The COVID-19 pandemic has affected the judiciary, national authorities and legal practitioners, as well as businesses and citizens. This page is dedicated to giving an overview of the relevant measures taken within the European Union in response to the pandemic in relation to civil law procedures, including family law and commercial law, and insolvency law.

As the situation is changing rapidly and information on this topic is still evolving, this page will be updated regularly to reflect new developments. The information given in this page is provided and maintained by the national Contact Points of the European Judicial Network in civil and commercial matters.

To obtain information on the measures undertaken in relation to other areas of law, you can consult the following page: Impact of COVID-19 on the justice field.

The Council of Europe has also created a webpage on national measures in the justice area in view of the COVID-19 pandemic. You can consult the page here.

CIVIL LAW

There may be situations where citizens and businesses need to take procedural action in a cross-border case, but are unable to do so due to emergency measures taken in an EU Member State in order to counter the spread of COVID-19. These measures may result in: complete or partial suspension of the work of courts and authorities that citizens and businesses might need, temporary inability to obtain legal aid, difficulty to access information normally provided by the competent authorities, Other practical issues, for instance delays in enforcing a decision in a cross-border context or in serving a judicial document, or temporary adjustments in terms of communication with the public (by email, by phone or by postal mail).

For additional information, please consult the webpages of the Ministry of Justice of the Member State for which you need information.

EFFECT OF COVID-19 PANDEMIC ON TIME LIMITS

Time limits laid down in the EU legislation on civil judicial and commercial matters are not directly affected by special measures adopted by Member States.

Most deadlines governed by EU law do not have direct consequences when they expire [1], and their expiry in most cases will not lead to any direct consequences for authorities, courts, and citizens except causing potential delays.

In a number of other cases, the EU instruments establishing fixed time limits may also provide exemptions in exceptional circumstances [2], which could cover the current extraordinary situation, when for instance authorities or courts activities are seriously disturbed or even came to a standstill.

However, the expiry of other deadlines provided by EU instruments may deprive citizens or courts from the possibility to take procedural steps, such as appealing against a decision, with irreversible consequences in the judicial proceedings [3] and with no scope for an extension or derogation provided in that particular EU instrument. In such cases, it cannot be presumed from the outset that the circumstances resulting from this crisis justify a derogation from applicable Union law on time limits. At the same time it is clear that the COVID-19 crisis creates an exceptional situation which presents significant challenges for citizens and authorities alike, and may create situations where respecting the obligations set out by Union law is temporarily not possible, or is excessively difficult.

For this reason, the preservation of effective access to justice should be an important criterion when assessing: whether a time limit has expired, which procedural consequences may arise from its expiry.

For instance, overall restrictions on societal life affecting courts but also postal services as well as the possibility to consult a lawyer and prepare submissions to a court could jeopardize the access of citizens to justice. As a result, depending on the specific circumstances, it may be justified to not count the duration of the crisis towards procedural time limits. This may vary for different situations: if courts operate normally for urgent family law matters because they are a priority, one may insist also on the same deadlines.

In carrying out this assessment, a Member State’s decision on time limits being interrupted under national law may serve as an important point of reference (even if not directly legally affecting deadlines provided by EU law ) in order to consider whether effective access to justice is hindered to such an extent that the suspension of deadlines may also be considered justified for deadlines provided by EU law.

[1] In particular as regards the cooperation between authorities or courts, for instance deadlines set by Article 6 of 1393/2007 Regulation for the acknowledgement of receipt by the receiving agency or Article 13(4) of Directive 2002/08 on legal aid.

[2] See Article 11(3) of Brussels II a Regulation, or Art 18 of the EAPO Regulation.

[3] See for example Article 15(5) of the Brussels II a Regulation sets a 6 weeks time limit for another court to accept jurisdiction, resulting otherwise in the court first seized to continue to exercise jurisdiction, Article 6 of the Service of documents Regulation sets a one week time limit for the recipient to refuse the service of a document, Article 19(2) of the Maintenance Regulation establishes a 45 days time limit to apply for a review of a maintenance decision etc.

INSOLVENCY LAW

The COVID-19 pandemic and the shutdown of large parts of the economy has led to a drastic drop in the cash-flow of companies and to a threat of mass insolvencies. The table below provides an overview of measures taken by Member States in order to cope with this situation and to prevent insolvencies of viable businesses caused by this temporary shock. Such measures may concern: substantive insolvency law, including the suspension of the duty (for debtors) and the possibility (for creditors) to file for insolvency or moratoria on the enforcement of claims or the termination of contracts, procedural insolvency law relating to the interruption of court proceedings, time-periods and various types of time-limitations, and additional measures directly or indirectly related to insolvency situations of businesses, including, where indicated by Member States, wider measures helping entrepreneurs to get over economic difficulties caused by the COVID-19 pandemic.

Please select the relevant country's flag to obtain detailed national information.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Terminy przedawnienia i terminy wnoszenia środków zaskarżenia, które upływają między 8 kwietnia 2020 r. a 17 maja 2020 r., przedłuża się o miesiąc, licząc od dnia upłynięcia tego okresu (tj. do 17 czerwca 2020 r.). W razie konieczności rząd może przesunąć datę zakończenia tego okresu.

Terminy w sądowych postępowaniach cywilnych, które upływają między 8 kwietnia 2020 r. a 17 maja 2020 r. i których upłynięcie mogłoby prowadzić do wygaśnięcia prawa lub do powstania jakiejkolwiek innej szkody, przedłuża się o miesiąc, licząc od dnia upłynięcia okresu kryzysu (tj. do 17 czerwca 2020 r.). W razie konieczności rząd może przesunąć datę zakończenia okresu kryzysu. Powyższe nie dotyczy spraw pilnych.

Przedłużenie o 6 miesięcy terminów dotyczących sądowych licytacji nieruchomości, które upływają między 18 marca 2020 r. a 3 czerwca 2020 r.

Zawieszenie niektórych postępowań egzekucyjnych przeciwko spółkom w okresie od 24 kwietnia 2020 r. do 17 maja 2020 r.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Rozprawy wyznaczone w sprawach cywilnych, które miały się odbyć między 10 kwietnia 2020 r. a 17 czerwca 2020 r. (z zastrzeżeniem możliwości przedłużenia tego okresu przez rząd), odwołuje się, w przypadku gdy wszystkie strony postępowania przekazały już swoje twierdzenia na piśmie. Sąd może wydać orzeczenie zaocznie, wyłącznie na podstawie twierdzeń złożonych na piśmie, chyba że strony zgłoszą sprzeciw. W przypadku sprzeciwu stron sąd odroczy rozprawę.

Sądy cywilne, które w dalszym ciągu rozpoznają sprawy, korzystają z narzędzi do wideokonferencji.

W okresie od 4 maja do 3 czerwca 2020 r. przyrzeczenia można odbierać zdalnie.

Terminy ustawowe przewidziane w ustawie o notariacie, które upływają między 18 marca 2020 r. a 4 sierpnia 2020 r., zostają przedłużone o trzy miesiące.

Umocowania wynikające z aktów notarialnych można uzyskać zdalnie i drogą elektroniczną (za pomocą środków elektronicznych oraz przy użyciu elektronicznego poświadczenia tożsamości i podpisu elektronicznego).

Zniesienie wymogu sporządzenia testamentu notarialnego w obecności świadków i kilku notariuszy między 4 maja 2020 r. a 3 czerwca 2020 r.

Uprawnienia wynikające z aktów notarialnych uzyskane między 13 marca 2020 r. a 30 czerwca 2020 r. i uprawnienia, które staną się skuteczne dopiero w okresie od 13 marca do 30 czerwca 2020 r., będą zwolnione z opłat.

1.3 Współpraca sądowa UE

Zasady funkcjonowania i organizacji belgijskich organów centralnych ds. cywilnych nie zmieniły się wskutek wybuchu epidemii COVID-19 z jednym wyjątkiem – większość pracowników merytorycznych belgijskich organów centralnych pracuje wyłącznie zdalnie. Nieliczni pracownicy są obecni w miejscu pracy przez jeden dzień w tygodniu, aby sprawdzić przychodzącą korespondencję i nadać wychodzące przesyłki, np. w kontekście doręczania dokumentów.

Za pośrednictwem Europejskiej Sieci Sądowej przesłano wszystkim punktom kontaktowym komunikat, że komunikacja z pracownikami merytorycznymi organów centralnych może odbywać się wyłącznie za pomocą poczty elektronicznej. Belgijskie organy centralne nadal udzielają informacji telefonicznie i pocztą elektroniczną. Zaleca się wysyłanie nowych wniosków dotyczących uprowadzenia dzieci, przeprowadzenia dowodu, pomocy prawnej, zobowiązań alimentacyjnych i ochrony dzieci na funkcyjne skrzynki podawcze.

Rozpoznawanie poszczególnych spraw może trwać dłużej z uwagi na ograniczenia kadrowe. Jak dotąd wszyscy pracownicy w dalszym ciągu pracują, a sprawy rozpoznawane są na bieżąco tak jak przed epidemią COVID-19.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Terminy w ramach licytacji sądowych i sprzedaży prywatnej przeprowadzanej przez sąd, które upływają między 1 listopada 2020 r. a 31 marca 2021 r., przedłuża się automatycznie o 6 miesięcy.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

-

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

-

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Przepisy szczególne:

– ustawa o środkach i działaniach podjętych w stanie wyjątkowym ogłoszonym decyzją Zgromadzenia Narodowego z dnia 13 marca 2020 r. oraz o przeciwdziałaniu skutkom pandemii. – określana poniżej jako „ustawa o stanie wyjątkowym”

Stosownie do odpowiednich środków i działań wyróżnia się dwa następujące okresy: okres stanu wyjątkowego (13.03–13.05.2020 r.) oraz okres dwóch miesięcy po zniesieniu stanu wyjątkowego (od 14.05.2020 r.):

A) Środki i działania przewidziane na okres stanu wyjątkowego: 13 marca – 13 maja 2020 r.

(Pierwotnie stan wyjątkowy miał trwać od 13 marca do 13 kwietnia 2020 r. Okres ten przedłużono do 13 maja 2020 r.).

Terminy procesowe

- Zawieszenie biegu terminów:

Zawieszono wszystkie terminy procesowe w postępowaniach sądowych, polubownych i egzekucyjnych w sprawach cywilnych, z wyjątkiem następujących spraw cywilnych i gospodarczych:

1. spraw dotyczących wykonywania władzy rodzicielskiej wyłącznie w odniesieniu do środków tymczasowych;
2. spraw objętych zakresem stosowania ustawy o ochronie przed przemocą domową wyłącznie w odniesieniu do pilnych środków ochrony lub ich zmiany oraz w sprawach, w których odrzucono wniosek o zarządzenie środka ochrony;
3. zezwoleń na wypłacenie środków z rachunków dziecka;
4. postępowań w przedmiocie zastosowania środków zabezpieczających;
5. spraw dotyczących zabezpieczenia dowodów;
6. wniosków złożonych na mocy ustawy o komunikacji elektronicznej oraz w związku z zakończeniem postępowania w przedmiocie rejestracji na podstawie orzeczenia sądu wydanego zgodnie z ustawą o rejestrze działalności gospodarczej i rejestrze osób prawnych nienastawionych na zysk;
7. spraw objętych zakresem stosowania art. 62 ust. 3 ustawy o instytucjach kredytowych, dotyczących złożenia oświadczenia o zobowiązaniu do zachowania tajemnicy bankowej.

Zawieszono terminy przedawnienia, po których upływie podmioty prywatne tracą lub nabywają prawa.

B) Środki i działania przewidziane na okres dwóch miesięcy po zniesieniu stanu wyjątkowego (od 14.05.2020):

- Zawieszenie biegu terminów:

W okresie dwóch miesięcy po zniesieniu stanu wyjątkowego zawiesza się wszystkie licytacje publiczne i przymusowe zajęcia majątku ogłoszone przeciwko osobom fizycznym przez komorników publicznych i prywatnych oraz wyznacza się nowy termin przeprowadzenia tych licytacji i dokonania tych zajęć, bez konieczności uiszczenia jakichkolwiek dodatkowych opłat ani pokrycia jakichkolwiek dodatkowych kosztów. Na wniosek osoby fizycznej złożony przed wygaśnięciem terminu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, licytacja publiczna, a w stosownych przypadkach także przymusowe zajęcia majątku, zostaną przełożone na inny termin, bez konieczności uiszczenia jakichkolwiek dodatkowych opłat ani pokrycia jakichkolwiek dodatkowych kosztów.

- Przedłużanie terminów:

Terminy ustawowe (z wyjątkiem terminów w sprawach opisanych powyżej), które upływają w okresie stanu wyjątkowego i które dotyczą wykonywania praw i obowiązków przez osoby prywatne i podmioty, przedłuża się o miesiąc od dnia zakończenia stanu wyjątkowego.

- Przypadki szczególne:

W okresie stanu wyjątkowego i przez maksymalnie dwa miesiące od jego zniesienia zajęciu ani zabezpieczeniu nie podlegają rachunki bankowe osób fizycznych i placówek opieki zdrowotnej, wynagrodzenia, emerytury i renty oraz urządzenia i wyposażenie medyczne. Inwentaryzacji nie podlegają ruchomości i nieruchomości należące do osób fizycznych, chyba że do celów zobowiązań alimentacyjnych, odszkodowania/zadośćuczynienia za szkodę poniesioną wskutek czynu niedozwolonego, roszczeń alimentacyjnych oraz roszczeń o wynagrodzenie z tytułu pracy. W okresie dwóch miesięcy od zniesienia stanu wyjątkowego nie dokonuje się zajęć rachunków bankowych organów samorządu terytorialnego.

W okresie do dwóch miesięcy od zniesienia stanu wyjątkowego nie nalicza się żadnych odsetek ani kar pieniężnych w przypadku opóźnienia w spłacaniu zobowiązań podmiotów prywatnych będących dłużnikami z tytułu umów kredytowych lub innych form finansowania udzielanego przez instytucje finansowe w rozumieniu art. 3 ustawy o instytucjach kredytowych, z wyjątkiem jednostek zależnych banków, w tym w przypadku należności nabywanych od banków, instytucji finansowych lub osób trzecich. Zobowiązanie nie może zostać uznane za należne wcześniej/wymagalne na żądanie, a umowa nie może zostać rozwiązana z tytułu niewykonania zobowiązania.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Rozprawy sądowe

Do czasu odwołania stanu wyjątkowego rozprawy sądowe mogą się odbywać zdalnie przy zapewnieniu bezpośredniego, wirtualnego udziału stron i innych uczestników postępowania. Należy sporządzić protokół rozprawy i niezwłocznie go opublikować, a następnie przechowywać do upływu terminu dokonania zmian i uzupełnienia protokołu. Sąd powiadamia strony, w przypadku gdy rozprawa ma się odbyć zdalnie.

Najwyższa Rada Sądownictwa wydała zarządzenia w zakresie wprowadzenia niezbędnych środków ostrożności w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się wirusa w budynkach sądów, w zakresie składania pism do sądów pocztą elektroniczną lub innymi drogami komunikacji elektronicznej oraz w zakresie konsultacji drogą telefoniczną lub elektroniczną. W odniesieniu do takich rozpraw wezwania do stawienia się przed sądem doręcza się telefonicznie lub elektronicznie.

Postępowania w przedmiocie rejestracji

Usługi świadczone przez rejestr działalności gospodarczej i rejestr osób prawnych nienastawionych na zysk oraz inne rejestry są dostępne online.

Czynności notarialne

Usługi notarialne ograniczono wyłącznie do spraw pilnych. Notariusze dokonują czynności wyłącznie w sprawach pilnych, przy zachowaniu wymogów higienicznych. Izba Notarialna zapewnia dostępność notariuszy dyżurnych w liczbie co najmniej jednego notariusza na 50 000 mieszkańców na określonym obszarze właściwości Izby.

1.3 Współpraca sądowa UE

Ministerstwo Sprawiedliwości i sądy w dalszym ciągu udzielają wzajemnej pomocy prawnej, chociaż może się to odbywać z opóźnieniem.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Bułgarskie przepisy krajowe przewidują, że dłużnik (jego kierownictwo) ma obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od wystąpienia niewypłacalności/nadmiernego zadłużenia (art. 626 ust. 1 ustawy o handlu).

Stan wyjątkowy zakończył się na całym terytorium Republiki Bułgarii 13 maja 2020 r. Terminy na wdrożenie wszystkich środków szczególnych przewidzianych w ustawie o stanie wyjątkowym wygasły. Tym samym wspomniane środki szczególne nie mają już zastosowania.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Stan wyjątkowy zakończył się na całym terytorium Republiki Bułgarii 13 maja 2020 r. Terminy na wdrożenie wszystkich środków szczególnych przewidzianych w ustawie o stanie wyjątkowym wygasły. Tym samym wspomniane środki szczególne nie mają już zastosowania.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Stan wyjątkowy zakończył się na całym terytorium Republiki Bułgarii 13 maja 2020 r. Terminy na wdrożenie wszystkich środków szczególnych przewidzianych w ustawie o stanie wyjątkowym wygasły. Tym samym wspomniane środki szczególne nie mają już zastosowania.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

-

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

W przypadku opóźnienia w spłacie zobowiązań wynikających z umów kredytowych z bankami lub umów o innego rodzaju finansowanie (faktoring, forfaiting itp.) udzielone przez banki i instytucje finansowe, a także z umów najmu odsetek i kar umownych nie nakłada się aż do chwili zniesienia stanu wyjątkowego. Ponadto zobowiązanie/płatność nie może stać się wymagalne we wcześniejszym terminie, a od umowy nie można odstąpić z powodu jej niewykonania (art. 6 ustawy o stanie wyjątkowym, ze zmianami i uzupełnieniami z dnia 6 kwietnia 2020 r.).

Wspomniany wyżej środek zmodyfikowano w następujący sposób w drodze aktów zmieniających ustawę o stanie wyjątkowym:

W ciągu dwóch miesięcy od zniesienia stanu wyjątkowego w przypadku zaległości w spłacie zobowiązań przez podmioty prywatne, dłużników na podstawie umowy kredytowej oraz na podstawie innych form finansowania udzielanego przez instytucje finansowe, z wyjątkiem jednostek zależnych banków, również w sytuacji, gdy należności są pobierane przez banki, instytucje finansowe lub osoby trzecie, nie nakłada się odsetek ani kar i nie żąda się wcześniejszej spłaty zobowiązania, a od umowy nie można odstąpić z powodu jej niewykonania.

Zgodnie z nowym przepisem ustawy o stanie wyjątkowym, który wszedł w życie w dniu 17 lutego 2021 r., przez dwa miesiące od zniesienia stanu wyjątkowego związanego z epidemią nie nakłada się środków zabezpieczających i nie prowadzi się czynności egzekucyjnych w odniesieniu do środków finansowych wypłacanych pracownikom tytułem odszkodowania na podstawie aktu Rady Ministrów, w powiązaniu z przezwyciężaniem zaistniałych konsekwencji COVID-19.

Postanowienia o zajęciu dotyczące roszczeń pracowniczych, o których mowa w poprzednim zdaniu, w tym tych otrzymanych na rachunek w banku lub inny rachunek płatniczy, nie podlegają wykonaniu (art. 5 ust. 5 ustawy o stanie wyjątkowym, zmienionej i uzupełnionej w dniu 17 lutego 2021 r.).

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Wdrożono szereg środków w celu złagodzenia największych trudności napotykanych przez obywateli w sprawach pilnych w postępowaniach sądowych, egzekucyjnych lub upadłościowych. W szerokim zakresie stosuje się obowiązujące przepisy kodeksów postępowania dotyczące przywracania terminów w postępowaniu sądowym, jeżeli strona uchybiła terminowi ze względu na obowiązujące ograniczenia, które wynikają ze środków nadzwyczajnych (obowiązkowej kwarantanny oraz ograniczeń dotyczących przemieszczania się i gromadzenia osób).

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Ministerstwo Sprawiedliwości zaleca odroczenie wszystkich rozpraw sądowych. Jeżeli odroczenie rozprawy nie jest możliwe, należy ją przeprowadzić ściśle zgodnie z przepisami rozporządzenia rządowego w sprawie stanu wyjątkowego. Wykluczono udział publiczności w rozprawach oraz ograniczono przemieszczanie się osób w budynkach sądów.

Sądy udzielają informacji telefonicznie/pocztą elektroniczną.

Ministerstwo Sprawiedliwości nie będzie traktować opóźnień w postępowaniach sądowych wynikających z zastosowania się do tych zaleceń jako opóźnień w wykonywaniu uprawnień nadzorczych.

Usługi notarialne są nadal powszechnie dostępne, ale notariusze pracują w trybie ograniczonym.

1.3 Współpraca sądowa UE

Urząd ds. Międzynarodowej Ochrony Prawnej Dzieci (rozporządzenie Bruksela II bis i rozporządzenie w sprawie świadczeń alimentacyjnych): program pracy urzędu jest realizowany w trybie wyjątkowym; wszelka komunikacja z urzędem odbywa się nie osobiście, lecz pisemnie (pocztą tradycyjną lub elektroniczną) i telefonicznie; Urząd pracuje od poniedziałku do środy w godzinach 9.00–12.00.

Czeskie Ministerstwo Sprawiedliwości (organ centralny na potrzeby rozporządzenia w sprawie doręczania dokumentów i rozporządzenia w sprawie przeprowadzania dowodów): większość pracowników (w tym wszystkie osoby wyznaczone do kontaktu) pracuje obecnie z domu. Zdecydowanie zaleca się komunikację elektroniczną/zdalną. Wszystkie terminy obowiązują.

Jedynym problemem są coraz większe ograniczenia dotyczące usług pocztowych w niektórych państwach – w porozumieniu z Ministerstwem Spraw Zagranicznych Ministerstwo Sprawiedliwości usiłuje przezwyciężyć te problemy za pomocą wykorzystania drogi dyplomatycznej do doręczania pism sądowych. Zagraniczne organy centralne powinny zalecić sądom/właściwym organom przesyłanie wszelkich wniosków o doręczenie dokumentów i przeprowadzenie dowodów bezpośrednio do właściwych sądów, a nie do organu centralnego (Ministerstwa Sprawiedliwości), ponieważ w obecnej sytuacji znacznie skróci to czas podjęcia czynności, której dotyczy wniosek.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Zawieszenie spoczywającego na dłużniku obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (w przypadku upadłości związanej z COVID-19, do której doszło w terminie 6 miesięcy od zniesienia rządowych środków nadzwyczajnych).

Termin wygaśnięcia zawieszenia został przedłużony do 30 czerwca 2021 r.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Zawieszenie przysługującego wierzycielowi prawa do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika do 31 sierpnia 2020 r.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Na mocy nadzwyczajnego moratorium na spłatę długu zawieszeniu ulegają nakazy egzekucji oraz egzekucje z przedmiotu zabezpieczenia. Jest to rozwiązanie łatwo dostępne dla dłużników, ponieważ nie wymaga ono uzyskania zgody wierzycieli przez pierwsze 3 miesiące; następnie w celu przedłużenia tego okresu o kolejne 3 miesiące wymagana jest zgoda wierzycieli.

13 listopada 2020 r. rozpoczął się drugi etap składania wniosków o zastosowanie nadzwyczajnego moratorium (etap ten zakończy się 30 czerwca 2021 r. i jest przeznaczony wyłącznie dla wnioskodawców składających wniosek po raz pierwszy). Przedłużenie nadzwyczajnego moratorium udzielonego w ramach pierwszego etapu nie wymaga uzyskania zgody wierzycieli.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

Nadzwyczajne moratorium na spłatę długu przewiduje również ochronę dłużnika przed odstąpieniem od umów na dostawę energii, surowców, towarów i usług oraz umożliwia dłużnikowi spłatę zobowiązań bezpośrednio związanych z utrzymaniem działalności przed starszymi zobowiązaniami.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Ministerstwo Sprawiedliwości zaleca przełożenie w miarę możliwości wszystkich rozpraw sądowych. Przywrócenie terminów w postępowaniach sądowych, jeżeli strona uchybiła terminowi ze względu na obecne ograniczenia (takie jak obowiązkowa kwarantanna lub ograniczenia dotyczące przemieszczania się).

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Na czas zawieszenia spoczywającego na dłużniku obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości zawieszono również terminy dotyczące zwrotu nadpłaconych kwot związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności transakcji dokonanych przed ogłoszeniem upadłości. Wzmocniono ochronę dłużników przed umarzaniem toczących się postępowań w przedmiocie umorzenia zadłużenia z uwagi na spadek poziomu dochodu.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Spłatę rat kredytowych należnych za okres od kwietnia do października 2020 r. można odroczyć, a czas trwania umów ulega wówczas automatycznemu przedłużeniu. W okresie ochrony nie nalicza się żadnych kar umownych ani odsetek za zwłokę.

Większość indywidualnych czynności egzekucyjnych dokonywanych przez komorników została zawieszona do 31 stycznia 2021 r.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Jak dotąd nie wprowadzono żadnych środków dotyczących postępowań sądowych.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Sądy duńskie wdrożyły specjalny tryb rozpoznawania niektórych spraw pilnych. Sprawy pilne, które w dalszym ciągu rozpoznają sądy właściwe, obejmują sprawy podlegające rozpoznaniu w trybie niecierpiącym zwłoki na mocy przepisów lub sprawy związane ze szczególną uciążliwością.

Sąd w każdym przypadku ocenia, czy sprawa spełnia kryteria sprawy „pilnej”, oraz samodzielnie organizuje pracę, uwzględniając okoliczności.

Decyzja o nadaniu priorytetu sprawom pilnym pociąga za sobą utratę priorytetu w przypadku szeregu istotnych rodzajów spraw, w tym spraw wymagających osobistego stawiennictwa w sądzie. Sprawy te odroczono do odwołania.

W stanie wyjątkowym sądy duńskie starają się funkcjonować w maksymalnym możliwym zakresie na zasadach pracy zdalnej. Duński Urząd Administracji Sądowej zapewnił możliwość pracy z domu wszystkim pracownikom. Ponadto niektórzy pracownicy sądu mogą (w ograniczonym zakresie) być osobiście obecni w sądach, aby zapewnić sobie i innym pracownikom możliwość wykonywania zadań z domu.

W miarę możliwości sądy korzystają z telekonferencji w celu przeprowadzania czynności przygotowawczych w niektórych obszarach prawa, w tym w postępowaniu cywilnym i w postępowaniu z udziałem komornika. Sądy rodzinne rozpoznają sprawy w miarę możliwości bez osobistego stawiennictwa uczestników postępowania przed sądem. Niektóre postępowania spadkowe mogą być prowadzone również przez telefon.

Komisja ds. Kryzysu (w skład której wchodzą duński Urząd Administracji Sądowej i grupa prezesów sądów) wezwała również sądy do rozważenia – w miarę możliwości – czy obecna sytuacja uzasadnia stosowanie wideokonferencji w szerszym zakresie, o ile jest to zgodne z zasadą praworządności.

1.3 Współpraca sądowa UE

Ogólnie rzecz biorąc, w stanie wyjątkowym sądy duńskie starają się funkcjonować w maksymalnym zakresie na zasadach pracy zdalnej.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Sądy duńskie wdrożyły specjalny tryb rozpoznawania niektórych spraw pilnych. Sprawy pilne, które w dalszym ciągu rozpoznają sądy właściwe, obejmują sprawy podlegające rozpoznaniu w trybie niecierpiącym zwłoki na mocy przepisów lub sprawy związane ze szczególną uciążliwością.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

-

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Duński parlament przyjął serię pakietów ustaw stymulujących gospodarkę.

Uwaga: niedawno wprowadzono na tej stronie zmiany w oryginalnej wersji językowej . Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.

Wpływ COVID-19 na sprawy cywilne i upadłościowe - Niemcy

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Jak dotąd nie wprowadzono żadnych środków dotyczących terminów w postępowaniach cywilnych – przyjęto wyłącznie przepisy dotyczące zawieszenia postępowań karnych na dłuższy okres. W przepisach niemieckiego prawa procesowego cywilnego przewidziano przepisy pozwalające na elastyczne przedłużenie terminów, zawieszenie postępowania i przywrócenie terminu (restitutio in integrum). Środki te są pomocne w prowadzeniu postępowań podczas kryzysu związanego z COVID-19.

Więcej informacji na temat przepisów ustawowych można znaleźć na stronie Federalnego Ministerstwa Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Obowiązujące przepisy prawa procesowego cywilnego zapewniają sądom szeroki wachlarz możliwości, dzięki którym mogą one elastycznie reagować na obecną sytuację wyjątkową. To właściwe sądy i sędziowie postanawiają, jakie środki należy zastosować w poszczególnych sprawach, np. postępowanie pisemne, odstąpienie od przeprowadzenia dowodu lub przeprowadzenie dowodu w drodze wideokonferencji. Utrzymano niezależność sądów.

