l-arranġament ta’ manteniment, l-informazzjoni inizjali dwar il-manteniment tista’ tinkiseb minn kwalunkwe ċentru tas-servizzi soċjali.

Il-qrati distrettwali għandhom ġuriżdizzjoni ratione materiae biex jiddeterminaw il-manteniment. Il-partijiet fil-proċedimenti jistgħu japplikaw għal għajnuna legali fil-forma ta’ rappreżentanza minn avukat u eżenzjoni mill-ħlas tal-ispejjeż tal-proċedimenti.

Jekk id-debitur jonqos milli jħallas il-manteniment, rappreżentant legali tal-minuri jew benefiċjarju adult tal-manteniment stess jista’ jippreżenta talba ta’ eżekuzzjoni mal-awtorità lokali kompetenti (okrajno sodišče). L-assistenza biex issir it-talba ta’ eżekuzzjoni tista’ tinkiseb miċ-ċentri tas-servizzi soċjali, qrati lokali, avukati u mill-Fond għall-Boroż ta’ Studju Pubbliċi, l-Iżvilupp, id-Diżabbiltà u l-Manteniment (Javni štipendijski, razvojni, invalidski in preživninski sklad Republike Slovenije).

Il-Qorti Suprema tas-Slovenja (Vrhovno sodišče), ippubblikat il-forom riveduti biex isiru talbiet għal manteniment, flimkien ma’ struzzjonijiet dwar kif timliehom, fil-ġurnal Sodnikov informator. Dawn iservu biex jgħinu lill-utenti jagħmlu talbiet ta’ infurzar, u huma disponibbli fuq is-sit web tal-Ministeru tax-Xogħol, il-Familja, l-Affarijiet Soċjali u l-Opportunitajiet Indaqs (Ministrstvo za delo, družino, socialne zadeve in enake možnosti).

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Jekk id-debitur jonqos milli jħallas il-manteniment, ir-rappreżentant legali tal-minuri jew il-benefiċjarju adult tal-manteniment jista’ jitlob ħlas ta’ manteniment mill-Fond Pubbliku ta’ Boroż ta’ Studju, Żvilupp, Diżabilità u Manteniment tar-Repubblika tas-Slovenja, iżda biss fuq il-bażi ta’ deċiżjoni tal-qorti jew soluzzjoni bil-qorti li tkun finali u eżegwibbli li tistabbilixxi l-ammont ta’ manteniment, u bil-kundizzjoni li r-rappreżentant legali jew ipprova mingħajr suċċess jeżegwixxi l-ħlas tal-manteniment huwa stess jew ħareġ talba debitament kompluta għall-eżekuzzjoni tal-manteniment barra mill-pajjiż.

Id-dritt għall-manteniment ta’ kumpens huwa ta’ tfal li għadhom ma għalqux 18-il sena, u ta’ tfal ta’ bejn it-18 u s-26 sena jekk ikunu involuti f’edukazzjoni regolari u ma jkunux impjegati jew irreġistrati bħala qiegħda u:

• huma ċittadini tas-Slovenja b’residenza permanenti fis-Slovenja;
• huma ċittadini barranin b’residenza permanenti fis-Slovenja, jekk dan ikun iddikjarat fi trattat internazzjonali jew taħt kundizzjonijiet ta’ reċiproċità.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva. L-għajnuna fl-infurzar tad-deċiżjonijiet dwar il-manteniment hija pprovduta mill-Fond Pubbliku għall-Borża ta’ Studju, l-Iżvilupp, id-Diżabilità u l-Manutenzjoni, maħtur bħala l-awtorità ċentrali skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment. Il-Fond ta’ Boroż ta’ Studju Pubbliċi, Żvilupp, Diżabilità u Manteniment ġie maħtur ukoll bħala l-awtorità ċentrali taħt il-Konvenzjoni tal-Aja dwar l-Irkupru Internazzjonali ta’ Manteniment għat-Tfal u Forom Oħrajn ta’ Manteniment tal-Familja, u bħala l-aġenzija li tittrasmetti u tirċievi taħt il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Irkupru barra l-Pajjiż tal-Manteniment.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Id-dettalji ta’ kuntatt huma:

Javni štipendijski, razvojni, invalidski in preživninski sklad Republike Slovenije (Fond ta’ Borża ta’ Studju Pubblika, Żvilupp, Diżabilità u Manutenzjoni)

Dunajska cesta 20

1000 Ljubljana

Tel: + 386 1 4720 990

Faks: + 386 1 4345 899

Posta elettronika: jpsklad@jps-rs.si

Sit web: https://www.srips-rs.si/

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Skont l-Artikolu 55 tar-Regolament (KE) Nru 4/2009, l-applikazzjonijiet għall-infurzar tal-manteniment iridu jsiru permezz tal-awtorità ċentrali tal-Istat Membru fejn joqgħod l-applikant, u wara dan dik l-awtorità ċentrali tibgħat l-applikazzjoni lill-awtorità ċentrali tas-Slovenja, jiġifieri l-Fond ta’ Boroż ta’ Studju Pubbliċi, l-Iżvilupp, id-Diżabilità u l-Manutenzjoni.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Ir-Regolament ma jipprevedix kuntatti diretti bejn applikant residenti barra mill-pajjiż u l-Fond ta’ Boroż ta’ Studju Pubbliċi, Żvilupp, Diżabilità u Manutenzjoni bħala l-awtorità ċentrali.

L-awtorità ċentrali tal-Istat Membru tar-residenza tal-applikant tittratta l-komunikazzjoni. L-awtorità ċentrali tal-Istat Membru tar-residenza tal-applikant tittratta l-komunikazzjoni. L-awtorità ċentrali tal-Istat Membru ta’ residenza tal-applikant tipprovdi l-assistenza kollha għas-sottomissjoni ta’ applikazzjoni mimlija b’mod korrett u xieraq għall-eżekuzzjoni tal-manteniment fis-Slovenja, u tibgħat l-applikazzjoni, flimkien ma’ kwalunkwe anness, lill-Fond Pubbliku ta’ Boroż ta’ Studju, Żvilupp, Diżabilità u Manutenzjoni, li jirrevedi l-applikazzjoni, jitlob kwalunkwe informazzjoni jew korrezzjoni addizzjonali jekk ikun meħtieġ, u jirrappreżenta lill-applikant fi proċedimenti ta’ eżekuzzjoni quddiem il-qrati u korpi oħra fis-Slovenja.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

----

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-għajnuna legali hija disponibbli sabiex tkopri l-ispejjeż tal-proċedimenti. Il-president tal-qorti distrettwali jiddeċiedi dwar l-għoti tal-għajnuna legali. (L-Artikolu 2 tal-Att dwar l-Għajnuna Legali)

L-għajnuna legali tista’ tiġi approvata għal parir legali, konsulent legali u servizzi legali oħra determinati mil-liġi, għall-forom kollha ta’ protezzjoni ġudizzjarja quddiem il-qrati kollha ta’ kompetenza ġenerali u qrati speċjalizzati fis-Slovenja, quddiem il-Qorti Kostituzzjonali Slovena (Ustavno sodišče), u quddiem il-korpi, l-istituzzjonijiet u l-persuni kollha fis-Slovenja li huma kompetenti għal soluzzjoni ekstraġudizzjarja tat-tilwim, u bħala rinunzja għall-ħlas tal-ispejjeż tal-proċedura ġudizzjarja. (L-Artikolu 7 tal-Att dwar l-Għajnuna Legali)

Il-benefiċjarji taħt dan l-Att huma: 1. ċittadini tas-Slovenja; 2. ċittadini barranin b’permessi ta’ residenza permanenti jew temporanji fis-Slovenja, u persuni mingħajr ċittadinanza (persuni apolidi) li jirrisjedu legalment fis-Slovenja; 3. ċittadini barranin oħra taħt kondizzjonijiet ta’ reċiproċità jew taħt kondizzjonijiet u f’każijiet definiti fi trattati internazzjonali li jorbtu lis-Slovenja; 4. organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet mhux governattivi li joperaw mingħajr skop ta’ qligħ u fl-interess pubbliku, u li jiddaħħlu fir-reġistru korrispondenti skont il-leġiżlazzjoni applikabbli, f’tilwim marbut mat-twettiq ta’ attivitajiet fl-interess pubbliku jew mal-intenzjoni li għaliha jkunu ġew stabbiliti; 5. persuni oħra li għalihom il-liġi jew trattat internazzjonali li jorbot lis-Slovenja jippreskrivi intitolament għal għajnuna legali. (L-Artikolu 10 tal-Att dwar l-Għajnuna Legali)

Persuna intitolata għall-għajnuna legali tista’ titlob l-għajnuna legali fi kwalunkwe stadju tal-proċedimenti. Fid-deċiżjoni dwar talbiet għal għajnuna legali, jiġi stabbilit l-istatus finanzjarju tal-applikant, kif inhuma kundizzjonijiet oħra definiti f’dan l-att. (L-Artikolu 11 tal-Att dwar l-Għajnuna Legali)

Skont l-Artikolu 46 tar-Regolament, din ir-rinunzja tapplika fil-każijiet kollha fejn it-talba tal-benefiċjarju tkun ibbażata fuq l-Artikolu 56 tar-Regolament u hija marbuta mal-manteniment minħabba relazzjoni bejn ġenituri u tfal u huwa dovut lil persuni taħt il-21 sena.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-ebda miżuri ma ġew adottati sabiex jiġi implimentat l-Artikolu 51 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-benefiċċji u l-obbligi tal-manteniment ġejjin direttament mill-Att Nru 36/2005 li jirregola l-familja u jemenda ċerti liġijiet oħrajn ("l-Att dwar il-Familja"). Skont l-Att dwar il-Familja, l-obbligi ta' manteniment jieħdu l-forom li ġejjin:

1. l-obbligu ta' manteniment tal-ġenituri lejn uliedhom;
2. l-obbligu ta' manteniment tal-ulied lejn il-ġenituri tagħhom;
3. l-obbligu ta' manteniment bejn qraba oħrajn;
4. l-obbligu ta' manteniment bejn il-konjuġi;
5. l-obbligu ta' manteniment bejn ekskonjuġi;
6. appoġġ imħallas lil omm mhux miżżewġa biex ikopri l-manteniment u ċerti spejjeż.

Teoretikament, il-kunċett ta' manteniment, fis-sens usa' tiegħu, ipoġġi r-relazzjonijiet tad-dritt tal-familja ta' natura ekonomika fost oqsma speċifiċi għal relazzjonijiet proprjetarji fid-dritt tal-familja. Id-dipendenza tagħhom fuq l-eżistenza ta' relazzjoni tad-dritt tal-familja personali hija partikolarment evidenti hawnhekk.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

L-obbligu ta' manteniment tal-ġenituri lejn it-tfal huwa dmir legali li japplika sakemm it-tfal ikunu kapaċi jfendu għal rashom. Il-fatt li tifel ikun spiċċa l-iskola obbligatorja ma jfissirx bilfors li jkun kiseb il-kapaċità li jipprovdi għall-bżonnijiet tiegħu. L-obbligu tal-ġenituri ta' manteniment kontinwu lejn uliedhom jiddependi mill-kapaċitajiet, l-opportunitajiet u l-qagħda finanzjarja ta' wliedhom tul it-taħriġ tat-tfal għal impjieg futur, eż bħala studenti universitarji full-time. Li t-tfal isiru tal-età ma għandha l-ebda effett ġuridiku fuq id-durata tal-obbligu ta' manteniment. Il-mument li fih tifel isir ġuridikament "kapaċi jfendi għal rasu" jvarja minn każ għall-ieħor, b'kull wieħed jiġi kkunsidrat individwalment, skont il-merti tiegħu, minn qorti. Il-kapaċità li wieħed ifendi għal rasu normalment tiġi interpretata li tfisser il-kapaċità li jipprovdi għall-bżonnijiet jew spejjeż rilevanti kollha biex jgħix waħdu (jiġifieri bi flusu stess). Din il-kapaċità trid tkun sostenibbli. Introjtu okkażjonali ma jistax jitqies li jistabbilixxi l-kapaċità biex wieħed jipprovdi għall-bżonnijiet tiegħu.

Fil-prattika, il-qrati joqogħdu fuq il-fatt li l-obbligu ta' manteniment tal-ġenituri huwa flessibbli minħabba li l-parentela mid-demm mhix limitata biż-żmien u għalhekk dan l-obbligu jista' jiġġedded jekk, pereżempju, it-tfal jiddeċiedu li jistudjaw iktar tard jew jekk ma jkunux ammessi fl-Università malli jispiċċaw l-iskola sekondarja. Skont il-ġurisprudenza – meta wieħed iqis in-nuqqas attwali ta' opportunitajiet ta' xogħol għal min ikun għadu kif iggradwa jew spiċċa l-iskola – korsijiet addizzjonali li jippermettulhom isibu impjieg f'qasam li mhux dak li studjaw għalih sa dak il-punt jistgħu jitqiesu wkoll bħala t-tkomplija ta' taħriġ vokazzjonali tal-wild.

Meta wild jibda jaqla' introjtu regolari minn impjieg, impriża ta' negozju, eċċ., il-kompitu tad-deċiżjoni dwar jekk l-obbligu ta' manteniment intemmx isir eħfef. Minħabba s-sitwazzjoni fis-suq tax-xogħol, l-eżistenza ta' ħafna iktar forom ta' studju u istituzzjonijiet edukattivi, il-bżonn ta' tagħlim tal-lingwi biex wild ikun jista' jipprattika t-taħriġ tiegħu, korsijiet ta' taħriġ mill-ġdid, tkomplija tal-edukazzjoni, permanenzi ta' studju f'pajjiżi oħra, u l-bżonn li jkollu kwalifiki aħjar, jagħmluha iktar diffiċli għall-qrati li jistabbilixxu l-mument meta wild ikun jibda jfendi għal rasu. Xi wħud minn dawn il-forom (ta' tkomplija tat-taħriġ) jistgħu jkunu meħtieġa, b'mod partikolari, jekk il-ġenitur li jkollu jħallas ikollu mezzi sinifikanti. B'mod parallel għal dan, l-interessi tal-wild, li jirriflettu l-kapaċitajiet u t-talenti tiegħu, iridu jitqiesu sabiex il-wild jitgħallem il-ħiliet adatti għall-impjieg futur. Madankollu huwa leġittimu li dawn il-ħiliet jiġu implimentati kmieni biex jiġu evitati abbużi tal-manteniment mill-ġenituri billi jintużaw sempliċement biex jiġi evitat ix-xogħol (manifestat pereżempju meta l-ulied jitilfu xogħolhom apposta).

Il-limitu tal-età ta' 18-il sena għandu importanza meta narawh mil-lat proċedurali. Sakemm it-tifel ikun għadu taħt l-età, il-qorti tista' tiftaħ proċedimenti għall-manteniment ex officio; ladarba jsir tal-età, il-proċedimenti jkunu jistgħu jinfetħu biss b'rikors. Rikors, ippreżentat minn wild adult, jista' jkun dirett lejn ġenitur wieħed jew lejn iż-żewġ ġenituri u jrid jiddikjara l-ammont tal-manteniment li qed jitlob u minn meta jrid li jibda jitħallas. Il-qorti trid tibqa’ strettament fil-konfini tat-talba għall-manteniment ta’ wild adult li jrid jiġi aġġustat, peress li tali kawżi mhumiex proċedimenti ta’ kura tat-tfal skont l-Artikolu 111 et seq. tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili Mhux Kontenzjuża.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Jekk il-parti intitolata u l-parti responsabbli ma jilħqux ftehim, tkun qorti distrettwali bil-ġuriżdizzjoni dovuta li tiddeċiedi dwar obbligu tal-manteniment. Ħlief f'każijiet li jinvolvu obbligu ta' manteniment tal-ġenituri lejn uliedhom minuri, il-qorti tiftaħ il-proċedimenti wara rikors ippreżentat mill-parti intitolata (ir-rikorrent) kontra l-parti responsabbli (l-intimat). Il-proċedimenti dwar il-manteniment għal tfal taħt l-età jistgħu jinfetħu mill-qorti ex officio (l-Artikolu 23 tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Mhux Kontenzjuża) minħabba li f'dawn il-każijiet il-qorti jkollha d-dmir tal-kura tal-minuri.

Kulħadd jista' jidher quddiem il-qorti awtonomament bħala parti fil-proċedimenti (jiġifieri jkollhom locus standi) sakemm ikollu l-kapaċità li jikseb id-drittijiet u jassumi l-obbligi bl-azzjonijiet tiegħu stess. Persuni naturali li ma għandhomx locus standi (eż. tfal taħt l-età) iridu jkunu rappreżentati mit-tutur tagħhom (l-Artikolu 68 tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Kontenzjuża).

Minbarra rappreżentanza statutorja, is-CSP u l-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Mhux Kontenzjuża jagħmlu distinzjoni wkoll bejn ir-rappreżentanza tal-partijiet fil-proċedimenti bi prokura u rappreżentanza wara deċiżjoni tal-qorti.

Tfal taħt l-età ma jistgħux ikunu rappreżentati minn ġenitur f'kawżi li jikkonċernaw atti ġuridiċi li jistgħu joħolqu kunflitt bejn l-interessi tal-ġenituri u dawk tat-tfal taħt l-età jew bejn l-interessi tat-tfal taħt l-età bejniethom irrappreżentati mill-istess ġenitur. F'din is-sitwazzjoni, il-qorti taħtar tutur ad litem biex jirrappreżenta lit-tfal waqt il-proċedimenti jew waqt att ġuridiku partikolari.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Ara t-tweġiba għall-mistoqsija 3.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-ġuriżdizzjoni territorjali hija ddefinita mill-Artikolu 3 tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Mhux Kontenzjuża. Il-ġuriżdizzjoni in rem hija rregolata mill-Artikolu 12 tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Kontenzjuża. Il-qrati distrettwali dejjem ikollhom ġuriżdizzjoni territorjali fl-ewwel istanza. Ġeneralment, il-qorti li l-intimat ikun jirrisjedi fil-ġuriżdizzjoni tagħha (jiġifieri l-persuna li r-rikors ikun dirett lejha) hija kompetenti, jiġifieri tapplika r-regola ta' ġuriżdizzjoni territorjali bbażati fuq il-qorti ordinarja tal-intimat. Il-qorti ordinarja li jkollha ġuriżdizzjoni fuq l-intimat hija l-qorti li l-persuna tirrisjedi fil-ġuriżdizzjoni tagħha jew, jekk ħadd ma jkun residenti, il-qorti li l-persuna tkun qed toqgħod fil-ġuriżdizzjoni tagħha. Il-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Mhux Kontenzjuża jistipula espliċitament il-każijiet speċjali fejn din ir-regola ma tkunx osservata. Il-qorti li tifel taħt l-età jkun jirrisjedi fil-ġuriżdizzjoni tagħha minħabba arranġament tal-ġenituri jew skont ordni ġudizzjarja, jew fejn ikun jirrisjedi t-tifel għal raġunijiet oħra, hija kompetenti biex tikkunsidra talba għal manteniment (din tissejjaħ ġuriżdizzjoni territorjali esklużiva skont l-Artikolu 112(1) tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Mhux Kontenzjuża).

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Cf. it-tweġibiet għall-mistoqsijiet 3 u 4.

Rikorrent (benefiċjarju) b'locus standi jista' jippreżenta rikors biex jiftaħ il-proċedimenti, jiġifieri mingħajr ma jkun rappreżentat, lill-qorti li jkollha l-ġuriżdizzjoni.

L-Artikolu 127 tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Kontenzjuża jistipula d-dettalji ġenerali tar-rikors li jiftaħ il-proċedimenti: il-qorti riċevitriċi, il-persuna li tippreżenta r-rikors, il-każ ikkonċernat u x'jixtieq ir-rikorrent, u firma.

Minbarra d-dettalji ġenerali, rikors li jiftaħ il-proċedimenti jrid jipprovdi ċerta informazzjoni speċifika kif stipulat fl-Artikoli 25 u 26 tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Mhux Kontenzjuża. Rikors li jiftaħ proċedimenti tal-manteniment irid jispeċifika wkoll l-ammont tal-manteniment mitlub u minn meta jrid jibda jitħallas.

Ir-rikorsi jistgħu jiġu ppreżentati bil-miktub, fuq karta jew inkella elettronikament. Rikors elettroniku ppreżentat mingħajr awtorizzazzjoni skont il-leġiżlazzjoni speċjali rilevanti jrid jintbagħat ukoll fuq karta jew elettronikament b’awtorizzazzjoni skont il-leġiżlazzjoni speċjali rilevanti. Rikorsi f’kawżi ta’ manteniment jistgħu jsiru wkoll bil-fomm u jiġu rreġistrati fil-minuti.

L-għadd ta' kopji ta' rikors meħtieġ, bl-annessi inklużi, irid jiġi ppreżentat biex il-qorti żżomm kontroparti oriġinali u kull parti tirċievi kopja oriġinali, bl-annessi inklużi kif ikun meħtieġ. Jekk parti tonqos milli tipprovdi l-għadd ta' kopji u annessi meħtieġa, il-qorti tagħmel il-kopji hi a spejjeż tal-parti.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

It-tariffi li jridu jitħallsu għall-atti jew il-proċeduri mmexxija mill-qorti huma rregolati mill-Att dwar il-Kunsill Nazzjonali Slovakk Nru 71/1992 dwar it-tariffi tal-qorti u l-kopji tal-annotazzjonijiet fil-fedina penali. It-tariffi jinżammu b'referenza għal lista ta' tariffi tal-qorti. Din il-leġiżlazzjoni tipprevedi wkoll eżenzjonijiet minn tariffi tal-qorti bbażati fuq ċirkostanzi personali jew skont is-suġġett.

