Καταβολή διατροφής

1 Τι σημαίνουν στην πράξη οι όροι «διατροφή» και «υποχρέωση διατροφής»; Ποια πρόσωπα οφείλουν να καταβάλλουν διατροφή σε άλλα πρόσωπα;

Σύμφωνα με το εσθονικό Σύνταγμα (põhiseadus), η υποχρέωση διατροφής συνίσταται στην υποχρέωση των μελών της οικογένειας να συντηρούν τα μέλη της τα οποία χρήζουν υποστήριξης.

Επίδομα διατροφής είναι το πληρωτέο για τη διατροφή ποσό, το οποίο γενικά καταβάλλεται σε περιοδική βάση υπό μορφή χρημάτων. Κατόπιν αιτήματος του δικαιούχου, το δικαστήριο μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να διατάξει την καταβολή της διατροφής ως εφάπαξ ποσού. Ο υπόχρεος διατροφής ανήλικου τέκνου μπορεί να ζητήσει, αν συντρέχουν βάσιμοι λόγοι, να του επιτραπεί η παροχή της διατροφής σε μη χρηματική μορφή.

Κατά γενικό κανόνα, η υποχρέωση διατροφής προσώπου το οποίο χρήζει υποστήριξης βαρύνει τους ανιόντες και κατιόντες πρώτου βαθμού του προσώπου αυτού —δηλαδή τα ενήλικα τέκνα και οι γονείς υπέχουν αμοιβαία υποχρέωση διατροφής. Οι ανιόντες δεύτερου βαθμού υπέχουν υποχρέωση διατροφής έναντι των ανήλικων κατιόντων τους. Οι σύζυγοι υπέχουν επίσης αμοιβαία υποχρέωση διατροφής των μελών της οικογένειας διά της εργασίας ή της περιουσίας τους, μεταξύ άλλων μέσω ενεργειών οι οποίες σκοπό έχουν την κάλυψη των εξόδων της κοινής κατοικίας και την ικανοποίηση των τακτικών και έκτακτων αναγκών του ετέρου συζύγου και των τέκνων. Η υποχρέωση διατροφής προσώπου το οποίο χρήζει υποστήριξης μπορεί να ισχύει και μεταξύ των πρώην συζύγων ή προσώπων τα οποία έχουν αποκτήσει από κοινού τέκνα χωρίς να έχουν τελέσει γάμο.

Η διατροφή καταβάλλεται υπό μορφή επιδόματος από τον γονέα του ανήλικου τέκνου, ιδίως όταν ο γονέας δεν συνοικεί με το τέκνο ή δεν συμμετέχει στην ανατροφή του. Διαζευχθέν πρόσωπο υπέχει υποχρέωση διατροφής του/της πρώην συζύγου του κυρίως εάν, έπειτα από την έκδοση του διαζυγίου και λόγω της ευθύνης για την ανατροφή τέκνου, ο/η πρώην σύζυγός του δεν είναι σε θέση να συντηρεί τον εαυτό του ή χρειάζεται υποστήριξη λόγω ηλικίας ή λόγω της κατάστασης της υγείας του/της. Όταν ο ένας γονέας τέκνου χρήζει υποστήριξης, ο έτερος γονέας έχει υποχρέωση να παρέχει διατροφή για χρονικό διάστημα 8 εβδομάδων πριν από τη γέννηση του τέκνου και 12 εβδομάδων έπειτα από αυτή. Η υποχρέωση αυτή υφίσταται και μετέπειτα, εάν ο γονέας χρήζει υποστήριξης λόγω προβλήματος υγείας, το οποίο επήλθε από την ανατροφή του τέκνου, την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό.

2 Μέχρι ποια ηλικία δικαιούται διατροφής το τέκνο; Υφίστανται διαφορετικοί κανόνες που να ρυθμίζουν τη διατροφή, αναλόγως του αν πρόκειται για ανηλίκους ή ενηλίκους;

Ηλικία ενηλικίωσης είναι τα 18 έτη. Πρόσωπα τα οποία δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους είναι ανήλικα. Το ανήλικο τέκνο έχει δικαίωμα διατροφής κυρίως έναντι των γονέων του, οι οποίοι φέρουν την υποχρέωση διατροφής του τέκνου ισότιμα. Τέκνο το οποίο έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του και συνεχίζει τη βασική ή δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του σε ίδρυμα βασικής εκπαίδευσης ή ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σχολή επαγγελματικής κατάρτισης ή πανεπιστημιακή σχολή έχει επίσης δικαίωμα διατροφής έως ότου συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας του. Ισχύουν διαφορετικές βάσεις υπολογισμού του επιδόματος διατροφής για ανηλίκους και για ενήλικα τέκνα. Κατά τον υπολογισμό του επιδόματος διατροφής για ενήλικα τέκνα, το ύψος της διατροφής καθορίζεται βάσει των αναγκών του δικαιούχου και του συνήθους τρόπου ζωής του, αλλά οι ενήλικοι θεωρούνται ικανοί να κερδίσουν μόνοι τους τουλάχιστον ένα μέρος της διατροφής τους. Ένα πρόσωπο αποκτά δικαίωμα διατροφής μόνον εάν, όταν ενηλικιωθεί, δεν διαθέτει τα μέσα να αυτοσυντηρηθεί και, λόγω σπουδών ή οποιουδήποτε άλλου βάσιμου λόγου, ευλόγως δεν αναμένεται ότι μπορεί εξασφαλίσει εισόδημα για να καλύψει τις ανάγκες του.

