L-Ordni Ewropea tal-Ħlas

1 L-eżistenza ta’ ordni għal proċeduri għall-ħlas

Ma hemm l-ebda proċedura speċifika għal “ordni għal ħlas” (order for payment) fl-Irlanda ta’ Fuq. Madankollu, hemm proċedura li permezz tagħha r-rikorrent (jew l-attur) jista’ jitlob “sentenza fil-kontumaċja” (judgment in default) fejn il-konvenut (jew l-intimat) jonqos milli jindika l-intenzjoni tiegħu li jirrispondi għall-proċedimenti (“proċedura ta’ sentenza fil-kontumaċja” ('default judgment procedure')).

Jista’ jkun possibbli wkoll li fi ħdan l-UE ssir talba transfruntiera biex tintuża l-Ordni ta’ Ħlas Ewropea jew il-Proċeduri Ewropej għal Talbiet Żgħar.

1.1 L-ambitu tal-proċedura

Il-“proċedura tas-sentenza fil-kontumaċja” hija parti mill-proċeduri normali tal-qorti ċivili fl-Irlanda ta’ Fuq.

Fil-Qorti Għolja (High Court), meta rikorrent (“attur”) jippreżenta talba, il-konvenut (l-intimat) huwa meħtieġ li jirrikonoxxi dan fi żmien 14-il jum wara li jkun ġie nnotifikat bit-talba sakemm l-intimat ma jkunx residenti barra mill-Irlanda ta’ Fuq meta l-limitu taż-żmien jiddependi fuq fejn jgħix l-intimat, iżda dan huwa rifless fuq il-faċċata tat-taħrika (writ of summonses).

Għal kawżi ċivili u talbiet żgħar fil-Qorti tal-Kontea (County Court), il-perjodu huwa ta’ 21 jum. Jekk il-konvenut (l-intimat) ma jirrikonoxxix li huwa rċieva dokumenti relatati mat-talba u jixtieq jiddefendi l-azzjoni, ir-rikorrent (“l-attur”) jista’ jressaq rikors għal sentenza fil-kontumaċja billi jippreżenta d-dokumenti xierqa fl-uffiċċju tal-qorti indikat.

1.1.1 Liema talbiet huma eliġibbli (pereżempju talbiet fi flus biss, talbiet kuntrattwali biss eċċ.)?

Fl-Irlanda ta’ Fuq, sentenza fil-kontumaċja tista’ tinkiseb fit-tipi ta’ proċedimenti li ġejjin, għalkemm f’ċerti ċirkostanzi, ikun meħtieġ il-permess tal-qorti:

• dejn;
• danni;
• żamma ta’ oġġetti;
• rkupru ta' art.

F’każijiet oħra, irid isir rikors lill-qorti għal deċiżjoni.

1.1.2 Hemm limitu massimu fir-rigward tal-valur tat-talba?

Fil-Qorti Għolja (High Court), ma hemm ebda limitu massimu għall-valur tat-talba.

Il-Qorti tal-Kontea (County Court) għandha ġurisdizzjoni ċivili ġenerali biex tisma’ u tiddetermina kwalunkwe azzjoni li fiha l-ammont iddikjarat, jew il-valur ta' beni mobbli speċifiċi ddikjarati, ma jaqbiżx it-£ 30 000.

Il-proċess għal talbiet żgħar huwa parti mill-Qorti tal-Kontea (County Court) u jista’ jittratta talbiet li ma jaqbżux it-£ 3 000.

1.1.3 L-użu ta’ dik il-proċedura huwa fakultattiv jew obbligatorju?

Il-proċedura għall-kisba ta’ sentenza fil-kontumaċja hija parti mill-proċedimenti ċivili normali. Mhijiex proċedura separata. L-użu tal-proċedura huwa fakultattiv fis-sens li s-sentenza fil-kontumaċja ma tingħatax awtomatikament meta l-konvenut (l-intimat) jonqos milli jirrispondi għal talba fil-limitu taż-żmien rilevanti.

