Europees betalingsbevel

1 Bestaan van een betalingsbevelprocedure

In Letland zijn er twee mogelijkheden: de gedwongen tenuitvoerlegging van onbetwiste verbintenissen (saistību bezstrīdus piespiedu izpildīšana, hoofdstuk 50, artikelen  400 – 406 van de wet op de burgerlijke rechtsvordering (WBRv)) en de gedwongen tenuitvoerlegging van verbintenissen bij gerechtelijke kennisgeving (saistību piespiedu izpildīšana brīdinājuma kārtībā, hoofdstuk 50¹, artikelen 406¹ – 406¹⁰ WBRv).

1.1 Toepassingsgebied van de procedure

1.1.1 Welke zaken komen in aanmerking voor deze procedure (bijvoorbeeld alleen geldelijke vorderingen, alleen contractuele vorderingen, etc.)?

De gedwongen tenuitvoerlegging van onbetwiste verbintenissen is toegestaan wanneer dit gebeurt op basis van:

1. een overeenkomst betreffende vorderingen die zijn gedekt door een hypotheek of andere zakelijke zekerheid;
2. een notariële akte houdende een overeenkomst voor bepaalde tijd, of een overeenkomst voor bepaalde tijd met een aan een notariële akte gelijkgesteld rechtsgevolg, betreffende de betaling van een som geld of het terughalen van roerende zaken;
3. een overeenkomst voor bepaalde tijd betreffende het leasen of huren van onroerend goed die is vastgelegd in een notariële akte of waarvan aantekening is gemaakt in een kadaster en waarin is bepaald dat de leasenemer/huurder gehouden is tot betaling van de lease/huur en tot ontruiming of teruggave van het geleasede/gehuurde onroerend goed (uitgezonderd een appartement) na het verstrijken van de vastgelegde termijn;
4. een geprotesteerde promesse.

Bovenstaande verbintenissen zijn niet vatbaar voor gedwongen tenuitvoerlegging wanneer:

1. de gedwongen tenuitvoerlegging is gericht tegen staatseigendom;
2. de verbintenis is verjaard en dit duidelijk blijkt uit het stuk zelf waarin de verbintenis is vervat.

Gedwongen tenuitvoerlegging van verbintenissen bij gerechtelijke kennisgeving is toegestaan in het geval van betalingsverplichtingen die blijken uit stukken en die invorderbaar zijn geworden en verbintenissen tot betaling van schadevergoeding die voortvloeien uit contracten voor de levering of aankoop van goederen of diensten wanneer dergelijke verbintenissen blijken uit stukken en een termijn voor de nakoming ervan is vastgesteld.

Gedwongen tenuitvoerlegging van verbintenissen bij gerechtelijke kennisgeving is niet toegestaan:

1. voor betaling van een niet-uitgevoerde prestatie;
2. als de officiële of feitelijke woonplaats van de schuldenaar niet bekend is;
3. als de officiële of feitelijke woonplaats of plaats van statutaire vestiging van de schuldenaar niet in Letland is;
4. als de gevorderde boete hoger is dan de hoofdsom van de schuld;
5. als de gevorderde rente hoger is dan de hoofdsom van de schuld;
6. voor betalingsverplichtingen inzake schulden van meer dan 15 000 EUR.

1.1.2 Bestaat er een maximumbedrag voor de waarde van de vordering?

Neen.

1.1.3 Is het gebruik van deze procedure facultatief of verplicht?

Het gebruik van de procedures is niet verplicht.

1.1.4 Kan de procedure gebruikt worden als de schuldenaar in een andere lidstaat of buiten de EU woont?

Gedwongen tenuitvoerlegging van verbintenissen bij gerechtelijke kennisgeving is niet toegestaan als de officiële of feitelijke woonplaats of plaats van statutaire vestiging van de schuldenaar niet in Letland is.

