1 Czy istnieje możliwość przeprowadzenia dowodu z wykorzystaniem wideokonferencji z udziałem sądu we wzywającym państwie członkowskim lub też bezpośrednio przez sąd tego państwa członkowskiego? Jeżeli tak, jakie obowiązują w tym względzie procedury lub przepisy krajowe?
W prawie cywilnym procesowym nie wprowadzono przepisów ogólnych odnoszących się do tego zagadnienia. Prawo nie wyklucza jednak przeprowadzania wideokonferencji, w związku z czym jest to możliwe.
Zgodnie z przepisami prawa cywilnego z wideokonferencji korzysta się regularnie jako z alternatywy dla składania wniosku o pomoc prawną.
2 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do rodzaju osób, jakie można przesłuchać w drodze wideokonferencji – np. czy w ten sposób można przesłuchać wyłącznie świadków czy też inne osoby, np. biegłych lub strony?
Jeżeli daną osobę można przesłuchać zgodnie z przepisami prawa cywilnego procesowego, można tak uczynić również w drodze wideokonferencji. W prawie cywilnym procesowym nie wprowadzono przepisów szczególnych odnoszących się do tego zagadnienia.
3 Jakie ewentualne ograniczenia istnieją w odniesieniu do rodzaju dowodu, jaki można przeprowadzić w drodze wideokonferencji?
Nie ma szczególnych ograniczeń. Zastosowanie mają przepisy krajowe prawa cywilnego procesowego.
4 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do miejsca przesłuchania osoby przy wykorzystaniu wideokonferencji – np. czy musi się ono odbyć w sądzie?
Do przesłuchania w drodze wideokonferencji nie mają zastosowania przepisy szczególne. Zastosowanie mają przepisy krajowe prawa cywilnego procesowego. Zasadniczo przesłuchania powinny się odbywać w sądzie. Od tej zasady można jednak odstąpić, jeżeli świadek jest chory lub gdy nie jest w stanie dotrzeć do sądu [art. 175 kodeksu postępowania cywilnego (Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering)].
5 Czy dozwolone jest rejestrowanie przesłuchań przeprowadzanych w drodze wideokonferencji, a jeżeli tak, to czy dostępne są w tym celu odpowiednie środki?
Przesłuchanie świadka przez sąd niderlandzki w drodze wideokonferencji uznaje się za równoważne transmitowaniu przebiegu zwykłej rozprawy na żywo. Zgodnie z obowiązującymi przepisami sędzia prowadzący przesłuchanie sporządza protokół przesłuchania świadka. Te same przepisy mają zastosowanie w odniesieniu do przesłuchania świadka w drodze wideokonferencji, dlatego też zeznania składane w trakcie przesłuchania również muszą zostać utrwalone przez sąd w postaci protokołu przesłuchania. Prawo nie zabrania zapisywania obrazu lub dźwięku oprócz sporządzenia protokołu przesłuchania, ale zapisy te nie są uznawane za równoważne protokołowi przesłuchania.
Na mocy przyszłych przepisów sędzia będzie mógł postanowić o dokonaniu zapisu obrazu lub dźwięku z przebiegu rozprawy, który zastąpi protokół przesłuchania w wersji papierowej. Dlatego też w stosownych przypadkach dopuszcza się również możliwość dokonania zapisu protokołu z przesłuchania świadka.
6 W jakim języku powinno być prowadzone przesłuchanie: a) w przypadku wniosków na mocy art. 10-12; oraz b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na mocy art. 17?
Jeżeli sąd wezwany znajduje się na terytorium Niderlandów, przesłuchanie odbywa się w języku niderlandzkim. W tym zakresie nie mają zastosowania przepisy szczególne. Zgodnie z niderlandzkimi przepisami wykonawczymi właściwy organ ma prawo określić warunki bezpośredniego przeprowadzania dowodu, które uznaje za przydatne lub konieczne ze względów związanych z zasadą sprawiedliwości proceduralnej.
7 Jeżeli konieczna jest obecność tłumacza, kto odpowiada za zapewnienie jego obecności w przypadku obydwu rodzajów przesłuchań i gdzie tłumacz powinien się znajdować?