Sabiex tinkiseb sentenza fil-kontumaċja, ir-rikorrent (“l-attur”) irid jagħmel talba jew rikors. Inkella, ir-rikorrent (“l-attur”) jista’ jagħżel li ma jkomplix bit-talba tiegħu.

1.1.4 Din il-proċedura hija disponibbli jekk l-intimat jgħix fi Stat Membru ieħor jew f’pajjiż terz?

Soġġett għal ftehimiet bejn pajjiżi dwar ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi bejn ir-Renju Unit u Stati Membri oħra jew ftehimiet simili magħmula ma’ pajjiżi oħra, il-proċedura hija disponibbli jekk il-konvenut (l-intimat) jgħix fi Stat Membru ieħor jew f’pajjiż ieħor.

Ir-rikorrent (“attur”) irid jiżgura li huwa jkun innotifika kif suppost il-formola tat-talba lil intimat (konvenut) skont ir-regoli li japplikaw għan-notifika ta’ dokumenti barra mill-Irlanda ta’ Fuq.

Meta l-konvenut (l-intimat) jonqos milli jirrispondi għat-talba, ir-rikorrent (“l-attur”) irid jagħmel rikors quddiem il-qorti għal permess biex jikseb sentenza fil-kontumaċja bil-mod tas-soltu.

1.2 Il-qorti kompetenti

Fl-Irlanda ta’ Fuq, sentenza fil-kontumaċja tista’ tinkiseb mill-qorti fejn ikunu nbdew il-proċedimenti.

1.3 Ir-rekwiżiti formali

Minbarra r-rekwiżiti elenkati hawn fuq - jiġifieri li r-rikorrent (“l-attur”) segwa l-proċeduri korretti meta ppreżenta t-talba u li l-intimat ma rrispondiex fiż-żmien meħtieġ - ir-rekwiżiti formali biex tinkiseb sentenza fil-kontumaċja huma kif ġej:

Fil-Qorti Għolja (High Court), ir-rikorrent (“l-attur”) intitolat għal sentenza fil-kontumaċja għal nuqqas ta' komparsa jew difiża jista’ jikseb sentenza billi jippreżenta d-dokumenti li ġejjin lill-uffiċċju xieraq tal-Qorti Għolja (High Court):

Nuqqas ta' Komparsa (Default of Appearance)

• id-dokument oriġinali (“taħrika”) li permezz tiegħu nbdew il-proċedimenti;
• Affidavit tan-Notifika (Affidavit of Service) li jikkonferma li l-proċedimenti oriġinali ġew innotifikati
• Affidavit tad-Dejn (Affidavit of Debt) jekk it-talba tkun għal somma likwidata;
• F'każ ta' Pussess ta' art, ċertifikat li jiddikjara li l-proprjetà mhijiex waħda residenzjali

Nuqqas ta’ Difiża (Default of Defence)

• Id-dokument oriġinali (taħrika) li permezz tiegħu nbdew il-proċedimenti;
• Kopja tal-memorandum ta’ komparsa nnotifikat mill-konvenut
• Affidavit tad-Dejn (Affidavit of Debt) jekk it-talba tkun għal somma likwidata jew kopja tad-Dikjarazzjoni tat-Talba tal-attur
• Ċertifikat li jiddikjara li ma ġietx innotifikata difiża
• F'każ ta' pussess ta' art, ċertifikat li jiddikjara li l-proprjetà mhijiex waħda residenzjali

Fil-Qorti tal-Kontea (County Court), ir-rikorrent (“attur”) intitolat għal sentenza fil-kontumaċja ta’ indikazzjoni tal-intenzjoni ta' difiża tal-konvenut jista’ jdaħħal sentenza billi jippreżenta sett simili ta’ dokumenti għal dawk imsemmija hawn fuq fl-uffiċċju tal-qorti.

F’każijiet ta’ talbiet żgħar hemm formola speċifika intitolata “Rikors għal digriet fil-kontumaċja” (Application for a default decree) li r-rikorrent irid jimla u jippreżenta lill-uffiċċju tal-qorti rilevanti.

