Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση γαλλικά αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες: αγγλικά
Swipe to change

Νομική συνδρομή

Γαλλία
Περιεχόμενο που παρέχεται από
European Judicial Network
Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο (για αστικές και εμπορικές υποθέσεις)

Στη Γαλλία, η νομική συνδρομή ονομάζεται δικαστική αρωγή (aide juridictionnelle).

1 Ποια έξοδα συνεπάγονται οι νομικές διαδικασίες και ποιος πρέπει να τα επωμισθεί κανονικά;

Τα έξοδα που συνεπάγονται οι νομικές διαδικασίες ποικίλλουν ανάλογα με τη φύση και την πολυπλοκότητα της υπόθεσης, καθώς και ανάλογα με τη διαδικασία και το αρμόδιο για την εκδίκαση της υπόθεσης δικαστήριο.

Διακρίνονται τρεις κατηγορίες εξόδων:

• οι αμοιβές των δικηγόρων, για τις οποίες δεν εφαρμόζεται επίσημος τιμοκατάλογος και, ως εκ τούτου, μπορούν να συμφωνούνται μεταξύ δικηγόρων και πελατών· καταρχήν, τα ποσά αυτά καταβάλλονται από τους πελάτες, εκτός εάν είναι επιλέξιμοι για δικαστική αρωγή·

• τα δικαστικά έξοδα, που απαριθμούνται περιοριστικά στο άρθρο 695 του γαλλικού κώδικα πολιτικής δικονομίας (Code de procédure civile) και τα οποία περιλαμβάνουν κυρίως:

α. την αμοιβή παράστασης στο δικαστήριο που καταβάλλεται στους δικηγόρους ή σε συγκεκριμένους δημόσιους λειτουργούς (officiers publics ή officiers ministériels)· η αμοιβή παράστασης στο δικαστήριο διακρίνεται από την αμοιβή του δικηγόρου·

β. τα δικαστικά έξοδα που καταβάλλονται στους δικαστικούς επιμελητές·

γ. τα έξοδα δικαστικής πραγματογνωμοσύνης και έρευνας·

δ. τις ενδεχόμενες αποζημιώσεις των μαρτύρων, για τις οποίες εφαρμόζονται επίσημοι τιμοκατάλογοι·

ε. την αμοιβή συμμετοχής του δικηγόρου στη συζήτηση στο ακροατήριο·

στ. την προκαταβολή εξόδων: πρόκειται για έξοδα που αντιστοιχούν σε δαπάνες βάσει επίσημου τιμοκαταλόγου και τα οποία προκαταβάλλονται από τους επαγγελματίες για τις ανάγκες της δίκης.

Τα δικαστικά έξοδα βαρύνουν τον ηττηθέντα διάδικο. Η αρχή αυτή καθιερώνεται στο άρθρο 696 του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Ωστόσο, ο δικαστής μπορεί, με αιτιολογημένη απόφαση, να καταδικάσει άλλο διάδικο στο σύνολο ή μέρος των εξόδων· στην τελευταία περίπτωση, ο δικαστής προβαίνει σε κατανομή των εξόδων.

• τα λοιπά έξοδα που καταβάλλονται στο πλαίσιο της δίκης από τους διαδίκους βαρύνουν, κατά κανόνα, τους διάδικους, εκτός εάν ο δικαστής αποφασίσει διαφορετικά. Ο δικαστής μπορεί να ασκήσει αυτήν την εξουσία τόσο σε ποινικές όσο και σε αστικές υποθέσεις, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την αρχή της ίσης μεταχείρισης ή την οικονομική κατάσταση του ηττηθέντος διάδικου. Μπορεί, ακόμη και αυτεπαγγέλτως, να αποφανθεί ότι δεν υπάρχει λόγος καταδίκης στα δικαστικά έξοδα.

Στις ποινικές υποθέσεις, το κράτος αναλαμβάνει τα δικαστικά έξοδα. Ο καταδικασθείς πρέπει να καταβάλει πάγιο διαδικαστικό τέλος, το ύψος του οποίου εξαρτάται από το αδίκημα.

2 Τι είναι ακριβώς το ευεργέτημα της πενίας;

Η δικαστική αρωγή εντάσσεται στο σύστημα νομικής βοήθειας (το οποίο αντικατέστησε το σύστημα του ευεργετήματος της πενίας που θεσπίστηκε βάσει του νόμου του 1972) το οποίο προβλέπεται από τον νόμο αριθ. 91-647, της 10ης Ιουλίου 1991, σχετικά με τη νομική βοήθεια, τη δικαστική αρωγή και την αρωγή για συνδρομή από δικηγόρο σε εξωδικαστικές διαδικασίες (loi no 91-647 du 10 juillet 1991 relative à l’aide juridique et relatif à l’aide juridictionnelle et à l’aide à l’intervention de l’avocat dans les procédures non juridictionnelles).