Fil-kuntest tal-manteniment, id-dispożizzjonijiet li ġejjin huma importanti:

Il-proċedimenti relatati mal-protezzjoni ġudizzjarja tat-tfal huma fost dawk eżentati fuq il-bażi tas-suġġett. Dan ifisser li l-proċedimenti relatati mat-talbiet għal manteniment ta' tfal taħt l-età huma eżenti wkoll mit-tariffi tal-qorti.

Skont il-kriterji taċ-ċirkostanzi personali, l-eżenzjonijiet mit-tariffi tal-qorti japplikaw:

• għar-rikorrenti fi proċedimenti għal ordni ta' manteniment, proċedimenti għal żieda fil-manteniment, kif ukoll fi proċedimenti għall-ħlas tardiv tal-manteniment u proċedimenti għar-rikonoxximent jew id-dikjarazzjoni ta' eżegwibbiltà ta' ordni għal manteniment barrani;
• għall-ommijiet mhux miżżewġin fi proċedimenti għal manteniment u għall-ħlas ta' ċerti spejjeż relatati mat-tqala u mat-twellid.

Il-Partita 8 fil-Lista ta' Tariffi tal-Qorti tikkwota t-tariffi għall-proċedimenti relatati għat-talbiet għal manteniment bejn miżżewġin u bejn eksmiżżewġin:

Meta l-lista tat-tariffi ma tkunx tistipula rata partikolari u l-kawża la tkun taqa' fil-kategorija ta' ċirkostanzi personali u lanqas ma taqa' fil-kategorija tas-suġġett, japplikaw it-tariffi msemmija fil-Partita 1 tal-Lista tat-Tariffi tal-Qorti:

Il-Qorti tista’, fuq talba, tagħti eżenzjoni mill-ħlas tat-tariffi tal-qorti jekk dan ikun iġġustifikat miċ-ċirkostanzi tal-parti (l-Artikolu 254 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili Kontenzjuża). Iċ-ċirkustanzi tal-partijiet iridu jiġu ddokumentati fid-dawl tad-deċiżjoni tal-qorti dwar ir-rikors.

Il-mekkaniżmu għall-għoti tal-għajnuna legali u l-metodu biex tingħata miċ-Ċentru tal-Għajnuna Legali għall-persuni fiżiċi li, minħabba diffikultajiet, ma jistgħux jużaw is-servizzi legali sabiex jeżerċitaw dovutament u jiddefendu jeddijiethom, u sa liema punt tingħata l-għajnuna legali, huma rregolati mill-Att Nru 327/2005 dwar l-għoti ta' għajnuna legali lil persuni żvantaġġsati u li jemenda l-Att Nru 586/2003 dwar il-professjonijiet legali u li jemenda l-Att Nru 455/1991 dwar in-negozji liċenzjati (l-Att dwar in-Negozji), kif emendat, kif emendat mill-Att Nru 8/2005. Il-liġi ta' hawn fuq tistabbilixxi wkoll il-kriterji għall-għoti tal-għajnuna legali, il-proċedura li trid tiġi segwita mill-persuni fiżiċi u mill-awtoritajiet kompetenti fil-proċedimenti relatati ma' applikazzjonijiet għall-għajnuna legali u l-organizzazzjoni istituzzjonali tal-għoti tal-għajnuna legali.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Fis-Slovakkja, il-liġi ma tispeċifikax l-ammont partikolari tal-manteniment.

Fi kwistjonijiet familjari, il-qrati jridu dejjem jikkunsidraw kull kawża individwalment, abbażi taċ-ċirkostanzi partikolari, u għalhekk il-liġi ma tispeċifika l-ebda ammont partikolari ta' manteniment. Fil-fatt, fi kwistjonijiet familjari, iktar minn kull qasam ieħor, att leġiżlattiv ma jistax jiġbor f'pakkett għal kulħadd id-diversità kollha tal-ħajja.

Skont l-Artikolu 75(1) tal-Att dwar il-Familja, meta tiddetermina l-ammont tal-manteniment il-qorti tqis il-bżonnijiet leġittimi tal-benefiċjarju, kif ukoll il-kapaċitajiet, l-opportunitajiet u l-qagħda finanzjarja tal-parti responsabbli. Il-qorti tikkunsidra wkoll il-kapaċitajiet, l-opportunitajiet u l-qagħda finanzjarja tal-parti responsabbli f'każijiet fejn, għall-ebda raġuni materjali, il-parti responsabbli titlaq impjieg deċenti jew tajjeb, jew iċċedi sors ta' introjtu regolari; hija tqis ukoll kull riskju finanzjarju raġonevoli meħud mill-parti responsabbli.

Fil-każ ta' manteniment mill-ġenituri għat-tfal, iż-żewġ ġenituri jridu jikkontribwixxu għall-manteniment ta' wliedhom skont il-kapaċitajiet, l-opportunitajiet u l-qagħda finanzjarja tagħhom. It-tfal għandhom il-jedd ikollhom l-istess standard tal-għajxien tal-ġenituri. Fid-determinazzjoni tal-ammont ta' manteniment li jrid jitħallas, il-qorti tqis liem ġenitur jieħu ħsieb it-tfal u sa liema punt. Meta l-ġenituri jaqsmu l-kustodja ta' tfal taħt l-età bejniethom, il-qorti tqis ukoll l-ammont ta' żmien fir-residenza ta' kull ġenitur biex tiddetermina l-ammont tal-manteniment, inkella l-qorti tista' tiddeċiedi li sakemm it-tfal ikunu f'residenza li talterna bejn iż-żewġ ġenituri, ma hemmx għalfejn jingħata manteniment.

L-Artikolu 62(3) tal-Att dwar il-Familja jistabbilixxi ammont minimu għall-manteniment (bħalissa EUR 27,13): Irrispettivament mill-kapaċità, l-opportunitajiet u ċ-ċirkostanzi finanzjarji, kull ġenitur huwa obbligat li jissodisfa l-obbligu ta' manteniment minimu, li huwa 30% tal-minimu ta' sussistenza għal tfal taħt l-età u tfal dipendenti kif stipulat fil-liġi rilevanti.

Skont l-Artikolu 78 tal-Att dwar il-Familja, akkordji u ordnijiet ġudizzjarji fir-rigward ta' talbiet għal manteniment jistgħu jiġu riveduti jekk jinbidlu ċ-ċirkostanzi. Minbarra l-manteniment għat-tfal taħt l-età (cf. l-Artikolu 121 tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Mhux Kontenzjuża), ordnijiet ta' manteniment jistgħu jiġu alterati jew ikkanċellati biss wara li ssir talba għalhekk. Jekk il-manteniment għal tifel taħt l-età jiġi kkanċellat jew imnaqqas retroattivament għal ċertu perjodu li għadda, kull ammont minfuq ma jiġix rifondut. Meta ċ-ċirkostanzi jinbidlu, jitqies dejjem l-għoli tal-ħajja.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment ġeneralment jitħallas mill-parti responsabbli (id-debitur) lill-parti intitolata (il-kreditur).

Skont l-Artikolu 76 tal-Att dwar il-Familja, il-manteniment irid jitħallas f'ammonti regolari u rikorrenti dovuti b'xahar 'il quddiem. Talbiet reċiproki jistgħu jitpaċew biss mat-talbiet għall-manteniment bi qbil. Talbiet li jinvolvu l-manteniment għal tfal taħt l-età ma jistgħux jitpaċew. Jekk il-parti responsabbli tkun qiegħda tard fil-ħlas ta' manteniment ordnat mill-qorti, il-benefiċjarju huwa intitolat jitlob il-ħlas ta' penali għall-ħlas tardiv fuq l-ammont dovut skont id-dispożizzjonijiet tad-dritt ċivili. Kull ħlas li jsir akkont tal-manteniment jiġi l-ewwel allokat lill-ammont prinċipali u mbagħad, ladarba l-ammont prinċipali jitħallas kollu, jiġi allokat għall-penali għal ħlas tardiv.

Fil-każ ta' manteniment għal tfal taħt l-età, il-qrati stabbilew ġurisprudenza li titlob li l-ġenitur li ma jkollux il-kustodja jħallas il-manteniment lill-ġenitur li jieħu ħsib it-tfal personalment u biex dan jagħmlu sa data partikolari kull xahar.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Il-bailiffs jintużaw biex jaraw li l-ħlasijiet ta' manteniment jiġu eżegwiti. Proċedimenti ta' eżekuzzjoni jinfetħu b'talba għal eżekuzzjoni. Il-proċedura hija rregolata mill-Att dwar il-Kunsill Nazzjonali tar-Repubblika Slovakka Nru 233/1995 dwar l-uffiċjali tal-qorti u attivitajiet ta' sekwestru (l-Att dwar il-Proċedura Eżekuttiva) u li jemenda ċerti liġijiet oħra, kif emendat. Spiss, obbligi ta' manteniment jiġu rkuprati b'sekwestru fuq il-qligħ jew introjtu ieħor tal-parti responsabbli. Jekk jingħata mandat eżekuttiv li jimponi l-obbligu li titħallas somma flus, hemm għażliet oħra minbarra s-sekwestru fuq il-qligħ jew introjtu ieħor għall-irkupru ta' manteniment dovut: mandat ta' sekwestru fuq dejn ta' parti terza, il-bejgħ ta' beni mobbli, il-bejgħ ta' titoli, il-bejgħ ta' proprjetà immobbli, il-bejgħ ta' negozju, jew ordni għas-sospensjoni tal-liċenzja tas-sewqan. Din tal-aħħar hija partikolarment importanti fil-kuntest ta' rkupru ta' manteniment. Il-bailiff jista' jordna s-sospensjoni tal-liċenzja tas-sewqan ta' kull min ma jikkonformax ma' ordni ta' manteniment mill-qorti. Il-bailiff jinforma lill-korp tal-pulizija kompetenti bil-mandat eżekuttiv tas-sospensjoni ta' liċenzja tas-sewqan. Malli r-raġunijiet għall-eżekuzzjoni jissolvew, il-bailiff minnufih joħroġ ordni biex titneħħa s-sospensjoni tal-liċenzja tas-sewqan.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

L-Artikolu 77 tal-Att dwar il-Familja jistipula li ma hemm l-ebda perjodu ta' preskrizzjoni għall-irkupru ta' talbiet għal manteniment. Madankollu, il-manteniment jista' jingħata biss minn dakinhar li jinfetħu l-proċedimenti ġudizzjarji. Il-manteniment ta' tfal taħt l-età jista' jiġi ordnat retroattivament għal mhux aktar minn tliet snin minn dakinhar tal-ftuħ tal-proċedimenti, imma jrid ikun hemm raġunijiet li jkun jistħoqqilhom kunsiderazzjoni speċjali. Il-perjodi preskrittivi japplikaw għall-intitolament għal diversi pagamenti rikorrenti ta’ manteniment.

L-Artikolu 101 tal-Kodiċi Ċivili (l-Att Nru 40/1964) jistabbilixxi l-perjodi preskrittivi kif ġej:

(1) Meta l-intitolament ikun ingħata b’deċiżjoni finali ta’ qorti jew korp ieħor, dan għandu jiskadi għaxar snin mid-data li kellu jkun issodisfat. Meta l-intitolament ikun ġie rikonoxxut bil-miktub mill-parti responsabbli fir-rigward tar-raġunijiet u l-ammont involut, dan għandu jiskadi għaxar snin mid-data ta’ meta jkun sar ir-rikonoxximent; jekk ir-rikonoxximent speċifika data ta’ skadenza għall-konformità, il-perjodu preskrittiv għandu jibda jiddekorri mill-iskadenza ta’ dik id-data.
(2) L-istess perjodu preskrittiv japplika għall-ħlasijiet individwali speċifikati fid-deċiżjoni jew fir-rikonoxximent tal-intitolament; il-perjodu preskrittiv għall-ħlasijiet individwali jibda minn dakinhar li jsiru dovuti. Meta d-dejn kollu jsir dovut minħabba nuqqas li jsir wieħed mill-ħlasijiet, il-perjodu preskrittiv għandu jibda jiddekorri mid-data meta kellu jsir il-ħlas li ma sarx.
(3) Il-perjodu preskrittiv għall-imgħax u l-ħlasijiet rikorrenti għandu jkun ta’ tliet snin; madankollu, fil-każ ta’ intitolamenti koperti minn sentenza finali jew rikonoxxuta bil-miktub, dan il-perjodu preskrittiv għandu japplika biss għall-imgħax u l-ħlasijiet rikorrenti li jkunu saru dovuti wara li s-sentenza tkun saret finali jew wara r-rikonoxximent.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Ma hemm l-ebda awtorità speċjali maħsuba biex tipprovdi "assistenza" jew għajnuna għall-irkupru ta' manteniment f'kawżi nazzjonali.

F'kawżi li jinvolvu pajjiż barrani, iċ-Ċentru għall-Protezzjoni Legali Internazzjonali tat-Tfal u ż-Żgħażagħ (Centrum pre medzinárodnoprávnu ochranu detí a mládeže) jista' jgħin. Iċ-Ċentru jgħin biex jiġi rkuprat manteniment f'każijiet fejn il-persuna responsabbli tħallas il-manteniment għal tifel li jgħix barra l-pajjiż filwaqt li l-benefiċjarju jkun jgħix fis-Slovakkja jew viċi versa, jiġifieri, jekk il-benefiċjarju jkun jgħix barra l-pajjiż u jkun qed jirkupra l-manteniment mingħand parti responsabbli li l-post ta' residenza abitwali tagħha huwa s-Slovakkja.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

L-Att Nru 201/2008 dwar il-manteniment ta' sostituzzjoni u li jemenda l-Att Nru 36/2005 dwar il-familja u li jemenda ċerti liġijiet, fl-ambitu tat-tifsira tad-Deċiżjoni Nru 615/2006 tal-Qorti Kostituzzjonali tar-Repubblika Slovakka (Ústavný súd), jipprevedi mekkaniżmu fejn jista' jingħata manteniment ta' sostituzzjoni mill-Istat (l-uffiċċju tax-xogħol, l-affarijiet soċjali u tal-familja – úrad práce, sociálnych vecí a rodiny) lill-benefiċjarji. Il-manteniment ta' sostituzzjoni jagħti kontribuzzjoni għall-manteniment ta' tfal dipendenti f'każijiet fejn il-parti responsabbli tonqos milli tħallas kif tkun ordnata tagħmel minn deċiżjoni finali tal-qorti jew skont akkordju approvat mill-qorti.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Iċ-Ċentru għall-Protezzjoni Legali Internazzjonali tat-Tfal u ż-Żgħażagħ twaqqaf mill-Ministeru Slovakk għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u l-Familja, li jġestih direttament bħala organizzazzjoni ffinanzjata mill-istat li tipprovdi protezzjoni legali għat-tfal u ż-żgħażagħ meta jkun involut pajjiż barrani. Iċ-Ċentru jkopri s-Slovakkja kollha u ilu jopera mill-1 ta' Frar 1993.

Skont l-Att Nru 195/1998 dwar l-għajnuna soċjali, kif emendat, iċ-Ċentru ġie kklassifikat bħala awtorità governattiva għall-għajnuna soċjali mill-1 ta' Lulju 1998.

Dettalji ta' kuntatt/Indirizz:

Špitálska 8, P. O. BOX 57, 814 99 Bratislava,

E-mail: cipc@cipc.gov.sk, info@cipc.gov.sk,

Tel.: +421 2 2046 3208, +421 2 2046 3248,

Faks: + 421 2 2046 3258, linja telefonika għal kull ħin (emerġenzi biss) + 421 915 405 954.

Fir-Repubblika Slovakka, iċ-Ċentru huwa awtorità ċentrali skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta' Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment (ir-"Regolament dwar il-Manteniment") u skont il-Konvenzjoni tal-Aja tal-2007 dwar l-Irkupru Internazzjonali tal-Manteniment għat-Tfal u Forom Oħra ta' Manteniment tal-Familja.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Ma tistax tindirizza talba minn barra l-pajjiż direttament liċ-Ċentru. Persuna li tkun qed titlob il-ħlas ta' manteniment u li tkun tgħix f'pajjiż ieħor trid tikkuntattja lill-awtoritajiet kompetenti f'dak il-pajjiż, li mbagħad jirreferu t-talba liċ-Ċentru Slovakk.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

----

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Ir-Repubblika Slovakka hija marbuta mill-Protokoll tal-Aja tat-23 ta’ Novembru 2007 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligi ta’ manteniment.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

----

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

F'kawżi ta' manteniment transfruntieri, id-dispożizzjonijiet tal-għajnuna legali jiddependu mill-applikazzjoni tal-Artikolu 44(3) tar-Regolament dwar il-Manteniment. L-Awtorità Ċentrali għas-Slovakkja hija ċ-Ċentru għall-Protezzjoni Legali Internazzjonali tat-Tfal u ż-Żgħażagħ. Hija tipprovdi s-servizzi tagħha mingħajr ħlas, u b’hekk tippermetti lill-partijiet fi proċedimenti ordinarji li jiddeterminaw jew ibiddlu l-obbligi ta’ manteniment fis-Slovakkja biex imexxu dawn il-proċedimenti mingħajr ma jkunu jeħtieġu għajnuna legali.

Meta l-proċedimenti ma jistgħux jitwettqu mingħajr għajnuna legali, din tiġi pprovduta mingħajr ħlas għall-persuni taħt l-età ta’ 21 sena f’konformità mal-Artikolu 46 tar-Regolament. Din l-għajnuna legali tingħata miċ-Ċentru għall-Għajnuna Legali skont l-Att Nru 327/2005 li jirregola l-għoti ta’ għajnuna legali lil persuni fi bżonn finanzjarju (l-Att dwar l-Għajnuna Legali), kif emendat.

Meta l-Artikolu 46 tar-Regolament ma jkunx japplika, l-għajnuna legali tingħata mingħajr ħlas skont l-Att dwar l-Għajnuna Legali lil min jitlobha ladarba jkun jissodisfa l-kriterji stabbiliti fih.

Min jitlob l-għajnuna legali imma ma jkunx jissodisfa l-kriterji, ikollu jħallas t-tariffi tal-qorti skont l-Att Nru 71/1992 li jirregola t-tariffi tal-qorti u t-tariffi għall-estratti mir-reġistru kriminali. Il-proċedimenti f’kawżi li jinvolvu l-obbligu reċiproku ta’ manteniment bejn il-ġenituri u t-tfal huma eżenti mit-tariffi tal-qorti stabbiliti f’dan l-Att. Ir-rikorrenti fi proċedimenti fejn irid jiġi ddeterminat jew miżjud il-manteniment huma wkoll personalment eżentati mill-ħlas tat-tariffi tal-qorti. Barra minn hekk, il-partijiet fil-proċediment iħallsu l-ispejjeż tal-kawża li ġarrbu huma stess kif ukoll dawk tar-rappreżentanti legali tagħhom. Spejjeż jiġu maqsuma u mħallsa mill-partijiet fi proporzjon mal-involviment fil-kawża u fil-proċedimenti. Fil-każ ta’ manteniment għal persuna adulta, il-qorti tagħti lir-rikorrent rebbieħ l-ispejjeż meħtieġa għall-eżekuzzjoni xierqa jew għall-protezzjoni tad-dritt kontra l-parti telliefa.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-Awtorità Ċentrali skont it-tifsira tal-Artikolu 49(1) tar-Regolament dwar il-Manteniment hija ċ-Ċentru għall-Protezzjoni Legali Internazzjonali tat-Tfal u ż-Żgħażagħ, li ġie stabbilit fl-1 ta' Frar 1993. Minħabba li ċ-Ċentru kien diġà qed jopera bħala l-awtorità ta’ trażmissjoni u l-awtorità li qed tirċievi għall-irkupru tal-manteniment taħt ftehimiet internazzjonali (b’mod partikolari, il-Konvenzjoni dwar l-Irkupru Barra mill-Pajjiż tal-Manteniment tal-20 ta’ Ġunju 1956) qabel ir-Regolament dwar il-Manteniment, ma kienx hemm bżonn li jittieħdu miżuri speċjali għall-kompiti tal-awtorità ċentrali stabbiliti fl-Artikolu 51 ta’ dak ir-Regolament. Meta daħal fis-seħħ ir-Regolament dwar il-Manteniment, iċ-Ċentru kien jeħtieġ biss li jagħmel xi bidliet organizzattivi minuri li jikkonċernaw il-persunal.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

L-Att (Finlandiż) dwar il-Manteniment tat-Tfal (704/1975) jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet dwar il-manteniment tat-tfal.

Skont dan l-Att, minuri għandu dritt għal manteniment xieraq. Dan ifisser illi jridu jiġu indirizzati l-bżonnijiet materjali u psikoloġiċi tat-tfal fid-diversi stadji tal-iżvilupp tagħhom u li jiġu koperti l-ispejjeż għall-kura u l-edukazzjoni tagħhom, kif ikun meħtieġ, kif ukoll spejjeż relatati oħra.

Il-minuri għandu dritt għall-manteniment mingħand il-ġenituri tiegħi, li huma responsabbli għalih, skont il-kapaċità tagħhom. Jekk il-ġenituri ma jerfax ir-responsabbiltà tal-obbligu tal-manteniment tiegħu lejn it-tfal, jew jekk it-tfal ma jgħixux mal-ġenitur tagħhom fuq bażi permanenti, dak il-ġenitur jista' jiġi ordnat iħallas il-manteniment ta' dawk it-tfal.

Il-ġenituri ma għandhomx dritt jirċievu manteniment mingħand it-tfal tagħhom.

L-Att (Finlandiż) dwar iż-Żwieġ (234/1929) jistabbilixxi id-dispożizzjonijiet dwar il-manteniment għall-konjuġi.

Fi żwieġ, kull konjuġi għandu responsabbiltà rigward l-ispejjeż komuni tal-familja u l-manteniment tal-konjuġi l-ieħor, skont il-kapaċità tiegħu.