De gedwongen tenuitvoerlegging van onbetwiste verbintenissen is toegestaan op een daartoe strekkend verzoek dat is gebaseerd op stukken waarbij een recht op een onroerende zaak wordt verleend of op een verplichting tot ontruiming of teruggave van een geleasede of gehuurde onroerende zaak, als de onroerende zaak in Letland is gesitueerd. Een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis dat is gebaseerd op een akte van scheepsverband kan alleen in Letland worden ingediend als de akte is ingeschreven in Letland.

1.2 Bevoegde rechtbank

Een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis moet worden ingediend bij het kadaster van het districts- of gemeentelijk gerecht (rajona (pilsētas) tiesa):

1. van de officiële woonplaats van de schuldenaar of, bij ontstentenis daarvan, diens feitelijke woonplaats, wanneer het verzoek de tenuitvoerlegging betreft van een verplichting tot betaling van een geldsom of teruggave van een roerende zaak of een contractuele verplichting die is gedekt door een zakelijke zekerheid;
2. van de plaats waar de onroerende zaak is gesitueerd, wanneer het verzoek is gebaseerd op stukken waarbij een recht op een onroerende zaak wordt verleend of op een verplichting tot ontruiming of teruggave van een geleasede of gehuurde onroerende zaak; wanneer tot dekking van een verbintenis meerdere onroerende zaken zijn gesteld, en de bevoegdheid tot het behandelen van het verzoek daardoor bij het kadaster van verschillende districts- of gemeentelijke gerechten berust, wordt het verzoek behandeld door het kadaster van het districts- of gemeentelijk gerecht van de plaats waar een van de onroerende zaken is gesitueerd, naar keuze van de verzoeker;
3. van de plaats waar de akte van scheepsverband is ingeschreven, als het verzoek op een akte van scheepsverband is gebaseerd.

Een verzoekschrift tot gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving moet worden ingediend bij het kadaster van het districts- of gemeentelijk gerecht van de officiële woonplaats van de schuldenaar of, bij ontstentenis daarvan, diens feitelijke woonplaats, dan wel van de plaats van statutaire vestiging.

1.3 Vormvoorwaarden

1.3.1 Is het gebruik van een standaardformulier verplicht? (Zo ja, waar kan dit formulier worden verkregen?)

Een verzoekschrift tot gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving moet zijn opgesteld overeenkomstig het bepaalde in bijlage 1 van verordening nr. 792 van de ministerraad van 21 juli 2009 betreffende standaardformulieren voor het indienen van een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving.

Op de portaalsite voor informatie over de Letse rechtbanken (www.tiesas.lv)staat onder de menuknoppen E-Pakalpojumi (‘e-diensten’) en E-veidlapas (‘e-formulieren’) een standaardformulier voor het indienen van een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis (pieteikums par strīdu bezstrīdus piespiedu izpildīšanu). Dit standaardformulier kan worden gedownload, waarna het uitgeprinte en ingevulde formulier kan worden ingediend.

1.3.2 Moet ik worden vertegenwoordigd door een advocaat?

Nee, dit is niet verplicht. De algemene voorschriften betreffende vertegenwoordiging zijn neergelegd in hoofdstuk 12 van de wet op de burgerlijke rechtsvordering.

1.3.3 Hoe gedetailleerd moet mijn beschrijving van de grondslag van de schuldvordering zijn?

Een verzoekschrift hoeft niet uitvoerig te worden gemotiveerd.

In een verzoekschrift tot gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis moet de inhoud van de verbintenis en het onderliggende document worden vermeld, meer in het bijzonder de hoofdsom van de schuld die wordt opgeëist en eventuele boetes en rente en, in het geval van een geprotesteerde promesse, de uitgaven in verband met het opmaken van het protest en de schadevergoeding waarin de wet voorziet. Het volgende moet als bijlage bij het verzoekschrift worden gevoegd: het document dat ten uitvoer moet worden gelegd en een eensluidend afschrift daarvan of, in het geval van een geprotesteerde promesse, het protest van niet-betaling, een bewijs van betaling van griffierechten (valsts nodeva) en een bewijs van aanmaning, tenzij het geven van een aanmaning volgens de wet niet nodig is.

