De gevolgen van COVID‑19 voor burgerlijke en insolventiezaken

1 Gevolgen van Covid-19 voor civiele procedures

1.1 Termijnen in civiele procedures

Termijnen (procestermijnen), waaronder verjaringstermijnen, die tussen 12 maart en één maand na het einde van de noodtoestand verstrijken, worden verlengd. Na beëindiging van die noodtoestand gaan alle termijnen weer normaal lopen, doch niet langer dan twee maanden. De verlengde termijn hoeft partijen er echter niet van te weerhouden om, voor zover mogelijk, gedurende de noodtoestand zich op enigerlei wijze van rechtsmiddelen te bedienen of een rechtsvordering in te stellen.

In beginsel gelden prestatieverplichtingen en termijnen die voortvloeien uit overeenkomsten onverminderd en geldt de nationale wetgeving die van toepassing is op specifieke omstandigheden (zoals onder meer overmacht). Contractuele sancties op verzuim van schuldenaren (boetebeding, ontbindingsclausule enz.) zijn echter tijdelijk opgeheven met het oog op problemen bij de tenuitvoerlegging.

Wettelijk vastgelegde contractuele boeten, verlengingen en opzegtermijnen zijn ook opgeschort of verlengd.

1.2 Rechterlijke organisatie en rechterlijke macht

Van 17 maart tot 10 mei hebben de rechtbanken alleen spoedeisende zaken behandeld (zittingen inzake burgerlijke vrijheden en voogdijzaken, tenuitvoerlegging, kinderbescherming, spoedeisende zaken bij familierechtbanken, waaronder beschermingsbevelen, en spoedprocedures).

Vanaf 11 mei hebben de rechtbanken hun werkzaamheden in alle zaken geleidelijk weer opgepakt.

Indien een rechtbank niet kan functioneren, kan voor de behandeling van spoedeisende zaken een andere rechtbank worden aangewezen.

Partijen worden op alle mogelijke manieren op de hoogte gesteld van rechterlijke uitspraken, in het bijzonder per e-mail of telefonisch (uitspraken worden niet als aan de ontvanger betekend geacht).

Met betrekking tot beschermende maatregelen voor kinderen en volwassenen geldt dat de maatregelen die tijdens de noodtoestand vervallen automatisch worden verlengd, tenzij de rechter anders beslist.

Termijnen voor onderzoeks- en bemiddelingsmaatregelen zijn opgeschort en worden vanaf 23 juni 2020 met drie extra maanden verlengd.

Met het oog op de naleving van de regels voor onderling afstand houden, kan de rechtbankleiding de toestroom van mensen naar de rechter reguleren en bepalen hoeveel mensen de rechtszaal mogen betreden.

Mensen met een verzoek tot het bijwonen van een rechtszitting die beperkt toegankelijk is, kunnen zich via alle middelen tot de rechtbankleiding wenden.

Bij gebruik van audiovisuele of andere elektronische communicatiemiddelen wordt de rechtszitting mogelijk niet op één locatie gehouden.

Ten slotte wordt erop gewezen dat de gebruikte communicatiemiddelen het geheim der beraadslagingen moeten waarborgen.

1.3 Justitiële samenwerking in de EU

Op het vlak van justitiële samenwerking worden verzoeken op de gebruikelijke wijze afgehandeld.

Samenwerking in familiezaken (Verordening 2201/2003):: De Franse zaakbehandelaars van de centrale autoriteit werken op het terrein van internationale ontvoering van kinderen en kinderbescherming merendeels op afstand en gaan ten minste één dag per week naar kantoor. Dit betekent dat alle nieuwe verzoeken per post, fax of e-mail kunnen worden verstuurd.

Bewijsverkrijging (Verordening 1206/2001): De verzoeken worden op de gebruikelijke wijze afgehandeld. De verwerkingstijd kan iets langer bedragen, aangezien de zaakbehandelaar op afstand werkt en één dag in de week naar kantoor komt voor het afhandelen van verzoeken die per post of fax zijn binnengekomen.

Betekening van stukken (Verordening 1393/2007): Onder de huidige omstandigheden kan de betekening van stukken vertraagd zijn. De betekening kan elektronisch geschieden op voorwaarde dat de ontvanger voorafgaande toestemming heeft gegeven.

De Franse centrale autoriteit in het kader van deze drie verordeningen (2201/2003, 1206/2001 en 1393/2007) blijft per e-mail communiceren (entraide-civile-internationale@justice.gouv.fr), maar communiceert tevens per brief of fax.

