Ο αντίκτυπος της νόσου COVID-19 σε αστικές υποθέσεις και υποθέσεις αφερεγγυότητας

1 Επιπτώσεις της Covid-19 στις αστικές διαδικασίες

1.1 Προθεσμίες στις αστικές διαδικασίες

Γραπτή διαδικασία στις αστικές υποθέσεις εφόσον δεν παραβιάζονται τα δικαιώματα των διαδίκων και το δικαστήριο θεωρεί ότι είναι εφικτή. Η Λετονία, αντί να αναβάλει τις δικαστικές ακροαματικές διαδικασίες, επέλεξε να χρησιμοποιήσει τη γραπτή δικαστική διαδικασία, εκτός εάν είναι απολύτως αναγκαίο να διεξαχθεί κανονική δικαστική ακροαματική διαδικασία ή αν επείγει η εξέταση της υπόθεσης ή αν υφίσταται υψηλός κίνδυνος σοβαρής παραβίασης δικαιωμάτων.

Οι προθεσμίες παραγραφής (και οι αποσβεστικές προθεσμίες) αναστέλλονται από τις 12/3 έως την 1/7.

Διαδικασίες εκτέλεσης: Η μέγιστη προθεσμία για την εκούσια εκπλήρωση υποχρεώσεων βάσει απόφασης που διατάζει την επιστροφή αγαθών, την εξόφληση χρεών ή την έξωση από εγκαταστάσεις παρατείνεται από 10 σε 60 ημέρες, με την εξαίρεση των υποθέσεων στις οποίες η απόφαση θα πρέπει να εκτελεστεί αμέσως.

Εμπορικό ενέχυρο. Η προθεσμία για τη λήψη της απόφασης σχετικά με την παροχή εμπορικού ενεχύρου παρατείνεται από 30 σε 60 ημέρες.

1.2 Δικαστική οργάνωση και δικαστικό σώμα

Η Δημοκρατία της Λετονίας εξέδωσε Κατευθυντήριες γραμμές για την οργάνωση των εργασιών των τοπικών (δημοτικών) και των περιφερειακών δικαστηρίων κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Στις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές συνιστάται, σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, οι επείγουσες ακροαματικές διαδικασίες να διεξάγονται μέσω τηλεδιάσκεψης, εφόσον είναι εφικτό.

Εάν η ακροαματική διαδικασία διεξάγεται με φυσική παρουσία, πρέπει να διασφαλίζεται η απαραίτητη απόσταση μεταξύ των ατόμων που παρίστανται καθώς και να λαμβάνονται άλλες προφυλάξεις (αερισμός αιθουσών κ.λπ.).

Από τις 12 Μαΐου 2020, τα δικαστήρια μπορούν να ξεκινήσουν εκ νέου τις ακροαματικές διαδικασίες με φυσική παρουσία, λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις που καθορίζει το Υπουργικό Συμβούλιο σχετικά με τις συγκεντρώσεις προσώπων σε εσωτερικούς χώρους κατά την εκδίκαση υποθέσεων.

1.3 Δικαστική συνεργασία εντός της ΕΕ

Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, γίνονται αποδεκτά όλα τα αιτήματα και τα επισυναπτόμενα έγγραφα που αποστέλλονται ηλεκτρονικά (μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου) και παρέχουν εχέγγυα γνησιότητας. Οι αιτήσεις αμοιβαίας νομικής συνδρομής σαρώνονται, μετατρέπονται σε μορφότυπο PDF και αποστέλλονται στις χώρες του εξωτερικού από την επίσημη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Υπουργείου Εξωτερικών. Αντίστοιχα, οι αιτήσεις από χώρες του εξωτερικού που αποστέλλονται με τον παραπάνω τρόπο γίνονται αποδεκτές.

Η δικαστική συνεργασία εξακολουθεί να διασφαλίζεται, για παράδειγμα, όσον αφορά την εκτέλεση αιτήσεων για την επίδοση ή την κοινοποίηση πράξεων ή για ακροαματικές διαδικασίες μέσω εικονοτηλεδιάσκεψης.