Η νομική βοήθεια καλύπτει:

  • τη δικαστική αρωγή: πρόκειται για την πλήρη ή μερική οικονομική αρωγή που χορηγείται από το κράτος για διαδικασίες ενώπιον των πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων δικαστηρίων, την εκτέλεση των αποφάσεων και τη διευθέτηση των διαφορών πριν από την έναρξη της δίκης ή για συναινετικό διαζύγιο που διευθετείται εξωδικαστικά·
  • την αρωγή για συνδρομή από δικηγόρο σε εξωδικαστικές ποινικές διαδικασίες, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτικές λύσεις αντί της δίωξης (συμβιβασμός, ποινική διαμεσολάβηση κ.λπ.), ή στο πλαίσιο μέτρων αστυνομικής κράτησης, ή παροχής βοήθειας για κρατούμενους ενώπιον πειθαρχικής επιτροπής σωφρονιστικού καταστήματος·
  • την αρωγή για την πρόσβαση στη νομοθεσία (ενημέρωση, καθοδήγηση και δωρεάν νομικές συμβουλές).

Η δικαστική αρωγή και η αρωγή για συνδρομή από δικηγόρο σε εξωδικαστικές διαδικασίες προορίζονται για πρόσωπα που επιθυμούν να διεκδικήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους και διαθέτουν περιορισμένους πόρους. Συνίσταται στην πλήρη ή μερική καταβολή από το κράτος των σχετικών αμοιβών και καλύπτει επίσης τα δικαστικά έξοδα (δικηγόρος, δικαστικός επιμελητής, συμβολαιογράφος κ.λπ.). Χορηγείται σε ιδιώτη κατόπιν αιτήματός του, όταν η ασκηθείσα αγωγή δεν είναι απαράδεκτη, αβάσιμη ή καταχρηστική λόγω, ιδίως, του αριθμού των αιτημάτων ή του συστηματικού χαρακτήρα τους.

Η δικαστική αρωγή μπορεί να είναι ολική, μερική ή μηδενική. Δεν καλύπτει έξοδα που καλύπτονται από ασφαλιστήριο συμβόλαιο νομικών εξόδων ή άλλο σύστημα προστασίας. Κατά περίπτωση, οποιοδήποτε μέρος των εξόδων που καλύπτεται κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αφαιρείται από τα ποσά που προκαταβάλλει το κράτος στο πλαίσιο της δικαστικής αρωγής.

Η δικαστική αρωγή παρέχει τη δυνατότητα στον δικαιούχο να λαμβάνει δωρεάν συνδρομή από δικηγόρο ή άλλον επαγγελματία του νομικού κλάδου (δικαστικό επιμελητή, συμβολαιογράφο, εκπλειστηριαστή κ.λπ.) και να απαλλάσσεται από το σύνολο ή μέρος των δικαστικών εξόδων. Υπόκειται σε κριτήρια επιλεξιμότητας που καθορίζονται από τον προαναφερθέντα νόμο της 10ης Ιουλίου 1991 και από το διάταγμα 2020-1717 της 28ης Δεκεμβρίου 2020 κατ εφαρμογή του νόμου αριθ. 91/647 της 10ης Ιουλίου 1991 σχετικά με τη νομική βοήθεια, τη δικαστική αρωγή και την αρωγή για συνδρομή από δικηγόρο σε εξωδικαστικές διαδικασίες (loi no 91-647 du 10 juillet 1991 relative à l’aide juridique et relatif à l’aide juridictionnelle et à l’aide à l’intervention de l’avocat dans les procédures non juridictionnelles).

3 Δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Η δικαστική αρωγή χορηγείται από το γραφείο δικαστικής αρωγής (bureau de l’aide juridictionnelle) που έχει συσταθεί στο πρωτοδικείο (Tribunal judiciaire), υπό διάφορες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων οικονομικά κριτήρια, κριτήρια που αφορούν την ιθαγένεια και τον τόπο διαμονής, και κριτήρια παραδεκτού.

Η αρωγή αυτή μπορεί επίσης να χορηγηθεί κατά παρέκκλιση σε ορισμένες περιπτώσεις (βλ. κατωτέρω).

Οικονομικά κριτήρια:

Είστε επιλέξιμος για δικαστική αρωγή εάν το φορολογητέο εισόδημά σας αναφοράς (revenu fiscal de référence) ή η φοροδοτική σας ικανότητα και τα περιουσιακά σας στοιχεία δεν υπερβαίνουν τα ανώτατα όρια που καθορίζονται με διάταγμα.