Jekk il-konjuġi ma jerfax ir-responsabbiltà tiegħu li jħallas il-manteniment jew jekk il-konjuġi jgħixu għal rashom, wieħed minnhom jista' jiġi ordnat iħallas il-manteniment lill-ieħor.

Wara d-divorzju, parti minnhom għandha l-obbligu tħallas il-manteniment lill-ekskonjuġi tagħha jekk il-partijiet daħlu fi ftehim rigward dan u d-dipartiment tas-servizzi soċjali tal-awtorità lokali approvat dan il-ftehim. Jekk il-koppja tikseb id-divorzju, il-qorti tista' tordna lil parti minnhom biex tħallas il-manteniment lill-parti li għandha bżonnu. Fil-ġurisprudenza Finlandiża, madankollu, huwa rari illi parti tiġi ordnata tħallas il-manteniment lill-konjuġi tagħha. B'mod ġenerali, wara divorzju l-partijiet imantnu lilhom infushom.

Id-dritt ta' konjuġi għall-manteniment mingħand l-ekskonjuġi tiegħu jintemm meta l-benefiċjarji tal-manteniment jerġa jiżżewweġ.

Dak li hemm stabbilit fil-liġi dwar il-konjuġi japplika wkoll għall-partijiet konċernati fi sħubija reġistrata.

Il-partijiet ma għandhomx obbligu jħallsu l-manteniment lil xulxin fil-kuntest ta' xi relazzjonijiet personali oħra.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Id-dritt tat-tfal għall-manteniment mingħand il-ġenituri jintemm meta t-tfal jagħlqu 18-il sena.

Il-ġenituri huwa responsabbli wkoll għall-ispejjeż tal-edukazzjoni tat-tfal tagħhom wara li dawn ikunu għalqu 18-il sena jekk ikun ikkunsidrat raġjonevoli. Madankollu dan huwa fenomenu rari fil-ġurisprudenza Finlandiża.

Ara wkoll il-mistoqsija numru 1.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Kemm il-parti li għandha dritt għall-manteniment u l-parti li għandha l-obbligu tħallsu tista' tikkuntattja l-Bord Muniċipali tas-Sigurtà Soċjali, li jista' jassisti fit-tfassil ta' ftehim marbut ma' ħlas ta' manteniment. Ftehim approvat mill-Bord Muniċipali tas-Sigurtà Soċjali huwa direttament eżegwibbli, bħal sentenza tal-qorti.

L-Artikolu 8(a) tal-Att dwar il-Manteniment tat-Tfal jistipula illi, anke jekk it-tfal jew il-konjuġi bl-obbligu ta' manteniment ma għandux domiċilju fil-Finlandja, il-Bord Muniċipali tas-Sigurtà Soċjali jista' japprova ftehim dwar il-manteniment jekk qorti fil-Finlandja jkollha ġuriżdizzjoni fi ħdan it-tifsira tal-Artikoli 3 jew 6 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 u jekk il-partijiet ikunu ftehmu illi l-liġijiet tal-Finlandja għandhom jirregolaw l-obbligi ta' manteniment skont l-Artikolu 7 tal-Protokoll tal-Aja tat-23 ta' Novembru 2007 dwar il-Liġi Applikabbli għall-Obbligi ta' Manteniment.

Jekk mhemmx qbil dwar każ ta' manteniment, il-parti li għandha dritt għall-manteniment jew il-parti bl-obbligu li tħallas il-manteniment tista' tressaq din il-kwistjoni quddiem il-qorti permezz ta' rikors għal taħrika.

Il-konjuġi jistgħu ifasslu ftehim informali bil-miktub dwar il-manteniment u jitolbu lid-dipartiment tas-servizzi soċjali tal-awtorità lokali biex tapprovah. Jekk tiġi mitluba tagħmel dan, l-awtorità tgħin lill-partijiet ifasslu dan il-ftehim.

Kawża ta' manteniment li tinvolvi ż-żewġ konjuġi tista' titressaq quddiem il-qorti permezz ta' rikors għal taħrika.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

---

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 u r-regoli tiegħu dwar il-ġuriżdizzjoni japplikaw għal każijiet transfruntiera relatati mal-manteniment.

Fi kwistjonijiet relatati mal-obbligi ta' manteniment fl-Istati Membri, il-ġuriżdizzjoni tkun ta’:

1. tal-qorti tal-post fejn il-konvenut huwa abitwalment residenti, jew
2. tal-qorti tal-post fejn il-kreditur huwa abitwalment residenti, jew
3. tal-qorti fejn, skont il-liġi tagħha stess, għandha ġuriżdizzjoni biex tisma' proċedimenti dwar l-istatus ta' persuna jekk il-kwistjoni dwar il-manteniment hija anċillari għal dawk il-proċedimenti, sakemm dik il-ġuriżdizzjoni mhix ibbażata biss fuq in-nazzjonalità ta' waħda mill-partijiet, jew
4. tal-qorti fejn, skont il-liġi tagħha stess, għandha ġuriżdizzjoni biex tisma' proċedimenti dwar ir-responsabbiltà tal-ġenituri jekk il-kwistjoni dwar il-manteniment hija anċillari għal dawk il-proċedimenti, sakemm dik il-ġuriżdizzjoni mhix ibbażata biss fuq in-nazzjonalità ta' waħda mill-partijiet.

Jekk il-każ ma għandux rabta transfruntiera, ir-regoli dwar il-ġuriżdizzjoni jistgħu jinsabu fil-Kodiċi (Finlandiż) tal-Proċedura Ġudizzjarja (4/1734).

Skont il-Kapitolu 10, Taqsima 1 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ġudizzjarja, l-investigazzjoni tat-talba kontra persuna fiżika trid issir fil-Qorti Distrettwali li taħt il-ġuriżdizzjoni tagħha dik il-persuna hija domiċiljata jew abitwalment residenti. Skont il-Kapitolu 10, l-Artikolu 9, talba għal manteniment tista' tiġi investigata wkoll mill-Qorti Distrettwali li fil-ġuriżdizzjoni tagħha il-parti li qiegħda titlob jew tirċievi l-manteniment hija domiċiljata jew għandha post ta' residenza permanenti.

Fejn il-każ jikkonċerna divorzju jew it-tmiem tal-koabitazzjoni, jista' jkun hemm talbiet dwar ftehim fuq il-manteniment, il-kustodja tat-tfal jew drittijiet ta' aċċess jew xi talba oħra marbuta mad-divorzju jew mat-tmiem tal-koabitazzjoni. F'dan il-każ, il-qorti b'ġuriżdizzjoni hija l-qorti tad-divorzju.

Jekk it-talba għall-manteniment ssir b'rabta mal-proċedimenti marbuta mal-kustodja tat-tfal jew il-paternità, il-kawża dwar il-manteniment tista' tinstema' wkoll mill-qorti li quddiemha jridu jsiru l-proċedimenti dwar il-kustodja jew paternità.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Ir-rikorrent għandu dritt jiftaħ proċedimenti mingħajr assistenza (avukat). Madankollu, parti fi proċedimenti legali normalment ikollha bżonn ta' assistenza esperta, għalhekk ta' min juża l-assistenza jew avukat.

Fil-każijiet transfruntiera ta' manteniment, il-partijiet konċernati jistgħu jirreferu l-kwistjoni lil awtorità ċentrali.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Il-ftuħ ta' kawża l-qorti hija suġġetta għat-tariffi. Il-qorti titħallas tariffa, u l-ammont konċernat (EUR 86-200) jiddependi mill-qorti u l-bżonn li jinstema' l-każ (It-tariffi li jridu jitħallsu lill-Qrati Distrettwali). (Tariffi tal-Qrati Distrettwali).

L-Att (Finlandiż) dwar l-Għajnuna Legali (257/2002) u l-Att (Finlandiż) dwar l-Awtorità Ċentrali fil-Finlandja għal Ċerti Kwistjonijiet Internazzjonali Marbuta mal-Manteniment (1076/2010) jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet dwar id-dritt tar-rikorrent għall-għajnuna legali. Rikorrent li jgħix barra l-pajjiż ukoll jista' jirċievi l-għajnuna legali f'kawżi ta' manteniment fuq il-bażi ta' ftehim speċjali reċiproku. Dawn il-ftehimiet jeżistu bejn il-Finlandja u ċerti stati fl-Istati Uniti u ċerti provinċji fil-Kanada.

Aktar informazzjoni dwar l-għajnuna legali fil-Finlandja tinsab hawnhekk: https://oikeus.fi/oikeusapu/en/index.html

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

L-Att (Finlandiż) dwar il-Manteniment tat-Tfal (704/1975) jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet dwar il-manteniment tat-tfal.

Bħala regola ġenerali, il-manteniment jitħallas fi flus bil-quddiem fix-xahar, sakemm ma jkunx miftiehem jew stipulat mod ieħor. Bħala eċċezzjoni, il-manteniment jista' jiġi ordnat li jitħallas f'somma waħda, jew imħallas fil-forma ta' assi mobbli jew immobbli.

Fil-Finlandja, l-ammont tal-manteniment tat-tfal ma jiġix determinat permezz ta' tabella. Kull każ jiġi deċiż fuq bażi individwali. Skont it-Taqsima 1 ta' dan l-Att, minuri għandu dritt għal manteniment xieraq. Dan ifisser illi jridu jiġu indirizzati l-bżonnijiet materjali u psikoloġiċi tat-tfal fid-diversi stadji tal-iżvilupp tagħhom u li jiġu koperti l-ispejjeż għall-kura u l-edukazzjoni tagħhom, kif ikun meħtieġ, kif ukoll spejjeż relatati oħra. Skont it-Taqsima 2, il-ġenituri huma responsabbli għall-manteniment tat-tfal tagħhom, skont il-kapaċità tagħhom. Meta titqies din il-kapaċità, jitqiesu fatturi bħall-età, l-kapaċità għax-xogħol, il-possibiltajiet tagħhom li jkollhom xogħol imħallas, l-assi u l-fondi li għandhom u aspetti oħra tar-responsabbiltà tagħhom għall-manteniment. Fil-valutazzjoni ta' kemm għandhom responsabbiltà il-ġenituri għall-manteniment, jitqiesu wkoll il-ħila u l-opportunitajiet tat-tfal biex jieħdu ħsieb imantnu lilhom infushom u l-fatturi li minħabba fihom il-ġenituri ma jistgħux jiġu mistennija jħallsu għall-ispejjeż tal-manteniment tat-tfal jew l-ispejjeż involuti huma minimi.

Perjodikament ikun hemm żieda awtomatika fil-manteniment pagabbli biex tiġi riflessa ż-żieda fl-għoli tal-ħajja. Hemm aktar dispożizzjonijiet dwar iż-żieda awtomatika fl-Att (Finlandiż) dwar l-Irbit ta' Ċertu Ħlas tal-Manteniment mal-Indiċi tal-Għoli tal-Ħajja (583/2008).

L-ammont ta' manteniment u l-metodu ta' ħlas jistgħu jinbidlu permezz ta' ftehim jew sentenza tal-qorti, jekk ikun hemm tibdil tant importanti fiċ-ċirkostanzi li kienu jeżistu meta ġie miftiehem l-ammont illi t-tibdil jiġi kkunsidrat raġjonevoli, minħabba s-sitwazzjoni fil-konfront tat-tfal u tal-ġenitur li qiegħed iħallas il-manteniment.

L-Att dwar iż-Żwieġ jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet dwar il-manteniment għall-konjuġi. Fil-ġurisprudenza Finlandiża, madankollu, huwa rari illi parti tiġi ordnata tħallas il-manteniment lill-konjuġi tagħha. B'mod ġenerali, wara divorzju l-partijiet imantnu lilhom infushom.

Il-manteniment fil-forma ta' flus jista' jiġi ordnat jitħallas jew għal żmien indefinit jew sakemm jiskadi l-perjodu definit stabbilit fi ftehim, deċiżjoni jew sentenza. Madankollu, jista' jsir ordni li l-manteniment jitħallas bħala somma waħda, jekk il-finanzi personali tal-parti li trid tħallas il-manteniment u fatturi oħra jiġġustifikaw dan il-mezz. Il-manteniment jista' jiġi ordnat li jitħallas f'somma waħda, jew imħallas fil-forma ta' assi mobbli jew immobbli.

Biex jirrifletti ż-żieda fl-għoli tal-ħajja, l-ammont tal-manteniment pagabbli jiġi awtomatikament u perjodikament inkrementat. Hemm aktar dispożizzjonijiet dwar iż-żieda awtomatika fl-Att (Finlandiż) dwar l-Irbit ta' Ċertu Ħlas tal-Manteniment mal-Indiċi tal-Għoli tal-Ħajja (583/2008).

Sentenza jew deċiżjoni tal-qorti, jew ftehim bejn iż-żewġ konjuġi, jista' jiġi emendat jekk jitqies iġġustifikat minħabba li nbiddlu ċ-ċirkostanzi. Deċiżjoni, sentenza jew ftehim li fih hemm ordni għall-manteniment biex jitħallas bħala somma f'daqqa, madankollu, ma jistax jinbidel wara li jkun tħallas il-manteniment. Ftehim dwar il-manteniment bejn iż-żewġ konjuġi jista' jinbidel jekk il-ftehim jitqies bħala insostenibbli. Skont il-liġi, l-obbligu tal-ħlas perjodiku tal-manteniment jintemm jekk il-parti li għandha dritt għall-manteniment terġa' tiżżewweġ.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment tat-tfal jitħallas lit-tutur tagħhom (fil-kont bankarju tagħhom).

Il-manteniment tal-konjuġi jitħallas lill-konjuġi nnifsu (fil-kont bankarju tiegħu).

Bħala regola ġenerali, il-manteniment jitħallas fi flus bil-quddiem fix-xahar, sakemm ma jkunx miftiehem jew stipulat mod ieħor. Bħala eċċezzjoni, il-manteniment jista' jiġi ordnat li jitħallas f'somma waħda, jew imħallas fil-forma ta' assi mobbli jew immobbli.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Parti li għandha dritt għall-manteniment jew, fejn jiġu sodisfatti ċerti kundizzjonijiet, l-Istitut tas-Sigurtà Soċjali tal-Finlandja (Kela) (ara t-Taqsima 12) għandhom id-dritt jieħdu miżuri biex jiksbu l-ħlas tal-manteniment, jekk il-parti bl-obbligu tal-ħlas ma tħallasx il-manteniment ordnat minn qorti jew imniżżel fi ftehim.

Parti li għandha dritt għall-manteniment tista' titlob lill-bailiff sabiex jeżegwixxi l-ftehim jew deċiżjoni dwar il-manteniment, kif previst fl-Att ta' Eżekuzzjoni (Finlandiż). Id-dipartiment tas-servizzi soċjali tal-awtorità lokali jista' wkoll jagħti parir fi kwistjonijiet dwar il-liġi tal-familja.

Jekk il-konjuġi li jrid iħallas il-manteniment jonqos minn dan l-obbligu bi ksur ta' ftehim approvat mid-dipartiment tas-servizzi soċjali tal-awtorità lokali jew ta' deċiżjoni jew sentenza mogħtija mill-qorti, il-parti li għandha dritt għall-manteniment tista' titlob lill-bailiff biex jeżegwixxi l-ftehim jew id-deċiżjoni / is-sentenza, kif previst fl-Att dwar l-Eżekuzzjoni.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

L-eżekuzzjoni u r-regoli dwar il-protezzjoni tad-debitur

Meta każ jiġi riferut lil aġenzija tal-infurzar, id-debitur l-ewwel jintbagħt avviż tal-proċedimenti u tfakkira għall-ħlas. Normalment, id-debitur irid jingħata ċ-ċans li jħallas wara li jkun irċieva t-tfakkira.

Jekk id-debitur ma jħallasx wara li jkun irċieva t-tfakkira jew minn rajh ma jikkuntattjax lill-aġenzija ta' infurzar dwar il-ħlas, l-aġenzija tibda investigazzjoni dwar l-introjtu u l-assi tad-debitur billi tikkonsulta d-dejta reġistrata.

Il-miżuri meħuda sabiex issir investigazzjoni fl-introjtu u l-assi tad-debitur u kull investigazzjoni sussegwenti oħra huma regolati b'mod strett.

F'bosta każijiet, jinqabdu l-introjtu u l-fondi fil-kontijiet bankarji tad-debitur. B'mod ġenerali, jistgħu jiġu sekwestrati terz tas-salarju tad-debitur, il-benefiċċju tal-qgħad jew tal-maternità. Il-bonus tal-vaganzi, il-benefiċċji soċjali, il-kummissjonijiet, it-tariffi, l-onorarji u l-għotjiet ta' ħlas oħra wkoll jgħoddu bħala introjtu. L-ammont sekwestrat jiġi kkalkulat mill-introjtu nett. Il-pagamenti tal-għajnuna u l-protezzjoni soċjali bħall-akkomodoazzjoni u l-benefiċċji tat-tfal mhumiex eliġibbli. Bħala alternattiva għal qbid tal-introjtu fuq bażi perjodika, jista' jsir ftehim dwar pjan ta' ħlas.

Il-miżuri ta' eżekuzzjoni u l-pjanijiet ta' ħlas dejjem iqisu l-porzjoni tal-assi tad-debitur li huma protetti mil-liġi: fi kliem ieħor, is-somma li tibqa' f'idejh li tippermettilu jgħix. Din il-porzjoni protetta ġiet riveduta biex taqbel mal-Indiċi Nazzjonali tal-Pensjonijiet. Il-porzjonijiet protetti miftiehma b'eżempji ta' każijiet jinsabu wkoll hawnhekk: https://oikeus.fi/ulosotto/en/index/velallisenaulosotossa/palkanulosmittaus.html

Id-debitur għandu dritt ta’ appell, għalkemm il-proċess ta' rkupru tad-dejn ma jieqafx sakemm il-qorti ma tordnax hekk b'mod separat.

Il-preskrizzjoni rigward manteniment dovut

L-Artikolu 16(c) tal-Att dwar il-Manteniment tat-Tfal jgħid illi l-manteniment imħallas perjodikament u l-interessi fuq l-arretrati ikkalkulati għalih iridu jiġi rkuprati mill-parti bl-obbligu li tħallas il-manteniment fi żmien ħames snin mill-bidu tas-sena wara dik li fih isir dovut il-pagament. Inkella, id-dritt għall-ħlas jintilef. Il-manteniment li jitħallas bħala somma f'daqqa u l-interessi fuq l-arretrati min-naħa l-oħra jridu jiġu rkuprati fi żmien ħames snin minn meta jsiru dovuti u sa massimu ta' ħames snin wara li l-benefiċjarju tal-manteniment ikun sar adult.

Bl-istess mod, l-Istitut tas-Sigurtà Soċjali jrid jirkupra l-manteniment tat-tfal li jħallas mill-parti bl-obbligu tal-manteniment fi żmien ħames snin mill-bidu tas-sena ta' wara dik li fiha jsir dovut il-manteniment li għalih tħallas il-benefiċċju. Inkella d-dritt għall-ħlas jintilef (l-Att dwar il-Benefiċċju ta' Manteniment għat-Tfal 580/2008, l-Artikolu 22).

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Jekk il-parti li għandha obbligu tħallas il-manteniment ma tħallsux kif miftiehem, il-parti intitolata għall-manteniment trid titlob lill-bailiff biex jirkupra s-somma dovuta. L-aġenzija ta' eżekuzzjoni tagħti parir dwar kif għandha ssir din it-talba. Id-dipartiment tas-servizzi soċjali tal-awtorità lokali jista' wkoll jagħti parir fi kwistjonijiet dwar il-liġi tal-familja. Ara t-taqsimiet 13 u 14. Aġenzja tal-eżekuzzjoni ma titlobx ħlas għall-irkupru tal-manteniment. Għal aktar dettalji dwar il-proċedura ara hawnhekk: https://oikeus.fi/ulosotto/en/index.html

Jekk il-parti li għandha dritt għall-manteniment tirċievi l-manteniment tat-tfal mingħand l-Istitut tas-Sigurtà Soċjali tal-Finlandja (Kela) minħabba li l-persuna li trid tħallsu ma ħallsitux, il-persuna li għandha dritt għalih ma tistax wara tieħu miżuri biex tirkupra l-manteniment. Jekk il-Kela jħallas il-manteniment tat-tfal, huwa jassumi d-dritt għall-manteniment, li huwa ekwivalenti għall-porzjoni li huwa ħallas f'manteniment tat-tfal (dritt ta’ rimedju) (l-Att dwar il-Manteniment tat-Tfal 580/2008, Artikolu 19). Jekk il-manteniment miftiehem huwa somma akbar mill-benefiċċju għat-tfal imħallas mill-Kela, u l-parti li għandha l-obbligu tħallas il-manteniment ma tħallsux, il-Kela tħallas il-benefiċċju sħiħ tat-tfal u tirkupra s-somma dovuta kollha mill-parti obbligata. Jekk ir-riżultat ikun b'suċċess, il-Kela tħallas id-differenza bejn il-manteniment u l-benefiċċju tat-tfal lill-ġenitur li għandu l-kustodja tat-tfal wara l-irkupru tad-dejn.

