Znajdź biegłego

Chorwacja

Autor treści:
Chorwacja

I. Wykazy i rejestry biegłych

Na podstawie swojej wiedzy fachowej biegli sądowi w razie konieczności przedstawiają przed sądem opinię w celu ustalenia lub wyjaśnienia faktów, na które powołano się w postępowaniu.

Sądy okręgowe i sądy gospodarcze prowadzą wykaz biegłych, których mogą wyznaczać sądy, oraz wykaz osób prawnych, instytutów, instytucji i organów państwowych, które są upoważnione do występowania w charakterze biegłych (zwany dalej wykazem podmiotów prawnych). Wykazy publikuje się na stronach internetowych sądów.

Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi ujednolicony elektroniczny wykaz biegłych, których mogą wyznaczać sądy, podzielony na poszczególne dziedziny oraz wykaz podmiotów prawnych funkcjonujących na całym terytorium Republiki Chorwacji, które publikuje na swojej stronie internetowej.

Biegły może zostać wpisany do wykazu na wniosek złożony do prezesa sądu okręgowego lub gospodarczego właściwego dla miejsca pobytu wnioskodawcy lub siedziby podmiotu prawnego. Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej i obywatele państw-sygnatariuszy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Republiki Chorwacji, składają wniosek o wpisanie do wykazu do Sądu Okręgowego w Zagrzebiu lub Sądu Gospodarczego w Zagrzebiu.

Jeżeli kandydat ubiegający się o wpisanie do wykazu spełnia wymogi, prezes właściwego sądu okręgowego lub gospodarczego zarządza przeprowadzenie oceny wiedzy kandydata na temat organizacji systemu wymiaru sprawiedliwości, administracji publicznej i terminologii prawniczej, zanim postanowi o wpisaniu kandydata do wykazu biegłych. Egzamin przeprowadza komisja ds. oceny wiedzy przy sądzie okręgowym, w skład której wchodzą prezes tego sądu i dwoje sędziów pracujących w tym sądzie. Do egzaminu nie musi przystępować kandydat, który chce być pełnoetatowym biegłym i ma wyższe wykształcenie prawnicze. Jeżeli kandydat pomyślnie złoży egzamin, prezes właściwego sądu kieruje go na szkolenie zawodowe organizowane przez stowarzyszenie zawodowe biegłych sądowych. [Specjaliści w zakresie kryminalistyki, którzy posiadają ważne pozwolenie na wykonywanie zawodu (licencję), oraz osoby pracujące jako biegli w instytutach, instytucjach i organach rządowych, nie muszą jednak przechodzić szkolenia zawodowego w dziedzinach, w których zakresie wspomniane instytuty, instytucje i organy rządowe zostały upoważnione do wydawania ekspertyz sądowych].

Po ukończeniu przez kandydata szkolenia zawodowego i zgromadzenia dowodów na spełnienie przez niego wymogów, które są niezbędne do wpisania go do rejestru biegłych, lub po spełnieniu warunków sporządzenia opinii biegłego prezes właściwego sądu okręgowego lub gospodarczego wydaje postanowienie w sprawie wniosku.

Biegły sądowy lub podmiot prawny musi być objęty ubezpieczeniem przez cały okres pełnienia funkcji biegłego. Dokumenty potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (polisy ubezpieczeniowej) należy przekazać prezesowi właściwego sądu okręgowego lub gospodarczego przed wpisaniem kandydata do wykazu oraz corocznie po wpisaniu do wykazu lub przez cały okres ważności upoważnienia.

Biegłych wpisuje się do wykazu na okres czterech lat. Podmiot prawny, instytut, instytucja lub organ rządowy otrzymuje upoważnienie do wydawania ekspertyz sądowych na okres czterech lat.

Wyznaczony biegły składa przyrzeczenie przed prezesem sądu, który wpisał go do wykazu.

Po upływie okresu ważności wpisu do wykazu biegły może zostać do niego wpisany ponownie na kolejny okres czterech lat, a po upływie okresu obowiązywania upoważnienia podmiot prawny, instytut, instytucja lub organ rządowy może otrzymać ponowne upoważnienie do wydawania ekspertyz sądowych. Wniosek o ponowne wpisanie do wykazu lub ponowne upoważnienie należy złożyć nie później niż 30 dni przed wygaśnięciem obecnego wpisu lub upływem bieżącego okresu upoważnienia.