1.3.1 L-użu ta’ formola standard huwa obbligatorju? (jekk iva, minn fejn tista’ tinkiseb din il-formola?)

Il-formoli meħtieġa li għandhom jintużaw biex jinbdew proċedimenti u dawk meħtieġa fi stadji oħra tal-proċessi jistgħu jinstabu fir-regoli tal-qorti li ġejjin:

• Ir-Regoli tal-1980 tal-Qorti tal-Ġudikatura, l-Irlanda ta’ Fuq (Rules of the Court of Judicature (Northern Ireland) 1980)) [S.R. 1980 No. 346]
• Ir-Regoli tal-1981 tal-Qrati tal-Kontea, l-Irlanda ta’ Fuq (County Court Rules (Northern Ireland) 1981) [S.R. 1981 No. 225]

Dawn jistgħu jiġu aċċessati fuq is-sit web tas-Servizz tal-Qrati u t-Tribunali tal-Irlanda ta’ Fuq (Northern Ireland Courts and Tribunals Service).

1.3.2 Jeħtieġ li nkun rappreżentat minn avukat?

Le, madankollu, bħala regola ġenerali, huwa rrakkomandat li titlob il-parir ta’ avukat. Il-persunal tal-Qorti mhumiex ikkwalifikati biex jagħtu pariri legali lir-rikorrenti jew lill-konvenuti.

1.3.3 Kemm trid tkun dettaljata r-raġuni għat-talba?

Peress li rikors għal sentenza fil-kontumaċja huwa parti mill-proċeduri tal-qorti ċivili fl-Irlanda ta’ Fuq, kien ikun meħtieġ li rikorrent (“attur”) joħroġ proċedimenti bħas-soltu u li d-dettalji tat-talba kienu jkunu ġew inklużi fid-dokumenti oriġinali. Ir-rikors għal deċiżjoni fil-kontumaċja jrid jindika r-raġunijiet li għalihom din qed tintalab.

1.3.4 Huwa meħtieġ li tiġi ppreżentata prova bil-miktub fir-rigward tat-talba kkonċernata? Jekk iva, liema dokumenti huma ammissibbli bħala provi?

Evidenza bil-miktub tat-talba inkwistjoni tiġi inkluża bħala parti mid-dokumenti pprovduti lill-qorti meta jsir rikors għal sentenza fil-kontumaċja.

1.4 Iċ-ċaħda ta’ rikors

Meta rikorrent (attur) joħroġ talba kontra konvenut (intimat) għal talba li fiha l-ammont irid jiġi ddeterminat mill-qorti, u l-konvenut (l-intimat) jonqos milli jindika l-intenzjoni ta' difiża tiegħu, ir-rikorrent (attur) jista’ jitlob sentenza li tiddikjara li l-ammont għandu jiġi vvalutat mill-qorti. F’każijiet bħal dawn, l-ammont tat-talba għandu jiġi vvalutat mill-imħallef.  L-imħallef jista’ jiddeċiedi dwar l-ammont dovut jew jista’ jiddeċiedi li xejn ma huwa dovut taħt it-talba.

Hemm każijiet oħra li jeħtieġu li jsir rikors biex imħallef jiddeċiedi jekk tistax tingħata sentenza fil-kontumaċja. Dawn jinkludu kawżi fejn it-talba tiġi nnotifikata lill-konvenut (lill-intimat) f’ġurisdizzjoni oħra, fejn il-konvenut (l-intimat) ikun Stat, il-Kuruna jew persuna jew korp b’immunità minn proċedimenti ċivili.

Rikors huwa meħtieġ ukoll meta t-talba tkun kontra minuri jew pazjent, jew tkun talba għal negliġenza (“obbligu”) minn konjuġi wieħed kontra ieħor.

1.5 Appell

Jista’ jsir rikors minn konvenut (intimat) biex is-sentenza fil-kontumaċja tinbidel (eż. jitnaqqas l-ammont fejn parti mid-dejn tkun tħallset qabel is-sentenza) jew tiġi annullata (jiġifieri kkanċellata).