1.3 Współpraca sądowa UE

Współpraca w sprawach rodzinnych (rozporządzenie (WE) nr 2201/2003):

Organ centralny funkcjonuje normalnie, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 2201/2003. Wnioski można składać w formie pisemnej.

Współpraca w sprawach dotyczących zobowiązań alimentacyjnych (rozporządzenie (WE) nr 4/2009):

Organ centralny funkcjonuje normalnie, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 4/2009. Wnioski można składać w formie pisemnej.

Przeprowadzanie dowodów (rozporządzenie (WE) nr 1206/2001) i doręczanie dokumentów (rozporządzenie (WE) nr 1393/2007):

Nie ma ograniczeń w funkcjonowaniu sądownictwa. Wnioski o doręczenie i przeprowadzenie dowodu są wykonywane.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

1 maja 2021 r. zniesiono zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w przypadku spółek kapitałowych, spółek osobowych, w których żaden ze wspólników nie ponosi nieograniczonej odpowiedzialności, a także stowarzyszeń i fundacji. Nadal jednak mają zastosowanie pewne skutki prawne zawieszenia, w szczególności rozszerzona ochrona przed środkami odwoławczymi zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 2–5 ustawy o zawieszeniu postępowania upadłościowego ze względu na COVID-19 (COVID-19-Insolvenzaussetzungsgesetz – COVInsAG) w jej obecnym brzmieniu.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Ograniczenie prawa wierzyciela do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości obowiązywało tylko do 28 czerwca 2020 r. Od 29 czerwca 2020 r. prawo do złożenia wniosku przez wierzyciela zostało w pełni przywrócone, pod warunkiem że ma on interes prawny we wszczęciu postępowania upadłościowego i wykaże, że jego wierzytelność i powód wszczęcia postępowania są wiarygodne.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Jak dotąd nie przyjęto żadnych środków dotyczących terminów w postępowaniu cywilnym. Przyjęcie środków szczególnych w tym zakresie nie jest konieczne, ponieważ rozwiązania prawne obowiązujące w Niemczech umożliwiają sędziom odpowiednie reagowanie na wpływ, jaki COVID-19 wywiera na przebieg postępowań sądowych.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

W okresie obowiązywania zawieszenia obowiązku składania wniosku o ogłoszenie upadłości ograniczono odpowiedzialność kadry zarządzającej, wierzycieli i kontrahentów niewypłacalnych spółek w celu promowania napływu nowych środków pieniężnych oraz utrzymania relacji biznesowych; zob. § 2 COVInsAG. W dalszym ciągu zastosowanie mają pewne udogodnienia, takie jak objaśnienie, że do 30 września 2023 r. spłat nowych pożyczek udzielonych w okresie obowiązywania zawieszenia nadal nie uznaje się za dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli (§ 2 ust. 1 pkt 2 COVInsAG). Spłat wierzytelności, które zostały odroczone do 28 lutego 2021 r., również nie uznaje się za dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli do 31 marca 2022 r., chyba że postępowanie upadłościowe wszczęto przed 18 lutego 2021 r. (§ 2 ust. 1 pkt 5 COVInsAG). Zgodnie z § 4 COVInsAG do 31 grudnia 2021 r. przy przeprowadzaniu testu nadmiernego zadłużenia stosowano krótszy okres prognozowania; do 31 grudnia 2021 r. obowiązywał również łatwiejszy dostęp do procedur zarządu własnego (Eigenverwaltungsverfahren) i postępowania ochronnego (Schutzschirmverfahren) (por. §§ 5 i 6 COVInsAG).

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Zobowiązania z tytułu kredytów konsumenckich odroczono pod określonymi warunkami na trzy miesiące począwszy od 1 kwietnia 2020 r. Przepis ten wygasł 30 czerwca 2020 r.

Na gruncie prawa spółek przedłużono terminy na przeprowadzenie walnych zgromadzeń. Zarząd (spółki akcyjnej) może tymczasowo zawiesić przysługujące akcjonariuszom lub ich pełnomocnikom uprawnienie do fizycznego udziału w walnym zgromadzeniu.

Konsumenci i mikroprzedsiębiorstwa, którzy nie są w stanie realizować płatności wskutek kryzysu, uzyskali prawo do odmowy wykonania „umów niezbędnych do zapewnienia ciągłości działania jednostki” (m.in. umowy na dostawy gazu ziemnego, wody i energii, a także umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych), o ile takie umowy zostały zawarte przed 8 marca 2020 r. Przepis ten wygasł 30 czerwca 2020 r.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Ogólne informacje w języku angielskim można znaleźć na stronie internetowej rządu.

Sądy przedłużają terminy procesowe w zależności od konkretnej sprawy. Sądy uwzględniają dodatkowe obciążenie, zadania lub trudności, które mogą napotkać strony postępowania w związku z sytuacją kryzysową.

Nie przyjęto żadnych przepisów w zakresie przedłużenia terminów – sędziowie mogą samodzielnie wyznaczać dłuższe terminy lub przedłużać istniejące terminy.

Aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się wirusa SARS-CoV-2 przez unikanie fizycznego kontaktu w zakładach opiekuńczych, planuje się jednak zawieszenie biegu terminów, na jakie umieszczono chore psychicznie osoby w szpitalach psychiatrycznych lub zakładach opieki społecznej:

• w przypadku przedłużenia okresu obowiązywania tymczasowych środków ochrony – na czas trwania stanu wyjątkowego;
• w przypadku umieszczenia osoby w zakładzie – na czas trwania stanu wyjątkowego oraz do dwóch miesięcy po zakończeniu stanu wyjątkowego.

Powyższe pozostaje bez wpływu na obowiązek zakończenia okresu przebywania osoby w zakładzie oraz na ewentualne zastosowanie tymczasowych środków ochrony prawnej po ustaniu przesłanek do przebywania takiej osoby w zakładzie lub jeżeli stanie się oczywiste, że takie przesłanki nie zostały spełnione.

Jeżeli chodzi o prawo zobowiązań, jak dotąd nie wprowadzono żadnych zasadniczych zmian. Ministerstwo Sprawiedliwości przeanalizowało różne możliwości prawne dostępne w ramach obowiązującego prawa estońskiego, które można wykorzystać w tym trudnym okresie. Skupiono się na udzielaniu wyjaśnień i odpowiadaniu na wnioski o udzielenie informacji. Ponadto pojawiły się propozycje zmiany niektórych przepisów prawa zobowiązań, ale rozmowy na ten temat wciąż trwają.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Stan wyjątkowy trwa od 12 marca do 17 maja.

Stworzono wirtualne pokoje spotkań, aby zwiększyć możliwości Ministerstwa Sprawiedliwości, sądów, prokuratury i zakładów karnych w zakresie przeprowadzania wideokonferencji. Rozwiązanie to można również wykorzystywać w celu przeprowadzania rozpraw z udziałem stron postępowania. Ponadto przemieszczono dostępny sprzęt do wideokonferencji, aby zaspokoić zwiększone zapotrzebowanie w sądach i zakładach karnych.

Nie wprowadzono żadnych zmian w przepisach w zakresie postępowań sądowych. Rada ds. Administracji Sądowej wydała zalecenia. Przeorganizowano pracę sądów estońskich: kancelarie pracują w godzinach 9.00–13.00, zaś budynki sądów są otwarte w dni robocze do godziny 14.00.

W miarę możliwości postępowania prowadzone są pisemnie za pośrednictwem systemu informatycznego sądów i z wykorzystaniem cyfrowej aplikacji umożliwiającej dostęp do akt sądowych.

Pilne rozprawy i postępowania przeprowadza się drogą elektroniczną. Jeżeli nie jest to możliwe, sąd wydaje stosowne zarządzenie w każdym przypadku z osobna. Za sprawy pilne można uznać: umieszczenie osoby w zakładzie zamkniętym; odebranie dziecka z rodziny; ustanowienie opieki dla osoby pełnoletniej. W sprawach, które nie mają pilnego charakteru, sąd może korzystać ze środków komunikacji elektronicznej (lub dowolnych innych niezbędnych środków), ale zasadniczo sądom zaleca się odraczanie rozpraw lub postępowań.

Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego w wyjątkowych i pilnych sprawach dotyczących dzieci sąd może zarządzić środki wstępne/zabezpieczające bez konieczności przesłuchania dzieci – jak dotąd wielu sędziów skorzystało z tej możliwości.

Zaleca się doręczanie pism procesowych za pośrednictwem systemu e-File (E-toimik) i pocztą elektroniczną.

Izba Notarialna zezwoliła notariuszom na korzystanie z wszystkich niezbędnych narzędzi, takich jak serwis zdalnego poświadczania e-Notar, który umożliwia dokonywanie czynności notarialnych za pośrednictwem połączenia wideo. Do 6 kwietnia zdalnie można było dokonywać wyłącznie niektórych czynności (udzielanie pełnomocnictw, sprzedaż udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kilka innych rodzajów czynności), natomiast od 6 kwietnia możliwe jest zdalne poświadczenie niemal wszystkich rodzajów czynności (z wyjątkiem zawierania małżeństw lub udzielania rozwodów). W związku z tym obecnie można nawet sprzedać nieruchomość i przenieść prawo własności nieruchomości z wykorzystaniem poświadczenia przez internet. Z rozwiązania tego będzie można również korzystać po zniesieniu stanu wyjątkowego. Estońska Izba Adwokacka również zachęciła swoich członków do pracy zdalnej i korzystania z wszystkich technicznych środków komunikacji, aby w dalszym ciągu udzielać porad prawnych. Podkreśliła również konieczność zapewnienia przestrzegania tajemnicy adwokackiej. Izba Adwokacka wskazała również, że ograniczenia praw nałożone w związku ze stanem wyjątkowym muszą być uzasadnione oraz że należy je kwestionować, jeżeli wymagają tego okoliczności sprawy. Ponadto adwokaci mają obowiązek szybko dostosowywać się do zmian w środowisku pracy, wykazać się elastycznością i innowacyjnym podejściem oraz zapewnić, by nie wykorzystywano niewłaściwie możliwości wnoszenia o przedłużenie terminów.

Izba Komorników i Syndyków Masy Upadłości również ogłosiła, że komornicy i syndycy masy upadłości przeorganizowali swoją pracę tak, aby można ją było wykonywać zdalnie.

1.3 Współpraca sądowa UE

Od 13 marca estoński organ centralny pracuje w trybie zdalnym. Korespondencja (przesyłanie wiadomości i dokumentów) odbywa się pocztą elektroniczną (w sprawach cywilnych i w większości spraw karnych). W razie konieczności oryginały dokumentów zostaną wysłane pocztą lotniczą po zakończeniu stanu wyjątkowego.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

-

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Obecnie analizuje się potrzebę wprowadzenia kolejnych zmian w dziedzinie niewypłacalności (np. dotyczących planów restrukturyzacyjnych), które mogłyby pomóc w przetrwaniu kryzysu.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

-

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Brak przepisów szczególnych dotyczących terminów. Wytoczenie powództwa w sprawie, w przypadku której termin przedawnienia upłynie przed końcem okresu „ograniczeń”, uznaje się za kwestię niecierpiącą zwłoki (zob. druga kolumna).

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Sekretariaty sądów pozostają otwarte i przyjmują pisma procesowe w sprawach pilnych. Udostępniono skrzynki podawcze, w których można pozostawiać pisma, co ogranicza konieczność bezpośredniej styczności z pracownikami sekretariatów. Z sekretariatami sądów można nadal kontaktować się za pośrednictwem poczty elektronicznej lub tradycyjnej.

Sąd może odroczyć rozprawę w sprawie cywilnej za zgodą udzieloną za pośrednictwem poczty elektronicznej. W nadchodzących tygodniach będą rozpoznawane wyłącznie sprawy pilne.

Dopuszcza się składanie wniosków w sprawach pilnych na gruncie prawa rodzinnego, w tym o wydanie nakazu ochrony (protection order), tymczasowego nakazu opuszczenia mieszkania i zakazu zbliżania się do mieszkania z zastrzeżeniem dysponowania inną nieruchomością mieszkalną (interim barring order) lub nakazu natychmiastowego i bezwarunkowego opuszczenia mieszkania i zakazu zbliżania się do mieszkania (emergency barring order) oraz wniosków o przedłużenie nakazów lub zakazów.

Można również składać wnioski w sprawach niecierpiących zwłoki, np. wnioski w sprawach pilnych dotyczących opieki nad dzieckiem lub wnioski o przeprowadzenie kontroli sądowej w trybie pilnym.

Na mocy zarządzenia prezesa Wysokiego Trybunału wszystkim osobom, które są obecnie aresztowane lub osadzone, zapewnia się łatwiejszy dostęp do wideokonferencji organizowanych z aresztu lub zakładu karnego.

Trwają projekty pilotażowe służące ułatwieniu zdalnego przeprowadzania rozpraw za pomocą wideokonferencji organizowanych za zgodą stron.

1.3 Współpraca sądowa UE

Większość pracowników Ministerstwa Sprawiedliwości i Równości oraz organów centralnych pracuje zdalnie. Preferuje się komunikację prowadzoną wyłącznie za pośrednictwem poczty elektronicznej.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Na mocy ustawy z 2020 r. o spółkach (przepisy różne) (COVID-19) wprowadzono tymczasową zmianę ustawy z 2014 r. o spółkach oraz zmiany w ustawach z lat 1893–2014 o towarzystwach przemysłowych i emerytalnych w celu rozwiązania problemów zaistniałych wskutek pandemii COVID-19.

W szczególności w kwestii nadzoru sądowego (examinership) w ustawie wprowadzono dodatkowy przepis dotyczący wypłacalności przedsiębiorstwa, na mocy którego wydłużono okres nadzoru sądowego ze 100 do 150 dni oraz podwyższono próg, od którego spółkę uznaje się za niezdolną do spłaty zadłużenia, z 10 000 euro w przypadku pojedynczego wierzyciela i 20 000 euro w przypadku grupy wierzycieli do 50 000 euro w obydwu przypadkach.

Choć środki przewidziane w ustawie mają wygasnąć 31 grudnia 2020 r., trwają obecnie dyskusje nad możliwością przedłużenia okresu ich obowiązywania.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Przyjęto środki mające na celu wsparcie skutecznego funkcjonowania prawa upadłościowego, m.in. w stosownych przypadkach poluzowanie niektórych przepisów proceduralnych oraz przerwy w płatnościach.

Więcej informacji można znaleźć na stronie https://www.courts.ie/covid-19-notices

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

W marcu banki oraz kredytodawcy niebędący bankami ogłosili skoordynowane, elastyczne środki związane z udzielaniem zwłoki służące wsparciu klientów, którzy odnotowali spadek dochodów wskutek pandemii COVID-19. Środki te obejmowały przyznawanie przerw w spłacie kredytów hipotecznych i innych kredytów, o ile stosowny wniosek złożono przed 30 września 2020 r.; przerwy te wynosiły początkowo trzy miesiące, a następnie wydłużono je do sześciu miesięcy.

Zdecydowana większość takich przerw w spłacie kredytów zakończyła się w październiku.

Począwszy od 1 października zwłoki udzielano na podstawie wyników przeprowadzanej przez kredytodawców indywidualnej oceny sytuacji finansowej poszczególnych kredytobiorców. Kredytobiorcy otrzymali już dodatkowe wsparcie finansowe lub udzielono im dodatkowej zwłoki albo wypełniają standardowe sprawozdanie finansowe, aby ustalić, jaki rodzaj wsparcia będzie dla nich najodpowiedniejszy. Dostępne są środki krótkoterminowe, np. kolejne przerwy w spłacie zadłużenia, oraz środki o bardziej długoterminowym charakterze.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Udostępniono wsparcie finansowe, programy szkoleń i wytyczne, aby wesprzeć przedsiębiorstwa w radzeniu sobie ze skutkami COVID-19 i zapewnić im możliwość bezpiecznego wznowienia działalności.

W programie dofinansowania wynagrodzeń pracowniczych (Employment Wage Subsidy Scheme, EWSS) przewidziano możliwość wypłacania dotacji w stałej wysokości w celu wsparcia pracodawców z sektora prywatnego doświadczających znacznych trudności ekonomicznych. Program ten zastąpił tymczasowy program dofinansowania wynagrodzeń i będzie obowiązywał do 31 marca 2021 r.

Celem programu wsparcia z tytułu ograniczeń wprowadzonych w związku z COVID-19 jest oferowanie ukierunkowanego, terminowego i tymczasowego wsparcia sektorowego dla przedsiębiorstw, które zostały zmuszone do zamknięcia lub znacznego ograniczenia prowadzonej działalności wskutek nałożenia na nie ograniczeń w odpowiedzi na pandemię COVID-19.

W ramach programu gwarancji kredytowych w związku z COVID-19 przewidziano do 2 mld euro na pożyczki na rzecz kwalifikujących się przedsiębiorstw. Kwoty pożyczek udzielanych w ramach tego programu wahają się od 10 000 euro do 1 mln euro i udziela się ich na okres do pięciu i pół roku.

Organizacja Microfinance Ireland oferuje przedsiębiorstwom możliwość zaciągania pożyczek w związku z pandemią COVID-19 w wysokości do 25 000 euro – przez pierwsze 6 miesięcy pożyczki te są objęte zerową stopą oprocentowania, a okres zerowego oprocentowania może zostać przedłużony na kolejne 6 miesięcy, o ile pożyczkobiorca spełni określone warunki.

Więcej informacji na temat obowiązujących środków wsparcia dla przedsiębiorstw można znaleźć na stronie https://dbei.gov.ie/en/What-We-Do/Supports-for-SMEs/COVID-19-supports/

W odniesieniu do niektórych podatków wprowadzono system „składowania” zadłużenia. System ten zapewnia możliwość „przechowania” zadłużenia z tytułu VAT i podatków odprowadzanych w systemie PAYE (pracodawca) zaciągniętego przez przedsiębiorstwa w okresie obowiązywania ograniczeń w handlu wprowadzonych w związku z pandemią COVID-19 bez naliczania od niego odsetek przez okres 12 miesięcy od dnia zniesienia wspomnianych ograniczeń. Po zakończeniu 12-miesięcznego okresu wolnego od odsetek dług objęty systemem „składowania” może zostać spłacony w całości bez jakichkolwiek dodatkowych płatności odsetkowych lub w ramach programu płatności ratalnych o znacznie obniżonym oprocentowaniu wynoszącym 3% w skali roku. Standardowe oprocentowanie, które obowiązywałoby w przypadku tego rodzaju zadłużenia w normalnych warunkach, wynosiłoby 10% w skali roku.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

-

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Zgodnie z decyzją ministra wszystkie postępowania toczące się przed sądami greckimi i przeprowadzane przez nie czynności zawieszono do 15 maja 2020 r., z wyjątkiem postępowań i spraw pilnych oraz istotnych.

Postępowania prowadzone przed rejonowymi sądami w sprawach cywilnych i służbami tych sądów zawieszono do 10 maja 2020 r.

Funkcjonowanie organów wymiaru sprawiedliwości ograniczono wyłącznie do czynności niezbędnych do wykonania koniecznej pracy i rozpoznania spraw pilnych.

W miarę możliwości posiedzenia sądu i pozostałe czynności związane z funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości przeprowadza się zdalnie za pomocą środków technicznych. Zapewniono rozwiązania w zakresie komunikacji elektronicznej, aby umożliwić prowadzenie wideokonferencji oraz wykonywanie pracy zdalnej przez sędziów, prokuratorów i innych pracowników wymiaru sprawiedliwości.

W niektórych większych sądach dostępna jest możliwość elektronicznego składania wniosków o wydanie zaświadczenia. W takim przypadku obywatele i ich pełnomocnicy mają możliwość otrzymania zaświadczenia drogą elektroniczną, za pośrednictwem portalu internetowego.

1.3 Współpraca sądowa UE

Rząd grecki przyjął środki ostrożności i środki w zakresie izolacji, aby ograniczyć ryzyko rozprzestrzeniania się koronawirusa i wpływ tego zjawiska na aspekty społeczno-gospodarcze oraz aby zapewnić sprawne funkcjonowanie rynku i sektora publicznego.

Jako organ centralny na mocy cywilnoprawnych konwencji i umów międzynarodowych oraz na mocy unijnych rozporządzeń dotyczących współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych Ministerstwo Sprawiedliwości wdrożyło mieszany system pracy, który zakłada pracę zdalną na zmianę z fizyczną obecnością w miejscu pracy.

Chociaż organ centralny jest obecnie niemal w pełni funkcjonalny, pewne opóźnienia w rozpoznawaniu niektórych wniosków są nieuniknione z uwagi na utrzymujący się kryzys zdrowotny.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Wszystkie odnośne postępowania zawieszono od 7 do 30 listopada 2020 r.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Wszystkie odnośne postępowania zawieszono od 7 do 30 listopada 2020 r.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Wszystkie postępowania egzekucyjne zawieszono od 7 do 30 listopada 2020 r.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Ze względu na ochronę zdrowia publicznego wszystkie rozprawy zawieszono od 7 do 30 listopada 2020 r. Zawieszenie postępowań upadłościowych od 7 do 30 listopada 2020 r.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Związek Banków Greckich i Minister Finansów uzgodnili, że banki odroczą spłatę rat kapitałowych na podstawie umów kredytowych zawartych z przedsiębiorstwami, których sytuacja finansowa pogorszyła się z powodu pandemii koronawirusa, na wniosek dłużnika.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Środki dotyczące podmiotów, których sytuacja finansowa pogorszyła się ze względu na pandemię koronawirusa, oraz ich pracowników (a także osób fizycznych, które wynajmują lokale takim przedsiębiorstwom):

• przedłużenie terminu płatności podatku bez naliczania odsetek i kar,
• przedłużenie terminu płatności składek na ubezpieczenie społeczne.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Zawieszono bieg wszystkich terminów oraz zawieszono i przerwano bieg terminów przewidzianych w przepisach prawa procesowego w odniesieniu do wszystkich postanowień dotyczących jurysdykcji. Bieg terminów zostanie wznowiony z chwilą zniesienia środków wprowadzonych na mocy dekretu królewskiego nr 463/2020.

Zawieszenie biegu terminów procesowych nie dotyczy szeregu ściśle określonych postępowań, m.in. postępowań dotyczących ochrony dzieci.

Sędzia lub sąd mogą wyrazić zgodę na przeprowadzenie postępowania sądowego koniecznego do uniknięcia nieodwracalnego naruszenia praw i prawnie uzasadnionych interesów stron postępowania.

Aktualne informacje na temat środków wdrażanych przez organy hiszpańskie w celu przeciwdziałania szerzeniu się wirusa można uzyskać w specjalnej sekcji strony internetowej hiszpańskiej Rady Generalnej Sądownictwa zatytułowanej: Informacje ogólne na temat COVID-19.

Na wspomnianej stronie internetowej można uzyskać wyczerpujące informacje na ten temat i zapoznać się z informacjami ogólnymi, wytycznymi i protokołami, umowami Stałego Komitetu (od 11 marca 2020 r. do 5 maja 2020 r.), orzecznictwem, informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Krajową Prokuraturę Generalną, informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Zdrowia, głowę państwa oraz Komitet Monitorujący sprawujący nadzór nad wyższymi trybunałami sprawiedliwości.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Znacznie ograniczono funkcjonowanie placówek wymiaru sprawiedliwości. Zapewniono lub rozszerzono możliwość korzystania z rozwiązań IT i ze środków komunikacji zdalnej, aby usprawnić wykonywanie pracy zdalnej przez sędziów, prokuratorów i innych pracowników wymiaru sprawiedliwości.

Ponieważ działalność notariuszy i funkcjonowanie rejestrów publicznych uznaje się za kluczowe usługi świadczone w interesie publicznym, zagwarantowano ich dostępność.

1.3 Współpraca sądowa UE

Hiszpański organ centralny nie może zagwarantować rozpoznania otrzymanych wniosków w standardowym trybie (zwłaszcza wniosków składanych w formie papierowej). Wnioski należy przesyłać drogą elektroniczną.

• Przeprowadzanie dowodów (art. 3 rozporządzenia nr 1206/2001: ważne i pilne wnioski zostaną rozpoznane – należy je przesyłać na adres rogatoriascivil@mjusticia.es. Wszystkie pozostałe wnioski będą musiały zostać rozpoznane zgodnie ze standardową procedurą, tj. należy przesłać je pocztą tradycyjną bezpośrednio do właściwego sądu hiszpańskiego.
• Uprowadzenie dziecka i egzekucja wierzytelności alimentacyjnych: organ centralny może zagwarantować rozpoznanie wyłącznie wniosków przesłanych pocztą elektroniczną. Postępowanie egzekucyjne przeprowadza się wyłącznie w sprawach pilnych, biorąc pod uwagę nałożone na obywateli ograniczenia w przemieszczaniu się. (sustraccionmenores@mjusticia.es) (SGCJIAlimentos@mjusticia.es)

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości na czas obowiązywania stanu alarmowego (nawet jeżeli dłużnik złożył wniosek o uruchomienie mechanizmu poprzedzającego ogłoszenie upadłości, o którym mowa w art. 5 bis hiszpańskiej ustawy o upadłości).

Art. 5 bis ustawy o upadłości został zastąpiony art. 583–594 tekstu jednolitego ustawy o upadłości opublikowanego w dzienniku urzędowym z 5 maja 2020 r., który wszedł w życie 1 września 2020 r.

Art. 6 ust. 3 ustawy nr 3/2020 z dnia 18 września 2020 r. stanowi: „jeżeli – do dnia 31 grudnia 2020 r. włącznie – dłużnik zgłosi rozpoczęcie negocjacji z wierzycielami mające na celu zawarcie umowy refinansowania, ugody pozasądowej lub przystąpienie do postępowania służącego szybkiemu rozwiązaniu sporu w drodze ugody”.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Przez okres dwóch miesięcy po zniesieniu stanu alarmowego sądy upadłościowe nie dopuszczają żadnych wniosków o ogłoszenie upadłości złożonych przez wierzycieli/osoby trzecie podczas stanu alarmowego lub we wspomnianym okresie dwóch miesięcy po jego zniesieniu.

W okresie dwóch miesięcy następujących po zniesieniu stanu alarmowego sądy będą dopuszczały w sposób priorytetowy wnioski o ogłoszenie upadłości złożone przez dłużników.

Art. 6 ustawy nr 3/2020 z dnia 18 września 2020 r. stanowi, że „do dnia 31 grudnia 2020 r. włącznie sędziowie nie będą dopuszczali żadnych wniosków o ogłoszenie upadłości złożonych przez wierzycieli/osoby trzecie od dnia 14 marca 2020 r. Jeżeli dłużnik złożył wniosek o poddanie się dobrowolnemu postępowaniu upadłościowemu do dnia 31 grudnia 2020 r. włącznie, wniosek ten zostanie dopuszczony do rozpoznania w pierwszej kolejności, nawet jeśli w międzyczasie wpłynie wniosek o ogłoszenie upadłości”.

Na mocy dekretu królewskiego z mocą ustawy nr 34/2020 z dnia 17 listopada 2020 r. moratorium to przedłużono do 14 marca 2021 r.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Ogólne zawieszenie biegu terminów procesowych. Rozprawy sądowe mogą się odbywać w przypadku spraw pilnych.

Przepis zawieszający bieg postępowań wygasł z końcem czerwca. Biorąc pod uwagę załamanie w obszarze wymiaru sprawiedliwości w sprawach handlowych, które uległo pogłębieniu w związku z pandemią, w ustawie nr 3/2020 z dnia 18 września 2020 r. ustanowiono mechanizm preferencyjnego rozpoznawania niektórych spraw pilnych w kontekście postępowania upadłościowego (art. 9).

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Ponadto w dekrecie królewskim z mocą ustawy z dnia 31 marca wprowadzającym nadzwyczajne środki uzupełniające w sferze społecznej i gospodarczej w związku z COVID-19 przewidziano możliwość, w ramach której niewypłacalne spółki mogą złożyć wniosek o tymczasowe ograniczenie zatrudnienia („ERTE”), powołując się na siłę wyższą lub na przesłanki natury organizacyjnej, technicznej, gospodarczej i produkcyjnej, wynikające z kryzysu związanego z COVID-19:

• celem tego środka jest zapobieżenie sytuacji, w której kryzys gospodarczy związany z COVID-19 stałby się dodatkowym zagrożeniem dla rentowności niewypłacalnego przedsiębiorstwa, uniemożliwiając mu wykonanie ugody zawartej z wierzycielami lub spełnienie jest wymogów i prowadząc do likwidacji przedsiębiorstwa lub utrudniając sprzedaż rentownej części jednostki gospodarczej;
• wnioski i pisma sporządza niewypłacalne przedsiębiorstwo za zgodą syndyka lub bezpośrednio syndyk, w zależności od tego, czy dłużnik zarządza swoim majątkiem, czy też nie;
• dodatkowo syndyk jest stroną w okresie konsultacji. Jeżeli w okresie tym strony nie zawrą ugody, decyzja o zastosowaniu ERTE wymaga zgody syndyka lub należy bezpośrednio do syndyka, w zależności od tego, czy dłużnik zarządza swoim majątkiem, czy też nie;
• w każdym wypadku należy niezwłocznie poinformować sąd upadłościowy za pomocą środków teleinformatycznych o złożeniu wniosku, jego rozpoznaniu oraz zastosowanych środkach;
• jeżeli organ ds. pracy nie stwierdzi wystąpienia siły wyższej, spółka może zaskarżyć taką decyzję do sądu społecznego.