De Franse centrale autoriteit communiceert in het kader van Verordening (EG) nr. 4/2009 inzake onderhoudsverplichtingen per e-mail: obligation.alimentaire@diplomatie.gouv.fr

2 Insolventiegerelateerde maatregelen die zijn genomen of gepland in de lidstaten na de uitbraak van de pandemie

2.1 Concrete insolventiemaatregelen en daarmee samenhangende maatregelen die van invloed zijn op contracten

2.1.1 Opschorting in geval van insolventie

2.1.1.1 Opschorting van de verplichting om faillissement aan te vragen (schuldenaars)

-

2.1.1.2 Bescherming van schuldenaars tegen faillissementsaanvragen van schuldeisers

-

2.1.2 Opschorting van de tenuitvoerlegging van vorderingen en opschorting van contractbeëindiging

2.1.2.1 Algemene / specifieke moratoria voor de tenuitvoerlegging van vorderingen / tenuitvoerlegging van bepaalde soorten vorderingen

In Verordening 2020-596 wordt bepaald dat de schuldenaar de voorzitter van de rechtbank kan verzoeken een algemene opschorting toe te staan voor de duur van de bemiddelingsprocedure. Tijdens deze procedure worden ook de voorwaarden voor het toekennen van een “gratieperiode” aan de orde gesteld.

Zie Verordening 2020-596 - 20 mei 2020.

Ter herinnering (maatregelen die niet specifiek zijn voor de COVID-19-context):

Tijdens gerechtelijke reorganisatieprocedures (procédures de sauvegarde ou de redressement judiciaire) geldt een algemene opschorting van individuele tenuitvoerleggingsmaatregelen (met specifieke uitzonderingen).

Vóór de opening van een liquidatieprocedure (procédure de liquidation judiciaire) of een gerechtelijke reorganisatieprocedure (procédure de sauvegarde ou redressement judiciaire) kan op verzoek van de schuldenaar een informele en vertrouwelijke procedure (bemiddelingsprocedure) worden geopend. Indien een schuldeiser tijdens de bemiddelingsprocedure een buitengerechtelijke of gerechtelijke vordering tegen de schuldenaar instelt, kan de schuldenaar de voorzitter van de rechtbank verzoeken hem een “gratieperiode” toe te kennen.

2.1.2.2 Opschorting van contractbeëindiging (algemene / specifieke contracten)

Ter herinnering (maatregelen die niet specifiek zijn voor de COVID-19-context):

In het kader van gerechtelijke reorganisatieprocedures (procédure de sauvegarde ou de redressement judiciaire) is het krachtens het Wetboek van koophandel voor schuldeisers verboden om ten nadele van de schuldenaar essentiële, afdwingbare overeenkomsten te beëindigen of te wijzigen.

2.2 Civiel recht, inclusief voor insolventierechtbanken geldende opschortingen en opschortingen van procedures

-

2.3 Overige insolventiemaatregelen (die welke betrekking hebben op terugvorderingsacties, reorganisatieplannen, informele overeenkomsten en eventueel andere)

Verordening 2020-596 biedt de rechter de mogelijkheid om toe te staan dat het gerechtelijk reorganisatieplan van de schuldenaar wordt gewijzigd en verlengd.

Verstrekkers van nieuwe of voorlopige financiering tijdens gerechtelijke reorganisatieprocedures kunnen aanspraak maken op een specifiek voorrecht (voorrang van betaling in geval van latere insolventie). Dit voorrecht wordt door de rechter onder specifieke voorwaarden verleend.

Vereenvoudigde liquidatieprocedures voor eenmanszaken en kleine ondernemingen worden vergemakkelijkt.

Zie Verordening 2020-596 - 20 mei 2020.

2.4 Gerelateerde maatregelen anders dan insolventiemaatregelen (uitstel van betaling, bankleningen, sociale zekerheid, ziektekostenverzekering, bedrijfssubsidies)

De belangrijkste emblematische maatregelen zijn:

economische en financiële maatregelen ter ondersteuning van bedrijfsactiviteiten: een staatsgarantieregeling is van toepassing op nieuwe geldleningen die door financiële instellingen worden verstrekt (waarbij aan specifieke voorwaarden moet worden voldaan).

Sociale maatregelen: bedrijven kunnen in uitzonderlijke omstandigheden om een regeling voor werktijdverkorting verzoeken.

Voor nadere informatie, zie: https://www.economie.gouv.fr/covid19-soutien-entreprises/les-mesures