Voor het indienen van verzoeken om gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving bestaat een standaardformulier. Hierin moeten de gegevens van verzoeker en schuldenaar worden vermeld, alsook de bijzonderheden van de betalingsverplichting en de onderliggende documenten, de termijn voor voldoening van de betalingsverplichting, het gevorderde bedrag en de wijze waarop dat bedrag is berekend. Verder moet het verzoekschrift een verklaring bevatten dat de vordering niet afhankelijk is van een tegenprestatie of dat een eventuele tegenprestatie is uitgevoerd, alsook een verzoek aan de rechtbank om de schuldenaar te gelasten aan zijn betalingsverplichting te voldoen en te verwijzen in de kosten, en een verklaring dat de verstrekte informatie in overeenstemming met de waarheid is en dat verzoeker zich ervan bewust is dat het indienen van een onjuist verzoekschrift strafbaar is.

1.3.4 Moet ik beschikken over geschreven bewijs omtrent de schuldvordering? Zo ja, welke documenten mag ik daarvoor gebruiken?

Het volgende moet als bijlage worden gevoegd bij een verzoekschrift tot gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis: het onderliggende document en een eensluidend afschrift daarvan of, in het geval van een geprotesteerde promesse, het protest van niet-betaling, een bewijs van betaling van griffierechten en een bewijs van aanmaning, tenzij het geven van een aanmaning volgens de wet niet nodig is (het bewijs van aanmaning kan ook de schriftelijke verklaring van de deurwaarder of zijn assistent zijn dat de geadresseerde de aanmaningsbrief heeft geweigerd).

Voor de gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving hoeft geen schriftelijk bewijs van de vordering te worden verstrekt. Wel moet in het verzoekschrift worden aangegeven wat de onderliggende stukken zijn en binnen welke termijn de verbintenis moet worden nagekomen. Als de schuldenaar zijn betalingsverplichting binnen veertien dagen na ontvangst van de gerechtelijke kennisgeving betwist, wordt de procedure van gedwongen tenuitvoerlegging beëindigd. De beslissing tot beëindiging van de procedure van gedwongen tenuitvoerlegging bij betwisting van de vordering belet de schuldeiser niet om de vordering in een gewone procedure door te zetten.

1.4 Afwijzing van het verzoek

Op een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis beslist een alleenzittende rechter binnen zeven dagen na indiening van het verzoek, op basis van het verzoekschrift en de bijgevoegde stukken, zonder de verzoeker en de schuldenaar vooraf kennis te geven. De rechter wijst het verzoek af als het ongegrond is, als de in het verzoekschrift vermelde boete niet in verhouding staat tot de hoofdsom van de schuld of als de ten uitvoer te leggen overeenkomst onredelijke bepalingen bevat die strijdig zijn met het consumentenrecht.

Voor verzoeken om gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving geldt dat wanneer de rechter het verzoek toewijst maar de schuldenaar binnen veertien dagen na ontvangst van de gerechtelijke kennisgeving een bezwaarschrift indient waarin hij de betalingsverplichting betwist of bewijs van aflossing van de schuld overlegt, de rechter de procedure beëindigt.

1.5 Hoger beroep

Een rechterlijke beslissing op een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis of om gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving, is niet vatbaar voor beroep.

1.6 Aanvechten van de vordering

Op een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis wordt door een alleenzittende rechter beslist zonder mogelijkheid van verweer door de schuldenaar.

Bij een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving, doet de rechter, in geval van toewijzing van het verzoek, aan de schuldenaar een kennisgeving betekenen waarin hij hem sommeert om ofwel het in het verzoekschrift vermelde bedrag te voldoen of binnen veertien dagen na ontvangst van de kennisgeving een bezwaarschrift bij de rechtbank in te dienen.