Sąd upadłościowy jest sądem właściwym do rozpoznawania skarg na decyzje opartych na zarzucie podstępu, oszustwa, przymusu lub nadużycia prawa lub skarg pracowników na decyzje spółki lub organu ds. pracy w sprawie tymczasowego ograniczenia zatrudnienia opartych na zarzucie czerpania nienależnych korzyści. Takie środki zaskarżenia rozpoznaje się w trybie postępowania dotyczącego upadłości w kontekście zatrudnienia, a od orzeczenia przysługuje środek zaskarżenia (suplicación).

Zarówno w ustawie nr 3/2020 z dnia 18 września 2020 r., jak i w dekrecie królewskim z mocą ustawy nr 34/2020 z dnia 17 listopada 2020 r. (10. przepis końcowy zmieniający ustawę nr 3/2020 z dnia 18 września 2020 r. o środkach proceduralnych i organizacyjnych służących przeciwdziałaniu COVID-19 w obszarze wymiaru sprawiedliwości) przewidziano środki na rzecz zapobiegania ogłaszaniu niewykonania umów lub umów refinansowania oraz środki zapewniające – w obydwu tych przypadkach – możliwość zmiany postanowień takich umów.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Rząd hiszpański przyjął środki prowadzące do tymczasowego zawieszenia zobowiązań umownych wynikających z wszelkich umów kredytu hipotecznego zawartych przez osobę znajdującą się w trudnej sytuacji finansowej.

Moratorium na spłatę długu w przypadku kredytów hipotecznych ma zastosowanie wyłącznie do:

• mieszkania głównego/zwykłego (tj. wyłączając domy letniskowe i rekreacyjne);
• nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez przedsiębiorców i osoby samozatrudnione oraz
• mieszkań innych niż mieszkania główne, które są przedmiotem najmu i z których dłużnik hipoteczny będący osobą fizyczną oraz właścicielem i wynajmującym takiego lokalu przestał uzyskiwać dochód pochodzący z czynszu po ogłoszeniu stanu alarmowego lub z których nie uzyskuje dochodu w okresie jednego miesiąca po zniesieniu stanu alarmowego.

Przyznanie moratorium pociąga za sobą zawieszenie płatności rat kredytu hipotecznego (kwoty głównej i odsetek) na okres trzech miesięcy, a klauzula dotycząca wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego nie ma w tym okresie zastosowania. Nie nalicza się również odsetek za zwłokę.

Dłużnikami w trudnej sytuacji finansowej są osoby:

• które straciły pracę lub – w przypadku przedsiębiorców lub osób samozatrudnionych – odnotowały znaczny spadek dochodów lub sprzedaży (ponad 40%);
• w przypadku których całkowity dochód rodziny w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o moratorium nie przekracza trzykrotności miesięcznego wskaźnika IPREM (tj. 537,84 euro x3). Wynik ten należy zwiększyć w przypadku dzieci, osób powyżej 65. roku życia, osób niepełnosprawnych, wymagających opieki lub chorych;
• w przypadku których raty kredytu hipotecznego, powiększone o wydatki i koszt podstawowych artykułów, są wyższe niż 35% całkowitego dochodu netto rodziny oraz
• których rodzina – wskutek kryzysu związanego z COVID-19 – odnotowała znaczną zmianę sytuacji finansowej wyrażającą się w trudności z uzyskaniem dostępu do zasobów mieszkaniowych (stosunek kosztów kredytu hipotecznego do dochodu rodziny wzrósł 1,3 razy).

Dłużnicy mogą złożyć wniosek o moratorium w terminie 15 dni od zakończenia miesiąca po zniesieniu stanu alarmowego (obecny termin to 27 maja). Kredytodawcy mają obowiązek uwzględnienia takiego moratorium w terminie nie dłuższym niż 15 dni od daty złożenia wniosku, a ponadto muszą zgłosić takie moratorium do Banku Hiszpanii.

Skuteczne zastosowanie zawieszenia nie wymaga zawarcia umowy między stronami ani odnowienia obowiązującej umowy, przy czym przedłużenie czasu trwania umowy kredytu hipotecznego należy udokumentować w formie aktu notarialnego i zgłosić do rejestru własności.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Terminy procesowe, w tym terminy przedawnienia, upływające między 12 marca a dniem przypadającym po upływie miesiąca od dnia zakończenia stanu wyjątkowego ulegają przedłużeniu. Po zakończeniu tego okresu zwykły bieg wszystkich terminów zostanie wznowiony, ale musi to nastąpić w ciągu 2 miesięcy. Przedłużenie terminów pozostaje jednak bez wpływu – w możliwie największym zakresie – na prawa stron do dochodzenia ochrony prawnej lub wniesienia środka zaskarżenia w dowolny sposób podczas stanu wyjątkowego.

Co do zasady zobowiązania umowne do świadczenia i terminy umowne pozostają bez zmian i będą miały zastosowanie przepisy prawa krajowego obowiązujące w wyjątkowych okolicznościach (np. w przypadku działania siły wyższej). Przewidziane w umowach sankcje za niewykonanie zobowiązań przez dłużnika (np. klauzula dotycząca kar umownych czy klauzula dotycząca rozwiązania umowy) zostają jednak tymczasowo zniesione z uwagi na trudności związane z egzekucją.

Zawiesza się również kary za niedotrzymanie umowy, możliwości odnowienia umowy i okresy wypowiedzenia przewidziane w przepisach prawa lub wydłuża się odpowiednio ich terminy.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

W okresie od 17 marca do 10 maja sądy rozpoznawały wyłącznie sprawy pilne (przeprowadzały rozprawy w sprawach cywilnych dotyczących wolności obywatelskiej i pieczy, w postępowaniach egzekucyjnych, w postępowaniach dotyczących ochrony dziecka, w sprawach pilnych przed sądami rodzinnymi, w tym dotyczących nakazów ochrony, oraz w postępowaniach w przedmiocie środków zabezpieczających powództwo).

Od 11 maja sądy stopniowo wznawiają działalność we wszystkich rodzajach spraw.

Jeżeli sąd właściwy nie może pracować, do rozpoznania spraw pilnych może zostać wyznaczony inny sąd.

Strony są zawiadamiane o orzeczeniach sądu za pośrednictwem wszystkich środków komunikacji, w szczególności pocztą elektroniczną lub telefonicznie (orzeczenia nie będą uznawane za doręczone odbiorcy).

Jeżeli chodzi o środki zabezpieczające na rzecz osób małoletnich i pełnoletnich, okres obowiązywania środków wygasających podczas stanu wyjątkowego ulega automatycznemu przedłużeniu, chyba że sędzia postanowi inaczej.

Terminy na odbycie konsultacji i mediacji zawiesza się, a termin ich przeprowadzenia przedłuża się o dodatkowe trzy miesiące począwszy od 23 czerwca 2020 r.

Prezesi sądów będą mogli regulować napływ osób do budynku sądu i określić liczbę osób upoważnionych do wejścia na salę rozpraw, aby zapewnić przestrzeganie zasad zachowania bezpiecznej odległości.

Osoby chcące wziąć udział w rozprawie, w przypadku której podjęto decyzję o ograniczeniu prawa wstępu na salę rozpraw, mogą również zwrócić się do prezesa sądu ze stosownym wnioskiem.

Jeżeli rozprawę przeprowadza się z wykorzystaniem środków audiowizualnych lub innych elektronicznych środków komunikacji, rozprawa nie musi zostać zorganizowana w tym samym miejscu.

Warto również przypomnieć, że wykorzystywane środki komunikowania muszą gwarantować poufność wymienianych informacji.

1.3 Współpraca sądowa UE

Jeżeli chodzi o współpracę sądową, wnioski rozpoznaje się w trybie zwykłym.

Współpraca w sprawach rodzinnych (rozporządzenie nr 2201/2003): W sprawach dotyczących uprowadzenia dziecka za granicę i ochrony dzieci pracownik merytoryczny francuskiego organu centralnego przez większość czasu pracuje zdalnie i pojawia się w biurze przynajmniej raz w tygodniu. Oznacza to, że wszystkie nowe wnioski można przesyłać pocztą tradycyjną, faksem lub pocztą elektroniczną.

Przeprowadzanie dowodów (rozporządzenie nr 1206/2001): Wnioski rozpoznaje się w trybie zwykłym. Czas przetwarzania wniosków może być nieznacznie dłuższy, ponieważ pracownik merytoryczny pracuje zdalnie i pojawia się w biurze raz w tygodniu, aby rozpoznać wnioski przesyłane pocztą tradycyjną lub faksem.

Doręczanie dokumentów (rozporządzenie nr 1393/2007): W obecnych okolicznościach pisma mogą być doręczane z opóźnieniem. Doręczenie drogą elektroniczną jest możliwe, o ile odbiorca uprzednio wyraził na to zgodę.

Na potrzeby wspomnianych trzech rozporządzeń (nr 2201/2003, 1206/2001 i 1393/2007) z francuskim organem centralnym można nadal kontaktować się za pośrednictwem poczty elektronicznej (entraide-civile-internationale@justice.gouv.fr), jak również pocztą tradycyjną lub faksem.

Na potrzeby rozporządzenia nr 4/2009 dotyczącego zobowiązań alimentacyjnych z francuskim organem centralnym można skontaktować się za pośrednictwem poczty elektronicznej: obligation.alimentaire@diplomatie.gouv.fr

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Rozporządzenie 2020-596 stanowi, że dłużnik może zwrócić się do prezesa sądu o ogólne zawieszenie postępowania na czas prowadzenia postępowania pojednawczego. W toku tego postępowania przyjmuje się również domniemanie spełnienia warunków uprawniających do przyznania okresu odroczenia.

Zob. rozporządzenie 2020-596 z dnia 20 maja 2020 r.

Przypomnienie (środki niemające bezpośredniego związku z sytuacją zaistniałą w wyniku pandemii COVID-19):

W toku postępowania mającego na celu przeprowadzenie restrukturyzacji sądowej (procédures de sauvegarde ou de redressement judiciaire) dopuszcza się możliwość ogólnego zawieszenia indywidualnych czynności egzekucyjnych (z zastrzeżeniem określonych wyjątków).

Przed wszczęciem postępowania likwidacyjnego (procédure de liquidation judiciaire) lub postępowania mającego na celu przeprowadzenie restrukturyzacji sądowej (procédure de sauvegarde ou redressement judiciaire) dłużnik może wystąpić z wnioskiem o wszczęcie nieformalnego, poufnego postępowania (postępowanie pojednawcze). Jeżeli wierzyciel zdecyduje się wszcząć postępowanie pozasądowe lub sądowe przeciwko dłużnikowi podczas trwania postępowania pojednawczego, dłużnik może zwrócić się do prezesa sądu o odroczenie takiego postępowania.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

Przypomnienie (środki niemające bezpośredniego związku z sytuacją zaistniałą w wyniku pandemii COVID-19):

Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych w toku postępowania mającego na celu przeprowadzenie restrukturyzacji sądowej (procédures de sauvegarde ou de redressement judiciaire) wierzyciele nie mogą wypowiadać ani zmieniać umów niezbędnych do zapewnienia ciągłości działania jednostki ze szkodą dla dłużnika.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

-

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Zgodnie z rozporządzeniem 2020-596 sąd może przyznać dłużnikowi prawo do wprowadzenia zmian w planie restrukturyzacji sądowej oraz do przedłużenia okresu takiej restrukturyzacji.

Podmioty udzielające nowego lub tymczasowego finansowania w toku postępowania mającego na celu przeprowadzenie restrukturyzacji sądowej mogą być upoważnione do określonego uprzywilejowanego traktowania (pierwszeństwo w zaspokajaniu wierzytelności w przypadku późniejszej upadłości). Sąd może objąć podmiot takim uprzywilejowanym traktowaniem, o ile spełniono określone warunki.

Wprowadzono rozwiązania ułatwiające przeprowadzanie uproszczonych postępowań likwidacyjnych w odniesieniu do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą i małych przedsiębiorstw.

Zob. rozporządzenie 2020-596 z dnia 20 maja 2020 r.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Wśród najistotniejszych środków należy wymienić:

środki gospodarcze i finansowe służące wsparciu działalności gospodarczej: nowe pożyczki pieniężne udzielane przez instytucje finansowe są obecnie objęte nowym systemem gwarancji państwowych (po spełnieniu określonych warunków);

środki natury socjalnej: przedsiębiorstwa mogą zgłosić się do programu ograniczenia działalności gospodarczej w nietypowych okolicznościach.

Więcej informacji można znaleźć pod adresem: https://www.economie.gouv.fr/covid19-soutien-entreprises/les-mesures

Uwaga: niedawno wprowadzono na tej stronie zmiany w oryginalnej wersji językowej . Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.

Wpływ COVID-19 na sprawy cywilne i upadłościowe - Chorwacja

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Z dniem 18 kwietnia 2020 r. weszły w życie zmiany ustawy o egzekucji ze środków pieniężnych: egzekucje z rachunków osób fizycznych zawieszono na okres 3 miesięcy (z możliwością przedłużenia o dodatkowe 3 miesiące). Na taki sam okres zawieszono również naliczanie odsetek ustawowych.

Od 19 października 2020 r. powrócono do przeprowadzania egzekucji według zwykłych zasad. Ministerstwo Sprawiedliwości i Administracji zaleciło jednak notariuszom, aby rozpoczęli rozpatrywanie wniosków o wszczęcie egzekucji, które wpłynęły w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, w trzech etapach, rozpoczynających się odpowiednio 19 października, 20 listopada i 20 stycznia. W pierwszym etapie wydane zostaną tytuły wykonawcze na podstawie wniosków otrzymanych do 30 czerwca, wnioski otrzymane do 31 sierpnia zostaną rozpatrzone w drugim etapie, a w trzecim etapie – wnioski otrzymane do 18 października.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Wszystkie organy wymiaru sprawiedliwości w dalszym ciągu funkcjonują. Przeprowadza się jednak wyłącznie te postępowania, które uznano za pilne, przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności. Rozprawy i inne postępowania, które nie mają pilnego charakteru, odroczono do odwołania.

Jeżeli sąd może wydać postanowienie w składzie jednoosobowym lub jeżeli postępowanie nie wymaga przeprowadzenia rozprawy, sąd ma przede wszystkim obowiązek wydać postanowienie zdalnie i zorganizować jego doręczenie. Osoby kierujące organami wymiaru sprawiedliwości mogą – w miarę możliwości – zezwalać pracownikom na pracę z domu.

W miarę możliwości komunikacja ze stronami i innymi uczestnikami postępowania odbywa się elektronicznie. W przypadku konieczności przeprowadzenia przesłuchania lub rozprawy należy wdrożyć wszystkie środki ostrożności zarządzone przez organy ds. ochrony zdrowia. W każdym przypadku sędziowie i sądy powinni korzystać z dostępnych im technicznych środków komunikacji zdalnej, również w budynku sądu (poczta elektroniczna, połączenia wideo itp.).

Zaleca się również odroczenie postępowań egzekucyjnych, w szczególności postępowań w przedmiocie eksmisji i wydania nieruchomości.

W związku z wybuchem epidemii COVID-19 w Chorwacji odroczono wszystkie elektroniczne licytacje publiczne w postępowaniach egzekucyjnych i upadłościowych, z wyjątkiem licytacji, w przypadku których bieg terminu składania ofert rozpoczął się do 24 marca 2020 r. włącznie – licytacje te należy zakończyć zgodnie z zasadami przewidzianymi w obwieszczeniach o elektronicznej licytacji publicznej.

Wszystkie wnioski o sprzedaż, które wpłynęły po 13 marca 2020 r. i nie zostały rozpoznane, zostaną rozpoznane po zniesieniu szczególnych zasad wprowadzonych na czas epidemii COVID-19. Wszystkie opublikowane wezwania do wniesienia wadium i obwieszczenia o elektronicznej licytacji publicznej zostaną unieważnione i wystawione ponownie z zachowaniem tych samych warunków sprzedaży do czasu zniesienia szczególnych zasad wprowadzonych na czas epidemii COVID-19.

1.3 Współpraca sądowa UE

Strony kierują zapytania i wnioski do Ministerstwa Sprawiedliwości w standardowych godzinach pracy pocztą elektroniczną, telefonicznie i pocztą tradycyjną.

Wzajemna pomoc prawna jest w dalszym ciągu udzielana, chociaż może się to odbywać z opóźnieniem.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Przyczyn wszczęcia postępowania upadłościowego, które wystąpią w szczególnych okolicznościach, nie uznaje się za ważne na potrzeby wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego. Podstawą wszczęcia postępowania upadłościowego może być niewypłacalność lub nadmierne zadłużenie, jednak żaden z tych czynników nie ma zastosowania, jeżeli wystąpią one w szczególnych okolicznościach. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dłużnik, instytucja finansowa lub wierzyciel składają wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego wyłącznie w celu ochrony interesów i bezpieczeństwa Republiki Chorwacji, przyrody, środowiska człowieka i zdrowia ludzkiego.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

W dniu 1 maja 2020 r. weszła w życie ustawa o środkach interwencji w zakresie egzekucji i postępowania upadłościowego.

Zgodnie z tą ustawą postępowania egzekucyjne zawiesza się na okres 3 miesięcy (z możliwością przedłużenia o dodatkowe 3 miesiące). W trakcie trwania szczególnych okoliczności pracodawcy i państwowy fundusz emerytalny nie dokonują zajęcia wynagrodzeń/emerytur i rent na rzecz wierzycieli (wyjątkiem od tej zasady jest egzekucja alimentów na dzieci i roszczeń pracowniczych oraz wykonywanie środków tymczasowych stosowanych w ramach postępowania karnego).

Na taki sam okres zawieszono naliczanie odsetek ustawowych.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

W związku z wybuchem epidemii COVID-19 w Chorwacji odroczono wszystkie elektroniczne licytacje publiczne w postępowaniach egzekucyjnych i upadłościowych, z wyjątkiem licytacji, w przypadku których bieg terminu składania ofert rozpoczął się do 24 marca 2020 r. włącznie – licytacje te należy zakończyć zgodnie z zasadami przewidzianymi w obwieszczeniach o elektronicznej licytacji publicznej.

Wszystkie wnioski o sprzedaż, które wpłynęły po 13 marca 2020 r. i nie zostały rozpoznane, zostaną rozpoznane po zniesieniu szczególnych zasad wprowadzonych na czas epidemii COVID-19. Wszystkie opublikowane wezwania do wniesienia wadium i obwieszczenia o elektronicznej licytacji publicznej zostaną unieważnione i wystawione ponownie z zachowaniem tych samych warunków sprzedaży do czasu zniesienia szczególnych zasad wprowadzonych na czas epidemii COVID-19.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

-

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

-

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Terminy dokonania czynności sądowych w toku postępowania cywilnego zawieszono początkowo na okres od 9 marca do 22 marca (a następnie przedłużono do 15 kwietnia).

Na mocy dekretu z mocą ustawy nr 23 z dnia 8 kwietnia 2020 r. okres odroczenia rozpraw i zawieszenia biegu terminów procesowych przedłużono do 11 maja 2020 r.

Jeżeli bieg terminu w normalnych warunkach rozpocząłby się w okresie zawieszenia, rozpoczęcie odracza się do chwili upływu tego okresu.

Wyjątki: przysposobienie dzieci, małoletni bez opieki, piecza zastępcza, postępowania w przedmiocie ochrony małoletnich i postępowania alimentacyjne, w przypadku których występuje konieczność zaspokojenia podstawowych potrzeb wierzyciela; przymusowe leczenie, dobrowolne przerwanie ciąży, tymczasowa wykonalność, postępowania w trybie wyborczym oraz wszelkie kwestie wiążące się z ryzykiem wyrządzenia stronom poważnych szkód.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Większość rozpraw cywilnych wyznaczonych na okres od dnia wejścia dekretu w życie (9 marca 2020 r.) do 22 marca (następnie 15 kwietnia i ostatecznie 11 maja) nie odbędzie się z uwagi na ich obowiązkowe odroczenie.

Wszystkie rozprawy zaplanowane na okres kryzysu zostaną odroczone (z wyjątkiem pilnych przypadków).

Sądy niższego rzędu mogą wprowadzać własne środki organizacyjne (ograniczony dostęp do budynków, zamknięcie sekretariatów).

W szczególności w przypadku spraw, których nie zawieszono (tj. spraw, które w danych okolicznościach uznano za pilne, lub spraw, które uznaje się za priorytetowe z mocy prawa), dopuszcza się możliwość przeprowadzenia za pośrednictwem środków komunikacji zdalnej rozprawy w sprawie cywilnej wymagającej wyłącznie obecności prawników lub stron, z zastrzeżeniem poszanowania zasady kontradyktoryjności i prawa do skutecznego udziału w postępowaniu. W tym celu niezbędne jest wydanie zarządzenia przez prezesa sądu po zasięgnięciu opinii Rady Adwokackiej.

Jeżeli chodzi o okres od 11 maja do 31 lipca 2020 r., oczekuje się od prezesów sądów wprowadzenia szeregu środków organizacyjnych, aby ograniczyć liczbę osób i kontakty osobiste w poszczególnych pomieszczeniach sądowych.

Środki te mogą obejmować:

• przeprowadzanie rozpraw w sprawach cywilnych wymagających obecności wyłącznie prawników lub stron lub osób wspierających sędziego za pośrednictwem środków komunikacji zdalnej, z zastrzeżeniem poszanowania zasady kontradyktoryjności i prawa do skutecznego udziału w postępowaniu, o ile sędzia jest fizycznie obecny w sekretariacie sądu;
• odroczenie rozpraw na okres po 31 lipca 2020 r.;
• przeprowadzanie rozpraw w sprawach cywilnych, które wymagają obecności wyłącznie pozwanego, w trybie pisemnym.

1.3 Współpraca sądowa UE

Znaczna część personelu merytorycznego Ministerstwa Sprawiedliwości pracuje zdalnie.

Wpływ na współpracę sądową w sprawach cywilnych będzie się utrzymywał przez okres, którego długości nie sposób aktualnie przewidzieć. Składanie wniosków dotyczących współpracy sądowej drogą elektroniczną (m.in. wniosków o udzielenie informacji o prawie obcym na podstawie konwencji londyńskiej z 1968 r.). Dokumenty przesyłane w formie papierowej mogą być przetwarzane ze znaczącym opóźnieniem.

Wszelką korespondencję należy przesyłać na adres ufficio2.dgcivile.dag@giustizia.it.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Postępowanie upadłościowe i, w ogólności, postępowania związane z niewypłacalnością wchodzą w zakres stosowania przepisów ogólnych dotyczących zawieszeń, bez uszczerbku dla możliwości decydowania w poszczególnych przypadkach o tym, których spraw nie można odroczyć bez naruszenia wymogów związanych z ochroną stron.

W art. 10 dekretu z mocą ustawy nr 23 z dnia 8 kwietnia 2020 r. przewidziano szczególne środki dotyczące upadłości:

• wszystkie wnioski o wszczęcie postępowania w sprawie niewypłacalności złożone w okresie między 9 marca a 30 czerwca 2020 r. są niedopuszczalne, z wyjątkiem wniosków złożonych przez prokuratora, w przypadku gdy wniosek dotyczy środka zabezpieczającego lub środka ochronnego mającego na celu ochronę majątku lub przedsiębiorstwa, wniosków złożonych przez samego przedsiębiorcę, w przypadku gdy niewypłacalność nie jest spowodowana pandemią COVID-19, oraz wniosków złożonych przez dowolną osobę na podstawie przepisów szczególnych w porozumieniu ze zgromadzeniem wierzycieli (art. 162 akapit drugi, art. 173 akapit drugi i trzeci oraz art. 180 akapit siódmy włoskiej ustawy o niewypłacalności);
• jeżeli po stwierdzeniu niedopuszczalności wniosku dojdzie do ogłoszenia upadłości, okresu niedopuszczalności wniosku nie wlicza się do biegu terminów, o których mowa w art. 10 i art. 69 bis ustawy o upadłości i które dotyczą odpowiednio corocznego terminu, w którym należy ogłosić upadłość spółki wykreślonej z rejestru spółek, oraz terminu na wniesienie środków zaskarżenia.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Zob. kolumna 1.1.A. po lewej.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Bieg terminów na podjęcie czynności procesowych w toku postępowania karnego i cywilnego, w tym postępowania egzekucyjnego, początkowo zawieszono na okres od 9 marca do 15 kwietnia, a następnie do 11 maja 2020 r.

W tym okresie rozprawy w postępowaniu cywilnym i, tym samym, również rozprawy w postępowaniu egzekucyjnym automatycznie przeniesiono na okres po dniu 11 maja 2020 r., a do tego czasu zawiesza się również terminy na podjęcie czynności procesowych w postępowaniu cywilnym.

W odniesieniu do postępowania egzekucyjnego należy podkreślić, że wnioski o zawieszenie wykonalności lub wstrzymanie wykonania zaskarżonego orzeczenia (art. 283 włoskiego kodeksu postępowania cywilnego) oraz wnioski o wstrzymanie wykonania orzeczenia, na które wniesiono skargę kasacyjną (art. 373 włoskiego kodeksu postępowania cywilnego), a także sprawy, których opóźnione rozpoznanie mogłoby prowadzić do poniesienia przez strony znacznej szkody, sądy mogą rozpoznawać w czasie stanu wyjątkowego. W tym drugim przypadku kierownik sekretariatu sądowego lub jego zastępca uznaje takie sprawy za pilne, a w przypadku zawisłych postępowań sędzia lub przewodniczący składu sędziowskiego wydaje zarządzenie w sprawie uznania spraw za pilne. Aby ograniczyć negatywne skutki nadzwyczajnej sytuacji epidemiologicznej wywołanej pandemią COVID-19, do 31 grudnia 2020 r. na terytorium całego kraju zawieszono wszelkie postępowania dotyczące egzekucji z nieruchomości stanowiącej główne miejsce zamieszkania dłużnika.

Do 31 grudnia 2020 r. zawieszono również postępowania egzekucyjne dotyczące pożyczek udzielonych ofiarom przestępstw lichwiarskich.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

Zgodnie z przepisem ogólnym art. 3 ust. 6 bis ustawy nr 6 z 2020 r. ocena zgodności ze środkami powstrzymującymi rozprzestrzenianie się koronawirusa ma zawsze na celu wykluczenie odpowiedzialności dłużnika, a ponadto jest związana z zastosowaniem wszelkich środków skutkujących utratą praw lub wszelkich kar z tytułu zwłoki w wykonaniu zobowiązania lub jego niewykonania.

W sporach dotyczących zobowiązań umownych, w których zgodność ze środkami powstrzymującymi rozprzestrzenianie się koronawirusa lub ze środkami wprowadzonymi w związku z nadzwyczajną sytuacją epidemiologiczną spowodowaną pandemią COVID-19 można ocenić na podstawie przepisów ust. 6 bis, warunkiem dopuszczenia jakiegokolwiek wniosku przez sąd jest wszczęcie postępowania mediacyjnego.

W odniesieniu do konkretnych umów w art. 56 ust. 2 lit. b) i c) dekretu z mocą ustawy nr 18 z 2020 r. przewidziano przedłużenie z urzędu do 30 września 2020 r. terminów zapadalności kredytów krótkoterminowych, a także zawieszenie do 30 września 2020 r. spłaty rat kredytów lub leasingu finansowego oraz odroczenie planu spłaty dotyczącego rat lub leasingu finansowego będących przedmiotem zawieszenia.

Płatności z tytułu kredytów hipotecznych udzielonych ofiarom przestępstw lichwiarskich zostały wstrzymane w 2020 r.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Wszystkie postępowania (w tym postępowania związane z niewypłacalnością) przeniesiono z urzędu pierwotnie najpóźniej na 15 kwietnia lub 30 czerwca, jeżeli kierownicy sekretariatu sądowego podjęli taką decyzję, z wyjątkiem spraw uznanych za pilne przez sędziego na podstawie oceny poszczególnych spraw lub spraw ustawowo uznawanych za pilne.

