Wpływ COVID-19 na sprawy cywilne i upadłościowe

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Stan kryzysu ogłoszony rozporządzeniem wielkoksiążęcym z dnia 18 marca 2020 r., wprowadzającym szereg środków w ramach przeciwdziałania COVID-19, przedłużono o trzy miesiące ustawą z dnia 24 marca 2020 r.

W czasie trwania stanu kryzysu parlament nie może zostać rozwiązany, zachowuje wszystkie swoje uprawnienia ustawodawcze i może w dowolnym momencie w okresie trzech miesięcy uchwalić ustawę odwołującą stan kryzysu. Dekrety przyjmowane w tym okresie tracą moc prawną w dniu odwołania stanu kryzysu.

Na posiedzeniu Rady Ministrów, które odbyło się 25 marca 2020 r., rząd przyjął rozporządzenie wielkoksiążęce sporządzone przez Ministerstwo Sprawiedliwości, którym zawieszono bieg terminów w sprawach sądowych i przyjęto określone inne środki proceduralne.

Na mocy przepisu ogólnego zawieszono bieg wszystkich terminów w postępowaniach sądowych i administracyjnych oraz w postępowaniach przed sądami wojskowymi i Trybunałem Konstytucyjnym. Przewidziano pewne wyjątki dotyczące przypadków pozbawienia wolności, w których konieczne jest szybkie podjęcie decyzji.

Terminy w sprawach cywilnych i handlowych

W Luksemburgu zawieszono bieg terminów w postępowaniach sądowych i przedłużono niektóre terminy w określonych postępowaniach.

W Luksemburgu przewidziano również szereg wyjątków w szczególnie pilnych sprawach, w których wstrzymanie biegu terminów nie jest możliwe.

Zawieszono bieg terminów wniesienia środka zaskarżenia.

• W sprawach dotyczących najmu zawieszono egzekucję nakazów eksmisji. W przyjętych przepisach przewidziano zawieszenie nakazów eksmisji w obszarze najmu lokali mieszkalnych. Zawieszono również bieg terminów wykonania nakazu eksmisji z lokalu użytkowego będącego przedmiotem najmu, podobnie jak bieg terminów egzekucji z nieruchomości i sprzedaży przymusowej.
• W sprawach dotyczących stanu cywilnego zawieszono bieg terminu 5 dni na zgłoszenie urodzenia dziecka. Jeżeli chodzi o akty małżeństwa, możliwość rezygnacji z ogłaszania zapowiedzi skutkuje zniesieniem wszelkich ograniczeń czasowych.
• W przepisach szczegółowych przewidziano możliwość zawieszenia biegu terminów w pozasądowych postępowaniach spadkowych. W tym kontekście należy pamiętać o zapewnieniu ochrony praw obywateli, ponieważ proces działu spadku jest bardzo sformalizowany i często wiąże się z opóźnieniami.
• Planuje się przedłużenie terminów składania i publikowania rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań spółek o trzy miesiące. Dotyczy to wyłącznie sprawozdań za lata obrotowe zamknięte na dzień odwołania stanu kryzysu oraz sprawozdań, w przypadku których termin złożenia i publikacji nie upłynął do 18 marca 2020 r.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Urząd Administracji Sądowej przyjął środki niezbędne na tym etapie pandemii, aby, z jednej strony, zapewnić dostępność usług w warunkach obniżonej funkcjonalności oraz, z drugiej strony, w jak największym stopniu zagwarantować ochronę zdrowia wszystkich pracowników.

Wspomniane środki są w pełni zgodne z konstytucją i zobowiązaniami międzynarodowymi Luksemburga, w szczególności w obszarze praw podstawowych. Stosuje się je zgodnie z kryteriami konieczności i proporcjonalności.

W ramach działań służących przeciwdziałaniu rozprzestrzenianiu się koronawirusa wiele państw członkowskich wprowadziło ograniczenia w zakresie przemieszczania się. Luksemburg nie był pod tym względem wyjątkiem, choć przewidziano szereg wyjątków od wprowadzonych ograniczeń (np. dla pracowników sektora opieki zdrowotnej i pracowników innych sektorów o kluczowym znaczeniu w kontekście obecnego kryzysu).