Prezes właściwego sądu okręgowego lub gospodarczego może (tymczasowo) skreślić biegłego z wykazu w następujących przypadkach:

  • na wniosek biegłego;
  • jeżeli biegły zmieni miejsce pobytu, jeżeli stwierdzone zostanie, że nie spełniono warunków wpisania do wykazu, lub jeżeli biegły przestał spełniać warunki wpisania do wykazu;
  • jeżeli na podstawie ostatecznej decyzji lub prawomocnego postanowienia właściwego organu biegły zostanie uznany za niezdolnego do pełnienia funkcji w dziedzinie, w której został wyznaczony;
  • jeżeli prawomocnym wyrokiem sąd pozbawił biegłego zdolności do czynności prawnych;
  • jeżeli biegły został skazany za przestępstwo, które uniemożliwia pełnienie służby publicznej;
  • jeżeli biegły sprawuje swoją funkcję w złej wierze lub w sposób niedbały;
  • jeżeli biegły nie przedstawi w określonym terminie dowodu na zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności za pełnienie funkcji zarejestrowanego biegłego;
  • jeżeli biegły naruszył przepisy dotyczące poufności wszystkich informacji, które zgromadził w trakcie sporządzania opinii.

Prezes właściwego sądu okręgowego lub gospodarczego na stałe skreśli biegłego z wykazu, jeżeli biegły pełni funkcję biegłego sądowego po uprawomocnieniu postanowienia o tymczasowej odmowie zezwolenia na pełnienie funkcji biegłego lub o tymczasowym zakazie pełnienia tej funkcji.

Biegli lub podmioty prawne, które są upoważnione do wydawania ekspertyz sądowych, mają obowiązek niezwłocznie zawiadamiać sąd, który ich wyznaczył lub wpisał ich do wykazu, o wszelkich zmianach swoich danych. Sąd ma obowiązek niezwłocznie wprowadzić te zmiany w wykazach biegłych lub podmiotów prawnych, których może powołać sąd.

II. Kwalifikacje biegłego

W rozporządzeniu w sprawie biegłych sądowych (chorwacki dziennik urzędowy 38/14, 123/15, 29/16 – sprostowanie i 61/19) określono warunki i procedurę wyznaczania biegłych sądowych oraz ich prawa i obowiązki.

W charakterze biegłego sądowego może pracować osoba, która spełnia następujące warunki:

1. jest obywatelem Republiki Chorwacji, państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub sygnatariusza Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym;

2. jest w stanie pełnić funkcję biegłego sądowego;

3. ukończyła odpowiednie studia lub program kształcenia i pracowała w zawodzie przez:

  • co najmniej 8 lat – jeżeli ukończyła studia drugiego stopnia lub specjalistyczne studia podyplomowe;
  • co najmniej 10 lat – jeżeli ukończyła kierunkowe studia pierwszego stopnia lub szkolenie zawodowe;
  • co najmniej 12 lat – jeżeli uzyskała kierunkowe wykształcenie średnie, a kierunkowe studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia ani specjalistyczne studia podyplomowe nie są prowadzone;

4. pomyślnie złożyła egzamin z wiedzy o organizacji systemu wymiaru sprawiedliwości, administracji państwowej i terminologii prawniczej;

5. pomyślnie ukończyła szkolenie zawodowe określone przez właściwe stowarzyszenie zawodowe;

6. wykupiła polisę ubezpieczeniową od odpowiedzialności zawodowej w związku z pełnieniem funkcji biegłego sądowego;

7. uzyskała odpowiednie tytuły zawodowe/naukowe w swojej dziedzinie;

8. nie ma przeszkód uniemożliwiających jej pełnienie służby cywilnej.