Terminy procesowe (w tym postępowania egzekucyjne) pierwotnie zawieszono na okres od 9 marca do 15 kwietnia, a następnie do 11 maja.

W przypadku spraw, których nie zawieszono, dopuszcza się możliwość przeprowadzenia za pośrednictwem środków komunikacji zdalnej rozprawy w sprawie cywilnej wymagającej wyłącznie obecności prawników lub stron, z zastrzeżeniem poszanowania zasady kontradyktoryjności i prawa do skutecznego udziału w postępowaniu.

Jeżeli chodzi o okres od 11 maja do 30 czerwca 2020 r., kierownicy sekretariatów sądowych są zobowiązani do wprowadzenia szeregu środków organizacyjnych, aby nie dopuścić do zgromadzenia dużej liczby osób w poszczególnych pomieszczeniach sądowych oraz aby ograniczyć kontakty między osobami w tych pomieszczeniach.

Środki te mogą obejmować:

• przeprowadzanie rozpraw w sprawach cywilnych wymagających obecności wyłącznie prawników lub stron za pośrednictwem środków komunikacji zdalnej, z zastrzeżeniem poszanowania zasady kontradyktoryjności i prawa do skutecznego udziału w postępowaniu;
• odroczenie rozpraw na okres po 30 czerwca 2020 r.;
• przeprowadzanie rozpraw w sprawach cywilnych, które wymagają obecności wyłącznie pozwanego, w trybie pisemnym.

Zgodnie z art. 221 dekretu z mocą ustawy nr 34 z 2020 r. (Decreto Rilancio) sędzia może nakazać zastąpienie rozprawy cywilnej, której przeprowadzenie nie wymaga obecności osób innych niż pełnomocnicy stron, złożeniem pism zawierających wyłącznie wnioski i twierdzenia drogą elektroniczną. Na wniosek uczestnicy postępowania również mogą uczestniczyć w rozprawie sądowej w drodze wideokonferencji. Okres obowiązywania tych przepisów przedłużono do 31 grudnia 2020 r.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

W okresie niedopuszczalności wniosków o ogłoszenie upadłości terminy na wniesienie środków zaskarżenia nie rozpoczynają biegu.

Art. 9 dekretu z mocą ustawy nr 23 z 2020 r. również przewiduje przedłużenie o okres sześciu miesięcy terminów wdrożenia wcześniejszych porozumień oraz zatwierdzonych umów restrukturyzacji, które miałyby upłynąć w okresie po 23 lutego 2020 r.

W zawisłych postępowaniach dotyczących zatwierdzenia ugody wierzycieli z dłużnikami dłużnik uzyskał zgodę – do chwili wyznaczenia terminu rozprawy w celu zatwierdzenia układu – na złożenie wniosku o wyznaczenie nieprzekraczającego dziewięćdziesięciu dni terminu na złożenie nowego planu i nowej propozycji lub nowej umowy restrukturyzacji.

Art. 9 stanowi również, że dłużnik może złożyć wniosek o wyznaczenie nowych terminów lub przedłużenie terminów już wyznaczonych.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Dekretem z mocą ustawy nr 18 z 2020 r. wprowadzono szereg szczególnych środków mających na celu wsparcie płynności poprzez system bankowy (tytuł III) oraz wsparcie płynności gospodarstw domowych i przedsiębiorstw (tytuł IV).

W ramach pierwszego z tych dwóch pakietów środków warto wspomnieć o środkach wsparcia finansowego dla mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, o których mowa w art. 56, w tym o zakazie wycofania środków przyznanych w ramach instrumentów kredytowych, w przypadku których przewidziano taką możliwość, oraz w ramach kredytów wypłacanych w transzach; automatyczne przedłużenie do 31 stycznia 2021 r. umów o kredyty krótkoterminowe, których umowny termin zapadalności przypada przed 31 stycznia 2021 r.; zawieszenie do 31 stycznia 2021 r. spłaty rat kredytów i wszelkich płatności ratalnych w ramach umów pożyczek lub leasingu finansowego oraz odroczenie planu spłaty rat podlegających zawieszeniu.

W ramach drugiego spośród tych dwóch pakietów środków należy wspomnieć o zwolnieniu z płatności z tytułu należności publicznoprawnych, w tym z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne, zawieszeniu płatności podatku u źródła, składek na ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne oraz biegu terminów na uregulowanie zobowiązań podatkowych.

W art. 11 dekretu z mocą ustawy nr 23 z 2020 r. przewidziano zawieszenie terminów wygaśnięcia dłużnych papierów wartościowych w okresie od 9 marca do 30 kwietnia 2020 r., przedłużone następnie do 31 sierpnia 2020 r.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Terminy procesowe zawieszono do 30 kwietnia 2020 r.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Wszystkie rozprawy i inne posiedzenia zawieszono do 30 kwietnia 2020 r. Wyjątki: wnioski o zarządzenie środków tymczasowych w wyjątkowo pilnych sprawach, postępowania ekstradycyjne i inne postępowania w przedmiocie ograniczenia wolności osobistej (np. bezprawnego pozbawienia wolności, przymusowego umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym).

Sekretariat sądu przyjmie pozew/wniosek o wszczęcie postępowania wyłącznie wtedy, gdy załączono do niego wniosek o zarządzenie środków tymczasowych i gdy sprawa wymaga pilnego rozpoznania. O uznaniu sprawy za pilną decyduje sędzia.

1.3 Współpraca sądowa UE

-

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

Postępowania eksmisyjne oraz wykonanie nakazów eksmisji z tytułu nieuregulowania czynszu w bieżącym okresie zawieszono do 31 maja 2020 r.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

- Zawieszenie postępowań sądowych w okresie od 16 marca 2020 r. do 30 kwietnia 2020 r. z następującymi wyjątkami:

w sprawach cywilnych:

(i) wnioski o wydanie nakazu tymczasowego w wyjątkowo pilnych sprawach,

(ii) zażalenie na postanowienie sądu o udzieleniu przybicia w toku licytacji publicznej nieruchomości itp.

- Zawieszenie do 30 kwietnia 2020 r. biegu wszystkich terminów procesowych przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego oraz terminów sądowych.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Departament Upadłości znowelizował ustawę o upadłości konsumenckiej, wprowadzając przepisy dotyczące przedłużenia okresu zawieszenia indywidualnych czynności egzekucyjnych na mocy postanowienia sądu lub ponownego wydania przez sąd postanowienia o takim zawieszeniu z uwagi na wystąpienie warunków szczególnych. Ponadto wprowadzono przepisy ułatwiające przeprowadzanie zgromadzeń wierzycieli przez internet. Nowelizacja ustawy weszła w życie w sierpniu 2020 r.

Ponadto przyspieszono trwający proces upraszczania postępowań, w tym wprowadzono mechanizm składania formularzy i dokonywania płatności przez internet. Przewiduje się jednak, że ze wspomnianych ułatwień będzie można korzystać dopiero w drugiej połowie 2021 r.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

-

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Przeprowadzenie postępowania cywilnego w trybie pisemnym jest możliwe, jeżeli sąd uzna to za dopuszczalne i jeżeli nie będzie to skutkowało naruszeniem praw stron. Zamiast odraczać postępowania sądowe, Łotwa zdecydowała się przejść na przeprowadzanie postępowań w trybie pisemnym, poza przypadkami, w których sytuacja wymaga bezwzględnego przeprowadzenia standardowej rozprawy sądowej, występuje pilna konieczność rozpoznania sprawy lub istnieje poważne ryzyko naruszenia praw.

Bieg terminów przedawnienia zawiesza się na okres od 12 marca do 1 lipca.

Postępowanie egzekucyjne: maksymalny termin na dobrowolne wypełnienie zobowiązań przewidzianych w wyroku dotyczącym zwrotu składników majątku, odzyskania długu i eksmisji z lokalu przedłużono z 10 do 60 dni, z wyjątkiem sytuacji, w której wyrok podlega natychmiastowemu wykonaniu.

Zastaw handlowy: termin na wydanie postanowienia dotyczącego wydania przedmiotu zastawu handlowego przedłużono z 30 do 60 dni.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Republika Łotewska opublikowała wytyczne dotyczące organizacji pracy sądów rejonowych (miejskich) i sądów okręgowych w sytuacji nadzwyczajnej. We wspomnianych wytycznych zaleca się, aby w sytuacji nadzwyczajnej rozprawy w sprawach pilnych były przeprowadzane w formie wideokonferencji.

Jeżeli rozprawę przeprowadza się przy osobistym udziale stron, należy zagwarantować zachowanie odpowiedniej odległości między poszczególnymi osobami biorącymi udział w rozprawie oraz zastosować inne środki bezpieczeństwa (pomieszczenia muszą być wentylowane itp.).

Od 12 maja 2020 r. sądy mogą wznowić rozprawy sądowe z udziałem stron, biorąc pod uwagę ustanowione przez Radę Ministrów wymogi dotyczące zgromadzeń w pomieszczeniach przy rozpoznawaniu spraw.

1.3 Współpraca sądowa UE

W sytuacji nadzwyczajnej wszystkie wnioski i załączane do nich dokumenty przyjmuje się w formie elektronicznej (wysłane za pośrednictwem poczty elektronicznej) i przysługuje im domniemanie autentyczności. Wnioski w sprawie wzajemnej pomocy prawnej są skanowane i konwertowane na dokumenty w formacie PDF, a następnie wysyłane za granicę z oficjalnego adresu e-mail Ministerstwa Sprawiedliwości. Ministerstwo Sprawiedliwości przyjmuje wnioski przekazywane przez inne państwa w tej samej formie.

Współpraca sądowa jest nadal prowadzona – np. w dalszym ciągu wykonuje się wnioski o doręczenie pism lub wnioski o zorganizowanie rozprawy w drodze wideokonferencji.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Do 1 marca 2021 r. wierzycieli obowiązuje zakaz składania wniosków o ogłoszenie upadłości osoby prawnej, z wyjątkiem przypadków związanych z niespełnieniem przez dłużnika wymogów spoczywających na nim w ramach postępowania ochronnego (postępowania restrukturyzacyjnego).

Do 30 czerwca 2021 r. dłużnik nie jest zobowiązany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości osoby prawnej, chyba że: 1) upadłość ogłoszono na początku postępowania likwidacyjnego lub w jego toku; 2) dłużnik nie jest w stanie wykonać planu opracowanego w toku postępowania ochronnego lub 3) dłużnik nie wypłacił pracownikowi pełnej kwoty wynagrodzenia, odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej lub nie uiścił obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne w terminie dwóch miesięcy od dnia wyznaczonego jako termin wypłaty wynagrodzenia.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

To moratorium na dochodzenie wierzytelności nie ma zastosowania do decyzji administracyjnych, których wykonanie mogło obowiązkowo nastąpić w okresie między wydaniem decyzji a jej uprawomocnieniem się. Jeżeli w postępowaniu egzekucyjnym wydano postanowienie dotyczące zajęcia środków pieniężnych dłużnika, a dłużnik jest zakażony COVID-19 lub został objęty kwarantanną, przysięgły komornik sądowy może – na wniosek dłużnika – uchylić postanowienie dotyczące zajęcia środków pieniężnych wydane na rzecz instytucji kredytowej lub innego dostawcy usług płatniczych. Po upływie okresu zwolnienia chorobowego udzielonego dłużnikowi przysięgły komornik sądowy kontynuuje przeprowadzanie egzekucji ze środków pieniężnych dłużnika na rzecz instytucji kredytowej lub innego dostawcy usług płatniczych, sporządzając i przesyłając instytucji kredytowej lub innemu dostawcy usług płatniczych nowe postanowienie dotyczące zajęcia środków pieniężnych, jeżeli uzna to za zasadne, biorąc pod uwagę specyficzne okoliczności danej sprawy.

W zawiadomieniu dotyczącym obowiązku wykonania wyroku sądu i udostępnienia lokalu, które komornik sporządza zgodnie z przepisami prawa procesowego cywilnego i które przekazuje dłużnikowi w toku postępowania egzekucyjnego dotyczącego wejścia w posiadanie nieruchomości oraz w toku postępowania dotyczącego eksmisji osób z zajmowanych pomieszczeń i zajęcia majątku znajdującego się w tych pomieszczeniach, komornik wyznacza dłużnikowi termin na podjęcie stosownych czynności wynoszący co najmniej 30 dni. Jeżeli dłużnik nie udostępni lokalu w terminie wyznaczonym przez przysięgłego komornika sądowego lub jeżeli nie stawi się w terminie wskazanym w postanowieniu o wejściu w posiadanie majątku, przysięgły komornik sądowy wyznacza datę przeprowadzenia egzekucji przypadającą nie wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przekazania dłużnikowi zawiadomienia sporządzonego przez przysięgłego komornika sądowego.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Zamiast odraczać postępowania sądowe, Łotwa zdecydowała się przejść na postępowania w trybie pisemnym, poza przypadkami, w których sytuacja wymaga bezwzględnego przeprowadzenia standardowej rozprawy sądowej. Sądy przeprowadzają rozprawy głównie w drodze wideokonferencji, zwłaszcza jeżeli postępowanie odbywa się z udziałem osoby prawnej, a także w przypadku gdy w sprawie wyznaczono zastępcę procesowego będącego adwokatem.

Ponadto – w okresie występowania zagrożeń dla bezpieczeństwa epidemiologicznego związanych z szerzeniem się zakażeń wirusem COVID-19 – wnioski o wszczęcie postępowania ochronnego lub upadłościowego w przypadku osoby prawnej oraz postępowania upadłościowego osoby fizycznej można składać drogą elektroniczną.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Do 30 czerwca 2021 r. istnieje możliwość zawieszenia wykonania planu spłaty (w toku postępowania upadłościowego w przypadku osoby fizycznej); termin na wykonanie planu ulega przedłużeniu o okres zawieszenia.

Zebrania komitetu wierzycieli mogą się odbywać w trybie zdalnym (możliwość ta nadal obowiązuje, została jednak wprowadzona do ustawy o upadłości jako przepis o charakterze stałym).

Do 30 czerwca 2021 r. termin na wykonanie planu środków sporządzonego w toku postępowania ochronnego można ustalić na maksymalnie cztery lata (w odniesieniu do nowych planów oraz tych, w przypadku których nie przedłużono jeszcze terminu), jeżeli większość wierzycieli, o których mowa w ustawie o upadłości, wyrazi na to zgodę. Do 30 czerwca 2021 r. plany dotyczące wdrażania środków określonych w toku postępowania ochronnego, w przypadku których przedłużono już jednokrotnie termin wykonania lub w przypadku których termin wykonania wyznaczono wyjściowo na cztery lata, można przedłużyć o kolejny rok, jeżeli większość wierzycieli, o których mowa w ustawie o upadłości, wyrazi na to zgodę.

Ponadto przy zaspakajaniu roszczeń pracowniczych przez państwo uwzględnia się ograniczenie dotyczące możliwości złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Do 30 czerwca 2021 r. podatnicy, w przypadku których sytuacja związana z szerzeniem się COVID-19 doprowadziła do opóźnienia terminu płatności podatków, są uprawnieni do zwrócenia się do Urzędu Skarbowego o odroczenie płatności podatków (na okres do trzech lat). W takim przypadku nie nalicza się opłaty z tytułu opóźnienia w płatnościach.

Instytucje samorządowe na szczeblu lokalnym są uprawnione do wyznaczenia innych terminów zapłaty podatku od nieruchomości w latach 2020–2021, które będą odbiegały od terminów przewidzianych w ustawie o podatku od nieruchomości, przekładając je na późniejszy termin w odpowiednim roku podatkowym. W takim przypadku instytucje samorządowe na szczeblu lokalnym nie naliczają opłat z tytułu opóźnienia w płatnościach.

Wdrożenie programu na rzecz ograniczania obciążeń administracyjnych i finansowych nakładanych na przedsiębiorstwa z uwagi na wolne tempo zwrotu nadpłaconego VAT, co przełożyło się na zwiększenie kapitału obrotowego pozostającego do dyspozycji przedsiębiorstw.

Przedłużenie terminu zapłaty podatku od nieruchomości (dostępne w 2020 i 2021 r.).

Udostępnienie szeregu programów pomocy dla przedsiębiorstw doświadczających trudności w związku z pandemią COVID-19 oraz ich pracowników w celu przywrócenia rentowności i zapewnienia wzrostu tych przedsiębiorstw:

1. zasiłki z tytułu przestoju w pracy dla podatników, zapewniające im możliwość dalszego prowadzenia działalności w kontekście kryzysu związanego z COVID-19 (dostępne do 30 czerwca 2021 r.);
2. dotacje dla podatników zapewniające im możliwość dalszego działania w kontekście kryzysu związanego z COVID-19 (dostępne do 30 czerwca 2021 r.);
3. dotacje dla przedsiębiorstw, które ucierpiały wskutek kryzysu związanego z COVID-19, służące zapewnieniu dalszego przepływu kapitału obrotowego (dostępne do 30 czerwca 2021 r.);
4. gwarancje dla dużych przedsiębiorstw, które ucierpiały wskutek szerzenia się COVID-19 (dostępne do 30 czerwca 2021 r.);
5. pożyczki i dotacje na spłatę odsetek udzielane przedsiębiorstwom w celu wspierania konkurencyjności;
6. program mikrokredytów i pożyczek dla przedsiębiorstw typu start-up służący zapewnieniu przepływu kapitału i inwestycji na potrzeby MŚP (dostępny do 31 grudnia 2023 r.);
7. gwarancje dla podmiotów działających w sektorze turystyki (dostępne do 31 grudnia 2023 r.);
8. gwarancje dotyczące wakacji kredytowych (dostępne do 30 czerwca 2021 r.);
9. pożyczki służące podwyższeniu kapitału obrotowego (dostępne do 30 czerwca 2021 r.);
10. gwarancje kredytów eksportowych (dostępne do 30 czerwca 2021 r.);
11. fundusz kapitałowy dla dużych przedsiębiorstw (dostępny do 30 czerwca 2021 r.);
12. program wsparcia na rzecz utrzymania zatrudnienia w przedsiębiorstwach eksportujących dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19 (dostępny do 31 listopada 2020 r.);
13. program wsparcia na rzecz utrzymania zatrudnienia w przedsiębiorstwach sektora turystyki dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19;
14. wsparcie na pokrycie kosztów operacyjnych ponoszonych przez hotele (dostępne do 18 grudnia 2020 r.);
15. zasiłek z tytułu przestoju w pracy spowodowanego szerzeniem się COVID-19 oraz ograniczeniami nałożonymi przez rząd (dostępny do 30 czerwca 2020 r.);
16. program wspierania międzynarodowej konkurencyjności i eksportu (dostępny do 31 grudnia 2023 r.);
17. program podnoszenia kwalifikacji pracowników (dostępny do 31 grudnia 2023 r.).

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Na Litwie nie przyjęto żadnych oficjalnych aktów prawnych zawieszających ani przedłużających bieg terminów procesowych w sprawach cywilnych. O przywróceniu lub przedłużeniu biegu terminów procesowych postanawia sąd rozpoznający sprawę w każdym przypadku z osobna.

Rada Sądownictwa rozesłała do sądów litewskich zalecenia, w których zwróciła się o „zachowanie elastyczności przy rozpoznawaniu wniosków o przywrócenie niedochowanego terminu na złożenie pisma procesowego lub dokonanie czynności procesowej” w okresie kwarantanny lub po upływie tego okresu, jeżeli dokonanie wspomnianych czynności było utrudnione z uwagi na ogłoszenie stanu wyjątkowego w Republice Litewskiej i wynikające z tego faktu zmiany w organizacji pracy instytucji państwowych. Osoba występująca o przywrócenie terminów, którym uchybiono, musi przekazać sądowi dowody potwierdzające wystąpienie tego rodzaju okoliczności wraz z wnioskiem.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Rada Sądownictwa wydała zalecenia dla prezesów sądów dotyczące organizacji pracy w poszczególnych sądach w okresie kwarantanny, pozostawiając im swobodę uznania w kwestii wdrożenia tych zaleceń w praktyce.

Postępowania cywilne odbywają się bez zmian, w miarę możliwości w trybie pisemnym. W postępowaniach cywilnych, w których zachodzi konieczność przeprowadzenia rozprawy i w których strony wyraziły wolę udziału w rozprawie, zaplanowane rozprawy odracza się bezterminowo, informując uczestników postępowania o tym fakcie i uzgadniając ze stronami możliwe terminy posiedzeń wstępnych.

Przeprowadzanie rozpraw w budynku sądu ograniczono do postępowań cywilnych w sprawach pilnych, np. sprawach dotyczących zgody sądu na przedłużenie okresu przymusowej hospitalizacji lub przymusowego leczenia, sprawach dotyczących usunięcia dziecka z niebezpiecznego środowiska i sprawach przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego, przy czym w takich sytuacjach preferuje się przeprowadzanie rozpraw zdalnie, jeżeli sąd dysponuje taką możliwością.

W sprawach pilnych w toku rozpraw stosuje się zalecenia dotyczące bezpieczeństwa (ograniczenie kontaktów osobistych, dezynfekcja sali rozpraw).

Sądowe zarządzenia w kwestiach proceduralnych przesyła się drogą elektroniczną, w pierwszej kolejności za pośrednictwem sądowego systemu informacyjnego. W wyjątkowych przypadkach osobom, które nie dysponują dostępem do sądowego systemu informacyjnego, pisma przesyła się pocztą elektroniczną i tradycyjną. Pisma procesowe i wszelką inną korespondencję przesyła się osobom niebędącym uczestnikami postępowania (np. komornikom, notariuszom) za pośrednictwem państwowego systemu doręczania pism drogą elektroniczną lub pocztą elektroniczną. Doręczenie pocztą tradycyjną jest możliwe wyłącznie w wyjątkowych przypadkach. Korespondencja/współpraca odbywa się za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej oraz drogą telefoniczną.

Po zawieszeniu doręczeń bezpośrednich pracownicy sądów otrzymują lub wysyłają pisma procesowe drogą elektroniczną lub pocztą tradycyjną.

Komornicy: w okresie kwarantanny od 16 marca urzędnicy sądowi świadczą większość standardowych usług na rzecz wierzycieli i dłużników w sposób zdalny. W okresie ograniczenia bezpośrednich kontaktów urzędnicy sądowi i ich współpracownicy będą komunikowali się z uczestnikami postępowania drogą telefoniczną, za pośrednictwem poczty elektronicznej, za pośrednictwem strony internetowej http://www.antstoliai.lt/ lub pocztą tradycyjną. Obecny stan kwarantanny nie stanowi również przeszkody w doręczaniu nowych nakazów egzekucji: nakazy egzekucji wydane na piśmie można doręczyć urzędnikom sądowym pocztą tradycyjną, natomiast elektroniczne nakazy egzekucji – pocztą elektroniczną lub przez internet po zalogowaniu się do systemu informatycznego dla urzędników sądowych pod adresem http://www.antstoliai.lt/. W okresie kwarantanny urzędnicy sądowi powinni również powstrzymać się od ogłaszania nowych licytacji.

Jeżeli chodzi o organizację pracy notariuszy, trwają prace nad projektami nowelizacji ustawy o notariacie i kodeksu cywilnego. Przewiduje się w nich świadczenie większości usług notarialnych w sposób zdalny przez internet. W projekcie zmian zaproponowano przyznanie notariuszom prawa do zdalnego dokonywania czynności notarialnych i sporządzania elektronicznych aktów notarialnych. Stosowne informacje będą trafiały do funkcjonujących państwowych rejestrów i systemów informacyjnych. Wizyty w kancelariach notarialnych będą ograniczały się wyłącznie do przypadków bezpośredniego potwierdzenia tożsamości osoby lub sporządzenia testamentu. Planuje się również zwolnienie notariuszy z obowiązku udziału w poświadczaniu niektórych prostszych czynności oraz zapewnienie możliwości elektronicznej rejestracji czynności, które nie wymagają formy aktu notarialnego. Usługi notarialne świadczone zdalnie nie będą obejmowały poświadczania testamentów, przyjmowania przedmiotów do depozytu notarialnego ani poświadczania pozostawania osoby przy życiu. Notariusze nie powinni również świadczyć usług zdalnych, jeżeli mają poczucie, że mogliby lepiej chronić prawnie uzasadnione interesy swojego klienta wyłącznie w przypadku, gdyby spotkali się z nim osobiście, lub w przypadku konieczności sporządzenia testamentu, wyjaśnienia konsekwencji sporządzenia aktów notarialnych lub potwierdzenia tożsamości osoby.

Jeżeli chodzi o świadczenie usług pomocy prawnej gwarantowanych przez państwo, stosowne zalecenia opublikowano na stronie internetowej dotyczącej takich usług. Zdecydowanie zaleca się unikanie kontaktów osobistych i świadczenie pomocy prawnej za pomocą zdalnych narzędzi roboczych, tj. przesyłanie wszystkich wniosków pocztą elektroniczną i przeprowadzanie konsultacji przez telefon, internet lub za pomocą innych środków telekomunikacyjnych. W sprawach pilnych wiążących się z koniecznością zapewnienia udziału adwokata w określonych czynnościach podejmowanych na etapie postępowania przedsądowego lub sądowego należy działać z zachowaniem należytej staranności, stosować się do krajowych wytycznych w zakresie przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się COVID-19 (zachowanie bezpiecznej odległości, przestrzeganie zasad higieny itp.) oraz odmówić udziału w postępowaniu w przypadku niezastosowania odpowiednich środków ochronnych (np. pomieszczenie nie jest wentylowane, nie zapewniono dostępu do środka dezynfekującego, pojawiły się wątpliwości co do stanu zdrowia innych osób przebywających w pomieszczeniu).

Litewska Izba Adwokacka opublikowała również podobne zalecenia dla wszystkich adwokatów prowadzących działalność na Litwie.

1.3 Współpraca sądowa UE

Większość pracowników organów publicznych pracuje zdalnie. Wzajemna pomoc prawna jest w dalszym ciągu udzielana, chociaż niektóre procedury mogą zająć więcej czasu.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

21 kwietnia parlament przyjął ustawę o wpływie COVID-19 na niewypłacalność osób prawnych:

Zawieszenie spoczywającego na dłużniku obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego na okres trzech miesięcy po zakończeniu kwarantanny.

Rząd ma możliwość przedłużenia tego okresu do końca 2020 r.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

W ustawie o wpływie COVID-19 na niewypłacalność osób prawnych przewidziano: ograniczenie przysługującego wierzycielowi prawa do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika na okres kwarantanny.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

W kontekście kryzysu związanego z COVID-19 sądy na Litwie w miarę możliwości rozpoznają sprawy w toku postępowania w trybie pisemnym. Postępowania cywilne odbywają się bez zmian, w miarę możliwości w trybie pisemnym. Warto podkreślić, że zgodnie z przepisami ustawy o niewypłacalności tryb pisemny powinien być preferowanym trybem rozpoznawania spraw. W przypadku konieczności przeprowadzenia rozprawy w sprawie dotyczącej niewypłacalności rozprawę taką należy zorganizować zdalnie, z wykorzystaniem nowoczesnych rozwiązań technologicznych.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

W ustawie o wpływie COVID-19 na niewypłacalność osób prawnych przewidziano:

Zawieszenie biegu terminu – w przypadku gdy dłużnik nie jest w stanie wykonać zatwierdzonego planu restrukturyzacyjnego i w rezultacie istnieje ryzyko umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego – na okres trzech miesięcy od zakończenia kwarantanny.

Rząd ma możliwość przedłużenia tego okresu do końca 2020 r.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Środki przyjęte przez organy podatkowe.

1. Odroczenie podatku lub rozłożenie go na raty zgodnie z ustalonym harmonogramem, bez konieczności zapłaty odsetek.
2. Wstrzymanie postępowań mających na celu odzyskanie zaległych zobowiązań podatkowych z zachowaniem kryterium zasadności.
3. Zwolnienie podatników z grzywien, odsetek za zwłokę z tytułu uchybienia terminom uregulowania zobowiązań podatkowych.

Zgodnie z ustawą o kredytach związanych z nieruchomościami oraz ustawą o kredytach konsumenckich w określonych okolicznościach (np. kredytobiorca traci pracę lub co najmniej jedną trzecią dochodu) na wniosek kredytobiorcy kredytodawca ma obowiązek odroczenia spłaty rat kredytu, z wyjątkiem odsetek, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy. Obowiązek ten nałożono na kredytodawców od 19 marca 2020 r. zmienioną ustawą o kredytach konsumenckich.

Rząd litewski przyjął również szeroki pakiet środków gospodarczych dla przedsiębiorców (programy pomocy państwa, liczne zasiłki i dofinansowania, odroczenie podatku i spłaty kredytu itp.).

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Stan kryzysu ogłoszony rozporządzeniem wielkoksiążęcym z dnia 18 marca 2020 r., wprowadzającym szereg środków w ramach przeciwdziałania COVID-19, przedłużono o trzy miesiące ustawą z dnia 24 marca 2020 r.