Fil-każijiet transfruntiera ta' rkupru ta' pagamenti ta’ manteniment, il-partijiet konċernati jistgħu jirreferu l-kwistjoni lill-Ministeru tal-Ġustizzja fil-kapaċità tiegħu bħala awtorità ċentrali.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Jekk il-parti bl-obbligu li tħallas il-manteniment ma tħallsux bi ksur ta' ftehim ta' manteniment jew deċiżjoni rigward tfal li jgħixu l-Finlandja, it-tfal għandhom dritt jirċievi l-benefiċċju tat-tfal mill-Istitut tas-Sigurtà Soċjali tal-Finlandja (Kela). L-informazzjoni dwar l-ammont ta' benefiċċju tat-tfal imħallas mill-Kela hija disponibbli fuq is-sit elettroniku tagħha: http://www.kela.fi/elatustuki ((l-Att dwar il-Kollegament ta’ Ċerti Pagamenti ta’ Manteniment mal-Indiċi tal-Għoli tal-Ħajja (583/2008))

Il-benefiċċju tat-tfal jista' jinkiseb ukoll jekk ikun ġie stabbilit skont ftehim dwar il-manteniment jew f'deċiżjoni f'ammont iżgħar minn dak stabbilit attwalment, minħabba l-qagħda finanzjarja ħażina min-naħa tal-konjuġi li jrid iħallas il-manteniment. F'dawn il-każijiet, il-Kela jħallas id-differenza bejn il-benefiċċju tat-tfal u l-manteniment. Barra minn hekk, it-tfal jirċievu l-benefiċċju speċifikat fil-ftehim ta' manteniment jew deċiżjoni mingħand id-debitur. Jekk il-parti li trid tħallas il-manteniment ma tistax tħallsu, is-somma konċernata tista' tingħata valur ta' EUR 0. F'dawn il-każijiet, il-Kela tħallas il-benefiċċju tat-tfal kollhu.

L-Att dwar il-Manteniment tat-Tfal (580/2008) jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet dwar ir-rekwiżiti li jirregolaw il-ħlas tal-manteniment tat-tfal. Il-manteniment tat-tfal jingħata fuq talba mit-tutur jew rappreżentant legali tat-tfal, jew xi ħadd li għandu l-kura in bona fide tat-tfal. It-tfal li għalqu 15-il sena jistgħu japplikaw ukoll jekk jgħixu għal rashom. Il-ħlas tal-manteniment tat-tfal ma jbiddel xejn mill-obbligu tal-parti li trid tħallsu bi sħiħ. Meta l-Kela jiddeċiedi li jħallas il-benefiċċju tat-tfal minħabba li ma tħallasx, huwa għandu d-dritt - u huwa obbligat- jirkupra l-pagamenti dovuti kollha mill-parti konċernata.

Konjuġi li għandu dritt għall-manteniment jista' jirċievi l-manteniment tat-tfal biss mill-konjuġi tiegħu.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Il-Ministeru tal-Ġustizzja huwa l-awtorità ċentrali fil-Finlandja rigward l-arranġamenti internazzjonali għall-irkupru tal-manteniment (ara, pereżempju, ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, u l-Konvenzjoni tal-Aja tal-2007 dwar l-Irkupru Internazzjonali tal-Manteniment għat-Tfal u Forom Oħra ta' Manteniment tal-Familja). L-awtorità ċentrali għandha dmir tilqa' l-applikazzjonijiet għall-manteniment, tressaqhom quddiem l-awtoritajiet kompetenti u tiftaħ proċedimenti marbuta mal-applikazzjonijiet.

Jekk il-parti bl-obbligu li tħallas il-manteniment tirrisjedi f'pajjiż li għandu fis-seħħ arranġamenti internazzjonali għall-irkupru tal-manteniment, l-applikant jista' jikkuntattja lill-Ministeru tal-Ġustizzja dwar l-irkupru tal-manteniment f'dak il-pajjiż barrani. Jekk ikun meħtieġ, l-applikanti huma mħeġġa jikkuntattjaw lill-uffiċji lokali tal-għajnuna legali tagħhom jew avukat (pereżempju dwar kif għandhom ilestu d-dokumenti tal-applikazzjoni). Id-dipartiment tas-servizzi soċjali tal-awtorità lokali jista' wkoll jagħti parir fi kwistjonijiet dwar il-liġi tal-familja.

Jekk il-parti li għandha dritt għall-manteniment qiegħda titħallas il-benefiċċju tat-tfal mill-Istitut tas-Sigurtà Soċjali tal-Finlandja (Kela) għaliex il-manteniment ma tħallasx, il-Kela jassumi d-dritt għall-benefiċċju tat-tfal, ekwivalenti għall-porzjon li ħallas f'benefiċċju tat-tfal (dritt ta’ rikors) (l-Att dwar il-Manteniment tat-Tfal 580/2008, Artikolu 19). F'dan il-każ, il-Kela jirkupra l-pagamenti taż manteniment dovuti f'isem il-parti li għandha dritt għalihom, u li f'dawn iċ-ċirkostanzi ma tistax tieħu azzjoni biex tirkupra d-dejn. Jekk l-ammont ta' manteniment miftiehem huwa akbar mill-benefiċċju mħallas mill-Kela, il-Kela jħallas il-manteniment tat-tfal kollhu u jirkupra s-somma dovuta mill-parti bl-obbligu li tħallas il-manteniment. Jekk ir-riżultat ikun b'suċċess, il-Kela tħallas id-differenza bejn il-manteniment u l-benefiċċju tat-tfal lill-ġenitur li għandu l-kustodja tat-tfal wara l-irkupru tad-dejn.

Konjuġi li għandu dritt għall-manteniment jista' jirċievi l-manteniment tat-tfal biss mill-konjuġi tiegħu. Konjuġi li għandu dritt għall-manteniment jista' jirċievi l-manteniment tat-tfal biss mill-konjuġi tiegħu. Huwa jista' jikkuntattja lill-bailiff u jipprova jara jekk il-konjuġi li jgħix barra l-pajjiż għandux assi l-Finlandja li jistgħu jinqabdu taħt l-Att dwar l-Eżekuzzjoni. Huwa jista' jitlob lill-Ministeru tal-Ġustizzja għall-għajnuna fl-irkupru tal-manteniment minn barra.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Id-dettalji ta' kuntatt tal-Ministeru tal-Ġustizzja (l-awtorità ċentrali) huma:

L-indirizz: Ministry of Justice
PO BOX 25,
00023 Government

Telefown: +358 29516001
Faks: +358 9 1606 7524
posta elettronika: maintenance.ca@om.fi

Is-sit elettroniku tal-Ministeru tal-Ġustizzja jinsab hawnhekk: https://oikeusministerio.fi

Id-dettalji ta' kuntatt tal-Istitut tas-Sigurtà Soċjali tal-Finlandja (Kela) huma:
L-indirizz: Kansaneläkelaitos,
Perintäkeskus 
PO BOX 50,
00601 Helsinki

Telefown: +358 20 634 4940 (individwi), +358 20 634 4942 (awtoritajiet) 
Faks +358 20 635 3330

Indirizz tal-posta elettronika: maintenance@kela.fi

Is-sit elettroniku tal-Kela jinsab hawnhekk: https://www.kela.fi/web/en

Is-siti elettroniċi tal-uffiċċji tal-għajnuna legali jinsabu hawnhekk: https://oikeus.fi/oikeusapu/en/index/yhteystiedot.html

Id-dettalji ta' kuntatt tad-dipartimenti tas-servizzi soċjali tal-awtorità lokali jinsabu fid-direttorju tat-telefown jew permezz ta' telefonata lis-servizzi ta' tagħrif tad-direttorju Finlandiż. Meta ssir it-telefonata, wieħed għandu jispeċifika liema dipartiment tas-servizzi soċjali tal-awtorità lokali għandu bżonn. Il-Finlandja għandha madwar 320 awtorità lokali (muniċipalitajiet).

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Applikant f'pajjiż ieħor jinqeda l-aħjar jekk jikkuntattja l-awtorità ċentrali kompetenti ta' dak il-pajjiż, li mbagħad tikkuntattja l-Ministeru tal-Ġustizzja Finlandiż. (Ara t-taqsimiet 13, 14 u 15).

Applikant jista' wkoll jikkuntattja lill-awtoritajiet Finlandiżi direttament.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Ara t-tweġibiet għall-mistoqsija numru 15.

Jekk il-parti li għandha dritt għall-manteniment (kemm jekk minuri jew konjuġi) u l-parti bl-obbligu li tħallas il-manteniment jgħixu f'pajjiżi separati, il-Ministeru tal-Ġustizzja jista' jassisti lill kull wieħed minnhom fil-kwistjoni kif ukoll l-awtoritajiet kompetenti fil-pajjiż barrani. L-applikant (il-minuri jew konjuġi eliġibbli) jista' jitlob lill-Ministeru sabiex jiżgura illi sentenza, deċiżjoni jew ftehim approvat dwar il-manteniment mogħti/magħmul f'pajjiż barrani jiġi eżegwit fil-Finlandja u li l-manteniment miksub permezz ta' din l-eżekuzzjoni jitħallas f'kont bankarju speċifikat mill-parti eliġibbli. Il-Ministeru tal-Ġustizzja madankollu ma jistax iħallas il-manteniment hu f'isem id-debitur.

Bis-saħħa ta' diversi arranġamenti internazzjonali fis-seħħ, il-funzjonijiet tal-Ministeru tal-Ġustizzja, bħala l-awtorità ċentrali, jinkludu, pereżempju, l-assistenza sabiex jiġi magħruf fejn jinsab id-debitur jew il-kreditur, il-kisba ta' informazzjoni dwar l-introjtu tad-debitur jew kreditur, u l-kwistjoni tal-paternità, jekk meħtieġ fl-irkupru tal-manteniment.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

---

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Jekk il-Ministeru tal-Ġustizzja jew persuna awtorizzata minnhu, permezz tal-funzjonijiet ta' awtorità ċentrali fi ħdan il-qafas tad-diversi arranġamenti internazzjonali fis-seħħ, jirrapreżenta l-applikant quddiem qorti jew awtorità oħra fil-Finlandja, l-applikant jingħata l-benefiċċju tal-għajnuna legali, minkejja d-dispożizzjonijiet dwar il-pre rekwiżiti għall-għajnuna legali stabbiliti fil-liġi.

Dan japplika għal kwistjonijiet li jikkonċernaw:

1. dikjarazzjoni illi d-deċiżjoni dwar il-manteniment mogħti fi stat barrani trid tiġi rikonoxxuta jew eżegwita fil-Finlandja;
2. ir-rikonoxximent tal-paternità;
3. l-ordni lil ġenitur biex iħallas il-manteniment lit-tfal tiegħu;
4. bidla fl-ammont tal-manteniment tat-tfal jekk l-applikant huwa minuri jew ir-rappreżentant tal-minuri.

Dak li huwa stabbilit fil-paragrafi 2-4, madankollu, japplika biss jekk il-minuri huwa taħt il-21 sena meta jinfteħu l-proċedimenti.

Jekk il-Ministeru tal-Ġustizzja jew persuna awtorizzata minnu, permezz tal-funzjonijiet ta' awtorità ċentrali fi ħdan il-qafas tad-diversi arranġamenti internazzjonali fis-seħħ, jirrapreżenta l-applikant fi proċedimenti ta' eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ta' manteniment, l-applikant mhux responsabbli għall-ispejjeż tal-eżekuzzjoni.

F'xi każijiet, l-applikant jista' jitlob l-għajnuna legali. L-għajnuna legali tfisser illi l-applikant jista' jikseb is-servizzi ta' avukat biex isolvi kwistjoni legali finanzjati kolha jew parzjalment mill-Istat. L-għajnuna legali tkopri l-kwistjonijiet legali kollha. B'mod ġenerali, tingħata biss għal kawżi li jinstemgħu fil-Finlandja biss. Tista' tapplika wkoll fi kwalunkwe Uffiċċju Pubblika tal-Għajnuna Legali, irrispettivament minn fejn jgħix l-applikant. L-aktar mod prattiku huwa li tapplika fl-eqreb uffiċċju. L-applikanti jridu jippreżentaw id-dettalji dwar l-introjtu tagħhom, l-ispejjeż mitluba, u l-assi u d-dejn. Trid issir ukoll deskrizzjoni tal-każ li għalih qiegħda tintalab l-għajnuna legali u d-dettalji tal-assigurazzjoni tal-ispejjeż legali tal-applikant. Għal aktar informazzjoni ara: https://oikeus.fi/oikeusapu/en/index.html

L-awtoritajiet ta' eżekuzzjoni tal-Finlandja ma jżommux flus għall-eżekuzzjoni tal-manteniment.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Il-Ministeru tal-Ġustizzja huwa maħtur tal-awtorità ċentrali, skont l-Artikolu 51 tar-Regolament. Hemm ukoll leġiżlazzjoni nazzjonali dwar il-funzjonijiet tiegħu fl-Att dwar l-Awtorità Ċentrali fil-Finlandja dwar Ċerti Kwistjonijiet Internazzjonali Marbuta mal-Manteniment (1076/2010).

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-liġi Żvediża tipprevedi obbligu ta’ manteniment għat-tfal, għall-konjuġi u għall-konjuġi divorzjati. Id-dispożizzjonijiet li jirrigwardaw l-obbligi ta’ manteniment bejn il-konjuġi huma applikabbli wkoll għas-sħab irreġistrati.

Tfal

Il-ġenituri huma responsabbli għall-manteniment tat-tfal, skont dak li huwa raġonevoli meta jitqiesu l-ħtiġijiet tat-tfal u l-kapaċità finanzjarja kkombinata tal-ġenituri. Ġenitur li ma jkollu ebda kapaċità li jikkontribwixxi għall-appoġġ tal-wild tiegħu ma jkunx responsabbli biex jipprovdi manteniment.

Ġenitur li la jkollu l-kustodja tal-wild u lanqas ma jgħix b’mod permanenti mal-wild għandu jaqdi l-obbligu ta’ manteniment tiegħu billi jħallas pensjoni tal-manteniment. Ġenitur li jkollu l-kustodja konġunta mal-ġenitur l-ieħor jista’ wkoll ikun obbligat iħallas pensjoni tal-manteniment. Dan ikun il-każ jekk il-wild jgħix b’mod permanenti mal-ġenitur l-ieħor biss, irrispettivament minn jekk dik il-persuna tkunx waħedha jew tkunx qed tgħix ma’ sieħeb ġdid.

Persuna li tkun qed tgħix b’mod permanenti mal-wild ta’ persuna oħra u ma’ ġenitur li għandu l-kustodja tal-wild hija wkoll responsabbli mill-manteniment ta’ dak il-wild jekk il-partijiet ikunu miżżewġin lil xulxin u jkollhom wild jew ulied flimkien. Madankollu, ġenitur bi żwieġ ieħor ikun responsabbli għall-manteniment biss sal-punt li l-wild ma jkunx jista’ jikseb manteniment mingħand il-ġenitur l-ieħor, jiġifieri mhux dak li miegħu qed jgħix il-ġenitur bi żwieġ ieħor.

Il-ħlasijiet ta’ manteniment jiġu ddeterminati b’deċiżjoni tal-qorti jew bi ftehim. Ftehim ikun validu biss jekk ikun bil-miktub u jkun sar fil-preżenza ta’ żewġ xhieda.

Il-partijiet jistgħu jaqblu wkoll li l-ħlasijiet futuri ta’ manteniment isiru f’somma f’daqqa jew għal perjodi ta’ aktar minn tliet xhur. Jekk il-wild ikun għadu taħt it-18-il sena, dan il-ftehim irid jiġi approvat mill-kumitat tal-protezzjoni soċjali rilevanti (socialnämnden).

Il-manteniment fil-forma ta’ somma f’daqqa jrid jitħallas lill-kumitat tal-protezzjoni soċjali jekk il-wild ikollu inqas minn 18-il sena. Is-somma mħallsa lill-kumitat trid tintuża biex tinxtara annwalità minn kumpanija tal-assigurazzjoni għall-wild xierqa għall-obbligu ta’ manteniment, sakemm il-ftehim ma jipprevjenix dan jew il-kumitat iqis li s-somma tista’ tintuża b’xi mod xieraq ieħor għall-manteniment tal-wild.

Il-manteniment jitħallas bil-quddiem għal kull xahar kalendarju. Madankollu, il-qorti tista’ tiddeċiedi dwar metodu ieħor ta’ ħlas jekk ikun hemm raġunijiet speċifiċi biex isir dan.

Talba biex jiġu stabbiliti l-ħlasijiet ta’ manteniment ma tistax tintlaqa’ retroattivament għal perjodu ta’ aktar minn tliet snin qabel id-data li fiha tkun tressqet it-talba, ħlief jekk il-persuna responsabbli mill-manteniment taqbel.

It-talbiet għal pensjoni tal-manteniment stabbilita ma jibqgħux eżegwibbli (jaqgħu preskritti) ħames snin wara d-data meta jsir dovut il-ħlas.

Koppji

Matul iż-żwieġ, kull konjuġi huwa responsabbli għall-manteniment tiegħu stess u għal dak tal-konjuġi tiegħu. Jekk wieħed mill-konjuġi ma jkunx jista’ jmantni lilu nnifsu kompletament, il-konjuġi l-ieħor ikun obbligat jikkontribwixxi għall-ħtiġijiet personali tal-konjuġi.

Wara divorzju, il-prinċipju huwa li kull konjuġi jkun responsabbli għall-appoġġ proprju tiegħu. Madankollu, jekk wieħed mill-konjuġi jkun jeħtieġ flus għall-manteniment proprju għal perjodu tranżizzjonali, huwa jkun intitolat għal pensjoni raġonevoli mill-konjuġi l-ieħor, wara li titqies il-kapaċità ta’ dak il-konjuġi u ċirkostanzi oħrajn. F’każijiet eċċezzjonali, konjuġi jista’ jikseb manteniment għal perjodu itwal.

Jekk il-konjuġi ma jkunux jistgħu jaqblu dwar il-kwistjoni tal-manteniment, it-tilwima tista’ tiġi riżolta fil-qorti.

Wara divorzju, il-pensjoni tal-manteniment titħallas f’pagamenti parzjali regolari. Madankollu, il-qorti tista’ tordna li l-ammont jitħallas bħala somma f’daqqa jekk ikun hemm raġunijiet speċifiċi biex isir dan, eż. jekk il-konjuġi jkun irid jagħmel ħlas ta’ pensjoni.

Talba biex jiġu stabbiliti l-ħlasijiet ta’ manteniment ma tistax tintlaqa’ retroattivament għal perjodu ta’ aktar minn tliet snin qabel id-data li fiha tkun tressqet it-talba, ħlief jekk il-persuna responsabbli mill-manteniment taqbel.

It-talbiet għal pensjoni tal-manteniment stabbilita ma jibqgħux eżegwibbli (jaqgħu preskritti) tliet snin wara d-data ta’ maturità tal-ħlas.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

L-obbligu ta’ manteniment tal-ġenituri ġeneralment jieqaf meta l-wild jagħlaq it-18-il sena. Madankollu, jekk il-wild ma jkunx għadu temm l-edukazzjoni sekondarja tiegħu, l-obbligu ta’ manteniment ikompli japplika sakemm il-wild jibqa’ l-iskola u sakemm jagħlaq il-21 sena. F’dan il-każ skola tfisser l-edukazzjoni sekondarja obbligatorja jew tat-tieni livell jew edukazzjoni ġenerali simili oħra.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Ma hemm l-ebda awtorità speċifika fl-Iżvezja li tiddetermina jew tgħin biex jiġi ddeterminat il-manteniment. Il-ħlasijiet tal-manteniment jistgħu jiġu ddeterminati jew b’deċiżjoni tal-qorti jew bi ftehim. Jekk il-partijiet ma jirnexxilhomx jilħqu ftehim, ir-rikorrent għandu għalhekk jirrikorri quddiem qorti distrettwali (tingsrätt) u jissottometti rikors għal taħrika.

Jekk għandek xi mistoqsijiet dwar il-manteniment internazzjonali, tista’ tikkuntattja lill-Aġenzija Żvediża tal-Assigurazzjoni Soċjali (Försäkringskassan), li hija l-awtorità ċentrali fl-Iżvezja.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Ġenitur li jkollu l-kustodja għandu d-dritt jitlob il-manteniment f’isem wild minuri. Jekk ikun inħatar tutur speċjali, dan ukoll huwa intitolat li jaġixxi f’isem il-wild.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Ir-regoli dwar il-ġuriżdizzjoni jistgħu jinstabu fil-Kodiċi tal-Ġenituri (föräldrabalken), il-Kodiċi taż-Żwieġ (äktenskapsbalken) u l-Kodiċi tal-Proċedura Ġudizzjarja (rättegångsbalken). Tista’ tinkiseb informazzjoni wkoll minn qorti distrettwali.

Il-proċedimenti dwar il-manteniment tat-tfal jinstemgħu fil-post fejn l-intimat ikollu r-residenza abitwali tiegħu. Jekk l-ebda qorti oħra ma jkollha ġuriżdizzjoni, il-kawża tinstema’ mill-Qorti Distrettwali ta’ Stokkolma.

Il-mistoqsijiet dwar il-ħlasijiet tal-manteniment lil konjuġi jistgħu jiġu ttrattati fis-seduta tad-divorzju. Il-kawżi matrimonjali jinstemgħu mill-qorti distrettwali fil-post fejn wieħed mill-konjuġi jkollu r-residenza abitwali tiegħu. Jekk l-ebda wieħed minnhom ma jkollu r-residenza abitwali tiegħu fl-Iżvezja, il-kawża tinstema’ mill-Qorti Distrettwali ta’ Stokkolma. Jekk il-proċedimenti relatati mal-manteniment għall-konjuġi ma jinbdewx b’rabta mal-kawża matrimonjali, japplikaw ir-regoli ġenerali dwar il-ġuriżdizzjoni fil-Kapitolu 10 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ġudizzjarja.

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment (ir-Regolament dwar il-Manteniment) jistabbilixxi r-regoli dwar il-ġuriżdizzjoni f’kawżi transfruntieri.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Le. Kull min jixtieq iressaq kawża quddiem qorti jrid iressaq rikors fil-qorti distrettwali kompetenti għal taħrika.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Il-proċedimenti tal-qorti nfushom huma bla ħlas fl-Iżvezja, ħlief għat-tariffa tar-rikors, li attwalment hija ta’ SEK 900. Jekk ir-rikorrent iqabbad konsulent legali jew avukat, dan ikun jinvolvi xi spejjeż. Is-sottomissjoni tal-provi, eż. permezz ta’ xhieda, tista’ wkoll tinvolvi xi spejjeż.