Jeden z wyjątków dotyczy rodziców będących w separacji, którzy zachowali prawo opuszczenia swojego domu w celu wykonywania władzy rodzicielskiej, w szczególności w celu wykonania prawa do kontaktów z dzieckiem.

Sądy w Luksemburgu działają w ograniczonym zakresie, ale utrzymują poziom aktywności wystarczający do rozpoznawania spraw o kluczowym znaczeniu oraz spraw pilnych. W okresie obowiązywania stanu kryzysu wnioski, w tym wnioski skierowane do izb sądów okręgowych oraz do Sądu Apelacyjnego, rozpoznaje się w ramach procedury pisemnej.

Notariusze prowadzą działalność w normalnym trybie. Podjęto działania w celu wprowadzenia zwolnień w toku określonych postępowań prawnych, aby ograniczyć konieczność kontaktu fizycznego.

Adwokaci (avocats) i doradcy prawni (juristes) również kontynuują działalność w zwykłym trybie, przy czym zachęca się ich do korzystania z elektronicznych środków komunikacji z sądami podczas trwania kryzysu.

Aby unikać kontaktu fizycznego, urzędnicy sądowi (huissiers) nie doręczają pism sądowych adresatowi osobiście – pozostawiają je jedynie w skrzynce pocztowej znajdującej się pod adresem zamieszkania adresata.

1.3 Współpraca sądowa UE

Wszystkie pisma w obszarze współpracy sądowej w sprawach cywilnych i karnych sporządza i publikuje organ centralny, tj. Prokurator Generalny. Tempo pracy nieco zmniejszono, aby zapewnić maksymalnie dużej liczbie osób możliwość wykonywania pracy zdalnej.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Ustawowo zawieszono spoczywający na przedsiębiorcach obowiązek złożenia do sądu w ciągu jednego miesiąca formalnego oświadczenia o zaprzestaniu spłaty długów, które prowadziłoby do wszczęcia postępowania upadłościowego.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Nie przewidziano ogólnego zawieszenia możliwości składania wniosków o ogłoszenie upadłości, co oznacza, że wierzycielowi nadal przysługuje prawo do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika, a dłużnikowi nadal przysługuje prawo do złożenia oświadczenia o upadłości.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Sądy upadłościowe w Luksemburgu rozpoznają wyłącznie sprawy pilne.

W Luksemburgu zawieszono bieg terminów w postępowaniach sądowych i przedłużono niektóre terminy w określonych postępowaniach.

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Zawieszono również kontrolę parlamentarną wdrożenia dyrektywy 2019/1023. Ministerstwo Sprawiedliwości rozważa jednak obecnie, czy pewne elementy dyrektywy mogłyby się okazać skuteczne w aktualnej sytuacji i czy można by je było wprowadzić w trybie przyspieszonym (np. uproszczony mechanizm zawieszenia egzekucji lub przepis przewidujący ochronę nowych źródeł finansowania).

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

W sprawach dotyczących najmu z oczywistych powodów zawieszono egzekucję nakazów eksmisji.

Po zakończeniu stanu wyjątkowego środki związane z Covid-19 zostały poddane kolejnym przeglądom w celu dostosowania ich do rozwoju sytuacji w zakresie kryzysu zdrowotnego.

W związku z tym po wprowadzeniu szeregu środków nadzwyczajnych w ramach zwalczania Covid-19 Ministerstwo Sprawiedliwości rozszerzyło, dostosowało lub zniosło niektóre z tych środków.

Aktualne i dodatkowe informacje na temat tych środków związanych z Covid-19 można znaleźć na poświęconej im stronie Ministerstwa Sprawiedliwości:

https://mj.gouvernement.lu/fr/dossiers/2020/Covid-19/faq-mj.html

lub

w dzienniku urzędowym Wielkiego Księstwa Luksemburga

Dziennik urzędowy Wielkiego Księstwa Luksemburga – Legilux (public.lu)