W czasie trwania stanu kryzysu parlament nie może zostać rozwiązany, zachowuje wszystkie swoje uprawnienia ustawodawcze i może w dowolnym momencie w okresie trzech miesięcy uchwalić ustawę odwołującą stan kryzysu. Dekrety przyjmowane w tym okresie tracą moc prawną w dniu odwołania stanu kryzysu.

Na posiedzeniu Rady Ministrów, które odbyło się 25 marca 2020 r., rząd przyjął rozporządzenie wielkoksiążęce sporządzone przez Ministerstwo Sprawiedliwości, którym zawieszono bieg terminów w sprawach sądowych i przyjęto określone inne środki proceduralne.

Na mocy przepisu ogólnego zawieszono bieg wszystkich terminów w postępowaniach sądowych i administracyjnych oraz w postępowaniach przed sądami wojskowymi i Trybunałem Konstytucyjnym. Przewidziano pewne wyjątki dotyczące przypadków pozbawienia wolności, w których konieczne jest szybkie podjęcie decyzji.

Terminy w sprawach cywilnych i handlowych

W Luksemburgu zawieszono bieg terminów w postępowaniach sądowych i przedłużono niektóre terminy w określonych postępowaniach.

W Luksemburgu przewidziano również szereg wyjątków w szczególnie pilnych sprawach, w których wstrzymanie biegu terminów nie jest możliwe.

Zawieszono bieg terminów wniesienia środka zaskarżenia.

• W sprawach dotyczących najmu zawieszono egzekucję nakazów eksmisji. W przyjętych przepisach przewidziano zawieszenie nakazów eksmisji w obszarze najmu lokali mieszkalnych. Zawieszono również bieg terminów wykonania nakazu eksmisji z lokalu użytkowego będącego przedmiotem najmu, podobnie jak bieg terminów egzekucji z nieruchomości i sprzedaży przymusowej.
• W sprawach dotyczących stanu cywilnego zawieszono bieg terminu 5 dni na zgłoszenie urodzenia dziecka. Jeżeli chodzi o akty małżeństwa, możliwość rezygnacji z ogłaszania zapowiedzi skutkuje zniesieniem wszelkich ograniczeń czasowych.
• W przepisach szczegółowych przewidziano możliwość zawieszenia biegu terminów w pozasądowych postępowaniach spadkowych. W tym kontekście należy pamiętać o zapewnieniu ochrony praw obywateli, ponieważ proces działu spadku jest bardzo sformalizowany i często wiąże się z opóźnieniami.
• Planuje się przedłużenie terminów składania i publikowania rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań spółek o trzy miesiące. Dotyczy to wyłącznie sprawozdań za lata obrotowe zamknięte na dzień odwołania stanu kryzysu oraz sprawozdań, w przypadku których termin złożenia i publikacji nie upłynął do 18 marca 2020 r.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Urząd Administracji Sądowej przyjął środki niezbędne na tym etapie pandemii, aby, z jednej strony, zapewnić dostępność usług w warunkach obniżonej funkcjonalności oraz, z drugiej strony, w jak największym stopniu zagwarantować ochronę zdrowia wszystkich pracowników.

Wspomniane środki są w pełni zgodne z konstytucją i zobowiązaniami międzynarodowymi Luksemburga, w szczególności w obszarze praw podstawowych. Stosuje się je zgodnie z kryteriami konieczności i proporcjonalności.

W ramach działań służących przeciwdziałaniu rozprzestrzenianiu się koronawirusa wiele państw członkowskich wprowadziło ograniczenia w zakresie przemieszczania się. Luksemburg nie był pod tym względem wyjątkiem, choć przewidziano szereg wyjątków od wprowadzonych ograniczeń (np. dla pracowników sektora opieki zdrowotnej i pracowników innych sektorów o kluczowym znaczeniu w kontekście obecnego kryzysu).

Jeden z wyjątków dotyczy rodziców będących w separacji, którzy zachowali prawo opuszczenia swojego domu w celu wykonywania władzy rodzicielskiej, w szczególności w celu wykonania prawa do kontaktów z dzieckiem.

Sądy w Luksemburgu działają w ograniczonym zakresie, ale utrzymują poziom aktywności wystarczający do rozpoznawania spraw o kluczowym znaczeniu oraz spraw pilnych. W okresie obowiązywania stanu kryzysu wnioski, w tym wnioski skierowane do izb sądów okręgowych oraz do Sądu Apelacyjnego, rozpoznaje się w ramach procedury pisemnej.

Notariusze prowadzą działalność w normalnym trybie. Podjęto działania w celu wprowadzenia zwolnień w toku określonych postępowań prawnych, aby ograniczyć konieczność kontaktu fizycznego.

Adwokaci (avocats) i doradcy prawni (juristes) również kontynuują działalność w zwykłym trybie, przy czym zachęca się ich do korzystania z elektronicznych środków komunikacji z sądami podczas trwania kryzysu.

Aby unikać kontaktu fizycznego, urzędnicy sądowi (huissiers) nie doręczają pism sądowych adresatowi osobiście – pozostawiają je jedynie w skrzynce pocztowej znajdującej się pod adresem zamieszkania adresata.

1.3 Współpraca sądowa UE

Wszystkie pisma w obszarze współpracy sądowej w sprawach cywilnych i karnych sporządza i publikuje organ centralny, tj. Prokurator Generalny. Tempo pracy nieco zmniejszono, aby zapewnić maksymalnie dużej liczbie osób możliwość wykonywania pracy zdalnej.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Ustawowo zawieszono spoczywający na przedsiębiorcach obowiązek złożenia do sądu w ciągu jednego miesiąca formalnego oświadczenia o zaprzestaniu spłaty długów, które prowadziłoby do wszczęcia postępowania upadłościowego.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Nie przewidziano ogólnego zawieszenia możliwości składania wniosków o ogłoszenie upadłości, co oznacza, że wierzycielowi nadal przysługuje prawo do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika, a dłużnikowi nadal przysługuje prawo do złożenia oświadczenia o upadłości.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Sądy upadłościowe w Luksemburgu rozpoznają wyłącznie sprawy pilne.

W Luksemburgu zawieszono bieg terminów w postępowaniach sądowych i przedłużono niektóre terminy w określonych postępowaniach.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Zawieszono również kontrolę parlamentarną wdrożenia dyrektywy 2019/1023. Ministerstwo Sprawiedliwości rozważa jednak obecnie, czy pewne elementy dyrektywy mogłyby się okazać skuteczne w aktualnej sytuacji i czy można by je było wprowadzić w trybie przyspieszonym (np. uproszczony mechanizm zawieszenia egzekucji lub przepis przewidujący ochronę nowych źródeł finansowania).

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

W sprawach dotyczących najmu z oczywistych powodów zawieszono egzekucję nakazów eksmisji.

Po zakończeniu stanu wyjątkowego środki związane z Covid-19 zostały poddane kolejnym przeglądom w celu dostosowania ich do rozwoju sytuacji w zakresie kryzysu zdrowotnego.

W związku z tym po wprowadzeniu szeregu środków nadzwyczajnych w ramach zwalczania Covid-19 Ministerstwo Sprawiedliwości rozszerzyło, dostosowało lub zniosło niektóre z tych środków.

Aktualne i dodatkowe informacje na temat tych środków związanych z Covid-19 można znaleźć na poświęconej im stronie Ministerstwa Sprawiedliwości:

https://mj.gouvernement.lu/fr/dossiers/2020/Covid-19/faq-mj.html

lub

w dzienniku urzędowym Wielkiego Księstwa Luksemburga

Dziennik urzędowy Wielkiego Księstwa Luksemburga – Legilux (public.lu)

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Należy zapewnić dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz ciągłość zawisłych postępowań. W związku z tym na Węgrzech nie wstrzymano funkcjonowania sądów. Dopuszczono możliwość przyjęcia szczególnych przepisów procesowych mających na celu ułatwienie działalności sądów, na przykład w przypadku zastosowania środków epidemiologicznych. Wszystkie sądy pracują.

Ogólnie rzecz biorąc, stan zagrożenia pozostaje bez wpływu na bieg terminów.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Zapewniono dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz ciągłość zawisłych postępowań. Nie wstrzymano funkcjonowania sądów na Węgrzech.

Zapewniono dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz ciągłość zawisłych postępowań. Nie wstrzymano funkcjonowania sądów na Węgrzech. Co do zasady w okresie obowiązywania stanu zagrożenia nie dokonuje się wyłącznie tych czynności procesowych, które muszą zostać dokonane w miejscu objętym środkiem epidemiologicznym. Jeżeli jest to uzasadnione z uwagi na środki epidemiologiczne, rozprawę można również przeprowadzić przy użyciu sieci łączności elektronicznej lub innych środków zapewniających możliwość transmisji obrazu i dźwięku w postaci elektronicznej.

1.3 Współpraca sądowa UE

Organy centralne pracują.

Wykonywanie wniosków o pomoc prawną może trwać dłużej niż zwykle.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Środki związane ze spółkami:

• postępowanie likwidacyjne można wszcząć dopiero po 75 dniach od upływu terminu spłaty zadłużenia wskazanego w wezwaniu do zapłaty;
• postępowanie likwidacyjne można wszcząć wyłącznie w przypadku roszczeń o wartości przekraczającej 400 000 forintów;
• w postępowaniu w przedmiocie kontroli zgodności z prawem sąd rejestrowy nie może orzec rozwiązania spółki;
• zawieszenie do 30 czerwca 2021 r. postępowań o orzeczenie rozwiązania spółki wszczętych z uwagi na unieważnienie numeru identyfikacji podatkowej;
• zawieszenie, co do zasady, postępowań dotyczących przymusowego wykreślenia z rejestru do 30 czerwca 2021 r. i brak możliwości wszczęcia takiego postępowania z uwagi na niemożność zakończenia postępowania likwidacyjnego.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Wprowadza się ustawowe moratorium na spłatę długu mające zastosowanie do dłużników związanych umowami kredytu, pożyczki i leasingu finansowego i obowiązujące do 31 grudnia 2020 r.

W ustawie CVII z 2020 r. przedłużono termin spłaty długu w przypadku dłużników należących do określonych grup społecznych (bezrobotni, dawni uczestnicy programu robót publicznych, rodzice wychowujący dzieci, emeryci/renciści, osoby objęte postępowaniem w przedmiocie upadłości konsumenckiej) do 30 czerwca 2021 r.

Oznacza to, że dłużnikom na podstawie wciąż obowiązujących umów podpisanych i opłaconych przed 19 marca 2020 r. przysługuje moratorium na spłatę kapitału, odsetek i opłat.

Moratorium to obowiązuje do końca tego roku.

Termin spłaty ulega przedłużeniu o czas obowiązywania moratorium, a sam czas obowiązywania umowy ulega przedłużeniu w przypadku, gdy umowa wygasłaby w czasie obowiązywania moratorium. Podobnie dzieje się w przypadku zabezpieczeń, które ulegają przedłużeniu o ten sam okres (9 miesięcy).

Moratorium na spłatę długu ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do instrumentów kredytowych przyznanych przez krajowe spółki finansowe, co oznacza, że kredyty udzielone przez międzynarodowe instytucje finansowe nie wchodzą w zakres zastosowania tego środka.

Moratorium na spłatę długu ma zastosowanie również do pożyczek pracowniczych. Moratorium na spłatę długu ma również zastosowanie do spraw dotyczących upadłości konsumenckiej (postępowanie sądowe lub pozasądowe) oraz planów spłaty zadłużenia wynikających z ugody pozasądowej, ugody sądowej lub orzeczenia sądu.

Nieuregulowane podczas obowiązywania moratorium odsetki i opłaty nie podlegają kapitalizacji. Należy je spłacić w późniejszym terminie, po zakończeniu obowiązywania moratorium, na tych samych warunkach, w związku z tym obciążenie finansowe nie może wzrosnąć z powodu moratorium. Termin spłaty przedłuża się odpowiednio.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

Zawieszenie wygaśnięcia umowy do 30 czerwca 2021 r. w przypadku braku płatności (dotyczy umów pożyczki, kredytu i leasingu finansowego zawartych w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez wierzyciela) – szczególny wymóg podjęcia próby renegocjacji warunków umowy (ustawa CVII z 2020 r., data wejścia w życie: 1 stycznia 2021 r.).

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Należy zapewnić dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz ciągłość zawisłych postępowań. W związku z tym na Węgrzech nie wstrzymano funkcjonowania sądów. Dopuszczono możliwość przyjęcia szczególnych przepisów procesowych mających na celu ułatwienie działalności sądów, na przykład w przypadku zastosowania środków epidemiologicznych. Wszystkie sądy pracują.

Co do zasady w okresie obowiązywania stanu zagrożenia nie dokonuje się wyłącznie tych czynności procesowych, które muszą zostać dokonane w miejscu objętym środkiem epidemiologicznym.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

-

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

-

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Począwszy od 16 marca 2020 r. zawieszono bieg wszystkich terminów ustawowych i sądowych, w tym terminów przedawnienia w sprawach cywilnych i wszelkich terminów zawitych. Wznowienie biegu terminów nastąpi po upływie siedmiu dni od dnia uchylenia zarządzenia w sprawie zamknięcia sądów.

Ponadto bieg wszystkich terminów ustawowych obowiązujących notariuszy również zawieszono na czas zamknięcia sądów. Zawieszenie biegu terminów dla notariuszy pozostaje w mocy przez dwadzieścia dni od dnia uchylenia zarządzenia w sprawie zamknięcia sądów.

Wprowadzone 16 marca 2020 r. wstrzymanie biegu terminów na dokonanie sprzedaży przewidzianej w zarejestrowanej umowie przyrzeczenia sprzedaży zniesiono 22 maja 2020 r. Podjęto decyzję o wstrzymaniu biegu terminów w odniesieniu do umów przyrzeczenia sprzedaży na dwadzieścia dni począwszy od 22 maja 2020 r., przy czym po upływie tego okresu pozostała część wstrzymanego terminu wznowi bieg.

W dniu 5 czerwca 2020 r. uchylono zarządzenie w sprawie zamknięcia sądów z 2020 r. W związku z tym wznowiono bieg wszystkich terminów ustawowych i sądowych, w tym terminów przedawnienia w sprawach cywilnych i wszelkich terminów zawitych. W dniu 5 czerwca 2020 r. weszły w życie następujące krótkotrwałe zawieszenia biegu terminów mające na celu ochronę praw uczestników postępowań: (i) dwudziestodniowe zawieszenie biegu terminów ustawowych i sądowych dla tych trybunałów, rad, komisji, komitetów i innych podmiotów, które mają siedzibę poza budynkami sądów oraz (ii) siedmiodniowe zawieszenie biegu terminów ustawowych i sądowych dla sądów, trybunałów, rad, komisji, komitetów i innych podmiotów, które mają siedzibę w budynkach sądów.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Począwszy od 16 marca sądy i rejestry są zamknięte – dotyczy to sądów wyższej i niższej instancji oraz sądów apelacyjnych; wszelkich trybunałów ustanowionych z mocy prawa, które mają siedzibę w budynku, w którym mieszczą się sądy; a także wszelkich rad, komisji, komitetów lub innych podmiotów mających swoją siedzibę w tym samym budynku, w którym mieszczą się sądy, i przed którymi toczą się jakiekolwiek postępowania.

Mimo to sądy zachowały możliwość przeprowadzenia rozpraw w sprawach pilnych lub w sprawach, których rozpoznanie leży w ich opinii w interesie publicznym. W takim przypadku obowiązują jednak oczywiście wszelkie przyjęte przez sąd szczególne ustalenia dotyczące ochrony przeciwko rozprzestrzenianiu się wirusa.

W dniu 4 maja 2020 r. otwarto sekretariaty wszystkich sądów – można składać w nich wszelkiego rodzaju pisma sądowe (nie tylko w sprawach pilnych i sprawach leżących w interesie publicznym).

Ze skutkiem od 5 czerwca 2020 r. uchylono zarządzenie w sprawie zamknięcia sądów z 2020 r. W związku z tym wszystkie sądy zostały ponownie otwarte, w tym sądy pierwszej i drugiej instancji, sądy apelacyjne, niezależnie od ich właściwości miejscowej lub rzeczowej, wszystkie trybunały ustanowione na mocy ustawy oraz wszelkie rady, komisje, komitety i inne podmioty, przed którymi toczą się jakiekolwiek postępowania, które podlegają terminom ustawowym lub sądowym na zgłoszenie wszelkich roszczeń, wniesienie odpowiedzi na pozew lub dokonanie innych czynności.

1.3 Współpraca sądowa UE

Transgraniczna współpraca sądowa była kontynuowana na standardowych warunkach – oczywiście w stopniu, w jakim jest to możliwe w obecnych okolicznościach, w szczególności biorąc pod uwagę zmniejszenie aktywności sądów i ograniczenia w zakresie odbywania podróży międzynarodowych.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Sądy na Malcie zamknięto 16 marca 2020 r. i od tej pory rozpoznaje się tylko sprawy pilne, które sąd uznał za leżące z interesie publicznym. Takie rozwiązanie zapobiegło sytuacji, do której nieuchronnie by doszło, polegającej na wytaczaniu powództwa przeciwko dyrektorom przedsiębiorstw w związku z niektórymi czynami (niewłaściwe zarządzanie), jeżeli ci ostatni nie złożyli wniosku o ogłoszenie upadłości.

5 czerwca 2020 r. uchylono zarządzenie w sprawie zamknięcia sądów z 2020 r. Wszystkie sądy zostały ponownie otwarte.

Tym samym wznowiono bieg wszystkich terminów ustawowych i sądowych, w tym terminów przedawnienia w sprawach cywilnych i wszelkich terminów zawitych. Aby zapewnić należytą ochronę praw użytkowników sądów, 5 czerwca 2020 r. w życie weszło zawieszenie biegu terminów na krótki okres: (i) dwudziestodniowe zawieszenie biegu terminów ustawowych i sądowych w przypadku trybunałów, rad, komisji, komitetów lub podmiotów niemających swojej siedziby w gmachu, w którym mieszczą się sądy, oraz (ii) siedmiodniowe zawieszenie biegu terminów ustawowych i sądowych w przypadku sądu lub innego trybunału, rady, komisji, komitetu lub innego podmiotu mających swoją siedzibę w gmachu, w którym mieszczą się sądy.

Ustawą XXXI z 2020 r. zmieniono ustawę o spółkach (rozdział 386 Zbioru praw Malty), aby przyznać właściwemu ministrowi nowe uprawnienia do tymczasowego zawieszenia spoczywającego na dyrektorach obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości na okres, który zostanie uznany za konieczny.

15 września 2020 r. opublikowano obwieszczenie nr 373 z 2020 r. o przepisach wykonawczych do ustawy o spółkach dotyczących zawieszenia obowiązku złożenia wniosku o rozwiązanie i likwidację spółki, zatytułowane „Companies Act (Suspension of Filing for Dissolution and Winding Up) Regulations”. We wspomnianym obwieszczeniu przewidziano zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz zawieszenie toczących się postępowań. Obydwa te środki obowiązują z mocą wsteczną od 16 marca 2020 r. Zawieszenie obejmuje postępowania dotyczące niewłaściwego zarządzania wszczynane przeciwko dyrektorom w związku z niedopełnieniem obowiązku likwidacji spółki lub dotyczące zaciągnięcia długów w dobrej wierze w sytuacji zagrożenia niewypłacalnością. Wspomniane zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i zawieszenie postępowań pozostaną w mocy na czas nieokreślony oraz przez okres 40 dni od dnia ich uchylenia przez ministra właściwego do spraw gospodarczych.

Niezależnie od powyższych zawieszeń sąd może w dalszym ciągu zezwolić na wszczęcie lub kontynuowanie postępowania, jeżeli przedstawiono dowód prima facie świadczący o tym, że niewypłacalność nastąpiła przed 16 marca 2020 r.

W obwieszczeniu przewidziano również wprowadzenie systemu uznawania z mocą wsteczną dnia, w którym obligatariusz, wierzyciel lub wierzyciele złożyliby wniosek o rozwiązanie spółki, gdyby nie zakaz wynikający z zawieszenia prawa do złożenia takiego wniosku, za dzień rozwiązania spółki. System ten będzie obowiązywał w odniesieniu do wniosków o likwidację złożonych w ciągu 6 miesięcy od dnia zniesienia zawieszenia.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Zamknięcie sądów skutkowało automatycznym zawieszeniem przysługującego wierzycielom prawa do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika.

5 czerwca 2020 r. uchylono zarządzenie w sprawie zamknięcia sądów z 2020 r. Wszystkie sądy zostały ponownie otwarte.

Ustawą XXXI z 2020 r. zmieniono ustawę o spółkach (rozdział 386 Zbioru praw Malty), aby przyznać właściwemu ministrowi nowe uprawnienia do tymczasowego zawieszenia przysługującego wierzycielom prawa do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika na okres, który zostanie uznany za konieczny.

15 września 2020 r. opublikowano obwieszczenie nr 373 z 2020 r. o przepisach wykonawczych do ustawy o spółkach dotyczących zawieszenia obowiązku złożenia wniosku o rozwiązanie i likwidację spółki, zatytułowane „Companies Act (Suspension of Filing for Dissolution and Winding Up) Regulations”. W obwieszczeniu uchylono przyznane wierzycielom prawo do złożenia wniosku o rozwiązanie spółki dłużnika z uwagi na jej niewypłacalność. Ponadto postępowania upadłościowe wszczęte w dniu 16 marca 2020 r. lub po tym dniu zostaną zawieszone. Sąd może jednak rozpoznać sprawę, jeżeli przedstawiono dowód prima facie potwierdzający, że niewypłacalność nastąpiła przed 16 marca 2020 r.

Zawieszeniu ulegają również postępowania dotyczące niewłaściwego zarządzania (niewiążącego się ze stosowaniem nieuczciwych praktyk handlowych) prowadzone przeciwko dyrektorom w związku z niedopełnieniem obowiązku likwidacji spółki. Wspomniane zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i zawieszenie postępowań pozostaną w mocy na czas nieokreślony oraz przez okres 40 dni od dnia ich uchylenia przez ministra właściwego do spraw gospodarczych.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Podobnie jak w pozostałych przypadkach zamknięcie sądów skutkowało automatycznym zawieszeniem postępowań egzekucyjnych wszczynanych na wniosek wierzycieli. Ponadto rząd wydał rozporządzenie przewidujące zawieszenie na okres 6 miesięcy instrumentów kredytowych przyznanych przez posiadające zezwolenie instytucje kredytowe lub finansowe i obejmujących zaliczkę, kredyt w rachunku bieżącym lub kredyt lub wszelkie inne linie kredytowe, m.in. dyskonto weksli trasowanych i własnych, gwarancje, zabezpieczenia, akcepty oraz indos weksli, jednak z wyłączeniem kart kredytowych.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

W konsekwencji zamknięcia sądów i, tym samym, zawieszenia prawa dłużników do wykonywania umów, rząd wydał rozporządzenie przewidujące tymczasowe zawieszenie – do odwołania – wszelkich terminów ustawowych i sądowych, o których mowa we wszelkich umowach, w tym wszelkich terminów na wykonanie zobowiązań umownych. Powyższe obejmuje między innymi bieg wszystkich obowiązujących notariusza terminów ustawowych dotyczących rejestracji aktów notarialnych, testamentów, czynności lub dokumentów sporządzonych z zachowaniem zwykłej formy pisemnej (skrittura privata); bieg wszelkich terminów, w których notariusz ma wynikający z obowiązujących przepisów prawa obowiązek odprowadzenia pobranego przez niego w ramach wykonywania zawodu podatku od czynności cywilnoprawnych; bieg wszelkich terminów związanych z korzyściami, bodźcami i zwolnieniami podatkowymi; bieg wszelkich terminów, w których notariusz ma obowiązek przekazania jakichkolwiek informacji lub dokumentów wszelkim organom, w tym organom regulacyjnym, dotyczących odnośnej czynności notarialnej; bieg terminów dotyczących wykonania wszelkich zobowiązań wynikających z wszelkich aktów notarialnych lub dokumentów sporządzonych z zachowaniem zwykłej formy pisemnej, w tym z umowy przedwstępnej sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego oraz bieg terminów dotyczących wygaśnięcia wszelkich umów przedwstępnych sprzedaży sporządzonych w formie aktu notarialnego.

5 czerwca 2020 r. uchylono zarządzenie w sprawie zamknięcia sądów z 2020 r. Wszystkie sądy zostały ponownie otwarte.

Tym samym wznowiono bieg wszystkich terminów ustawowych i sądowych, w tym terminów przedawnienia w sprawach cywilnych i wszelkich terminów zawitych. Aby zapewnić należytą ochronę praw użytkowników sądów, 5 czerwca 2020 r. w życie weszło zawieszenie biegu terminów na krótki okres: (i) dwudziestodniowe zawieszenie biegu terminów ustawowych i sądowych w przypadku trybunałów, rad, komisji, komitetów lub podmiotów niemających swojej siedziby w gmachu, w którym mieszczą się sądy, oraz (ii) siedmiodniowe zawieszenie biegu terminów ustawowych i sądowych w przypadku sądu lub innego trybunału, rady, komisji, komitetu lub innego podmiotu mających swoją siedzibę w gmachu, w którym mieszczą się sądy.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Z dniem 16 marca 2020 r. zamknięto sądy wraz z odpowiednimi sekretariatami. Mimo to sądy zachowały możliwość przeprowadzenia rozpraw w sprawach pilnych lub w sprawach, których rozpoznanie leży w ich opinii w interesie publicznym. W konsekwencji zawieszono bieg wszystkich terminów ustawowych i sądowych, w tym terminów przedawnienia i wszelkich terminów zawitych. Wznowienie biegu terminów nastąpi po upływie siedmiu dni od dnia uchylenia zarządzenia w sprawie zamknięcia sądów. Takie środki działają same w sobie jak automatyczne moratorium lub zawieszenie postępowań egzekucyjnych oraz postępowań upadłościowych w stosunku do przedsiębiorstw, a także niezwłocznego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez dyrektorów.

5 czerwca 2020 r. uchylono zarządzenie w sprawie zamknięcia sądów z 2020 r. Wszystkie sądy zostały ponownie otwarte i postępowania sądowe odbywają się w zwykłym trybie.

Ustawą XXXI z 2020 r. zmieniono ustawę o spółkach (rozdział 386 Zbioru praw Malty), aby przyznać właściwemu ministrowi nowe uprawnienia do zawieszenia prawa do składania wniosków o likwidację oraz do wstrzymania biegu wszelkich terminów na zwołanie zgromadzeń wspólników, zwyczajnych lub nadzwyczajnych, a także na zwołanie wirtualnego dorocznego walnego zgromadzenia wspólników oraz innych wirtualnych zgromadzeń.

15 września 2020 r. opublikowano obwieszczenie nr 373 z 2020 r. o przepisach wykonawczych do ustawy o spółkach dotyczących zawieszenia obowiązku złożenia wniosku o rozwiązanie i likwidację spółki, zatytułowane „Companies Act (Suspension of Filing for Dissolution and Winding Up) Regulations”. We wspomnianym obwieszczeniu przewidziano zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz zawieszenie toczących się postępowań z mocą wsteczną od 16 marca 2020 r. Zawieszenie obejmuje postępowania dotyczące niewłaściwego zarządzania wszczynane przeciwko dyrektorom w związku z niedopełnieniem obowiązku likwidacji spółki. Wspomniane zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i zawieszenie postępowań pozostaną w mocy na czas nieokreślony oraz przez okres 40 dni od dnia ich uchylenia przez ministra właściwego do spraw gospodarczych.

Niezależnie od powyższych zawieszeń sąd może w dalszym ciągu zezwolić na wszczęcie lub kontynuowanie postępowania, jeżeli przedstawiono dowód prima facie świadczący o tym, że niewypłacalność nastąpiła przed 16 marca 2020 r.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Jeżeli chodzi o dyrektywę o restrukturyzacji i upadłości, rząd nadal bada aktualną sytuację oraz jej wpływ na przedsiębiorstwa.

