Jeśli chodzi o wymiar sprawiedliwości w sprawach cywilnych, bieżące procedury i postępowania wszczęte przed końcem okresu przejściowego będą nadal prowadzone na mocy prawa UE. W portalu e-Sprawiedliwość do końca 2024 r. będą nadal aktualizowane informacje dotyczące Wielkiej Brytanii na podstawie dwustronnej umowy z tym krajem.

Europejski nakaz zapłaty

Irlandia Północna
Autor treści:
European Judicial Network
Europejska sieć sądowa (w sprawach cywilnych i handlowych)

1 Istnienie postępowania w sprawie wydania nakazu zapłaty

W Irlandii Północnej nie przewidziano żadnego szczególnego postępowania w sprawie wydania nakazu zapłaty. Ustanowiono jednak procedurę, w ramach której powód może zwrócić się do sądu o wydanie „wyroku zaocznego”, jeżeli pozwany nie dopełni obowiązku zgłoszenia zamiaru wdania się w spór („procedura umożliwiająca wystąpienie o wydanie wyroku zaocznego”).

W przypadku roszczenia transgranicznego na terytorium UE można również skorzystać z europejskiego nakazu zapłaty lub europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń.

1.1 Zakres i postępowanie

Procedura umożliwiająca wystąpienie o wydanie wyroku zaocznego stanowi element standardowego postępowania przed sądem cywilnym w Irlandii Północnej.

W postępowaniu przed Wysokim Trybunałem (High Court), jeżeli powód wniósł pozew, pozwany ma obowiązek potwierdzić fakt otrzymania pozwu w terminie 14 dni od dnia doręczenia, chyba że pozwany zamieszkuje poza terytorium Irlandii Północnej, a termin na potwierdzenie faktu otrzymania pozwu jest uzależniony od miejsca zamieszkania pozwanego – stosowne informacje są zamieszczone na pierwszej stronie wezwania do stawienia się przed sądem.

W postępowaniach przed sądem hrabstwa właściwym do rozpoznania spraw wszczętych za pomocą pisma zwanego civil bill i spraw o drobne roszczenia termin na potwierdzenie faktu otrzymania pozwu wynosi 21 dni. Jeżeli pozwany nie potwierdzi, że otrzymał pisma procesowe i że zamierza wdać się w spór, powód może zwrócić się o wydanie wyroku zaocznego, składając stosowne pisma w wyznaczonym sekretariacie sądu.

1.1.1 Jakie rodzaje roszczeń są kwalifikowalne (np. tylko roszczenia pieniężne, tylko roszczenia wynikające ze zobowiązań umownych itp.)?

W Irlandii Północnej wyrok zaoczny może zostać wydany w odniesieniu do następujących rodzajach postępowań, choć w niektórych przypadkach będzie wiązało się to z koniecznością uzyskania zgody sądu:

  • postępowań dotyczących długu;
  • postępowań odszkodowawczych;
  • postępowań w przedmiocie przetrzymywania towaru;
  • postępowań dotyczących odzyskania gruntów.

W innych przypadkach do sądu należy złożyć wniosek o wydanie wyroku.

1.1.2 Czy istnieje górny pułap wartości roszczenia (wartości przedmiotu sporu)?

W postępowaniach przed Wysokim Trybunałem nie wyznaczono górnego pułapu wartości przedmiotu sporu.

Sąd hrabstwa ma właściwość ogólną w zakresie rozpoznawania i rozstrzygania wszelkich powództw cywilnych, w których kwota roszczenia lub wartość ruchomości będących przedmiotem roszczenia nie przekracza 30 000 funtów szterlingów.

Postępowanie w sprawie drobnych roszczeń należy do właściwości sądu hrabstwa i wartość roszczeń rozpoznawanych w tym trybie nie może przekraczać 3 000 funtów szterlingów.

1.1.3 Czy skorzystanie z postępowania jest fakultatywne czy obligatoryjne?

Procedura, w ramach których występuje się o wydanie wyroku zaocznego, stanowi element standardowego postępowania cywilnego. Nie ma ona autonomicznego charakteru. Skorzystanie z tej procedury jest fakultatywne w takim sensie, że w przypadku niewywiązania się przez pozwanego z obowiązku wniesienia odpowiedzi na pozew w wyznaczonym terminie sąd nie wyda wyroku zaocznego z urzędu.

Aby doprowadzić do wydania wyroku zaocznego, powód musi złożyć wniosek uproszczony lub zwykły o wydanie wyroku zaocznego. Powód może również odstąpić od dochodzenia roszczenia.

1.1.4 Czy możliwe jest zastosowanie postępowania, jeżeli pozwany mieszka w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim?

Z zastrzeżeniem umów w sprawie uznawania i wykonywania wyroków zawartych między Zjednoczonym Królestwem a innymi państwami członkowskimi lub podobnych umów zwartych z innymi państwami zastosowanie postępowania jest możliwe, jeżeli pozwany zamieszkuje w innym państwie członkowskim lub w innym państwie.

