Rati tal-imgħax

Finlandja
Il-kontenut ipprovdut minn
European Judicial Network
Network Ġudizzjarju Ewropew (f'materji ċivili u kummerċjali)

1 Huwa permess “mgħax statutorju” fl-Istat Membru? Jekk iva, kif inhu definit “mgħax statutorju” f’dan l-Istat Membru?

“L-imgħax statutorju” fil-leġiżlazzjoni Finlandiża jfisser kemm ir-rata tal-imgħax li tapplika għal dejn pendenti qabel id-data tal-maturità u kif ukoll l-imgħax ta’ penalità għal ħlasijiet tardivi. Id-dispożizzjonijiet dwar iż-żewġ tipi ta’ imgħax statutorju huma stabbiliti fl-Att dwar l-Imgħax (Korkolaki, 633/1982). L-obbligu li jitħallas l-imgħax jew imgħax ta’ penalità għal ħlasijiet tardivi jiġi determinat skont l-Att dwar l-Imgħax, sakemm ma jirriżultax mod ieħor mill-obbligu tad-debitur jew minn prassi kummerċjali jew sakemm ma jkunx previst mod ieħor mil-liġi (is-subartikolu 1 tal-Artikolu 2 tal-Att dwar l-Imgħax).

2 Jekk iva, x’inhu/x'inhi l-ammont / ir-rata u x’inhi l-bażi ġuridika għalih/a? Jekk huma permessi rati differenti ta’ mgħax statutorju, liema ċirkustanzi u kundizzjonijiet japplikaw?

Imgħax pagabbli fuq id-dejn: Id-debitur ma huwiex obbligat li jħallas l-imgħax fuq il-perjodu li jippreċedi d-data tal-maturità ta’ dejn (is-subartikolu 1 tal-Artikolu 3 tal-Att dwar l-Imgħax). Madankollu, huwa possibbli li jiġi miftiehem li l-imgħax għandu jitħallas. Jekk ikun intlaħaq qbil dwar ir-responsabbiltà għall-ħlas tal-imgħax mingħajr ma tkun ġiet iddeterminata r-rata tal-imgħax, id-debitur jenħtieġ li jħallas l-imgħax annwali f’konformità mar-rata ta’ riferiment msemmija fl-Artikolu 12 tal-Att dwar l-Imgħax (is-subartikolu 2 tal-Artikolu 3 tal-Att dwar l-Imgħax).

L-Att dwar il-Protezzjoni tal-Konsumatur (Kuluttajansuojalaki, 38/1978) jistabbilixxi dispożizzjonijiet dwar l-imgħax statutorju għad-debituri konsumaturi, b’mod partikolari fir-rigward ta’ djun finanzjarji bbażati fuq il-kreditu tal-konsumatur.

Skont l-emenda għall-Att li daħlet fis-seħħ fl-1 ta’ Settembru 2019, ir-rata tal-imgħax tas-self fuq il-kreditu meħud minn debitur konsumatur ma għandhiex tiġi stabbilita għal rata ogħla minn 20 % (l-Artikolu 17 a tal-Kapitolu 7 tal-Att dwar il-Protezzjoni tal-Konsumatur). Din id-dispożizzjoni tapplika għal kuntratti ta’ kreditu konklużi fl-1 ta’ Settembru 2019 jew wara, b’ċerti eċċezzjonijiet. Qabel id-dħul fis-seħħ ta’ din id-dispożizzjoni f’Settembru tal-2019, kien hemm limitu massimu fuq ir-rata tal-imgħax marbuta mar-rata perċentwali ta’ kreditu annwali (ir-rata ta’ riferiment miżjuda b’50 punt perċentwali f’konformità mal-Artikolu 12 tal-Att dwar l-Imgħax), iżda dan eskluda, fost affarijiet oħra, self ta’ mill-inqas EUR 2,000.

Minħabba s-sitwazzjoni tal-coronavirus, saret ukoll emenda għall-Att dwar il-Protezzjoni tal-Konsumatur li permezz tagħha r-rata massima tal-imgħax għal xi forom ta’ kreditu tal-konsumatur ġiet ikkalkulata temporanjament għal 10 % (l-Artikolu 17c tal-Kapitolu 7 tal-Att dwar il-Protezzjoni tal-Konsumatur). Din id-dispożizzjoni hija fis-seħħ mill-1 ta’ Lulju 2020 sat-30 ta’ Settembru 2021.

Ir-rati tal-imgħax imsemmija hawn fuq jistgħu jiġu applikati b’mod parallel, skont fatturi bħat-tip ta’ kreditu (somma f’daqqa jew kreditu miftuħ) u skont meta l-kreditu jkun ingħata jew skont id-data li fiha jinġibed l-ammont ta’ kreditu miftuħ.

Imgħax fuq ħlasijiet tardivi: Għal kuntratti li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Att dwar it-termini ta’ ħlas għal kuntratti kummerċjali (Laki kaupallisten sopimusten maksuehdoista, 30/2013), l-imgħax statutorju fuq ħlasijiet tardivi huwa ta’ tmien punti perċentwali ogħla mir-rata ta’ riferiment fis-seħħ fiż-żmien inkwistjoni (is-subartikolu 1 tal-Artikolu 4 a tal-Att dwar l-Imgħax), jiġifieri attwalment ir-rata hija ta’ 8.0 % (sitwazzjoni fil-ħarifa tal-2020). Għal kuntratti oħra, l-imgħax statutorju fuq il-ħlasijiet tardivi huwa ta’ sebgħa punti perċentwali ogħla mir-rata ta’ riferiment fis-seħħ f’dak iż-żmien (l-Artikolu 4 tal-Att dwar l-Imgħax), jiġifieri attwalment ir-rata hija ta’ 7.0 % (sitwazzjoni fil-ħarifa tal-2020).

