Οικογενειακή διαμεσολάβηση

Η διασυνοριακή οικογενειακή διαμεσολάβηση προωθείται με διεθνείς και ευρωπαϊκές πράξεις συνεργασίας, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η φιλική και ταχεία διευθέτηση των διαφορών. Η Γαλλία έχει θεσπίσει στο πλαίσιο της κεντρικής αρχής της ειδική μονάδα με την αποστολή να ενθαρρύνει την προσφυγή στη διαμεσολάβηση σε διασυνοριακές υποθέσεις. Είναι σημαντικό να γίνει μια παρουσίαση και της εθνικής νομοθεσίας για θέματα διαμεσολάβησης, η οποία εφαρμόζεται επίσης σε διασυνοριακές υποθέσεις.

Εθνικό κανονιστικό πλαίσιο:

Ο νόμος αριθ. 95-125, της 8ης Φεβρουαρίου 1995, και το διάταγμα αριθ. 2012-66, της 22ας Ιουλίου 1996, με τα οποία θεσπίστηκε στη Γαλλία ο θεσμός της δικαστικής διαμεσολάβησης. Όλοι οι δικαστές που επιλαμβάνονται μιας διαφοράς μπορούν, με τη συμφωνία των διαδίκων, να ορίσουν έναν διαμεσολαβητή, που συνίσταται σε ένα τρίτο πρόσωπο, ειδικευμένο, ανεξάρτητο και αμερόληπτο.

Το διάταγμα αριθ. 2011-1540, της 16ης Νοεμβρίου 2011, με το οποίο ενσωματώθηκε στο δίκαιο της Γαλλίας η οδηγία 2008/52/ΕΚ, της 21ης Μαΐου 2008, τροποποίησε τον νόμο της 8ης Φεβρουαρίου 1995. Ο εν λόγω νόμος ορίζει τη διαμεσολάβηση ως κάθε διαρθρωμένη διαδικασία στην οποία δύο ή περισσότερα μέρη επιχειρούν να καταλήξουν σε συμφωνία, με σκοπό την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών τους, με τη βοήθεια τρίτου. Με τον νόμο θεσπίζεται ένα σύστημα κοινό σε όλες τις διαμεσολαβήσεις.

Για τη διαμεσολάβηση σε οικογενειακές υποθέσεις με το διάταγμα της 2ας Δεκεμβρίου 2003 και τις αποφάσεις της 12ης Φεβρουαρίου 2004 και 19ης Μαρτίου 2012 θεσπίστηκε ένα κρατικό δίπλωμα (άρθρα R.451-66 και επόμενα του Κώδικα Κοινωνικής Δράσης και των Οικογενειών). Ωστόσο, προς το παρόν, η κατοχή του εν λόγω διπλώματος δεν είναι υποχρεωτική για την άσκηση καθηκόντων του διαμεσολαβητή σε οικογενειακές υποθέσεις, καθώς η οικογενειακή διαμεσολάβηση δεν αποτελεί νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα.

Η οικογενειακή διαμεσολάβηση μπορεί να πραγματοποιηθεί:

1) εκτός δικαστικής διαδικασίας: αυτή είναι η λεγόμενη συνήθης οικογενειακή διαμεσολάβηση στην περίπτωση αυτή, τα μέρη προσφεύγουν απευθείας στον διαμεσολαβητή

2) κατά τη δικαστική διαδικασία: άρθρο 1071 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, άρθρο 255 και άρθρο 373-2-10 του γαλλικού Αστικού Κώδικα

• το δικαστήριο οικογενειακών υποθέσεων (JAF) μπορεί να προτείνει στα μέρη τη διεξαγωγή διαμεσολάβησης και, με τη σύμφωνη γνώμη τους, να ορίσει σχετικό διαμεσολαβητή για οικογενειακές υποθέσεις.
• Το JAF μπορεί να υποχρεώσει τους διαδίκους να συναντήσουν έναν οικογενειακό διαμεσολαβητή που τους ενημερώνει σχετικά με το αντικείμενο και τη διαδικασία της οικογενειακής διαμεσολάβησης.

Η συμφωνία που επιτυγχάνεται κατόπιν οικογενειακής διαμεσολάβησης μπορεί να εγκριθεί από το δικαστήριο οικογενειακών υποθέσεων (άρθρα 1534 και 1565 και επόμενα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας). Το δικαστήριο επικυρώνει τη συμφωνία, εκτός εάν διαπιστώσει ότι δεν προστατεύει επαρκώς το συμφέρον των τέκνων ή ότι οι γονείς δεν έδωσαν ελεύθερα τη συγκατάθεσή τους (άρθρο 373-2-7 εδάφιο 2 του Αστικού Κώδικα) ή, γενικότερα, ότι μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη.