Powód ma obowiązek upewnić się, że formularz pozwu został prawidłowo doręczony pozwanemu zgodnie z przepisami regulującymi kwestie związane z doręczaniem pism procesowych poza terytorium Irlandii Północnej.

Jeżeli pozwany nie wniesie odpowiedzi na pozew, powód ma obowiązek zwrócić się do sądu z wnioskiem o udzielenie zgody na wydanie wyroku zaocznego w trybie zwykłym.

1.2 Sąd właściwy

W Irlandii Północnej sądem właściwym do wydania wyroku zaocznego jest sąd, przed którym wszczęto postępowanie.

1.3 Wymogi formalne

Poza wymogami wymienionymi powyżej – tj. zastosowaniem prawidłowych procedur przez powoda przy wnoszeniu pozwu oraz niewniesieniem przez pozwanego odpowiedzi na pozew w wyznaczonym terminie – aby sąd mógł wydać wyrok zaoczny, należy spełnić następujące wymogi formalne:

W postępowaniu przed Wysokim Trybunałem powód uprawniony do zwrócenia się o wydanie wyroku zaocznego z uwagi na niestawienie się pozwanego przed sądem lub niewniesienie przez niego odpowiedzi na pozew może uzyskać wyrok zaoczny, składając następujące pisma w odpowiednim sekretariacie Wysokiego Trybunału:

Niestawiennictwo

  • pismo wszczynające postępowanie (writ);
  • oświadczenie z mocą przysięgi o doręczeniu potwierdzające fakt doręczenia pozwu;
  • oświadczenie z mocą przysięgi o długu, jeżeli roszczenie dotyczy ustalonej kwoty;
  • w sprawach dotyczących praw własności do gruntów – zaświadczenie potwierdzające, że nieruchomość jest nieruchomością niemieszkalną.

Niewniesienie odpowiedzi na pozew

  • pismo wszczynające postępowanie (writ);
  • odpis oświadczenia o stawieniu się przed sądem (memorandum of appearance) doręczonego przez pozwanego;
  • oświadczenie z mocą przysięgi o długu, jeżeli roszczenie dotyczy ustalonej kwoty, lub odpis pozwu (statement of claim) złożonego przez powoda;
  • zaświadczenie potwierdzające, że nie doręczono odpowiedzi na pozew;
  • w sprawach dotyczących praw własności do gruntów – zaświadczenie potwierdzające, że nieruchomość jest nieruchomością niemieszkalną.

W postępowaniu przed sądem hrabstwa powód uprawniony do zwrócenia się o wydanie wyroku zaocznego z uwagi na niezgłoszenie przez pozwanego zamiaru wdania się w spór może uzyskać wyrok zaoczny, składając zbiór pism analogiczny do zbioru opisanego powyżej w sekretariacie sądu.

Do celów związanych z postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń opracowano specjalny formularz zatytułowany „Wniosek o wydanie wyroku zaocznego”, który powód musi wypełnić i złożyć w odpowiednim sekretariacie sądu.

1.3.1 Czy skorzystanie ze standardowego formularza jest obowiązkowe? (Jeżeli tak, gdzie można pobrać taki formularz?)

Wymagane formularze, z których należy korzystać przy wszczynaniu postępowania i na jego dalszych etapach, zawierają następujące regulaminy sądów:

  • regulamin Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r. [S.R. 1980 nr 346];
  • regulamin sądów hrabstw Irlandii Północnej z 1981 r. [S.R. 1981 nr 225].

Regulaminy te są dostępne na stronie internetowej Służby Sądów i Trybunałów Irlandii Północnej.

1.3.2 Czy istnieje przymus adwokacki?

Nie, choć zasadniczo zaleca się zasięgnąć porady prawnika (solicitor). Pracownicy sądów nie dysponują kwalifikacjami pozwalającymi im udzielać porad prawnych powodom ani pozwanym.

1.3.3 Jak bardzo szczegółowo należy opisać roszczenie?

Ponieważ wniosek o wydanie wyroku zaocznego składa się w toku postępowania przed sądem cywilnym w Irlandii Północnej, powód jest zobowiązany wszcząć postępowanie w zwykłym trybie i uwzględnić osnowę pozwu w pismach wszczynających postępowanie. We wniosku o wydanie wyroku zaocznego należy wskazać przyczynę wystąpienia z takim wnioskiem.

1.3.4 Czy konieczne jest przedstawienie dowodów pisemnych dotyczących danego roszczenia? Jeżeli tak, jakie dokumenty są dopuszczalne jako dowody?

Wśród dokumentów przekazywanych sądowi przy składaniu wniosku o wydanie wyroku zaocznego uwzględnia się dowody pisemne na poparcie roszczenia.