1.7 Gevolgen van de aanvechting van de vordering

Voor verzoeken om gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving geldt dat wanneer de schuldenaar binnen veertien dagen na betekening van de kennisgeving een bezwaarschrift indient waarin hij de betalingsverplichting betwist, de procedure van gedwongen tenuitvoerlegging wordt beëindigd. Wanneer de schuldenaar een gedeelte van de vordering erkent, wordt de schuldeiser hiervan kennis gegeven en een termijn gesteld waarbinnen de eiser de rechtbank ervan in kennis moet stellen of het erkende gedeelte van de verbintenis is uitgereikt. Wanneer de schuldeiser het niet eens is met de tenuitvoerlegging van slechts een gedeelte van de verbintenis of niet binnen de in de kennisgeving gestelde termijn reageert, wordt de procedure beëindigd.

1.8 Wat als de schuldenaar de schuldvordering niet tijdig aanvecht?

Voor verzoeken om gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving geldt dat wanneer de schuldenaar niet binnen de in de kennisgeving gestelde termijn een bezwaarschrift indient, de rechter binnen zeven dagen na het verstrijken van de bezwaartermijn voldoening van de in het verzoekschrift omschreven betalingsverplichting gelast en de schuldenaar in de kosten verwijst.

1.8.1 Wat moet men doen om een uitvoerbare beslissing te verkrijgen?

Gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving: de rechterlijke beslissing tot tenuitvoerlegging van de in het verzoekschrift vermelde betalingsverplichting is onmiddellijk uitvoerbaar. De beslissing geeft een executoriale titel en kan overeenkomstig de regels voor de tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen worden uitgevoerd.

Gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis: nadat de rechter de geldigheid van het verzoekschrift heeft getoetst en het gegrond heeft verklaard, bepaalt hij welke verbintenis ten uitvoer moet worden gelegd en in welke mate. De rechterlijke beslissing is onmiddellijk uitvoerbaar. Ze geeft een executoriale titel en kan overeenkomstig de regels voor de tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen worden uitgevoerd. De rechterlijke beslissing wordt samen met een eensluidend afschrift van het ten uitvoer te leggen document aan de schuldenaar betekend.

1.8.2 Is deze beslissing definitief of is er nog een beroepsmogelijkheid?

Een rechterlijke beslissing op een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis of op een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving is niet vatbaar voor beroep. Wel is het zo dat wanneer de schuldenaar van mening is dat de vordering van de verzoeker inhoudelijk ongegrond is, hij een vordering tegen de schuldeiser kan instellen waarbij hij diens vordering betwist (bij een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een onbetwiste verbintenis moet dat gebeuren binnen zes maanden en bij een verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van een verbintenis bij gerechtelijke kennisgeving binnen drie maanden, te rekenen vanaf de dag dat het eensluidend afschrift van de rechterlijke beslissing aan de schuldenaar is verzonden). Wanneer de schuldenaar een dergelijke vordering instelt, kan hij verzoeken om schorsing van de tenuitvoerlegging. Als de vordering van de schuldeiser al via de tenuitvoerleggingsprocedure is voldaan, kan de schuldenaar verzoeken om een maatregel ter verzekering van zijn vordering. De vordering moet worden ingesteld bij de rechtbank die ook het oorspronkelijke verzoek om gedwongen tenuitvoerlegging van de betreffende verbintenis heeft behandeld, overeenkomstig de in de wet op de burgerlijke rechtsvordering voorgeschreven procedures. Wanneer de vordering echter door een regionaal gerecht moet worden behandeld, moet ze worden ingesteld bij het regionaal gerecht dat bevoegd is voor het rechtsgebied waar zich het kadaster bevindt van het districts- of gemeentelijk gerecht dat het oorspronkelijke verzoek heeft behandeld.