Szkolenie zawodowe nie może trwać dłużej niż jeden rok. Stowarzyszenia zawodowe mają obowiązek wyznaczyć doradców szkolenia zawodowego. Zarejestrowany biegły może zostać wyznaczony na doradcę szkoleniowego, jeżeli ma co najmniej pięć lat doświadczenia w pracy jako biegły sądowy. Wykaz doradców przesyła się sądom okręgowym i gospodarczym. Zdolność kandydata (skierowanego na szkolenie zawodowe) do pełnienia funkcji biegłego sądowego określa się na podstawie sprawozdania ze szkolenia zawodowego, które odbył wnioskodawca. W ciągu jednego miesiąca od ukończenia szkolenia zawodowego właściwe stowarzyszenie zawodowe obowiązkowo sporządza pisemną opinię, w której określa, czy kandydat pomyślnie ukończył szkolenie i czy jest zdolny do pełnienia funkcji biegłego sądowego, na podstawie sprawozdania sporządzonego przez doradcę szkoleniowego. Właściwe stowarzyszenie zawodowe ma obowiązek przesłać to sprawozdanie prezesowi właściwego sądu okręgowego lub gospodarczego.

Lekarze specjaliści spełniają wymogi wpisania do wykazu po złożeniu egzaminu specjalizacyjnego.

Podmioty prawne spełniają warunki do wydawania ekspertyz sądowych, jeżeli:

  • są zarejestrowanie we właściwej dziedzinie specjalizacji;
  • ich pracownicy figurują w wykazie biegłych w dziedzinie, w której podmiot chce uzyskać upoważnienie do wydawania ekspertyz sądowych;
  • wykupiły polisę ubezpieczeniową od odpowiedzialności zawodowej w związku z pełnieniem funkcji biegłego sądowego.

III. Wynagrodzenie biegłego

W postępowaniu sądowym biegłych wybiera się przede wszystkich z wykazu zarejestrowanych biegłych.

Biegli sądowi mają prawo do pobierania wynagrodzenia i do uzyskania zwrotu poniesionych kosztów. Kwotę zwrotu sąd określa indywidualnie na podstawie specjalnego cennika stawek zwrotu kosztów poniesionych przez biegłych i ich wynagrodzeń. Wspomniany cennik stanowi integralną część regulaminu biegłych sądowych.

Biegły sądowy otrzymuje wynagrodzenie za opinię po jej wydaniu.

IV. Odpowiedzialność biegłego

Biegły sądowy lub podmiot prawny musi być objęty ubezpieczeniem przez cały okres pełnienia funkcji biegłego. Najniższa kwota ubezpieczenia odpowiedzialności za pełnienie funkcji biegłego wynosi 200 000,00 kun chorwackich (około 26 807,50 euro) w przypadku osób fizycznych i 500 000,00 kun chorwackich (około 67 018,74 euro) w przypadku podmiotów prawnych.

Obywatel państwa członkowskiego UE lub państw sygnatariuszy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym może posiadać ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej w swoim państwie pochodzenia.

V. Dodatkowe informacje na temat postępowania z udziałem biegłego

Wyznaczanie biegłego regulują przepisy procesowe, tj. kodeks postępowania cywilnego oraz kodeks postępowania karnego.

VI. Wyznaczenie biegłego

Biegłych sądowych powołuje sąd na wniosek jednej ze stron lub z urzędu na potrzeby konkretnego postępowania sądowego, jeżeli ustalenie lub wyjaśnienie okoliczności faktycznych wymaga przedstawienia dowodów z opinii biegłego.

VI.1. Opinia biegłego

Przepisy nie regulują formy ustaleń i opinii biegłego sądowego. Sąd rozstrzyga, czy biegły przedstawi swoje ustalenia i opinię wyłącznie ustnie na rozprawie, czy też będzie musiał złożyć je na piśmie przed terminem rozprawy. Sąd wyznacza termin na przekazanie wspomnianych powyżej ustaleń i opinii w formie pisemnej. Termin ten nie może przekraczać 60 dni. Biegły ma obowiązek zawsze przedstawić swoją opinię. Sąd doręcza stronom ustalenia biegłego i wydaną przez niego opinię na piśmie najpóźniej na 15 dni przed terminem rozprawy, na której mają one być rozpatrywane.

VI.2. Rozprawa sądowa

Sąd może zadawać pytania na temat ustaleń biegłego na rozprawie.

 

Informacje przedstawione na tej stronie zgromadzono w ramach projektu „Znajdź biegłego”. Przekazały je osoby wyznaczone do kontaktów w poszczególnych państwach przez Europejski Instytut Ekspertyz i Biegłych Sądowych (EEEI).

Ostatnia aktualizacja: 10/09/2020

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.