Jeśli chodzi o wymiar sprawiedliwości w sprawach cywilnych, bieżące procedury i postępowania wszczęte przed końcem okresu przejściowego będą nadal prowadzone na mocy prawa UE. W portalu e-Sprawiedliwość do końca 2024 r. będą nadal aktualizowane informacje dotyczące Wielkiej Brytanii na podstawie dwustronnej umowy z tym krajem.

Europejski nakaz zapłaty

Szkocja
Autor treści:
European Judicial Network
Europejska sieć sądowa (w sprawach cywilnych i handlowych)

1 Istnienie postępowania w sprawie wydania nakazu zapłaty

Wszystkie pozwy rozpoznaje się w ramach procedury, w której pozwanemu zapewnia się możliwość przekazania odpowiedzi na pozew. Jeżeli pozwany nie przekazał odpowiedzi na pozew lub nie zakwestionował pozwu, wezwanie go do stawienia się przed sądem nie jest konieczne – w takim przypadku można wydać wyrok zaoczny, co skutkuje zasadniczo przeprowadzeniem postępowania uproszczonego stosowanego w odniesieniu do roszczeń bezspornych.

1.1 Zakres i postępowanie

Z takiej procedury można skorzystać w postępowaniu uproszczonym, postępowaniu w trybie przyspieszonym i postępowaniu zwykłym przed sheriff court oraz w postępowaniu zwykłym przed Court of Session wszczynanym na podstawie wezwanie do stawienia się przed sądem (summons).

1.1.1 Jakie rodzaje roszczeń są kwalifikowalne (np. tylko roszczenia pieniężne, tylko roszczenia wynikające ze zobowiązań umownych itp.)?

Postępowanie uproszczone przeprowadza się w sprawach dotyczących roszczeń pieniężnych do kwoty 5 000 funtów szterlingów.

Postępowanie w trybie przyspieszonym przeprowadza się w sprawach dotyczących niektórych rodzajów roszczeń pieniężnych do kwoty 5 000 funtów szterlingów, tj. w sprawach dotyczących szkody na osobie. Postępowanie uproszczone zastąpiło postępowanie w trybie przyspieszonym, ale wyłącznie w sprawach dotyczących powództw o wykonanie zobowiązania do zapłaty, powództw o wydanie ruchomości lub powództw o przywrócenie posiadania ruchomości bądź powództw, w ramach których na stronę nakłada się obowiązek dokonania konkretnej czynności.

Roszczenia opiewające na kwotę powyżej 5 000 funtów szterlingów rozpoznaje się w toku postępowania zwykłego.

Roszczenia opiewające na kwotę powyżej 100 000 funtów szterlingów rozpoznaje Court of Session.

1.1.2 Czy istnieje górny pułap wartości roszczenia (wartości przedmiotu sporu)?

Postępowanie uproszczone – pułap 5 000 funtów szterlingów.

Postępowanie w trybie przyspieszonym – pułap 5 000 funtów szterlingów.

Postępowanie zwykłe przed sheriff court i Court of Session – brak pułapu.

1.1.3 Czy skorzystanie z postępowania jest fakultatywne czy obligatoryjne?

Każde z postępowań przed sheriff court – tj. postępowanie uproszczone, postępowanie w trybie przyspieszonym i postępowanie zwykłe – prowadzi się zgodnie z odrębnymi procedurami, do których obowiązkowo należy się stosować. Ponadto w sprawach rozpoznawanych przed Court of Session stosuje się odrębną procedurę dotyczącą postępowania zwykłego, w toku którego wystosowuje się wezwania do stawienia się przed sądem. Sąd ten jest właściwy do rozpoznania wyłącznie tych spraw, w których wartość przedmiotu sporu przekracza 100 000 funtów szterlingów.

1.1.4 Czy możliwe jest zastosowanie postępowania, jeżeli pozwany mieszka w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim?

Tak.

Postępowanie uproszczone – jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania/siedziby w innym umawiającym się państwie, sędzia (sheriff) nie wyda orzeczenia w sprawie, dopóki nie upewni się, że pozwany otrzymał formularz pozwu w terminie umożliwiającym mu złożenie odpowiedzi na pozew lub że podjęto wszystkie konieczne kroki, aby zapewnić takie doręczenie.

Postępowanie w trybie przyspieszonym – jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania/siedziby w innym umawiającym się państwie, sędzia nie wyda postanowienia w sprawie, dopóki nie upewni się, że pozwany otrzymał wezwanie do stawienia się przed sądem w terminie umożliwiającym mu przygotowanie się do wdania się w spór lub że podjęto wszystkie konieczne kroki, aby zapewnić takie doręczenie.