2 Μέτρα που έχουν θεσπιστεί ή προβλέπεται να θεσπιστούν στα κράτη μέλη στον τομέα του πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) μετά την εκδήλωση της πανδημίας

2.1 Μέτρα ουσιαστικού πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) και σχετικά μέτρα που αφορούν τις συμβάσεις

2.1.1 Αναστολή διαδικασιών αφερεγγυότητας

2.1.1.1 Αναστολή υποχρέωσης υποβολής αίτησης πτώχευσης (οφειλέτες)

2.1.1.2 Προστασία των οφειλετών από τη δυνατότητα των πιστωτών να υποβάλουν αίτηση πτώχευσης

Απαγορεύεται στους πιστωτές μέχρι την 1η Μαρτίου 2021 να υποβάλουν αίτηση για την έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας νομικού προσώπου, εκτός από τις περιπτώσεις που συνδέονται με τη μη συμμόρφωση του οφειλέτη με τη διαδικασία νομικής προστασίας (διαδικασία αναδιάρθρωσης).

Μέχρι τις 30 Ιουνίου 2021, ο οφειλέτης δεν είναι υποχρεωμένος να υποβάλει αίτηση για την έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας νομικού προσώπου, εκτός εάν (1) έχει διαπιστωθεί αφερεγγυότητα στην αρχή ή κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης, (2) ο οφειλέτης δεν μπορεί να συμμορφωθεί με το σχέδιο της διαδικασίας νομικής προστασίας ή (3) ο οφειλέτης δεν έχει καταβάλει πλήρη αμοιβή στον εργαζόμενο, αποζημίωση για ζημία λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας ή δεν έχει καταβάλει υποχρεωτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης εντός δύο μηνών από την ημέρα που καθορίζεται για την καταβολή του μισθού.

2.1.2 Αναστολή αναγκαστικής εκτέλεσης απαιτήσεων και αναστολή καταγγελιών συμβάσεων

2.1.2.1 Γενικές/ειδικές προσωρινές αναστολές αναγκαστικής εκτέλεσης απαιτήσεων / αναγκαστικής εκτέλεσης ορισμένων ειδών απαιτήσεων

Η αναστολή της είσπραξης οφειλών δεν εφαρμόζεται για διοικητικές αποφάσεις, οι οποίες μπορούν να εκτελούνται ήδη αναγκαστικώς από τη χρονική στιγμή που τέθηκαν σε ισχύ, χωρίς να απαιτείται να καταστούν τελεσίδικες. Εάν έχει εκδοθεί εντολή σχετικά με τη δέσμευση χρημάτων που οφείλονται στον οφειλέτη σε υπόθεση αναγκαστικής εκτέλεσης και ο οφειλέτης έχει διαπιστωθεί ότι έχει προσβληθεί από τη νόσο Covid-19 ή έχει τεθεί σε καραντίνα, ο δικαστικός επιμελητής μπορεί, κατόπιν αιτήματος του οφειλέτη, να ακυρώσει την εντολή που δόθηκε στο πιστωτικό ίδρυμα ή σε άλλο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών σχετικά με τη δέσμευση των χρημάτων. Μετά τη χορήγηση πιστοποιητικού αναρρωτικής άδειας στον οφειλέτη, σε αυτήν την περίπτωση ο δικαστικός επιμελητής συνεχίζει τη διαδικασία ανάκτησης των χρηματικών κεφαλαίων του οφειλέτη από το πιστωτικό ίδρυμα ή άλλο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών με την κατάρτιση και την αποστολή στο πιστωτικό ίδρυμα ή τον άλλο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών νέας εντολής σχετικά με τη δέσμευση των χρημάτων, εφόσον απαιτείται από τις περιστάσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης αναγκαστικής εκτέλεσης.

Σε περιπτώσεις αναγκαστικής εκτέλεσης σχετικά με την απόδοση ακινήτου και σε περιπτώσεις που αφορούν την έξωση προσώπων και περιουσιακών στοιχείων από μίσθιο, στην ειδοποίηση που ορίζεται στον νόμο περί πολιτικής δικονομίας προς τον οφειλέτη σχετικά με την υποχρέωση εκτέλεσης δικαστικής απόφασης και εκκένωσης του μισθίου, ο δικαστικός επιμελητής ορίζει προθεσμία τουλάχιστον 30 ημερών. Εάν, εντός της προθεσμίας που ορίζεται από τον δικαστικό επιμελητή, το μίσθιο δεν εκκενωθεί ή ο οφειλέτης δεν προσήλθε κατά τον καθορισμένο χρόνο στο μίσθιο, ο δικαστικός επιμελητής καθορίζει την ημερομηνία, όχι νωρίτερα από την τριακοστή ημέρα από την ημερομηνία διαβίβασης της ειδοποίησης του δικαστικού επιμελητή.

