1 Czy istnieje możliwość przeprowadzenia dowodu z wykorzystaniem wideokonferencji z udziałem sądu we wzywającym państwie członkowskim lub też bezpośrednio przez sąd tego państwa członkowskiego? Jeżeli tak, jakie obowiązują w tym względzie procedury lub przepisy krajowe?
Procedurę w tym zakresie regulują przepisy ustawy nr 99/1963 (kodeks postępowania cywilnego, z późniejszymi zmianami) oraz w szczególności instrukcja Ministerstwa Sprawiedliwości nr 505/2001 ustanawiająca regulamin wewnętrzny i organizacyjny sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Zgodnie z §10a instrukcji Ministerstwa Sprawiedliwości nr 505/2001 przewodniczący składu sędziowskiego (sąd w składzie jednoosobowym) może wykorzystywać sprzęt techniczny do przekazu obrazu i dźwięku („wideofon”), aby przesłuchać świadka lub biegłego, jeżeli jest to zasadne z punktu widzenia ochrony praw takich osób lub zagwarantowania ich bezpieczeństwa bądź jeżeli jest to niezbędne ze względów bezpieczeństwa lub z innych istotnych przyczyn, a także jeżeli jest to możliwe z technicznego punktu widzenia.
2 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do rodzaju osób, jakie można przesłuchać w drodze wideokonferencji – np. czy w ten sposób można przesłuchać wyłącznie świadków czy też inne osoby, np. biegłych lub strony?
Zgodnie z §11a instrukcji Ministerstwa Sprawiedliwości nr 505/2001 za pomocą wideofonu można przesłuchiwać zarówno biegłych, jak i świadków.
3 Jakie ewentualne ograniczenia istnieją w odniesieniu do rodzaju dowodu, jaki można przeprowadzić w drodze wideokonferencji?
Z wideofonu można korzystać wyłącznie przy przesłuchiwaniu świadków i biegłych.
4 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do miejsca przesłuchania osoby przy wykorzystaniu wideokonferencji – np. czy musi się ono odbyć w sądzie?
Jeżeli przewodniczący składu sędziowskiego (sąd w składzie jednoosobowym) wyrazi zgodę na przesłuchanie świadka lub biegłego za pośrednictwem wideofonu, miejsce, w którym świadek lub biegły mają stawić się na przesłuchanie, zostanie wskazane w wezwaniu. Innymi słowy, dopuszcza się możliwość zorganizowania przesłuchania w innych miejscach (np. w miejscu, w którym przebywają biegli lub świadkowie, takim jak szpital czy laboratorium).
5 Czy dozwolone jest rejestrowanie przesłuchań przeprowadzanych w drodze wideokonferencji, a jeżeli tak, to czy dostępne są w tym celu odpowiednie środki?
Rejestruje się podstawową treść zeznań świadka. W niektórych przypadkach niezbędne może okazać się dosłowne rejestrowanie części przesłuchania Można również zastosować alternatywne metody rejestracji, takie jak transkrypcja całego przesłuchania przez protokolanta sądowego lub dokonanie zapisu dźwięku lub dźwięku i obrazu, jeżeli zezwala na to prawo lub jeżeli przewodniczący składu sędziowskiego (sąd w składzie jednoosobowym) wyrazi zgodę na zastosowanie takich metod.
6 W jakim języku powinno być prowadzone przesłuchanie: a) w przypadku wniosków na mocy art. 10-12; oraz b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na mocy art. 17?
Jeżeli świadek nie posługuje się językiem, w którym prowadzone jest przesłuchanie, na mocy art. 37 ust. 4 ustawy konstytucyjnej nr 2/1993 (Karta podstawowych praw i swobód) przysługuje mu prawo do skorzystania z usług tłumacza ustnego. Zgodnie z §18 ust. 2 kodeksu postępowania cywilnego sąd wyznaczy tłumacza ustnego dla strony, dla której język czeski nie jest językiem ojczystym, ilekroć zajdzie taka potrzeba w toku postępowania.
7 Jeżeli konieczna jest obecność tłumacza, kto odpowiada za zapewnienie jego obecności w przypadku obydwu rodzajów przesłuchań i gdzie tłumacz powinien się znajdować?
Zgodnie z §18 ust. 1 i 2 kodeksu postępowania cywilnego sąd ma obowiązek zapewnienia stronom takich samych możliwości wykonywania ich praw oraz wyznaczenia tłumacza ustnego dla każdej strony, dla której język czeski nie jest językiem ojczystym, ilekroć zajdzie taka potrzeba w toku postępowania.
8 Jaką procedurę stosuje się przy organizacji przesłuchania oraz powiadamianiu osoby, która ma zostać przesłuchana, o terminie i miejscu przesłuchania? Z jakim wyprzedzeniem należy ustalić termin przesłuchania, aby osoba, która ma zostać przesłuchana, otrzymała powiadomienie z odpowiednim wyprzedzeniem?