Postępowanie zwykłe – w rozporządzeniu Bruksela I ustanowiono przepisy dotyczące jurysdykcji, których sądy Zjednoczonego Królestwa są zobowiązane przestrzegać w postępowaniach, w których pozwany ma miejsce zamieszkania/siedziby w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

1.2 Sąd właściwy

Pisma wszczynające postępowanie w trybie przyspieszonym i postępowanie uproszczone należy wnieść do sheriff court. O ile nie stwierdzono innych podstaw ustalenia właściwości, pisma należy wnosić do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego.

Pozew o wszczęcie postępowania zwykłego można zazwyczaj wnieść do sheriff court albo do Court of Session. Właściwość miejscowa Court of Session obejmuje terytorium całej Szkocji. W przypadku postępowania przed sheriff court pozwy należy również wnosić do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego, o ile nie stwierdzono innych podstaw ustalenia właściwości.

Przebieg wszystkich stosownych procedur regulują odrębne regulaminy sądów, z którymi można zapoznać się na stronie internetowej Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów.

1.3 Wymogi formalne

Postępowanie uproszczone – postępowanie to wszczyna się przez wniesienie formularza pozwu (formularz 3A) zawierającego oświadczenie służące zapewnieniu należytego powiadomienia pozwanego o wniesieniu pozwu, szczegółowe informacje o podstawie roszczenia oraz szczegółowe informacje na temat towarów itp., jeżeli roszczenie jest związane z dostawą towarów.

Postępowanie w trybie przyspieszonym – postępowanie to wszczyna się przez wydanie wezwania do stawienia się przed sądem (formularz 1) zawierającego oświadczenie służące zapewnieniu należytego powiadomienia pozwanego o wniesieniu pozwu, szczegółowe informacje o podstawie roszczenia oraz szczegółowe informacje na temat towarów itp., jeżeli roszczenie jest związane z dostawą towarów.

Postępowanie zwykłe przed sheriff court – postępowanie to wszczyna się poprzez wniesienie pozwu (initial writ) sporządzonego zgodnie z formularzem G1. Pozew zawiera uzasadnienie obejmujące:

a) przesłanki wskazujące na właściwość określonego sądu oraz

b) okoliczności faktyczne, na których opiera się właściwość określonego sądu.

Postępowanie zwykłe przed Court of Session – postępowanie to wszczyna się przez wydanie wezwania do stawienia się przed sądem, którego opis i formę regulują przepisy regulaminu Court of Session.

1.3.1 Czy skorzystanie ze standardowego formularza jest obowiązkowe? (Jeżeli tak, gdzie można pobrać taki formularz?)

Tak, w przypadku postępowania uproszczonego należy wypełnić formularz 3A, a w przypadku postępowania w trybie przyspieszonym – formularz 1. Jeżeli chodzi o postępowanie zwykłe, powództwo wszczyna się, wnosząc pozew do sheriff court lub wezwanie do stawienia się przed sądem do Court of Session. Formularze tych pism sądowych są dostępne na stronie internetowej Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów, w sekcji poświęconej regulaminom dotyczącym poszczególnych rodzajów postępowań.

1.3.2 Czy istnieje przymus adwokacki?

Nie, strona może wnieść pozew samodzielnie, ale w przypadku postępowania zwykłego zaleca się skorzystanie z usług prawnika (solicitor), ponieważ procedura jest stosunkowo skomplikowana.

Strona postępowania występująca przed sądem samodzielnie, tj. osoba, która nie jest reprezentowana przez prawnika (solicitor), może zwrócić się do sądu z wnioskiem o zapewnienie jej możliwości skorzystania z pomocy osoby trzeciej w toku postępowania przed sądem cywilnym – taką osobę określa się mianem „pełnomocnika niezawodowego” (lay representative). Dodatkowe informacje na temat pełnomocników niezawodowych można znaleźć na stronie internetowej Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów.

1.3.3 Jak bardzo szczegółowo należy opisać roszczenie?

Pozew powinien zawierać szczegółowe informacje na temat roszczenia, w tym stosowne daty. Im bardziej złożone roszczenie i na im większą kwotę opiewa, tym istotniejsze jest jego odpowiednie opisanie.

1.3.4 Czy konieczne jest przedstawienie dowodów pisemnych dotyczących danego roszczenia? Jeżeli tak, jakie dokumenty są dopuszczalne jako dowody?

Nie.

1.4 Odrzucenie pozwu

Na podstawie treści pozwu sąd ustala, czy dług jest wymagalny. Pozew może zostać odrzucony z uwagi na niekompletność złożonych formularzy, niewystarczające uzasadnienie występowania przesłanek uzasadniających właściwość lub wytoczenie powództwa przed niewłaściwy sąd.

1.5 Odwołanie

Czy powód może wnieść zażalenie na postanowienie o odmowie wydania wyroku zaocznego? Tak.

Postępowanie zwykłe – zażalenie można wnieść do Court of Session lub do lokalnego sądu apelacyjnego (Sheriff Appeal Court).

