Przepisy regulujące opłaty pobierane przez przedstawicieli zawodów prawniczych
Prawnicy
W Szwecji opłaty pobierane przez przedstawicieli zawodów prawniczych nie są regulowane. Jeżeli jednak przyznana została pomoc prawna, to obowiązuje stawka godzinowa w wysokości ustalonej przez rząd. W 2012 r. w większości spraw stawka ta wynosiła 1 205 SEK bez VAT (tj. 1 506 SEK z VAT). Kodeks postępowania obowiązujący członków Szwedzkiej Izby Adwokackiej (advokater) stanowi, że wysokość opłat pobieranych przez członków izby musi być rozsądna.
Koszty stałe
Koszty stałe w postępowaniu cywilnym
Koszty stałe stron w postępowaniu cywilnym
Składając pozew w sprawie cywilnej, wnioskodawca uiszcza w sądzie opłatę za wniesienie pozwu. Aktualna opłata za wniesienie pozwu wynosi 450 SEK (około 50 EUR).
W sprawach cywilnych mogących podlegać ugodzie pozasądowej, w których wartość roszczenia z całą pewnością nie przekracza połowy kwoty bazowej określonej w ustawie o ubezpieczeniach krajowych (kwota bazowa na 2012 r. wynosi 44 000 SEK, a zatem połowa kwoty bazowej na 2012 r. wynosi 22 000 SEK), zwrot kosztów postępowania nie może obejmować innych wydatków oprócz:
- wydatków związanych z poradami prawnymi, w wymiarze ograniczonym do jednej godziny jednorazowo dla każdej rozpoznawanej sprawy; opłata jest naliczana według stawki godzinowej pobieranej z tytułu porad prawnych określonej w ustawie o pomocy prawnej (nr 1619 z 1996 r.);
- opłat za wniesienie pozwu;
- kosztów podróży i kosztów utrzymania strony lub jej zastępcy prawnego ponoszonych w związku ze stawiennictwem na rozprawie sądowej, lub, jeżeli osobiste stawiennictwo strony nie jest wymagane, kosztów podróży i kosztów utrzymania jej zastępcy prawnego;
- wydatków poniesionych przez świadków;
- kosztów tłumaczenia pisemnego.
Zwrot kosztów przysługuje wyłącznie wówczas, gdy koszty zostały poniesione w związku z koniecznością zabezpieczenia interesów strony.
W pozostałych sprawach cywilnych (tj. kiedy wartość roszczenia przekracza połowę kwoty bazowej określonej w ustawie o ubezpieczeniach krajowych) nie mają zastosowania ani powyższe ograniczenia, ani koszty stałe.
Etap postępowania cywilnego, na którym strony muszą uiścić koszty stałe
Opłatę za wniesienie pozwu uiszcza się w sądzie z chwilą wniesienia pozwu. Ustawa o pomocy prawnej stanowi jednak, że w razie przyznania pomocy prawnej strona uiszcza przedstawicielowi prawnemu opłatę za udzielenie pomocy prawnej, po pojawieniu się kosztów. Zasadniczo wysokość tej opłaty oblicza się na podstawie dochodu strony.
Koszty stałe w postępowaniu karnym
Koszty stałe stron w postępowaniu karnym
W przypadku gdy sąd wyznaczy oskarżonemu obrońcę z urzędu, stosuje się stawkę godzinową określoną wyżej w części zatytułowanej „Prawnicy”. W przypadku postępowań, których czas trwania jest krótki, mają zastosowanie specjalne uregulowania. W razie skazania oskarżonego musi on zwrócić państwu środki publiczne wydatkowane zgodnie z orzeczeniem sądu na wynagrodzenie jego obrońcy. Od oskarżonego nie wymaga się jednak płacenia za usługi obrońcy więcej niż musiałby uiścić tytułem opłaty za pomoc prawną, gdyby ją otrzymał.
W niektórych przypadkach pokrzywdzonemu (tj. domniemanej ofierze przestępstwa) przysługuje zastępstwo procesowe na podstawie ustawy o reprezentacji prawnej strony pokrzywdzonej. Pokrzywdzony nie ponosi żadnych kosztów należnych zastępcy prawnemu. W razie skazania oskarżonego musi on zwrócić państwu środki publiczne wydatkowane zgodnie z orzeczeniem sądu na wynagrodzenie dla zastępcy prawnego pokrzywdzonego. Od oskarżonego nie wymaga się jednak płacenia więcej niż musiałby uiścić tytułem opłaty za pomoc prawną, gdyby ją otrzymał.
Etap postępowania karnego, na którym strony muszą uiścić koszty stałe
W przypadku zasądzenia przez sąd zwrotu przez oskarżonego na rzecz państwa środków publicznych wydatkowanych zgodnie z orzeczeniem sądu na wynagrodzenie dla jego obrońcy lub zastępcy prawnego pokrzywdzonego, zasądzoną kwotę uiszcza się po ogłoszeniu wyroku.