Niderlandzkie prawo cywilne procesowe nie zawiera przepisów szczególnych dotyczących tłumaczy ustnych. W postępowaniach cywilnych prowadzonych w Niderlandach strony muszą co do zasady samodzielnie zadbać o obecność tłumacza ustnego.
8 Jaką procedurę stosuje się przy organizacji przesłuchania oraz powiadamianiu osoby, która ma zostać przesłuchana, o terminie i miejscu przesłuchania? Z jakim wyprzedzeniem należy ustalić termin przesłuchania, aby osoba, która ma zostać przesłuchana, otrzymała powiadomienie z odpowiednim wyprzedzeniem?
Zgodnie z niderlandzkimi przepisami wykonawczymi sąd wezwany może określić, która ze stron jest odpowiedzialna za wezwanie osoby na przesłuchanie w związku z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu.
Jeżeli strona nie wypełni tego obowiązku, za doręczenie wezwania odpowiada sekretarz sądu wezwanego. Zgodnie z niderlandzkim prawem cywilnym procesowym świadkowie muszą zostać wezwani na co najmniej tydzień (w przyszłych przepisach – na co najmniej 10 dni) przed planowanym terminem przesłuchania.
9 Jakie koszty wiążą się z wykorzystaniem wideokonferencji do przeprowadzenia dowodu i jak powinny one być pokrywane?
Strony nie ponoszą kosztów związanych ze szczególną formą tego przesłuchania ani z zastosowanymi technologiami komunikacyjnymi. Zgodnie z prawem niderlandzkim kosztów tych się nie przenosi. Ponosi je Skarb Państwa, od którego można dochodzić zwrotu na podstawie art. 18 ust. 2 w związku z art. 10 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1206/2001.
10 Jakie ewentualne wymogi powinny zostać spełnione, aby zagwarantować poinformowanie osoby przesłuchiwanej bezpośrednio przez sąd wzywający, że występuje ona na zasadzie dobrowolności?
Zgodnie z art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1206/2001, jeżeli bezpośrednie przeprowadzenie dowodu wymaga przesłuchania osoby, sąd wzywający informuje tę osobę, że przesłuchanie to jest dobrowolne. Nie przewiduje się dodatkowych wymogów w tym zakresie.
11 Jaką procedurę stosuje się w celu zweryfikowania tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana?
Zgodnie z niderlandzkim prawem cywilnym procesowym obowiązek zweryfikowania tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana, spoczywa na sędzim (art. 177 kodeksu postępowania cywilnego).
Sędzia zwraca się do świadka o podanie imienia i nazwiska, wieku, zawodu oraz adresu zamieszkania. Pyta również świadka o jego stosunek do stron (stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa, stosunek pracy).
12 Jakie wymogi powinny zostać spełnione przy odbieraniu przysięgi i jakie informacje od sądu wzywającego są konieczne, kiedy przysięga jest wymagana przy bezpośrednim przeprowadzaniu dowodu na mocy art. 17?
Zgodnie z niderlandzkim prawem cywilnym procesowym przed rozpoczęciem przesłuchania sędzia odbiera od świadka przyrzeczenie. Świadek oświadcza, że będzie zeznawał zgodnie z prawdą. Świadkowie umyślnie składający fałszywe zeznania popełniają krzywoprzysięstwo. Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu odbywa się zgodnie z prawem państwa wzywającego.
13 Przy pomocy jakich środków zapewnia się w miejscu przeprowadzania wideokonferencji obecność osoby do kontaktów, do której sąd wzywający może się zwracać w razie potrzeby, oraz osoby, która jest dostępna w dniu przesłuchania i zajmuje się obsługą sprzętu do przeprowadzenia wideokonferencji oraz rozwiązuje ewentualne problemy techniczne?
Międzynarodowe wnioski o pomoc prawną z wykorzystaniem wideokonferencji realizuje się przy wsparciu specjalistów sądowych ds. ICT (SPIRIT). Zajmują się oni wszystkimi kwestiami technicznymi i logistycznymi.
14 Czy od sądu wzywającego wymaga się przekazania jakichkolwiek informacji dodatkowych?
O informacje te można wystąpić za pośrednictwem właściwego organu.
