Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση πορτογαλικά αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Swipe to change

Επιτόκια

Πορτογαλία
Περιεχόμενο που παρέχεται από
European Judicial Network
Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο (για αστικές και εμπορικές υποθέσεις)

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Νόμιμοι τόκοι

Ναι, η πορτογαλική νομοθεσία προβλέπει νόμιμα επιτόκια.

Οι τόκοι μπορούν να ορίζονται από τους διαδίκους ή να προβλέπονται στη νομοθεσία. Όταν ορίζονται από τους διαδίκους, ονομάζονται συμβατικοί τόκοι. Όταν προβλέπονται στη νομοθεσία, ονομάζονται νόμιμοι τόκοι.

Τόσο οι συμβατικοί όσο και οι νόμιμοι τόκοι μπορούν να είναι αστικοί ή εμπορικοί.

Σκοπός των τόκων

Γενικά, υπάρχουν δύο είδη τόκων: οι τόκοι ανταποδοτικού χαρακτήρα (π.χ. τόκοι οφειλόμενοι λόγω χορήγησης δανείου) και οι τόκοι υπερημερίας (π.χ. τόκοι οφειλόμενοι λόγω καθυστέρησης στην εκπλήρωση υποχρέωσης).

Νόμιμοι τόκοι οφειλόμενοι λόγω καθυστέρησης

Όταν υπάρχει καθυστέρηση στην εκπλήρωση χρηματικής οφειλής, κατά κανόνα, η αποζημίωση που οφείλεται λόγω της καθυστέρησης αντιστοιχεί στους νόμιμους τόκους, οι οποίοι υπολογίζονται από την ημερομηνία περιέλευσης του οφειλέτη σε υπερημερία. Χρηματική οφειλή είναι η υποχρέωση καταβολής χρημάτων σε τρίτο.

Χρόνος περιέλευσης σε υπερημερία

Ο οφειλέτης καθίσταται υπερήμερος αφότου λάβει δικαστική ή εξωδικαστική όχληση να εκπληρώσει την υποχρέωσή του.

Εντούτοις, υπάρχουν τρεις περιπτώσεις στις οποίες ο οφειλέτης θεωρείται υπερήμερος χωρίς απαραίτητα να έχει λάβει όχληση:

  1. αν η υποχρέωση έχει συγκεκριμένο χρόνο λήξης
  2. αν η υποχρέωση απορρέει από παράνομη πράξη
  3. αν ο οφειλέτης αποφεύγει την όχληση, οπότε θεωρείται ότι ο οφειλέτης οχλήθηκε κατά την ημερομηνία κατά την οποία θα του είχε κανονικά κοινοποιηθεί η όχληση.

Αν η υποχρέωση δεν μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα, δεν υπάρχει υπερημερία έως ότου μετατραπεί σε δυνάμενη να αποτιμηθεί σε χρήμα, εκτός αν για την αδυναμία αποτίμησής της σε χρήμα ευθύνεται ο οφειλέτης. Όταν η ευθύνη του οφειλέτη απορρέει από παράνομη πράξη ή κίνδυνο, ο οφειλέτης θεωρείται υπερήμερος από την ημερομηνία της επίσημης ειδοποίησής του, εκτός αν είχε καταστεί ήδη υπερήμερος σύμφωνα με τους όρους του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου.

Απόσβεση ή παύση της απαίτησης για τους τόκους

Από τη στιγμή που προκύπτει, η απαίτηση για τους τόκους δεν εξαρτάται απαραίτητα από την κύρια απαίτηση η μία μπορεί να εκχωρηθεί ή να αποσβεστεί ανεξάρτητα από την άλλη.

Καταλογισμός των μερικών πληρωμών

Σε ό,τι αφορά τον καταλογισμό των πληρωμών, η εθνική νομοθεσία καθορίζει τους ακόλουθους κανόνες:

i) Όταν, πέραν του κεφαλαίου, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει δαπάνες ή τόκους ή οφείλει να αποζημιώσει τον πιστωτή λόγω της υπερημερίας, καταβολή που δεν επαρκεί για να καλύψει όλη την οφειλή καταλογίζεται, με τη σειρά αυτή, στις δαπάνες, την αποζημίωση, τους τόκους και το κεφάλαιο.

ii) Καταλογισμός στο κεφάλαιο μπορεί να γίνει μόνο στο τέλος, εκτός και αν ο πιστωτής συμφωνήσει να γίνει πριν.