Τα ενήλικα τέκνα πρέπει να υποβάλουν τα ίδια αίτηση εκ νέου στα αρμόδια δικαστήρια αν επιθυμούν να εξακολουθήσουν να λαμβάνουν τη διατροφή μετά την ενηλικίωσή τους και αν η υποχρέωση καταβολής της διατροφής έχει τερματιστεί βάσει προηγούμενης δικαστικής απόφασης.

Άλλοι ανιόντες ή κατιόντες οι οποίοι δεν είναι σε θέση να συντηρούν τον εαυτό τους έχουν δικαίωμα διατροφής αν διαπιστωθεί ότι χρήζουν υποστήριξης.

3 Πρέπει να απευθυνθώ σε αρμόδια αρχή ή σε δικαστήριο προκειμένου να τύχω διατροφής; Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της διαδικασίας;

Ο γονέας ανήλικου τέκνου μπορεί να υποχρεωθεί να παράσχει διατροφή. Αν ο γονέας δεν καταβάλει τη διατροφή οικειοθελώς, μπορεί να υποβληθεί αίτηση ενώπιον των δικαστηρίων για την επιδίκαση διατροφής. Για την επιδίκαση διατροφής πρέπει να υποβληθεί στο δικαστήριο είτε αίτηση κατά την επείγουσα διαδικασία διαταγής πληρωμής σε σχέση με τη χορήγηση επιδόματος διατροφής σε ανήλικο τέκνο (maksekäsu kiirmenetluse avaldus lapse elatisnõudes) είτε αγωγή (hagiavaldus) [αγωγή διατροφής elatishagi)]. Οι σχετικές αιτήσεις δεν βαρύνονται με τέλη υπέρ του δημοσίου όταν η αίτηση αφορά την επιδίκαση διατροφής υπέρ ανηλίκου τέκνου.

Η επείγουσα διαδικασία διαταγής πληρωμής είναι απλοποιημένη διαδικασία κατά την οποία μπορεί να διαταχθεί η καταβολή διατροφής μόνο αν ζητείται διατροφή υπέρ ανηλίκου τέκνου, το όνομα του υπόχρεου γονέα αναγράφεται στο πιστοποιητικό γεννήσεως του τέκνου, το αιτούμενο ποσό διατροφής δεν υπερβαίνει πάνω από 1,5 φορά το ελάχιστο επίδομα διατροφής (βλ. ερώτηση 8) μηνιαίως και ο άλλος γονέας δεν αμφισβητεί την καταβολή του επιδόματος διατροφής. Εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις υποβολής αίτησης διαταγής πληρωμής, πρέπει να υποβληθεί αγωγή ενώπιον του επαρχιακού δικαστηρίου (maakohus) του τόπου κατοικίας του τέκνου για να ζητηθεί επίδομα διατροφής.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την επείγουσα διαδικασία διαταγής πληρωμής για τη χορήγηση διατροφής υπέρ ανηλίκου είναι διαθέσιμες εδώ. Το έντυπο του δικογράφου της αγωγής για καταβολή διατροφής ανηλίκου παρατίθεται εδώ.

4 Μπορεί να υποβληθεί αίτηση διατροφής για λογαριασμό συγγενούς (σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, έως ποιου βαθμού) ή ανηλίκου;

Τα ανήλικα τέκνα έχουν δικαίωμα διατροφής. Στον βαθμό που οι ανήλικοι έχουν μειωμένη ικανότητα προς δικαιοπραξία, η αγωγή διατροφής ασκείται ενώπιον του δικαστηρίου για λογαριασμό του ανηλίκου από τον νόμιμο εκπρόσωπό του, δηλ. από τον γονέα ο οποίος ασκεί την επιμέλεια. Εάν έχει διοριστεί νόμιμος κηδεμόνας για τον ανήλικο, η αγωγή ασκείται από τον κηδεμόνα υπό την ιδιότητά του ως νομίμου εκπροσώπου του ανηλίκου.

Ενήλικος με πλήρη ικανότητα προς δικαιοπραξία μπορεί να ασκήσει την αγωγή διατροφής αυτοπροσώπως.