2.1.2.2 Αναστολή καταγγελίας συμβάσεων (γενικές/ειδικές συμβάσεις)

2.2 Αναστολή των εργασιών των πολιτικών δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένων των πτωχευτικών, και δικονομικές αναστολές

Η Λετονία, αντί να αναβάλει τις δικαστικές ακροαματικές διαδικασίες, επέλεξε να χρησιμοποιήσει γραπτές δικαστικές διαδικασίες, εκτός εάν αποτελεί αδήριτη ανάγκη η διεξαγωγή της δέουσας δικαστικής ακροαματικής διαδικασίας. Το δικαστήριο αποφασίζει για τη διενέργεια της ακροαματικής διαδικασίας κυρίως μέσω βιντεοδιάσκεψης, ιδίως όταν συμμετέχει νομικό πρόσωπο, καθώς και σε περιπτώσεις όπου η υπόθεση εξετάζεται με παράσταση διά συνηγόρου.

Επίσης, για όσο διάστημα υφίστανται απειλές για την επιδημιολογική ασφάλεια που σχετίζονται με την εξάπλωση της νόσου COVID-19, οι αιτήσεις για την έναρξη διαδικασιών νομικής προστασίας, διαδικασιών αφερεγγυότητας νομικού προσώπου και διαδικασιών αφερεγγυότητας φυσικού προσώπου μπορούν να υποβάλλονται ηλεκτρονικά.

2.3 Άλλα μέτρα πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) (σχετικά με αγωγές ανάκλησης, σχέδια αναδιοργάνωσης, ανεπίσημες συμφωνίες και άλλα)

Έως τις 30 Ιουνίου 2021, η εκτέλεση σχεδίου αποπληρωμής χρεών (ως μέρος διαδικασίας αφερεγγυότητας φυσικού προσώπου) μπορεί να ανασταλεί· η περίοδος υλοποίησης του σχεδίου παρατείνεται αναλόγως προς την περίοδο αναστολής.

Οι συνεδριάσεις της επιτροπής πιστωτών μπορούν να διεξάγονται εξ αποστάσεως (εξακολουθεί να ισχύει, ωστόσο έχει εισαχθεί στον νόμο περί αφερεγγυότητας ως μόνιμη διάταξη).

Έως τις 30 Ιουνίου 2021, η διάρκεια της προθεσμίας για την υλοποίηση σχεδίου μέτρων διαδικασιών νομικής προστασίας μπορεί να οριστεί σε έως και τέσσερα έτη (για νέα σχέδια καθώς και για τα σχέδια που δεν έχουν ακόμη παραταθεί), με συμφωνία της πλειοψηφίας των πιστωτών που καθορίζεται στον πτωχευτικό νόμο. Έως τις 30 Ιουνίου 2021, τα σχέδια μέτρων διαδικασιών νομικής προστασίας τα οποία έχουν ήδη παραταθεί μία φορά ή έχουν οριστεί αρχικά σε έως και τέσσερα έτη, μπορούν να παραταθούν κατά άλλο ένα έτος, με συμφωνία της πλειοψηφίας των πιστωτών που καθορίζεται στον πτωχευτικό νόμο.

Επίσης, περιορισμός στον οποίο υπόκεινται οι πιστωτές όσον αφορά την υποβολή αίτησης πτώχευσης θα λαμβάνεται υπόψη κατά τη λήψη απόφασης για την ικανοποίηση απαιτήσεων εργαζομένων που κατοχυρώνονται από το κράτος.

