Gezinsbemiddeling

Internationale en Europese samenwerkingsinstrumenten bevorderen grensoverschrijdende gezinsmediation teneinde geschillen vreedzaam en snel te beslechten. Frankrijk heeft binnen zijn centrale autoriteit een afdeling die tot taak heeft om mediation in grensoverschrijdende dossiers aan te moedigen. De nationale regelgeving op het gebied van mediation is eveneens van belang, daar deze ook van toepassing is op grensoverschrijdende dossiers.

Nationaal regelgevingskader

Gerechtelijke mediation is in Frankrijk geregeld in wet nr. 95-125 van 8 februari 1995, gevolgd door decreet nr. 2012-66 van 22 juli 1996. Iedere rechter bij wie een geschil aanhangig is gemaakt, kan met instemming van de partijen een gekwalificeerde, onpartijdige en onafhankelijke mediator aanwijzen.

Beschikking nr. 2011-1540 van 16 november 2011, tot omzetting van Richtlijn 2008/52/EG van 21 mei 2008, heeft de wet van 8 februari 1995 gewijzigd. In deze wet wordt mediation omschreven als een gestructureerde procedure waarmee twee of meer partijen met de hulp van een derde trachten om overeenstemming te bereiken en zo hun geschillen minnelijk te beslechten. Bij deze wet is een gemeenschappelijke structuur voor alle mediationprocedures ingevoerd.

Op het gebied van gezinsmediation bestaat er een staatsdiploma, dat is ingevoerd bij een decreet van 2 december 2003 (de artikelen R.451-66 en volgende van de Code de l'Action Sociale et des Familles) en twee besluiten (12 februari 2004 en 19 maart 2012). Op dit moment is dat diploma echter niet verplicht om te werken als gezinsmediator, daar gezinsmediation geen gereglementeerd beroep is.

Gezinsmediation is mogelijk:

1) zonder rechterlijke interventie: dit is de zogenaamde conventionele mediation; in dit geval wenden de partijen zich direct tot de mediator;

2) in de loop van de gerechtelijke procedure: artikel 1071 van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering, artikel 255 en artikel 373-2-10 van het burgerlijk wetboek.

• De familierechter kan de partijen mediation voorstellen en na hun instemming een gezinsmediator aanwijzen.
• De familierechter kan de partijen gelasten een gezinsmediator te ontmoeten die hen in kennis stelt van het onderwerp en het verloop van de gezinsmediation.

De overeenkomst die wordt gesloten na afloop van de gezinsmediation kan officieel worden bekrachtigd door de familierechter (artikel 1534 en de artikelen 1565 en volgende van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering). De rechter bekrachtigt de overeenkomst officieel, behoudens indien hij constateert dat deze het belang van het kind niet voldoende beschermt of indien de instemming van de ouders niet vrijwillig is gegeven (artikel 373-2-7, lid 2, van het burgerlijk wetboek) of indien deze de openbare orde in het algemeen in gevaar kan brengen.

• Gezinsmediation door de afdeling internationale gezinsmediation is kosteloos. Bij gezinsmediation door een particuliere mediator moeten de partijen wel een vergoeding betalen. Deze financiële vergoeding is gebaseerd op een officiële tarievenlijst die verplicht is voor mediationdiensten; de vergoeding is verschuldigd per sessie en per persoon en hangt af van het inkomen van de partijen (verlening van rechtsbijstand of hulp van het kinderbijslagfonds). Link naar de relevante bepalingen van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering: hier   (56 Kb) .
• Link naar de informatiepagina van het ministerie van Justitie over gezinsmediation.
• Link naar lijsten van mediators: om de dichtstbijzijnde dienst voor gezinsmediation te vinden, zoekt u naar “médiation familiale” (gezinsmediation) onder het tabblad “Catégorie” (categorie) van de website Justice en région.

Internationale gezinsmediation

Internationale gezinsmediation is geregeld in instrumenten voor internationale samenwerking in gezinszaken (het Verdrag van ‘s-Gravenhage van 25 oktober 1980 en de verordening Brussel II bis). Het doel is minnelijke schikkingen te treffen voor de terugkeer van het kind in geval van internationale ontvoering of overeenstemming te bereiken over de uitoefening van het omgangsrecht van een ouder.

De betrokkenen kunnen:

1) zich wenden tot zelfstandige mediators of mediators van een vereniging. Er staat een lijst van mediators die kunnen bemiddelen in internationale gezinskwesties op de volgende website: http://www.justice.gouv.fr/justice-civile-11861/enlevement-parental-12063/sources-listes-des-mediateurs-familiaux-internationaux-26139.html (of klik hier).

2) gebruik maken van mediation via de speciale afdeling internationale gezinsmediation bij het Franse ministerie van Justitie, die optreedt als de Franse centrale autoriteit voor de verdragen van 's Gravenhage van 25 oktober 1980 en 19 oktober 1996 en voor de verordening Brussel II bis. De centrale autoriteit stelt voor gebruik te maken van mediation in samenwerkingszaken die haar worden voorgelegd, maar kan, afhankelijk van de situatie, ook optreden in andere zaken, zoals gevallen van ongeoorloofde overbrenging van kinderen, grensoverschrijdend omgangsrecht en grensoverschrijdende bescherming van minderjarigen.

Om de mediation te beginnen, moet de ene ouder in Frankrijk verblijven en de andere in het buitenland, ongeacht hun nationaliteit. Nadat een van de ouders een verzoek tot internationale gezinsmediation heeft ingediend, stuurt de afdeling internationale gezinsmediation het voorstel tot mediation door naar de andere ouder. Deze procedure dient vrijwillig te zijn: er mag bij internationale gezinsmediation geen sprake zijn van dwang. De mediators van de afdeling voeren hun opdracht onpartijdig en zorgvuldig uit en de mediation is onderworpen aan het beginsel van vertrouwelijkheid.

De mediation die wordt uitgevoerd door de afdeling internationale gezinsmediation van het ministerie van Justitie is kosteloos. Het verzoek moet, vergezeld van documenten over lopende of afgeronde procedures in Frankrijk of in het buitenland, per post naar het volgende adres worden gezonden:

Ministère de la Justice
Direction des affaires civiles et du Sceau – BDIP
Cellule de médiation familiale internationale
13 place Vendôme
75 042 Paris Cedex 01

Het verzoek kan ook per e-mail worden verstuurd: entraide-civile-internationale@justice.gouv.fr

Link naar de website van het Franse ministerie van Justitie (afdeling internationale gezinsmediation): http://www.justice.gouv.fr/justice-civile-11861/enlevement-parental-12063/la-mediation-21106.html