5 Αν σκοπεύω να προσφύγω στη δικαιοσύνη, πώς μπορώ να γνωρίζω ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο;

Η υποβολή αίτησης στο δικαστήριο για τον εξαναγκασμό του γονέα να εκπληρώσει την υποχρέωση διατροφής έναντι του ανήλικου τέκνου του αντιμετωπίζεται ως υπόθεση διατροφής. Στις υποθέσεις διατροφής η αγωγή ασκείται ενώπιον του επαρχιακού δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του τέκνου. Εάν το τέκνο δεν κατοικεί στην Εσθονία, η αγωγή ασκείται στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου. Εάν ο εναγόμενος δεν κατοικεί στην Εσθονία, η αγωγή ασκείται στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ενάγοντος.

Αίτηση διατροφής μπορεί να υποβληθεί κατά την επείγουσα διαδικασία της διαταγής πληρωμής (βλ. απάντηση στην ερώτηση 3).

6 Ως αιτών, υποχρεούμαι να χρησιμοποιήσω ενδιάμεσο για την προσφυγή στη δικαιοσύνη (π.χ. δικηγόρο, κεντρική ή τοπική αρχή, κλπ); Σε περίπτωση αρνητικής απάντησης, ποια διαδικασία ακολουθείται;

Για τη δικαστική διεκδίκηση διατροφής τέκνου απαιτείται η άσκηση αγωγής, για την οποία δεν απαιτείται η συνδρομή νομικού συμβούλου ή οι υπηρεσίες άλλου μεσολαβητή. Το δικαστήριο διατάσσει την καταβολή διατροφής από τον χρόνο άσκησης της αγωγής, ενώ μπορεί επίσης, με βάση το αίτημα της αγωγής, να διατάξει την αναδρομική καταβολή της διατροφής για χρονικό διάστημα έως ένα έτος πριν από την άσκηση της αγωγής.

Έντυπο του δικογράφου της αγωγής για καταβολή διατροφής υπέρ ανηλίκου παρατίθεται εδώ.

7 Υποχρεούμαι να καταβάλω κάποιο τέλος για την προσφυγή στη δικαιοσύνη; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, σε τι ποσό είναι πιθανόν να ανέρχεται; Αν δεν διαθέτω επαρκή οικονομικά μέσα, μπορώ να τύχω νομικής συνδρομής για την κάλυψη της δαπάνης της σχετικής διαδικασίας;

Η άσκηση αγωγής για καταβολή διατροφής υπέρ ανηλίκου ή η προσφυγή κατά την επείγουσα διαδικασία της διαταγής πληρωμής για την καταβολή διατροφής σε ανήλικο δεν βαρύνεται με κάποιο τέλος υπέρ του δημοσίου.

Είναι δυνατή η αναζήτηση νομικής συνδρομής από το κράτος ή διαδικαστικής συνδρομής για την κάλυψη των διαδικαστικών εξόδων.

Στην περίπτωση της κρατικής νομικής συνδρομής διορίζεται ως δικηγόρος κάποιο μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου της Εσθονίας (Eesti Advokatuur). Καθήκον του δικηγόρου είναι η εκπροσώπηση και παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τον ενδιαφερόμενο διάδικο. Κρατική νομική συνδρομή παρέχεται σε πρόσωπα τα οποία λόγω της οικονομικής τους κατάστασης δεν είναι σε θέση να καταβάλουν τα έξοδα για επαγγελματικές νομικές υπηρεσίες κατά τον χρόνο στον οποίο χρειάζονται νομική υποστήριξη, ή είναι σε θέση να τα καταβάλουν μόνο εν μέρει ή με δόσεις, ή σε πρόσωπα των οποίων η οικονομική κατάσταση καθιστά αδύνατη τη διαβίωσή τους μετά την καταβολή των εξόδων για νομικές υπηρεσίες. Η χορήγηση κρατικής νομικής συνδρομής δεν απαλλάσσει τον διάδικο από τα λοιπά διαδικαστικά έξοδα.

Περισσότερες πληροφορίες για την κρατική νομική συνδρομή είναι διαθέσιμες εδώ.

Αίτηση χορήγησης κρατικής διαδικαστικής συνδρομής για την κάλυψη των διαδικαστικών εξόδων μπορούν να υποβάλουν πρόσωπα τα οποία δεν είναι σε θέση να καταβάλουν τα σχετικά έξοδα λόγω της οικονομικής τους κατάστασης ή είναι σε θέση να τα καταβάλουν μόνο εν μέρει ή σε δόσεις. Πρέπει επίσης να συντρέχουν βάσιμοι λόγοι ώστε να θεωρείται ότι η συμμετοχή του ενδιαφερόμενου προσώπου στη σχετική διαδικασία έχει πιθανότητες επιτυχίας.

Το έντυπο της αίτησης για τη χορήγηση διαδικαστικής συνδρομής σε φυσικό πρόσωπο και η έκθεση προσωπικής και οικονομικής κατάστασης του αιτούντος και των μελών της οικογένειάς του διατίθενται εδώ.