12 maja 2020 r. opublikowano obwieszczenie nr 192 z 2020 r. o przepisach wykonawczych do ustawy o spółkach dotyczących funduszu restrukturyzacji spółek, zatytułowane „Companies Act (Company Reconstructions Fund) Regulations 2020”, w celu uzupełnienia postępowania służącego przywróceniu rentowności spółki przewidzianego w art. 329B ustawy o spółkach (rozdział 386 Zbioru praw Malty). W obwieszczeniu ustanowiono wspomniany fundusz (fundusz na rzecz przywracania rentowności spółek), który ma ułatwić postępowanie służące przywróceniu rentowności spółki, oraz uregulowano kwestie związane z zarządzaniem tym funduszem i jego funkcjonowaniem.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Dotychczas rząd wprowadził trzy pakiety dotyczące pomocy finansowej, której wysokość oblicza się w odniesieniu do poszczególnych miesięcy, mające na celu utrzymanie płynności przedsiębiorstw oraz udzielenie wsparcia finansowego wielu sektorom. Poza wprowadzeniem możliwości odroczenia podatku rząd dodatkowo objął pożyczki uprzywilejowane gwarancjami Skarbu Państwa oraz zapewnił bezpośrednie dofinansowania mające na celu utrzymanie przedsiębiorstw, które będą mogły wznowić działalność w pełnym zakresie po odmrożeniu gospodarki. Ponadto wprowadzono również szereg środków natury socjalnej, w tym dofinansowanie wynagrodzeń. Powyższe środki przyjęto w celu uniknięcia upadłości, utrzymania rentowności przedsiębiorstw, ochrony miejsc pracy oraz ograniczenia w maksymalnym stopniu liczby kredytów zagrożonych.

Ściślej mówiąc, rząd wydał rozporządzenie w sprawie zawieszenia na okres 6 miesięcy instrumentów kredytowych przyznanych przez posiadające zezwolenie instytucje kredytowe lub finansowe i obejmujących zaliczkę, kredyt w rachunku bieżącym lub kredyt lub wszelkie inne linie kredytowe, m.in. dyskonto weksli trasowanych i własnych, gwarancje, zabezpieczenia, akcepty oraz indos weksli, jednak z wyłączeniem kart kredytowych.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Stany Generalne (izba niższa i izba wyższa) przyjęły tymczasowe przepisy nadzwyczajne. Przepisy te umożliwiły rozwiązywanie najpilniejszych problemów związanych z funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości.

Wspomniane przepisy obowiązują od 24 kwietnia 2020 r.

Rozprawy w sprawach cywilnych i administracyjnych

Wprowadzono możliwość przeprowadzenia rozprawy w całości za pośrednictwem narzędzi komunikacji elektronicznej, jeżeli fizyczne stawienie się stron na rozprawie okaże się niemożliwe ze względów związanych z COVID-19. Decyzję w kwestii sposobu przeprowadzenia rozprawy podejmuje każdorazowo sędzia.

Nie wprowadzono żadnych zmian w terminach obowiązujących w sprawach cywilnych, administracyjnych ani karnych.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

W okresie od 17 marca 2020 r. do 11 maja 2020 r. wszystkie sądy pozostawały zamknięte – jedyny wyjątek dotyczył niezwykle pilnych spraw. Wszystkie inne sprawy rozpoznawano w toku procedury pisemnej bądź za pośrednictwem audio- lub wideokonferencji.

Od 11 maja 2020 r. sądy zostaną ponownie otwarte i będą rozpoznawały wszystkie sprawy na gruncie prawa karnego, wszystkie sprawy z udziałem nieletnich i wszystkie sprawy na gruncie prawa rodzinnego. Organy wymiaru sprawiedliwości przyjęły środki bezpieczeństwa i środki organizacyjne zgodne z zaleceniami krajowych organów ds. ochrony zdrowia.

W miarę możliwości sądy będą rozpoznawały również inne sprawy, przeprowadzając rozprawy z fizycznym udziałem stron. Jeżeli okaże się to niemożliwe, sądy będą mogły zorganizować wideokonferencję lub skorzystać z innych środków elektronicznych.

Sądy pozostaną jednak zamknięte dla publiczności, z wyjątkiem spraw o istotnym znaczeniu z punktu widzenia interesu publicznego. Sądy mogą również zwrócić się do Rady Sądownictwa o wprowadzenie profesjonalnej usługi transmisji strumieniowej na żywo, jeżeli uznają, że leży to w interesie publicznym. Niezależnie od rodzaju sprawy w rozprawie może wziąć udział maksymalnie trzech przedstawicieli mediów. Ponadto organy wymiaru sprawiedliwości dążą do zwiększenia liczby orzeczeń pisemnych publikowanych online.

Organy wymiaru sprawiedliwości starają się wywiązywać z obowiązku przeprowadzania publicznych i otwartych rozpraw przy jednoczesnym zagwarantowaniu poszanowania prawa stron do prywatności.

Organy wymiaru sprawiedliwości przewidziały możliwość wprowadzenia tymczasowych zmian w przepisach procesowych mających zastosowanie do sądów wszystkich instancji oraz utworzyły stronę na swoim portalu internetowym zawierającą przegląd aktualnej sytuacji oraz wytyczne dotyczące pracy w czasie kryzysu związanego z COVID-19. https://www.rechtspraak.nl/

1.3 Współpraca sądowa UE

Większość pracowników organów centralnych w Niderlandach pracuje zdalnie. Zaleca się komunikację za pośrednictwem poczty elektronicznej.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Niderlandy nie popierają pomysłu dotyczącego zawieszenia obowiązku składania wniosków o ogłoszenie upadłości, ponieważ wiązałoby się to z ryzykiem utrzymania nierentownych spółek przy życiu dłużej, niż wymagałoby tego odpowiedzialne podejście. Byłoby to niekorzystne dla wierzycieli. Niderlandy skupiają się raczej na ułatwianiu przeprowadzenia szybkiej i wczesnej restrukturyzacji.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Obecnie nie bierze się pod uwagę zawieszenia obowiązku zapłaty, ponieważ mogłoby to spowodować reakcję łańcuchową.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

-

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Wiele banków dobrowolnie zgodziło się na tymczasowe porozumienie z wierzycielami dotyczące odstąpienia od umów kredytowych oraz zawieszenie środków egzekucyjnych (pod pewnymi warunkami). W każdym razie w Niderlandach banki rzadko decydują się na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

W celu umożliwienia obywatelom i przedsiębiorcom dalszego wypełniania swoich zobowiązań finansowych ogłoszono ogólne środki nadzwyczajne.

Pakiet ten obejmuje takie środki jak niezwłoczne zaprzestanie poboru niektórych podatków (podatek dochodowy, podatek od osób prawnych, podatek od wartości dodanej) oraz elastyczny system przewidujący odroczenie zapłaty wielu innych podatków i składek emerytalnych.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Ustawa w brzmieniu z dnia 22 marca 2020 r.

Bieg terminów procesowych, który rozpoczął się 22 marca 2020 r. lub w normalnych okolicznościach rozpocząłby się po tym dniu, przerywa się i zawiesza do 30 kwietnia 2020 r. Po tym dniu terminy procesowe będą biegły od nowa. Oznacza to, że czternastodniowy termin upłynie 15 maja 2020 r., a czterotygodniowy termin – 29 maja 2020 r.

Niektóre wyjątki: terminy płatności, przymusowe umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym. W przypadku bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa lub wolności osobistej, a także w przypadku nieodwracalnej szkody sąd może orzec o wcześniejszym zakończeniu przerwania biegu terminu.

Bieg terminów zawitych (terminów przedawnienia) zawiesza się na okres od 22 marca 2020 r. do 30 kwietnia 2020 r.

Rozprawy online: W wyjątkowych przypadkach niektóre grupy, z zastrzeżeniem określonych przepisów, mogą brać udział w rozprawie za pośrednictwem środków technicznych służących do przekazywania obrazów i dźwięku.

Postępowanie egzekucyjne: Istnieje możliwość wstrzymania przymusowej licytacji ruchomości i nieruchomości, jeżeli dłużnik znalazł się w trudnej sytuacji ekonomicznej z powodu pandemii COVID-19. Eksmisję można wstrzymać na wniosek, jeżeli wskutek eksmisji dłużnik stałby się bezdomny.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Ograniczenie kontaktów między sądami i stronami w zależności od sytuacji związanej z pandemią COVID-19.

Całkowite zaprzestanie działalności przez określone sądy z możliwością kierowania spraw pilnych do rozpoznania przez inne sądy.

1.3 Współpraca sądowa UE

Pracownicy organów centralnych odpowiedzialni za prowadzenie spraw pracują z domu lub nie, w zależności od sytuacji związanej z pandemią COVID-19. Zaleca się komunikację za pośrednictwem poczty elektronicznej.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Spoczywający na dłużniku obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości wskutek nadmiernego zadłużenia zawieszono do 30 czerwca 2021 r.

Termin złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez dłużnika, wynoszący 60 dni od dnia, w którym wystąpiła niewypłacalność, przedłuża się do 120 dni, o ile niewypłacalność wystąpiła wskutek COVID-19.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Przysługujące wierzycielowi prawo do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości

Przysługujące wierzycielowi prawo do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika wskutek jego nadmiernego zadłużenia zawieszono do 30 czerwca 2021 r.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Wniosek o wstrzymanie przymusowej licytacji ruchomości i nieruchomości można złożyć, jeżeli trudna sytuacja dłużnika wynika z obecnej pandemii COVID-19 i jeżeli sytuacja ta doprowadziła do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

Sąd upadłościowy może przedłużyć okres, w którym osoby trzecie nie mogą odstąpić od umowy ani skorzystać z prawa do uprzywilejowanej spłaty wierzytelności ani z prawa do oddzielnego zaspokojenia roszczeń z masy upadłości (obowiązywało do 30.06.2021 r.).

Nie można wypowiedzieć umowy najmu lokalu mieszkalnego (prawo lokatorskie) z powodu zaległości w czynszu za okres od kwietnia do czerwca 2020 r., które są spowodowane znacznym upośledzeniem wyników ekonomicznych lokatora w związku z COVID-19. Właściciel lokalu może wytoczyć powództwo o zapłatę takiego zaległego czynszu dopiero po 31 grudnia 2020 r., przy czym odsetki za zwłokę nie mogą wynieść więcej niż 4% w skali roku.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Sąd może przedłużyć terminy procesowe w postępowaniach upadłościowych o maksymalnie 90 dni (obowiązywało do 31.12.2020 r.).

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Jeżeli dłużnik zalega ze spłatą zobowiązań w ramach planu spłaty zadłużenia, może złożyć wniosek o zawieszenie spłaty długu na okres nie dłuższy niż dziewięć miesięcy (obowiązywało do 30.06.2021 r.).

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Odracza się spłatę rat kredytu należnych za miesiące od kwietnia do czerwca 2020 r. od konsumentów lub mikroprzedsiębiorstw, w przypadku gdy kredytobiorca poniósł straty w dochodach związane z COVID-19, które sprawiają, że nie można od niego rozsądnie oczekiwać terminowej spłaty rat kredytu. Czas trwania umów kredytowych przedłuża się automatycznie o trzy miesiące, chyba że kredytobiorca chce kontynuować normalną spłatę kredytu.

Za okres od kwietnia do czerwca nie nalicza się odsetek za zwłokę.

Kary umowne nie mają zastosowania, jeżeli umowę zawarto przed 1.04.2020 r., a dłużnik zalega ze spłatą z powodu znacznego upośledzenia jego wyników ekonomicznych lub ograniczenia życia zawodowego w związku z COVID-19.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

W polskich przepisach szczególnych przewidziano m.in. wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu następujących terminów:

• erminów przedawnienia związanych z wykonaniem wyroków,
• terminów procesowych i sądowych w postępowaniach sądowych, w tym w postępowaniach egzekucyjnych.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Przyjęto środki szczegółowe, aby ograniczyć negatywne skutki pandemii COVID-19.

Przewidziano możliwość przenoszenia spraw między polskimi sądami (przez organ sądowy i na ściśle określony czas w sprawach pilnych wskazanych w przepisach szczególnych dotyczących ograniczania wpływu pandemii COVID-19 na polski system wymiaru sprawiedliwości).

Kategorię spraw pilnych określono następująco:

1. postępowania dotyczące małoletnich, w tym:

• o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką;
• dotyczące umieszczenia małoletniego cudzoziemca w placówce opiekuńczo-wychowawczej;
• o ustanowienie kuratora w celu reprezentowania interesów małoletniego w postępowaniu przed sądem;
• dotyczące umieszczenia lub przedłużenia pobytu nieletniego w schronisku dla nieletnich;
• z zakresu postępowania wykonawczego w sprawach z udziałem małoletnich;

2. postępowania dotyczące osób z zaburzeniami psychicznymi i osób ubezwłasnowolnionych.

Prezes każdego właściwego polskiego sądu może zarządzić rozpoznanie każdej sprawy jako pilnej, jeżeli jej nierozpoznanie mogłoby spowodować: – niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt,

• poważną szkodę dla interesu społecznego,
• grożącą niepowetowaną szkodę materialną,
• a także gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości.

Uproszczono procedurę delegowania sędziów do innych sądów. Decyzje w tym zakresie podejmują organy sądowe zgodnie z zasadą niezawisłości sędziowskiej i na czas określony. Procedury takie umożliwiają udzielenie wsparcia sądom bardziej obciążonym pracą.

W niektórych przypadkach dopuszcza się również możliwość zawieszenia i odroczenia postępowania sądowego.

1.3 Współpraca sądowa UE

Pracownicy Ministerstwa Sprawiedliwości, którym powierzono zadania organu centralnego, wykonują pracę zdalną.

Wszystkie pisma skierowane do polskiego Ministerstwa Sprawiedliwości w charakterze organu centralnego (m.in. dotyczące doręczania dokumentów i przeprowadzania dowodów) lub do polskiego punktu kontaktowego Europejskiej Sieci Sądowej należy przesyłać drogą elektroniczną wraz z wymaganymi załącznikami w postaci skanów.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Od 18 kwietnia 2020 r. zawieszono spoczywający na dłużniku obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (jeżeli stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19) – zawieszenie to obowiązuje przez cały okres występowania zagrożenia epidemicznego.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Od 16 maja 2020 r. do 5 września 2020 r. postępowania upadłościowe uznawano za tzw. sprawy pilne.

Choć nie wprowadzono ogólnego zawieszenia postępowań przed sądami upadłościowymi, wiele rozpraw zostało odwołanych.

Rozprawy przeprowadza się w formie zdalnej, chyba że osobiste stawiennictwo przed sądem nie stwarza szczególnego zagrożenia dla zdrowia uczestników postępowania.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Postępowania restrukturyzacyjne przewidziane w prawie restrukturyzacyjnym obejmują rozwiązania polegające na uwzględnieniu interesów zarówno dłużnika, jak i jego wierzycieli, i mają na celu z jednej strony utrzymanie przedsiębiorstwa dłużnika, a z drugiej strony zaspokojenie roszczeń wierzyciela tak skutecznie, jak jest to możliwe. Wobec tego nie powinno się ich uznawać z definicji za szkodliwe dla dłużników.

24 czerwca 2020 r. weszło w życie nowe postępowanie restrukturyzacyjne (uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne). W toku tego postępowania dłużnicy mogą przystąpić do restrukturyzacji bez konieczności uzyskania zgody sądu, co umożliwia im podejmowanie szybkich i skutecznych działań w przypadku wystąpienia zagrożenia niewypłacalnością. Wszczęcie tego postępowania skutkuje wstrzymaniem egzekucji wszelkich roszczeń wobec dłużnika.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Na podstawie nowej „tarczy antykryzysowej” pomoc państwa może otrzymać przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej (ryzyko niewypłacalności), który spełnia przesłanki dotyczące przedsiębiorcy zagrożonego niewypłacalnością (art. 141 ust. 2 prawa restrukturyzacyjnego) lub który stał się niewypłacalny (art. 11 prawa upadłościowego) oraz spełnia dodatkowe kryteria.

Możliwość eksmisji osoby fizycznej z lokalu mieszkalnego została wstrzymana do zakończenia okresu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Ogłoszono stan wyjątkowy, który obowiązywał od 19 marca 2020 r. do 2 maja 2020 r.

Do najistotniejszych przepisów przyjętych w tym okresie należą:

• dekret nr 14-A/2020
• dekret nr 17-A/2020
• dekret nr 2-A/20
• dekret nr 2-B/20
• zmiana ustawy nr 1-A/20
• zmiana dekretu z mocą ustawy nr 10-A/20

Następnie ogłoszono stan klęski żywiołowej, który obowiązywał od 3 maja 2020 r. do 30 czerwca 2020 r.

Do najistotniejszych przepisów przyjętych w tym okresie należą:

• rozporządzenie nr 33-A/20
• rozporządzenie nr 33-C/20
• rozporządzenie nr 38/20
• rozporządzenie nr 40-A/20
• rozporządzenie nr 43-B/20
• rozporządzenie nr 51-A/20
• zmiana ustawy nr 1-A/20
• zmiana dekretu z mocą ustawy nr 10-A/20

Stan klęski żywiołowej ogłoszono ponownie na okres od 15 października 2020 r. do 8 listopada 2020 r.

Do najistotniejszych przepisów przyjętych w tym okresie należą:

• rozporządzenie nr 88-A/20
• rozporządzenie nr 92-A/20
• rozporządzenie nr 96-B/20

Następnie ogłoszono stan wyjątkowy, który obowiązywał od 9 listopada 2020 r. do 30 kwietnia 2021 r.

Do najistotniejszych przepisów przyjętych w tym okresie należą:

• dekret nr 51-U/20
• dekret nr 59-A/20
• dekret nr 61-A/20
• dekret nr 66-A/20
• dekret nr 59-A/20
• dekret nr 6-A/21
• dekret nr 6-B/21
• dekret nr 9-A/21
• dekret nr 11-A/21
• dekret nr 21-A/21
• dekret nr 25-A/21
• dekret nr 31-A/21
• dekret nr 41-A/21

Wpływ na system terminów procesowych

Zgodnie z wersją skonsolidowaną art. 7 ustawy nr 1-A/20 zarówno podczas stanu wyjątkowego, jak i stanu klęski żywiołowej system prawny terminów sądowych i procesowych był zasadniczo następujący:

• W postępowaniach sądowych, które nie są pilne, terminy zostały zawieszone na okres, który zakończy się w dniu określonym w dekrecie z mocą ustawy.
• Pilne postępowania sądowe są kontynuowane bez zawieszania terminów i czynności.
• Zawieszono bieg terminów przedawnienia i terminów zawitych.
• Zawieszono wywłaszczenia i egzekucję hipotek obciążających nieruchomości stanowiące lokale mieszkalne zamieszkane przez właścicieli.
• Zawieszono bieg terminów składania wniosków o wszczęcie postępowania upadłościowego przez dłużników.
• Zawieszono wszystkie czynności związane z postępowaniami egzekucyjnymi, w tym środki egzekucyjne, chyba że spowodowałoby to powstanie nieodwracalnej szkody lub utratę środków utrzymania wierzyciela.
• Art. 15 dekretu z mocą ustawy nr 10-A/20 stanowi, że w przypadku zamknięcia sądu na określonym obszarze decyzją władz z uwagi na pandemię bieg terminów procesowych zostaje zawieszony (do takiej sytuacji doszło w przypadku kilku spraw, przy czym bieg terminów został zawieszony na krótki czas).
• Zawieszenie terminów sądowych i procesowych uchylono z dniem 3 czerwca 2020 r. (art. 8 ustawy nr 16/2020 uchylającej art. 7 ustawy nr 1-A/2020).
• Jeżeli chodzi o doręczanie dokumentów, zawieszono obowiązek potwierdzenia odbioru pisma przez adresata własnoręcznym podpisem i zastąpiono go innymi odpowiednimi sposobami weryfikacji tożsamości i wskazania daty doręczenia (ustawa 10/2020).
• Zawieszenie terminów sądowych i procesowych uchylono z dniem 3 czerwca 2020 r. (art. 8 ustawy nr 16/2020 uchylającej art. 7 ustawy nr 1-A/2020).
• Następnie ustawą nr 4-B/2021 ustanowiono nowy okres zawieszenia biegu terminów sądowych, na zasadach identycznych jak poprzednio, na mocy art. 6-B, który został dodany do ustawy nr 1-A/20.
• Zawieszenie terminów sądowych uchylono z dniem 6 kwietnia 2021 r. ustawą nr 13-B/2021.
• Obecnie (maj 2021 r.) utrzymuje się wyjątkowy przejściowy system prawny przewidziany w art. 6-E ustawy nr 1-A/2020 w jej najnowszym brzmieniu, który umożliwia w szczególności przeprowadzanie rozpraw przy użyciu środków komunikacji na odległość na warunkach określonych w ustawie.

Z ustawą nr 1-A/2020 (w sprawie reakcji na sytuację epidemiologiczną spowodowaną koronawirusem) w jej najnowszej skonsolidowanej wersji można zapoznać się tutaj.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

W czasie stanu wyjątkowego

Główne mechanizmy przyjęte w celu organizacji systemu sądownictwa i zarządzania nim były następujące:

• sporządzenie planów awaryjnych przez prezesów wszystkich sądów;
• harmonogram osobistego uczestnictwa w pilnych postępowaniach ustalane przez prezesów poszczególnych sądów;
• utworzenie wirtualnych sal rozpraw we wszystkich sądach (pierwszej instancji, drugiej instancji i Sądzie Najwyższym), co zapewnia możliwość przeprowadzania wszystkich rozpraw przy użyciu środków komunikacji na odległość;
• opatrywanie wyroków podpisem elektronicznym za pośrednictwem systemu zarządzania sprawami;
• w przypadku wyroków wydanych przez panel sędziowski podpis innych sędziów można zastąpić oświadczeniem sędziego sprawozdawcy potwierdzającym, że sędziowie ci zgodzili się z większością (art. 15-A dekretu z mocą ustawy nr 10-A/20);
• zapewnienie dostępu do systemu zarządzania sprawami za pośrednictwem VPN (wirtualnej sieci prywatnej);
• dokonywanie wszystkich czynności procesowych w drodze telekonferencji lub wideokonferencji;
• korzystanie z poczty elektronicznej zamiast telefonu w celu uzyskania informacji od sądów;
• praca zdalna, jeżeli charakter wykonywanej pracy na to pozwala.

Wpływ stanu wyjątkowego na działalność sądów i przydzielanie spraw

Sędziowie nadal wykonują swoją pracę zdalnie, w przypadku gdy mają dostęp do systemu zarządzania sprawami, pozostając do dyspozycji sądów, gdy wymaga tego charakter służby.

System przydzielania spraw pilnych i niepilnych w sądach pierwszej instancji nigdy nie został zakłócony.

Do 15 kwietnia 2020 r. sądy drugiej instancji i Sąd Najwyższy rozpoznawały wyłącznie sprawy pilne. Od 16 kwietnia 2020 r. wszystkie sprawy – zarówno pilne, jak i niepilne – są przydzielane.

Pilne czynności i procedury, w których stawką są prawa podstawowe, mogą zostać przeprowadzone osobiście (konieczność pilnego zapewnienia dzieciom ochrony, konieczność pilnego dokonania czynności procesowych i konieczność przeprowadzenia rozprawy z udziałem pozbawionych wolności oskarżonych) lub zdalnie za pośrednictwem wirtualnych sal rozpraw.

W czasie stanu wyjątkowego odroczono rozprawy i czynności procesowe, które nie mają pilnego charakteru. Nie dotyczy to jednak sytuacji, w której sędziowie uznają przeprowadzenie rozprawy za konieczne, np. w celu niedopuszczenia do nieodwracalnej szkody lub w przypadkach, gdy wszystkie strony zgodzą się na przeprowadzenie rozprawy w drodze telekonferencji lub wideokonferencji lub za pośrednictwem wirtualnych sal rozpraw.

Sąd może ogłosić wyrok w sprawach, które nie mają pilnego charakteru, jeżeli strony zgodzą się, że dalsze badanie sprawy przez sąd nie jest konieczne.

Czynności i procedury przeprowadzane osobiście muszą odbywać się w odpowiednio przygotowanych pomieszczeniach udostępnionych w każdym sądzie okręgowym, które wyposażono w środki ochronne i środki do dezynfekcji. Sędzia dostosowuje liczbę osób w pomieszczeniach do poziomów zalecanych przez organy ds. ochrony zdrowia.

Zaleca się, aby do sądu udawały się wyłącznie osoby, które otrzymały wezwanie do stawienia się przed sądem. W takim przypadku zgodnie z art. 14 ustawy nr 10-A/20 okazanie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego objęcie danej osoby kwarantanną uznaje się za równoważne z działaniem siły wyższej.

Wysoka Rada Sądownictwa podkreśla, że w czasie stanu wyjątkowego sądy muszą pozostać ostatecznym gwarantem praw podstawowych.

W czasie stanu klęski żywiołowej:

Najistotniejsze instrumenty przyjęte przez organy wymiaru sprawiedliwości obejmowały:

• stopniowe znoszenie ograniczeń w przemieszczaniu się zgodnie z uchwałą Rady Ministrów nr 33-C/20;
• przyjęcie dokumentu pt. Środki na rzecz ograniczania ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa w sądach – wspólnego dokumentu Wysokiej Rady Sądownictwa, Dyrekcji Generalnej ds. Wymiaru Sprawiedliwości, Biura Prokuratora Generalnego, Wysokiej Rady Sądów Administracyjnych i Podatkowych oraz Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia.
• wszystkie sądy pierwszej i drugiej instancji oraz Sąd Najwyższy i Wysoka Rada Sądownictwa przyjęły harmonogramy pracy przewidujące naprzemienne wykonywanie pracy na miejscu i zdalnie, bez uszczerbku dla zasiłków rodzinnych, z jakich korzystają niektórzy pracownicy, a także obowiązku pracy zdalnej wprowadzonego w odniesieniu do sędziów i pracowników wymiaru sprawiedliwości należących do grup ryzyka.

Wysoka Rada Sądownictwa przyjęła następujące uchwały, aby zagwarantować utrzymanie stabilnego poziomu zasobów ludzkich w sądach pierwszej instancji oraz aby sprostać obłożeniu pracą, jakiego należy oczekiwać po wznowieniu biegu terminów w sprawach niemających pilnego charakteru:

• przedłużono kadencje prezesów sądów pierwszej instancji do 31 grudnia 2020 r.;
• coroczne obsadzanie wolnych stanowisk sędziowskich/awansowanie sędziów/przenoszenie sędziów (movimentação) zostało tymczasowo ograniczone/zawieszone w celu utrzymania stabilnego poziomu zasobów ludzkich i organów zarządzających w sądach pierwszej instancji (uchwały z dnia 28 kwietnia 2020 r. i 5 maja 2020 r.).

Praktyczne informacje dotyczące funkcjonowania sądów krajowych w okresie stanu wyjątkowego i stanu klęski żywiołowej zamieszczono na stronie internetowej Wysokiej Rady Sądownictwa.

1.3 Współpraca sądowa UE

W czasie stanu wyjątkowego

• Zespół punktu kontaktowego Europejskiej Sieci Sądowej w sprawach cywilnych i handlowych pracuje obecnie zdalnie i rozpoznaje wszystkie wnioski dotyczące współpracy i udzielenia informacji tak szybko, jak jest to możliwe, niezależnie od zawieszenia biegu terminów procesowych i terminów sądowych.
• Zespół dysponuje zdalnym dostępem do plików za pośrednictwem VPN (wirtualnej sieci prywatnej).
• Każdy członek zespołu ma możliwość powrotu do miejsca pracy w razie konieczności oraz w pilnych przypadkach.
• W sprawach dotyczących współpracy sądowej należy korzystać przede wszystkim z poczty elektronicznej. Wiadomości należy przesyłać na adres correio@redecivil.mj.pt.

W czasie stanu klęski żywiołowej oraz w trwającym okresie stopniowego znoszenia obostrzeń

• Zespół punktu kontaktowego pracuje w systemie dyżurów opartym na pracy zdalnej połączonej z pracą na miejscu, aby zagwarantować osobistą obecność przynajmniej jednego pracownika w miejscu pracy.
• Punkt kontaktowy jest objęty harmonogramem dyżurów Wysokiej Rady Sądownictwa i działa zgodnie ze Środkami na rzecz ograniczania ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa w sądach, które zostały przyjęte w celu stopniowego znoszenia obostrzeń.

Wpływ pandemii na liczbę wniosków dotyczących współpracy i udzielenia informacji rozpatrzonych przez punkt kontaktowy

• W 2020 r. ogólna liczba wniosków o pomoc przesłanych do punktu kontaktowego przez sądy i inne organy utrzymywała się na stosunkowo stałym poziomie w porównaniu z 2019 r. pomimo pandemii; w 2020 r. punkt kontaktowy otrzymał łącznie tylko o dziewięć wniosków więcej niż w 2019 r. Biorąc jednak pod uwagę każdą z sieci współpracy, których Portugalia jest członkiem, z osobna, odnotowano niewielki spadek liczby wniosków dotyczących Europejskiej Sieci Sądowej w sprawach cywilnych i handlowych, wyraźniejszy spadek liczby wniosków dotyczących IberRede oraz wzrost liczby wniosków dotyczących sieci sądowej krajów portugalskojęzycznych (CPLP).
• W czasie stanu wyjątkowego i stanu klęski żywiołowej oraz w trwającym okresie stopniowego znoszenia obostrzeń punkt kontaktowy odpowiadał na wszystkie wnioski dotyczące współpracy i udzielenia informacji bez zmiany ani zawieszania biegu regularnych terminów na udzielenie odpowiedzi.