Την 1η Ιανουαρίου 2021 τέθηκαν σε ισχύ νέες διατάξεις για την τροποποίηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας που επιτρέπουν την πρόσβαση σε δικαστική αρωγή. Η επιλεξιμότητα για αρωγή βασίζεται πλέον στα ακόλουθα στοιχεία:

  • Φορολογητέο εισόδημα αναφοράς (revenu fiscal de référence). Το φορολογητέο εισόδημα αναφοράς αντιστοιχεί σε ετήσιο εισόδημα που υπολογίζεται από τη φορολογική αρχή και αναγράφεται στην πράξη βεβαίωσης του φόρου. Τα ανώτατα όρια επιλεξιμότητας καθορίζονται στο άρθρο 3 του διατάγματος 2020-1717 της 28ης Δεκεμβρίου 2020 για τη δικαστική αρωγή (décret 2020-1717 du 28 décembre 2020 relatif à l’aide juridictionnelle). Για παράδειγμα, οι αιτήσεις δικαστικής αρωγής που υποβλήθηκαν το 2021 εξετάζονται με βάση το ποσό του φορολογητέου εισοδήματος αναφοράς που αναφέρεται στην πιο πρόσφατη πράξη βεβαίωσης φόρου. Από την 1η Ιανουαρίου 2021 το ποσό του φορολογητέου εισοδήματος αναφοράς, για ένα πρόσωπο, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 11 262 EUR για πλήρη δικαστική αρωγή και τα 16 890 EUR για μερική δικαστική αρωγή. Το φορολογητέο εισόδημα αναφοράς που λαμβάνεται υπόψη για την εξέταση της αίτησης δικαστικής αρωγής είναι το εισόδημα του φορολογικού σας νοικοκυριού. Εάν υπάρχουν πολλά άτομα στο φορολογικό σας νοικοκυριό, τα ανώτατα όρια που δεν πρέπει να υπερβαίνονται λαμβάνουν υπόψη το εισόδημα όλων αυτών των ατόμων. Ωστόσο, εάν ζητείται δικαστική αρωγή για διαδικασία που σχετίζεται με διαφορά μεταξύ του αιτούντος και μέλους του φορολογικού νοικοκυριού του, τα ανώτατα όρια εισοδήματος εξετάζονται μεμονωμένα· στις περιπτώσεις αυτές, κατά την εξέταση της επιλεξιμότητας για την αρωγή λαμβάνεται υπόψη η φοροδοτική ικανότητα.
  • Κινητά περιουσιακά στοιχεία (κυρίως αποταμιεύσεις): εάν η αξία τους είναι υψηλότερη από το ανώτατο όριο για τη χορήγηση πλήρους δικαστικής αρωγής (δηλαδή 11 262 EUR το 2020 για ένα άτομο), ο αιτών δεν είναι επιλέξιμος για δικαστική αρωγή.
  • Ακίνητα περιουσιακά στοιχεία (εκτός της κύριας κατοικίας και των επαγγελματικών εγκαταστάσεων): εάν η αξία τους υπερβαίνει το διπλάσιο του ανώτατου ορίου για τη μερική δικαστική αρωγή (δηλαδή 33 780 EUR το 2020 για ένα άτομο), ο αιτών δεν είναι επιλέξιμος.

Εάν το φορολογικό νοικοκυριό αποτελείται από πολλά άτομα, τα ανώτατα όρια που δεν πρέπει να υπερβαίνονται λαμβάνουν υπόψη την κινητή και ακίνητη περιουσία όλων αυτών των ατόμων. Ωστόσο, εάν ζητείται δικαστική αρωγή για διαδικασία που σχετίζεται με διαφορά μεταξύ του αιτούντος και μέλους του φορολογικού νοικοκυριού του, τα ανώτατα όρια περιουσιακών στοιχείων εξετάζονται μεμονωμένα.

  • Η σύνθεση του φορολογικού νοικοκυριού: Εάν το φορολογικό νοικοκυριό αποτελείται από πολλά άτομα, τα ανώτατα όρια εισοδήματος και περιουσιακών στοιχείων αυξάνονται κατά:
    • 0,18 φορές για καθένα από τα δύο πρώτα επιπλέον άτομα,
    • 0,1137 φορές για κάθε επόμενο άτομο.

Ωστόσο, στα θύματα των πλέον σοβαρών εγκλημάτων (θύματα επιθέσεων που τελέστηκαν με πρόθεση τη διακινδύνευση της ζωής ή την πρόκληση σωματικής βλάβης) και στους δικαιούχους τους παρέχεται δικαστική αρωγή χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα εισοδηματικά κριτήρια.

  • Κριτήριο ιθαγένειας:

Δικαστική αρωγή μπορεί να χορηγηθεί σε Γάλλους υπηκόους ή σε υπηκόους κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πλην της Δανίας) ή σε υπηκόους τρίτων χωρών με συνήθη και νόμιμη διαμονή στη Γαλλία. Μπορεί επίσης να χορηγηθεί για υπόθεση ενώπιον γαλλικού δικαστηρίου σε υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι δεν διαμένουν στη Γαλλία αλλά είναι υπήκοοι κράτους το οποίο έχει συνάψει διεθνή ή διμερή συμφωνία με τη Γαλλία βάσει της οποίας αναγνωρίζεται το δικαίωμά τους σε δικαστική αρωγή.