8 Τι είδους διατροφή είναι πιθανόν να επιδικάσει το δικαστήριο; Πώς υπολογίζεται το ποσό της διατροφής; Μπορεί να αναθεωρηθεί η απόφαση του δικαστηρίου αν οι δαπάνες διαβίωσης ή οι οικογενειακές συνθήκες μεταβληθούν; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, με ποιο τρόπο (π.χ. μέσω του συστήματος αυτόματης τιμαριθμικής προσαρμογής);

Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την καταβολή σταθερού ή κυμαινόμενου ποσού ως επιδόματος διατροφής σε ανήλικο τέκνο, ορίζοντας τη βάση υπολογισμού του ποσού της διατροφής. Κατά γενικό κανόνα, τα δικαστήρια διατάσσουν την καταβολή της διατροφής σε μηνιαίες δόσεις.

Ως τα τέλη του 2021, το ελάχιστο ποσό διατροφής συνδεόταν με τον κατώτατο μισθό. Η μηνιαία διατροφή ανά τέκνο δεν μπορούσε να είναι χαμηλότερη από το ήμισυ του κατώτατου μηνιαίου μισθού, όπως αυτός ορίζεται από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Εσθονίας (ως εκ τούτου, το ελάχιστο επίδομα διατροφής ανά τέκνο ήταν 250 ευρώ το 2018, 270 ευρώ το 2019 και 292 ευρώ το 2020 και το 2021).

Από την 1η Ιανουαρίου 2022, το ποσό της ελάχιστης διατροφής δεν συνδέεται πλέον με τον ισχύοντα ελάχιστο μισθό. Το ποσό της διατροφής καθορίζεται από το δικαστήριο βάσει των αναγκών του τέκνου, των οικονομικών δυνατοτήτων των γονέων, τυχόν εισπραττόμενων επιδομάτων και του αριθμού των ανήλικων τέκνων της οικογένειας. Ως βάση χρησιμοποιείται ποσό ανερχόμενο στο ήμισυ των μέσων μηνιαίων δαπανών διατροφής (το βασικό ποσό διατροφής είναι 209,20 ευρώ και αναπροσαρμόζεται την 1η Απριλίου κάθε έτους βάσει της μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή κατά το προηγούμενο έτος).

Το ποσό της διατροφής καθορίζεται λαμβανομένων υπόψη των εξής παραμέτρων: Εισόδημα του υπόχρεου γονέα. Κατά κανόνα, στο βασικό ποσό προστίθεται το 3 % του μέσου ακαθάριστου μηνιαίου μισθού στην Εσθονία κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος. Το προσθετέο ποσό επαναϋπολογίζεται την 1η Απριλίου κάθε έτους. Αριθμός των τέκνων της ίδιας οικογένειας που λαμβάνουν διατροφή. Δεδομένης της ελαφράς εξοικονόμησης, την οποία συνεπάγεται η ταυτόχρονη ανατροφή περισσότερων παιδιών (επανάχρηση επίπλων, ενδυμάτων, παιχνιδιών κ.λπ.), το ποσό της διατροφής του δεύτερου και των επόμενων τέκνων είναι κατά 15 % χαμηλότερο από το ποσό της διατροφής του πρώτου τέκνου. Το ποσό της διατροφής δεν μειώνεται στην περίπτωση τέκνων από πολλαπλό τοκετό ή τέκνων που γεννιούνται με πάνω από τρία έτη διαφορά.

Οικογενειακά επιδόματα. Για τον καθορισμό του ποσού της διατροφής λαμβάνεται υπόψη το επίδομα τέκνου και, σύμφωνα με τον τροποποιημένο νόμο περί οικογενειακού δικαίου (perekonnaseadus) που τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2023, για τις πολύτεκνες οικογένειες λαμβάνεται υπόψη το ήμισυ του επιδόματος τέκνου. Εάν τα επιδόματα αυτά εισπράττονται από το πρόσωπο που αιτείται τη διατροφή, από το ποσό της διατροφής για το κάθε τέκνο αφαιρείται το ήμισυ του επιδόματος. Ωστόσο, εάν τα επιδόματα αυτά εισπράττονται από το πρόσωπο που καταβάλλει τη διατροφή, το ποσό του επιδόματος προστίθεται στη διατροφή. Σύμφωνα με την τροποποίηση, κατά την έκδοση της απόφασης διατροφής υπολογίζεται και το επίδομα πολύτεκνης οικογένειας, ακόμη και αν δεν καταβάλλεται αποκλειστικά για τα κοινά τέκνα των ίδιων συζύγων. Κατά συνέπεια, στην περίπτωση ανασυγκροτημένης οικογένειας, στην οποία υπάρχουν δύο τέκνα από προηγούμενη σχέση και ένας γονέας έχει αποκτήσει επιπλέον τέκνα από τη νέα σχέση, με αποτέλεσμα η οικογένεια να δικαιούται επίδομα πολύτεκνης οικογένειας, λαμβάνεται υπόψη το ήμισυ του επιδόματος αυτού για τον υπολογισμό του επιδόματος διατροφής. Αυτό κατανέμεται ισομερώς μεταξύ του γονέα που αξιώνει τη διατροφή και του γονέα που την καταβάλλει και διαιρείται περαιτέρω δια του συνολικού αριθμού των τέκνων της οικογένειας για τα οποία καταβάλλεται στην οικογένεια το επίδομα πολύτεκνης οικογένειας.