Τόκοι τόκων

Τόκοι υπερημερίας μπορούν να επιβληθούν σε συνήθεις τόκους (ανατοκισμός ή σύνθετοι τόκοι) σε ορισμένες περιπτώσεις.

Προκειμένου οι τόκοι να γεννήσουν περαιτέρω τόκους, πρέπει να πληρούται μία από τις δύο προϋποθέσεις:

  1. είτε πρέπει να ειδοποιηθεί δικαστικά ο οφειλέτης να κεφαλαιοποιήσει τους σωρευμένους τόκους είτε πρέπει να υποχρεούται στην πληρωμή των τόκων επί ποινή κεφαλαιοποίησής τους.

Μπορούν να κεφαλαιοποιηθούν μόνο τόκοι που αντιστοιχούν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ενός έτους. Οι εν λόγω περιορισμοί στον ανατοκισμό δεν εφαρμόζονται αν αντίκεινται σε ειδικότερους τομεακούς κανόνες ή πρακτικές (π.χ. όπως στην περίπτωση των δανείων που χορηγούνται από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία υπόκεινται σε ειδικούς κανόνες).

Σύμφωνα με την εθνική νομολογία, δεν μπορούν να σωρευτούν τόκοι υπερημερίας επί τόκων υπερημερίας. Από αυτό προκύπτει ότι οι νόμιμοι τόκοι που οφείλονται λόγω καθυστέρησης στην εκπλήρωση οικονομικής υποχρέωσης δεν μπορούν, καταρχήν, να γεννήσουν τόκους. Αυτό ισχύει με την επιφύλαξη τυχόν διακύμανσης της εν λόγω νομολογιακής ερμηνείας και της πιθανότητας που προβλέπεται στη νομοθεσία επιβολής υποχρεωτικής χρηματικής ποινής όταν δικαστική απόφαση επιδικάζει την πληρωμή χρηματικού ποσού.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Τα νόμιμα επιτόκια ποικίλλουν, ανάλογα με το αν αφορούν αστικούς ή εμπορικούς τόκους.

Νόμιμοι αστικοί τόκοι

Οι νόμιμοι αστικοί τόκοι καθορίζονται με κοινό υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα (Portaria) των υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 559 παράγραφος 1 του πορτογαλικού αστικού κώδικα (Código Civil). Κατά την ημερομηνία σύνταξης του παρόντος ενημερωτικού δελτίου, τα αστικά επιτόκια καθορίζονται με το υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 291/03, της 8.4.2003, το οποίο εξακολουθεί να ισχύει.

Νόμιμοι εμπορικοί τόκοι

Οι νόμιμοι εμπορικοί τόκοι οφείλονται γενικά για οφειλές εμπορικών επιχειρήσεων, ατομικών επιχειρήσεων και νομικών προσώπων, και ιδίως για τα είδη οφειλών που αναφέρονται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013, της 10.5.2013, στο οποίο γίνονται παραπομπές παρακάτω.

Οι νόμιμοι εμπορικοί τόκοι καθορίζονται με κοινό υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα των υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 102 παράγραφοι 3 έως 5 του πορτογαλικού εμπορικού κώδικα (Código Comercial). Κατά την ημερομηνία σύνταξης του παρόντος ενημερωτικού δελτίου, ο καθορισμός των εμπορικών τόκων προβλέπεται στο υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 277/13, της 26.08.2013, σύμφωνα με το οποίο τα εμπορικά επιτόκια καθορίζονται σε εξαμηνιαία βάση.

Το ύψος κάθε εμπορικού επιτοκίου που αναφέρεται στο υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 277/13, της 26.08.2013, ορίζεται με ανακοίνωση της Γενικής Διεύθυνσης Θησαυροφυλακίου και Οικονομικών (Direcção Geral do Tesouro e Finanças), η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Diário da República), 2η σειρά, έως τις 15 Ιανουαρίου και τις 15 Ιουλίου κάθε έτους.

Το υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 277/13, της 26.08.2013, προβλέπει δύο εμπορικά επιτόκια υπερημερίας, που διαφέρουν ανάλογα με τις συναλλαγές που αφορούν:

  1. το πρώτο είναι το επιτόκιο που εφαρμόζεται σε καθυστερήσεις πληρωμής οι οποίες σχετίζονται με εμπορικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων οντοτήτων, που προβλέπονται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013, της 10.05.2013
  2. το δεύτερο είναι το συμπληρωματικό επιτόκιο υπερημερίας που εφαρμόζεται σε άλλες πράξεις που αφορούν οφειλές εμπορικών επιχειρήσεων, ατομικών επιχειρήσεων ή νομικών προσώπων, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 102 παράγραφος 3 του πορτογαλικού εμπορικού κώδικα.

