Wpływ COVID-19 na sprawy cywilne i upadłościowe

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Brak przepisów szczególnych dotyczących terminów. Wytoczenie powództwa w sprawie, w przypadku której termin przedawnienia upłynie przed końcem okresu „ograniczeń”, uznaje się za kwestię niecierpiącą zwłoki (zob. druga kolumna).

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Sekretariaty sądów pozostają otwarte i przyjmują pisma procesowe w sprawach pilnych. Udostępniono skrzynki podawcze, w których można pozostawiać pisma, co ogranicza konieczność bezpośredniej styczności z pracownikami sekretariatów. Z sekretariatami sądów można nadal kontaktować się za pośrednictwem poczty elektronicznej lub tradycyjnej.

Sąd może odroczyć rozprawę w sprawie cywilnej za zgodą udzieloną za pośrednictwem poczty elektronicznej. W nadchodzących tygodniach będą rozpoznawane wyłącznie sprawy pilne.

Dopuszcza się składanie wniosków w sprawach pilnych na gruncie prawa rodzinnego, w tym o wydanie nakazu ochrony (protection order), tymczasowego nakazu opuszczenia mieszkania i zakazu zbliżania się do mieszkania z zastrzeżeniem dysponowania inną nieruchomością mieszkalną (interim barring order) lub nakazu natychmiastowego i bezwarunkowego opuszczenia mieszkania i zakazu zbliżania się do mieszkania (emergency barring order) oraz wniosków o przedłużenie nakazów lub zakazów.

Można również składać wnioski w sprawach niecierpiących zwłoki, np. wnioski w sprawach pilnych dotyczących opieki nad dzieckiem lub wnioski o przeprowadzenie kontroli sądowej w trybie pilnym.

Na mocy zarządzenia prezesa Wysokiego Trybunału wszystkim osobom, które są obecnie aresztowane lub osadzone, zapewnia się łatwiejszy dostęp do wideokonferencji organizowanych z aresztu lub zakładu karnego.

Trwają projekty pilotażowe służące ułatwieniu zdalnego przeprowadzania rozpraw za pomocą wideokonferencji organizowanych za zgodą stron.

1.3 Współpraca sądowa UE

Większość pracowników Ministerstwa Sprawiedliwości i Równości oraz organów centralnych pracuje zdalnie. Preferuje się komunikację prowadzoną wyłącznie za pośrednictwem poczty elektronicznej.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Na mocy ustawy z 2020 r. o spółkach (przepisy różne) (COVID-19) wprowadzono tymczasową zmianę ustawy z 2014 r. o spółkach oraz zmiany w ustawach z lat 1893–2014 o towarzystwach przemysłowych i emerytalnych w celu rozwiązania problemów zaistniałych wskutek pandemii COVID-19.

W szczególności w kwestii nadzoru sądowego (examinership) w ustawie wprowadzono dodatkowy przepis dotyczący wypłacalności przedsiębiorstwa, na mocy którego wydłużono okres nadzoru sądowego ze 100 do 150 dni oraz podwyższono próg, od którego spółkę uznaje się za niezdolną do spłaty zadłużenia, z 10 000 euro w przypadku pojedynczego wierzyciela i 20 000 euro w przypadku grupy wierzycieli do 50 000 euro w obydwu przypadkach.

Choć środki przewidziane w ustawie mają wygasnąć 31 grudnia 2020 r., trwają obecnie dyskusje nad możliwością przedłużenia okresu ich obowiązywania.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

-

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

-

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Przyjęto środki mające na celu wsparcie skutecznego funkcjonowania prawa upadłościowego, m.in. w stosownych przypadkach poluzowanie niektórych przepisów proceduralnych oraz przerwy w płatnościach.

Więcej informacji można znaleźć na stronie https://www.courts.ie/covid-19-notices

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

W marcu banki oraz kredytodawcy niebędący bankami ogłosili skoordynowane, elastyczne środki związane z udzielaniem zwłoki służące wsparciu klientów, którzy odnotowali spadek dochodów wskutek pandemii COVID-19. Środki te obejmowały przyznawanie przerw w spłacie kredytów hipotecznych i innych kredytów, o ile stosowny wniosek złożono przed 30 września 2020 r.; przerwy te wynosiły początkowo trzy miesiące, a następnie wydłużono je do sześciu miesięcy.