Κριτήριο διαμονής:

Πέρα από τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, κατά γενικό κανόνα απαιτείται συνήθης και νόμιμη διαμονή στη Γαλλία.

Ωστόσο, στους υπηκόους τρίτων χωρών παρέχεται δικαστική αρωγή ακόμη και αν δεν πληρούται η προϋπόθεση της διαμονής, όταν είναι ανήλικοι, επικουρούμενοι μάρτυρες, πρόσωπα υπό έρευνα, υπόδικοι, κατηγορούμενοι ή καταδικασθέντες ή πρόσωπα που ζητούν αποζημίωση στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας, πρόσωπα που υπόκεινται σε εντολή προστασίας σύμφωνα με το άρθρο 515-9 του αστικού κώδικα, ή σε διαδικασία ποινικής διαπραγμάτευσης ή διαδικασία που αφορά τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών στη Γαλλία και το δικαίωμα ασύλου στη Γαλλία, που προβλέπονται στον κώδικα.

  • Κριτήριο παραδεκτού:

Η δικαστική αρωγή χορηγείται σε πρόσωπα που ασκούν ένδικα βοηθήματα που δεν είναι προδήλως απαράδεκτα ή αβάσιμα. Η προϋπόθεση αυτή δεν ισχύει για τον εναγόμενο, τον αστικώς υπεύθυνο, τον επικουρούμενο μάρτυρα, τον υπόδικο, τον κατηγορούμενο και τον καταδικασθέντα.

Όσον αφορά τα ένδικα μέσα, η δικαστική αρωγή δεν χορηγείται στον αιτούντα, εάν δεν μπορεί να προβληθεί σοβαρός λόγος ένδικου μέσου.

Σε περίπτωση που η δικαστική αρωγή απορριφθεί σε αυτήν τη βάση, αλλά το δικαστήριο κάνει δεκτή την αγωγή που άσκησε ο ενάγων, οι δαπάνες, τα δικαστικά έξοδα και οι αμοιβές που ο ίδιος ανέλαβε ή κατέβαλε, επιστρέφονται σε αυτόν μέχρι του ποσού της δικαστικής αρωγής που θα δικαιούνταν βάσει των περιουσιακών του στοιχείων.

Ειδικές περιπτώσεις

Η δικαστική αρωγή χορηγείται χωρίς εξέταση των κριτηρίων επιλεξιμότητας εάν ο αιτών έχει ήδη λάβει δικαστική αρωγή για την υπόθεσή του και ο αντίδικός του έχει ασκήσει έφεση κατά της απόφασης που εκδόθηκε υπέρ αυτού ή εάν ασκήσει προσφυγή ενώπιον του Εθνικού Δικαστηρίου Αρμοδίου για Υποθέσεις Ασύλου (Cour nationale du droit d’asile).

Ομοίως, τα πρόσωπα που δεν πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας μπορούν κατ’ εξαίρεση να λάβουν δικαστική αρωγή εάν η αγωγή τους παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω του αντικειμένου της διαφοράς ή του προβλεπόμενου κόστους της διαδικασίας (άρθρο 6 του νόμου της 10ης Ιουλίου 1991 για τη δικαστική αρωγή).

4 Το ευεργέτημα της πενίας χορηγείται για όλα τα είδη διαδικασιών;

Η δικαστική αρωγή χορηγείται σε αιτούντες/ενάγοντες και καθ’ ων η αίτηση / εναγομένους σε υποθέσεις εκούσιας ή αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας ενώπιον οποιουδήποτε δικαστηρίου, καθώς και σε διαδικασίες ακρόασης ανηλίκων.

Μπορεί να παρασχεθεί για το σύνολο ή μέρος της δίκης, καθώς και με στόχο τη διευθέτηση των διαφορών πριν από την έναρξη της δίκης.

Η δικαστική αρωγή μπορεί επίσης να χορηγηθεί για την εκτέλεση δικαστικής απόφασης ή οποιουδήποτε άλλου εκτελεστού τίτλου, ακόμα και στην περίπτωση που προέρχονται από άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με εξαίρεση τη Δανία.

5 Υπάρχουν ειδικές διαδικασίες σε περιπτώσεις ανάγκης;

Η δικαστική αρωγή μπορεί να χορηγηθεί σε προσωρινή βάση σε περίπτωση που η διαδικασία θέτει σε κίνδυνο τις βασικές συνθήκες διαβίωσης του ενδιαφερόμενου, ιδίως σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης που συνεπάγεται κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων ή έξωση. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να εγκριθεί από τον πρόεδρο του γραφείου δικαστικής αρωγής ή από το αρμόδιο δικαστήριο ή τον πρόεδρό του. Σε ποινικές υποθέσεις, η διαδικασία επιτρέπει τη χορήγηση δικαστικής αρωγής σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης (για παράδειγμα, σε πρώτη παράσταση σε ανάκριση ή σε δίκη που διεξάγεται με ταχεία διαδικασία).