Przy doręczaniu wezwania sąd postępuje zgodnie z §51 kodeksu postępowania cywilnego. O ile ta ustawa lub inny akt legislacyjny nie zawierają innych wymogów dotyczących wezwania, musi ono zawierać następujące informacje: wskazanie sprawy, w związku z którą osoba jest wzywana, cel, miejsce i godzinę rozpoczęcia czynności sądowej, powód wezwania, charakter, w jakim dana osoba jest wzywana, obowiązki tej osoby w trakcie czynności sądowej oraz, w stosownych przypadkach, przewidywany czas trwania tej czynności. Wezwanie można doręczyć na piśmie lub w formie elektronicznej, a w pilnych przypadkach również drogą telefoniczną lub faksem. Jeżeli świadek lub biegły jest przesłuchiwany za pomocą wideotelefonu, a osoba, która ma być przesłuchana, ma się stawić na przesłuchanie w okręgu podlegającym właściwości innego sądu, sąd właściwy dla okręgu, w którym dana osoba ma się stawić na przesłuchanie, doręcza tej osobie wezwanie, a sąd wzywający zwraca się do tego drugiego sądu o współpracę przy przeprowadzaniu tej czynności (wniosek o pomoc prawną). Zgodnie z §115 ust. 2 kodeksu postępowania cywilnego wezwanie musi zostać doręczone stronom w terminie zapewniającym im wystarczający czas na przygotowanie się (zazwyczaj co najmniej 10 dni przed wyznaczonym terminem przesłuchania), chyba że przeprowadza się przesłuchanie wstępne.
9 Jakie koszty wiążą się z wykorzystaniem wideokonferencji do przeprowadzenia dowodu i jak powinny one być pokrywane?
Wykorzystanie wideokonferencji pociąga za sobą koszty przesyłu danych. Powinien je pokryć sąd wzywający, na którego wniosek odbyła się wideokonferencja.
10 Jakie ewentualne wymogi powinny zostać spełnione, aby zagwarantować poinformowanie osoby przesłuchiwanej bezpośrednio przez sąd wzywający, że występuje ona na zasadzie dobrowolności?
Zgodnie z §126 ust. 1 kodeksu postępowania cywilnego każda osoba fizyczna niebędąca stroną postępowania ma obowiązek stawić się w sądzie na wezwanie i złożyć zeznania w charakterze świadka. Osoby wezwane mogą odmówić złożenia zeznań wyłącznie w przypadku, gdyby takie zeznanie mogło narazić je same lub ich bliskich na odpowiedzialność karną. Przed przesłuchaniem świadków zawsze poucza się o wadze składanych zeznań, o ich prawach i obowiązkach oraz o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań.
11 Jaką procedurę stosuje się w celu zweryfikowania tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana?
Zgodnie z §126 ust. 2 kodeksu postępowania cywilnego na początku przesłuchania sąd ma obowiązek zweryfikować tożsamość świadka. W tym celu sąd zazwyczaj zwraca się do świadka o okazanie dowodu osobistego lub paszportu.
12 Jakie wymogi powinny zostać spełnione przy odbieraniu przysięgi i jakie informacje od sądu wzywającego są konieczne, kiedy przysięga jest wymagana przy bezpośrednim przeprowadzaniu dowodu na mocy art. 17?
Zgodnie z §104 ust. 1 ustawy nr 91/2012 o prawie prywatnym międzynarodowym, jeżeli zażąda tego organ w państwie trzecim, przed przesłuchaniem świadków, biegłych i stron sąd może odebrać od nich przyrzeczenie. W przypadku świadków i stron postępowania treść przyrzeczenia brzmi: „Przyrzekam uroczyście, że odpowiem na wszystkie pytania zadane przez sąd zgodnie z prawdą, niczego nie ukrywając z tego, co mi jest wiadome”. W przypadku biegłego treść przyrzeczenia brzmi: „Przyrzekam uroczyście, że przygotuję swoją opinię zgodnie z posiadaną wiedzą i przekonaniami”. Jeżeli biegły składa przyrzeczenie po przygotowaniu opinii, jego treść zostanie odpowiednio zmodyfikowana.
13 Przy pomocy jakich środków zapewnia się w miejscu przeprowadzania wideokonferencji obecność osoby do kontaktów, do której sąd wzywający może się zwracać w razie potrzeby, oraz osoby, która jest dostępna w dniu przesłuchania i zajmuje się obsługą sprzętu do przeprowadzenia wideokonferencji oraz rozwiązuje ewentualne problemy techniczne?
Podczas przygotowywania wideokonferencji przyjmuje się szczegółowe ustalenia stosownie do potrzeb sądów wzywającego i wezwanego.
14 Czy od sądu wzywającego wymaga się przekazania jakichkolwiek informacji dodatkowych?
Podczas przygotowywania wideokonferencji przyjmuje się szczegółowe ustalenia stosownie do potrzeb sądów wzywającego i wezwanego.