Zdecydowana większość takich przerw w spłacie kredytów zakończyła się w październiku.

Począwszy od 1 października zwłoki udzielano na podstawie wyników przeprowadzanej przez kredytodawców indywidualnej oceny sytuacji finansowej poszczególnych kredytobiorców. Kredytobiorcy otrzymali już dodatkowe wsparcie finansowe lub udzielono im dodatkowej zwłoki albo wypełniają standardowe sprawozdanie finansowe, aby ustalić, jaki rodzaj wsparcia będzie dla nich najodpowiedniejszy. Dostępne są środki krótkoterminowe, np. kolejne przerwy w spłacie zadłużenia, oraz środki o bardziej długoterminowym charakterze.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Udostępniono wsparcie finansowe, programy szkoleń i wytyczne, aby wesprzeć przedsiębiorstwa w radzeniu sobie ze skutkami COVID-19 i zapewnić im możliwość bezpiecznego wznowienia działalności.

W programie dofinansowania wynagrodzeń pracowniczych (Employment Wage Subsidy Scheme, EWSS) przewidziano możliwość wypłacania dotacji w stałej wysokości w celu wsparcia pracodawców z sektora prywatnego doświadczających znacznych trudności ekonomicznych. Program ten zastąpił tymczasowy program dofinansowania wynagrodzeń i będzie obowiązywał do 31 marca 2021 r.

Celem programu wsparcia z tytułu ograniczeń wprowadzonych w związku z COVID-19 jest oferowanie ukierunkowanego, terminowego i tymczasowego wsparcia sektorowego dla przedsiębiorstw, które zostały zmuszone do zamknięcia lub znacznego ograniczenia prowadzonej działalności wskutek nałożenia na nie ograniczeń w odpowiedzi na pandemię COVID-19.

W ramach programu gwarancji kredytowych w związku z COVID-19 przewidziano do 2 mld euro na pożyczki na rzecz kwalifikujących się przedsiębiorstw. Kwoty pożyczek udzielanych w ramach tego programu wahają się od 10 000 euro do 1 mln euro i udziela się ich na okres do pięciu i pół roku.

Organizacja Microfinance Ireland oferuje przedsiębiorstwom możliwość zaciągania pożyczek w związku z pandemią COVID-19 w wysokości do 25 000 euro – przez pierwsze 6 miesięcy pożyczki te są objęte zerową stopą oprocentowania, a okres zerowego oprocentowania może zostać przedłużony na kolejne 6 miesięcy, o ile pożyczkobiorca spełni określone warunki.

Więcej informacji na temat obowiązujących środków wsparcia dla przedsiębiorstw można znaleźć na stronie https://dbei.gov.ie/en/What-We-Do/Supports-for-SMEs/COVID-19-supports/

W odniesieniu do niektórych podatków wprowadzono system „składowania” zadłużenia. System ten zapewnia możliwość „przechowania” zadłużenia z tytułu VAT i podatków odprowadzanych w systemie PAYE (pracodawca) zaciągniętego przez przedsiębiorstwa w okresie obowiązywania ograniczeń w handlu wprowadzonych w związku z pandemią COVID-19 bez naliczania od niego odsetek przez okres 12 miesięcy od dnia zniesienia wspomnianych ograniczeń. Po zakończeniu 12-miesięcznego okresu wolnego od odsetek dług objęty systemem „składowania” może zostać spłacony w całości bez jakichkolwiek dodatkowych płatności odsetkowych lub w ramach programu płatności ratalnych o znacznie obniżonym oprocentowaniu wynoszącym 3% w skali roku. Standardowe oprocentowanie, które obowiązywałoby w przypadku tego rodzaju zadłużenia w normalnych warunkach, wynosiłoby 10% w skali roku.