Η δικαστική αρωγή χορηγείται προσωρινά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας και καλύπτει το σύνολο των πράξεων της δίκης.

6 Πώς μπορώ να λάβω το έντυπο της αίτησης για χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Το έντυπο αίτησης δικαστικής αρωγής μπορεί να τηλεφορτωθεί και να εκτυπωθεί με αντιγραφή του ακόλουθου συνδέσμου στον φυλλομετρητή σας:

https://www.justice.fr/formulaire/demande-aide-juridictionnelle

Η δικαστική αρωγή μπορεί να ζητηθεί πριν από την κατάθεση της αίτησης ή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Μπορείτε επίσης να υποβάλετε αίτηση για δικαστική αρωγή μετά το πέρας της διαδικασίας, για παράδειγμα για την εκτέλεση της δικαστικής απόφασης.

Μπορείτε να λάβετε έντυπο αίτησης δικαστικής αρωγής από το δικαστήριο του τόπου κατοικίας σας ή του τόπου όπου θα εκδικαστεί η υπόθεση, καθώς και από το «σημείο δικαιοσύνης» [κέντρα δικαιοσύνης και δικαίου (Maisons de la Justice et du Droit), από το «σημείο πρόσβασης στη δικαιοσύνη» (Point d’Accès au Droit) ή από το «σημείο προώθησης της πρόσβασης στη δικαιοσύνη» (Relais d’Accès au Droit)] που είναι πλησιέστερο σε εσάς. Είναι διαθέσιμο στην ακόλουθη ιστοσελίδα: http://www.annuaires.justice.gouv.fr/lieux-dacces-aux-droits-10111/.

Εάν είστε Γάλλος υπήκοος και διαμένετε στο εξωτερικό, μπορείτε επίσης να παραλάβετε το έντυπο από τα προξενεία ή από την παρακάτω υπηρεσία:

Département de l'entraide, du droit international privé et européen, Ministère de la Justice,

Direction des affaires civiles et du sceau,

13 place Vendôme, 75042 Paris Cedex 01.

Εάν είστε αλλοδαπός και δεν διαμένετε στη Γαλλία, μπορείτε να παραλάβετε το έντυπο αίτησης δικαστικής αρωγής από την κεντρική αρχή που έχει οριστεί από τη χώρα σας ως αρμόδια για τη διαβίβαση των διεθνών αιτήσεων χορήγησης δικαστικής αρωγής. Οι περισσότερες χώρες έχουν ορίσει ως αρμόδιο το οικείο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Η Γαλλία έχει ορίσει την προαναφερθείσα υπηρεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, δηλαδή το Bureau du droit de l’Union, du droit international privé et de l’entraide civile, αρμόδια για την εξέταση των αιτήσεων που αφορούν αστικές, εμπορικές ή διοικητικές υποθέσεις κατοίκων των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης που είναι συμβαλλόμενα μέρη στην ευρωπαϊκή συμφωνία για τη διαβίβαση των αιτήσεων δικαστικής αρωγής, της 27ης Ιανουαρίου 1977, και αρμόδια για την παραλαβή και την αποστολή των αιτήσεων.

Εάν είστε υπήκοος κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πλην της Δανίας, και διαμένετε στη Γαλλία ή η υπόθεσή σας εκδικάζεται από γαλλικό δικαστήριο, ενδέχεται να είστε επιλέξιμοι για διασυνοριακή δικαστική αρωγή σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, σύμφωνα με την οδηγία 2003/8/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003. Στη Γαλλία, αρμόδια υπηρεσία για την εξέταση των εν λόγω αιτήσεων είναι η παρακάτω:

Bureau de l’aide juridictionnelle

Service de l’accès au droit et à la justice et de l’aide aux victimes (SADJAV)

Ministère de la Justice

13 place Vendôme, 75042 Paris Cedex 01.

Σημείωση: Σύντομα θα είναι δυνατή η υποβολή αίτησης για δικαστική αρωγή μέσω της υπηρεσίας υποστήριξης του συστήματος πληροφοριών δικαστικής αρωγής (Système d’information de l’aide juridictionnelle), η οποία επί του παρόντος εφαρμόζεται δοκιμαστικά σε ορισμένα δικαστήρια.

Το σύστημα πληροφοριών δικαστικής αρωγής θα παρέχει τη δυνατότητα στους ιδιώτες να υποβάλουν αίτηση για δικαστική αρωγή μέσω του διαδικτύου και θα επιτρέπει στο γραφείο δικαστικής αρωγής να λαμβάνει την εν λόγω αίτηση, απλουστεύοντας έτσι τις διαδικασίες για τους ιδιώτες και μειώνοντας τον χρόνο διεκπεραίωσης των αιτήσεων.