Postępowanie w trybie przyspieszonym – zażalenie do Sheriff Appeal Court.

Postępowanie uproszczone – zażalenie do Sheriff Appeal Court.

W sprawach rozpoznawanych przed Court of Session procedurę zaskarżenia określa się mianem procedury „ponownego rozpoznania”.

1.6 Sprzeciw

Postępowanie w trybie przyspieszonym – pozwany ma 21 dni na wypełnienie formularza odpowiedzi na pozew zawierającego oświadczenie służące zapewnieniu należytego powiadomienia powoda o złożeniu odpowiedzi.

Postępowanie uproszczone – pozwany jest zobowiązany przekazać sądowi wypełniony formularz odpowiedzi na pozew 4A przed upływem ostatniego dnia terminu na jej przekazanie, w którym wskaże, czy kwestionuje całość roszczenia, czy też tylko jego część (np. wysokość kwoty, jaką pozwany powinien zapłacić na rzecz powoda). Pozwany jest zobowiązany do przekazania sądowi odpowiedzi w terminie wskazanym w harmonogramie doręczonym mu wraz z formularzem pozwu.

Postępowanie zwykłe przed sheriff court – pozwany ma 21 dni na wypełnienie zawiadomienia o zamiarze zakwestionowania roszczenia zawartego w formularzu 07 i przesłanie odpisu tego formularza powodowi. W formularzu 07 wskazuje się ostatni dzień terminu na przekazanie sheriff court zawiadomienia o zamiarze zakwestionowania roszczenia.

Jeżeli pozwany chce zakwestionować pozew w postępowaniu przed Court of Session, musi powiadomić o zamiarze skorzystania z prawa do obrony procesowej przez sporządzenie stosownej adnotacji na wezwaniu w terminie trzech dni od dnia otrzymania powiadomienia o postępowaniu. Sprawa nie zostanie rozpoznana do momentu upływu terminu na powiadomienie pozwanego. W normalnych warunkach termin ten wynosi 21 dni.

1.7 Skutek wniesienia sprzeciwu

Postępowanie uproszczone – w terminie 2 tygodni od dnia otrzymania odpowiedzi na pozew sędzia wydaje pisemne postanowienie, którym może:

a) zalecić stronom skorzystanie z alternatywnych metod rozwiązywania sporów;

b) zorganizować dyskusję w przedmiocie zarządzania sprawą;

c) zwołać rozprawę;

d) jeżeli sędzia uważa, że sprawę można rozpoznać bez zwoływania rozprawy, powinien zamieścić stosowną uwagę na ten temat w postanowieniu;

e) skorzystać z przysługujących mu uprawnień do oddalenia pozwu lub rozpoznania sprawy w trybie przewidzianym w zasadach 1.8 ust. 11, 12 i 13.

Postępowanie w trybie przyspieszonym – strony stawiają się na pierwszej rozprawie, w toku której sędzia podejmie próbę wynegocjowania ugody.

Postępowanie zwykłe, zarówno przed sheriff court, jak i przed Court of Session – jego wszczęcie wymaga złożenia odpowiedzi na pozew; następnie sprawę toczy się zgodnie z przepisami dotyczącymi roszczeń spornych, o ile strony nie zawarły wcześniej ugody – postępowanie kończy się przedstawieniem dowodów na poparcie okoliczności faktycznych przywołanych w sporze między stronami.

1.8 Skutek niewniesienia sprzeciwu

W postępowaniu w trybie przyspieszonym i postępowaniu zwykłym prowadzonym zarówno przed sheriff court, jak i przed Court of Session powód może złożyć ugodę zawartą w obecności prawników lub wniosek o wydanie postanowienia.

W postępowaniu uproszczonym powód może złożyć pozew.

1.8.1 Co należy zrobić, aby nakaz zapłaty stał się tytułem wykonawczym?

Powód jest zobowiązany złożyć ugodę zawartą w obecności prawników lub wniosek o wydanie postanowienia (lub pozew), a sędzia może wydać postanowienie lub inne stosowne orzeczenie zgodne z treścią tej ugody (lub pozwu).

1.8.2 Czy orzeczenie to jest prawomocne czy nadal istnieje możliwość, aby pozwany odwołał się od tego orzeczenia?

Pomimo wydania postanowienia (lub innego orzeczenia) przez sędziego pozwany może nadal zwrócić się do sądu o uchylenie tego postanowienia (lub innego orzeczenia).

Powiązane strony

Strona internetowa Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów zawiera informacje na temat regulaminu postępowania zwykłego, postępowania w trybie przyspieszonym i postępowania uproszczonego.

Ostatnia aktualizacja: 17/08/2021

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwy punkt kontaktowy Europejskiej Sieci Sądowej (EJN). Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. ESS ani Komisja Europejska nie ponoszą odpowiedzialności za wszelkie informacje, dane lub odniesienia zawarte w tym dokumencie. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.