Εναλλασσόμενη διαμονή του τέκνου. Εάν το τέκνο διαμένει με τον γονέα που καταβάλλει διατροφή επί τουλάχιστον επτά εικοσιτετράωρα τον μήνα κατά μέσο όρο σε ένα έτος, το ποσό της διατροφής μειώνεται ανάλογα με τον χρόνο που περνάει με τον υπόχρεο γονέα. Επομένως, εάν το τέκνο διαμένει με τον κάθε γονέα για ίσο χρονικό διάστημα, διατροφή μπορεί να ζητηθεί μόνο λόγω μεγαλύτερων αναγκών του τέκνου, σημαντικής διαφοράς στο εισόδημα των γονέων ή άνισης κατανομής των σχετικών με το παιδί δαπανών μεταξύ των γονέων.

Λεπτομερέστερες πληροφορίες, καθώς και ένας υπολογιστής διατροφής είναι διαθέσιμα εδώ.

Ποσά που έχουν οριστεί με δικαστικές αποφάσεις οι οποίες εκδόθηκαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2022 δεν μειώνονται αυτόματα. Εάν, βάσει δικαστικής απόφασης, ο γονέας υποχρεούται να καταβάλλει σε ανήλικο τέκνο διατροφή ίση με το ισχύον ελάχιστο επίδομα διατροφής ή με το ήμισυ του κατώτατου μηνιαίου μισθού, το ποσό αυτό θα «παγώσει» στο επίπεδο του 2021 (δηλαδή 292 ευρώ τον μήνα) και, κατά συνέπεια, το ποσό της διατροφής δεν θα αυξάνεται σε περίπτωση περαιτέρω αύξησης του κατώτατου μισθού.

Εάν, βάσει δικαστικής απόφασης που εκδόθηκε πριν από την 1 Φεβρουαρίου 2023, ο γονέας υποχρεούται να καταβάλλει μεταβλητό ποσό διατροφής σε ανήλικο τέκνο και το ποσό της διατροφής εξαρτάται από τις διακυμάνσεις του ποσού του επιδόματος πολύτεκνης οικογένειας, το ποσό της διατροφής που καθορίζεται βάσει της δικαστικής απόφασης υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 101 παράγραφος 5 του νόμου περί οικογενειακού δικαίου που ισχύει από την 1η Φεβρουαρίου 2023.

Το δικαστήριο μπορεί να αυξήσει το ποσό της ελάχιστης διατροφής ή, εφόσον συντρέχει βάσιμος λόγος, να το μειώσει. Η ελάχιστη διατροφή που υπολογίζεται βάσει του προβλεπόμενου από τον νόμο μαθηματικού τύπου μπορεί να αυξηθεί βάσει:

• των πραγματικών αναγκών του τέκνου·
• του εισοδήματος του κάθε γονέα·
• της πραγματικής κατανομής των σχετικών με το τέκνο δαπανών μεταξύ των γονέων.

Εάν το εισόδημα του υπόχρεου γονέα είναι υψηλότερο του μέσου όρου, το βασικό ποσό της διατροφής μπορεί να αυξηθεί, για παράδειγμα, κατά 3 % του πραγματικού εισοδήματος του υπόχρεου γονέα αντί για τον μέσο μηνιαίο ακαθάριστο μισθό. Η διατροφή μπορεί να μειωθεί μόνο για βάσιμο λόγο. Βάσιμος λόγος μπορεί να είναι π.χ. η ανικανότητα προς εργασία ενός γονέα ή το γεγονός ότι ο γονέας έχει άλλο τέκνο του οποίου η οικονομική κατάσταση θα καταστεί επισφαλέστερη από του τέκνου που λαμβάνει διατροφή εάν διαταχθεί η καταβολή της ελάχιστης διατροφής.

Αν μεταβληθεί το ποσό της διατροφής, η μεταβολή αυτή αρχίζει να ισχύει από τον χρόνο έκδοσης της απόφασης, δηλ. τυχόν καθυστερούμενα ποσά διατροφής δεν μεταβάλλονται.

Ο υπόχρεος διατροφής μπορεί, αν συντρέχουν βάσιμοι λόγοι, να ζητήσει την παροχή της διατροφής με άλλο τρόπο. Οι γονείς μπορούν με αμοιβαία συμφωνία να ορίσουν λεπτομερώς τον τρόπο εκπλήρωσης της υποχρέωσης διατροφής προς το τέκνο, καθώς και τους όρους και την περιοδικότητα καταβολής της διατροφής.