Huwa impossibbli li ssir stima tal-ispejjeż, peress li dawn ivarjaw minn kawża għal oħra.

L-għajnuna legali tista’ tingħata f’ċerti kundizzjonijiet. Huma meħtieġa raġunijiet partikolari biex tingħata l-għajnuna legali f’kawża ta’ manteniment. Raġunijiet bħal dawn jistgħu jeżistu, pereżempju, jekk iċ-ċirkostanzi jkunu aktar ikkumplikati mis-soltu u jirrikjedu assistenza legali aktar estensiva.

L-għoti ta’ għajnuna legali jfisser li r-rikorrent jiġi assenjat avukat u li l-Istat iħallas it-tariffa ta’ dik il-persuna jekk ir-rikorrent ma jkunx jiflaħ għaliha. L-għajnuna legali tinkludi wkoll l-ispejjeż involuti fis-sottomissjoni tal-provi, l-investigazzjoni, l-interpretazzjoni u t-traduzzjoni u l-ispejjeż ta’ intermedjarju. Dawk li jkunu ngħataw għajnuna legali jiġu eżentati wkoll minn ċerti tariffi li jitħallsu lill-qorti u lill-Awtorità Eżekutorja Żvediża (Kronofogdemyndigheten).

Dawk li ma humiex ċittadini Żvediżi u li ma humiex jew ma kinux residenti fil-pajjiż jistgħu jingħataw għajnuna legali għal kawżi li għandhom jitressqu fl-Iżvezja, jekk ikun hemm raġunijiet partikolari biex dan isir. Jekk il-kwistjoni trid tiġi eżaminata barra l-pajjiż, l-għajnuna legali tista’ tingħata biss jekk il-persuna tkun residenti fl-Iżvezja. Iċ-ċittadini tal-Istati Membri kollha tal-UE għandhom l-istess dritt għall-għajnuna legali bħaċ-ċittadini Żvediżi. Iċ-ċittadini ta’ ċerti pajjiżi oħrajn ukoll għandhom l-istess drittijiet, taħt dispożizzjoni speċjali li tirrikjedi li jkun hemm fis-seħħ ftehim dwar trattament reċiproku.

Għat-tilwim transfruntier fi ħdan l-UE, hemm xi dispożizzjonijiet speċifiċi dwar l-għajnuna legali, b’mod partikolari biex jiġi żgurat li l-għajnuna legali bla ħlas tista’ tingħata għal ċerti każijiet taħt ir-Regolament dwar il-Manteniment li jirrigwardaw il-manteniment ta’ ġenitur lil wild taħt il-21 sena.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-valutazzjoni tal-ammont tal-manteniment tal-wild hija bbażata fuq kriterji legali. Ġenitur li jkun responsabbli għall-manteniment ikun intitolat biex iżomm ċertu ammont għall-manteniment tiegħu stess mill-introjtu tiegħu wara t-taxxa. Dan jinkludi l-kost tal-akkomodazzjoni, li jiġi kkalkulat b’mod separat f’livell meqjus li huwa raġonevoli. Spejjeż oħra tal-għajxien jiġu kkalkulati fuq il-bażi ta’ ammont standard marbut mal-indiċi. Il-ġenitur inkwistjoni jista’ wkoll jirriżerva ammont għall-manteniment tal-konjuġi li miegħu jgħix, jekk ikun hemm raġunijiet speċifiċi biex jagħmel dan. Finalment, il-ġenitur responsabbli għall-manteniment jista’ jirriżerva ammont għall-manteniment ta’ kwalunkwe wild li jgħix fid-dar. Kemm mill-ammont li jifdal għandu jmur għall-pensjoni tal-manteniment jiddependi, fost affarijiet oħrajn, fuq il-ħtiġijiet tal-wild u l-kapaċità tal-ġenitur l-ieħor li jagħmel tajjeb għall-ispejjeż tal-manteniment tal-wild. Sa ċertu punt, jista’ jsir tnaqqis għall-ispejjeż għall-kuntatt.

Ma hemm l-ebda kriterju legali għall-pensjoni tal-manteniment għal konjuġi. Madankollu, uħud mill-kriterji ta’ valutazzjoni msemmija hawn fuq iservu bħala linji gwida.

Il-ħlasijiet tal-manteniment huma marbuta mal-indiċi biex jiġi żgurat li jżommu l-valur oriġinali tagħhom. L-indiċi jirrifletti l-bidliet fl-ammont bażi tal-prezz skont il-Kodiċi tal-Assigurazzjoni Soċjali (socialförsäkringsbalken), sakemm ma ssirx referenza għal dispożizzjoni differenti dwar l-indiċjar fid-deċiżjoni tal-qorti jew fi ftehim li jistabbilixxi l-pensjoni tal-manteniment. L-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali tiddeċiedi kull sena jekk il-pensjoni tal-manteniment għandhiex tinbidel u, jekk iva, b’liema perċentwal. Il-bidla, li normalment issir fl-1 ta’ Frar, tapplika għall-pensjoni tal-manteniment iddeterminata qabel l-1 ta’ Novembru tas-sena preċedenti.

Jekk il-partijiet jaqblu, dawn jistgħu jemendaw ħlas ta’ manteniment fiss billi jiffirmaw ftehim ġdid. Dan japplika anke jekk il-pensjoni tal-manteniment kienet ġiet iddeterminata b’deċiżjoni tal-qorti. Deċiżjoni jew ftehim jista’ jiġi aġġustat mill-qorti wkoll, jekk ikun hemm raġunijiet biex dan isir minħabba bidla fiċ-ċirkostanzi. Għall-perjodu qabel il-bidu tal-proċedimenti, aġġustament ikkontestat minn kwalunkwe parti jista’ jieħu biss il-forma ta’ tnaqqis jew kanċellazzjoni ta’ ħlasijiet li jkunu għadhom ma sarux. Huma meħtieġa raġunijiet speċifiċi biex qorti żżid il-pensjoni għal konjuġi divorzjat minħabba bidla fiċ-ċirkostanzi.

Il-qorti tista’ wkoll tibdel ftehim ta’ manteniment jekk il-ftehim ma jkunx raġonevoli fid-dawl taċ-ċirkostanzi li taħthom ikun sar il-ftehim u taċ-ċirkostanzi ġenerali. Madankollu, il-ħlas lura tal-manteniment diġà riċevut jista’ jiġi ordnat biss jekk ikun hemm raġunijiet speċifiċi biex dan isir.

Jekk l-ammont ta’ ħlas ta’ manteniment perjodiku għal wild ma jkunx inbidel għal sitt snin, apparti l-aġġustamenti marbuta mal-indiċi, il-qorti tista’ tirrevedi l-ħlas ta’ manteniment għall-futur, mingħajr il-ħtieġa li tinvoka raġunijiet speċifiċi.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment għandu jitħallas lill-persuna li lilha huwa dovut. Jekk il-persuna li għandha tieħu l-manteniment tkun wild taħt it-18-il sena, il-pensjoni titħallas lill-ġenitur li jkollu l-kustodja u jgħix mal-wild.

Il-manteniment fil-forma ta’ somma f’daqqa jrid jitħallas lill-kumitat tal-protezzjoni soċjali jekk il-wild ikollu inqas minn 18-il sena.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Applikazzjoni għall-eżekuzzjoni tista’ tiġi sottomessa lill-Awtorità Eżekutorja. L-applikazzjoni ssir bil-fomm jew bil-miktub. L-ordni ta’ eżekuzzjoni għandha tiġi ppreżentata mal-applikazzjoni. Impenn bil-miktub, quddiem żewġ xhieda, relatat mal-pensjoni tal-manteniment f’konformità mal-Kodiċi taż-Żwieġ jew mal-Kodiċi tal-Ġenituri jista’ jiġi eżegwit bħala sentenza finali li għandha s-saħħa tal-liġi.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Fil-każ tal-manteniment tat-tfal, talba biex jiġi ddeterminat il-manteniment ma tistax tintlaqa’ għal perjodu itwal minn tliet snin qabel id-data li fiha ssir it-talba, ħlief jekk id-debitur jaqbel ma’ dan. It-talbiet għal pensjoni tal-manteniment stabbilita ma jibqgħux eżegwibbli (jaqgħu preskritti) ħames snin wara d-data meta jsir dovut il-ħlas.

Fil-każ tal-manteniment ta’ konjuġi, talba biex jiġi ddeterminat il-manteniment ma tistax tintlaqa’ għal perjodu itwal minn tliet snin qabel id-data li fiha ssir it-talba, ħlief jekk id-debitur jaqbel ma’ dan. It-talbiet għal pensjoni tal-manteniment stabbilita ma jibqgħux eżegwibbli (jaqgħu preskritti) tliet snin wara d-data meta jsir dovut il-ħlas.

F’dak li jirrigwarda l-eżekuzzjoni, hemm għadd ta’ eżenzjonijiet mill-qbid, eż. ħwejjeġ u oġġetti oħrajn maħsuba biss għall-użu personali tad-debitur, sa valur raġonevoli, u ċerti affarijiet meħtieġa għal dar u ż-żamma tagħha. Jekk id-debitur ikollu familja, l-oġġetti użati mill-familja u l-ħtiġijiet tal-familja jiġu kkunsidrati meta jiġi ddeterminat x’għandu jiġi eżentat mill-qbid.

Tista’ tinqabad biss dik il-parti tal-pagi jew tas-salarju tad-debitur li taqbeż dak li għandu bżonn għall-għajxien tiegħu u għal dak tal-familja tiegħu. Il-parti tal-pagi jew tas-salarju tad-debitur li ma tistax tinqabad (förbehållsbeloppet) tiġi ddeterminata b’referenza għal ammont standard. L-ammont standard ikopri l-ispejjeż tal-għajxien tas-soltu kollha, bl-eċċezzjoni tal-ispejjeż tal-akkomodazzjoni, li jiġu ddeterminati separatament u miżjuda mal-ammont standard. L-ammont standard jiġi stabbilit kull sena mis-Servizz Eżekutorju.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Fl-Iżvezja, l-Awtorità Eżekutorja tipprovdi assistenza fl-irkupru tal-manteniment. F’kawżi transfruntieri, il-persuna intitolata għall-manteniment tista’ tikseb assistenza amministrattiva mill-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali fl-applikazzjoni lill-Awtorità Eżekutorja għall-irkupru.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Għal tfal li l-ġenituri tagħhom ikunu sseparaw, l-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali tista’ tipprovdi appoġġ ta’ manteniment li jammonta għal SEK 1 673 fix-xahar sax-xahar li fih il-wild jagħlaq seba’ snin, SEK 1 823 fix-xahar sakemm il-wild jagħlaq 15-il sena, u SEK 2 223 fix-xahar mix-xahar li fih il-wild jagħlaq 15-il sena lill-ġenitur li jgħix u jkun uffiċjalment irreġistrat mal-wild. Id-deċiżjoni ta’ appoġġ ta’ manteniment tittieħed wara applikazzjoni lill-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali, l-awtorità li tamministra l-assigurazzjoni soċjali. L-appoġġ ta’ manteniment huwa mod biex is-soċjetà tiżgura li wild li l-ġenituri tiegħu jkunu sseparaw jirċievi ċertu livell ta’ manteniment anke jekk il-ġenitur responsabbli għall-manteniment jonqos milli jissodisfa l-obbligu ta’ manteniment tiegħu. Il-ġenitur responsabbli mill-manteniment irid iħallas lura lill-Istat, skont l-introjtu tiegħu u l-għadd totali ta’ wlied li għalihom tkun responsabbli għall-manteniment. L-obbligu ta’ ħlas huwa ddeterminat permezz ta’ proċedura amministrattiva. Jekk il-pensjoni tal-manteniment titħallas minflok direttament lill-ġenitur li jgħix mal-wild, l-ammont ta’ appoġġ ta’ manteniment imħallas mill-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali jitnaqqas skont dan. Dan huwa magħruf bħala pensjoni supplimentari (utfyllnadsbidrag).

Jekk il-ġenitur responsabbli għall-manteniment jgħix barra l-pajjiż, jew jgħix fl-Iżvezja iżda jirċievi remunerazzjoni jew introjtu ieħor f’pajjiż ieħor jew minn pajjiż ieħor, l-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali tista’ tagħti struzzjonijiet lill-ġenitur li jkollu l-kustodja tal-wild u jgħix miegħu biex jieħu passi sabiex jiżgura li jiġi ddeterminat l-obbligu ta’ manteniment. L-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali għalhekk tieħu f’idejha d-dritt tal-wild għall-pensjoni tal-manteniment sas-somma mħallsa mill-Aġenzija bħala appoġġ ta’ manteniment.

Konjuġi ma jistax jikseb appoġġ ta’ manteniment mill-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

F’kawżi transfruntiera, ir-rikorrent jista’ jikseb assistenza amministrattiva mill-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali. L-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali hija l-awtorità ċentrali taħt ir-Regolament tal-UE dwar il-Manteniment u l-Konvenzjoni ta’ The Hague tat-23 ta’ Novembru 2007 dwar l-Irkupru Internazzjonali tal-Manteniment għat-Tfal u Forom Oħra ta’ Manteniment tal-Familja (il-Konvenzjoni ta’ The Hague tal-2007) kif ukoll l-aġenzija mittenti/riċeventi taħt il-Konvenzjoni ta’ New York tal-1956 dwar l-Irkupru tal-Manteniment barra l-Pajjiż.

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Ara t-tweġiba għall-mistoqsija 14.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Id-dettalji ta’ kuntatt tal-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali huma dawn:

Swedish Social Insurance Agency (Försäkringskassan)

PO Box 1164

SE-621 22 Visby

L-Iżvezja

Tel.: +46 (771) 17 90 00

Fax: +46 (10) 11 20 411

Email: centralmyndigheten@forsakringskassan.se

L-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali tieħu l-miżuri kollha xierqa biex tiffaċilita l-irkupru tal-manteniment. Il-funzjonijiet tal-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali bħala awtorità ċentrali taħt ir-Regolament dwar il-Manteniment u l-Konvenzjoni ta’ The Hague tal-2007 ġejjin rispettivament mir-Regolament u mill-Konvenzjoni. Fost affarijiet oħra, l-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali trid tassisti lill-persuni intitolati għall-manteniment bit-talbiet li jistgħu jsiru permezz tal-awtorità, bħal applikazzjoni biex tinkiseb deċiżjoni dwar il-manteniment fi Stat ieħor. Għal aktar informazzjoni dwar l-għajnuna disponibbli għall-applikanti, jekk jogħġbok ikkuntattja lill-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

L-applikanti li jixtiequ jirkupraw il-manteniment taħt il-Konvenzjoni ta’ New York tal-1956 dwar l-Irkupru tal-Manteniment Barra l-Pajjiż, iridu japplikaw mal-aġenzija mittenti fil-pajjiż ta’ oriġini tagħhom, li mbagħad tibgħat l-applikazzjoni lill-aġenzija riċeventi fl-Iżvezja (l-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali).

Dan japplika wkoll jekk l-applikant ikun jixtieq jirċievi l-assistenza li tista’ tinkiseb minn awtoritajiet ċentrali taħt ir-Regolament dwar il-Manteniment jew il-Konvenzjoni ta’ The Hague tal-2007, jiġifieri l-applikant irid jikkuntattja lill-awtorità ċentrali tal-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, li mbagħad tibgħat l-applikazzjoni lill-aġenzija riċeventi fl-Iżvezja (l-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali).

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jekk il-persuna intitolata għall-manteniment tkun tixtieq tirkupra l-manteniment taħt il-Konvenzjoni ta’ New York tal-1956 dwar l-Irkupru tal-Manteniment Barra l-Pajjiż, ir-Regolament dwar il-Manteniment jew il-Konvenzjoni ta’ The Hague tal-2007, dan għandu jissottometti applikazzjoni lill-aġenzija mittenti/awtorità ċentrali fl-Iżvezja (l-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali), li mbagħad tibgħat l-applikazzjoni lill-awtorità riċeventi fil-pajjiż fejn tirrisjedi u/jew għandek introjtu.

Jekk, bħala persuna obbligata li tħallas il-manteniment, tixtieq tingħata assistenza, pereżempju, biex tibdel pensjoni tal-manteniment fissa, tista’ tikkuntattja lill-awtorità ċentrali fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħek, li mbagħad tibgħat l-applikazzjoni lill-awtorità ċentrali fl-Iżvezja (l-Aġenzija tal-Assigurazzjoni Soċjali).

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Ara t-tweġiba għall-mistoqsija 16.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva. L-Iżvezja hija marbuta bil-Protokoll ta’ The Hague tat-23 ta’ Novembru 2007 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligi ta’ manteniment (il-Protokoll ta’ The Hague), li d-dispożizzjonijiet tiegħu ilhom japplikaw fl-UE mit-18 ta’ Ġunju 2011. Ir-regola ewlenija taħt il-Protokoll ta’ The Hague hija li għandha tapplika l-liġi tal-Istat li fih il-persuna intitolata għall-manteniment hija residenti abitwali. Fl-interess tal-wild, b’mod partikolari, tista’ tiġi applikata l-liġi tal-pajjiż tal-qorti jew il-liġi tal-pajjiż li tiegħu kemm il-wild kif ukoll il-persuna li għandha tħallas il-manteniment huma ċittadini, jekk l-applikazzjoni tal-liġi tal-pajjiż tar-residenza abitwali ma tkunx fl-interessi tal-wild. Il-partijiet jistgħu wkoll jaqblu dwar liema liġi għandha tapplika, iżda l-ambitu ta’ tali ftehimiet huwa limitat għal kawżi ta’ manteniment ta’ tfal taħt it-18-il sena, pereżempju.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

L-Iżvezja hija marbuta bil-Protokoll ta’ The Hague (ara t-tweġiba għall-mistoqsija 20).

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ara t-tweġiba għall-mistoqsija 7 dwar il-kundizzjonijiet ġenerali għall-għajnuna legali.

Fil-każ ta’ tilwim transfruntier fl-UE, hemm xi dispożizzjonijiet speċifiċi dwar l-għajnuna legali. Fejn jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet għall-għajnuna legali stabbiliti fir-Regolament dwar il-Manteniment, tingħata l-għajnuna legali bla ħlas jekk ir-rikorrent ikun jeħtieġ assistenza legali u dik il-ħtieġa ma tkunx tista’ tiġi ssodisfata b’mezzi oħrajn.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ma ġiet adottata l-ebda miżura speċifika.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Il-ġenituri jistgħu jħallsu manteniment għat-tfal tagħhom jew kull tifel/tifla tal-familja lil ġenitur jew lill-persuna li hija responsabbli mill-kura tiegħu/tagħha, jew permezz tal-qorti jew billi jużaw is-sistema statutorja tal-Manteniment tat-Tfal (is-sistema amministrattiva stabbilita mil-liġi għall-Ingilterra u Wales u l-Iskozja). Is-sistema statutorja tal-Manteniment tat-Tfal hija magħmula minn tliet organizzazzjonijiet, il-Child Maintenance Service (CMS) (Servizz għall-Manteniment tat-Tfal), il-Child Maintenance Options (Għażliet għall-Manteniment tat-Tfal) u il-Child Support Agency (CSA) (Aġenzija ta' Appoġġ għat-Tfal). Sabiex jużaw is-sistema tal-Manteniment tat-Tfal, il-persuni involuti (il-ġenituri jew il-persuna li hija responsabbli mill-kura u t-tfal) jridu jkunu residenti abitwali fir-Renju Unit.

Ir-rikorsi kollha għall-iskema statutorja ġew ġestiti mis-CMS, bil-ġenituri jkollhom aċċess għas-Servizz permezz ta’ Għażliet għall-Manteniment tat-Tfal. Is-CSA qed jingħalaq u l-każijiet kollha b’responsabbiltà kontinwa issa ġew magħluqa. Il-ġenituri b’arretrati biss qed jiġu kkuntattjati biex jiġu mistoqsija jekk għadhomx iridu d-dejn miġbur, li jista’ jiġi trasferit għas-CMS.

Il-ġenituri jistgħu jħallsu manteniment lil uliedhom taħt l-età ta’ 18-il sena. Fuq talba, “tfal” li għandhom ’l fuq minn 18-il sena jistgħu jirċievu manteniment mill-ġenitur għat-tkomplija tal-edukazzjoni tagħhom, meta huma qed jirċievu taħriġ għal kummerċ, vokazzjoni jew professjoni jew fejn ikun hemm ċirkostanzi speċjali, skont il-liġi tal-1989 dwar it-tfal (Children Act 1989 Schedule 1).

Il-manteniment tat-tfal jista’ jitħallas ukoll mill-ġenituri li jgħixu ’l bogħod minn uliedhom billi jużaw is-CMS. Is-CMS jiddetermina l-manutenzjoni permezz ta’ proċess amministrattiv iktar milli wieħed ġudizzjarju - jekk it-tfal ikollhom anqas minn 16-il sena, jew ikollhom anqas minn 20 sena f’edukazzjoni full-time li ma tkunx edukazzjoni postsekondarja (fi skola jew stabbiliment edukattiv ekwivalenti), jew ikollhom anqas minn 20 sena u li jgħixu ma’ ġenitur li jkun irreġistra għall-Benefiċċju tat-Tfal. Dan jitħallas lill-ġenitur riċevitur. Kwalunkwe ġenitur jew persuna li hija responsabbli mill-kura tat-tfal jistgħu japplikaw għand is-CMS. L-ammont huwa kkalkulat mis-CMS. Il-ħlas ta’ kull ġimgħa isir mill-ġenitur li qed jagħmel il-ħlas, direttament lil ġenitur li qed tirċievi l-ħlas (magħruf bħala Direct Pay) jew permezz tas-servizz ta’ ħlas dirett tas-CMS (Collect and Pay), li għalih trid titħallas miżata (ara hawn taħt).