7 Ποια έγγραφα πρέπει να υποβληθούν μαζί με το έντυπο της αίτησης για χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Το έντυπο της αίτησης παροχής δικαστικής αρωγής πρέπει να συμπληρωθεί και να συνοδεύεται από δικαιολογητικά έγγραφα (πράξη βεβαίωσης φόρου, αποδεικτικό οικογενειακής κατάστασης ή ιθαγένειας κ.λπ.), σύμφωνα με το διάταγμα της 30ής Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το περιεχόμενο του εντύπου αίτησης δικαστικής αρωγής και τον κατάλογο των εγγράφων που πρέπει να επισυνάπτονται (arrêté du 30 décembre 2020 relatif au contenu du formulaire de demande d’aide juridictionnelle et à la liste des pièces à y joindre). Τα δικαιολογητικά έγγραφα αφορούν ειδικότερα τους οικονομικούς πόρους (τους δικούς σας και των προσώπων που ζουν σε μόνιμη βάση μαζί σας), το αντικείμενο της αίτησής σας και το δικαστήριο που έχει επιληφθεί της υπόθεσης.

8 Πού πρέπει να υποβάλω την αίτηση για χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Μπορείτε να υποβάλετε ή να αποστείλετε την αίτησή σας στο γραφείο δικαστικής αρωγής του τόπου κατοικίας σας ή στο γραφείο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το δικαστήριο που θα εκδικάσει την υπόθεση.

Υπάρχει ένα ενιαίο γραφείο δικαστικής αρωγής σε κάθε πρωτοδικείο (Tribunal judiciaire) [πρώην πολυμελές πρωτοδικείο (Tribunal de grande instance)], το οποίο επεξεργάζεται τις αιτήσεις χορήγησης δικαστικής αρωγής για υποθέσεις που πρόκειται να συζητηθούν ενώπιον του εν λόγω δικαστηρίου ή ενώπιον των δικαστηρίων εντός της περιφέρειάς του: πρωτοδικείο (Tribunal judiciaire), διοικητικό πρωτοδικείο (Tribunal administratif), εργατοδικείο (Conseil des prud’hommes), εφετείο (Cour d'appel) και διοικητικό εφετείο (Cour administrative d'appel).

Κατά παρέκκλιση από τον κανόνα περί ενιαίου γραφείου, γραφείο δικαστικής αρωγής λειτουργεί επίσης σε καθένα από τα ακόλουθα δικαστήρια:

  • στο Ακυρωτικό Δικαστήριο (Cour de cassation), το οποίο αποτελεί το ανώτατο τακτικό δικαστήριο·
  • στο Συμβούλιο της Επικρατείας (Conseil d'État), το οποίο αποτελεί το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο·
  • στο Εθνικό Δικαστήριο Αρμόδιο για Υποθέσεις Ασύλου (Cour nationale du droit d'asile).

9 Πώς μπορώ να μάθω αν δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Θα λάβετε ειδοποίηση σχετικά με την απόφαση του γραφείου δικαστικής αρωγής στη διεύθυνση κατοικίας σας.

Υπάρχει διαδικτυακός προσομοιωτής που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση του ύψους της δικαστικής αρωγής που ενδέχεται να δικαιούστε:

https://www.justice.fr/simulateurs/aide-juridictionnelle

Η προσομοίωση αυτή σας παρέχει μια εικόνα των πιθανών δικαιωμάτων σας σε δικαστική αρωγή. Ωστόσο, η προσομοίωση αυτή δεν αντικαθιστά την ορθή εξέταση της αίτησής σας και, ως εκ τούτου, δεν προδικάζει την απόφαση που θα ληφθεί από το γραφείο δικαστικής αρωγής.

10 Τι πρέπει να κάνω αν δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον δικηγόρο σας (ή με τον επαγγελματία του νομικού κλάδου, π.χ. δικαστικό επιμελητή, πραγματογνώμονα, συμβολαιογράφο κ.λπ.) ή με το πρόσωπο που ορίστηκε για την εκπροσώπησή σας για να του εκθέσετε τα στοιχεία της υπόθεσής σας και να του παράσχετε κάθε χρήσιμη πληροφορία και έγγραφο που απαιτείται για την εργασία του.

Εάν σας έχει χορηγηθεί μερική δικαστική αρωγή, πρέπει να συμφωνήσετε μαζί του το ποσό της πρόσθετης αμοιβής που θα πρέπει να του καταβάλετε. Το ποσό αυτό πρέπει να αναγράφεται σε σύμβαση την οποία πρέπει να υπογράψετε.

11 Ποιος επιλέγει τον/τη δικηγόρο μου αν δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Κάθε άτομο μπορεί να επιλέξει ελεύθερα τον δικηγόρο του

Εάν επιλέξετε εσείς τον δικηγόρο σας, θα πρέπει να συμπληρώσετε το ονοματεπώνυμό του στο έντυπο της αίτησης για τη χορήγηση δικαστικής αρωγής.