Rigward id-dejn tal-konsumatur, id-dispożizzjonijiet tal-Att dwar l-Imgħax li jirregolaw l-imgħax ta’ penalità fuq il-ħlasijiet tardivi jaqgħu taħt leġiżlazzjoni obbligatorja, u ma huwiex possibbli li tiġi miftiehma rata tal-imgħax ogħla għall-ħlasijiet tardivi (is-subartikolu 2 tal-Artikolu 2 tal-Att dwar l-Imgħax). Madankollu, għandu jiġi nnotat li jekk l-imgħax fuq ħlas tardiv ikun aktar baxx mill-imgħax pagabbli fuq id-dejn għall-perjodu qabel id-data tal-maturità, l-imgħax fuq ħlas tardiv ikun pagabbli fuq l-istess bażi bħal qabel id-data tal-maturità. Madankollu, meta l-impenn tad-debitur ikun relatat ma’ ftehim ta’ kreditu għall-konsumatur, l-imgħax għal ħlas tardiv ikun pagabbli fuq l-istess bażi bħal qabel id-data tal-maturità għal perjodu massimu ta’ 180 jum mid-data li fiha d-dejn ikun dovut kollu kemm hu. Jekk is-sentenza tal-qorti dwar id-dejn tingħata qabel l-iskadenza ta’ dan il-perjodu ta’ żmien, l-imgħax irid jitħallas fuq l-istess bażi bħal qabel id-data tal-maturità tas-sentenza (is-subartikolu 2 tal-Artikolu 4 tal-Att dwar l-Imgħax).

Għal dejn ieħor li ma huwiex dejn tal-konsumatur, huwa possibbli li jkun hemm ftehim dwar ir-rata tal-imgħax għall-ħlasijiet tardivi. Madankollu, f’kuntratti li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Att dwar it-termini ta’ ħlas għal kuntratti kummerċjali, ma huwiex possibbli li jiġi miftiehem li l-kreditur ma għandux ikollu d-dritt li jimponi imgħax ta’ penalità għal ħlasijiet tardivi, u jekk id-debitur ikun entità kontraenti, ma huwiex possibbli li jkun hemm ftehim dwar rata tal-imgħax aktar baxxa għal ħlasijiet tardivi minn dik stabbilità skont is-subartikolu 1 tal-Artikolu 4 a tal-Att dwar l-Imgħax (l-Artikolu 8 tal-Att dwar it-termini tal-ħlas għal kuntratti kummerċjali, Laki kaupallisten sopimusten maksuehdoista). Fil-każ ta’ pagamenti li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Att dwar it-termini ta’ pagament għal kuntratti kummerċjali, l-imgħax għal ħlas tardiv huwa pagabbli wkoll fuq l-istess bażi bħal qabel id-data tal-maturità jekk l-imgħax ta’ inadempjenza jkun aktar baxx mill-imgħax pagabbli fuq id-dejn għall-perjodu qabel id-data tal-maturità (il-paragrafu 2 tal-Artikolu 4 a tal-Att dwar l-Imgħax).

3 Jekk meħtieġ, hemm aktar informazzjoni disponibbli dwar kif jiġi kkalkulat l-imgħax statutorju?

Ir-rata ta’ riferiment imsemmija fl-Att dwar l-Imgħax hija r-rata tal-imgħax applikata mill-Bank Ċentrali Ewropew għall-operazzjoni prinċipali l-aktar reċenti tiegħu ta’ finanzjament mill-ġdid mwettqa qabel l-ewwel jum kalendarju ta’ kull nofs tas-sena ttondjata ’l fuq għall-eqreb nofs punt perċentwali (l-Artikolu 12 tal-Att dwar l-Imgħax).

4 Hemm aċċess onlajn disponibbli bla ħlas għall-bażi ġuridika msemmija hawn fuq?

Traduzzjoni mhux uffiċjali tal-Att dwar l-Interessi tinstab hawnhekk: https://finlex.fi/en/laki/kaannokset/1982/en19820633_20130032.pdf

Il-verżjonijiet Finlandiżi u Żvediżi tal-Att jistgħu jinstabu hawnhekk: https://finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1982/19820633

L-Att dwar it-termini tal-ħlas għal kuntratti kummerċjali jista’ jinstab bil-Finlandiż u bl-Iżvediż fuq: https://finlex.fi/fi/laki/ajantasa/2013/20130030

L-Att dwar il-Protezzjoni tal-Konsumatur jista’ jinstab bil-Finlandiż u bl-Iżvediż fuq: https://finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1978/19780038

L-aħħar aġġornament: 10/05/2023

Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali ta’ din il-paġna tinżamm mill-punt ta’ kuntatt tan-NĠE rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. La l-NĠE u lanqas il-Kummissjoni Ewropea ma jaċċettaw ebda responsabbiltà fir-rigward ta' kwalunkwe informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.