Konjuġi divorzjat jista' jħallas manteniment lill-parti konjuġi l-oħra. Manutenzjoni tista' titħallas lil kull waħda mill-partijiet fiż-żwieġ. Ekspartner reġistrat jista' ukoll ikollu jħallas manteniment lill-ekspartner reġistrat l-ieħor u għal kull tifel jew tifla tal-familja.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Ara r-risposta hawn fuq. Ebda limitu ta’ eta’ mhuwa speċifikat fl-anness 1 tal-liġi tal-1989 dwar it-tfal.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Meta l-ġenituri jisseparaw fl-Ingilterra u f'Wales, qabel ma jkunu jistgħu japplikaw għas-CMS huma meħtieġa li jikkuntattjaw il-Child Maintenance Options għal pariri u tagħrif li jgħinuhom jagħmlu arranġament effettiv dwar manteniment għall-familja tagħhom. Dan jista’ jieħu l-forma ta' dak li jissejjaħ “arranġament privat”, li huwa ftehim b'kunsens reċiproku bejn il-ġenituri, jew talba ta' medjazzjoni indirizzata lis-CMS. Il-ġenituri ma jkollhomx aċċess għas-CMS sakemm l-ewwel ma jkunux tkellmu mal-Child Maintenance Options.

Jekk wieħed mill-ġenituri jirrifjuta kull arranġament reċiproku, iż-żewġ ġenituri jridu jħallsu miżata biex jitolbu l-medjazzjoni tas-CMS. L-informazzjoni dwar il-miżata attwali hija disponibbli fuq is-sit web tal-gvern. Jista’ jkun li ma jkollokx bżonn tħallas miżata jekk, bħala applikant, inti għandek anqas minn 19-il sena, inti persuna residenti tal-Irlanda ta’ Fuq, jew inti tkun għamilt dikjarazzjoni ta’ vjolenza domestika li tkun ġiet irrapportata lil awtorità rikonoxxuta mis-CMS. Jenħtieġ li l-ħlas tal-miżata jipprovdi lill-applikant bis-servizzi li ġejjin: l-iffissar mis-CMS tal-ammont tal-manteniment stabbilit abbażi tad-dħul tal-ġenitur li qed jagħmel il-ħlas, ir-rintraċċar tal-kumpanija prinċipali li qed tħallas u li timmaniġġja kwalunkwe kull varjazzjoni fl-obbligazzjoni. Il-kalkolu tal-manteniment li jrid jitħallas huwa bbażat fuq perċentwal tad-dħul gross tal-ġenitur li jħallas skont l-għadd ta’ tfal li jrid isir ħlas għalihom u l-obbligazzjoni tista’ jew tiżdied jew tonqos jekk jitqiesu fatturi oħra bħalma huma d-dħul addizzjonali tal-ġenituri li qed iħallsu jew ir-rikonoxximent ta’ arranġament ta’ kura kondiviża. Is-CMS ma jiggarantixxix li l-azzjoni tiegħu twassal għall-ħlas tal-manteniment.

Ladarba ssir valutazzjoni ta’ manutenzjoni, u jekk iż-żewġ ġenituri jaqblu li jħallsu lil xulxin direttament permezz tas-servizz ta’ Direct Pay, tkun meħtieġa biss it-tariffa għar-rikors. L-utenti tas-CMS li jixtiequ li s-CMS jagħmel il-pagament bl-użu tas-servizz ta' Collect and Pay iridu jħallsu miżati fuq il-ġbir. Il-ġenitur debitur irid iħallas żieda addizzjonali ta’ 20 % fuq il-pagament użwali ta’ manteniment tat-tfal tiegħu. Il-ġenitur kreditur jirċievi 4 % mnaqqsa mill-ammont ta’ manteniment tat-tfal. Il-ġbir tal-miżati jista’ jiġi evitat permezz ta’ arranġament ibbażat fuq il-familja jew bl-użu ta’ Direct Pay.

Il-ġenitur debitur irid iħallas ukoll il-miżati lis-CMS għal azzjonijiet ta’ infurzar mis-CMS, li huma ordnijiet magħmula mill-qorti kontra l-ġenitur debitur li ma jkunx ħallas il-manteniment dovut.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Għal manteniment tat-tfal, kull persuna bħal xi ħabib, qarib jew konsulent legali (pereż. avukat fl-Ingilterra u Wales) jista’ jagħmel rikors f’isem ġenitur jew persuna riċeventi li jkollu/jkollha l-kustodja tat-tfal. Ikun meħtieġ li huma jawtorizzaw lir-rikorrent sabiex jagħmel dan, sakemm dan ma jkollux diġà l-awtorità, pereżempju permezz ta’ prokura. Fl-Ingilterra u Wales, ebda talba ma tista' titressaq f'isem it-tfal, inkwantu t-tfal mhumiex awtorizzati jagħmlu rikors għal manteniment bl-inizjattiva tagħhom stess.

Ir-rikorsi għal eżekuzzjoni reċiproka tal-manteniment jistgħu jitressqu f'isem it-tfal jew konjuġi divorzjat jew ekspartner ċivili jew f’isem persuni oħra meta dan ikun previst mill-konvenzjoni jew mill-ftehim internazzjonali applikabbli dwar l-eżekuzzjoni reċiproka ta’ manutenzjoni.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Għar-rikorrenti fl-Ingilterra u Wales, ir-rikorsi jistgħu jsiru f’wieħed minn tliet Ċentri ta’ Infurzar tal-Manutenzjoni, skont il-postijiet, għall-Ingilterra (minbarra Londra), Londra u Wales.

Il-persunal amministrattiv tal-qorti jindika jekk ikun meħtieġ li tiġi indirizzata qorti oħra.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

It-talba għal manteniment għall-appoġġ tat-tfal hija proċess amministrattiv li huwa f’idejn is-CMS.

Ir-rikorrenti li jitolbu l-eżekuzzjoni reċiproka ta' ordni ta’ manteniment mhumiex meħtieġa li jkollhom avukat biex jiksbu mill-qorti l-irkupru ta’ manteniment skont id-diversi konvenzjonijiet u ftehimiet internazzjonali. Ir-rikors li jasal minn pajjiż ieħor se jintbagħat liċ-Ċentru Kummerċjali għall-Infurzar tal-Manutenzjoni għaż-żona fejn ikun jgħix l-intimat.

Ir-rikorrenti li jaġixxu abbażi tal-Anness 1 tal-liġi tal-1989 dwar it-tfal mhumiex meħtieġa li jkollhom avukat sabiex iressqu rikors quddiem il-qorti.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Għall-irkupru tal-manteniment, ir-rappreżentanza legali normalment ma tkunx meħtieġa u l-miżati ma jkunux meħtieġa fil-maġġoranza tal-każijiet. Fejn ir-rappreżentanza legali tkun meħtieġa jiġu proposti l-għajnuna u l-assistenza legali, abbażi ta' verifiki tal-mezzi u tal-merti f’xi każijiet; tista' tintalab kontribuzzjoni mir-rikorrent.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Għall-irkupru tal-manteniment, il-qorti tista’ tagħti ordni ta’ manteniment għat-tfal, manteniment tal-konjuġi, jew manteniment għat-tfal/tal-konjuġi. Il-Qorti tista’ tagħti ordni għal ħlasijiet perjodiċi, ħlasijiet ta’ saldu u ħlasijiet ta’ somma f’daqqa, pagamenti perjodiċi jew garantiti. Il-qorti jew CMS tista’, f’każijiet fejn ikun xieraq, tiddeċiedi li l-manutenzjoni jkollha effett retroattiv. Jittieħed kont taċ-ċirkostanzi kollha tal-każ individwali, sabiex jiġi deċiż jekk hemmx lok ta' manutenzjoni b'effett retroattiv u fir-rigward tal-valutazzjoni tal-ammonti. F'kull ħin jista’ jitressaq rikors quddiem il-qorti għar-reviżjoni tal-manteniment.

F’ċerti ċirkostanzi tista’ tintuża pensjoni biex tipprovdi manteniment tal-konjuġi. Għalkemm il-partijiet huma liberi li jaqblu dwar l-arranġamenti finanzjarji tagħhom mingħajr il-ħtieġa ta’ ordni tal-qorti, fejn ikun hemm kondiviżjoni ta’ pensjoni jew it-trasferiment ta’ fondi ta’ pensjoni jenħtieġ ordni tal-qorti qabel ma l-fornitur tal-pensjoni jkun jista’ jaġixxi.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-persuni eliġibbli biex tirċievi manteniment huma mniżżla fil-mistoqsija 1 hawn fuq.

Iċ-Ċentru tan-Negozju għall-Pagamenti tal-Manutenzjoni (MPBC, Maintenance Payments Business Centre), li huwa parti mis-servizz tal-qorti tal-Ingilterra u ta’ Wales, jipproċessa l-pagamenti lill-individwi. It-Taqsima tal-Eżekuzzjoni Reċiproka tal-Ordnijiet ta’ Manteniment (REMO, Reciprocal Enforcement of Maintenance Orders) ma għandhiex x’taqsam mal-pagamenti.

Is-CMS jipprovdi l-kalkolu, il-ġbir u s-servizz ta’ ħlas. Jekk il-ġenituri debituri jkunu tard bil-pagamenti jew ma jħallsux, is-CMS jintervjeni biex isiru d-depożiti u jitħallsu malajr l-arretrati dovuti kollha tal-manteniment fil-konfront tat-tfal. Is-CMS jista’ juża diversi metodi ta’ infurzar fejn meħtieġ.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Għall-irkupru tal-manteniment, il-qorti tista’ tordna li l-ħlas isir direttament lill-qorti; il-qorti tista’ tordna metodu partikolari ta’ ħlas; il-qorti tista’ tagħti ordni ta’ sekwestru fuq id-dħul; il-qorti tista’ tagħti l-ordnijiet murija hawn taħt fuq talba mis-CMS.

Rigward il-manteniment tat-tfal permezz tas-CMS, jekk il-ġenitur debitur ma jħallasx il-manteniment tat-tfal, is-CMS jieħu l-miżuri meħtieġa biex jiżgura li huwa jħallas it-totalità tal-manteniment tat-tfal dovut. Is-CMS għandu firxa ta’ setgħat li jista’ juża. Dawn jinkludu t-teħid ta' flus direttament minn dħul u kontijiet bankarji u t-teħid ta' azzjonijiet ġudizzjarji (azzjoni ta’ infurzar). Jekk ikun meħtieġ f’każijiet estremi, il-qorti tista’ tintalab li tikkonfiska l-passaport, il-liċenzja tas-sewqan tal-ġenitur debitur jew anke tibagħtu l-ħabs.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Ma jeżisti ebda limitu għall-infurzar ta’ ordnijiet ta’ manteniment.

Is-CMS għandha tqis il-benesseri ta’ kull minuri li jista' jiġi affettwat minn kull deċiżjoni tas-CMS dwar il-frekwenza ta' rkupru tal-arretrati li għandhom jiġu mħallsa u l-ammont li għandu jitħallas kull darba.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Għal manteniment tat-tfal miġbur permezz ta’ sistema tal-manteniment għat-tfal, l-organizzazzjoni relevanti hija tas-CMS (ara hawn fuq).

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Għal manteniment tat-tfal amministrat mis-CMS, dan tal-aħħar jista’ biss jgħaddi l-flus li jirċievi, fejn xieraq. Mhuwiex kapaċi jħallas il-manteniment, jew parti minnu, huwa stess jew minflok il-ġenitur mhux residenti.

L-Awtorità Ċentrali għall-Ingilterra u Wales (CAEW, Central Authority for England and Wales) ma tistax tieħu responsabbiltà għall-ħlasijiet.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

L-Infurzar Reċiproku ta’ Ordnijiet ta’ Manteniment (REMO, Reciprocal Enforcement of Maintenance Orders) huwa l-proċess li permezz tiegħu dawn l-ordnijiet magħmula mill-qrati fir-Renju Unit f’isem ir-residenti tar-Renju Unit jistgħu jiġu rreġistrati u nfurzati mill-qrati jew awtoritajiet oħra f’pajjiżi oħra kontra persuni residenti barra mill-pajjiż.

Dan huwa arranġament reċiproku rregolat minn konvenzjonijiet internazzjonali jew skemi miftehma , li jfisser li l-ordnijiet ta’ manutenzjoni barranin favur individwi barra mill-pajjiż jistgħu, bl-istess mod, ikunu reġistrati u infurzati mill-qrati tar-Renju Unit kontra residenti tar-Renju Unit.

Kif tapplika -

Residenti fir-Renju Unit li jixtieq jitlob manteniment mingħand persuna barra mill-pajjiż għandu javviċina:

• liċ-Ċentru tan-Negozju għall-Infurzar tal-Manutenzjoni responsabbli għall-żona li huma jgħixu fiha kif jidher minn [daħħal hyperlink għal https:www.gov.uk/child-maintenance-if-one-parent-lives-abroad/ex-partner-lives-abroad]

Ir-rikorrent jista’ jitlob l-infurzar tad-deċiżjoni fil-pajjiż fejn jirrisjedi d-debitur. Certi proċeduri jippermettulu wkoll li jitlob lill-awtoritajiet barranin sabiex joħolqu ordni ta’ manteniment f’ismu.

Mhemmx bżonn li r-rikorrent iqabbad avukat. Il-persunal tal-MEBC jinforma lir-rikorrent liema formularju għandu jintuża u jippreżenta r-rikors lill-awtorità rilevanti, li għall-Ingilterra u Wales hija l-Unità REMO.

L-unità REMO tibgħatu lill-awtorità barranija għar-reġistrazzjoni u għall-infurzar kontra l-persuna li tgħix hemmhekk.

Ir-rikorsi minn barra r-Renju Unit iridu jintbagħtu lill-Unità REMO mill-awtorità barranija għall-pajjiż li fih jirrisjedi r-rikorrent. REMO jibgħat ir-rikors lil MEBC li għandha ġuriżdizzjoni biex tittratta l-każ.

Għal manteniment tat-tfal, is-CMS jista’ jikkalkola l-manteniment biss jekk iż-żewġ ġenituri jew il-persuna riċeventi u t-tfal ikunu abitwalment residenti fir-Renju Unit jew il-ġenitur debitur jaħdem barra mir-Renju Unit bħala impjegat ċivili Brittaniku, diplomatiku, membru tal-forzi armati jew uffiċjal tas-saħħa sekondat jew jaħdem barra mir-Renju Unit għal impjegatur li għandu kumpanija li tħallas it-taxxi u hija rreġistrata fir-Renju Unit. Id-dħul minn barra ta' persuna residenti abitwalment fir-Renju Unit u suġġett għal tassazzjoni fir-Renju Unit jista' jittieħed inkunsiderazzjoni għal kull kalkolu ta’ manteniment tat-tfal.

Skont ir-Regolament ta’ Manteniment tal-UE 4/2009, is-CMS huwa kapaċi wkoll li jagħmel talbiet lill-pajjiżi oħra tal-UE sabiex jirkupra l-arretrati tal-manteniment.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

L-indirizzi ta’ kuntatt għal kull MEBCs huma:

Għal individwi li jgħixu fi Greater London:

The Maintenance Enforcement Business Centre – London

Central Family Court

First Avenue House

42-49 High Holborn

London

WC1V 6NP

DX 160010 Kingsway 7

Posta elettronika: MEBC.London@justice.gov.uk

Għal individwi li jgħixu l-Ingilterra barra minn Greater London

The Maintenance Enforcement Business Centre – Bury St Edmunds

Triton House

St Andrews Street North

Bury St Edmunds

Suffolk

IP33 1TR

Posta elettronika: MEBC.BSE@justice.gov.uk

Għal individwi li jgħixu f’Wales

The Maintenance Enforcement Business Centre – Wales

Wales Maintenance Business Centre

Port Talbot Justice Centre

Harbourside Way

Port Talbot

SA13 1SB

Telefown: 01656 673 833

Posta elettronika: mebc.wales@justice.gov.uk

Tista’ tikkuntattja s-servizz REMO permezz tad-dettalji li ġejjin:

Reciprocal Enforcement of Maintenance Orders (REMO)

Official Solicitor and Public Trustee

Victory House, 30-34 Kingsway

London

WC2B 6EX

Telefown: 020 3681 2757 (fir-Renju Unit)

+ 44 20 3681 2757 (minn barra)

posta elettronika: remo@offsol.gsi.gov.uk

Is-sit web tar-REMO

Il-MEBCs u l-Unità REMO ma jistgħux jagħtu pariri legali lir-rikorrenti jew lill-persuni oħra. Madankollu, tista’ tingħata gwida proċedurali ġenerali. In-natura preċiża ta’ reċiproċità disponibbli bejn ir-Renju Unit u ġurisdizzjonijiet oħra tiddependi fuq il-konvenzjoni jew il-ftehim li l-pajjiż l-ieħor huwa parti minnu u l-MEBCs jistgħu jipprovdu pariri dwar kif id-diversi konvenzjonijiet jistgħu jkunu applikabbli f’każ partikolari.

Ir-rikorrenti ġodda jridu l-ewwel jirrikorru għand il-Child Maintenance Options qabel ma jirrikorru għand il-Child Maintenance Service. Il-Child Maintenance Options jistgħu jiġu kkuntattjati permezz tat-telefown fuq in-numru 0800 0835 130 minn ġewwa r-Renju Unit jew billi jżuru s-sit web tagħhom.

Jekk għandek każ eżistenti mal-CSA jew mas-CMS, in-numri ta’ kuntatt telefoniku jinsab fuq kull ittra li bagħtulek.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Jista’ isir rikors permezz tal-awtorità jew tal-qorti li tittratta l-infurzar reċiproku fil-ġuriżdizzjoni barranija fejn jirrisjedi r-rikorrent. Rikors jista’ isir ukoll minn pajjiż ieħor direttament lil REMO, lill-qorti jew lill-MEBC.

Għall-manteniment għat-tfal, is-CMS huwa kompetenti biss sabiex jikkalkola l-manteniment jekk ir-rikorrent u t-tfal huma residenti band’oħra fir-Renju Unit (jiġifieri l-Iskozja jew l-Irlanda ta’ Fuq).

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Id-dettalji ta’ kuntatt ta’ REMO, MEBCs u CMS huma mogħtija hawn fuq. L-assistenza pprovduta hija deskritta hawn fuq. Iċ-ċirkostanzi meta s-CMS jista’ u ma jistax jaċċetta rikors huma spjegati fid-dettall fi tweġibiet preċedenti.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Ir-Renju Unit mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007 u għalhekk dan ma japplikax fl-Ingilterra u Wales.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Il-liġi tal-Ingilterra u Wales tapplika għall-każijiet kollha fl-Ingilterra u Wales.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Għall-irkupru tal-manteniment, ir-rappreżentanza legali normalment ma tkunx meħtieġa u l-miżati ma jkunux meħtieġa fil-maġġoranza tal-każijiet. Fejn ir-rappreżentanza legali hija meħtieġa, għajnuna u assistenza legali tkun disponibbli (Kapitolu V), iżda hija suġġetta għal test tal-mezzi u l-merti f’ċerti każijiet; l-applikant jista' jintalab iħallas kontribuzzjoni. Tista’ tintalab valutazzjoni sabiex jiġi deċiż jekk in-natura tal-każ tiġġustifikax t-talba għal għajnuna legali sħiħa.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ir-Regolamenti tal-2011 dwar il-kompetenza u d-deċiżjonijiet ġudizzjarji dwar il-manteniment [Civil Jurisdiction and Judgments (Maintenance) Regulations 2011] (SI 1484/2011) jappoġġaw l-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 4/2009. Ir-Regolament 3 u l-Iskeda 1 jindikaw l-awtoritajiet ċentrali għar-Renju Unit u jistabbilixxu r-rwol tagħhom fit-trażmissjoni ta’ rikorsi. Ir-Regolament 4 u l-Iskeda 2 jistabbilixxu liema korpi għandhom jipprovdu informazzjoni lill-awtoritajiet ċentrali (inkluża informazzjoni dwar id-debitur) u jipprovdu regoli dwar l-iżvelar ta’ dik l-informazzjoni mill-awtoritajiet ċentrali.

Il-paragrafu 18 tal-Iskeda 1 għal-liġi tal-2012 dwar l-għajnuna ġudizzjarja, il-kundanna u s-sanzjoni tat-trasgressuri (Legal Aid, Sentencing and Punishment of Offenders Act 2012) jistabbilixxi d-disponibbiltà tal-għajnuna legali fl-Ingilterra u Wales f'konformità mar-Regolament dwar il-Manteniment.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Jista’ jsir ħlas ta’ manteniment minn ġenitur għal uliedu jew kull tifel / tifla tal-familja lil kull persuna li tieħu ħsieb it-tifel / tifla. Il-manteniment jista’ jitħallas ukoll lil kull parti fiż-żwieġ jew partnership ċivili mill-parti l-oħra

Il-ġenituri jistgħu jħallsu manteniment għat-tfal tagħhom jew kull tifel/tifla tal-familja lil ġenitur jew lill-persuna li hija responsabbli mill-kura tiegħu/tagħha, permezz tal-qorti jew billi jużaw is-sistema statutorja tal-manteniment tat-tfal (is-sistema amministrattiva stabbilita mil-liġi għall-Irlanda ta’ Fuq).

Is-sistema statutorja ta’ manteniment tat-tfal hija magħmula minn żewġ organizzazzjonijiet, is-Servizz għall-Manteniment tat-Tfal (Child Maintenance Service, CMS), li huwa parti mid-Dipartiment tal-Komunitajiet, u l-Għażliet għall-Manteniment tat-Tfal (Child Maintenance Choices). Sabiex jużaw is-sistema għall-manteniment tat-tfal, il-persuni involuti (il-ġenituri jew il-persuna li hija responsabbli mill-kura u t-tfal) jridu jkunu residenti abitwali fir-Renju Unit.