Meta r-rikorrent (attur) ikollu raġuni biex jemmen li d-dettalji tat-talba ma jkunux waslu għand il-konvenut (l-intimat) qabel is-sentenza, huwa għandu d-dmir li jagħmel rikors quddiem il-qorti biex jitlobha tannulla s-sentenza fil-kontumaċja.

1.6 Dikjarazzjoni ta’ kontradizzjoni

Jekk konvenut (intimat) jixtieq li jkollu ordni għal sentenza fil-kontumaċja kkanċellata jew mibdula wara li tkun ingħatat, huwa jrid jaġixxi minnufih sabiex iressaq rikors quddiem il-qorti biex tannulla jew tbiddel is-sentenza.

Il-qorti tista’ tibdel jew tannulla s-sentenza fil-kontumaċja jekk tqis li hemm raġuni tajba biex tagħmel dan jew li l-konvenut (l-intimat) għandu prospett reali li jiddefendi l-każ b’suċċess.

1.7 L-effett tad-dikjarazzjoni ta’ kontradizzjoni

Jekk il-konvenut (l-intimat) jippreżenta risposta għat-talba fiż-żmien stipulat, il-kawża tipproċedi bħala talba dfiża normali.

Jekk sentenza fil-kontumaċja tiġi annullata wara kontestazzjoni b’suċċess, kawża jista’ jkollha tibda mill-ġdid jew konvenut (intimat) jista’ jingħata l-opportunità li joħroġ risposta għat-talba. Huwa l-imħallef li jiddetermina dak li jiġri, fid-dawl taċ-ċirkostanzi tal-kawża.

1.8 L-effett tan-nuqqas ta’ dikjarazzjoni ta’ kontradizzjoni

Il-proċedura tas-sentenza fil-kontumaċja ssir disponibbli biss bħala riżultat tan-nuqqas tal-konvenut (tal-intimat) li jiddefendi jew jirrikonoxxi t-talba fiż-żmien meħtieġ. Jekk jiġri hekk biss, ir-rikorrent (l-attur) ikun jista’ jressaq talba jew rikors għal sentenza fil-kontumaċja.

1.8.1 X’jeħtieġ li jsir sabiex tinkiseb deċiżjoni eżekuttiva?

Is-sentenza fil-kontumaċja hija deċiżjoni li r-rikorrent (l-attur) jista’ jeżegwixxi kontra l-konvenut (l-intimat). Il-proċeduri li għandhom jiġu segwiti sabiex tinkiseb is-sentenza fil-kontumaċja huma deskritti fil-punt 1.3 ta’ hawn fuq.

1.8.2 Din id-deċiżjoni tkun finali jew ikun għad fadal il-possibilità li l-intimat jappella minnha?

Kif deskritt hawn fuq, il-konvenut (l-intimat) jista’ jitlob lill-qorti biex tibdel jew tannulla s-sentenza fil-kontumaċja (jiġifieri, biex tbiddel it-termini tas-sentenza jew biex tikkanċellaha fl-intier tagħha).

Il-qorti tista’ tibdel jew tannulla s-sentenza fil-kontumaċja jekk tqis li kien hemm xi aġir proċedurali mhux xieraq jew li l-konvenut (l-intimat) għandu prospett reali li jiddefendi t-talba b’suċċess jew hemm raġuni tajba biex tagħmel dan.

Links relatati

Aktar informazzjoni dwar il-proċeduri tista’ tinkiseb mis-sit web tas-Servizz tal-Qrati u t-Tribunali tal-Irlanda ta’ Fuq (Northern Ireland Courts and tribunals Service website).

Assistenza għal-Litiganti b’Diżabilità

Xi uffiċċji tal-qorti ħatru Uffiċjali tas-Servizz għall-Klijenti li jistgħu jipprovdu assistenza. Jekk ma jkunux jistgħu jgħinu, il-litigant b’diżabilità jista’ jikkuntattja lit-Tim tal-Komunikazzjoni tas-Servizz tal-Qrati u t-Tribunali tal-Irlanda ta’ Fuq (Northern Ireland Courts and Tribunals Service Communication Team) fuq +44 300 200 7812.