Ωστόσο, εάν δεν γνωρίζετε κάποιον δικηγόρο, θα διοριστεί δικηγόρος για εσάς είτε από τον πρόεδρο του δικηγορικού συλλόγου του οικείου πρωτοδικείου (Tribunal judiciaire) [πρώην πολυμελές πρωτοδικείο (tribunal de grande instance)] είτε από τον πρόεδρο του δικαστηρίου που εκδικάζει την αγωγή.

12 Το ευεργέτημα της πενίας καλύπτει όλα τα έξοδα των διαδικασιών;

Η πλήρης δικαστική αρωγή καλύπτει όλα τα δικαστικά έξοδα, συμπεριλαμβανομένης της αμοιβής που καταβάλλεται απευθείας στον δικηγόρο ή στους άλλους επαγγελματίες του νομικού κλάδου (δικαστικούς επιμελητές, πραγματογνώμονες, συμβολαιογράφους κ.λπ.). Η εν λόγω αμοιβή υπολογίζεται βάσει επίσημου τιμοκαταλόγου ή πάγιας αμοιβής ανά είδος διαδικασίας.

13 Ποιος επωμίζεται τα λοιπά έξοδα, αν δικαιούμαι μερική χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Ανάλογα με τα περιουσιακά στοιχεία σας, μπορεί να σας χορηγηθεί μερική δικαστική αρωγή κατά δύο ποσοστά, 55 % και 25 %, που βαρύνουν το κράτος. Από την πλευρά σας, επιβαρύνεστε με την καταβολή πρόσθετης μη προκαθορισμένης αμοιβής, που καθορίζεται με σύμβαση την οποία συνάπτετε εσείς και ο δικηγόρος σας, υπό την επίβλεψη του προέδρου του δικηγορικού συλλόγου στον οποίο μπορείτε να προσφύγετε σε περίπτωση διαφοράς.

Όπως και στην περίπτωση της πλήρους δικαστικής αρωγής, η μερική δικαστική αρωγή απαλλάσσει τον δικαιούχο από το σύνολο των λοιπών αναγκαίων εξόδων της δίκης.

14 Το ευεργέτημα της πενίας καλύπτει και τα ένδικα μέσα;

  • Εάν είστε ο διάδικος που ασκεί το ένδικο μέσο, πρέπει να υποβάλετε νέα αίτηση, η οποία θα αξιολογηθεί με βάση τα κριτήρια επιλεξιμότητας που έχουν καθοριστεί από τον νόμο.
  • Αντιθέτως, εάν το ένδικο μέσο ασκείται από τον αντίδικό σας, κάθε δικαίωμα δικαστικής αρωγής που σας έχει χορηγηθεί παραμένει σε ισχύ. Ωστόσο, πρέπει να συμπληρώσετε ρητά νέα αίτηση στο γραφείο δικαστικής αρωγής του πρωτοδικείου (Tribunal judiciaire) είτε στον τόπο κατοικίας σας είτε στην περιφέρεια στην οποία εδρεύει το εφετείο.
  • Εάν σας έχει ήδη χορηγηθεί δικαστική αρωγή για τις προηγούμενες διαδικασίες και επιθυμείτε να ασκήσετε αναίρεση, οι προηγούμενες αποφάσεις για την επιλεξιμότητα δεν ισχύουν. Πρέπει να υποβάλετε αίτηση στο γραφείο δικαστικής αρωγής του Ακυρωτικού Δικαστηρίου, το οποίο θα εξετάσει το παραδεκτό της υποβληθείσας αίτησης καθώς και το ύψος των περιουσιακών στοιχείων σας. Όσον αφορά τα ένδικα μέσα, η δικαστική αρωγή ενδέχεται να μη χορηγηθεί, εάν δεν προβάλλεται βάσιμος λόγος ένδικου μέσου.

15 Μπορεί το ευεργέτημα της πενίας να ανακληθεί πριν από την ολοκλήρωση των διαδικασιών (ή ακόμη και να αρθεί μετά την περάτωση των διαδικασιών);

Η δικαστική αρωγή μπορεί να ανακληθεί, εν όλω ή εν μέρει (άρθρο 50 του νόμου του 1991 και άρθρα 65 έως 68 του διατάγματος 2020-1717 της 28ης Δεκεμβρίου 2020 για τη δικαστική αρωγή) κατά τη διάρκεια της δίκης ή μετά την περάτωσή της, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

  • εάν η αρωγή χορηγήθηκε με βάση ψευδείς δηλώσεις ή αναληθή έγγραφα·
  • στο πλαίσιο διαδικασίας που κινήθηκε καταχρηστικά ή έχει κριθεί παρελκυστική και προδήλως απαράδεκτη·
  • εάν, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, η αξία της κινητής ή ακίνητης περιουσίας του δικαιούχου αυξηθεί σημαντικά·
  • εάν με την τελεσίδικη απόφαση περιέλθουν σε εσάς περιουσιακά στοιχεία τα οποία υπερβαίνουν τα ανώτατα όρια επιλεξιμότητας για δικαστική αρωγή·
  • όταν τα εξωτερικά στοιχεία του τρόπου ζωής του δικαιούχου δικαστικής αρωγής ή αρωγής για συνδρομή από δικηγόρο φαίνονται προδήλως ασυμβίβαστα με το ποσό των ετήσιων πόρων που λαμβάνεται υπόψη για την αξιολόγηση της επιλεξιμότητάς του.