Il-manteniment tat-tfal jista’ jitħallas ukoll mill-ġenituri li jgħixu apparti minn uliedhom li jużaw is-CMS. Is-CMS jiddetermina l-manutenzjoni permezz ta’ proċess amministrattiv iktar milli wieħed ġudizzjarju - jekk it-tfal ikollhom anqas minn 16-il sena, jew ikollhom anqas minn 20 sena f’edukazzjoni full-time li ma tkunx edukazzjoni postsekondarja (fi skola jew stabbiliment edukattiv ekwivalenti), jew ikollhom anqas minn 20 sena u li jgħixu ma’ ġenitur li jkun irreġistra għall-Benefiċċju tat-Tfal.

Dan jitħallas lil ġenitur jew lill-persuna li hija responsabbli mill-kura tat-tfal. Kwalunkwe ġenitur jew persuna li hija responsabbli mill-kura jistgħu jirrikorru għand is-CMS. L-ammont huwa kkalkulat mis-CMS. Il-ħlas ta' kull ġimgħa isir mill-ġenitur mhux residenti, direttament lil ġenitur jew persuna li hija responsabbli mill-kura tat-tfal (magħrufa bħala “Direct Pay” - Ħlas Dirett) jew permezz tas-servizz ta’ ħlas dirett tas-CMS (“Collect and Pay”- Iġbor u Ħallas) li għalih trid titħallas miżata (ara hawn taħt).

Skont l-Ordni tal-1980 dwar il-Proċedimenti Familjali (L-Irlanda ta’ Fuq) (Domestic Proceedings (Northern Ireland) Order 1980), il-konjuġi jista' jitlob lill-qorti sabiex tagħti ordni għal provvediment finanzjarju u skont l-Ordni tal-1978 dwar il-Kawżi Matrimonjali (L-Irlanda ta’ Fuq) (Matrimonial Causes (Northern Ireland) Order 1978), il-konjuġi jista' jitlob għal provvediment finanzjarju matul il-proċedimenti għal divorzju jew separazzjoni ġudizzjarja. Il-Qorti tista’ tordna li jsiru ħlasijiet perjodiċi, lir-rikorrent jew għall-benefiċċju ta’ minuri. Alternattivament, il-Qorti tista’ tordna li titħallas somma waħda.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Skont l-Ordni tal-Irlanda ta’ Fuq dwar l-Appoġġ għat-Tfal (Child Support Order) tal-1991, it-tfal jistgħu jibbenefikaw minn manteniment jekk huma taħt is-16-il sena, jew huma taħt l-20-il sena u jattendu għal kors ta’ edukazzjoni full-time li mhijiex waħda postsekondarja (fi skola jew fi stabbiliment edukattiv ekwivalenti).

Skont l-Ordni tal-1980 dwar il-Proċedimenti Familjali (L-Irlanda ta' Fuq), il-qorti ma tiddeċidix dwar provvediment finanzjarju favur ta' tfal li jkunu għalqu t-18-il sena. Madankollu, f’xi ċirkustanzi, jista’ jsir provvediment f’każ li jkun hemm “ċirkustanzi speċjali” jew jekk it-tfal qegħdin isegwu kors fi stabbiliment edukattiv jew jirċievu taħriġ għal kummerċ, professjoni jew vokazzjoni, kemm jekk huma jkunu jew sejrin ikunu wkoll f’impjieg bi qligħ.

Skont l-Ordni tal-1978 dwar il-Kawżi Matrimonjali (L-Irlanda ta' Fuq), il-manteniment ikun disponibbli għal persuna minorenni sakemm hija tagħlaq l-età ta’ 16-il sena (jew 18-il sena jekk il-persuna minorenni tibqa’ f’edukazzjoni full-time). Il-qorti tista’ testendi l-ħlas ta’ manteniment jekk l-edukazzjoni titkompla wara l-età ta’ 18-il sena jew jekk jeżistu ċerti ċirkustanzi speċjali li jeħtieġu li l-manteniment ikompli jingħata.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Meta l-ġenituri jisseparaw fl-Irlanda ta’ Fuq, qabel ma jkunu jistgħu japplikaw għas-CMS huma meħtieġa li jikkuntattjaw il-Child Maintenance Choices għal pariri u tagħrif li jgħinuhom jagħmlu arranġament effettiv dwar manteniment għall-familja tagħhom. Dan jista’ jieħu l-forma ta’ dak li jissejjaħ “arranġament familjari”, li huwa arranġament bejn il-ġenituri, jew talba lis-CMS. Il-ġenituri ma jkollhomx aċċess għas-CMS sakemm l-ewwel ma jkunux tkellmu mal-Child Maintenance Choices.

Jekk ġenitur jiddeċiedi li ma jistax jagħmel arranġament familjari, il-ġenitur jista’ jitlob lis-CMS biex jikkalkula l-pagamenti. L-ammont tal-manteniment huwa kkalkulat f’perċentwali tad-dħul tal-ġenitur debitur mhux residenti f’konformità mal-għadd tat-tfal li jrid isir ħlas għalihom.

Jekk il-ġenitur jixtieq ukoll li jkun is-CMS li jiġbor u jgħaddi l-pagamenti tal-manteniment, din il-parti trid tħallas miżata. Jekk il-ġenituri jaqblu li jħallsu lil xulxin direttament (Direct Pay) ma hemm ebda miżata. L-utenti tas-CMS li jixtiequ li dan tal-aħħar jagħmel il-pagament bl-użu tas-servizz ta’ Collect and Pay iridu jħallsu miżati fuq il-ġbir. Għall-ġenitur debitur mhux residenti hemm żieda addizzjonali ta’ 20 % fuq il-pagament użwali ta’ manteniment tat-tfal tiegħu. Il-ġenitur responsabbli mill-kura jirċievi 4 % mnaqqsa mill-ammont ta’ manteniment tat-tfal. Il-ġbir tal-miżati jista’ jiġi evitat permezz ta’ arranġament familjari jew billi jagħżlu ħlas bid-Direct Pay.

Il-ġenitur nonresidenti irid iħallas ukoll il-miżati lis-CMS għal azzjonijiet ta’ infurzar minn dan is-servizz; dawn huma ordnijiet magħmula mill-qorti kontra l-ġenitur nonresidenti li ma jkunx ħallas il-manteniment dovut.

Int tista’ tirrikorri permezz tal-Awtorità Ċentrali tal-Irlanda ta’ Fuq għand il-qorti biex tikseb manteniment jekk int jew it-tfal tiegħek għandkom ordni ta’ manteniment kontra persuna li tgħix fl-Irlanda ta’ Fuq jew pajjiż jew territorju ieħor li għandu arranġament reċiproku mar-Renju Unit għall-obbligi ta’ manteniment; jew tixtiequ tibdew proċedimenti ġudizzjarji għal manteniment f’pajjiż jew territorju ieħor li jkollu ftehim reċiproku mar-Renju Unit.

Jekk qed tagħmel ir-rikors tiegħek għall-infurzar ta’ ordni ta’ manteniment eżistenti skont ir-Regolament (UE) Nru 4/2009 tista’ wkoll tressaq ir-rikors tiegħek direttament lill-qorti tal-maġistrati fl-Irlanda ta’ Fuq.

L-elementi ewlenin tal-proċedura jipprevedu, fejn applikabbli, proċess ta’:

• reġistrazzjoni ta’ ordni fl-Irlanda ta’ Fuq u l-eżekuzzjoni tagħha,
• reġistrazzjoni x’imkien ieħor ta’ Ordni mogħti fl-Irlanda ta’ Fuq u l-eżekuzzjoni tagħha,
• ftuħ ta’ proċedimenti fl-Irlanda ta’ Fuq (inkluża talba għal ordni proviżorju)
• ftuħ ta’ proċedimenti jew reġistrazzjoni ta’ ordni barra mill-Irlanda ta’ Fuq (inkluża talba għal ordni proviżorju).

Jekk tibbenefika diġà minn valutazzjoni tas-CMS fl-Irlanda ta’ Fuq, int għandek tikkuntattja l-ewwel lis-CMS biex jikkonferma jekk dan jistax jiftaħ proċedimenti ta’ eżekuzzjoni f’ismek f’din il-ġuriżdizzjoni.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Fir-rigward tal-manteniment għat-tfal, kulħadd bħal xi ħabib, qarib, jew avukat jista’ jagħmel talba f’isem il-ġenitur jew persuna li għandha l-kura tal-minorenni. Ikun hemm bżonn li l-ġenitur jew persuna li hija responsabbli mill-kura tal-minorenni j/tawtorizzawhom biex jagħmlu dan, sakemm dawn mhumiex diġà awtorizzati permezz ta’ prokura, eċċ.

Fl-Irlanda ta’ Fuq, ebda talba ma tista’ ssir f’isem minorenni inkwantu l-minorenni ma jistgħux huma stess jitolbu l-manteniment.

Jista’ isir rikors fl-Irlanda ta’ Fuq għal infurzar reċiproku tal-manteniment f’isem persuna oħra meta dan ikun previst mill-konvenzjoni internazzjonali rilevanti dwar l-infurzar reċiproku ta’ manteniment.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Iż-żona tal-qorti rilevanti għall-ippresentar tal-kawżi hija ddeterminata b’referenza għal tliet Sezzjonijiet tal-Qorti Amministrattiva fl-Irlanda ta’ Fuq. Il-kawżi jistgħu jitressqu quddiem kull Sede tal-Qorti Amministrattiva għalkemm b’mod ġenerali dawn jitressqu quddiem is-Sede fejn waħda mill-partijiet tkun domiċiljata. L-Awtorità Ċentrali għall-Irlanda ta’ Fuq tista’ tgħin biex tiġi stabbilita Sede xierqa.

Id-dettalji ta’ kuntatt tar-reġistri tal-qrati lokali fl-Irlanda ta’ Fuq jinsabu fuq is-sit web tas-Servizz tal-Qrati tal-Irlanda ta’ Fuq (Northern Ireland Courts and Tribunals Service).

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Rikors għal manteniment għall-appoġġ tat-tfal hija proċess amministrattiv trattat mis-CMS fi ħdan l-Irlanda ta’ Fuq u fir-Renju Unit kollu kemm hu.

Ir-rikorrenti li jitolbu l-infurzar reċiproku ta’ ordni ta’ manteniment mhumiex meħtieġa li jkollhom avukat biex jitolbu lill-qorti l-irkupru ta’ manteniment skont id-diversi konvenzjonijiet u ftehimiet internazzjonali.  Kull rikors li joriġina minn pajjiż ieħor jintbagħat lill-qorti tal-familja tal-post ta’ residenza tal-intimat jew lill-qorti ta’ oriġini mill-Awtorità Ċentrali għall-Irlanda ta’ Fuq.

Il-persunal tal-qorti jistgħu jassistu bil-mili tal-formolarji meħtieġa iżda ma jistgħux joffru xi forma ta' parir legali. Għalhekk, huwa rakkomandat li r-rikorrent jagħmel użu mis-servizzi ta’ avukat b’esperjenza fil-liġi tal-familja. Il-Law Society of Northern Ireland (telefown +44 28 9023 1614) tista’ tipprovdi lill-individwi bl-ismijiet ta’ avukati li jistgħu jipprovdu pariri u assistenza f’każijiet ta’ appoġġ / manteniment tat-tfal.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Il-proċess amministrattiv rigward l-eżekuzzjoni jew il-kisba ta' ordnijiet ta’ manteniment reċiproku huwa pprovdut mingħajr ħlas fl-Irlanda ta’ Fuq.

Madankollu, ir-rikorrent jista' jkollu jbati l-ispejjeż legali jekk xi waħda mill-partijiet tkun qegħdha tagħmel użu mis-servizzi ta' avukat u l-każ jitressaq quddiem il-qorti. L-ispejjeż ivarjaw u, naturalment, rikorrent jista’ jitlob l-għajnuna legali biex ikopri konsulenza u assistenza legali, billi jagħti dettalji dwar ir-riżorsi tiegħu, jiġifieri d-dħul u l-introjtu disponibbli. Ir-regoli dwar l-għajnuna legali huma rregolati mill-Ordni tal-Irlanda ta’ Fuq tal-2003 dwar l-Aċċess għall-Ġustizzja (Access to Justice Order 2003). L-ispejjeż tipiċi u l-ispejjeż involuti jistgħu jkunu:

• it-tariffi legali standard
• l-ispejjeż irrekuperabbli tal-qorti
• l-ispejjeż ta’ eżekuzzjoni.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Għall-irkupru tal-manteniment, il-qorti tista’ tagħti ordni għal manteniment tat-tfal, manteniment bejn il-konjuġi, jew manteniment tat-tfal / bejn il-konjuġi. Il-qorti tista’ tagħti ordni għal ħlasijiet perjodiċi, ħlasijiet ta’ somma f’daqqa, pagamenti ta’ saldu perjodiċi jew garantiti. Il-Qorti tista’, f’każijiet fejn ikun xieraq, tiddeċiedi li l-manteniment għandu jitħallas b'mod retroattiv. Jittieħed kont taċ-ċirkustanzi kollha tal-każ individwali meta jiġi deċiż jekk il-manteniment jitħallasx b'mod retroattiv u fil-valutazzjoni tal-ammonti. Tista’ ssir talba lill-qorti f’kull ħin għar-reviżjoni ta’ ordni ta’ manteniment.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-persuni eliġibbli biex tirċievi manteniment huma mniżżla fil-mistoqsija 1 hawn fuq.

Fi ħdan l-Irlanda ta’ Fuq u fir-Renju Unit, is-CMS jipprovdi biss kalkolu permezz ta’ servizz ta’ Direct Pay (Ħlas Dirett) u servizz ta’ Collect and Pay (Iġbor u Ħallas). Skont l-ewwel alternattiva, is-CMS jikkalkula l-ammont ta’ manteniment li għandu jitħallas, u l-ġenituri jieħdu ħsieb li jaqsmu l-ħlas direttament bejniethom. Skont it-tieni alternattiva, is-CMS tiġbor l-ammont korrett mill-ġenitur nonresidenti. Meta l-ġenituri jħallsu jew jirċievu manteniment għat-tfal permezz tas-servizz Collect and Pay, huma jħallsu miżata kull darba.

Skont l-Ordni tal-1980 dwar il-Proċedimenti Familjali (L-Irlanda ta’ Fuq), il-qorti tista’ tordna li l-ħlasijiet isiru direttament mid-debitur lill-kreditur jew lil uffiċjal ta’ ġbir (normalment skrivan għas-sessjonijiet żgħar).

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Għal dawk li jużaw is-servizz Collect and Pay, is-CMS jieħu l-azzjoni meħtieġa biex jiżgura li l-ġenituri nonresidenti jħallsu l-manteniment dovut tat-tfal. Is-CMS għandu firxa ta’ setgħat li jista’ jagħmel użu minnhom.  Dawn jinkludu t-teħid ta’ flus direttament minn dħul u kontijiet bankarji u t-teħid ta’ azzjonijiet ġudizzjarji (azzjoni ta’ infurzar). Jekk ikun meħtieġ f’każijiet estremi, il-qorti tista’ tintalab li tikkonfiska l-liċenzja tas-sewqan tal-ġenitur inadempjenti nonresidenti jew li timponi sentenza ta’ priġunerija.

Skont l-Ordni tal-1980 dwar il-Proċedimenti Familjali (L-Irlanda ta' Fuq) u l-Ordni tal-1978 dwar il-Kawżi Matrimonjali (L-Irlanda ta' Fuq), parti tista’ titlob lill-qorti għall-eżekuzzjoni tal-ħlasijiet tal-arretrati kollha. Il-qorti għandha firxa ta’ setgħat li tista’ tuża inkluż it-teħid dirett ta’ flus mid-dħul (ordni ta’ sekwestru fuq id-dħul).

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Talba għall-eżekuzzjoni ta’ ordni ta’ manteniment mogħti barra mill-ġuriżdizzjoni tal-Irlanda ta’ Fuq tista’ issir qabel ma jgħaddu tliet snin mid-data ta’ inadempjenza fuq il-pagamenti dovuti jew qabel l-iskadenza ta’ kull perjodu ta’ preskrizzjoni itwal previst skont il-liġi tal-Istat Membru ta’ oriġini.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Is-CMS fl-Irlanda ta’ Fuq jista’ jiġbor il-flus dovuti lill-ġenituri billi juża s-servizz statutorju ta’ Collect and Pay.

Ir-rikorsi għall-irkupru tal-manteniment skont ir-Regolament (KE) Nru 4/2009 jistgħu jsiru direttament quddiem il-qorti tal-maġistrati fl-Irlanda ta’ Fuq jew jistgħu jiġu trażmessi lilha mill-Awtorità Ċentrali tal-Irlanda ta’ Fuq. Ir-rikorsi l-oħra kollha għall-irkupru ta’ manteniment internazzjonali jenħtieġ li jintbagħtu lill-Awtorità Ċentrali għall-Irlanda ta’ Fuq.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Is-CMS jista’ jgħaddi biss il-flus li jirċievi f’każijiet amministrati minnu. Mhuwiex kapaċi jħallas il-manteniment, jew parti minnu, huwa stess jew minflok il-ġenitur nonresidenti.

L-Awtorità Ċentrali għall-Irlanda ta’ Fuq (REMO) ma tistax tieħu ebda responsabbiltà biex tagħmel il-pagamenti skont ir-Regolament (KE) Nru 4/2009.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Ir-rikorrent jista’ jikkuntattja lill-Unità tar-REMO fis-Servizz tal-Qrati tal-Irlanda ta’ Fuq, li taġixxi bħala l-Awtorità Ċentrali fl-Irlanda ta’ Fuq abbażi ta' diversi ftehimiet internazzjonali reċiproċi li jikkonċernaw il-manteniment.

Ir-reġistri tal-qrati lokali jistgħu jassistu persuna bil-mili ta’ formularju ta’ rikors iżda ma jistgħux jagħtu parir legali. Meta jkun xieraq, ir-reġistru tal-qorti jibgħat ir-rikors lill-Awtorità Ċentrali għall-Irlanda ta’ Fuq biex tiċċekkjah u jibgħatha sussegwentement lill-Awtorità Ċentrali fl-Istat Membru kkonċernat.

Aktar informazzjoni hija disponibbli fuq il-paġni REMO tas-sit web ta’ NI Direct..

Fir-rigward tal-manteniment tat-tfal, huwa possibbli biss għas-CMS li jagħmel kalkolu ta’ manteniment meta l-ġenitur assenti jinsab f’parti oħra tar-Renju Unit (jiġifieri, l-Ingilterra, Wales jew l-Iskozja), jew qiegħed jaħdem barra mir-Renju Unit għal impjegatur stabbilit fir-Renju Unit.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

L-Awtorità Ċentrali għar-REMO tista’ tiġi kkuntattjata bil-miktub fl-indirizz li ġej:

Department of Justice for Northern Ireland
REMO Unit at Operational Policy Branch
Northern Ireland Courts and Tribunals Service
4th Floor Laganside House
23-27 Oxford Street
Belfast BT1 3LA
Northern Ireland

Tel: 0300 200 7812 (mir-Renju Unit)

+44 28 9049 5884 (minn barra r-Renju Unit)

Posta elettronika: reciprocalenforcement@courtsni.gov.uk

Id-dettalji ta' kuntatt tar-reġistri tal-qrati lokali fl-Irlanda ta' Fuq jinsabu fuq is-sit tal-web tas-Servizz tal-Qrati tal-Irlanda ta' Fuq.

Il-Child Maintenance Choices (Għażliet ta’ Manteniment tat-Tfal) jista’ jiġi kkuntattjat fuq in-numri segwenti: 0800 028 7439 (mir-Renju Unit) +44 800 0287439 (minn barra r-Renju Unit). (Innota li dan in-numru jopera biss mid- 9.00 sal-17.00, mit-Tnejn sal-Ġimgħa).

Informazzjoni ġenerali tista' tinkiseb fuq in-numri segwenti: 0845 608 0022 (UK) jew 0345 608 0022 (mir-Renju Unit) u +44 845 608 0022 (minn barra r-Renju Unit) jew +44 345 608 0022 (minn barra r-Renju Unit). Il-linji jkunu miftuħin mit-Tnejn sal-Ġimgħa mit-8.00 sat-20.00 u s-Sibt mid-9.00 sal-17.00.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Rikorrent f’pajjiż ieħor għandu normalment l-ewwel jikkuntattja l-Awtorità Ċentrali kompetenti ta’ pajjiżu biex jiġi ddeterminat jekk jeżistix arranġament reċiproku attwali. Jekk mhemm l-ebda arranġament fis-seħħ, alternattiva għar-rikorrent tkun li jiftaħ kawża fl-Irlanda ta’ Fuq. F'dawn iċ-ċirkustanzi, jenħtieġ li r-rikorrent jikkuntattja l-Law Society of Northern Ireland (telefown: +44 28 9023 1614) li tista’ tipprovdi lill-individwi bl-ismijiet ta’ avukati li jistgħu jipprovdu pariri u assistenza f’każijiet ta’ manteniment tat-tfal.

Jekk ikun hemm arranġament fis-seħħ, ir-rikorsi għall-irkupru tal-manteniment skont ir-Regolament (KE) Nru 4/2009 jistgħu jsiru direttament lill-qorti jew jistgħu jiġu trażmessi lilha mill-Awtorità Ċentrali għall-Irlanda ta’ Fuq. Jenħtieġ li r-rikorsi b’arranġamenti reċiproċi oħra jintbagħtu lill-Awtorità Ċentrali.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, is-CMS huwa kompetenti biex jagħmel kalkolu ta’ manteniment biss jekk ir-rikorrent u l-minuri huma residenti band’oħra fir-Renju Unit (jiġifieri, l-Ingilterra, Wales jew l-Iskozja). Jekk ir-rikorrent jinsab barra mir-Renju Unit, is-CMS ma għandux ġuriżdizzjoni sabiex jikkalkula l-manteniment.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Jekk ikun hemm arranġament reċiproku li kien fis-seħħ f’dak iż-żmien, ladarba r-rikors ikun intbagħtat fl-Irlanda ta’ Fuq, l-Awtorità Ċentrali tal-Irlanda ta’ Fuq taġixxi bħala punt ta’ kuntatt għar-rikorrent, għall-avukati u għall-awtoritajiet barranin.