• Η οικογενειακή διαμεσολάβηση υπό την ευθύνη της διεθνούς μονάδας οικογενειακής διαμεσολάβησης διεξάγεται δωρεάν. Διεξάγεται επί πληρωμή, όταν τα μέρη απευθύνονται σε ιδιωτικό διαμεσολαβητή. Η οικονομική συμμετοχή των μερών γίνεται βάσει επίσημης κλίμακας που οφείλουν να εφαρμόζουν οι υπηρεσίες διαμεσολάβησης. Η εν λόγω κλίμακα προβλέπει την πληρωμή ανά συνεδρία και ανά άτομο, ανάλογα με το εισόδημα των μερών (γίνεται χρήση της δικαστικής αρωγής ή του Ταμείου Οικογενειακών Επιδομάτων). Σύνδεσμος στις ισχύουσες διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας : εδώ   (56 Kb) 
• Σύνδεσμος στην ενημερωτική σελίδα του υπουργείου Δικαιοσύνης σχετικά με την οικογενειακή διαμεσολάβηση
• Σύνδεσμος σε καταλόγους διαμεσολαβητών: για να βρείτε την πλησιέστερη υπηρεσία οικογενειακής διαμεσολάβησης μπορείτε να κάνετε την εξής έρευνα: βάζετε τις λέξεις «médiation familiale» στο πεδίο «catégories» στην παρακάτω ιστοσελίδαΔικαιοσύνη στο περιφερειακό επίπεδο.

Διεθνής οικογενειακή διαμεσολάβηση:

Η διεθνής οικογενειακή διαμεσολάβηση προβλέπεται από τις πράξεις για τη διεθνή συνεργασία σε οικογενειακές υποθέσεις (Σύμβαση της Χάγης, της 25ης Οκτωβρίου 1980, και κανονισμός των Βρυξελλών ΙΙα) με σκοπό τη διευκόλυνση των φιλικών διακανονισμών για την επιστροφή των τέκνων σε περίπτωση απαγωγής ή συμφωνίας για την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας ενός γονέα.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν:

1) να απευθύνονται σε διαμεσολαβητές που επιτελούν την εν λόγω δραστηριότητα ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή ως μέλη ένωσης: στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση διατίθεται κατάλογος διαμεσολαβητών που μπορούν να παρέμβουν σε διεθνείς οικογενειακές διαφορές : http://www.justice.gouv.fr/justice-civile-11861/enlevement-parental-12063/sources-listes-des-mediateurs-familiaux-internationaux-26139.html (ή κάντε κλικ εδώ).

2) να προσφύγουν σε διαμεσολάβηση απευθυνόμενοι στην ειδική μονάδα για θέματα διεθνούς οικογενειακής διαμεσολάβησης στην υπηρεσία του γαλλικού υπουργείου Δικαιοσύνης που επιτελεί ρόλο κεντρικής αρχής όσον αφορά τις Συμβάσεις της Χάγης της 25ης Οκτωβρίου 1980 και της 19ης Οκτωβρίου 1996 καθώς και τον κανονισμό των Βρυξελλών ΙΙα. Η κεντρική αρχή προτείνει τη χρήση διαμεσολάβησης για υποθέσεις συνεργασίας των οποίων επιλαμβάνεται, αλλά μπορεί επίσης να παρέμβει, ανάλογα με την κατάσταση, και σε άλλες υποθέσεις, όπως οι παράνομες μετακινήσεις τέκνων, το δικαίωμα διασυνοριακής επικοινωνίας γονέα με τα τέκνα, η διασυνοριακή προστασία ανήλικων τέκνων.

Προϋπόθεση για την έναρξη διαμεσολάβησης είναι τουλάχιστον ένας από τους γονείς να διαμένει στη Γαλλία και ο άλλος στο εξωτερικό, ανεξαρτήτως της εθνικότητάς τους. Η μονάδα διαμεσολάβησης, στην οποία ο ένας από τους δύο γονείς απευθύνει αίτηση διεθνούς οικογενειακής διαμεσολάβησης, υποβάλει σχετική πρόταση στον άλλο γονέα. Η διαδικασία πρέπει να έχει εθελοντικό χαρακτήρα: δεν μπορεί να υπάρξει καταναγκασμός κατά τη διενέργεια διεθνούς οικογενειακής διαμεσολάβησης. Οι διαμεσολαβητές της σχετικής μονάδας φέρουν εις πέρας την αποστολή τους με τη δέουσα αμεροληψία και επιμέλεια και η διαμεσολάβηση παραμένει εμπιστευτική.

Οι υπηρεσίες διαμεσολάβησης της μονάδας διεθνούς οικογενειακής διαμεσολάβησης του υπουργείου Δικαιοσύνης παρέχονται δωρεάν. Η σχετική αίτηση, σε συνδυασμό με τα έγγραφα από τρέχουσες ή παλαιότερες διαδικασίες στη Γαλλία ή στο εξωτερικό, πρέπει να αποστέλλεται ταχυδρομικώς στην ακόλουθη διεύθυνση:

Ministère de la Justice

Direction des affaires civiles et du Sceau – BDIP

Cellule de médiation familiale internationale

13 place Vendôme

75 042 Paris Cedex 01

Η αίτηση μπορεί να υποβάλλεται και ηλεκτρονικά στη διεύθυνση: entraide-civile-internationale@justice.gouv.fr

Σύνδεσμος στον ιστοχώρο του υπουργείου Δικαιοσύνης (Μονάδα διεθνούς οικογενειακής διαμεσολάβησης): http://www.justice.gouv.fr/justice-civile-11861/enlevement-parental-12063/la-mediation-21106.html