Drobne roszczenia

1 Istnienie szczególnego postępowania w sprawie drobnych roszczeń

Nie istnieje szczególne postępowanie w sprawie drobnych roszczeń. Drobne roszczenia rozpoznaje sędzia pokoju (giudice di pace).

Zasadniczo postępowanie przed sędzią pokoju jest w maksymalnym stopniu uproszczone (art. 316–318 kodeksu postępowania cywilnego).

1.1 Zakres postępowania, próg

Sędziowie pokoju są właściwi w sporach dotyczących ruchomości o wartości nieprzekraczającej 5000 euro, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Sprawy o odszkodowanie w związku z wypadkami w ruchu drogowym i wodnym również rozpatruje sędzia pokoju, pod warunkiem że wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 euro.

Niezależnie od wartości przedmiotu sporu sędzia pokoju rozpatruje wszystkie sprawy dotyczące:

• wytyczania granic i zachowania odpowiednich odległości przy sadzeniu drzew i żywopłotów określonych na mocy przepisów prawa lub zwyczajowo;
• zakresu i korzystania z usług budownictwa mieszkaniowego;
• stosunków między właścicielami lub najemcami lokali dotyczących emisji dymu, spalin, energii cieplnej, hałasu i podobnych uciążliwości przekraczających dopuszczalny poziom;
• odsetek lub kosztów dodatkowych z tytułu zwłoki w płatności emerytur lub zasiłków z opieki społecznej.

Ustawą nr 57 z dnia 28 kwietnia 2016 r. parlament włoski upoważnił rząd Włoch do przeprowadzenia reformy systemu sędziów niezawodowych. Upoważnienie to przewiduje również rozszerzenie właściwości sędziów niezawodowych przez podniesienie wartości przedmiotu sporu, do wysokości której sprawy rozpatrują tacy sędziowie, z 5000 euro do 30 000 euro oraz do 50 000 euro w sprawach o odszkodowanie za szkody wyrządzone w wyniku wypadków drogowych. Upoważnienie to nie zostało jeszcze wprowadzone w życie, toteż nowe przepisy nie mają jeszcze zastosowania.

1.2 Stosowanie postępowania

Sprawy, które podlegają rozstrzygnięciu przez sędziego pokoju, rozpoczyna się pismem procesowym (citazione) wzywającym do stawienia się przed sądem na wyznaczoną rozprawę. Z roszczeniem można także wystąpić ustnie. W takim przypadku sędzia pokoju odnotowuje w dokumencie, że powód wzywa pozwanego do stawienia się przed sądem na wyznaczoną rozprawę (art. 316 kodeksu postępowania cywilnego). W piśmie należy oznaczyć sąd i strony oraz opisać okoliczności i przedmiot sprawy. Termin liczony od dnia doręczenia pisma procesowego wzywającego do stawienia się przed sądem do dnia stawiennictwa przed sądem stanowi połowę terminu stosowanego w przypadku postępowania przed sądem niższego rzędu (tribunale), czyli 45 dni (art. 318 kodeksu postępowania cywilnego). Na pierwszej rozprawie sędzia przesłuchuje strony według własnego uznania i podejmuje próbę osiągnięcia porozumienia. Jeżeli zakończy się ona powodzeniem, sędzia rejestruje zawartą ugodę. Jeżeli próba osiągnięcia porozumienia zakończy się niepowodzeniem, sędzia pokoju prosi strony o wskazanie wszystkich faktów na poparcie ich roszczeń, wyjaśnień i sprzeciwu, a także przedstawienie dokumentów i wszelkich innych dowodów. Jeżeli ze sposobu prowadzenia sprawy przez strony na pierwszej rozprawie wynika, że konieczne jest przeprowadzenie nowej rozprawy w celu umożliwienia przedstawienia i przeprowadzenia dodatkowych dowodów, sędzia pokoju wyznacza termin tylko jednej nowej rozprawy. Dokumenty przedstawione przez strony można włączyć do akt sprawy, w których przechowuje się je do czasu jej rozstrzygnięcia.

1.3 Formularze

Nie istnieją żadne gotowe formularze.