L-Awtorità Ċentrali għall-Irlanda ta’ Fuq tieħu ħsieb ukoll, meta jkun xieraq, ir-reġistrazzjoni tal-ordni tal-qorti u tara li jinħatar avukat f’isem ir-rikorrent suġġett għall-ħtiġijiet ta’ għajnuna legali.

L-Awtorità Ċentrali tipproċessa r-rikors tiegħek u, jekk dan ikun meħtieġ, se tgħaddih lill-qorti tal-maġistrati għall-azzjoni xierqa (għalkemm kif ġie nnotat, ir-rikorsi skont ir-Regolament (UE) Nru 4/2009 jistgħu jsiru wkoll direttament lill-qorti tal-maġistrati). Id-dettalji ta’ kuntatt tal-Awtorità Ċentrali huma pprovduti hawn fuq.

Is-CMS jista’ ikun f’pożizzjoni li jagħmel kalkolu ta’ manteniment f’ċirkustanzi limitati. Ara t-tweġibiet preċedenti għal ċirkustanzi fejn rikors ma jistax jiġi aċċettat mis-CMS u dettalji ta’ kuntatt rilevanti.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Ir-Renju Unit mhux marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007 u għalhekk ma japplikax fl-Irlanda ta’ Fuq.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Il-liġi tal-Irlanda ta’ Fuq tapplika għall-każijiet kollha deċiżi fl-Irlanda ta’ Fuq.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Għall-irkupru tal-manteniment, ir-rappreżentanza legali normalment ma tkunx meħtieġa u t-tariffi ma jkunux meħtieġa fil-maġġoranza tal-każijiet.

Fejn ir-rappreżentanza legali hija meħtieġa, l-għajnuna u l-assistenza legali jkunu disponibbli (Kapitolu V) iżda huma suġġetti għal test tal-mezzi u tal-merti f’xi każijiet; ir-rikorrent jista’ jintalab iħallas kontribuzzjoni. Bħala parti minn għajnuna legali, tista’ ssir valutazzjoni biex jiġi deċiż jekk in-natura tal-każ iwassalx sabiex tintalab l-għajnuna legali sħiħa.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ir-Regolamenti tal-2011 dwar il-kompetenza u d-deċiżjonijiet ċivili (il-Manteniment) (The Civil Jurisdiction and Judgments (Maintenance) Regulations 2011 (SI 1484/2011) jiffaċilitaw l-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) 4/2009. Ir-Regolament 3 u l-Iskeda 1 jaħtru l-Awtoritajiet Ċentrali għar-Renju Unit (inkluża l-Irlanda ta’ Fuq). Ir-Regolament 4 u l-Iskeda 2 jistabbilixxu liema korpi għandhom jipprovdu informazzjoni lill-awtoritajiet ċentrali (inkluża informazzjoni dwar id-debitur) u jipprovdu regoli dwar l-iżvelar ta’ dik l-informazzjoni mill-awtoritajiet ċentrali.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Fl-Iskozja bħalissa hemm żewġ sistemi għad-determinazzjoni ta’ appoġġ: b'mod ġenerali l-Att tal-1991 dwar l-Appoġġ tat-Tfal (Child Support Act 1991) ħa prijorità fuq l-Att tal-1985 dwar il-Liġi tal-Familja (l-Iskozja) (Family Law (Scotland) Act 1985) u neħħa l-appoġġ tat-tfal mill-qasam tal-leġiżlazzjoni privata u mill-ġuriżdizzjoni tal-qrati biex għaddieh fl-isfera pubblika.

Madankollu, l-Att dwar l-Appoġġ tat-Tfal ġeneralment japplika biss meta l-persuna li jkollha l-kustodja tat-tfal, il-ġenitur "assenti" (non-resident parent) u t-tfal ikunu abitwalment residenti fir-Renju Unit. Fejn l-Att tal-1991 ma japplikax, tkun applikabbli l-iskema antika li tinsab fl-Att tal-1985 dwar il-Liġi tal-Familja (l-Iskozja).

Skont l-Att dwar l-Appoġġ għat-Tfal tal-1991 huwa biss “wild li jikkwalifika” (wieħed li għandu mill-inqas ġenitur wieħed mhux residenti) li huwa eliġibbli biex jibbenefika minn deċiżjoni ta’ manteniment li tkun ingħatat mis-Servizz għall-Manteniment tat-Tfal. Ġenitur (jew persuna kwalifikanti oħra) b’kura ta’ tifel/tifla jista’ jitlob għall-manteniment tal-wild mill-ġenitur mhux residenti.

Skont l-Att tal-1985 dwar il-Liġi tal-Familja (l-Iskozja) hemm obbligu ta’ manteniment dovut:

• mir-raġel lil martu
• minn mara lil żewġha
• minn missier jew omm lit-tfal tagħhom
• minn persuna lil minorenni (minbarra minuri li jirċievi manteniment minn xi entità lokali jew entità pubblika oħra jew organizzazzjoni volontarja) li jkun ġie aċċettat minnha bħala tifel/tifla tal-familja tagħha.

Eks sieħeb reġistrat jista' ukoll ikollu jħallas manteniment lill-eks sieħeb reġistrat l-ieħor.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Skont l-Att tal-1991 dwar l-Appoġġ tat-Tfal, il-minuri jrid ikun:

• taħt l-età ta’ 16-il sena jew
• taħt l-età ta’ 19-il sena u qiegħed jirċievi edukazzjoni full-time li mhijiex edukazzjoni postsekondarja jew
• taħt l-età ta’ 18-il sena u disponibbli għax-xogħol jew għat-taħriġ għaż-żgħażagħ meta l-ġenitur ikun għadu jitlob il-manteniment fir-rigward tal-minuri.

Skont l-Att tal-1985 dwar il-Liġi tal-Familja (l-Iskozja), il-minuri jiġi ddefinit bħala:

• persuna taħt l-età ta’ 18-il sena jew
• persuna ta’ fuq dik l-età iżda taħt il-25 u “b’mod raġonevoli u xieraq ikun qiegħed jitgħallem fi stabbiliment ta’ edukazzjoni jew qiegħed jitħarreġ għal impjieg jew għal kummerċ, professjoni jew vokazzjoni”.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Jekk iż-żewġ ġenituri jinsabu fl-Iskozja, jew f'parti oħra fir-Renju Unit, issir talba lis-Servizz għall-Manteniment tat-Tfal. Jekk wieħed mill-ġenituri jirrisjedi barra mill-Iskozja, il-ġenitur l-ieħor jista' jitlob lill-Qorti tax-Sheriff lokali (Sheriff Court) tagħhom għal ordni ta’ manteniment iżda jeħtieġ li jfittex parir legali dwar kif għandu jagħmel dan.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Talba għall-manteniment tat-tfal tista’ ssir f’isem ġenitur jew persuna oħra b’responsabbiltà għall-wild, sakemm ir-rikorrent ikun ingħata l-awtorità biex jagħmel dan jew ikollu prokura. Wild ma jistax japplika għal manteniment għalih innifsu, sakemm ma jkollux aktar minn 12-il sena u jgħix fl-Iskozja.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-Qorti tax-Sheriff li fiż-żona tagħha jirrisjedi l-minorenni hija ġeneralment kompetenti. Id-dettalji tal-qrati Skoċċiżi jistgħu jinsabu fuq is-sit tal-web tas-Servizz ta’ Qrati u Tribunali Skoċċiżi (Scottish Courts and Tribunals Service).

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Iva, għandu jintalab parir legali mingħand avukat li jipprattika l-liġi tal-familja.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Il-miżati tal-qrati u l-ispejjeż legali jkollhom jitħallsu, iżda tista' ssir talba għal għajnuna legali lill-Bord Skoċċiż dwar l-Għajnuna Legali.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Il-qrati jistgħu jagħtu ordnijiet għal manteniment tat-tfal u tal-konjuġi. L-ammont tal-ordni jiġi ddeterminat minn għadd ta’ fatturi, b’mod partikolari d-dħul ta’ min iħallas. Huwa possibbli għal kull parti li tikseb modifika ta’ ordni ta’ manteniment permezz ta’ rikors quddiem il-qorti. It-talbiet ta’ manteniment normalment ma jkunux datati retroattivament lil hinn mid-data tar-rikors, għalkemm dan jista’ jsir fid-diskrezzjoni tax-Sheriff.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Għal manteniment tal-minuri, il-ħlas isir ġeneralment lill-ġenitur li miegħu jgħix il-minuri.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Hemm firxa ta’ metodi ta’ eżekuzzjoni disponibbli fl-Iskozja. Dawn jinkludu:

• sekwestru fuq id-dħul
• sekwestru ta’ fondi minn kontijiet bankarji jew sorsi oħra
• mandat ta' inibizzjoni fuq art u bini.

L-azzjoni eżekuttiva hija ġeneralment meħuda minn Uffiċjali tax-Sheriff (Sheriff Officers), li huma uffiċjali indipendenti tal-qorti.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Il-proċeduri ta' eżekuzzjoni fl-Iskozja huma stipulati fil-liġi fl-Att tal-1987 dwar id-Debituri (l-Iskozja) (Debtors (Scotland) Act 1987). L-Att jistipula proċeduri statutorji ta’ eżekuzzjoni u jipprovdi livell ta’ protezzjoni għad-debitur. Pereżempju, l-Att jillimita l-ammont li jista’ jitnaqqas minn min iħaddem minn salarju tad-debitur.

M'hemm l-ebda perjodu ta’ preskrizzjoni għall-irkupru ta’ dejn ta’ manteniment fl-Iskozja. Kull dejn dovut jitħallas lura sakemm id-debitur jinsab fl-Iskozja, jew ikollu l-assi sekwestrabbli tiegħu fl-Iskozja. Madankollu, jekk il-liġi ta’ pajjiż ieħor għandha tiġi applikata minn qorti Skoċċiża b’rabta ma’ obbligu ta’ manteniment, il-qorti tapplika r-regoli rilevanti tal-liġi ta’ dak il-pajjiż.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Is-Servizz għall-Manteniment tat-Tfal (meta ż-żewġ ġenituri jirrisjedu fir-Renju Unit). L-Awtorità Ċentrali Skoċċiża (Scottish Central Authority) (meta ġenitur wieħed huwa barra mill-pajjiż). Id-dettalji dwar l-Awtorità Ċentrali Skoċċiża huma mogħtija hawn taħt.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Le.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Għandek tikkuntattja l-Awtorità Ċentrali Skoċċiża.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Scottish Government Justice Directorate
Central Authority and International Law Team
St Andrew’s House (GW15)
Regent Road
Edinburgh EH1 3DG
Scotland

Tel: 00 44 131 244 3570
00 44 131 244 4829
00 44 131 244 2417

Faks: 00 44 131 244 4848

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Għandek tikkuntattja lill-Awtorità Ċentrali tal-Istat Membru kkonċernat. Kull awtorità tista’ tiġi kkuntattjata direttament.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Ara hawn fuq.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Le.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

L-Att tal-1985 dwar il-Liġi tal-Familja (l-Iskozja) japplika għar-Regolament dwar il-Manteniment. Ir-regoli korrispettivi tad-dritt internazzjonali privat huma previsti fir-Regoli tal-1997 dwar il-Kura tat-Tfal u l-Manteniment (Child Care and Maintenance Rules 1997), kif emendati.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

It-talbiet minn kredituri skont l-Artikolu 56 tar-Regolament jibbenefikaw mill-għajnuna legali b’mod awtomatiku, sakemm it-talba ma titqiesx bħala manifestament infondata.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ittieħdet azzjoni addizzjonali biex tiġi żgurata li l-assistenza tkun tista’ tiġi pprovduta f'konformità mal-Artikolu 51. Dan inkluda emendi għal-leġiżlazzjoni, ir-regoli u dispożizzjonijiet ta’ għajnuna legali.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

Skont il-liġi ta' Ġibiltà, kemm il-Qorti tal-Maġistrati u kemm il-Qorti Suprema għandhom is-setgħa li jagħtu ordnijiet relatati mal-ħlas tal-manteniment. Il-manteniment huwa ġeneralment kopert mill-Att dwar il-Manteniment. Fil-Qorti Suprema, provvediment għall-manteniment ta' tfal, sħab reġistrati, dipendenti u konjuġi jista' isiru b'mod anċillari ma' proċedimenti għal divorzju, separazzjoni ġudizzjarja, annullament jew dissoluzzjoni taż-żwieġ. Kemm il-Qorti Suprema u kemm il-Qorti tal-Maġistrati għandhom ġuriżdizzjoni biex ivarjaw it-termini tal-manteniment li jkollu jitħallas wara d-dikjarazzjoni tad-digriet assolut jew l-ordni ta' dissoluzzjoni taż-żwieġ. Il-Qorti tal-Maġistrati għandha s-setgħa għal ordni ta' manteniment favur il-mara, ir-raġel, it-tfal, jew saħansitra l-ġenituri tal-partijiet meta jkunu ssodisfati ċerti kundizzjonijiet. Din l-ordni tista' ssir billi jitressaq rikors quddiem il-Qorti tal-Maġistrati. Hemm ukoll provvediment statutorju għall-għoti ta' ordni ta' manteniment meta koabitant jonqos milli jmantni lill-koabitant l-ieħor.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Tfal taħt l-età ta' sittax-il sena huma intitolati jirċievu l-manteniment. Barra minn hekk, tfal li jkunu għalqu sittax-il sena imma jkunu taħt il-wieħed u għoxrin sena u li jkunu jew qed jieħdu edukazzjoni full time jew jagħmlu taħriġ full time għal sengħa, professjoni jew vokazzjoni u għal mhux inqas minn sentejn ikunu intitolati wkoll li jirċievi l-manteniment.

Tfal li l-kapaċità tagħhom ta' qligħ tkun imxekkla minħabba mard jew diżabilità fil-moħħ jew fil-ġisem u li jkunu għadhom ma laħqux l-età ta' wieħed u għoxrin sena huma wkoll intitolati għall-manteniment.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

Biex wieħed jitlob il-manteniment meta tkunx ġiet invokata l-ġuriżdizzjoni tal-Qorti Suprema, ir-rikorrent ikollu jippreżenta rikors quddiem il-Qorti tal-Maġistrati.

Ir-rikorsi għall-manteniment li jkunu anċillari u li joħorġu minn divorzju, separazzjoni ġudizzjarja, annullament jew proċediment ta' dissoluzzjoni taż-żwieġ għandhom jiġi ppreżentati quddiem il-Qorti Suprema.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

Tista' ssir talba għal manteniment f'isem wild mingħand persuna li jkollha l-ordni għall-ħarsien tat-tfal jew ir-responsabbiltà ta' ġenitur għalih. Skont id-dispożizzjonijiet tal-Att dwar il-Manteniment, it-tfal jistgħu japplikaw huma stess għall-manteniment mingħand persuna responsabbli li tmantnihom.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Jekk it-talba għall-manteniment tiġi minn żwieġ jew sħubija ċivili, il-Qorti tal-Maġistrati jista' jkollha ġurisdizzjoni biex tittratta l-kwistjoni. Jekk it-talba għall-manteniment tirriżulta minn proċedimenti ta' divorzju, separazzjoni ġudizzjarja, annullament jew dissoluzzjoni taż-żwieġ fil-ġuriżdizzjoni tal-Qorti Suprema, tkun dik il-Qorti li trid tqis il-kwistjoni tal-manteniment.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

Rikorrent jista' jressaq talba personalment u jirrappreżenta lilu nnifsu fil-Qorti, alternattivament, jista' jqabbad avukati biex jaġixxu f'ismu.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Il-preżentata ta' rikors fil-Qorti tal-Maġistrati hija bla ħlas. Għalhekk, rikorrent jista' jidher personalment mingħajr ma jġarrab l-ebda spiża.

Fil-Qorti Suprema, mal-preżentata ta' ċitazzjoni normalment irid isir ħlas ta' £150. Kemm fil-Qorti tal-Maġistrati kif ukoll fil-Qorti Suprema, l-għajnuna legali tista’ tingħata skont ir-riżultat ta’ test tal-mezzi. It-talbiet għall-għajnuna legali fi kwalunkwe qorti għandhom isiru quddiem il-Qorti Suprema u formoli għar-rikorsi jinġabru mir-Reġistru tal-Qorti Suprema.

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

Malli tisma' t-talba, il-Qorti tal-Maġistrati tista' toħroġ ordni ta' manteniment għall-ħlas ta' somma fil-ġimgħa jew somma perjodika oħra li l-Qorti tqis li tkun raġonevoli fiċ-ċirkostanzi kollha tal-każ għall-manteniment ta' wild, missier, sieħeb, sieħba koabitant, omm u/jew konjuġi.

Sussegwentement jistgħu jsiru rikorsi għall-varjazzjoni tal-ordnijiet ta' manteniment. Dan ir-rikors isir ukoll lill-Qorti tal-Maġistrati jew lill-Qorti Suprema, meta applikabbli.

Il-qorti tista' f'każijiet xierqa tiddeċiedi li l-manteniment isir b'mod retroattiv.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment jista' jitħallas minn parti lill-oħra jew alternattivament, il-ħlasijiet jistgħu jsiru permezz tal-Qorti.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Hemm provvediment li jipprevedi li rikorrent jista' jitlob mandat ta' sekwestru fuq il-qligħ ladarba l-intimat ikun naqas milli jħallas tnejn mill-pagamenti meħtieġa mill-ordni ta' manteniment oriġinali. Il-Qorti tal-Maġistrati għandha wkoll is-setgħa li toħroġ mandati in factum, li jwassal sabiex l-intimat jittieħed il-ħabs talli jkun naqas milli josserva t-termini ta' ordni ta' manteniment. Madankollu, f'dawn il-każijiet, il-Qorti tagħti opportunità li intimat jippreżenta l-argumenti għalfejn ma għandhiex tagħti din l-ordni.

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

Ma hemm l-ebda perjodu ta' limitazzjoni.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

Rikorsi għal manteniment normalment jiġu ttrattati mill-Qorti tal-Maġistrati ta' Ġibiltà, 32 – 36 Town Range, Ġibiltà. Meta talba għal manteniment tiġi minn proċedimenti ta' divorzju, separazzjoni ġudizzjarja jew annullament, ir-rikors għandu jsir lill-Qorti Suprema ta' Ġibiltà, 277 Main Street, Ġibiltà.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Ma hemm l-ebda dispożizzjoni dwar dan fil-liġi ta' Ġibiltà. Il-ħlas jista' jiġi infurzat permezz ta' mandat ta' sekwestru fuq il-qligħ jew bl-użu ta' mandati in factum.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Il-mistoqsijiet għandhom isiru lill-Qorti tal-Maġistrati, 277 Main Street, Ġibiltà jew lill-Qorti Suprema, 277 Main Street, Ġibiltà.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Il-mistoqsijiet għandhom jiġu indirizzati lill-:

Clerk of the Magistrates’ Court,
Magistrates' Court,
32 – 36 Town Range
Ġibiltà
telefown: +350 200 75671
faks: +350 200 40483.

Alternattivament, il-mistoqsijiet dwar il-proċedimenti ta' manteniment fil-Qorti Suprema jistgħu jiġu indirizzati lil

The Registry,
Supreme Court,
277 Main Street,
Ġibiltà
telefown: +350 200 75608
faks: +350 200 77118.

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Rikors li jispjega l-ammont mitlub f'Ġibiltà jista' jintbagħat direttament lill-Qorti tal-Maġistrati malli u ladarba jiġu ssodisfati r-rekwiżiti ġuriżdizzjonali. Alternattivament, ir-rikors xieraq jista' jiġi ppreżentat fir-Reġistru tal-Qorti Suprema meta t-talba għal manteniment tirriżulta minn proċedimenti ta' divorzju, separazzjoni ġudizzjarja jew annullament.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Ara l-mistoqsija preċedenti.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Ġibiltà mhijiex marbuta mill-Protokoll tal-Aja u dan ma japplikax f'Ġibiltà.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Il-liġijiet ta' Ġibiltà japplikaw għall-każijiet kollha f'Ġibiltà.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Dan ir-Regolament jistipula sensiela ta' miżuri mmirati lejn il-faċilitazzjoni għall-ħlas ta' talbiet għal manteniment f'sitwazzjonijiet transfruntieri. Dawn it-talbiet jirriżultaw mill-obbligu ta' għajnuna lejn membri tal-familja fil-bżonn. Pereżempju, dawn jistgħu jieħdu l-forma tal-manteniment li jrid jitħallas lil wild jew lil parti waħda mill-ekskonjuġi wara divorzju.

Ir-Regolament japplika għal obbligi ta' manteniment li jkunu ġejjin minn:

• relazzjoni familjari;
• filjazzjoni;
• żwieġ jew affinità.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

L-Att dwar il-Manteniment jistabbilixxi t-tħaddim tar-Regolament dwar il-Manteniment. L-awtorità ċentrali ddeżinjata hija:

Minister for Justice,
Government of Gibraltar
Suite 771 Europort
Ġibiltà
Tel: + 350 200 59267
Faks: + 350 200 59271
e-mail: moj@gibraltar.gov.gi

L-Att dwar l-Għajnuna u l-Assistenza Legali jistabbilixxi t-testijiet ta' kwalifika permezz ta' kundizzjonijiet sostanzjali u finanzjarji meħtieġa.

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.