Τα νόμιμα επιτόκια, είτε αστικά είτε εμπορικά, παρουσιάζουν διακυμάνσεις με την πάροδο του χρόνου. Για τον λόγο αυτόν, ο υπολογισμός των τόκων οφείλει να λαμβάνει υπόψη τα διαφορετικά επιτόκια που ισχύουν για κάθε τμήμα του χρονικού διαστήματος υπερημερίας.

Για πρακτικούς λόγους, στο παρόν αναφέρονται μόνο τα νόμιμα επιτόκια για τα πρόσφατα έτη. Το περιεχόμενο του παρόντος ενημερωτικού δελτίου προορίζεται μόνο για πληροφόρηση και δεν υποκαθιστά την ενημέρωση για την ισχύουσα εθνική νομοθεσία για κάθε συγκεκριμένη περίπτωση.

Υποχρεωτική προσαύξηση επιτοκίου 5% προστίθεται στον νόμιμο οφειλόμενο τόκο αν διατάσσεται πληρωμή χρηματικού ποσού με δικαστική απόφαση. Στην περίπτωση αυτή, θα οφείλεται αυτόματα τόκος με επιτόκιο 5% ετησίως –χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω σχετική δικαστική απόφαση– αρχής γενομένης από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της απόφασης. Αυτή η υποχρεωτική χρηματική ποινή προστίθεται στον τόκο υπερημερίας, εφόσον συντρέχει τέτοια περίπτωση, ή στην οφειλόμενη αποζημίωση, σύμφωνα με το άρθρο 829 α παράγραφος 4 του πορτογαλικού αστικού κώδικα.

Τα νόμιμα αστικά επιτόκια από τις 5 Αυγούστου 1980 μέχρι σήμερα είναι τα εξής:

Από την 05.08.1980 έως την 22.05.1983
[(1 021 ημέρες) - Νομοθετικό διάταγμα αριθ. 200-C/80, της 24.06.1980, και υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 447/80, της 31.07.1980]

15 %

Από την 23.05.1983 έως την 28.04.1987
[(1 437 ημέρες) - Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 581/83, της 18.05.1983]

23 %

Από την 29.04.1987 έως την 29.09.1995
[(3 076 ημέρες) - Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 339/87, της 24.04.1987]

15 %

Από την 30.09.1995 έως την 16.04.1999
[(1 295 ημέρες) - Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 1171/95, της 25.09.1995]

10 %

Από την 17.04.1999 έως την 30.04.2003
[(1 475 ημέρες) - Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 263/99, της 12.04.1999]

7 %

Από την 01.05.2003
[Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 291/03, της 08.04.2003]

4 %

Τα νόμιμα εμπορικά επιτόκια από τις 28 Σεπτεμβρίου 1995 μέχρι σήμερα είναι τα εξής:

Από την 28.09.1995 έως την 16.04.1999
[Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 1167/95, της 23.9.1995]

15 %

Από την 17.04.1999 έως την 30.09.2004
[Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 262/99, της 12.4.1999]

12 %

Από την 01.10.2004 έως την 31.12.2004
[Ανακοίνωση της Γενικής Διεύθυνσης Θησαυροφυλακίου (Direcção-Geral do Tesouro - DGT) αριθ. 10097/04, της 30.10.2004]

9,01 %

1ο εξάμηνο του 2005
[Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 597/2005, της 19.07, και ανακοίνωση της DGT αριθ. 310/2005, της 14.01.2005]

9,09 %

2ο εξάμηνο του 2005
[Ανακοίνωση της DGT αριθ. 6923/2005, της 25.07.2005]

9,05 %

1ο εξάμηνο του 2006
[Ανακοίνωση της DGT αριθ. 240/2006, της 11.01.2006]

9,25 %

2ο εξάμηνο του 2006
[Ανακοίνωση της DGT αριθ. 7706/2006, της 10.07.2006]

9,83 %

1ο εξάμηνο του 2007
[Ανακοίνωση της DGT αριθ. 191/2007, της 05.01.2007]

10,58 %

2ο εξάμηνο του 2007
[Ανακοίνωση της Γενικής Διεύθυνσης Θησαυροφυλακίου και Οικονομικών (Direcção-Geral do Tesouro e Finanças - DGTF) αριθ. 13665/2007, της 30.07.2007]