2.4 Σχετικά μέτρα που δεν άπτονται του πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) (παράταση προθεσμιών πληρωμών, τραπεζικά δάνεια, κοινωνική ασφάλιση, ασφάλιση υγείας, επιδοτήσεις επιχειρήσεων)

ι φορολογούμενοι που καθυστέρησαν στην καταβολή των φόρων τους λόγω της εξάπλωσης της νόσου COVID-19 έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση στην εφορία για αναβολή της φορολόγησης (για διάστημα έως και τριών ετών) έως τις 30 Ιουνίου 2021 . Το πρόστιμο καθυστερημένης πληρωμής δεν υπολογίζεται σε αυτήν την περίπτωση.

Οι τοπικές κυβερνήσεις έχουν το δικαίωμα να καθορίσουν άλλες προθεσμίες για την πληρωμή του φόρου ακίνητης περιουσίας το 2020 και το 2021, οι οποίες διαφέρουν από τις προθεσμίες που ορίζονται στο νόμο περί φόρου ακίνητης περιουσίας, με την αναβολή της σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο εντός του αντίστοιχου φορολογικού έτους. Οι τοπικές κυβερνήσεις δεν επιβάλλουν πρόστιμο καθυστερημένης πληρωμής σε αυτήν την περίπτωση.

Πρόγραμμα μείωσης της διοικητικής και οικονομικής επιβάρυνσης για τις εταιρείες λόγω της αργής επιστροφής του υπερβάλλοντος ποσού του καταβληθέντος ΦΠΑ, με σκοπό την αύξηση του διαθέσιμου κεφαλαίου κίνησης των εταιρειών.

Παράταση της προθεσμίας πληρωμής του φόρου ακίνητης περιουσίας (προβλέπεται για το 2020 και το 2021)

Διάφορα προγράμματα στήριξης είναι διαθέσιμα για τις επιχειρήσεις και τους υπαλλήλους τους που επηρεάζονται από την νόσο Covid-19, προκειμένου να διασφαλιστεί η ανάκαμψη και η ανάπτυξη:

1. Επιχορηγήσεις για τον ανενεργό χρόνο για τους φορολογούμενους ώστε να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους στο πλαίσιο της κρίσης της νόσου Covid-19 (με ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2021)·
2. Επιχορηγήσεις για τους φορολογούμενους ώστε να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους στο πλαίσιο της κρίσης της νόσου Covid-19 (με ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2021)·
3. Επιχορηγήσεις σε εταιρείες που επλήγησαν από την κρίση της νόσου Covid-19 με σκοπό να διασφαλιστεί η ροή κεφαλαίου κίνησής τους (με ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2021)·
4. Εγγυήσεις για μεγάλες εταιρείες που επλήγησαν από την εξάπλωση της νόσου Covid-19 (με ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2021)·
5. Δάνεια και επιδοτήσεις επιτοκίου σε επιχειρήσεις για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας·
6. Προγράμματα μικροδανείων και δανείων εκκίνησης που χορηγούνται για την εξασφάλιση ροής κεφαλαίου και επενδύσεων για τις ΜΜΕ (με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023)·
7. Παροχή εγγυήσεων για τουριστικούς πράκτορες (με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023)·
8. Εγγυήσεις δανείων διακοπών (με ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2021)·
9. Δάνεια κεφαλαίου κίνησης (με ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2021)·
10. Εγγυήσεις εξαγωγικών πιστώσεων (με ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2021)·
11. Επιχειρηματικό κεφάλαιο για μεγάλες εταιρείες (με ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2021)·
12. Πρόγραμμα στήριξης για την προώθηση της απασχόλησης σε εξαγωγικές εταιρείες που επλήγησαν από την κρίση της νόσου Covid-19 (με ισχύ έως τις 31 Νοεμβρίου 2020)·
13. Πρόγραμμα στήριξης για την προώθηση της απασχόλησης σε τουριστικές επιχειρήσεις που επλήγησαν από την κρίση της νόσου Covid-19·
14. Στήριξη όσον αφορά τα λειτουργικά έξοδα για ξενοδοχεία (με ισχύ έως τις 18 Δεκεμβρίου 2020)·
15. Επίδομα διακοπής δραστηριότητας λόγω της νόσου Covid-19 και των κυβερνητικών περιορισμών (με ισχύ έως τις 30 Ιουνίου 2020)·
16. Πρόγραμμα για την προώθηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας και των εξαγωγών (με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023)·
17. Παροχή εκπαίδευσης για τη βελτίωση των δεξιοτήτων των εργαζομένων (με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023).