Koszty stałe w postępowaniu konstytucyjnym
Koszty stałe stron w postępowaniu konstytucyjnym
W Szwecji nie istnieje coś takiego jak szczególne postępowanie konstytucyjne. Strona może jednak skierować przeciwko państwu roszczenie o odszkodowanie z tytułu naruszenia przysługujących jej praw człowieka. W takim przypadku stosuje się wyżej wspomniane przepisy o opłatach należnych przedstawicielom zawodów prawniczych i o kosztach stałych.
Etap postępowania konstytucyjnego, na którym strony muszą uiścić koszty stałe
Zastosowanie mają informacje podane powyżej.
Informacje wstępne, których powinni udzielić zastępcy prawni
Prawa i obowiązki stron
Jeżeli chodzi o udzielanie przez członków Szwedzkiej Izby Adwokackiej informacji o prawach i obowiązkach stron oraz perspektywach wygranej w sprawie, szwedzki kodeks postępowania sądowego stanowi jedynie, że członek izby powinien w ramach prowadzonej praktyki uczciwie i sumiennie wykonywać powierzone zadania, oraz zawsze przestrzegać dobrych obyczajów przyjętych przez adwokaturę.
Ponadto, zgodnie z kodeksem postępowania członków Szwedzkiej Izby Adwokackiej, członek izby przyjmując sprawę powinien na początku poinformować klienta o stosowanych stawkach opłat i zasadach fakturowania. Zgodnie z tym kodeksem opłaty mogą być pobierane na podstawie faktur za wykonaną pracę, z góry lub po zakończeniu zlecenia. Zastępców prawnych niebędących członkami Szwedzkiej Izby Adwokackiej nie obowiązują tego rodzaju statutowe wymogi.
Regulacje prawne dotyczące kosztów
Gdzie zdobyć informacje na temat regulacji prawnych dotyczących kosztów w Szwecji?
Informacje o pomocy prawnej (również w języku angielskim) można znaleźć na stronie internetowej Krajowego Biura Pomocy Prawnej (Rättshjälpsmyndigheten). Informacje o opłatach sądowych (również w języku angielskim) można znaleźć na stronie internetowej szwedzkich sądów. Informacje (w prawie wszystkich językach urzędowych UE) znajdują się również na stronie internetowej europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych.
W jakich językach można uzyskać informacje o regulacjach prawnych dotyczących kosztów w Szwecji?
Na każdej stronie internetowej podano wybór dostępnych wersji językowych.
Gdzie zdobyć informacje na temat mediacji?
Informacje na temat mediacji dostępne są na stronie internetowej europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych.
Gdzie zdobyć dodatkowe informacje na temat kosztów?
Dostępne strony internetowe zawierające informacje na temat kosztów
Informacje o kosztach można znaleźć na stronie internetowej szwedzkich sądów. Jest to oficjalna strona rządowa dostępna w języku angielskim i szwedzkim, zawierająca opisowe informacje na temat szwedzkich sądów i procedur sądowych.
Gdzie zdobyć informacje na temat średniej długości trwania różnych postępowań?
Szwedzkie sądy starają się załatwiać sprawy z zakresu prawa cywilnego przeciętnie przez okres nieprzekraczający odpowiednio 7 miesięcy w przypadku sądów rejonowych i 5 miesięcy w przypadku sądów apelacyjnych. Jednakże w 2011 r. sądy rejonowe rozpatrywały większość spraw przeciętnie przez 7,9 miesiąca, a sądy apelacyjne przez 5 miesięcy. Informacje te (wyłącznie w języku szwedzkim) znajdują się na stronie internetowej szwedzkich sądów, która zawiera roczne sprawozdania szwedzkich sądów.
Gdzie zdobyć informacje na temat średnich łącznych kosztów danego rodzaju postępowania?
Takie oficjalne informacje nie są udostępniane.
Podatek od wartości dodanej
Jakie stawki VAT mają zastosowanie?
Opłaty za wniesienie pozwu nie są opodatkowane podatkiem VAT. Stawka VAT za prywatne usługi prawne wynosi 25 %.
Pomoc prawna
Próg dochodów stosowany w sprawach cywilnych
Aby wnioskodawca mógł uzyskać pomoc prawną, jego dochód nie może przekraczać określonego progu finansowego, który obecnie wynosi 260 000 SEK (około 25 000 EUR). Przy ocenie wysokości dochodu wnioskodawcy bierze się pod uwagę jego ogólną sytuację materialną, włączając w to przykładowo wydatki na utrzymanie dzieci, wydatki na nieruchomości i zadłużenie. W sprawach transgranicznych pomoc prawną można przyznać nawet gdy dochód wnioskodawcy przekracza 260 000 SEK, jeżeli nie stać go na pokrycie kosztów sprawy. Decyzja o udzieleniu pomocy prawnej zostanie podjęta na podstawie różnicy w kosztach utrzymania między Szwecją a państwem członkowskim UE, w którym zamieszkuje wnioskodawca.