1.4 Odrzucenie pozwu

Jeżeli powód wniesie przeciwko pozwanemu pozew, przy czym kwota roszczenia będącego przedmiotem tego pozwu ma zostać ustalona przez sąd, a pozwany nie zgłosił zamiaru wdania się w spór, powód może zwrócić się o wydanie wyroku stwierdzającego, że kwota roszczenia ma zostać oszacowana przez sąd. W takich przypadkach kwotę roszczenia ustala sędzia. Sędzia może wskazać należną kwotę lub może uznać, że powód nie jest uprawniony do dochodzenia żadnych kwot na podstawie roszczenia.

Wydanie wyroku zaocznego w innych rodzajach spraw wiąże się z koniecznością wystąpienia do sędziego z wnioskiem w tym zakresie. Dotyczy to m.in. spraw, w których pozew doręcza się pozwanemu w innej jurysdykcji, a także spraw, w których pozwanym jest państwo, Korona lub osoba bądź podmiot, przeciwko którym nie można wszcząć postępowania cywilnego.

Złożenie wniosku zwykłego jest również konieczne w przypadku, gdy roszczenie jest skierowane przeciwko dziecku lub pacjentowi lub jest roszczeniem deliktowym wniesionym przez jednego z małżonków przeciwko współmałżonkowi.

1.5 Odwołanie

Pozwany może dochodzić zmiany treści wyroku zaocznego (np. obniżenia kwoty roszczenia, jeżeli część długu została spłacona przed wydaniem wyroku) lub jego uchylenia (tj. unieważnienia).

Jeżeli powód ma podstawy, by przypuszczać, że formularza żądania pozwu nie doręczono pozwanemu przed wydaniem wyroku zaocznego, ma obowiązek wystąpić do sądu o uchylenie wyroku zaocznego wydanego na jego korzyść.

1.6 Sprzeciw

Jeżeli pozwany chce uchylić lub zmienić wyrok zaoczny po jego wydaniu, ma obowiązek niezwłocznie wystąpić do sądu o uchylenie lub zmianę wyroku.

Sąd może zmienić lub uchylić wyrok zaoczny, jeżeli uzna to za uzasadnione lub jeżeli stwierdzi, że pozwany ma realne szanse na wygranie sprawy.

1.7 Skutek wniesienia sprzeciwu

Jeżeli pozwany wniesie odpowiedź na pozew w wyznaczonym terminie, sprawa toczy się w trybie zwykłym przewidzianym dla roszczenia spornego.

Jeżeli jednak wyrok zaoczny zostanie uchylony po jego skutecznym zaskarżeniu, może wiązać się to z koniecznością ponownego wszczęcia postępowania w sprawie lub zapewnienia pozwanemu możliwości wniesienia odpowiedzi na pozew. Decyzję podejmuje sędzia w świetle okoliczności konkretnej sprawy.

1.8 Skutek niewniesienia sprzeciwu

Procedurę umożliwiającą uzyskanie wyroku zaocznego można wszcząć wyłącznie w przypadku, gdy pozwany nie wniesie odpowiedzi na pozew lub nie uzna roszczenia w wyznaczonym terminie. Tylko wówczas powód może wystąpić z wnioskiem uproszczonym lub zwykłym o wydanie wyroku zaocznego.

1.8.1 Co należy zrobić, aby nakaz zapłaty stał się tytułem wykonawczym?

Wyrok zaoczny to rozstrzygnięcie, które powód może wykonać wobec pozwanego. Procedury niezbędne do uzyskania takiego wyroku opisano w pkt 1.3 powyżej.

1.8.2 Czy orzeczenie to jest prawomocne czy nadal istnieje możliwość, aby pozwany odwołał się od tego orzeczenia?

Jak opisano powyżej, pozwany może wystąpić do sądu o zmianę lub uchylenie wyroku zaocznego (tj. o zmianę warunków określonych w tym wyroku lub o jego unieważnienie w całości).

Sąd może zmienić lub uchylić wyrok zaoczny, jeżeli uzna, że przy jego wydawaniu doszło do nieprawidłowości proceduralnej, jeżeli stwierdzi, że pozwany ma realne szanse na wygranie sprawy, lub jeżeli uzna, że istnieją ku temu zasadne przesłanki.

Powiązane strony

Dodatkowe informacje na temat obowiązujących procedur można znaleźć na stronie internetowej Służby Sądów i Trybunałów Irlandii Północnej.

Pomoc dla niepełnosprawnych stron postępowania

W niektórych sekretariatach sądów można skorzystać z pomocy urzędników specjalizujących się w kwestiach związanych z obsługą klienta. Jeżeli wspomniani urzędnicy nie będą w stanie pomóc, niepełnosprawna strona postępowania może skontaktować się z zespołem Służby Sądów i Trybunałów Irlandii Północnej, dzwoniąc pod numer telefonu: +44 300 200 7812.

Ostatnia aktualizacja: 13/08/2021

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwy punkt kontaktowy Europejskiej Sieci Sądowej (EJN). Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. ESS ani Komisja Europejska nie ponoszą odpowiedzialności za wszelkie informacje, dane lub odniesienia zawarte w tym dokumencie. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.