9 Πώς και σε ποιον καταβάλλεται η διατροφή;

Κατά γενικό κανόνα, η διατροφή καταβάλλεται με τη μορφή περιοδικής χρηματικής παροχής. Ο υπόχρεος διατροφής ανήλικου τέκνου μπορεί να ζητήσει, αν συντρέχουν βάσιμοι λόγοι, να του επιτραπεί η παροχή της διατροφής σε άλλη μορφή. Η διατροφή καταβάλλεται με τη μορφή επιδόματος εκ μέρους του γονέα του ανήλικου τέκνου, ιδίως όταν ο γονέας δεν συνοικεί με το τέκνο ή δεν συμμετέχει στην ανατροφή του. Η διατροφή προκαταβάλλεται για κάθε ημερολογιακό μήνα. Παρότι ο δικαιούχος της διατροφής είναι το τέκνο, η διατροφή γενικά καταβάλλεται από τον υπόχρεο γονέα στον άλλον. Είναι δυνατή η απευθείας καταβολή της διατροφής στο τέκνο δυνάμει κοινής συμφωνίας των γονέων ή δικαστικής απόφασης.

10 Αν ο υπόχρεος σε διατροφή (οφειλέτης) δεν την καταβάλλει οικειοθελώς, ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν ώστε να αναγκαστεί να την καταβάλει;

Αν έχει τεθεί σε ισχύ ή καταστεί άμεσα εκτελεστή δικαστική απόφαση διατροφής, ο δε υπόχρεος γονέας δεν συμμορφώνεται μ’ αυτήν, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να απευθυνθεί σε δικαστικό επιμελητή. Εάν ο υπόχρεος δεν προβεί σε καταβολή σύμφωνα με τους όρους και εντός της προθεσμίας που ορίζει η απόφαση, ο δικαστικός επιμελητής μεριμνά για την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του υποχρέου κατόπιν σχετικής αίτησης του προσώπου το οποίο έχει λάβει μέτρα για την εκτέλεση της απόφασης. Η κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων του υποχρέου προϋποθέτει την υποβολή της δικαστικής απόφασης στον δικαστικό επιμελητή μαζί με αίτηση αναγκαστικής εκτέλεσης. Στην αίτηση αναγκαστικής εκτέλεσης πρέπει επίσης να παρέχονται πληροφορίες για τον υπόχρεο και, ει δυνατόν, για τα περιουσιακά του στοιχεία (τόπος κατοικίας, στοιχεία επικοινωνίας, γνωστές πληροφορίες για τα περιουσιακά στοιχεία). Αν ο αιτών επιθυμεί να αξιοποιήσει ο δικαστικός επιμελητής όλες τις δυνατότητες που παρέχονται από τον νόμο για την είσπραξη της απαίτησης, πρέπει να επισημαίνεται στην αίτηση αναγκαστικής εκτέλεσης ότι ο αιτών ασκεί αξίωση για είσπραξη από τη δηλωθείσα ακίνητη και κινητή περιουσία του υποχρέου και τα δικαιώματά του. Στη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης, η διατροφή του τέκνου ικανοποιείται κατά προτεραιότητα έναντι των άλλων αξιώσεων και για την ικανοποίηση αξίωσης διατροφής δύνανται να κατασχεθούν περισσότερα περιουσιακά στοιχεία και να ανασταλούν επ’ αόριστον με δικαστική απόφαση τα ακόλουθα δικαιώματα και η ισχύς των ακόλουθων αδειών: δικαιώματα θήρας, δικαίωμα οδήγησης μηχανοκίνητων οχημάτων, άδειες κατοχής όπλων και άδειες απόκτησης όπλων, δικαίωμα οδήγησης σκαφών αναψυχής και ατομικών πλωτών σκαφών, άδειες αλιείας.

11 Παρακαλείστε να περιγράψετε με συντομία τυχόν περιορισμούς στους οποίους υπόκειται η εκτέλεση, ιδίως διατάξεις περί προστασίας του οφειλέτη καθώς και προθεσμίες παραγραφής ή αποσβεστικές προθεσμίες στο οικείο σύστημα αναγκαστικής εκτέλεσης.

Ο υπόχρεος διατροφής απαλλάσσεται από την υποχρέωσή του στο μέτρο που δεν είναι σε θέση, εν όψει των λοιπών υποχρεώσεών του και της περιουσιακής του κατάστασης, να παράσχει διατροφή σε άλλο πρόσωπο χωρίς να υπονομευθούν οι δικές του συνθήκες διαβίωσης. Κατά παρέκκλιση από τα ανωτέρω, οι γονείς δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση διατροφής έναντι των ανήλικων τέκνων τους. Το δικαστήριο μπορεί επίσης να απαλλάξει τον υπόχρεο διατροφής, να περιορίσει το χρονικό διάστημα εκπλήρωσης της υποχρέωσης διατροφής ή να μειώσει το ύψος αυτής, όταν κρίνεται ιδιαιτέρως καταχρηστικό να απαιτείται η εκπλήρωση της υποχρέωσης, π.χ. όταν ο δικαιούχος έχει περιέλθει σε ανάγκη οικονομικής υποστήριξης ως αποτέλεσμα δικών του μη συνετών πράξεων.