Próg dochodów w sprawach karnych stosowany w odniesieniu do oskarżonych
Jeżeli spełnione są określone warunki, każdy oskarżony bez względu na wysokość dochodu jest uprawniony do reprezentacji przez obrońcę z urzędu. W razie skazania oskarżonego musi on zwrócić państwu środki publiczne wydatkowane zgodnie z orzeczeniem sądu na wynagrodzenie jego obrońcy. Od oskarżonego nie wymaga się jednak płacenia za usługi obrońcy więcej niż musiałby uiścić tytułem opłaty za pomoc prawną, gdyby ją otrzymał.
Próg dochodów w sprawach karnych stosowany w odniesieniu do pokrzywdzonych
Jeżeli spełnione są określone warunki, każdy pokrzywdzony bez względu na wysokość dochodu jest uprawniony do pomocy zastępcy prawnego, zgodnie z ustawą o reprezentacji prawnej strony pokrzywdzonej.
Inne warunki uzyskania pomocy prawnej przez pokrzywdzonych
W niektórych przypadkach sąd może wyznaczyć do pomocy pokrzywdzonemu „zastępcę prawnego strony pokrzywdzonej”, zwykle adwokata (advokat). Pokrzywdzony może uzyskać pomoc ze strony zastępca prawnego strony pokrzywdzonej, jeżeli jest ofiarą (stroną pokrzywdzoną) np. przestępstwa seksualnego, napaści, bezprawnego pozbawienia wolności, rabunku lub innego przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia wolności dla sprawcy. Sąd wyznacza zastępcę prawnego strony pokrzywdzonej, jest to jednak możliwe dopiero po wszczęciu postępowania przygotowawczego. Koszt usług zastępcy prawnego strony pokrzywdzonej pokrywa państwo; pokrzywdzony nie ponosi żadnych kosztów z tego tytułu.
Inne warunki uzyskania pomocy prawnej przez oskarżonych
Na wniosek aresztowanego lub zatrzymanego podejrzanego wyznacza się obrońcę z urzędu w celu jego reprezentacji. Obrońca z urzędu może również zostać wyznaczony na wniosek osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa, chyba że dane przestępstwo zagrożone jest karą mniejszą niż sześć miesięcy pozbawienia wolności.
Obrońcę z urzędu wyznacza się również w następujących przypadkach:
- jeżeli podejrzany wymaga udziału obrońcy z urzędu w związku z dochodzeniem;
- jeżeli obrońca z urzędu jest wymagany z uwagi na wątpliwości co do sankcji, która powinna zostać wymierzona i zachodzą przesłanki wymierzenia kary innej niż grzywna, wydania wyroku w zawieszeniu, bądź połączenia tych sankcji;
- jeżeli zachodzą szczególne powody związane z osobistą sytuacją podejrzanego lub przedmiotem sprawy.
Jeżeli podejrzanego reprezentuje obrońca wybrany przez niego samego, to nie wyznacza się obrońcy z urzędu.
Bezpłatne postępowania sądowe
W razie przyznania pomocy prawnej powód nie uiszcza opłaty za wniesienie pozwu. Oskarżony nie uiszcza żadnych opłat sądowych. Strony mogą jednakże zostać obciążone kosztami strony przeciwnej, obejmującymi opłaty za wniesienie pozwu. Nie przewidziano opłat za wniesienie sprawy do Sądu Apelacyjnego oraz do Sądu Najwyższego.
Kiedy strona przegrywająca sprawę musi pokryć koszty poniesione przez stronę wygrywającą?
Co do zasady strona przegrywająca pokrywa koszty postępowania strony przeciwnej. Zwrot kosztów postępowania obejmuje całość kosztów przygotowania do rozprawy i reprezentacji przed sądem, a także koszty związane z postępowaniem dowodowym (w tym koszty świadków i biegłych), pod warunkiem że koszty te zostały poniesione w związku z koniecznością zabezpieczenia interesów strony. Stronie wygrywającej przysługuje też rekompensata za poświęcony czas i poniesione wysiłki. Negocjacje służące rozwiązaniu sporu, które są bezpośrednio związane z powództwem strony, uważa się za działania podjęte w zakresie przygotowania do rozprawy.
Wynagrodzenie biegłych
Zob. odpowiedź dotycząca zasądzania/zwrotu kosztów.
Wynagrodzenie tłumaczy
Jeżeli strona, świadek lub inna osoba, która ma zostać przesłuchana przez sąd, nie rozumie języka szwedzkiego ani nie mówi w tym języku, sąd angażuje tłumacza ustnego. W razie potrzeby sąd może zapewnić tłumaczenie pism procesowych i sądowych. Sąd pokrywa opłaty za tłumaczenie, a strony nie są obciążane tymi kosztami.
Powiązane dokumenty
Szwedzkie sprawozdanie krajowe z badania na temat przejrzystości kosztów postępowań cywilnych 
(457 Kb) 