Οι αποφάσεις ανάκλησης της δικαστικής αρωγής συνεπάγονται την υποχρέωση του δικαιούχου να επιστρέψει το ποσό της συνεισφοράς που κατέβαλε το κράτος.

16 Μπορώ να προσβάλω την άρνηση χορήγησης ευεργετήματος της πενίας;

Εάν δεν σας χορηγηθεί δικαστική αρωγή, μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή κατά της απόφασης.

Μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή αυτοπροσώπως ή μέσω δικηγόρου.

Προσφυγή μπορεί να ασκηθεί κατά απόφασης με την οποία απορρίπτεται εξ ολοκλήρου η χορήγηση δικαστικής αρωγής ή κατά απόφασης χορήγησης μερικής αρωγής, εφόσον έχετε υποβάλει αίτηση για χορήγηση πλήρους δικαστικής αρωγής.

Η προσφυγή πρέπει να ασκηθεί εντός 15 ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης.

Στην προσφυγή πρέπει να αναφέρετε τους λόγους για τους οποίους προσβάλλετε την εκδοθείσα απόφαση. Παράδειγμα: σφάλμα στον αριθμό των ατόμων του νοικοκυριού σας ή στο ποσό των πόρων σας.

Η προσφυγή πρέπει να αποσταλεί στο γραφείο δικαστικής αρωγής που εξέδωσε την απόφαση με συστημένη επιστολή με απόδειξη παραλαβής.

Πρέπει να επισυνάψετε αντίγραφο της προσβαλλόμενης απόφασης.

Το τμήμα που εξέδωσε την απόφαση διαβιβάζει την αίτησή σας στην αρμόδια αρχή για την εξέταση της προσφυγής. Το ποια αρχή είναι αρμόδια για την εξέταση της προσφυγής εξαρτάται από το δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της υπόθεσης για την οποία έχετε υποβάλει αίτηση χορήγησης δικαστικής αρωγής.

Αρμόδια αρχή για την εξέταση της προσφυγής ανάλογα με το δικαστήριο


Δικαστήριο

Αρμόδια αρχή για την εξέταση της προσφυγής

Συνήθης διαδικασία

1ος πρόεδρος του εφετείου στο οποίο υπάγεται το πρωτοδικείο που έχει επιληφθεί της υπόθεσης ή του εφετείου που έχει επιληφθεί της υπόθεσης

Εθνικό Δικαστήριο Αρμόδιο για Υποθέσεις Ασύλου (Cour nationale du droit d’asile – CNDA).

Πρόεδρος του Εθνικού Δικαστηρίου Αρμοδίου για Υποθέσεις Ασύλου

Διοικητικό πρωτοδικείο

Πρόεδρος του διοικητικού εφετείου στο οποίο υπάγεται το πρωτοδικείο

Διοικητικό εφετείο

Πρόεδρος του διοικητικού εφετείου που έχει επιληφθεί της υπόθεσης

Συμβούλιο της Επικρατείας

Πρόεδρος του νομικού τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας

Ακυρωτικό Δικαστήριο

1ος πρόεδρος του Ακυρωτικού Δικαστηρίου

Δικαστήριο άρσης συγκρούσεων δικαιοδοσίας

Πρόεδρος του δικαστηρίου άρσης συγκρούσεων δικαιοδοσίας

Μετά την εξέταση της προσφυγής, η απόφαση θα σας κοινοποιηθεί ταχυδρομικώς.

Εάν δεν συμφωνείτε με αυτήν τη νέα απόφαση, δεν θα έχετε τη δυνατότητα να την προσβάλετε, η δεύτερη αυτή απόφαση είναι τελεσίδικη.

Σημείωση:

  • Προσφυγή που ασκείται από δικηγόρο ενώπιον του προέδρου του διοικητικού εφετείου ή του προέδρου του νομικού τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας πρέπει να αποστέλλεται μέσω της υπηρεσίας προσφυγών εξ αποστάσεως Télérecours.
  • Η δικαστική αρωγή μπορεί να χορηγηθεί αναδρομικά, σε περίπτωση που ένας διάδικος άσκησε αγωγή και δικαιώθηκε, ενώ η αίτησή του για χορήγηση δικαστικής αρωγής είχε απορριφθεί με την αιτιολογία ότι η εν λόγω αγωγή δεν είχε εύλογες πιθανότητες ευδοκίμησης.
Τελευταία επικαιροποίηση: 21/02/2022

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.