Całkowita liczba wniosków dotyczących współpracy i udzielenia informacji w 2020 r.: 356

Rozkład przedstawia się następująco:

• Europejska Sieć Sądowa w sprawach cywilnych i handlowych – 287
• IberRede – 4
• sieć sądowa CPLP – 65

Całkowita liczba wniosków dotyczących współpracy i udzielenia informacji w 2019 r.: 365

Rozkład przedstawia się następująco:

• Europejska Sieć Sądowa w sprawach cywilnych i handlowych – 328
• IberRede – 19
• sieć sądowa CPLP – 17

Informacje statystyczne na temat działalności punktu kontaktowego są dostępne tutaj.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

Zob. poniżej połączona odpowiedź na pytania 2.1–2.2.

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Połączona odpowiedź na pytania 2.1–2.2.

Zgodnie z art. 6-E ustawy nr 1/A/2020 (którą można znaleźć tutaj w jej 12. i zarazem najnowszej wersji po przyjęciu ustawy 13-B/2021) utrzymano przejściowy wyjątkowy system procesowy. W ramach tego systemu zawieszono następujące terminy:

• termin złożenia przez dłużnika wniosku o ogłoszenie upadłości określony w art. 18 ust. 1 kodeksu upadłościowego i naprawczego (Código da Insolvência e da Recuperação de Empresas, CIRE), zatwierdzony w załączniku do dekretu z mocą ustawy nr 53/2004;
• terminy dokonania czynności w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym w związku z wykonaniem sądowego nakazu zwrotu domu rodzinnego;
• terminy przedawnienia i terminy związane z wyżej wymienionymi postępowaniami egzekucyjnymi lub upadłościowymi;
• w przypadku gdy czynności, które mają zostać dokonane w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym dotyczącym sądowej sprzedaży i sądowego zwrotu nieruchomości, mogą zagrozić zdolności strony, wobec której ma zostać przeprowadzona egzekucja, lub osoby, której upadłość ogłoszono, do pokrycia kosztów swojego utrzymania, strona ta lub osoba może wnieść o zawieszenie takich czynności, pod warunkiem że nie zagrozi to poważnie zdolności wierzyciela egzekwującego lub wierzycieli upadłego do pokrycia kosztów swojego utrzymania ani nie wyrządzi im nieodwracalnych szkód. Sąd – po wysłuchaniu strony przeciwnej – wydaje postanowienie w tej sprawie w terminie dziesięciu dni;
• zawieszenie biegu terminów przedawnienia i terminów zawitych ma pierwszeństwo przed wszelkimi przepisami ustanawiającymi obowiązkowe maksymalne terminy przedawnienia lub terminy zawite, które zostają przedłużone o okres odpowiadający okresowi zawieszenia.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Zob. poniżej połączona odpowiedź na pytania 2.3–2.4.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Połączona odpowiedź na pytania 2.3–2.4.

Wprowadzono nowe nadzwyczajne postępowanie służące przywróceniu rentowności przedsiębiorstw (processo extraordinário de viabilização de empresas, PEVE) – zob. ustawa nr 75/2020 i uchwała Rady Ministrów nr 41/2020

Na mocy ustawy nr 75/2020:

• ustanowiono wyjątkowy system przejściowy, aby przedłużyć termin zakończenia negocjacji rozpoczętych w celu zatwierdzenia planu restrukturyzacyjnego lub planu spłaty, a także aby przyznać czas na dostosowanie proponowanego planu upadłości w kontekście pandemii COVID-19;
• rozszerzono roszczenia uprzywilejowane przewidziane w art. 17-H ust. 2 kodeksu upadłościowego i naprawczego (CIRE), zatwierdzone w załączniku do dekretu z mocą ustawy nr 53/2004, na udziałowców lub dowolne inne osoby szczególnie związane ze spółką, które finansują jej działalność w trakcie szczególnego postępowania sanacyjnego (processo especial de revitalização, PER);
• przewidziano zastosowanie pozasądowego programu naprawy przedsiębiorstw (regime extrajudicial de recuperação de empresas, RERE), zatwierdzonego ustawą nr 8/2018, do przedsiębiorstw, które są obecnie niewypłacalne z powodu pandemii COVID-19;
• ustanowiono nowe nadzwyczajne postępowanie służące przywróceniu rentowności przedsiębiorstw dotkniętych kryzysem gospodarczym spowodowanym pandemią COVID-19;
• wprowadzono obowiązkowe częściowe podziały we wszystkich toczących się postępowaniach upadłościowych, w których złożono do depozytu środki z likwidacji masy upadłości o wartości przekraczającej 10 000 EUR;
• przewidziano przyznanie pierwszeństwa w rozpatrywaniu wniosków o zwolnienie przedmiotu zabezpieczenia lub poręczenia udzielonego w kontekście postępowania upadłościowego, szczególnego postępowania sanacyjnego lub szczególnego postępowania układowego.

Uwaga końcowa:

Mimo że przedstawione informacje zostały starannie opracowane, należy również zapoznać się z obowiązującymi aktami prawnymi i zmianami do nich. W świetle art. 5 ust. 2 lit. c) decyzji 2001/470/WE informacje te nie są wiążące dla portugalskiej Wysokiej Rady Sądownictwa, sądów krajowych ani punktu kontaktowego.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Zgodnie z dekretem nr 195/2020 w sprawie stanu wyjątkowego i dekretem nr 250/2020 w sprawie przedłużenia stanu wyjątkowego bieg terminów przedawnienia nie rozpoczyna się lub zostaje zawieszony, jeżeli terminy biegną w okresie stanu wyjątkowego.

Przerwanie biegu terminów wniesienia środków zaskarżenia.

Stan wyjątkowy zakończył się 15 maja 2020 r.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Ogłoszono go 16 marca, co wiązało się z wprowadzeniem szczególnych środków dotyczących organizacji systemu wymiaru sprawiedliwości:

Zawieszono działalność sądów w sprawach cywilnych, z wyjątkiem spraw pilnych określonych w decyzji Rady Sądownictwa nr 417 z dnia 24 marca 2020 r.

Orzeczenia są w dalszym ciągu sporządzane, a pisma składane przez strony są rejestrowane.

Zachęca się do korzystania z wideokonferencji – w tym również za pośrednictwem wniosków o pomoc prawną – a także do przeprowadzania rozpraw bez udziału publiczności, jeżeli sytuacja na to pozwala.

Wszystkie pisma składane przez strony przekazuje się sądom drogą elektroniczną – jedyny wyjątek dotyczy osób, które nie mają takiej możliwości.

Akta przekazuje się między sądami drogą elektroniczną; w podobny sposób doręcza się stronom pisma sądowe.

W przypadku braku możliwości skompletowania składu sędziowskiego dopuszcza się możliwość oddelegowania sędziego z innego wydziału sądu.

Po 15 maja 2020 r. (zniesienie stanu wyjątkowego) postępowania we wszystkich sprawach cywilnych zostaną wznowione z urzędu. W ciągu 10 dni od dnia zniesienia stanu wyjątkowego sądy podejmą odpowiednie działania, aby opracować nowy harmonogram rozpraw i wezwać strony do stawiennictwa.

1.3 Współpraca sądowa UE

Niektórzy pracownicy Ministerstwa Sprawiedliwości otrzymali zgodę na wykonywanie pracy zdalnie. Wpływ na współpracę sądową w sprawach cywilnych będzie się utrzymywał przez okres, którego długości nie sposób aktualnie przewidzieć. Aby ograniczyć opóźnienia do minimum, zdecydowanie zachęca się do przekazywania organowi centralnemu wniosków dotyczących współpracy sądowej drogą elektroniczną. Dokumenty przesyłane w formie papierowej będą przetwarzane ze znaczącym opóźnieniem.

Zgodnie z art. 3 lit. c) rozporządzenia w sprawie doręczania dokumentów i rozporządzenia w sprawie przeprowadzania dowodów Ministerstwo Sprawiedliwości pełni w wyjątkowych przypadkach funkcję organu przekazującego/przyjmującego. Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoznaje obecnie wszystkie wnioski (dotyczące doręczenia dokumentów, przeprowadzenia dowodu, spraw alimentacyjnych, spraw dotyczących uprowadzenia dziecka itp.) w trybie zwykłym, nie stosując żadnej szczególnej hierarchii.

Wiadomości można przesyłać na poniższe adresy e-mail: dreptinternational@just.ro, ddit@just.ro.

Po zniesieniu stanu wyjątkowego (15 maja 2020 r.) Ministerstwo Sprawiedliwości, które pełni funkcję organu centralnego, będzie – ogólnie rzecz biorąc – podejmowało wszystkie działania w takim samym trybie jak w okresie stanu wyjątkowego.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Podczas stanu wyjątkowego postępowania upadłościowe podlegają przepisom ogólnym dotyczącym zawieszenia z urzędu pracy sądów w przypadku wszystkich spraw cywilnych, z wyjątkiem spraw szczególnie pilnych, których nie można odroczyć. Spoczywający na dłużniku obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości ulega zawieszeniu na podstawie ogólnego moratorium mającego zastosowanie podczas stanu wyjątkowego do wszystkich terminów w sprawach cywilnych, w tym do terminu 30 dni, w którym dłużnik ma obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

W czasie obowiązywania stanu podwyższonej gotowości przepisy dotyczące spoczywającego na dłużniku obowiązku złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego nie mają zastosowania. Do chwili zniesienia stanu podwyższonej gotowości postępowanie upadłościowe może zostać wszczęte na wniosek dłużnika, jeżeli zdecyduje się on złożyć stosowny wniosek.

Ten przepis tymczasowy ma zastosowanie do dłużników, którzy byli niewypłacalni lub którzy stali się niewypłacalni w okresie obowiązywania stanu podwyższonej gotowości. Stan podwyższonej gotowości obowiązuje w Rumunii od połowy maja, tj. od chwili zniesienia stanu wyjątkowego.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Wierzyciel zachowuje prawo do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, lecz sąd może wszcząć postępowanie upadłościowe dopiero po zniesieniu stanu wyjątkowego.

Postępowanie upadłościowe można wszcząć w przypadku roszczenia o wartości 50 000 lejów (ok. 10 200 euro), ponieważ podwyższono dotychczasowy próg dla wierzycieli i dłużników wynoszący 40 000 lejów.

Wierzyciele mogą składać wnioski o wszczęcie postępowania upadłościowego przeciwko dłużnikom, którzy całkowicie lub częściowo zaprzestali prowadzenia działalności gospodarczej w okresie stanu wyjątkowego lub stanu podwyższonej gotowości, wyłącznie w przypadku, gdy podjęli racjonalną próbę zawarcia porozumienia w sprawie spłaty zadłużenia z dłużnikiem i będą w stanie przedstawić stosowne dowody w tym zakresie w postaci pism wymienianych między stronami w dowolny sposób, w tym drogą elektroniczną.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Wierzytelności budżetowych (podatkowych i innych, z wyjątkiem wierzytelności wynikających z wyroków w postępowaniach karnych), które stały się wymagalne podczas stanu wyjątkowego, nie można egzekwować w tym okresie ani w terminie 30 dni od zniesienia stanu wyjątkowego. Ponadto po ogłoszeniu stanu wyjątkowego zawieszono środki egzekucyjne dotyczące wierzytelności budżetowych lub zawieszono stosowanie środków egzekucyjnych w odniesieniu do wierzytelności budżetowych, z wyjątkiem wierzytelności związanych z postępowaniem karnym.

Zawisłe postępowania egzekucyjne/przymusową egzekucję w sprawach cywilnych kontynuuje się wyłącznie wówczas, gdy istnieje możliwość przestrzegania zaleceń sanitarnych.

Środki tymczasowe w zakresie egzekucji wierzytelności podatkowych wprowadzone w czasie trwania stanu wyjątkowego nadal obowiązują. Zawieszenie egzekucji wierzytelności podatkowych obowiązuje do 25 grudnia i przez 30 kolejnych dni.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

W celu ochrony stosunków umownych małych i średnich przedsiębiorstw, które zamknęły lub tymczasowo zawiesiły działalność (na podstawie rozporządzeń organów państwa) na czas stanu wyjątkowego (na przykład restauracje lub hotele), wprowadzono szczególny obowiązek polegający na próbie renegocjacji umowy przed zawieszeniem jej wykonania/odstąpieniem od niej z powodu siły wyższej.

W niektórych okolicznościach małe i średnie przedsiębiorstwa, których działalność organy państwa zamknęły lub tymczasowo zawiesiły na czas stanu wyjątkowego, w ramach swoich stosunków umownych korzystają z domniemania siły wyższej. Domniemanie to można obalić dowolnym przeciwnym środkiem dowodowym.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Podczas stanu wyjątkowego wstrzymuje się/zawiesza się bieg terminów materialnych i procesowych. Dalsze prowadzenie zawisłych postępowań przez sądy jest możliwe wyłącznie w sprawach szczególnie pilnych, których nie można odroczyć (sądy apelacyjne sporządzają wykaz takich spraw w odniesieniu do wszystkich sądów w ich okręgu). Sądy mogą wyznaczać krótkie terminy i, w miarę możliwości, przeprowadzać rozprawy za pomocą wideokonferencji.

W przypadku postępowań upadłościowych, które były w toku 16 marca, działalność sądownicza ulega zawieszeniu z urzędu, a sądy rozpoznają wyłącznie szczególnie pilne sprawy (tymczasowe zawieszenie postępowań egzekucyjnych przeciwko dłużnikowi do czasu wszczęcia postępowania upadłościowego na wniosek dłużnika, a także innych postępowań, które mogą się odbyć bez udziału stron). W przypadku rozpoznawania zażaleń na postanowienia sędziego-komisarza istnieje możliwość zawieszenia niektórych wykonalnych orzeczeń (sądy apelacyjne nadal mogą zawieszać postanowienia o wszczęciu postępowania w związku z niewypłacalnością dłużnika lub o wszczęciu postępowań upadłościowych w trybie uproszczonym lub zwykłym). Nadzorcy sądowi/likwidatorzy w miarę możliwości kontynuują wykonywanie swoich czynności w toku zawisłych postępowań, przy zachowaniu wymogów sanitarnych.

Stan wyjątkowy zakończył się z dniem 15 maja 2020 r. W związku z tym we wszystkich sprawach cywilnych postępowania zostaną wznowione z urzędu. W ciągu 10 dni po zakończeniu stanu wyjątkowego sądy podejmą stosowne kroki w celu zmiany terminów rozpraw i wezwania stron do stawiennictwa.

Podobnie jak w przypadku Ministerstwa Sprawiedliwości, działającego jako organ centralny, wszelka działalność będzie prowadzona co do zasady w taki sposób, jak podczas trwania stanu wyjątkowego.

Art. 111 ustawy nr 120 z dnia 9 lipca 2020 r. uzupełniającej ustawę nr 304/2004 o organizacji wymiaru sprawiedliwości stanowi, że w okresie obowiązywania stanu wyjątkowego czynności sądowe mogą być kontynuowane wyłącznie w wyjątkowych, szczególnie pilnych i należycie uzasadnionych przypadkach związanych z ochroną stosunków rodzinnych oraz wykonywaniem środków zarządzonych na mocy dekretu wydanego przez prezydenta Rumunii.

O sprawach, które będą mogły być rozpoznawane przez poszczególne kategorie sądów, będzie decydowała wyłącznie Najwyższa Rada Sądownictwa po zasięgnięciu opinii kolegiów zarządczych sądów apelacyjnych, natomiast w odniesieniu do sądów i trybunałów apelacyjnych oraz sędziów w nich orzekających decyzję taką będzie podejmował Wysoki Trybunał Kasacyjny i Sprawiedliwości. W okresie obowiązywania stanu wyjątkowego bieg terminów procesowych i terminów przedawnienia się nie rozpocznie lub zostanie zawieszony.

W projekcie ustawy przyjętym niedawno przez rząd (19.11.2020) przewidziano możliwość częściowego lub całkowitego ograniczenia działalności sądów ze względów związanych z pandemią COVID-19. W okresie obowiązywania tego ograniczenia, które nie może trwać dłużej niż 14 dni, czynności sądowe są kontynuowane w najpilniejszych sprawach, zaś pozostałe sprawy zostają odroczone z mocy prawa. W nadchodzących tygodniach projekt ustawy będzie przedmiotem debaty w parlamencie i – jeżeli zostanie przyjęty – wspomniany środek będzie obowiązywał przez czas trwania stanu podwyższonej gotowości i przez 30 dni po jego zawieszeniu.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Wraz z przywróceniem działalności sądów po zniesieniu stanu wyjątkowego w połowie maja przyjęto środki tymczasowe mające zastosowanie do toczących się postępowań przedupadłościowych i upadłościowych – niektóre etapy i terminy procesowe zostały przedłużone z mocy prawa (termin na opracowanie oferty układu służącego zapobieżeniu upadłości i wynegocjowanie go z wierzycielami zostały przedłużony o 60 dni, a termin na wykonanie postanowień tego układu o 2 miesiące; okres obserwacji i termin na złożenie planu reorganizacji zostały wydłużone o 3 miesiące; okres reorganizacji sądowej został wydłużony o dwa miesiące), uregulowano również kwestie związane z nowymi uprawnieniami przyznanymi w związku z pandemią COVID-19 (dłużnicy mają 3 miesiące na złożenie zmienionego planu reorganizacji, jeżeli ich perspektywy przywrócenia rentowności zmieniły się wskutek pandemii COVID-19).

Dłużnicy mogli skorzystać z możliwości wstrzymania realizacji planu reorganizacji na 2 miesiące, jeżeli pandemia COVID-19 doprowadziła do całkowitego przerwania prowadzonej przez nich działalności.

Maksymalny okres realizacji planu restrukturyzacji został przedłużony z 3 do 4 lat, z możliwością przedłużenia o kolejny rok, z zastrzeżeniem jednak, że czas realizacji tego planu nie może przekraczać 5 lat.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Dotychczas zastosowano również środki uzupełniające mające na celu zmniejszenie presji związanej z płynnością finansową – np. możliwość odroczenia niektórych zobowiązań finansowych (raty kredytu lub zobowiązania podatkowe), które stały się wymagalne podczas stanu wyjątkowego – oraz mogące ograniczyć niektóre negatywne skutki pandemii dla wypłacalności przedsiębiorców.

Zastosowano również inne środki natury ekonomicznej, takie jak pożyczki preferencyjne dla małych i średnich przedsiębiorstw, w tym pożyczki w 90% objęte gwarancją Skarbu Państwa, a także inne środki związane z ochroną socjalną.

Podczas stanu wyjątkowego małe i średnie przedsiębiorstwa, których działalność organy państwa zamknęły lub tymczasowo zawiesiły, mogą odroczyć płatność czynszu i rachunków związanych z siedzibą spółki.

Niebawem wejdą w życie przepisy szczególne dotyczące przeprowadzania walnych zgromadzeń akcjonariuszy/udziałowców spółek podczas stanu wyjątkowego.

Począwszy od 30 marca 2020 r. kredytobiorcy mogą zwracać się do wierzycieli o zawieszenie spoczywającego na nich zobowiązania do zapłaty na okres 1–9 miesięcy, ale nie na dłużej niż do 31 grudnia 2020 r. (nadzwyczajne zarządzenie rządu (Ordonanta de Urgenta a Guvernului, OUG) nr 37/2020).

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Zarządzeniem prezesa Sądu Najwyższego z dnia 13 marca wydanym na podstawie wniosku Ministra Sprawiedliwości zawieszono bieg wszystkich terminów procesowych poza sprawami pilnymi.

20 marca 2020 r. przyjęto ustawę o środkach tymczasowych w obszarze sądowym i administracyjnym oraz w innych obszarach publicznych służących ograniczeniu szkód spowodowanych rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (COVID-19) – ustawa ta weszła w życie 29 marca 2020 r. Wszystkie środki przewidziane w tej ustawie oraz wszelkie inne środki wprowadzane na jej podstawie obowiązują do chwili stwierdzenia na mocy decyzji rządu, że przyczyny wprowadzenia tych środków ustały, nie dłużej jednak niż do 1 lipca 2020 r.

W ustawie wprowadzono przepisy dotyczące wszystkich terminów (w prawie materialnym i procesowym). Ustawowe terminy zgłoszenia roszczenia w postępowaniu sądowym zawieszono począwszy od 29 marca 2020 r. Terminy obowiązujące w postępowaniu sądowym (terminy procesowe) również zawieszono od 29 marca 2020 r., z wyjątkiem terminów w postępowaniach sądowych uznanych za pilne.

Ponadto zawieszono bieg terminu wniesienia skargi konstytucyjnej.

Bieg terminów będzie kontynuowany po wygaśnięciu środków przewidzianych w ustawie.

W dniu 29 kwietnia przyjęto ustawę zmieniającą ustawę o środkach tymczasowych w kwestiach sądowych, administracyjnych oraz w innych kwestiach prawa publicznego służących ograniczeniu szerzenia się choroby zakaźnej SARS-CoV-2 (COVID-19).

Terminy procesowe i materialne wciąż nie wznowiły biegu, przy czym stosowane środki zapewniają możliwość stopniowego powrotu do zwykłej działalności przy jednoczesnym zagwarantowaniu ochrony najbardziej wrażliwych osób.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Ustawa zmieniająca ustawę o środkach tymczasowych w kwestiach sądowych, administracyjnych oraz w innych kwestiach prawa publicznego służących ograniczeniu szerzenia się choroby zakaźnej SARS-CoV-2 (COVID-19) stanowi podstawę prawną dla organów sądowych i administracyjnych oraz innych organów publicznych upoważniającą te organy do organizowania rozpraw i posiedzeń oraz wydawania orzeczeń i doręczania pism w sprawach niemających pilnego charakteru, ale wciąż przy zachowaniu warunków nieprzerwanej ochrony oraz ciągłości pracy dla personelu i klientów.

Sądy i inne organy wymiaru sprawiedliwości, które w tym czasie wydały również wiele orzeczeń w sprawach nieuznawanych za pilne, prześlą lub doręczą te orzeczenia stronom, aby umożliwić im zapoznanie się z ich treścią, przy czym wejście wspomnianej ustawy w życie nie będzie nakładało na nie dodatkowych obowiązków i nie będą one musiały zastosować się do przewidzianych w ustawie przepisów, jeżeli nie wyrażą takiej woli, ponieważ bieg terminów – zarówno procesowych, jak i materialnych – będzie nadal wstrzymany. Jeżeli jednak strony wyrażą taką wolę, mogą podejmować indywidualne działania, które zapewnią instytucjom możliwość sprawnego funkcjonowania, co z kolei pozwoli stronom wcześniej wyegzekwować przysługujące im prawa.

Jeżeli chodzi o postępowanie egzekucyjne, egzekucja została wstrzymana. Po wejściu zmiany w życie sądy będą mogły również wydawać nakazy egzekucji i postanowienia dotyczące ubezpieczeń oraz doręczać je stronom postępowań niemających pilnego charakteru, które wszczęto przed wprowadzeniem środków w związku z wybuchem epidemii. W takim przypadku strony nie będą zobowiązane do niezwłocznego ustosunkowania się do otrzymanego pisma, ponieważ bieg terminów w postępowaniach niemających pilnego charakteru będzie nadal wstrzymany, a rozwiązanie prawne, zgodnie z którym egzekucja zachowuje moc (z wyjątkiem pilnych przypadków takich jak egzekucja świadczeń alimentacyjnych), zostanie utrzymane w przypadku postępowania egzekucyjnego zawieszonego lub odroczonego w trakcie epidemii. Strona, która wyrazi wolę ustosunkowania się do otrzymanego pisma, będzie oczywiście mogła to zrobić bez przeszkód.

W klasycznych sprawach na gruncie prawa cywilnego lub w sprawach spornych sądy będą mogły wydać wyrok, a także doręczyć go stronom postępowania niemającego pilnego charakteru przed wprowadzeniem środków poprzedzających przeprowadzenie rozprawy. W ten sposób stronom doręczony zostanie wyrok, ale bieg stosownych terminów nie zostanie wznowiony. Wniesie to istotny wkład w stopniowe wychodzenie z impasu związanego z funkcjonowaniem sądów.

Ponadto, jeżeli chodzi o kwestie związane z rejestrem nieruchomości, propozycja Ministerstwa zapewni możliwość stopniowego uwalniania spraw. Postanowienie w przedmiocie wniosku dotyczącego rejestru nieruchomości może się uprawomocnić – chociaż bieg terminów jest zawieszony – ale wyłącznie w sytuacji, gdy np. wszystkie strony zrzekną się przysługującego im prawa do wniesienia środka zaskarżenia. To samo tyczy się wpisów w rejestrze nieruchomości. Jak do tej pory strony mogły złożyć wniosek dotyczący rejestru nieruchomości, co skutkowało objęciem postanowienia ochroną.

Nowy system zaproponowany na czas trwania epidemii zapewnia stronom postępowania upadłościowego możliwość złożenia wniosku, oświadczenia lub pisma po upływie wyznaczonego terminu z uwagi na pandemię COVID-19 i fakt, że sąd nie wydał jeszcze orzeczenia w sprawie – taki złożony z opóźnieniem wniosek zostanie rozpoznany i nie zostanie odrzucony z uwagi na niedotrzymanie terminu. Taka przyjęta doraźnie podstawa prawna, która zmniejsza rygorystyczność obowiązujących przepisów i znosi nieodwracalność czynności dokonywanych w postępowaniu upadłościowym, będzie miała również istotne znaczenie w ramach ewentualnej oceny przeprowadzanej przez prezesa Sądu Najwyższego Republiki Słowenii w celu ustalenia, czy postępowanie upadłościowe należy uznać za postępowanie mające pilny charakter.

Zarządzenie prezesa Sądu Najwyższego z dnia 5 maja zastępujące wcześniejsze zarządzenia:

Sądy będą nadal wydawały orzeczenia i przeprowadzały rozprawy w pilnych sprawach zgodnie z przepisami art. 83 ustawy o sądach i zarządzeniem prezesa Sądu Najwyższego. W ramach nowego zarządzenia prezes Sądu Najwyższego rozszerzył zakres pilnych spraw począwszy od 5 maja 2020 r. Sprawy pilne obejmują również sprawy dotyczące przymusowego postępowania układowego i upadłości, w przypadku których postanowienie o wszczęciu postępowania wydano do 30 marca 2020 r.

W okresie obowiązywania środków szczególnych strony, ich pełnomocnicy i inne osoby zainteresowane uzyskaniem informacji na temat danego postępowania, które nie otrzymały wezwania do stawienia się przed sądem, mają obowiązek zgłosić się w tej kwestii do sądu z wyprzedzeniem w godzinach jego urzędowania poprzez przesłanie wiadomości e-mail na publicznie dostępny adres poczty elektronicznej lub poprzez wykonanie połączenia telefonicznego na wskazany numer telefonu.

1. Proces podejmowania decyzji w sądach w sprawach pilnych i sprawach niemających pilnego charakteru

Z uwagi na wystąpienie nadzwyczajnego zdarzenia, tj. epidemii choroby zakaźnej SARS-CoV-2 (COVID-19) – koronawirusa, która znacznie utrudnia sprawne i terminowe wymierzanie sprawiedliwości, oraz aby ograniczyć szerzenie się epidemii wirusa wywołującego chorobę zakaźną SARS-CoV-2 (COVID-19) – koronawirusa, zapewnić ochronę zdrowia i życia obywateli oraz zagwarantować dalsze funkcjonowanie organów wymiaru sprawiedliwości, począwszy od 5 maja 2020 r. wszystkie sądy przeprowadzają rozprawy, wydają orzeczenia i doręczają pisma sądowe

1. w sprawach niemających pilnego charakteru zgodnie z art. 83 ustawy o sądach, których nie uznaje się za pilne na podstawie tego zarządzenia, sądy mogą zapewnić podjęcie tych czynności zgodnie z warunkami określonymi w zarządzeniu i zgodnie z innymi środkami wprowadzonymi na podstawie wspomnianego zarządzenia prezesa Sądu Najwyższego Republiki Słowenii w taki sposób, aby nie przyczynić się do szerzenia wirusa i zapewnić ochronę zdrowia i życia obywateli; oraz
2. w sprawach pilnych zgodnie z art. 83 ustawy o sądach, przy czym następujących rodzajów spraw nie uznaje się za pilne:

b.1. w sprawach ubezpieczeniowych dokonywanie czynności wymagających osobistego kontaktu z komornikami, zainteresowanymi stronami i innymi osobami biorącymi udział w postępowaniu nie jest konieczne, aby uniknąć zagrożenia dla zdrowia i życia obywateli lub wyrządzenia szkód w mieniu o znacznej wartości;

b.2. sprawy dotyczące zakwestionowania weksla i czeku;

b.3. sporządzenie spisu inwentarza majątku spadkowego;

b.4. sprawy dotyczące przymusowego postępowania układowego i upadłości, w przypadku których do 30 marca 2020 r. włącznie nie wydano postanowienia o wszczęciu postępowania.