11,07 %

1ο εξάμηνο του 2008
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 2152/2008, της 29.01.2008]

11,20 %

2ο εξάμηνο του 2008
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 19995/2008, της 14.07.2008]

11,07 %

1ο εξάμηνο του 2009
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 1261/2009, της 14.01.2009]

9,50 %

2ο εξάμηνο του 2009
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 12184/2009, της 10.07.2009]

8 %

1ο εξάμηνο του 2010
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 597/2010, της 04.01.2010]

8 %

2ο εξάμηνο του 2010
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 13746/2010, της 12.07.2010]

8 %

1ο εξάμηνο του 2011
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 2284/2011, της 21.01.2011]

8 %

2ο εξάμηνο του 2011
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 14190/2011, της 14.07.2011]

8,25 %

1ο εξάμηνο του 2012
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 692/2012, της 17.01.2012]

8 %

2ο εξάμηνο του 2012
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 9944/2012, της 24.07.2012]

8 %

1ο εξάμηνο του 2013
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 584/2013, της 11.07.2013]

7,75 %

2ο εξάμηνο του 2013
Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 11617/2013, της 17.09.2013]

8,50 %

Άλλες πράξεις
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 10478/2013, της 23.08.2013]

7,50 %

1ο εξάμηνο του 2014
Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,25 %

Άλλες πράξεις
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 1019/2014, της 24.01.2014]

7,25 %

2ο εξάμηνο του 2014
Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,15 %

Άλλες πράξεις
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 8266/2014, της 16.07.2014]

7,15 %

1ο εξάμηνο του 2015
Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,05 %

Άλλες πράξεις
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 563/2015, της 19.01.2015]

7,05 %

2ο εξάμηνο του 2015
Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,05 %

Άλλες πράξεις
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 7758/2015, της 14.07.2015]

7,05 %

1ο εξάμηνο του 2016
Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,05 %

Άλλες πράξεις
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 890/2016, της 06.01.2016]

7,05 %

2ο εξάμηνο του 2016
Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 86741/2016, της 30/06/2016]

7,00 %

1ο εξάμηνο του 2017
Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις
[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 2583/2017, της 03/01/2017]

7,00 %

2ο εξάμηνο του 2017

Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις

[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 8544/2017, της 29.06.2017]

7,00 %

1ο εξάμηνο του 2018

Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις

[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 1989/2018, της 03.01.2018]

7,00 %

2ο εξάμηνο του 2018

Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις

[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 9939/2018, της 28.06.2018]

7,00 %

1ο εξάμηνο του 2019

Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις

[Ανακοίνωση της DGTF /2019, της 02.01.2019]

7,00 %

2ο εξάμηνο του 2019

Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις

[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 11571/2019]

7,00 %

1ο εξάμηνο του 2020

Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις

[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 1568/2020]

7,00 %

2ο εξάμηνο του 2020

Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις

[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 1568/2020]

7,00 %

1ο εξάμηνο του 2021

Πράξεις που υπόκεινται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013

8,00 %

Άλλες πράξεις

[Ανακοίνωση της DGTF αριθ. 1568/2021]

7,00 %

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου υπάρχουν στον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Θησαυροφυλακίου και Οικονομικών του Υπουργείου Δικαιοσύνης:

http://www.dgtf.pt/avisos-e-circulares/taxas-de-juros-moratorios

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Η πρόσβαση στον δικτυακό τόπο που αναφέρεται στην απάντηση στην ερώτηση 3 είναι δωρεάν.

Συναφής νομοθεσία

Αστικός κώδικας https://www.pgdlisboa.pt/leis/lei_mostra_articulado.php?nid=775&tabela=leis

Εμπορικός κώδικας https://www.igf.gov.pt/leggeraldocs/CODIGO_COMERCIAL_LIVRO_1.htm

Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 291/2003 https://dre.pt/pesquisa/-/search/223663/details/maximized

 

Αποποίηση ευθύνης

Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν ενημερωτικό δελτίο είναι γενικής φύσης και δεν είναι εξαντλητικές. Δεν δεσμεύουν το σημείο επαφής, το ευρωπαϊκό δικαστικό δίκτυο για αστικές και εμπορικές υποθέσεις, τα δικαστήρια ή οποιαδήποτε άλλα πρόσωπα. Δεν προορίζονται να αντικαταστήσουν την ενημέρωση για την ισχύουσα νομοθεσία.

Τελευταία επικαιροποίηση: 20/08/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.