Αποζημίωση για βλάβη λόγω μη καταβολής διατροφής και μη εκπλήρωσης της σχετικής υποχρέωσης μπορεί να ζητηθεί αναδρομικά για μέγιστο χρονικό διάστημα ενός έτους πριν από την κατάθεση της σχετικής αγωγής στο δικαστήριο. Ο χρόνος παραγραφής της υποχρέωσης καταβολής επιδόματος διατροφής στο πλαίσιο της υποχρέωσης διατροφής είναι δέκα έτη ανά μεμονωμένη υποχρέωση. Ο χρόνος παραγραφής αρχίζει από το τέλος του ημερολογιακού έτους κατά το οποίο κατέστη απαιτητή η αξίωση που αντιστοιχεί στην υποχρέωση. Η υποχρέωση διατροφής αποτελεί προσωποπαγή υποχρέωση, η οποία αποσβέννυται με τον θάνατο του δικαιούχου ή του υποχρέου. Προβλέπονται εξαιρέσεις αναφορικά με την προκαταβολή της διατροφής και τον συμψηφισμό ανταπαιτήσεων του υποχρέου.

12 Υπάρχει κάποιος οργανισμός ή αρχή που μπορεί να με βοηθήσει στην είσπραξη της διατροφής;

Σε περίπτωση διασυνοριακών υποθέσεων διατροφής, μπορεί να παράσχει βοήθεια η κεντρική αρχή, δηλ. η Διεύθυνση Διεθνούς Δικαστικής Συνεργασίας (rahvusvahelise justiitskoostöö talitus) του Τομέα Ποινικής Πολιτικής (kriminaalpoliitika osakond)του Υπουργείου Δικαιοσύνης (Justiitsministeerium).

Η χορήγηση κρατικής νομικής συνδρομής μπορεί να ζητηθεί κατά την υποβολή στο δικαστήριο της αίτησης διατροφής. Δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος οργανισμός ή αρχή για την παροχή υποστήριξης σε υποθέσεις διατροφής στο εσωτερικό.

13 Μπορεί κάποιος οργανισμός (δημόσιος ή ιδιωτικός) να προκαταβάλει τη διατροφή ολικώς ή μερικώς αντί του οφειλέτη;

Από την 1η Ιανουαρίου 2017 ο γονέας ο οποίος ανατρέφει τέκνο έχει δικαίωμα να ζητήσει τη χορήγηση κρατικού επιδόματος διατροφής από το Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλισης (Sotsiaalkindlustusamet) για όσο διάστημα διαρκούν οι δικαστικές διαδικασίες και οι διαδικασίες επιβολής του νόμου. Το εν λόγω επίδομα συνίσταται στη χορήγηση προσωρινής βοήθειας από το κράτος στον γονέα ο οποίος ανατρέφει και συντηρεί μόνος του ένα παιδί. Το κράτος καταβάλλει διατροφή για λογαριασμό του γονέα ο οποίος δεν εκπληρώνει την υποχρέωση διατροφής που υπέχει, και έχει δικαίωμα αναγωγής κατά του τελευταίου. Προϋπόθεση για τη λήψη του επιδόματος είναι η υποβολή αίτησης στο δικαστήριο από τον δικαιούχο για την καταβολή διατροφής είτε κατά την επείγουσα διαδικασία της διαταγής πληρωμής είτε με την άσκηση τακτικής αγωγής.

Το εγγυημένο ποσό του κρατικού επιδόματος διατροφής είναι έως 100 ευρώ τον μήνα ανά τέκνο.

Περισσότερες πληροφορίες για την αίτηση χορήγησης επιδόματος είναι διαθέσιμες εδώ.

14 Αν εγώ βρίσκομαι στο συγκεκριμένο κράτος μέλος και ο οφειλέτης έχει τη διαμονή του σε άλλη χώρα:

14.1 Μπορώ να τύχω της συνδρομής αρχής ή ιδιωτικού οργανισμού στο συγκεκριμένο κράτος μέλος;

Για τη λήψη διατροφής δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 4/2009 του Συμβουλίου, μπορεί να παρασχεθεί βοήθεια από τη Διεύθυνση Διεθνούς Δικαστικής Συνεργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Για την υποβολή αίτησης διατροφής σε άλλη χώρα απαιτείται η υποβολή αίτησης για την κίνηση υπόθεσης διατροφής, στη Διεύθυνση Διεθνούς Δικαστικής Συνεργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Εσθονίας και στην αρμόδια αρχή της άλλης χώρας. Στην αίτηση πρέπει να επισυνάπτεται αντίγραφο του πιστοποιητικού γεννήσεως του τέκνου ή των τέκνων ή της δικαστικής απόφασης με την οποία αναγνωρίζεται η πατρότητα του τέκνου. Εάν δεν έχει αναγνωριστεί η πατρότητα, αυτό πρέπει να επισημαίνεται στην αίτηση η οποία αποστέλλεται στην άλλη χώρα.