2. Podstawowe środki służące zapewnieniu sprawnie działającego wymiaru sprawiedliwości obejmują:

2.1. Dostęp do budynku sądu

Sądy wyznaczą punkt wejścia do budynku sądu dla stron, ich pełnomocników i innych osób oraz punkt wejścia do budynku sądu dla sędziów i pracowników sądu, jeżeli będzie to możliwe, biorąc pod uwagę uwarunkowania przestrzenne. W punktach wejścia stosowane będą wszystkie środki zapobiegawcze służące przeciwdziałaniu zakażeniu wirusem; wywieszone zostanie ponadto obwieszczenie pisemne informujące wszystkie osoby wchodzące do budynku sądu o środkach zapobiegawczych obowiązujących na terenie gmachu sądu.

Poza pilnymi przypadkami, w okresie obowiązywania środków szczególnych strona, jej pełnomocnicy i inne osoby: 1) składają wnioski wyłącznie pocztą tradycyjną lub za pośrednictwem krajowego portalu e-sprawiedliwość w postępowaniach, w których jest to możliwe; 2) korzystają z publicznie dostępnych adresów poczty elektronicznej i numerów telefonu w godzinach urzędowania sądów w przypadku konieczności skontaktowania się z sądem.

W okresie obowiązywania środków szczególnych strony, ich pełnomocnicy i inne osoby, które zwrócą się z wnioskiem o udzielenie informacji na temat postępowania i które nie zostaną wezwane do stawienia się przed sądem, mają obowiązek zgłosić się w tej kwestii do sądu w godzinach jego urzędowania, przesyłając wiadomość e-mail na publicznie dostępny adres poczty elektronicznej lub wykonując połączenie telefoniczne na wskazany numer telefonu.

2.2. Rozprawy sądowe, posiedzenia sądu i przesłuchania

Rozprawy sądowe, posiedzenia sądu i przesłuchania przeprowadza się zazwyczaj w drodze wideokonferencji, o ile spełniono odpowiednie warunki techniczne i przestrzenne.

Podczas rozpraw sądowych, posiedzeń sądu i przesłuchań, których nie przeprowadza się w drodze wideokonferencji, między poszczególnymi osobami zachowana musi być odległość co najmniej dwóch metrów, wszystkie osoby mają obowiązek korzystać ze środków ochrony indywidualnej, a pomieszczenie należy zdezynfekować.

2.3. Udział publiczności w rozprawie

Aby przeciwdziałać szerzeniu się wirusa, zapewnić ochronę życia i zdrowia obywateli oraz zagwarantować sprawne funkcjonowanie sądów oraz możliwość korzystania z praw i wywiązywania się z obowiązków, sędzia lub przewodniczący składu sędziowskiego może tymczasowo wyłączyć udział publiczności w całej rozprawie lub w jej części.

2.4. Inne środki

Prezes Sądu Najwyższego Republiki Słowenii przyjmuje dodatkowe środki mające zastosowanie we wszystkich sądach, natomiast prezesi poszczególnych sądów przyjmują dodatkowe środki obowiązujące w danym sądzie.

Ważność zarządzenia i dodatkowych środków

Przedmiotowe zarządzenie i dodatkowe środki przyjmowane na jego podstawie zachowują ważność do chwili ich publicznego uchylenia przez prezesa Sądu Najwyższego Republiki Słowenii.

1.3 Współpraca sądowa UE

Organ centralny na potrzeby rozporządzenia (WE) nr 1393/2007 i rozporządzenia Rady (WE) nr 1206/2001 (Ministerstwo Sprawiedliwości) wprowadził system pracy zdalnej. Dlatego też komunikacja powinna odbywać się w miarę możliwości za pośrednictwem poczty elektronicznej, a nie poczty tradycyjnej – wiadomości należy przesyłać na następujący adres e-mail: gp.mp@gov.si. Z uwagi na wystąpienie wspomnianych szczególnych okoliczności wnioski przekazywane właściwym sądom pocztą tradycyjną mogą zostać rozpoznane z opóźnieniem.

Ministerstwo Pracy, Rodziny, Spraw Społecznych i Równych Szans, pełniące funkcję organu centralnego na potrzeby rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003, wprowadziło system pracy zdalnej, ograniczając konieczność fizycznej obecności w miejscach pracy do minimum. Do czasu ustania aktualnej sytuacji organ centralny nie może zagwarantować, że wszystkie otrzymane wnioski zostaną rozpoznane w standardowym trybie. Organ centralny może zagwarantować rozpoznanie wyłącznie wniosków przesłanych pocztą elektroniczną na adres gp.mddsz@gov.si. Pracownicy organu centralnego zdecydowanie zalecają prowadzenie całej komunikacji drogą elektroniczną. Wnioski wychodzące będą przekazywane wyłącznie drogą elektroniczną.

Pracownicy funduszu ds. stypendiów publicznych, rozwoju, niepełnosprawności i środków utrzymania Republiki Słowenii (Javni štipendijski, razvojni, invalidski in preživninski sklad Republike Slovenije), który pełni funkcję organu centralnego na potrzeby rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009, pracują obecnie zdalnie ze swoich domów. Dlatego też organ centralny zachęca do komunikowania się z nim za pośrednictwem wiadomości przesyłanych na następujący adres e-mail: jpsklad@jps-rs.si. Organ centralny będzie również komunikował się i przesyłał wnioski za pośrednictwem poczty elektronicznej.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Ustawa przyjęta w dniu 2 kwietnia: odroczenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz o wszczęcie przymusowego postępowania układowego, jeżeli niewypłacalność wynika z kryzysu związanego z COVID-19.

Jeżeli przedmiot działalności spółki uwzględniono w katalogu sporządzonym przez rząd lub samorząd terytorialny, zachodzi w jej przypadku wzruszalne domniemanie niewypłacalności związanej z COVID-19. W przypadku braku domniemania należy wykazać, że niewypłacalność wynika z epidemii.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Jeżeli stwierdzono, że niewypłacalność spółki wynika z epidemii, a postępowanie wszczęto na wniosek wierzycieli, termin wdrożenia planu restrukturyzacyjnego (lub zakończenia postępowania w związku z niewypłacalnością) przedłuża się o 4 miesiące.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

W obszarze wykonywania orzeczeń egzekucję zawieszono. Po wejściu w życie aktu zmieniającego sądy będą mogły również wydawać tytuły egzekucyjne i postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz doręczać je stronom w sprawach mniej pilnych, które rozpoczęły bieg przed wprowadzeniem środków w związku z epidemią. W takich przypadkach strony nie będą zobowiązane do natychmiastowego udzielenia odpowiedzi, ponieważ terminy w sprawach mniej pilnych nie biegną, a rozwiązanie prawne, zgodnie z którym egzekucja nadal obowiązuje (z wyjątkiem spraw pilnych, takich jak odzyskiwanie należności z tytułu świadczeń alimentacyjnych), będzie nadal obowiązywało w odniesieniu do postępowań egzekucyjnych, które zostały wstrzymane lub odroczone na czas epidemii. Oczywiście nie oznacza to, że strona, która chciałaby udzielić odpowiedzi, nie może tego zrobić.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Początkowo postępowania upadłościowe (z wyjątkiem licytacji) uznawano za sprawy pilne (od 13 marca), a następnie uznano je za sprawy niepilne (od 31 marca), co oznacza odwołanie rozprawy.

W czasie epidemii sądy upadłościowe nie wszczynają postępowań upadłościowych (możliwe są pewne wyjątki w przypadku pracowników, którym wypowiedziano umowę wskutek epidemii).

Nowy system, wprowadzony na czas trwania epidemii przyjętą w dniu 29 kwietnia ustawą w sprawie COVID-19, umożliwia stronom postępowania upadłościowego złożenie wniosku, oświadczenia lub dokumentu po upływie terminu. Jeżeli powodem opóźnienia jest epidemia COVID-19, a sąd jeszcze nie orzekł w sprawie, taki spóźniony wniosek nadal zostanie rozpoznany i sąd nie odrzuca go po upływie terminu. Taka podstawa prawna, która rozluźnia stosowanie ścisłych i nieprzywracanych terminów czynności w postępowaniu upadłościowym, będzie również stanowiła istotną okoliczność w ostatecznej ocenie prowadzonej przez Prezesa Sądu Najwyższego Republiki Słowenii w celu uznania postępowania upadłościowego za postępowanie o charakterze pilnym.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Wprowadzono dodatkowe niewzruszalne domniemanie: jeżeli pracodawca korzysta ze szczególnych środków związanych z COVID-19 w celu ochrony wynagrodzeń pracowników, wynagrodzenia należy wypłacić najpóźniej w terminie 1 miesiąca. W przeciwnym razie pracodawcę uznaje się za niewypłacalnego. Środek ten obowiązuje przez okres 4 miesięcy od zniesienia środków szczególnych.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Jeżeli chodzi o kredyty, przewidziano odroczenie spłaty rat (przepis szczególny).

W przypadku wszystkich przychodów wynikających z przepisów szczególnych związanych z COVID-19 obowiązuje zwolnienie z egzekwowania zobowiązań podatkowych i cywilnych (włączając w to upadłość konsumencką).

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Terminy ustawowe, postępowanie egzekucyjne, odsetki ustawowe:

W dniu 19 stycznia 2021 r. została zmieniona ustawa nr 62/2020 o określonych środkach nadzwyczajnych ustanowionych w związku z epidemią COVID-19 oraz o środkach ustanowionych w obszarze wymiaru sprawiedliwości (zwana dalej „ustawą o COVID”). Wprowadzono nią środki ograniczające i inne środki wymagające ustawowej podstawy prawnej.

Zgodnie ze zmienionym § 8 ustawy o COVID bieg terminów określonych ustawowo w sprawach z zakresu prawa prywatnego został tymczasowo zawieszony (do 28 lutego 2021 r.), a w szczególnych przypadkach terminy takie zniesiono.

Zgodnie z § 2 ustawy o COVID ma to również zastosowanie do terminów procesowych obowiązujących strony postępowania. Jeżeli przedłużenie terminu nie jest możliwe z uwagi na zagrożenie ludzkiego życia, zdrowia, bezpieczeństwa lub wolności lub ze względu ryzyko poważnej szkody, sąd może odstąpić od zastosowania tego przepisu i utrzymać w mocy wcześniej wyznaczony termin.

Przepisy dotyczące odsetek ustawowych nie uległy zmianie.

Przepisy ustawy o COVID wprowadzające ograniczenia mają zastosowanie tylko przez określony czas (do 28 lutego 2021 r.)

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

W § 3 ustawy o COVID przewidziano ograniczenie konieczności przeprowadzania rozpraw w sądzie oraz udziału publiczności w rozprawach w wyjątkowych okolicznościach i sytuacjach nadzwyczajnych. W przypadku gdy rozprawa odbywa się bez udziału publiczności, istnieje ustawowy obowiązek udostępnienia nagrania audio rozprawy. Nagranie to powinno być udostępnione niezwłocznie po jej zakończeniu.

Zmieniona ustawa zawiera nowe wytyczne dla sądów wydane przez Ministerstwo Sprawiedliwości (zaktualizowane 3 listopada 2020 r.), które wymagają od sądów:

• prowadzenia rozpraw w niezbędnym zakresie zgodnie z § 3 ust. 1 lit. a) ustawy o COVID, tzn. prowadzenia rozpraw zgodnie z odpowiednimi przepisami proceduralnymi (we wszystkich sprawach);
• przestrzegania rozporządzeń wykonawczych Urzędu ds. Zdrowia Publicznego/regionalnych urzędów ds. zdrowia publicznego przy prowadzeniu rozpraw;
• zapewniania zgodności z przepisami sanitarnymi, takimi jak używanie płynu do dezynfekcji rąk i masek;
• dokładania starań, by korzystać ze sprzętu do wideokonferencji lub innych środków komunikacji na odległość zgodnie z § 3 ustawy o COVID.

1.3 Współpraca sądowa UE

Ustawa o COVID nie wprowadza żadnych konkretnych ograniczeń w dziedzinie transgranicznej współpracy sądowej w sprawach cywilnych. W przypadkach takich mają jednak zastosowanie ograniczenia ogólne.

Organy centralne mogą wprowadzić pracę z domu, ale należy zapewnić ich normalne funkcjonowanie, a pisma sądowe należy rozpatrywać w odpowiednim czasie.

W braku bezpiecznej elektronicznej metody doręczeń korzystanie z poczty elektronicznej jest prawnie dopuszczalne wyłącznie w określonych przypadkach. Ponadto korzystanie z poczty elektronicznej wiąże się z ryzykiem dla bezpieczeństwa oraz ryzykiem wycieku wrażliwych danych osobowych. Problematyczne jest również uzyskanie potwierdzenia odbioru/doręczenia dokumentów. Słowacja z zadowoleniem przyjęłaby jednolite podejście unijne do tej kwestii, które spełniałoby kryteria niezbędne do zapewnienia transgranicznej współpracy sądowej.

Wnioski/zapytania ogólne można przesyłać do organów centralnych pocztą elektroniczną:

• organ centralny na potrzeby rozporządzenia (WE) nr 1393/2007 i rozporządzenia (WE) nr 1206/2001 (Ministerstwo Sprawiedliwości):civil.inter.coop@justice.sk
• organ centralny na potrzeby rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 i rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 (Ośrodek ds. Międzynarodowej Ochrony Prawnej Dzieci i Młodzieży): info@cipc.gov.sk

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

W dniu 27 marca weszła w życie ustawa nr 62/2020 o określonych środkach nadzwyczajnych ustanowionych w związku z epidemią COVID-19 oraz o środkach ustanowionych w obszarze wymiaru sprawiedliwości (zwana dalej „ustawą o COVID”). Zgodnie z § 4 ustawy termin na wniesienie przez dłużnika wniosku o ogłoszenie upadłości ulega przedłużeniu z 30 do 60 dni. Powyższe ma zastosowanie wyłącznie do kryterium dotyczącego bilansu, ponieważ dłużnik ma obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości wyłącznie na tej podstawie.

Przepisy ustawy o COVID wprowadzające ograniczenia mają zastosowanie tylko przez określony czas (do 30 kwietnia 2020 r.), ale ich obowiązywanie może zostać przedłużone w przyszłości (zmiana ustawy wymaga zgody rządu i parlamentu).

Ustawa o COVID została zmieniona i uzupełniona przez wprowadzenie mechanizmu ochrony tymczasowej dla przedsiębiorców (§ 8 i nast. ustawy o COVID), ze skutkiem od 12 maja 2020 r.

Celem ochrony tymczasowej jest stworzenie ograniczonych czasowo ram przewidujących środki wspierania skutecznego zarządzania negatywnymi skutkami rozprzestrzeniania się niebezpiecznej zakaźnej choroby ludzkiej COVID-19 dla przedsiębiorstw.

Dłużnik będący przedsiębiorcą nie jest zobowiązany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości wyłącznie w przypadku, gdy złożył wniosek o objęcie ochroną tymczasową, a sąd zatwierdził tę ochronę. Zgodnie z § 17 ust. 2 ustawy o COVID przedsiębiorcy objęci ochroną tymczasową nie mają obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w odniesieniu do swoich aktywów przez cały czas trwania ochrony tymczasowej. To samo dotyczy osób zobowiązanych do złożenia takiego wniosku w imieniu przedsiębiorcy. Dłużnik może jednak wystąpić o objęcie ochroną tymczasową wyłącznie w przypadku, gdy nie był niewypłacalny 12 marca 2020 r. oraz jeżeli w dniu złożenia wniosku nie występują przesłanki likwidacji, a skutki ogłoszenia upadłości lub wydania zgody na restrukturyzację nie mają wpływu na dłużnika.

Ochrona tymczasowa miała pierwotnie obowiązywać do 1 października 2020 r. (§ 18 ustawy o COVID), ale okres ten został przedłużony do 31 grudnia 2020 r. mocą rozporządzenia Rady Ministrów.

Projekt ustawy będzie zawierał podobne przepisy, a w przypadku przyjęcia przez Radę Narodową Słowacji wejdzie w życie 1 stycznia 2021 r.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Ochrona wynikająca z zawieszenia postępowania upadłościowego wszczętego przez wierzyciela przysługuje wyłącznie dłużnikom będącym przedsiębiorcami, którzy są objęci ochroną tymczasową (wprowadzoną 12 maja 2020 r.). Zgodnie z § 17 ust. 1 ustawy o COVID zawiesza się postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości w odniesieniu do aktywów przedsiębiorców objętych ochroną tymczasową wszczęte na wniosek wierzyciela złożony po 12 marca 2020 r.; to samo dotyczy również roszczeń wierzyciela zgłoszonych w okresie obowiązywania ochrony tymczasowej. Postępowanie upadłościowe wszczęte na wniosek wierzyciela złożony po 12 marca 2020 r. również ulega zawieszeniu.

Projekt ustawy stanowi, że w okresie obowiązywania ochrony tymczasowej nie jest możliwe postanowienie o wszczęciu postępowania upadłościowego przeciwko przedsiębiorcy objętemu taką ochroną.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Obowiązuje tymczasowy zakaz (do 31 maja) przeprowadzana egzekucji z przedmiotu zastawu i hipoteki oraz zakaz licytacji publicznych (§§ 6 i 7 ustawy o COVID).

Przedsiębiorstwa słowackie, których działalność jest zagrożona w wyniku zastosowania środków związanych z COVID-19, mogą zwrócić się do sądu o wydanie orzeczenia, które ma podobne skutki do tymczasowego moratorium w postępowaniu restrukturyzacyjnym (szczegółowy wykaz skutków można znaleźć poniżej). Przedsiębiorcy (osoby fizyczne lub prawne posiadające miejsce zamieszkania lub siedzibę w Słowacji), którzy nie są niewypłacalni i nie prowadzą działalności niezgodnie z prawem oraz przeciwko którym na dzień 12 marca 2020 r. nie prowadzono postępowania egzekucyjnego, mogą zwrócić się z wnioskiem o tymczasowe moratorium, korzystając z odpowiedniego formularza (spółki kapitałowe i osobowe muszą złożyć formularz drogą elektroniczną; wymóg ten nie ma zastosowania do osób fizycznych). Moratorium obowiązuje od dnia wydania przez sąd postanowienia o jego udzieleniu. Takie postanowienie może zaskarżyć w sądzie dowolna osoba, w wyniku czego moratorium może przestać obowiązywać. Moratorium jest ograniczone w czasie – może trwać nie dłużej niż do 1 października 2020 r. (chyba że zostanie zakończone wcześniej).

Ochrona tymczasowa obowiązuje do 31 grudnia 2020 r.

Ten nowy rodzaj moratorium wywołuje skutki porównywalne z moratorium w postępowaniu restrukturyzacyjnym:

• zawieszenie obowiązku złożenia przez dłużnika lub jego zarząd wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego w przypadku niewypłacalności;
• wierzyciele nie mogą wnioskować o ogłoszenie upadłości dłużnika;
• postępowania egzekucyjne wszczęte po 13 marca są zawieszone;
• nie można egzekwować zastawów na przedsiębiorstwach lub ich częściach;
• obowiązują pewne ograniczenia w odniesieniu do potrąceń;
• możliwość rozwiązywania umów jest zawieszona.

Zgodnie z § 17 ust. 3 ustawy o COVID postępowanie egzekucyjne wszczęte po 12 marca 2020 r. przeciwko przedsiębiorcy objętemu ochroną tymczasową w celu zaspokojenia wierzytelności z zysków z działalności gospodarczej przedsiębiorcy zostaje zawieszone na czas trwania ochrony tymczasowej.

W ustawie o COVID przewidziano również możliwość nadzwyczajnego odroczenia egzekucji na wniosek dłużnika (§ 3a), ale tylko do 1 grudnia 2020 r.

Projekt ustawy (obowiązującej od 1 stycznia 2021 r.) stanowi, że nawet w przypadku gdy egzekucja nie zostanie zawieszona, w okresie obowiązywania ochrony tymczasowej nie można prowadzić egzekucji z przedsiębiorstwa, rzeczy ruchomych, praw ani innych aktywów przedsiębiorstwa należącego do przedsiębiorcy objętego ochroną tymczasową, chyba że przedmiotem egzekucji jest odzyskanie niezgodnej z prawem pomocy państwa.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

Zgodnie z § 17 ust. 5 ustawy o COVID po przyznaniu [stronie umowy] ochrony tymczasowej druga strona nie może wypowiedzieć umowy, odstąpić od niej ani odmówić spełnienia świadczenia przewidzianego w umowie ze względu na zwłokę w wykonaniu umowy po stronie przedsiębiorcy objętego ochroną tymczasową, jeżeli zwłoka nastąpiła w okresie od 12 marca 2020 r. do chwili wejścia w życie wspomnianej ustawy oraz była spowodowana pandemią zakaźnej choroby COVID-19; powyższe nie ma zastosowania wówczas, gdy stwarza to bezpośrednie zagrożenie dla działalności gospodarczej prowadzonej przez drugą stronę. Pozostaje to bez wpływu na prawo drugiej strony do wypowiedzenia umowy, odstąpienia od niej lub odmowy spełnienia świadczenia przewidzianego w umowie ze względu na zwłokę w wykonaniu umowy po stronie przedsiębiorcy objętego ochroną tymczasową po wejściu w życie tej ustawy.

Zgodnie z projektem ustawy zostanie również zawieszona możliwość wypowiedzenia umowy.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Zgodnie z § 1 ustawy o COVID bieg terminów określonych ustawowo w sprawach z zakresu prawa prywatnego został tymczasowo zawieszony, a w szczególnych przypadkach terminy takie zniesiono.

Zgodnie z § 2 ustawy o COVID ma to również zastosowanie do terminów procesowych obowiązujących strony postępowania. Jeżeli przedłużenie terminu nie jest możliwe z uwagi na zagrożenie ludzkiego życia, zdrowia, bezpieczeństwa lub wolności lub ze względu ryzyko poważnej szkody, sąd może odstąpić od zastosowania tego przepisu i utrzymać w mocy wcześniej wyznaczony termin.

Oba te środki miały zastosowanie tylko do 30 kwietnia.

Ustawa o COVID stanowi, że w sytuacjach nadzwyczajnych sądy przeprowadzają rozprawy, rozprawy główne i posiedzenia jawne wyłącznie wówczas, gdy jest to konieczne. Potrzeba ochrony zdrowia publicznego w tym okresie uzasadnia wykluczenie publiczności z udziału w rozprawie, rozprawie głównej i posiedzeniu jawnym (§ 3).

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

W przypadku gdy przedsiębiorca jest objęty ochroną tymczasową, bieg terminów zaskarżenia aktów prawnych zawiesza się na okres trwania ochrony tymczasowej. Służy to zapobieganiu czerpania przez dłużnika korzyści z nieważności aktu prawnego.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

• wsparcie finansowe dla przedsiębiorców będących osobami fizycznymi oraz dla małych i średnich przedsiębiorstw (możliwość objęcia gwarancją kredytów lub spłaty rat kredytowych) – ustawa nr 75/2020;
• odroczenie spłaty kredytu hipotecznego w przypadku konsumentów (9 miesięcy) na podstawie ustawy nr 75/2020;
• odroczenie spłaty kredytu w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedsiębiorców będących osobami fizycznymi (9 miesięcy) na podstawie ustawy nr 75/2020;
• odroczenie płatności składek ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego oraz składek emerytalnych w przypadku niektórych pracodawców i przedsiębiorców będących osobami fizycznymi (związane ze spadkiem przychodów wskutek środków wprowadzonych w odpowiedzi na COVID-19) na podstawie ustawy nr 68/2020;
• przedłużenie terminu złożenia deklaracji podatkowej na podstawie ustawy nr 67/2020.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Pomimo trwającego kryzysu nie dokonano żadnych zmian w terminach ustawowych obowiązujących w postępowaniach sądowych.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Sądy pozostają niezależne. Krajowy Urząd Administracji Sądowej wydaje jednak wytyczne dla sądów dotyczące zarządzania nimi i udziela sądom stosownych porad w tym zakresie.

Urząd ten ogłosił wytyczne, w których zalecił sądom dalsze prowadzenie postępowań z zachowaniem środków ostrożności, np. ograniczenia fizycznej obecności wyłącznie do spraw pilnych. Krajowy Urząd Administracji Sądowej zaleca sądom prowadzenie rozpraw za pośrednictwem wideokonferencji lub innych dostępnych i odpowiednich środków technicznych. Urząd opublikował również wytyczne dla wszystkich sądów dotyczące korzystania z połączeń zdalnych w trakcie rozpraw. Wytyczne te sporządzono wyłącznie z myślą o obecnej sytuacji wyjątkowej – nie mają one na celu zmiany obowiązującej polityki ani istniejących instrukcji czy zaleceń. Poprawa efektywności korzystania z połączeń zdalnych służy ograniczeniu ryzyka dla zdrowia do minimum dzięki uniknięciu konieczności organizowania zgromadzeń z udziałem szeregu osób. Wspomniane wytyczne – a także wszelkie przyszłe wytyczne – są dostępne tutaj.

Według stanu na dzień 10 maja 2020 r. fińskie sądy rejonowe zawiesiły rozprawy w 1 431 sprawach cywilnych. Zaktualizowane informacje można znaleźć tutaj.

Zachęca się do kontaktowania się z sądami przede wszystkim telefonicznie i za pośrednictwem poczty elektronicznej.

1.3 Współpraca sądowa UE

Wzajemna pomoc prawna jest w dalszym ciągu udzielana, ale sądy nadają priorytet sprawom w zależności od dostępnych zasobów.

Większość pracowników merytorycznych fińskiego organu centralnego (na potrzeby rozporządzeń nr 2201/2003, 4/2009, 1393/2007 i 1206/2001) pracuje obecnie zdalnie. W siedzibie organu obecnych jest fizycznie kilka osób na potrzeby spraw pilnych. W miarę możliwości zaleca się komunikację za pośrednictwem poczty elektronicznej: central.authority@om.fi oraz maintenance.ca@om.fi (wyłącznie w sprawach dotyczących zobowiązań alimentacyjnych).

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Możliwość ogłoszenia upadłości dłużnika na wniosek wierzyciela ograniczona w okresie od 1.05.2020 r. do 31.01.2021 r. Prace nad projektem przepisów zapewniających dłużnikom więcej czasu na spłatę – od 1.02.2021 r.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Tymczasowa zmiana ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w celu poprawy sytuacji dłużników w okresie od 1.05.2020 r. do 31.01.2021 r.

Przewidziano zmianę terminu płatności oraz kryteriów obowiązujących w przypadku złożenia wniosku o zawieszenie egzekucji z nieruchomości na określoną liczbę miesięcy. Terminy na wykonanie nakazów eksmisji ulegną przedłużeniu.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

-

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Zwrócenie się do ogółu wierzycieli o zastosowanie odpowiedzialnego podejścia.

Ponadto Finlandia koncentruje swoje wysiłki na zapobieganiu nadmiernemu zadłużeniu osób prywatnych i gospodarstw domowych.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Tymczasowa górna granica oprocentowania kredytów konsumenckich na poziomie 10% oraz tymczasowy zakaz prowadzenia marketingu bezpośredniego takich kredytów – obowiązują w okresie 1.07.–31.12.2020 r. Prace nad projektem ustawy przewidującej przedłużenie tych tymczasowych środków.

W projekcie zaproponowano tymczasowe uregulowanie kwestii kosztów windykacji długów związanych z wierzytelnościami innymi niż wierzytelności konsumenckie oraz ograniczenie możliwości korzystania z przepisów projektu ustawy w odniesieniu do niektórych kategorii dłużników.

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Jak dotąd nie wprowadzono żadnych środków dotyczących postępowań sądowych.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Szwedzkie sądy, które są niezależne od rządu, wdrożyły szereg różnych środków, aby stawić czoła obecnej sytuacji. Odwołano większą niż zazwyczaj liczbę rozpraw, głównie z powodu choroby stron, prawników i świadków. Sądy zaczęły w większym stopniu korzystać z możliwości organizowania wideo- i telekonferencji. Obowiązujące przepisy są wykorzystywane do zagwarantowania prowadzenia działalności w jak najbezpieczniejszy i najefektywniejszy sposób.

1.3 Współpraca sądowa UE

-

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Nie przewidziano szczególnych środków w ramach systemu prawnego.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

-

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Szczególną uwagę poświęca się ograniczeniu ryzyka wszczynania dodatkowych postępowań egzekucyjnych.