1.4 Pomoc

W sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza kwoty 1100 euro, strony mogą występować samodzielnie przed sędzią pokoju (art. 82 kodeksu postępowania cywilnego; zob. informacje na temat trybu postępowania).

We wszystkich pozostałych sprawach strony muszą korzystać z pomocy adwokata. Sędzia pokoju może jednak na podstawie charakteru i zakresu sprawy zezwolić stronie na samodzielne występowanie w sprawie na ustny wniosek strony lub z innych względów.

Sędzia sprawdza, czy strony przeprowadziły wszystkie działania wymagane do celów ich stawiennictwa w sądzie, oraz w razie potrzeby zarządza uzupełnienie lub skorygowania wszelkich dokumentów, które w jego mniemaniu zawierają braki.

Jeżeli sędzia znajdzie jakikolwiek błąd w pełnomocnictwie udzielonym adwokatowi, wyznacza on termin na usunięcie błędu przez strony. W przypadku usunięcia błędu w wyznaczonym terminie wniosek zostaje uznany za prawidłowy i wywiera skutki wynikające z prawa materialnego i procesowego od dnia pierwszego powiadomienia (art. 182 kodeksu postępowania cywilnego).

1.5 Zasady dotyczące przeprowadzania dowodów

Zasady dotyczące przeprowadzania dowodów są takie same jak w przypadku postępowania przed sądem powszechnym (zob. informacje na temat przeprowadzania dowodów).

1.6 Procedura pisemna

Nie istnieje żaden przepis dotyczący postępowania wyłącznie pisemnego, ponieważ sędziowie pokoju są zobowiązani do wysłuchania stron i podjęcia próby wypracowania ugody.

1.7 Treść orzeczenia

Zastosowanie mają zazwyczaj zasady dotyczące postępowania zwykłego.

Upoważnienie do przeprowadzenia reformy systemu przewiduje, że w sprawach o wartości przedmiotu sporu do 2500 euro sędziowie niezawodowi będą mogli orzekać „według tego co słuszne i dobre” (ex aequo et bono) bez konkretnego odniesienia do przepisów prawa.

Możliwość ta jest obecnie dostępna dla sędziów pokoju w sprawach o wartości przedmiotu sporu do 1100 euro.

1.8 Zwrot kosztów

Czy istnieją jakiekolwiek ograniczenia dotyczące zwrotu kosztów? Jeśli tak, to jakie?

Koszty zasądzane są na zwykłych zasadach, zgodnie z którymi to strona przegrywająca ponosi koszty postępowania. Strony mogą być jednak zmuszone do pokrycia własnych kosztów, jeżeli obie strony przegrają lub z innych uzasadnionych przyczyn.

1.9 Możliwość odwołania

Zasady dotyczące orzekania na zasadzie słuszności (sentenze di equità, w sprawach o wartości przedmiotu sporu do 1100 euro) zmieniono w 2006 r. Od takich wyroków przysługuje odwołanie wyłącznie w przypadku naruszenia przepisów procesowych, prawa konstytucyjnego lub wspólnotowego, czy też zasad dotyczących przedmiotu sprawy.

Nowe przepisy dotyczą wszystkich wyroków wydawanych od dnia 2 marca 2006 r. (art. 27 dekretu z mocą ustawy nr 2006/40).

Wyroki oparte na zasadzie słuszności, które zostały wydane przed tą datą, można zaskarżyć do Sądu Kasacyjnego (w terminach określonych w prawie) na podstawie naruszenia przepisów prawa konstytucyjnego, wspólnotowego lub procesowego, czy też zasad dotyczących istoty danej sprawy lub w przypadku braku odpowiedniego uzasadnienia pierwotnego wyroku. Wyroki wydane przez sędziego pokoju w sprawach dotyczących grzywien administracyjnych można zaskarżyć wyłącznie w drodze nadzwyczajnej skargi kasacyjnej wnoszonej do Sądu Kasacyjnego.

Od wszystkich innych wyroków wydanych przez sędziego pokoju można wnosić odwołanie.

Zob. informacje na temat systemu sądownictwa, jurysdykcji i trybu postępowania.

Powiązane załączniki

Kodeks postępowania cywilnego