Το έντυπο της αίτησης είναι διαθέσιμο εδώ.

14.2 Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, πώς μπορώ να έλθω σε επαφή με την εν λόγω αρχή ή ιδιωτικό οργανισμό;

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με τη Διεύθυνση Διεθνούς Δικαστικής Συνεργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Εσθονίας τηλεφωνικά στους αριθμούς +372 6 208 183 και +372 7153443 ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στις διευθύνσεις central.authority@just.ee και keskasutus@just.ee.

15 Αν εγώ βρίσκομαι σε άλλη χώρα και ο οφειλέτης βρίσκεται στο συγκεκριμένο κράτος μέλος:

15.1 Μπορώ να καταθέσω απευθείας αίτηση στην εν λόγω αρχή ή ιδιωτικό οργανισμό στο συγκεκριμένο κράτος μέλος;

Στην περίπτωση αίτησης κατοίκου του εξωτερικού, για την καλύτερη διαχείριση της αίτησης, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να απευθυνθεί στην αρμόδια αρχή της χώρας κατοικίας του, η οποία εν συνεχεία επικοινωνεί με την κεντρική αρχή του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Εσθονίας.

15.2 Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, πώς μπορώ να έλθω σε επαφή με την εν λόγω αρχή ή ιδιωτικό οργανισμό και τι είδους συνδρομή μπορώ να λάβω;

Βλέπε απάντηση στην ερώτηση 14.1.

16 Δεσμεύεται το συγκεκριμένο κράτος μέλος από το πρωτόκολλο της Χάγης του 2007;

Το Πρωτόκολλο της Χάγης του 2007 έχει κυρωθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας η Εσθονία είναι μέλος από την 1η Μαΐου 2004.

17 Αν το συγκεκριμένο κράτος μέλος δεν δεσμεύεται από το πρωτόκολλο της Χάγης του 2007, ποιο δίκαιο θα εφαρμοστεί στην αξίωση διατροφής, σύμφωνα με τους οικείους κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου; Ποιοι είναι οι αντίστοιχοι κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου;

Βλέπε απάντηση στην ερώτηση 16.

18 Ποιοι είναι οι κανόνες για την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε διασυνοριακές υποθέσεις εντός της ΕΕ σύμφωνα με τη διάρθρωση του κεφαλαίου V του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής;

Στις διασυνοριακές διαφορές εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες αφορούν αιτήσεις διατροφής, παρέχεται κρατική νομική συνδρομή και κρατική διαδικαστική συνδρομή σύμφωνα με τον κανονισμό. Έτσι, διασφαλίζεται η εκπροσώπηση του ενδιαφερομένου στη διαδικασία από πρόσωπο που διαθέτει επαρκή νομική κατάρτιση, καθώς και η πρόσβαση του ενδιαφερομένου στη δικαιοσύνη μέσω της κάλυψης των διαδικαστικών του εξόδων. Οι κανόνες που διέπουν την κρατική νομική συνδρομή και τη διαδικαστική συνδρομή προβλέπουν την εφαρμογή της εθνικής νομοθεσίας, με την επιφύλαξη αντίθετης διάταξης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 4/2009 του Συμβουλίου.

Καταρχήν, οι ίδιες εγγυήσεις οι οποίες ισχύουν για τους κατοίκους της Εσθονίας ισχύουν και για τους κατοίκους άλλων κρατών μελών της ΕΕ. Στις διασυνοριακές υποθέσεις διατροφής παρέχεται νομική συνδρομή και υποστήριξη καθώς και κρατική νομική συνδρομή και διαδικαστική συνδρομή από την κεντρική αρχή, δηλ. από τη Διεύθυνση Διεθνούς Δικαστικής Συνεργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 4/2009 του Συμβουλίου, ενώ σε σχέση με θέματα τα οποία δεν ρυθμίζονται από τον κανονισμό ακολουθείται η εθνική νομοθεσία.

19 Τι μέτρα έχει λάβει το συγκεκριμένο κράτος μέλος προκειμένου να διασφαλιστεί η άσκηση των δραστηριοτήτων που περιγράφονται στο άρθρο 51 του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής;

Έχει συσταθεί κεντρική αρχή για θέματα διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας, η οποία είναι η Διεύθυνση Διεθνούς Δικαστικής Συνεργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Εσθονίας. Για τη λήψη διατροφής δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 4/2009 του Συμβουλίου, μπορεί να παρασχεθεί βοήθεια από τη Διεύθυνση Διεθνούς Δικαστικής Συνεργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, η οποία διεξάγει τη σχετική διαδικασία για τις διεθνείς αιτήσεις χορήγησης νομικής συνδρομής.

 

Αυτή η ιστοσελίδα είναι μέρος του ιστότοπου Η Ευρώπη σου.

Θα μας βοηθούσαν πολύ τα σχόλιά σας σχετικά με τη χρησιμότητα των παρεχόμενων πληροφοριών.